BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I

BÖLÜM 13 Kaplan

14.1GİRİŞ

Baskı devre tasarımında gerekli işlevler; menüleri ve fareyi kullanarak

gerçekleştirilmektedir. Layo1, klavye ve fonksiyon tuşlarını da kullanarak bir çok işlevi
tek tuşla yerine getirebilmektedir. Bu bölümde; fare ve tuşları kullanarak
gerçekleştirilebilen işlevler verilecektir.

14.2 FARE (MOUSE) İŞLEVLERİ

Layo1, iki veya üç tuşlu fare kullanarak tüm PCB işlevlerini gerçekleştirebilmektedir.
Üç tuşlu fare kullanmak, Layo1 işlevlerinin daha kolay ve seri gerçekleşmesine neden
olur.

Fare’yi işlevsel kullanmak için fare yardım (help) menüsünden her zaman
faydalanabilirsiniz. Her hangi bir zamanda veya her hangi bir işlevi gerçekleştirirken
<F1> fonksiyon tuşuna bastığınızda fare tuşlarının o işlevler için gerekli
açıklamalarını ekranda görebilirsiniz. Aşağıda fare tuşlarının en genel işlevleri
verilmiştir.

<Mouse:sağ> :(Farenin sağ tuşu) Klavyedeki <esc> tuşuna karşılık gelir. Üst (ana)
seviye menüsünü aktif hale getirir.
<Mouse:sol> :(Farenin sol tuşu) İçinde bulunduğunuz fonksiyonların durumuna göre
klavyedeki <enter> veya <ins> tuşuna karşılık gelir. Menülerden yapılan seçimi
onaylar.
<Mouse:orta> :(Farenin orta tuşu) Tasarımınız başlatır veya bitirir. Klavyedeki <z>
tuşuna karşılık gelerek zumlama (zoom) işlevini yerine getirir.

14.3 FONKSİYON TUŞLARI

Klavyedeki fonksiyon tuşları, Layo1 ile PCB tasarımı yapılırken etkin olarak
kullanılmaktadır. Aşağıda fonksiyon tuşlarının işlevleri sıralanmıştır.

<F1> : Fare’nin yardım tuşudur. Her hangi bir işlev içerisindeki iken bu tuşa
basıldığında işlev için gerekli fare tuş işlevleri ekranda görüntülenir.
<F2> : İmlecin bulunduğu konuma bir via yerleştirir veya hareket ettirir.
<F3> : Kompenent kütüphanelerinden bir kompenent yüklemek için kullanılır. Bu
tuşa basıldığında kompenent kütüphaneleri ekranda gözlemlenir.
<F4> : Tasarımı veya kompenenti saklar.
<F5> : Ekranı yeniden düzenleyerek oluşabilecek anlamsız izlerden temizler.

179
 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan

<F6> : İmlecin bulunduğu konumu geçici orjin (0.0, 0.0i) olarak tanımlar.
<F7> : Layer 1’i seçer (Shift+F7’ de olduğu gibi)
<F8> : Layer 2’yi seçer (Shift+F8’ de olduğu gibi)
<F9> : İmleç adımlarının grid mesafesini küçültür.
<F10> :İmleç adımlarının grid mesafesini büyültür.

14.4 <SHİFT> KOMUT TUŞLARI

Fonksiyon tuşlarına klavyedeki shift tuşuyla birlikte bazı işlev atanmış-tır. Belirtilen
işlevler için shift ve fonksiyon tuşlarına birlikte basılır.

<Shift> <F2> : Bu komut; blok fonksiyonunda iken Layerleri, imleçden ayrılan

kompenentlere çevirir. Bu işlev SMD tipi kılıflarının yerleştirilmesinde gereklidir.
Layerler aşağıdaki tabloya göre çevrilirler.
Pads Layer 1 « Layer 2
Shapes Layer 8 « Layer 10
Text Layer 9 « Layer 11
<Shift> <F5> : Bağlantı yollarının (node) görüntülenmesi için üst üste gelen renkler
veya karışık renkler arasında çeviri yapar.
<Shift> <F7> : <F7> tarafından seçilen layer’i seçer.
<Shift> <F8> : <F8> tarafından seçilen layer’i seçer.
<Shift> <F9> : Grid’leri milimetrik cetvele göre yerleştirir.

14.5 <CTRL> KOMUT TUŞLARI

Fonksiyon tuşlarına; klavyedeki <ctrl> tuşu ile birlikte bazı fonksiyonlar atanmıştır.
Belirtilen fonksiyonların gerçekleşmesi için fonksiyon tuşu ile <ctrl> tuşuna birlikte
basılmalıdır.

