You are on page 1of 7

ùÔh Nd.

25
fuu mdvu bf.kSfuka Tng"
­ ùÔh Nd. y÷kd .ekSu
­ yrh iudk jQ ùðh Nd. tl;= lsÍu
­ yrh iudk jQ ùÔh Nd. wvq lsÍu
hk úIhh lreKqj,g wÞ< ksmqK;d lrd t<öug wjia:dj ,efnkq we;'
25'1 ùÔh Nd.
33
Nd. ixLHdjls' th tAllhla iudk fldgia y;rlg fnÞ bka fldgia ;=kla
44
.ekSu fyda y;r fofkl= w;r hï øjHhla iuj fn¥ úg ;=kafofkl=g ,efnk
fldgi fyda fõ'
33
4

tA l lhla iudk fldgia hï øjHhla y;r fofkl=


y;rlg fnÞ bka fldgia w;r fn¥ úg ;=ka fofkl=g
;=kla .ekSu ,efnk fldgi
tA wkqj
­ tAllhla iudk fldgia y;rlg fnÞ  xx
bka fldgia x m%udKhla .ekSu 
 4
­ tAllhla iudk fldgia x m%udKhlg 44
fnÞ bka fldgia y;rla .ekSu 
 xx
­ tAllhla iudk fldgia x m%udKhlg y
fnÞ bka fldgia y m%udKhla .ekSu  xx
f,i ±laúh yels h'
33
tfy;a tAjd 4 fuka ixLHd;aul w.hkaf.ka iukaú; fkdjk ksid ksYaÑ;
4
w.hla fkdolajk Nd. fõ' tfia jkafka tAjdfha x yd y jeks w×; mo we;=<;a j
;sîu ksihs'
,jhg fyda yrhg fyda tA folg u fyda w×; we;=<;a by; wdldrfha Nd.
ùðh Nd. f,i ye¢kafõ' ùðh Nd.hl yrfha fyda ,jfha fyda tA fofla u fyda ùðh
mohla fyda ùðh m%ldYkhla ;sìh hq;= h' w×;hla iys; mohla ùðh mohla jk w;r
th tal mo ùÔh m%ldYkhla f,i o ye¢kafõ' ùÔh mohla ;j;a ùÔh mohla iu.
fyda ixLHd iu. + fyda - ,l=fKka iïnkaO ùfuka úÔh m%ldYk ,efí'
108
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs'
ksoiqk 1

(i) yrh ùÔh mohla iys; ùÔh Nd.hla ,shkak'


(ii) ,jh ùÔh mohla iys; ùÔh Nd.hla ,shkak'
5 pp
(i) a (ii)
22
ksoiqk 2

(i) yrh ùÔh m%ldYkhla iys; ùÔh Nd.hla ,shkak'


(ii) ,jh ùÔh m%ldYkhla iys; ùÔh Nd.hla ,shkak'
22 +3
aa+3
(i) aa+2
+2 (ii)
55
ksoiqk 3

yrfha yd ,jfha ùÔh mo fyda ùÔh m%ldYk we;=<;a ùÔh Nd. y;rlaa
,shkak'
aa xx 55x
y x x− yy
(i) aa+2
+2 (ii) aa+2
+2 (iii) 2a2a− 11 (iv) 2 x2x+ +3y
3y
wNHdih 25.1

^1& my; ±lafjk Nd. w;ßka ùÔh Nd. f;dard ,shkak'


5
(i)3 (ii) x (iii) a (iv) 1 (v) p (vi) x +3
5 3 x + 2 4 x
^2& ,jh a jQ ùÔh Nd. ;=kla ,shkak'
^3& yrh x jQ ùÔh Nd. ;=kla ,shkak'
^4& yrh x we;=<;a ùÔh m%ldYkhla iys; ùÔh Nd. ;=kla ,shkak'
^5& ,jh a we;=<;a ùÔh m%ldYkhla iys; ùÔh Nd. ;=kla ,shkak'

25'2 iudk ixLHduh yr iys; ùÔh Nd. tl;== lsÍu"


wvq lsÍu
idudkH Nd. tl;= lsÍfï § yd wvq lsÍfï § fhdÞ.;a kS;s hgf;a u ùÔh Nd.
tl;= lsÍu yd wvq lsÍu lrkq ,efí'

1 1 2 x x 2x
5 + 5 = 5 5 + 5 = 5
4 1 3 4x x 4x x 3x
5 5 = 5 5 5 = 5 =
5
109
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs'
ksoiqk 4 ksoiqk 5

2x + 2x iq¿ lrkak' 5x 2x iq¿ lrkak'


3 3 7 7
2x + 2x 5x 2x
3 3 7 7
= 2x + 2x = 5x 2x
3 7

4x 3x
= 3 = 7

ksoiqk 6 ksoiqk 7

3x + 2x x iq¿ lrkak' 9x 2x 6x iq¿ lrkak'


