శ్రీమద్భ గీవద్గీత విశ్ల ేషణ

(ద్వి తీయ ఖండము)

ద్వి తీయ షట్క ం - భక్త ి విభాగము

సంకలనము
వేలూరి అనన ప్ప శాస్త్రి
 విశ్ల ేషకులు
శ్రొఫెసర్ శ్రీ కుప్పప విశ్ి నాథ శ్ర్మ గారు
 సూచిక
పేజి సంఖ్య
ద్వి తీయ షట్క ం - భక్త ి విభాగము
7. విజ్ఞాన యోగము (30 శ్లోకములు) 1
8. అక్షర పర బ్రహ్మ యోగము (28 శ్లోకములు) 97
9. రాజవిద్యయ రాజగుహ్య యోగము ( 34 శ్లోకములు) 133
10. విభూతి యోగము (42 శ్లోకములు) 188
11. విశ్వ రూప సందరశ న యోగము (55 శ్లోకములు) 295
12. భక్త ి యోగము (20 శ్లోకములు) 370
భక్త ి షట్క ము సంబ్గహ్ము 428
ముఖ్య మైన శ్లోకములు 431
గమనిక: బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ లో మొదటి రండు
(1, 2) అధ్యయ యములు కరామ ంగములు కారటిి (బ్రహ్మ
విదయ కాదు కారటిి) ఆ మొదటి రండు అధ్యయ యములు
బ్పచురంచరడలేదు. అందుచేత కొన్ని పుసికములు 3
వ అధ్యయ యమును 1 వ అధ్యయ యముగా, కొన్ని
పుసికములలో 3 వ అధ్యయ యముగా ముబ్ిస్తిన్ని రు.
అందుచేత ఈ పుసికములో 1 లేద్య 3, 2 లేద్య 4, 3 లేద్య
5 గా సూచంచరడిని.
అథ శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు ఉప్నిషత్సు
శ్రబహమ విదాయ నాం యోగశాస్త్రి శ్రీకృష్ణారుున
సంవాదే ాననవిాననయో నామ
సప్మోి ఽధ్యయ యః ll

శ్రీభగవానువాచ ।
మయ్యయ సక ిమనాః ప్పర్ థ యోగం యంజనమ న్
మదాశ్రశ్యః ।
అసంశ్యం సమశ్రగం మం యథా ానసయ ర
తచఛ ృణు ॥ 1 ॥

భగవానుడు శ్రీకృష్ణాడు ఇలా

అంటునాన డు l ఓ ప్పర్థథ (విశాలమైన ఆలోచనలు
చేయగలిగిన వాడా) I నా యందే మనసుు లో
ఆసక్త ిని ఉంచుకొని, కేవలము నా (ప్ర్మతమ )
ాననము కోస యోగాభాయ సము చేరవాడు,
నన్నన ఆశ్రశ్యంచి (వేరే ఎవరినీ, ఏ వసుివు నీ
ఆశ్రశ్యంచకుండా)

ఏ మశ్రతము సందేహములకు అవకాశ్ము

ఇవి కుండా, నా ప్రిపూర్ ామైన సి రూప్మును ఏ
విధముగా తెలుసుకోవాలో, అవి అనీన న్నను నీకు
చెప్పప తాను, నీవు ాశ్రగతిగా విను.

నీ మనస్తు యొకక పరమితిన్న ఛేించ,

విశాలము చేస్తకొన్న, పరమాతమ యొకక విస్తిరమైన
సవ రూపమును తెలుస్తకో అన్న పరమాతమ సూచన
1
చేస్తిన్ని డు. మనస్తు ను ఏ బాహ్య మైన విషయముల
మీద్య మళ్ం ో చకండా పరమాతమ యందే స్థిరముగా
ఏకాబ్గతతో లగి ము చేస్థ ఉంచమన్న కూడా
హెచచ రస్తిన్ని డు. చాలా మంి ఆసక్త ి కోరకల
ఫలితముల మీద ఉంచుకొన్న, ఆ కోరకలు తీరచ మన్న
పరమాతమ ను ఆబ్శ్యిస్తిరు. కాన్న పరమాతమ యందే
ఆసక్త ి మరయు ఆబ్శ్యము రండూ ఉంచుకోవాలి.
పరమాతమ గురంచ చాలా మంిక్త సంశ్యములు
ఎకక వగా ఉని ందున, పరమాతమ అరము ధ కావట్లోదు .
పరమాతమ యొకక సవ రూపము, సవ భావము,
గుణములు, అవతారములు, లీలలు అనీి
సమబ్గముగా తెలుస్తకోవాలి. ఆ సందేహ్ములు అనీి
తీరేలా అనీి వివరముగా నేను చెపుు తాను, జ్ఞబ్గతిగా
విన్న అన్న అంటున్ని డు.

• ాననం ఽఽహం సవిాననమ్ ఇద్ం

వక్ష్యయ మయ శ్లషతః ।
యద్ ానతాి న్నహ భూయోఽనయ త్
ానతవయ మవశిషయ ఽ ॥ 2 ॥

న్నను విాననముతో కూడిన ాననము గురించి

ఏ మశ్రతము వద్లకుండా చెప్పప తాను.

నా (ప్ర్మతమ ) తతి ాననము

కలిగినట్ేయఽ, ఈ లోకములో కాని ప్ర్
లోకములలో కాని, మరొక ఏ ాననము
తెలుసుకోవలరన అవసర్ము లేదు. ఏ వసుివు ను
2
గురించి తెలుసుకోవలరన అవసర్ము ఉండదు.
ప్ర్మతమ తతి ాననము కలిగిఽ, మిగతా అనిన
వసుివుల గురించి తెలిరనట్లే అవుత్సంద్వ.

పరమాతమ యొకక ఉపదేశ్ము (శ్రద జ్ఞానము)

కలిగే స్తధ్యరణమైన జ్ఞానమును, జ్ఞానము అంటారు.
ఈ జ్ఞానము అందరకీ అందట్ లేదు. ఎందుకంట్ల
స్తధ్యరణ మానవుల మనస్తు ఇతర బ్ాపంచక
విషయముల వైపు పరగెత్తితూ ఉని ందున, ఈ
జ్ఞానమును ొంందే మనస్తు క ఆసక్త,ి పరపకవ త,
ఏకాబ్గత చాలట్ లేదు. ముందు బ్ాపంచక
విషయములు, కోరకలు విడిచపెటుికొన్న, రాగ,
దేవ షములు లేకండా, సమతా భావముతో, కరిృతవ
భావన లేకండా, ఫలాసక్త ి లేకండా సతక రమ
ఆచరణతో మనస్తు న్న పరశుబ్భము చేస్తకొన్న,
మనస్తు పరపకవ త, ఏకాబ్గత కలిగిన తరువాత
పరమాతమ తతివ జ్ఞానము మీద ఆసక్త,ి బ్శ్దధ,
విశావ సము కిరన తరువాత, అదే శ్రద జ్ఞానము
విజ్ఞానముగా (విశేషమైన జ్ఞానము, కంటితో సు షము
ి గా
చూస్థనటుో అరమ ి వుత్తంి) మారుత్తంి. ఆ
విజ్ఞానముతో అఖ్ండమైన శాశ్వ తమైన ఆనందము
కలుగుత్తంి. విజ్ఞానము ఆ జ్ఞానము నుండి
విజ్ఞానము వరకూ అన్ని విషయములు నేను
చెపుు తాను. “ఏక విానన్నన సర్ి విాననం” – ఈ
ఒకక విజ్ఞానము తెలుస్తకంట్ల, అన్ని విజ్ఞానములు
తెలుస్తకని ట్లో. ఇంకేమీ తెలుస్తకోనవసరము లేదు.
కాన్న ఆ ఒకక టీ అన్ని ంటికీ పరమ మూల కారణముగా
3
ఉండాలి. ఈ బ్పపంచమునక పరమ మూల
కారణము పరమాతమ . కారటిి ఆ పరమ మూల
కారణమైన పరమాతమ ను తెలుస్తకంట్ల, అరము ధ
చేస్తకంట్ల అనీి తెలుస్తకని ట్లో, అరముధ
చేస్తకని ట్లో. ఇంకేమీ తెలుస్తకోనవసరము లేదు.
ఇి ఉపన్నషత్తిల విధ్యనము.

ముండకోప్నిషత్ – 1-1-3 – “కరమ నున

భగవో విానఽ సర్ి మిద్ం విానతం భవతీతి” –
గృహ్స్తిడైన శౌనకడు, అంగీరస్తన్న (బ్రహ్మ దేవుడు –
అధరువ డు – అంగిరుడు – సతయ వహుడు –
అంగీరస్తడు పరంపర). సమీపంచ “హే భగవాన్
దేన్నన్న తెలుస్తకని చో అన్ని ంటినీ
తెలుస్తకని టుో అగును? అి ఏి?” అన్న అడిగెను.

ఛందో య ప్నిషత్ – 6-1-3 –

“...భవతయ మతం మత మవిానతం విానత మితి
కధం ను భగవ సు ఆదేశో భవతీతి” - ఏి
తెలిస్థన సరవ ము తెలియరడుచుని దో, ఏి
తెలిస్థన పదప ఇంక ఏమియూ తెలుస్తకోవలస్థన
అవసరము ఉండదో, అటిి జ్ఞానము (తతివ ము), మీ
గురుదేవుల వదద అభయ స్థంచతివా?

తైతిిరీయోప్నిషత్ – భృగువలిే – 3-1 –

“విాననం శ్రబహ్మమ తి వయ జనాత్ I విాననాదేయ వ
ఖలిి మని భూతాని ాయన్ని I విానన్నన ాతాని
జీవనిి I విాననం శ్రప్యనియ భిసంవిశ్ నీితి I
4
తద్వి ానయ I ప్పనరేవ వరుణం పితర్ముప్ససార్
I అధీహి భగవో శ్రబహ్మమ తి I తగంహోవాచ I
యప్సా శ్రబహమ విజిానససి తపో శ్రబహ్మమ తి I స
తపోతప్య త I స తప్ సిప్పిి ” – విజ్ఞానము నుండియే
సమసి భూతములు పుటిి, ఆ పుటిిన భూతములు
విజ్ఞానము చేతనే జీవించుచు, అంతమున ఆ
విజ్ఞానము గూరచ పోయి, అంతటా ఆ విజ్ఞాన రూపమై
బ్పవేశంచుచుని వి కనుకనే, విజ్ఞానమును బ్రహ్మ
సవ రూపముగా తెలుస్తకొనెను.

ఏ వస్తివునైన్న తెలుస్తకోవాలంట్ల శాశ్వ తమైన

వస్తివును తెలుస్తకోవాలా లేద్య అశాశ్వ తమైన
వస్తివును తెలుస్తకోవాలా అంట్ల – శాశ్వ తమైన
వస్తివును తెలుస్తకోవాలి అన్న అందరూ అంటారు.
కారటిి శాశ్వ తమైన, స్థిరమైన పరమాతమ ను
తెలుస్తకొనుట్యే న్నజమైన జ్ఞానము. అశాశ్వ తమైన
వస్తివుల గురంచ తెలుస్తకని ట్లో లేద్య
తెలుస్తకోనకక ర లేదు.

శాశ్వ తమైన పరపూర ణమైన పరమాతమ

సవ రూపమును తెలుస్తకంట్ల, మనక శాశ్వ తమైన
అఖ్ండమైన బ్రహ్మమ నందము కలుగుత్తంి.
అశాశ్వ తమైన వస్తివుల గురంచ తెలుస్తకంట్ల,
అన్నతయ మైన, అస్థిరమైన, అలు మైన, తాతాక లికమైన
అశాశ్వ తమైన బ్పయోజనములు కలుగుతాయేమో,
కాన్న శాశ్వ తమైన బ్పయోజనము కలగదు. శాశ్వ తమైన
బ్పయోజనము కలిగినపుు డు, అశాశ్వ తమైన
5
బ్పయోజనములు కలిగినట్లో లేద్య అవి అవసరము
లేనట్లో.

ఛందో య ప్నిషత్ – 6-1-4 – “యధ్య

సోమైయ కేన మృతిప ండేన సర్ి ం మృణమ యం
విానతం సాయ దాి చార్మృణం వికారో
నామధేయం మృతిికేఽయ వ సతయ మ్” - ఏ
వస్తివునైన్న చూస్థ, ఆ వస్తివు యొకక పరమ మూల
బ్పకృతి తెలుస్తకోవాలి. అపుు డు ఆ పరమ మూల
కారణము నుండి వికృత్తలు (మారన వస్తివు లు
అనీి ) తెలుస్తకని ట్లో. ఉద్యహ్రణ: రంగారము
తొకక లక్షణముల గురంచ తెలుస్తకని ట్ోయి తే,
రంగారముతో చేయరడిన అన్ని ఆభరణములు
(వేరు, వేరు న్నమ, రూపములతో ఉండే అన్ని
ఆభరణములు) గురంచ తెలుస్తకని ట్లో. ఇదే
న్నయ యము అన్ని వస్తివులక విషయములక
వరిస్తింి.

అలాగే ఈ బ్పపంచమునక, పరమ మూల

కారణము శాశ్వ తమైన పరమాతమ . అందుచేత
పరమాతమ ను తెలుస్తకని ట్ోయితే ఈ
బ్పపంచమును అంతా తెలుస్తకని ట్ల,ో లేద్య ఈ
బ్పపంచములో ఇంకేమీ తెలుస్తకోనకక ర లేదు.

• మనుష్ణయ ణం సహశ్రరష్ణ కశిి ద్య తతి

రద్ధయే ।

6
 యతతామపి రదాధనాం కశిి నామ ం వేతిి
తతి తః ॥ 3 ॥

వేలవేల మంద్వ మనుష్ణయ లలో, ఎవరో

ఒకక రు (చాలా తకుక వ మంద్వ) ప్ర్మతమ తతి
ాననము కోసము సాధనను శ్రప్పర్ంభించి, రద్వధని
ొందుదామని శ్రప్యతన ము చేసాిరు. ఆ
శ్రప్యతన మూ చేర వా ళ్ేలో సాధనను పూరి గా ి
కొనసాగించకుండా మధయ లో ఆపేరవాళ్ళు కొంత
మంద్వ ఉంటారు. సాధన పూరిగా
ి చేర,
యోగాభాయ సము రద్వధంచే వాళ్ళు చాలా తకుక వ
మంద్వ ఉంటారు.

ఆ వేల, వేల మంద్వ రదుయలలో ఏ ఒకక రికో

వాసివముగా నా (ప్ర్మతమ ) తతి మును
ప్రిపూర్ము
ా గా తెలుసుకుంటారు.

84 వేల జీవరాశులలో ఉని కోట్ో, కోట్ో

జీవులలో, కేవలము ఒకక మానవ జీవుడిక్త మాబ్తమే
పరమాతమ తతివ జ్ఞానము ొంందే బుి,ధ అవకాశ్ము
ఉంి. అటువంటి మానవులలో కూడా వేల, వేల
మానవులలో ఏ ఒకక మానవుడికో ఆతమ జ్ఞానము,
పరమాతమ తతివ జ్ఞానము కావాలనే కోరక, తపన
కలుగుత్తంి. అటువంటి కోరక, తపన కలిగిన
వా ళ్లో
ో వేల, వేల మంి స్తధకలలో కొంతమంి
మధయ లోనే స్తధనను విలిపెట్లిస్తిరు. ఆ స్తధనను
కొనస్తగించన వా ళ్లో
ో కూడా, ఏ ఒకక రకో పరమాతమ
7
తతివ జ్ఞానము కలుగుత్తంి. ఆ ఒకక డు ఏ పరమాతమ
తతివ జ్ఞానము కలిగితే, ఇతర వస్తివుల జ్ఞానము
అవసరము లేదో, లేద్య ఇతర వస్తివుల జ్ఞానము
కూడా కలిగినటుో అవుత్తందో అటువంటి పరమాతమ
తతివ జ్ఞానము ొంందుత్తన్ని డు. “ఏక విానన్నన
సర్ి విాననం” బ్పతి వస్తివుక్త ఒక మూలము
ఉంటుంి. అలాగే అన్ని వస్తివులకీ కూడా ఒక పరమ
మూలము ఉంటుంి. ఆ పరమ మూలమే పరమాతమ .

ఉదాహర్ణ:

రోమచ మహ్ర ి (ఆయన వక్ష సిలము మీద

చాలా వంబ్టుకలు వత్తిగా ఉని వాడు) దీర ఘ కాలము,
అతి తీబ్వమైన తపస్తు చేస్థ, పరమాతమ ను
బ్పతయ క్షము చేస్తకన్ని డు. రోమచ మహ్ర ి
పరమాతమ తో, స్తవ మి, న్న తపస్తు క మెచచ నీవు
బ్పతయ క్షము అయ్యయ వు. నీవు, ననుి వరము
కోరుకోమంట్ల, కోరుకొనుట్క న్నక ఏ విధమైన కోరక
లేదు. ఈ బ్పపంచములో ఉండే ఏ వస్తివు, ఏ
విషయము న్నక అకక రే ోదు. న్నకని ఒకే ఒకక కోరక,
మోక్షము కావాలనే కోరక నేను న్ననుి కోరుకోకూడదు
(మోక్షము కాలనే కోరక కూడా విలేయ్యలి).
శాస్త్రియముగా తతివ జ్ఞానము కలిగితే కాన్న మోక్షము
కలగదన్న న్నక తెలుస్త. తతివ జ్ఞానము కోసము చాల
యోగ స్తధనలు (శ్మ, దమ మొదలైనవి) మరయు
బ్శ్వణ, మనన, న్నధిధ్యయ సన, చేయ్యలి. అవి
చేయుట్క న్నక శ్క్త ి చాలట్ లేదు. అందుచేత నీ
8
ద్యవ రానైన్న మోక్షము ొంంద్యలనే ఆశ్తో నేను
తపస్తు చేశాను. ఈ పరస్థిత్తలలో నేను ఏమి
చెయ్యయ లో చెపుు అన్న బ్ారం
ి చాడు. ద్యన్నక్త పరమాతమ ,
నీవు చేస్తకోవలస్థన అన్ని స్తధనలు చేశావు. నీవు
చేస్థన తపస్తు లో అన్ని యోగ స్తధనములు చేస్థ,
నీక తెలియకండానే ఎవరకీ లేన్న స్తదీర ఘమైన
ఆయుస్తు ను ొంంద్యవు. నీవు తవ రలోనే తతివ
జ్ఞానము కూడా ొంందుతావు. కాన్న నీ ఆయుస్తు పూరి
అయేయ వరకూ నీక విదేహ్ కైవలయ ము కలగదు అన్న
చెాు డు. తరువాత ఆయనక తతివ జ్ఞానము
కలిగిని. ఒక బ్రహ్మ దేవుడి ఆయుస్తు (31,104 కోట్ో
మానవ సంవతు రములు) పూరి అయితే, రోమచ
మహ్ర ి వక్ష సిలము మీద ఒత్తిట్గా ఉని
వంబ్టుకలలో, ఒక వంబ్టుక ఊడి పడుత్తంి. రోమచ
మహ్ర ి వక్ష సిలము మీద ఒత్తిట్గా ఉని మొతిము
వంబ్టుకలు ఊడి పడే వరక రోమచ మహ్ర ి యొకక
ఆయుస్తు ఉంటుంి. అంతటి తీబ్వమైన
తపస్తు తో, అంత దీర ఘమైన ఆయుస్తు కల రోమచ
మహ్ర ి కూడా తతివ జ్ఞానమునక ఎంతో స్తధన
చేయవలస్థ వచచ ని.

ద్ర్శ నములు:

కొంతమంి మహ్రుిలు ఈ సృష్టక్త

ి మూల
కారణమును తెలుస్తకనే బ్పయతి ములు చేస్థ, ఆ
తెలుస్తకని విధ్యనములను మనక
అందుబాటులో ఉన్ని యి. వాటిన్న దరశ నములు
9
అంటారు. ఈ దరశ నములు శాస్త్సిములు ఆరు (6)
ఉన్ని యి.

1. నాయ య ద్ర్శ నము – దీన్నన్న గౌతమ మహ్ర ి

దరశ ంచారు. న్నయ య అనగా ధరమ తరక శాస్త్సిము .
న్నయ య శాస్త్సిము, వైశేష్టక శాస్త్సిమును అనుసరంచ
ఉంటుంి. మహ్ర ి అక్షపద గౌతమ న్నయ య
శాస్త్సిమును వివరంచారు. న్నయ య సూబ్తములు
తారక క విశే ోషములు బ్పధ్యనముగా బ్పపంచము
మరయు న్నస్థిక వాద సంరంధమైన
విషయములను వివరస్తింి. దీన్నలో
బ్ామాణికమైన జ్ఞానము ొంందే విధ్యనములు,
తద్యవ రా బాధల నుండి విముక్త ి ొంందుట్క ఏగక
మారము గ అన్న వివరస్తింి. ఈ శాస్త్సిము (ఎ
జ్ఞానము, (బి) ఊహ్య ము - విచారంచవలస్థని, (స్థ)
పోలికలు మరయు (డి) జ్ఞానము యొకక
దృష్ింతము, బ్పమాణము. సేకరంచన జ్ఞానము
బ్పమాణముగా న్నరయి ణ ంచుట్క పలు విధ్యనములు
వివరంచని. ఈ జగత్తి మొతిమునక ఒక మూల
కారణము ఉండటాన్నక్త వీలులేదు అన్న చెాు రు.
అణువులు మూల కారణము అన్న చెాు రు. ఈ
అణువులను ఉపయోగించ, ఈ జగత్తిను ఈశ్వ రుడు
సృష్ట ి చేశాడు అన్న చెాు రు. కారటిి మూల కారణము
ఈశ్వ రుడు అన్న తేలిచ చెాు రు.

2. వైశ్లషిక ద్ర్శ నము – వైశేష్టక అనగా

విశేషముగా. ఈ శాస్త్సిములోన్న సూబ్తములు, సరైని
10
లేద్య తపుు ను గురించట్మునక తరక
విధ్యనములను వివరస్తింి. ఈ విశ్వ ములో
తొమిమ ి అంశ్ములను (భూమి, నీరు, అగిి , వాయువు,
శ్రదము, మనస్తు , జీవాతమ , కాలము మరయు
ఆకాశ్ము) వివరస్తింి. పరమాత్తమ డు ఈ
అంశ్ములలో చైతనయ ము కలిగించే బ్ాథమిక శ్క్తగా ి
భావించరడుత్తంి. దీన్నన్న గణాి మహ్ర ి
దరశ ంచారు. ఈ జగత్తి మొతిమునక ఒక మూల
కారణము ఉండటాన్నక్త వీలులేదు అన్న చెాు రు.
అణువులు మూల కారణము అన్న చెాు రు. ఈ
అణువులను ఉపయోగించ, ఈ జగత్తిను ఈశ్వ రుడు
సృష్ట ి చేశాడు అన్న చెాు రు. కారటిి మూల కారణము
ఈశ్వ రుడు అన్న తేలిచ చెాు రు.

3. సాంఖయ ద్ర్శ నము – దీన్నన్న కపల

మహ్ర ి దరశ ంచారు. ఈ బ్పపంచమునక మూల
కారణము ఒకటి అయి ఉండాలి అన్న తీరామ నము
చేశారు. బ్తిగుణాతమ కమైన మూల బ్పకృతి మూల
కారణము అన్న తేలిచ చెాు రు. కాన్న ఈ మూల
బ్పకృతిన్న చైతనయ ము చేయుట్క ఈశ్వ రుడు ఒకడు
ఉన్ని డు. కాన్న ఈ బ్పపంచమునక, ఈశ్వ రుడుక ఏ
విధమైన సంరంధము లేదు అన్న చెాు రు.

4. యోగ ద్ర్శ నము - దీన్నన్న పతంజలి

మహ్ర ి దరశ ంచారు. “యోగ” మూల పదము
“యజ్” అనగా ొంందుట్ లేద్య అనుసంధ్యనము
చేయుట్ లేద్య కలుపుట్. యోగ శాస్త్సిము మహ్ర ి
11
పతంజలి వివరంచారు. ఇి స్తంఖ్య విధ్యనము
వంటిదే కాన్న ఆస్థికత (భగవంత్తడు ఉన్ని డు అనే
భావన) ఉని ి. ఈ విధ్యనము ద్వవ తము మీద
ఆధ్యరపడి ఉంటుంి (అనగా రండు, విషయము
మరయు వస్తివువంటి విశ్వ ము రండుగా భావన). ఈ
శాస్త్సిము మనస్తు ను పరశుదధము చేసే స్తధన
మరయు ఆచరణాతమ క బ్పబ్క్తయ గురంచ
వివరస్తింి. 'రాజ యోగము' మరయు ‘హ్త
యోగము' ఈ యోగ శాస్త్సిములో ముఖ్య మైన
యోగములు. ఈ బ్పపంచమునక మూల కారణము
ఒకటి అయి ఉండాలి అన్న తీరామ నము చేశారు.
బ్తిగుణాతమ కమైన మూల బ్పకృతి మూల కారణము
అన్న తేలిచ చెాు రు. కాన్న ఈ మూల బ్పకృతిన్న
చైతనయ ము చేయుట్క ఈశ్వ రుడు ఒకడు ఉన్ని డు.
కాన్న ఈ బ్పపంచమునక, ఈశ్వ రుడుక ఏ విధమైన
సంరంధము లేదు అన్న చెాు రు.

5. పూర్ి మీమంస ద్ర్శ నము – దీన్నన్న

భగవాన్ వేద వాయ స్తన్న శష్యయ డు మహ్ర ి జైమిన్న
దరశ ంచారు. వీరు కరమ స్థద్యదంతములను ఎకక వగా
తీరామ నము చేస్థ, వేరే ద్యరలో తతివ జ్ఞానమును
ొంంద్యలి అన్న చెాు రు. వేదముల కరమ కాండ
(మూలము, కాండ) (జీవాతమ ఆధ్యయ తిమ క అభివృిధ
కొరక చేయవలస్థన కరమ లు) యొకక సరైన
అవగాహ్నక మరయు ఆచరణలక, పూరవ
మీమాంస శాస్త్సిములో వివరంచారు. దీన్న లక్షయ ము
జీవాతమ అభ్యయ దయము (ఉతిమ పరణామముతో)
12
సవ రలో
గ కము ొంందుట్క వివిధ మారము
గ లు
వివరంచారు. ఈ శాస్త్సిము వేదముల జ్ఞాన కాండతో
(ఆతమ , పరమాతమ ఒకక ట్ల) వయ తిరేక్తంచదు.

6. ఉతిర్ మీమంస ద్ర్శ నము (వేదాంత

ద్ర్శ నము) – భగవాన్ వేద వాయ స్తడు బ్వాస్థన బ్రహ్మ
సూబ్తములు (4 అధ్యయ యములలో మొతిము 555
సూబ్తములు), వేదముల జ్ఞాన కాండ (మూలము,
కాండ), పరబ్రహ్మ ము (పరమాత్తమ డు) సంపూర ణ
ివయ తవ ము, ఆతమ (జీవాతమ ), బ్పకృతి (మహ్మమాయ)
తతివ ములను వివరస్తింి. ఆతమ న్నజ
సవ రూపము యొకక అజ్ఞానము కారణముతో
అనంత జనన, మరణ, పునఃజనమ ల చబ్కములో
జీవాతమ రంధించరడి ఉని ి. దీన్నలో పరమాత్తమ న్న
అనంతమైన ివయ సదుగణములను వరసూ ణ ి , జీవాతమ
పరమాత్తమ న్నక్త ఆతమ సమరు ణ చేస్థ, ఆయన
కృపతో మహ్మమాయ (ద్వవశ్క్త)ి యొకక
బాన్నసతవ మునుండి విముక్త ి ొంంి, అనంత సంపూర ణ
ివయ పరమానందము స్థితిన్న ొంందుత్తంి (1-1-7).
అసంఖ్యయ కములైన సూక్షమ రూపములో,
అణుమాబ్తమన్నన జీవాతమ , అపరమితమైన
పరమాతమ యొకక భాగము (అంశ్ము) (భగవదీగత 15-
7). జీవాతమ , పరమాత్తమ న్న భాగము, అంశ్ము అనగా
(సంపూర ణమైన పరమాత్తమ డు భాగములు అవటాలు)
పరమాత్తమ న్నవలె, ివయ మైన (పరమాత్తమ డే) కాన్న
పరమాతమ కంటె భిని ము కాదు. అననయ , న్నరంతర
భక్త ి యొకక సంపూర ణ బ్ాముఖ్య త వివరసూి భకి డు,
13
భక్తద్యవ
ి రా పరమాత్తమ న్న స్తలభముగా తెలుస్తకొన్న
ఆయన కృప ొంందవచుచ (3-4-38). ఇందులో ద్వవ త,
అద్వవ త, విశష్ిద్వవ త అనే విభాగములు ఉన్ని యి.
అద్వవ త వేద్యంత దరశ నములో ముఖ్యయ లు
గౌడాద్యచారుయ లు, జగదుగరు ఆి శ్ంకరాచారుయ లు.
వీరు బ్పస్తిన బ్తయము (ఉపన్నషత్తిలు, బ్రహ్మ
సూబ్తములు, భగవదీగత) బ్పమాణములుగా తీస్తకొన్న,
అణువులక, బ్తిగుణాతమ కమైన మూల బ్పకృతిక్త
కూడా మూలమైన కారణము చైతనయ వంతమైన,
సచచ ద్యనంద సవ రూపమైన పరమాతమ అన్న
తీరామ నము చేశారు.

ఆద్వ శ్ంకర్థచారుయ లు – “బాలావసాథ ః

శ్రీడాసక ిః, తరుణవసాథః తరుణీసక ిః, వృదాయవసాథః
చింతాసక ిః, ప్ర్ శ్రబహమ ణి కోపి నసక ిః” –
బాలయ ములో పలోక ఆట్లమీద ఆసక్త ి ఉంటుంి.
యుక ి వయస్తు , యవవ న వయస్తు వచచ న వా ళ్క ో ,
అందమైన యువతి/భారయ మీద ఆసక్త ి ఉంటుంి.
ముసలివా ళ్క ో రకరకాల ఆలోచనలు, ఆవేదనలు
మీద ఆసక్త ి ఉంటుంి. కాన్న పరమాతమ తతివ జ్ఞానము
తెలుస్తకోవాలి అనే ఆసక్త ి ద్యద్యపు ఎవవ రకీ
లేనటుగాో నే ఉంి.

4-24 శ్లోకములో – “శ్రబహ్మమ ర్ప ణం

శ్రబహమ హవి శ్రర్ర హ్మమ గౌ” కన్నపంచే బ్పతి వస్తివులోను,
మానవులు ఏ కరమ , ఏ బ్క్తయ, ఏ పూజ, యజము ా
చేస్తిన్ని ఆ బ్క్తయల స్తధనములు అన్ని టిలోనూ
14
పరమాతమ ఉన్ని డన్న భావించాలి. ఆ కరమ లను,
బ్క్తయలు, పూజ యజము ా అనీి పరమాతమ క
సమరు ంచాలి అన్న చెాు డు.

5-18 శ్లోకములో – “ప్ండితా సు మద్రిశ నః”

- జ్ఞానులు అందరలో పరమాతమ ఉన్ని డన్న,
అందరనీ సమానమైన దృష్టతో ి చూస్తిరన్న చెాు డు.

6-29 శ్లోకములో – “సర్ి శ్రత సమద్ర్శ నః” -

జ్ఞానులు అన్ని టిలోనూ, అంతటా సమముగా
వాయ పంచ ఉని పరమాతమ ను సమానమైన దృష్టతో ి
చూస్తిరు, అన్న చెాు డు.

• భూమిర్థపోఽనలో వాయః ఖం మనో

బుద్వధరేవ చ।
అహంకార్ ఇతీయం భినాన
శ్రప్కృతిర్షటధ్య ॥ 4 ॥

బ్పపంచములో చాలా వస్తివులు ఉన్ని యి. ఆ

వస్తివులనీి లెకక పెట్ిట్ము మానవులక స్తధయ ము
కాదు. వస్తివులను ఏ, ఏ జ్ఞతిక్త లేద్య రకమునక
చెంినవో విభాగము చేసే విధ్యనము శాస్త్రియమైన
పదధతి. అలా చూసేి ఈ బ్పపంచము అంతా “పంచ
సూిల భూతాతమ కముగా కన్నపస్తింి.

అవి మనము ఉప్యోగించే భూమి,

జలము, అగిన , వాయవు మరియ ఆకాశ్ము (5)
15
(అవకాశ్ము, ఖాళీ సథలము) ఒక మూల శ్రప్కృతి.
ఈ ప్ంచ సూథల భూతములకు మూల కార్ణము
లేదా మూల శ్రప్కృతి ప్ంచ సూక్ష్మ మైన
తనామ శ్రతలు (భూమిక్త - గంధ తనామ శ్రత, జలముక్త
లేదా ఆప్ః – ర్స తనామ శ్రత, అగిన క్త - రూప్ లేదా
ఽజ తనామ శ్రత, వాయవుక్త – సప ర్శ తనామ శ్రత,
ఆకాశ్మునకు – శ్బయ తనామ శ్రత). ఈ “ప్ంచ
భూతములు” మరియ వాటిక్త మూలమైన ప్ంచ
తనామ శ్రతలు “నాద్వ” లేదా నాకు సంబంధంచినవి
లేదా న్నను అనుభవించుట్కు,
ఉప్యోగించుకుందుకు యోగయ మైనవి అని
విడివిడిగా భావించే “అహంకార్ము” శ్రప్తి జీవిలో
ఉండే “మనసుు (6)” ఒక మూల శ్రప్కృతి. ఆ
మనసుు క్త కూడా వెనుక లేదా నాద్వ అన్న భావనకు
వెనుక ఉండే “న్నను” అన్న భావన ఉండే “బుద్వధ
(7)” ఒక మూల శ్రప్కృతి.

నాద్వ అన్న భావన ఒక వయ క్త ిక్త

ప్రిమితమవుత్సంద్వ. కాని శ్రప్తి జీవిలో ఉండే
న్నను అన్న భావన ఒక జీవిక్త ప్రిమితము కాకుండా
లేదా అంద్రూ ఆనుకున్న సమిషిట న్ననుక్త మూల
శ్రప్కృతి అయన “మహత్ తతి ము” లేదా
“హిర్ణయ గర్భ డు”. ఆ న్నను అన్న భావనను బుద్వధ ని
కూడా శ్రప్చోద్న చేర (శ్రపేరేపించే), “న్నను”,
“నాద్వ” అన్న అహంకార్ వాసనలతో కూడిన
వీటికంట్ల కూడా మూలమైన అతి సూక్ష్మ మైన
అవయ క ి రూప్ములో ఉండే “అాననము (8)” అన్న
16
అహంకార్ము ఒక మూల శ్రప్కృతి ఉంటుంద్వ.
ద్గనిని అవయ క ిము, మయ, అక్ష్ర్ము, మహ్మమయ
అని అన్నకమైన పేరుే ఉనాన య. ఇవి మొతి ము
ఎనిమిద్వ (8) విధములైన, ర్కములైన శ్రప్కృత్సలు
ఉనాన య.

• అప్రేయమితసి నాయ ం శ్రప్కృతిం విద్వధ

ప్ర్థం।
జీవభూతాం మహ్మబాహో యయేద్ం
ధ్యర్య ఽ జగత్ ॥ 5 ॥

పైన వివరించిన ఈ శ్రప్కృతిక్త పేరు అప్ర్

(గొప్ప వి కావు) శ్రప్కృతి. ఈ శ్రప్కృతి కంటె వేరుగా
ఇంకొక శ్రప్కృతి కూడా ఉంద్వ. ఆ శ్రప్కృతి పేరు
ప్ర్థ శ్రప్కృతి.

ఆ ప్ర్ (శ్రశ్లషటమైన) శ్రప్కృతిక్త మరొక పేరు

జీవ రూప్మైన శ్రప్కృతి. గొప్ప బాహువులు కల ఓ
అరుునా I జీవ రూప్మైన శ్రప్కృతి ఈ శ్రప్ప్ంచము
ప్పటుటట్కు కార్ణమై, ఆ శ్రప్ప్ంచమును ప్టిట
ఉంచుత్సంద్వ.

ముందు శ్లోకములో చెపు న ఎన్నమిి

రకములుగా ఉండే బ్పకృతిన్న అపరా బ్పకృతి అన్న
అంటారు. శ్రీరములలో బ్ాణములను ధరంచ
ఉని జీవుడు (దేన్ననైతే “న్నను (జీవాతమ ) అన్న
అంటామో) అి పరా బ్పకృతి. ముందు చెపు న
17
ఎన్నమిి బ్పకృత్తలు (అపరా బ్పకృతి) ఈ బ్పపంచము
(అన్ని వస్తివులు) పుట్లిట్టుో మరయు ఆ జీవుడితో
కలిసేట్టుో చేస్తియి. కాన్న జీవ రూపమైన పరా
(గొపు ద్వన, బ్శేషమై
ి న) బ్పకృతి ఈ బ్పపంచము
పుటుిట్క కారణమై, ఆ బ్పపంచమును పటిి
ఉంచుత్తంి.

ఈ అపరా (గొపు వి కావు) బ్పకృతి ఉని ఈ

ఎన్నమిి రకములైన బ్పకృత్తలు అవి
స్తవ తంబ్తముగా ఏ బ్క్తయ లేద్య పన్న చేయలేవు.
వాటిలో జ్ఞానము లేన్న లేద్య తెలివి లేన్న, చైతనయ శ్క్త ి
(జ్ఞానము) లేన్న జడమైన పద్యరము ధ లు. అందుచేత
వాటిలో ఉని సవ భావములను, గుణములను,
బ్పయోజనములను అవి అనుభవించలేవు (నీరు
తనలో ఉండే రసమును తాను అనుభవించలేదు). ఆ
అపరా బ్పకృతి ఏద్వన్న బ్క్తయ లేద్య పన్న చేయ్యలంట్ల,
వీటితో ఏ బ్క్తయ, ఎలా చేయించాలో తెలుస్తని ,
జ్ఞానము ఉని ఏదో ఒక సవ తంబ్తమైన చైతనయ శ్క్త ి
(జ్ఞాన శ్క్త)ి ఉండాలి. ఆ బ్శేషమై ి న సవ తంబ్తమైన
చైతనయ శ్క్త ి (జ్ఞాన శ్క్త)ి జీవుడు. జీవుడు అనేక జనమ లలో,
భోగములు స్తధించుకందుక అనేక రకములైన
కరమ లు చేశాడు. ఆ కరమ ఫలములు
అనుభవించుట్క అనుకూలమైన జనమ ఎతివలస్థ
ఉంటుంి. అందుచేత జీవుడు తాను చేస్తకని
కరమ లక ఫలితములను అనుభవించుట్క, తానే ఈ
బ్పపంచమును, శ్రీరమును సృష్ట ి లేద్య
కొనుకని టు,ో చేయించుకని టుో. జీవుడి యొకక
18
కరమ లేకపోతే ఈ సృష్ట,ి ఈ బ్పపంచము యొకక
అవసరమే ఉండదు.

• ఏతదోయ నీని భూతాని సర్థి ణీత్సయ ప్ధ్యర్య

।
అహం కృతు న సయ జగతః శ్రప్భవః
శ్రప్లయసిథా ॥ 6 ॥

ప్పట్లట శ్రప్తి వసుివులీ, పైన చెపిప న ప్ర్థ

శ్రప్కృతి (1) మరియ అప్ర్థ శ్రప్కృత్సలే (8)
కార్ణములు. ఆ ప్ర్థ, అప్ర్థ శ్రప్కృత్సలు
లేకుండా ఏ వసుివూ ప్పట్టటానిక్త అవకాశ్ము
లేదు. ఈ విషయము మొద్ట్ బాగా అర్ ము ధ
చేసుకో.

ఇవి నా శ్రప్కృత్సలు, వీటిని న్నను జగత్సి

సృషిట చేయట్కు ఉప్యోగించే సాధనములు. ఈ
జగత్సి సృషిటక్త, రథతిక్త (ఈ సృషిట నిలకడగా
ఉంచుట్కు, పోషించుట్కు, ర్క్షంచుట్కు)
మరియ లయకు (అవి శ్రప్ళ్యము, వినాశ్ము
ొందే కాలములో) అవి ననున ఆశ్రశ్యంచుకొని,
శ్రప్ళ్య సమయములో నా యందే లయసూి, నా
యందే లీనమై ఉంటుంద్వ. వీట్నిన టిీ న్నను
ముఖయ మూల కార్ణము. అందుచేత న్నన్న సర్ి
ప్ర్మ మూల శ్రప్కృతి.

19
 ఈ సృష్టలో
ి ఉని అన్ని వస్తివు ల
మూలములను వత్తకతూ, వత్తకతూ వనకక
వళ్ళ గా, వళ్ళ గా పంచ భూతములు కారణముగా
తెలుస్తింి. అలాగే పంచ భూతములక, పంచ
తన్నమ బ్తలక, మనస్తు క, బుిధక్త, అజ్ఞానమునక
(మహ్మమాయ) కారణము బ్తిగుణాతమ కమైన అపరా
బ్పకృతి. ఈ అజ్ఞానము (నేను, న్ని అనే
సంస్తక రములు ఉని మహ్మమాయ, మోహ్ము,
అజ్ఞానము అన్న అనేక పేరుో ఉన్ని యి) ఎకక డా
పుటిిన వివరములు లేవు. అందుచేత దీన్నన్న అన్ని
(ఆి లేదు, పుటుిక లేదు) అన్న మాబ్తమే శాస్త్సిములు
చెపుు త్తన్ని యి. కాన్న ఇి జ్ఞాన సవ రూపమైన
పరమాతమ ను ఆబ్శ్యించుకొన్న ఉని ి. ఈ పరా
బ్పకృతి అయిన జీవుడిక్త కూడా పుటుిక లేదు. జీవుడు
పరమాతమ యొకక అంశ్ము. ఈ పరా బ్పకృతిన్న,
అపరా బ్పకృతిన్న ఈ బ్పపంచము సృష్ట,ి స్థితి, లయలు
చేయుట్క పరమాతమ స్తధనములుగా
ఉపయోగిస్తిన్ని డు. ఈ విధముగా ఈ అన్ని
బ్పకృత్తలక పరమ మూలమును లేద్య సరవ పరమ
బ్పకృతిన్న అనేవ ష్టసేి, ఆ అనేవ షణ పరమాతమ దగ గర
ఆగిపోత్తంి. పరమాతమ క మూలము, కారణము
బ్పకృతి ఇంకొకటి ఏదీ లేదు.

• మతిః ప్ర్తర్ం నానయ త్ క్తంచిద్రి

ధనంజయ ।
మయ సర్ి మిద్ం శ్రపోతం సూశ్రఽ మణిగణ
ఇవ ॥ 7 ॥
20
 నా (ప్ర్మతమ ) కంటె గొప్ప ద్వ, నన్నన
ప్పటిటంచే మరియ నాకే కార్ణముగా వేరే ఇంకొక
సర్ి ప్ర్మ మూల శ్రప్కృతి లేన్నలేదు. ఈ
శ్రప్ప్ంచమునకు న్నన్న సర్ి ప్ర్మ మూల
శ్రప్కృతిని. నా కంటె వేరే ఇంకొకటి ఉంద్ని ఏ
విధమైన ఆలోచన పెటుటకోవదుయ. ఇహ లోకములో
ధనమును మరియ ప్ర్ లోకములో ధనమైన
ప్పణయ ములను సంప్పద్వంచుకునన ఓ అరుునుడా I

నీకు కనిపించేద్వ, వినిపించేద్వ,

అనుభవములో ఉనన ద్వ, ఊహలకు అందేద్వ
ఏదైనా సరే, అవి అనీన నా యందే
ఆశ్రశ్యంచుకొని ఉనాన య. ఇవనీన నా వలేన్న
ప్పటుటత్సనాన య, బత్సకుత్సనాన య, ఉనిక్త కలిగి
ఉనాన య, భారసుినాన య (ఉనన టుే
కనిపిసుినాన య). పూసల హ్మర్ములో ర్కర్కాల
పూసలు కనిపిసాియ. ఆ పూసలు విడిపోకుండా,
చెద్వరిపోకుండా ఆ పూసలనిన టినీ ప్టిట ఉంచి,
ఒక హ్మర్ముగా కనిపించేందుకు ఆ పూసలలో
ర్ంశ్రధములలో ఒక దార్ము ఉంటుంద్వ. అలాగే
ఈ శ్రప్ప్ంచములో ఉండే వసుివులనీన
చెద్వరిపోకుండా ఒక ప్ద్యతిగా, నియమముగా,
ప్ర్సప ర్ము సంబంధము ఉనన టుే
ఉనాన యంట్ల, అవి నా యందే ఉండి, న్నను
వాటిక్త సూశ్రతముగా ప్నిచేసుినాన ను కాబటిట.

21
 ఇి పరమాతమ ను అనేవ ష్టంచే శాస్త్రియమైన
విధ్యనము. సాంఖయ సూశ్రతము – “మూలే మూలా
భావాత్ న మూలమ్, మూలమ్” ఒకస్తర ఒక పరమ
మూలమును తెలుస్తకని తరువాత, మన
బ్పశ్ి లక సమాధ్యనములు ఆ సరవ పరమ
మూలములో ఉని తరువాత, అనవసరముగా ఇంకా
అనేవ షణ స్తగించే అవసరము లేదు.

సర్సి తీర్హసోయ ప్నిషత్ – 8 - “ఆరి భాతి

శ్రపియం రూప్ం నామ చే తయ ంశ్ప్ంచకమ్
ఆద్య శ్రతయం శ్రబహమ రూప్ం జగశ్రూప్ం తతో
ద్ి యమ్” “ఆరి = “సత్ , ఉన్నక్త (ఉంి, ఉన్ని ను
అనే భావన) + “భాతి = “చిత్ , జ్ఞానము, చైతనయ ము,
తెలివి + “శ్రపియం = “ఆనంద్ , సంతోషము +
రూప్ము + నామము అనే ఐదు అంశ్ములు,
గుణములు. “సత్-చిత్-ఆనంద్ - ఈ మొదటి
మూడు అంశ్ములు, గుణములు అనీి కలబోస్థ ఒకక
ద్యన్నలో ఉని సరవ పరమ మూల బ్పకృతి –
పరమాతమ . తరువాత రండు అంశ్ములు, గుణములు
ఉని ి జగత్తి రూపము.

పరమాతేమ ఈ సృష్టక్తి , జగత్తిక్త సరవ పరమ

మూల బ్పకృతి. మరొక బ్పకృతి ఈ జగత్తిక్త సరవ పరమ
మూల బ్పకృతి అయేయ అవకాశ్మే లేదు

22
ఏకాశ్రగత అభివృద్వధక్త ఉప్పయములు:

• ర్సోఽహమప్పు కంఽయ శ్రప్భారమ

శ్శిసూర్య యోః ।
శ్రప్ణవః సర్ి వేదేష్ణ శ్బయః ఖే పౌరుషం
నృష్ణ॥8॥

పరమాతమ ను అరము ధ చేస్తకనే విషయములో

మానవులక సందేహ్ములు పోవట్లేదు.
సందేహ్ములు, వాటిక్త బ్పశ్ి లు కలుగుతూనే
ఉన్ని యి. దీన్నక్త మూల కారణము చెపు న
విషయములను పూరిగా అరము ధ చేస్తకనే శ్క్త,ి
స్తమరయ ి ము లేకపోవట్మే. విషయములను పూరిగా
అరముధ చేస్తకోవాలంట్ల మనస్తు క తీక్షణమైన
ఏకాబ్గత ఉండాలి. మనస్తు క ఏకాబ్గతను అభివృిధ
చేస్తకందుక పరమాతమ కొన్ని ఉాయములను,
స్తధనములను చెపుు త్తన్ని డు.

కుంతీ ప్పశ్రత్సడైన ఓ అరుునుడా I న్నను

నీటిక్త సూక్ష్మ రూప్మైన ర్స తనామ శ్రత నా
సి రూప్ . నీటిలో ఉండే ర్సమును (నీరు
యొకక సూక్ష్మ మైన తనామ శ్రత) న్నన్న. చంశ్రదుడు
మరియ సూరుయ డు యొకక శ్రప్కాశ్మును న్నన్న.

వేద్ములకు సార్భూతమైన శ్రప్ణవ

(ఓంకార్ము) సి రూప్మును న్నన్న. ఆకాశ్ము
యొకక సూక్ష్మ రూప్మైన శ్బయ తనామ శ్రత నా
23
సి రూప్ . ఆకాశ్ములో ఉండే శ్బయమును న్నన్న.
మనవులలో ఉండే పౌరుషము (ప్పరుష్ణల –
స్త్రి/ప్పరుష్ణడు శ్రప్యతన ములు, భావములు,
నిశ్ి యములు) నా రూప్పంతర్ములే, న్నన్న.

సూక్షమ మైన రస తన్నమ బ్త నుండి సూిలమైన

నీరు పుడుతోంి, అందులోనే లయము అవుతోంి.
ఆ రస తన్నమ బ్త నేనే. న్న యొకక బ్పకాశ్ములో
సవ రూపము నుండి చంబ్దుడు, సూరుయ డు
పుడుత్తన్ని రు, అందులోనే లయము
అవుత్తన్ని రు. సూక్షమ మైన శ్రద తన్నమ బ్త నుండి
సూిలమైన ఆకాశ్ము పుడుతోంి, అందులోనే
లయము అవుతోంి. ఆ శ్రద తన్నమ బ్త నేనే.
మానవులలో ఉండే బ్పద్యనమైన బుిధ లేద్య
న్నశ్చ యము లేద్య విచక్షణా శ్క్త ి లేద్య బ్పయతి ము
లేద్య భావము నేనే (పరమాతేమ ). మూల బ్పకృతి నుండే
మానవుల శ్రీరములు పుటుికొస్తిన్ని యి, అందులోనే
లయము అవుత్తన్ని యి. మానవుల మూల బ్పకృతిన్న
నేనే.

వేదముల స్తరము బ్పణవము. ఆ బ్పణవము

నుండే వేదములు పుటిినవి. ఉపన్నషత్తిలు పరమాతమ
బ్పణవ (ఓంకార) సవ రూపము అన్న, బ్పణవము
పరమాతమ క వాచకము అన్న, బ్పణవము పరమాతమ క
బ్పతీక అన్న, బ్పణవము పరమాతమ యొకక
రూాంతరము అన్న గుచచ , గుచచ చెపుు త్తన్ని యి.
ఆ బ్పణవ (ఓంకార) సవ రూపము నేనే.
24
 ఛందో య ప్నిషత్ – 2-23-3 –
“ద్య థాశ్ంకునా సర్థి ణి వర్థాని సంతృణా న్నయ వ
మోంకారేణ సర్థి వాక్ స నిృణా ఓంకార్ ఏ వేద్ం
సర్ి మోంకార్ ఏ వేద్ం సర్ి మ్” - ఆకల లోపల
సని టి ద్యరముల వలె ఉని తీగలు ఆక అంతా
వాయ పంచ, ఎలాగైతే ఆకలను పటిి
ఉంచుచున్ని యో, అదే విధముగా వేదములలోన్న
అన్ని అక్షరములలో ఓంకారము వాయ పంచ,
వేదములను పటిి ఉంచుచుని ి. అందుచేత
వేదము సరవ ము ఓంకారము (బ్పణవము) యొకక ఒక
రూాంతరమే. నేనే ఆ ఓంకార సవ రూపమును. న్నలో
వేదములు ఒకస్తర మున్నగి ఉంటున్ని యి (న్న
యందే ఉని టుో). ఒకస్తర పైక్త తేలుత్తన్ని యి
(మీక విన్నపస్తిన్ని యి).

శ్రప్శోన ప్నిషత్ - 5 వ శ్రప్శ్న – 2 వ శోేకము

– “ ఏతదైి సతయ కామ ప్ర్ం చాప్ర్ం చ శ్రబహమ
య్యదోంకార్ః” – సతయ కామా I ఏ అక్షర పరబ్రహ్మ
మరయు (బ్ాణము – అపరా బ్రహ్మ ) ఆ పరబ్రహ్మ
అనగా పర మరయు అపర బ్రహ్మ లు రండూ
ఓంకారమే.

మండూకోయ ప్నిషత్ – 1 – “ఓమి ఽయ త

ద్క్ష్ర్ మిద్గం సర్ి ం తసోయ ప్ వాయ ఖాయ నం
భూతం భవత్, భవిషయ ద్వతి సర్ి మోంకార్ ఏవ,
యచాి నయ స్త్తిికాలా తీతం తద్ పోయ ంకార్ ఏవః” -
ఓమ్ అన్న చెపు రడు అక్షరము (జడ, చేతన్నతమ క
25
మైన) ఈ బ్పపంచము అంతా భూత కాలము, వరిమాన
కాలము, భవిషయ త్తి కాలము అంతా ఓంకారమే. ఇదే
కాక, బ్తికాలాతీతమైని ఏద్వతే ఉని దో అికూడా
ఓంకారమే. (ఇదే మంశ్రతము
ర్థమోతిర్తాపినుయ ప్నిషత్ – 4, తార్సారోప్నిషత్
– 3, నృరంహపూర్ి తాపిమనుయ ప్నిషత్ – 4-2
లలో కూడా ఉనన ద్వ).

ప్పణ్యయ గంధః ప్ృథివాయ ం చ ఽజశాి రమ

విభావసౌ ।
జీవనం సర్ి భూఽష్ణ తప్శాి రమ తప్రి ష్ణ॥9॥

మంచి సువాసనలు భూమిలో ఉనాన య.

భూమిక్త మూల శ్రప్కృతి గంధ తనామ శ్రత. ఆ గంధ
తనామ శ్రత న్నన్న. భూమి నా నుండే ప్పడుత్సనన ద్వ.
నాలోన్న లయమవుత్సనన ద్వ. అలాగే అగిన క్త
మూల శ్రప్కృతి ఽజస్ తనామ శ్రత. అగిన లో ఉండే
ఽజసుు , వేడి, శ్రప్కాశ్ము నా సి రూప్ . నా
ఽజసుు , శ్రప్కాశ్ముతోన్న అగిన ప్పడుత్సనన ద్వ.
నాలోన్న లయమవుత్సనన ద్వ.

ప్పట్లట శ్రప్తి వసుివుక్త, శ్రప్తి శ్రప్పణిక్త

జీవనము (ఉనిక్త యొకక కాలము) ఉనన ద్వ. ఆ
ఉనిక్త, కాలము న్నన్న. శ్రప్తి వసుివు, శ్రప్పణి నా
యందే ఉండి, నా లోన్న లయసుినన ద్వ,
లీనమైపోత్సనన ద్వ. తప్సుు చేర వారిలో ఉనన
తప్సుు న్నన్న. తప్సుు రూప్మైన నా యందు ఈ
26
తప్రి లు ఉంటునాన రు, నాలోన్న
లీనమైపోత్సనాన రు.

భూమిలో రండు రకముల వాసనలు ఉని టుో

అన్నపస్తింి. ఒకటి స్తరభి గంధము (పుణయ లేద్య
మంచ వాసన), రండవి అస్తర గంధము (ాప లేద్య
దురావ సన). భూమి యొకక సవ భావము పుణయ ముగా,
శుదధముగా ఉండట్మే, పుణయ గంధము, మంచ వాసనే
ఉంటుంి. మానవులక వార, వార పుణయ
సంస్తక రముల అనుస్తరముగా, భూమిలో ఉండే
పుణయ గంధము అనుభవములోక్త వస్తింి, పుణయ
సంస్తక రములు లేన్నవారక్త భూమిలో ఉండే ఆ పుణయ
గంధము అనుభవములోక్త రాకండా, దురావ సన
అనుభవములోక్త వస్తింి. కాన్న భూమిలో ఉండే
వాసనలో ఏ బేధము లేదు. భూమి యొకక
సవ భావములో పుణయ గంధమే ఉంటుంి. ద్యన్న
యొకక మూల బ్పకృతి కూడా పుణయ గంధమే. ఆ పుణయ
గంధము న్న యొకక రూపము. ఈ పుణయ (మంచ) అనే
గుణము మిగిలిన అన్ని భూతములక (నీరు,
వాయువు, అగిి , ఆకాశ్ము) మరయు అన్ని
వస్తివులక కూడా అనవ యించుకోవాలి. అన్ని
వస్తివులు సవ భావస్థదధముగా మంచ (పుణయ ) గుణమే
కలిగి ఉంటాయి. ఏ వస్తివులోనూ చెడు (ాప) గుణము
ఉండదు. కాన్న జీవుల సంస్తక రముల రటిి, మంచ
(పుణయ ) సంస్తక రము ఉని వా ళ్క
ో మంచ
అనుభవము, చెడు (ాప) సంస్తక రము ఉని వా ళ్క ో
చెడు అనుభవము కలుగుత్తంి.
27
ఉదాహర్ణ:

ఒక వయ క్త ి చెరువులో చేపలు పటుికొన్న, బుట్ిలో

వేస్తకొన్న, రజ్ఞరులో అమమ టాన్నక్త రయలుదేరాడు. ఈ
లోపల చీకటి అయింి, వరము ి కూడా కరుస్ి ంి.
అతన్నక్త ఒక తోట్, ఆ తోట్లో ఒక చని పూరాకలో ఒక
వలుగుత్తని దీపము కన్నపంచంి. అతను ఈ
రాబ్తిక్త ఈ ాకలో గడిప, ఉదయము రజ్ఞరుక
వళ్ళ వచచ న్న ఆలోచంచ, ఆ కటీరము దగ గరక వళ్,ో
ఆ కటీరము యజమాన్నన్న, ఆ రాబ్తిక్త ఆ కటీరములో
ఆబ్శ్యము ఇవవ మన్న అడిగాడు. ఆ యజమాన్న, ఇి
చాలా చని కటీరము, నేను, న్న మలెోపూల బుట్ి
ఉండుట్క మాబ్తమే ఈ కటీరములో చోటు ఉంి.
నేను, న్న మలెోపూల బుట్ి రయట్ చూరు బ్క్తంద
పెడతాను. నీ చేపల బుట్ి కూడా చూరు బ్క్తంద పెటిి,
నీవు కటీరములో పడుకోవచుచ , అన్న చెాు డు. కాన్న
ఆ వయ క్త,ి న్న బుట్ి రయట్ పెడితే ఏ కకోక , ఏ నకోక
వచచ న్న బుట్ిలోన్న చేపలు తినేస్తియి. న్న బుట్ిను
మాబ్తము లోపల పెటి,ి నేను చూరు బ్క్తంద
పడుకంటాను, అన్న అన్ని డు. ఆ కటీరము
యజమాన్న ద్యన్నక్త ఒపుు కొన్న, తన మలెోపూల బుట్ి
రయట్ పెటిి, ఆ చేపల బుట్ిను కటీరము లోపల
పెటుికొన్న, యజమాన్న కటీరము లోపల
పడుకన్ని డు. మలెోపూల బుట్ి రయట్ చూరు బ్క్తంద
పెటాిడు. ఆ వయ క్త ి కూడా ఆ చూరు బ్క్తందే
పడుకన్ని డు. ఆ రాబ్తి లోపల చేపల వాసనతో,
చేపల వాసన భరంచలేక ఆ యజమాన్నక్త న్నబ్ద
28
పట్ిలేదు. రయట్ మలెోపూల వాసనతో, ఆ వాసన
భరంచలేక ఆ వయ క్తక్తి కూడా న్నబ్ద పట్ిలేదు.
కొంతసేపటిక్త, రయట్ ఉని వయ క్త,ి తలుపుతటి,ి ఆ
యజమాన్నతో, నీ మలెోపూల దురావ సనతో న్నక న్నబ్ద
పట్ిట్లేదు. న్న చేపల బుట్ి న్నక ఇచేచ స్థ, నీ
మలెోపూల బుట్ి నీవు లోపల పెటుికొన్న న్నబ్దపో. నేను
న్న చేపల బుట్ి తల బ్క్తంద పెటుికొన్న హ్మయిగా
న్నబ్దపోతాను అన్న అన్ని డు. ద్యన్నక్త ఆ యజమాన్న
సంతోష్టంచ, న్న పరస్థితి కూడా అలాగే ఉంి. నీ
బుట్ిలోన్న చేపల కంపు భరంచలేక పోత్తన్ని ను, అన్న
చెపు , ఆ మలెోపూల బుట్ిను లోపల పెటుికొన్న ఆ
యజమాన్న, రయట్ చేపల బుట్ిను తల బ్క్తంద
పెటుికొన్న ఆ వయ క్త,ి హ్మయిగా న్నబ్దపోయ్యరు.

ఇదదరకీ, రండవ వాడి బుట్ి దురావ సన అన్న

అన్నపంచంి. దురావ సన అనే మాట్క అరము ధ
లేదు. ఆ, ఆ వస్తివులు ఆ, ఆ వాసనలతో ఉన్ని యి.
ఆ వస్తివు, ఆ వాసనల సంస్తక రము కలిగినవాడిక్త ఆ
వస్తివు మరయు ఆ వాసన అలవాటు, అనుభవము
అయినందున, ఆ వాసన ఆ వయ క్తక్తి మంచ స్తవాసనగా
అన్నపస్ి ంి. అలాగే భూమి యొకక గంధము పుణ్యయ
గంధమే (మంచ స్తవాసనే). కాన్న వార, వార
సంస్తక రములు, అలవాట్ో రటి,ి ఆ వాసన స్తవాసనగా
లేద్య దురావ సనగా అన్నపస్తింి.

కఠోప్నిషత్ – 2-2-5 – “న శ్రప్పణేన నాప్పన్నన

మరోియ జీవతి కశ్ి న I ఇతరేణ త్స జీవనిి, యరమ
29
న్నన తా వుప్ప శ్రశితౌ” – బ్ాణ వాయువు లేద్య అాన
వాయువు మొదలైన వాయువులతో జీవులు
బ్రత్తకట్లేదు. ఆ వాయులక అన్ని ంటికీ
ఆబ్శ్యమైన, బ్ాణ సవ రూపమైన పరమాతమ ద్యవ రానే
జీవులు జీవనము స్తగిస్తిన్ని రు. జీవన రూపమైన న్న
యందే జీవులు అనీి జీవనము స్తగిస్తిన్ని రు.

జీవన రూపమైన పరమాతమ యందే, అన్ని

జీవులు జీవనమును స్తగిస్తిన్ని రు. వివిధ రకములైన
తపస్తు లు చేస్తకంటూ, మనస్తు క ఏకాబ్గత,
జ్ఞానము కోసము చేసే స్తధకలలో ఉండే తపో
రూపమైన పరమాతమ నే ఆబ్శ్యించుకొన్న ఉన్ని రు.
బ్పతి వస్తివులో ఉని మూల బ్పకృతి పరమాతమ
యొకక రూాంతరమే. మన చుటూి ఉండే బ్పతి
వస్తివులోనూ పరమాతమ ను చూసే భావన మనలో
వృిధ చేస్తకోవాలి.

• బీజం మం సర్ి భూతానాం విద్వధ ప్పర్ థ

సనాతనం।
బుద్వధరుర ద్వధమతామరమ
ఽజరిజరి నామహం ॥ 10 ॥

ప్ృధ (కుంతీదేవి) ప్పశ్రత్సడైన ఓ అరుు ను డా

I ననున (ప్ర్మతమ ) ప్పట్లట అనిన వసుివులకు
బీజముగా, మూల కార్ణముగా భావించు. కాని
నాకు మశ్రతము ఏ బీజము, మూల కార్ణము

30
లేదు. న్నను ఎలేప్పప డూ ఉండే వాడిని,
సనాతనుడిని.

శ్రప్పణులలో అతి శ్రప్ధ్యనమైన భావములైన

బుద్వధ మంత్సలలో బుద్వధ (వివేకము, ఏద్వ సరైనద్వ,
ఏద్వ సరైనద్వ కాదు అన్న విచార్ణ, నిర్య ా ము
చేయగల సామర్య ధ ము) మరియ
ప్ర్థశ్రకమవంత్సలలో ప్ర్థశ్రకము (శ్క్త ి) న్నన్న అయ
ఉనాన ను.

పరమాతమ సృష్టక్తి పూరవ ము, స్థితి

సమయములోనూ, లయ సమయములోనూ (మూడు
కాలములలోనూ) ఎలోపుడూ సమానముగా
ఉండేవాడు. పరమాతమ క ఆి, మధయ మము,
అంతము లేన్నవాడు. నేను అంతటా సమానముగా
వాయ పంచన ఉన్ని ను. బ్ాణులలో కొన్ని విశేష
గుణముల, భావముల రూపములలో కూడా నేనే
ఉన్ని ను. మానవులలో విశేషముగా ఉండే (ఇతర
బ్ాణులలో చాలా తకక వగా ఉండే) బుిధ
(తతావ తతివ వివేకము – ఏి న్నతయ ము, ఏి
అన్నతయ ము, ఏి సతయ ము, ఏి అసతయ ము అన్న
విచారంచ, న్నరయ ణ ము తీస్తకోగల స్తమరయ ి ము)
మరయు తేజస్తు (శ్క్త,ి పరాబ్కమము – ఉని త
స్తియిక్త ఎిగే సవ భావము, బ్పయతి ము) న్న
సవ రూపములే.

31
 ఈశావాసోయ ప్నిషత్ – 4, 5 – “అన్నజదేకం
మనసూ జవీయో నైనదేయవా ఆప్పన వన్
పూర్ి మర్త్
ష I తదాధవతో నాయ నఽయ తి తిషఠ
తిరమ నన పో మతరిశాి ద్ధ్యతి”, “తదేజతి
తనైన జతి తూయరే తద్ి ంతి కే I తద్నిర్సయ
సర్ి సయ తదు సర్ి సాయ సయ బాహయ తః” –
పరమాతమ లేన్న ఏ వస్తివు లేదు. పరమాతమ ఒకక ట్ల
చలన రహితమైని, న్నతయ మైని, స్థిరమైని.
అయిన్న మనస్తు కంటె మహ్మవేగముగా వళ్ళ గలదు.
అందుచేతే పరమాతమ ఇంబ్ియములక చకక డు.
పరమాతమ స్తన్ని ధయ ములో జీవులు తమ
కారయ కలాపములు చేయగలుగుత్తన్ని రు. పరమాతమ
చలించదు మరయు చలించును. పరమాతమ అతి
దూరములో మరయు అతి దగ గరలో ఉని ి.
పరమాతమ సరవ వాయ పకమైని. ఈ బ్పపంచమునక
లోపల, రయట్ అంతా వాయ పంచ ఉని ి.

కేనోప్నిషత్ – తృతీయ ఖండము – 1

నుండి 12, మరియ చత్సర్ ధ ఖండము 1 నుండి 3
వర్కు – ఒకపుు డు దేవలు రాక్షస్తల మధయ
యుదదము జరుగుత్తంట్ల, దేవతలు జయించాలన్న,
పరమాతమ తన విజయ శ్క్తన్న
ి దేవతలక
బ్పస్తించగా, దేవతలు రాక్షస్తలపై విజయమును
ొంంి, పరమాతమ బ్పస్తించన విజయ శ్క్తతో ి
విజయమును ొంంద్యమన్న గురించక, దేవతలు తమ
సవ ంత శ్క్త,ి స్తమరయ ధ ములతోనే యుదధములో
గెలిచాము అన్న అహ్ంకరసూి, విజయోతు వము
32
చేస్తకంటున్ని రు. అపుు డు పరమాతమ దేవతలక
గుణాఠము చెాు లన్న, దేదీపయ మానముతో యక్ష
రూపములో బ్పతయ క్షమయ్యయ డు. దేవతలు ఆ యక్షుడు
ఎవరో తెలుస్తకొన్న రమమ న్న అగిి దేవుడిన్న పంారు.
అగిి దేవుడు వళ్,ో ఆ యక్షుడితో నేను అగిి దేవుడిన్న.
న్నక గొపు దహ్న శ్క్త ి ఉని ి. నేను భూ లోకములో
దేన్ననైన్న (అన్ని వస్తివులను) దహించగలను అన్న
గరవ ముతో అన్ని డు. అపుు డు ఆ యక్షుడు ఒక
గడిిపరకను పెటి,ి అగిి దేవుడిక్త తాను బ్పస్తించన
దహ్న శ్క్తన్ని ఉపసంహ్రంచుకొన్న, ఇపుు డు నీవు
దీన్నన్న దహించు అన్న అన్ని డు. అగిి దేవుడిలో
దహ్న శ్క్త ి లేక, చలోరడి పోయి, ఎంత
బ్పయతిి ంచన్న, ఆ గడిిపరకను దహించలేక,
అవమానముతో తిగిరవళ్ళ పోయ్యడు. తరువాత
వాయు దేవుడు వచచ , నేను వాయు దేవుడిన్న, న్నక
గొపు గమన/చలన శ్క్త ి ఉని ి. నేను ఏ వస్తివునైన్న
కదలచ గలను అన్న చెాు డు. అపుు డు ఆ యక్షుడు
ఆ గడిిపరకను పెటి,ి వాయు దేవుడిక్త తాను
బ్పస్తించన గమన/చలన శ్క్తన్న
ి
ఉపసంహ్రంచుకొన్న, ఇపుు డు నీవు దీన్నన్న కిలించు
అన్న అన్ని డు. వాయు దేవుడిలో గమన/చలన శ్క్త ి
లేక, సింభించ పోయి, ఎంత బ్పయతిి ంచన్న, ఆ
గడిిపరకను కిలించలేక, అవమానముతో
తిగిరవళ్ళ పోయ్యడు. అపుు డు ఇంబ్దుడే, ఆ యక్షుడు
ఎవరో తెలుస్తకోవాలన్న వళ్ళళ డు. అపుు డు యక్ష
రూపములో ఉని పరమాతమ అదృశ్య మయ్యయ డు.
అపుు డు అకక డ ఒక స్త్రి బ్పతయ క్షమైని. ఇంబ్దుడు
33
ఆమెను ఉమాదేవిగా గురించ, ఆ యక్షుడు ఎవరన్న
బ్పశి ంచాడు. ఉమాదేవి ఆ యక్షుడే పరమాతమ ,
ఆయన బ్పస్తించన శ్క్తతోనే
ి జీవులందరూ
(దేవతలు కూడా) తమ, తమ కారయ ములను
న్నవరిస్తిన్ని రు అన్న చెపు ంి.

• బలం బలవతాం చాహం కామర్థగవివరిత ు ం

।
ధర్థమ విరుదోధ భూఽష్ణ కామోఽరమ భర్తర్భష
॥11॥

భర్త వంశ్ములో శ్రశ్లష్ణటడైన ఓ అరుునా I

బలవంత్సలలో ఉండే బల నా సి రూప్ . నా
బల సి రూప్ము ఏ విధమైన కోరికలతో, శ్రీతితో
సంబంధము లేనిద్వ.

ధర్మ మునకు విరుద్ధము కాని, ధర్మ మునకు

అనుకూలమైన, ధర్థమ చర్ణ చేయ్యలి అని
మనవులలో ఉండే కోరికలు నా (ప్ర్మతమ )
సి రూప్ , రూప్పంతర్ములే.

మానవులలో ఉండే పరమాతమ యొకక

రలమును తమ కోరకలు తీరుచ కందుక మరయు
బ్ీతి ొంందుట్క తమకని రలమును
ఉపయోగిస్తిరు. మానవులలో ఉండే పరమాతమ
యొకక రలము అధరమ మైన, తీరన్న, ొంందకూడన్న
కోరకలు రలవంతముగా (రజో గుణము)
34
తీరుచ కందుక, అధరమ ముగా ఇంకొరక్త బ్ీతి
కలిగించుట్క లేద్య తమక అనుకూలత కొరక
(తమో గుణము) ఉపయోగించుకొనుట్క కాదు. ఆ
ఆరకధ , పదవీ రలమును దురవ న్నయోగము చేస్తకొన్న
అధరమ మారము గ లను అవలంబిస్తిరు, అబ్కమములు
చేస్తిరు. కారటిి పరమాతమ ఆ రలమును అలా
దురవ న్నయోగము చేయకూడదు. కామము, రాగము
లేన్న శుదమై
ధ న రలమును సతక రమ లు
ఆచరంచుట్క, అభ్యయ ని తిక్త, ధరమ మారము గ లో
బ్పవరించుట్క (స్తతిివ క గుణము) మాబ్తమే
ఉపయోగించాలి అన్న ఉపదేశస్తిన్ని డు.

సుభాషితము - “విదాయ (శాస్త్సిం) వివాదాయ,

ధనం మదాయ, శ్క్త ిం ప్రేష్ణన్ ప్రిీడనాయ,
ఖలసయ సాధోశ్రవిప్రిత తత్ ాననాయ దానాయ
చ ర్క్ష్ణయ” - రలము రక రకములుగా ఉంటుంి.
కొంత మంిలో బుిధ రలముతో విదయ /శాస్త్సిజ్ఞాన
రలము, మరకొంత మంిలో ధన/ధ్యనయ /అధికార
రలము, మరకొంత మంిలో శారీరమైన రలము
ఉంటుంి. తెలివితకక వ వాళ్ళళ లేద్య అతి
తెలివైనవా ళ్ళో విదయ /శాస్త్సిజ్ఞాన రలమును
వివాదములక, ఇతరులను హేళ్న చేయుట్క లేద్య
క్తంచపరచుట్క, ధన/ధ్యనయ /అధికార రలమును
తన గరవ ము లేద్య గొపు తనమును బ్పదరశ ంచుట్క,
శారీరక రలమును ఇతరులను ీడించుట్క
ఉపయోగించుకంటారు. కాన్న విదయ /శాస్త్సిజ్ఞాన
రలమును తనను జ్ఞానములో అభివృిధచెందుట్క,
35
ధన/ధ్యనయ రలమును ద్యనము మొదలైన
సతాక రయ ములక, శారీరక/అధికార రలమును
తనను మరయు ఇతరులను రక్షంచుట్క
సవయ ముగా ఉపయోగించాలి.

ఉదాహర్ణ:

ధృవుడు కమారుడు అంగ మహ్మరాజు, తన

కమారుడైన వేణుడిక్త రాజయ ాలన అపు గించ,
తపస్తు చేస్తకందుక అడవిక్త వళ్ళ పోయ్యడు.
వేణుడు మహ్మరాజు అయి, తన రాజ్ఞయ ధికార
రలముతో స్తమంత్తలను, మంబ్త్తలను దండ
న్నయకలను తన వశ్ము చేస్తకొన్న, నేనే
రలవంత్తడిన్న, నేనే మహ్మవిష్యణవు రూాంతరము,
ననేి పూజించాలి, ఇతర దేవతలను
పూజించకూడదు అన్న అందరనీ న్నరభ ంధించేవాడు.
రాజయ ములో అబ్కమములు, అధరమ ము పెరగిపోయి,
ధ్యరమ క ాలన తగి గంి. మహ్రుిలు, మహ్మత్తమ లు
సమావేశ్మై, పరష్క రము ఆలోచంచ వేణు
మహ్మరాజు దగ గరక వళ్,ో అయన తంబ్డి, తాతల
ధ్యరమ క పరాలనను వివరంచారు. వేణు మహ్మరాజు
తన అధికార గరవ ముతో మహ్రుిలను
అవమాన్నంచాడు. అపుు డు మహ్రుిలు కావాలన్న
కోపము తెచుచ కొన్న, వేణు మహ్మరాజును “హుమ్
అన్ని రు. ద్యన్నతో వేణు మహ్మరాజు అకక డికకక డే
మరణించాడు. అపుు డు మహ్రుిలు, రాజయ ాలన
వయ వసిను కొనస్తగించుట్క, మరణించన వేణు
36
మహ్మరాజు తొడను ఆసరాగా తీస్తకొన్న, ఆ తొడను
మధించ, ఒక పలోవాడిన్న పుటిించారు. ఆ పలోవా డే
పృథు మహ్మరాజు అయ్యయ డు. ఆ పృథు మహ్మరాజుక
రాజయ పదవి అపు గించారు. పృథు మహ్మరాజుక
భూమి అంతా ధరమ రదధముగా పరాలించాడు. ఆ
పృథు మహ్మరాజు పేరుతోనే, భూమిక్త పృథివి అన్న
పేరు వచచ ంి.

ఉదాహర్ణ:

వృక్షశాస్త్సిము (Botany) బ్ొంఫెసర్ మరయు

విద్యయ రుధలు Botanical Tour వళ్ళళ రు. ఒక
అరణయ ములో ఉని వివిధ రకములైన వృక్షములను
గురంచ బ్ొంఫెసర్, విద్యయ రుధలక ఇవి మంచ
వృక్షములు (ఎకక వ ఔషధ గుణములు ఉని
మానవులక ఉపయోగించే), ఇవి చెడి వృక్షములు
(విషము ఉని , తకక వ ఔషధ గుణములు ఉని )
అన్న వాటి గురంచ వివరంచ చెపుు త్తన్ని డు.
అందులో ఒక విద్యయ ర,ధ మానవులలో వలె,
వృక్షములలో కూడా మంచ లేద్య చెడు అన్న
ఉంటాయ్య అన్న అడిగాడు. ద్యన్నక్త బ్ొంఫెసర్, ఏ
విషయములోనైన్న సరే (మానవులలో, జంత్తవులలో,
వృక్షములలో, లేద్య ఏ వస్తివైన్న సరే), ముందు
మనము మంచన్న పరచయము చేస్తకోవాలి. అపుు డు
ద్యన్నన్న మన బ్పయోజనముల కోసము స్తలభముగా
ఉపయోగించుకోవచుచ . ఎకక వ ఔషధ గుణములు,
శ్కి లు ఉని వృక్షములను మానవులు వాళ్ళ
37
బ్పయోజనములక స్తలభముగా
ఉపయోగించుకోగలరో వాటిన్న మంచ వృక్షములు
అంటారు. మిగిలినవి చెడు వృక్షములుగా భావిస్తిరు
అన్న చెాు డు.

