RAPOR YAZMA

RAPOR YAZMA

• Bilimsel araştırma veya makale çalışması ne kadar iyi planlanmış, objektif ve amaca uygun
olarak geliştirilmiş olursa olsun, eğer başkalarının anlayabileceği ve uygulayabileceği tarzda
kaleme alınmamış ise eksik kalmış demektir.
 RAPOR YAZMA

• Bilim adamlarının yazılı eserleri, gazete, dergi, yıllık, broşür ve kitap halinde yayınlanmış
olabilirler.
• Tüm bu eserler, derleme ya da bilimsel araştırma olarak iki gruba ayrılabilirler.
• Derleme rapor veya kitap başkalarından alınan fikirlerin ya da bilgilerin yeni katkılarıyla fazlaca
gerek görülmeden sunulmasıdır.
 RAPOR YAZMA

• Bilimsel bir tezin akademik açıdan irdelenmesi Şekil Yönüyle ve Bilimsel İçerik yönüyle
olmak üzere iki yönlü yapılabilir.
 Şekil Yönünden İnceleme

• Bilimsel bir çalışmada bulunması gereken kısımlar, sayfa düzeni, gramer ve dili kurallarına
uygunluğunun incelenmesidir.
• Günümüzdeki bir tezde ÖZET, GİRİŞ, YÖNTEM, BULGULAR, SONUÇ/TARTIŞMA ve KAYNAKÇA listesi
bulunmalıdır.
• Sayfaların kenar boşlukları harf büyüklükleri, satır aralıkları da standarda uymalıdır.
• Anlaşılır bir dil ile ve noktalama işaretlerine uymalıdır.
 Bilimsel İçerik Yönünden İncelenmesi
• Çalışmanın amacı, hipotezleri, izlenen yöntem, toplanan veriler, verilere analiz şekli ve
bulgular açısından bir bütünlük ve uyum olmalıdır.
• Böylece araştırma amacına ulaşmış ve katkı (sorun çözme, bilgi üretme, yenilik getirme
gibi) sağlamış olacaktır.
 Raporun İçeriği

I. Kapak Sayfası
II. Özet ve Anahtar Kelimeler
III. Yabancı dille özet (Abstarct) ve Key Words
IV. Önsöz veya teşekkür
V. İçindekiler (Başlıklara Göre)
VI. Tablolar Listesi
VII. Grafikler veya Şekiller Listesi
VIII. Kısaltmalar veya Simgeler
 Raporun İçeriği
1. Giriş
2. Kaynak taraması
3. Yöntem
4. .…birinci derece bölüm başlığı
4.1. …..ikinci derece bölüm başlığı
4.2.
5. …..birinci derece bölüm başlığı
5.2. ……ikinci derece bölüm başlığı
6. Verilerin analizi ve yorumu
7. Araştırmanın sonuçları
8. öneriler,
9. Ekler
10. Kaynakça
 Kapak Sayfası
• Kapak sayfası, raporun ilk sayfasıdır.
• Raporu okuyan, bazı önemli bilgileri kapak sayfasından edinir ve ilk etiketlerin olumlu
olması çok önem taşır.
• Kapak sayesinde okuyucu etkilemek için dikkat edilecek husus vardır:
• Kapak düzenlemesi ve kapaktaki bilgiler.
• Kapak düzenlemesi bir grafiklerin yapacağı iştir.
• Kapakta kullanılacak şekiller, renkler, harflerin türü ve büyüklükleri gibi düzenlemelerin
itina ile yapılması gerekir.
 Kapak Sayfası
Genel olarak kapak sayfasında şu bilgiler veya yazılar bulunmalıdır.
• Raporun veya tezin adı (tezin konu başlığı)
• Raporu hazırlayan kişi, grup veya kuruluş adı
• Raporun hazırlandığı ya da basıldığı yer
• Raporun hazırlandığı (tamamlandığı veya basıldığı) tarih
• Rapor yayınlanmış ise yayıncının adı veya araştırmanın sahibi olan kurum
• Yayın numarası (yayın seri numarası veya ISBN numarası)
 Özet
• Bir araştırma raporunda kapak sayfasından sonra ÖZET kısmı yer almaktadır.
• Bir sayfayı geçmemesi, hatta daktilo yazısıyla yarım sayfa olması en uygundur.
 Özet Hazırlamadaki Amaç

