“Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı”

Selam,

Okuyan okumayan herkesin adını duyduğu bir kitap bu.

Son derece basit bir fikirden yola çıkarak kaleme alınmış.

“Sürekli yaptığımız şey neyse, biz de oyuz,

O halde mükemmellik bir edim değil, bir alışkanlıktır.” /
Aristo

Öyleyse daha etkin, daha verimli, daha mutlu olabilmek

için her gün yaptıklarımıza dikkat etmeli, yaptığımız her
işte mükemmeli aramalıyız?

İyi de nasıl? Cevap: Alışkanlıklarımızı bizi kısıtlayacak değil bize hizmet edecek
hale getirerek ☺ Tabii ki söylemesi yapmaktan daha kolay.

Kitabın başlarında1 bir alıntı daha var. “Alışkanlıklar bir halata benzer;
her gün bir ilmik daha atarız, çok geçmeden koparılamaz hale gelir.” İşin zor
kısmı da burası. Kendimize objektif bir gözle bakarak davranışlarımızı
denetleyebilmek. Basit gibi görünen, hergün yaptığımız ufak tefek şeylerden
başlayarak hayatımızın yönetimini ele almak. 7 Alışkanlık kişisel gelişim planı
için bir öneri olarak ta görülebilir.
“Hayatım boyunca öğrendiğim en derinlikli şeylerden biri de şudur; Eğer
büyük arzularınızı gerçekleştirmek ve en büyük arzularınızın üstesinden gelmek
istiyorsanız, aradığınız sonuçlara hükmeden ilkeyi ya da doğal yasayı
saptayın ve uygulayın.”2

Şimdi kitaba geçelim…

1
Sf 53
2
Sf 7

Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, Stephen Covey www.aydabirkitap.com Oku, akıllı ol!

Neden bir takım ilkelere sahip olmalıyız?
Birinci Bölümde “Paradigmalar ve ilkeler” Tartışılmış. Alışkanlık nedir? Neden
değişmeliyiz? Ne kadar değişmeyi bekleyebiliriz? Özü şu; içinde yaşadığımız kültür bize bazı
alışlanlıklar kazandırır. Bu alışkanlıklar bizim karakterimizi oluşturur ve ne yazık ki “kültür”
bize her zaman başarı ve mutluluk getirmez. Bu nedenle kendi amaçlarımıza uyan İlkeler
seçmeli ve günlük hayatımızı bu ilkelere göre düzenlemeliyiz. İnsanın doğasının Beden,
Zihin, Kalp ve Ruh’tan oluştuğunu kabul edersek bunu şu şekilde özetleyebiliriz.

Beden:
• Kültürel Eğilim: yaşam tarzını koru, sağlık sorunlarını ameliyat ve ilaçlarla
tedavi et
• İlke: Yaşam tarzını dünyanın her yerinde kabul gören yerleşmiş sağlık
ilkeleriyle uygun olarak düzenle ve sağlığını koru
Zihin:
• Kültür: Televizyon seyret, “Beni eğlendir”
• İlke: geniş çapta ve derinlemesine oku, sürekli eğitimi benimse
Kalp:
• Kültür: Kişisel çıkarlarını gözetmek için başkalarıyla ilişkilerini kullan
• İlke: başkalarını derinlemesine ve saygıyla dinlemek ve onlara hizmet etmek
en büyük doyumu ve keyfi getirir
Ruh
• Kültür: Giderek artan maddiyatçılığa ve kuşkuculuğa teslim ol
• İlke: hayatta anlam bulmaya yönelik temel ihtiyacımızın ve aradığımız olumlu
şeylerin kaynağının ilkeler olduğunu kabul et
Nasıl?
Stephen Covey ilkeli bir yaşama giden değişim için iki aşamalı bir model önermiş;

Özel Zafer:

1. Proaktif ol
2. Sonunu Düşünerek işe
başla
3. Önemli işlere öncelik ver

Genel Zafer:

4. Kazan/kazan diye düşün

5. Önce anlamaya çalış,
sonra anlaşılmaya
6. Sinerji yarat

Ve bu zaferlerin devamlılığı için

daima…

7. Baltayı bile

Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, Stephen Covey www.aydabirkitap.com Oku, akıllı ol!