అలాగే పురాణ కథలలో న్నగారుునుడు అనే

విద్యయ ర ి గురువుగార దగ గర విద్యయ భాయ సము
చేస్తిన్ని డు. గురువుగారు వృక్షములలో ఉండే ఔషధ
విలువలు గురంచ బోధించ, ఆ విద్యయ రుధలను
మరుసటి రోజు అడవిలోక్త వళ్,ో ఉదయము నుండి
స్తయంబ్తము లోపు ఎవరైన్న ఏ ఔషద గుణము లేన్న,
ఎందుకూ పన్నక్తరాన్న ఒక మొకక ను తీస్తకవసేి, ఆ
విద్యయ రన్నధ ఉతిమ విద్యయ రగా
ధ లెక్తక స్తిను అన్న చెాు రు.
మరుసటి రోజు విద్యయ రుధలు అడవిక్త వళ్,ో కొంతమంి
ఒక గంట్కే కొన్ని మొకక లను తెచాచ రు, కొంతమంి
మధ్యయ హ్ి మునక కొన్ని మొకక లను తెచాచ రు. కాన్న
న్నగారుునుడు చీకటి పడిన్న, అడవి నుండి తిరగి
రాలేదు. గురువుగారు మిగిలిన పలోలను
న్నగారునుు డిన్న వతకమన్న పంారు. న్నగారుునుడు ఒక
మొకక దగ గర సు ృహ్తపు పడి ఉన్ని డు. ఆ పలోలు
న్నగారుునుడిన్న ఆబ్శ్మమునక తీస్తకవచచ ,
ఉపచారములు చేశారు. న్నగారుునుడిక్త తెలివి
వచచ ంి. అపుు డు గురువుగారు న్నగారుునుడిన్న ఏమి
జరగిందో చెపు మన్ని రు. అపుు డు న్నగారుునుడు,
నేను ఆహ్మరము, విరామము తీస్తకోకండా అడవిలో
అన్ని మొకక లను వతికాను. ఏ ఔషధ గుణము లేన్న,
ఎందుకూ పన్నక్తరాన్న మొకక ఒకక టి కూడా న్నక
38
కన్నపంచలేదు. అన్ని వృక్షములలో ఏదో ఒక ఔషధ
గుణము న్నక కన్నపంచంి. అలా వతకగా, వతకగా
అలస్థపోయి సు ృహ్తపు , కళ్ళళ తిరగి పడిపోయ్యను
అన్న చెాు డు. అపుు డు గురువుగారు న్నని టి
వృక్షముల ఔషధ గుణముల ాఠము ఒకక
న్నగారుునుడిక్త మాబ్తమే పూరిగా అరమ ి యిందన్న,
అతడే ఉతిమ విద్యయ ర ి అన్న అన్ని రు.

సుభాషితము - “అమంశ్రత అక్ష్ర్ం నారి,

నారి మూల మనౌషధం, అయోగయ ప్పరుషో నార,ి
యోజకసిశ్రత దుర్భ ే ః” - మనము నేరుచ కని
అక్షరములు, యోగుయ లైన గురువులు వాటిన్న సరగాగ
కూరచ తే అవి మంబ్తములు అవుతాయి.
మంబ్తములక పన్నక్తరాన్న అక్షరము ఒకక టీ లేదు.
మనము చూసే మొకక లే మొకక లు. వాటి నుండి
సరైన శాస్త్సిజుడు
ా /వైదుయ డు ఔషధము తయ్యరుచేసేి,
అి బ్ాణాలను కాాడే ఔషధము అవుత్తంి.
ఔషధమునక పన్నక్తరాన్న మొకక లు లేనేలేవు.
మానవులలో మంచ, చెడు రండూ ఉంటాయి. కాన్న ఆ
మానవులక సరైన ఉపదేశ్ము చేస్థ యోగుయ డుగా
మారచ గలిగితే, అయోగుయ డైన మానవుడే ఉండడు.
అయోగుయ డు కాన్న పురుష్యడే లేడు. కాన్న
అక్షరములను మంబ్తములుగా మారేచ సరైన గురువు,
మొకక ల నుండి ఔషధములు తయ్యరుచేసే సరైన
వైదుయ డు, మానవులను యోగుయ లుగా మారేచ సరైన
జగదుగరువు దొరక్తనట్ోయితే, ఈ బ్పపంచము అంతా
చాలా ఉదధరంచరడుత్తంి.
39
 అలాగే జగదుగరువు శ్ర ీకృషణ పరమాతమ , ఈ
బ్పపంచములో ఉతిమమైన భావములు, వస్తివు లు
ఉన్ని యి. వాటిలో ఉండే మూల తతివ మైన
పరమాతమ ను దరశ ంచమన్న మనందరకీ ఉపదేశ్ము
చేస్తిన్ని డు.

యే చైవ సాతిి కా భావా ర్థజసాసాిమసాశ్ి యే ।

మతి ఏవేతి తానిి ద్వధ న తి హం ఽష్ణ ఽ మయ ॥
12 ॥
ఇంతవర్కూ ఉప్దేశ్ము చేరనవి, కొనిన
సాతిి క శ్రప్ధ్యనమైన భావములు, కొనిన సత ి
గుణము మూల శ్రప్కృతి అయన వసుివులు, కొనిన
ర్థజస శ్రప్ధ్యనమైన భావములు, కొనిన ర్జో
గుణము మూల శ్రప్కృతి అయన వసుివులు, కొనిన
తామస శ్రప్ధ్యనమైన భావములు, కొనిన తమో
గుణము మూల శ్రప్కృతి అయన వసుివులు ఏవైనా
సరే,

నా సంకలప ముతో, న్నను శ్రపేరేపించగా నా

శ్రతిగుణతమ కమైన మూల శ్రప్కృతి దాి ర్థ
ప్పటాటయ. ఇవనీన ప్పట్టటానిక్త న్నన్న మూల
కార్ణము అని అర్ము ధ చేసుకో. న్నను ఆ
భావములను, ప్దార్ము ధ లను ఆశ్రశ్యంచి లేను.
ఆ భావములు, ప్దార్ము ధ లు ననున , నా ఉనిక్తని
(సత్ - ప్ర్మతమ ) ఆశ్రశ్యంచుకొని ఉనాన య.

40
 స్తతిివ క భావములు (మనస్తు లో కలిగే
శ్మము, దమము మొదలైన యోగ స్తధనలు,
ఇంబ్ియ న్నబ్గహ్ము, మానవుల పురోగతిక్త
అవసరమయేయ భావములు) మరయు సతివ గుణము
బ్పధ్యనముగా ఉండే వస్తివులు. రాజస భావములు
(మనస్తు లో కలిగే సంతోషము, కోపము, ఆవేశ్ము,
దేవ షము, ఈరయ ి ) మరయు రజో గుణము బ్పధ్యనముగా
ఉండే వస్తివులు. తామస భావములు (మనస్తు లో
ఉండే ఎకక వ న్నబ్ద, మోహ్ము, తంబ్ద (మంద
తనము), బ్పమీల (కనుకాటు), హింస,
వాయ మోహ్ము) మరయు తమో గుణము బ్పధ్యనముగా
ఉండే వస్తివులు. ఇవనీి పరమాతమ నుండే
పుడుత్తన్ని యి. అయిన్న వీటితో పరమాతమ క ఏ
విధమైన సంరంధము లేదు. కాన్న ఇవనీి పరమాతమ
ఉన్నక్తన్న (సత్) ఆబ్శ్యించుకొన్న ఉన్ని యి. పరమాతమ
వీటిన్న పుటిించకపోతే, వీటిక్త ఏ విధమైన అస్థితవ ము
(ఉన్నక్త, ఉండుట్) ఉండదు. వీట్న్ని లోనూ పరమాతమ
మూల కారణముగా ఉన్ని డు. వాటిలో పరమాతమ ను
దరశ ంచగల స్తమరయ ి మును స్తధించాలి.

శ్రతిభిరుీణమయైర్థభ వై ఏభిః సర్ి మిద్ం జగత్ ।

మోహితం నాభిానాతి మ భయ ః
ప్ర్మవయ యం ॥ 13 ॥

శ్రతిగుణతమ కమైన మూల శ్రప్కృతి యొకక

మూడు గుణముల (సతి , ర్జో, తమో)

41
భావములు, వసుివులు కలిర జీవుడిని ఆవరించి
పూరిగా
ి క మ శాయ.

ఆ విధముగా మోహముతో (అాననముతో)

కముమ కుపోయ ఉనన జీవుడు యొకక మనసుు
మరిపోయ, ద్ృషిట కోణము బయట్కు తిరిగిపోయ,
శ్రప్ప్ంచము వైప్ప శ్రప్సరిసూి, మనసుు లో కొలువై
ఉనన మరియ బయట్ అంతా వాయ పించి ఉనాన
సరే ననున (ప్ర్మతమ ను) తెలుసుకోలేక
పోత్సనాన డు. తనని తాను (ఆతమ ను) కూడా
తెలుసుకోలేకపోత్సనాన డు. ప్ర్మతమ కనిపించే
వసుివులకు భినన మైనవాడు మరియ ఆ
వసుివులలో వాయ పించి, దాగి ఉనన వాడు,
నశించిపోయే వసుివులనిన టిీ కార్ణమైన వాడు,
కాని తనకు నాశ్నము లేనివాడు అని
సులభముగా అర్ము ధ చేసుకోవచుి . కాని
మోహముతో (అాననముతో) ఆవరించి,
కముమ కుపోయ ఉనన జీవుడు పైక్త కనిపిసుిన న
వసుివు మశ్రత చూసుినాన డు, కాని లోప్ల
ఉనన ననున చూడలేకపోత్సనాన డు మరియ
అర్ము ధ చేసుకోలేకపోత్సనాన డు.

ఈ విధమైన హ్మన్న జీవులక జరుగుతోంి.

మొహ్మునక గుర కాకండా ఉండేందుక జీవులు
జ్ఞబ్గతి పడవలస్థన అవసరము ఉని ి. పరమాతమ
తతివ ము తెలుస్తకనే బ్పయతి ము చేస్తకోవాలి.

42
అపుు డే జీవితము యొకక లక్షయ ము
స్తధించగలుగుతారు.

ఉదాహర్ణ:

ఒక హ్మలులో ఇంబ్దజ్ఞల బ్పదరశ న

జరుగుతోంి. ఇంబ్దజ్ఞలికడు ఒక కండిలో ఒక
మామిడి టెంకను పెటి,ి ఇిగో ఇందులో మామిడి
చెటుి పెరుగుతోంి అన్న అంటూ ఉండగానే, ఒక
మామిడి చెటుి పెరగింి. దీన్నక్త కాయలు కాస్తియి అన్న
అన్ని డు. మామిడి కాయలు కాశాయి. ఈ మామిడి
కాయ పండుత్తంి అన్న అన్ని డు. ఆ మామిడికాయ
పండింి. ఎవరైన్న ఈ మామిడి పండు తినవచుచ ను
అన్న అన్ని డు. బ్పేక్షకలలో ఒకడు వళ్ళళ డు. ఆ
మామిడి పండును అతన్న చేత్తలో పెటాిడు. అతను
ఆ మామిడి పండును తింటున్ని డు. మామిడి పండు
ఎలా ఉంి అన్న అన్ని డు. అతను చాలా రుచగా
ఉంి అన్ని డు. మామిడి రసము కారపోతోంి అన్న
అన్ని డు. అతను ఆ రసమును మోచేతి దగ గర నుండి
న్నకట్ము బ్ారంభించాడు. అతను ఆ మామిడి
పండును పూరిగా తినేశాడు. ఇంబ్దజ్ఞల బ్పదరశ న
పూరి అయిపోయింి. ఆ మామిడి పండు తిని వాడు
ఇంటిక్త వళ్ళ పోయ్యడు. ఆ మామిడి పండు తిని
అతన్నక్త తృపి కలిగి, కడుపు న్నండింద్య? న్నండలేదు.
ఈ బ్పదరశ నలో ఆ మామిడి పండు తిని వాడు,
బ్పేక్షకలు ఆ బ్పదరశ నను, ఆ మామిడి పండును
న్నజము అన్న భావించ, ఆశ్చ రయ ముతో ఆ బ్పదరశ న
43
అనుభవించారే తపు , అి న్నజము కాదు కారటి,ి ఆ
తిని వాడిక్త తృపి కలగలేదు. అి ఇంబ్దజ్ఞలము
కారటిి, ఇంబ్దజ్ఞలికడిక్త మాబ్తము ఆ మామిడి
పండు న్నజము కాదన్న తెలుస్తను కారటి,ి ఆ మామిడి
పండును తాను తినలేదు, ద్యన్నతో ఏ విధమైన
సంరంధము లేకండా, ద్యన్న గురంచ ఏమీ అనుకోడు.
ఇంబ్దజ్ఞలికడు అలాగే ఒక మన్నష్టన్న పుటిిస్తిడు,
మాయము చేస్తిడు, కోస్తిడు అి చూస్థ బ్పేక్షకలు
అి న్నజము అన్న ఆశ్చ రయ పడతారే తపు ,
ఇంబ్దజ్ఞలికడిక్త మాబ్తము వాటితో ఏ సంరంధము
ఉండదు.

అదే విధముగా ఈ బ్పపంచములో ఉని బ్పతి

మానవుడు ఒక బ్పేక్షకడై, ఈ బ్తిగుణాతమ కమైన మూల
బ్పకృతి ద్యవ రా పరమాతమ చేస్తిని ఇంబ్దజ్ఞలముతో
మమేకమై, ఈ బ్పపంచములో పుటుిత్తని బ్పతి
వస్తివును న్నజము అన్న భావిసూి, వాటిన్న
అనుభవించాలన్న అనుకంటున్ని డు. కాన్న ఆ
వస్తివులతో న్నజమైన పరపూర ణమైన తృపిన్న
(ఆనందమును) ొంందలేకపోత్తన్ని డు. అయిన్న సరే,
ఇంకొక వస్తివుతో తృపి (ఆనందము)
కలుగుత్తందేమో అన్న అనుకొన్న అన్ని వస్తివు ల
(మామిడిపండు, తరువాత పనసపండు, తరువాత
బ్ద్యక్ష పండు) అలా అన్ని టి వంట్ పడుత్తన్ని డు. ఆ
మూల బ్పకృతిన్న తన అదుపులో ఉంచుకని
పరమాతమ (ఆ ఇంబ్దజ్ఞలికడి వలె) ఈ మాయతో, ఈ
వస్తివులతో లోను కాకండా, వాటితో ఏ విధమైన
44
సంరంధము లేకండా ఒక స్తక్షగా మాబ్తమే
చూస్తిన్ని డు.

• దైవీ హ్మయ ష్ణ గుణమయీ మమ మయ్య

దుర్తయ య్య ।
మ వ యే శ్రప్ప్ద్య ంఽ మయ్య తాం
తర్ంతి ఽ ॥ 14 ॥

ఈ మాయ యొకక కారయ ములు (వస్తివులు)

అనీి న్నవి అన్న అనుకొన్న, ఆ వస్తివుల ద్యవ రా నేను
స్తఖ్ము ొంంద్యలి అన్న అనుకొన్న, మానవులు ఆ
వస్తివుల వంట్ పరగెత్తిత్తన్ని రు. ద్యన్నతో అనేక
కషముి లను అనవసరముగా కొన్న
తెచుచ కంటున్ని రు.

నా ఆధీనములో ఉండే ద్వవయ మైన ఈ

శ్రతిగుణతమ కమైన మయను తామంతట్ తాము
ఎవి రూ దాట్లేరు.

కాని ప్ర్మతమ అయన నా యందు భక్త తో ి

ననున మశ్రత ఆశ్రశ్యంచి, ననున మశ్రత
శ్ర్ణు వేడిన వాళ్ళు ఈ మయను సులభముగా
దాట్గలుగుతారు.

ఈ బ్పపంచములో కన్నపస్తిని వస్తివు లు

మాయ యొకక కారయ ములు, వీటి ద్యవ రా శాశ్వ తమైన
ఆనందము కలగదు అన్న తెలుస్తకంట్ల,
45
అరమ ధ యితే, వాటి ద్యవ రా ఏ విధమైన స్తఖ్,
దుఃఖ్ములు కలగవు. వాటి వంట్ పరగెతిరు. ననేి
ఆబ్శ్యించ, ననేి శ్రణు వేడి ఈ మాయను
ద్యటినట్ోయితే, పరపూర ణమైన శాశ్వ తమైన
ఆనందము కలుగుత్తంి.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 1-1, 2 - కొంతమంి

మహ్రుిలు, బ్రహ్మ వాదులు ఒక చోట్ చేర, ఈ
బ్పపంచమునక కారణము ఏమిటా అన్న
చరచ ంచుకంటూ, దీన్నక్త కారము బ్రహ్మ మా?,
కాలమా?, జీవులు ఎలా జన్నమ స్తిన్ని రు? బ్పళ్య
సమయములో ఎకక డక వళ్ళోత్తన్ని ము? అన్న బాగా
చరచ ంచుకొన్న శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ 1-3 – “ఽ
ధ్యయ నయోగానుగతా అప్శ్య న్ దేవాతమ శ్క్త ిగం
సి గుణై రిన గూఢామ్, యః కార్ణని నిఖిలాని
తాని కాలాతమ యకాి నయ ధతిషఠఽకః” – ఆ బ్రహ్మ
వేతిలు ధ్యయ న యోగము అనుసరంచ, వా ళ్క ో
పరమాతమ యొకక శ్క్త ి అయిన బ్తిగుణాతమ కమైన
మూల బ్పకృతి ఈ బ్పపంచమునక మూల
కారణముగా కన్నపంచంి. శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ –
3-8 మరియ మంశ్రత ప్పషప ములో కూడా ఉంద్వ–
“త వ విద్వతాి 2తిమృత్సయ తి నానయ ః ప్ంథా
విద్య ఽ2యనాయ” – పరమాతమ ను తెలుస్తకని
వాళ్ళళ అమృత్తలు అవుత్తన్ని రు . ఇి తపు వేరే ఏ
మారము గ లేదు.

46
 మాయ అంట్ల “అఘటిత గఠానా ప్టీయతీ
మయ” మనక కదరన్న బ్పతీ విషయమును,
కిరేట్టుో చూపంచేదే మాయ. ఇంబ్దజ్ఞలికడిలా,
ఈ మాయ పరమాతమ ను ఆబ్శ్యించుకొన్న, పరమాతమ
ఆధీనములో ఉంటుంి. సరవ జుడు
ా అయిన
పరమాతమ దగ గర ఉని పుు డు ఈ మాయ శుదధ
సతివ గుణముగా (సతివ గుణము బ్పధ్యనముగా ఉండి,
న్నరతిశ్య (ఉతక ృషమై ి న) జ్ఞానము బ్పధ్యనముగా)
ఉంటుంి. పరమాతమ జీవుల కరమ లక
అనుగుణముగా ఈ బ్పపంచమును తన మాయతో
సృష్ట ి చేస్తిడు. అపుు డు ఈ మాయ యొకక సతివ
గుణము బాగా క్షీణించ, జీవుడిన్న ఆవరంచ, అజ్ఞాన
బ్పధ్యనముగా కమేమ స్తింి. ఇంబ్దజ్ఞలములో
బ్పేక్షకలలా, జీవుడు మాయ్య వశ్మై ఉంటాడు.

ఉదాహర్ణ:

రాబ్తి పూట్ ఒక పలోవాడిన్న తేలు కటిింి.

పలోవాడు బాధతో ఏడుస్తిన్ని డు. అందరూ వచచ ,
రక రకాల సలహ్మలు ఇచాచ రు. తలిోదంబ్డులు అవనీి
చేస్తిన్ని రు. పలోవాడిక్త నెపు తగ గట్ లేదు. ఏడుసూినే
ఉన్ని డు. అరరా ధ బ్తి అయింి. వైదుయ డు వచచ , ఆ
పలోవాడిన్న పరీక్షంచ, వీడిన్న తేలు కటిింి, ఫలాన్న
చోట్ ఒక లత ఉంి. ఆ లత ఆకలు నూర, ఆ రసము
తాగిసేి ఆ పలోవాడిక్త నెపు తగుగత్తంి అన్న చెాు డు.
ఆ తలిోదంబ్డుల రంధువులు, సేి హిత్తలు
దీపములు తీస్తకొన్న, ఆ చోటుక వళ్ ో అకక డ అంతా
47
వతికారు, వతికారు, ఇంకా చాలా చోట్ో వతికారు. కాన్న
వా ళ్కో ఆ లత దొరక లేదు. తెలోవారంి. ఆ పలోవాడిక్త
నెపు తగ గలేదు. ఏడుస్తిన్ని డు. కొంతమంి
సేి హిత్తలు కబ్రలు తీస్తకొన్న, ఆ లతను వతకటాన్నక్త
అడవిక్త వళ్ళళ రు. ఆ పలోవాడి తలిో, ఏదో పన్న మీద
పెరటిలోక్త వళ్ళ ంి. అకక డ, ఆమెక పరచయము
ఉని మొకక ల మధయ ఒక లత కనపడింి. ఆ లత ఆ
వైదుయ డు చెపు నటుోగా ఉంి. ఆమె ఆ లతను
బ్త్తంచ, వైదుయ డి దగ గరక తీస్తకవళ్,ో ఆ వైదుయ డిక్త ఆ
లత చూపంచ, ఇదేన్న మీరు చెపు న తల అన్న
అడిగింి. ఆ వైదుయ డు, అవును, ఆ లత ఇదే అన్న
చెాు డు. ఆమె ఇంటిక్త వచచ ంి. పలోవా డు
అలస్థపోయి, న్నబ్దపోత్తన్ని డు. ఇపుు డు పలోవా డు
నొపు తో ఏడవట్ లేదు. కొంతసేపటిక్త పలోవాడు న్నబ్ద
నుండి లేచాడు. అపుు డు కూడా, పలోవాడిక్త నొపు
లేదు, ఏడవట్ లేదు. అపుు డు ఆ తలి,ో ఇపుు డు ఈ
లత అనవసరము అన్న అనుకొన్న ారవేయబోయింి.
అంతలో ఆ వైదుయ డు వచచ , పలోవాడిక్త నొపు
తగి గందన్న, ఆ లత మన పెరటిలోనే ఉంికద్య, మళ్ళళ
దొరుకత్తంి అన్న అలక్షయ ము చేయవదుద. మీక
ఇంకా పలోలు ఉన్ని రు. వాళ్ళళ రాబ్త్తళ్ళో ఆడుకోక
మానరు. ఏదో ఒక తేలో, విష పురుగో పలోలను
కట్ివచుచ . లేద్య పకక వా ళ్ ో పలోలను కట్ివచుచ .
అపుు డు ఈ లత మరలా దొరుకత్తంి అన్న
నమమ కము లేదు. కారటి,ి ఈ మహ్మ ఔషధమైన లతను
జ్ఞబ్గతిగా ద్యచపెటుికొన్న, ఎవరక్త, ఎపుు డు
అవసరమైన్న అపుు డు ఈ లతను వా ళ్క
ో
48
అంించాలి. నీ చేతిక్త దక్తక న దీన్నన్న ారవేయట్ము
అవివేకము.

ఆ వైదుయ డు ఎవరో కాదు, పరమాతేమ . మానవులు

కషము ి లు పడుత్తన్ని రు, సంస్తరక బాధలతో (తేలు
కట్ిట్ము) ఏడుసూినే ఉన్ని రు. ఆ కష్ిలను
ద్యట్టాన్నక్త ఏవేవో చేస్తిన్ని రు (అందరూ చెపు న
సలహ్మలు చేశారు). అసలు చేయవలస్థన పన్న
చేయట్ లేదు. సంస్తర బాధలక పరమాతమ (లత)
ఒకక ట్ల వైదయ ము. ఆ పరమాతమ ఎకక డో లేడు. మన
హ్ృదయములోనే (పెరటిలోనే) ఉన్ని డు. ఆ
పరమాతమ గురంచ ఎవరైన్న (వైదుయ డు లత గురంచ
చెపు నటుో) చెపు న్న న్నరక్ష
ో య ము చేస్తిన్ని రు (లతను
ారేయట్ము). సంస్తర బాధలు శాశ్వ తముగా
తొలిగిపోవాలంట్ల (మాయ నుండి విముక్త),ి ఆ
పరమాతమ ను సరగాగ తెలుస్తకొన్న (లతను
గురించనటుో), న్నరంతరము ఆ పరమాతమ ను భక్తతో ి
ఆబ్శ్యించుకొన్న, శ్రణు వేడాలి. అదే పరమాతమ ఈ
శ్లోకములో చెాు డు.

న మం దుషక ృతినో మూఢాః శ్రప్ప్ద్య ంఽ

నర్థధమః ।
మయయ్యప్హృతాననా ఆసుర్ం భావమశ్రశితాః
॥ 15 ॥

ప్ర్మతమ జీవుల (ఉతిమ జనమ అయన

మనవుల) హృద్యములో ఉనాన , నిర్ంతర్ము
49
ప్పప్ కార్య ములు చేయ్యలని ద్ృషిట పెటుటకునన
మనవులు, మయ యొకక వాయ మోహముతో
ననున ఆశ్రశ్యంచరు, ననున తెలుసుకోవాలని
శ్రప్యతిన ంచరు. వీళ్ళు మనవులలో
అంద్రికంట్ల అధములు.

వీళ్ేక్త సామనయ మైన వివేకము, ాననము

ఎంతోకొంత ఉండాలి. కాని ఆ కాసి వివేకమును,
ాననమును మయ ఎత్సికుపోతోంద్వ. అసురులు
(ాననము కంటె శ్రప్పణము లేదా శ్రీర్ము
ముఖయ ము అని భావించేవారు) యొకక
భావములు, సంకలప ములు ఆశ్రశ్యంచి,
వాయ మోహముతో కేవలము శ్రీర్ము
పోషించుట్కు, సుఖ పెటుటట్కు దుష్ణక ర్య ములు
(చెడడ కార్య ములు) చేసుినాన రు.

ప్ద్మ ప్పర్థణము – కర్మ వికలప - “జలజ

నవ లక్ష్ని, సాథవర్ లక్ష్ వింశ్తి, శ్రక్తమియో రుశ్రద్
సంఖాయ ంకః, ప్క్షణం ద్శ్ లక్ష్నం, శ్రతింషల్ లక్ష్ని
ప్శువః, చత్సర్ లక్ష్ని మునుషయ ః” - 9 లక్షల జల
జీవ రాస్థ, 20 లక్షల వృక్ష రాస్థ, 11 లక్షల బ్క్తమి
కీట్కములు రాస్థ, 20 లక్షలు పక్షుల రాస్థ, 30 లక్షలు
జంత్త రాస్థ, 4 లక్షల మానవ రాస్థ, = మొతిము 84
లక్షల జీవ రాస్తలు.

ఈ 84 లక్షల జీవ రాస్తలలో అన్ని జీవ రాస్తల

కంటె మానవ జనమ జ్ఞాన బ్పధ్యనమి,
50
ఉతక ృషమైి ని. ఇటువంటి మానవ జనమ ను కూడా
వయ రము
ధ చేస్తకంట్ల అధములే అవుతారు.
మానవులు వాయ మోహ్ముతో బ్పకృతి (మాయ) సృష్ట ి
చేస్థన వస్తివులను, శ్రీరమును “నేను , ఈ
శ్రీరముతో చూసే వస్తివులను “న్ని అన్న బ్భమిసూి,
ఆ శ్రీరమునక స్తఖ్ము కలిగించాలనే ఆశ్తో అనేక
రకముల దుష్క రయ ములు చేస్తిన్ని రు.

కఠోప్నిషత్ – 1-2-24 – “నా విర్తో

దుశ్ి రితాత్ నా శానోి నా సమహితః I నా శాని
మనసోవాపి శ్రప్ానన్ననైన మప్పన య్యత్” –
దుష్క రయ ములు, ాపపు పనులు మానన్నవాడు,
మనస్తు లో శాంతిన్న పెంచుకోలేన్నవాడు, ఇంబ్ియ
న్నబ్గహ్మును సంాించుకోన్నవాడు, మనస్తు లో
ఉండే చతి వృత్తిలను వనక్తక తీస్తకోన్నవాడు,
అశాంతితో ఉని మానవుడు తన జ్ఞానముతో
పరమాతమ ను తెలుస్తకోలేడు.

ఛందో య ప్నిషతత్ – 8-7-1 నుండి 8-8-5

వర్కు – “య ఆతామ 2ప్హతప్పప్పమ విజరో
విమృత్సయ రిి శోకో విజిఘతోు 2పిప్పస సు తయ
కామ సు తయ సఙ్క లప సోు 2న్ని షట వయ సు
విజిానరతవయ సు సర్థి ంశ్ి లోకా నా పోన తి
సర్థి ంశ్ి కామ నయ సిమతామ న మనువిద్య
విానాతీతి హ శ్రప్ాప్తి రువాచ” – ఒకస్తర
బ్పజ్ఞపతి (హిరణయ గరుభ డు, బ్రహ్మ దేవుడు) ఒక
దండోరా వేయించారు. ఆతమ ాప రహితమైని,
51
ముసలితనము, మరణము, దుఃఖ్ము, ఆకలి
దుపుు లు లేన్ని. ఆతమ సతయ కామము, సతయ
సంకలు ము అయిని. అటిి ఆతమ ను (పరబ్రహ్మ ను)
తెలుస్తకని వాడు, అన్ని లోకములను, అన్ని
కోరకలను ొంందుతాడు. వాడు సరవ వాయ ప అయి
న్నలుస్తిడు.

ఈ దండోరాను విని దేవతలు, రాక్షస్తలు

వాళ్ళ , వాళ్ళ రాజులైన దేవతల రాజు ఇంబ్దుడు,
రాక్షస్తల రాజు విరోచనుడు బ్రహ్మ దేవుడి దగ గరక
వళ్ ో ఆ ఆతమ ను (పరబ్రహ్మ ను) తెలుస్తకొన్న వచచ ,
తమక కూడా చెపు మన్న అన్ని రు. ఇంబ్దుడు,
విరోచనుడు బ్పజ్ఞపతి బ్రహ్మ దేవుడి దగ గరక వళ్ళళ రు.
బ్పజ్ఞపతి తన దగ గర 32 సంవతు రములు ఉండి
బ్రహ్మ చార న్నయమములు ాటిసూి, గురు సేవ
చేయమన్ని రు. ఆ ఇదదరూ అలా ఉండి, సేవ చేశారు.
అపుు డు బ్రహ్మ దేవుడు వా ళ్క ో
ఛందో య ప్నిషతత్ – 8-7-4 – “య ఏషో2క్షీణి
ప్పరుషో ద్ృశ్య ఽ ఏష ఆఽమ తి హ్మవా చైత...” – నీ
కడి కంటిలో కన్నపంచేవాడే నీ ఆతమ అన్న చని గా
ఉపదేశ్ము చేస్థ ఊరుకన్ని రు. అపుు డు ఇంబ్దుడు,
విరోచనుడు ఆలోచంచుకొన్న, కంటిలో కన్నపంచేి
ఎదుటివార బ్పతిబింరము. బ్పతి బింరము అంట్ల
శ్రీరము. అందుచేత శ్రీరమే ఆతమ అన్న అరము ధ
చేస్తకన్న, వాళ్ళళ వాళ్ళ , వాళ్ళ రాజయ ములక
రయలుదేర వళ్ళళ రు. ఇంబ్దుడిక్త మధయ లో, శ్రీరము
ఆతమ అవటాన్నక్త వీలు లేదు. నేను సరగాగ అరము ధ
52
చేస్తకోలేదు అన్న సందేహ్ము కలిగి, బ్పజ్ఞపతి
దగ గరక తిరగి వళ్,ో తన సందేహ్ము చెాు డు.
తరువాత ఇంబ్దుడు మరలా, మరలా 32 + 5 + 10 +
- + - = మొతిము 101 సంవతు రములు తపస్తు చేస్థ
ఆతమ విదయ నేరుచ కన్ని డు.

కాన్న విరోచనుడు మాబ్తము తన రాజయ మునక

వళ్,ో అందరు రాక్షస్తలను పలిచ, శ్రీరమే ఆతమ . ఈ
శ్రీరము స్తఖ్ పడటాన్నక్త మనము ఇషము ి
వచచ నటు,ో ఏమైన్న చేయవచుచ ను. మనము ఈ
శ్రీరము కోసము రత్తకద్యం “ఋణం కృతాి
ఘృతం పిబేత్” అపుు లు చేస్థ, నేతిన్న (అన్ని టినీ
శుబ్భముగా) తినేస్థ, అందరనీ ీడించ, ఆనంించ
శ్రీరమును స్తఖ్ పెడద్యము, అన్న రాక్షస్తలక
చెాు డు.

చత్సరిి ధ్య భజంఽ మం జనాః

సుకృతినోఽరుున।
ఆరోి జిానసుర్ర్థథరీ థ ాననీ చ భర్తర్భ
ష ॥ 16 ॥

భర్త వంశ్ములో శ్రశ్లష్ణటడైన ఓ అరుునా I

సతక ర్మ లు చేరవాళ్ళు ననున చేరి తీరుతారు.
సతక ర్మ లు చేర వాళ్ళు నాలుగు ర్కములుగా
ననున రవిసూి ఉంటారు.

వాళ్ళు 1. ఆరుిలు – కషటములు, దుఃఖము

కలిగి, ఆ కషటము, దుఃఖము నుండి బయట్
53
ప్డాలన్న కోరిక, తప్న ఉనన వా ళ్ళే, 2. జిానసులు
– ప్ర్మతమ తతి ము తెలుసుకోవాలన్న
కుతూహలము, కోరిక కలవాళ్ళు , 3. అర్థయరీ య –
ప్ర్మతమ ను ఆశ్రశ్యంచి, ఏదో ఒక శ్రప్యోజనము
ొందాలన్న కోరిక కలవాళ్ళు , 4. ానని - ఏద్గ
ఆశించకుండా ప్ర్మతమ మీద్ భక్త ి, శ్రీతితో
తతి ాననము ొంద్వన వాళ్ళు .

ఉదాహర్ణలు:

ఆరుిలు – 1. గజంబ్ద మోక్షము ఘట్ిములో

ఏనుగున్న ముసలి పటుికొన్న ీడిస్తింట్ల, ఆ ఏనుగు
ముసలి నుండి విడిపంచుకోలేక, ఎవవ రూ సహ్మయము
చేయన్న పరస్థిత్తలలో, ఆ ఏనుగు భాగవతము Book
– 8, Discourse – 3, శోేకము – 1 - “శ్రప్పగ ునమ నయ న్
అను శిక్షతమ్” – ఇంతక ముందు జనమ లలో
సతక రమ ఆచరణ చేస్తకొన్న, పరమాతమ న్న సేవించ,
మనస్తు ను శుదధము చేస్తకని ందువలన, ఆ
సమయములో ఆ ఏనుగు మనస్తు లో పరబ్రహ్మ
గురుిక వచచ , న్నరాకార పరబ్రహ్మ ను (ఈశ్వ రుడిన్న)
బ్ారంి చగా, వంట్నే పరమాతమ తన స్తదరశ న
చబ్కముతో, ఆ మొసలిన్న చంప, ఆ ఏనుగును ముసలి
బార నుండి రక్షంచాడు. 2. కృష్ణవతారములో,
బ్ౌపి వస్తిపహ్రణము సమయములో, ఎవవ రూ
బ్ౌపిన్న సహ్మయము చేయలేన్న పరస్థితిలో
ఉని పుు డు, బ్ౌపి శ్ర ీకృషణ పరమాతమ ను ఆబ్శ్యిసేి,

54
పరమాతమ వంట్నే ఆమెక సహ్మయము చేస్థ ఆమెను
ఆ కషము
ి నుండి రక్షంచాడు.

జిానసులు - రతాదేవి తంబ్డి మిథిల దేశ్ము

జనక మహ్మరాజు, కృష్ణవతారములో, శ్ర ీకృష్యణడిక్త
మంబ్తిగా పన్నచేస్థ, జీవితాంతము శ్ర ీకృష్యణడిన్న
సేవించన ఉదదవుడు.

అర్థయరీ య - 1. బ్ధువుడు, 2. బ్పహ్మోదుడు. 3.

రామావతారములో స్తబ్గీవుడు, అని గార బాధను
భరంచలేక, పరమాతమ అయిన శ్ర ీరాముడిన్న
ఆబ్శ్యించనపుు డు, తాను కోరుకని ఫలితమును
ొంంద్యడు. 4. అదే విధముగా విభీషణుడు కూడా
శ్ర ీరాముడిన్న ఆబ్శ్యించనపుు డు, శ్ర ీరాముడు
విభీషణుడిన్న శ్ర ీలంకక మహ్మరాజు చేశాడు.

ానని – పైన వివరంచన ముగుగర కంటె

సరోవ తిమమైనవారు జ్ఞానులు. పరమాతమ తతివ
జ్ఞానము ొంంిన జ్ఞానులు ఏ విధమైన కోరకలు,
ఫలాపేక్ష లేకండా, పరమాతమ మీద అవాయ జమైన
న్నష్క మ భక్తతో,
ి బ్పేమతో పరమాతమ ను ఆబ్శ్యిస్తిరు.
1. సనకసనందన్ని బ్రహ్మ మానస పుబ్త్తలు, 2.
న్నరద మహ్ర,ి 3. బ్పహ్మోదుడు మొదలైనవారు.

ఽష్ణం ాననీ నితయ యక ి ఏకభక్త ిరిి శిషయ ఽ ।

శ్రపియో హి ాననినోఽతయ ర్మ్
థ అహం స చ మమ
శ్రపియః ॥ 17 ॥
55
 పైన చెపిప న నాలుగు ర్కముల
సతక ర్మ ములు చేరవాళ్ళు ఉతిములు. కాని ఈ
నలుగురిలో ప్ర్మతమ తతి ాననము కలిగిన
ానని, నిర్ంతర్ము ప్ర్మతమ న్న ఆశ్రశ్యంచి,
ప్ర్మతమ తోన్న అనుసంధ్యనము చేసుకొని,
ప్ర్మతమ తో మ కమై, నిర్ంతర్ము ప్ర్మతమ
ఒకక డి మీదే ప్రిపూర్ ామైన భక్త ి, శ్రీతి కలిగి
ఉంటాడు, అందుచేత ఉతిముడు.

ాననిక్త, నా మీద్ అవాయ జమైన,

అకార్ణమైన శ్రీతి మరియ న్నను అతయ ంత
శ్రపియమైనవాడిని. అలాగే నాకు కూడా
అటువంటి ానని మీద్ అతయ ంతమైన,
ప్రిపూర్ ామైన శ్రపేమ, శ్రీతి కలిగి ఉంటాను.

మిగిలిన మూడు (ఆరుిలు, జిజ్ఞాస, అరాదరీ)ద

రకముల సతక రమ లు ఆచరంచేవారు మిగిలిన
బ్పయోజనముల కొరక పరమాతమ ను
ఆబ్శ్యించాలన్న అనుకనేవారక్త, ముందు ఇతర
బ్పయోజనముల మీద బ్ీతి ఎకక వ, తరువాత
పరమాతమ మీద బ్ీతి తకక వగా ఉని ట్లో కద్య.
అందుచేత వారు ఈ జ్ఞాన్న కంటె తకక వ స్తియిలో
ఉంటారు. వారమీద వార, వార స్తధన స్తియి తగ గ
బ్ీతి, బ్పేమ కలిగి ఉంటాను.

56
ఉదార్థః సర్ి ఏవైఽ ాననీ తాి తైమ వ మతం ।
ఆరతథ ః స హి యకాితామ మ వానుతిమం
గతిం ॥ 18 ॥

పైన చెపిప న నాలుగు ర్కముల వారు

ఉతిము సాధకులే, వారు నాకు శ్రపియలే. కాని
వీరిలో ానని మశ్రతము ఆ ానని న్నన్న, నా
సి రూప్ అయనంత, ద్గ ీర్ వాడు, అతయ ంత
శ్రపియడు అని నా అభిశ్రప్పయము, నిశ్ి యము.

ఎందుచేతనంట్ల ఆ ానని నా యందే

నిర్ంతర్ము, ప్రిపూర్ముా గా తన మనసుు ను
పూరిగా
ి నాకు సమరిప ంచుకొని, మరే
విషయముల మీద్ మనసుు ని పోనీయకుండా నా
మీదే రథర్ముగా నిలిపి ఉనన వాడు.

జ్ఞాన్న పరమాతమ 3-17 శ్లోకములో

“యసాిి తమ ర్తి ర్రేవ సాయ దాతమ తృప్ ి శ్ి నామః
I ఆతమ న్నయ వ చ సనుిషట సిసయ కార్య ం న విద్య ఽ”
- న్నరంతరము తన ఆతమ (పరమాతమ ) యందే
రమించుచు, మనస్తు న్న ఆతమ యందే ఏకాబ్గతతో
లగి ము చేస్థ, ఆతమ యందే పరపూర ణ సంత్తష్యిడై
ఉండే స్తధకడు కరమ లు చేయవలస్థన అవసరము
లేదు. పరమాతమ ఆ లక్షణములే ఇకక డ కూడా
చెపుు త్తన్ని డు.

57
బహూనాం జనమ నామంఽ ాననవానామ ం
శ్రప్ప్ద్య ఽ ।
వాసుదేవః సర్ి మితి స మహ్మతామ సుదుర్భ
ే ః॥
19 ॥

అన్నక జనమ ల నుండి సతక ర్మ లు

ఆచరించి, అన్నక యోగాభాయ సములు చేసుకొని,
గురువుల దాి ర్థ అన్నక ఉప్దేశ్ములను ొంద్వ,
అన్నక ఉతిమ సాధన చేసుకొని, మనసుు లో
ఉండే మలినయ ములను, దుషట సంసాక ర్ములను
సంపూర్ము ా గా పోగొటుటకొని, మనసుు ని
ప్రిశుద్ధము చేసుకొని, చేరన సాధనలు
ప్రిప్కి ము కాగా, చివరి జనమ లో
ప్ర్మతమ /ఆతమ తతి ాననము కలిగిన
తరువాత, నా యందు భక్త ి శ్రప్ప్తి,ి శ్ర్ణగతి
కలిగి ఉంటారు.

వసుదేవుడు కుమరుడైన శ్రీకృషా

ప్ర్మతమ సి రూప్ , రూప్పంతర్ములే ఈ
శ్రప్ప్ంచము అంతా, అన్న ాననమును
ొంద్వనవారు, గొప్ప మహ్మత్సమ లు. ఇటువంటి
మహ్మత్సమ లు ఎంత వెతిక్తనా, సులభముగా
దొర్కరు.

6-45 శ్లోకములో “అన్నక జనమ సంరద్య సితో

య్యతి ప్ర్థం గతిమ్” - అనేక జనమ ల పరమాతమ
తతివ జ్ఞాన అభాయ సముతో సరోవ తిమమైన స్తినమును
58
ొంందుతారు. పరమాతమ ఇివరలో కూడా ఇదే
చెాు డు.

ఛందో య ప్నిషత్ – 6-1-4 –

“...సాయ దాి చార్మభ ణం వికారో నామధేయం
మృత్సయ కే ఽయ వ సతయ మ్” - మటిి కండలు
మటిితోనే తయ్యరు చేస్తిరు. ఆ కండలక మూలము
మటిి. కారయ ము (బ్పపంచము) మీద దృష్ట ి పెట్ివలస్థన
అవసరము లేదు. మూల కారణము (పరమాతమ ) మీద
మాబ్తమే దృష్టపె
ి టాిలి.

ఛందో య ప్నిషత్ – 6-8-4 – “...మనిి

చాఛ ద్వ సోు మయ శుంగేన ఽజోమూల మనిి చి
ఽజసా సోమయ శుంగేన సన్మమ ల మనిి చి
సన్మమ లా సోు య మసు ర్థయ ః
శ్రప్ాసు దాయతనా సత్ శ్రప్తిష్ణఠః” – ఏ కారయ ము
చూస్థన్న, ఏ వస్తివు చూస్థన్న, ఆ వస్తివు యొకక మూల
కారణమును తెలుస్తకోవటాన్నక్త బ్పయతి ము చేయి.
అలా వతిక్త, వతిక్త అన్ని ంటికీ మూల కారణమైన
“సత్” (పరమాతమ ను) రూపమును తెలుస్తకందుక
బ్పయతి ము చేస్తకో. ఒకస్తర ఆ పరమాతమ ను
తెలుస్తకని తరువాత, ఈ బ్పపంచములో ఉని
వస్తివులు అనీి ఆ పరమాతమ నుండే పుటిినవి, స్థితి
కాలములో ఆ పరమాతమ యందే ఉన్ని యి, లయ
కాలములో ఆ పరమాతమ లోనే లయము
అవుత్తన్ని యి అన్న తెలుస్తకోవాలి.

59
 వాసుదేవ – “వసంతి భూతాన్ నయ రమ న్ ఇతి
వసుః. వసురేవ వాసుః. వాసుష్ణటయ దేవసయ
వాసుదేవః” – ఈ బ్పపంచములో ఉని వస్తివులనీి
ఎవరనైతే ఆబ్శ్యించుకొన్న ఉంటాయో, ఆయన పేరు
వస్తః లేద్య వాస్తః. ఈ బ్పపంచము మొతిమును
ఎవరైతే తన జ్ఞాన బ్పకాశ్ముతో వలిగిస్తిన్ని రో,
(“ద్వవయ ఇతి దేవః” దేవ అంట్ల బ్పకాశ్ము) ఆ బ్పకాశ్
సవ రూపమైనవాడు, ఈ బ్పపంచమునక మూల
కారణమైన వాడు పరమాతమ . ఆ పరమాతేమ
సరవ సవ ము. మరొక మూల కారణము లేనేలేదు.

కామైస్తస్
ి త ిర్ృ
హ తాననాః శ్రప్ప్ద్య ంఽఽనయ దేవతాః ।
తం ఇంద్వర్వలే నియమమసాథయ శ్రప్కృతాయ
నియతాః సి య్య ॥ 20 ॥

కొంత మంద్వ మనసుు లో తీశ్రవమైన

కోరికలు చాలా పెటుటకుంటారు. వాళ్ు కోరికల
తీశ్రవము వలన వాళ్ు వివేకము, ానన శ్క్త ి క్షీణించి,
దెబర తింటంద్వ. వాళ్ు అాననముతో కోరికలకు
తగటు ీ టగా, ఒకొక కక కోరికకు ఒకొక కక దేవతను, ఆ
దేవతలను ఆర్థధంచే విధ్యనములను వాళ్ళు
సృషిటంచుకొని, ప్ర్మతమ వేరు, ఆ దేవతలు వేరు
అన్న తప్పప డు భావమును, ప్రిమితిని వాళ్ళు
కలిప ంచుకొని, ఆ, ఆ దేవతలను శ్ర్ణు
వేడుత్సనాన రు.

60
 వాళ్ళు ఆ దేవతలను శ్రప్సనన ము
చేసుకొనుట్కు చాలా శ్రశ్ద్ధగా, నియమములను
చకక గా ఆచరిసూి ఆర్థధనలు, పూజలు,
ఉప్పసనలు చేసుినాన రు. వాళ్ళు అన్నక
జనమ లలో ప్ర్మతమ వేరు, ఇతర్ దేవతలు వేరు
అన్న తప్పప డు భావమునకు, కోరికలు
తీరుి కుందుకు వేరు, వేరు దేవతల
ఆర్థధనలకు, పూజలకు తప్పప డు అలవాటు
ప్డి, అలాంటి తప్పప డు సంసాక ర్ములు
పెంచుకొని, ఆ తప్పప డు అలవాట్ే కు,
సంసాక ర్ములకు లోబడి అలా ొర్బాటు
చేసుినాన రు.

వాళ్ళ కోరకల తీబ్వత వలన సతాయ సతయ (సతయ

+ అసతయ = పరమాతమ , బ్పపంచము), తతాి వ తతివ
(తతివ జ్ఞానము + అతతివ బ్ాపంచక విషయములు ),
న్నతాయ న్నతయ (న్నతయ – ఆతమ + అన్నతయ – బ్ాపంచక
వస్తివులు) వివేకము క్షీణించ దెరబ తింటంి.
అందుచేత పరమాతమ వేరు, ఇతర దేవతలు వేరు
అనే తపుు డు భావన పెంచుకంటున్ని రు. ఆ
దేవతలు అందరూ పరమాతమ యొకక వేరు, వేరు
రూాంతరములే అన్న అరముధ
చేస్తకోలేకపోత్తన్ని రు. వీరు ఉతిములు బ్క్తంద
లెకక లోక్త రారు.

యో ఏజైనా య్యం ఏజైనా తనుం భక ిః

శ్రశ్ద్ధయ్యరిి త్సమిచఛ తి ।
61
తసయ తసాయ చలాం శ్రశ్దాధం తా వ
విద్ధ్యమయ హం ॥ 21 ॥

ఎవరెవరు ఏ, ఏ దేవత సి రూప్ములను,

విశ్రగహములను, గుణములను, ఏ ఫలితములను
ఇచేి దేవతలైనా సరే శ్రశ్ద్ధగా పూజించాలని
అనుకుంటారో,

ఆ, ఆ ఉప్పసకుడిక్త ఆ దేవతా సి రూప్ము,

ఆ దేవతా విశ్రగహము మీద్ ఏ మశ్రతము చెద్ర్ని
శ్రశ్ద్ధను, ఏకాశ్రగతను న్నన్న కలిప సాిను.

స్తధ్యరణముగా ఏ ఉాసకడికైన్న ఫలితము

మీద బ్శ్దధ ఎకక వగా, దేవత మీద బ్శ్దధ తకక వగా
ఉంటుంి. ఆ బ్శ్దధ కూడా తొందరగా ఇటు, అటు
చెిరపోతూ ఉంటుంి. ఆ దేవత మీద బ్శ్దధ
ఎకక వగా ఉండేటు,ో ఆ బ్శ్దధ మరయు ఏకాబ్గత ఆ
దేవత మీద నుండి ఏ మాబ్తము చెదరనటుో నేను
(పరమాతమ ) చేసూి ఉంటాను. నేను మానవుల
హ్ృదయములలో న్నవస్థంచే అంతరాయ మిన్న.
అందుచేత మానవుల హ్ృదయములో, మనస్తు లో
బ్శ్దధ దేన్న మీద, ఎవర మీద ఎలా ఉంటుందో, వాళ్ళ
మనస్తు ఎలా చెిరపోత్తందో న్నక బాగా తెలుస్త.
వాళ్ళ బ్శ్దధను ఫలితము మీద కొంచము తగి గంచ, ఆ
దేవత సవ రూపము మీద బ్శ్దధను, ఏకాబ్గతను పెంచే
విధముగా నేను చేస్తిను. చెిరపోత్తని వాళ్ళ
మనస్తు ను, బ్శ్దధను, ఏకాబ్గతను ఆ దేవత
62
సవ రూపము మీద స్థిరముగా ఉండేట్టుో నేను
చేస్తిను.

స తయ్య శ్రశ్ద్ధయ్య యక ిః తసాయ ర్థధనమీహఽ ।

లభఽ చ తతః కామన్ మయైవ విహితాన్
హితాన్ ॥ 22 ॥

న్నన్న ఆ సాధకుడిక్త ఆ, ఆ దేవతా

సి రూప్ము మీద్ ఆచలనమైన, రథర్మైన శ్రశ్ద్,ధ
ఏకాశ్రగత కలిగించిన ఆ సాధకుడు ఆ దేవతను
ఆర్థధంచుకోవాలన్న శ్రప్యతన ము
శ్రప్పర్ంభిసాిడు.

ఆ సాధకుడిక్త ఆ, ఆ దేవతలు ఫలితములు

శ్రప్సాద్వసున
ి టుే అనిపిసుింద్వ. కాని ఆ, ఆ
దేవతలు ఫలితములను ఇవి ట్ లేదు. ఆ
సాధకుడిక్త అతడు చేరన ఉప్పసనలకు,
పూజలకు తగిన ఫలితములను న్నన్న, ఆ దేవతలా
దాి ర్థ, ఇసుినాన ను. న్నను ఇచిి న ఫలితములను
ఆ సాధకుడు ఆ, ఆ దేవతలా దాి ర్థ
ొందుతాడు.

ఆ స్తధకడు, అజ్ఞానముతో నేను (పరమాతమ )

వేరు, ఆ దేవతలు వేరు అనే భావనతో, ఆ, ఆ దేవతను
పూజిస్తిన్ని డు, ననుి (పరమాతమ ను) పూజించుట్
లేదు, కారటిి నేను ఫలితములను ఇవవ ను అనే బేధ
భావన న్నక లేదు. ఆధ్యయ తిమ క దృష్టతోి చూసేి,
63
ఇటువంటి స్తధన సరైని కాదు, వారు ఉతక ృషి
స్తధకలు కారు. కాన్న లౌక్తక దృష్టతో
ి చూసేి, కోరకలను
తీరుచ కందుక దుషక ృతమైన అధరమ కారయ ములు
చేయుట్ కంటె, ఇతర దేవతలను ఆరాధించుట్
మేలు. ఆ దేవతలు న్న యొకక రూాంతరములే.
అందుచేత సరవ జుడి ా న్న, అంతరాయ మిన్న (జీవులక,
స్తధకలక, దేవతలక కూడా), సరవ కరమ ఫల
ద్యతను నేను కారటిి, ఆ స్తధకలక తగిన
ఫలితములు నేనే ఇస్తిన్ని ను.

బ్రహ్మ సూబ్తములు - తృతీయోప్పధ్యయ యః

ద్వి తీయ ప్పద్ము - 8. ఫలాధకర్ణము 38.
ఫలమత ఉప్ప్ఽిః – ఏ లోకములో ఉని జీవులకైన్న
సరే, జీవులు వాళ్ళళ చేస్తకని కరమ లక తగిన కరమ
ఫలములు సరవ జుడై ా న పరమాతమ నుండే లభిస్తియి.
“ర్థఽర్థయహుః ప్ర్థయణమ్” – ద్యనము మొదలైన
సతక రమ లు చేస్తకనేవారక్త పరమాతమ ద్యవ రానే
ఫలితములు ొంందుతారు. కరమ లక ఫలితములు
ఎవవ రక్త, ఎపుు డు, ఎంత, ఎలా ఇవావ లో సరవ జుడుా ,
సరావ ంతరాయ మి అయిన ఒకక పరమాతమ క తపు ,
ఇంకెవవ రకీ తెలియదు, స్తమరయ ి ము లేదు.

ఉదాహర్ణ:

ఒక ధ్యరమ కమైన జమింద్యరు గారు ఇంటో

సతాక రయ ములు చేయ్యలన్న న్నరయి
ణ ంచుకొన్న,
భాగవతము బ్శ్వణము చేయిస్తిన్ని రు. భాగవతము
64
బాగా చెపు గలిగే వాళ్ళళ చెపు తే, బ్శ్లతలు భక్త ి
ారవశ్య ముతో ఆనంిస్తిరు. భాగవత బ్పవచనము
జరుగుతోంి. అందులో ఒక బ్శ్లత భక్త ి ారవశ్య ముతో
ఆనంద బాషు ములు కారుస్తిన్ని డు. అి చూస్థ
జమింద్యరు గారక్త హ్ృదయము బ్దవించ, అటువంటి
గొపు భకి డిన్న సతక రంచాలన్న, ఆయనక పంచ
భక్షయ పరవాని ములతో భోజనము పెటిించ, ఇలా
ఎవరైన్న భక్త ి ారవశ్య ముతో ఆనంద బాషు ములు
కారచ న వాళ్ళ క పంచ భక్షయ పరవాని ములతో
భోజనము పెటిిస్తిను అన్న బ్పకట్న కూడా చేశాడు. ఈ
బ్పకట్నను ఊళ్ళళ ఉండే ఆకతాయిలు పలోలు విన్న,
ఇి మంచ అవకాశ్ము, మనము కూడా వళ్ ో ఎలాగో
అలాగ కనీి ళ్ళో కారచ , పంచ భక్షయ పరవాని ములతో
భోజనము తిన్నలనుకొన్ని రు. ఈ ఆకతాయి పలోల
కరుడుగటిిన, రండబారన హ్ృదయములతో ఆనంద
బాషు ములు ఎలాగ కారుతాయి అన్న ఆలోచంచ,
అందులో ఒక తెలివైన కబ్రాడు మొదట్ నేను వళ్ ో
బ్పయతిి స్తిను, అన్న మిగిలిన కబ్రవా ళ్తో ో చెపు , ఆ
భాగవతము బ్పవచనము జరగే చోటుక్త వళ్,ో మెలోగా
వంటింటోక్త వళ్,ో ఆ వంట్ వాడిన్న పరచయము
చేస్తకొన్న, రండు మిరయము గింజలు తీస్తకొన్న, ఆ
మిరయము గింజలు నూర, కంటిలో పూస్తకొన్న, తిరగి
వచచ , భాగవతము బ్పవచనము జరగే చోటులో
కూరొచ న్న, బాగా ఎబ్రరడిపోయిన కంటోంచ బొట్బొట్,
ధ్యరాాతముగా కనీి ళ్ళో కారుస్తిన్ని డు. ఈ
కబ్రాడిన్న చూడగానే ఆ జమింద్యరు గారక్త
హ్ృదయము ఇంకా ఎకక వగా బ్దవించ, ఆ కబ్రాడిన్న
65
ఏమయింి అన్న అడిగితే, ఆ కబ్రాడు, ఇవి భక్త ి
బాషు ములు, ఇటువంటివి ఉతక ృషమై ి న పరమ
భకి లక మాబ్తమే వస్తియి అన్న చెాు డు. అి విని
జమింద్యరు, వీడు న్నని టి భకి డి కంటె ఇంకా
ఎకక వ భకి డు అన్న భావించ, పంచ భక్షయ
పరవాని ములక రదులు, దశ్ భక్షయ
పరవాని ములతో ఆ కబ్రాడిక్త భోజనము
పెటిించాడు. ఆ కబ్రాడి అి తినేస్థ, వళ్ ో మిగిలిన
కబ్రవా ళ్క ో ఈ క్తటుక చెాు డు. మరాి డు నుండి
చాలా మంి ఆ ఆకతాయి పలోలు ఆ భాగవతము
బ్పవచనము జరగే చోటుక్త వచేచ స్థ, అందరూ ఆ భక్త ి
బాషు ములు కారేచ స్థ, జమింద్యరు పెట్లి దశ్ భక్షయ
పరవాని ములు తినేస్థ వళ్ళ పోత్తన్ని రు. ఇలా చాలా
రోజులు గడిచపోయింి. జమింద్యరు గారు, ఇలాంటి
భకి లక సేవ చేయట్ము తన భాగయ ముగా
భావిస్తిన్ని డు. ఒకరోజు వంట్వాడు వంట్ స్తమానుల
జ్ఞబితా (బియయ ము – 100 క్తలోలు, మిరయ్యలు – 100
క్తలోలు, ఇంకా వంట్క కావలస్థన మిగిలిన
స్తమానులు) బ్వాస్థ జమింద్యరుక్త ఇచాచ డు.
జమింద్యరు గారు ఆ జ్ఞబితా చూస్థ, మిరయ్యలు – 100
క్తలోలు చాలా ఎకక వ, ఇంత మిరయ్యలు దేన్నలో
వేస్తివు? ఏమి చేస్తివు? అన్న ఆ వంట్వాడిన్న అడిగారు.
అపుు డు ఆ వంట్వాడు ఇందులో మిరయ్యలు
చారుక్త, వంట్క్త కావలస్థని ఒక క్తలో మాబ్తమే,
మిగిలిన 99 క్తలోల మిరయ్యలు, భక్త ి బాషు ములు
కారేచ ఆ కబ్రవా ళ్క ో అవసరము అన్న చెాు డు.

66
అపుు డు ఆ జమింద్యరు గారక్త విషయము పూరిగా
అరమధ యింి.

జమింద్యరు గారక్త ఏ విధమైన కలమ షము లేదు.

కాన్న ఆయనక మోసపోకండా ఎవరక్త, ఏ విధముగా,
ఎంత, ఎలా సతక రంచాలో (కరమ ఫలితములు
ఇవావ లో – కరమ ఫల ద్యత) అవగాహ్న లేదు.
సరవ జుడుా , అంతరాయ మి అయిన, మోసములక
అవకాశ్ము లేన్న ఒకక పరమాతమ కే అటువంటి
అవగాహ్న ఉంి. అందుచేత పరమాతమ “కామన్
మయైవ విహితాన్ హితాన్” అన్న సు షము ి గా
చెపుు త్తన్ని డు.

7-19 శ్లోకములో “వాసుదేవ సర్ి మితి” -

అనీి , అంతా వాస్తదేవుడే అన్న పరమాతేమ చెాు డు.
సరవ ము వాస్తదేవుడే (పరమాతేమ ), ఆ, య్య దేవతలా
రూపములలో కూడా పరమాతేమ ఉన్ని డు అన్న
మనస్తు లో ఉంచుకని ట్ోయితే, ఆ స్తధకడిక్త
పరమాతమ వేరు, దేవతలు వేరు అనే భావన ఉండదు.
అపుు డు అనంత రూపములు కలిగిన పరమాతమ
యొకక రూాంతరములైన దేవతను
ఆరాధిస్తిన్ని ను ఉంటుంి. ఇటువంటి స్తధకడు
పైన చెపు న ఆరోి, జిజ్ఞాస్త, అరాదరీ ద అనే కోవలలోక్త
వస్తిడు. అపుు డు 7-18 శ్లోకములో చెపు నటుో గా
“ఉదార్థః సర్ి ఏవైఽ” – వారు ఉతక ృషమై ి న
స్తధకలే అవుతారు.

67
 • అంతవత్సి ఫలం ఽష్ణం
తద్భ వతయ లప ధసాం ।
దేవాన్ దేవయజో య్యంతి మద్భ కాి య్యంతి
మమపి ॥ 23 ॥

ప్ర్మతమ వేరు, వారు ఉప్పరంచే దేవతలు

వేరు అన్న భావనతో ఉప్పసనలు చేసుకున్న
సామనయ భకుిలకు, వారి, వారి కర్మ లకు,
ఉప్పసనలకు తగినటుటగా న్నన్న ఫలితములను
ఇసుినాన ను. వారి విాననము, భావనలు, కోరికలు,
ఉప్పసన రమితముగా, ప్రిమితముగా
ఉనాన య. కాబటిట వారి ఫలితములకు కూడా ఒక
రమ, ప్రిమితి ఉంటుంద్వ. ఆ ఫలితము కొంత
వర్కే ప్నిచేసుింద్వ. వారిక్త అనంతమైన ఫలితము
ద్కక ట్ లేదు.
ఏ కోరికతో, ఏ దేవతను ఉప్పరసాిరో, ఆ
దేవత అనుశ్రగహము లేదా ఆ దేవత యొకక
లోకము లేదా ఆ దేవత సి రూప్ము వాళ్ళు
ొందుతారు. అదే ననున (ప్ర్మతమ ను) సకల
దేవతా సి రూప్ముగా భావించి, నన్నన భక్త తో
ి
ఉప్పరంచేవారు (ఆరుిలు, జిానస, అర్థయరీ)య ,
వాళ్ళు కోరుకునన ఫలితములను మరియ
ననున కూడా ొందుతారు.

అదే పరమాతమ వేరు, దేవతలు వేరు అన్న

భావించ, ననుి ఉాస్థంచకండా, ఆ దేవతలను
ఉాస్థంచే వాళ్ళ ఫలితము పరమితముగా ఉండి,
68
పరమాతమ వరకూ చేరే స్తియిక్త వళ్ళ ట్ లేదు.
పరమితమైన బుిధతో ఆలోచంచ, పరమితమైన
బ్పయతి ము చేస్తకనేవారక్త, పరమితమైన
ఫలితమే దకక త్తంి. వార యొకక బేధ భావనలు,
బేధ బుిధ వారన్న న్న వరకూ చేరే మారము గ ను
మూస్థవేస్ి ంి. ఏ జీవి, ఏ దేవత పరమాతమ కంటె వేరు
కాదు, అందరూ పరమాతమ యొకక అంశ్ములే,
అందరలో పరమాతమ వాయ పంచ ఉన్ని డు అన్న అన్ని
శాస్త్సిములు బోధిస్తిన్ని యి. వాళ్ళళ కనుక అందరు
దేవతలు పరమాతమ యొకక రూాంతరములే అనే
భావనతో, ఆ దేవతలను ఉాస్థసేి, అపుు డు వా ళ్క ో
వాళ్ళళ కోరుకని ఫలితములు లభించ, తరువాత
న్న వరకూ చేరే మారము గ కూడా తెరుచుకంటుంి.
అపుు డు వా ళ్క ో బ్కమబ్కమముగా పరమాతమ మీద
బ్శ్ద,ధ భక్త,ి ఏకాబ్గత పెరగి, చవరక్త అనంతమైన
పరమాతమ నే ొంందే స్తియిక్త ఆ స్తధకడు
చేరుకోగలుగుతాడు, వాళ్ళ ఫలితము అనంతముగా
ఉంటుంి.

ఛందో య ప్నిషత్ – ఉద్గీత విద్య – 1-8-1

నుండి 1-9-4 వర్కు - బ్ాచీన కాలములో
ఉదీథ గ ము స్తమగానము నైపుణయ ముతో గానము
చేయువారు ముగుగరు మహ్రుిలు కాల వత్తయ న్న
పుబ్త్తడు శలకమున్న, ద్యలభ య వంశ్రయుడు
చైక్తతాయనుడు, జీరల పుబ్త్తడు బ్పవాహ్ణుడు
ఉన్ని రు. వారు ఉదీథ గ ము, యజము ా లో స్తమ
భాగములు, ఏ భాగమునక ఏ ఉాసన చేయ్యలి అనే
69
విషయముల గురంచ విచారంచుకంటున్ని రు. 1-
8-4 – “కా సామోన గతిరితి” స్తమము యొకక
స్తరమేమిట్న్న?, స్తమము యొకక అసలు ఆబ్శ్యము
ఎవరు? స్తమమునక ఫలితము ఇచేచ వారవరు?
అనే బ్పశ్ి మొదలయింి. చైక్తతాయనుడు 1-8-5 –
“సి ర్ం ీ లోక మతినయే ద్వతి హోవాచ సి ర్ ం ీ
వయం లోకం సామభి..” సవ రము గ నుండి ఎకక డక
తీస్తకపోలేన్న స్తమగానమును, స్తమమును
సవ రము
గ గా వరం ణ చారు. స్తమమును సవ రము గ లోనే
వతకవలెను, అన్న అన్ని డు. ద్యన్నక్త శలకమున్న
“హనవ ి త్ ఖలుఽ సాలావతయ సామ” – నీవు చెపు న
విధముగా స్తమము, ద్యన్న ఉాసన, ద్యన్న బ్పయోగము
కేవలము పరమితమైన ఫలితములు ఇచేచ ిగా
అవుత్తంి. న్న బ్పశ్ి ఈ స్తమము మనక
అనంతమైన ఫలితములను ఎలా ఇస్తింి అన్న
అడుగుత్తన్ని ను. అపుు డు శలకమున్న 1-9-1, 2 –
“అసయ లోకసయ కా గతి రి తాయ కాశ్ ఇతిహోవాచ
సర్థి ణి హవా ఇమని భూతా నాయ కాశ్ దేవ
సముతప ద్య ని ఆకాశ్ం శ్రప్తయ సిం యనాియ కాశో
హ్మయ వైభ్యయ ాయ య్య నాకాశ్ః ప్ర్థయణం I స ఏష
ప్రోవరీయ్య నుద్గథ ీ సు ఏషోన నిః....” –
అనంతమైన ఉదీథ గ మును, అనంతమైన స్తమమును
అనంతమైన బ్పయోజనము సంాించుకోవాలంట్ల
ఈ ఉాసన మొతిమునక ఆకాశ్ము అనగా
బ్పపంచమంతా సృష్ట,ి స్థితి, లయలక కారణమైన,
బ్పపంచమంతా వాయ పంచ ఉని , ఏ ఫలితములు
ఇవావ లన్ని , అంతిమ లక్షయ ముగా ఆకాశ్
70
సవ రూపమైన, అందర కంటె పెదదవాడైన పరమాతేమ
ఆబ్శ్యముగా భావించాలి.

అదే విధముగా పరమాతమ ఈ శ్లోకములో

“అంతవత్సి ఫలం ఽష్ణం
తద్భ వతయ లప ధసాం అన్న చెపుు త్తన్ని డు.

అవయ క ిం వయ క్త ిమప్నన ం మనయ ంఽ

మమబుద్ధయః ।
ప్ర్ం భావమానంతో మమవయ యమనుతిమం
॥ 24 ॥

ఈ శ్రప్ప్ంచమునకు మూల కార్ణమైన, ఈ

శ్రప్ప్ంచము అంతా వాయ పించి ఉనన ందున, న్నను
అవయ క ి, నిర్థకార్ సి రూప్పడిని. న్నను నా ఇచి తో
ఒక ఆకార్ము రి కరించి, ఒక వయ క్త ిగా
అవతార్ము ఎతిినప్పప డు, అంద్రూ ననున ఒక
సాధ్యర్ణ మనవుడిగా భావిసుినాన రు. వాళ్ు
బుద్వ,ధ వివేక శ్క్త ి ననున శ్రగహించుట్కు
యోగయ ముగా లేదు.

అందుచేత నా సరోి తక ృషమై

ట న ఏ జనమ ,
వికార్ము, వినాశ్ము లేని, సరోి తి మమైన
సి భావము, వాళ్ళు తెలుసుకోలేకపోత్సనాన రు.

నేను ఒక రూపము రవ కరంచ, మానవుడిగా

అవతారము ఎతిినపుు డు, అందరూ ననుి వాళ్ళ
71
లాగ ఒక స్తధ్యరణ మానవుడిగానే భావిస్తిన్ని రు. నేను
వాళ్ళ ముందు స్తక్షాత్తోగా ఉన్ని సరే వాళ్ళళ ననుి
గురించుట్ లేదు. పరమాతమ క ఏ రకమైన జనమ ,
సవ రూపము, వికారము, న్నశ్నము లేదు, అనే భావన
వాళ్ళళ ొంందలేక, ఎదురుగుండా కన్నపంచే ననుి ఒక
స్తధ్యరణ మానవుడే అన్న అనుకంటున్ని రు. నేను
సరోవ తిమమైన వాడిన్న అయిన్న, న్న కంటె వేరే
ఉతిమమైన వాళ్ళళ (దేవతలు) ఉన్ని రన్న, న్న కంటె
వాళ్ళళ (దేవతలు) అన్ని కోరకలు తీరచ గలరన్న అన్న
బ్భమ పడి వాయ మోహ్మునక గుర అవుత్తన్ని రు.
దీన్నక్త కారణము వాళ్ళ బుి,ధ వివేకము న్న
సవ భావమును అరము ధ చేస్తకోలేక, వాళ్ళళ ననుి
తెలుస్తకోలేక, వాళ్ళళ సరోవ తిమమైన ఫలితములను
ొంందలేకపోత్తన్ని రు.

• నాహం శ్రప్కాశ్ః సర్ి సయ

యోగమయ్యసమవృతః ।
మూఢోఽయం నాభిానాతి లోకో
మమజమవయ యం ॥ 25 ॥

న్నను వాళ్ు ఎదురుగుండా నుంచొని, న్నను

ప్ర్మతమ ను అని వాళ్ు కు చెపిప నా సరే, నా
శ్రప్కాశ్ సి రూప్మును సాధ్యర్ణ మనవులకు
సాక్ష్యతాక ర్ము అవదు, ననున సప షటము గా
చూడలేరు. ఎందుచేనంట్ల నా చుూట యోగ
మయ ఉంద్వ (నిర్థకార్మైన న్నను, నా
సంకలప ముతో నా ఆధీనములో ఉనన
72
యోగమయతో, న్నను ఆకార్ము రి కరిసాిను, నా
ఆధీనములో ఉనన యోగమయ ననున
కముమ కోలేదు), కాని నా యోగమయ ఆధీనములో
జీవులు ఉనాన రు కాబటి,ట నా యోగమయ
మనవులను కముమ కొని ఉంద్వ. ఆ మయ నాకు
జీవుడి మధయ ఉండి, జీవులను ననున
చూడలేకుండా చేసోింద్వ. అందుచేత వాళ్ు బుద్వధ ,
వివేకము ననున శ్రగహించలేకపోతోంద్వ.

నా యోగ మయ, శ్రప్పపించక వసుివులను

చూర శ్రప్తి జీవులను, ప్పటిట వినాశ్నము అయేయ
ఆ వసుివులతో మ కము చేర, ఆ వసుివులతో
న్నను, నాద్వ అన్న భావనలను కలిగిసుింద్వ. దానితో
మనవులు మూఢులైపోయ, వాళ్ు వివేకము
ప్నిచేయక, మొహములో ప్డిపోయ, వాళ్ళు ఆ
వసుివులలో వాయ పించి ఉనన ప్పటుటక, వినాశ్నము
లేని ననున చూడలేకపోత్సనాన రు.

జీవులు వాళ్ళ కరమ లను అనుభవించుట్క

శ్రీరములను ొంంి, ఈ లోకములో పుడతారు. పుటిిన
వంట్నే న్న యోగమాయ ఆ జీవులను కమేమ స్థ, వాళ్ళ
బుిలో ధ , వివేకములో ఆ శ్రీరముతోనూ, ఈ బ్ాపంచక
వస్తివులతోనూ న్నను, నాద్వ అనే భావన కలిగించ, ఆ
పుటి,ి నశంచపోయే వస్తివుల మీద మోహ్మును, ఆ
మోహ్ము ద్యవ రా బ్పేమ, శ్లకము, బాధలు, కషము
ి లు
కలిగించ ఆ వస్తివులతో మానవుల స్తమరయ ధ మును
ముడి వేస్థ, అంతవరకే పరమితము చేసేస్ి ంి.
73
అందుచేత పుటుిక, విన్నశ్ము లేన్న, అంతటా,
అన్ని ంటో వాయ పంచ ఉని శాశ్వ తమైన పరమాతమ
సవ రూపమును కళ్ళోన్ని ననుి
చూడలేకపోత్తన్ని రు, చెవులున్ని న్న మాట్లు
వినలేకపోత్తన్ని డు.

ఎవరక్త వారు న్న మాయను (అజ్ఞానమును)

ద్యటుట్క బ్పయతి ము, స్తధన చేస్తకోవాలి. వారక్త
మాబ్తము న్న మాయను ద్యటుట్క నేను సహ్మయము
చేస్తిను. ఎవరైతే పరమాతమ తతివ జ్ఞానము
ొంందుట్క స్తధన చేస్తిడో, అటువంటి స్తధకడి
మీద మాబ్తము న్న యోగమాయ పన్నచేయదు. వారు
మాబ్తము ననుి వార హ్ృదయములోను, రయట్
అన్ని వస్తివులలోను, అంతటా ననుి చూడగలరు.

శ్రబహమ సూశ్రతము - శ్రప్ధమ అధ్యయ యము –

చత్సర్ ధ ప్పద్ము - 1. ఆనుమనికాధకర్ణమ్ 3.
తద్ధీనతాి ద్ర్వ థ త్ – పరమాతమ యొకక యోగ
మాయ పరమాతమ ఆధీనములో ఉంటుంి.
పరమాతమ క సేవ చేస్తింి.

యోగ మయ = ప్తంజలి యోగ సూశ్రతము

1-2 - చితివృతిి నిరోధమును (యోగాభాయ సము
ద్యవ రా మనస్తు న్న న్నశ్చ ల, సమ స్థితి) కలగా కండా
అడుికనే మాయ = మాయ మనస్తు లో బ్ాపంచక
విషయముల మీద ఆలోచనల పరంపర కొనస్తగేలా,
పరుగెట్లిలా చేస్తింి. పరమాతమ ను దరశ ంచాలంట్ల,
74
మన మనస్తు లోన్న బ్ాపంచక ఆలోచనలు అనీి
న్నరోధించ, న్నరమ లమైన, న్నశ్చ ల చతివృతిి స్థితిన్న
స్తధించుకోవాలి. మన ఆలోచనలే మన సవ భావము.

ఉదాహర్ణ:
కశ్య ప మహ్ర,ి ఆయన భారయ బ్పథ యొకక
కమారుడు గుబ్రము ముఖ్ముతో ఉని గంధరువ డు
త్తంబురుడు, బ్రహ్మ మానస పుబ్త్తడు దేవర ి
న్నరదుడు ఉతిమ సంగీత విద్యవ ంస్తలు.
త్తంబురుడు, న్నరదుడు కంటె కొంచము ఎకక వ
స్తియి సంగీత విద్యవ ంస్తడు అన్న చెపు వచుచ .
త్తంబురుడిక్త గుబ్రము ముఖ్ము ఉని ందున,
న్నరదుడు, త్తంబురుడిన్న చని చూపు (తకక వగా,
సవ లు మైన అహ్ంకారము) చూసేవాడు.

ఒకరోజు త్తంబురుడు, న్నరదుడు కలిస్థ

వైకంఠము వళ్,ో పరమాతమ ముందు సంగీత కచేరీ
చేశారు. అపుు డు న్నరదుడు, పరమాతమ తో, ఏమైన్న
మా ఇదదరలో నేనే అందగాడిన్న కద్య అన్న అన్ని డు.
ద్యన్నక్త పరమాతమ నీ ముఖ్ము అందముగా ఉంట్ల,
అలాగే అనుకో అన్న అన్ని డు. అపుు డు న్నరదుడు,
ఎలాగైన్న త్తంబురుడిి వానర (కోతి) ముఖ్ము కద్య
అన్న అన్ని డు. ద్యన్నక్త పరమాతమ నీవు అలాగే అనుకో
అన్ని డు. అపుు డు న్నరదుడు, కాదండి నేనే
అందగాడిన్న, కావాలంట్ల భూలోకమునక వళ్,ో నేను
అందగాడిన్న అన్న తేలుచ కొన్న వస్తిను అన్న అన్ని డు.

75
ద్యన్నక్త పరమాతమ నీక కావాలంట్ల నీవే తేలుచ కో అన్న
అన్ని డు.

న్నరద మహ్ర ి భూలోకమునక వచాచ డు.