• Raporun tümünü okumak için zaman bulmayanlar veya gerek duymayanlar, araştırma hakkında ilk
bilgileri kısa yoldan özet yardımıyla elde edebilirler.
• Raporu sipariş etmek isteyen yayıncılar veya tasnif etmek isteyen kütüphaneciler, ya da literatür
taraması yapan araştırmacılar için kısmı gerekli ve yeterlidir.
• Bir kısım kuruşlar, raporun tümüne değil, sadece özetleri yayınlamakta ve abonelerine
duyurmaktadır.
• Rapor özetleri sayesinde yapılan araştırmaları izlemek mümkün olduğu için, tekrarlara ve böylece
kaynak israfına yol açılmamış olur.
 Özet Hazırlamadaki Amaç

Özetin belirlenen amaçlara ulaşması için üç grup bilginin yer alması gerekir.
• Özet ilk kısımda birkaç cümle halinde raporun amacı, önemi veya kapsamı belirtilmelidir.
• Ayrıca, bilgi toplama ve değerlendirme uygulanan yöntem hakkında özlü olarak bilgi
verilmelidir. Araştırmada kullanılan verilerin nereden ve nasıl elde edilmiş olduğu kısaca
anlatılmalıdır.
• Araştırmalarda elde edilen en önemli bulguya veya sonuca ayırmak gerekmektedir.
• Sonuç, bir rakamla, bir cümleyle veya bir yargıyla ortaya konulabilir.
• Bu sonuç, araştırmanın başında açıklanan hipotezin doğrulanması ya da reddedilmesi
tarzında da olabilir.
 Özet
• Arada bir, bilim adamı önemli bir noktayı Kısa Özet’te atlayabilir. Fakat
bugüne kadar en çok rastlanan hata, konuyla ilgisiz ayrıntıların verilmesidir.

• Bir keresinde, maddenin enerjiyle bağıntısı hakkında çok karışık teorisi olan
bir bilim adamı o zamanlarda çok karmaşık bir makale yazmıştı. Ancak bilim
adamı, editörlerin limitlerini bildiğinden, makale kabul edilecekse Kısa Özet’in
basit ve kısa olmak zorunda olduğunun farkındaydı.
• Böylece Kısa Özet’ini yontarak saatler harcadı. Nihayet bütün kelimeler
ortadan kalkıncaya kadar kelime kelime eledi.
• Geride kalan, şimdiye kadar yazılmış Kısa Özet’lerin en kısasıydı: “E = mc2”
Özet
 Anahtar Kelimeler

• Özet sayfasının alt bölümüne anahtar kelimeler yer almalıdır.

• Yayın tarayıcılar, kütüphaneciler veya araştırıcılar için tezin başlığı her zaman yeterli bilgiyi
vermeyebilir.
• Bu nedenle, tezin içeriğini yansıtmak üzere 3-5 kelimeler ayrıca yazılmalıdır.
 Abstract (yabancı dilde özet)
• Abstract kısmı da, Türkçe özetin karşılığıdır.
• Bu özet, İngilizce, Fransızca, Almanca, Arapça gibi akademik önemi Yüksek Öğretim
Kurumu (YÖK) tarafından kabul edilen dillerden biri ile verilir.
• En yaygın bilim dili olarak İngilizce olduğu için anahtar kelimelerin karşılığı olarak
“KEY WORDS” kullanılır ve abstract kısmının altına yazılır.
 Önsöz / Teşekkür
• Araştırma raporlarında veya tezlerde önsöz başlığı altında bir sayfaya her zaman gerek
yoktur.
• Önsöz daha çok kitap niteliğindeki yayınlarda yer almaktadır.