Proaktif Ol (1)
Proaktif olmak ne yaparsak yapalım işin olumlu tarafının görmek ve daima çözüm üretmeye
çalışmak anlamına geliyor. Olaylara olumlu yaklaşmak kendi etki alanımızı genişletirken,
negatif davranışlar etki alanımızı daraltıyor ve bizi hapsediyor.

Bunu en çok konuştuğumuz dilde görmek mümkün:

Reaktif Dil Proaktif Dil

Yapabileceğim hiçbir şey yok Seçeneklerimize bir bakalım
İşte ben böyleyim Farklı bir yaklaşım seçebilirim
Beni öyle kızdırıyor ki… Duygularımı kontrol edebilirim
Buna izin vermezler Etkili bir sunum hazırlayabilirim
Bunu yapmak zorundayım Uygun bir yanıt seçeceğim
Yapamam Seçerim
Yapmalıyım Yeğliyorum
Keşke Yapacağım

İlgimizin hangi dairenin içinde olduğunu anlamanın en kolay yolu “Olsaydı”lar ve

“Olabilirim”leri birbirinden ayırabilmektir. İlgi alanı “Olsaydı”larla doludur.

“Evimin borçları bitmiş olsaydı çok mutlu olurdum.”

“Despot olmayan bir patronum olsaydı…”
“Saha sabırlı bir eşim olsaydı…”
“Daha itaatli çocuklarım olsaydı…”
“Diplomam olsaydı…”
“Kendime ayırabileceğim daha fazla zamanım olsaydı…”

Bu noktada bir atasözünü hatırlayalım; “Olsaydı ile bulsaydı’yı ekmişler; hiç bitmiş.”
Atalarımız da proaktif yaklaşımın önemini biliyorlarmış anlaşılan ☺

Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, Stephen Covey www.aydabirkitap.com Oku, akıllı ol!

Sonunu Düşünerek İşe Başla (2)
Aslında bu ilke anlaşılması çok ta kolay değil. Şu fikre dayanıyor.

“Herşey iki kere yaratılmıştır.” Diyelim ki bir resim yapacaksınız. Daha fırçaya bile
dokunmadan ilk önce kafanızda resmi tasarlarsınız; kafanızdaki resim, diğer bir deyişle
varmak istediğiniz nokta, resmi yaparkenki tüm davranışlarınızı etkiler. Kısacası, varmak
istediğimiz sonuçlar davranışlarımızı etkiler. Ama bu noktada küçük bir sorun var; insanlar
etrafındaki evreni kendi merkezlerinden gördükleri şekilde algılarlar. Merkezlerinin ne olduğu
olayları nasıl algıladıklarını, algılayış şekilleri de davranışlarını etkiler.

Bu Merkez meselesini bir örnekle açıklayalım.

Diyelim ki bu akşam eşinizi bir konsere davet ettiniz. Biletleri de aldınız. Eşiniz konsere
gideceği için çok sevinçli. Saat öğleden sonra dört.

Ansızın patron sizi odasına çağırıyor ve yarın sabah erkenden yapılacak önemli bir toplantıya
hazırlanmak içn bütün gece kendisine yardım etmeniz gerektiğini söylüyor.

Eş Merkezli veya Aile Merkezli düşünüyorsanız, aklınız eşinizde kalacaktır. Patrona kusura
bakmamasını söyleyip eşinizi konsere götürebilirsiniz. İşyerinde kalmak zorunda kalırsanız da
bu durum sizi mutlu etmeyecektir.

Para merkezli bir mercekten bakıyorsanız, ilk önce fazla mesaiden ne kadar para
kazanacağınızı ya da yaptığınız bu fedakarlığın ileride size maddi olarak neler
kazandıracağını hesaplarsınız. Eğer sonuç tatminkarsa eşinize verdiğiniz sözü tutamamak sizi
çok ta rahatsız etmeyecektir.

İş merkezliyseniz, fırsatları düşünürsünüz. İş merkezli insanlar işten başka bir şey düşünmez
ve sadece çalışırken gerçekten mutlu olurlar. Bu yeni çalışma fırsatı sizi mutlu bile edebilir.

