Professional Documents
Culture Documents
Bretton Woods
Bretton Woods
• Τα κράτη από τις αρχές του 20ού αιώνα άρχισαν να αναπτύσσουν πρωτόγνωρες σχέσεις
οικονομικής αλληλεξάρτησης.
• Καθώς η άσκηση και η αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής ενός κράτους
εξαρτάται από τις νομισματικές και χρηματοοικονομικές συνθήκες, έγινε προφανής
η αναγκαιότητα δημιουργίας ενός σταθερού, λειτουργικού και ταυτόχρονα
συντονισμένου διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.
• Το σύστημα αυτό ρυθμίζει κυρίως δύο διεθνή ζητήματα:
-τις ισοτιμίες και συναλλαγές των εθνικών νομισμάτων (νομισματικό σύστημα),
δηλαδή θέματα μετατρεψιμότητας, και,
-την παροχή πίστωσης, δηλαδή τη ρευστότητα.
Το χρηματοπιστωτικό σύστημα περιλαμβάνει τους θεσμούς, τους δρώντες και τους
κανόνες με τους οποίους πραγματοποιούνται και ρυθμίζονται αυτά τα δύο.
Οι προσπάθειες δημιουργίας ενός διεθνούς
χρηματοπιστωτικού συστήματος.
• Η πρώτη προσπάθεια ήταν ο κλασικός κανόνας του χρυσού, που ίσχυσε την περίοδο 1870-
1914, όπου το νόμισμα κάθε χώρας διατηρούσε σταθερή τη συναλλαγματική του ισοτιμία
με τον χρυσό.
• Έτσι, κάθε νόμισμα οριζόταν σε σχέση με το αντίτιμό του σε χρυσό και όλα τα νομίσματα
σχετίζονταν με ένα σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών μεταξύ τους. Ο κανόνας
του χρυσού λειτούργησε περίπου για 35 χρόνια υπό τη βρετανική ηγεμονία και βασίστηκε
στη φιλελεύθερη πολιτική των ανοιχτών αγορών.
• Το σύστημα του χρυσού εγκαταλείφθηκε κατά τη διάρκεια του Α’ ΠΠ ενώ την περίοδο του
Μεσοπολέμου, υπήρξε μια πρόσκαιρη επιστροφή στον χρυσό, με τις ΗΠΑ να επιστρέφουν
το 1919 και όλες τις άλλες μεγάλες οικονομίες να επιστρέφουν σταδιακά έως το 1925.
• Η Μεγάλη Ύφεση, που ξέσπασε στην Αμερική το 1929, είχε ραγδαίες οικονομικές συνέπειες
ιδίως στη Μεγάλη Βρετανία και στις ΗΠΑ, με την πρώτη να εγκαταλείπει τον χρυσό το
1931.
• Για να προστατευτούν από τις διεθνείς οικονομικές συνθήκες, πολλές χώρες άφησαν τα
νομίσματά τους να κυμαίνονται ελεύθερα στην αγορά συναλλάγματος έτσι ώστε να
περιορίσουν τα αρνητικά αποτελέσματα του προστατευτισμού ενώ ταυτόχρονα οι κεντρικές
τράπεζες δεν θα παρενέβαιναν στην αγορά ξένου συναλλάγματος.
Οι προσπάθειες δημιουργίας ενός διεθνούς
νομισματικού συστήματος.
• Η ελεύθερη κίνηση των νομισμάτων κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου δημιούργησε
μεγάλη ευμεταβλητότητα στις ισοτιμίες και στα επιτόκια με αποτέλεσμα κατά
διαστήματα να παρατηρούνται μεγάλες κερδοσκοπικές επιθέσεις με ιδιαίτερα αρνητικό
αντίκτυπο στις εθνικές οικονομίες.
• Οι επιπτώσεις της Μεγάλης Ύφεσης και του Β’ ΠΠ έδειξαν πως τα κράτη για να
βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση, έπρεπε με κάθε τρόπο να
φιλελευθεροποιήσουν τις εμπορικές τους σχέσεις υπό την προϋπόθεση πως το νέο πρότυπο
διεθνούς οικονομικής συνεργασίας θα βοηθούσε κάθε κράτος να διατηρήσει την ισορροπία
τόσο στους στόχους της εξωτερικής όσο και της εσωτερικής οικονομικής πολιτικής.
• Παράλληλα η αρνητική εμπειρία από την περίοδο του μεσοπολέμου κατά την οποία
λειτούργησαν ελεύθερα οι ισοτιμίες έστρεφε το σύστημα σε μία χαλιναγώγηση των
συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Το συνέδριο του Bretton Woods
Λίγο πριν το τέλος του Β’ ΠΠ τον Ιούλιο του 1944, οι αντιπρόσωποι 44 κρατών-μελών των
Ηνωμένων Εθνών συνήλθαν στην πόλη Bretton Woods της Πολιτείας New Hampshire των
Η.Π.Α. για να θέσουν τα θεμέλια μίας ενιαίας παγκόσμιας οικονομικής αρχιτεκτονικής.
Το Διεθνές Νομισματικό Σύστημα που ίσχυσε μέχρι το 1973 βασίστηκε στη συμφωνία του
Bretton Woods για την καθιέρωση συστήματος σταθερής τιμής συναλλάγματος. Η
αρχική ισοτιμία είναι σταθερή και κάθε χώρα είναι υποχρεωμένη να διατηρήσει
επίσημα μία την ισοτιμία αυτή με δυνατότητα διακύμανσης κατά ένα μικρό ποσοστό.
Οι πυλώνες του Bretton Woods
Σκοπός του συστήµατος του Breton Woods ήταν η δηµιουργία και επόπτευση της
λειτουργίας µίας ελεύθερης παγκόσµιας αγοράς στην οποία θα διακινούνταν ελεύθερα
προϊόντα, υπηρεσίες και κεφάλαιο προκειµένου να αποτραπεί µία επανάληψη των
οικονοµικών (υφέσεις και κρίσεις) και πολιτικών (συγκρουσιακές διακρατικές σχέσεις)
δεινών που ακολούθησαν τον Α’ ΠΠ και οφείλονταν εν µέρει στη λειτουργία κλειστών,
προστατευτικών εθνικών αγορών και µίας κατακερµατισµένης, προβληµατικής διεθνούς
οικονοµίας.