అపుు డు ఒక మహ్ర ి కమారక ి సవ యంవరం
జరుగుతోంి. అందులో మహ్రుిలకే
సవ యంవరమునక బ్పవేశ్ము అనే న్నయమము
ఉంి. న్నరదుడు ఆజనమ బ్రహ్మ చార, వివాహ్ము అనే
కోరక లేదు, కాన్న ఆ సవ యంవరమునక వళ్,ో ఆ
మహ్ర ి కమారతో ి తనన్న ఎంపక చేయించుకొన్న, తన
అందమును న్నరూపంచుకోవాలి అనే కోరకతో,
న్నరాయణ జపము చేస్తకంటూనే ఆ సవ యంవరం
జరగే చోటుక్త వళ్,ో కూరొచ న్ని డు. పకక వా ళ్ళో
న్నరదుడిన్న చూస్థ నవువ కంటున్ని రు. న్నరదుడు
మాబ్తము, న్న అందమును చూస్థ, సవ యంవరములో
ఆ మహ్ర ి కమార ి తననే వరస్తిందన్న ఓరవ లేక
నవువ కంటున్ని రు అన్న అనుకన్ని డు. తరువాత ఆ
మహ్ర ి కమార,ి న్నరదుడిన్న, ఒక నవువ నవివ , మేడలో
వరమాల వేయలేదు. ఇంకొక మున్న కమారుడి
మేడలో వరమాల వేసేస్థంి. మిగిలిన మున్న
కమారులు, న్నరదున్న చూస్థ కోతి ముఖ్ము వాడు
కూడా సవ యంవరమునక వచాచ డు అన్న గేలి
చేశారు. న్నరదుడు ఇంత అందమైన వాడిన్న ననుి
కోతి ముఖ్ము అంటారు ఏమిటి అన్న ఆశ్చ రయ పోయి,
ఒక చెరువు దగ గరక వళ్,ో నీటిలో తన ముఖ్ము
చూస్తకనేసరక్త, న్నరదుడి ముఖ్ము కోతి
ముఖ్ములానే కన్నపంచంి. న్నరదుడిక్త తన కోటి
76
ముఖ్మును చూస్తకొన్న, తనకే చరాక, భయము
కలిగి, వైకంఠము వళ్,ో స్తవ మి ఎంతో అందముగా
ఉన్ని ను అన్న అనుకనే న్నక ఈ కోతి ముఖ్ము ఎలా
వచచ ంి? అన్న అడిగాడు. అపుు డు పరమాతమ నేను
నీక కోతి ముఖ్ము ఇవవ లేదు. నువేవ నీక కోతి
ముఖ్మును ఇచుచ కన్ని వు. నీవు నీ పకక న ఉని
త్తంబురుడిి కోతి ముఖ్ము అన్న అనుకన్ని వు. కోతి
ముఖ్ము అనే భావన నీ మనస్తు లో బ్పవేశంచగానే,
అపుు డు నీక తెలియకండానే, నీ ముఖ్ము కోటి
మొఖ్ము అయిపోయింి. త్తంబురుడిి కోతి
ముఖ్ము లేకా కకక ముఖ్ము అయితే నీకెందుక. నీ
భావన రలము అంత తీబ్వముగా ఉంి. నీవు
వైకంఠము వచచ , ననుి (పరమాతమ ను) చూడాలన్న
అనుకోకండా, త్తంబురుడిన్న (బ్ాపంచక శ్రీరము)
చూడాలన్న అనుకోవట్మే, మనస్తు పరమాతమ మీద
స్థిరముగా ఉండకండా, బ్ాపంచక విషయముల వైపు
పరుగెట్ిట్మే విష్యణ మాయ బ్పభావము. దేవర ి అయిన,
వైకంఠమునక వచచ , ననుి (పరమాతమ ను)
స్తక్షాత్తిగా దరశ ంచగల నీలాంటివాడిన్న కూడా
(నార్ద్ = నార్ + ద్ = పరమాతమ జ్ఞానమును
అందరకీ ఇచేచ వాడు, అజ్ఞానమును న్నశ్నము
చేయువాడు) న్న మాయ విడిచపెట్కి ండా
కమేమ స్తింి. అందుచేత న్న మాయతో చాలా జ్ఞబ్గతిగా
ఉండాలి.

77
వేదాహం సమతీతాని వర్మ ి నాని చారుున ।
భవిష్ణయ ణి చ భూతాని మం త్స వేద్ న కశ్ి న ॥
26 ॥

గడిచిపోయన (భూత) కాలములో, ఈ

శ్రప్ప్ంచములో ప్పటిటన వసుివులనిన టినీ న్నను
చూశాను. శ్రప్సుిత వర్మ
ి న కాలములో, ఈ
శ్రప్ప్ంచములో ప్పటిటన వసుివులనిన టినీ న్నను
చూసూి ఉనాన ను.

ర్థబోయే (భవిషయ ) కాలములో, ఈ

శ్రప్ప్ంచములో ప్పట్బో
ట యే వసుివులనిన టినీ
చూడగల సామర్య థ ము నాకు ఉంద్వ. కాని ననున
మశ్రతము, ననున తెలుసుకోవాలని తీశ్రవమైన
తప్నతో, తీశ్రవమైన శ్రప్యతన ము చేసుకునన
వాళ్ళు తప్ప , మిగిలిన వాళ్ళు ఎవి రూ ననున
తెలుసుకోలేకపోత్సనాన రు.

అన్ని జీవులను, వాళ్ళ శ్రీరములను, వాళ్ళ

మనస్తు లలో ఉండే ఆలోచనలు, వాళ్ళ
ఇంబ్ియములు, వాళ్ళళ చేస్థన కరమ లు,
బ్పపంచములో ఉని అన్ని వస్తివులను నేను
చూశాను నేను సరవ జుడ ా న్న. కాన్న ననుి స్తధ్యరణ
జీవులు ఎవవ రూ చూడలేకపోత్తన్ని రు.
ఎందుచేతనంట్ల, మాయ అనే అజ్ఞానమును లేద్య
మొహ్మును ఎవరంతట్ వారే కావాలన్న కోర
తెచుచ కొన్న, కొన్నతెచుచ కొన్న, ఆ మాయక బాన్నసలు
78
అవుత్తన్ని రు. అందుచేత వాళ్ళళ ఈ సంస్తర
రంధములో చకక కొన్న, కషము
ి లక గుర
అవుత్తన్ని రు. ఈ మాయ వాళ్ళ మీద ఎలా
పన్నచేస్ి ందో వాళ్ళళ తెలుస్తకోలేకపోత్తన్ని రు. న్నక
ఈ మాయ వదుద, అన్న విలేస్థన వా ళ్ను ో ఈ మాయ
ఏమీ చేయలేదు. నేను ఆ మాయక బాన్నస అవలేదు,
ఆ మాయ న్నక బాన్నస అయి ఉంి. ఆ మాయను న్న
ఆధీనములో ఉంచుకన్ని ను.

శ్రతిగుణతమ కమైన మయ లేదా మూల శ్రప్కృతి

యొకక సృషి :ట

బ్తిగుణాతమ కమైన (సతివ గుణము, రజో

గుణము, తమో గుణము కలయిక) అయిన మాయ ఈ
బ్పపంచమును సృష్ట ి చేస్ి ంి. మొదట్
మహ్తతివ ము, అహ్ంకారము అనే రండు బ్పధ్యన
తతివ ములను సృష్ట ి చేస్థ, తరువాత
బ్తిగుణాతమ కమైన పంచ సూక్షమ భూతములను (1.
సూక్షమ ఆకాశ్ము, 2. సూక్షమ వాయువు, 3. సూక్షమ
తేజస్తు , 4. సూక్షమ జలము, 5. సూక్షమ భూమి సృష్ట ి
చేస్ి ంి.

తరువాత ఆ సూక్షమ పంచ భూతముల నుండి

సతివ గుణము బ్పధ్యనముగా ఉండే ఒకొక కక సతివ
సూక్షమ భూతము నుండి ఒకొక కక సూక్షమ
జ్ఞానేంబ్ియమును - ఐదు సూక్షమ
జ్ఞానేంబ్ియములను సృష్ట ి చేస్ి ంి - (1. స్తతిివ క
79
సూక్షమ ఆకాశ్ము భూతము నుండి బ్శ్లబ్తేంబ్ియము
(చెవులలో ఉండే వినే శ్క్త),ి 2. స్తతిివ క సూక్షమ వాయువు
భూతము నుండి తవ క్ ఇంబ్ియము (చరమ ములో
ఉండే సు రశ శ్క్త),ి 3. స్తతిివ క సూక్షమ తేజస్తు భూతము
నుండి చక్షు ఇంబ్ియము (కళ్లో ో ఉండే చూసే శ్క్త),ి
4. స్తతిివ క సూక్షమ జలము భూతము నుండి రస
ఇంబ్ియము (న్నలుకలో ఉండే రుచ చూసే శ్క్త),ి 5.
స్తతిివ క సూక్షమ భూమి భూతము నుండి
బ్ాణంబ్ియము (ముకక లో ఉండే వాసన చూసే
శ్క్త)ి సృష్ట ి చేస్ి ంి). తరువాత ఈ స్తతిివ క సూక్షమ
పంచ భూతములన్ని టి నుండి అంతఃకరణము (1.
మనస్తు , 2. బుిధ, 3. చతిము, 4. అహ్ంకారము) అనే
సూక్షమ ఇంబ్ియమును సృష్ట ి చేస్ి ంి.

తరువాత సూక్షమ పంచ భూతములను

పంచీకరణ చేస్థ సూిల పంచ భూతములను సృష్ట ి
చేస్ి ంి.

తరువాత అలాగే సూిల పంచ భూతములలో

ఉండే రజో గుణము బ్పధ్యనముగా తీస్తకొన్న ఒకొక కక
రజో సూిల భూతము నుండి ఒకొక కక
కరేమ ంబ్ియమును (1. నోరు, 2. హ్సిములు, 3.
ాదములు, 4. ాయువు, 5. ఉపస)ి - అనే ఐదు
కరేమ ంబ్ియములను సృష్ట ి చేస్ి ంి. తరువాత ఈ
రాజస సూిల పంచ భూతములన్ని టి నుండి బ్క్తయ్య
బ్పధ్యనమైన బ్ాణమును సృష్ట ి చేస్ి ంి.

80
 తరువాత అలాగే సూిల పంచ భూతములలో
ఉండే తమో గుణము బ్పధ్యనముగా తీస్తకొన్న
బ్పపంచములో మనక కన్నపంచే వస్తివులన్ని టినీ
(బ్పతి రాయి, బ్పతి బ్క్తమి కీట్కములు, బ్పతి చెటుి, బ్పతి
పక్ష, బ్పతి జంత్తవు, బ్పతి మానవ శ్రీరములు) సృష్ట ి
చేస్ి ంి. బ్పపంచములో మనక కన్నపంచే బ్పతి
వస్తివు తమో గుణము యొకక అంశ్మునక
బ్పతీకలు.

బ్తిగుణాతమ కమైన ఈ బ్పపంచము మొతిమును

సృష్ట ి చేస్థన తరువాత, బ్తిగుణాతమ కమైన మాయ
లేద్య మూల బ్పకృతి బ్పతి జీవి మనస్తు లలో తిషి
వేస్తకొన్న కూరొచ న్న రకరకాల భావములను,
ఆలోచనలను (1. స్తతిివ కమైన భావములు - జ్ఞానము,
సంతోషము, ఆనందము, దయ, శాంతి, క్షమ
మొదలైనవి, 2. రాజసమైన భావములు – బ్పవృతిి
(కరమ చేయ్యలనే భావన), కోపము, ఆవేశ్ము,
ఉబ్దేకము, బ్కూరతవ ము, దుఃఖ్ము, బాధ మొదలైనవి,
3. తామసమైన భావములు – అజ్ఞానము, న్నబ్ద,
రదధకము, వాయ మోహ్ము, హింస, మొదలైనవి)
ఉతు తిి, పుటిిస్ి ంి.

ఇలా ఈ సృష్టలో ి పుటిిన బ్పతి వస్తి వు

బ్తిగుణాతమ కముగానే ఉని ి. ఈ శ్రీరము వేరు, నేను
(జీవాతమ ) అన్న అనుకోకండా, ఈ శ్రీరము న్నను అన్న
స్థిరము చేస్తకొన్న, ఈ శ్రీరమునక రయట్ ఉండే
వస్తివులను నాద్వ అన్న స్థిరము చేస్తకొన్న అనే
81
భావనతో మానవులు కూరుకపోయి, కావాలన్న ఆ
మాయను తెచచ పెటుికొన్న, సంస్తరము అనే మహ్మ
ఊబితో కూరుకపోయి, ననుి (పరమాతమ ), న్న అంశ్
అయిన జీవాతమ తన సవ భావమును (పుటుిక,
మరణము, స్తఖ్ము, దుఃఖ్ము లేన్న ఆనంద
సవ రూపమును) మరచపోయి, వారంతట్వారే
అనవసరమైన కషముి లు పడుత్తన్ని రు.

ఇచాఛ దేి షసముఽథన ద్ి ంద్ి మోహ్మన భార్త ।

సర్ి భూతాని సంమోహం సరే ీ య్యంతి ప్ర్ంతప్
॥ 27 ॥

భర్త వంశ్ములో ప్పటిటన ఓ అరుు ను డా

(అన్నక జనమ లలో మంచి సాధన చేసుకునాన వు
కాబటి,ట ఈ జనమ లో ఉతిమ వంశ్ములో
జనిమ ంచావు) I ఇచి (కావాలన్న కోరిక, ర్థగము,
ఇషటము), దేి షము (అకక రేదు ే అన్న ఏవగింప్ప)
ర్థగ దేి షములతో ప్పటిటన ద్ి ంద్ి మోహము, ఏ
జంట్లలోనైనా సరే (సుఖ/దుఃఖము, చలి/వేడి,
లాభ/నషటము, మంచి/చెడు,
అనుకూలము/శ్రప్తికూలము, నాద్వ/ప్ర్థయ
లేదా ఇతర్) అందులో ఒక దానిమీద్ ఇషటమును
(మోహమును, కావాలి), రెండవ దానిమీద్
దేి షము (వదుయ) పెంచుకుంటునాన డు. ఒకరిక్త
మంచి, మరొకరిక్త చెడు అనిపించవచుి .

82
 శ్రప్తి జీవుడు ప్పటిటన (శ్రప్పణ వాయవుని
ీలుి కునన ) క్ష్ణము నుండి అటువంటి
తీశ్రవమైన, వివేకము కోలోప య మోహములో
ప్డిపోయ, ఆ మోహమును పెంచుకుంూ
జీవితమంతా (అలాగే అనిన జనమ లు) దానితోట్ల,
దానికోస వెంప్ర్థేడుత్సనాన డు. ప్ర్ంతప్ =
శ్శ్రత్సవులను (మన లోప్ల ఉండే శ్శ్రత్సవులు –
అరిషడి ర్ము ీ లు - కామ, శ్రకోధ, లోభ, మోహ,
మద్, మతు ర్య ము (దేి షము)) తపించువాడు,
శ్శ్రత్సవులు నీ ముందు నిలవలేరు, అటువంటి
సాధన ఈ జనమ లో నీవు చేసుకునాన వు అరుునా I

బ్పతి జీవులు స్తఖ్మును కలిగించే వస్తివు ల

మీద కోరకలు (రజో గుణము బ్పభావము)
పెంచుకంటున్ని రు. దుఃఖ్ము కలిగించే వస్తివు ల
మీద దేవ షము (రజో గుణము బ్పభావము)
పెంచుకంటున్ని రు. అలా ఆ దవ ందవ ముల మీద
తీబ్వమైన, బుిధ సరగాగ పన్నచేయక వివేకము కోలోు యి,
మోహ్మును (తమో గుణము బ్పభావము)
పెంచుకంటున్ని రు. అలా రజో గుణము, తమో
గుణము బ్పభావముల మధయ ఊగిసలాడి, చవరక
తమో గుణము బ్పభావమునక వశ్మైపోయి, తమో
గుణము వైపు వాలిపోత్తన్ని రు. జీవితమంతా ఇలాగే
గడుపుతూ, ఈ ఇచాచ దేవ షములు బ్పతిరంధకముగా
ఏరు డి, బ్తిగుణాతమ కమైన మూల బ్పకృతిక్త
అతీతమైన పరమాతమ గురంచ ఆలోచంచట్లేదు.
పరమాతమ తతివ జ్ఞానమును ొంంద్యలంట్ల, ఈ
83
రాగదేవ షములక అతీతమైన స్తధన చేస్తకొన్న,
మనస్తు న్న సమతవ ముగా, బ్పశాంతముగా
ఉంచుకోవాలి.

ఈ సృష్టలో
ి అనేకమైన వస్తివు లు
సృష్టంి చరడుత్తన్ని యి. మానవుడు సృష్టం ి చరడిన
వస్తివులను అన్ని టినీ చూస్తిన్ని డు. కాన్న
చూడవలస్థన విధ్యనములో చూడకండా, వేరొక
విధ్యనము చూస్తిని ందువలన ఈ సృష్ట ిలో
కూరుకపోత్తన్ని డు. ఈ సృష్ట ి ఎందుక జరగిని?
ఈ సృష్టక్త
ి కారణము, కరి ఎవరు? ఈ సృష్ట ి ఇలా
ఎందుక సృష్టం
ి చరడిని, అనే విచారణ
చేస్తకోవాలి. ఈ సృష్ట ి ద్యవ రా సృష్ట ి కరిను
తెలుస్తకనే బ్పయతి ము చేస్తకొన్న, ద్యన్నవలన
ొంందవలస్థన, బ్పయోజనమును, జీవిత లక్షయ మును
(మోక్షము) ొంందలేకపోత్తన్ని డు. అలా కాకండా
మానవులు సృష్టం ి చరడిన ఆ, ఆ వస్తివుల మీద కోరక
లేద్య దేవ షము పెంచుకంటున్ని రు. ద్యన్నవలన
వారక్త దవ ందవ మోహ్ము కలుగుతోంి. ద్యన్నవలన
ొంందకూడన్న నషము
ి ను (సంస్తరము)
ొంందుత్తన్ని డు. అరుునుడిలా మనము కూడా
స్తధన చేస్తకంట్ల తపు , ఈ దవ ందవ ముల
మోహ్ము నుండి తపు ంచుకొనుట్ స్తధయ ము కాదు,
అన్న పరమాతమ మనందరనీ హెచచ రస్తిన్ని డు.

84
ఉదాహర్ణ:

5-17 శ్లోకములో “తదుర ద్ధయ సిదాతామ నః

సని
ి న ష్ణఠ సితప ర్థయణః। గచఛ నియ ప్పనర్థవృతిి ం
ానననిరూధతకలమ ష్ణః” – వివరంచన ధృవుడి
ఉద్యహ్రణ చూడుము.

భాగవతము – Book Four – Discourse - 8

నుండి Discourse - 12 - ధృవుడిక్త గురువైన
న్నరదుడు ఉపదేశంచన మంబ్తము, ద్యన్న అరము ధ
“విశ్ి మంతా వాయ పించి అంద్రిలో నివరంచే
ప్ర్మతమ గా భావించి” మరయు న్నరదుడు
బ్పతేయ కముగా ఆ అరము ధ ను మనస్తు లో భావిసూి
తపస్తు చేయమన్ని డు. కాని మయ శ్రప్భావము
వలన ధృవుడి మనసుు లో ర్థజస గుణము
శ్రప్భావము ఉండి, తన పినతలిే సురుచి, ఆమె
కుమరుడు ఉతిముడి పైన తనకు దేి షము
ఉనన ందున వా ళ్ేను తన శ్శ్రత్సవులుగా భావించి,
వా ళ్ేలో తప్ప మిగిలిన వాళ్ు ంద్రిలో
ప్ర్మతమ ను భావించి తప్సుు చేశాడు. ఆ చినన
లోప్ము వలన ధృవుడు వెంట్న్న మోక్ష్ము
ొంద్లేకపోయ్యడు. ఇంకా కొన్ని ళ్ళళ (36,000
సంవతు రములు) పరమాతమ ను యజ ా రూపముగా
ఆరాధించ, సతక రమ ఆచరణ చేస్థ, చతిమును శుిధ
చేస్తకొన్న, బ్కమముగా పరమాతమ ను ొంందుతాడు.
ధృవుడిలో ఈ చని లోపము వలన, పరమాతమ ,

85
ధృవుడిక్త ఫలితమును (చాలా కాలము) ఆలసయ ము
చేస్తిన్ని డు.

ధృవుడు తపస్తు పూరి (పరమాతమ ను

బ్పతయ క్షము) చేస్తకొన్న, అడవి నుండి తన తంబ్డి
రాజధ్యన్నక్త తిరగి వచేచ ట్పు టిక్త, ధృవుడిక్త స్తవ గతము
చెపు టాన్నక్త ఊర బైట్ అందరూ నుంచొన్న ఉన్ని రు.
అకక డ నుంచొన్న ఉని వాళ్ళ లో మొట్మొ ి దట్
ధృవుడి సవతి తలిో స్తరుచ (ఏ పన్ని మీద ధృవుడిక్త
కోపము, దేవ షము ఉని దో) కంటి నీరు పెటుికంటూ
నుంచొన్న ఉని ి. అపుు డు స్తరుచ, ధృవుడితో, నీ
తముమ డు ఉతిముడు నీ కంటె చని వాడు కారటి,ి
తంబ్డి ఒడిలో కూరోచ వాలన్న, నేను న్ననుి కొంచము
కఠినముగా ించాను. కాన్న న్న మనస్తు లో నీ మీద
న్నక ఏ విధమైన కోపము, దేవ షము లేదు. మీరదదరూ
ఒక తలిోక్త పుట్ికపోయిన్న, ఒక తంబ్డి పలోలే,
అని దముమ లు. న్నక నీ మీద ఏ విధమైన చెడు
భావన లేదు, నీవు కూడా ఎవర మీద ఏ విధమైన చెడు
భావన పెటుికోవదుద, అన్న అంి. అి విని ధృవుడు
తన ఆలోచనలోన్న తపుు ను బ్గహించాడు. అపుు డు
ధృవుడిక్త, తన పన్ని , తముమ డు ఉతిముడు మీద
ఉని కోపము, దేవ షము పోయి, బ్పేమగా
మారపోయింి. తరువాత పెదదవాడయ్యయ డు,
ధృవుడిక్త రాజ్ఞయ ధికారము వచచ ంి. తముమ డు
ఉతిముడిన్న బ్పేమగా చూస్తకంటూ తముమ డు ఎన్ని
తపుు చేస్థన్న ఏమీ పటిించుకోలేదు. ఆ తముమ డు
ఉతిముడు యక్షులతో అనవసరము విరోధము
86
పెటుికొన్న, అి యుదధము వరకూ వళ్ళ ంి. ఆ
యుదధములో ధృవుడి తముమ డు ఉతిముడు
మరణించాడు. ఆ యుదధము ఎందుక జరగిందో,
ధృవుడిక్త తెలిస్థన్న, తన తముమ డిన్న యక్షులు
చంారన్న ఆ యక్షుల మీద కోపముతో, న్న తముమ డిన్న
చంపన యక్ష జ్ఞతిన్న రూపు మాాలి అనే ఉదేదశ్ముతో
యక్షుల రాజు, ఉతిమ స్తతిివ క స్తధకడు కబేరుడి
రాజధ్యన్న, అలకాపురన్న ముట్ిడించ, యక్షులతో
తీబ్వమైన యుదధము చేశాడు. ఆ రోజు రాబ్తి
సమయములో ధృవుడు తన గుడారములో విబ్శాంతి
తీస్తకంటూ ఉండగా, ధృవుడి పతృదేవతలు
బ్పతయ క్షమై “నీవు ఎంతో గొపు వంశ్ములో పుటి,ి గొపు
తపస్తు చేస్థ, పరమాతమ ను బ్పతయ క్షము చేస్తకొన్న,
ఇంతటి అధమ స్థితిక్త ిగజ్ఞరపోయ్యవు. అటువంటి
స్తధకడిక్త ఒక జ్ఞతిన్న ధవ ంసము
చేయ్యలనుకోవట్ము యుకమేన్న? ి అన్న అడిగారు.
అపుు డు ధృవుడిక్త మరలా తన తపుు ను అరము ధ
చేస్తకొన్న, ఇపుు డు ఈ యుదధము ఆపట్ము ఎలా అన్న
అడిగాడు. ద్యన్నక్త పతృదేవతలు, నీ కంటె యక్షులక
ఎకక వ శ్క్త ి ఉంి, వాళ్ళళ ఈ యుదధము గెలిచేలా
ఉన్ని రు. అయిన్న సరే నీవు, నీ కంటె ఉతిమ
భకి డైన కబేరుడిన్న ఒకక స్తర సమ రంచ చూడు అన్న
సలహ్మ ఇచాచ రు. ధృవుడు కబేరుడిన్న సమ రంచన
వంట్నే కబేరుడు బ్పతయ క్షమై, తముమ డూ
మనమిదదరమూ ఒకే పరమాతమ భకి లము. మన మధయ
దేవ షము ఉండరాదు. ఈ యుదదమును ఇపుు డే
ఆపేద్యదము. నీక కలిగిన నషము ి నక పరహ్మరము
87
నేను ఇస్తిను, నీవు నీ రాజయ మునక తిరగి వళ్పో ో అన్న
అన్ని డు. ధృవుడిక్త మరలా ఆశ్చ రయ ము కలిగింి.
కబేరుడు ధృవుడి కంటె ఎకక వ స్తధన చేస్తకొన్న,
పరమాతమ మరయు లక్షీమ దేవి అనుబ్గహ్ముతో అన్ని
ఐశ్వ రయ ములక అధిపతి, ఉతిర ికక క అధిపతి,
ధృవుడి కంటె ఎకక వ శ్క్త ి ఉని వాడు, ఈ
యుదధములో గెలిచే స్తియిలో ఉండి కూడా ఈ
విధముగా చెపేు సరక్త, ధృవుడిక్త చని పు టి నుండి
తనలో కలిగే పన్ని మీద దేవ షము, తరువాత
తముమ డి మీద బ్పేమ, ఆ బ్పేమతో యక్షుల మీద
దేవ షము కలిగింి. నేను ఈ రాగ, దేవ షముల మధయ
కొటుిమిటాిడుత్తన్ని ను. ఇపు టి నుండి న్నక ఈ రాగ,
దేవ షములు ఉండకూడదు, రాగ, దేవ షములక
అతీతముగా స్తధన చేస్తకోవాలే తపు , న్నక మరొక
ద్యర లేదు అన్న న్నరయిణ ంచుకొన్న, రాగ, దేవ షములక
అతీతముగా స్తధన చేస్తకొన్న, చవరక ధృవ
మండలము చేర, అకక డ జీవన్ ముకి డై, విదేహ్
కైవలయ ము ొంందుట్క స్థదధముగా ఉన్ని డు.

యేష్ణం తి ంతగతం ప్పప్ం జనానాం

ప్పణయ కర్మ ణం ।
ఽ ద్ి ంద్ి మోహనిరుమ కాి భజంఽ మం
ద్ృఢశ్రవతాః ॥ 28 ॥

ఎవరికైఽ వాళ్ు ప్పప్ములు అంతమయేయ

ద్శ్కు చేరేలా ప్పణయ కర్మ లు చేసుకొని ఉనాన రో,

88
 వా ళ్ే అంతఃకర్ణము శ్రకమముగా శుద్వధ
ప్డుతూ, ఈ ద్ి ంద్ి మోహము కూడా
శ్రకమముగా పూరిగా
ి తగి ీపోయన తరువాత, వాళ్ళు
ధృఢమైన సంకలప ముతో ననున (ప్ర్మతమ ను)
ఆశ్రశ్యసాిరు.

మానవుల మనస్తు లలో జనమ , జనమ ల ాప

సంస్తక రములు, ఈ దవ ందవ మోహ్ములనే
మాలినయ ములు పేరుకపోయి ఉండుట్వలన,
పరమాతమ మీద దృష్టన్న పోనీయకండా, బ్ాపంచక
వస్తివులవైపు, విషయములవైపు మరలుస్ి ంి.
అందుచేత పరమాతమ తపు , పరమాతమ జ్ఞానము
తపు ఈ సృష్టలో ి న్ని ఏదీ న్నక అకక రలేదు, అనే
దృఢమైన న్నశ్చ యము, సంకలు ము
కలగనీయట్లేదు. అందుచేత మన మనస్తు లలో
ఉండే ాప సంస్తక రములు, ఈ దవ ందవ
మోహ్ములను బ్పక్షాళ్న చేస్తకందుక,
కడుగుకందుక పుణయ కరమ లు చేస్తకోవాలి. అపుు డు
బ్కమముగా మనస్తు పరశుబ్భపడి, మనస్తు లో పుణయ
సంస్తక రములు పెరగి, ఈ దవ ందవ మోహ్ములు
పూరిగా తొలగిపోయి, పరమాతమ తపు , పరమాతమ
జ్ఞానము తపు ఈ సృష్టలో ి న్ని ఏదీ న్నక అకక రలేదు,
అనే దృఢమైన న్నశ్చ యము, సంకలు ము కలిగి,
పరమాతమ ను ఆబ్శ్యిస్తిరు.

89
జర్థమర్ణమోక్ష్యయ మమశ్రశితయ యతంతి యే ।
ఽ శ్రబహమ తద్వి దుః కృతు న మ్ అధ్యయ తమ ం కర్మ
చాఖిలం ॥ 29 ॥

ముసలితనము, మర్ణము మళీు , మళీు

ర్థకుండా పూరిగా
ి విముక్త ిొందుట్ కోసము ననున
(ప్ర్మతమ ను) ఆశ్రశ్యంచే శ్రప్యతన ము
నిర్ంతర్ము ఎవరైఽ చేసూి ఉంటారో, వాళ్ళు

నిఖిల ఉప్నిషత్సిలలో శ్రప్రద్మై ధ న ఆ

ప్ర్మతమ ను తెలుసుకుంటారు. ప్ర్శ్రబహమ
యొకక ప్రిపూర్ ామైన సి భావమును
తెలుసుకుంటారు. తన యొకక (ఆతమ )
సి రూప్మును కూడా తెలుసుకుంటారు. కర్మ ల
యొకక సి భావమును, శ్రప్భావములను,
ఫలితములను కూడా అంతా పూరిగా ి అర్ ము
ధ
చేసుకుంటారు.

జగదుీరు ఆద్వ శ్ంకర్థచార్య గారి భజ

వింద్ం లోని “ప్పనర్పి జననం ప్పనర్పి
మర్ణం ప్పనర్పి జననీ జఠరే శ్యనమ్ |
ఇహ సంసారే బహు దుసాిరే కృప్య్యஉప్పరే
ప్పహి ముర్థరే” అని టుోగా జనమ , వారకధ య ము,
మృత్తయ వు అనే సంస్తర చబ్క బ్భమణము నుండి
పూరిగా విముక్త ి కలగాలంట్ల ఏ పరమాతమ తతివ
జ్ఞానము ఒకక ట్ల శ్రణయ ము, మరొక మారము
గ లేదు. ఏ
పరమాతమ తతివ ము న్నఖిల ఉపన్నషత్తి ల
90
వాకయ ములలో బ్పస్థదధముగా ఉని దో, ఏ పరమాతమ
సవ రూపము అందర హ్ృదయములలో ఉని దో, ఏ
పరమాతమ సవ రూపము బ్పపంచములో కన్నపంచే బ్పతి
వస్తివులోనూ పరమ మూల తతివ ముగా ద్యగి ఉని దో,
ఏ పరమాతమ సవ రూపము కంటిక్త ఎదురుగుండా
ఉన్ని , ఆ పరమాతమ ఎకక డో ఉన్ని డు అన్న
అనుకంటూ స్తధ్యరణ మానవులు
చూడలేకపోత్తన్ని రో అటువంటి పరమాతమ తతివ
జ్ఞానమే కలగాలి అన్న ఎవరైతే పరమాతమ ను
ఆబ్శ్యించ, న్నరంతరము చేయవలస్థన స్తధన
బ్శ్దధగా చేసూి ఉంటారో, అటువంటి వారు పరబ్రహ్మ
తతివ మును, పరబ్రహ్మ సవ రూపమును, ఆతమ
తతివ మును, కరమ సవ భావమును, కరమ ల బ్పభావము,
ఫలితముల గురంచ సంపూరముణ గా
తెలుస్తకంటారు.

7-2 శ్లోకములో “ాననం ఽఽహం సవిాననమ్

ఇద్ం వక్ష్యయ మయ శ్లషతః । యద్ ానతాి న్నహ
భూయోఽనయ త్ ానతవయ మవశిషయ ఽ” చెపు నటుో
– ఆ పరమాతమ తతివ జ్ఞానము కలిగినట్ోయితే ఆతమ
తతవ ము, పరమాతమ సవ రూపము పూరిగా
తెలుస్తకంటాడు. తెలుస్తకోవలస్థని ఏమీ
మిగలదు.

సాధభూతాధదైవం మం సాధయజము
న చ యే
విదుః ।

91
శ్రప్య్యణకాలేఽపి చ మం ఽ విదురుయ క ిచేతసః ॥
30 ॥

శ్రప్ప్ంచములో ఉండే అనిన వసుివులలో,

దేవ లోకములలో దేవతలలో, మనము చేర
యజము న లలో, ప్పణయ కర్మ లలో మూల
కార్ణముగా ఉండే ప్ర్మతమ సి రూప్మును
ఎవరైఽ తెలుసుకుంటారో, వాళ్ళు

ఈ శ్రీర్ములు వద్వలి, పై లోకములకు

శ్రప్య్యణము చేర సమయములో ననున ఎవరైఽ
సమ రించ గలుగుతారో, వాళ్ళు సరైన, నిజమైన
ప్ర్మతమ తతి ాననము కలిగి ఉనన వా ళ్ళే .
వాళ్ళు , వాళ్ు మనసుు ను నిశ్రగహించుకొని,
సరైన విషయములో (ప్ర్మతమ ను) ఏకాశ్రగతతో
నిలబెటుటకునన వాళ్ళు అవుతారు.

ఇటువంటి భావనతో మనస్తు ను ఏకాబ్గతతో

పరమాతమ మీదే కేంబ్దీకరంచ ఉంచగలిగినవారు, ఈ
శ్రీరమును విడిచ, మరొక శ్రీరము ొంందుట్క
బ్పయ్యణము చేసే సమయములో కూడా ననుి
(పరమాతమ ను) మరవకండా సమ రంచగలుగుతారు.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ - 4 లేదా 6-4-3 –

“తద్య థా తృణజలాయకా తృణసాయ నిం
గతాయ 2నాయ మశ్రకమ మ శ్రకమయ తామ న
ముప్సగంహర్ ఽయ వ వాయ మఽమ ద్గం
92
శ్రీర్ం నిహతాయ విదాయ ం గమయతాి 2నయ మ
శ్రకమమ శ్రకమయ తామ న ముప్సగంహర్తి” - తృణ
జలా యక ద్ృష్ణటంతము – తృణ జలూకము అనే
ఒక గడిి పురుగు లేద్య చీమలు మొదలైన పురుగులు
ఒక గడిి పోచ చవర వరకూ వళ్,ో ఆ గడిిపరకను వనక
కాళ్తో
ో గటిిగా పటుికొన్న, ముందు కాళ్తో ో మరొక
గడిిపరకను జ్ఞబ్గతిగా పటుికొన్న, ఆ గడిిపరక మీద పటుి
వచచ న తరువాత మాబ్తమే వనకాల గడిిపరకను
విడిచపెటుిత్తంి. ఆ విధముగానే జీవుడు కూడా
తన పూరవ శ్రీరమును విడిచపెట్క ి ండానే, తన
కరామ నుగుణముగా తరువాత ొంందబోయే శ్రీరమును
పటుక ి నే బ్పయతి ము చేస్తిడు. ఈ బ్పయతి మునే
బ్పయ్యణ కాలము (ఈ లోకము నుండి మరొక
లోకమునక వళ్ళ ట్ము) అంటారు. ఆ రండవ
శ్రీరము ొంంిన తరువాత, తన మొదటి శ్రీరమును
విడిచపెటుిత్తంి. పూరవ వాసనలతో,
సంస్తక రములతో, తాను ొంంిన కొతి శ్రీరమును
న్ని అనే భావము ొంందుతాడు.

జీవుడు తన శ్రీరమును విడిచే చవర

క్షణములలో, తన తరువాత జనమ తాలూక
భావనలను, సూచనలను లేశ్ మాబ్తము
ొంందుతాడు. ఆ సూచనలను అనుసరంచ తరువాత
జనమ ఉంటుంి. ఆ సమయములో శ్రీరములో
బ్ాణములు కంగజస్తిని , రయట్క లాగేస్తిని
ీడతో తాను పడే బాధ కారణముగా, జీవుడు ఆ
సూచనలను అరము ధ చేస్తకనే పరస్థితి స్తధ్యరణ
93
మానవులలో ఉండదు. కాన్న తరువాత జనమ లో తన
సంస్తక రములను ఉదదరంచుకోవాలంట్ల, ఆ బ్పయ్యణ
కాల సమయములో, ఈ జనమ ఆఖ్ర క్షణములలో
జీవుడు పరమాతమ ను సమ రంచుకోవాలి. అపుు డు ఆ
జీవుడు, కలిగే బాధలు అనుభవమునక రాకండా,
తన తరువాత జనమ తాలూక భావనలను,
సూచనలను అరము ధ చేస్తకోగలుగుతాడు, తన
సంస్తక రములను ఉదదరంచుకోగలుగుతాడు.
తరువాత జనమ లో పరమాతమ తతివ జ్ఞానము కొరక
స్తధన చేయగలుగుతాడు. ఈ జనమ చవర
క్షణములలో పరమాతమ ను సమ రంచాలంట్ల,
జీవితమంతా పరమాతమ న్నమము లేద్య రూపమును
సమ రసూి ఉండాలి.

మహ్మ భాగవతము – Book Five – Discourse

- 8 – 27 - భర్త్సడు మహరి,ష తను పెంచుకని
జింక పలపైో వాయ మోహ్ము పెంచుకొన్న, తన జనమ
చవర క్షణములలో ఆ జింక పలో తను లేకండా ఎలా
బ్రతకగలదు అన్న చంతిసూి మరణించనందున,
ఆయన తరువాత జనమ లో జింక పలోగా పుడతాడు.

ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు

ఉప్నిషత్సు శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి
శ్రీకృష్ణారుున సంవాదే ాననవిాననయో నామ
సప్మోి ఽధ్యయ యః ॥ 7 ॥

94
మంగళా శోేకములు
యశ్రతయోగేశ్ి ర్ః కృషోా యశ్రత ప్పరోధ ధనుర్ర్ధ ఃl
తశ్రత శ్రీరిి జయో భూతిస్త్రుధవా నీతిమతిర్మ మ ll

అధ క్ష్మ శ్రప్పర్నా
ధ
యద్క్ష్ర్ప్ద్శ్రభషటం మశ్రతాహీనం చ యద్భ వేత్ l
తతు ర్ి ం క్ష్మయ తాం దేవ నార్థయణ నమోసుిఽ
ll

అధ భగవత్ సమర్ప ణమ్

కాయేన వాచా మనరంశ్రద్వయైర్థి
బుధ్యయ తమ నావా శ్రప్కృఽ సి భావాత్ l
కరోమి యద్య త్ సకలం ప్ర్స్మమ
నార్థయణయేతి సమర్ప య్యమి ll

అధ లోకక్షేమ శ్రప్పర్నా
ధ
సరేి భవంత్స సుఖినః సరేి సంత్స నిర్థమయ్యః
l
సరేి భశ్రదాణి ప్శ్య ంత్స మ కశిి త్
దుఃఖభాగభ వేత్ ll

అధ మంగళ్మ్
శ్రశియః కంతాయ కళాయ ణ నిధయే నిధయేరినాధ మ్
l
శ్రీవేంకట్ నివాశాయ శ్రీనివాసాయ మంగళ్మ్ ll

95
కృషా నామ సంీర్న
ి
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l

96
అథ శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు ఉప్నిషత్సు
శ్రబహమ విదాయ నాం యోగశాస్త్రి శ్రీకృష్ణారుున
సంవాదే అక్ష్ర్శ్రబహమ యో నామ
అషటమోఽధ్యయ యః ॥
అరుున ఉవాచ ।
క్తం తశ్రద్ర హమ క్తమధ్యయ తమ ం క్తం కర్మ
ప్పరుషోతిమ ।
అధభూతం చ క్తం శ్రపోక ిమధదైవం క్తముచయ ఽ ॥
1॥
అరుునుడు, ప్ర్మతమ ను ఈ శ్రప్శ్న లు
అడిగాడు:
క్తం తశ్రద్ర హమ - తత్ = పరోక్షముగా ఉండే.
జగత్ కారణమైన పర బ్రహ్మ , పరమాతమ సవ రూపము
ఏమిటి?
క్తమధ్యయ తమ ం - ఈ శ్రీరము పన్న చేయుట్క,
ఈ శ్రీరములో ఉండేి ఎవరు? జీవుడు యొకక
సవ రూపము ఏమిటి?
క్తం కర్మ ప్పరుషోతిమ - కరమ అంట్ల ఏమిటి?
దేన్నన్న సతక రమ గా తెలుస్తకోవాలి? ప్పరుష =
శ్రీరములో న్నవస్థంచేవాడు (జీవుడు). ప్పరుషోతిమ =
జీవుల కంటె ఉతిముడు – అన్ని శ్రీరములలో,
లోపలా, రయట్ - అంతటా వాయ పంచ, న్నయంబ్తించే
వాడు!

97
 అధభూతం చ క్తం శ్రపోక ిమ్ - ఈ
బ్పపంచములో ఉండే కన్నపంచే, కన్నపంచన్న
వస్తివులు, పద్యరము
ధ లు (భూతములు) తతివ ము
ఏమిటి? ఈ వస్తివుల గురంచ ఎలా తెలుస్తకోవాలి?
అధదైవం క్తముచయ ఽ - ఈ లోకములో అనేక
మంి, తమ కోరక లను తీరుచ కొనుట్క అనేక మంి
దేవతలను పూజిస్తిన్ని రు, ఉాస్థస్తిన్ని రు. ఆ
దేవతల యొకక తతివ ము ఏమిటి?
అధయజఃన కథం కోఽశ్రత దేహ్మఽరమ నమ ధుసూద్న।
శ్రప్య్యణకాలే చ కథం జ్ఞయో
న ఽర నియతాతమ భిః
॥2॥
అధయజఃన కథం కోఽశ్రత - చాలా మంి చాలా
యజముా లు చేస్తిన్ని రు. ఆ యజము ా లలో ఏ
దేవతను ఉాస్థంచాలి?
దేహ్మఽరమ నమ ధుసూద్న - ఆ యజము
ా ఈ
శ్రీరములోనే ఉాస్థంచాలి అంట్ల, అి ఎలా
చేయ్యలి? మధుసూద్న = మానవులలో ఉండే
తామస భావములను (అజ్ఞానము, సందేహ్ములు)
తొలగించ, సంహ్రంచేవాడా!
శ్రప్య్యణకాలే చ కథం జ్ఞయో
న ఽర
నియతాతమ భిః - తరువాత మరొక దేహ్ములో
బ్పవేశంచుట్క (పునరన ు మ ), ఈ దేహ్మును విడిచపెట్లి
(మరణ) సమయములో, శ్రీరములో బ్ాణములు

98
కంగజస్తిని , రయట్క లాగేస్తిని ీడా ఎంతో
ఉండగా, ఏకాబ్గతతో న్ననుి ఎలా ధ్యయ న్నంచాలి?
• శ్రీభగవానువాచ ।
అక్ష్ర్ం శ్రబహమ ప్ర్మం
సి భావోఽధ్యయ తమ ముచయ ఽ ।
భూతభావోద్భ వకరో విసర్ఃీ కర్మ సంజినతః ॥
3॥

భగవానుడు శ్రీకృష్ణాడు ఇలా అంటునాన డు

l పైన అరుునుడు అడిగిన శ్రప్శ్న లకు, ప్ర్మతమ
ఈ విధముగా జవాబు చెప్పప త్సనాన డు:
అక్ష్ర్ం శ్రబహమ ప్ర్మం - అక్ష్ర్ం =
విన్నశ్నము లేన్ని. శ్రబహమ = అన్ని ంటికంట్ల పెదది.
ద్యన్న కంటె పెిద, సమానమైని ఇంకొకటి లేదు. ఏ
విధమైన వికారములు లేన్న, విన్నశ్నము లేన్న,
శాశ్వ తమైని, అనంతమైన సవ రూపమే పర బ్రహ్మ .
ప్ర్మం = ఉతక ృషమై ి ని. “అశ్రశుతయే ఇతి
అక్ష్ర్ం = పరమితము లేన్ని, అంతటా వాయ పంచ
ఉని అనంతమైన సవ రూపము పర బ్రహ్మ .
సి భావోఽధ్యయ తమ ముచయ ఽ - ఈ శ్రీర్మును
ప్నిచేయసూి, శ్రీర్ములో ఉనన ద్వ, పైన చెపిప న
ప్ర్ శ్రబహమ యొకక అంశ్ము, భాగము - జీవుడు.
అద్వ లేకపోఽ ఈ శ్రీర్ము ప్నిచేయదు. దానిని
షోడశ్కళాతమ క ప్పరుష్ణడు – చైతనయ వంతమైన
జీవాతమ అంటారు.

99
 శ్రప్శోన ప్నిషత్ – 6 వ శ్రప్శ్న లో – 2,3,4 –
“తస్మమ స హోవాచః ఇహైవానిః శ్రీరే సోమయ స
ప్పరుషో యరమ న్నన తాః షోడశ్ కలాః శ్రప్భవరథతి” ,
“స ఈక్ష్య ఞ్ి శ్రకే కరమ నన హ ముశ్రతాని ఉశ్రతాక నోి
భవిష్ణయ మి, కరమ నాి శ్రప్తిషిటఽ శ్రప్తిష్ణటసాయ మీతి”,
“స శ్రప్పణ మసృజత శ్రప్పణశ్రచి దాయం ఖం వాయ
రోుయ తి ర్థప్ః ప్ృథివీస్త్నియయం, మనః అనన
మనాద్గి ర్య ం తపో మస్త్నాిః కర్మ లోకా లోకేష్ణ చ
నామ చ” - షోడశ్ (16) కళ్లు ప్ర్మతమ కు
ఉప్పధ భూతములు. అవి – 1. ప్ర్మతమ
శ్రప్పణము (అంతర్థతమ ) సృజించెను, ఆ
శ్రప్పణము నుండి 2. శ్రశ్ద్,య ఆ శ్రశ్ద్య నుండి 3.
ఆకాశ్ము, 4. వాయవు, 5. ఽజసుు , 6. జలము, 7.
భూమి, 8. ాననకరేమ ంశ్రద్వయములు (10), 9.
మనసుు , 10. అనన ము, 11. అనన ము నుండి –
బలము, 12. తప్సుు , 13. మంశ్రతములు, 14.
కర్మ లు, 15. లోకములు, 16. లోకములయందు
పేరుే
భూతభావోద్భ వకరో విసర్ఃీ కర్మ సంజినతః -
భూత = ప్పట్లటవి. ప్పటుటట్కు కార్ణము, తరువాత
పెరుగుట్ లేక మరుప చెందుట్, విశ్లషములకు
లోనవుట్కు కార్ణము ఆ జీవుడు చేసుకునన
సతక ర్మ లు మశ్రత . ఆ సతక ర్మ లు దేవతలకు
చెందుట్కు ఆ, ఆ వసుివులని భౌతికముగా
మరియ మనరకముగా విడిచిపెటుటట్ –
యజమున లు, య్యగములు, హోమములు,
100
దానములు, ఇషి,ట పూర్ము
ి (న – మమ = నాద్వ
కాదు).
ముందు చెపు న అధ్యయ యములో – 7-5 శ్లోకము
చూడుము. బ్పతీ జీవి తను చేస్తకని కరమ లను
అనుభవించుట్క అనుకూలముగా ఈ బ్పపంచము
యొకక రచన (పుటుిక, సృష్ట)ి ఉని ి. ఈ సృష్ట ిక్త
మూలము జీవులు చేస్తకని (సమిష్ట)ి కరమ లు. ఏ
జీవి పుణయ కరమ లు చేస్థ పుటుితాడో, ఆ జీవిక్త
సతఫ లితములు అందుతాయి. ఏ జీవి ాప కరమ లు
చేస్థ పుటుితాడో, ఆ జీవిక్త కషి ఫలములు
అందుతాయి.
బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 3 లేక 5-8-8, 9,
10, 11 – “సహోవాచై తదైి తద్క్ష్ర్ంగారి
శ్రబాహమ ణ అభివద్...” “ఏతసయ వా అక్ష్ర్సయ
శ్రప్శాసన్న గారి ీ సూర్థయ చంశ్రద్మసౌ విధృతౌ
తిషటతః ఏతసయ వా ఆక్ష్ర్సయ .....”, “యో వా
ఏతద్క్ష్ర్ం గార్య ీ విద్వతాి 2సమిలోేకే జుహోతి...”,
“తదాి ఏతద్క్ష్ర్ం గార్య ీ ద్ృషటం శ్రశుతగం
శ్రశోశ్రతమంత....” - ఈ బ్పపంచములో కనరడేవి,
కనరడనవి – అన్ని ంటికీ మూల ఆధ్యరమైని - పర
బ్రహ్మ . పర బ్రహ్మ యొకక ఆజను ా , శాసనము, సంకలు
శ్క్త ి అనుసరంచ ఈ బ్పపంచములోన్న అనీి (సూరయ ,
చంబ్ద, నక్షబ్తములు, ఆకాశ్ము, వాయువు, అగిి ,
జలము, భూమి మొదలైనవి సమసిమూ) వాటి
న్నయతములక లోరడి వయ వహ్రస్తిన్ని యి. మూల
బ్పకృతి నుండి వచచ న బ్తిగుణాతమ కమైన అవాయ కృత
101
ఆకాశ్ము మరయు సమసి భూతములు లేక
వస్తివులు, పద్యరము
ధ లు ఈ అక్షరమును ఆబ్శ్యము,
ఆధ్యరము చేస్తకొన్న ఉని వి.
శ్రబహమ సూశ్రతములు – శ్రప్ధమోధ్యయ యము –
తృతీయ ప్పద్ము - 3. అక్ష్ర్థధకర్ణమ్ – 10.
అక్ష్ర్మంబర్థంతధృఽః, 11. సాచ శ్రప్శాసనాత్

అధభూతం క్ష్రో భావః ప్పరుషశాి ధదైవతం

।
అధయజోనఽహ వాశ్రత దేహ్మ దేహభృతాం వర్ ॥
4॥
అధభూతం క్ష్రో భావః - కనిపించే,
కనిపించని అనిన వసుివులు, ప్దార్ము ధ ల
(భూతములు) మూలము శ్రతిగుణతమ కమైన
మూల శ్రప్కృతి. ఆ వసుివుల, ప్దార్ము ధ ల
సి భావము అనితయ ములు, వినాశ్నము
అవుతాయ.
బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 2 లేక 4-3-2,4 –
“తదేత న్మమ ర్ం ి యద్నయ దాి యోశాి నిరిక్ష్య
చైి తనమ ర్ ియ తతిథు త తతు తైస్మయ తసయ
మూర్రి ియ తసయ ....” – పరబ్రహ్మ క మూరి, అమూ రి
అన్న రండు సవ రూపములు ఉని వి. మూరి
సవ రూపము భూమి, జలము తేజస్తు ......).

102
 ప్పరుషశాి ధదైవతం - ప్పర్షః =
హిర్ణయ గరుభ డు – సృష్టక్త ి ముందు సమయము
మరయు సృష్ట ి తరువాత సమయము మధయ భాగము.
అన్ని శ్రీరములో ఉండే దేవతలందరకీ
బ్శేషమై
ి నవాడు, సృష్టన్ని చేయుట్క పరమాతమ
తరువాత, తన ాబ్తను చేసే, హిరణయ గరుభ డు (కారయ
బ్రహ్మ , సూబ్తాతమ ) అనే సమిష్ట ి బుిధ అనే జీవుడు, ఆ
శ్రీరములలో ఉండే ఇంబ్ియములలో అధిష్టం ి చన
దేవతలను న్నయంబ్తిసూి ఉండేవాడు – అధదైవతం
= దేవతల తతివ ము (ఐతరేయోప్నిషత్ – శ్రప్ధమ
అధ్యయ యము – శ్రప్ధమ, ద్వి తీయ ఖండములు)
అధయజోనఽహ వాశ్రత దేహ్మ దేహభృతాం
వర్ - ఈ శ్రీరము లోపల భావనతో, లేక శ్రీరముతో
చేసే అన్ని యజము ా లక (వేదములో కరమ కాండ,
ఉాసన్న కాండము లేక జ్ఞాన కాండలో వివరంచనవి)
అధిష్ిన దేవత, ఆ యజము ా లలో పూజలను
అందుకనేవాడిన్న, ఆ యజము ా లక ఫలములు
ఇచేచ వాడిన్న – నేనే. ఈ దేహ్ముతో యజముా చేస్తిరు
కారటిి, ఈ దేహ్మూ నేనే. ఈ దేహ్ములో కూడా
(హ్ృదయులో) యజ ా రూపముగా ననేి భావన
చేస్తకోవాలి. (ప్ర్మతమ - యజోనవై విష్ణాః, సర్ి ం
విష్ణా మయం జగత్స)
• అంతకాలే చ మ వ సమ ర్నుమ కాిి
కలేవర్ం ।
యః శ్రప్య్యతి స మదాభ వం య్యతి
నాసియ శ్రత సంశ్యః ॥ 5 ॥
103
 అంతకాలే చ మ వ సమ ర్నుమ కాిి
కలేవర్ం - ఎవరైతే ఈ శ్రీరమును విడిచపెటిి వళ్ళళ
చవర క్షణములలో ననుి మాబ్తమే (శ్ర ీకృష్యణడిన్న
మాబ్తమే) సమ రంచుకంటూ బ్ాణములను
విడిచపెటుితారో.
యః శ్రప్య్యతి స మదాభ వం య్యతి నాసియ శ్రత
సంశ్యః - 1. శ్రీరమును విడిచపెట్లి తతి
ాననులు (ఈ దేహ్ము నేను కాదు అనే సతయ ము వార
మనస్తు లో స్థిరముగా ఉని వా ళ్ళో – జీవన్ ముకి లు)
మరు క్షణములో ననుి ొంంి తీరుతారు. 2.
శ్రీరమును విడిచపెట్లి ఉప్పసకులు ననుి
ఉాస్థసూి, స్థిరముగా ననేి సమ రంచుకంటూ
శ్రీరమును విడిచపెటుితారో, వాళ్ళళ హిరణయ గరుభ డు
యొకక సతయ లోకమునక చేర, హిరణయ గరుభ డి నుండి
తతివ జ్ఞానమును ొంంి తరువాత వాళ్ళళ ననేి
ొంందుతారు (బ్కమ ముక్త).ి 3. శ్రీరమును విడిచపెట్లి
సాధ్యర్ణ మనవులు బ్కమముగా ననుి ొంందుట్క
అవకాశ్ము కలిగేలా ఉతిమ జనమ ొంందుతారు. ఈ
విషయములో ఏ విధమైన సంశ్యము లేదు. ఏ
భావముతో జీవితమంతా గడుపుతారో, చవర
క్షణములో అదే భావన వస్తింి. చవర క్షణములో ఏ
భావముతో చన్నపోతారో, ఆ భావముతో న్నండి ఉని , ఆ
భావనక తగటు గ ిగా తరువాత జనమ లభిస్తింి.
• యం యం వాపి సమ ర్నాభ వం తయ జతయ ంఽ
కలేవర్ం ।

104
 తం త వైతి కంఽయ సదా
తదాభ వభావితః ॥ 6 ॥

యం యం వాపి సమ ర్నాభ వం తయ జతయ ంఽ

కలేవర్ం - ఎవరైతే శ్రీరమును విడిచపెట్లి చవర
క్షణములలో ఏ, ఏ భావములను సమ రంచుకంటూ,
బ్ాణములు విడుస్తిరో,
తం త వైతి కంఽయ సదా
తదాభ వభావితః - న్నరంతరం ఆ భావనలో ఆ జనమ
గడిపనందు వలన, ఆ భావనలక తగటు గ ిగా, ఆ
భావనలో అనుకూలముగా న్నండి ఉని తరువాత
జనమ ొంందుతారు.
ఈశావాసోయ ప్నిషత్ – 16, 17, 18 –
“పూషన్నన కరే ష యమ సూర్య శ్రప్పాప్తయ వూయ హ
ర్శిమ న్ సమూహ ...”, “వాయర్నిల మమృత
మధేద్ం భసామ ంతగ ీ శ్రీర్ం”, “అగేన నయ
సుప్ధ్యర్థయే అసామ న్ విశాి ని దేవవయనాని
విదాి న్” ఓ సూరయ దేవా! నేను న్ననుి ఆబ్శ్యించ,
ఉాస్థంచాను. నీ ద్యవ రా న్న చీకటి (అజ్ఞానము)
తొలగిపోవాలన్న అనుకన్ని ను. కాన్న న్న చవర
క్షణములో ఏ ఉాసన చేయలేక పోత్తన్ని ను. నేను,
నీక చేస్థన ఉాసనలను గురుించుకొన్న, న్నక వాటిక్త
తగ గ మంచ ఫలితములను ఇవువ ము. ఈ శ్రీరము
నందుని బ్ాణ వాయువు సరావ తమ క బ్ాణముతో
లీనమవుగాక. ఓ అగిి దేవా! ఈ జీవితమంతా న్ననుి
ఆరాధించాను, ఉాస్థంచాను. ఈ చవర క్షణములో
105
న్నక ఏకాబ్గత కదురుట్ లేదు. ఒకక స్తర నీక
నమస్తక రము ఒకక ట్ల చేయగలను. అంతక మించ
శ్క్త ి లేదు. నేను నీక చేస్థన బ్కత్తవులను
గురుించుకొన్న, న్న లోన్న దోషములు, చెడు ఆలోచనలు,
ాప బుిధ తొలగించ, న్నక ఈ క్షణములో న్నక సరైన
సమ రణను ఇచచ , పరశుదధముగా చేయము.
ఉదాహర్ణ:
ద్య ఎకుక వైఽ అద్వ కోరికగా మరుత్సంద్వ.
మహ్మ భాగవతము – Book Five – Discourse -
8 – 27 - భర్త్సడు మహరి,ష తను పెంచుకని జింక
పలపైో వాయ మోహ్ము పెంచుకొన్న, తన జనమ చవర
క్షణములలో ఆ జింక పలో తను లేకండా ఎలా
బ్రతకగలదు అన్న చంతిసూి మరణించనందున,
ఆయన తరువాత జనమ లో జింక పలోగా పుడతాడు.
• తసామ తు రేి ష్ణ కాలేష్ణ మమనుసమ ర్
యధయ చ।
మయయ రిప తమనోబుద్వధర్థమ వైషయ సయ సం
శ్యం ॥ 7 ॥

తసామ తు రేి ష్ణ కాలేష్ణ మమనుసమ ర్

యధయ చ - నీ జీవిత చవర క్షణములో నేను గురుి
రావాలంట్ల, నీ జీవిత బ్పతి క్షణములోనూ, నీ
కరామ చరణ. నీ బాధయ తలను (జీవితమనే యుదదము)
నీవు చేస్తకంటూ, ననేి సమ రంచు కొంటూ ఉండు.

106
 మయయ రిప తమనోబుద్వధర్థమ వైషయ సయ సం
శ్యం - న్నయందే నీ మనస్తు ను, బుిధన్న
సమరు ంచుకొన్న, న్నక సమరు ంచన నీ మనస్తు ,
బుిధన్న చెదర పోకండా చూస్తకంట్ల, నీ చవర
క్షణములలో ననేి నీవు తపు కండా ొంందుతావు. ఈ
విషయములో సందేహ్ము లేదు. న్న మీద నీక
ఏకాబ్గత కలగకపోతే, నీ మనస్తు లో ఏదో మాలినయ ము,
లోపము ఉని ట్లో. అపుు డు నీవు సతక రమ ఆచరణ (3-
16 శ్లోకము చూడుము) చేస్తకొన్న, నీ మనస్తు ను
శుదధము చేస్తకోమన్న ముందే చెాు ను కద్య.
అభాయ సయోగయకే ిన చేతసా నానయ గామినా ।
ప్ర్మం ప్పరుషం ద్వవయ ం య్యతి
ప్పర్థథనుచింతయన్ ॥ 8 ॥
నీ మనస్తు న్న మీద స్థిరముగా న్నలువుట్లేదు
అంట్ల, ద్యన్నక్త ఒకట్ల ఉాయము. నీవు న్నరంతరము
అభాయ సము చేస్తకొన్న (6-35 - అభాయ రన కంఽయ)
“తశ్రత రథతౌ యశ్రతః అభాయ సః – అభాయ సము
బ్కమముగా పెంచుకొన్న యోగము (మనస్తు లో ఇతర
చతి వృత్తిలు ఆగిపోయి, పరమాతమ ఒకక ట్ల
మనస్తు లో స్థిరముగా న్నలిచ, పరమాతమ తో
అనుసంధ్యనము అగుట్) ద్యకా తీస్తకవళ్ళళ లి.
మనస్తు ను ఇతర బాహ్య బ్పపంచపు విషయముల
వైపు వళ్ళ కండా చూస్తకోవాలి.
ఓ ారాు! గురువు, శాస్త్సి బోధలను న్నరంతరము
మననము చేస్తకంటూ, పరమాతమ ను మాబ్తమే

107
మనస్తు లో స్థిరముగా బ్పతిష్టం
ి చుకొన్న, ఉాసన చేసేి
అలౌక్తకమైన, సరోవ తిమమైన, పురుష్యడును
(అంతటా వాయ పంచ, అన్ని శ్రీరములలో ఉండే
పరమాతమ ను) తపు కండా ొంందుతారు.
• కవిం
ప్పర్థణమనుశారతార్మణ్యర్ణీయంసమ
నుసమ రేద్య ః।
సర్ి సయ
ధ్యతార్మచింతయ రూప్మద్వతయ వర్ ం
ా
తమసః ప్ర్సాిత్ ॥ 9 ॥

కవిం - (ఈశావాసోయ ప్నిషత్ – 8 – “స

ప్ర్య గాచుఛ శ్రకమకాయ మశ్రవణ మసాన విర్గం
శుద్ధ మప్పప్ విద్ధమ్, కవిర్మ నీషీ ....”) - శ్రకాంత
ద్ర్శ నమ్ = గడిచపోయిన (భూత), వరిమాన, భవిషయ
కాలములలో (న్నత్తయ డు, సరవ కాల, సరావ వసిలలో)
ఉండేవాడు, విషయములు అనీి తెలిస్థన వాడు,
సరవ జుడుా , అన్ని టి యందు వాయ పంచనవాడు
పరమాతమ .
ప్పర్థణః = ప్పర్థ ఆపి నవః - (కఠోప్నిషత్ 1-
2-18 – “న ాయఽ శ్రమియఽనా విప్శిి త్
నాయంకుతశిి నన బభూవ కశిి త్ ....”) -
పరమాతమ బ్ాచీన కాలములో ఉని వాడైన్న
ఎలోపుు డూ కొతిగానే ఉంటాడు. ఎపు టికీ ాతరడడు.
ఏ రకమైన భావ వికారములు, మారుు ఉండదు, ఒకే
సవ రూపము కలిగి ఉంటాడు. “అమూలే మూలే
108
భావాత్ అమూలం మూలం = అన్ని ంటికీ
కారణమైన పరమాతమ క మరొక కారణము లేదు.
“అమూలే మూలే భావాత్ అమూలం మూలం
అనుశారతార్ - (బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ –
3 లేక 5-8-8, 9, 10, 11. శ్రబహమ సూశ్రతములు –
శ్రప్ధమోధ్యయ యము – తృతీయ ప్పద్ము - 3.
అక్ష్ర్థధకర్ణమ్ – 10. అక్ష్ర్మంబర్థంతధృఽః,
11. సాచ శ్రప్శాసనాత్) – శ్లోకము 8-3 చూడుము.
పరమాతమ యొకక ఆజతో ా నే సూరయ చంబ్ద్యదులు
సంచరస్తిన్ని రు. పరమాతమ యొకక ఆజతో ా నే భూమి,
అంతరక్షము శ్క్త ి కలవిగానుని వి. బ్పపంచములో
ఉండే అన్ని వస్తివులు, జీవులను సృష్ట ి చేస్థ, వాటిలో
బ్పవేశంచ, వాటిన్న శాస్థంచ పనులు చేయించ, తనలో
లీనము చేస్తకోగల శ్క్త ి కలవాడు. సరవ శ్ క్త ి
సంపనుి డు. అన్ని ంటికీ కారణమైన పరమాతమ క
మరొక కారణము లేదు.
అణ్యర్ణీయంసమ్ (శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్
3-20 – “అణ్యర్ణీయ్య నమ హతో మహీయ్య నాతమ
గుహ్మయ్యం నిహితోసయ జంతోః”, ముండకోప్నిషత్
2-2-2 – “యద్రిి మధయ ద్ణుభ్యయ ణు చ
యరమ నోేకా నిహితా లోక్తనశ్ి , తదేత అక్ష్ర్ం
శ్రబహమ స శ్రప్పణ సాిడు వాజమ నః” – అతి సూక్షమ
పరమాణువు కంట్ల అణువైనవాడు, అణువులో కూడా
బ్పవేశంచన వాడు, సూక్షామ తి సూక్షమ మైనవాడు,
పరమాతమ . మన కరేమ ంబ్ియములు,

109
జ్ఞానేంబ్ియముల ద్యవ రా మనము పరమాతమ ను
తెలుస్తకోలేము.
అనుసమ రేద్య ః - సరవ కాల, సరావ వసిలలోనూ
ఎలోపుు డూ సమ రంచ తగినవాడు. శ్రీరమును
విడిచపెట్లి సమయములో పరమాతమ ను సమ రంచ,
పరమాతమ తపు కండా లబిస్తిడు.
విశ్వ ములో కలిగే ఏ ఫలితమైన్న పరమాతేమ
ఇస్తిన్ని డు.
అచింతయ రూప్మ్ - పరమాతమ సవ రూపము
మన ఆలోచనలక, మనస్తు క ద్యటి ఉంటుంి.
ఆద్వతయ వర్ంా - శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ 3-8 –
“వేదాహ తం ప్పరుషం మహ్మసి మద్వతయ వర్ ం ా
తమసః ప్ర్సాిత్” - పరమాతమ సూరుయ డి కంట్ల
రంగారు కాంత్తలతో బ్పకాశంచే చైతనయ సవ రూపుడు,
జ్ఞాన సవ రూపుడు.
తమసః ప్ర్సాిత్ - చీకటిక్త (అజ్ఞానమునక),
యోగ మాయక అవతల బ్పకక నే
ఉని టువంటివాడు. అజ్ఞానమును
తొలగించుకంట్లనే పరమాతమ అరము ధ అవుతాడు,
దొరుకతాడు.
• శ్రప్య్యణకాలే మనసాచలేన భకాియ యకోి
యోగబలేన చైవ।
శ్రువోర్మ ధేయ శ్రప్పణమవేశ్య సమయ కు తం
ప్ర్ం ప్పరుషముపైతి ద్వవయ ం ॥ 10 ॥
110
 శ్రీరమును విడిచపెట్లి సమయములో,
అచంచలమైన, స్థిరమైన మనస్తు తో, పరమాతమ పై
భక్తన్న
ి కలిగినవాడై, యోగ (మనస్తు లో ఇతర చతి
వృత్తిలు లేకండా, పరమాతమ తో అనుసంధ్యనము
చేస్తకొన్న) రలమును కూడా సంాించుకని వాడై,
బ్ాణమును హ్ృదయము నుండి (కఠోప్నిషత్
- 2-3-16 – “శ్తం చైకా చ హృద్యసయ ,
నాడయ సాిసాం మూర్థధన మభి నిఃసృతై కా,
తయోర్య ధ మయ నన మృతతి తి, విశ్ి ాననాయ
ఉతక ృమణే భవంతి” - హ్ృదయము యొకక
నూటొకటి (101) న్నడులలో స్తష్యమాి న్నడి ఒకటి)
స్తష్యమాి న్నడి ద్యవ రా కనుబొమమ ల మధయ లో ఉని
ఆజ్ఞా చబ్కములోక్త తన బ్ాణమును తీస్తకవచచ ,
అకక డే న్నలబెటి,ి బ్ాణమును విడిచనట్ోయితే, ఆ
స్తధకడు ివయ మైన, సరోవ తిమమైన పురుష్యడిన్న
(హిరణయ గరుభ డిన్న) ొంందుతారు.
• యద్క్ష్ర్ం వేద్విదో వద్ంతి విశ్ంతి
యద్య తయో వీతర్థగాః।
యద్వచఛ ంతో శ్రబహమ చర్య ం చర్ంతి తఽి
ప్ద్ం సంశ్రగహ్మణ శ్రప్వక్షేయ ॥ 11 ॥

కేవలము యోగాభాయ సముతో (మనసుు

ఏకాశ్రగత వర్కే) ప్ర్మతమ ను ొందుట్ సాధయ ము
కాదు. ఏ మశ్రతమూ వినాశ్నము కాని అక్ష్ర్
ప్ర్శ్రబహమ ను (ప్ర్మతమ ను) గురువు దాి ర్థ
వేద్ములో (ఉప్నిషత్సిలలో) చెపిప న ప్ర్మతమ
111
ాననమును ొంద్వ, శ్రప్పప్ంచకమైన కోరికలు
వదులుకొని, వేద్ విత్సలు ప్ర్మతమ లో
లీనమవురో,
ఏ ప్ర్మతమ ాననము కొర్కు తప్న (కోరిక)
బాగా పెరిగి, శ్రబహమ చర్య ం (గురువును
ఆశ్రశ్యంచి, గురుకులంలో వేదాధయ యనము
చేర, గురు శుశ్రూష (రవ) చేర, గురువు
ఉప్దేశ్ము ొందుతారో), అ ప్ర్మతమ
ాననమును, సి రూప్మును ఉతిమముగా
సంశ్రగహముగా (కుేప్ము
ి గా) న్నను నీకు
చెప్పప తాను.
సర్ి దాి ర్థణి సంయమయ మనో హృద్వ నిరుధయ
చ।
మూర్థధన య ధ్యయ్యతమ నః శ్రప్పణమరథతో
యోగధ్యర్ణం ॥ 12 ॥
మనము శ్రప్ప్ంచమును చూసుట్కు
మనకునన దాి ర్ములు (ప్ంచ
ానన్నంశ్రద్వయములు) బయట్కు పోకుండా వాటి
సాథనములలో నియంశ్రతించి (అదుప్పలో
ఉంచుకొని)
మనసుు కు రెండవ శ్రప్కక న్న ఉనన తన
శ్రప్పణమును, హృద్యము నుండి సుష్ణమన
నాడి (101 వ నాడి) దాి ర్థ తీసుకువచిి , శ్రబహమ
ర్ంశ్రధమునకు వెళ్ళేందుకు అనుగుణముగా,
కనుబొమమ ల మధయ నునన ఆాన చశ్రకములో
112
నిలబెటి,ట ఈ విధమైన యోగమును రథర్ముగా
నిలబెటుటకొని
కఠోప్నిషత్ – 1-1-26 – “శోి భావా మర్య ి సయ
యద్నైకై త తు రేి ంశ్రద్వయయ్యణం జర్యంతి
ఽజః, ఆపి సర్ి ం జీవితమలప వ, తవైవ వాహ్మ
సివ నృతయ గీఽ” - బ్పపంచములోన్న వస్తివులు,
భోగములు అశాశ్వ తములు. అనుభవించే మానవ
శ్రీరము కూడా మరణించేదే. మనుష్యయ లక సరవ
భోగములు శాశ్వ తము కాదు. ఇవి ఇంబ్ియ శ్క్తన్న ి
న్నశ్నము చేయును), అపరమితముగా ఆలోచంచగల
మనస్తు న్న రయట్క పోకండా తన స్తినమైన
హ్ృదయములో న్నలబెటిి (న్నరోధించ) ఉంచ, ఆ
పరమాతమ ను ధ్యయ న్నంచు.
• ఓమిఽయ కాక్ష్ర్ం శ్రబహమ
వాయ హర్నామ మనుసమ ర్న్।
యః శ్రప్య్యతి తయ జందేహం స య్యతి
ప్ర్మం గతిం ॥ 13 ॥

ఒకే అక్ష్ర్ము సి రూప్మైన ప్ర్శ్రబహమ కు

దాదాప్ప సమనమైన, ప్ర్శ్రబహమ కు శ్రప్తీక
(దోయ తము) అయన, అప్ర్శ్రబహమ కు వాచకమైన
“ఓం” (శ్రప్ణవము) జపిసూి,
ఎవరైఽ తన దేహమును విడిచిపెటుట తూ ,
తన శ్రప్య్యణమును శ్రప్పర్ంభిసాిరో, అటువంటి

113
సాధకుడు సరోి తిమమైన ఉతిమమైన గతిని
ొందుతారు.
మండూయ కోప్నిషత్ – 1, 2 – “ఓమి ఽయ త
ద్క్ష్ర్ మిద్గం సర్ి ం.....” , “సర్ి గం హ్మయ తద్
శ్రబహమ య మతామ , శ్రబహమ సోయ్య మతామ
చత్సష్ణప త్”, శ్రప్శోన ప్నిషత్ – ప్ంచమ శ్రప్శ్న కు
పిప్ప లాద్ మహరి ష జవాబు – 2 నుండి 7 శోేకముల
వర్కు చెపిప న విధముగా, ప్తంజలి మహరి ష యోగ
సూశ్రతము 1 - 14, “తసయ వాచక శ్రప్ణవః ,
కఠోప్నిషత్ – 1-2-15, 16, 17 – “సరేి
వేదాయయతప ద్మమసని,ి తప్పగంరసర్థి ణి
చయ య్యద్వద్ంతి” – బ్పణవమును గురువు ద్యవ రా
విస్తిరముగా తెలుస్తకొన్న, ొంంి, వైరాగయ ము మరయు
అరత హ సంాించుకొన్న, సరైన్న రీతిలో ఉచచ రసూి,
బ్పణవోాసన చేసూి, ననేి ఎలోపుు డూ సమ రసూి,
• అననయ చేతాః సతతం యో మం సమ ర్తి
నితయ శ్ః।
తసాయ హం సులభః ప్పర్ థ నితయ యక ిసయ
యోగినః ॥ 14 ॥

మనసుు ను వేరే విషయముల వైప్ప

వెళ్ు నీయకుండా (సతాక ర్ం – చేర ప్ని మీద్
శ్రశ్ద్య, అనవసర్మైన ఇతర్ విషయములపై
ఆలోచనలు ద్ృషి ఉండర్థదు), ఎలేప్పప డూ
(నైర్ంతర్య ం – నిర్ంతర్మూ చేయ్యలి) తన
యొకక సమ ర్ణ, ధ్యర్ణ శ్క్త ిని కేవలం ననున
114
(ప్ర్మతమ ) మీద్ ఉంచి, ఏవరైఽ ననున
సమ రిసాిరో, నితయ మూ (ద్గర్కా
ఘ లం – మధయ లో
విడిచిపెట్టకుండా చాలా కాలము – ఫలితము
లభించేంతవర్కూ చేయ్యలి)
ప్పర్థు ! నితయ మూ నా మీద్ మనసుు ను
నిలిపి ఉంచుతారో (యోగి) – అటువంటి
సాధకుడిక్త, న్నను సులభముగా దొరుకుతాను.
యోగాభాయ స శ్రప్శ్రక్తయ – ప్తంజలి మహరి ష
యోగ సూశ్రతము 1 - 14 “స త్స ద్గర్కా ఘ ల,
నైర్ంతర్య , సతాక ర్ రవితో శ్రద్వధభూమిః” - ఆ
అభాయ సము న్నరంతరాయముగా, స్తదీరకా
ఘ లము
విసిరంచ, విశావ సము మరయు చతిశుిధతో
చేస్థనపుు డు దృఢంగా స్థిరపడుత్తంి.
మముపేతయ ప్పనర్న ు మ దుఃఖాలయమశాశ్ి తం ।
నాప్పన వంతి మహ్మతామ నః సంరద్వధం ప్ర్మం
గతాః ॥ 15 ॥
ననున ొంద్వన తరువాత వాళ్ళు
దుఃఖములకు నిలయమైన, అశాశ్ి తమైన
ప్పనర్న
ు మ (నాప్పన వంతి) ొంద్రు.
వారి మనసుు చాలా గొప్ప ద్వగా మరి, వారి
అంతఃకర్ణము చాలా ప్రిశుశ్రభముగా ఉంట్ల
(మనసుు లో ర్థజస (కోరికలు), తామస
(వాయ మోహములు) శ్రప్వృత్సిలను తొలగించుకొని,
సాతిి క శ్రప్ధ్యనముగా (ాననము) చేసుకుంట్ల) ,

115
వారు చేసుకునన సాధనకు సరోి తక ృ షటమైన
రద్వధని ొంద్వఽన్న, వారు ననున ొందుతారు
(అప్పప డే వారిక్త ప్పనర్న
ు మ ఉండదు).
ఆశ్రబహమ ువనాలోేకాః ప్పనర్థవరినో
ి ఽరుున ।
మముపేతయ త్స కంఽయ ప్పనర్న ు మ న విద్య ఽ ॥
16 ॥
ఓ అరుునా ! ఈ శ్రబహ్మమ ండములో
సతయ లోకమన్న శ్రబహమ లోకము వర్కూ (అనిన 14
లోకములలోన్మ) ప్పనర్థవృతిం (ప్పనర్ న
ు మ )
కలిగించే లోకములే. “భవంత్స అరమ న్ భూతాని
ఇతి ువనం” – ఈ లోకములనీన జీవులు కర్మ
ఫలితములు అనుభవించుట్కు
ప్పటిటనవి/తయ్యర్యనవి. ఆ లోకములు జీవుడు
చేసుకునన కర్మ ఫలితముగా కలుగుతాయ.
అకక డ కర్మ ఫలితములు అనుభవించిన
తరువాత, మర్లా భూలోకములో జనమ ఎతివలర
నదే. ఈ చశ్రకము (కర్మ – ఫలితము) ఆగదు.
కుంతీ ప్పశ్రతా! తతి ాననము ొంద్వ (తతి
ాననము జీవుడు చేసుకునన పూర్ి కర్మ లను
ద్గ ధము చేర, ప్ర్మతమ లో లీనము చేయను.
ప్ర్మతమ ను ొంద్వన తరువాత, ఆ
ఫలితమునకు అంతము అన్నద్వ లేదు కాబటిట,
ప్పనర్న
ు మ ఉండదు) ననున ొంద్వనట్ేయ ఽ,
ప్పనర్ను మ ఉండన్న ఉండదు.