Mülkiyet merkezliyseniz fazla mesai ücreti ile alabileceklerinizi ya da ofis saatlerinde

fazladan kalmanın ait olduğunuz pozisyonu korumaya ne kadar yardım edeceğini
düşünürsünüz.

Zevk merkezliyseniz, gece geç saatlere kadar ofiste kalıp çalışmanıza karınızın sesi
çıkmayacak bile olsa muhtemelen tek başına bile olsa konsere gidersiniz. Sonuçta eğlenmek
sizin en doğal hakkınızdır.

Dost merkezliyseniz, kararınız dostlarınızı davet edip etmediğinize veya konsere kimlerin
geleceğine bağlı olabilir. Eğer bir sürü arkadaşınız gidiyorsa mutlaka siz de gidersiniz. Yok
kimse gitmiyorsa kalıp çalışmanız ve olayı kafaya fazla takmamanız mümkün.

Özetle, başınıza gelen olayları hangi pencereden gördüğünüz çok önemlidir. Böyle önemli bir
konuyu tesadüflere bırakamazsınız; ilkelere bağlamalı ve bir işe başlarken sonunda ne elde
etmek istediğinizi daima bilmelisiniz. Kendi merkezinini kendiniz belirlemek için sizin için
gerçekten önemli şeyleri belirlemeli ve bunu bir kişisel misyon haline getirmelisiniz. Ancak
bu şekilde davranışlarınız sizi hedefinize götürecektir.

Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, Stephen Covey www.aydabirkitap.com Oku, akıllı ol!

Önemli İşlere Öncelik Ver (3)
Yaptığın işleri aciliyet ve önemine göre dörde ayır.

Acil Acil Değil

I. Kare II. Kare
Krizler Önlem alma
Çözüm bekleyen sorunlar İlişki kurma
Önemli

Belli bir sürede bitirilmesi gereken Yeni fırsatları görme

projeler Planlama
Dinlenme
III. Kare IV. Kare
Müdahaleler, bazı görüşmeler Ivır zıvır işler
Önemli Değil

Bazı mektuplar Bazı telefon görüşmeleri

Bazı raporlar Bazı yazışmalar
Bazı toplantılar Zamanı boşa harcayan işler
Hemen yapılması gereken bazı işler Oyalayıcı etkinlikler
Popüler etkinlikleri

Eğer vaktinizin önemli bir bölümünü I. Kare’de geçirirseniz…

• Stres
• Yanıp tükenme
• Kriz yönetimi
• Sürekli yangın söndürme
• Geleceği planlayamama gibi problemlerle karşılaşabilirseniz.

Aynı şekilde, ajandanızın büyük kısmını harcadığınız işler ağırlıklı olarak III. Karedeyse
odağınız daima kısa vadeli kalabilir, önemli işlere asla sıra gelmez, hedeflerinize
ulaşamayabilirsiniz.

Zamanınızı daha iyi yöneterek II. Kare’ye daha fazla zaman ayırmalısınız.

Bunu başarmak için de

1. Yaptığınız işlerin hangilerinin önemli hangilerinin önemsiz olduğunun farkında olmak
2. Hayır demeyi bilmek gerekir.

Kazan/Kazan Diye Düşün (4)

Burada Kazan/Kazan derken her iki tarafın da daima kazanacağı durumlar yaratmak gibi bir
teknikten değil bir felsefeden bahsediliyor. Eğer bir pazarda mücadele eden iki kişiyseniz ve
siz bir puan Pazar payı kazanırsanız karşı taraf kaybeder. Tamam. Ama insanların ilişki içinde
bulunduğu çoğu durumda iletişim kurduğunuz kişilerin hasım olarak değil çözüm ortağı
olarak gördüğünüz sürece her iki taraf için de daha olumlu sonuçlar alabilirsiniz.

Kazan/Kazan her iki tarafın da ilk aklına gelen tercihler dışında üçüncü bir alternatif olduğuna
duyulan bir inançtır. Bu üçüncü alternatifi aramak için iki şeye ihtiyacımız var.

Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, Stephen Covey www.aydabirkitap.com Oku, akıllı ol!

