ABC

zeglowania

10 kroków
początkującego żeglarza

ETAP

#1 WSTĘP DO
Żeglowania
Jacek Turczynowicz

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

SPIS TREŚCI

01
ŻAGLÓWKA
• Podstawowe elementy żaglówki
• Urządzenie sterowe i mieczowe

02
TEORIA ŻEGLOWANIA
• Podstawowe nazewnictwo
• Kursy żeglowania względem wiatru

PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE

03 •
•
•
Ubiór i Wyposażenie żeglarza
Bezpieczeństwo
Twoje otoczenie

TECHNIKA ŻEGLOWANIA

04 •
•
Sterowanie - podstawowa metoda
Kontrolowanie prędkości

05
WĘZŁY
• właściwości węzłów
• Ósemka i podwójna ósemka

#1
Słowo od
AUTORA

Cześć,

Jako osoba związana ze sportem blisko 30 lat rozumiem, że nie

każdy kto myśli o żeglarstwie musi mieć aspiracje do pozostania
sternikiem i prowadzenia rejsów - bynajmniej na początku.

ABC Żeglowania to projekt, który otwiera możliwość nauki bez

konieczności zapisywania się na specjalistyczny i trudny kurs na
patent żeglarza jachtowego. To tutaj znajdziesz praktyczne
wskazówki pomocne w pełnieniu aktywnej roli załoganta, czy
później sternika.

Zagłębiając się w podstawy żeglarstwa zobaczysz, że im więcej

rozumiesz tym jeszcze większą przyjemność będzie Ci ono
sprawiać. Jesteś tutaj ze mną, a ja poprowadzę Cię przez tajniki
tego pięknego sportu.

Zapraszam i życzę wyśmienitej przygody (na pewno taką będzie :))

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 „Wstęp do żeglowania”

ŻAGLÓWKA
>> 10 KROKÓW POCZĄTKUJĄCEGO
ŻEGLARZA:

1. Naucz się podstawowych elementów budowy żaglówki

2. Zapoznaj się z podstawowymi terminami żeglarskimi
3. Poznaj podstawowe węzły
4. Przygotuj się i zaplanuj żeglowanie
5. Poznaj Etykę i etykietę żeglarską

#1
6. Naucz się podstawowych technik żeglowania - manewry
7. Żegluj mądrze i bezpiecznie
8. Lekcja z instruktorem
9. Kurs teoretyczny i praktyczny
4 Etapy
10. Doskonalenie umiejętności
nauki:

1. Wstęp do żeglowania
Nauka przed żeglowaniem

2. Przygotowanie do żeglowanie
Pierwszy kontakt - wykorzystuję zdobytą wiedzę w praktyce

3. Pierwsze pływanie
Poznanie funkcji Załoganta

4. Żeglowanie
Podnoszenie kwalifikacji i dalszy rozwój
01

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

Wstęp do Żeglowania - decyzja / ZACZYNAMY!

Zacznijmy od poziomu
ZERO, a przy poziomie zero
zakładamy, że wchodzimy
na poziom podjętej decyzji -
CHCĘ SIĘ UCZYĆ!

Jeżeli obejrzałeś(aś) już kilka filmów na YouTubie słyszałeś (aś) od znajomych że

jest to coś super, że warto się w to bawić, że jest to najlepszy sposób na spędzanie
wolnego czasu, relaks w naturze, cisza i spokój, wiatr we włosach, przechyły,
słońce, klimat, codziennie nowe przygody itd. :)))

To warto na początek, żebyś przed pierwszym rejsem, szkoleniem, firmowym

wyjazdem itd. miał/miała już jakieś podstawy ZACZYNAMY! Poniżej 10 kroków
początkującego żeglarza!

# 1. Podstawowe elementy żaglówki / MUSISZ TO ZNAĆ...

Zanim jeszcze wyruszysz w rejs, dobrze jest abyś

poznał wyrazy używane do określenia różnych
części łódki.