• Çok özel durumlar dışında, önsöz veya teşekkür sayfasının bir sayfadan fazla olmasına
gerek yoktur.
• Akademik tezlerde teşekkür sayfası, raporun sonuna yazılmaktadır.
 İçindekiler
• Rapor içeriğinin bir sıra dahilinde veya sayfa numaralarına göre yer aldığı kısımdır.
• Belirli bir sayfa sınırlaması yoktur.
• Konu başlıkları ve alt başlıkları ondalık sisteme göre sırayla numaralanır ve
balıktan sonra karşısına da hangi sayfada yer aldığı yazılır.
 Tablo, Grafik veya Şekil listesi
• Herhangi tablonun veya grafiğin hangi sayfada sunulduğunu bir bakışta
görebilmek amacıyla bunlara numara verilerek sayfa numaralarına göre sırayla
yerleştirilmesi gerekmektedir.
• Tablo veya grafiklerin numarası, adı ve bulunduğu sayfa bu konuda yeterli
olacaktır.
 TABLOLARIN LİSTESİ

Tablo No Tablonun Adı Sayfa No

1 Türkiye’nin Turizm Geliri 17
„ „ „
„ „ „
„ „ „
„ „ „
„ „ „
 Kısaltmalar veya Simgeler

Kısaltılmış adların veya simgelerin metin içerisinde kullanılması hem kolaylık, hem de
ekonomi sağlamaktadır. Uzun isimleri veya bir kısım yabancı adları kısaltılmış şekli ile
kullanmak yaygın olarak başvurulan bir yöntemdir.

TBMM = Türkiye Büyük Millet Meclisi

AB = Avrupa Birliği
BM = Birleşmiş Milletler
 Giriş

• Giriş’in amacı, okuyucunun konuyla ilgili önceki yayınlara bakmaya ihtiyaç

duymaksızın, şimdiki çalışmanın sonuçlarını anlayıp değerlendirmesine imkân verecek,
yeterli ölçüde temel bilgileri temin etmektir.
• Giriş ayrıca, şimdiki çalışmanın gerek ve mantığını vermelidir. Hepsinden önemlisi
orada, makaleyi yazmadaki amacınızı kısa ve açık olarak belirtmeniz gerekir.
• Kaynakları, en önemli temel bilgileri vermek üzere dikkatlice seçiniz.
• Giriş’in çoğu, esasta kendi probleminiz ve çalışmanızın başında konuyla ilgili yerleşmiş
çalışmalardan söz ettiği için, geniş zamanda yazılmalıdır.
 Giriş
İyi bir Giriş için önerilen kurallar şöyledir:
1. ilk olarak, araştırılan problemin niteliğini ve kapsamını mümkün olan bütün açıklıkla
sunmalıdır.
2. Okuyucuyu yönlendirmek için ilgili yayınları değerlendirmelidir.
3. Araştırma yöntemini belirtmelidir. Eğer gerekli görülürse, o yöntemin seçilme
nedenleri de açıklanmalıdır.
4. Araştırmanın ana bulgularını belirtmelidir.
5. Bulguların ortaya çıkardığı ana sonuçları ortaya koymalıdır. Okuyucuyu merak içinde
bırakmayın, kanıtların gelişimini izlesin.
 Literatür Bildirimi
Yapılan çalışmayla doğrudan ilişkili başlıca çalışmaları özet olarak tanıtmaktır.

Seçenek I
Anket yöntemiyle 440 aileyi kapsamak üzere yapılan bir araştırmada Türkiye’de ailelerin %25’inin
tatil yapmadığı saptanmıştır (Arıkan,1994).

Seçenek II
440 aileyi kapsayan bir araştırmada 1994 yılında ülkemiz ailelerinin %25’inin tatil yapmadığı ortaya
çıkmıştır (8).