 1. Karşı tarafı anlamak için
daha düşünceli olmak.
Empati göstermek ve
olayları sadece kendi
amaçlarımızın
merkezinden değil,
objektif olarak
görebilmek.
2. Yeni çözümler aramak ve
karşı tarafın da
kazanacağı bir alternatifi
üretmekten korkmamak.

Her iki tarafı da memnun edecek

bir çözüme ulaşmak için şu
adımları uygulayabilirsiniz.

1. Sorunu diğer insanın

bakış açısıyla görmeye
çalışın. Karşı tarafın
ihtiyaç ve kaygılarını en
az onlar kdar anlayıp
ifade etmeye çalışın.
2. Konuyla ilgili ana sorunları ve kaygıları belirleyin
3. Tam anlamıyla kabul edilebilir bir çözümün hangi sonuçları doğurması gerektiğini
belirleyin
4. O sonuçları elde etmek için uygulanabilecek diğer seçeneklerin ne olduğunu belirleyin

Önce Anlamaya Çalış, Sonra Anlaşılmaya (5)

Diğer bir deyişle “Reçete yazmadan önce teşhis koyun.” Karşı tarafla empati kurmaya çalışın.
Temel Satış Becerileri çalışmaları sırasında neredeyse bir tam gün bu konu üzerinde
duruyoruz.

Anlaşılmanın yolu anlamaktan ve dinlemekten geçiyor.

Sinerji Yarat (6)

Bu ilke kitabın buraya kadar anlatmaya çalıştığı
tüm ilkeleri diğer insanlarla birlikte
uygulayabilmek için onlarla işbirliği kurmanın
önemini anlatıyor. Siz kendi merkezinizi iyi
tanımlayıp kendi ilkelerinizi belirleyebilirsiniz
ama ilkesiz bir insanla işbirliği içindeyseniz
sadece sizin tutarlı davranmanız sonuç
vermeyebilir. Siz empati kurabilirsiniz ama
karşı taraf sizi anlamaya çalışmıyorsa fırsatlar

Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, Stephen Covey www.aydabirkitap.com Oku, akıllı ol!

kaçırıyorsunuz demektir. Siz zamanınızı yönetebilirsiniz ama takımınızdaki diğer
arkadaşlarınız plansız bir şekilde çalışıyorsa onlarla olan iş ilişkiniz olabileceğinden daha az
verimli olur.

Bu nedenle diğer insanlarla ilkeler üzerine kurulu ilişkiler, işbirlikleri kurmalısınız.

Baltanı Bile (7)

Diyelim ki koruda bir ağacı telaşla kesmeye çalışan biriyle karşılaşıyorsunuz.
“Ne yapıyorsun?” diye soruyorsunuz.
Adam sabırsızca “Görmüyor musun?”diye yanıtlıyor. “Ağacı baltayla kesmeye çalışıyorum.”
“Bitkin görünüyorsun.”diyorsunuz. “Bu işi ne zamandan beri yapıyorsunuz?”
“Beş saatten fazla oldu.”diyor. “Çok yoruldum, çok zor bir iş bu…”
“İşe birkaç dakika ara verip baltanı bilesene…”diyorsunuz. “O zaman ağacı çok daha hızlı
keseceğinden eminim.”
Adam sözcüklerin üzerine basa basa “Baltayı bileyecek zamanım yok”diyor. “Ağacı
kesmekle meşgulüm.”

Yenilenmenin dört boyutu var:

Fiziksel:
• Egzersiz
• Stres Yönetimi
• Beslenme

Zihinsel
• Okuma
• Planlama
• Hayal Etme
• Yazma

Sosyal / Duygusal
• Hizmet
• Empati
• Sinerji
• İç güvenlik, huzur

Ruhsal
• Değer Belirleyip bağlanma
• İnceleme ve meditasyon

Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, Stephen Covey www.aydabirkitap.com Oku, akıllı ol!

Kitap Adı : Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı
Yazar(lar)ı : Stephen R. Covey
Yayınevi : Varlık Yayınları
ISBN : 975-434-300-4

Yazarın “8. Alışkanlık” adlı bir başka kitabı daha bulunuyor.

Bu özet ile yetinmeyip kitapları mutlaka okumanızı öneriyoruz.

Serdar Kızılcık

Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, Stephen Covey www.aydabirkitap.com Oku, akıllı ol!