116
సహశ్రసయగప్ర్య ంతమహర్య శ్రద్ర హమ ణ్య విదుః।
ర్థశ్రతిం యగసహశ్రసాంతాం ఽఽహోర్థశ్రతవిదో
జనాః ॥ 17 ॥
వేయ (1000) మహ్మ యగములు (4
యగములు – ఒక మహ్మ యగము – 12,000 దేవ
సంవతు ర్ములు లేదా 43,20,000 మనవ
సంవతు ర్ములు) హిర్ణయ గరుభ డుక్త (కార్య
శ్రబహమ ) ఒక ప్గలు.
ఆయనక్త ప్గలు ఎంతో, ర్థశ్రతి కూడా అంఽ
(1000 మహ్మ యగములు). అహోర్థశ్రతములు
తెలిరనవా ళ్ళే ఇలా చెప్పప రు. (కార్య శ్రబహమ
ఆయసుు - 2000 మహ్మ యగములు -ఒక రోజు,
అలాంటి 360 రోజులు – ఒక సంవతు ర్ము,
అలాంటి సంవతు ర్ములు 100 ఆయన
ఆయసుు ).
బకదాలుబయ మహరి ష సందేశ్ము - మీకు
ఉనన ఆయసుు గురించి లెకక లు, పెంచుకున్న
శ్రప్యతన ములు చేసుకోవదుయ. మీకు ఉనన
ఆయసుు ను వృధ్య చేసుకోకుండా,
సద్వి నియోగము చేసుకుంట్ల, మీరు శ్రకమముగా
పై, పై లోకములకు చేరుకొని, ఉతిమ గత్సలను
(జనమ లు), ప్ర్మతమ ను ొందుతారు.
అవయ కాిద్ి య క ియః సర్థి ః శ్రప్భవంతయ హర్థగ ।
ర్థత్ర్థయ గ శ్రప్లీయంఽ తస్త్తైవావయ క ిసంజకే
న ॥
18 ॥
117
 ప్గలు అంట్ల మనకు శ్రప్ప్ంచము కనిపించే
కాలము. ర్థశ్రతి అంట్ల మనకు శ్రప్ప్ంచము
కనిపించని కాలము. కాని కార్య శ్రబహమ
విషయములో, ఆయన ప్గలులో అవాంతర్
సృషిట (సూథలమైన లోకముల సృషిట )
జరుగుత్సంద్వ. ఆయన ర్థశ్రతి సమయములో
నిశ్రద్పోతారు. ఆ సమయములో అవాంతర్
శ్రప్ళ్యము జరిగి, అవాంతర్ సృషిట కార్య
శ్రబహమ లో లీనమవుత్సంద్వ. మరుసటి ప్గలు
శ్రబహమ లేచి, సూథల సృషిట శ్రప్పర్ంభము అయన
తరువాత అవయ క ిమైన సూథల సృషి,ట ఉద్భ వించి
మనము మన కర్మ ఫలములు అనుభవించుట్కు
అనువుగా తయ్యరు అవుత్సంద్వ.
కార్య శ్రబహమ ర్థశ్రతి సమయములో
నిశ్రద్పోతారు. ఆ సమయములో అవాంతర్
శ్రప్ళ్యము జరిగి, సూథల సృషిట ఎకక డ నుంచి
ప్పటుటకొచాి యో అకక డే లీనము అవుత్సంద్వ.
ర్థశ్రతి పూరి ి అయేయ ంత వర్కూ ఆయనలోన్న
మరుగుప్డి ఉంటాయ. మరుసటి ప్గలు అవగాన్న
కార్య శ్రబహమ లేచి సూథల సృషిట ఉప్శ్రకమిసాి రు.
అంతటి శ్రబహమ కు కూడా ఆయసుు పూరి ి
అవట్ం అన్నద్వ ఉంద్వ. (కార్య శ్రబహమ కు 100
సంవతు ర్ములు పూరి ి అవగాన్న మహ్మ
శ్రప్ళ్యము జరిగి సూథల మరియ సూక్ష్మ సృషిట
ప్ర్మతమ లో లీనమవుత్సంద్వ. మహ్మ శ్రప్ళ్యము
పూరి ి అవగాన్న ప్ర్మతమ సంకలప ముతో మూల
118
శ్రప్కృతి నుండి మహ్మ సృషిట జరిగి, తరువాత
మరొక కార్య శ్రబహమ ఉద్భ వించి అవాంతర్
(సూథల) సృషిట చేసాిరు. ఈ సృషిట (ప్పటుటక ),
శ్రప్ళ్యము (మర్ణము) అన్న చశ్రకము కార్య
శ్రబహమ కు, లోకములకు కూడా ఉంద్వ. అద్వ అలా
తిరుగుతూన్న ఉంటుంద్వ).
భూతశ్రగామః స ఏవాయం భూతాి భూతాలా
శ్రప్లీయఽ ।
ర్థత్ర్థయ గ ఽవశ్ః ప్పర్ థ శ్రప్భవతయ హర్థగ
॥19॥
సృషిటని, శ్రప్ళ్యమును ఈ విధముగా
అర్ము ధ చేసుకోవాలి. మనము చూర
శ్రప్ప్ంచములో శ్రప్తీద్వ ఒక వసుివు. ఆ వసుివులే
ప్పడతాయ, మళీు నాశ్నము అవుతాయ
(మర్ణిసాియ). మళీు , మళీు ప్పటుటకు వచిి ,
మళీు , మళీు నశిసుినాన య కాబటి,ట వీటిని
భూతములు అంటారు (వసుివులు, శ్రీర్ములు,
వాటిక్త కార్ణమైన సూక్ష్మ భూతములు). అలా
చశ్రకము తిరుగుతూన్న ఉంటుంద్వ. మనవులకు
సహజముగా ఒకే వసుివు మర్లా, మర్లా దొరిక్తఽ
దానిమీద్ విర్క్త ి, వైర్థగయ ము కలుగుత్సంద్వ.
కార్య శ్రబహమ ర్థశ్రతి వచిి ంద్ంట్ల ఎవరి
వశ్ములోన్మ లేనటుేగా, ఎవరి కోసము ఆగదు.
అవాంతర్ శ్రప్ళ్యములో (మర్ణమునకు) సృషిట
లోను కావలరనదే. మర్లా సృషిట సమయము

119
వచేి సరిక్త తన సమయమునకు ప్పటుటకొసుిం ద్వ.
సృషిట కూడా అశాశ్ి త .
ముండకోప్నిషత్ -1-2-12 – “ప్రీక్ష్య లోకాన్
కర్మ చితాన్ శ్రబాహమ ణ్య ని రేి ద్మయ్యనాన
సియ కృతః కృఽన, తద్వి ాననార్ ంధ
గురు వాభిగచేి తు మితాప ణిః శ్రశోశ్రతియం
శ్రబహమ నిషఠమ్” - బ్రహ్మ జ్ఞాన్న కరమ చే వచేచ
లోకములను (అశాశ్వ తమైన వస్తివులు) యొకక
తారతమయ మును అనీి పరీక్షంచ తెలుస్తకొన్న,
మోక్షము కరమ చే లభించదు అన్న బ్గహించ,
వైర్థగయ మును ొంంి శాశ్వ తమైన బ్రహ్మ మును
ొంందుట్కై, జ్ఞానము కొరక గురువు వదదక వళ్ళళ ను.
ప్ర్సిసామ త్సి
భావోఽనోయ ఽవయ కోిఽవయ కాితు నాతనః ।
యః స సరేి ష్ణ భూఽష్ణ నశ్య త్సు న వినశ్య తి ॥
20 ॥
మనకు కనిపించే ఈ సృషి,ట వసుివులకు
ప్ర్మ మూలమైనవాడు, కార్ణమైనవాడు,
సరోి తక ృషటమైనవాడు, విలక్ష్నమైనవాడు,
అయన ప్ర్మతమ ను తెలుసుకోవాలి. ఆ
ప్ర్మతమ ఈ వసుివుల కంటె చాల వేరుగా
ఉంటాడు. వీటి ఏ లక్ష్ణము, సి భావము
ప్ర్మతమ కు అంట్దు, కనిపించదు.
ప్ర్మతమ ను ఇంశ్రద్వయములతో ద్రిశ ంచలేము.
కనిపించకపోయనా ప్ర్మతమ అంద్రికంట్ల

120
(హిర్ణయ గరుభ డు కంటె) సనాతనుడు,
ఎలేప్పప డూ ఉంటాడు.
శ్రప్తి వసువు
ి కు కార్ణమైనవాడు, శ్రప్తి
వసుివులోన్మ అంతర్థయ మిగా ఉనాన డు. ఈ
వసుివులు ఎప్ప టికైనా నాశ్నమైనా, వాటిలో
అంతర్థయ మిగా రథర్ముగా, శాశ్ి తముగా ఉనన
ప్ర్మతమ నాశ్నము కాడు, శాశ్ి తమైనవాడు.
ఛందో య ప్నిషత్ 6-13 – 1,2,3 - “లవణ
తదుద్ కేవధ్యయ్యధ్యమ ప్పశ్రత రూప్
రద్ధ్యఇతి సహ్మ తధ్య చకార్ తం హోవాచ
యదోయష్ణ లవణ ముద్కేవాధ్య అజ ీ తదాహ ....”
ఉద్యదలక మహ్ర,ి తన పుబ్త్తడైన శేవ తకేత్తతో -
“నీటిలో వేస్థన ఉపుు నీటిలో కరగిపోయి, కన్నపంచన్న
విధముగా, అంతటా అంతరాయ మిగా వాయ పంచ ఉని
పరమాతమ ను ఇంబ్ియములతో బ్గహించలేము. ఈ
వస్తివులు వస్తియి, పోతాయి (అశాశ్వ తము). కాన్న
పరమాతమ ఎలోపుు డూ ఉండేవాడు (శాశ్వ తము).
• అవయ కోిఽక్ష్ర్ ఇత్సయ కస
ి ిమహుః ప్ర్మం
గతిం ।
యం శ్రప్పప్య న నివర్ం ి ఽ తదాధమ ప్ర్మం
మమ ॥ 21 ॥

ఇంశ్రద్వయములకు అంద్ని, వినాశ్నము

కాని ప్ర్మతమ ఉనాన డని, ఉప్నిషత్సిలు, తతి
ాననులు చెప్పప త్సనాన రు. మనవులు

121
ొంద్వలరన అత్సయ తిమ గతిగా
చెప్పప త్సనాన రు.
ప్ర్మతమ ను ొంద్వఽ తిరిగి ర్థవలరనద్వ
(ప్పనర్న ు మ ) ఉండదు. ప్ర్మతమ వేరే ఏమీ కాదు.
ఆ ప్ర్మైన తతి మును ొంద్వ ప్పనర్న ు మ ను
ొంద్రో, అద్వ నా యొకక సాథన . ఆ ప్ర్మతమ
న్నన్న.
అక్ష్ర్ = అ + క్షరము = విన్నశ్నము కాన్ని –
బృహదార్ణయ కోప్నిషత్సథ – 3 లేక 5-8-8, 9 (శ్లోకము
8-3 చూడుము), ముండకోప్నిషత్ – 1-1-5,6 –
“మితి అధ ప్ర్థ యయ్య తద్క్ష్ర్మధగమయ ఽ”,
“యతిద్శ్రదేశ్య మశ్రగాహయ మ శ్రత మవర్ ా మచక్షః
శ్రశోశ్రతం, తద్ప్పణిప్పద్మ్, నితయ ం విుం
సర్ి గతం సుసూక్ష్మ ం తద్వయ యం....”,
ముండకోప్నిషత్ -2-1-2 – “ద్వవోయ హయ మూర్ ఃి
ప్పరుష స బాహ్మయ భయ నిరో హయ జః, అశ్రప్పణ్య
హుయ మనాః శుశ్రభ్య హయ క్ష్ర్థ తు ర్తః ప్ర్ః”
కఠోప్నిషత్ – 1-2-16 – “ఏత దేధయ వాక్ష్ర్ం
శ్రబహమ ఏత దేధయ వాక్ష్ర్ం ప్ర్ం, ఏత దేధయ వాక్ష్ర్ం
ానతాి యో యద్వచి తి తసయ తత్” – ఈ అక్షరమే
బ్రహ్మ , ఇదే అన్ని టి కంటె గొపు ి. ఈ అక్షర పర
బ్రహ్మ ను తెలుస్తకొన్నన వారక్త సరవ కారయ ములు
స్థిధంచును . - చెపు న విధముగా ఆ అక్షర తతివ మే
పరమాతమ తతివ ము.

122
ప్పరుషః స ప్ర్ః ప్పర్ థ భకాియ లభయ సి ననయ య్య ।
యసాయ ంతఃసాథని భూతాని యేన సర్ి మిద్ం
తతం ॥ 22 ॥
వేరే విషయముల వైప్ప మనసుు పోకుండా
అననయ భక్త ితో మశ్రత శ్రప్తీ శ్రీర్ములోన్మ,
హృద్యములోన్మ ఉనన ప్ర్మతమ ను
ొంద్వచుి ను. ఆ అననయ భక్త ిని తతి ాననము
వర్కూ తీసుకొని వెళ్ళు టుే ానన రూప్ముగా
మరుి కోవాలి.
ఈ ప్ర్మతమ లోన్న (ఉద్ర్ములో)
శ్రప్ప్ంచము, వసుివులు అనీన ఉనాన య. శ్రప్తి
వసుివును ప్ర్మఽమ ధరించి ఉనాన డు. ఈ
ప్ర్మతమ శ్రప్ప్ంచమంతా వాయ పించి ఉనాన డు.
• యశ్రత కాలే తి నావృతిిమవృతిిం చైవ
యోగినః।
శ్రప్య్యతా య్యంతి తం కాలం వక్ష్యయ మి
భర్తర్భ ష ॥ 23 ॥

కొంతమంద్వ ఉప్పసన చేర మహ్మ యోగులు

అగిన మర్ము ీ లో వెళ్ల,ే హిర్ణయ గరుభ డి
లోకమునకు చేరి, హిర్ణయ గరుభ డి నుండి తతి
సాక్ష్యతాక ర్ము ొంద్వ, తిరిగి ఈ శ్రప్ప్ంచము
లోనిక్త ర్థకుండా, అటునుంచి అట్ల మోక్ష్మును
ొంద్వ ప్ర్మతమ తో ఐకయ మైపోత్సనాన రు.
కొంతమంద్వ మహ్మనుభావులు, ఉప్పసనా బలము

123
చాలక, వాళ్ు ప్పణయ ఫలితముల శ్రప్కార్ము
కొంత కాలము ఆ, ఆ భ్యగయ లోకములలో ఉండి,
అకక డి భ్యగములు అనుభవించి, ఈ
శ్రప్ప్ంచమునకు తిరిగి వచేి సుినాన రు.
కాలమునకు శ్రప్ధ్యనముగా ఒక దేవత
ఉంటుంద్వ. ఆ కాల దేవత తగిన రీతిలో జీవుడిని
పైక్త తీసుకెళ్ళేత్సంద్వ. అటువంటి శ్రప్ధ్యన రెండు
మర్ము ీ లను, ఏ లోకములో ఎలా ఉంటుందో
న్నను నీకు సంక్షప్ము ి గా చెప్పప తాను, భర్త
వంశ్ములో శ్రశ్లష్ణటడైన ఓ అరుునా I.
• అగిన రోుతిర్హః శుక ేః షణమ సా
ఉతిర్థయణం ।
తశ్రత శ్రప్య్యతా గచఛ ంతి శ్రబహమ శ్రబహమ విదో
జనాః ॥ 24 ॥

ఉప్పసన చేరన జీవుడిని అగిన జోయ తి

(శ్రప్కాశాతమ కమైన దేవత), అహః = ప్గలు. ప్గలు
అన్న కాలమునకు చెంద్వన దేవత, శుక ే
ప్క్ష్మునకు చెంద్వన దేవత మరియ ఆరు నెలల
ఉతిర్థయణమునకు చెంద్వన దేవత దేవయ్యన
జీవుడిని మర్ము ీ లో పైక్త హిర్ణయ గరుభ డి (కార్య
శ్రబహమ ) లోకమునకు తీసుకొని వెళ్తారు.
హిర్ణయ గరుభ డి లోకములో ఉనన
భ్యగములనీన అనుభవిసాిరు. వారు తతి
ాననము కొర్కు సాధన శ్రప్పర్ంభము

124
చేసుకునన ట్ేయఽ, వారు హిర్ణయ గరుభ డు
ఏర్థప టు చేరన ఏర్థప టులను అనుభవి సాి రు.
హిర్ణయ గరుభ డి దాి ర్థ తతి ానన
ఉప్దేశ్ములు ొందుతారు. హిర్ణయ గరుభ డితో
విచార్ణ చేర, తతి (శ్రబహమ ) ాననమును ొంద్వ,
హిర్ణయ గరుభ డి దాి ర్థ ప్ర్మతమ ను
ొందుతారు. శ్రబహమ ాననము కలిగిఽన్న
ప్ర్మతమ ను ొందుతారు. శ్రబహమ ాననము
ొంద్కపోఽ, అకక డ భ్యగములను అనుభవించి,
తిరిగి భూ లోకములో జనమ ఎతివలరనదే.
ఛందో య ప్నిషత్ – 4-15-5 – “అధ య దు
చై వారమ ఞ్ఛ వయ ం కుర్ి నిి యద్వచ నారిి ష
వాభిసమభ వ నియ రిి షో.....” ఛందో య ప్నిషత్
– 5-10-1 – “తద్య ఇతథం విదుః ఏ చేమెర్ణేయ శ్రశ్దాధ
తప్ ఇత్సయ ప్పసఽ ఽరిి ష మభి సమభ వం తయ రిి
షోహ....”, ఛందో య ప్నిషత్ – 5-10-3 – “అధ
య ఇ శ్రగామ ఇష్ణటపూరే ి ద్తి మిత్సయ ప్పసఽ ఽ
ధూమ మభిసనభ వని,ట ధూమ శ్రదాశ్రతిం ర్థశ్రఽ
ర్ప్ర్ప్క్ష్ మప్ర్ప్క్ష్యదాయ న్ షడయక్షణైతి మసాం.....”
ఎవరైతే ఉాసనలు చేస్తకొన్న, తన శ్రీరములను
విడిచపెడతారో, అరచ స్తు లక (అగిి దేవత)
చేరదరు. అరచ స్తు ల నుండి పగక్త (దేవత) కాంతితో
బ్పయ్యణము చేసెదరు. అకక డ నుండి శుక ో పక్షముతో
(దేవత) బ్పయ్యణము చేసెదరు. శుక ో పక్షము నుండి
ఉతిరాయనమునక (దేవత) చేరదరు. అకక డ నుండి
సంవతు ర దేవతను చేరదరు. అకక డ నుండి
125
ఆిత్తయ డిన్న చేరదరు. సూరుయ డి నుండి చంబ్దుడిన్న
చేరదరు. చంబ్దుడి నుండి విదుయ త్తిను (దేవత)
చేరదరు. అకక డ బ్రహ్మ లోకము నుండి వచచ న
దేవత వారన్న హిరణయ గరభ లోకమునక
తీస్తకపోయెదరు. ఇియే దేవతలక, బ్రహ్మ
లోకమునక మారము గ . దీన్న పేరు దేవ య్యనము
అంటారు. ఇి బ్రహ్మ (పర బ్రహ్మ ) పదము కూడా
కావచుచ . ఈ అరచ రాి మారము గ లో బ్పయ్యణము
చేస్థనవారు తిరగి భూ లోకములో జన్నమ ంచరు. వారక్త
జనమ రాహితయ ము కలుగును.
• ధూమో ర్థశ్రతిసిథా కృషాః షణమ సా
ద్క్షణయనం।
తశ్రత చాంశ్రద్మసం జోయ తిరోయ గీ శ్రప్పప్య
నివర్ఽి ॥ 25 ॥

కర్మ మర్ముీ లో ఉండి, సతక ర్మ ఆచర్ణ

(3-16 శోేకము చూడుము) చకక గా
చేసుకునన వారు, ఎప్పప డు మర్ణించినా సరే,
వారు ధూమ మర్ము ీ (పితృ య్యనము)
ొందుతారు. మొద్ట్ ధూమభిమనమైన దేవత
వశ్మునకు చేరుతారు. తరువాత ర్థశ్రతి
ధూమభిమనమైన దేవత వశ్మునకు చేరుతారు.
తరువాత కృషా ప్క్ష్ దేవత వారిని
అనుశ్రగహిసుింద్వ. తరువాత ఆరు నెలల
ద్క్షణయనము దేవత వారిని అనుశ్రగహించి
తీసుకెళ్ళేత్సంద్వ.
126
 వారు ఆ దారిని అనుసరించి, శ్రకమముగా
చంశ్రద్ లోకమునకు చేరుతారు. అకక డ చంశ్రదుని
యొకక అనుశ్రగహమును ొంద్వ, వాళ్ళు చంశ్రదులే
అవుతారు. అకక డ భ్యగములు అనుభవించి,
తరువాత తిరిగి భూ లోకములో కర్థమ నుసార్ముగా
మనవ జనోమ , ఉతిమ జనోమ ొందుతారు. తిరిగి
ర్థవట్ము తధయ ము.
ఛందో య ప్నిషత్ 5-10-3, 4, 5, 6, 7, 8 –
“అధ య ఇ శ్రగామ ఇష్ణటపూరే ి ద్తి
మిత్సయ ప్పసఽ ఽ ధూమ మభిసనభ వని,ట ధూమ
ధ్యశ్రతిం ర్థశ్రఽ ....” ఈ బ్పపంచములో
ఇష్ిపూరిములగు పుణయ కరమ లు చేస్థనవారు, ద్యన
ధరమ ములు చేస్థనవారు, ధూమమయ లోకములక
వళ్ళళ దురు. అచచ ట్ నుండి రాబ్తి అభిమాన
దేవతను, కృషణ పక్ష అభిమాన దేవతను, దక్షణాయన
అభిమాన దేవతను ఆ పమమ ట్ పతృ లోకము, గగన
మారము గ (ఆకాశ్ దేవత), చంబ్ద మారము గ చేరదరు
(అనగా ఆ, ఆ అభిమాన దేవతలను చేరదరు). చంబ్ద
లోకములో దేవ లోకములోన్న దేవతలక సేవ చేసూి,
ఆ సేవక ఫలముగా భోగములను అనుభవిసూి, వార
పుణయ కరమ క్షయము అయేయ ంతవరకూ అకక డ ఉండి,
తిరగి ఆకాశ్ము, వాయువు, ధూమము, మేఘము,
పమమ ట్ ఆ మేఘము నుండి వరము ి గా అయి,
తరువాత వడు,ో గోధుమలు ఔషదములు,
వనసు త్తలుగా ఉదభ వించును. ఆ జీవుల
కరామ నుస్తరముగా మానవులు ఆ ఆహ్మరములను తిన్న,
127
అి రేతసేు చన మూలముగా స్త్రిల నుండి అని గత
బ్ాణులుగా జీవులు పుటుిదురు.
పై మారముగ కంటె తకక వైన మూడవ మారము
గ
చాలా సంక్తష ి న, కషమై
ో మై ి న మారముగ . ఎవరు
దురాచారులై దుషక రమ లు, న్నష్టదధ కరమ లు చేశారో,
వారు వను వంట్నే నీచ యోనులలో (కకక , పంి,
బ్క్తమి, కీట్కములు) పుటుిదురు. ఈ మారము గ లో
వళ్వ ో దుద.
శుక ేకృష్ణా గతీ హ్మయ ఽ జగతః శాశ్ి ఽ మఽ ।
ఏకయ్య య్యతయ నావృతిిమనయ య్యవర్ఽ ి ప్పనః ॥
26 ॥
ఉప్పసన చేసుకునన వారిక్త శుక ే ప్క్ష్ దేవత
శ్రప్ధ్యనముగా ఉండే ఉతిర్ మర్ము ీ (దేవ
య్యనము) మరియ సతక ర్మ లు చేసుకునన
వారిక్త కృషా ప్క్ష్ దేవత శ్రప్ధ్యనముగా ఉండే ద్క్షణ
మర్ము ీ (పితృ య్యనము) - రెండు మర్ము ీ లు
ఉనన వి. జగత్సిలో సనామ ర్ము
ీ లో ఉండే
జీవులంద్రిీ ఇవి తప్ప ని సరి మర్ము ీ . ఈ
మర్ము ీ లు సనాతనముగా వసుినాన య.
ఉప్పసన చేర, తతి ాననము కోసము
శ్రప్యతన ము శ్రప్పర్ంభించి, సామర్య థ ము చాలక
తతి ాననము ొంద్కుండాన్న మర్ణించిన
వాళ్ళు ఉతిర్ మర్ము ీ లో వెళ్లు , హిర్ణయ గర్భ
లోకములో తతి ాననము ొంద్వ తిరిగి ర్థరు, కాని

128
కర్మ మర్ము
ీ లో శ్రప్వేశిరి, తిరిగి ర్థవట్ము
తధయ ము.
ఏ జీవుడు ఈ మారము
గ లను తపు ంచుకోలేడు.
ఏ జీవుడూ మారము గ లను ఎంచుకోలేడు. కాన్న జీవన
విధ్యనమును ఎంచుకనే అవకాశ్ము ఉని ి. ఏ
జీవన విధ్యనమును ఎంచుకంటాడో, మారము గ ఆ
విధ్యనముగా దకక త్తంి.
నైఽ సృతీ ప్పర్ థ ాననోయ గీ ముహయ తి కశ్ి న ।
తసామ తు రేి ష్ణ కాలేష్ణ యోగయకోి భవారుున ॥
27 ॥
యోగము అభయ రసూి, యోగము గురించి
అవగాహన ఉనన వాడు, పైన చెపిప న రెండు
మర్ముీ లలో ఏ మర్ము ీ ను అనుసరించాలి
అన్న సందేహము ర్థదు, ఏ విధమైన
వాయ మోహమునకు గురి కాడు (మధయ లో వచేి
ఫలితాలతో ఆగిపోడు).
అందువలన ఎలే కాలములలోన్మ
యోగములో రథర్ముగా ఉండు (చితి వృతిి
నిరోధన, అనవసర్మైన ఆలోచనలను
నియంశ్రతించుకొనుము).
• వేదేష్ణ యజ్ఞష్ణ
న తప్ఃసు చైవ
దాన్నష్ణ యత్సప ణయ ఫలం శ్రప్ద్వషటం।
అఽయ తి తతు ర్ి మిద్ం విద్వతాి
యోగీ ప్ర్ం సాథనముపైతి చాద్య ం ॥ 28 ॥

129
 అర్త
హ ఉనన వా ళ్ళే వేద్ములు సరిగాీ
అధయ యనము చేరి ఏ విధమైన ఫలము
కలుగుత్సందో, యోగయ త ఉనన వా ళ్ళే యజము
న లు
సరిగాీ చేరి ఏ విధమైన ఫలము కలుగుత్సందో,
తప్సుు సరిగాీ చేరి ఏ విధమైన ఫలము
కలుగుత్సందో, అనిన దానములు సరైన రీతిలో
యోగుయ డిక్త చేరి ఏ విధమైన ఫలము
కలుగుత్సందో,
ఆ ఫలములనిన టి కంటె అతయ ంత
ఉతిమమైన గొప్ప ఫలము ొందుతారు. న్నను ఈ
అధ్యయ యములో చెపిప న 1. ఎవరైఽ అరుును డు
అడిగిన ఏడు శ్రప్శ్న లకు న్నను చెపిప న
సమధ్యనములు (శోేకములు – 3,4,5), అక్ష్ర్ ప్ర్
శ్రబహమ ను (శోేకము - 13) సప షటముగా తెలుసుకుని,
ఉప్పసన చేర, రద్వధంచుకుంట్ల, ఆ యోగి,
సాధకుడు, తతి ానని పైన చెపిప న ఫలములు
(హిర్ణయ గర్భ లోకములోని భ్యగములు)
అనిన ంటినీ దాటి, ఉతిమమైన, గొప్ప ఫలము -
పైన చెపిప న ఫలములకు ముందునన
శాశ్ి తమైన, నితయ మైనద్వ, అనంతమైన,
రథర్మైన శ్రబహమ ప్ద్ము తప్ప కుండా
ొందుతారు.

130
ఫలశ్రశుతి
విష్యణ పురాణము మరయు మహ్మ భారతము
(శాంతి పరవ ము) “శ్రబాహమ ణ సహ్మఽ సరేి సంశ్రప్ప పేి
శ్రప్తి సంచరే ప్ర్సయ అంఽ కృతం ఆతమ నః
శ్రప్విసంతి ప్ర్ం ప్ద్ం – హిరణయ గరుభ డి
లోకములోక్త వళ్,ో హిరణయ గరుభ డితో విచారణ
చేస్తకని స్తధకలు, తతివ జ్ఞానము ొంంి,
హిరణయ గరుభ డి ఆయుస్తు పూరి అయిపోయినపుు డు,
హిరణయ గరుభ డితో సహ్మ పరం బ్రహ్మ స్తక్షాతాక రము
చేస్తకొన్న అందరూ విదేహ్ కైవలయ మును ొంందుతారు.
(రండవ మారము గ లో ఈ ఫలితమును ొంందుతారు)
ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు
ఉప్నిషత్సు శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి
శ్రీకృష్ణారుున సంవాదే అక్ష్ర్శ్రబహమ యో నామ
అషటమోఽధ్యయ యః ॥ 8 ॥
మంగళా శోేకములు
యశ్రతయోగేశ్ి ర్ః కృషోా యశ్రత ప్పరోధ ధనుర్ర్
ధ ఃl
తశ్రత శ్రీరిి జయో భూతిస్త్రుధవా నీతిమతిర్మ మ ll
అధ క్ష్మ శ్రప్పర్నా
ధ
యద్క్ష్ర్ప్ద్శ్రభషటం మశ్రతాహీనం చ యద్భ వేత్ l
తతు ర్ి ం క్ష్మయ తాం దేవ నార్థయణ నమోసుిఽ
ll

131
అధ భగవత్ సమర్ప ణమ్
కాయేన వాచా మనరంశ్రద్వయైర్థి
బుధ్యయ తమ నావా శ్రప్కృఽ సి భావాత్ l
కరోమి యద్య త్ సకలం ప్ర్స్మమ
నార్థయణయేతి సమర్ప య్యమి ll
అధ లోకక్షేమ శ్రప్పర్నా
ధ
సరేి భవంత్స సుఖినః సరేి సంత్స నిర్థమయ్యః
l
సరేి భశ్రదాణి ప్శ్య ంత్స మ కశిి త్
దుఃఖభాగభ వేత్ ll
అధ మంగళ్మ్
శ్రశియః కంతాయ కళాయ ణ నిధయే నిధయేరినాధ మ్
l
శ్రీవేంకట్ నివాశాయ శ్రీనివాసాయ మంగళ్మ్ ll
కృషా నామ సంీర్న
ి
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l

132
ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు
ఉప్నిషత్సు శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి
శ్రీకృష్ణారుున సంవాదే
ర్థజవిదాయ ర్థజగుహయ యో నామ
నవమోఽధ్యయ యః ॥
శ్రీభగవానువాచ ।
ఇద్ం త్స ఽ గుహయ తమం
శ్రప్వక్ష్యయ మయ నసూయవే ।
ాననం విాననసహితం యాుత్వతాి
మోక్ష్య రఽశుభాత్ ॥ 1 ॥

భగవానుడు శ్రీకృష్ణాడు ఇలా అంటునాన డు

l గత అధ్యయ యములో చెపిప న ప్ర్మతమ
ాననము కంటె కొంచెము భినన ముగా ఉండే
రీతిలో ర్కర్కాలుగా (వారి, వారి మనరక రథతి,
వారి, వారి, యోగయ తను బటిట అర్ ము
ధ
చేసుకున్నందుకు) అదే విషయమును (ప్ర్మతమ
ాననము) న్నను నీకు వివర్ముగా చెప్పప తాను. ఈ
ప్ర్మతమ ాననము ర్హసయ ములలో కెలాే మూడు
సాథనములలో పైన అతి ర్హసయ మైనద్వ. నీకు ఏ
ర్కమైన అసూయ (గురువులోన్మ, పెద్యలలోన్మ,
ఎవరిలోనైనా సరే వారి సదుీణములను
దోషములుగా చూర, అవి దోషములుగా
శ్రప్చార్ము చేయట్) దోషములు లేవు కాబ టిట
(అనసూయ) నీవు అరుహడవు మరియ
యోగుయ డవు (అర్మ థ వుత్సంద్వ).
133
 ఆ ాననము శ్బయములతో పూరి ి అవకుండా,
విాననము (విశ్లషమైన ాననము - ప్ర్మతమ
సాక్ష్యతాక ర్ము వర్కూ తీసుకొని
వెళ్ేగలుగుత్సంద్వ). అద్వ న్నను నీకు బోధసాిను.
ఇద్వ నీవు తెలుసుకునన ట్ేయఽ, మోక్ష్ము ొంద్వ,
నీకు అాననము తొలగి, అాననముతో కలిగే
అశుభముల (ప్పనర్న ు మ ) నుండి పూరిగా
ి బయట్
ప్డతావు.

• ర్థజవిదాయ ర్థజగుహయ ం
ప్విశ్రతమిద్ముతిమం ।
శ్రప్తయ క్ష్యవగమం ధర్మ య ం సుసుఖం
కరుిమవయ యం ॥ 2 ॥

ర్థజవిదాయ - న్నను నీకు చెప్ప బోయే విద్య

(ాననము), విద్య లలో కెలే శ్రశ్లషటమైన, ర్థజులాంటి
విద్య .

ర్థజగుహయ ం - ఆ విద్య లో చెప్ప బోయే

ప్ర్మతమ తతి ము ర్హసాయ లలో కెలే అతి
ర్హసయ మైనద్వ (కఠోప్నిషత్ 1-2-12 “తం
దుర్ర్య శ ం గూద్ మను శ్రప్విషటం గుహ్మహితం
గాహి రేషటం ప్పర్థణం” – పరమాతమ తతివ ము
స్తధ్యరణ మానవుల చరమ చక్షువులక కన్నపంచదు.
హృద్య గుహలో ర్హసయ ముగా ఉని ి. అతి
లోతైన బ్పదేశ్ములో ద్యగినటుో ఉని ి).

134
 ప్విశ్రతమిద్ముతిమం - ఆ విదయ
పవిబ్తములలో కెలో ఉతిమమైన పవిబ్తమైని.
పరమాతమ తతివ ము, కరమ ల కంట్ల, ధరమ ముల కంట్ల,
ఉాసనలు కంట్ల అతి రహ్సయ మైని, అతి
ఉతిమమైని (ఛందో య ప్నిషత్ – 1-6-7 “స ఏష
సరేి భయ ః ప్పప్భయ ఉద్వత ఉదేతి హవై
సరేి భయ ః” – పరమాతమ క “ఉత్ అన్న న్నమకరణము
చేస్తరు. పరమాతమ అన్ని ాపములను పోగొటుిను .
పరమాతమ ను తెలుస్తకని వారక్త ాపములను
లేకండా చేస్తిడు.

శ్రప్తయ క్ష్యవగమం - పరమాతమ తతివ ము

కనులతో బ్పతయ క్షముగా చూచనటుో, స్తక్షాతాక రముగా
తన మనస్తు లో అనుభూతితో తెచుచ కోవచుచ .

ధర్మ య ం - పరమాతమ తతివ ము ధరమ ముతో

ముడిపడి ఉని ి. పరమాతమ తతివ ము ొంందుట్క
ధరమ మును తపు కండా ఆచరంచాలి.

సుసుఖం కరుిమవయ యం - పరమాతమ

తతివ ము తెలుస్తకోవట్ము, శ్రశ్ద్ధ, అననయ భక్త ి
ఉంట్ల, చాలా స్తఖ్మైని (స్తలభమైని) మరయు
ఉతక ృషమైి న ఫలము ఇచుచ ని.

ముండకోప్నిషత్ – 1-1-4 “ద్వే విదేయ

వేద్వతవేయ ”, 1-1-5 – “అధ ప్ర్థ యయ్య తద్క్ష్ర్
మద్వగమయ ఽ – ఏ విదయ తో పరమాతమ ను
135
తెలుస్తకోగలుగుతారో, ఆ విదయ బ్శేషమై
ి న పరావిదయ .
మిగిలిన విదయ లు అపరా విదయ లు.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ 4 లేదా 6-4-22

“యజ్ఞనన దాన్నన తప్సానాశ్కే నైత వ విద్వతాి
మునిర్భ వతి” – యజము ా లు, ద్యనములు,
తపస్తు లు, వేద్యధయ యనము, అనేక పుణయ కరమ లను
చెయ్యయ లి. అపుు డు కేవలము పరమాతమ ను
తెలుస్తకోవాలనే కోరిక పుడుత్తంి.

కఠోప్నిషత్ 2-3 లేక 6–17 “తం

సాి చఛ రీర్థత్ శ్రప్వృహ్మ నుమ ఞ్జుద్వవేషీకాం
దైరేయ ణ” – కేవలము శ్రీరమునక, జీవాతమ క ఉని
అనురంధము (అహ్ంకారము – శ్రీరము నేను - ఆతమ
అనే భావన) విడిచ పెటుికోగలిగితే, లేద్య ఆతమ
తతివ మును, శ్రీర తతివ మును విడిగా చూడగలిగితే,
పరమాతమ తతివ ము చాల స్తలభముగా
అరమ ి వుత్తంి. ఆ పరమాతమ తతివ ము అవయ యము,
విన్నశ్నము లేన్ని.

ముండకోప్నిషత్ – 1-1-6 “నితయ ం విుం

సర్ి గతం సుసూక్ష్మ ం తద్వయ యం
యూభ తయోనిం ప్రిప్శ్య ంతి ధీర్థః”
న్నతయ మైని, సరోవ ని తమైన, అతయ ంత సూక్షమ ము,
అవయ యము, సమసి భూతముల యొకక ఉతు తిి
స్తినమై యుని ి). మానవులక శాశ్వ తమైన
పరమానందము లభిస్తింి.
136
అశ్రశ్ద్యధ్యనాః ప్పరుష్ణ ధర్మ సాయ సయ ప్ర్ంతప్ ।
అశ్రప్పప్య మం నివర్ం ి ఽ మృత్సయ సంసార్వర్మ ి ని
॥3॥

ప్ర్మతమ ాననము తెలుసుకోవాలంట్ల

గురువుమీద్, వేదాంత వాకయ ముల మీద్
అతయ ంత భక్త ి, శ్రశ్ద్య, విశాి సము చాలా
అవసర్ము.

ప్ర్మతమ తతి ము మీద్ శ్రశ్ద్ధ, భక్త ,ి

విశాి సము లేకుండా ఉనన ట్ేయఽ, వారు ననున
ొంద్లేరు. వాళ్ళు మర్ణించిన తరువాత,
మళీు ఈ శ్రప్ప్ంచములోనిక్త, తిరిగి మర్ణము
ఉండే ఇలాంటి శ్రీర్ముల లోనిక్త తిరిగి వసాిరు.
మృత్సయ వు, సంసార్ మర్ముీ లలో తిరుగుతూ
కర్మ ఫలములు (సుఖ, దుఃఖములు) అనుభవి సూి
ఉండాలి.

ఈశావాసోయ ప్నిషత్ – 3 “అసుర్థయ నామ ఽ

లోకా అ యన్ తమసావృతాః, తాగఃరి
శ్రపేతాయ భిగచి ంతి ఏకే చాతమ హనో జనాః” –
అవిద్యయ దోషముతో ఆతమ నెరుగన్న అవిద్యవ ంస్తలు,
అజ్ఞానమనే తమస్తు చే ఆవరంపరడిన దేహ్మును
విడిచన తరువాత ొంందుదురు.

• మయ్య తతమిద్ం సర్ి ం

జగద్వయ క ిమూరినా
ి ।
137
 మతాు ాని సర్ి భూతాని న చాహం
ఽషి వరథతః ॥ 4 ॥

న్నను ఈ శ్రప్ప్ంచమంతా (లోప్లా, బయట్)

అనిన ంటిలోన్మ వాయ పించి ఉనాన ను. ఈ
శ్రప్ప్ంచమునకు న్నన్న ప్ర్మ మూల కార్ణము.
శ్రప్ప్ంచములోని శ్రప్తి వసుివు నా యొకక
రూప్పంతర్ . శ్రప్ప్ంచములోని శ్రప్తి
వసుివులోన్మ న్నన్న వాయ పించి ఉనాన ను. కాని న్నను
ఇంశ్రద్వయములకు, మనసుు కు దేనిీ దొర్కను.
న్నను ప్ర్మ మూల కార్ణము కాబటి,ట న్నను
అవయ కుిడిని.

ఈ శ్రప్ప్ంచములోని శ్రప్తి వసుివు నాయందే

ఉంటునాన య. ఈ శ్రప్ప్ంచములోని శ్రప్తి వసుి వు
నన్నన ఆశ్రశ్యంచుకొని ఉంటునాన య. న్నను ఈ
శ్రప్ప్ంచములోని శ్రప్తి వసుివులను భరిసుినాన ను.
న్నను మశ్రతము ఏ వసుివులను ఆశ్రశ్యంచుకొని
లేను. నాకు ఈ వసుివులతో ఏ మశ్రతమూ
సంబంధము లేదు.

తైతీిరీయోప్నిషత్ – ఆనంద్వలిే - 2-4

“యతో వాచో నివర్ం ి ఽ అశ్రప్పప్య మనసా సహ” –
ఆ పరమాతమ సవ రూపమును వాకక లు (శ్రదములు)
చేరుకోలేవు. మనస్తు ఊహించలేదు.

138
 బృహదార్ణయ ప్నిషత్ - “అసం నహి
సజ ఽు ” – న్నక ఏ వస్తివుతోనూ సంరంధము లేదు.
(అవి జీవుల కరామ నుగుణముగా తయ్యరయినవి).

• న చ మతాు ాని భూతాని ప్శ్య

యోగమైశ్ి ర్ం।
భూతభృనన చ భూతసోథ మమతామ
భూతభావనః ॥ 5 ॥

నా అసంగతి సి భావమునకు ఏ
సందేహము ఉండనకక ర్ లేదు. ఏ వసుివు కు,
నాకు ఏ విధమైన సంబంధము లేదు. ఈ
వసుివులకు అరథతి ము (“సత్” - ఉండుట్)
ఉనన ద్వ కాబటిట, వాటిక్త, నాకు సంబంధము
ఉనన టుే, మీకు అనిపిసోింద్వ. కాని అద్వ సత్ కాదు.
ఏ వసుివూ మూడు కాలములో ఉండదు కాబ టిట
అద్వ సత్ కాదు. నా యొకక యోగము (ఘట్న,
తీరు, సంధ్యనము, సామర్య ధ ము) చాలా
విచిశ్రతముగా ఉంటుంద్వ. ఇద్వ ఈశ్ి రుడు
(సమరుధడు) మశ్రత చేయగల సామర్య థ ము
ఉనన ద్వ.
ప్పట్లట శ్రప్తి వసుివులను న్నన్న భరిసుినాన ను.
ఆ వసుివులలో న్నను వాయ పించి ఉనాన ను. నా
యొకక సి రూప్ము ఆశ్రశ్యంచుకొని, ప్పట్లట శ్రప్తి
వసుివు రథతి (ఉండుట్) నిలుసోింద్వ, అభివృ ద్వధ
చెందుతోంద్వ. కాని నాకు ఆ వసుివులతో ఏ
విధమైన సంబంధము లేదు.
139
యథాకాశ్రథతో నితయ ం వాయః సర్ి శ్రత
మహ్మన్ ।
తథా సర్థి ణి భూతాని మతాు ానీత్సయ ప్ధ్యర్య
॥6॥

ఉదాహర్ణ: వాయవు ఉండాలంట్ల

ఆకాశ్ము (అవకాశ్ము, సథలము, చోటు) ఉండి
తీర్థలి. ఆకాశ్ము యొకక సి భావము శ్రప్తి
వసుివులకూ అవకాశ్ము ఇసూి, ఏ వసుివు తోన్మ
సంబంధము ఉండదు. వాయవు శ్రప్తి చోటా
ఉనన ప్ప టిీ, ఎలాగయఽ వాయవు వీచాలంట్ల
ఆకాశ్ము ఎలా అవసర్మో

అలాగే ప్పట్లట శ్రప్తి వసుివూ నాయందు

ఉండుట్కు అవకాశ్ము, ఆశ్రశ్యము ఉంటుంద్వ,
కాని ఆ వసుివులతో నాకు ఏ విధమైన
సంబంధము లేదు. అలా నా అసంగతి
సి భావము ద్గ ీర్గా అర్ము ధ చేసుకోవాలి.

సర్ి భూతాని కంఽయ శ్రప్కృతిం య్యంతి

మమికాం ।
కలప క్ష్యే ప్పనసాిని కలాప దౌ విసృామయ హం ॥
7॥

ఓ కుంతీ ప్పశ్రతా! శ్రప్ప్ంచము (ప్ంచ

భూతములకు సంబంధంచిన ప్పట్లట శ్రప్తి వసుి వు
– అప్ర్థ శ్రప్కృతి – శోేకములు 7-3,4,5,6), రథతి
140
సమయములో నా యందు ఉండి, కలప ము
అంతమైనప్పప డు, (శ్రబహమ దేవుడి ఆయసుు
పూరి ి అయనప్పప డు), శ్రప్ళ్యము ఏర్ప డి నా
యొకక శ్రతిగుణతమ కమైన మూల శ్రప్కృతిని
చేర్తాయ (లీనమవుత్సంద్వ).

మర్లా కలప ము శ్రప్పర్ంభమైనప్పప డు

(మర్లా సృషిట సమయము వచిి నప్పప డు),
లయంచిన ఈ శ్రప్ప్ంచమును న్నను అదే శ్రప్కృతి
నుండి తీర మర్లా విశ్లషముగా సృషిట చేసాిను.

శ్రప్కృతిం సాి మవషటభయ విసృామి ప్పనః ప్పనః ।

భూతశ్రగామమిమం కృతు న మవశ్ం
శ్రప్కృఽర్ి శాత్ ॥ 8 ॥

న్నను నా వశ్ములో ఉనన శ్రతిగుణతమ కమైన

మూల శ్రప్కృతిని (యోగ మయ) ప్టిట ఉంచి, నా
యొకక సి భావమైన చైతనయ ముతో ఈ మూల
శ్రప్కృతిని చైతనయ వంతము చేర, ఆ శ్రప్కృతి
నుండి న్నను సృషిటని మళీు , మళీు చేసూిన్న
ఉంటాను. (జడమైన బ్పకృతి ద్యనంతట్ అి ఏ పనీ
చేయలేదు కారటిి నేను సృష్ట ి చేస్తిన్ని ను).

కనిపించే, ప్పట్లట శ్రప్తి వసుివులనిన టినీ,

వాట్ంతో అవి ప్పట్ట లేవు కనుక శ్రప్కృతి వశ్ములో
ఉండే ఆ వసుివులనిన టినీ (మరియ
శ్రీర్ములను) న్నను సృషిట చేసుినాన ను.
141
 జీవుల శ్రీర్ములు: 1. జర్థయజము –
గరభ ములో మావి ఏరు డి, అందులో నుండి పుట్లివి, 2.
అండజములు – గుడుి నుంచ పుట్లివి, 3.
రి ద్జములు – తేమ నుండి పుట్లివి, 4.
ఉద్వభ జము
ు లు – భూమిన్న చేించుకొన్న పుట్లివి.

సృషిట అవసర్ము: జీవుల యొకక కరమ

ఫలములు అనుభవించుట్క. జీవులు పరమాతమ
తతివ జ్ఞానము ొంంి, జనమ , మృత్తయ చబ్కము నుండి
విముక్త ి ొంందుట్క.

న చ మం తాను కర్థమ ణి నిబధన ంతి ధనంజయ

।
ఉదారనవదారనమ్ అసక ిం ఽష్ణ కర్మ సు ॥ 9 ॥

న్నను చేర ఈ సృషిట అన్న కర్మ గాని, సృషిటలో

న్నను అవతార్ము ఎతిి చేర లీలలు అన్న కర్మ లు
గాని, ననున బంధనమునకు లోను చేయవు.
ధనంజయ = ధరమ రాజు రాజసూయ య్యగము
చేయుట్క అవసరమైన ధనమును, ఇతర
రాజయ ములను జయించ తెచచ న అరుునుడు (ఆ
కరమ క నేను కరి అనే భావన ఉంట్ల ఆ కరమ
రంధనమునక లోను కావాలి).

న్నను ఆ కర్మ లతో ఏ విధమైన సంబంధము

లేకుండా ఉదారనముగా (తట్సథముగా)
ఉంటాను. ఆ కర్మ లకు కర్ృ ి తి ము కాని (న్నను
142
చేశాను, కర్ ి అన్న భావన), ఆ కర్మ ల ఫలములకు
ఆసక్త ి కాని, సంగము కాని నాకు లేదు.

• మయ్యధయ క్షేణ శ్రప్కృతిః సూయఽ

సచర్థచర్ం ।
హ్మత్సనాన్నన కంఽయ జగద్వి ప్రివర్ఽ
ి ॥
10 ॥

(జడమైన శ్రప్కృతి తనంతట్ తాను ఏ ప్నీ

చేయలేదు కాబటిట) న్నను, చైతనయ వంత్సడిని,
సర్ి జునడిని, ఏ ర్కమైన వికార్ములు లేకుండా
అధయ క్ష్త వహిసూి, సాక్ష మశ్రతముగా ఉంటాను.
శ్రతిగుణతమ కమైన మూల శ్రప్కృతి, (నా నుండి
చైతనయ వంతము, శ్క్త ి ొంద్వ) కనిపించే కద్వలే,
కద్లని వసుివులనిన ంటినీ ప్పటిటసుింద్వ.

న్నను ఈ కార్య మునకు సాక్షగా ఉనాన ను

కాబటి,ట (నా నుండి మూల శ్రప్కృతి
చైతనయ వంతము, శ్క్త ి ొంద్వ) ఈ జగత్సే ప్రి, ప్రి
విధములుగా మరుచునన ద్వ, ఉంటునన ద్వ. కుంతి
ప్పశ్రత్సడా I

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-12 “ఏకో దేవ

సు ర్ి భూఽష్ణ గూఢ సు ర్ి వాీ
సర్ి భూతాంతర్థతామ , కర్థమ ధయ క్ష్
సు ర్ి భూతాధవాస సాు క్షీ చేతా కేవలో నిరుీనశ్ి “
– అివ తీయుడు, బ్పకాశ్ సవ రూపుడు అయిన ఆ
143
పరమాతమ సకల భూతములయందు వాయ పంచ
ఉన్ని డు. సరవ జీవులయందు అంతరాతమ గా
ఉన్ని డు. ఈతడే ఆ, ఆ జీవులు చేయ సర్ి
కర్మ లకు అధయ క్షడు. కాని వారి కర్మ లతో
ప్ర్మతమ కు ఏ విధమైన సంబంధము ఉండదు.
ఈతడే సర్ి భూతములయందు
నివరసుినాన డు, సర్ి సాక్ష, చైతనయ సి రూప్పడు,
నిరుప్పధకుడు (న్నరవ కలు సమాధి), న్నరుగణు డు
అగుచున్ని డు.

అవానంతి మం మూఢా మనుషీం

తనుమశ్రశితం ।
ప్ర్ం భావమానంతో మమ భూతమహ్మశ్ి ర్ం ॥
11 ॥
అాననముతో, మొహములో కూరుకు
పోయన మనవులు, న్నను మనవ రూప్ములో
(అవతార్ములలో) ఉప్దేశ్ము చేరనా, ననున
తెలుసు కుంట్ల ప్ర్మ శ్రప్యోజనము
ఉంటుంద్ని అర్ము
ధ చేసుకోకుండా,
ప్టిటంచుకోకుండా ననున అవమనము
చేసుినాన రు.

వారి మనసుు లో గూడు కటుటకొని ఉనన ఈ

అాననముతో, ఈ ప్పట్లట భూతములకు
(వసుివులకు, శ్రీర్ములకు) న్నన్న మహ్మ
ఈశ్ి రుడు అని, నా ప్ర్మ తతి మును అర్ ముధ
చేసుకోలేకపోత్సనాన రు.
144
మోఘాశా మోఘకర్థమ ణ్య మోఘాననా విచేతసః ।
ర్థక్ష్రమసురీం చైవ శ్రప్కృతిం మోహినీం శ్రశితాః
॥ 12 ॥

ప్ర్మతమ లేడు అని అనుకున్న వాళ్ళు ,

లేదా ప్ర్మతమ ను తిర్సక రించే వా ళ్ళే వయ ర్ ధమైన
ఆశ్లతో జీవిసుినాన రు, వారు చేర శ్రప్తి ప్ని
(కర్మ ) వయ ర్ము
ధ గా ఉంటుంద్వ. వారి యొకక వివేక
శ్క్త ి (ాననము), ఆలోచనలు వయ ర్ము
ధ గా
ఉంటుంద్వ. వారిక్త వివేకమునకు అనుకూలమైన
సి భావము, సామర్య థ ము ఉండదు.

ర్థక్ష్సుల (ర్థజస, తమో గుణముల

శ్రప్ధ్యనమైన - కోరికలు, ర్థగము, వాయ మోహము,
హింసాతమ కమైన శ్రప్వృతిితో ) సి భావమును
ఆశ్రశ్యంచి ఉంటారు. చూరనవనీన , ఇతరులవి
కూడా నాకే కావాలి అంటారు. వారి వివేక శ్క్త ి
పూరిగా ి మోహముతో కప్ప బడి ఉంటుంద్వ.

• మహ్మతామ నసుి మం ప్పర్ థ దైవీం శ్రప్కృతి

మశ్రశితాః।
భజంతయ ననయ మనసో ానతాి
భూతాద్వమవయ యం ॥ 13 ॥

ప్పర్థథ ! మహ్మత్సమ లు (అన్నక సతక ర్మ లతో,

వారి మనసుు ను శుద్ధము చేసుకునన వారు)
ననున తెలుసుకుంటునాన రు. వారు దేవతల
145
(సాతిి క శ్రప్వృతిితో ) ద్య్యమయ సి భావముతో
ననున ఆశ్రశ్యసుినాన రు.

వారు వేరే శ్రప్పప్ంచకమైన విషయములను

ఆలోచించకుండా, మనసుు లో మరేమీ
ఆలోచించ కుండా ననున ఆశ్రశ్యంచి, రవించి
ననున తెలుసుకుంటునాన రు. క్షీణిసూి, నాశ్నము
అయేయ సర్ి భూతములు (వసుివుల) మూల
కార్ణము అయన ప్ర్మతమ క్షీణించడు,
నాశ్నము కాడు అని తెలుసుకుంటునాన రు.

• సతతం ీర్య ి ంతో మం యతంతశ్ి

ద్ృఢశ్రవతాః ।
నమసయ ంతశ్ి మం భకాియ నితయ యకాి
ఉప్పసఽ ॥ 14 ॥

ఎలేప్పప డూ (శ్మము = మనసుు ను శాంతిగా

ఉంచుట్, ద్మము = ఇంశ్రద్వయ నిశ్రగహముతో)
ననున (ప్ర్మతమ ను) ీరిసూ
ి ి (శ్రశ్వణము),
ప్ర్మతమ ను ొందాలన్న సంకలప ముతో,
ఏకాశ్రగతతో, శాస్త్సిములలో వివరించిన విధముగా
ధృఢమైన విశాి సముతో, సంకలప ముతో,
నియమములతో (అష్ణటంగ యోగ సూశ్రతములు
ప్పటిసూి), నిధధ్యయ సన (శ్రశ్వణ, మననములతో
తెలుసుకునన ప్ర్మతమ తతి ాననమును
మర్లా, మర్లా చింతన చేయట్) శ్రవతములను
ఆచరిసూి (మననము)
146
 నాకు (ప్ర్మతమ కు) నమసక రిసూి (నమః =
న్నను, నాద్వ కాదు అన్న అహంకార్ ర్హిత
భావనతో), మనసుు లో నా మీద్ భక్త ిని (శ్రీతి)
నింప్పకొని, నిర్ంతర్మూ నా మీద్ మనసుు ను నా
మీద్ నిలిపి ఉప్పరంచే (నిధధ్యయ సన) వారు,
ననున తప్ప క ొందుతారు.

పరమాతమ తతివ జ్ఞానము ొంంద్యలంట్ల,

ఉపన్నషత్తిలలో శ్రశ్వణము, మననము,
నిధధ్యయ సన అనే మూడు స్తధనములను చెాు రు.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 2 లేక 4-4-5 –

“ఆతమ వా అరే శ్రద్షటవయ ః శ్రశోతవోయ మనివోయ
నిద్వధ్యయ రతవోయ మైశ్రఽయ్యయ తమ నో వా అరే
ద్ర్శ న్న శ్రశ్వణేన మతాయ విానన్న న్నద్గం సర్ి ం
విద్వతమ్” – ఆతేమ దరశ ంచదగిని. ఆతేమ
వినదగిని. ఆతేమ భావించదగిని. ఆతేమ
ధ్యయ న్నంపదగిని. ఆతమ యొకక దరశ నము చేతను,
శ్రశ్వణము చేతను, సమ ర్ణము చేతను, ధ్యయ నము
చేతను పరమాతమ అనుభవమునక వచుచ ను.

147
 ప్తంజలి మహరి ష యోగ సూశ్రతములలో (2-
29) – అష్ణటంగ యోగ సూశ్రతములు (8) - 1. యమ
(2-30) – రవ య న్నయంబ్తణ, 2. నియమ (2-32) ధరమ
పరమైన ఆచారములు, 3. ఆసనము (2-46) – సరైన
భంగిమలో ధ్యయ నము, 4. శ్రప్పణయ్యమము (2-49) –
సరైన పదధతిలో ఊపర న్నయంబ్తణ, 5.
శ్రప్తాయ హ్మర్ము (2-54) ఇంబ్ియములను,
మనస్తు ను, బుిధన్న రయట్క పోకండా మన
హ్ృదయము లోపలక్త తీస్తక వచేచ స్తధన.
బ్ాపంచక విషయముల నుండి ఇంబ్ియములను
మరలించుట్. ఇంబ్ియ న్నబ్గహ్ము 6. ధ్యర్ణ (3-1)
ఎలోపుు డూ రయట్క సంచరసూి బ్ాపంచక
విషయములను లోపలక్త తీస్తకవచేచ చంచలముగా
ఉండే మనస్తు ను మన హ్ృదయములో స్థిరముగా
కటిివేయుట్. మనస్తు ను ఒకక లక్షయ ముపై స్థిరముగా
కేంబ్దీకరంచుట్. 7. ధ్యయ నము (3-2) అలా
హ్ృదయములో కటిివేస్థ కూరోచ పెటిిన మనస్తు
148
హ్ృదయము లోపలే ఉండి, కొన్ని స్తరుో పరమాతమ
మీద లగి ముయిన్న, మర కొన్ని స్తరుో ఇివరకే
తెలుస్తకని , సంాించుకని బ్ాపంచక
విషయములను గురుిచేస్తకనే తపనలో ఇటూ,
అటూ ఊగిసలాడుతూ ఉండే స్థితి. ఆ ధ్యరణను చాలా
సేపు కొనస్తగించగల స్తమరయ ి మును ధ్యయ న స్తధన
పరమాతమ నే మనస్తు లో న్నలుపుట్, 8. సమధ (3-3)
మానస్థక ఏకాబ్గత స్తధన. ధ్యయ న స్తధనను
పెంచుకొన్న, ఇతర బ్ాపంచక విషయముల మీదక
మనస్తు వళ్ళ కండా, న్నరంతరము పరమాతమ మీదే
మనస్తు స్థిరముగా లగి మయేయ స్థితి. అహ్ంకారము
న్నరూమ లమయి, మనస్తు శారీరక భావన కోలోు యి,
ఆతమ నుభూతి కలిగి అంతిమ సతయ మును బ్గహించ, ఆ
సతయ ముతో లగి ము, లయము, ఐకయ ము అయి
ఆతమ నుభూతితో తనలో తాను రమించుట్.

ప్తంజలి మహరి ష యోగ సూశ్రతములలో - 2-

30 – యమ - ఐదు ముఖ్య మైన అంశ్ములు - 1.
అహింస (2-35) – ఏ బ్ాణిన్న హింస్థంచకండుట్, 2.
సతయ ము (2-36) న్నజము చెపుు ట్, అరదధము
చెపు కండుట్, 3. అరియము (2-37) – దొంగతనము
అనే భావన లేకండుట్, 4. శ్రబహమ చర్య ము (2-38) –
గురువుల ద్యవ రా వేదములు, శాస్త్సిము లు
అధయ యనము, 5. అప్రిశ్రగహము (2-39) – దురాశ్
లేకండుట్, దేన్న నుండి లాభము ొంంద్యలనే కోరక

149
లేకండుట్. యోగము వివరములక 4 వ
అధ్యయ యము 21 వ శ్లోకము చూడుము.

• ాననయజ్ఞన న చాప్య న్నయ యజంతో

మముప్పసఽ ।
ఏకఽి న ప్ృథకే ిి న బహుధ్య
విశ్ి తోముఖం ॥15॥

శ్రశ్వణ, మనన, నిధధ్యయ సన దాి ర్థ

ప్ర్మతమ తతి ాననమును ొందుట్,
యానలలో కెలే సరోి తిమమైన యజము న . ఈ ానన
యజము న తో ననున (ప్ర్మతమ ను) ఉప్పర సూి
ఉంటారు.

“తి ంవా అహ మరమ భగవో దేవఽ అహం

వా తి మర భగవో దేవఽ” – పరమాతమ ఒకడే
ఉన్ని డు. ప్ర్మతమ తప్ప వేరొకటి ఈ
శ్రప్ప్ంచములో లేదు (ఇతర బ్ాపంచకమైన
విషయములను మనస్తు లోక్త రానీయకండా) న్నను
కూడా ప్ర్మతమ లో భాగమున్న అన్న భావనతో
కొంతమంద్వ ఉప్పరంచి ప్రిపూర్ ా తతి
ాననమును ొందుతారు. ఇద్వ సరోి తి మమైన
ానన యజము న .

ప్ర్మతమ కాక, ఇతర్ దేవతల మీద్ ఆస క్త ి

ఉనన వారు, ఆ దేవతలను ప్ర్మతమ యొకక
రూప్పంతర్ములుగా (ప్ర్మతమ
150
సి రూప్ములుగా) భావించి ననున ఉప్పర సూి
ఉంటారు.

కొంతమంద్వ శ్రప్ప్ంచమంతా (జీవులు,

వసుివులు) ప్ర్మతమ యొకక
రూప్పంతర్ములుగా, ఈ శ్రప్ప్ంచమంతా
ప్ర్మఽమ వాయ పించి ఉనాన డు అని భావించి
ననున ఉప్పరసూి ఉంటారు. ఇవి కూడా తరువాత
సాథయ ానన యజము న లే. ఒకక డే అయన
ప్ర్మతమ , సమసి శ్రప్ప్ంచమును తన మయ్య
శ్క్త ితో ప్పటిటంచుచునాన డు. అద్వి తీయడగు
ప్ర్మతమ , విశ్ి మంతా అన్నక ముఖములు
కలవాడు, ఈ విశ్ి మంతా ప్ర్మతమ మయ
అని ఎవరైఽ తెలుసుకుంటారో, వారి నిజమైన
ాననులు.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ 1 లేదా 3 - 4 - 10 -

“అహం శ్రబహ్మమ రమ ” - అనగా 'న్నను శ్రబహమ ము అతి
ఉనాన ను'. 'న్నను' అనగా 'ఆతమ ' (శ్రీరము కాదు)
బ్రహ్మ ము యొకక అంశ్ము లేద్య పరావరినము అనే
భావన దృఢముగా విశ్వ స్థసేి ఆతమ మరయు బ్రహ్మ ము
ఏకతవ మును అనుభవించ వచుచ ను.

ఛందో య ప్నిషత్ 6 - 8 - 7 – “ఐతదాతమ య

మిద్ం సర్ి ం తతు తయ ం స ఆతమ తతి మర”-
తతి మర అనగా 'అద్వ న్నను'. అి అనగా
బ్రహ్మ ము. బ్రహ్మ ము నేను (ఆతమ ). బ్రహ్మ ము ఏి
151
అయి ఉని దో అి నేను. నేను ఏి అయి ఉని దో
అియే బ్రహ్మ ము. బ్రహ్మ ము ఒకక ట్ల సతయ ము.
బ్పపంచములోన్న సూక్షమ స్తరాంశ్ము ఆతమ (నేను).

మండూకోయ ప్నిషత్ – 2 – “అయ మతామ

శ్రబహమ ” - అనగా 'ఈ ఆఽమ శ్రబహమ '. ఆతమ యొకక
సూక్షమ స్తరాంశ్ము సతయ ము. జీవాతమ , మహ్మమాయ
యొకక అజ్ఞానముతో మోసగించరడి ఆతమ ,
బ్రహ్మ ము కంటె వేరు కాదు అనే భావన మరుగున
పడిపోయింి. జీవాతమ తన సవ భావమైన జ్ఞానముతో
తన న్నజ సవ రూపము బ్రహ్మ ము అన్న గుర ిసేి ఆతమ ,
బ్రహ్మ ముతో విలీనమైపోవును.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 3-3 “విశ్ి త శ్ి క్ష

రుత విశ్ి తో బాహురుత విశ్ి త సాు త్” –
పరమాతమ విశ్వ మంతటా నేబ్తములు, ముఖ్ములు,
బాహువులు, ాదములు కలవాడు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ - 3-15 – “సహశ్రసీ ర్థష

ప్పరుష సు హశ్రసాక్ష్ సు హశ్రసప్పత్” – ఇదే
మంబ్తము పురుష సూకములో ి కూడా ఉని ి.
పరమాతమ సహ్బ్స (అనంతమైన) శ్రరము ి లు కల పూర ణ
పురుష్యడు, సహ్బ్స నేబ్తములు కలవాడు, సహ్బ్స
ాదములు కలవాడు – విశ్వ రూపము – ఈ విశ్వ ములో
ఉని అన్ని చేతన, అచేతన సవ రూపములు అన్ని ఆ
పరమాతమ యొకక ివయ సవ రూపమే).

152
 • అహం శ్రకత్సర్హం యజఃన
సి ధ్యహమహమౌషధం ।
మంశ్రతోఽహమహ వాజయ మహమగిన ర్హం
హుతం ॥ 16 ॥

4-24 శోేకముతో అని యంచుము.

వేద ధరమ మును న్నలపెటుిట్క పరమాతమ వేద

బ్పతిాదమైన బ్కత్తవులు, యజము ా లను గురంచ
చెపుు త్తన్ని డు. న్నన్న శ్రకత్సవును (బ్క్తయతే ఇతి
బ్కత్తవు - వేదములలోన్న కరమ కాండ. మానవుల
ఋణములను తీరుచ కందుక పంచ మహ్మ
యజము ా లు – 1. దేవ యజము న – సాి హ్మ దేవ
హోమములు, 2. పితృ యజము న – సి ధ్య దేవ
హోమములు, 3. భూత యజము న – జీవులక
ఆహ్మరము ఇచుచ ట్, 4. ఋషి యజము న – వేద, శాస్త్సి
పఠనము, 5. మనవ యజము న – ధరమ కారయ ములు).

వేద్ములలో వివరించిన యజము న లు

అనీన , న్నన్న. ఆ యజ న సి రూప్పడు ప్ర్మఽమ
అన్న భావనతో యజము న లు చేయ్యలి. దేవతలు
ప్ర్మతమ యొకక రూప్పంతర్ములే అన్న
భావనతో యజము న లు అనీన చేయ్యలి. న్నన్న పితృ
దేవతలకు అరిప ంచే శ్రశాద్ధములు, తర్ప ణములు
(సి ధ్య - పితృ హోమములు). న్నన్న ఔషధములు
(ఆకలి తీరేి ఆహ్మర్ము, రోగములకు మందులు).

153
 న్నన్న మంశ్రత సి రూప్మును, న్నన్న ఆజయ ము
(హోమము చేర నెయయ ), న్నన్న అగిన
సి రూప్మును. జఠర్థగిన – ఆహ్మర్మును జీరిం ా చే
అగిన , అగిన లో వేర హవిసుు ను రెండూ న్నన్న. ఈ
విధముగా శ్రప్ప్ంచములో ఉనన అనిన టిలోన్మ
ప్ర్మతమ నిండి ఉనాన డు. ప్ర్మతమ కు
భినన ముగా ఈ శ్రప్ప్ంచములో ఇంకొకటి ఏమీ
లేదు - అన్న అరము ధ . (శ్లోకము 4-24 నుండి 28 వరక
చూడుము).

ఛందో య ప్నిషత్ – 7-23-1 – “య్యవై

భూమ తత్సు ఖం నాలేప సుఖ మరి భూమైవ
సుఖం l భూమఽి వ విజిానరతవయ ఇతి
భూమనం భగవో విజిానస ఇతి” - సనత్
కమారులు భూమ (గొపు ి, బ్రహ్మ , ఆతమ )
విదయ /తతివ ము తెలుస్తకొనవలెను అన్న న్నరదుల
వారతో అన్ని రు. 7-25-1, 2 – “స ఏవాధసాితు
ఉప్రిష్ణట తు ప్పశాి తు ప్పర్సాి తు ద్క్షణత సు
ఉతిర్త సు ఏవేద్ం సర్ి ........ ముప్రి ష్ణట
ద్హం, ప్శాి ద్హం, ప్పర్సాి ద్హం, ద్క్షణతోహ
ముతిర్తోహ వేద్ం సర్ి మితి”, “అధ్యత ఆతమ
దేశ్ ఏ వాతైమ వా దాసాి దాతోమ ప్రిష్ణట దాతామ ప్శాి
దాతామ ప్పర్సాి దాతామ ద్క్షణత అతోమ తిర్త ఆతైమ
వేద్ం సర్ి మితి .....” – ఆ ఆతమ (భూమ) బ్క్తంద,
పైన, వనుక, ముందు, బ్పకక ల, అంతటా న్నండి
ఉని ి. ఈ కన్నపంచు జగత్తో అంతా ఆతేమ . ఆతమ యే
నేను (పరమాతమ ). నేను బ్క్తంద, పైన అంతటా
154
ఉన్ని ను. అనంత తతివ మే భూమ (నేను). బ్క్తంద,
పైన, అన్ని చోట్ో ఆతమ యే న్నండి ఉని ి. ఈ
సరవ మూ ఆతమ యే. ఈ విధముగా చూచుతూ,
తలంచ, బ్గహించన తతివ జ్ఞాన్న ఆతమ యందే బ్కీడిసూి,
బ్రహ్మమ నందము ొంందుతూ ఉంటాడు.

• పితాహమసయ జగతో మతా ధ్యతా

పితామహః ।
వేద్య ం ప్విశ్రతమోంకార్ ఋకాు మ
యజురేవ చ ॥ 17 ॥

సమసమై ి న జగత్సే, జగత్సిలోని చర్

(కద్వలేవి), అచర్ (కద్లినవి) జీవులకు తంశ్రడిని
(సృషిటంచేవాడిని, ర్క్షంచేవాడిని) న్నన్న. తలిేని
(పోషించేవాడిని) న్నన్న. జీవులకు, వసుివులకు
శ్రీర్ములు ఇచిి , ఆ శ్రీర్ములను
పోషించేవాడిని కూడా న్నన్న, జీవుల కర్మ లను
నిర్య ా ంచి, వారిక్త ఫలములను ఇచేి వాడిని –
కర్మ ఫల ధ్యత) న్నన్న. వారి శ్రీర్ములను
పోషించుకుందుకు సృషిటని చేర పితామహుడు
(తంశ్రడిక్త తంశ్రడి అయేయ తాత) అయన
శ్రబహమ దేవుడి రూప్ములో కూడా న్నన్న. ప్ర్మతమ
మనవులకు శ్రబహమ ాననము కల వేద్ము
శ్రప్సాద్వంచి మనకు తంశ్రడి సాథనములో ఉనాన డు.

శ్రప్శోన ప్నిషత్ – 6 వ శ్రప్శ్న 8 వ శోేకము –

“ఽ తమర్ి యంని సి ం హి నః పితా యోసామ క
155
మవిదాయ య్యః ప్ర్ం ప్పర్ం తార్యరతి” –
స్తకేశాి శష్యయ లు పపు లాి మహ్రన్న ి పూజించ,
మీరు మాక శ్రబహమ విద్య ను శ్రప్సాద్వంచి మాక జ్ఞాన
శ్రీరమును కలిగించనందుక మీరు మాక తంశ్రడివి,
ర్క్ష్కుడివి అయిన్నరు.

బ్రహ్మ దేవుడు చేసే సృష్టలో

ి న్న వసుివులలో
కూడా నేనే ఉన్ని ను. ఆ వస్తివులలో అన్ని టి కంటె
ప్ర్మోతక ృషటమైన, తెలుస్తకోవలస్థనవాడిన్న
(పరమాతమ ) నేనే. మానవుల జనమ ను స్తరకధ ము
కలిగించే పవిబ్త రూపములైన, ప్విశ్రతముగా చేర
వసుివులలో (పవిబ్త క్షేబ్తములలో, తపస్తు ,
ద్యనము మొదలైన సత్ బ్క్తయల రూపములో)
మరియ తెలుసుకోద్గినవాడిని కూడా న్నన్న
ఉనాన ను. ప్విశ్రతము చేసుకున్నందుకు
అవసర్మైన శ్రప్ధ్యన, వేద్ముల సార్ భూతమైన
శ్రప్ణవము - “ఓం” కార్ సి రూప్మును న్నన్న.

కఠోప్నిషత్ 1-2-15 – “సరేి

వేదాయతతప ద్మమననిి, తప్పగంరసర్థి ణి చ
యద్ి ద్నిి l యద్వచఛ ంతో శ్రబహమ చర్య ం చర్నిి త
ఽిప్ద్గం సంశ్రగహ్మణ శ్రబవీ మోయ మిఽయ తత్
మండూయ కోప్నిషత్ – 1, 2, ర్థమ ఉతిర్
తాపినుయ ప్నిషత్ – 4 – చూడుము. సమ సి
వేదములు దేన్న గురంచ చెపుు చుని వో, సమసిమైన
తపస్తు లు దేన్నలో న్నలిచ ఉన్ని యో, ఏి సమ సి
విశ్వ సవ రూపమో, ఆ పరమ పదము “ఓం” కారము
156
(బ్పణవము). “ఓం” = అ + ఉ + మ = “అ” – భూమి,
ఋగేవ దము, విష్యణమూరి + “ఉ” – అంతరక్షము
(ఆకాశ్ము), యజురేవ దము, మహేశ్వ రుడు + “మ” -
సవ రలోగ కము, స్తమవేదము, బ్రహ్మ దేవుడు. “ఓం”
కారము యొకక వివిధ రూపములైన ఋకుక లు
(ఋగేవ దము – హోతలు - సృష్ట ి ఆవిరాభ వము
మరయు వరన ణ , దేవతల స్తిత్తలు, కాలము,
సూరుయ డు, చంబ్దుడు వరన ణ లు), సామము
(స్తమవేదము – ఉదీగతలు గానము చేసూి దేవతలను
యజము ా లక ఆహ్మవ న్నంచుట్), యజురేి ద్ము
(వాకయ రూపముగా ఉండే మంబ్తములు) మంబ్త
రూపములలో ఉని వేద రాస్థ అందులో
వరం ణ చరడిని కూడా నేనే.

• గతిర్భ ర్థి శ్రప్ుః సాక్షీ నివాసః శ్ర్ణం

సుహృత్ ।
శ్రప్భవః శ్రప్లయః సాథనం నిధ్యనం
బీజమవయ యం ॥ 18 ॥

జీవుల గతి (కర్మ ఫలములు, విధ, ద్వకుక ,

ఆధ్యర్ము, దారి, గమయ ము) న్నన్న. జీవులను
భరించేవాడిని, పోషించేవాడిని, న్నన్న. జీవులు నా
వారుగా భావించి, అంద్రిీ శ్రప్ువును,
ర్క్షంచేవాడిని న్నన్న. ఉదారనముగా ఉంూ,
జీవులు చేర కర్మ లకు సాక్షీభూతముగా
ఉండేవాడిని న్నన్న. (ప్ర్మతమ జీవులు చేర
కర్మ లకు సాక్ష దేవతలని నియమించాడు - 1.
157
సూరుయ డు, 2. చంశ్రదుడు, 3. యముడు, 4.
కాలము, 5. ప్ృథివి, 6. జలము, 7. ఽజసుు , 8.
వాయవు, 9. ఆకాశ్ము).

ముండకోప్నిషత్ – 3-1-1,2 మరియ

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-6,7 – 1 వ అధ్యయ యము 14
వ శ్లోకము చూడుము). బ్పపంచములోన్న చర (కిలేవి),
అచర (కదలినవి) అందరకీ, అన్ని ంటికీ ఆశ్రశ్యము,
నివాసము నేనే. ఈ బ్పపంచము అంతా
పరమాతమ లోనే న్నవస్థంచుచుని ి. మీ అందరకూ
శ్ర్ణగతి (కషము
ి లను, దుఃఖ్ములను
పోగొట్లివాడిన్న) నేనే.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-18 – “యో

శ్రబహమ ణం విద్ధ్యతి పూర్ి ం యో వై వేదాగంశ్ి
శ్రప్హిణ్యతి తస్మమ , తగం హ దేవ మతమ బుద్వధ
శ్రప్కాశ్ం ముముక్షరైి శ్ర్ణ మహం శ్రప్ప్దేయ ” – ఏ
పరమాతమ సృష్ట ి ఆిలో చత్తరుమ ఖ్ బ్రహ్మ ను
సృజించ, అతన్నక్త వేదములు ఉపదేశంచెనో,
ఆతమ బుిధ బ్పకాశ్కడు అయిన పరమాతమ ను
మోక్షేచచ గల నేను శ్ర్ణు వేడుత్తన్ని ను. మీ
అందరకూ నిజమైన రన హిత్సడును (ఏ
బ్పత్తయ పకారము ఆశంచకండా, బ్పేమతో సహ్మయము
చేసేవాడు) నేనే (పరమాతేమ ).