Seçenek III
Arıkan tarafından yapılan bir araştırmada Türkiye’de ailelerin tatil yapma ve tatil harcamaları
ortaya konulmuştur (2).
 Literatür Bildirimi

 Daha önce yapılmış bir çalışma tekrar edilerek kaynak savurganlığından kaçınılmış olunur.
 Daha önce yapılmış bir çalışma olsa dahi, o çalışmayı daha geliştirmek, daha da ileriye
götürmek mümkündür.
 Benzer çalışmalarda kullanılan yöntemlerden yararlanmak mümkün olur.
 Aynı konuda çalışılan bilim adamları ile işbirliği sağlanabilir.
 Bir tezi veya raporu okuyan kişilere bilgi verilerek, önceki çalışmalar konusunda aydınlatılır.
 Böylece araştırmada veya tezde nelerin yeni, nelerin öncekilerden alınma olduğu daha iyi
ortaya çıkar.
 Yöntem

Yöntem bölümü araştırma deseni, araştırmaya katılanlar (katılımcılar, evren ve

örneklem, çalışma grubu), kullanılan ölçme araçları ile verilerin toplanması ve
çözümlenmesi hakkında bilginin verildiği bölümdür.
 Verilerin analizi ve yorumu

Araştırma deseni: Araştırmanın, temel deseninin/modelinin (tarama, deneysel vb.)

ve özelliklerinin açıklandığı bölümdür.
İdeal ortamın temsilcisi olan model yalnızca önemli görülen değişkenleri içine alacak
biçimde gerçek durumun özetlenmiş halidir.

Araştırma deseni/modeli ise araştırmanın amacına uygun ve ekonomik olarak

verilerin toplanması ve çözümlenebilmesi için gerekli koşulların düzenlenmesidir
(Karasar, 1999).
• Kullanılan ölçme araçları: Bu bölümde araştırmada kullanılan her türlü ölçme aracı (test, anket, ölçek,
görüşme formu, gözlem formu, vb.) tanıtılır.
• Kullanılan ölçme araçlarının kaç maddeden (sorudan) oluştukları, geçerlik ve güvenirliklerine ilişkin
bilgiler de bu bölümde verilir.
• Araştırmada kullanılan ölçme araçları yer kaplayacağı düşüncesiyle araştırma raporunun içinde değil,
raporunda sonunda yer alan ekler bölümünde verilir.
• Ayrıca araştırmada veri toplama aracı olarak yeni geliştirilen veri toplama araçları varsa raporun en
sonunda yine ekler bölümünde bunlara da yer verilmesi gerekir.

• Örnek:
• Namlu (2004) tarafından geliştirilmiş “Bilişötesi Öğrenme Stratejileri Ölçeği”, geçerliği ve güvenirliği yapılmış, 21 maddeden
oluşan dörtlü likert tipi bir ölçektir. Likert seçenekleri “her zaman”, “sık sık”, “bazen” ve “hiç bir zaman” seklindedir. Ölçekte
18 madde olumlu, 3 madde olumsuz olarak düzenlenmiştir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için, Anadolu
Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ne devam eden 237’si (%36.2) kız, 418’i (%63.8) erkek 655 öğrenciden veri toplanmıştır. Tüm
ölçeğin iç tutarlık katsayısı 0.81’dir. Ölçeğin, planlama, örgütleme, denetleme ve değerlendirme stratejileri olmak üzere dört
alt boyutu bulunmaktadır. Ölçeğinin alt boyutlarından olan planlama stratejisi boyutunda altı madde, örgütleme stratejisi
boyutunda altı madde, denetleme stratejisi boyutunda beş madde, değerlendirme stratejileri boyutunda ise dört madde
bulunmaktadır.
Verilerin toplanması ve çözümlenmesi: Bu bölümde araştırmacı veri toplama araçlarının
uygulamasına ilişkin aşamalara ve verilerin çözümlenmesinde kullandığı analizlere yer verir.
Bir başka deyişle bu bölüm hangi amaca hangi verilerle ve hangi analizlerle cevap arandığına ilişkin
bilgilerin yer aldığı başlıktır.
Bu bölümde seçilen analiz yönteminin seçiliş sebeplerinin de açıklanması gerekir.
Eğer araştırmacı deneysel bir araştırma yapıyorsa veya nitel araştırma yöntemleri kullanıyorsa
yukarıda belirtilen başlıklardan önemli bir biçimde sapma olmadan araştırma yöntemine uygun bir
biçimde başlıkları düzenleyebilir.
 Tablolar Ne Zaman Kullanılır?

