Professional Documents
Culture Documents
BÖLÜM 7 Kaplan
8.1GİRİŞ
PCB tasarımında kullanılacak devre elemanlarının standart kılıf tipleri Layo1’in
kütüphanelerinde mevcuttur. Kullanıcı ihtiyacına uygun devre elemanı kılıflarını bu
kütüphanelerden seçerek tasarımında kullanmaktadır.
Bazı durumlarda çok özel kılıf tipleri gerekebilir. Layo1, bu durumda kullanıcıya
istediği kılıf tipini oluşturma yetkisini vermiştir. Kullanıcı isterse yeni kütüphaneler ve
yeni kılıf tipleri oluşturacağı gibi var olan bir kütüphanede yeni kılıf tipleri de
oluşturabilir.
78
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
4. Layo1 rutinleri hızla devreye girecek ve size şekil-8.1’de görülen iletişim kutusunu
sunacaktır.
C:\LAYO1\LAYO1P\LMC\KUTBANK\DIL-10
7. Layo1, size yeni bir tasarım sayfası sunacaktır. Bu sayfa yeni bir kompenent
tasarlamak amacıyla kullanıcıya sunulmuştur. Yukarıda tanımlamada belirttiğimiz gibi
“KUTBANK” adlı bir kompenent kütüphanesi oluşturduk. Bu kütüphane içerisine ise
“DIL-10” adlı bir kompenent çizip yerleştireceğiz.
Kompenent kılıf tipi (shape) oluşturmak amacıyla size sunulan sayfayı inceleyelim.
79
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
2. Klavyedeki <s> tuşuna basın. İmleç’in ucuna bir adet pad gelecektir. Bu pad’le
ilgili ayrıntılı bilgiler ekran durum çubuğunda görülecektir. Şekil-8.3. Görüntüyü
büyütmek için önce <z> sonra <7> tuşuna basın. Görüntü ekranda büyültülmüştür.
Place pad aktif olmuştur, pad yerleştirilecektir. Pad tipi “Pad 0.7” dir. Pad delik içi tipi
“tool 1” dir. Grid ölçüsü “1/10i” dir. İmleç “x=0.00, y=0.00i” konumundadır.
3. Yeni oluşturacağımız kılıf tipinde pad 0.7’yi kullanmak istemiyoruz. Farklı bir pad
seçelim. Bunun için <s >tuşuna tekrar basın.Ekran durum çubuğu görüntüsü şekil-
8.4’deki gibi olacaktır.
Ekran durum çubuğunda Pad’i; sağa, sola, aşağıya veya yukarıya doğru taşırsanız
pad tipinin değiştirileceği bildirilmektedir. Layo1, kullanıcıya binlerce farklı pad tipi ve
boyutu sunmaktadır.
Kullanıcı, eleman kılıfı tasarlarken veya pad kullanırken istediği pad tipini seçebilir.
4. Klavyedeki <sağ ok> tuşuna basın. Pad tipi “Pad 0.8” olmuştur. Aynı tuşa tekrar
basın. Pad tipi “Pad 0.9” olmuştur. Klavyedeki Ok tuşlarını kullanarak Layo1’in
sunduğu farklı pad tiplerini görebilirsiniz.
80
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
5. Pad tipini sol ok tuşlarını kullanarak “pad 0.3” olarak seçin ve onaylayın <enter>
veya <fare:sol>.
6. Ekran durum çubuğunda “Place Pad” yazısı aktif olmuştur ve padlerinizi artık
istediğiniz konuma yerleştirebilirsiniz. (şekil-8.5).
7. İlk Pad’i ekranda “x=0.00, y=0.00i” konumuna götürün <fare:sol> veya <insert>
tuşuna basın. Bu konuma ilk pad yerleştirilmiştir.
8. İmleci sağ ok tuşuyla bir adım hareket ettirin. İmleç ekranda “x=1.00, y=0.00i”
konumunda olacaktır. Bu konuma da bir pad yerleştirin. Pad’in pin numarasını
görmek için klavyedeki <n> tuşuna basın.
9. Aynı şekilde sırayla 5 adet pad’i yerleştirin. Son yerleştirdiğiniz pad ekranda
“x=4.00, y=0.00i” konumunda olmalıdır (şekil-8.6).
10. İmleci ekranda “X=4.00, Y=-3.00i” konumuna getirin. Pad’i ters çevirmemiz
gerekmektedir. Klavyedeki <F2> fonksiyon tuşuna iki kere basın ve bu noktaya “6”
nolu pad’i yerleştirin.
11. Pad yerleştirme işlemine, imleç konumunu bir grid adımı sola alarak “X=3.00, Y=-
3.00” konumu ile devam edin ve belirtilen noktaya 7 nolu pad’i yerleştirin.
81
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
12. Pad yerleştirme işlemine aynı işlevleri tekrarlayarak 10’uncu pad’i yerleştirene
kadar devam edin.
13. Pad yerleştirme işlemi bittiğinde ekran görüntüsü şekil-8.7’de görüldüğü gibi
olmalıdır. Son pad (10 nolu pad) ekranda “X=0.00, Y=-3i” konumunda olmalıdır.