ఈ జగత్తో సృషిట, లయము (బ్పళ్య

కాలములో పరమాతమ లో లీనమగుట్) మరయు
158
రథత్సలకు (ఉండుట్క) కారణము, జరపంచేి నేనే.
జీవులక అవసరమైన సంపదలను పరమాత్తమ డు,
బ్పళ్య అయి, తరువాత సృష్ట ి జరగవలస్థన మధయ
కాలములో ఈ సృష్టలో
ి న్న జీవుల యొకక
సంస్తక రములు, తరువాత సృష్టక్త ి అవసరమైన
అంశ్ములు అన్ని ంటినీ కాాడి, నిక్షేప్ముగా నాలో
ఉంచుకుంటాను (తిరోధ్యనము). తరువాత సృష్ట ిక్త
కూడా నేనే కారణము. నేను (బీజము) మొలకెతిిఽ
సృష్ట ి (అనుశ్రగహము). జీవులక అవసరమైన
వినాశ్నము లేని, ఖరుి కాని బీజములు,
అంకుర్ము (వితినము, మూల శ్క్త ి) నేనే.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-3 – “తి గం స్త్రి తి ం

ప్పమనర తి ం కుమర్ ఉతవా కుమరీ l తి ం
జీరోా ద్ండేన వంచార తి ాతో భవర
సర్ి తోముఖః“ – పరమాతామ నీవు కన్నపంచే బ్పతి
ాణి రూపములోనూ (స్త్రి, పురుష), కన్నపంచే బ్పతి
వస్తివు రూపములోనూ నీవే ఉన్ని వు.

శ్రబహోమ ప్నిషత్ – 11 “ఏకో దేవ సర్ి భూఽష్ణ

గూఢః సర్ి వాయ పి సర్ి భూతాంతర్థతామ l
కర్థమ ధయ క్ష్ః సర్ి భూతాధవాసా సాక్షీచేతా కేవలో
నిరుీణశ్ి , ఏకో వీ సర్ి భూతాంతర్థ తైమ కగం
రూప్ం బహుధ్య యః కరోతి l త మతమ సథ ం
యేనుప్శ్య ంతి ద్గర్థ రిష్ణగం సుఖం శాశ్ి తం
న్నతరేష్ణమ్” – ఏకముగా ఉని వాడు (ఒకక డే),
సవ యం తేజో సవ రూపుడు, అగు పరబ్రహ్మ ము సరవ
159
జీవుల యందు హ్ృదయ గుహ్లో న్నగూఢముగా
న్నవస్థంచుచున్ని డు. సర్ి వాయ ప్కుడు, సమ సి
భూతములలో న్నవస్థంచు ఆతమ సవ రూపుడు,
కరామ ధయ క్షుడు, సర్ి సాక్ష, చైతనయ సవ రూపుడు, గుణ
రహిత్తడు, అఖ్ండముగా, సరవ మూ తన వశ్ములో
ఉంచుకని వాడు, ఒకే రూపమును అనేక
రూపములు చేయుచూ, ఆ పరమాతమ ను ధీరుల
హ్ృదయములలో దరశ ంచుచున్ని రు. అటిి
ధీరులక శాశ్వ త స్తఖ్ము, బ్రహ్మమ నందము
లభించును. ఇతరులక లభించదు.

• తప్పమయ హమహం వర్ం ష

నిగృహ్మాముయ తు ృామి చ ।
అమృతం చైవ మృత్సయ శ్ి
సద్సచాి హమరుున ॥ 19 ॥

అరుునా ! జీవుల ప్పటుటట్కు న్నను సూరుయ డి

రూప్ములో, సూర్య క్తర్ణములతో, తపింప్చేర
నీటిని ఆవిరి చేర, న్నన్న వాయవు యొకక
రూప్ములో పైక్త తీసుకువెళ్లే మబుర లుగా
తయ్యరుచేర, వాటిని అవసర్మైనప్పప డు
వరింష చేవాడిని న్నన్న. ఇద్వ యజ న శ్రప్శ్రక్తయ.

తైతీిరీయో ఆర్ణయ కము – అరుణ శ్రప్శ్న – 26

– 1-8-1 – “కేి మ ఆపో నివిశ్న్ని యద్గతో య్యంతి
సంశ్రప్తి, కాలా అప్సునివిశ్ంఽ ఆప్సుు రేయ
సమహితాః” – మనక నీళ్ళళ సూరుయ డి నుండి
160
వస్తియి. దీన్నక్త సహ్కరంచే దేవతలు – ఇంబ్దుడు,
అగిి , జలము, వాయువు, అశ్వ నీ దేవతలు.

జీవుల పోషణకు న్నను అమృత

సి రూప్పడను (దేవతలకు అమృతమును న్నన్న,
మనవులకు శ్రీర్ జీవనమునకు, పోషణకు
ఆహ్మర్ములో నునన ర్సమును న్నన్న). అలాగే
మృత్సయ వుని (మర్ణము) కూడా న్నన్న. సత్
(కనిపించేవి – ప్ృథివి, జలము, అగిన ) లేదా,
అసత్ (కనిపించనివి – వాయవు, ఆకాశ్ము)
అనీన నా రూప్పంతర్ములే, మరియ కార్ణము,
కార్య ము కూడా న్నన్న.

స్త్తైవిదాయ మం సోమప్పః పూతప్పప్ప యజ్రి

త న ష్ణటి
సి ర్తి ీ ం శ్రప్పర్య
థ ంఽ।
ఽ ప్పణయ మసాద్య సురేంశ్రద్లోకమశ్న ంతి
ద్వవాయ ంద్వవి దేవభ్యగాన్ ॥ 20 ॥

మూడు వేద్ముల (ఋగేి ద్ము,

యజురేి ద్ము, సామవేద్ము) (అధర్ి ణ
వేద్ము శాంతిక, పౌషిటక కర్మ లను మశ్రత
బోధసుింద్వ) దాి ర్థ యజ,న య్యగముల విాననము
ొంద్వన వేద్వేదుయ లు యజ,న య్యగములు చేర,
సోమ ర్సమును (సోమ అన్న తీగ యొకక
ఆకులను పిండి, వచిి న ర్సమును దేవతలకు
హోమము చేర, మిగిలిన ర్సమును)
శ్రప్సాద్ముగా రి కరించి, తమ
161
ప్పప్ములనిన ంటినీ పోగొటుటకొని, యజము న ల
దాి ర్థ ననున పూజించి (ఇంశ్రదాద్వ రూప్ములలో
ఉనన ననున ), తాతాక లికమైన సి ర్ము
ీ ను
(సుఖములను) కోరుకుంటారు (మోక్ష్మును
కోరుకోకుండా).

వారు చేసుకునన ప్పణయ కర్మ ల ఫలితముగా,

ఇంశ్రద్లోకములు (సి ర్లో ీ కము) నా దాి ర్థ
ొంద్వ (కామయ కర్మ ఫలము), మనవ లోకములో
లేని ద్వవయ మైన సి ర్ ీ లోక భ్యగములను
అనుభవిసాిరు.

ఽ తం ుకాిి సి ర్లో ీ కం విశాలం క్షీణే ప్పణేయ

మర్య ి లోకం విశ్ంతి।
ఏవం శ్రతయీధర్మ మనుశ్రప్ప్నాన గతాగతం
కామకామ లభంఽ ॥ 21 ॥

అలా సి ర్ము
ీ నకు వెళ్లు న వేద్ వేదుయ లు,
విశాలమైన సి ర్లో
ీ క వివిధ భ్యగములు
అనుభవించి, వారు చేసుకునన ప్పణయ ములు
ఖరుి అయపోయన వెంట్న్న, మనవుల
లోకములో (భూలోకములో) జనిమ సాిరు (మిగిలిన
కర్మ ఫలములు అనుభవించుట్కు).

కేవలము మూడు వేద్ములలో చెప్ప బడిన

యజ న సంబంధమైన (కర్మ కాండ) ధర్మ ములు
భ్యగములు, సుఖములు అనుభవించుట్కే అని
162
అర్ము
ధ చేసుకొని, జనమ ప్ర్ంప్ర్గా, గురు/శిషయ
ప్ర్ంప్ర్గా అనుసరించి, తాతాక లికమైన
భ్యగముల, సుఖముల యందు మిక్తక లి అనుర్ క్త ి
కలిగినవారై, యజము న లు చేర భ్యగములు,
సుఖములు కావాలని ననున కోరుకుంట్ల, వారు
కోరిన కోరికల శ్రప్కార్ న్నను వారిక్త ఫలములు
ఇసాిను. వారు ఆ ఫలములు అనుభవించి, ఆ
ప్పణయ కర్మ లు ఖరుి అయపోయన వెంట్న్న,
తిరిగి మర్లా భూలోకములో జనమ
ొంద్వలరనదే. వాళ్ళు భ్యగముల, సుఖముల
మీద్ కోరికలను తగి ీంచుకోలేక, ఇలా వెళ్ు ట్ము,
మర్లా తిరిగి ర్థవట్ము జరుగుతూన్న ఉంటుంద్వ
(అటువంటి వారిక్త ఇంతకు మించి అభివృ ద్వధ
ఉండదు). (8-16 శ్లోకము చూడుము).

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 4 లేదా 6-4-6 –

“శ్రప్పప్పయ నిం కర్మ ణసిసయ యతిక ంచేహ
కరోతయ యం l తసామ లోేకాత్సు న రేతయ స్మమ
లోకాయ కర్మ ణ ఇతి త్స కామయమనో
అంధకామయమనో యోకామో నిష్ణక మ ....” –
కామరూపుడగు పురుష్యడు తన వాంఛ బ్పకారమే ఏ
కరమ చేయునో, ఆ కరమ ఫలమును ొంందును. ఆ
పురుష్యన్న మనస్తు దేన్నయందు ఆసకమైనదో,
ి
అియే కరమ లింగము అణగుచుని ి. ఈ పురుష్యడు
ఆ కరమ ఫలములు ొంంి, వాటి భోగములు
అనుభవించ, ఆ కరమ ఫలితము అయిపోగానే, ఆయ్య
లోకముల నుండి తిరగి వచచ , మరలా ఈ లోకమునక
163
కరమ చేయుట్కై వచుచ చున్ని డు. ఈ రీతిగా కరమ
ఫలములను కోరువాడు జనన మరణ రూప
సంస్తరమును ొంందుచున్ని డు (జ్ఞాన్న కరమ
ఫలములను కోరన్న వాడు, న్నష్క ముడు, ఆపికాముడు
(తన సవ రూపమును (ఆతమ ను) మాబ్తమే కోరువాడు)
ఇకక డనే బ్రహ్మ మే అయి పర బ్రహ్మ మును
ొంందుచున్ని రు).

ముండకోప్నిషత్ – 1-2-4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 –
“కాళీ కార్థళీ చ మనోజవా చ, సులోహితా య్య చ
సుధూమర్వర్థా, .....”. 1-2-5 – “ఏఽష్ణ యశ్ి ర్ఽ
శ్రభాజమన్నష్ణ యధ్యకాలం ఛ హుతాయో
హ్మయ ద్దాయన్....”. 1-2-6 – “ఏహ్మయ హీతి
తమహుతయః సువర్ి సః సూర్య సయ ర్థరమ భి
ర్య జమనం వహంతి ...”. 1-2-7 – “ప్వా ే హ్మయ ఽ
అద్ృఢా యజరూ న ప్ప అష్ణటద్శో క ి మవర్ం ...”. 1-
2-8 – “అవిదాయ య్య మనరే ి వర్మ ి నాః సి యం
ధీర్థః ప్ండితంమనయ మనాః....” – కాళ్ళ, కరాళ్ళ,
మనోజవ స్తలోహిత, స్తధూబ్మవర,ణ స్తచ లింగిన్న,
విశ్వ రుచ అనే ఏడు (7) అగిి న్నలుకలు ఉని వి. ఏ
హోత (యజమాన్న) అటిి అగిి లో హోమము
చేయునో, ఆ హోమములు సూరయ రశమ రూపములలో,
ఇియే నీ పుణయ కరమ ల బ్ాపిమైన బ్రహ్మ లోకము అన్న
ఆ యజమాన్నన్న ఆహ్మవ న్నంచ, దేవేంబ్దుడు న్నవస్థంచు
సవ ర గ లోకమునక చేరుచ ను. అటిి యజ ా రూపమైన ఈ
న్నవ, ధృఢమైని కాదు. కాన్న అజ్ఞానులు (భోగములు,
స్తఖ్ములపై కోరకలు ఉని వా ళ్ళో) దీనునే తమ
164
లక్షయ ముగా నమిమ , మరలా జనన, మరణ సంస్తర
స్తగరములో పరబ్భమిస్తిరు. (యజ ా కరమ లను ఆ, య్య
కోరికలతో చేర,ి ఆ కరమ లక ఫలితములు
సవ లు ము, తాతాక లికము. అలా కాకండా కోరకలు
లేకండా యజము ా లు చేసేి, అత్తయ తిమమైన జ్ఞాన
మారము గ లోన్నక్త తీస్తకొన్న వళ్ళ తాయి).

• అననాయ శిి ంతయంతో మం యే జనాః

ప్రుయ ప్పసఽ ।
ఏష్ణం నితాయ భియకాినాం యోగక్షేమం
వహ్మమయ హం ॥ 22॥

ఎవరైఽ ప్ర్మతమ తప్ప ఏ విధమైన

వయ కుిల, వసుివుల, విషయముల గురించి ఏమీ
ఆలోచించకుండా, ప్ర్మతమ తప్ప వేరొకటి లేదు
అన్న భావనతో, నిర్ంతర్ము నన్నన చింతన
చేసూి, మనసుు లో న్నను తప్ప ఇంకే
విషయములు ఆలోచించకుండా, ఎవరైఽ
ఏవిధమైన ఇతర్ శ్రప్యోజనములు (కోరికలు)
కోరుకోకుండా, ఏకాశ్రగతతో నన్నన ఉప్పర సూి
ఉంటారో,

ఎవరైఽ నిర్ంతర్మూ నామీదే మనసుు ను

లగన ము చేర ఉంటారో, అటువంటి వారు ఏమీ
కోర్కుండాన్న వారి యోగము (లేనిద్వ కొతి గా
లభించుట్) క్షేమముల (ఉనన దానిని

165
ర్క్షంచుకొనుట్) బాధయ త న్నన్న వహిసాిను,
భరిసాిను.

ఛందో య ప్నిషత్ – 7-24-1 –

“యశ్రతనానయ తు శ్య తి నానయ త్ శ్ృణ్యతి
నానయ ద్వి ానాతి స భూమధ య శ్రతాసయ తృసయ
తయ సయ త్ శ్ృణ్య తయ నయ ద్వి ానాతి తద్లప ం ......”
– సనత్ కమారులు న్నరదులు వారతో - ఏ ఆతమ
యందు, ఆతమ కంటె వేరొకటి కన్నపంచదో,
విన్నపంచదో, తెలియదో, అియే భూమ (గొపు ి,
బ్రహ్మ ము, ఆతమ ) దీన్నకంట్ల మిగిలివన్ని యూ
అలు ములే. భూమ సవ రూపమగు ఆతమ (పర బ్రహ్మ )
వాయ పకమైని, అపరమితము, న్నశ్రహితమైని. దీన్న
నుండి కలిగే ఫలము అపరమితము, శాశ్వ తమైన
బ్రహ్మమ నందము. అలు మైన ద్యన్నక్త న్నశ్నము ఉని ి,
ద్యన్న నుండి కలిగే ఫలితము సవ లు ము.

ఛందో య ప్నిషత్ – 7-25-2 – “సవా ఏష

ఏవం ప్శ్య న్నన వం మనాయ న ఏవం
విాననాన తమ ర్తి ర్థతమ శ్రీడ ఆతమ మిధున
ఆతమ నంద్ సు సాి ర్థ డభ వతి ....” – బ్క్తంద, పైన,
అన్ని చోటాో ఆతమ యే న్నండి ఉని ి. ఈ సరవ మూ
ఆతమ యే. పరమాతమ తపు వేరొకటి లేదు. ఇతర
విషయములను మనస్తు లో ఉంచుకోరాదు. ఎవరైతే
ఈ విధముగా మనస్తు లో స్థిరముగా అరము ధ
చేస్తకొన్న, ఈ విధముగా మననము చేస్తకంటూ, ఈ
విధముగా విజ్ఞానమును ొంందుతూ ఈ విధముగా
166
దరశ సూి, ఆ పరమాతమ యందే బ్కీడిసూి, బ్ీతిన్న కలిగి
ఉంటూ, ఆనందము ొంందుతూ ఉంటారో అటువంటి
వయ క్త ి ఈ బ్పపంచము అంతటికీ చబ్కవరిగా ఉంటాడు.

ఈశావాసోయ ప్నిషత్ – 7 – “తశ్రత కో మోహః కః

శోక ఏకతి మనుప్షయ తః” – పరమాతమ
సవ రూపమును మాబ్తమే చూడగలిగిన వారక్త,
శ్లకమునక, మొహ్మునక అవకాశ్ము ఎకక డ
ఉని ి?

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 2 లేదా 4-4-14 –

“యశ్రత వా అసయ సర్ి మతైమ వా భూతిఽక న
కంజిశ్రేతిఽక న కం ప్శ్లయ తిఽక న..” ఓ మైబ్తేయి l
– బ్రహ్మ వేతిక బ్రహ్మ జ్ఞానము కలిగినపుు డు,
సరవ మూ ఆతమ అగుచుని దో, అపుు డు దేన్నచేత
దేన్నన్న చూచును? దేన్నచేత దేన్నన్న ఆబ్ాణించును?
దేన్నచేత దేన్నన్న పలుకను? దేన్నచేత దేన్నన్న వినును?
దేన్నచేత దేన్నన్న తలంచును? – సరవ మూ
తెలుస్తకన్ని ి విజ్ఞామయ ఆతమ యే.

యేఽప్య నయ దేవతా భకాి యజంఽ

శ్రశ్ద్ధయ్యనిి తాః।
ఽఽపి మ వ కంఽయ
యజంతయ విధపూర్ి కం ॥ 23 ॥

ఓ కుంతీ ప్పశ్రతా l యజము

న లలో, ప్ర్మతమ
సి రూప్ము కంటె, పూజించవలరన ఇతర్
167
దేవతలను, నా కంటె వేరుగా, అనయ ముగా
భావిసూి, ప్ర్మతమ సి రూప్ముతో నిమితి ము
లేకుండా, వేరు, వేరు ఫలితముల కోసము వేరు,
వేరు దేవతలను శ్రశ్దాధ భకుిలతో యజము
న లు,
పూజలు, శ్రవతములు, దానములతో భకుిలు
ఆర్థధసుినాన రు.

వాళ్ళు చేర ఆ యజము న లు, పూజలు నన్నన

చేర్తాయ (ఆ దేవతలు నా రూప్పంతర్ములే. ఆ
దేవతలు నా కంటె వేరు, భినన ము కాదు. ఆ
దేవతల హృద్యములలో అంతర్థయ మిగా న్నన్న
ఉనాన ను కాబటి,ట ఆ పూజలు నాకే అందుతాయ).
కాని ఈ విషయము ఆ భకుిలకు తెలియలేదు.
వాళ్ళు అవిధపూర్ి కం = శ్రకమము తపిప ,
తెలియకుండా పూజిసాిరు. వా ళ్ళే అాననముతో,
శ్రకమము తెలియకుండా, అనయ దేవతలను
(ప్ర్మతమ కంటె వేరుగా భావించి) పూజిసాిరు.
అందుచేత వారు చేరన యజము న లు, పూజల
కర్మ ల ప్రిపూర్ ామైన ఫలితములను వాళ్ళు
అనుభవించ లేకపోత్సనాన రు. వాళ్ళు ఆ
దేవతలు నా రూప్పంతర్మని భావించి పూజిరి,
వాళ్ళు కర్మ ఫలితములకు తోడుగా, ననున
(ప్ర్మతమ సి రూప్మును) ొందుట్కు కూడా
అరుహలు అవుతారు. కర్మ ఫలములు ఇచేి వాడిని
న్నన్న కదా. వాళ్ు కర్మ లకు (కోరికలతో చేర
పూజలకు) తగిన ఫలములను న్నన్న ఇసాిను.

168
 (తదేకమైన మనస్తు తో బ్కమము, విధి
తపు కండా జ్ఞాన పూరవ కముగా ననేి సేవించండి.
ప్ర్మతమ ను న్నను పూజిస్తిన్ని ను అనే భావన
ఉంట్ల – కరమ క న్నను (అహ్ంకారము)
జోడించరడినపుు డు, పరమాతమ వేరు అవుత్తంి.
అపుు డు కరమ ఫలము అనుభవించవలస్థ వస్తింి.).

• అహం హి సర్ి యాననాం భ్యకాి చ

శ్రప్ురేవ చ ।
న త్స మమభిానంతి
తఽి నాతశ్ి య వంతి ఽ ॥ 24 ॥

మనవులు చేర సర్ి యజము న లకు భ్యక ిను

(ుజించేవాడు, అనుభవించేవాడు),
సమరుయడను, న్నన్న. వారి కర్మ లకు ఫలితములను
ఇచేి వాడిని కూడా న్నన్న కదా.

ఆ దేవత ప్ర్మతమ యొకక రూప్పంతర్ .

ఆ దేవత నా కంటె వేరు కాదు. ఈ శ్రప్ప్ంచమంతా
న్నన్న (ప్ర్మతమ ) నిండి ఉనాన ను కాబటి,ట న్నను
ఒకక డిన్న ఉనాన ను అని తెలుసుకోలేక, ఏద్వ
చేరనా నా (ప్ర్మతమ ) సి రూప్ముగా భావన
చేయ్యలి అన్న తతి మును అర్ము ధ చేసుకోలేక,
సి లప మైన కోరికలతో, ఇతర్ దేవతలను
పూజిసూి, కొనిన సి లప ఫలితములను
ొందుత్సనాన రు. కాని వాళ్ళు అందుకోవలరన
ఫలములను అందుకోలేక, ప్రిపూర్ ా ఫలితముల
169
నుండి (పై లోకముల నుండి, శ్రక్తంద్ లోకములకు)
ారిపోత్సనాన రు.

యజము
ా లు ఎనోి రకములు. మనము
చేయగల యజము
ా లు: -

శ్రద్వయ యజము
న : మన దగ గర ఉని బ్దవయ మును
లోక క్షేమము కోసము విన్నయోగించుట్, ద్యనములు.

తపో యజము న : 1. వాక్ యజము న – ఎదుటి

వార మనస్తు ను బాధ పెట్ికండా మాటాోడకండా
మాటాోడుట్. 2. సతయ యజము న - సతయ ము
ఆచరంచుట్ (అరదధములు చెపు కండా, న్నజ్ఞము
చెపుు ట్). 3. మనస యజము న – దవ ందవ ములక
(స్తఖ్/దుఃఖ్ము, లాభ/నషము ి మొదలైనవి) సమతా
భావముతో ఇంబ్ియములను న్నబ్గహించుకొన్న,
అంతఃకరణమును శుిధ చేస్తకొనుట్. 4. శారీర్క
యజము న – తలి,ో తంబ్డి, గురువు, పెదదలు,
గౌరవనీయులక నమసక రంచుట్. శుచగా ఉండుట్.
అహింస మారము గ లో నడచుట్. 5. ానన యజము న –
వేదములు, పురాణములు, శాస్త్సిములు అభయ స్థంచ,
వాటిన్న స్తమానుయ లక తెలియచేయుట్.
యజము ా లలో జ్ఞాన యజము ా సరోవ తిమమైని. జ్ఞాన
మారము గ లో ఉని వా ళ్ళో బాహ్య మైన దేవతల మీద
కాన్న, వస్తివుల మీద కాన్న ఎకక వగా దృష్ట ి
ఉంచుకోకండా, “న్నను అనే ఆతమ తతివ మును
అరము ధ చేస్తకొన్న, ఆ ఆతమ సవ రూపము నుండి,
170
శ్రీరమును, ఇంబ్ియములను వేరుచేస్థ, శుదధమైన
ఆతమ తతివ మును, పరమాతమ యొకక అంశ్ముగా,
భాగముగా భావిసూి స్తధన చేసూి స్థిధన్న కూడా
ొంందుతారు.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – “అధయో-నాయ ం

దేవతా ముప్పరి అనోయ సా వనోయ హ మరమ తి న
సవేద్ యథా ప్శురేవమ్ సదేవానామ్” – ఆ య్య
దేవతా సవ రూపములను, పరమాతమ సవ రూపము
కంటె భిని ముగా భావించ, ఆ దేవతలను
ఉాస్థంచేవారు, దేవ, సవ ర గ లోకములక వళ్ళళ తారు.
ఆ య్య లోకములలో దేవతలక సేవలు
చేస్తకంటూ, వారు తినగా మిగిలిన శేషములను
వారు ఇసేి, ద్యన్నన్న వార బ్పస్తదముగా తింటూ, ఇదే
గొపు అన్న అనుకంటూ ఉంటారు. వారు ఆ య్య
లోకములలో దేవతలక సేవకలుగా మిగిలి
పోత్తన్ని రే తపు , వారు ొంందవలస్థన అఖ్ండమైన,
శాశ్వ తమైన ఫలితములను ొంందలేకపోత్తన్ని రు.
ద్యన్నక్త కారణము వార యొకక అజ్ఞానమే.

య్యంతి దేవశ్రవతా దేవానిప తౄనాయ ంతి

పితృశ్రవతాః ।
భూతాని య్యంతి భూఽాయ య్యంతి
మదాయ జినోఽపి మం ॥ 25 ॥

దేవతల కోసము శ్రవతములు, యజము న లు,

పూజలు, ఆర్థధన చేసుకున్నవారు, దేవతల
171
సి ర్ము ీ మొద్లగు లోకములను చేరుతారు.
వారు ఆ, ఆ దేవతల అనుశ్రగహమును
ొందుతారు. పితృ దేవతలకు శ్రీతికర్మైన
శ్రశాద్య కర్మ లు చేర వారు, పితృ దేవతల
లోకములకు చేరుతారు. వారు పితృ దేవతల
అనుశ్రగహమును ొందుతారు.

ఎవరైఽ ర్థజస, తామస గుణములతో ర్థజస

(తా ఎకుక వ లాభములు ొందాలన్న
అతాయ శ్తో), తామస (ఇతరులకు హ్మని కలిగించే)
ఫలితముల కోసము క్షశ్రద్మైన ఫలితములను
ఇచేి , ఇతర్ క్షశ్రద్ దేవతలను పూజించేవారు ఆ
య్య దేవతలా లోకములకు చేరి ఆ, ఆ దేవతల
అనుశ్రగహమును ొందుతారు. కాని, ఏ యజము న ,
పూజ, శ్రవతము, ఆర్థధన ప్ర్మతమ ను ఉదేయశించి
చేరవారు, ఆ య్య దేవతల అనుశ్రగహము,
ఫలితములను ొంద్వ, తరువాత శ్రకమముగా
ననున కూడా ొందుతారు.

“తి ం యధ్య యధ్య ఉప్పసఽ తదేవ

భవతి” నీవు ఏ, ఏ విధముగా ఉాస్థస్తిన్ని వో, నీవు
ఆ, ఆ విధమైన ఫలితములను ొంందుతావు.

• ప్శ్రతం ప్పషప ం ఫలం తోయం యో భకాియ

శ్రప్యచఛ తి ।
తద్హం భకుియ ప్హృతమ్ అశాన మి
శ్రప్యతాతమ నః ॥ 26 ॥
172
 ఎవరైనా సరే నాకు భక్త ితో ప్శ్రతము,
ప్పషప ము, ఫలము, జలము (అంద్రిీ అనిన
సమయములలోన్మ ఽలికగా లభించే వసుివులు.
ఇకక డ వసుివులకు శ్రప్పధ్యనయ త లేదు.
శాస్త్సిములలో కొంతమంద్వ దేవతలకు కొనిన
ప్శ్రతములు, ప్పషప ములు, ఫలములు ఇషటమని,
మరికొనిన నిష్ణధములని చెపిప న
నియమములను ప్పటిసూి మరియ శుద్మై ధ న,
ప్విశ్రతమైన జలమును) భక్త ితో (12-13 శోేకము
చూడుము) నా మీద్ అమితమైన శ్రపేమతో, శ్రశ్ద్ధతో
సమరిప సాిరో,

అంతఃకర్ణ శుద్వధ కలిగిన భకుిడు, భక్త తో

ి
నాకే చెందాలని సమరిప ంచిన ఆ శ్రద్వయ ములను
న్నను చాలా ఆనంద్ముగా రి కరించి (అశాన మి =
తింటాను, అనుభవిసాిను – మనము జీవులకు
ప్శ్రతము, ప్పషప ము, ఫలము, జలము పితృ శ్రశాద్య
కర్మ లలోన్మ, దానము, అతిధక్త, బంధువులకు,
మిశ్రత్సలకు, ద్గనులకు, ప్శువులకు, ప్క్షలు,
జంత్సవులకు ఇచిి నప్పప డు వారిని ప్ర్మతమ
సి రూప్ముగా భావించి వారు వాటిని
అనుభవించాలన్న భక్త ి భావనతో ఉండుట్ –
దేవతల రూప్ములలో తినక పోయనా, అప్పప డు
ఆ జీవుల రూప్ములలో తింటాను,
అనుభవిసాిను). ఆ భకుిడిక్త తగిన ఫలమును
ఇసాిను. (కుచేలుడు)

173
 “న హవై దేవా అశ్న ంతి న వివంతి ఏత
దేవా అమృతం ద్ృష్ణటి ద్ృశ్య ంతి” – దేవతలు ఏ
వస్తివున్న భ్యజించరు, దేన్ననీ బ్తాగరు. దేవతలు
అమృతమును, మనము సమరు ంచన పూజ్ఞ
బ్దవయ ములను, దేవతలు చూస్థ తృపిన్న ొంందుతారు.

• యతక రోషి యద్శాన ర యజుుహోషి

ద్దార యత్ ।
యతిప్సయ ర కంఽయ తత్సక రుషి
మద్ర్ప ణం ॥ 27 ॥

నీవు చేర శ్రప్తి శ్రక్తయను, నీవు ఏద్వ తినాన

(భ్యగములు అనుభవించినా) అనీన , నీవు చేర
హోమములు (వైద్వక శ్రక్తయలు అనీన ), నీవు చేర
దానములు (వైద్వక, లౌక్తక) అనీన

నీవు చేర తప్సుు లు (జీవితములో నీ

అభివృద్వధక్త కాయ కషటముతో చేర శ్రప్తీ శ్రక్తయ,
ానన సాధన, ానన రూప్మైన) అనీన , ఓ కుంతీ
ప్పశ్రతా (నీ తలిే కుంతీదేవిక్త ఇలాంటి భావన
ఉంద్వ) l నాకే సమరిప సుినాన వు అన్న బుద్వధ తో
(భావనతో) చేయము.

(ఏి చేస్థన్న, న్నను చేసుినాన ను అన్న కర్ృ

ి తి
భావన, నాద్వ ఇసుినాన ను అన్న అహంకార్ భావన
ఉండకూడదు. ఆ కరమ ల ఫలములను
ఆశంచకండా చేయవలెను. దేన్నతోనూ సంగము,
174
మోహ్ము లేకండా, పరమాత్తమ డు న్నచేత
చేయిస్తిన్ని డు అనే భావన ఉండాలి. నీవు
ఇచేచ ద్యన్నన్న తీసుకుంటునన వా ళ్ేను
ప్ర్మత్సమ డిగా భావించి, నీవు పరమాత్తమ డికే
ఇస్తిన్ని ను, సేవ చేస్తిన్ని ను అనే భావన ఉండాలి.
ఈ బ్పపంచములో ఉని వస్తివులనీి
పరమాత్తమ డివే. న్ని అనేి ఏదీ లేదు.
పరమాత్తమ డిక్త చెంినవి, ప్ర్మత్సమ డికే
అరిప సుినాన ను అన్న భావన ఉండాలి. అప్పప డు
ఆ కర్మ ఫలితములు నీకు అంట్వు). 2-48 శ్లోకము
చూడుము.

• శుభాశుభఫలైరేవం మోక్ష్య ర కర్మ బంధనైః

।
సంనాయ సయోగయకాితామ విముకోి
మముపైషయ ర ॥ 28 ॥

నీవు చేర కర్మ ల కర్ృ

ి తి (న్నను
చేసుినాన ను అన్న) భావన లేకుండా, నాద్వ
ఇసుినాన ను అన్న అహంకార్, మమకార్ము భావన
విడిచిపెటి,ట ప్ర్మతమ నాచేత చేయసుినాన డు
అన్న భావనతో నీవు చేర కర్మ (కోరికలు, సంగము,
ఫలాపేక్ష్ లేకుండా), ఫలములు నాకు
(ప్ర్మతమ కు) అరిప రి

ఈ విధముగా నీవు చేరన శుభమైన

(సతక ర్మ లు, ప్పణయ ములు) మరియ అశుభమైన
175
(దుషక ర్మ లు, ప్పప్ములు) కర్మ ల ఫలముల
యొకక బంధము నుండి ముక్త ిని ొందుతావు. (ఈ
కరమ ఫలములు పునరన ు మ క కారణము అవుతాయి)

సనాయ స - సతక ర్మ ఫలములను

ప్ర్మతమ కు అంక్తతము చేర, యోగము - కర్మ
ఫలముల ఆసక్త ి లేకుండా సతక ర్మ లు చేరి, ఆ
కర్మ లు, కర్మ యోగమై వాళ్ు అంతఃకర్ణమును
శుద్వయ చేసుింద్వ. అప్పప డు వా ళ్ేకు కర్మ ల నుండి
విముక్త ి కలిగి, ఈ జనమ లోనే తతివ జ్ఞానమును
ొంందుట్క అరత హ కలుగుత్తంి. తరువాత తతివ
జ్ఞానము ొంంి, జీవనుమ కి డిగా ఈ జనమ (బ్ారరద కరమ )
పూరి చేస్తకొన్న, ఈ శ్రీరమును విలిపెటిినపుు డు,
ననున (ప్ర్మతమ ను) ొంద్వ విదేహ
కైవలయ మునకు ొందుతావు.

తైతిిరీయ ఆర్ణయ క - 14.7.2. - 28 -

“తదేతద్ర్థి ుయ క ిం ఏస నితోయ మహిమ
శ్రబాహమ ణసయ న కర్మ ణ వి ర్ఽ ధ నోకనీయ్యన్
తస్మయ వ సాయ తప ద్వితిం విద్వి తా న కర్మ ణ
లిప్య ఽ ప్పప్కేన్నతి తసామ దేవంవిచార్ంతో దాంత
ఉప్ర్తరితిసుః శ్రశ్దాధవితోి ుతాి తమ న్నయ వాతామ ం
ప్శ్లయ తు ర్ి నం ప్శ్య తి” - బ్రహ్మ జ్ఞానము ొంంి,
బ్రహ్మ రూపములో తనను లయము చేస్తకని
స్తధకడిక్త, ఏ సతక రమ తోనూ అభివృిధ ఉండదు. ఏ
దుషక రమ తోనూ జ్ఞరపోవుట్, బ్క్తందక పడిపోవుట్
ఉండదు. స్తధకడు సతఫ లితములక,
176
దుషఫ లితములక అతీతముగా ఉంటాడు. ఏ
విధముగానూ కరమ రంధనముతో ముడి పడకండా
ఉంటాడు.

తైతీిరీయోప్నిషత్ – “యతకం హవా

వనాతప్తి క్త మహం సాధనా కర్ి ః హం క్త మహం
ప్పప్నా కర్ి ః హం” - తతివ జన్నన్నక్త కరమ సు రశ
ఉండదు.

సమోఽహం సర్ి భూఽష్ణ న దేి షోయ ఽరి న

శ్రపియః ।
యే భజంతి త్స మం భకాియ మయ ఽ ఽష్ణ
చాప్య హం ॥ 29 ॥

న్నను సర్ి భూతముల (జీవులు, వసుివులు)

యందు సమతి భావన కలిగి ఉంటారు. ఎలాగైఽ
సూరుయ డు తన క్తర్ణములతో ఈ శ్రప్ప్ంచమంతా
సమనముగా వాయ పించి ఉనాన రో, అలాగే న్నను
బయటా, లోప్లా అంతటా సమనముగా
వాయ పించి, అంద్రిలోన్మ సమనముగా
అంతర్థయ మిగా ఉనాన ను. నాకు శ్రప్ఽయ కముగా
ఎవి రి మీద్ దేి షము (శ్శ్రత్సతి ము, ప్గ) కాని,
శ్రీతి కాని లేదు. నాకు అంద్రూ సమన .

ఎవరు ననున ఆశ్రశ్యంచి, ఏ కోరికా

లేకుండా అననయ భక్త ితో ననున రవిసూి ఉంటారో,
నాయందు వారు, వారియందు న్నను ఉంటాము.
177
అపి చేత్సు దుర్థచారో భజఽ మమననయ భాక్ ।
సాధురేవ స మంతవయ ః సమయ గి య వరతో హి సః
॥ 30 ॥

అతి నికృషటమైన చెడడ ప్నులు,

దుర్థచార్ములు చేర వా ళ్ళే అయనప్ప టిీ,
వాళ్ళు వేరే ఎవరి మీదా ద్ృషిట లేకుండా, ఏ
విధమైన ఇతర్ శ్రప్యోజనములను
ఆశించకుండా, నన్నన అననయ భక్త ితో రవి సూి
ఉంట్ల

అతడు మంచివాడే (సజను ు డే, మంచి

మర్ము ీ లో ఉనన వాడు) అని భావించాలి.
ఎందుచేతనంట్ల, అతడు మనసుు లో (ఇతర
వస్తివులు ఏమీ న్నక అకక రే ోదు. పరమాతమ తపు
ఇతరులను ఆబ్శ్యించను అనే) ధృఢమైన,
రథర్మైన మంచి నిశ్ి యమును తీసుకునాన డు.

ఉదాహర్ణ:

1. వాలీమ క్త, మహ్ర ి అవకముందు, అడవులలో

బ్పయ్యణీకలను దోపడీ చేసే గజ దొంగ.
అయినపు టికీ, తరువాత మారుు చెంి మహ్ర ి
అయి, ివయ దృష్టతో
ి రామాయణము బ్వాసే
అదృషము ి కలిగిని.

178
 2. తిరుమంగై అళాి ర్ – 12 వ అళ్ళవ ర్ –
ఆలావ ర్ అవకముందు, యుదధములలో చాలా
మంిన్న చంపన్న ఒక స్తమంత రాజు, తరువాత ఒక
రంిపోటు దొంగ.

3. ప్ద్మ ప్పద్ (తరువాత జగదుగరువు ఆి

శ్ంకరాచారుయ లు శష్యయ డు అయిన్నరు) అడవిలో
తపస్తు చేస్తకంటూ ఉండగా, ఒక వేట్గాడు,
పదమ ాదను, అడవిలో ఏమి చేస్తిన్ని డన్న అడిగాడు.
పదమ ాద, నర + స్థంహ్ అనే జంత్తవును
వత్తకత్తన్ని నన్న చెపు నపుు డు, వేట్గాడు
అడవిలోన్న బ్పతి అంగుళ్ం తనక తెలుస్త కారటిి
అలాంటి జీవి లేదన్న చెాు డు. పదమ ాద వాసివాన్నక్త
అలాంటి జీవి ఉందన్న పటుిరటాిరు మరయు మన్నష్ట
+ స్థంహ్ము రూపమైన నరస్థంహ్స్తవ మిన్న
సూక్షమ ముగా వివరంచారు. వేట్గాడు మరుసటి రోజు
సూరాయ సిమయ్యన్నక్త ముందు మన్నష్ట + స్థంహ్ము అనే
జంత్తవును తపు కండా తీస్తకవస్తిను అన్న
వాగాదనము చేశాడు.

వేట్గాడు అంత్తచకక న్న జీవిన్న వత్తకతూ

ఆహ్మరమును కూడా తినకండా వత్తకత్తన్ని డు.
పేరొక ని సమయంలో ద్యన్ని పటుికోలేకపోతే, అతడు
తన బ్ాణాన్ని విలివేయ్యలన్న
న్నరయి
ణ ంచుకన్ని డు. నరస్థంహ్స్తవ మి వేట్గాడు
యొకక విశావ సమునక, అననయ భక్తక్తి మరయు
స్థిరతవ మునక సంతోష్టంచ దరశ నము ఇచాచ డు.
179
వేట్గాడు వంట్నే నరస్థంహ్స్తవ మి మెడక తాడు
వేస్థ కటిి, పదమ ాద సన్ని ధిక్త లాకక ంటూ వచాచ డు.
పదమ ాదక వేట్గాడు మాబ్తమే కన్నపసూి,
నరస్థంహ్స్తవ మి గరన ు , అరుపులు విన్నపస్తిన్ని యి,
కాన్న కన్నపంచ లేదు. పదమ ాద, నరస్థంహ్స్తవ మి
బ్ారం ి చగా, నరస్థంహ్స్తవ మి వేట్గాడు
విశావ సమునక, అననయ భక్తక్త, ి బ్శ్దధక బ్పసని మై
దరశ నము ఇచాచ ను. పదమ ాదను
అనుబ్గహించుట్క ఇంకా కొంత సమయము
ఉని దన్న చెాు డు. తరువాత అనుబ్గహించాడు
కూడా (ఒక కాలికడు, భైరవుడి అనుబ్గహ్ము కొరక,
శ్ంకరాచారుయ లు వార శరస్తు ను ఖ్ండించుట్క
ఖ్డగము ఎతిగా, పదమ ాద నరస్థంహ్స్తవ మిన్న
తనమీదక ఆవహించుకొన్న, కాలికడిన్న
సంహ్రంచారు.

క్షశ్రప్ం భవతి ధర్థమ తామ శ్శ్ి చాఛ ంతిం నిగచఛ తి।

కంఽయ శ్రప్తిానీహి న భక ిః శ్రప్ణశ్య తి॥31॥

నికృషటమైన చెడడ ప్నులు, దుర్థచార్ములు

చేర వా ళ్ళే అయనప్ప టిీ, ఇతర్
శ్రప్యోజనములను ఆశించకుండా, నన్నన అననయ
భక్త ితో రవిసూి ఉంట్ల,

వాళ్ళు ధర్మ మర్ముీ లో వాళ్ు

మనసుు ని నిలబెటుటకొని, తొంద్ర్గా ధర్థమ త్సమ లు
అవుత్సనాన రు. (ధర్మ ము = వేదములలో,
180
శాస్త్సిములలో న్నరే దశంచన కరమ లు చేయుట్,
న్నష్టదమైధ ని కరమ లు చేయకండుట్. విశ్వ
న్నయమములు ాటించుట్. న్నష్క మ కరమ , సతక రమ
ఆచరణ (3-16 శ్లోకము చూడుము), భక్త,తో ి ధరమ
సవ రూపుడైన పరమాత్తమ డిన్న తెలుస్తకొనుట్).
అప్పప డు అతడు శాశ్ి తమైన రథర్మైన శాంతిని,
ప్ర్ము సౌఖయ మును ొంద్గలుగుతాడు.

ఓ కుంతీ ప్పశ్రతా l నీవు ఎవరిని చూరనా సరే,

“నా (శ్రీకృషా) భకుిలు ఏ విధముగాన్మ
వినాశ్నమునకు గురికారు” అని వాళ్ు ద్గ ీర్ నా
తర్ప్పన శ్రప్తిజ న చేయ.

శాంతి = మనస్తు అలోకలోోలము లేకండా,

సమస్థితి, బ్పశాంతముగా ఉండుట్. అరషడవ రము గ లు
లేకండుట్. అరిషడి ర్ము ీ లు – 1. కామము –
కోరకలు, 2. బ్కోధము – కోపము, 3. లోభము - ఆకాంక్ష,
4. మోహ్ము – అజ్ఞానము, మనోవైకలు ము, 5. మదము
- గరవ ము, 6. మాతు రయ ము – దేవ షము (శ్బ్త్తతవ ము,
పగ).

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-16 – “విశ్ి స్మయ కం

ప్రివేషిటతార్ం ానతాి శివం శాంతి మతయ ంత
తి” – మంగళ్ సవ రూపుడైన పరమేశ్వ రుడిన్న
తెలుస్తకొన్న, మానవులు పరమ శాంతిన్న
అనుభవిస్తిన్ని రు.

181
మం హి ప్పర్ థ వయ ప్పశ్రశితయ యేఽపి సుయ ః
ప్పప్యోనయః ।
స్త్రియో వైశాయ సిథా ూశ్రదారిఽపి య్యంతి ప్ర్థం
గతిం ॥ 32 ॥

క్తం ప్పనశ్రర్థర హమ ణః ప్పణయ భకాి ర్థజర్య

ష సిథా ।
అనితయ మసుఖం లోకమిమం శ్రప్పప్య భజసి
మం ॥ 33 ॥

ఓ ప్పర్థథ l ననున ఆశ్రశ్యంచినవారు,

ఎవరైనా సరే, ఉనన త రథతిని ొందుతారు.
మనవులు అంద్రూ - శ్రబాహమ ణ, క్ష్శ్రతియ, వైశ్య ,
ూశ్రద్ అన్న నాలుగు వర్ము ా ల వారు, అందులో
స్త్రిలు, ప్పరుష్ణలు, మళీు అందులో
ప్పణయ త్సమ లు, ప్పప్పత్సమ లు, ఎవరైనా సరే ననున
ఆశ్రశ్యంచిన వాళ్ళు , ఉతక ృషటమైన గతిని
ొందుతారు.

మనవ జనమ ొందుట్ దుర్భ ే ము. భూ

లోకములో మనవ జనమ అనితయ మైనద్వ, ఎంత
శ్రప్యతిన ంచినా ఎప్పప డూ సుఖముగా ఉండేద్వ
కాదు, కాబటిట మనవ జనమ సుఖము లేనిద్వ.
అనితయ మైన జనమ , సుఖము లేని మనవ జనమ
ొంద్వ, అనితయ మైన, అలప మైన శ్రప్పపించక
సుఖములను కోసము వెంప్ర్థేడట్ము కంటె,
ఇటువంటి మనవ జనమ ొంద్వన తరువాత,
ఎవరైనా సరే, నా మీద్ భక్త ిని పెంచుకొని,
182
నితయ మూ ననున రవిర,ి వాళ్ళు తప్ప కుండా
శాశ్ి తమైన సుఖము, ఆనంద్ము కల ప్ర్మైన
రథతిని ొందుతారు.

కఠోప్నిషత్ – 2-3-18 – “మృత్సయ శ్రపో కాిం

నచికేతోథ లబాధి , విధ్యయ తాం యోగ విధంచ
కృతు న ం l శ్రబహమ శ్రప్పపోి విర్జోభూ ద్వి
మృత్సయ ర్నోయ పేయ వం యో విద్ధ్యయ తమ వ” –
న్నచకేత్తడు బ్రహ్మ జ్ఞానమును ొంంి
అమృతతివ మును ొంందెను. ఎవరైన్న సరే, అధ్యయ తమ
జ్ఞానమును (ఆతమ జ్ఞానమును, పరమాతమ
సవ రూపమును) తెలుస్తకొగలుగుతారో, వారందరూ ఈ
ఫలితమునే ొంందుతారు.

కేనోప్నిషత్ – 2-5 – “ఇహ చే ద్వేద్గ ద్థ

సతయ మరి న చే దేహ్మవే ద్గ నమ హతీ వినషిటః l
భూఽష్ణ భూఽష్ణ విచింతయ ధీర్థః
శ్రపేతాయ సామ లోేకా ద్మృతా భవంతి” – ఈ మానవ
జనమ లో పరమాతమ తతివ మును
తెలుస్తకని ట్ోయితే, అతన్నక్త సతయ మైన
బ్రహ్మమ నందము స్థిధంచుచుని ి. ఒకవేళ్ మానవ
జనమ లో పరమాతమ తతివ మును తెలుస్తకోలేకపోతే,
చాలా విన్నశ్ము (మరలా, మరలా జనమ ఎతివలస్థ
ఉంటుంి) సంభవిస్తింి. ధీరులు సమ సి
భూతముల (జీవులు, వస్తివులు) యందు
పరమాతమ నే తెలుస్తకొన్న, ఈ శ్రీరమును

183
విడిచపెటిితే, అమృతతివ మును ొంందుతారు (వారక్త
పునరను మ ఉండదు).

మనమ నా భవ మద్భ కోి మదాయ జీ మం

నమసుక రు ।
మ వైషయ ర యకెి త ి వమతామ నం
మతప ర్థయణః ॥ 34 ॥

శ్రప్పపించక విషయములను మనసుు లో

నుంచి తీరవేర, ఎలేప్పప డూ నీ మనసుు ను నా
యందే నిలుప్పకొని నన్నన మననము చేయ, నా
యందే భక్త ిని ఉంచుకో, నా కోస సతక ర్మ లు
చేయము (వైిక, లౌక్తక కరమ లు ఫలితముల కోసము
కాకండా), నీవు చేర శ్రప్తి నమసాక ర్ము నాకు
చెందేటుే చేయము (పరమాతమ క తపు , ఇంక దేన్నకీ
తల వంచక).

నా నుండి విడిపోయ వచిి న నీవు, ఇలా

చేరి, నీవు నాలో ఐకయ ము కాగలవు. నన్నన
(ప్ర్మతమ న్న) చేర్థలి అన్న లక్ష్య ముతో
సంకలప ము చేసుకొని, నీ మనసుు ను భక్త ి
యోగముతో నాతో జోడించి, నన్నన తప్ప కుండా
(మోక్ష్ము) ొందుతావు.

ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు

ఉప్నిషత్సు శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి
శ్రీకృష్ణారుున సంవాదే
184
ర్థజవిదాయ ర్థజగుహయ యో నామ
నవమోఽధ్యయ యః ॥ 9 ॥

ఈ అధ్యయ యము యొకక విశిషటత

ఈ అధ్యయ యములో ర్థజ విద్య (విదయ లలో కెలో

అతి ఉతిమమైన విదయ - ఆతమ తతి మును
తెలిపేద్వ), ర్థజ గుహయ ం (రహ్సయ ములలో కెలో అతి
రహ్సయ మైని ).

పదమ పురాణములో, ఈ అధ్యయ యమునక ఫల

స్తితిగా, సూరయ వంశ్ము యొకక మహ్మరాజు చంబ్ద
వరమ , కరు క్షేబ్తములో, సూరయ బ్గహ్ణము
సమయములో ఒక బ్బాహ్మ ణుడిక్త ఉబ్గమైన ద్యనము
ఇస్తింట్ల, ఆ రాజుగారు ఇచేచ వసుివులను
చీలుి కొని భయంకర్మైన ఇద్యరు (స్త్ర,ి
ప్పరుష్ణడు) బయట్కు వచిి , దానము
తీసుకుంటునన శ్రబాహమ ణుడి లోనిక్త వెళ్లే
(అప్పప డు అతనిలో ఏదో యద్ధ ము
జరుగుత్సనన టుే) అనిపించి), కొద్వర
య ప్టిక్త
వా ళ్లద్ ే యరూ బయట్కు వచిి ప్పరిపోయ్యరు.
రాజుగారు ఆశ్చ రయ పడి ఏమి జరగిందో చెపు మన్న
అడిగితే, ఆ బ్బాహ్మ ణుడు – మీరు ద్యనము ఇచచ న
వసుివులలో ఉనన ప్పప్ శ్క్త ి (ప్పరుష/స్త్ రి )
బయట్కు వచిి , దానము ప్పచుి కునన నాలో
ూరి, న్నను చేసుకునన ధ్యరిమ క శ్రక్తయల యొకక
శ్క్త ిని హరించాలని శ్రప్యతిన రి, నాలో ఉనన విష్ణా
185
భటులతో దెబర లు తిని, ఓడిపోయ, బయట్కు
వచిి ప్పరిపోయ్యరు అన్న చెాు డు. ద్యన్నక్త
వివరముగా చెపు మన్న రాజుగారు అడిగితే ఆ
బ్బాహ్మ ణుడు ఇలా చెాు డు:

న్నను నిర్ంతర్ము భగవద్గీతలోని 9 వ

అధ్యయ యమును ప్పర్థయణ చేసుకొని,
అందులోని విషయములను పూరిగా ి అర్ ము
ధ
చేసుకొని, మననము చేసుకుంూ, ఆచర్ణలో
పెటుటకుంటునాన ను. దాని మహిమ వలన నాలో
ప్ర్మత్సమ డి పై భక్త ి, వృద్వధ చెంద్వ, నాలో
సదాభ వములు, విష్ణా భటులు చేర్థయ. ఏ
విధమైన ప్పప్ శ్కుిలు నాలో చేరినా, విష్ణా భటులు
వెంట్న్న వాటిని బయట్కు తోలేసుినాన య. అన్న
చెాు డు.

మంగళా శోేకములు
యశ్రతయోగేశ్ి ర్ః కృషోా యశ్రత ప్పరోధ ధనుర్ర్
ధ ఃl
తశ్రత శ్రీరిి జయో భూతిస్త్రుధవా నీతిమతిర్మ మ ll
అధ క్ష్మ శ్రప్పర్నా
ధ
యద్క్ష్ర్ప్ద్శ్రభషటం మశ్రతాహీనం చ యద్భ వేత్ l
తతు ర్ి ం క్ష్మయ తాం దేవ నార్థయణ నమోసుిఽ
ll

186
అధ భగవత్ సమర్ప ణమ్
కాయేన వాచా మనరంశ్రద్వయైర్థి
బుధ్యయ తమ నావా శ్రప్కృఽ సి భావాత్ l
కరోమి యద్య త్ సకలం ప్ర్స్మమ
నార్థయణయేతి సమర్ప య్యమి ll
అధ లోకక్షేమ శ్రప్పర్నా
ధ
సరేి భవంత్స సుఖినః సరేి సంత్స నిర్థమయ్యః
l
సరేి భశ్రదాణి ప్శ్య ంత్స మ కశిి త్
దుఃఖభాగభ వేత్ ll
అధ మంగళ్మ్
శ్రశియః కంతాయ కళాయ ణ నిధయే నిధయేరినాధ మ్
l
శ్రీవేంకట్ నివాశాయ శ్రీనివాసాయ మంగళ్మ్ ll
కృషా నామ సంీర్న
ి
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l

187
ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు
ఉప్నిషత్సు శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి
శ్రీకృష్ణారుున సంవాదే విభూతియో నామ
ద్శ్మోఽధ్యయ యః ॥

శ్రీభగవానువాచ ।
భూయ ఏవ మహ్మబాహో శ్ృణు ప్ర్మం
వచః ।
యఽిఽహం శ్రీయమణయ వక్ష్యయ మి
హితకామయ య్య ॥ 1 ॥
భగవానుడు శ్రీకృష్ణాడు ఇలా అంటునాన డు
l న్నను మళీు , మళీు నీకు అర్మ ధ యేయ ంతవర్కూ
ఉప్దేశ్ము చేసాిను. యద్ధములో ఆరిఽరిన
బాహువులు కలవాడా, (మనవులు సతక ర్మ
ఆచర్ణ (3-16 శ్లోకము చూడుము) చేసుకొని
శ్రీర్మును, చేత్సలను ప్రిశుశ్రభము
చేసుకునన ట్ేయఽ, ఈ ఉప్దేశ్ము బాగా
అర్మ థ వుత్సంద్వ). సరోి తిమమైన ప్ర్మతమ
(ఆతమ ) తతి మును బోధంచే, అతి శ్రశ్లషటమైన నా
(ప్ర్మతమ ) యొకక వాకయ ములు నీవు శ్రశ్ద్ధగా
విను.
న్నను నీకు మళీు , ఇలా ఎందుకు
చెప్పప త్సనాన నంట్ల, నా వాకయ ములను విని, నీవు
అమృతమును శ్రతాగుత్సనన ఆనంద్మును,
శ్రీతిని అనుభవిసూి వింటునాన వు. ఇద్వ నీకు

188
(మనవులకు) హితము, లు కలగాలని కోరికతో
ఇలా చెప్పప త్సనాన ను.
ఛందో య ప్నిషత్ – 8-5-4 – “రిష్ణ ం
సరేి ష్ణ లోకేష్ణ కామచారో భవతి” – ఆతమ
సవ రూపమును తెలుస్తకంట్ల, సరవ లోకముల
యందు సవ తంబ్తముగా సంచరంచగల శ్క్త ి
కలుగును,
బ్పజ్ఞపతి బ్రహ్మ దేవుడి బ్పచారము, తరువాత
దేవతల పక్షము నుండి ఇంబ్దుడు, రాక్షస్తల పక్షము
నుండి విరోచనుడు, ఆతమ జ్ఞానము కొరక బ్రహ్మ
దేవుడి దగ గరక వళ్,ో బ్పజ్ఞపతి చెపు ని విన్న,
అర ధమైందన్న భావించ, తిరగి వళ్ళ పోతారు. అపుు డు
బ్రహ్మ దేవుడు ఇలా అన్ని డు:
ఛందో య ప్నిషత్ – 8-8-4 -
“అనుప్లభాయ తామ న మననివిద్య శ్రప్జతో య్యతర్
ఏత దుప్నిషదో భివిషయ ంతి దేవావాసుర్థవా
ఽప్ర్థ భవిసయ నీితి” – మీక ఆతమ సవ రూపము
అరమ ధ యినటుో కన్నపస్తిన్ని రు. కాన్న మీక ఆతమ
సవ రూపము అరము ధ కాకండా కనుక, మీరు వళ్ళ తే
(తెలుస్తకోనంతవరకూ ఎవవ రకీ) మీక అనుకని
బ్పయోజనము మీక స్థిధంచదు. మీక పరాభవము
తపు దు
తరువాత ఇంబ్దుడు తిరగి మరలా వచచ ,
తనక అరము
ధ కాలేదు అన్న చెపు గా, బ్పజ్ఞపతి:

189
 ఛందో య ప్నిషత్ – 8-9-3 - “ఏవ వైష
మఘవనిన తి హవా చైత న్ని వ ఽ భూయోను
వాయ ఖాయ సాి మి వసాప్ర్థణి దాి శ్రతిం శ్త
వర్థషణీతి న హ్మప్ర్థణి దాి శ్రతిం శ్తం వర్థష
ణుయ వాస తస్మమ హొవాచ" – దేవేంబ్ద్య ఇి న్నజమే.
ఈ విషయమును నీక మరలా బోధించెదను.
ఛందో య ప్నిషత్ – 8-11-3 – “ఏతఽి న ఽ
భూయోనువాయ ఖాయ సాయ మి నో ఏ వానయ స్త్తైతసామ
దాి సాప్ర్థణి.....” – ఆతమ సవ రూపమును నేను నీక
మరలా బోధించెదను. ఈ విషయమును మారచ ట్
లేదు. ఒకే విషయమును మరలా, మరలా మాట్లు
మాబ్తము మారచ చెపుు త్తన్ని ను.
• న విదుః సుర్గణః శ్రప్భవం న
మహర్య ష ః ।
అహమద్వరి హ దేవానాం మహరీణ ష ంచ
సర్ి శ్ః ॥ 2 ॥

నా యొకక శ్రప్భావమును, గుణ గణములను,

వాయ పి,ి ఉతప తిిని (ప్పటుటక), దేవతలు మరియ
కొంతమంద్వ మహరుషలు కూడా ఎవి రూ సరిగాీ
అర్ము
ధ చేసుకోలేకపోయ్యరు.
ఎందుకంట్ల, న్నను దేవతలకు, మహరుష ల కు
కూడా మూలమైన వాడిని, వారి ఉతప తిిక్త కూడా
కార్ణమైనవాడిని. దేవతలకు, మహరుష ల కు
ాననమును అనుశ్రగహించే వాడిని, శ్రప్సాద్వంచే

190
వాడిని కూడా న్నన్న. వాళ్ళు దేవతలు, మహరుష లు
అవి టానిక్త కార్ణము కూడా న్నన్న. అందుచేత నా
(ప్ర్మతమ ) తతి ము దేవతలకు, మహరుష ల కు
సులభముగా అర్ము ధ కాదు.
కేనోప్నిషత్ – తృతీయ ఖండము – 3-1
నుండి 3-12 వర్కు మరియ 4-1 నుండి 4-3 వర్కు
- ఒకానొకపుు డు దేవతలకు ప్ర్ శ్రబహమ
సహ్మయము చేయగా, ర్థక్ష్సులతో యద్ధము చేర
జయంచెను. దేవతలు వారి శ్కుిలతోన్న
జయంచార్ని అహంకరించి, విజయము మ
శ్కుిలతో కలిగింద్ని అహంకార్ముతో,
విజయోతు వము చేస్తకంటూ ఉండగా, వార
అహ్ంకారమును పోగొటుిట్క, పర బ్రహ్మ యక్ష
రూపము ధరంచ, దేవ లోకములో బ్పతయ క్షమయెయ ను.
దేవతలు ఆ యక్షని రూప్ములో ఉనన
ప్ర్శ్రబహమ ను గురిం ి చలేక, అగిి దేవుడిన్న ఆ
రూపము ఏమిట తెలుస్తకొన్న రమమ న్న పంారు. అగిి
దేవుడు ఆ యక్షున్నతో, నేను అగిి దేవుడిన్న, నాకు
వేద్ములు తెలుసు (ాతావేదుడిని), దేనినైనా
ద్హించగలను అని అహంకార్ముతో
శ్రప్గలభ ములు ప్లకగా, ఆ యక్షుడు ఒక ఎండు
గడిిపరక పెటి,ి దీన్నన్న దహించమన్న చెపెు ను. అగిన
దేవుడు ఆ గడిడప్ర్కను ద్హించ లేక,
అవమనముతో వెళ్లే ఆ యక్షడు ఎవరో
తెలియలేదు అని చెప్పప డు. తరువాత వాయు
దేవుడిన్న తెలుస్తకొన్న రమమ న్న పంారు. వాయు
191
దేవుడు ఆ యక్షున్నతో, నేను వాయు దేవుడిన్న,
దేనినైనా కద్లించగలను అని అహంకార్ముతో
శ్రప్గలభ ములు ప్లకగా, ఆ యక్షుడు ఒక గడిిపరక
పెటి,ి దీన్నన్న కదలించమన్న చెపెు ను. వాయ
దేవుడు ఆ ఎండు గడిడప్ర్కను కద్లించలేక,
అవమనముతో వెళ్లే ఆ యక్షడు ఎవరో
తెలియలేదు అని చెప్పప డు. అపుు డు ఇంబ్దుడు ఆ
యక్షుడిన్న తెలుస్తకొనుట్క వళ్ళ గా, ఆ యక్ష
రూపములో ఉని పర బ్రహ్మ మాయమయెయ ను.
అపుు డు ఉమాదేవి (ారవ తీదేవి) బ్పతయ క్షమై, ఆ
యక్షుడు పర బ్రహ్మ అన్న, ప్ర్ శ్రబహమ అనుశ్రగహము
వలేన్న మీకు (దేవతలకు) శ్కుిలు, మహిమలు
కలిగినవి అని ఇంశ్రదుడితో చెపెప ను. అపుు డు
ఇంబ్దుడు అకక డే కూరొచ న్న పరమాత్తమ డి కోసము
తపస్తు చేస్థ, పరమాత్తమ న్న
స్తక్షాతక రంపచేస్తకన్ని డు.
అలాగే మంకన మహరి,ష గొప్ప తప్రి ,
చినన రద్వధ కలిగినప్పప డు, గొప్ప రదుధడి ని
అయ్యయ యని అహంకరించినందుకు,
ప్ర్ శ్ి రుడు, ముని రూప్ములో శ్రప్తయ క్ష్మైఽ,
గురింి చలేక పోయ్యడు.
న్నను గొప్ప వాడిని లేదా ఈ శ్రీర్ము న్నన్న
అన్న అహంకార్ము ఉనన ంత వర్కూ తతి
ాననము కలగదు.

192
 • యో మమజమనాద్వం చ వేతిి
లోకమహ్మశ్ి ర్ం ।
అసంమూఢః స మరేయ ి ష్ణ సర్ి ప్పపైః
శ్రప్ముచయ ఽ ॥ 3 ॥

ఎవరైఽ, ప్ర్మతమ ను, ఏ విధమైన జనమ

లేనివాడిగా (శాశ్ి తముగా ఉనన వాడు) , అనాద్వ
(మరొక కార్ణము లేనివాడిగా, ప్ర్మఽమ సర్ి
జగత్సికు కార్ణము), అనిన లోకములకు గొప్ప
శ్రప్ువుగా తెలుసుకుంటారో,
వాళ్ళు వాయ మోహమును (అాననమును)
దాటి, తతి ాననము కలిగి, మనవులుగా
ఉనన ప్ప టిీ, అనిన ప్పప్ములు నుండి
విముకుిలు అవుతారు.
శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-9 – “స కార్ణం
కార్ణధప్పధపో నచాసయ కశిి జని ు తా నచాధప్ః”
– పరమాతమ ఈ లోకములు అన్ని ంటికీ కారణము.
కరణములక (ఇంబ్ియములక) అధిపతి అయిన
మనస్తు కంటె పై స్తియిలో వాడు. అన్ని ంటికీ
అధిపతి అయినవాడు. పరమాతమ క మరొక జనకడు
(పుటుిట్క కారణమైన వాడు) మరొకడు లేడు.
పరమాతమ కంటె పై స్తియిలో కాన్న, సమాన స్తియిలో
కాన్న ఉని ి మరొకటి లేదు.
బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 1 లేదా 3-10 –
“తసామ తితు ర్య మభవత్ తదోయ యో దేవానాం

193
శ్రప్తయ బుధయ త స ఏవ తద్భవతిధ్య రుషీణం
తధ్య మనుష్ణయ ణం” – దేవతలైన్న, ఋష్యలైన్న,
మానవులైన్న తమ అజ్ఞానమును పోగొటుికొన్న,
పరమాతమ ను తెలుస్తకంట్ల, వాళ్ళళ పరమాతమ లో
ఐకయ మైపోతారు.
ఛందో య ప్నిషత్ – 8-4-1 – “అధ య ఆతమ
స రత్స రిి ద్ృతి రేష్ణం లోకానా .......... సరేి
ప్పప్పమ నోఽ నివర్న్న
ి ిప్హత ప్పప్మ హ్మయ ష్ణ
శ్రబహమ లోకః” – పరమాతమ సేత్తవు వంటివాడు.
సమసిమును భరంచువాడు, కాలాతీత్తడు.
పరమాతమ క్త వృద్యధపయ ము, మృత్తయ వు, దుఃఖ్ము,
స్తకృతము, దుషక ృతములు దగ గరక రాలేవు.
అందువలన అన్ని ాపములు నశంచపోవుచుని వి.
ఛందో య ప్నిషత్ – 1-6-7 – “తసయ యధ్య
కప్పయ సం ప్పంణడరీక వ మక్షణీ తసోయ ద్వతినామ
న ఏష సరేి భయ ః ప్పప్మ భయ ఉద్వత ఉదేతి హవై
సరేి భయ ః ప్పప్మ భ్యయ య ఏవం వేద్” – అతన్న
(పరమాతమ ) పేరు “ఉత్”. పరమాతమ అన్ని
ాపములను పోగొటుిను. ఈ విషయము తెలిస్థనవారు
ాపము నుండి విముకి డగును.
ముండకోప్నిషత్ – 2-2-9 “భిద్య ఽ
హృద్య శ్రగనిథ శిఛ ద్య న్ని సర్ి సంశ్య్యః I క్షీయ
న్ని చాసయ కర్థమ ణి తరమ న్ ద్ృషట ప్ర్థవరే” -
పరమాతమ ను చూస్థన వంట్నే హ్ృదయ బ్గంథులు
చేధించరడి, అజ్ఞానము న్నశ్నము అయిపోయి,

194
అజ్ఞానము వలన మనస్తు లో కలిగే లేద్య ఉండే
సందేహ్ములు అనీి పటాపంచలు అయిపోతాయి.
అన్ని కరమ రంధనములు న్నశ్నము అయిపోతాయి.
బుద్వధర్థుత్వనమసంమోహః క్ష్మ సతయ ం ద్మః
శ్మః ।
సుఖం దుఃఖము భవోఽభావో భయం
చాభయ వ చ ॥ 4 ॥
మనవులలో ఉండే బుద్వధ (సమక్షమైన
విషయములను బ్గహించగల, అరము ధ చేస్తకోగల
స్తమరయ ి ము, విచక్షణ), ాననము (తతివ ములను
తెలుస్తకనే స్తమరయ ధ ము, ఏి న్నతయ ము - ఆతమ , ఏి
అన్నతయ ము – అన్నతమ - వస్తివులు అన్న తెలుస్తకనే
వివేకము), సంమోహము లేకపోవుట్ (అజ్ఞానము,
చతి వైకలయ ము, సరైన రీతిలో ఆలోచంచ బ్పవరించే
గుణము లేకపోవుట్), క్ష్మ (తితీక్ష, ఓరుు , ఇతర
బ్ాణుల నుంచ తనక ఏద్వన్న హ్మన్న కలిగినపుు డు,
బ్పతీకారం తీరుచ కోవాలన్న అనుకోక పోవుట్), సతయ ము
(ఉని ి ఉని టుో న్నజము పలుకట్, అసతయ ము
చెపు కండుట్), ద్మము (కరేమ ంబ్ియముల
న్నబ్గహ్ము), శ్మము (జ్ఞానేంబ్ియములను,
అంతఃకరణ న్నబ్గహ్ము),
సుఖము (ఆహ్మోదము, అనుకూలమైన భావన –
ఇంబ్ియ న్నబ్గహ్ము తరువాత కలిగే స్తఖ్మే
న్నజమైన స్తఖ్ము), దుఃఖము (బాధ, బ్పతికూల
భావన), భవ (జీవుల, వస్తివుల పుటుిక, ఉతు తిి),

195
అభవ (జీవుల మరణము, న్నశ్నము), భయము
అభయము (ధైరయ ము)
• అహింసా సమతా త్సషిస ట ిపో దానం
యశోఽయశ్ః।
భవంతి భావా భూతానాం మతి ఏవ
ప్ృథగిి ధ్యః ॥ 5 ॥

అహింస (ఏ జీవినీ హింస్థంచే, ీడించే భావన

లేశ్ మాబ్తము కూడా లేకండుట్), సమతా (బ్పతి
జీవిన్న, వస్తివును, భావమును – స్తఖ్ము, దుఃఖ్ము
రాగ, దేవ షములు లేకండా సమముగా భావించుట్)
త్సషిట (సంతృపి, ఇంక చాలు, ఉని ద్యన్నతో
సంతోష్టంచుట్, న్నష్క మ బ్పవృతిి), తప్సుు
(ఇంబ్ియ న్నబ్గహ్ము చేస్తకొన్న, శ్రీరమును
అదుపులోక్త తెచుచ కొన్న, తపంపచేస్థ, కషము ి కలిగించ
– జపము, పూజ, ఉపవాసము, ఆసనములు శాస్త్రియ
పదతి ద లో చేస్థ, ఏద్వన్న ఫలితమును స్తధించుట్),
దానము (ధనము, వస్తివుల మీద ఉండే
వాయ మోహ్ముతో ద్యనమును సరగాగ ాటించుట్ లేదు.
ద్యనము యొకక బ్పభావము, విలువ ధరమ శాస్త్సిము ల
ద్యవ రా సరగాగ అరము ధ చేస్తకంట్ల, వాటిపై
వాయ మోహ్ము పోత్తంి) యశ్సుు (కీరి,
బ్తికరణములతో – శ్రీరము, వాకక , మనస్తు , శుిధతో
ధరమ మును ఆచరసేి కలిగే కీరి), అయశ్సుు
(దుష్కక రి, చెడి పేరు),

196
 జీవుల మనసుు లలో కలిగే ర్క, ర్కాల
భావములు మరియ ర్క, ర్కాల శ్రప్వర్న ి లు
మొద్లైన ర్కర్కాల భావములనీన (లౌక్తక,
ఆధ్యయ తిమ క) నా అనుశ్రగహముతోన్న కలుగుతాయ.
ఐతరేయోప్నిషత్ – 3-2 -
“యదేతద్హృద్యం మనశ్చి తత్ l
సంాననమాననం విాననం శ్రప్ాననం ధ్యద్ృషిట
స్త్రుధతి ర్మ తి ర్మ నీష్ణ జూతిః సమ ృతిః సంకలప ః
శ్రకత్సర్సుః కామో వశ్ ఇతి l సర్థి ణేయ వై తాను
శ్రప్ాననసయ నామధేయ్యని భవంతి” – మానవులలో
ఉండే హ్ృదయము, మనస్తు , చైతనయ ము
ఈశ్వ రతవ ము, సమసి వివేకము, సద్ జ్ఞానము, శాస్త్సి
జ్ఞానము, అనీి తెలుస్తకే జ్ఞానము, ధైరయ ము,
మననము, మనోధ్యరయ ము, మనోవేదన జ్ఞానము,
సమ రణము, రూపములను వికలు ముగా చూచుట్,
న్నశ్చ యము, బ్ాణ వృతిి. ఆశ్, స్తవ ధీనత, అని వి
అనీి బ్పజ్ఞానము (జ్ఞాన సవ రూపమైన పరమాతమ )
యొకక రూాంతరములే. పరమాతమ
అనుబ్గహ్ముతోనే కలుగును. ఐతరేయోప్నిషత్ –
3-3 – “శ్రప్ాన శ్రప్తిష్ణట శ్రప్ాననం శ్రబహమ ”
7 వ అధ్యయ యములోన్న 12 వ శ్లోకములో –
స్తతివ క, రాజస, తామస గుణముల భావములు న్న
వలోనే కలుగుతాయి – ద్యన్న విస్తిరమైన వివరణ
• మహర్య
ష ః సప్ ి పూరేి చతాి రో
మనవసిథా ।

197
 మదాభ వా మనసా ాతా యేష్ణం లోక
ఇమః శ్రప్ాః ॥ 6 ॥

సృషిట శ్రప్పర్ంభ సమయములో, శ్రబహమ

దేవుడు దాి ర్థ ఉద్భ వించిన శ్రబహమ మనస
ప్పశ్రత్సలు అయన సప్ ి మహరుషలు, శ్రబహమ మనస
ప్పశ్రత్సలు అయన నలుగురు ఋష్ణలు,
ప్దాన లుగురు (14) మనువులు
శ్రబహమ మనస ప్పశ్రత్సలుగా శ్రప్రద్వధ చెంద్వన
వీరు, నా యొకక మనస భావముతో, నా యొకక
అనుశ్రగహముతో ఉద్భ వించిన వారే. లోకములలో
ఉండే శ్రప్తి శ్రప్పణి, వసుివు వీరి దాి ర్థ, వీరి
తరువాత వారి, వారి కర్మ ల అనుగుణముగా
ప్పటిట, వారి, వారి ఆధ్యయ తిమ క సాధనములకు
అనుగుణముగా బుద్వ,ధ ాననము శ్రప్సాద్వంచేద్వ
న్నన్న. అంద్రూ వీరి సంతతిక్త (వంశ్ ప్ర్ంప్ర్,
విద్య ప్ర్ంప్ర్) చెంద్వన వారే. అంతా వీరి దాి ర్థ
అభివృద్వధ చెంద్వనవే.
మానవులక మొదటిి జనమ బ్పకారము కలిగే
సంతతి (తంబ్డి, తాత, ముతాి త ...). దీన్నన్న వంశ్
పరంపర, గోబ్తము అంటారు. రండోి జ్ఞాన సంతతి
(గురువు, శష్యయ డు ..మరలా ఆ శష్యయ డు గురువై అతన్న
శష్యయ డు ...) గురు పరంపరగా వచేచ సంతతి. దీన్నన్న
విద్యయ వంశ్ము అంటారు.