Tabloların “nasıl”ına geçmeden önce ilk olarak “kullanıp kullanmama” sorununu

incelemek gerekir.
Kural olarak, tekrarlı veriler sunmak zorunda kalmadıkça tablo yapılmamalıdır.
Bu genel kural için iki neden vardır.
• İlki; en basit şekliyle, sayfalarla veriyi sırf sizin laboratuvar defterinizde
bulunduğu için vermek iyi bilim değildir. Sadece örneklerin veya kritik değer
niteliğindekilerin verilmesi gerekir.
• İkincisi, metin ile karşılaştırıldığında tabloların yayınlanma maliyeti çok
yüksektir. Bilimsel literatür üretmek ve yayımlamakla uğraşanlar, maliyeti
düşünmek zorundalar.
Tablo 1, iki kolonda, verileri ve değişkenleri değil standart koşulları verdiği için hatalıdır. Sıcaklık, deneylerdeki bir değişken ise kendi kolonu olabilir. Eğer bütün
deneyler aynı sıcaklıkta yapıldıysa bu küçük bilginin tabloda kolon olarak değil, tablo dipnotu olarak belirtilmesi gerekirdi. Bu nedenle Tablo 1 uygun bir tablo
değildir.
Bu veriler metin içinde de, okuyucunun hemen kavrayacağı biçimde ve aynı zamanda tablo yapmanın önemli ölçüdeki ilâve dizgi maliyetinden kaçınarak
sunulabilir.
Çok basit olarak, bu sonuçlar şöyle yazılabilirdi: “Büyüme ortamının havalandırılması Streptomyces coelicolor’un büyümesi için esastır. Oda sıcaklığında (24¡C),
durağan kültürlerde (unaerated) hiçbir büyüme saptanmadı. Oysa ki, çalkalanmış kültürlerde önemli büyüme (OD, 78 Klett birimi) meydana geldi”.
Tablo 2’de eşdeğer okumalar yok ve iyi bir tablo gibi gözüküyor. Fakat öyle mi? Bağımsız değişken kolonu (sıcaklık) yeterince mantıklı görünüyor, fakat bağımlı
değişken kolonunda (büyüme) çok sayıda sıfırlar var. Çok sayıda sıfır olan her tabloyu (ölçü birimi ne olursa olsun) veya yüzde kullanılıyorsa çok sayıdaki 100’ü
sorgulamanız gerekir.
Tablo 2 yararsız bir tablodur. Çünkü bütün söylediği şudur: “Meşe tohumları 20 ve 40¡C arasında büyüdü, 20¡C nin altında veya 40¡C nin üstünde ölçülebilen bir
büyüme olmadı”
 Tablolar Ne Zaman Kullanılır?

Tablo 3 bilgi verici olmamasına karşın, baskıda çoğunlukla ortaya çıkan tiptendir.

Bu tablonun bütün söylediği şudur: “S. bozus S. kızılus, S. herrenk ve S. gökkuşağıski aeorobik koşullar
altında büyüdü. Oysa ki, S. renksiz ve S. yeşilus anaerobik koşullar gerektirdi.”

Ne zaman tablonun içindeki kolonlar veya tablo, kolaylıkla kelimelere dökülebiliyorsa önce bu yapılmalıdır.
 Tablolar Ne Zaman Kullanılır?