>>> Nawet jeśli szkolisz się pod

okiem instruktora/instruktorki
ich zwroty dotyczyć będą
często konkretnych elementów
jachtu, bądź jego osprzętu i ich
znajomość pozwoli na
sprawniejszą naukę i lepsze
zrozumienie tematu.

Warto zaznaczyć, że niezależnie od rozmiarów i typu niektóre elementy budowy

są uniwersalne i niezmienne.

W praktyce potrzebujesz poznać około 10 elementów budowy żaglówki, aby czuć

się pewnie i komfortowo podczas pierwszego żeglowania.
01

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 # 2. Terminy i teoria żeglowania / BEZ TEGO NIE WYPŁYWAJ ZNAĆ

Jednym z pierwszych etapów nauki jest

poznanie specyficznego języka, którym
posługują się żeglarze.

Poprawna komunikacja wpłynie

korzystnie na jakość pracy załogi oraz
lepsze zrozumienie pewnych z pozoru
Ostrzenie zawiłych czynności i manewrów.
Odpadanie

Nie martw się o zapamiętanie wszystkiego

ponieważ wiele z tych terminów i pojęć
stanie się jaśniejszych już po pierwszym
zejściu na wodę.

Co więcej, zrozumienie podstaw teorii żeglowania sprawi, że łatwiej będzie Wam

zrozumieć z pozoru zawiłe czynności i manewry.

# 3. Nauka węzłów / ZAWIĄŻ TO SAM...

Węzły odgrywają dużą rolę w żeglowaniu

i przygotowaniu jachtu. Każdy żeglarz
musi nauczyć się przynajmniej 5
podstawowych węzłów żeglarskich, aby
w ogóle móc pływać.

Aby we właściwy sposób korzystać z

węzłów musisz znać poszczególne ich
właściwości i zastosowanie. Nie każdy
węzeł sprawdzić się w konkretnych
miejscach, a o jego pożyteczności
decydować będzie pewność jego
trzymania, trudność w jego zawiązaniu
jak i rozwiązaniu np. w przypadku Awarii.

Jeżeli chcesz się już pouczyć to musisz zorganizować około 2 metry linki o średnicy
około 6 - 7 mm.

Oczywiście nauka węzłów wychodzi dużo łatwiej na jachcie, kiedy mamy przykład
gdzie możemy zastosować dany węzeł, ale już samo ćwiczenie w domu daje pewną
pewność siebie.
01

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

# 3. Nauka węzłów / ZAWIĄŻ TO SAM...

Węzły odgrywają dużą rolę w żeglowaniu i

przygotowaniu jachtu. Każdy żeglarz musi nauczyć
się przynajmniej 5 podstawowych węzłów
żeglarskich, aby w ogóle móc pływać.

Aby we właściwy sposób korzystać z węzłów musisz

znać poszczególne ich właściwości i zastosowanie.
Nie każdy węzeł sprawdzić się w konkretnych
miejscach, a o jego pożyteczności decydować
będzie pewność jego trzymania, trudność w jego
zawiązaniu jak i rozwiązaniu np. w przypadku Awarii.

Jeżeli chcesz się już pouczyć to musisz zorganizować około 2 metry linki o średnicy
około 6 - 7 mm.

Oczywiście nauka węzłów wychodzi dużo łatwiej na jachcie, kiedy mamy przykład
gdzie możemy zastosować dany węzeł, ale już samo ćwiczenie w domu daje pewną
pewność siebie.

# 4. Planowanie i przygotowanie / PRZED ZEJŚCIEM NA WODĘ!

Jeżeli już coś wieś, to teraz pora zejść na wodę…ale

chwileczkę, zanim to nastąpi musisz wiedzieć jak się
przygotować do zajęć. Sprowadzać się to będzie do
właściwej interpretacji prognozy pogody,
przygotowania odpowiedniej odzieży, zapoznania
się z mapą akwenu i otoczenia.