<Ctrl> <F1> : Her hangi bir kompenenti hareket ettirirken ratnets’i açar veya kapatır.
<Ctrl> <F2> : İmlecin üzerinde bulunduğu bir Pad’den diğer Pad’lere olan bağlantıyı
gösterir.
<Ctrl> <F3>: İmlecin üzerinde bulunduğu kompenentden diğer kompenentlere olan
tüm bağlantıları (ratnets) görüntüler.
<Ctrl> <F4> : Devrenin tüm ratnets’lerini güncelleştirir. Devrede seçilen kompenent
hariç tüm kompenentler arasındaki bağlantıları gösterir.
<Ctrl> <F6> : Netlist’e rağmen devredeki hataları
kontrol eder ve bulduğu hataları görsel ve işitsel olarak kullanıcıya bildirir.

180
 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan

14.6 ALFANÜMERİK KOMUT TUŞLARI

Seri ve pratik PCB tasarımı için klavyedeki bir çok tuşa belirli işlevler atanıştır. Bu
işlveler aşağıda alfabetik olarak sıralanmıştır.

<a>: Çizimde kullanıcıya yardımcı olmak amacıyla ekranda geçici yatay ve

dikey eksenleri görüntüler ve hareket ettirir.
<Shift> <a>:İmlecin tipini değiştirmeye yarar. Layo1, kullanıcıya 4 farklı tip imleç
sunmaktadır. Klavyedeki A tuşuna her basıldığında imleç tipi değişir.
<b>: Kompenetlerin seçimi ve hareketi için “blok” işlevini atkin hale getirir.
<c>: PCB tasarımınızı imlecin bulunduğu konuma göre odaklar.
<d>: PCB kartında bulunan tüm layer’lerin görünümlerini kontrol etmeye ve
ayarlamaya yarar. Girilen Layer numarasını görüntüler.
<d a>: Bilgi içeren tüm layerleri görüntüler.
<d c>: Bütün layerleri saklar.
<f>: İmleci ekranın ortasına getirir.
<Shift> <F> :Bir pencere veye bölgeyi yatay çizgilerle doldurur.
<i> : Ekran üzerindeki hassas cetveli inç sistemine çevirir.
<k> : İmlecin bulunduğu konumdaki pad’ler için tasarım hata kontrolü (online
DRC) yapar.
<l> : Çalışılacak ve çizim yapılacak Layer’in seçimini sağlar.
<m>: Ekran üzerindeki hassas cetveli metrik sisteme çevirir.
<n> : Yes/No verisi istendiğinde hayır’ı belirtir. Diğer durumlarda pin
numaralarını, delik çaplarını gösterir ve saklar. Net editöründe iken net numarası
veya isim girmenizi sağlar.
<p > : Pen tipinin seçiminde kullanılır ve pen uç kalınlıklarını gösterir.
<q > : Çarpaz hatlı yardım çizgilerini ekranda yerleştirir veya hareket ettirir.
<r1> Üst sol köşede gösterilen cetvellerin ayarını yapar.
<r2> Görüntüden cetvellerin mesafesini ayarlar.
<r3> : <F6>’dan önce tanımlanan geçici orjin (0,0)’dan cetvellerin mesafesini
ayarlar.
<s> : Üst menü seviyesinde “place pad” işlevini aktif hale getirerek imlecin
bulunduğu noktaya bir pad yerleştirir.
<s s>: Üst menü seviyesinde imlecin bulunduğu konuma bir pad getirerek bu
pad tipinin ayarlanmasında kullanılır.
<u > Bir referans kompenenti alır ve onu imleç’den ayırır.Bundan dolayı bu
kompenent yerleştirilebilir veya çizilebilir.
<t> Üst seviyede ve imleç bir pin üzerinde iken “draw” işlevini etkinleştirir.
“place pad” fonksiyonunda iken delik iç çaplarının (tool) seçimi için tercihleri gösterir.
<w> : İmlecin bulunduğu konumda pencere (window) açılımını sağlar.
<v> İmlecin rengini değiştir.
<x> Elle (manuel) bir x koordinatı girmenizi sağlar. İmleç, X konumunda
belirlenen konuma hareket eder.
<y> Elle bir y koordinatı girmenizi sağlar. İmleç, Y konumunda belirlenen
konuma gider.

181
 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan

<z> Zoom seçim tercihlerini gösterir.

<z z> PCB kartını ekranda tam kart boyutuna göre odaklar.