Bazı yazarlar, bütün sayısal verilerin tablolaştırılması gerektiğine inanırlar.

Tablo 4 üzücü bir örnektir.

Sonuçların önemli olmadığını (P=0,21 ) öğrendiğimizde (dipnotun sonunda) daha da üzücü oluyor. Eğer bu veriler
yayımlamaya değerse,

Sonuçlar kısmında bir cümle bu işi görür: “Başarısızlık oranları arasındaki fark nocillin % 14 (35 te 5) ve potassinın
penicilin V için % 26 (34 te 9) önemli değildi (P= 0,2 1 )”.
 Tablolar Ne Zaman Kullanılır?

Diğer bir olağan fakat faydasız tablo, kelime listesidir.

Tablo 5 tipik bir örnektir. Bu bilgi metin içinde kolayca verilebilirdi.

 Tablolar Ne Zaman Kullanılır?

Tablo 6 ve 7’yi inceleyelim.

Tablo 7 aşağıya doğru okunurken Tablo 6’nın karşıya doğru okunması dışında, eşdeğer tablolardır.

Tablo 7 tercih edilen formattır, çünkü okuyucunun bilgiyi daha kolay kavramasına imkân verir ve daha sıkıştırılmış
olduğundan basımı da ucuzdur.
Tablo 8, iyi kurulmuş bir tablo örneğidir (Journal of Bacteriology’nin “Yazarlara Direktifler” kısmından alınarak basılmış).

Karşıya değil, aşağıya doğru okunur.

Metine atıf yapılmaksızın verilerin anlamına yeterince açıklık kazandıran başlıklar içermektedir.

Açıklayıcı dipnotlar vardır, fakat aşırı ölçüde deneysel ayrıntıları tekrarlamaz.

 Bulgular
Bulgular bölümünde toplanan veriler ile verilerin analiz sonuçları sunulur ve araştırmanın temel bulguları
özetlenir.
“Araştırma bulgusu, amaçlar doğrultusunda yapılan aramadan sonra, problemin çözümüne ışık tutucu
nitelikteki bilgidir” (Karasar, 1999).
Bulgular başlığı altında bulgular hakkında çok kısa yorumlar yapılabilir fakat bulguların tam anlamıyla
yorumlanması tartışma bölümüne bırakılır.
Bir başka deyişle bulgular bölümünde sadece elde edilen gerçekler açıklanmalı, bunların ne anlama
geldiğinin tartışılması “tartışma” bölümüne bırakılmalıdır.

Örnek olabilecek bulgulardan birkaçı aşağıda sunulmuştur:

• Erkek öğrenciler kız öğrencilere göre bilgisayara karşı daha olumlu tutuma sahiptirler.
• Gerçekleştirilen uygulama öğrencilerin motivasyonları üzerinde farklılık yaratmıştır.
• İşletmedeki kadın ve erkek çalışanların şirkete uyum puanları arasında anlamlı bir farklılık yoktur.
 Tartışma
Elde edilen bulguların yorumlandığı ve sonuçların vurgulandığı bölümdür. Bulgular bölümünde elde
edilen bulguların ne anlama geldiğinin tartışıldığı bölümdür.

Benzer araştırmaların bulguları ile araştırmacının elde ettiği araştırma bulguları arasındaki benzerlikler
ve farklılıklar bu bölümde belirtilir.

Araştırmacı kendi yorum ve görüşlerine tartışma bölümünde yer verdiği gibi araştırmanın güçlü ve
eksik yönleri ile alan yazına katkısı da yine bu bölümde sunulur.

Yorum çok yönlü olduğu için bulgulara ne kadar değişik açılardan bakılabilir ve değerlendirilebilirse,
yorumun geçerliliği de o derece artar (Karasar, 1999).

Bu nedenle bulguların yorumlanmasında araştırmacının araştırma alanına hâkimiyeti ve deneyimleri

de önem kazanmaktadır.