Właściwe przygotowanie to także wnikliwe poznanie

żaglówki oraz odpowiednie postawienie i
przygotowanie żagli do warunków wiatrowych.

Przedstawiam Wam 4 linki z których korzystam i

korzystałem w przeszłości do sprawdzenia prognozy
pogody: windguru.cz I windy.com I yr.no I
predictwind.com

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że niezależnie od

tego jak dobrą prognozę sprawdzisz twoje
bezpieczeństwo i komfort żeglowania będą zależeć
tylko i jedynie od dobrej obserwacji.
01

Co więcej na tym etapie warto by było zapoznać się

się z obowiązującą obiektywną miarą wiatru czyli 12
stopniową skalą Beauforta, (a właściwie 13
stopniową, gdzie zero traktowane jest jako cisza).
Ja-
# 5. Etyka i Etykieta żeglarska / KULTURA TO WAŻNA RZECZ

Kiedy już przyjdzie ten czas żeglowania

to musicie poznać podstawowe zasady
etyki i etykiety żeglarskiej, które
stanowić będą nie tylko o kulturze, ale
też bezpieczeństwie.

Warunkują one czynności, które w

odpowiednich momentach wypada lub
nie wypada wykonać lub wręcz są
niemile widziane. Stanowią one zbiór
zasad moralnych, zakazów i nakazów,
które pomagają zachować standardy
wspomnianego bezpieczeństwo, ale też
mając na względzie nasze potencjalne
oddziaływanie na środowisko naturalne.
To ważne!

# 6. Techniki żeglowania - manewry / NA WODĘ!

Podczas pierwszego żeglowania poznasz metody ustawiania żagli do kursów

względem wiatru, zrozumiesz lepiej czynności, które będą od Ciebie wymagane
podczas najważniejszych manewrów, a także nauczysz się podstawowych technik
sterowania żaglówką, czy wykonywania tzw. zwrotów.

Być może zauważysz też, że przechył wpływa na sterowność żaglówki, ale da się go
zmniejszyć, bądź wyeliminować poprzez wypuszczenie wiatru z żagli czyli
poluzowanie szotów i/lub pracę ciałem czyli balastowanie - ruch jest potrzebny,
ale tylko taki który jest konieczny.
PRO TIP -
Uważaj na bom! i pytaj na tej sesji o jak najwięcej rzeczy, spróbuj posterować - to
łatwe!!!

Twoja pewność siebie zależeć będzie w dużej mierze od tego czy żaglówka będzie
chciała żeglować tam gdzie ty. Aby czuć się komfortowo i bezpiecznie w każdych
warunkach wiatrowych w tym również podczas manewrów portowych, musisz
zrozumieć, że aby dobrze sterować żaglówką trzeba korzystać również z
przechyłów i ustawienia żagli!
01

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

# 7. Bezpieczeństwo / SAFETY FIRST!

Żeglarstwo to bezpieczny sport, ale woda bywa

niebezpieczna. Dlatego idąc za angielskim
żeglarskim powiedzeniem SAFETY FIRST
(bezpieczeństwo priorytetem), za każdym razem
gdy szykujesz się na wodę zakoduj poniższe
nawyki:
• przygotuj się do żeglowania (prognoza, odzież,
prowiant)
• żegluj mądrze (czyli zgodnie ze sztuką)
• naucz się przepisów prawa drogi (bo tak jak na
drodze, czy stoku narciarskim pewne zasady
obowiązują).
• Planuj z wyprzedzeniem
• Obserwuj akwen
• Nie przeceniaj swoich możliwości
• Miej naładowany telefon
• Uprzedź kogoś o twoim żeglowaniu i daj znać
kiedy wrócisz.