Pad yerleştirme işlemi bitmiştir.
1. Kılıf çizimi için grid ölçüsünü “<F9>” fonksiyon tuşu ile 1/40i değerine ayarlayın.
3. İmleç ekranda artık “0.00, 0.00i” konumundadır. Onaylayın <enter>. Ekran durum
çubuğundaki veriler sarı renge dönüşür ve imleç “box” çizmeye hazırdır.
82
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
5. Kılıfın 1 nolu pin’ini ve yönünü belirtmek amacıyla şimdi de bir çentik çizelim.
İmleç’i “X=0.00i, Y=1.00” konumuna getirin. Ana menüden “Draw/Elipse”
seçeneğini aktif yapıp onaylayın. Ekran durum çubuğunda “draw elipse” yazısı aktif
olmuştur. İmleç belirtilen konumda iken tekrar onaylayın. İşlevler sarı renge dönüşür.
83
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
1. İmleç’i kompenent’in 1 nolu pin’i üzerine konum “0.75i, 2.50i” getirin. <F6>
fonksiyon tuşuna basarak bu noktayı yeni referans değeri olarak ayarlayın “0.00,
0.00i”. Grid ölçüsünü <F9> veya <F10> fonksiyon tuşlarını kullanarak 1/10i değerine
ayarlayın.
2. Klavyedeki <n> tuşuna tekrar basın. Ekranda pinlerin tool çaplarını göreceksiniz.
Bu durum şekil-8.10’da gösterilmiştir.
3. <n> tuşuna tekrar basın. Bu sefer ekranda pin numaraları ile birlikte tool
çaplarınıda göreceksiniz. <n> tuşuna ekranda sadece pin numaralarını görene kadar
basın.
4. Klavyedeki <r> tuşuna basın. Ekranda “ruler.......1.....3” yazısı bulunan bir diyalog
kutusu belirir. <1>tuşuna basın.
İmleci 1 nolu pin’in üzerine getirip tanımlamak iyi bir yöntemdir. Çünkü devre
elemanını 1 nolu pin ile birlikte imlecin ucuna düzenler.
84
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
Bu bölümde son olarak korunmuş bir kompenent kılıfını yerleştirmek için gerekli olan
alan doldurma işlemini gerçekleştireceğiz.
1. Görüntü boyutunu ve odaklamayı yeniden ayarlamak için önce <z> tuşuna daha
sonra <5> tuşuna basın. Görüntü ekranda yeniden odaklanmıştır.
5. İmleç, belirtilen konumda iken <Shift> ve <f> tuşlarına birlikte basın belirtilen
noktadaki çizgi yanıp sönmeye başlayacak ve“faund” yazısı belirecektir. <y> tuşuna
basarak onaylayın.
85
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
6. Ekran durum çubuğu üzerinde “Fill on Layer 8” yazısı aktif olacaktır. İmleç’i
ekranda “X=2.00, Y=1.50i” konumuna getirin ve onaylayın. Belirtilen alan Layo1
tarafından doldurulacaktır. Ekran görüntüsü şekil-8.12’de görülmektedir.
7. Şimdi Layo1’in bu sayfasından çıkın. Bu işlem için üst menüyü aktif yapın. Üst
menüden “File/Quit”seçeneğini sırayla onaylayın. “Save” seçeneği gelecektir. “No”
yu seçin ve tasarımınızı bu haliyle saklamayın. Saklarsanız silmeye karşı korumuş
olursunuz. İleride bu elemanı kütüphaneden sileceğiz.
Tasarımcı, tasarımının her hangi bir aşamasında tasarım üzerinde yeni bir kılıf
oluşturacağı gibi, Layo1’in sunduğu her hangi bir kompenent kılıfını yeniden
düzenleyerek yeni bir adla istediği kütüphane içerisine atabilir. İstediği anda bu
kompenent kılıfını çağırarak kullanabilir.
Bu bölümde devre elemanı (kompenent) kılıfı oluşturmada Layo1’in sunduğu farklı bir
tekniği kullanacağız.
İlk olarak timebase projesinde kullanılan JP1 referans değerine sahip kılıfı değiştirip
yeni bir kılıf oluşturacağız. Yeni kılıfımızı bir jak için hazırlayalım.
86
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
1. Ekranda; pad numaralarını görmek için <n> tuşuna, Devre elemanlarının “Ref”
değerlerini görmek için<’> tuşuna gerektiği kadar basınız. Grid değerini “1/40i”
yapınız.
2. JP1’in yol bağlantılarını siliniz. Bu işlem için JP1’e bağlı her hangi bir yol üzerine
gelip <delete> tuşuna basınız. Layo1, silmeye onay istediğinde “yes” i seçiniz. JP1’e
bağlı diğer yolları da aynı şekilde siliniz.
3. İmleci ekranda JP1’in 2 nolu pini üzerine getiriniz. Önce <z> tuşuna daha sonra
“7” tuşuna basınız. Görüntü ekranda odaklanacak ve işlemlerimizi daha kolay
gerçekleştireceğiz.