198
 శ్రబహమ మనస ప్పశ్రత్సలు – వంశ్ పరంపర
మరయు విదయ పరంపర బ్పజలు అందరూ ఈ బ్రహ్మ
మానస పుబ్త్తలక చెంిన వారే అవుతారు.
1. బృగు మహరి ష – ఈయనను భారవు గ డు
అన్నకూడా అంటారు. న్నరంతరము బ్రహ్మ లోకములో
ఉంటారు. ఈయన తపస్తు క మెచచ , ఆయన కరమ ద
మహ్ర ి పుబ్తిక ఖ్యయ తిన్న వివాహ్ము చేస్తకన్ని రు,
ఆయన భారయ ఖ్యయ తిక్త, మహ్మలక్షమ పుబ్తికా పుటిిని.
అపుు డు అమమ పేరు – భార్వి ీ .
2. మరీచి మహరి ష - ఈయన కమారుడు కశ్య ప
బ్పజ్ఞపతి. కశ్య ప బ్పజ్ఞపతిక్త చాలా మంి భారయ లు
ఉన్ని రు. వాళ్ళ ద్యవ రా కశ్య ప్ శ్రప్ాప్తిక్త చాలా
మంద్వ సంతానము కలిగినద్వ. అన్ని లోకములలో
ఉని అన్ని జీవులు (దేవతలు, రాక్షస్తలు,
మానవులు, జంత్తవులు, పక్షులు, బ్క్తమి కీట్కములు)
అనీి కశ్య ప బ్పజ్ఞపతి సంతానమే.
3. అశ్రతి మహరి ష – ఈయన భారయ అనసూయ.
ఈయన తపస్తు క మెచచ బ్తిమూరుిలు (బ్రహ్మ ,
విష్యణ, మహేశ్వ రుడు) బాల రూపములో వచచ ,
పుబ్త్తలుగా అనుబ్గహించారు. బ్రహ్మ అంశ్తో
చంబ్దుడు, బ్రహ్మ , విష్యణ, మహేశ్వ రుల అంశ్లతో
దతాి బ్తేయుడు, శవ అంశ్తో దురావ స్తడు వచాచ రు.
4. ప్పలసుియ మహరి ష – న్నరంతరమూ పుణయ
క్షేబ్తములలో ఉంటూ, రాక్షస సంతానమును
అభివృిధ పరచారు. ఈయన కమారుడు విబ్శ్వ
199
మహ్ర.ి ఈయన సంతానములో కబేరుడుక,
రావణాస్తరుడుక ఉన్ని రు.
5. ప్పలహు మహరి ష – ఈయన యక్ష, క్తని ర,
పక్ష జ్ఞత్తలను అభివృిధ చేస్తరు.
6. శ్రకత్స మహరి ష – ఈయన పక్ష జ్ఞతిన్న బాగా
అభివృిధ చేశారు. ఈయన భారయ పేరు బ్క్తయ.
వాలఖిలుయ లు అనే బొట్న బ్వేలు బ్పమాణము
శ్రీరము కల మహ్రుిలు మహ్మ తపస్ సంపనుి లు.
న్నరంతరము సూరుయ న్న రథము చుటుి తిరుగుతూ
ఉంటారు.
7. వశిషట మహరి ష – వశషి మహ్ర ి జ్ఞాన
బ్పద్యనముగా ఉన్ని రు. ఈయన విద్యయ వంశ్మునక
చెందుతారు. ఈయనక వంద మంి పుబ్త్తలు
ఉన్ని రు. విశావ మిబ్త మహ్రతోి యుదదము
జరగినపుు డు ఆ వంద మంి పుబ్త్తలు
మరణించారు. వీరక్త శ్క్త ి మహ్ర ి అనే పుబ్త్తడు కూడా
ఉన్ని రు. శ్క్త ి మహ్ర ి భారయ గరభ వతిగా ఉని పుు డు,
శ్క్త ి మహ్ర ి ఒక బ్రహ్మ రాక్షస్తడిక్త ఆహ్మరముగా
వళ్ళ పోయ్యరు. ఆ శ్క్త ి మహ్ర ి పుబ్త్తడు పరాశ్ర
మహ్ర.ి పరాశ్ర మహ్ర ి పుబ్త్తడు వాయ స మహ్ర.ి వాయ స
మహ్ర ి బ్వాస్థన సన్నతన ధరమ ము విసిృత వాఙ్మ యమే
మనక ఆధ్యయ తిమ క విషయములు తెలుపుచుని వి.

200
శ్రబహమ మనస ప్పశ్రత్సలు
1. సనక, 2. సనంద్న, 3. సనాతన, 4. సనత్
కుమరులు – ఈ మహ్రుిలు జ్ఞాన పరంపరను ఈ
లోకములలో కొనస్తగిసూి ఉంటారు. వీరు ఎలోపుు డూ
బాల వయస్తు లోనే ఉంటారు..
మనువులు (14)
సృష్ట ి బ్పబ్క్తయలో బ్రహ్మ దేవుడిక్త సహ్మయము
కోసము పరమాతమ పద్యి లుగు మానవులను కూడా
సృష్టస్త
ి ి డు. ఒకొక కక మనవ ంతరములో, ఒకొక కక
మనువు వార, వార న్నరీత ణ మైన కాలములో, ఈ భూమిన్న
పరాలిసూి, మానవుల జీవన గతిన్న న్నరయి ణ ంచ,
పరమాతమ ఆదేశ్ములు మరయు వేదముల
బ్పకారము మానవుల జీవన విధ్యనమును న్నరయి ణ ంచ,
వాళ్ళళ ఆచరంచ వార కాలములో మానవులక వైిక
ఉపదేశ్ములను చేస్థ, బ్పజలను సన్నమ రము గ లో
నడచుకోవాలన్న ఆదరశ ముగా చూపస్తిరు. 4 వ
అధ్యయ యము, 1 వ శ్లోకము చూడుము.
1. సాి యంువుడు, 2. సాి రోచిష్ణడు, 3.
ఉతిముడు, 4. తామసుడు, 5. రైవత్సడు, 6.
చాక్షష్ణడు, 7. వైవసి త్సడు (బ్పస్తితము
జరుగుత్తని వైవసవ త మనవ ంతరము), 8.
సూర్య సావరి,ా 9. ద్క్ష్సావరి,ా 10. శ్రబహమ సావరి,ా 11.
ధర్మ సావరి,ా 12. రుశ్రద్సావరి,ా 13. రౌచుయ డు, 14.
భౌముయ డు

201
 కృత లేక సతయ యుగము (17,28,000
సంవతు రములు) + బ్తేతా యుగము (12,96,000
సంవతు రములు) + ద్యవ పర యుగము (8,64,000
సంవతు రములు) + కలి యుగము (4,32,000
సంవతు రములు) = ఒక మహ్మ యుగము (43,20,000
సంవతు రములు). 71 మహ్మ యుగములు = ఒక
మనవ ంతరము. 14 మనవ ంతరములు లేక 1000 మహ్మ
యుగములు = బ్రహ్మ దేవుడిక్త ఒక పగలు లేక ఒక
రాబ్తి. పగటి సమయములో బ్రహ్మ దేవుడు సృష్ట ి
చేస్తిడు. విష్యణవు ఆ సృష్టన్న
ి స్థితి (సంరక్షణ) చేస్తిడు.
రాబ్తి సమయములో బ్రహ్మ దేవుడు న్నబ్ిస్తిడు. ఆ
సమయములో రుబ్దుడు లయము చేస్తిడు. బ్రహ్మ
దేవుడిక్త అలాంటి 360 రోజులు ఒక సంవతు రము.
అలాంటి 100 సంవతు రములు బ్రహ్మ దేవుడి
ఆయుస్తు . బ్రహ్మ దేవుడిక్త 100 సంవతు రములు
పూరి అయినపుు డు, బ్రహ్మ దేవుడు పరమాతమ లో
లీనమవుతాడు. తరువాత మరొక బ్రహ్మ దేవుడు
ఉదభ విస్తిడు.
ఏతాం విభూతిం యోగం చ మమ యో వేతిి
తతి తః ।
సోఽవికంపేన యోగేన యజయ ఽ నాశ్రత సంశ్యః
॥7॥
ఇంతవర్కూ న్నను చెపిప న సంక్షప్మై
ి న నా
విభూతిని, సామర్య ధ మును (జగత్ ర్చన
నైప్పణయ మును), ఐశ్ి ర్య మును ఇతరులకు

202
సాధయ ము కాని సామర్య ధ మును వాసివముగా
ఎవరైఽ తెలుసుకుంటారో
ఏ విధమైన శ్రప్కంప్నములకు,
చాంచలయ ములకు గురి కాకుండా, తతి
ాననమైన (ప్ర్మతమ సి రూప్మును)
యోగమును సాధంచుకోగలుగుతాడు. ఈ
విషయములో ఏ సందేహము అకక ర్లేదు.
అహం సర్ి సయ శ్రప్భవో మతిః సర్ి ం శ్రప్వర్ఽ
ి ।
ఇతి మతాి భజంఽ మం బుధ్య
భావసమనిి తాః ॥ 8 ॥
ఈ శ్రప్ప్ంచము అంతా వాయ పించి
(శ్రప్పణుల, వాళ్ు మనసుు లలో ఉండే భావముల,
వసుివుల) సృషిటక్త ప్ర్మఽమ కార్కుడు.
ప్ర్మతమ అంతర్థయ మిగా, ఈ శ్రప్ప్ంచము యొకక
వయ వహ్మర్ములను నడుప్పత్సనాన డు.
ఈ విధముగా తెలుసుకొని, మననము
చేసుకొని, ఈ శ్రప్ప్ంచమునకు కార్ణమైనవాడు
మరియ నడిపించేవాడు అయన ప్ర్మతమ న్న
ఆశ్రశ్యంచాలని నిర్య
ా ంచుకొని, ాననులు,
ప్ండిత్సలు, బుద్వధమంత్సలు వారి మనసుు లో
శ్రీతి భావములతో ననున రవిసుినాన రు.
మచిి తాి మద్ీతశ్రప్పణ బోధయంతః ప్ర్సప ర్ం।
కథయంతశ్ి మం నితయ ం త్సషయ ంతి చ
ర్మంతి చ ॥ 9 ॥

203
 కొంతమంద్వ సాధకులు వాళ్ు మనసుు ను,
నా యందే లగన ము చేసుకునన వాళ్ళు
ఉనాన రు. వాళ్ు ఇంశ్రద్వయములను, మనసుు ను,
శ్రప్పణములను, నా యందే సమరిప ంచుకునన
వాళ్ళు ఉనాన రు. నా యొకక తతి మును, నా
గుణములను, నా విభూత్సలను, నా లీలలను,
ఒకరిక్త తెలియని విషయములను, మరో ఒకరు,
ఒకరికొకరు బోధంచుకుంూ ఉంటారు.
వాళ్ళు నిర్ంతర్మూ నా కధలను, నా
విషయములను మటాేడుకుంూ, వింూ
వాళ్ళు సంతోషమును, శాశ్ి తమైన
ఆనంద్మును ొందుత్సనాన రు.
శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 1-1 – “ఓం
శ్రబహమ వాద్వనోవాద్నిి, క్తం కార్ణం శ్రబహమ ?
కుతసు మ ాతా? జ్ఞవామకేన? కి చ సం శ్రప్తిషిటతా ?
అధషిటతాః కేన సుఖేతరేష్ణ వర్థిమ హ్మ?
శ్రబహమ విదో వయ వసాిమ్” – బ్రహ్మ వాదులు ఒకచోట్
చేర చరచ ంచుకంటున్ని రు. ఈ బ్పపంచమునక
కారణము బ్రహ్మ మా లేక కాలమా? లేక బ్రహ్మ ము ఈ
సృష్టక్త
ి ముఖ్య కారణమా? మనము దేన్న వలన
జన్నమ ంచతిమి? సృష్టం ి చరడిన మనము దేన్నచేత
జీవించుచున్ని ము? బ్పళ్య సమయములో మనము
ఎకక డ ఉంటాము? మనము అనుభవిస్తిని
స్తఖ్ములు, దుఃఖ్ములు ఎవర అధికారముతో
అనుభవిస్తిన్ని ము? ఈ విషయములలో బ్పధమ,
మూల కారణము, వయ వసి ఏమిటి?
204
 శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 1-3 – “ఽ
ధ్యయ నయోగానుగతా అప్శ్య న్ దేవాతమ శ్క్త ిగం
సి గుణై రిన గూఢామ్, యః కార్ణని నిఖిలాని,
తాను కాలాతమ యకాి నయ ధతిషటఽయ కః” – ఇలా
చరచ ంచుకొన్న, ఆ బ్రహ్మ వేతిలు ధ్యయ న యోగమును
అనుసరంచ, అివ తీయుడు, కాలరూపుడు, సరవ
కారకడు, అగు ఆ పరమాతమ ను దరశ ంచర.
ఐతరేయోప్నిషత్ – 3-1 – “కోయమఽమ తి
వయముప్పసమ హ్మ, ‘కతర్ః స ఆతమ ’ యేన వా
రూప్ం ప్శ్య తి ......” – మనము న్నను, నాద్వ అన్న
అనుకంటున్ని ము. ఈ న్నను, నాద్వ ఎవరు? ఆతమ
అన్న మనము ఎవరన్న ఉాస్థస్తిన్ని ము? ఈ ఆతమ
ఎటిి వాడు? ...... ఇలా చరచ ంచుకొన్న, బ్కమముగా
వాళ్ళళ 3-3 - “శ్రప్ాననం శ్రబహమ ” బ్పకృషమై
ి న జ్ఞానమే
బ్రహ్మ వరకూ చేరారు.
ముండకోప్నిషత్ – 2-2-5 - “త వైకం
ానథ ఆతమ న మనాయ వాచో
విముఞ్ి థామృతస్మయ ష రత్సః” – ఆ అక్షర
బ్రహ్మ మునే, అివ తీయుడుగాను, మీ యొకక
ఆతమ గాను, తెలుస్తకోండి. పరమాతమ ను ఒకక డినే
తెలుస్తకనేందుక ఏ బ్పయతి ము చేస్తకోవాలో,
అి చేస్తకోండి. మిగతా విదయ లను, మాట్లనీి
విలేయండి. పరమాతమ ను తెలుస్తకంట్ల
అమృతతివ ము కలుగుత్తంి. జనమ , మరణ
బ్పవాహ్ములో వచేచ కషము
ి లు దరచేరవు.
పరమాతమ ను తెలుస్తకంట్ల జనమ , మరణ
205
బ్పవాహ్మును ద్యటుట్క వంతెనగా
ఉపయోగపడుత్తంి.
ఽష్ణం సతతయకాినాం భజతాం
శ్రీతిపూర్ి కం।
ద్దామి బుద్వధయోగం తం యేన మముప్య్యంతి
ఽ ॥ 10 ॥
ఎవరైఽ ఇలా నా (ప్ర్మతమ ) గురించి
నిర్ంతర్ము చర్ి లు చేసుకుంూ, నన్నన
ొందాలన్న లక్ష్య ము ఉండే సాధకులకు,
నిర్ంతర్ము తన లక్ష్య మైన నన్నన ొందాలన్న
శ్రప్యతిన ంచే సాధకులకు, ననున శ్రీతి
పూర్ి కముగా భజించే రవించే సాధకులకు,
వారిక్త బుద్వధ యోగమును, ఏ తతి
ాననముతో వాళ్ళు ననున ొందుతారో, నాలో
ఐకయ మైపోతారో ఆ తతి ాననమును న్నను
ఫలితముగా ఇసాిను.
ఽష్ణ వానుకంప్పర్మ్
థ అహమాననజం తమః ।
నాశ్య్యమయ తమ భావసోథ ాననద్గపేన భాసి తా ॥
11 ॥
ఎవరైఽ ననున చేర్థలని, నా మీద్ శ్రీతితో
రవిసూి ఉంటారో, వారిమీద్ ద్యతో,
అనుశ్రగహముతో వారిక్త అాననముతో కలిగిన
చీకటిని (శ్రభమలను) నాశ్నము చేసాిను.

206
 వాళ్ు చేసుకునన సతక ర్మ లతో వాళ్ు
మనసుు ప్రిశుద్మై
ధ నద్వ కాబటి,ట వాళ్ు
మనసుు లో అంతర్థయ మిగా వునన న్నను, వాళ్ు
మనసుు లో తతి ాననమన్న ద్గప్మును
వెలిగిసాిను. ఆ ద్గప్ము యొకక శ్రప్కాశ్ముతో,
వాళ్ు అాననమన్న చీకటి (శ్రభమ) పూరి గా ి
తొలగిపోయ, కషటముల నివార్ణ కలిగి,
శాశ్ి తమైన ఆనంద్మును ొందుతారు.
వా ళ్లో
ో నేను తతివ జ్ఞానమనే దీపము
వలిగించాలంట్ల, స్తధకలే బ్పయతి ము మాబ్తము
చేస్తకోవాలి. జ్ఞాన దీపము వలుగుట్క చేయవలస్థన
బ్పయతి ములు – 1. ప్పశ్రత (దీపపు కంి) -
వైరాగయ ము కలిగి పరశుదమై ధ న మనస్తు తో ఉండాలి.
2. కుంద్వలో న్మనె – పరమాతమ మీద న్నరంతరమూ
భక్త,ి బ్ీతి కలిగి ఉండాలి. 3. ఒతిి – బ్రహ్మ చరయ ము,
సతక రమ , యోగము మొదలైన స్తధనలతో ఒతిిన్న
స్తధకలే పేనుకోవాలి. 4. ద్గప్ము కద్లకుండా
నిలవాలంట్ల గాలి గటిటగా వీచకూడదు – విషయ
తృషణ, కోరకలు – జీవుల, వస్తివుల మీద ఆసక్త ,ి
రాగము, దేవ షము లేకండా మనస్తు బ్పశాంతముగా
ఉంచుకోవాలి. 5. గాలి - దీపము వలగాలంట్ల,
తగినంత గాలి అవసరము. అలాగే ఇతర
విషయముల పైన ఆసక్త ి లేకండా, పరమాతమ మీద
ఆసక్త ి అనే గాలి ఉండాలి. ఇలా సాధకులు సరైన
రీతిలో అనీన అమరుి కుంట్ల, సాధకుడి
మనసుు లో న్నను (ప్ర్మతమ ) ానన ద్గప్మును
207
వెలిగిసాిను. ఆ ానన ద్గప్ము శ్రప్కాశ్ముతో,
సాధకుల మనసుు లో ఉనన అాననము
తొలగిపోయ, వా ళ్ేలో ఉనన చీకటిని (శ్రభమను)
పూరిగా
ి న్నను తొలగిసాిను.
కఠోప్నిషత్ – 1-2-23, ముండకోప్నిషత్ – 3-
2-3 - “య వైష వృణుఽ ఽన లభయ సిస్మయ ష
ఆతమ వివృణుఽ తన్మగం సాి ం” – ఆతమ
సవ రూపము ొంంద్యలన్న ఎవరు జిజ్ఞాసతో
వాంఛంచునో ఆ విద్యవ ంస్తలకే లభయ మగును. ఈ
ఆతమ ఎవరక్త చెంద్యలన్న అనుకంటుందో (ఎవరైతే
స్తధన సంపతిిన్న సమకూరుచ కంటారో), అటువంటి
వారకే తన సవ రూపమును బ్పకాశంపచేయును.
అరుున ఉవాచ ।
ప్ర్ం శ్రబహమ ప్ర్ం ధ్యమ ప్విశ్రతం ప్ర్మం
భవాన్।
ప్పరుషం శాశ్ి తం ద్వవయ మద్వదేవమజం విుం
॥ 12 ॥
అరుునుడు ఇలా అనాన డు l నీవు ఈ
శ్రప్ప్ంచము అంతా వాయ పించి ఉనన ప్ర్
శ్రబహమ ము. నీవు ఈ శ్రప్ప్ంచము మొతిము నకు
మూల కార్ణము మరియ అంతిమ ఆశ్రశ్యము.
ఈ శ్రప్ప్ంచమును అంతా వెలుగు శ్రప్సాద్వంచే
ానన సి రూప్పడు మరియ ప్ర్మ ఽజసుు నీవే.
నీవు ప్ర్మ ప్విశ్రతమైనవాడివి, నినున

208
తెలుసుకుంట్ల శ్రప్జల ప్పప్ము అనీన
తొలగిపోయ, ప్విశ్రత్సలు అవుతారు.
అనిన శ్రీర్ములలోన్మ, అనిన
మనసులలోన్మ, అంతర్థయ మిగా ఉండేద్వ నీవే.
శ్రప్ప్ంచము అంతా లయమైపోయనా,
శ్రీర్ములు అనీన నశించిపోత్సనాన , నీకు ఏ
విధమైన వినాశ్నము లేదు. రథర్ముగా,
నితయ ముగా, శాశ్ి తముగా ఉండేద్వ నీవే. నీ
సి రూప్ము అలౌక్తకమైనద్వ, ద్వవయ మైనద్వ (ఏ
లోకములోన్మ లేనిద్వ). నీవు ఈ సృషిటక్త ,
దేవతలకు కూడా ముందు ఉనన వాడివి మరియ
సి యం శ్రప్కాశ్, విానన సి రూప్పడువి. నీకు
ప్పటుటక లేదు. నీవు ఈ శ్రప్ప్ంచము అంతా
వాయ పించి ఉనాన వు.
ముండకోప్నిషత్ – 2-1-2 – “ద్వవోయ
హయ మూర్ఃి ప్పరుషః” – ఆ అక్షర పరబ్రహ్మ ము
రూపములేన్న, రయట్, లోపలా అంతటా వాయ పంచ,
బ్పకాశస్తిని పురుష్యడు.
నార్థయణ్యప్నిషత్ – 4 – “సర్ి భూతసథ
కం వై నార్థయణం కార్ణ ప్పరుష మకార్ణం
ప్ర్ం శ్రబహోమ మ్ ఏతద్థర్ి శిరోధీఽ” – సమ సి
బ్ాణులయందు ఒకక డే న్నరాయణుడు
అంతరాయ మిగా బ్పకాశంచుచున్ని డు. అతడు సరవ
వాయ పయై, ఈ సమసి బ్పపంచమునక కారణభూత్తడై,

209
తనక వేరొక కారణము ఏదీ లేన్నవాడై
బ్పకాశంచుచున్ని డు.
ఋగేి ద్ము – 10-90 – ప్పరుష సూక ిం – “
సహశ్రస ీర్థష ప్పరుషః సహశ్రసాక్ష్ సహశ్రసప్పత్.......”
అనంతమైన శరస్తు లు కల పురుష్యడు (పరమాతమ ),
అనంత కళ్తోో , అనంత ాదములతో
కఠోప్నిషత్ – 1-2-18 – “అజో నితయ ః
శాశ్ి తోయం ప్పర్థణ్య న హనయ ఽ హనయ మన్న
శ్రీరే” – పరమాతమ (ఆతమ ) జనమ లేన్ని, న్నతయ మైని,
శాశ్వ తమైని అయిన ఆతమ , దేహ్ము హ్తయ
చేయరడినపుు డు, చంపరడుట్లేదు.
ఛందో య ప్నిషత్ – 3-12-6 – “తావా నసయ
మహిమ తతో ాయ య్యంశ్ి ప్పరుషః, ప్పదోసయ
సర్థి భూతాని శ్రతిప్పద్సాయ మృతం ద్వవీతి” – ఈ
సమసి జగత్తో పురుష్యన్నలో (పరమాతమ లో) న్నలుగవ
భాగము మాబ్తమే. మిగతా మూడు భాగములు ఆ
దేవదేవున్న లోకములో అమృతమయముగా ఉని ి
(అద్వ ద్వవయ మైనద్వ).
శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-9 – “స కార్ణం
కర్ణధప్పధపో నచాసయ కశిి ాననితా
నాచాధప్ః” – పరమాతేమ ఈ బ్పపంచము
మొతిమునక కారణము. పరమాతమ క కారణము ఏమీ
లేదు. మనలో ఉని పంచ జ్ఞానేంబ్ియములు,
వాటిక్త న్నయకడైన మనస్తు ను కూడా
బ్పకాశంపచేయు, సవ యం బ్పకాశ్ సవ రూపుడు.
210
 బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 4 లేదా 6-4-22 –
“ స వా ఏష మహ్మనజ ఆతమ ........” – ఆతమ క జనమ
పుటుిక లేదు.
ఈశావాసోయ ప్నిషత్ – 8 – “ప్రిభూః సి యం
భూర్య థా తథయ తోర్థయన్ వాయ ద్ధ్యచాి శ్ి తీభయ ః
సమభయ ః” – పరమాతమ సవ యంభ్య (తనక్త తాను
పుటిినవాడు) విభూ (బ్పభ్యవు, అంతటా సమానముగా
వాయ పంచనవాడు)
ఆహుసాిి మృషయః సరేి దేవరిర్థ
ష న ర్ద్సిథా ।
అరతో దేవలో వాయ సః సి యం చైవ శ్రబవీషి ॥
13 ॥
నీ గురించి వేద్ముల దాి ర్థ విాననమును
ొంద్వ, తతి మును ద్రిశ ంచిన ఋష్ణలు
అంద్రూ ఇదే చెప్పప రు. ఆ ఋష్ణలలో శ్రశ్లష్ణటలైన
శ్రబహమ మనస ప్పశ్రత్సడు మరియ దేవ ఋషి
అయన నార్దుడు, ఋగేి ద్ములలోని మంశ్రత
శ్రద్షట మరియ వేద్వాయ సుని శిష్ణయ డు, కసయ
శ్రప్ాప్తి కుమరుడు అయన అరత మహరి ,ష
ఆయన కుమరుడైన దేవల మహరి,ష వేద్వాయ స
మహరి ష అంద్రూ ఇంతకు ముందే నాకు
చెప్పప రు. నీవు కూడా అదే మట్ చెప్పప త్సనాన వు.
నీవు చెపేప ద్వ, వాళ్ళు చెపిప నద్వ ఒకట్ల.
సర్ి తద్ృతం మన్నయ యనామ ం వద్ర కేశ్వ ।
న హి ఽ భగవన్ వయ క్త ిం విదురేవా
య న దానవాః
॥14॥
211
 నీవు చెపిప నద్వ మరియ ఋష్ణలు చెపిప న
నీ (ప్ర్మతమ ) తతి ము సతయ ము అని న్నను
పూరిగాి నముమ త్సనాన ను. అందులో నీవు, నాకు
చెపిప నద్వ నిజ అని న్నను నముమ త్సనాన ను
కేశ్వ (కేశి అన్న ర్థక్ష్సుడిని చంపినవాడా) l
ఓ భగవన్ (పూజుయ డా, పూజలు
చేయంచుకోగల అర్త
హ కలవాడా) l నీ
సి రూప్మును దేవతలు కాని, దానవులు
(ర్థక్ష్సులు) కాని అంత సులభముగా అర్ ము ధ
చేసుకోలేరు. అందుచేత నాకు
తెలియకపోవట్ములో ఆశ్ి ర్య ము లేదు.
సి య వాతమ నాతామ నం వేతథ తి ం
ప్పరుషోతిమ ।
భూతభావన భూఽశ్ దేవదేవ జగతప ఽ ॥ 15 ॥
నీ తతి ము గురించి పూరిగా ి తెలిరనద్వ
నీకు మశ్రత . నీవు సర్ి జునడివి. జీవులకు నీ
గురించి పూరిగా
ి తెలుసు అని చెప్ప లేము. నీవు
ప్పరుష్ణలలో ఉతిముడివి.
నీవు ఈ శ్రప్ప్ంచములో ఉండే ప్ంచ
భూతములను సృషిటంచి, అనిన శ్రప్పణులను
ప్పటిటసుినాన వు. ఈ భూతములనిన ంటినీ నీవే
సమర్వ ధ ంతముగా నియంశ్రతిసుినాన వు. నీవు
దేవతలకు కూడా దేవుడవు – మహ్మ దేవుడవు.
దేవతలకు వారి, వారి శ్కుిలను శ్రప్సాద్వంచేద్వ

212
నీవే. ఈ శ్రప్ప్ంచము మొతిమునకు నీవే
అధప్తివి.
వకుిమర్స హ య శ్లష్ణణ ద్వవాయ హ్మయ తమ విభూతయః ।
య్యభిరిి భూతిభిరోేకాన్ ఇమంసి ం వాయ ప్య
తిషరఠ ॥ 16 ॥
నీవు చెప్ప వలరనద్వ, ఉనన ద్వ ఉనన టుే గా,
ఏమీ మిగులి కుండా పూరిగా
ి నాకు చెప్పప .
అలౌక్తకమైన, ద్వవయ మైన నీ యొకక విభూత్సలను,
సామర్య ధ ము, లీలలు, మహిమలు గురించి నీవు
చెప్పప .
ఏ విభూత్సలతో ఈ లోకములు
అనిన ంటిలోన్మ సమనముగా వాయ పించి
ఉంటునాన వో అవి అనిన ంటినీ వివర్ముగా నాకు
చెప్పప .
కథం విదాయ మహం యోగిన్ తాి ం సదా
ప్రిచింతయన్ ।
కేష్ణ ప్రిచితంకనన చ భావేష్ణ చింతోయ ఽర
భగవనమ య్య ॥ 17 ॥
ఓ యోగము కలవాడా (సమతా భావము,
కూరుప , నైప్పణయ ము, సామర్య ధ ము, ఐశ్ి ర్య ము) l
న్నను నీ విభూత్సలను ఎలా తెలుసుకుంటాను?
న్నను, నిన్నన నిర్ంతర్మూ ఆలోచించుకుంూ, నీ
తతి మును అర్ము
ధ చేసుకున్నందుకు నీ
విభూత్సలను న్నను తెలుసుకోవాలి.

213
 ఏ, ఏ మనరక భావములలో, ఏ, ఏ
వసుివులలో నినున న్నను ఆలోచించాలి, భావించి
నినున తెలుసుకోవాలి? నాకు అర్ము
ధ చేసుకున్న
విధముగా చెప్పప . నాకు పూజనీయమైన వాడా l
విసరే
ి ణతమ నో యోగం విభూతిం చ జనార్నయ ।
భూయః కథయ తృపిరిి హ శ్ృణి తో నారి
ఽమృతం ॥ 18 ॥
ఓ జనార్నా
ధ (జనుల కోరికలు తీరేి వాడు,
జనులంద్రూ చివరిక్త చేరేవాడు – మోక్ష్ము
ఇచేి వాడు) l నాకు అర్ ధమైనంత విసాిర్ముగా,
వివరించి నీ యొకక నైప్పణయ ము, సామర్య ధ ము,
ఐశ్ి ర్య ము గురించి నాకు చెప్పప . నీ యొకక
మహతయ ము గురించి కూడా చెప్పప .
మళీు చెప్పప . నీ ముఖార్వింద్ము నుండి
వసుినన , ఈ అమృత ధ్యర్తో ఇంకా తృపి ి
కలుగుట్ లేదు. ఇంకా న్నను వినాలన్న కోరిక
కలుగుతోంద్వ.
శ్రీభగవానువాచ ।
హంత ఽ కథయష్ణయ మి ద్వవాయ
హ్మయ తమ విభూతయః ।
శ్రప్పధ్యనయ తః కురుశ్రశ్లషఠ నాసియ ంతో విసిర్సయ ॥
19 ॥
భగవానుడు శ్రీకృష్ణాడు ఇలా అంటునాన డు
l నీవు అడిగిన విషయములను ఆలసయ ము

214
లేకుండా, తప్ప కుండా చెప్పప తాను.
అశ్రప్పకృతమైన (శ్రప్కృతిక్త సంబంధంచినవి
కావు) వేద్ శ్రప్తిప్పద్మైన, ద్వవయ మైన,
అలౌక్తకమైన నా యొకక విభూత్సలు, మహిమలు,
సామర్య థ ము గురించి చెప్పప తాను.
నా విభూత్సలలో శ్రప్ధ్యనమైనవి మశ్రత
చెప్పప తాను. కురు వంశ్ములో శ్రశ్లష్ణటడైన ఓ
అరుునుడా l ఎందుకంట్ల నా విభూత్సల
అప్రిమితము, అనంతము, నా విభూత్సల
విరిర్ము
ా నకు అంతము లేదు.
అహమతామ గుడాకేశ్ సర్ి భూతాశ్యరథతః ।
అహమద్వశ్ి మధయ ం చ భూతానామంత ఏవ చ
॥ 20 ॥
ఓ గుడాకేశా (తమో గుణమునకు శ్రప్తీక
అయన నిశ్రద్ను జయంచినవాడు – తమో
గుణము జయంచినవాడే ప్ర్మతమ తతి ము
అర్ము ధ చేసుకోగలడు) l న్నను ప్ర్మతమ ను. సర్ి
శ్రప్పణుల యొకక ఆశ్యమైన (సంసాక ర్ములకు
సాథనమైన) మనసుు లలో, అంతర్థయ మిగా, సాక్షగా
(హృషీకేశ్) న్నను ఉంటాను.
శ్రప్ప్ంచములో శ్రప్పణులంద్ర్న్మ,
వసుివులను ప్పటిటంచేద్వ (సృషిట చేరద్వ) న్నన్న.
వీట్నిన ంటిీ రథతిని (ఉనిక్తని, సంర్క్ష్ణ)
కలిగించేద్వ న్నన్న. వాటిక్త అంతమును (లయము,
విలీనము) కలిగించేద్వ కూడా న్నన్న.
215
ఆద్వతాయ నామహం విష్ణాః జోయ తిష్ణం
ర్విర్ంశుమన్।
మరీచిర్మ రుతామరమ నక్ష్శ్రతాణమహం శ్ీ ॥21॥
దాి ద్శ్ (12) ఆద్వత్సయ లలో (1. ఇంబ్దుుఁడు, 2.
ధ్యత, 3, పరను ు య ుఁడు, 4. తవ ష,ి 5. పూష్యుఁడు, 6.
అరయ ముుఁడు, 7. భగుుఁడు, 8. వివసవ ంత్తుఁడు, 9.
విష్ణావు, 10. అంశుమంత్తుఁడు, 11. వరుణుుఁడు, 12.
ఆజఘనుయ ుఁడు) విష్ణావు అన్న పేరు కల
ఆద్వత్సయ డిలో నా సి రూప్మును భావన చేర
ధ్యయ నించాలి. వెలిగే ళ్ములలో క్తర్ణములు
కల (సూరుయ న్న క్తరణముల వలోనే భూలోకములో
ఉండే బ్పతి జీవి, జీవనము స్తగిస్తిని ి)
సూరుయ డిలో నా సి రూప్మును భావన చేర
ధ్యయ నించాలి. (సూరుయ డిక్త అ శ్క్త ిని ఇచేి ద్వ
ప్ర్మఽమ ).
మరుత్సిలు అన్న వాయ దేవ గణములలో
(1. ఆవహుడు, 2. వివహుడు, 3. సంవహుడు, 4.
అతివహుడు, 5. అనువహుడు, 6. పరీవాహుడు, 7.
వాహుడు – ఈ ఏడు (7) గణముల శ్కి లను, ఒకొక కక టీ
మరలా ఏడు (7) భాగములుగా చేస్థ మొతిము నలభై
తొమిమ ి (49) వాయు దేవ గణముల శ్కి లు. ఈ వాయు
గణములు లోక సంరక్షణక మరయు వరము ి లు
కరపంచుట్క, ఇంబ్దుడిక్త సహ్మయము చేస్తిరు),
మరీచిలో నా సి రూప్మును భావన చేర
ధ్యయ నించాలి. ర్థశ్రతి సమయములో వెలుగులు
వెద్జలేే నక్ష్శ్రతములలో ఎకుక వ వెలుగును
216
ఇచేి చంశ్రదుడిలో నా సి రూప్మును భావన చేర
ధ్యయ నించాలి.
కషీతీశ్రబాహమ ణ్యప్నిషత్ – 1-2-
“సహోవాచ యేవై చాసామ లోేకాత్ శ్రప్యంతి
చంశ్రద్మస వ ఽ సరేి గచి ంతి” – భూ
లోకములో సతక రమ లు చేస్తకొన్న, ఆ కరమ ఫలములను
అనుభవించుట్క, ఈ లోకము విడిచ చంబ్ద
లోకమును చేర, తగిన పుణయ కరమ లు లేన్నవా ళ్ళో అకక డ
నుండి తిరగి బ్పయ్యణము వరము ి ద్యవ రా చేయవలస్థ
ఉని ి. చంబ్ద లోకము సవ ర గ లోకమునక ద్యవ రము.
ఏ జీవులు పుణయ కరమ లు చేస్తరో, వాళ్ళళ మాబ్తము
అకక డ నుండి సవ ర గ లోకమునక వళ్ళళ దురు. ఈ
లోకము నుండి పై లోకములక వళ్ళళ వాళ్ళళ ఎవరైన్న
సరే, ముందు చంబ్ద లోకమును తాక్త, పై లోకములక
వళ్ళళ లి. కొంత మంిక్త చంబ్ద లోకము మజిలి, కొంత
మంిక్త అకక డే భోగములు ఉంటుంి.
వేదానాం సామవేదోఽరమ దేవానామరమ వాసవః ।
ఇంశ్రద్వయ్యణం మనశాి రమ భూతానామరమ
చేతనా ॥ 22 ॥
వేద్ములలో న్నను సామవేద్ సి రూప్పడిని.
దేవతలలో న్నను ఇంశ్రదుడిలో నా సి రూప్మును
భావన చేర ధ్యయ నించాలి. మనవులకు ఉనన
ఇంశ్రద్వయములలో (కరేమ ంశ్రద్వయములు - 5 +
ానన్నంశ్రద్వయములు – 5 + మనసుు – 1 = 11)
మనసుు సి రూప్పడిని న్నన్న. అలాగే శ్రప్పణము
217
ఉనన ఏ జీవికైనా ఉండే చేతన, తెలివి అయన
బుద్వధ వృతిిని న్నన్న.
వేద్ములు (4)
ఒకొక కక వేదములోనూ బ్పధ్యనముగా ఒకొక కక
యజ ా బ్పబ్క్తయ గురంచ బోధిస్తింి. వేదములు జ్ఞాన
రాస్తలు. మానవులక తమ జీవితములో కావలస్థన
సమసి విజ్ఞానమును, బ్పతి అంశ్మును అంిస్తింి.
మానవులక సతక రమ లు (కరమ కాండ – సతక రమ లు
చేసేట్పుు డు మంబ్తోచాా రణ, బ్క్తయ్య కలాపము,
గానము, స్తితి), పరమాతమ తతివ జ్ఞానమును (జ్ఞాన
కాండ) బోధిస్తింి. వేదములో బ్పధ్యనముగా యజ ా
ముఖ్ముగా చెపుు త్తంి. .
ఋగేి ద్ము: యజ ా బ్పబ్క్తయలో సతక రమ లు
చేసేట్పుు డు చెపు వలస్థన మంబ్తములు
బోధిస్తింి.
యజురేి ద్ము: యజ ా బ్పబ్క్తయలో సతక రమ లు
చేసేట్పుు డు చేయవలస్థన బ్క్తయ్య కలాపములు
బోధిస్తింి.
సామవేద్ము: ఋగేవ దము లోన్న
మంబ్తములను సరైన రీతిలో గానముతో సమ సి
దేవతలక అధికమైన బ్ీతి, తృపిన్న కలిగిస్తిం ి.
స్తమ వేదమునక ఉప వేదమైన గాంధరవ వేదము
నుండి సంగీత శాస్త్సిము ఉదభ వించని.
సంగీతమునక మూలమైని స్తమవేదము.

218
 అధర్ి ణవేద్ము: యజ ా బ్పబ్క్తయతో
సంరందము ఉండదు. మానవులు చేయవలస్థన
శాంతి కరమ లు, పౌష్టక
ి కరమ లు, అరష్ిలను
పోగొటుికనే బ్క్తయలు, తాతాక లికముగా ొంందవలస్థన
బ్పయోజనముల మంబ్తములు బోధిస్తింి.
ఇంశ్రదుడు
భూ లోకములో వంద (100) అశ్వ మేధ
య్యగములు చేస్థన వారక్త ఇంబ్ద పదవి లభిస్తింి.
ఇంబ్దుడు దేవతలక రాజు. ఇంబ్దుడు తతివ
జ్ఞానమును స్తక్షాత్ పరమాతమ నుండి ొంంినవాడు,
కషీతీ శ్రబాహమ ణ్యప్నిషత్ – 3 వ అధ్యయ యములో
ఇంబ్దుడు, బ్పతరన ద అనే మహ్మరాజుక తతివ బోధ
చేస్థనవాడు. ఇంబ్దుడు యజ,ా య్యగములలో
బ్పద్యనమైన దేవతగా ఉండి, ఆ, ఆ హ్విస్తు లను
రవ కరంచ, యజ ా ఫలములను అంించవలస్థన
బాధయ త ఉని ి. ఇంబ్ద పదవిలో ఉని వాడిలో
రాజస మరయు తామస బ్పవృత్తిలు ఉండకూడదు.
మూడు లోకములలో (సవ ర గ లోకము, భూ లోకము,
ాతాళ్ లోకము) ధ్యరమ క వయ వహ్మరములను, తపస్తు
చరయ లు పరరక్షంచవలస్థన బాధయ త ఉని ి.
లోకముల క్షేమము కొరక జరగవలస్థన పనులను
ఇంబ్దుడు సవయ ముగా జరపంచవలస్థన బాధయ త
ఉని ి. ములోోకములలో ఎవరు తపస్తు చేస్థన్న,
వాళ్ళ తపస్తు శ్క్తన్ని పరీక్షంచ (వాళ్ళ తపస్తు క
అంతరాయములు కలిు ంచనటుో చేస్థ, వా ళ్ను ో
పరీక్షంచ, వాళ్ళళ ఆ పరీక్షలలో నెగి గతే, వా ళ్ను ో
219
తపస్తు లో పై స్తియిక్త పంపవలస్థన బాధయ త
ఉని ి), అంచన్న వేస్థ, వాళ్ళ తపస్తు స్థిన్న
ధ
అంించవలస్థన బాధయ త ఉని ి.
మనసుు
బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 1 లేదా 3-5-3 –
“అనయ శ్రతామనా అభూవం నాధర్శ మనయ శ్రతమనా
అభూవం నా శ్రౌషమితి మనసా హ్మయ వ వశ్య తి
మనసా శ్ృణ్యతి l కామసు ంకలోప విచిక్తతాు శ్రశ్దాయ
అశ్రశ్దాధ థృతిర్థృతిః శ్రహీరీరీ య భ రిఽయ తతు ర్ి ం
మన ఏవ తసామ ద్పి ప్ృషటత ఉప్సప ృషోట మనసా
విానాతి .......” - న్న మనస్తు వేరొక చోట్ ఉని ి.
మనస్తు చేతనే చూచుచున్ని ను. మనస్తు చేతనే
వినుచున్ని ను. వాంఛంచుట్ (కామము),
సంకలు ము, సంశ్య జ్ఞానము (సందేహ్ము), ఆస్థికయ
బుిధ (పరమాతమ ను నముమ ట్), అబ్శ్ద,ధ ధ్యరణ (జ్ఞాపక
శ్క్త),ి లజ ు (స్థగుగ), బ్పజ ా (తెలివి, స్తమరయ ి ము), భయము
ఇవనీి మనస్తు చేయుచుని ి.
మనస్తు బ్పేరణ చేసేినే ఇంబ్ియములు
పన్నచేస్తియి. అవి రయట్ నుండి విషయములను
మనస్తు క సమరు స్తియి. మనస్తు స్తఖ్
దుఃఖ్ములక కారణమైన విషయములను, లోపల
ఉని జీవుడిక్త పంపసూి ఉంటుంి.

220
చేతన (తెలివి, బుద్వధ)
మనస్తు చేత విషయములను లోపలక్త
తీస్తకని తరువాత, ఇందులో ఏి న్నక మంచి?
ఏి న్నక చెడిి? ఏి న్నక స్తఖ్ము లేక దుఃఖ్ము
కలిగిస్తింి? దేన్నన్న పటుికోవాలి? దేన్నన్న
విడిచపెటాిలి? అనే స్థిరమైన న్నశ్చ యము మనస్తు
పైన ఉని బుిధ చేస్తింి. ఆతమ చైతనయ ము (చేతన
శ్క్త)ి ఈ బుిధ మీద బ్పతిఫలించ, ద్యన్నన్న చైతనయ ము
చేసేి అి పన్నచేసూి స్థిరమైన న్నశ్చ యములు
తీస్తకనేలా చేస్తింి. అపుు డే మనస్తు ఆ
న్నశ్చ యములను అనుసరంచ కరేమ ంబ్ియములను
బ్పేరేపంచ, బ్క్తయలను చేయిస్తింి.
రుశ్రదాణం శ్ంకర్శాి రమ విఽిశో యక్ష్ర్క్ష్సాం ।
వసూనాం ప్పవకశాి రమ రుః శిఖరిణమహం ॥
23 ॥
ఏకాద్శ్ రుశ్రదులలో (1. మహ్మదేవ, 2. రుశ్రద్,
3. నీలలోహిత, 4. విజయత, 5. దేవదేవ, 6. శివ, 7.
శ్ంకర్, 8. ఈశాన, 9. భీమ, 10. కప్రి,య 11
భవోద్భ వుడు) శ్ంకరుడిలో (జీవలందరకీ శుభము
కలిగించేవాడు) నా సి రూప్మును భావన చేర
ధ్యయ నించాలి. యక్షలు, ర్థక్ష్సులకు అధప్తి
మరియ ధనములకు అధప్తి అయన
కుబేరుడిలో (ఉతిర ికక ను రక్షసూి, రాక్షస్తలు,
యక్షులు మానవులపైన ద్యడి చేయకండా

221
కాాడేవాడు) నా సి రూప్మును భావన చేర
ధ్యయ నించాలి.
అషట వసువులలో (1. ఆప్పడు, 2. శ్రధువుడు, 3.
సోముడు, 4. అధి రుడు, 5. అనిలుడు, 6.
శ్రప్తూయ ష్ణడు, 7. అనలుడు (అగిన ), 8. శ్రప్భాసుడ)
ప్పవకుడిలో లేదా అగిన లో (మానవుల మనుగడక,
అభివృిదక్త తోడు డేవాడు) నా సి రూప్మును
భావన చేర ధ్యయ నించాలి. శిఖర్ములు కల
ప్ర్ి తములలో రు ప్ర్ి తములో (అక్ష
దండము (axis of North and South poles of the
universe – నవ బ్గహ్ములు అనీి ఒకే ఒక ఏకముగా
మేరు పరవ తము చుటూి తిరుగుతాయి) నా
సి రూప్మును భావన చేర ధ్యయ నించాలి.
కుబేరుడు
మూడు జనమ ల ముందు ఈ కబేరుడు అతి
స్తమానయ మానవుడు. చెడు అలవాట్ోక బాన్నస అయి,
దొంగతనములు చేసేవాడు. ఒక రోజు ఆకలితో ఉని
ఈ కబేరుడు, దేవాలయములో పూజ చేస్థన
బ్పస్తదమును దొంగిలించ తినేశాడు. అపు టి నుండి
అతన్నలో, అతన్నక్త తెలియన్న మారుు ఏరు డిని.
బ్కమముగా కొంత మంచ మారము గ లో నడిచాడు.
అతడు మరణించనపుు డు విష్యణ దూతలు అతన్నక్త
ఇివరకే కొంత పుణయ ము ఉంి, ఇపుు డు ఇతన్నక్త
మారుు కలిగింి కనుక ఇతడు ఉని త స్థితిక్త అరుహడు
అన్న న్నరయి
ణ ంచ, మరుసటి జనమ లో కళ్ంగ

222
దేశ్మునక రాజుగా పుటాిడు. అతన్న పేరు దముడు.
ఆ జనమ లో సత్ సంస్తక రములు పెంచుకొన్న, కాశ
క్షేబ్తములో చాలా కాలము తపస్తు చేశాడు.
పరమేశ్వ రుడు బ్పతయ క్షమై వారము కోరుకొమమ న్న
అంట్ల, నీ రన హము కావాలి అని కోర్థడు.
పరమేశ్వ రుడు అలాగే అన్న మాయమైపోయ్యడు.
ఇతడు మరలా తపస్తు చేస్తకంటూ మరణించాడు.
తరువాత జనమ లో, బ్రహ్మ దేవుడి మానస పుబ్త్తడు,
పులసయ మహ్ర ి (సపి మహ్రుిలలో ఒకడు. రాక్షస
జ్ఞతిన్న బ్పోతు హించాడు) కమారుడు అయిన
విశ్వ బ్శ్వ మహ్ర,ి అతన్న భారయ లిోవిలక (భారద్యవ జ
మహ్ర ి కమార)ి కమారుడిగా జన్నమ ంచాడు. ఈ
జనమ లో ఏ కోరకా లేకండా తపస్తు చేశాడు.
పరమేశ్వ రుడు బ్పతయ క్షమై వారము కోరుకొమమ నగా,
మనమిద్యర్ము ద్గ ీర్గా శ్రప్కక శ్రప్కక న ఉండాలి
అని కోర్థడు. అపుు డు పరమేశ్వ రుడు అతన్న స్తతివ క
గుణములక, స్తధనక మెచచ , నీక న్న సేి హ్ము
కలుగుత్తంి అన్న, ధనములక అధిపతిగా కూడా
న్నయమించాడు. పులసయ బ్పజ్ఞపతి నుండి
విచబ్తమైన యక్షులు మరయు రాక్షస్తలు
(లోకములను ీడించే గుణములు కలవాళ్ళళ )
జన్నమ ంచారు. వీళ్ళ ను న్నయంబ్తించుట్క
పరమేశ్వ రుడు కబేరుడిన్న వీళ్ళ క కూడా అధిపతిగా
న్నయమించాడు. తరువాత క్తని రులక, క్తమ్
పురుష్యలక (సంగీతము బ్పధ్యనమైన జీవితమును
స్తగించే దేవ జ్ఞత్తలు) మరయు పశచ మ ికక
అధిపతిగా కూడా న్నయమించాడు.
223
వసువులు
బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 3 లేదా 5-9-3 –
“కత వసవ ఇతయ గిన శ్ి ప్ృద్వవీచ
వాయశాి నిరిక్ష్ం చాద్వతయ శ్ి దౌయ శ్ి చస్త్నయమశ్ి
నక్ష్శ్రతాణిచైఽ వసవ ఏఽష్ణ హీద్ం వసు సర్ి గం
హిత తసామ ద్ి సవ ఇతి” – అషి వస్తవులు – 1.
అగిన , 2. పృథివి, 3. వాయువు, 4. అంతరక్షము, 5.
ఆిత్తయ డు, 6. దుయ లోకము (సవ ర గ లోకము), 7.
చంబ్దుడు, 8. నక్షబ్తములు సరవ మూ ఈ వస్తవుల
యందు ఉంచరడిని. అందుకన్న వారక్త వస్తవులు
అన్న పేరు.
ప్పరోధసాం చ ముఖయ ం మం విద్వధ ప్పర్ థ
బృహసప తిం ।
రనానీనామహం సక ంద్ః సర్సామరమ సాగర్ః ॥
24 ॥
ఓ ప్పర్థు (అరుునుడా) I ప్పరోహిత్సలలో
ముఖ్యయ డైన, దేవ ర్థజు ఇంశ్రదుడి ప్పరోహిత్సడు
(పురములో న్నవస్థంచే బ్పజలక హితము చేసేవాడు)
మరియ దేవ గురువైన బృహసప తిలో నా
సి రూప్మును భావన చేర ధ్యయ నించాలి.
రనలను ముందు ఉండి నడిపించే
రనాప్త్సలలో దేవ రనాప్తి అయన
సక ందుడిలో (సుశ్రబమణయ సాి మిలో) నా
సి రూప్మును భావన చేర ధ్యయ నించాలి.
మనవులు తవి లేని నీళ్ళు నిలువ ఉండే
224
సర్సుు లలో అతి పెద్య ప్రిమణములో ఉండే
సముశ్రద్ములో నా సి రూప్మును భావన చేర
ధ్యయ నించాలి.
బృహసప తి
రృహ్సు తి, బ్రహ్మ మానస పుబ్త్తలు అంగిరస్
లేద్య అంగిర మహ్ర ి యొకక పుబ్త్తడు. అంగిర
మహ్రక్తి ముగుగరు పుబ్త్తలు ఉతథయ , సంవరిన,
రృహ్సు తి. ఈ ముగుగరూ మంబ్త బ్దషలే ి . సంవరిన
యొకక స్తమరయ ధ మును మానవులు ఎవవ రూ
ఊహించలేరు. ఇంబ్దుడి కంట్ల ఎకక వ స్తమరయ ి ము
కలవాడు.
రృహ్సు తిన్న దేవతలక గురువుగా
న్నయమించారు. దేవతలక మార గ దరశ నము చేసూి,
స్తతివ కమైన ద్యరలో నడిపస్తిడు. రృహ్సు తి బుిధక్త
అధిపతి, నవ బ్గహ్ములలో ఒకరు. రృహ్సు తి, తన
కమారుడైన కచుడిన్న, మృత సంజీవనీ విదయ ను
నేరుచ కొనుట్క, శుబ్కాచారుయ లు దగ గరక పంాడు.
కచుడు చాలా కషప ి డి, మృత సంజీవనీ విదయ
నేరుచ కొన్న దేవతలక సహ్మయపడాిడు. రృహ్సు తి
ఉతిమ స్తధకడు.
తైతీిరీయోప్నిషత్ – ఆనంద్వలిే - 2-8-1
నుండి 4 వర్కు - (2 వ అధ్యయ యము 55 వ శ్లోకము
చూడుము). రృహ్సు తి ఆనందము ఇంబ్దుడి
ఆనందము కంట్ల వంద రటుో ఎకక వ.

225
సక ందుడు (సుశ్రబమణయ సాి మి)
ద్వవ యోగముతో సక ందుడు అవతారము
అపూరవ ము. సక ందుడి అవతారమునక
ారవ తీదేవి, అగిి , గంగాదేవి, సడ్ కృతిికలు (6 లేద్య
7) - 1. అంర, 2. దుల, 3. న్నతతిి , 4. అబ్భయంతి, 5.
మేధయంతి, 6. వరయ ి ంతి, 7. చుపుణిక), శ్రవణము
(రలుోగడిి ొంద) సహ్కరంచ తలుోలు అయ్యయ రు.
నెలల పలోవాడిగా ఆయన బ్పతాపము అదుభ తము.
బ్రంచ పరవ తమును పండిగా కొట్లిశాడు. ఇంబ్దుడు,
దేవతలు కోరగా, ఇంబ్ద పదవి (స్థంహ్మసనమును)
న్నరాకరంచ, దేవత సేన్నధిపతయ ము రవ కరంచ,
తారకాస్తరుడిన్న వధించాడు.
స్తబ్రహ్మ ణయ స్తవ మి, జనమ తహ్ బ్రహ్మ
తతివ మును తెలుస్తకని వాడు. పర బ్రహ్మ తానై
ఉని వాడు. శవుడికే చెవిలో బ్పణవము ఉపదేశ్ము
చేస్థనవాడు. ఉపన్నషత్ బ్పతిాదమైన దేవత.
ఛందో య ప్నిషత్ – 7-26-2 – “'తస్మమ
మృద్వత కష్ణయ్యయ తమసః ప్పర్ం ద్ర్శ యతి
భగవాన్ సనత్సక మర్ సిం సక ంద్ ఇతాయ చక్ష్ ఽ
తం సక ంద్ ఇతాయ చక్ష్ఽ” – సనత్ కమారుడు
న్నరదుడిక్త ఉపదేశ్ము చేశాడు. ఆ సనత్ కమారుడే
సక ందుడి యొకక అవతారముగా చెపుు తారు.
సక ందుడు అనగా బాగుగా చీలిచ వళ్ళళ వాడు అన్న
అరముధ . (దురాగదేవి యొకక పుబ్త్తడిక్త కూడా
సక ందుడు అన్న పేరు ఉని ి).

226
సాగర్ము
పూరవ కాలములో భూమి ఒకే భాగము ఉండి,
సముబ్దము అంతా ఒకే సంబ్దముగా ఉండేి.
రాముడి పూరవ జుడు సగర చబ్కవరి నూరవ అశ్వ మేధ
య్యగములో భాగముగా, అశ్వ మును దేశ్ముల
సంచారమునక వదలగా, ఇంబ్దుడు ఆ అశ్వ మును
దొంగిలించ, సముబ్ద గరభ ములో ద్యచాడు. సగరుడిక్త
60,000 మంి (ివయ శ్కి లక బ్పతీకలు) కమారులు
ఉన్ని రు. వా ళ్నుో య్యగ అశ్వ మును వత్తకట్క
పంపగా, భూమి అంతా వతిక్త దొరకకపోతే, వాళ్ళళ
సముబ్దములో వత్తకట్క, తవివ తే (ఆకాశ్ము
నుండి మెరుపుల పలుగుల పోట్ోతో తవివ నటుో
జరగిని) కొన్ని చోట్ో మటిి పెరగి, ఒకే సముబ్దము
విడి, విడిగా అయి విచబ్తముగా పెరగిని. సగర
పుబ్త్తల ద్యవ రా అభివృిధ చెంిని కనుక స్తగరము
అంటారు. సముబ్దమును చూసేి నమస్తక రము
చేయ్యలి. సముబ్దమును అన్ని రోజులలో
ముటుికోకూడదు, స్తి నము చేయకూడదు. పౌరమి ణ
రోజున, అమావాసయ రోజున, పరవ ినములలో
మాబ్తమే సముబ్దమును ముటుికోవచుచ ను,
పుణయ /తీర ి మాబ్తమే స్తి నము చేయవచుచ ను అనే
న్నయమము ఉని ి.
(ఇంకొకటి - Continental drift theory - సంబ్దపు
మారుు లు జరగినవి).

227
మహరీణ
ష ం భృగుర్హం గిర్థమరమ య కమక్ష్ర్ం ।
యాననాం జప్యజోనఽరమ సాథవర్థణం
హిమలయః ॥ 25 ॥
మహరుషలలో భృగు మహరిలో
ష నా
సి రూప్మును భావన చేర ధ్యయ నించాలి. ప్ద్
రూప్ములో ఉండే మట్లకు సార్వంతమైన ఒకే
అక్ష్ర్ము శ్రప్ణవములో (బ్పణవమునక అరము ధ గా
పరమేశ్వ రుడిన్న ధ్యయ న్నంచాలి) నా సి రూప్మును
భావన చేర ధ్యయ నించాలి.
యజమున లలో న్నను జప్యజ న
సి రూప్ములో ఉనాన ను. (సతక రమ ఆచరణ యజ ా
రూపములో ఉంటుంి. ఆ యజము ా లలో, జ్ఞాన
యజము ా లలో సరోవ తక ృషమై
ి న యజము ా జప
యజము ా ). కద్లిక లేని ప్దార్ము
ధ లలో
హిమలయములో నా సి రూప్మును భావన చేర
ధ్యయ నించాలి.
భృగు మహరి ష
బ్రహ్మ మానస పుబ్త్తలలో, సపి ఋష్యలలో
మొదటి వాడు భృగు మహ్ర.ి ఈయన గొపు తపస్
స్థదుధడు. తన తపస్ శ్క్తతో
ి ములోోకములు, కైలాసము,
వైకంఠము, సతయ లోకము (బ్రహ్మ లోకము)
సంచారము చేసేవాడు. ఆయన కడి అరకాలులో ఒక
నేబ్తము ఉండేి. ఆ నేబ్తము ద్యవ రా సమసిము ను
దరశ ంచగల శ్క్త ి ఉని ి. ద్యన్నతో కొంచెము
అహ్ంకారము కలిగింి. తన స్తమరయ ధ మును అందరకీ
228
చాటుకోవాలన్న బ్రహ్మ లోకము వళ్ళ తే, బ్రహ్మ దేవుడు
ధ్యయ నములో ఉండి, ఆదరంచలేదన్న కోపముతో బ్రహ్మ
దేవుడిన్న శ్పంచ, తరువాత కైలాసమునక వళ్,ో
అకక డ కూడా ఆదరంచలేదన్న కోపముతో శవుడిన్న
లింగ రూపములో ఉండమన్న శ్పంచ, తరువాత
వైకంఠమునక వళ్ళళ డు. అకక డ వళ్ళ గానే
మహ్మవిష్యణవు ఎదురు వళ్ ో స్తవ గతము చెపుు తాడన్న
ఎదురు చూస్థ, అలా జరగక పోయినపుు డు, కోపముతో
కనుి ఉండే అరకాలుతో మహ్మవిష్యణవు వక్ష సిలము
మీద తన్ని డు. మహ్మవిష్యణవు చాలా శాంతితో, న్న
కఠినమైన వక్ష సిలముతో, మీ కాలుక నెపు
కలిగిందేమో. అన్న అంటూ, ఆ కాలుక్త
ఉపశ్మనమునక వత్తితూ, ఆ కాలులో ఉని
నేబ్తమును చిమేశాడు. ఆయనక
అహ్ంకారమునక కారణమైన ఆ నేబ్తమును చిమి
ఆయన అహ్ంకారమును పోగొటాిడు.
తైతీిరీయోప్నిషత్ – భృగు వలిే – 3-1 –
“భృగురైి వారుణిః I వరుణం పితర్ ముప్ససార్
I అధీహి భగవో శ్రబహ్మమ తి ..........” – భృగు మహ్ర ి
తన తంబ్డి అయిన వరుణుడు దగ గర నుండి తతివ
జ్ఞానమును ొంందుతారు. ఈ వివరణ ఈ భృగు వలిో
తృతీయ అధ్యయ యము చవర వరకూ వివరముగా
చెపు రడిని.

229
శ్రప్ణవము
బ్పణవమును ఉపన్నషత్తిలు రండు
భాగములుగా విభజించనవి. మొదటిి – వాకయ
విధ్యనము – ఇందులో జపము బ్పధ్యనముగా
ఉంటుంి. బ్పణవము ఒక పదము అన్న, ఈ పదము
ద్యవ రా పరమాతమ యొకక అరము ధ ను తెలుస్తకోవాలి
అనే విధ్యనము. రండోి – బ్పతీక విధ్యనము –
ఇందులో ఉాసన బ్పధ్యనముగా ఉంటుంి.
బ్పణవము అనగానే పరమాతమ ను భావించే విధ్యనము.
జప్ యజము
న
తతివ జ్ఞానములో బ్పవేశ్ము కొరక సతక రమ
ఆచరణ యజ ా రూపములో ఉంటుంి. ఆ
యజము
ా లలో, జ్ఞాన యజము ా లలో సరోవ తక ృషిమైన
జప యజము ా ను నేనే. జప యజము ా చేసేవారన్న, జప
యజము ా న్న దగ గరక తీస్తకవస్తింి.
ప్తంజలి మహరి ష యోగ సూశ్రతము – 1-24 –
“కే ేశ్ కర్మ విప్క అసయైః అప్ర్మ షటః ప్పరుషవిశ్లషః
ఈశ్ి ర్ః” ఈశ్వ రుడిన్న బ్పతిాదన చేసూి –
ఈశ్వ రుడిక్త కే ోశ్ములు (1. అవిదయ , 2. అస్థమ త, 3.
రాగము, 4. దేవ షము, 5. అభిమానము), కరమ లు, కరమ ల
ఫలితములు, ఆ కరమ ల వలన కలిగే సంస్తక రములు
అంట్న్న ఒక బ్పతేయ కమైన, న్నరషద మై
ి న పురుష్యడు.
ప్తంజలి మహరి ష యోగ సూశ్రతము – 1-27 –
“తసయ వాచక శ్రప్ణవః” – పరమాతమ ను సూచంచే

230
పరమ పవిబ్తమైన అతి రహ్సయ మైన పదము (ఒకే
అక్షరము) “ఓం” కారము.
ప్తంజలి మహరి ష యోగ సూశ్రతము – 1-28 –
“తత్ జప్ః తద్ర్ ధ భావనమ్” – ఆ పరమాతమ ను
(బ్పణవమును - “ఓం” కారమును) పలుమారుో జపసూి
ఆ బ్పణవము యొకక అర ధమైన పరమాతమ ను,
మనస్తు లో భావన చేసూి ధ్యయ న్నంచాలి. అపుు డు
చతిము (సమ రణ లేక జ్ఞాపక శ్క్త,ి మనస్తు , బుిధ,
అహ్ంకారము) శుదధము అవుత్తంి. ఇి అతి
ఉతిమమైన జపము. ఇలా చేసేి యోగములో కలిగే
బ్పతిరంధకములు తొలగిపోతాయి.
హిమలయ ప్ర్ి తములు:
ఈ బ్పపంచములోన్న అన్ని పరవ తములక
రాజు అయిన హిమాలయ పరవ తములు కదలకండా
స్థిరముగా ఎలా ఉంటాయో, అలా స్తధకడు తన
మనస్తు లో ఏ ఇతర భావనలు, ఆలోచనలు లేకండా
ఇంబ్ియములను, మనస్తు ను స్థిరముగా
పరమాత్తమ న్న యందు లగి ము చెయ్యయ లి. అలాగే
తన శ్రీరమును కూడా కదలకండా స్థిరముగా
కూరొచ న్న పరమాతమ ను ధ్యయ నము చేయుట్లో
న్నమగి మై ఉండాలి.
అశ్ి తథః సర్ి వృక్ష్యణం దేవరీణ
ష ం చ నార్ద్ః ।
గంధర్థి ణం చిశ్రతర్థః రదాధనాం కపిలో మునిః
॥ 26 ॥

231
 పెద్య, పెద్య చెట్ేలో, వృక్ష్ములలో ప్ర్మ
ప్విశ్రతమైన అశ్ి తథ వృక్ష్మును (ర్థవి చెటుటను) నా
సి రూప్ముగా భావన చేర ధ్యయ నించాలి. దేవ
ఋష్ణలలో దేవ ఋషి నార్దుడిని నా
సి రూప్ముగా భావన చేర ధ్యయ నించాలి.
భ్యగ శ్రప్ధ్యనులు, ప్ర్మ శాంత సి భావులు
అయన గంధరుి లలో చిశ్రతర్థుడిని నా
సి రూప్ముగా భావన చేర ధ్యయ నించాలి. జనమ తః
(ప్పటిటన వెంట్న్న) రద్వధని ొంద్వన సరోి తి మమైన
కపిల మహరిని ష నా సి రూప్ముగా భావన చేర
ధ్యయ నించాలి.
అశ్ి తథ వృక్ష్ము (ర్థవి చెటుట)
అశ్వ త ి వృక్షమును చూచన వంట్నే
నమసక రంచాలి. వారము రోజులలో శ్న్నవారము
రోజున మాబ్తమే అశ్వ త ి వృక్షమును
ముటుికోవచుచ ను. మిగిలిన రోజులలో అశ్వ త ి
వృక్షమును ముటుికోకూడదన్న న్నయమము ఉని ి.
ారవ తీదేవిక్త దేవతల అందర మీద కోపము
వచచ , అందరనీ చెట్ోయిపోవాలన్న శ్పంచని.
అందరూ భూలోకములో చెటుోగా పుటాిరు. శవుడు
మబ్ర వృక్షముగా, బ్రహ్మ దేవుడు మోదుగ వృక్షముగా
(ాలాశ్ము, ట్లక) వృక్షముగా, విష్యణవు అశ్వ త ి
వృక్షముగా, మిగిలిన దేవతలు అనేక వృక్షములు,
చెటుోగా పుటాిరు. కోపము, శాపము అనేవి ఒక వంక
మాబ్తమే. బ్పకృతి, పరాయ వరణ రక్షణ చేసేి జీవులక
232
మరయు వాతావరణమునక మేలు జరుగుత్తందన్న
ఉదేదశ్ముతో, వృక్షములు, చెటుో అనీి ద్వవ
సవ రూపములు భావించ, వాటిన్న వృిధ చేయ్యలన్న ఈ
సందేశ్ము.
విష్యణమూరి, మహ్మలక్షమ దేవిన్న వివాహ్ము
చేస్తకన్ని డు. మహ్మలక్షమ దేవి ఐశ్వ రయ ము,
సంపదలు బ్పస్తించే దేవత (1. కీరి, 2. విదయ , 3.
రలము, 4. జయము, 5. పుబ్త్తలు, 6. సవ రము ణ , 7.
ధ్యనయ ము, 8. సత్ కాలక్షేపము, 9. సదోభ జనము, 10.
జ్ఞానము, 11. సందరయ ము, 12. క్షమ, 13. బాలయ ము, 14.
ధైరయ ము, 15. రోగములు లేకండుట్, 16. దీరాఘయుషయ )
మహ్మలక్షమ క్త ఒక అకక ఉని ి. ఆమె పేరు జష్ిదేవి
(పెదదమమ ). జష్ిదేవి ద్యరబ్దయ ము, ధనమును
అపహ్రంచుట్, కషముి లక బ్పతీకైన దేవత.
అందుచేత ఎవవ రూ వివాహ్ము చేస్తకోలేదు. కషప ి డి
బ్పయతిి సేి, ఉద్యదరకడు అనే అతన్నతో వివాహ్ము
జరగిని. కొన్ని ళ్ళ తరువాత ఉద్యదరకడు
జష్ిదేవిన్న, అశ్వ త ి వృక్షము బ్క్తంద వదలి, ఇపుు డే
వస్తిను, ఎకక డకూ వళ్ళ క అన్న చెపు ారపోయ్యడు.
ఎపు టికీ ఉద్యదరకడు రాకపోయే సరక్త, జష్ిదేవి బాధ
పడుత్తంట్ల, మహ్మలక్షమ దేవి, విష్యణవును జష్ిదేవి
కషము ి లను తీరచ రమమ ను, జష్ిదేవి దగ గరక
పంపని. విష్యణమూరి, అన్ని విషయములు
తెలుస్తకొన్న, జష్ిదేవిన్న అశ్వ త ి వృక్షములో
న్నవాసము ఉండమన్న, వారమునక ఒకరోజు
(శ్న్నవారము రోజున) మహ్మలక్షమ దేవిన్న అకక డక
233
పంపుతానన్న, ఆ రోజున (శ్న్నవారము) ఆ అశ్వ త ి
వృక్షములో మహ్మలక్షీమ దేవి ఉండి, తన అకక తో
(జష్ిదేవితో) మాటాోడుతూ ఆమె కషముి లు
పోగొటుిత్తందన్న చెాు డు. శ్న్నవారము రోజున
మహ్మలక్షమ అశ్వ త ి వృక్షములో ఉంటుంి కనుక, ఆ
రోజున అశ్వ త ి వృక్షమును ముటుికంట్ల ఏమీ కాదు.
కాన్న మిగతా రోజులలో అశ్వ త ి వృక్షమును
ముటుికంట్ల, జష్ిదేవి బ్పభావము వా ళ్క
ో
అంటుత్తంి అన్న చెపు వళ్ళ పోయ్యడు. కాన్న అశ్వ త ి
వృక్షమును చూచనపుు డు నమస్తక రము, బ్పదక్షణ
చేస్థ, శ్న్నవారము ముటుికని ట్ోయితే, అశ్వ త ి
వృక్షము సమసిమైన కోరకలు తీరుచ త్తంి.

దేవ ఋషి నార్దుడు

దేవ ఋష్ట న్నరదుడు బ్రహ్మ మానస పుబ్త్తడు.

ఆయన తన అని గారైన సనత్ కమారుల దగ గర
నుండి తతివ జ్ఞానము, “భూమ విదయ నేరుచ కన్న తతివ
జ్ఞాన్న. (ఛందో య ప్నిషత్ – సప్మ ి ప్పఠకము – 23
ఖండము నుండి 26 ఖండము వర్కు).

ములోోకములలో ఎవరకైన్న సరే దేవ ఋష్ట

న్నరదుడు న్నస్తవ రము
ధ గా ఉపకారము చేసే
సవ భావము కలవాడు. న్నరంతరము లోక హితమును
కాంక్షంచే సవ భావము కలవాడు. ఎవరైన్న కొంచము
భక్త ి కలిగి ఉంట్ల, వారలో ఆ భక్తన్న
ి అభివృిధ చేస్తిడు.
ఎవరకైన సరే సతక రమ లు, బ్వతములు చేస్తింట్ల
234
వాటిన్న అభివృిధ చేస్తిడు, మానవ లోకమునక అంద
చేస్తిడు. . ఎవరకైన సరే జ్ఞానము, భక్త ి బోధిస్తిడు, మార గ
దరశ నము చేస్తిడు. ఆయన చేసే లోకములక
ఉపకారము చేసే విధ్యనములో కొంత మంిలో
కలహ్ములు కూడా కలిగినటుో చేస్తిడు. అందుచేత
న్నరదుడిక్త కలహ-భ్యజుడు అనే పేరు కూడా ఉంి.
ఎవరైన్న అధరమ ము చేస్తింట్ల న్నరదుడు మాబ్తము
ఊరుకోడు. న్నరదుడు అడుిపడి అధరమ మును
న్నవారస్తిడు. బ్పజలక గుణాఠములు బోధించుట్క
అవమానములు కూడా సహిస్తిడు. దేవతలు,
రాక్షస్తలు, మానవులు అందరూ సంతోష్టంచ,
న్నరదుడు చెపు నవి విన్న ఆచరస్తిరు కూడా. అి
న్నరదుడిలో ఉని బ్పతేయ కత.

మహిష్స్తరుడు ములోోకములలో దేవతలను,

మానవులను ఓడించ, ీడించ, స్త్రిలను చెరపటి,ి
మాన భంగము చేసేవాడు. న్నరదుడు,
మహిష్స్తరుడు దగ గరక వళ్,ో నీవు స్తధ్యరణ స్త్రిల
వంట్ ఎందుక పడతావు. ములోోకములోోనూ మెరుపు
తీగ వంటి, అతి లోక స్తందర (మహ్మ బ్తిపుర స్తందర
– లలితా దేవి), పరవ త గుహ్లో ఉని ి. కావాలంట్ల
ఆవిడను చెరపటుి. ఈ స్తధ్యరణ స్త్రిలను విలేయి
అన్న చెాు డు. మహిష్స్తరుడు సరే అన్న, ఆవిడను
తన దగ గరక తీస్తకరమమ న్న, తన మంబ్తిన్న
సైనయ ముతో పంాడు. ఇంతలో న్నరదుడు అమమ
దగ గరక వళ్ ో – అమామ మహిష్స్తరుడు న్ననుి చెర
పటాిలన్న వస్తిన్ని డు. వాడి సంగతి నీవే చూస్తకోవాలి
235
అన్న చెాు డు. ఆ తరువాత లలితా దేవి,
మహిష్స్తరుడు మధయ లో జరగిన యుదదము,
మహిష్స్తర వధ – లలితా రహ్సయ సహ్బ్స
న్నమములలో వివరముగా వరం ణ చరడిని. అలా
న్నరదుడు ములోోకములలో మహిష్స్తర బాధ
లేకండా చేశాడు.

హిరణయ కశపుడు, అతన్న భారయ లీలావతి

గరభ ముతో ఉని సమయములో, ఆవిడను ఒంట్రగా
వదలి తపస్తు చేయుట్క వళ్ళ పోతాడు. లీలావతిక్త
హిరణయ కశపుడు వంటి రాక్షస్తడు మరొక రాక్షస్తడు
పుటుితాడన్న, గరభ ములో పెరుగుత్తని శశువును
చంపేసేి, అటువంటి బ్పమాదము ఉండదన్న, ఆ
సమయములో ఇంబ్దుడు, దేవతలు యుదదమునక
వచచ , ఇంబ్దుడు లీలావతిన్న సంహ్రంచుట్క
తీస్తకపోత్తంట్ల, న్నరదుడు అడుిపడి, స్త్రి హ్తయ
మహ్మ ాపమన్న, అందులో గరభ వతిన్న సంహ్రసేి,
ఇంబ్ద పదవిక్త అరతహ కూడా కోలోు తాడన్న నచచ చెపు ,
లీలావతిన్న తనక అపు చెపు మన్న చెపుు తాడు.
అపుు డు న్నరదుడు, లీలావతిన్న తన ఆబ్శ్మమునక
తీస్తకవళ్,ో ఆమెక పరమాత్తమ న్న భక్త ి కధలు
చెపుు తూ, ఆమె గరభ ములో ఉని శశువుక హ్ర భక్తన్ని
నూరపోశాడు. ఆ తరువాత బ్పహ్మోదుడు జనమ ,
న్నరస్థంహ్మవతారము, హిరణయ కశపుడి వధ అంతా
అందరకీ తెలిస్థన విషయమే.

236
 న్నరదుడు, పరవ త్తడు మంచ సేి హిత్తలు.
వాళ్ళళ లోకములు సంచరసూి, అంరరీష్యడు
(దురావ స్తడు – ఏకాదశ మహ్తయ ములోన్న
అంరరీష్యడు వేరు) అనే రాజు దగ గరక వళ్ళోరు.
ఆయనక శ్ర ీమతి అనే కమార ి ఉని ి. ఆమె
అందమును చూస్థ వీళ్ళ దదరూ మోహించ, ఇదదరూ
వివాహ్ము చేస్తకంటామన్న వేరు, వేరుగా రాజుగారన్న
అడిగారు. ఆ రాజుగారు రేపు సవ యంవరములో మీరు
ఇదదరూ రండి. శ్ర ీమతి ఎవరన్న వరసేి వా ళ్తో
ో
వివాహ్ము చేస్తిను అన్ని డు. అపుు డు వాళ్ళళ
విడివిడిగా విష్యణవు దగ గరక వళ్ళళ న్న బ్పకక వాడి
మోహ్ము కోతి మోహ్ము చేయమన్న కోరారు. విష్యణవు
సరే అన్ని డు. మరాి డు వాళ్ళళ ఇదదరూ
సవ యంవరమునక వళ్ళళ రు. వీళ్ళ ి కోతి మోహ్ము
అన్న అందరూ మరయు శ్ర ీమతి హేళ్న చేశారు.
అపుు డు విష్యణవు అకక డక వసేి, శ్ర ీమతి విష్యణవు
మేడలో వరమాల వేస్తింి. తరువాత వీళ్ళళ విష్యణవు
దగ గరక వళ్ ో అడిగితే, మీరు అడిగిని మీక
ఇచాచ ను. సేి హిత్తడు ఏమీ ఆశంచకండా
సహ్మయము చేయ్యలి. కాన్న మీరు సేి హిత్తలు అయి
ఉండి, ఒకరకొకరు హ్మన్న చేస్తకన్ని రు. మీరు చేస్థన
పన్న సేి హ్ ధరమ ము కాదన్న వివరస్తిడు. ఈ సేి హ్
ధరమ మును బ్పజలక బోధించుట్క, న్నరదుడు ఇలా
అవమానము పడతాడు.

237
చిశ్రతర్థుడు

గంధరువ లు భోగ బ్పద్యనమైన జనమ కలిగిన ద్వవ

గణములు. మానవులు కేవలము భోగముల కోసము
సతక రమ లు చేసేి, వా ళ్క
ో గంధరవ జనమ లభిస్తింి.
ఆ గంధరువ లక రాజు చబ్తరథుడు. ఈయనక
అంగారపరుణుఁడు అనే పేరు ఉండేి. లాక్షా గృహ్ము
దగ ధమైన తరువాత ాండవులు ఏక చబ్కా పురము
వళ్ళళ త్తంట్ల, ద్యరలో అంగారపరుణుఁడు అడిగిస్తిడు.
అపుు డు అంగారపరుణుఁడు, అరుునుడు మధయ ఘోర
యుదదము జరగి, అందులో అరుునుడి బాణములక
అంగారపరుణుఁడి రథము బూడిద అయి, ఓడిపోతే,
ధరమ రాజు అంగారపరుణుఁడున్న క్షమిస్తిడు.
అంగారపరుణుఁడు ఆ రథము బూడిద నుండి మరొక
విచబ్తమైన రధమును సృష్టస్త
ి ి డు. ఇి
గంధరువ లక ఉండే చబ్తమైన చాక్షుర విదయ అన్న
చెపు , అపుు డు తన పేరును చబ్తరథుడుగా
మారుచ కన్ని డు. ాండవులతో సేి హ్ము చేస్తకొన్న,
వాళ్ళ క సముయ డు అనే పురోహిత్తడిన్న పెటుికొమమ న్న,
ఎలోపుు డూ అగిి హోబ్తము దగ గర ఉంచుకోవాలన్న
సలహ్మ ఇచాచ డు. ాండవులక 400 గంధరవ జ్ఞతి
అశ్వ ములను రహుమతిగా ఇచాచ డు.