# 8. Lekcje z instruktorem / UTRWALENIE WIEDZY

Jeśli macie za sobą już pierwsze żeglowania i chcecie utrwalić swoją wiedzę, to
ważne abyście skorzystali z rady kogoś bardziej doświadczonego, może to być
instruktor, kolega, ktoś z rodziny nie ważne - spotkajcie się na 2 - 3 godziny
żeglowania). Chodzi o utrwalenie tego co już zapamiętaliście oraz o wyrobienie
poprawnych nawyków i nie kodowanie błędów,
Na tym jeszcze etapie odradzam szkolenie się na przyszłego sternika - jeżeli masz
aspiracje na to przyjdzie czas. Jako sternik i kapitan musisz poznać doskonale
pracę załogi i wiedzieć jak nią zarządzać.
Na kolejne spotkanie możesz umówić się na mniejszą żaglówkę z instruktorem.
Chodzi o to, żeby poćwiczyć manewr stawiania żaglówki, gdyż te mniejsze mogą
wywrócić się w silniejszym wietrze - spokojnie masz kamizelkę asekuracyjną
ratunkową, telefon w Auqpacku i wiesz jak się ją stawia :))) - polecam jako element
ćwiczeń w bezwietrzne gorące dni, ale nie tylko.
01

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

# 9. Kurs teoretyczny i praktyczny / PODNOSZENIE KWALIFIKACJI

dla osób, które aspirują do pozostania sternikiem, chcą w przyszłości prowadzić i

czarterować jacht, mają już przynajmniej sezonowe doświadczenie to szkolenie
np. na patent żeglarza jachtowego jest dobry rozwiązaniem, chociaż np. w
Australii taki dokument wydaje się dopiero po przejściu 2 etapów szkoleń -
teoretycznym wprowadzającym (takim INTRO to o czym będę chciał Wam
opowiedzieć) oraz praktycznym szkoleniu dla załogi osób, które mają już
złapanego bakcyla.

Po zdanym egzaminie otrzymujesz dokument potwierdzający, nabytą na szybko

wiedzę, a ogólny czas szkolenia jest za krótki, aby można było mówić o nabyciu
jakiegoś doświadczenia.

# 10. Doskonalenie umiejętności / KOLEJNY ETAP ŻEGLARSKIEGO WTAJEMNICZENIA

Nauka żeglowania to jest proces, ale też niesamowita przygoda. Aby móc w pełni
korzystać ze wszystkich możliwości jakie daje ten sport, musisz się rozwijać.
Oczywiście nic nie zastąpi praktyki, ale jeżeli masz ambicje, chcesz być lepszy,
czytaj, oglądaj filmy, poznaj fizykę żeglowania, doszkalaj się.

Żeglarstwo jest tak obszernym tematem, że można się go uczyć całe życie, a każdy
dzień na wodzie dostarcza zupełnie czegoś innego. Jeżeli chcesz się doskonalić to
nie pomoże Ci nic bardziej niż godziny spędzone na wodzie.
Przez tak dużą ilość zmiennych takich jak pogoda, natura, miejsca, pełnione
funkcje, skład załogi żeglarstwo jest najlepszym hobby na świecie.
Jeżeli chcesz się rozwijać wystartuj w amatorskich regatach, wypłyń w morze,
wyjdź ze strefy komfortu, zrób dodatkowe uprawnienia (mogą też być
motorowodne, lub na radio UKF), zapisz się do sekcji żeglarskiej lub klubu. To
naprawdę jest tak, że im więcej wiemy, tym więcej rozumiemy i przy okazji
żeglarstwo zaczyna sprawiać nam jeszcze większą przyjemność.
01

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TEORIA ŻEGLOWANIA #1
TEORIA ŻEGLOWANIA

1. Podstawowe nazewnictwo
2. Kursy żeglowania
względem wiatru

02

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TEORIA ŻEGLOWANIA #1
TEORIA ŻEGLOWANIA
Podstawowe
nazewnictwo
1. OSTRZENIE Kierowanie dziobu jachtu w kierunku, z którego
wieje wiatr.

2. ODPADANIE Kierowanie dziobu od kierunku, z którego wieje

wiatr.