6. İmleci 3 nolu pad üzerine alınız ve onaylayınız <enter> . Bu pad’de imlecin ucuna
alınmıştır. İmleci ekranda “x=17.00, y=6.00i” konumuna götürünüz. Pad’i bu noktaya
bırakmak için <insert> veya <fare:sağ> tuşuna basınız. Pad belirlenen noktaya
bırakılmıştır. Pad’leri istediğimiz noktaya taşıma işlevini bitirdik. “move pad”
işlevinden çıkmak için <esc> veya <fare:sağ> tuşuna basınız.
7. Yeni oluşturacağımız devre elemanına bir de kılıf çizelim. Bunun için Üst menüden
“Draw/Circle” seçeneğini sırayla onaylayın. Durum çubuğunda “draw circle” aktif
olmuştur.
8. İmleci “x=17.00, y=5.50i” konumuna götürüp onaylayın. Layo1 sizden çizim için
layer numarası isteyecektir “8” tuşuna basın.
10. Yeni kılıf tipini bir jak için yaptığımızı varsayın. Şimdi kılıfı Jak’a uygun hale
getirelim. Üst menüden “Multifunc/Window/Delete” seçeneklerini sırayla onaylayın.
11. İmleci“x=16.50, y=4.50i” konumuna alıp tekrar onaylayın. Daha sonra İmleci
“x=16.00, y=6.50i” konumuna götürüp tekrar onaylayın. Silme işlemine olumlu cevap
verin ve ekranı tazeleyin <F5>.
87
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
14. Layo1, yeni kompenent için bir diyalog kutusu açacak ve offset’i soracaktır. “Yes”
i seçin ve onaylayın.
15. Yeni oluşturduğumuz kılıf tipi; istediğimiz kütüphaneye ve istediğimiz adla kayıt
(save) için hazırdır. Kayıtı başlatmak için <enter> veya <fare:sağ> tuşuna basın.
88
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
17. Yeni oluşturduğumuz kılıf tipi, belirlenen konuma belirlenen adla saklanmıştır.
İstediğiniz zaman çağırıp kullanabilirsiniz.
Yaptığımız yeni tasarımı test etmek için programdan çıkıp tekrar girelim. Fakat
timebase projesinin orjinal halini bozmamak için kayıt yapmayalım.
19. Proje yöneticisi menü sayfalarını kullanarak, timebase projesine tekrar girin. Yeni
oluşturduğumuz kompenent kılıfını çağırmak için üst menüden sırayla
“File/load/compenent.LMC” seçeneklerini onaylayın.
20. Yeni gelen diyalog kutusuna “jak1” yazıp onaylayın. Oluşturduğumuz kılıf imlecin
ucuna gelmiştir.
21. Type ve ref değeri için herhangi bir şey yazmayın. Her iki değer içinde <esc>
veya <fare:sağ> tuşuna basın.
22. Ekranda elemanın bu değerleri için “xxxx” işareti görünür. Eleman halen imlecin
ucundadır.
23. Bu devre elemanını silmek için <delete> tuşuna basın. Sorulara olumlu cevap
verin. Silinmiştir.
89
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
Tasarımınızın her hangi bir aşamasında PCB kartınıza yerleştirdiğiniz bir kompenent
kılıfını, dilerseniz farklı bir kompenent kılıfıyla değiştirebilirsiniz.
Seçilen her hangi bir kompenent kılıfını değiştirmek için aşağıda belirtilen işlem
adımlarını izleyin. Örnek uygulamada PCB kartımızdaki C3 devre elamanının kılıf
tipini değiştireceğiz.
1. Klavyedeki <’> tuşuna basarak devre elemanlarının referans değerlerini (U1, U2,
C1, C2 v.b gibi) ekranda görünüz. Daha sonra <n> tuşuna gerektiği kadar basarak
elemanların pad (pin) numaralarını ekranda görünüz.
2. İmleci C3 devre elamanının 1 nolu pin’i üzerine getirin. Klavyedeki <b> tuşuna
basın. Blok işlemi aktif olmuştur. İmleç C3 devre elemanının 1 nolu pini üzerinde iken
onaylayın <fare:sol> veya <enter>. Belirtilen devre elamanın rengi parlayarak
bloklanmış ve imlecin ucuna alınmıştır.
3.Bu elemanı tanımlayacağımız yeni bir devre elamanı kılıfı ile değiştirmek için
<Ctrl> ve <F3> tuşlarına birlikte basın. Layo1 size şekil-8.17’de görülen yeni bir
diyalog kutusu açarak C3 ‘ün değiştirileceğini sorar. Olumlu cevap “yes” verin.
90
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
91
BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan
Yapılan işlemler sonucunda C3 kondansatörünün kılıf tipini istediğimiz bir diğer kılıfla
değiştirdik.
Devre bağlantılarında her hangi bir değişiklik yapmadık. Baskı devre kartımızın aldığı
son görünüm şekil-8.23’de verilmiştir.
92