14.7 DİĞER KOMUT ANAHTARLARI

<enter> : Üst seviyeden fonksiyon menüsünü (ana menü) aktif hale getirir.
Seçimlerinizi onaylar.
<ins> : Çizim içinde bir node (yol) ekler, fonksiyonları düzenler ve kopya eder.
<del> : İmlecin bulunduğu konumda bir node (yol/çizgi) veya pad siler. Blok
fonksiyonunda iken imleçle ayrılan kompenentleri siler. İmlecin üzerinde bulunduğu
yolu siler.
<esc> : Bir üst menü seviyesine dönüşü veya ana menüyü aktif yapmayı sağlar.
<tab> : Baskı devre kartında sadece üst veya alt yüzey yollarının görülebilmesini
sağlar.
<=> :İmlecin bulunduğu konumdaki yol ve pad’lerin düzenleme (edit) işlemine
alınmasını sağlar.
<?> : İmlecin bulunduğu konumda bir nesne gösterir veya Found? Sorgusunu
yöneltir.
<+> :Bir nod’dan (yol) diğer nod’a hareketi sağlar. Blok fonksiyonunda iken
otomatik save işlemini aktif yapar. Bazı menülerde yeni seçim seçeneklerini gösterir.
Draw text işlevinde yazı boyutlarının büyültülmesinde kullanılır.
<-> :Bir nod’dan (yol) diğer nod’a hareketi sağlar. Bazı menülerde yeni seçim
seçeneklerini gösterir. Draw text işlevinde yazı boyutlarının küçültülmesinde kullanılır.
<.> : (nokta işareti) Grid noktalarının ekranda gösterilmesini veya silinmesini
sağlar.
<,> : (virgül) PCB kartındaki kompenent kılıflarının görülmesinde veya yok
edilmesinde kullanılır.
<’> :(ayıraç) PCB kartında kullanılan devre elamanlarının ref, type ve
kompenent tiplerinin görüntülenmesinde kullanılır. Her bir basıçta farklı bir seçenek
görüntülenir.
<:> :Ekranın sol üst köşesinde gösterilen minimize edilmiş kart görüntüsünü
yok eder veya görüntüler.
<;> :(noktalı virgül) PCB kartındaki text’lerin görünmesini veya görünmemesini
sağlar.
</> :(slaş) Bu işaret, bir çok planın veya text komutunun girilebileceği bir
pencere açar. Bu pencere, aşağıda belirtilen komutlarla birlikte kullanılabilir.
/get R1 :Tasarımlanmış kompenent üzerine imleci yerleştirir. Bu örnekte R1 devre
elemanı imleç üzerine yerleştirilir.
/del R1 :Tasarımlanmış kompenenti siler. Bu örnekte R1 devre elemanı PCB
kartından silinir.
/del Layer :Layer numarası girildikten sonra belirtilen layer kart üzerinden silinir.
/set zoom : Her zoom (odaklama) hareketi için, zoom’un rotasını tanımlamanızı
sağlar. Layer numarası girildikten sonra belirtilen layer kart üzerinden silinir.

182
 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI – I Kaplan

Pg Dn :Proje yöneticisi menü sayfalarının seçiminde kullanılır. Her basılışta bir

sonraki menü penceresini gösterir. İmleci ekranda bir grid mesafesi çapraz hareket
ettirir.
Pg Up :Proje yöneticisi menü sayfalarının seçiminde kullanılır. Her basılışta bir
önceki menü penceresini gösterir. İmleci ekranda bir grid mesafesi çapraz hareket
ettirir.
Home Makro yaratılmasında bir üst menüye gidişi sağlar. İmleci ekranda bir grid
mesafesi çapraz hareket ettirir.
End :İmleci ekranda bir grid mesafesi çapraz hareket ettirir.

14.8 ÜST VE ALT MENÜ İŞLEVLERİ

Bu bölümde Layo1’in kullandığı Üst ve alt menü işlevleri görüntüleri eşliğinde özet
olarak sırayla açıklanacaktır.

14.8.1 FİLE ÜST MENÜSÜ VE ALT MENÜLERİ

File üst menüsü aktif yapıldığında şekil-14.1’de görülen alt menü ekrana gelir. Bu alt
menünün işlevleri aşağıda sırayla anlatılmıştır.

Şekil-14.1 File Üst menüsünün alt menü seçenekleri

Reset Layo1: Tasarım sayfanızı resetlemeye yarar. Yeni bir tasarım veya işlev
yüklemek için sayfayı boşaltır.
Load: Bu işlev aktifleştirildiğinde şekil-4.2’deki alt menü sayfası aktif olur. Bu alt
menünün ilşlevleri aşağıda açıklanmıştır.

183