WIATR
Odpadanie

Ostrzenie

3. STER ZERO Ster w osi jachtu - prosto. Każde inne ustawienie

steru wpłynie na tendencję jachtu do ostrzenia,
bądź odpadania, ale są od tego wyjątki :)

4. WYBIERANIE Wybieranie to inaczej ciągnięcie liny. Ten termin

stosuje się najczęściej do szotów, ale również cum.
W praktyce wybieranie szotów doprowadza do
zbliżania żagli do osi jachtu. W odniesieniu do
szotów odbywa się zazwyczaj podczas ostrzenia.

5. LUZOWANIE Luzowanie jest czynnością odwrotną do

wybierania. W odniesieniu do szotów luzowanie
oddala żagle od osi jachtu. Odbywa się zazwyczaj
podczas odpadania.
02

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TEORIA ŻEGLOWANIA #1
TEORIA ŻEGLOWANIA
Podstawowe
nazewnictwo
6. KĄT MARTWY Kąt, który ogranicza żeglugę na wiatr. Jego wielkość
uzależniona jest od rodzaju jachtu i wynosi zazwyczaj
między 80 a 100°. Kiedy jacht ustawiony jest w kącie
martwym żagle łopoczą w osi jachtu.

Kąt martwy

WIATR

łopot

Zwrot Zwrot
przez sztag przez rufę

7. ŁOPOT Występuje kiedy żagiel traci swoją sprawność.

Łopot żagli można zaobserwować gdy jacht
ustawiony jest w kącie martwym lub kiedy szoty są
za bardzo poluzowane względem kursu
żeglowania. Łopot pomocny jest w określeniu
kierunku wiatru (działa jak flaga) i ustawieniu żagli.

8. ZWROT Manewr podczas którego jacht przechodzisz

PRZEZ SZTAG dziobem linię wiatru

9. ZWROT Manewr podczas którego jacht przechodzi rufą

PRZEZ RUFĘ linię wiatru..
02

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TEORIA ŻEGLOWANIA #1
TEORIA ŻEGLOWANIA
Podstawowe
nazewnictwo
10. STRONA Strona jachtu, akwenu, która znajduje się bliżej
NAWIETRZNA wiatru

11 .STRONA Strona jachtu, akwenu, która znajduje się dalej od

ZAWIETRZNA wiatru

12. HALSOWANIE Żegluga pod kątem ostrym do wiatru wymagająca

wykonywania zwrotów związanych na przykład ze
zmianą kierunku wiatru. Wiatr wieje na zmianę, raz z
lewej raz prawej burty. Halsować możemy również z
wiatrem.
Nawietrzna

HALSOWANIE

Zawietrzna

13. PRAWY HALS Żegluga, podczas której wiatr wieje na prawą burtę
Zielony (żagle wypełniają się po lewej burcie).

14. LEWY HALS Żegluga, podczas której wiatr wieje na lewą burtę
Czerwony (żagle wypełniają się po prawej burcie).
02

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TEORIA ŻEGLOWANIA #1
TEORIA ŻEGLOWANIA
Podstawowe
nazewnictwo
15. DRYF Znoszenie jachtu z określonego kursu na skutek
działania wiatru, fali, prądu (rzecznego, morskiego).

16. INERCJA Zdolność jachtu do dalszego ruchu pomimo

niepracujących żagli. Inercja trwa przez określony
czas, aż do całkowitego zatrzymania.
17. TAKLOWANIE Przygotowywanie żagli oraz ustawienie ich do
odpowiednio do warunków wiatrowych podczas
żeglowania. Taklujemy żaglówkę, mając jej dziób
ustawiony do wiatru (w kącie martwym)
18. TRYMOWANIE Ogół funkcji zmierzających do poprawy profilu żagli.
Polega to na zmianie napięcia olinowania
ruchomego (możliwe podczas żeglowania) oraz/i
olinowania stałego (na lądzie lub w porcie) w
odpowiedzi na zmieniające się warunki wiatrowe.