కపిల మహరి ష

భాగవత మహ్మ ప్పర్థణము – Book – 3,

Discourse – 24 నుండి 33 వర్కు
238
 సవ యంభ్యవు మనువు యొకక కమార ి
దేవహుతిక్త, కరమ ద బ్పజ్ఞపతిక్త కమారుడుగా కపల
మహ్ర ి జన్నమ స్తిడు. కపల మహ్ర ి జనమ తః స్థదుధడు .
స్థదుదలలో సరోవ తిముడు. చని తనములోనే కపల
మహ్ర ి తన తలిో దేవహుతిక్త తతివ జ్ఞానము
బోధిస్తిడు. భూలోకములో తన తపస్తు క, సమాధిక్త
భంగము కలుగుతోందన్న, కపల మహ్ర ి సముబ్ద
గరభ ములో ాతాళ్ములో, ఒక చెటుి బ్క్తంద కూరొచ న్న
తపస్తు చేస్తిన్ని డు.
రాముడి పూరవ జుడు సగర మహ్మరాజు 100 వ
అశ్వ మేధ య్యగము చేస్థ, య్యగ అశ్వ మును దేశ్
పరయ ట్నక వదలగా, పరీక్షంచ య్యగ ఫలము
ఇచుచ ట్క, ఇంబ్దుడు య్యగ అశ్వ మును
దొంగిలించ, కపల మహ్ర ి సమాధిలో ఉని చోట్
ఉని చెటుిక కట్లస్థ ి , మాయమైపోయ్యడు. సగరుడు
తన 60,000 కమారులను య్యగ అశ్వ మును
వదుకట్క పంపుతాడు. వాళ్ళళ య్యగ అశ్వ మును
భూమి అంతా వతిక్త, దొరకకపోతే, సముబ్దమును
తవివ ాతాళ్ములో య్యగ అశ్వ మును
వత్తకత్తంట్ల, కపల మహ్ర ి తపస్తు చేస్తిని
బ్పదేశ్ములో, చెటుిక కటిి ఉని య్యగ అశ్వ మును
చూస్థ, ఈ మహ్రే ి మన అశ్వ మును దొంగిలించాడన్న
అందరూ బిగ గరగా ఆహ్మకారము చేయగా, కపల మహ్ర ి
సమాధి భంగమై, ఒకక స్తరగా కళ్ళళ తెరచే సరక్త,
ఆయన తప శ్క్తక్తి 60,000 సగర పుబ్త్తలందరూ
ఒకక స్తరగా భసమ మై పోయ్యరు. ఎంత కాలమైన్న సగర
పుబ్త్తలు రానందున, సగర మహ్మరాజు, తన మరొక
239
భారయ కమారుడైన అసమంజుడును, వతిక్త
తీస్తకరమమ న్న పంాడు. అసమంజుడు యోగ
దృష్టతో
ి చూస్థ, తిని గా కపల మహ్ర ి దగ గరక వళ్,ో
ఆయన ముందు కూరొచ న్న, ధ్యయ నము చేసూి,
ధ్యయ నములో కపల మహ్రన్న ి య్యగ అశ్వ మును
తీస్తకొన్న వళ్ళళ ట్క, తన అని లక సదగతి
బ్పస్తించమన్న వినయముగా బ్ారస్త ి ి డు. అపుు డు
కపల మహ్ర ి ధ్యయ నములో అి విన్న, య్యగ
అశ్వ మును తను దొంగిలించలేదన్న, జరగిన దంతా
చెపు , య్యగ అశ్వ మును తీస్తకవళ్ళ మన్న, సవ ర గ
లోకములో ఉండే ఆకాశ్ గంగ ఇకక డక వచచ , ఈ
బూడిద రాస్తలపైన బ్పవహిసేి, మీ అని లక సదగతి
బ్ాపిస్తింి అన్న చెాు డు. తరువాత ఆ వంశ్ము
మూడవ తరములో భగీరథుడి తపస్తు స్థిధంచ,
గంగాదేవిన్న,భూమి పైక్త తెచచ , తరువాత
ాతాళ్మునక తీస్తకవళ్,ో ఆ బూడిద రాస్తలపైన
బ్పవహింపచేస్థ, వాళ్ళ క సదగతి కలిగేలా చేస్తిడు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 5-2 – “ఋషిం

శ్రప్సూతం కపిలం యసిమశ్రగేాననై రిభ భరి ి
ాయమనం చ ప్శ్లయ త్” – కపల మహ్ర ి పుటిిన
క్షణములోనే కపల మహ్రక్తి తతివ జ్ఞానముతో సహ్మ
అన్ని జ్ఞానములు పరమాతమ కమమ రంచాడు.
అటువంటి పరమాతమ ను దరశ ంచాలి,
స్తక్షాతక రంచుకోవాలి.

240
ఉచైి ఃశ్రశ్వసమశాి నాం విద్వధ
మమమృతోద్భ వం।
ఐర్థవతం గజ్ఞంశ్రదాణం నర్థణం చ నర్థధప్ం
॥ 27 ॥
అమృతము కోసము, క్షీర్ సాగర్ మధన
సమయములో వచిి న ఉచైి ఃశ్రశ్వసము అన్న
గొప్ప తెలేని ద్వవయ మైన గుశ్రర్మును నా
రూప్పంతర్ముగా భావించి ననున ధ్యయ నము
చేయ్యలి.

అమృతము కోసము, క్షీర్ సాగర్ మధన

సమయములో వచిి న ఐర్థవతము అన్న గొప్ప
తెలేని ద్వవయ మైన ఏనుగును నా రూప్పంతర్ముగా
భావించి ననున ధ్యయ నము చేయ్యలి.
మనుష్ణయ లలో, మనుష్ణయ లను ధ్యరిమ కముగా
ప్రిప్పలించే ర్థజును, నా రూప్పంతర్ముగా
భావించి ఆయనను రవించి, ఆయన ఆజల న ను
(నా ఆజలు న గా భావించి) ప్పటించాలి.
ఉచైి ఃశ్రశ్వసము

భృగు మహ్ర ి వైకంఠము వళ్న ో పుు డు విష్యణ

మూరి ద్యవ రము దగ గరక వచచ తనక స్తవ గతము
చెపు లేదన్న, కోపముతో కనుి ఉండే తన అరకాలుతో
మహ్మవిష్యణవు వక్ష సిలము మీద తన్ని డు. మహ్మవిష్యణవు
చాలా శాంతితో, న్న కఠినమైన వక్ష సిలముతో, మీ
కాలుక నెపు కలిగిందేమో. అన్న అంటూ, ఆ కాలుక్త
ఉపశ్మనమునక వత్తితూ, ఆ కాలి ాదములో
241
ఉని కనుి ను చదుముతాడు. విష్యణమూరి వక్ష
సిలములో మహ్మలక్షమ న్నవాస స్తినము కారటి,ి నీ వక్ష
సిలమును తన్ని , ననుి అవమాన్నసేి విష్యణమూరి,
భృగు మహ్ర ిపై కోపము రాలేదన్న, అమమ క కోపము
వచచ వైకంఠమును వదలి, క్షీర స్తగరములోక్త
వళ్పో ో యిని. ద్యన్నతో దేవతలు, రాక్షస్తలు అన్ని
ఐశ్వ రయ ములు (1. ఐశ్వ రయ ము, 2. ధైరయ ము, 3. కీరి, 4.
తేజస్తు , 5. జ్ఞానము, 6. వైరాగయ ము) కోలోు య్యరు.
అపుు డు మహ్మలక్షమ (ఐశ్వ రయ ముల) కోసము మరయు
అమృతము కోసము దేవతలు, రాక్షస్తలు కలిస్థ
చేస్థన క్షీర స్తగర మధనము చేయుట్క విష్యణవు
యొకక సహ్మయముతో మంధర పరవ తమును
కవవ ముగాను, వాస్తక్త అనే మహ్మ సరు మును
తాడుగాను చేస్థ దేవతలు ఒక బ్పకక , రాక్షస్తలు మరొక
బ్పకక పటుికొన్న, క్షీర స్తగరమును మధిస్తింట్ల,
మంధర పరవ తము క్షీర స్తరములో ఒరగి,
మున్నగిపోత్తంట్ల, విష్యణవు కూరామ వతారము ధరంచ,
మంధర పరవ తమునక ఆధ్యరము కలుగజశాడు.
క్షీర స్తగర మధన సమయములో, ముందు అనేక
ివయ మైన, ఉతిమోతిమ వస్తివులు వచచ నవి.
మొట్మొ ి దట్ కాలకూట్ విషము వచచ అందరూ
భయపడి, శవుడి బ్ారసేి ి , శవుడు కాలకూట్ విషమును
మింగి. కంఠములో ఉంచుకన్ని డు. తరువాత
వచచ న వాటిలో ఉచైి ఃశ్రశ్వసము అనే గొపు కీరి కల,
తెలోన్న ివయ అశ్వ ము (గుబ్రము) వచచ ని. ద్యన్నన్న
దేవతలక రాజు అయిన ఇంబ్దుడిక్త ఇచాచ రు.

242
ఐర్థవతము

ఆ క్షీర స్తగర మధనములో, తెలోన్న, ివయ మైన,

న్నలుగు దంతములు కల ఐరావతము (ఏనుగు)
కూడా వచచ ని. ఐరావతము అంట్ల అని ము,
ధ్యనయ ము, ఇందుక అవసరమయేయ వరము
ి . ఆ
వరము ి ను కలిగించే మేఘములను ఐరావంత్తడు
అంటారు. మేఘముల నుండి విదుయ త్ లేద్య మెరుపు
పుడుత్తంి. మెరుపుక బ్పతీకగా ఐరావతమును
అనుకోవచుచ . ఇంబ్దుడు వరాిలక అధిపతి. వరాిలు
ఇచచ ఈ లోకములను ాలించే వాడు. మెరుపు వంటి
ఐరావతమును ఎక్తక వరము ి లను బ్పస్తించుట్క,
ద్యన్నన్న కూడా ఇంబ్దుడికే ఇచాచ రు. మహ్మలక్షమ క్త
అభిషేకము చేయుట్క ఎన్నమిి ికక లలో ఉండే
అషి ి గ గజములలో ఐరావతము తూరుు ికక లో
ఉండే ఒక ఏనుగు.

ఆయధ్యనామహం వశ్రజం ధేన్మనామరమ

కామధుక్ ।
శ్రప్జనశాి రమ కంద్ర్ప ః సర్థప ణమరమ వాసుక్తః ॥
28 ॥

తప్పప చేరవారిని ద్ండించుట్కు

ఉప్యోగించే ఆయధములు, అధ్యరిమ కులైన
శ్శ్రత్సవులను సంహరించుట్కు ఉప్యోగప్డే
ఆయధములలో వశ్రాయధమును నా
రూప్పంతర్ముగా భావించి ధ్యయ నించాలి. ప్పలను
243
ఇచేి ఆవులలో మరియ కోరికలు అనీన తీరేి
కామధేనువుని, నా రూప్పంతర్ముగా భావించి
రవించాలి.

ఈ లోకములో సృషిట సవయ ముగా సాగుట్కు,

ధ్యరిమ కమైన రీతిలో ఉతిమమైన సంతానము
అభివృద్వధ చెందుట్కు కార్ణమయేయ
మనమ ధుడిని నా రూప్పంతర్ముగా భావించి,
ధ్యయ నించాలి. ఒకే శిర్సుు కలిక్తని, విషము ఉండే,
ప్పకే సర్ప ముల నాయకుడైన వాసుక్తని నా
రూప్పంతర్ముగా భావించి ధ్యయ నించాలి.

వశ్రాయధము, ద్ద్గతి మహరి ష – భాగవతము – 6-

9-10

రాక్షస్తలు వార గురువులను ఆబ్శ్యించ

మంబ్త శ్క్తతోి వృబ్తాస్తరుడు అనే రలమైన, గొపు శ్క్త ి
కల రాక్షిస్తడును పుటిించ, దేవతల మీదక
యుదదమునక వళ్ళళ రు. తీబ్వమైన యుదధము
జరుగుత్తని ి. దేవతలలో ఎవవ రూ
వృబ్తాస్తరుడును చంపలేక, దేవతలు ఓడిపోయేలా
ఉన్ని రు. అపుు డు దేవతలు, బ్రహ్మ దేవుడి దగ గరక
వళ్ ో వృబ్తాస్తరుడు గురంచ చెపు , వృబ్తాస్తరుడిన్న
సంహ్రంచే ఉాయము చెపు మన్ని రు. దధీచ అనే
మహ్ర ి ఎవవ రూ ఉహించలేనంత యోగ స్తధన
చేశాడు. ఆ యోగ స్తధన వలన, ఆయన ఎముకలు
వబ్జములుగా తయ్యరయ్యయ యి. దధీచ మహ్ర ి యొకక
244
వనెి ముకతో చేస్థన వబ్జ్ఞయుధముతోనే
వృబ్తాస్తరుడిన్న సంహ్రంచగలరు అన్న
బ్రహ్మ దేవుడు చెాు డు.

అపుు డు దేవతలు, దధీచ మహ్ర ి దగ గరక వళ్,ో

విషయములు అనీి ఆయనక చెపు , దయచేస్థ మీ
వనెి ముక ఇసేినే మేము లోక రక్షణక
వృబ్తాస్తరుడిన్న సంహ్రంచ, రాక్షస్తలను
ఓడించగలము అన్న బ్ారం ి చారు. ఆ సమయములో
దధీచ మహ్ర ి భారయ గరభ వతిగా ఉని ి. దధీచ
మహ్ర,ి తన భారయ ను దూరముగా పంప, దేవతలతో
లోక క్షేమము కొరక (ప్రోప్కార్ం ధ ఇద్ం శ్రీర్ం)
నేను, యోగాగిి లో న్న బ్ాణములను విడిచపెడతాను.
తరువాత మీరు న్న అన్ని ఎముకలతో ఆయుధములు
చేస్తకొన్న లోక రక్షణ చేయండి అన్న చెపు , దధీచ
మహ్ర ి తనలో యోగాగిి న్న రగులుచ కొన్న, శ్రీరమును
విడిచపెటాిడు. లోక రక్షణలో దధీచ మహ్ర ి తన
శ్రీరమును తయ జించ, ఎముకలను ద్యనము,
చేయుట్చే ఆయనను మహ్మద్యత అంటారు. అపుు డు
దేవతలు, విశ్వ కరమ ద్యవ రా దధీచ ఎముకలతో
దేవతలక వివిధమైన ఆయుధము చేశాడు. దధీచ
వనెి ముకతో నూరు అంచులు కల వబ్జ్ఞయుధమును
చేస్థ ఇంబ్దుడిక్త ఇచాచ డు. ఈ ఆయుధముతో,
ఇంబ్దుడు వృబ్తాస్తరుడిన్న సంహ్రంచాడు.

కఠోప్నిషత్ – 2-3-2 – “యద్వద్ం క్తం చ జగ

తు ర్య ం శ్రప్పణ ఏజతి నిసు ృతం I మహద్భ యం
245
వశ్రజముద్య తం, య ఏతద్వి దుర్మృతారి
భవని”ి – పరమాతమ తతివ ము నుండే బ్పతి బ్ాణి
వచచ ంి. ఆ పరమాతమ తతివ మును
ఆబ్శ్యించుకొన్న, బ్పపంచములోన్న బ్పతి బ్ాణి గాలి
తీస్తకంటంి, పరమాతమ తతివ ము కేవలము సృష్ట ి
చేయట్మే కాక, తన చేతిలో వబ్జ్ఞయుధమును
తీస్తకొన్న పైకెతిి పటుికొన్న భయమును కలిగిసూి ఈ
సృష్టన్న
ి ాలిసూి, కాాడుతూ ఉంి.

పరమాతమ సృష్ట ి చేయక ముందే ఈ సృష్ట ి సరైన

మారముగ లో నడుపుట్క ధ్యరమ కమైన విధి,
విధ్యనములను, సమానమైన కటుి బాట్లను
విధించాడు. వాటిన్న ాటించే వా ళ్క ో తగిన
ఫలితములను ఇస్తిడు. ఎవరైన్న ఈ విధి
విధ్యనములను ాటించకండా, లోక విరుదధముగా
బ్పవర ిసేి, వారన్న దండించుట్క పరమాతమ తన
చేతిలో వబ్జ్ఞయుధమును పైకెతిి పటుికొన్న ఉన్ని డు.
ఆ మహ్మ భయముతో బ్పతివా ళ్ళో పరమాతమ
ధరమ ములు, శాసనములను ాటించవలస్థనదే.
లేకపోతే పరమాతమ చేత్తలోన్న వబ్జ్ఞయుధము నెతిి
మీద పడి తీరుత్తంి.

కఠోప్నిషత్ – 2-6-3 – “భయ్యద్సాయ గిన సి

ప్తి, భయ్య తిప్తి సూర్య ః I భయ్యద్వ స్త్నయశ్ి
వాయశ్ి మృత్సయ ర్థయవతి ప్ంచమ”
(తైతిిరీయోప్నిషత్ – 2-8-1 – 3 వ అధ్యయ యము 11
వ శ్లోకము చూడుము) – పరమేశ్వ రుడి భయము
246
చేతనే అగిి , ఆ య్య పద్యరము
ధ లను
దహించుచున్ని డు, సూరుయ డు తపంచుచున్ని డు,
ఇంబ్దుడు దేవ లోకమును పరాలించుచున్ని డు.
వాయువు వీచుచున్ని డు. పంచముడు అనే
మృత్తయ వు శ్రీర ద్యరులను, వార, వార కాలాంతరము
అయినపుు డు యమ లోకమునక
తీస్తకపోవుచున్ని డు.

కామధేనువు (సుర్భి)

క్షీర స్తగర మధనములో వచచ న స్తరభి అనే

కామధేనువున్న న్న రూాంతరముగా భావించ
పూజించాలి. మంచ ఆవులు ఎపుు డైన్న సరే (కొంత
సేపు అయిన తరువాత) కొంచమైన్న ాలు ఇస్తియి.
మిగతా జంత్తవులు న్నయతమైన సమయములలోనే
ాలు ఇస్తియి. కామధేనువు ాలతో సహ్మ కోరన
కోరకలు అనీి తీరచ గలిగే స్తమరయ ి ము ఉని ి.
ధ్యరమ కమైన విధ్యనములో జీవనము స్తగించన్న
వా ళ్క
ో నేను పైన చెపు నటుోగా వబ్జమును,
ధ్యరమ కముగా జీవించే వా ళ్క ో కోరకలు అనీి తీరేచ టి
కామధేనువున్న.

మనమ ధుడు

ఈ సృష్ట ి తంబ్డిక్త కొడుక, ఆ కొడుక మరొక

కొడుక అలా న్నరంతరము స్తగాలంట్ల, సరైన రీతిలో
ఒక కారణము ఉండాలి. ద్యన్నక్త తగినటుి గా
247
ధ్యరమ కమైన స్త్రి, పురుష కలయిక ఉండాలి. ద్యన్నక్త సర
రీతిలో గృహ్సి ఆబ్శ్మము ఉండాలి. ఆ కలయిక
బ్పోతు హించే మనమ ధ శ్క్త ి ఉని ట్ోయితే, ఈ సృష్ట ి
న్నరంతరము కొనస్తగుత్తంి. ధ్యరమ క రీతిలో కలిగే
సంతానము కలుగజసే మనమ ధుడిన్న నేనే
(పరమాతమ ). అలా సృష్ట ి కొనస్తగుట్క నేనే కారణము.
మానవులక (బ్పజలు – బ్పకృషమై ి న జనమ , వివేకము
కల మానవులు) ధరమ బ్పధ్యనమైన జీవితము ఉని ి.
కాన్న ఇతర బ్ాణులక కేవలము జీవితమే మాబ్తమే.

వాసుక్త

ాములలో బ్పధ్యనముగా రండు రకముల

ఉని వి. విషము కలిగిన సరు ములు, విషము లేన్న
ాములు. విషము కలిగి ఉని సరు ములు చాలా
తకక వ ఉంటాయి. చాల ాములు విషము లేన్నవే.
విషము ఉండి ఒకే తల కలిగినవి సరు ములు.
విషము ఉండి ఒక తల కంటె ఎకక వ తలలు
కలిగినవి న్నగములు. ఒకే తల కలిగినవి
సరు ములక అధిపతి, ఉతిమోతిముడు వాస్తక్త. ఈ
వాస్తక్త పరమేశ్వ రుడిక్త ఆభరణముగా ఉంటాడు.
సరు ములను, ాములను, న్నగులను అనవసరముగా
చంపకూడదు.

అనంతశాి రమ నాగానాం వరుణ్య

య్యద్సామహం ।

248
పితౄణమర్య మ చారమ యమః
సంయమతామహం ॥ 29 ॥

విషము లేని ప్పములు, విషము ఉండి ఒక

తల కంటె ఎకుక వ తలలు కల సర్ప ములకు
అధప్తి అన్నక శిర్సుు లు కల అనంత్సడు.
అనంత్సడు అన్న నాగమును న్నన్న. అనంత్సడు
హిర్ణయ గరుభ డిక్త (జీవులలో ఉతిమోతి ము డు)
ఆసనము (విష్ణావుకు శ్లష్ణడు ఆసనము).
జలములో నివరంచే అన్నక ర్కముల జంత్సవులు
ఉనాన య. జలమునకు మరియ ఆ జల
జంత్సవులకు అధప్తి అయన వరుణుడును
(భృగు మహ్రక్తి తతివ జ్ఞానము చేస్థన వరుణుడు) నా
రూప్పంతర్ముగా ననున భావించి పూజించాలి.

పితృ దేవతలలో, వారి అధప్తి అయన

అర్య మను నా రూప్పంతర్ముగా భావించి,
పూజించాలి. మనవులు చేర ప్పప్ములకు, పై
లోకములలో ద్ండించే దేవతలలో యమ
ధర్మ ర్థజును నా రూప్పంతర్ముగా భావించి
పూజించాలి.

పితృ దేవతలు

పతృ దేవతల అధిపతి అర్య మ. అరయ మ =

“అర్య మ యహ్ ఖలువై ద్దాతి” = కోరనవాడిక్త,
కోరనటుో అన్ని ఫలితములు ఇచేచ వాడు అరయ మ.
249
దేవతలక, పతృ దేవతలక మధయ , ఎవరు గొపు అనే
వివాదము వచచ ని. వీరు బ్రహ్మ దేవుడు దగ గరక వళ్ ో
ఈ వివాదమునక సమాధ్యనము అడిగారు.
బ్రహ్మ దేవుడు దేవతలే గొపు అన్న చెపు బోయే
ముందు, పతృ దేవతలు బ్రహ్మ దేవుడితో, దేవతలే
గొపు అయితే, భూ లోకములో మానవులు పతృ
దేవతలను పటిించుకోరు. మానవులు పతృ
కారయ ములు చేయరు. అపుు డు వా ళ్క ో పతృ
ఋణము తీరదు. పతృ దేవతలక మానవులను
అనుబ్గహించే శ్క్త ి లేకపోతే, మేము మానవులను ఎలా
న్నయమిస్తిము? మానవులక ధరమ స్థిధ ఎలా
జరుగుత్తంి? అన్న అడిగారు. అపుు డు
బ్రహ్మ దేవుడు, స్తధ్యరణ (మామూలు) రోజులలో
దేవతలక ఎకక వ శ్కి లు బ్పస్తించ, ఆ రోజులలో
దేవతలు గొపు వారు. పతృ దేవతలక
సంరంధించన రోజులలో మాబ్తము పతృ
దేవతలక, దేవతల కంటె ఎకక వ శ్క్తన్న ి ఇచచ , ఆ
రోజులలో పతృ దేవతలు, దేవతల కంటె గొపు వారు
అన్న న్నరయి
ణ ంచారు. పతృ దేవతలక సంరంధించన
రోజులలో (సంవతు రములో స్తమారు 96 రోజులు
ఉన్ని యి. ఇవి కాక వార, వార పత మరయు మాత
ినములు), పతృ కారయ ములు బ్శ్దధగా చేస్థ, పతృ
దేవతలను సంతృపి పరచనట్ోయితే, వారు అన్ని
ఫలితములను ఇవవ గలరు.

250
యముడు

మానవులు సవయ మైన రీతిలో ధరామ చరణ

చేస్తకోక, ాప కరమ లు చేస్థ, ఈ లోకము విడిచ, పై
లోకమునక వళ్ళ తే, పరమాతమ చెపు నటుో
వబ్జ్ఞయుధమును వాళ్ళ నెతిిపైన పడేస్తిను, అనే
మాట్ న్నజము చేయుట్క, యమ లోకములు
(మొతిము తొమిమ ి (9) లోకములు – 1. దురతి గ , 2.
నరకము, 3. న్నరయము, 4. నైతలము, 5. బ్పతాపనము,
6. బిదెద, 7. బిసి, 8. యమలోకము, 9. రౌరవము)
ఏరాు టు చేస్థ, ఆ లోకములక అధికారగా యమ
ధరమ రాజు న్నయమించాడు.

శ్రప్హ్మేద్శాి రమ దైతాయ నాం కాలః

కలయతామహం।
మృగాణం చ మృగేంశ్రదోఽహం వైనఽయశ్ి
ప్క్షణం ॥ 30 ॥

కశ్య ప్ శ్రప్ాప్తిక్త భార్య అయన ద్వతిక్త

ప్పటిటన దైత్సయ లలో (ర్థక్ష్సులలో) మహ్మ భకుిడైన
శ్రప్హ్మేదుడిని, నా రూప్పంతర్ముగా భావించాలి.
శ్రప్హ్మేదుడిని ఆద్ర్శ ముగా తీసుకొని, ఆయనను
అనుసరించాలి. లెకక పెట్లటవారిలో న్నను కాల
రూప్మును. కాలము న్న వశ్ములో ఉని ి. నేను
కాలమునక కాలమును. ఈ సృష్టలో ి ఉని బ్పతీ
ద్యన్నక్త వాటి, వాటి కాల న్నయమము (ఆయుస్తు )
ఉని ి. ఈ సృష్ట ి అంతా కాల రదమే ధ .
251
 అడవులలో సంచరించే జంత్సవులకు ర్థజు
అయన రంహము నా రూప్పంతర్ . ప్క్షలలో,
కశ్య ప్ శ్రప్ాప్తి భార్య అయన వినత యొకక
కుమరుడైన గరుతమ ంత్సడిని నా
రూప్పంతర్ముగా భావించి పూజించాలి.

శ్రప్హ్మేదుడు

26 వ శ్లోకములో న్నరదుడు వివరములలో

బ్పహ్మోదుడి గురంచ కొన్ని వివరములు ఉన్ని యి.
బ్పహ్మోదుడు గరభ ములో ఉండగానే, న్నరదుడి ద్యవ రా
హ్ర భక్త ి సంాించుకన్ని డు. భకి డిగా,
బాలయ ములోనే పరమాతమ , తన విశ్వ రూపములోన్న ఒక
అంశ్మును స్తక్షాతక రంపచేస్తకన్ని డు. (నరస్థంహ్
అవతారము పరమాతమ విశ్వ రూపములో ఒక భాగము).
పరమాతమ ఏ రూపమైన్న ధరంచగలడు.

హిరణయ కశపుడి సంహ్మరము తరువాత,

బ్పహ్మోదుడు ఆ రాజయ మునక రాజు అవావ లన్న
పరమాతేమ న్నరయి ణ ంచాడు. బ్పహ్మోదుడు రాజు అయ్యయ క,
రాక్షస్తలను ధరమ మారము
గ లో నడిపంచాడు.
బ్పహ్మోదుడు ధరమ మారము
గ లో నడిచ అందరకీ
ఆదరశ ముగా ఉంటూ, తతివ జ్ఞానము కోసము
బ్పయతి ము చేస్తకంటూ ఉండేవాడు.

బ్పహ్మోదుడి కమారుడు విరోచనుడు, సపి

ఋష్యలలో ఒకరైన అంగిరస్ పుబ్త్తడు స్తధనువ డు
252
మంచ సేి హిత్తలు. ఇదదరూ ఒకే అమామ యిన్న - కేశన్న
(ఋష్ట కమార)ి బ్పేమించారు. ఆ విషయము
ఒకరకొకరు చెపుు కన్ని రు కూడా. అపుు డు ఆ
అమామ యిన్న ఎవరు వివాహ్ము చేస్తకోవాలనే
వివాదము వచచ ని. వాళ్ళళ ఎవరలో ఎకక వ
సదుగణములు ఉన్ని యో, వాడు ఆ అమామ యిన్న
వివాహ్ము చేస్తకోవాలన్న పందెము వేస్తకన్ని రు. ఈ
విషయమును న్నరయి
ణ ంచుట్క మహ్మరాజు
బ్పహ్మోదుడు ముందు ఉంచారు. బ్పహ్మోదుడిక్త కఠిన
ధరమ సమసయ ఏరు డింి – ఒక వైపు సవ ంత కొడుక,
మరొక వైపు బ్పజ్ఞ బాధయ త. బ్పహ్మోదుడు తన గురువును
సంబ్పించ, ధరమ ముగా ఆలోచంచ, స్తధనువ డికే
ఎకక వ సదుగణములు ఉన్ని యన్న న్నరయి ణ ంచ
చెాు డు. బ్పహ్మోదుడు (రాక్షస వంశ్ములో పుటిిన్న,
బ్పహ్మోదుడిన్న తలచుకంట్ల భకి ల మనస్తు లో
ఆహ్మోదము కలుగుత్తంి కారటిి ఆ పేరు
స్తధకమైని) అలా ధరమ మును తపు కండా
రాజయ ాలన చేశాడు.

కాలము

సృష్టలో
ి ఉని వి అంతా కాల న్నరయ ణ ము
బ్పకారము పుటిి (సృష్ట)ి , కొంత కాలము ఉండి ( స్థితి),
వాటి, వాటి న్నయతమైన కాలపరమితి (ఆయుస్తు )
అంతమైనపుు డు నశస్తియి (లయము). అలా
కాలమును లెకక పెట్లి వా ళ్క ో అధిపతి పరమాతమ .
కాలమును పరమాతమ సవ రూపముగా భావించాలి.
253
రంహము

స్థంహ్ము అడవి మృగములలో రాజు వంటిి.

స్థంహ్ము యొకక గుణము, ఏ జంత్తవును వేటాడిన్న,
తన పూరి స్తమరయ ధ మును ఉపయోగిస్తింి. స్థంహ్ము
వేటాడి, ఆకలి తీరుచ కొన్న, ఆ, ఆ జంత్తవులతో కలిస్థ
తిరుగుత్తంి. ఏ జంత్తవుతోనూ దేవ షము కలిగి
ఉండదు. మానవుడు తపు , ఇతర జీవులు ఆకలి
లేకపోతే ఏమీ తినవు. ఈ సవ భావములను మానవులు
నేరుచ కొన్న అవలభించాలి.

గరుతమ ంత్సడు

మహ్మభార్తము - కశ్య ప బ్పజ్ఞపతి వివిధ

భారయ ల ద్యవ రా సృష్టలో ి ఉండే అన్ని జీవులను
(దేవతలు, రాక్షస్తలు, జంత్తవులు, పక్షులు,
మొదలైనవి అనీి ) ఉతు తిి చేశాడు. కశ్య ప బ్పజ్ఞపతి,
వినత అనే భారయ ద్యవ రా పక్షుల జ్ఞత్తలను ఉతు తిి
చేశాడు. కశ్య ప బ్పజ్ఞపతి ఒక యజము ా చేస్తింట్ల,
అందరతో ఇంబ్దుడు, వాలఖిలుయ లు (బొట్న బ్వేలు
బ్పమాణము కల గొపు తపస్తు సంపనుి లు)
వచాచ రు. ఇంబ్దుడు రలమునక (మన బాహువులలో
ఉండే శ్క్త)ి అధిదేవత. యజము ా కొరక ఇంబ్దుడు
పెద,ద పెదద కటెిలను తీస్తకవస్తిన్ని డు. అతి చని
శ్రీరము పరమాణము కల వాలఖిలుయ లు చాలా చని
కటెిలను తీస్తకవస్తింట్ల, ఇంబ్దుడు వా ళ్ను
ో చూస్థ
పరహ్మసముగా చరు నవువ నవావ డు. ద్యన్నతో
254
వాలఖిలుయ లక కోపము వచచ , అకక డే కూరొచ న్న,
ఇంబ్దుడి కంటె రలవంత్తడు, ఇంబ్దుడిన్న
ఓడించేవాడు పుటాిలన్న సంకలు ము చేస్థ యజము ా
మొదలు పెటాిరు. అందరూ వచచ ఇంబ్దుడిన్న
క్షమించమన్న బ్ారం ి చారు. వాళ్ళళ ఒపుు కోకపోతే,
ఇంబ్దుడు ఆ పుట్లివాడు పక్షగాను, న్నక మిబ్త్తడి,
న్నక సహ్మయము చేసే వాడిగా పుటిించమన్న
వాలఖిలుయ లను కోరాడు. వాళ్ళళ సరే అన్న, ఆ పుట్లి
వాడు కశ్య ప బ్పజ్ఞపతి ద్యవ రా పక్ష జ్ఞత్తలను ఉతు తిి
చేసే ఆయన భారయ వినతక పుట్లిట్టుో చేశారు.

కశ్య ప బ్పజ్ఞపతిక్త, కబ్దువ అనే భారయ ద్యవ రా

సరు జ్ఞత్తలు ఉతు తిి అయ్యయ యి. కబ్దువక,
వినతక మదయ ఒక పందెము జరగి (తెలో గుబ్రము
యొకక తోక తెలోగా లేక నలోగా ఉంి అనే పందెములో
కబ్దువ తన నలో ాములను ఆ తోకక చుటుి కొమమ న్న
మోసము చేస్థంి). వినత ఓడిపోయింి. వినత,
వినత పలోలైన అన్ని పక్షులు, కబ్దువక, కబ్దువ
పలోలైన సరు జ్ఞత్తలక బాన్నసతవ ము, ద్యసయ ము
చేయవలస్థ వచచ ంి. గరుతమ ంత్తడు కూడా
ద్యసయ ము చేస్తిన్ని డు. గరుతమ ంత్తడు, కబ్దువ
దగ గరక వళ్,ో ద్యసయ ము నుండి విముక్తక్తి మారము గ
చెపు మన్న అడగగా, సవ రము గ నుండి అమృతము
తెచచ వా ళ్క ో ఇసేి, ద్యసయ ము నుండి విముక్త ి ఇస్తిను
అని ి. అపుు డు గరుతమ ంత్తడు సవ రము గ వళ్,ో
అకక డ అందరనీ ఓడించ, అమృతము తీస్తకొన్న
వస్తిండగా, ఇంబ్దుడు వచచ గరుతమ ంత్తడితో ఒక
255
ఒపు ందము చేస్తకన్ని డు. గరుతమ ంత్తడు అమృత
కలశ్మును దరభ ల మీద పెటి,ి కబ్దువక ఇచచ ,
ద్యసయ ము నుండి అందరూ విముక్త ి ొంంద్యరు.
ఇంతలో పవిబ్తమైన అమృతమును తీస్తకందుక
కబ్దువ, కబ్దువ పలోలు పరశుబ్భమునక
స్తి నమునక వళ్ళ గా, ఆ అమృతమును ఇంబ్దుడు
తీస్తకొన్న వళ్ళ పోయ్యడు. గరుతమ ంత్తడు అలా మాతృ
భక్త,ి సేవ, న్నష్క మ కరమ లు చేశాడు కనుక, విష్యణవు తన
వాహ్నముగా చేస్తకన్ని డు.

ప్వనః ప్వతామరమ ర్థమః శ్స్త్సిభృతామహం ।

ఝష్ణణం మకర్శాి రమ శ్రసోతసామరమ ాహన వీ
॥ 31 ॥

వేగముగా కద్వలేద్వ, జీవులను ప్విశ్రతము

చేరద్వ అయన వాయవును నా రూప్పంతర్ముగా
భావించి పూజించాలి. ఆయధమును ధరించి,
శ్శ్రత్సవులతో పోర్థడే వా ళ్ేలో శ్రీర్థముడిని నా
రూప్పంతర్ముగా భావించి పూజించాలి.

నీటిలో ఈదే చేప్లు, ఇతర్ జంత్సవులలో,

అనిన ంటికంట్ల నీటిలో ఎకుక వ బలమైన ముసలి
రూప్ములో న్నను ఉంటాను. శ్రప్వహించే
నదులలో ప్ర్మ ప్పవనమైన గంగాదేవిని నా
రూప్పంతర్ముగా భావించి పూజించాలి.

256
వాయవు

వాయువు పంచ భూతములలో రండోి గా

అందరకీ పరచయమే. ధరమ శాస్త్సిములలో వాయువు
ద్యవ రా వస్తివులను, మానవులను పవిబ్తము చేసే
పదదతి ఉని ి. జీవుల శ్రీరము లోపల వాయువు
(బ్ాణము) ఉంట్లనే జీవులు పవిబ్తముగా ఉంటారు,
జీవులను ముటుికోవచుచ ను. జీవుల శ్రీరములో
బ్ాణము లేకపోతే ఆ శ్రీరము పవిబ్తము కాదు.
వాయువు మనస్తు ను కూడా పవిబ్తము చేస్తింి.
వాయువు యొకక వాయ పి తతివ మును (మన లోపల,
రయట్), పరమాతమ యొకక రూాంతరముగా
భావించాలి.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 3 లేదా 5-7-2 –

“స హోవాచ వాయరైి గౌతమ తతూు శ్రతం
వాయనా వై గౌతమ సూశ్రఽణ యం చ లోకః
ప్ర్శ్ి లోకః సర్థి ణిచ భూతాని సంద్ృబాథని
భవనిి ..... “ య్యజవ
ా లుక య డు: - ఓ ఉద్యదలకడా I ఈ
సూబ్తము వాయువే. సూబ్త రూపమైన వాయువు
చేతనే ఈ జనమ , పరజనమ , సమసి భూతములు
కటుిరడి ఉని వి. సూబ్త సవ రూపమైన వాయువు
చేతనే శ్రీర అవయవములు కూరచ రడి ఉని వి.
వాయువు అనే తతివ ము (పంచ భూతములలో భౌతిక
వాయువు కాదు) యొకక పరధి, భూలోకమును ద్యటి,
పై లోకములలో కూడా విస్త్సితమై ఉని ి.

257
శ్రీర్థముడు

శ్ర ీరాముడు, ఇతరులమీద ఆధ్యరపడకండా,

తన సవ ంత శ్క్తతో,
ి పరాబ్కమముతో, తన శ్స్త్సిము మీద
నమమ కముతో యుదధము చేసే శ్ర ీరాముడిన్న, పరమాతమ
రూాంతరముగా భావించ, పూజించాలి.

ాహన వి (గంగా నద్వ)

భగీరధుడు ఘోరమైన తపస్తు చేస్థ,

బ్రహ్మ దేవుడిన్న, గంగాదేవిన్న, పరమేశ్వ రుడిన్న
మెపు ంచ, గంగాదేవిన్న ఆకాశ్ము నుండి, శవున్న ద్యవ రా
భూమి మీదక తీస్తకవచాచ డు. భగీరధుడు ముందు
ద్యర చూపసూి ముందు వళ్ళళ త్తన్ని డు, గంగాదేవి
అతన్న వనుక ఉరకలు వేసూి వళ్ళోత్తని ి. ద్యరలో
జహుి మహ్ర ి (విష్యణవు యొకక అవతారము) యొకక
ఆబ్శ్మము ఉని ి. ఆ ఆబ్శ్మములో యజ ా కార
బ్కమము జరుగుత్తని ి. గంగాని ఆ ద్యరలో
వళ్ళళ తూ ఆ యజ ా వాటికను, ఆబ్శ్మమును ముంచ
వేస్థని. ముందు వళ్ళళ త్తని భగీరధుడు
చూడలేదు. జహుి మహ్రక్తి కోపము వచచ , గంగను
పూరిగా తాగేశాడు. కొంత సేపటిక్త భగీరధుడు వనకక
తిరగి చూసేి, గంగాని కన్నపంచలేదు. భగీరధుడు
వనకక వళ్ ో చేసేసరక్త, జహుి మహ్ర ి తాగేశాడన్న
తెలిస్థంి. భగీరధుడు జహుి మహ్రన్న ి బ్ారం ి చ,
అన్ని విషయములు చెపేు సరక్త జహుి మహ్ర ి
క్షమించ, గంగా నిన్న తన చెవిలో నుంచ
258
విడిచపెటాిడు. జహుి మహ్ర ి విడిచపెటాిడు కారటి,ి
గంగాదేవిక్త జ్ఞహ్ి వి అన్న పేరు వచచ ని. అపుు డు
గంగాదేవి మరలా బ్పవహిసూి వళ్ళ ంి. పరమ
ావనమైన గంగాదేవిన్న సమ రంచన్న, గంగలో
స్తి నము చేస్థన్న, గంగ నీరు తాగిన్న, వార
ాపములను హ్రంచగల శ్క్త ి గంగాదేవిక్త ఉని ి.
గంగాదేవిన్న ఎపుు డు దరశ న్న (రాబ్తి అయిన్న సరే)
వంట్నే గంగలో స్తి నము చేయవలెను.

సర్థీణమద్వర్ంతశ్ి మధయ ం చైవాహమరుున ।

అధ్యయ తమ విదాయ విదాయ నాం వాద్ః
శ్రప్వద్తామహం ॥ 32 ॥
ఓ అరుునా I ఈ శ్రప్తి సృషిట యొకక మొద్లు
న్నన్న, ఈ సృషిట యొకక అంతము (వినాశ్నము,
లయ, ప్ర్మతమ లో లీనము చేసుకొనుట్) కూడా
న్నన్న, ఈ సృషిట యొకక మధయ కాలము (రథతి ,
పోషణ, సంర్క్ష్ణ) కూడా న్నన్న.

అధ్యయ తమ విద్య లలో ఆతమ సి రూప్మును

తెలియచేర విద్య ను న్నన్న. వాద్వంచుకున్న
వా ళ్ేలో వాద్మును న్నను.

అధ్యయ తమ విద్య

ఈ జగత్తిక పరమాతేమ కారణము. ఈ జగత్తి లో

జరగే బ్పతీి పరమాతమ సంకలు ముతోనే
జరుగుత్తంి. ఇలాంటి జగత్ కారణమైన పరమాతమ
259
(ఆతమ ) తతివ మును తెలుస్తకొనుట్యే అసలైన
ఉతిమమైన విదయ . (ఈ విషమును 9 వ అధ్యయ యము, 2
వ శ్లోకము చెపు రడిని).

ముండకోప్నిషత్ – 1-1-4 “ద్వే విదేయ

వేద్వతవేయ ”, 1-1-5 – “అధ ప్ర్థ యయ్య తద్క్ష్ర్
మద్వగమయ ఽ – ఏ విదయ తో పరమాతమ ను
తెలుస్తకోగలుగుతారో, ఆ విదయ బ్శేషమై
ి న పరావిదయ .
మిగిలిన విదయ లు అపరా విదయ లు.

వాద్ము

ఇతరులతో (గురువు, పెదదలు, సహ్చరులు,

అధ్యయ తమ విదయ తెలుస్తని వాళ్ళళ ఎవరైన్న సరే),
అధ్యయ తమ విదయ గురంచ, సరైన రీతిలో చరచ ,
సంవాదన చేయగలిగితే, ఆ విషయము గురంచ
అవగాహ్న పెరగి జ్ఞానము అభివృిధ అవుత్తంి.
(వాదమును మనము వయ తిరేక అరముధ తో
వాడుత్తన్ని ము. నేను చెపు నదే సరైని అనే
రీతిలో, నేను నెగాగలనే అభిబ్ాయముతో, జలు ,
వితండవాదనలు – సరగాగ తెలియక తెలిస్థనటుో
వాించుట్ అనేవి లేకండా చేసే వాదనను
సంవాదము అంటారు)

అక్ష్ర్థణమకారోఽరమ ద్ి ంద్ి ః సామరకసయ చ।

అహ వాక్ష్యః కాలో ధ్యతాహం విశ్ి తోముఖః॥
33॥
260
 అక్ష్ర్ములలో (వర్ము
ా లలో – అచుి లు –
అ, ఆ, ఇ, ఈ.... మరియ హలుేలు - క, ఖ, చ, ఛ...)
“అ” కార్ సి రూప్మును. సమసములలో న్నను
ద్ి ంద్ి సమస రూప్మును.

న్నన్న ఏ మశ్రతము క్ష్యము (నాశ్నము) కాని,

నిర్ంతర్మూ శ్రప్వహించే కాల సి రూప్మును.
మనవులకు వారి కర్మ లను అనుసరించి
ఫలితములను శ్రప్సాద్వంచే కర్మ ఫలదాత న్నన్న.
అందుచేత నాకు అనిన వైప్పలా నా యొకక
ముఖము (విాననము) శ్రప్సరిసుినన ద్వ. న్నను
సర్ి జునడిని.

“అ” కార్ము

అక్షరములలో “అ” కారము మొదటి వరము ణ .

వేదములో “అకారో వై సర్ి వాక్” – అన్ని మాట్లక
మొదలు “అ కారము. ఆకలను ఈనెల ఎలా
ఆధ్యరము కలిగిస్తియో, అలా వాకక లక “అ కారము
ఆధ్యరము కలిగిస్తింి. “అ కారము వరము ణ లలో
సరోవ తిమము. 8 వ అధ్యయ యము, 13 వ శ్లోకములో
“ఓం” కార సవ రూపమును నేను అన్న చెాు డు. ఆ
“ఓం” (అ + ఉ + మ) కారము తీస్తకన్ని అందులో
కూడా “అ” కారము మొదటి అక్షరమే.
(శ్రప్శోన ప్నిషత్ – 5 వ శ్రప్శ్న , 4 వ శోేకము).

261
ద్ి ంద్ి సమసము

సంసక ృతము, సంసక ృతము మాతృభాష

అయిన ఇతర భాషలలో సమాసము ఒక బ్పతేయ కమైన,
గొపు బ్పబ్క్తయ. సమాసములు అనగా రండుక మించ
పదములను కలిప ఒకే పదము చేస్థ, వాకయ మును
చని ి చేయుట్క, భాష బ్పగతిక్త
ఉపయోగపడుత్తంి. ఉద్యహ్రణ – ఆయన
ఆకాశ్ము, అన్ని టినీ అంతా వాయ పంచ ఉని వాడు
లేద్య పస్తపు పచచ న్న వస్త్సిములు ధరంచనవాడు -
ీతం + అంరరము + యేన + సహ్ = ీతాంబర్ః.
సమాసములు న్నలుగు (4) ఉని వి = 1.
అవయ యీభావము (పూరవ పద్యర ి బ్పధ్యనము), 2.
తత్సప రుషము (ఉతిర పద్యర ి బ్పధ్యనము), 3.
ద్ి ంద్ి ము (ఉభయ పద్యర ి బ్పధ్యనము), 4.
బహుశ్రవీహి (అనయ పద్యర ి బ్పధ్యనము). దవ ందవ
సమాసము (ఉభయ పద్యర ి బ్పధ్యనము) ఉద్యహ్రణ =
రామసయ + కృషస ణ య = ర్థమకృష్ణా, రామకృషణ .
దవ ందవ సమాసము ఉతిమమైనిగా, పరమాతమ
సవ రూపముగా చెపు రడిని. ఎందుకంట్ల ఇందులో
ఎవవ రూ ఎకక వ లేక తకక వ కాదు. సమానతవ
భావము. అలాగే పరమాతమ కూడా సృష్ట ి అంతా
సమానముగా వాయ పంచ ఉన్ని డు, పరమాతమ క
అందరూ సమానమే.

262
కాలము

మనక తెలిస్థన అతయ ంత సవ లు మైన కాలము

– క్షణము. ఇి ఆగకండా న్నరంతరము బ్పవహిసూి నే
ఉంటుంి. కాలమును ఎవవ రూ ఆపలేరు. మనము
కాలమును వివిధ పదములలో చెపేు వాటిలో క్షణము,
అంతరత గ ముగా ఉంటుంి (న్నమిషములో 60
క్షణములు). మనము వాడుకలో ఉండే కాలము ఒక
క్షణము గడిచపోతే, ఆ స్తినములో మరొక క్షణము
వస్తింి. ఆ విధముగా క్షయము అవుత్తంి. కాన్న
గడిచపోన్న శాశ్వ తమైన ఈ కాలమునక కూడా కాల
శ్క్తన్న
ి పరమాతేమ బ్పస్తిస్తిన్ని డు. పరమాతమ
కాలాకాలః - కాలమునకే కాలుడు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 1- 3 – “యః కార్ణని

నిఖిలాని తాను కాలాతమ యకా నయ ధతిషటఽయ కః”
– పరమాతమ అివ తీయుడు, కాల సవ రూపుడు సరవ
కారకడు.

కర్మ ఫల శ్రప్దాత

జీవులు వార, వార కరమ ఫలము

అనుభవించుట్క వీలుగా పరమాతమ ఈ సృష్టన్న ి
చేస్తిన్ని డు. పరమాతమ బ్రహ్మ దేవుడు రూపములో
సృష్ట ి చేస్తిన్ని డు. పరమాతమ జ్ఞానము
పరపూర ణమైని, పరమాతమ క తెలియన్న విషయము
ఉండదు. ఎవరు, ఏ కరమ చేస్తిన్ని రు, ఎవరక్త ఏ
263
ఫలము ఇవావ లి, ఏ విధమైన పరస్థిత్తలు ఉండాలి
అనీి తెలిస్థ, అపరమితమైన జ్ఞానముతో,
అందరకంట్ల ఎకక వ జ్ఞానము కలిగి, అందరకంట్ల
పెదద స్తియిలో సృష్ట ి చేస్తిన్ని డు.

మృత్సయ ః సర్ి హర్శాి హమ్ ఉద్భ వశ్ి

భవిషయ తాం ।
ీరిఃి శ్రీర్థి కి నారీణం సమ ృతిరేమ ధ్య ధృతిః
క్ష్మ ॥ 34 ॥

న్నను అంద్రినీ హరించగల, అంద్రినీ

సంహరించగలిగిన, అంద్రినీ లయము
(లీనము) చేసుకోగలిగిన మృత్సయ సి రూప్పడిని.
భవిషయ త్సలో మళీు ప్పట్టబోయేవాటిక్త
కార్ణముగా ఉంటాను. సమసమై
ి న
మంగళ్ములకు న్నన్న కార్ణమై ఉంటాను.

స్త్రిలలో ఉండే ీరి,ి శోభ, ముఖ కాంతి,

అలంకర్ణ, మధుర్మైన వాకుక , ానప్క శ్క్త ి, ధ,
బుద్వధ శ్క్త ి, ధైర్య ము, ఓరుప , క్ష్మ ఇవనీన నా
రూప్పంతర్ములే.

మృత్సయ వు

అందరనీ సంహ్రంచగలిగినవాడు, అన్ని

వస్తివులను విన్నశ్నము చేయగలిగేవాడు పరమాతేమ .
బ్రహ్మ దేవుడు సృష్ట ి చేస్తిన్ని డు. అలా చేసూి, చేసూి
264
ఉండగా భూమి మీద జీవుల సంఖ్య పెరగి, భూమి
మీద, సృష్ట ి భారము పెరగిపోతోంి. ఈ భారమును
ఎలా తగి గంచాలి అన్న బ్రహ్మ దేవుడు ఆలోచస్తిన్ని డు.
పరష్క రము దొరకక, అలా ఆలోచసూి ఉంట్ల, అ
ఆలోచనల వేడి పెరగి, బ్కమముగా బ్రహ్మ దేవుడిలో
అగిి రూపము ధరంచంి. ఆ అగిి న్న బ్రహ్మ దేవుడు
భరంచలేకపోత్తన్ని డు. అపుు డు పరమాతమ
బ్పతయ క్షమై, బ్రహ్మ దేవుడితో, నీలో పుటిిన ఈ వేడి
ద్యవ రా ఒక దేవత పుటుికొస్తింి. ఆ దేవత ద్యవ రా నీ
సమసయ క పరష్క రము లభిస్తింి అన్న చెాు డు.
బ్రహ్మ దేవుడిలో పుటిిన వేడిక్త, తీబ్వమైన కోపము వసేి
మోహ్ము ఎలా ఉంటుందో, అలా ఆయన ముఖ్ము,
కళ్ళళ ఎబ్రరడి పోయ్యయి. అటువంటి బ్రహ్మ దేవుడి
ముఖ్ము నుండి ఒక దేవత పుటుికొచచ ని.
బ్రహ్మ దేవుడు ఆ దేవతక, మృత్తయ దేవత అన్న పేరు
పెటాిరు. ఆ దేవత, న్న పన్న ఏమిటి అన్న అడిగాడు.
అందరనీ సంహ్రంచాలి అన్న చెాు డు. అపుు డు
మృత్తయ దేవత అలా సంహ్రసేి న్నక ాపము
చుటుికంటుంి, అందరూ ననుి
చీదరంచుకంటారు, తిటుికంటారు అన్న చెపు
ారపోయి, ఒక ని ఒడుిన కూరొచ న్న తపస్తు చేశాడు.
అపుు డు కూడా బ్రహ్మ దేవుడు బ్పతయ క్షమై, జీవులను
సంహ్రంచుట్ నీ కరివయ ము, బాధయ త మరయు నీ
సవ ధరమ ము. అలా నీవు జీవులన్న సంహ్రసేి నీక ఏ
ాపము చుటుికోదు. జీవులు న్ననుి తిటుికోకండా
ఉండేందుక, నీక కొంతమంి పలోలను
(రోగములు) బ్పస్తిస్తిను. ముందు ఆ రోగములు
265
జీవుల దగ గరక వళ్,ో వా ళ్ను
ో బాధిస్తింట్ల జీవులు ఆ
రోగములను తిటుికంటారు. ఈలోపులో జీవులక
ఆయుస్తు పూరి అయితే, అపుు డు నీవు వళ్,ో జీవుల
బ్ాణములు తెస్తకవచేచ య వచుచ ను. అలా ఏ
విధమైన అధరమ ము జరగదు, నీక ఏ విధమైన
అపకీరి చెందదు. అలా నీవు ధరమ మును ాటిస్తివు
అన్ని డు. ఇంకా మానవులక నీవు గురువుగా కూడా
ఉంటావు. నీవు మానవ శారీరము నుండి జీవుడిన్న
తీస్థవేస్థనపుు డు, మానవులక శ్రీరము వేరు, జీవుడు
వేరు అనే జ్ఞానమును కలిగిస్తివు. మృత్తయ వు లేకండా
పరమాతమ లో లీనము కొరక, మానవులక తతివ
జ్ఞానము మీద కోరక కలిగించే గురువు అవుతావు, అన్న
చెపు అంతరాధనము అయిపోయ్యడు.

తరువాత భృగు మహ్ర,ి తన కమారుడైన

శుబ్కడిక్త (తరువాత శుబ్కాచారుయ డు అవుతాడు)
యోగము నేరుు త్తన్ని డు. శుబ్కడు యోగాభాయ సము
చేస్తిన్ని డు. కొన్ని , కొన్ని చని స్థదుధ లు
వస్తిన్ని యి. ఒకరోజు భృగు మహ్ర ి ఒక చెటుి బ్క్తంద
కూరొచ న్న, శుబ్కడిన్న యోగాభాయ సము చేయమన్న చెపు ,
తను సమాధిలో కూరొచ న్ని డు. శుబ్కడు
యోగాభాయ సము చేస్తింట్ల, కొంతమంి దేవతా స్త్రిలు,
ఆకాశ్ములో వళ్ళళ త్తంట్ల, శుబ్కడు (కవి,
సందరయ ము మీద దృష్ట ి ఉని వాడు కూడా), వా ళ్ ో
సందరయ మునక, తనక తెలియకండానే, తన
శ్రీరమును విడిచపెటి,ి మానస్థకముగా (యోగ
బ్పబ్క్తయ - మనో రూపము ధరంచ) వాళ్ళ వంట్
266
వళ్ళళ డు. కొన్ని ళ్ళ క వా ళ్తోో పరచయము అయి,
వా ళ్తో
ో సవ ర గ లోకములో విహ్రస్తిన్ని డు. చాలా
కాలము (సంవతు రములు) గడిచపోయింి. శుబ్కడి
శ్రీరము (కళ్ళ పోలేదు) పోషణ లేక, కృశంచ ఆస్థి
పంజరముగా అయిపోయింి. భృగు మహ్ర ి కూడా
చాలా కాలము సమాధిలో ఉంి, తరువాత కళ్ళళ
తెరచ శుబ్కడి వైపు చూస్థ, ఆస్థి పంజరమును చూస్థ,
మృత్తయ వు మీద కోపము వచేచ సరక్త, మృత్తయ వు
మెలోగా వచాచ డు. న్న మీద కోపము ఎందుక అన్న
అడిగాడు. న్న కొడుక శుబ్కడు కలాు ంతము వరకూ
జీవించాలన్న, రాక్షస్తలక గురువు కావాలన్న, నవ
బ్గహ్ములలో ఒకడు అవావ లన్న, నేను చాలా తపస్తు
చేస్థ శుబ్కడిన్న పుటిించాను. కాన్న నీవు ఇలా చంపేశావు
అన్న కోపపడాిడు. అపుు డు మృత్తయ దేవత ఇందులో
న్న తపుు ఏమీ లేదు. మీ కొడుక ఎకక డ ఉన్ని రో,
ఏమి చేస్తిన్ని డో మీరే సరగాగ చూస్తకోండి అన్ని డు.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – “తాం మృత్సయ

శ్రశ్మో భూతాి ఉప్యే ” - మృత్తయ వు గురంచ
భయపడ కూడదు. జీవులు మృత్తయ వుతో సహ్మ
జీవనము చేస్తిన్ని రు. ఏదో ఒక అవయవముతో,
ఇంబ్ియముతో ఎకక వగా పన్న చేసేి జీవులలో కలిగే
బ్శ్మ, ఆకలి, ద్యహ్ము మరయు భయము, రోగములు
మృత్తయ యొకక రూాంతరములే. మానవులు
మృత్తయ వుతో సహ్మ జీవనము స్తగిసూి కూడా,
మృత్తయ వు అంట్ల భయపడుత్తన్ని రు. మానవులు
మృత్తయ వును ఒక గురువుగా, పరమాతమ యొకక ఒక
267
రూాంతరముగా భావిసేి, మృత్తయ వు నుండి
లాభములు ొంంి, మృత్తయ వు మంగళ్కరములుగా
అవుతాడు.

కఠోప్నిషత్ – 1-2-25 –“యసయ శ్రబహమ చ

క్ష్శ్రతంచ, ఉభే భవత ఓద్నః I మృత్సయ
ర్య సోయ ప్రచనం క ఇతాథ వేద్ం య్యశ్రత సః” –
సరవ హ్రుడు అయిన ఆ పరమాతమ క స్తధ్యరణ
మానవులు అని ము లాగ సరపోతే. వారందరకీ
మరణమును బ్పస్తించే మృత్తయ వు,
నంచుకందుక ఊరగాయలా కూడా సరపోడు.
పరమాతమ ఆ మృత్తయ వును కూడా మింగగలడు.
పరమాతమ రూాంతరమైన మృత్తయ వును
అమంగళ్ముగా భావించకూడదు. పరమాతమ యొకక
సృష్ట ి, స్థితి, లయల బ్పబ్క్తయలలో మృత్తయ వు ఒక
భాగమే. మృత్తయ వు (లయ) లేకపోతే, పునః సృష్ట ి
కూడా ఉండదు.

ఉద్భ వము (ప్పటిటంచుట్)

సరవ హ్రుడైన నేను, భవిషయ త్తిలో పుట్ిబోయే,

రాబోయే మంగళ్ కారయ మునక నేనే (పరమాతమ )
కారణమును. అటువంటి మంగళ్ సవ రూపుడైన
పరమాతమ క అమంగళ్ములు ఆరోపంచకూడదు.

ీరి,ి శోభ, వాకుక , ానప్క శ్క్త ి, బుద్వధ శ్క్త ి, ధైర్య ము,

ఓరుప , క్ష్మ
268
 ీరి ి అనగా ధరామ చరణ, పరోపకారము ద్యవ రా
సమాజములో కలిగే మంచ పేరును కీరి అంటారు.
అటువంటి కీరి పరమాతమ సవ రూపము.

శ్రీ అంట్ల అరము

ధ లు చాలా ఉని వి. శ్రీర
ఆరోగయ ము, సందరయ ము, ముఖ్ కాంతి, శ్లభ మరయు
సంతానము. ధరమ ముతో కూడిన సంపద అనగా
ధరమ ముగా ఆరం ు చన ధనము, ఆస్థి (భూమి,
రంగారము) మొదలైనవి. మరయు కామ సంపద
అనగా మనము ధరమ ముగా కోరుకని వి మనక
లభించుట్. అటువంటి శ్ర ీ పరమాతమ సవ రూపము.

వాకుక మన ముఖ్ము నుండి వలువడే అక్షర

రూపమైన సరసవ తి. ఆ వాకక సరైన రీతిలో,
సంస్తక రవంతముగా, ఇతరులక బాధ, కషిము
కలిగించనపుు డే ద్యన్నన్న వాకక అన్నలి. లేకపోతే అి
మాట్ అవుత్తంి. అటువంటి వాకక పరమాతమ
సవ రూపము.

సమ ృతి అనగా ఎపుు డో మనక తెలిస్థన

విషయములు, అనుభవములు సరైన సందరభ ములో
గురుిక తెచుచ కనే సమ రణ లేక జ్ఞాపక శ్క్త ి పరమాతమ
సవ రూపము.

ధ అనగా కొతి విషయములను అరము ధ

చేస్తకనే స్తమరయ ి ము పరమాతమ సవ రూపము.

269
 ధృతి అనగా ధైరయ ము, ధరంచుట్.
కృశంచపోయి, శ్క్త ి లేక, న్నలరడే శ్క్త ి లేన్న
సమయములో వాడిక్త ధైరయ ము కలిగించ, న్నలబెట్లి
స్తమరయ ి ము. మరయు విచచ లవిడిగా
బ్పవరించకండా, కటుిబాటులతో బ్పవరించే
సవ భావము. ఇవి పరమాతమ సవ రూపము.

క్ష్మ అనగా స్తఖ్ దుఃఖ్ములు, లాభ

నషము ి లు, సంతోషము బాధ, చలి వేడి
సందరభ ములలో సమతవ భావన, సమానముగా
భావించ భరంచే శ్క్త.ి కషము ి లు కలిగినపుు డు
ఓరుు తో భరంచే శ్క్త ి పరమాతమ సవ రూపము.
పైన చెపు న శ్కి లు (7) బ్రహ్మ దేవుడుక సేవ
చేయుట్క అనువైన రూపములను ధరంచ,
బ్రహ్మ దేవుడిన్న సేవించే దేవతలు. ఒక సమయములో
రాక్షస్తలు, దేవతలను జయించ, సంపదలు
(మహ్మలక్షమ ) పెరగినపుు డు రాక్షస్తలు మించ
అధరమ మారము గ లో బ్పవరించారు. అంతవరకూ
వా ళ్తోో ఉని మహ్మలక్షమ , వా ళ్ను
ో విడిచ, ఇంబ్దుడి
దగ గరక వచేచ స్థంి. అపుు డు ఇంబ్దుడు అమమ ను
ఇలా ఎందుక వచాచ వన్న అడుగుగా, అమమ ఇలా
జవాబు చెపు ని. ఇంతవరకూ రాక్షస్తలు కొంత
ధరమ మారము గ లో నడిచారు. అందుక నేను, న్న
చెలెోళ్ళో (పైన చెపు న ఆ ఏడు (7) శ్కి లు) రాక్షస్తల
దగ గర ఉన్ని ము. ఇపుు డు వాళ్ళళ ధరమ ము విలేస్థ,
అధరమ మారము గ లో నడుస్తిన్ని రు. కారటిి నేను, న్న
చెలెోళ్తో ో కలిస్థ ఇకక డక వచేచ శాము అన్న అని ి.
270
తరువాత ఈ ఏడు (7) శ్కి లు దక్ష బ్పజ్ఞపతిక్త
(బ్ాణము న్నక బ్పతీక) కమారలుగా ి అవతరంచారు.
దక్ష బ్పజ్ఞపతి వీళ్ళ ను ధరమ జుడు అనే మనువుక
(ధరమ దేవత) ఇచచ వివాహ్ము చేశాడు. అంట్ల
బ్ాణము ఉని ంత వరకూ ధరమ మును
అంటిపెటుికన్న ఉండాలనే సూచన. వీళ్ళళ
ధరమ మునక పతిి లు, అంగములు. వీళ్ళళ
ధరమ మును న్నరంతరము అంటిపెటుికన్న ఉంటారు.
ఈ ధరమ పతిి లను పరమాతమ యొకక
రూాంతరములుగా భావించాలి. మానవులు ఈ
ఉతిమ గుణములను అభివృిధ చేస్తకంట్ల, తతివ
జ్ఞానము ొంందుట్క సహ్కరస్తియి.

బృహతాు మ తథా సామన ం గాయశ్రతీ

ఛంద్సామహం ।
మసానాం మర్ీ ీ రోషఽహమ్ ఋతూనాం
కుసుమకర్ః ॥ 35 ॥

సామములలో (సామవేద్ గీతములు)

బృహతాు మ రూప్ములో న్నను ఉనాన ను.
ఛంద్సుు లతో కూడిన మంశ్రతములలో గాయశ్రతి
ఛంద్సుు తో కూడిన మంశ్రత రూప్ముగా న్నను
ఉనాన ను.

మసములలో సమీతోషాముగా ఉండే

మర్ీ
ీ ర్ ష మస సి రూప్ములో న్నను ఉనాన ను.

271
ఋత్సవులలో చెటుే చిగుళ్ళే వేర, ప్పషిప ంచే
వసంత ఋత్సవు సి రూప్ములో న్నను ఉనాన ను.

బృహతాు మ

పరమాతమ స్తమవేద రూపములో ఉన్ని డు అన్న

ఇివరకే చెాు డు. యజము ా లలో, య్యగములలో
పరమాతమ ను, దేవతలను ఆహ్మవ న్నంచ వారక్త
హ్విస్తు లను సమరు ంచ, వా ళ్ను ో ఆహ్మోదపరచుట్క
స్తమ వేదములో చెపు రడిన ఋకక లు
(మంబ్తములను) గానముతో స్తితిస్తిరు. యజ ా
బ్కత్తవులో బ్పధ్యనమైన దేవత ఇంబ్దుడిన్న
ఉతిమమైన రృహ్తాు మ (రృహ్త్ అనే స్తమ
గానము) గానముతో స్తితిస్తిరు. ఈ ఉతిమమైన
రృహ్తాు మను పరమాతమ సవ రూపముగా భావించాలి.

గాయశ్రతి ఛంద్సుు

వేద ఋక్ మంబ్తములలో అక్షర సంఖ్య

బ్కమరదధముగా (ఒక పదములో ఇన్ని అక్షరములే
ఉండాలి, ఒక మంబ్తము, శ్లోకములో ఇన్ని ాదములే
ఉండాలి) ఉండే వయ వసిను ఛందస్తు అంటారు.
స్తమారు 26 ఛందస్తు లు ఉన్ని యి. అందులో
ముఖ్య మైనవి - 1. గాయశ్రతి, 2. ఉషిాకుక , 3.
అనుష్ణటప్పప , 4. బృహతి, 5. ప్ంక్త ి, 6. శ్రతిష్ణటప్పప , 7.
జగతి. గాయబ్తి ఛందస్తు లో – మంబ్తములో ఒకొక కక
ాదములో ఎన్నమిి (8) చొపుు న, మూడు (3)
272
ాదములు ఉంటాయి. మొతిము 24 అక్షరములు
ఉంటాయి. ఈ విధమైన మంబ్తములను గాయబ్తి
ఛందస్తు మంబ్తములు అంటారు. యజము ా లలో
గాయబ్తి ఛందస్తు మంబ్తములు ఎకక వగా
ఉంటాయి. ఇహ్ లోకమునక, పర లోకములక
సంరంధము తీస్తకవచేచ ి గాయబ్తి ఛందస్తు .
అటువంటి గాయబ్తి ఛందస్తు ద్యవ రా పరమాతమ ను
ఉాసన చేసే బ్పబ్క్తయ అనుసరసేి, పరమాతమ క
దగ గర చేరుట్క అవకాశ్ము పెరుగుత్తంి.

ఛందో య ప్నిషత్ – 3-12-1, 2 – “గాయశ్రతీ

వా ఇద్ంసర్ి ం భూతం య ద్వద్ం క్తఞ్చి వాగైి
గాయశ్రతీ వాగాి ఇద్ం సర్ి ం భూతం గాయతి చ
శ్రతాయఽ చ I య్యవై సా గాయశ్రతీ యం వా
వసాయేయం ప్ృధవయ సాయ ం హీద్ం సర్ి ం
భూతం శ్రప్తిషిటత తా వ నాతిీయఽ -
మనము తెలుస్తకని ి సరవ ం గాయబ్తీయే. వాకక
గాయబ్తీ. అన్ని రకముల భయమును తొలగించు
వాకక గానము చేయుచుని ి. ఈ పృథివి అంతా
గాయబ్తీయే. ఈ దేహ్ము, హ్ృదయము, బ్ాణము,
ఇంబ్ియములు అనీి గాయబ్తీయే.

మర్ీ
ీ ర్ ష మసము

భారతీయ తెలుగు సంవతు రములో 12 నెలలు,

6 ఋత్తవులు ఉన్ని యి. ఒకొక కక ఋత్తవులో రండు
నెలలు ఉంటాయి. హేమంత ఋత్తవులో మొదటి
273
నెల మారశ్ర
గ ర ి మాసము. అంతవరక వర ి ఋత్తవులో
వరము
ి లు విస్తిరముగా పడి, శ్రత్ ఋత్తవులో
వరముి లు కొిద, కొిదగా తగి గ, నీరు తేట్ పడిన తరువాత,
హేమంత ఋత్తవు, మార గ శ్రర ి మాసము
మొదలవుత్తంి. ఈ ఋత్తవులో సమశ్రతోషణ
వాతావరణము ఏరు డి ఆహ్మోదకరముగా ఉంటుంి.
పుణయ కారయ ములక, తీర ి య్యబ్తలక అనువైన
కాలము. మారశ్ర గ ర ి మాసము పరమాతమ సవ రూపముగా
భావించాలి. ఋత్తవులు, తెలుగు నెలల
వివరములు :

ఋత్సవులు తెలుగు ఇంగీ ేష్ణ

నెలలు నెలలు

వసంత చైబ్తము, ఏబ్పల్, మే

ఋత్సవు వైశాఖ్ము

బ్గీషమ ఋత్తవు జయ షఠము, జూన్, జూలై

ఆష్ఢము
వర ి ఋత్తవు బ్శావణము, ఆగష్యి,
భాబ్దపదము సెపెం
ి రర్

శ్రత్ రుత్తవు ఆశ్వ యుజము, అకోిరర్,

కారీికము నవంరరు

హేమంత మర్ీ ీ ర్ము

ష , డిసెంరర్,
ఋత్తవు పుషయ ము జనవర

274
శశర ఋత్తవు మాఘము, ఫిబ్రవర, మారచ
ఫాలుగణము

వసంత ఋత్సవు

వసంత ఋత్తవులో కొతి, కొతి అనేక రకముల

పూలతో, చగుళ్తోో అలరారుతూ (ఉలాోసముతో) భూమి
శ్లభిలుోతూ ఉంటుంి. కొన్ని బ్పదేశ్ములలో
తీబ్వమైన చలి తగి గ, మనోహ్రమైన వాతావరణముతో
ఉంటుంి. కాలములో వసంత ఋత్తవులో వైిక
బ్క్తయలు యజము ా లు, య్యగములు, ఉపనయన
సంస్తక రములు చేయుట్క అనుకూలముగా ఉండే
ఉతిమమైన కాలము. ఋత్తవులలో వసంత ఋత్తవు
బ్పతేయ కమైని, కారటిి వసంత ఋత్తవును పరమాతమ
సవ రూపముగా భావించాలి.

ూయ తం ఛలయతామరమ
ఽజరిజరి నామహం।
జయోఽరమ వయ వసాయోఽరమ సతి ం
సతి వతామహం ॥ 36 ॥

వంచన చేర వారిలో, ూయ తముగా

(జూద్ముగా) న్నను ఉనాన ను. ఽజరి లలో
(ప్ర్థశ్రకమము ఉనన వా ళ్ేలో, అధకార్ము ఉనన

275
వా ళ్ేలో, జవదాట్ని ఆజల న ను ఇవి గలిగే
వా ళ్ేలో ), ఽజో రూప్ముగా న్నను ఉనాన ను.

న్నను జయ రూప్ములో ఉనాన ను. ఆ

జయము కోసము చేర వయ వసాయ రూప్ములో
(ఉదోయ గ రూప్ములో) న్నను ఉనాన ను. ఆ
ఉదోయ గములకు కార్ణమైన మనవుల లోప్ము
సతి ం (అసాధ్యర్ణమైన సతాి, సామర్య ధ ము, శ్క్త ి,
బలము) రూప్ములో న్నను ఉనాన ను.
సాతిి కమైన ప్పరుష్ణలలో సతి గుణ రూప్ములో
కూడా న్నను ఉనాన ను.

ూయ తము (జూద్ము)

వంచ చేసే వారలో వంచన అనే బ్క్తయ

దూయ తము (జూదము) పరమాతమ రూపమే. దూయ తము
మూలముగా ాండవులు (అరుునుడు) రాజయ ము
పోయి, బ్ౌపి వస్త్స్తిపహ్రణము, అవమానములు
పడి, ద్యసయ ము చేస్థ చాలా కషము
ి లు పడాిడు. కారటిి
అరుునుడి మనస్తు లో రరవులు దూయ తము ద్యవ రా
చేస్థన వంచన మీద దేవ షము పోలేదు. పరమాతమ
తతివ జ్ఞానము ొంంద్యలంట్ల ఎవర మీద, ఏ బ్క్తయ
మీద, ఏ వస్తివు మీద, కషి స్తఖ్ముల మీద రాగము,
దేవ షము ఉండకూడదు. అందుచేత పరమాతమ
దూయ తములో ఉన్ని ను అన్న చెపు అరుునుడిక్త
రరవుల మీద, దూయ తము మీద ఉని దేవ షము
పోవాలన్న ఉదేదశ్ము. వాటి మీద పరమాతమ భావన
276
ఉని పుు డు ఎంత చెడ,ి దేవ షమైన జీవుడు, కారయ ము,
వస్తివు అయిన్న అవనీి మంగళ్కరముగా
మారతాయి. ఇందులో పరమాతమ వంచనను,
దూయ తమును (జూదము) బ్పోతు హించుట్ లేదు.

ఽజో రూప్ము

పరాబ్కమముతో, స్తమరయ ి ముతో, అధికారముతో,

తప శ్క్తతో
ి ఉని వా ళ్ళో ఆజ ా వేసేి తిరుగుండదు,
ఎవవ రూ అతిబ్కమించ లేరు. అటువంటి వారలో
ఉని తేజో రూపము పరమాతమ సవ రూపమే.

జయము

పైన చెపు న తేజో రూపము ఉని వా ళ్ళో ఏదో

గెలిచ సంాించుకని దే. ఆ గెలుపు, జయము
పరమాతమ రూపమే.

వయ వసాయము (ఉదోయ గము)

పైన చెపు న జయము స్థిర న్నశ్చ యముతో

చేస్థన బ్పయతి ము (ఉదోయ గము) ద్యవ రానే
కలుగుత్తంి. ఆ జయమునక కారణమైన
వయ వస్తయము (ఉదోయ గము, బ్పయతి ము) పరమాతమ
సవ రూపమే.

277
సతి ం (సతాి, సామర్య ధ ము, శ్క్త ి)

ఎవర లోపల సతివ ం (అస్తధ్యరణమైన సతాి ,

స్తమరయ ధ ము, శ్క్త,ి రలము) ఉంటుందో వారు పైన
చెపు న జయమునక కారణమైన వయ వస్తయము
చేయగలరు. అటువంటి సతివ ం పరమాతమ
సవ రూపమే.

సత ి గుణము

ఎవరలో స్తతిివ క గుణము ఎకక వగా ఉంటుందో

వారలో పైన చెపు న సతివ ం ఉంటుంి. అటువంటి
సతివ నక కారణమైన సతివ గుణము పరమాతమ
సవ రూపమే. పైన చెపు న అన్ని ఉతిమ ివయ
గుణములక మూలము సతివ గుణము. ఎవరైతే సతివ
గుణమును అభివృిధ చేస్తకోగలుగుతారో, వారలో
సతివ ం (సతాి , రలము), వయ వస్తయము, జయము,
తేజో రూపము కలుగుతాయి.

దూయ తము (జూదము) తామస గుణము యొకక

బ్పవృతిి. తేజో రూపము, జయము, వయ వస్తయము,
రాజస గుణము యొకక బ్పవృతిి. సతివ ం, సతివ
గుణము యొకక బ్పవృతిి. ఈ మూడు గుణములలో
పరమాతేమ వాయ పి అయి ఉన్ని డు అనే భావన
ఉండాలి.

278
వృషీానాం వాసుదేవోఽరమ ప్పండవానాం
ధనంజయః ।
మునీనామప్య హం వాయ సః కవీనాముశ్నా కవిః ॥
37 ॥

వృషీట వంశ్ములో ప్పటిటన వారిలో

వసుదేవుడి కుమరుడు అయన శ్రీకృష్ణాడు, నా
(ప్ర్మతమ ) రూప్ . ప్పండు ర్థజు యొకక
ప్పశ్రత్సలలో ధనంజయ (అరుునుడు) రూప్ములో
న్నను ఉనాన ను.