Bu bölümde her bulgunun hem uygulama açısından hem de kuramsal açıdan ne anlama geldiğinin
ayrıntılı olarak tartışılması gerekir.
 Öneriler

Sorunun çözümünde ya da, daha da iyileştirilmesinde veya beklenen ekonomik yararın

sağlanmasında nelerin yapılması gerektiğinin ortaya konulmasıdır.
 Kaynakça
Metin içinde kaynakça bağlacı ile kaynak gösterilen her türlü eserin (makale, bildiri, kitap, web
sayfası ve diğer yayın türleri) yazar soyadlarına göre alfabetik sırada verildiği bölümdür.

Bu bölümde başkalarına ait olan, araştırmada kullanılan fikir, düşünce ve materyallere ilişkin
bilgilere, sahiplerinin haklarının teslim edilmesi ve başka araştırmacıların da kullanabilmeleri için
belli bir sistematik ve alfabetik düzen içerisinde yer verilir (Altunışık ve diğerleri, 2005).

Kaynakçada bulunan tüm kaynakların metin içerisinde yer alması gereklidir.

Yine metin içerisinde kaynakça bağlacı olarak yer alan kaynakların tümü de kaynakçada bulunmalıdır.
Bir kaynak kaynakçada verilirken yazar(lar)ın ad(lar)ı, yayın tarihi, yayın başlığı, yayın yeri ve yayıncı
kurum bilgilerine yer verilir.

Kaynakça yazımında her kaynak ilk satır soldan başlayarak yazılır. Eğer kaynak ikinci satıra geçiyorsa
ikinci satır paragraf başıymış gibi içten başlatılır.

Kaynak göstermenin amaçları yararlanılan kaynakların yazarlarının haklarına saygı göstererek, etik
kurallara uymak, okuyucu kitlesine aktarılan bilgilerin ana kaynağına uygunluğunu denetleme
olanağı sunmak ve aynı konuda yararlanılabilecek diğer kaynakları tanıtmak olarak sıralanabilir
(Karasar, 2000).
 Ekler
• Bir araştırma raporunda ekler bölümüne kaynakçadan sonra yer verilir.

• Bu bölümde araştırma sürecinde kullanılan/geliştirilen ölçme araçları (ölçek, anket, başarı testi,
vb.) sunulur.
• Kullanılan ölçme araçlarının yanı sıra gerekli birimlerden alınmış izin yazıları da ekler bölümünde
yer alır.

• Bir başka deyişle araştırmadaki örneklem gruplarına ilişkin ilgili birimlerden (Milli Eğitim
Müdürlüğü, üniversite rektörlükleri gibi) alınan izin yazıları ve hazır bir ölçme aracı kullanıldıysa
bunu geliştiren kişi ya da kişilerden alınan izin yazıları ile araştırmada kullanılan/geliştirilen ölçme
araçlarının tamamına bu bölümde yer verilir.

• Bunun yanı sıra araştırma bir tez çalışmasıyla araştırmada toplanan verilere de bu bölümde yer
verilmesi uygun olur.
• Araştırma raporunun içerisinde verilmesi genel akışı bozabilecek nitelikte olan ancak okuyucuların
ilgisini çekeceği düşünülen konular ekler bölümünde sunulur.
Sunulan Ek’e metin içinde atıfta bulunulmalıdır.
Araştırma raporunda ekler bölümü ayrı sayfada başlamalıdır.
Sunulan eklerden her biri ayrı sayfada yer almalı ve büyük harflerle sıralanmalıdır (örneğin EK 1).
Ekler bölümünde yapılan bu sıralama metin içerisinde Ek’e atıfta bulunurken de kullanılmalıdır.

• Namlu ve Ceyhan (2000) tarafından geliştirilmiş, geçerliği ve güvenirliği

yapılmış, “Bilgisayar Kaygısı Ölçeği” (Ek 3); 28 maddeden oluşan dörtlü
likert tipi bir ölçektir.