19. REFOWANIE Zmniejszanie powierzchni żagli. Czynność związana

najczęściej z rosnącą, bądź prognozowaną silniejszą
siłą wiatru.

20. SZKWAŁ Podmuch wiatru widoczny na tafli wody w postaci

marszczącej się wody. Nadchodzący szkwał jest dość
dobrze widoczny, gdyż przychodzi z kierunku z
02

którego wieje wiatr.

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TEORIA ŻEGLOWANIA #1
TEORIA ŻEGLOWANIA
Kursy żeglowania
względem wiatru
- BAJDEWIND Kurs, na którym wiatr wieje od dziobu. Żeglowanie
odbywa się na granicy kąta martwego. Na tym kursie
żagle znajdują się najbliżej osi jachtu (są wybrane).
WIATR

na wiatr

- PÓŁWIATR
Półwiatr Półwiatr

Fordewind

z wiatrem

Żeglowanie
motylem

Kurs, na którym wiatr wieje prostopadle do burty.

- BAKSZTAG Kurs, na którym wiatr wieje z ukosa do rufy.

- FORDEWIND Kurs, na którym wiatr wieje idealnie od rufy, a

żagle są maksymalnie poluzowane.

KURSY:
- NA WIATR Inaczej kurs ostry (ostry i pełny bajdewind).
- Z WIATREM kurs pełny (ostry i pełny baksztag oraz fordewind).

Żeglowanie na motyla możliwe jest tylko podczas

żeglowanie fordewindem z dodatkowym przednim
żaglem. Foka należy ustawić po przeciwnej stronie
02

niż grota, aby odsłonić go na wiatr. Położenie grota

decyduje o halsie, którym płyniesz.
Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl
 PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE #1
PLANOWANIE I
PRZYGOTOWANIE

1. Ubiór
2. Bezpieczeństwo
3. Twoje otoczenie
03

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE

PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE #1
Ubiór
Właściwy ubiór jest jednym z najważniejszych elementów
planowania i przygotowania, gdyż bezpośrednio przekłada się na
komfort żeglowania. Na wodzie jesteś bardziej narażony na działanie
warunków atmosferycznych niż na brzegu, dlatego w celu dobrego
przygotowania zacznij od sprawdzenia prognozy pogody.

Dobry ubiór, to taki

który będzie odporny
na warunki
zewnętrzne
- wiatr, woda, słońce.

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE UBIORU:

Odzież musi być dostosowana do:

• Typu jachtu (mniejszy - większe ryzyko zmoczenia)
• Akwenu (zafalowanie, siła wiatru) oraz
• Długości żeglowania (wpływ zmiany pogody).

Letnie żeglowanie:
• Odzież wierzchnia w jasnych kolorach
• Czapka z daszkiem i okulary przeciwsłoneczne
• Buty z płaską podeszwą i nieregularnym bieżnikiem

Wiosenno - jesienne żeglowanie:

• Kilka dobrze przylegających warstw odzieży
pod wodoodporną kurtę i spodnie
• Kurtka w wysokim kołnierzem
• Czapka zimowa
• Kalosze

Dodatkowe wyposażenie:
• Wodoodporny worek żeglarski
• Rękawiczki z długimi palcami
• Noż i kombinerki (multitool)
03

• Bidon/termos

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE

PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE #1
Bezpieczeństwo
Do elementów ubioru zaliczymy także indywidualne środki
ratunkowe takie jak kamizelki ratunkowe i asekuracyjne (zwane
również wypornościowymi), których zadaniem jest zapewnienie
dodatkowej pływalność i pomoc w unoszeniu się na wodzie podczas
wywrotki, bądź wypadnięcia za burtę.

Wybór kamizelki uzależniony jest od twoich umiejętności

pływackich, a także od typu żaglówki, bądź jachtu, którym żeglujesz
oraz akwenu.