10 10 10 13 13 13
9x 2x 6x
3x + 2x x 13 13 13
10 10 10
= 9x 2x 6x
= 3x + 2x x 13
10
x
4x = 13
= 10
2x
= 5 ^ms<s;=r ir, u wdldrfhka ±laùu&

wNHdih 25.2

iq¿ lrkak' ^ms<s;=r ir, u wdldrfhka olajkak'&


(i) a + a (ii) 2x + x (iii) 3x + 2x
3 3 5 5 4 4
(iv) 5x + 5x + x (v) 2x x (vi) 3a a
6 6 6 3 3 7 7
(vii) 3p p (viii) 3x + 2x x (ix) 3a a + 5a
10 10 7 7 7 4 4 4
x x 2x
(x) 5x + 2x 3x (xii) 5x
9
2x
9 9 (xii) 6x
11 11 11
7 7 7

110
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs'
25'3 yrfha iudk ùÔh mohla we;s ùðh Nd. tl;=
lsÍu yd wvq lsÍu
ksoiqk 8 ksoiqk 9 ksoiqk 10

5 + 3 iq¿ lrkak' 2 + 7 8 2 iq¿ lrkak'


x x 5a 5a 3x 3x

5 + 3 2 + 7 8 2
x x 5a 5a 3x 3x

2
+3
= 5x +7
= 2 5a = 8
3x
6 2
= 3x
8 9 1
= x = 5a 2
= x

wNHdih 25.3
iq¿ lrkak' ^ms<s;=r ir, u wdldrfhka olajkak'&

3 + 3 5 + 2 7 + 2
(i) a a (ii) x x (iii) 3a 3a
5 2 3 3 1 7 2
(iv) p + p + p (v) x x (vi) 3a
3a
7 2 1 1 + 3 1
(vii) 10P 10P (viii) 3 + 5 (ix) 2m 2m 2m
2x 2x 2x

(x) 5 2 3 6 1 4 6 3 2
x x +x (xi) y y y (xii)
7b 7b 7b

25'4 yrfha iudk ùÔh m%ldYk we;s ùÔh Nd. tl;= lsÍu"
wvq lsÍu
ksoiqk 11

(i) 2 3
+ x + 2 iq¿ lrkak'
x+2
2 + 3 2+3 5
= x+2 = x+2
x+2 x+2
111
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs'
ksoiqk 12

5 2
(ii) a 5 a 5 iq¿ lrkak'
5 2 3
a 5 = 5 2 = a 5
a 5 a 5

ksoiqk 13
iq¿ lrkak
8 1 2
5 + 2 1 (ii) 3p + 5 3p + 5 3p + 5
(i) 2x + 3 2x + 3 2x + 3
8 1 2
5 + 2 1
3p + 5 3p + 5 3p + 5
2x + 3 2x + 3 2x + 3
5+ 2 1 8 1 2
= =
2x + 3 3p + 5

6 5
= 2x + 3 =
3p + 5

wNHdih 25.4

iq¿ lrkak'
5
(i)
3 + 2
(ii) + 3
x+1 x+1 a+2 a+2
7 + 2 3 + 2
(iii) p + 3 p + 3 (iv) + 1
x+4 x+4 x+4
5 1 7 2
(v) a + 2 a+2 (vi) x 1 x 1
5 3 3 + 5 1
(vii) 2a + 1 2a +1 (viii) x + 2 x + 2 x+2

1 + 5 2 3 1 + 4
(ix) a + 5 a + 5 a+5 (x) 3x + 2 3x + 2 3x + 2

112
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs'
25'5 yrfha iudk ixLHd yd ,jfha ùÔh m%ldYk we;s
ùÔh Nd. tl;== lsÍu wvq lsÍu
ksoiqk 14 ksoiqk 15

x+2 + x iq¿ lrkak' a + 3 + a + 1 iq¿ lrkak'


5 5 5 5
x+2 + x a+3 +a+1
5 5 5 5

x + 2 +x = a + 3+ a + 1
=
5 5
2x + 2 = 2a + 4
= 5
5

ksoiqk 16

2x + 3 x 2 iq¿ lrkak'
5 5

= 2x + 3 x 2
5 5
= 2x + 3 x 2
5 5
2x + 3 (x 2) ^fuu wvq lsÍfï § jryka fh§u wksjd¾hh fõ'&
=
5
2x + 3 x + 2 ^jryka bj;a lsÍu i|yd jrykg msg;ska jQ
=
5 -1ka .=KlsÍu'&
= x+5
5

wNHdih 25.5
^1& iq¿ lrkak'
x+3 + x+1 2a + 5 + a 3p3 + 3p
(i) (ii) 7 7 (iii)
5 5 4 4
p
(iv) x + 2 + 5 + x 1 (v) 7a + 5 a (vi) 3p + 2
6 6 6 2 2 3 3
(vii) 3x + 1 x+1 (viii) 2a + 3 a 1
5 5 10 10
113
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs'
(ix) 3x + 2 + x + 3 x+2 (x) x + x+2 x+1
5 5 5 6 6 6

^2& iq¿ lrkak'

3p+2 + p q 3a 1 + a
(i) a + 3 + a (ii) (iii)
a+2 a+2 a+1 a+1 x+y x+y

5 a 2a +1 3a 2
(iv) x 3 x 3 (v) 2a +1 + (vi) 5x + 3 2x 1
2a b
x+y x+y 2a b

114
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs'

You might also like