Dla osób gorzej pływających, oraz na żeglowanie po otwartych

wodach (morzach, oceanach, w tym również zatokach) zaleca się
kamizelki ratunkowe, które posiadają specjalny kołnierz, który
dodatkowo unosić będzie twoją głowę nad powierzchnią wody kiedy
już się w niej znajdziesz.

RODZAJE KAMIZELEK:

03
01

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE

PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE #1
Twoje otoczenie
BRZEG - Przed pierwszym zejściem na wodę powinniśmy zapoznać
się z okolicą, z ukształtowaniem linii brzegowej i zdobyć mapę na
której rozpoznamy:
• najwyższy szczyt
• zatoczkę
• cypel
oraz inne charakterystyczne
miejsca:
• most
• wyspę
• wieżę radiową
• wieżę kościoła
• port
• pomost
• komin

To co jest najważniejsze z
punktu widzenia nawigacji to
możliwość określenia swojej
pozycji na podstawie
obserwacji terenu.

To także umiejętność
oszacowania, gdzie przy
danym kierunku wiatr
może być silniejszy, a gdzie
tego wiatru będzie
03
01

zdecydowanie mniej.

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE

PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE #1
Twoje otoczenie
AKWEN - to inaczej miejsce po którym żeglujesz. Specyfika każdego
akwenu jest inna i jest ona uzależniona między innymi od bliskości
brzegu czyli jego oddziaływania.

Dobrze jest, jeszcze przed samym żeglowaniem, zapoznać się z

charakterystycznymi miejscami akwenu. Są to między innymi:
mielizny, czyli miejsca z płytką wodą sieci, kamienie, trasę szlaków
wodnych oraz miejsca w których żegluga jest zabroniona.

Ponadto zwróć uwagę na

głębokości akwenu, które
oznaczone będą tak
zwanymi izobatami czyli
liniami wyznaczającymi
obszar o danej głębokości.

Na akwenie możesz
spotkać żaglówki,
windsurfing, motorówki,
skutery, statki o charakterze
komercyjnym, rowerki
wodne, kajaki oraz ludzi
pływających wpław.

Pamiętaj, że na tobie
leży odpowiedzialność
za baczne obserwowanie
najbliższego otoczenia, aby
dla wszystkich było
bezpiecznie.

Twoje zachowanie wobec tych jednostek będzie regulowane dość

łatwymi do przyswojenia przepisami prawa drogi, o czym opowiem w
03
01

szczegółach na kolejnym etapie ABC Żeglowania.

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TECHNIKA ŻEGLOWANIA #1
TECHNIKA
ŻEGLOWANIA

1. Sterowanie sterem
2. Kontrolowanie prędkości

02
04

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TECHNIKA ŻEGLOWANIA #1
TECHNIKA ŻEGLOWANIA
Sterowanie
Wbrew pozorom najtrudniej jest nauczyć się żeglować prosto.

Żaglówka ma tendencję do skręcania za każdym razem kiedy przechyla

się na prawą lub lewą burtą, lub kiedy żagle zestaw żagli ustawiony jest
nieprawidłowo względem siebie i wiatru.

Co więcej wiatr nie wieje z jednakową siłą (wpływając na przechył) i z

jednakowego kierunku. Zmiany te wymuszają czujność sternika i załogi
oraz konieczność częstego korygowania położenia rumpla w celu
zachowania wcześniej obranego kursu.

STEROWANIE ZA POMOCĄ STERU

Jest to zdecydowanie najłatwiejsza metoda - wystarczy ustawić rumpel
w przeciwną stronę niż w tą w którą chcemy skręcić.

OSTRZENIE ODPADANIE

Skuteczność sterowania może być utrudniona, jeżeli zarówno przechył

jak i żagle wpływać będą na tendencję jachtu do skręcania w przeciwną
stronę.

Do sterowania korzystamy również z przedłużacza, który zwiększa zakres

pracy sterem np. podczas balastowania

ZOBACZ FILMIK NA
02
04

YOUTUBE

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TECHNIKA ŻEGLOWANIA #1
TECHNIKA ŻEGLOWANIA
Kontrolowanie prędkości
Jednym z pierwszych etapów nauki żeglowania jest umiejętność
rozpędzenia i zatrzymania jachtu. Poniżej przedstawiłem najłatwiejsze
metody wykonania tych dwóch manewrów.

ROZPĘDZANIE
Nadanie początkowej prędkości jest proste - ustaw jacht między
półwiatrem, a bajdewindem i wybierz szoty. Dobieraj je stopniowo w
miarę nabierania prędkości.
W celu rozpędzenia jachtu
ustaw ster prosto. Podczas
rozpędzania jachtu zwróć
uwagę na pracę szotami grota.
Jeżeli zaczniesz wybierać je za
szybko, jacht zacznie ostrzyć!
Kontroluj ster i żegluj prosto nie
zmieniając kursu.

ZATRZYMYWANIE - Sprawne zatrzymanie jachtu wymaga

zrozumienia zasady inercji. Im szybciej jacht płynie tym więcej czasu
i drogi będzie potrzebował do całkowitego zatrzymania. Jeżeli
chcesz zwolnić na kursach ostrych wystarczy, że poluzujesz szoty.

Już pierwsze oznaki łopotu

oznaczają wolniejsze płynięcie.
W celu całkowitego zatrzymania
poluzuj maksymalnie żagle i
ustawiając dziób do wiatru
wypchnij bom.

Mocne wybranie grota do osi

jachtu, spowolni żeglowanie na
kursie fordewind, ale nie jest
zalecane na innych kursach, gdyż
może zwiększyć przechył i
spowodować wywrotkę.

ZOBACZ FILMIK NA
02
04

YOUTUBE

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TECHNIKA ŻEGLOWANIA #1
WĘZŁY

1. Właściwości zastosowanie
2. ósemka i beczka

02
04

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TEORIA ŻEGLOWANIA #1
WĘZŁY

04

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl

 TEORIA ŻEGLOWANIA #1
WĘZŁY

Aby móc sprawnie posługiwać się linami musisz nie tylko potrafić je
zawiązać, ale też wiedzieć gdzie je zastosować. Z praktycznego
punktu widzenia wystarczy Ci 5 węzłów, abyś mógł zarówno
otaklować, wytrymować (ustawić) i przycumować swoją żaglówkę.

Do 5 podstawowych węzłów zaliczyłbym:

• Ósemka oraz beczka jako pochodna ósemki
• Płaski/prosty oraz refowy jako pochodna płaskiego
• Knagowy
• Ratowniczy
• Półsztyk i sztyk jako pochodna

Na tym etapie chciałbym abyś nauczył się dwóch węzłów. Jest to

ósemka i beczka.
Ósemka
Obydwa te węzły służą głównie do
zabezpieczenie końców lin przed
wyślizgnięciem czyli po żeglarsku
wyszorowaniem się z kipy,
bloczka, ale ja korzystam z nich na
przykład też do zabezpieczenia
bomu przed dotykaniem want w
fordewindzie - wiążąc ósemkę na
szotach grota w odpowiednim
miejscu - luzując szoty i
sprawdzając czy jest odpowiedni
odstęp min. 5 cm pomiędzy bomem, a wantą.

Beczka z uwagi na większą grubość ma też u mnie zastosowanie

jako węzeł do przywiązania fału do głowicy żagla, jeżeli akurat na
końcu liny nie ma plastikowej kulki. Aby zawiązać beczkę w
ostatniej fazie wiązania obwiąż koniec liny wokół długiego końca
jeszcze raz i przełóż przez pętle zaciskając węzeł z dwóch stron.

Obejrzyj proszę filmik na którym wyjaśniam jak zawiązać i gdzie

zastosować obydwa te węzły.
04

Jacek Turczynowicz www.abczeglowania.pl