వేద్ములను విభజించిన, అష్ణటద్శ్

ప్పర్థణములను ర్చించిన వేద్వాయ స మహ్మ ముని
రూప్ములో న్నన్న ఉనాన ను. భూత కాలములో
జరిగినవి బాగా చూడగలిగిన వారిలో, గొప్ప కవి
అయన శుశ్రకాచారుయ డి రూప్ములో ఉనాన ను.

వాసుదేవ

కృష్యణడి వంశ్ములో పూరవ జుడు అయిన వృష్క ి

ఉన్ని డు. ఆయన పేరుతో అయిన వృష్క ి
వంశ్ములోన్న వారు ఎవవ రూ రాజు కాలేదు.
వస్తదేవుడు, కశ్య ప బ్పజ్ఞపతి (జీవులు ఈయన
ద్యవ రానే జనమ ఎతాి రు) యొకక అవతారము.
వాస్తదేవుడు పుటిినపుు డు ఆకాశ్ములో దేవ
దుందుభిలు బ్మోగినవి. అందుచేత వస్తదేవుడిక్త
అనకదుందుభి (రాక్షస సంహ్మరము బ్ారంభము
279
యొకక సూచన) అనే పేరు కూడా ఉని ి.
వాస్తదేవుడి కమారుడిగా పుటిిన ననుి (శ్ర ీకృష్యణడు)
పరమాతమ రూపముగా భావించు.

ధనంజయ (అరుునుడు)

ధరమ రాజు రాజసూయ య్యగము చేయుట్క

ఉతిర ికక లో ఉని ఇతర దేశ్ముల రాజులను
గెలవాలి మరయు య్యగమునక చాలా ధనము
అవసరము. అరుునుడు ఇతర దేశ్ములు రాజులను
గెలిచ, య్యగమునక కావలస్థన ధనము
తెచచ నందున, అరుునుడిక్త ధనంజయ అనే పేరు
బ్పస్థదమై
ధ ని. ధనంజయుడిగా బ్పస్థిధక్త ఎక్తక న, మహ్మ
బ్పతాపవంత్తడివి అయిన నీ రూపములో నేను
(పరమాతమ ) నేను ఉన్ని ను. నీలో కొంచముగా ఉని
తతివ జ్ఞాన అరత హ ను పెంచుకనే బ్పయతి ములో,
నీయందు నీవే పరమాతమ భావన చేస్తకోవాలి. నీ
యందు ఉండే శ్క్త,ి బ్పతాపము, సదుగణములు అనీి
పరమాతమ యొకక విభూత్తలే అన్న భావించ, నీవు
పరమాతమ యొకక అంశ్ము అనే భావనతో స్తధనను
చేస్తకంట్ల, నీక తతివ జ్ఞానము కలుగుత్తంి.

వాయ స మహరి ష

అన్ని అంశ్ములను మననము చేస్థ

బ్పస్తివించగల స్తమరయ ి ము ఉని వా ళ్లో
ో వేద వాయ స
మహ్ర ి బ్పధమ స్తినములో వస్తిడు. వేద వాయ స
280
మహ్రక్తి తెలియన్న అంశ్ము అనేదే లేదు. వేద వాయ స
మహ్ర ి పూరవ జనమ లో అాంతరతముడు (విష్యణవు
యొకక అవతారము). ఆయన యొకక మరో
అవతారము ఈ జనమ లో వేద వాయ స మహ్ర.ి వేద వాయ స
మహ్ర ి తంబ్డి పరాశ్ర మహ్ర,ి తలిో సతయ వతి లేద్య
మతు య గంధి (చేపల వాసన గల) లేద్య యోజనగంధి
(పరాశ్ర మహ్ర ి ద్యవ రా యోజనముల దూరము
స్తగంధ వాసనలు వదజలో గలిగే వరము ొంంిని).
ద్యవ పరయుగము అంతములో బ్రహ్మ చార అయిన
పరాశ్ర మహ్రక్తి , వివాహ్ము కాన్న సతయ వతిక్త
(తరువాత మరొకరన్న వివాహ్ము చేస్తకోబోయేి)
ద్వవిక సంకలు ముతో, సదోయ గరభ ములో
(అపు టికపుు డు గరభ ము ద్యలిచ , పుబ్త్తడు
పుట్ిట్ము) వేద వాయ స్తడు అవతరంచాడు. ఆయనక,
గరభ వాసము, బాలయ ము లేదు. అవతరంచన
వంట్నే వేద వాయ స్తడు ఎబ్రన్న జడలతో, దండ,
కమండలము ధరంచ, తపస్తు క వళ్ళ పోయ్యడు.

వేద వాయ స మహ్రక్తి , కలి యుగములో

మానవులు ఏలా ఉంటారో, బ్పవరిస్తిరో ఆయనక
ముందే తెలుస్త. కలి యుగములో మావులక,
ఆయువు చాలా తకక వు గాను, శ్రీర పరమాణము
చని ి గాను, మేధ్య శ్క్త ి (ధ్యరణా శ్క్త ి కల బుిధ) చాలా
తకక వగానూ బ్గహించాడు. అంతవరకూ
అఖ్ండమైన వేద రాశ అంతా ఒకటిగా ఉండేి. కలి
యుగములో మానవులు ఆ వేద రాశన్న అభయ స్థంచ,
గురుి పెటుికొనుట్ అసంభవము అన్న తెలుస్తకొన్న,
281
ఒకొక కొక ళ్ళళ కొంత కనీసము భాగమైన్న అభయ స్థంచ
గురుిపెటుికంటారు అనే ఉదేదశ్ముతో వేదమును
న్నలుగు శాఖ్లుగా విభాగము చేస్థన్నడు. వేదములు
అరము ధ చేస్తకనేందుక వేద్యంగములు, ఉప
వేదములు, బ్రహ్మ సూబ్తములు రచంచారు.
మానవులు ధరమ మారము గ లో నడచుకందుక, తతివ
జ్ఞానమును, వివిధ దేవతా ఉాసనలను బోధిసూి 18
పురాణములను, ఉప పురాణములను,
మహ్మభారతము అనే ఇతిహ్మసమును రచంచారు.
అటువంటి వేద వాయ స మహ్ర ి న్న యొకక
రూాంతరమే.

శుశ్రకాచారుయ లు

కవులలో సరోవ తిమమైన కవి, రృగు మహ్ర ి

కమారుడు, ఉశ్నుడు అను పేరు కలిగిన
శుబ్కాచారుయ డు న్న రూాంతరమే. జోయ తి శాస్త్సిము
బ్పకారము శుబ్క బ్గహ్ము బ్పభావము ఉని వా ళ్ క ో
లలిత కళ్లు మీద ఆసక్త ి ఉంటుంి. రృగు మహ్ర ి
తప శ్క్తతో,ి శుబ్కాచారుయ డు ఒక కలు ము ఆయుస్తు తో
(1000 మహ్మ యుగములు) పుటాిడు. గొపు తప శ్క్త ి
కలవాడు. తతివ జ్ఞానమునక దగ గరలో ఉని వాడు.
ఆయన రాక్షస్తలక గురువుగా వా ళ్క ో మార గ
దరశ నము చేసూి, నవ బ్గహ్ములలో ఒకరగా
మానవులక సేవలు అంిస్తిన్ని డు. శుబ్క నీతి
శాస్త్సిమును, అర ధ శాస్త్సిమును రచంచారు. దేవత
గురువైన రృహ్సు తిక్త, రాక్షస్తల గురువైన
282
శుబ్కాచారుయ డిక్త సమానమైన గౌరవము ఉని ి.
బ్కాంతదరశ (జోయ తిష, భవిషయ దరశ ) కలవాడు.
అటువంటి శుబ్కాచారుయ డు న్న యొకక రూాంతరమే.

ద్ండో ద్మయతామరమ నీతిర్రమ జిగీషతాం ।

మౌనం చైవారమ గుహ్మయ నాం ాననం
ాననవతామహం ॥ 38 ॥

ద్మన = అణచుట్, ద్ండము. మనవులను

సరైన మర్ముీ లో నడిపించుట్కు ద్ండన
విధంచే వారిలో, న్నను ద్ండ రూప్ములో
ఉనాన ను. జయమును కోరేవారిలో న్నను నీతి
రూప్ములో ఉనాన ను.

గుహయ ముగా, దాచిపెటాటలి అన్న

విషయములలో న్నను మౌనములో ఉనాన ను.
తతి ాననులలో ఉండే తతి ానన
సి రూప్ముగా న్నను ఉనాన ను.

ద్మన (ద్ండన)

మానవులు లోక వయ వహ్మరములలో, ధ్యరమ కముగా

సరైన మారము
గ లో నడచుట్క వా ళ్క ో ఒక
బ్పోతాు హ్ము అవసరము. బ్పోతాు హ్ము ఉన్ని సరే
మానవులు సరైన మారము గ లో నడుస్తిరు అనే
నమమ కము లేదు. మానవులు సరైన మారము గ లో
నడవకపోతే దండన వయ వసి అనేి కూడా చాలా
283
అవసరము. దండన భయము లేకపోతే మానవులు
సరైన మారము గ లో నడవరు. అందుచేత మహ్మత్తమ లు
దండన వయ వసిను, ఆ వయ వసిను సరగాగ నడుపుట్క
ఒక నీతి శాస్త్సిమును (దండ నీతి) తయ్యరుచేస్థ
పెటాిరు. రృహ్సు తి, శుబ్కాచారుయ లు దండ నీతి
శాస్త్సిము, అర ధ శాస్త్సిము బ్వాశారు. చాణకయ డు,
రటిలుయ డు (వాతాు యనుడు) అర ధ శాస్త్సిము మరయు
ఇంకా అనేక మంి ఇంకా పెంొంంించారు.

చాణికయ డు అర ధ శాస్త్సిము బ్ారంభము లోనే -

“తీక్ష్ ా ద్ండః భూతానా ఉదేి జ నీయః, మృదు
ద్ండః ప్రిభూయఽ, యధ్యర్హః ద్ండః పూజయ ః
I సువిానత శ్రప్ణీతోహి ద్ండః శ్రప్ాః
ధర్థమ ర్కా ధ మైః రోయ జయతి” - సరైన దండన్న పదదతి,
విధ్యనము లేకండా, ఇషము ి వచచ నటుో తీబ్వమైన
దండన విధిసేి, ఆ రాజయ ము న్నలరడదు. ఆ
రాజయ ములో బ్పజలక విపరీత, వయ తిరేక ధోరణి
ఏరు డుత్తంి. దండన తీబ్వత తగి గంచనట్ోయితే,
రాజుగార మీద భయము, గౌరవము తగి గ, ాలన సరగాగ
స్తగదు. చేస్థన తపుు క తగిన, సరైన దండన విధిసేి,
ఆ రాజు పూజుయ డు అవుతాడు, ఆ రాజయ ాలన సరగాగ
నడిచ, ఆ రాజయ ములోన్న బ్పజలు ధరమ మును,
అరము ధ ను, కోరన కోరకలు ఫలితములు ొంందుట్క
మారము గ చకక గా ఏరు డుత్తంి.

284
నీతి, అర్ ధ శాస్త్సిము

గెలుపు ఎలా కలుగుత్తంి అనే అనేవ ష్టసేి,

అనేక మారము గ లు, ఉాయములు ఉండవచుచ ను.
కాన్న వాటి అన్ని టిలోనూ సరోవ తిమమైని నీతి అనేి
మొదటిి. నీతి ధరమ ముతో కలిస్థ ఉండాలి. ధరమ ము
లేన్న నీతి లేన్న (మోసముతో, దొంగిలించ,
అన్నయ యముతో) గెలుపు పరాజయము కంటె
హీనమైని. ధరమ ము, నీతి ఉంట్ల పరాజయము
కూడా జయముతో సమానము. అలాంటి నీతి
పరమాతమ యొకక విభూతిగా భావించాలి.

మౌనము

రహ్సయ ములను ద్యచుట్క చేసే

బ్పయతి ములలో మౌనము విశేషమైని. విలువైన
ఆలోచనలు, రహ్సయ ములను ద్యచుట్క మౌనముగా
ఉంట్ల మనస్తు లోన్న విషయములు ఇతరులక
తెలియదు. నేను మౌన సవ రూపములో ఉన్ని ను.

ాననము

తతివ జ్ఞానము కోసము అవసరమైన

ఉపదేశ్ము, బ్శావణ, మనన, న్నధిధ్యయ సన అనే
రహ్సయ మైన స్తధనములలో న్నధిధ్యయ సను
బ్పతేయ కముగా చెపుు త్తన్ని డు. చతిమును (బుిధ,
మనస్తు , అహ్ంకారము, సమ రణ లేక జ్ఞాపక శ్క్త)ి
285
పరశుబ్భము అనగా మనస్తు ను జయించనపుు డు
అయినపుు డు ఈ స్తధనములు స్తధయ పడతాయి.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ - “ప్పండితయ ం

నిరిి ద్య బాలేయ న తిషటఽ బాలయ ంచ
ప్పండితయ ంచ నిరిి ద్య అధః ముని అమౌనంచ
మౌనంచ నిరిి ద్య అధః“ గురువులు శష్యయ లక
తతివ జ్ఞానమును చాలా రహ్సయ ముగా చేసే
ఉపదేశ్ములలో ముఖ్య మైన మౌనము న్న
(పరమాతమ ) సవ రూపము.

బాలక లి మహ్ర,ి బాదవ మహ్ర ి దగ గరక వళ్ ో

న్నక పరమాతమ గురంచ చెపు మన్న అడిగారు. బాదయ
మహ్ర ి మౌనముగా ఊరుకన్ని డు. అపుు డు మరలా
బాలక లి మహ్ర ి రండవ స్తర అడిగితే బాదయ మహ్ర ి
మౌనముగా ఊరుకన్ని డు. బాలక లి మహ్ర ి మూడవ
స్తర అడిగారు. బాదవ మహ్ర ి “రూ మత్ ఖలు తి ం
త్స న ానాతి, ఉప్ శాంతోయ మతమ ” – నేను
చెపుు త్తన్ని ను కద్య. (బాలక లి మహ్ర,ి అదేమిటి,
నోరే తెరవ లేదు కద్య అన్న అంట్ల). నీక అరము ధ
కావట్ లేదు. ఏ విధముగానూ బ్ాపంచక
విషయములతో సంరంధము లేన్న పరశుదదమైన
సవ రూపమే పరమాతమ . ఆ విషయమును నోటితో
చెపు తే (నోరు, మాట్ బ్ాపంచక విషయములు)
పరమాతమ బ్ాపంచక విషయములతో కలిస్థ
ఉని వాడు అన్న అరము ధ చేస్తకంటావు. అందుచేత
పరమాతమ యొకక విశుదమై ధ న తతివ మును చెపుు ట్క
286
మౌనముగా ఉన్ని ను. పరమాతమ తతివ ము
అరమ ి యేయ యోగయ త ఉంట్ల, న్న మౌన ఉపదేశ్ము
ద్యవ రా పరమాతమ తతివ ము అరమ ి వుత్తంి.

యచాి పి సర్ి భూతానాం బీజం తద్హమరుున।

న తద్రి వినా యత్ సాయ త్ మయ్య భూతం
చర్థచర్ం ॥ 39 ॥

ఓ అరుునా I జీవము కలిగిన శ్రప్తీ శ్రీర్ము,

జీవము లేని శ్రప్తీ వసుివులకు, అనిన
భూతములకు బీజమును న్నను. సర్ి
భూతములకు మూలమైన శ్రతిగుణతమ కమైన
మూల శ్రప్కృతిని న్నను.

కద్వలే జీవులు, జీవము లేని కద్లినవి

వసుివులు అనీన , న్నను లేకుండా ఏద్గ లేదు.
బీజము

జీవుల శ్రీరములక, జీవము లేన్న అన్ని

వస్తివులక, అన్ని భూతములక మూలమైన
బ్తిగుణాతమ కమైన మూల బ్పకృతిగా ఉండే మాయ
కూడా న్న యొకక విభూతే. ఆ బ్పకృతి (మాయ) న్న
అదుపు, ఆజల ా లో ఉండి, సృష్ట ి చేయుట్క న్న యొకక
స్తధనము. అి నేనే అయి ఉన్ని ను. న్న కంటె అి
వేరుగా లేదు. వాటిమీద నేను ఆధ్యరపడలేదు. వీటితో
న్నక ఏ సంరంధము లేకండా నేను ఉన్ని ను. అవి
లేక పోయిన్న నేను ఉంటాను. కాన్న వాటిక్త న్నతో
287
సంరంధము ఉంి. అవనీి న్న మీద ఆధ్యరపడి
ఉన్ని యి. న్నతో సంరంధము లేకండా వాటి యొకక
ఉన్నక్త, అస్థితవ ము ఉండదు. న్నతో సంరంధము
లేకండా అవి ఉండవు, ఉండలేవు.

కిలేవి, కదలనవి, కారయ ములు, కారణములు

అన్ని ంటికీ మూలమైన బ్తిగుణాతమ కమైన మూల
బ్పకృతి (మాయ), న్నతో సంరంధము ఉని పుు డే అవి
ఉని టు,ో సంరంధము లేనట్ోయితే అవి శూనయ ము
అయినటుో.

జగదుీరు ఆద్వ శ్ంకర్థచార్య - ద్ృక్ ద్ృశ్య

వివేకము శ్రప్కర్ణములో – 20 - “ఆరి భాతి శ్రపియం
రూప్ం నామ చేతయ ంస ప్ంచకం అద్య శ్రతయం
శ్రబహమ రూప్ం జగశ్రూప్ం తతో ద్ి యం” – ఉన్నక్త
(ఉని ి – పరమాతమ సవ రూపమునక చెంిని),
కాంతి, ఇషమై ి ని, ఆకారము, న్నమము, అనీి ఈ
బ్ాపంచక విషయములక సంరంధించనవి.
మొదటి మూడు (అస్థి, భాతి, బ్పయం) బ్రహ్మ
తతివ ము. మిగిలిన రండు (రూపము, న్నమము)
బ్ాపంచకము. బ్పకృతిక్త, బ్ాపంచక వస్తివు లక
ఉన్నక్త (ఉని ి) ఉండాలంట్ల పరమాతమ తో
సంరంధము ఉండాలి.

నాంతోఽరి మమ ద్వవాయ నాం విభూతీనాం

ప్ర్ంతప్ ।

288
ఏష తూదేయశ్తః శ్రపోకోి విభూఽరిి సిరో మయ్య
॥40॥

శ్శ్రత్సవులను అణచ గలిగే సామర్య థ ము

కలవాడా I నా ద్వవయ మైన, అలౌక్తకమైన
(శ్రప్కృతితో సంబంధము లేని, శ్రప్కృతిన్న
అదుప్పలో ఉంచుకున్న) విభూత్సలకు అంతము
అన్నద్వ లేన్నలేదు.

నా అనంతమైన విభూత్సలలో,
ఇంతవర్కూ న్నను చెపిప న నా విభూత్సలు ఒక
భాగము మశ్రత .

మన రయట్ ఉండే శ్బ్త్తవులు అణచగలిగిన

నీవు మన లోపల ఉండే శ్బ్త్తవులను (రాగ
దేవ షములు, కామ, బ్కోధ, లోభ, మోహ్, మద,
మాతు రయ ము) అణచగలిగితే నేను చెపు నవి
అరమ ి వుత్తంి. నేను చెపు న విభూత్తలలో ఆ, య్య
మానవులు, వస్తివుల మీద ఉండే రాగ దేవ షములను
తొలగించుకొన్న, వాటిలో పరమాతమ ఉన్ని డనే
భావనను పెంచుకొన్న, అన్ని ంటిలోనూ పరమాతమ
సమానతవ ముగా కొలువై ఉన్ని డన్న భావన
ొంందగలిగితే, తరువాత మెలోమెలోగా ఆ వస్తివు లను
తపు ంచ, పరమాతమ మీద భావనే మిగులుచ కొన్న,
తతివ జ్ఞానమునక దగ గర అవవచుచ ను.

289
యద్య ద్వి భూతిమతు తి ం శ్రీమూరిత
ు వ
వా।
తతిదేవావగచఛ తి ం మమ ఽజోంఽశ్సంభవం
॥ 41 ॥

ఈ శ్రప్ప్ంచములో ఉండే అనిన శ్రప్పణులలో,

వసుివులలో లేక ఏ శ్రప్పణిలోనైనా, వసుివులోనైనా
ఏ విభూతి, విశ్లషమైన కాంతితోనో,
శ్రప్కాశ్ముతోనో, బలముతోనో, ఉతాు హముతోనో,
శ్రప్తాప్ముతోనో ఉనాన

ఆ య్య శ్రప్పణులను, వసుివులను నా యొకక

ఽజసుు , చైతనయ ము యొకక ఒకక అంశ్ముతో
ప్పటిటనవే అని అర్ము ధ చేసుకో. అవి నా
అంశ్ముగా, భాగముగా తెలుసుకొని వాటిలో నా
భావనను పెంచుకో.

శ్ర ీకృష్యణడు ఎలోపుు డూ వేణువును పటుికొన్న

ఉంటాడు. ఇి అందరకీ తెలిస్థన విషయమే. శ్ర ీ
కృష్యణడిక్త వేణువు అంత దగ గరలో, అన్ని
సమయములలో ఎవవ రూ ఉండలేదు. వేణువులో
ఉని బ్పతేయ కత ఏమిట ఎవవ రకీ తెలియలేదు.
రుక్తమ ణీ దేవిక్త వేణువు బ్పతేయ కత తెలుస్తకోవాలన్న,
ఒకరోజు శ్ర ీ కృష్యణడు న్నబ్దపోత్తంట్ల, వేణువున్న బ్పకక క
తీస్తకవళ్,ో వేణువులో బ్ాణ బ్పతిషఠ చేస్థ, వేణువున్న,
ద్యన్న బ్పతేయ కత ఏమిటి చెపు మన్న అడిగింి. వేణువు
న్నకూ తెలియదు అన్న చెపు ంి. వేణువు పుటుి
290
పూరోవ తిరములు చెపు మనగా, వేణువు ఒక చెటుి
కొమమ గా ఉండి, అి ఎండిపోగా, ద్యన్నన్న కోస్థ, శుబ్భము
చేస్థ, లోపల ఖ్యళ్ళచేస్థ, కొన్ని కని ములు పెటాిరు. న్న
లోపల ఏమీ లేదు. న్న లోపల అంతా ఖ్యళ్ళగా ఉంి.
అందుచేత శ్ర ీకృష్యణడు ననుి దగ గరగా తీస్తకొన్న,
ఎపుు డూ తన తోట్ల ఉంచుకంటాడు. కాన్న మిగిలిన
వాళ్ళ ందరలో, వాళ్ళ మనస్తు లో ఎనోి కోరకలు, రాగ,
దేవ షములు, వాయ మోహ్ము, కోపము, ఇంకా ఎనోి
దోషములు, భావములతో మనస్తు అంతా
న్నండిపోయి ఉంటుంి. ఉంటాయి.
అలాంటివాళ్ళళ క పరమాతమ దగ గరక వళ్ళళ , ఉండే
అవకాశ్ము ఉండదు.
అందుచేత వీట్న్ని టినీ మనస్తు లో నుండి
తీస్థవేస్థ, మనస్తు ను శుబ్భము చేస్తకోవాలి. ఇి
చెయ్యయ లంట్ల, సతక రమ ఆచరణ (3-16 శ్లోకము
చూడుము) చేసూి, ఆ య్య వయ కి లను, వస్తివు లలో
పరమాతమ యొకక రూాంతరములుగా, విభూత్తలుగా
భావిసూి, వాటిపై సమతా భావము కలిగినపుు డు, ఆ
భావన పెరగి అవనీి పరమాతేమ అనే భావన కలిగి
అంతఃకరణము పరశుదమై ధ నపుు డు పరమాతమ
తతివ ము ొంందుట్క అరత హ కలుగుత్తంి.

అథవా బహునైఽన క్తం ానఽన తవారుున ।

విషటభాయ హమిద్ం కృతు న కాంశ్లన రథతో జగత్
॥ 42 ॥

291
 ఇలా చాలా శ్రప్పణులలో, వసుివులలో
విడివిడిగా ప్ర్మతమ ను భావించుట్, ఒక సాథయ
దాటినా తరువాత అనవసర్ము. ఆ సాథయ చేరిన
తరువాత నీకు కూడా ఆ భావన అనవసర్ము.

ఈ సర్ి జగత్సిను ఈ సృషిటని అంతా

ప్ర్మతమ నిండి ఉనాన డు, ప్టుటకొని ఉనాన డు
అని అర్ము ధ చేసుకోవాలి. ప్ర్మతమ కు నాలుగు
భాగములు ఉనాన యని అని అనుకొని,
అందులోని ఒక భాగముతో, అంశ్ముతో ఈ
శ్రప్ప్ంచము అంతా వాయ పించి ఉనాన డు. ఈ
శ్రప్ప్ంచము అంతా ప్ర్మతమ యొకక ఆ ఒకక
అంశ్ము యొకక రూప్ . మిగిలి మూడు
భాగములు ఈ సృషిటక్త అతీతముగా ఉనన ద్వ.

ఛందో య ప్నిషత్ – 3-12-6 – “తావా ససయ

మహిమ తతో ాయ య్యంశ్ి ప్పరుషః, ప్పదోసయ
సర్థి భూతాని శ్రతిప్పదాసాయ మృతం ద్వవీతి” – ఆ
పరమాతమ మహిమ మనక తెలిస్థనద్యన్న కంటె ఎంతో
ఎకక వ. ఈ సమసి జగత్తో అంతా ఆ పరమాత్తమ న్న
(పురుష్యన్న) న్నలుగవ వంత్తగా ఉని ి. మిగతా
మూడు భాగములు ఎవవ రకీ తెలియన్న ఆ
పరమాత్తమ న్న లోకములో అమృతముగా ఉని ి.

ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు

ఉప్నిషత్సు శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి

292
శ్రీకృష్ణారుున సంవాదే విభూతియో నామ
ద్శ్మోఽధ్యయ యః ॥ 10 ॥

మంగళా శోేకములు
యశ్రతయోగేశ్ి ర్ః కృషోా యశ్రత ప్పరోధ ధనుర్ర్
ధ ఃl
తశ్రత శ్రీరిి జయో భూతిస్త్రుధవా నీతిమతిర్మ మ ll
అధ క్ష్మ శ్రప్పర్నా
ధ
యద్క్ష్ర్ప్ద్శ్రభషటం మశ్రతాహీనం చ యద్భ వేత్ l
తతు ర్ి ం క్ష్మయ తాం దేవ నార్థయణ నమోసుిఽ
ll
అధ భగవత్ సమర్ప ణమ్
కాయేన వాచా మనరంశ్రద్వయైర్థి
బుధ్యయ తమ నావా శ్రప్కృఽ సి భావాత్ l
కరోమి యద్య త్ సకలం ప్ర్స్మమ
నార్థయణయేతి సమర్ప య్యమి ll
అధ లోకక్షేమ శ్రప్పర్నా
ధ
సరేి భవంత్స సుఖినః సరేి సంత్స నిర్థమయ్యః
l
సరేి భశ్రదాణి ప్శ్య ంత్స మ కశిి త్
దుఃఖభాగభ వేత్ ll
అధ మంగళ్మ్

293
శ్రశియః కంతాయ కళాయ ణ నిధయే నిధయేరినాధ మ్
l
శ్రీవేంకట్ నివాశాయ శ్రీనివాసాయ మంగళ్మ్ ll
కృషా నామ సంీర్న
ి
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l

294
ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు ఉప్నిషత్సు
శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి శ్రీకృష్ణారుున
సంవాదే విశ్ి రూప్ద్ర్శ నయో నామ
ఏకాద్శోఽధ్యయ యః ॥
అరుున ఉవాచ ।
మద్నుశ్రగహ్మయ ప్ర్మం
గుహయ మధ్యయ తమ సంజినతం ।
యతి యోక ిం వచరిన మోహోఽయం విగతో
మమ ॥ 1 ॥

అరుునుడు ఇలా అంటునాన డు. నా మీద్

అనుశ్రగహముతో చాలా గొప్ప , అతి ర్హసయ మైన
ఆతమ సి రూప్ము యొకక ాననము బోధంచావు.

నీ ఉప్దేశ్ వాకయ ములను వినన తరువాత,

నాకు ఉనన మోహము, అాననము తొలగిపోయనద్వ.

నేను యుదధములో న్న వా ళ్ను

ో , సంహ్ర స్తిను
అనే న్నలో ఉని మోహ్ము, అజ్ఞానము
తొలగిపోయిని. న్న వాళ్ళళ , పరాయివా ళ్ళో అనే బేధము
లేకండా అందరనీ సమానతవ భావముతో చూడాలన్న,
ఆతమ సవ రూపమునక జనమ , మరణములు లేవన్న,
న్నతయ మన్న అరమ ధ యింి. ఈ యుదధమునక నేను
కరిను అనే భావము, నేను యుదదము చేయను అని
ద్యన్నక్త, నీవు బోధించన ఆతమ సవ రూపమునక ఏ
కరిృతవ ము అంట్దు, న్న సవ ధరమ ము నేను
295
ాటించాలి, న్న కరివయ ము నేను చెయ్యయ లి అన్న
అరమ ధ యింి (1 నుండి 6 అధ్యయ యముల
స్తరాంశ్ము).

భవాప్య యౌ హి భూతానాం శ్రశుతౌ విసిర్శో మయ్య

।
తి తిః కమలప్శ్రతాక్ష్ మహ్మతమ య మపి చావయ యం ॥
2॥
ఈ సృషిటలో ప్పటిటన శ్రప్తి శ్రప్పణి (ప్ర్థ
శ్రప్కృతి), శ్రప్తి వసుివు (అప్ర్థ శ్రప్కృతి) యొకక
ప్పటుటక, లయ (విలీనము) గురించి విసాిర్ముగా
నీవు చెపిప నద్వ న్నను వినాన ను.

వీట్నిన టి ప్పటుటక, లయ (వినాశ్నము) నీ

నుండే కలుగుత్సనన వి. తామర్ పూవు యొకక
రేకుల వలె విశాలమైన న్నశ్రతములు కలవాడా I ఏ
విధమైన వినాశ్నము కాని నీ యొకక మహతయ ము,
విభూతి, గొప్ప తనము న్నను వినాన ను.

సృష్ట ి లోన్న బ్పతీి పరా బ్పకృతి, అపరా బ్పకృతి

నుండే కలు ము మొదటో పుటుిత్తన్ని యి. ఈ
అవయ కమైని బ్పకృతి నీ యొకక విభూతి మరయు నీ
ఆధీనములో ఉండి, సృష్టక్త
ి నీ స్తధనముగా
ఉపయోగపడుచుని ి. కలు ము అంతములో ఆ
అవయ కమైన ి బ్పకృతిలోనే అన్ని బ్ాణులు, వస్తివు లు
లయము (విలీనము) ొంంి న్ననుి చేరుచుని వి.
సృష్ట,ి స్థితి, లయ నీ ద్యవ రా జరుగుత్తని పు టికీ,
296
వీటితో నీక ఏ విధమైన కరిృతవ ము, సంరంధము
లేదు. నీక పుటుిక, విన్నశ్నము లేదన్న, నీ విశేషమైన
విభూత్తలు బోధించనవి అనీి , నీ తతివ ము నేను
అరముధ చేస్తకన్ని ను (7 నుండి 10 అధ్యయ యముల
స్తరాంశ్ము).

కమలప్శ్రతాక్ష్

తామర పూవు యొకక రేకల వలె విశాలమైన

నేబ్తములు, ఆ నేబ్తముల చవర భాగములో కొంచము
ఎబ్రన్న జీర కలిగి ఉండుట్ ఉతిమ మహ్మపురుష
లక్షణము. పరమాతమ యొకక సగుణ రూపములలో
హిరణయ గరుభ డు రూపములో, ఆితయ
మండలాంతరత గ మైన రూపములో ఆయన కనుి లు
పుండరీకముల (తామర పూవు) వలె ఉంటాయి.

ఛందో య ప్నిషత్ – “తసయ యధ్య యత

కప్పయ సం ప్పండరీకం ఏవం అక్షణీ”. పరమాతమ తన
విశాలమైన నేబ్తముల ద్యవ రా చూసూి బ్పపంచము
ాలన ( స్థితి) చేస్తిన్ని డు.

ఏవ తద్య థాతథ తి మ్ ఆతమ నం ప్ర్ శ్ి ర్ ।

శ్రద్ష్ణటమిచాఛ మి ఽ రూప్మ్ ఐశ్ి ర్ం ప్పరుషోతిమ
॥3॥
నీ ప్ర్మతమ సి రూప్ము గురించి, నీవు
చెపిప న విషయములు అనీన సతయ ఓ

297
ప్ర్ శ్ి రుడా (అందర కోరకలు తీరచ గల సరవ
సమరుధడా) I

న్నను నీ ద్వవయ మైన విభూత్సలతో ఉనన

ఈశ్ి ర్ రూప్మును చూడాలని కోరుకుంటునాన ను
ప్పరుష్ణలలో ఉతిముడా (అన్ని పురములలో
(పురుష్యలలో)/జీవులలో అంతరాయ మిగా ఉండి, వాళ్ళ
మనస్తు లలో ఉండే భావములు అనీి
తెలుస్తని వాడా) I

మనయ ర యద్వ తచఛ కయ ం మయ్య శ్రద్ష్ణటమితి శ్రప్భ్య

।
యోగేశ్ి ర్ తతో తి ం
ద్ర్శ య్యతామ నమవయ యం ॥ 4 ॥

అరుునుడు నా విశ్ి రూప్మును చూడగలడు,

అరుునుడుకు నా విశ్ి రూప్ము చూచుట్కు
యోగయ త, అర్త
హ ఉనన ద్వ, అరుునుడు నా
విశ్ి రూప్ము చూడాలి అని నీవు
అనుకునన ట్ేయఽ శ్రప్భ్య (సర్ి సమరుధడా) I

యోగులను, యోగ రదుధలతో అనుశ్రగహించే

ఈశ్ి రుడా I నీ అభిశ్రప్పయ అనుసార్ము ఏ
విధమైన వినాశ్నము లేని నినున (నీ
విశ్ి రూప్మును) నాకు నీవు చూపించుము.

298
 శ్ర ీకృషణ రాయబారము సందరభ ములో,
దురోయ ధనుడు శ్ర ీకృష్యణడిన్న రంధించే బ్పయతి ము
చేస్తిని పుు డు, శ్ర ీ కృష్యణడు భీకరమైన ఘోరమైన అగిి
జ్ఞవ లలు వదజలుోతూ ఉని విశ్వ రూపము
చూపంచాడు. ఆ రూపమును సత్తు రుష్యలైన
భీష్యమ డు, బ్దోణుడు, అకక డక వచచ న మహ్రుిలు ,
విదురుడు ఆ విశ్వ రూపమును చూడగలిగారు.
శ్ర ీకృష్యణడు ధృతరాబ్ష్యడిక్త కంటి చూపు ఇచచ తన
విశ్వ రూపమును చూపంచాడు (తరువాత
ధృతరాస్త్ష్యిడు అభయ రన ధ తో శ్ర ీకృష్యణడు చూపు తీసేశాడు.
అపుు డు ధృతరాస్త్ష్యిడు అంధుడు గానే
అయిపోయ్యడు). అకక డ ఉని దుషి సవ భావము ఉని
దురోయ ధనుడు మరయు మిగిలిన వారందరూ ఆ
రూపమును చూడలేక కళ్ళళ మూసేస్తకన్ని రు.

ఆ దురోయ ధనుడు మరయు మిగిలిన వాళ్ళళ

విశ్వ రూపమును చూడలేన్న పరస్థితి, అరుునుడిక్త
రాకండా ఉండుట్క, అరుునుడు, నేను
విశ్వ రూపమును దరశ ంచగలను అన్న అనుకంట్ల నీవు
బ్పదరశ ంచు అన్న భక్తతో,
ి వినయముగా శ్ర ీకృష్యణడితో
అంటున్ని డు. నీవు సరవ సమరుదడవు, యోగేశ్వ రుడువు
కారటిి న్నక చూసే శ్క్తన్న,
ి స్తమరయ ధ మును బ్పస్తించ
నీవు చూపంచు అనే బ్ారన ధ , భావము ఉని ి.

శ్రీభగవానువాచ ।
ప్శ్య ప్పర్ థ రూప్పణి శ్తశోఽథ సహశ్రసశ్ః ।
నానావిధ్యని ద్వవాయ ని నానావర్థాకృతీని చ ॥ 5 ॥
299
 భగవానుడు శ్రీకృష్ణాడు ఇలా అనాన డు I ఓ
ప్పర్ య I న్నను విభూతి యోగములో చెపిప న నా
విభూత్సలతో కూడిన వంద్లు కొద్వ,య వేల కొద్వయ ఉనన
నా రూప్ములను చూచుట్కు నీకు యోగయ త
ఉనన ద్వ.

అవి అన్నక వివిధమైన రూప్ములు,

మనవులు చూడలేని, ఊహించలేని ద్వవయ మైన
రూప్ములు. ర్కర్కాల వర్ముా లు, ర్కర్కాల
ఆకృత్సలు, ర్కర్కాల ఆకార్ములతో ఉనన
రూప్ములను నీవు చూచుట్కు అర్త హ ఉనన ద్వ.
నీవు చూసాివు.

ఛందో య ప్నిషత్ – 7-26-2 – “స ఏకధ్య

భవతి శ్రతిధ్య భవతి ప్ంచధ్య సప్ధ్యి నవధ్య చైవ
ప్పనశ్చి కాద్శ్ః సమ ృతః, శ్తంచ ద్శ్
చైకశ్ి సహశ్రసాణి చ వింశ్తిః......” – సృష్ట ిక్త
పూరవ ము బ్రహ్మ మే ఒకక ట్ల ఉని ి, సృష్ట ి తరువాత ఆ
బ్రహ్మ మే మూడై (బ్తిగుణాతమ కమైన మూల బ్పకృతి),
అయిద్వ (పంచ భూతములు), ఏడై (సపి ఋష్యలు),
తొమిమ ద్వ (నవ బ్గహ్ములు), పదకొండై (ఏకాదశ్
రుబ్దులు), ఆ ఒకే పరమాతమ అనేకమై వందలుగా,
వేలుగా, అసంఖ్యయ క రూపములలో భాస్థసూి ఉంటాడు.

ప్శాయ ద్వతాయ న్ వసూన్ రుశ్రదాన్ అశిి నౌ

మరుతసిథా ।

300
బహూనయ ద్ృషటపూర్థి ణి ప్శాయ శ్ి ర్థయ ణి భార్త ॥
6॥
నీవు చూడబోయే నా విశ్ి రూప్ములో
ఆద్వత్సయ లను (12) చూసాివు, వసువులను (8)
చూసాివు, రుశ్రదులను (11) చూసాివు, అశ్ి నీ
దేవతలను (2) చూసాివు, మరుత్ గణములను (7 x
7 = 49) ఇంకా చాలా రూప్ములను చూసాివు.

ఇంకా చాలా రూప్ములను చూసాివు. నీవు

ఇంతకు ముందు చూడని రూప్ములను చూసాివు.
నీవు ఇంతకు ముందు ఊహించని రూప్ములు
చూసాివు. నీకు ఆశ్ి ర్య ము కలిగించే రూప్ములను
చూడబోత్సనాన వు, భార్తా I

ఆిత్తయ లు, వస్తవులు, రుబ్దులు, మరుత్

గణములు గురంచ పరమాతమ విభూతి యోగములో (10
అధ్యయ యము, 21, 23 శ్లోకములలో ముందే చెాు డు).

అశ్ి నీ దేవతలు (2)

అశ్వ నీ దేవతలు (2) కవలలు. సూరుయ డు ఆయన
భారయ సంధ్యయ దేవిక్త పుటాిరు. సూరుయ న్న భారయ
సంధ్యయ దేవి సూరుయ న్న తేజస్తు భరంచలేక, అడవిక్త
వళ్,ో ఆడ గుబ్రము రూపము ద్యలిచ , ఒక చెటుి బ్క్తంద
తపస్తు చేస్తిని ి. సూరుయ డు అశ్వ (గుబ్రము)
రూపములో ఆవిడను వత్తకతూ, ఆవిడ ద్యవ రా ఈ
అశ్వ నీ దేవతలు (కవలలు) పుటాిరు. అందుచేత వారక్త
గుబ్రము ముఖ్ము ఉంటుంి. వీరు చాలా తీక్షణమైన
301
బుిధ కలవారు. చాలా అందమైనవారు. వీరు దేవతలక
వైదుయ లు అయ్యయ రు.

ఇంబ్దుడు, దధయ ంగ మహ్రక్తి మధు విదయ బ్పవర గ

విదయ ఉపదేశ్ము చేశాడు. ఈ విదయ లు బ్రహ్మ విదయ క
తీస్తకవళ్ళళ విదయ లు. ఇంబ్దుడు, దధయ ంగ మహ్రక్తి ఈ
విదయ లు ఎవవ రకీ ఉపదేశ్ము చేయవదుద. ఒకవేళ్ నీవు
అలా చేసేి, నేను నీ శరస్తు ఖ్ండిస్తిను అన్న చెాు డు.
యోగుయ లైన శష్యయ లక, గురువు తనకని అన్ని
విదయ లు నేరు కపోతే, ఆ గురువు బ్రహ్మ రాక్షస్తడుగా
పుడతాడు అనే న్నయమము శాస్త్సిములలో ఉని ి.
తరువాత అశ్వ నీ దేవతలు, దధయ ంగ మహ్ర ి దగ గర
శషయ రకము చేస్థ, మధు విదయ , బ్పవర గ విదయ , బ్రహ్మ విదయ
నేరు మన్న బ్ారం ి చారు. దధయ ంగ మహ్ర,ి అశ్వ నీ
దేవతలతో మీరు యోగుయ లైన శష్యయ లు, మీక ఈ
విదయ లు నేరు తే, ఇంబ్దుడు న్న శరస్తు ఖ్ండిస్తిడు.
నేరు కపోతే, నేను బ్రహ్మ రాక్షస్తడిగా పుటుితాను. న్ని
విషమ పరస్థితి అన్న చెాు డు.

ద్యన్నక్త అశ్వ నీ దేవతలు, దీన్నక్త మా దగ గర

పరష్క రము ఉని ి. మేము దేవ వైదుయ లము. మా
దగ గర సంధ్యనకరణి, విశ్లయ కరణి అనే ఔషదీ విదయ లు
ఉని వి. అ విదయ లతో శ్రీరములోన్న ఏ అవయవము
తెగిపోయిన్న, ద్యన్నన్న తిరగి జోడించ సంధ్యనము
చేయగలము. మా దగ గర ఒక ఉాయము ఉని ి.
మేము ముందుగా మీ తల తీసేస్థ, మీక ఒక గుబ్రము
తల పెటిి సంధ్యనము (అతిక్తస్తిము) చేస్తిము.
302
అపుు డు మాక మధు విదయ , బ్పవర గ విదయ , బ్రహ్మ విదయ
నేరు ండి. అపుు డు ఇంబ్దుడు వచచ , మీ శరస్తు
ఖ్ండిసేి, మేము వంట్నే మీక ముందుగా ఉని మీ
అసలు తలను సంధ్యనము చేస్తిము. మీరు మముమ
నమమ ండి అన్న చెాు రు. ద్యన్నక్త దధయ ంగ మహ్ర ి
ఒపుు కొన్న, అశ్వ నీ దేవతల ఉాయము బ్పకారము ఆ
విదయ లు అశ్వ నీ దేవతలక ఉపదేశ్ము చేస్తిడు.
తరువాత ఇంబ్దుడు వచచ , నేను చెపు న్న, న్న మాట్
వినకండా ఆ విదయ లు అశ్వ నీ దేవతలక నేరాు వన్న
కోపముతో దధయ ంగ మహ్రక్తి ఉని గుబ్రము తలను
ఖ్ండించ వళ్ళ పోతాడు. వంట్నే అశ్వ నీ దేవతలు
దధయ ంగ మహ్ర ి యొకక అసలు శరస్తు ను
తీస్తకవచచ సంధ్యనము చేస్తిరు. ఇి వాళ్ళ తీక్షణ
బుిధక్త న్నదరశ నము.

దేవతలు

ఈ శ్లోకములో పరమాతమ మొతిము దేవతల

వివరములు చెాు డు. అనంతమైన విశ్వ దేవతలు
కాక, దేవతలు మొతిము ముపైు మూడు (33) అన్న
శాస్త్సిములలో ఉని ి. వస్తవులు – 8 + రుబ్దులు – 11
+ ఆిత్తయ లు – 12 + అశ్వ నీ దేవతలు – 2 = మొతిము
33. (బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ 3 లేదా 5-9-1, 2 –
“.....య్యజవ న లేక య తి శ్రతయస్త్రిగం.....”,
“...శ్రతయస్త్రిగంశ్తైి వ దేవా....” - య్యజ్ఞావలాక య :-
వస్తవులు – 8 + రుబ్దులు – 11 + ఆిత్తయ లు – 12 +
ఇంబ్దుడు, బ్పజ్ఞపతి – 2) = మొతిము 33. తరువాత
303
మరుత్ గణములను (7 x 7 = 49) కూడా కలిపతే 33 +
49 = 82 దేవతలు అవుతారు.

ఒక పన్నన్న బ్ారంభించన స్తధకడిక్త, వస్తవులు,

రుబ్దులు, ఆిత్తయ లు తీక్షణమైన బుిధ శ్క్త ి ఇచచ , పై పైక్త
ఎిగి స్థదుధడిగా తయ్యరు చేయును. ఈ దేవతలను
బ్ారం ి చ స్తధన మొదలుపెటిితే, ఏ కారయ మైన్న
న్నరవ ఘి ముగా, మంగళ్కరముగా స్తగుత్తంి.

ఇహైకసథం జగతక ృతు న ం ప్శాయ ద్య సచర్థచర్ం।

మమ దేహ్మ గుడాకేశ్ యచాి నయ ద్ శ్రద్ష్ణటమిచఛ ర
॥7॥
ఒకేచోట్ కద్వలే శ్రప్పణులన్మ, కద్లని చెటుే ,
ప్ర్ి తములు మొద్లైన అనిన వసుివు లన్మ
మొతిము శ్రప్ప్ంచము అంతా (కాలము న్నమితిము
లేకండా భూత, వరిమాన, భవిషయ త్ కాలముల లోన్నవి
జరగినవి, జరుగుత్తని వి, జరగబోయేవి మరయు
బ్ాణులు, వస్తివుల సంఖ్య న్నయమము లేకండా
అనీి న్న శ్రీరములో కూరచ చూపస్తిను)

నా దేహములో చూడు, నిశ్రద్ను

వశ్ప్ర్చుకునన , జుటుట అట్టలుకటిట, జడలుగ ట్లటలా
తప్సుు చేయగల ఓ అరుునా I నీవు
చూడాలనుకుంటునన ఇతర్ సంఘట్నలను,
ద్ృశ్య ములను, రూప్ములను చూసుకో.

304
న త్స మం శ్కయ ర శ్రద్ష్ణటమ్ అన్ననైవ సి చక్షష్ణ ।
ద్వవయ ం ద్దామి ఽ చక్షః ప్శ్య యోగమైశ్ి ర్ం
॥8॥

నీకు ఉనన ప్రిమితమైన ద్ృషిట శ్క్త ి కల ఈ

భౌతికమైన కళ్ేతో నా ద్వవయ మైన విశ్ి , విర్థట్
రూప్మును చూడలేవు.

నా ద్వవయ మైన రూప్మును సంద్రిశ ంచ గలిగే

ద్వవయ మైన ానన ద్ృషిట శ్క్త ి కల కళ్ేను, మనరక
శ్క్త ిని న్నను నీకు శ్రప్సాద్వసాిను. అప్పప డు నా
ఈశ్ి ర్, విశ్ి , విర్థట్ రూప్మును చూర యోగము
నీకు కలుగుత్సంద్వ.

భౌతిక కనున

మానవులక ఉని కళ్ ో యొకక పరమిత్తలు అతి

సూక్షమ మైన, అతి పెదదద్వన, అతి దూరములో ఉని ,
అతి దగ గరలో ఉని వస్తివులను చూడలేవు. కళ్లో ో
ఎకక వ తీక్షణమైన వలుగు పడితే కళ్ళళ చూడలేవు.
మనస్తు కళ్తో
ో కేంబ్దీకృతము, ఏకాబ్గతము
చేయకపోతే కళ్ళళ తెరచ ఉన్ని చూడలేవు. కనుి క,
వస్తివులక మధయ లో ఏద్వన్న వస్తివు అడిము ఉంట్ల
చూడలేవు. ఒక వస్తివు ఇంకొక వస్తివులో కలిస్థపోతే
చూడలేదు. జరగి పోయిన, జరగబోయే
విషయములను చూడలేవు. బ్పపంచమును,

305
బ్పపంచములో ఉని బ్ాణులను, వస్తివులను అనీి ,
అంతా ఒకేచోట్, ఒకేస్తర చూడలేవు.

సంజయ ఉవాచ ।
ఏవముకాిి తతో ర్థజన్ మహ్మయోగేశ్ి రో హరిః ।
ద్ర్శ య్యమస ప్పర్థథయ ప్ర్మం రూప్మైశ్ి ర్ం ॥
9॥
సంజయడు ధృతర్థస్త్ష్ణటడితో ఇలా
చెప్పప త్సనాన డు. శ్రీకృష్ణాడు అరుును డిక్త
విశ్ి రూప్మును చూచుట్కు యోగయ మైన
ద్వవయ మైన ద్ర్శ న శ్క్త ిని ఇచిి , మహ్మర్థా I యోగ
సాధకులకు, మహరుషలకు గొప్ప యోగ రదుధల ను
శ్రప్సాద్వంచగల శ్రీకృష్ణాడు రూప్ములో ఉనన
భగవంత్సడు శ్రీహరి,

అరుునుడిక్త తన సరోి తక ృషటమైన ఈశ్ి ర్

రూప్మైన విశ్ి రూప్మును శ్రప్ద్రిశ ంచాడు.

అన్నకవస్త్క ినయనమ్ అన్నకాదుభ తద్ర్శ నం ।

అన్నకద్వవాయ భర్ణం ద్వవాయ న్నకోద్య తాయధం ॥ 10
॥
ఆ ద్వవయ మైన విశ్ి రూప్ములో అన్నకమైన
తలలు, ముఖములు, అన్నక కళ్ళు ఉనాయ.
అన్నకమైన అదుభ తమైన, ఆశ్ి ర్య కర్మైన,
విచిశ్రతమైన విషయములు కనిపిసుినాన య.

306
 ఆ ద్వవయ మైన విశ్ి రూప్ములో అన్నక
అంద్మైన, వరిం
ా చలేని ద్వవయ మైన
ఆభర్ణములను ధరించి ఉనన ద్వ. మనము ఈ
లోకములో చూడలేని, ఊహించలేని, చేతితో పైక్త
ఎతి బడి ఉనన అన్నక ద్వవయ మైన ఆయధములను
ధరించి ఉనన ద్వ.

ద్వవయ మలాయ ంబర్ధర్ం ద్వవయ గంధ్యనులేప్నం ।

సర్థి శ్ి ర్య మయం దేవమ్ అనంతం
విశ్ి తోముఖం ॥ 11 ॥

ఆయన అన్నకమైన ద్వవయ మైన పూల

మలలు, వస్త్సిములు ధరించి ఉనాన డు. ఆయన
శ్రీర్ములకు ద్వవయ మైన గంధములు పూసుకొని
ఉనన ందున, ఆ శ్రీర్ముల నుండి ద్వవయ మైన
సువాసనలు వెద్జలుేత్సనాన య.

ఆ ద్వవయ మైన విశ్ి రూప్ములో శ్రప్తి

ద్ృశ్య ము ఆశ్ి ర్య ముగా కనిపిసుినాన య. ఆ
రూప్ము చాలా శ్రప్కాశ్వంతముగా ఉనన ద్వ. ఆ
విశ్ి రూప్ము లెకక లేకుండా, అనంతముగా,
సర్థి తమ కముగా అంతటా వాయ పించి ఉనన టుే
కనిపిసుినన ద్వ. అనిన వైప్పలా ముఖములు
ఉనన టుే ఉనన ద్వ.

307
ద్వవి సూర్య సహశ్రససయ భవేదుయ గప్దుతిథతా ।
యద్వ భాః సద్ృీ సా సాయ త్ భాససిసయ
మహ్మతమ నః ॥ 12 ॥

ఒకవేళ్ ఆకాశ్ములో ఒకే చోట్, ఒకేసారి

వెయయ (అనంతము) మంద్వ సూరుయ లు కలిర
కాంతితో శ్రప్కాశిరి ఎంత కాంతి ఉంటుందో
(ఊహిరి),
ఆ కాంతి ప్ర్మతమ యొకక విశ్ి రూప్ము
యొకక కాంతి కంటె తకుక వగాన్న ఉండవచుి ను.
మహ్మత్సమ డైన ప్ర్మత్సమ ని అంత గొప్ప కాంతిని
మనవులు ఊహించలేరు.

తస్త్తైకసథం జగతక ృతు న ం శ్రప్విభక ిమన్నకధ్య ।

అప్శ్య దేయవదేవసయ శ్రీరే ప్పండవసిదా ॥ 13 ॥

సృషిటలో ఉనన మొతిము శ్రప్ప్ంచము అంతా

ఒకేచోట్, ప్ర్మతమ చూపిసుినన ఆ
విశ్ి రూప్ములోన్న ఇమిడిపోయ ఉనన ద్వ. అయనా
సరే శ్రప్తీ అంశ్ము విడివిడిగా సప షటము గా
కనిపిసుినాన య.

కాంతితో శ్రప్కాశించే దేవతలకు కూడా

కాంతిని ఇచేి దేవతలకు దేవుడు అయన
ప్ర్మతమ (ఇంబ్ియములలో ఉండి,
ఇంబ్ియములక ఇంబ్ియ శ్క్తన్న ి ఇచేచ దేవతలక
కూడా శ్క్తన్న
ి ఇచేచ , దేవతలక దేవుడు అయిన
308
పరమాతమ ) యొకక విశ్ి రూప్మును ప్ండు ర్థజు
ప్పశ్రత్సడు అరుునుడు చూశాడు.

తతః స విసమ య్యవిషోట హృషరోట మ ధనంజయః ।

శ్రప్ణమయ శిర్సా దేవం కృతాంజలిర్భాషత ॥14॥

కనీ వినీ ఎరుగని, ఊహించలేని ప్ర్మత్సమ ని

విశ్ి రూప్మును ద్రిశ ంచిన తరువాత చాలా
ఆశ్ి ర్య ము, ఆనంద్ము కలిగి అరుునుడిక్త,
శ్రీర్మంతా ప్పలకరించి, రోమములు
నికక బొడుచుకునాన య.

అరుునుడు భక్త ితో, వినయముగా తన

శ్రీర్మును, శిర్సుు ను బాగా వంచి,
ప్ర్మత్సమ డిని శ్ర్ణు వేడుతూ చేత్సలు రెండూ
జోడించి, ఇలా మటాడుత్సనాన డు.

అరుున ఉవాచ ।
ప్శాయ మి దేవాంసివ దేవ దేహ్మ సర్థి ంసిథా
భూతవిశ్లషసంఘాన్।
శ్రబహ్మమ ణమీశ్ం కమలాసనసమ్ థ ఋషీంశ్ి
సర్థి నుర్గాంశ్ి ద్వవాయ న్ ॥ 15 ॥

అరుునుడు ఇలా అనాన డు. శ్రప్కాశ్వంతమైన

నీ దేహములో దేవతలంద్రినీ, సృషిటలో ప్పటిటన
శ్రప్తి శ్రప్పణి ాత్సల సమూహములను విడివిడిగా,
సప షటముగా (సృషిటని) న్నను చూసుినాన ను.
309
 నీవు ఇచిి న ాననముతో, శ్క్త ితో
సమర్వ థ ంతముగా ఈ సృషిటని చేసూి నీ నాభిలో
నుండి ఉద్భ వించిన ప్ద్మ ములో కూరొి ని ఉనన
శ్రబహమ దేవుడిని (సృషిట కర్ను
ి ), ఋష్ణలు అంద్రినీ
మరియ అనిన సర్ప ాత్సలను చూసుినాన ను.

అన్నకబాహూద్ర్వస్త్క ిన్నశ్రతం ప్శాయ మి తాి ం

సర్ి తోఽనంతరూప్ం।
నాంతం న మధయ ం న ప్పనసివాద్వం ప్శాయ మి
విశ్లి శ్ి ర్ విశ్ి రూప్ ॥ 16 ॥

నీ విశ్ి రూప్ములో అన్నక చేత్సలు, అన్నక

ఉద్ర్ములు, అన్నక ముఖములు, అన్నక
న్నశ్రతములు చూసుినాన ను. నీ అనంతమైన
విశ్ి రూప్మును ఏ వైప్ప చూరనా దాని ఆద్వ,
అంతము తెలియట్ లేదు.

నీ విశ్ి రూప్మునకు అంతము,

మధయ మము, మొద్లు కనిపించుట్ లేదు. ఈ
విశ్ి మునకు నీవు ఈశ్ి రుడు. ఈ విశ్ి మును నీవు
ధరించినవాడివి. ఈ విశ్ి నీ రూప్ముగా
చూసుినాన ను.

క్తరీటినం గద్వనం చశ్రక్తణం చ ఽజోర్థశిం సర్ి తో

ద్గపిమి ంతం।
ప్శాయ మి తాి ం దురిన రీక్ష్య ం సమంతాద్
ద్గప్పినలార్క దుయ తిమశ్రప్ యం ॥ 17 ॥
310
 నీ విశ్ి రూప్ములో క్తరీట్ములు ధరించిన
రూప్ములు, గద్లు ధరించిన రూప్ములు, నీ
విశ్లష ఆయధమైన చశ్రకమును ధరించిన
రూప్ములు న్నను చూసుినాన ను. అనిన వైప్పలా
క్తర్ణములు శ్రప్సరిసుినన ఽజసుు ప్పంజమును,
సమూహమును న్నను చూసుినాన ను.

న్నవేకనుక నాకు ద్వవయ మైన కళ్ేను, ద్ృషిట ని

ఇవి కపోయ ఉంట్ల, నీ ఈ విశ్ి రూప్మును చూర
యోగము నాకు కలిగి ఉండేద్వ కాదు (మానవులు
వాళ్ళ చరమ చక్షువులతో నీ ఈ విశ్వ రూపమును ఎవవ రూ
చూడలేరు). అనిన వైప్పల నుండి అగిన మరియ
సూరుయ లు ఊహించలేనంత, అంత్సలేనంత
కాంతితో శ్రప్కాశిసుినన రూప్మును న్నను
చూసుినాన ను.

తి మక్ష్ర్ం ప్ర్మం వేద్వతవయ ం తి మసయ

విశ్ి సయ ప్ర్ం నిధ్యనం।
తి మవయ యః శాశ్ి తధర్మ ప్పి సనాతనసి ం
ప్పరుషో మతో ॥ 18 ॥

నీవు ఏ ర్కమైన వినాశ్నము లేని శాశ్ి త

సి రూప్పడివి. నీవు సరోి తక ృషటమైన,
వేద్ములలో శ్రప్తిప్పద్వంచబడిన, నిన్నన
తెలుసుకోవలరన యోగయ మైన సి రూప్పడివి.
కనిపించే శ్రప్ప్ంచము అంతటిీ నీవే లయ

311
సాథనమై ఉనాన వు (లయ సమయములో బ్పపంచము
నీలోనే ఇమిడి, ఆబ్శ్యము కలిగి, ద్యగి ఉంటుంి).

నీవు వయ యము, తర్గని, మరుప చెంద్ని

సి రూప్ము అయ ఉనాన వు. శాశ్ి తమైన వేద్
శ్రప్తిప్పద్మైన ధర్మ మును (నివృతిి ధర్మ ము –
ానన మర్ము ీ , శ్రప్వృతిి ధర్మ ము – కర్మ మర్ ము
ీ )
నీవు ర్క్షసూి ఉంటావు. నీవు సనాతనుడివి,
ఎలేప్పప డూ ఉండే సత్, సతయ సి రూప్పడివి. సృషిట
పూర్ి ము, రథతి సమయములో, లయ తరువాత
కూడా ఉండేవాడవి. అనిన శ్రప్పణుల శ్రీర్ములలో
అంతర్థయ మిగా ఉండేవాడివి. నాకు ఈ విధమైన
అభిశ్రప్పయము కలుగుచునన ద్వ.

కఠోప్నిషత్ – 1-3-2 – “యః రత్సరీానానా

మక్ష్ర్ం శ్రబహమ యతప ర్ం.....” న్నచకేతాగిి
యజము ా లు చేయువారక్త సేత్తవు వంటిి. ఆ అగిి పర
బ్రహ్మ సవ రూపము. పర బ్రహ్మ సవ రూపము
విన్నశ్నము లేన్న శాశ్వ తమైన సరోవ తక ృషిమైన
సవ రూపము.

ముండకోప్నిషత్ – 3-1-9 – “ఏషోఽణు

ర్థతామ చేతసా వేద్వతవోయ యరమ న్ శ్రప్పణః ప్ంచధ్య
సంవివేశ్ I శ్రప్పణైశిి తిం సర్ి మోతం శ్రప్ానాం
యరమ న్ విశుదేధ విభవఽయ ష్ణ ఆతమ ” – పరమాతమ ను
ఇంబ్ియముల ద్యవ రా తెలుస్తకోలేము కారటి,ి

312
మనస్తు ను శుదధము చేస్తకొన్న, మనస్తు లోన్నక్త
సంసక రంచుకొన్న, పరమాతమ ను తెలుస్తకోవాలి.

ముండకోప్నిషత్ – 3-2-1 – “సవేదై

తశ్రతప థమం శ్రబహమ ధ్యమయశ్రత విశ్ి ం నిహితం
భాతి శుశ్రభమ్” - పరమాతమ స్తినములో ఈ
బ్పపంచము అంతా న్నహితం (ద్యచ) ఉంచరడిని.
సృష్టక్త
ి ముందు, స్థితి కాలములో, లయ కాలములోనూ
పరమాతమ లో ఉని ి.

ముండకోప్నిషత్ – 1-1-6 – “యతిద్శ్రదేశ్య

మశ్రగాహయ మ శ్రత మచక్షః శ్రశోశ్రతం
తద్ప్పణిప్పద్మ్, నితయ ం విుం సర్ి గతం
సుసూక్ష్మ ం తద్వయ యం యూభ తయోనిం
ప్రిప్శ్య ంనిి ధీర్థః” – పర బ్రహ్మ తతివ మును
దరశ ంచుట్గాన్న, బ్గహించుట్గాన్న వీలుకాన్ని,
సంరంధము లేన్ని, రంగులు, రూపములుగాన్న,
నేబ్తములు, బ్శ్లబ్తములుగాన్న, హ్సిములుగాన్న,
ాదములుగాన్న, లేన్ని. న్నతయ మైని, సరవ
వాయ పకమైని, సరవ గతము, అతయ ంత సూక్షమ ము,
అవయ యము, సమసి భూతముల యొకక ఉతు తిి
స్తినమై యుని ి. తెలిస్థన బ్రహ్మ జ్ఞానులు సరవ బ్త ఈ
ఆతమ నే దరశ ంచుచుందురు.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – ర్థతిర్ ధ్యత్సః

ప్ర్థయణం – మనవులు చేస్థన పుణయ , ాప కరమ లక,

313
ద్యనములక, తపస్తు లక, యజము ా లు అన్ని ంటికీ
ఫలితములు పరమాతేమ ఇస్తిడు.

బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – యత్ దైతం న

కుర్థయ త్ క్షీయేతహి – పరమాతమ సృష్టక్త
ి ముందే
ఏరాు టుచేస్థన శాశ్వ త ధరమ ములు, ధ్యరమ క
మారము గ లు మానవులు ాటించకపోతే, వారక్త క్షయము
(నషము
ి ) కలుగుత్తంి.

కఠోప్నిషత్ – 1-2-18 – “అజో నితయ ః

శాశ్ి తోయం ప్పర్థణ్య న హసయ ఽ హసయ మన్న శ్రీరే”
– పరమాతమ (ఆతమ ) జన్నమ ంచదు, మరణించాడు,
న్నతయ మైని, శాశ్వ తమైని. శ్రీరమును హ్తయ
చేయరడినపుు డు, ఆతమ చంపరడట్లేదు.

శ్రప్శోన ప్నిషత్ – షషఠః శ్రప్శ్న ః – 2 – “ఇహైవాని

శ్రీరే సోమయ స ప్పరుషో యరమ న్నన షోడశ్ కలాః
శ్రప్భవనీితి” - పరమాత్తమ డు షోడశ్ (16) కళ్లతో
బ్పకాశసూి, నీ (అన్ని ) దేహ్ములోనే న్నవస్థస్తిన్ని డు.
(షోడశ్ కళ్లు పరమాత్తమ న్న ఉాధి భూతము - 1.
అమృత, 2. మానద, 3. పూష, 4. త్తష్ట,ి 5. పుష్ట,ి 6. రతి
ధృతి, 7. కామద్యయిన్న, 8. శ్శన్న, 9. చంబ్ిక, 10. కాంతి,
11. జోయ తు ి , 12. శ్ర ీ, 13. బ్ీతి, 14. అంగద, 15. పూర,ణ 16.
అపూర)ణ .

అనాద్వమధ్యయ ంతమనంతవీర్య మ్
అనంతబాహుం శ్శిసూర్య న్నశ్రతం।
314
ప్శాయ మి తాి ం ద్గప్హు
ి తాశ్వస్త్క ిం సి ఽజసా
విశ్ి మిద్ం తప్ంతం ॥ 19 ॥

నీ ఈ విశ్ి రూప్మునకు మొద్లు కాని,

మధయ భాగము కాని, అంతము కాని కనిపించుట్
లేదు. నీ విశ్ి రూప్ము యొకక సామర్య థ ము
అనంతముగా ఉనన ద్వ. చేత్సలు అనంతముగా
ఉనాన య. న్నశ్రతములు చంశ్రదుడు, సూరుయ డులా
శ్రప్కాశిసుినాన య.

అగిన వలె బాగా మండుత్సనన , వెలుగుత్సనన

నీ ముఖమును న్నను చూసుినాన ను. నీ రూప్ము
యొకక ఽజసుు తో ఈ శ్రప్ప్ంచము అంతా వేడిమి,
శ్రప్కాశ్ము కలిగిసుినన ద్వ.

ముండకోప్నిషత్ – 2-1-4 – “అగిన రూమ ర్థయ

చక్షర చంస్త్నయసూరౌయ ద్వశ్ః శ్రశోశ్రఽ వా గిి వృతాశ్ి
వేదాః, వాయః శ్రప్పణ్య హృద్యం విశ్ి మసయ
ప్దాభ య ం ప్ృథివీ హైయ ష సర్ి భూతానిర్థతామ ” –
విరాట్ పురుష్యడిక్త ఆకాశ్ము శరస్తు , ముఖ్ములో
అగిి ఉన్ని డు, సూరయ చంబ్దులు నేబ్తములు,
ికక లు చెవులు, వాగివ రములు (పలుకలు, వాకక )
వేదములు. వాయువు బ్ాణము. విశ్వ ము మనస్తు .
విరాట్పురుష్యడి ాదముల నుండి భూమి పుటెిను .
అతడు సరవ భూతములను ధరంచ, అంతరాతమ గా
వలుగుచున్ని డు. .

315
దాయ వాప్ృథివోయ రిద్మంతర్ం హి వాయ ప్ంి
తి యైకేన ద్వశ్శ్ి సర్థి ః।
ద్ృష్ణటి దుభ తం రూప్ముశ్రగం తవేద్ం లోకశ్రతయం
శ్రప్వయ థితం మహ్మతమ న్ ॥ 20 ॥

పైన ఉండే దుయ లోకము (సి ర్లో ీ కము)

నుండి శ్రక్తంద్ ఉండే భూలోకము వర్కూ (మధయ లో
ఉండే ువరోేకము - అంతరిక్ష్ము) మూడు
లోకములు అంతా నీవే వాయ పించి, నిండి ఉనాన వు,
నీ ఒకక డివే ఉనాన వు. ఇూ, అూ చూరనా
ద్వకుక లనీన చూరనా నీవే వాయ పించి, నీవు తప్ప
ఇంకేమీ కలిపించుట్లేదు.

నీ విశ్ి రూప్ము చూసుింట్ల అదుభ తముగా,

ఆశ్ి ర్య ముగా ఉనన ద్వ. నీ రూప్ము ఉశ్రగముగా
చూర, మూడు లోకములలో ఉనన శ్రప్జలు
భయప్డుత్సనాన రేమో అని అనిపిసుినన ద్వ.

అమీ హి తాి ం సుర్సంఘా విశ్ంతి కేచిద్గభ తాః

శ్రప్పంజలయో గృణంతి।
సి రిత్సయ కాిి మహరి షరద్ధసంఘాః సుివంతి తాి ం
సుితిభిః ప్పషక లాభిః ॥ 21 ॥

అరుునుడు పైక్త చూరి అరుును డి

బంధువులు, ప్రిచయము ఉనన కొంతమంద్వ
దేవతల, ర్థక్ష్సుల, యక్షల, రదుధల రూప్ములలో
విశ్ి రూప్ దారి అయన నీలో (ప్ర్మతమ లో)
316
కలిరపోత్సనాన రు. నీ ఉశ్రగమైన, విచిశ్రతమైన
రూప్మును చూర, కొంతమంద్వ దేవతలు భయ
భీత్సలతో బయట్ నుంచుని, రెండు చేత్సలు
జోడించి, నినున నమసక రిసూి వణుకుతూ నినున
సుితిసుినాన రు.

కొంతమంద్వ మహరుషలు, రదుధలు సి రి,

మంగళ్ వచనములు ప్లుకుతూ, నినున గొప్ప ,
గొప్ప శ్రశ్లషటమైన సుిత్సలు చేసుినాన రు.

పరమాతమ సృష్టన్న ి రక్షంచే భాగములో, భీష్యమ డు

మొదలైనవారు పుట్ిక ముందే, అధరమ ము మరయు
ఇతర కారణములతో భూ భారము ఎకక వయింి.
అపుు డు భూదేవి, బ్రహ్మ దేవుడిన్న బ్ారం ి చక,
బ్రహ్మ దేవుడు దేవతలు, భూదేవితో కలిస్థ పరమాతమ ను
స్తితిస్తిరు. అపుు డు భూ భారము తగి గంచే బ్పణాళ్కలో,
పరమాతమ అవతారము ధరంచే ముందే, పరమాతమ క
సహ్మయముగా కొంతమంి దేవతలు, రాక్షస్తలు,
యక్షులు, స్థదుధలు వాళ్ళ , వాళ్ళ అంశ్లతో భూమి
మీద జన్నమ ంచ, మహ్మభారత యుదధములో ాల్గగన్న, భూ
భారమును తగి గంచ, వాళ్ళళ కూడా ఆ యుదధములో
మరణించ, పరమాతమ లో కలిస్థపోవాలి అనే వ్యయ హ్ము.
ఆ వ్యయ హ్ము బ్పకారము, పరమాతమ శ్ర ీకృష్యణడిగా
అవతరంచక ముందు, తరువాత కూడా కొంతమంి
దేవతలు, రాక్షస్తలు, యక్షులు, స్థదుదలు అంశ్లతో
పుటిి ఉన్ని రు. వా ళ్లో ో చాలామంి అరుునుడిక్త
రంధువులు, మిబ్త్తలు, పరచయము ఉని వా ళ్ళో.
317
దేవతలు విశ్వ రూపములో కలిస్థపోత్తన్ని రు అన్న
అరుునుడు చూస్థన సన్ని వేశ్ము, దేవతల అంశ్లతో
పుటిినవారు, జరగబోయే ఈ యుదధములో ాల్గగన్న, భూ
భారమును తగిసూ గ ి , ఆ భాగములోనే వాళ్ళళ కూడా
మరణించ, దేవతలు పరమాతమ కంటె వేరు కాదు
మరయు పరమాతమ అంశ్ కారటి,ి పరమాతమ లో
కలిస్థపోతారు. ముందు జరగబోయే ఆ ఘట్ిము
పరమాతమ ఇపుు డే అరుునుడుక చూపస్తిన్ని డు.

దేవతల అంశ్లతో పుటిినవారు – రుబ్ద అంశ్తో

శ్కన్న. ఆిత్తయ డు అంశ్తో – కరుణడు. వస్తవులు (వశషి
మహ్ర ి శాపముతో బ్పతూయ ష్యడు) – భీష్యమ డు.
రృహ్సు తి అంశ్తో – బ్దోణాచారుయ లు. విశేవ దేవత
అంశ్లతో – ఉప ాండవులు. చంబ్దుడి అంశ్తో
అభిమనుయ డు అశ్వ నీ దేవతల అంశ్లతో – నకలుడు,
సహ్దేవుడు. మరుత్ గణముల అంశ్లతో – బ్దుపద
మహ్మ రాజు, మతు య దేశాధిపతి విరాట్ మహ్మరాజు,
దృషికేత్త, శ్లుయ డు, శ్ంఖ్యడు. గంధరువ ల అంశ్లతో
– ధృతరాస్త్ష్యిడు, ాండు రాజు. అస్తరుల అంశ్లతో –
రరవులలో దురోయ ధనుడు తపు మిగిలిన 99 మంి,
రరవ పక్షములోనూ, ాండవుల పక్షములోనూ చాలా
మంి ఉన్ని రు (మహ్మభారతములో సంభవ
పరవ ములో అన్ని వివరాలు ఉన్ని యి). కలిపురుష్యడు
(తనవా ళ్ ో మీద అసూయ) అంశ్తో దురోయ ధనుడు. అగిి
అంశ్తో బ్ిషదు ి య ముయ డు.

318
రుశ్రదాద్వతాయ వసవో యే చ సాధ్యయ విశ్లి ఽశిి నౌ
మరుతశోి షమ ప్పశ్ి ।
గంధర్ి యక్ష్యసుర్రద్ధసంఘా వీక్ష్ంఽ తాి ం
విరమ తాశ్చి వ సరేి ॥ 22 ॥

ఆశ్ి ర్య కర్మైన నీ ఈ విశ్ి రూప్మును

ఏకాద్శ్ రుశ్రదులు, దాి ద్శ్ ఆద్వత్సయ లు, అషట
వసువులు, దాి ద్శ్ సాధుయ లు, విశ్లి దేవతలు
(13), అశ్ి నీ దేవతలు (2), మరుత్ గణములు (49),
పితృ దేవతలు

గంధరుి లు, యక్షలు, ర్థక్ష్సులు, రదుధలు

వీళ్ు ంద్రూ చూడటానిక్త అవకాశ్ము లేని నీ
మహోశ్రగమైన రూప్మును చూసూి
ఆశ్ి ర్య ప్డుత్సనాన రు.

సాధుయ లు

బ్రహ్మ దేవుడి కడి చేతి నుండి పుటిిన దేవత

ధరుమ డు. ధరమ జుడిక్త, స్తధయ ద్యవ రా కలిగిన
సంతానమును స్తధుయ లు అంటారు. వీరు దేవతలలో
వేరే దేవ గణమునక చెంినవారు. వీరు స్థదుధ లు
కలవారు. వీరు 1. మనువు, 2. అనుమంత, 3. బ్ాణుడు,
4. నరుడు, 5. న్నరాయణుడు, 6. వృతిి, 7. తపుడు, 8.
హ్యుడు, 9. హ్ంస్తడు, 10. ధరుమ డు, 11. విభ్యడు, 12.
బ్పభ్యడు.

319
విశ్లి దేవతలు

1. దక్షుడు, 2. బ్కత్తవు, 3. సత్తయ డు, 4. వస్తవు, 5.

ధుర, 6. విలోచనుడు, 7. పురూరవుడు, 8. ఆస్త్రవు ద డు, 9.
ధనువు, 10. రుచ, 11. కాలుడు, 12. కాముకడు, 13.
రుబ్దుడు.

పితృ దేవతలు

దేవతల వలె మానుయ లైన పతరులు (తంబ్డి,

తాత, ముతాి త). వీరు కాక పతృ దేవతలా వరము గ కూడా
ఉని ి. వాళ్ళళ - కన్నయ హ్మరులు, ారాశ్ంస్తలు,
ాణిముఖ్యలు, పతరులు, పతాళ్ళో, పూరవ జులు,
పూరవ దేవతలు, పెతరులు, పెదదలు, సవ ధ్యభ్యకక లు,
సవ ధ్యభ్యజులు. 10 వ అధ్యయ యము, 29 వ శ్లోకము
చూడుము.

రూప్ం మహఽి బహువస్త్క ిన్నశ్రతం మహ్మబాహో

బహుబాహూరుప్పద్ం।
బహూద్ర్ం బహుద్ంస్త్ష్ణటకర్థలం ద్ృష్ణటి లోకాః
శ్రప్వయ థితాసిథాహం ॥ 23 ॥

గొప్ప బాహువులు కల ప్ర్మతామ I నీ ఈ

విశ్ి రూప్ము ఊహించలేనంత పెద్యద్వగా ఉనన ద్వ.
అందులో చాలా ముఖములు, చాలా న్నశ్రతములు
ఉనాన య. చాలా పెద్య, పెద్య చేత్సలు ఉనాన య.

320
చాలా పెద్,య పెద్య తొడలు, చాలా పెద్య, పెద్య
ప్పద్ములు ఉనాన య.

చాలా పెద్,య పెద్య ఉదార్ములు (ొట్టలు ),

భయంకర్మైన చాలా పెద్,య పెద్య కోర్ప్ళ్ళు
కనిపిసుినాన య. నీ ఈ ఉశ్రగమైన, భయంకర్మైన
విశ్ి రూప్ము చూర, లోకములలో ఉండే అంద్రూ
భయముతో వణిక్తపోత్సనాన రు. నా ప్రిరథతి కూడా
అలాగే ఉంద్వ.

సతయ సవ రూపుడు, శాంత సవ రూపుడు, ఆనంద

సవ రూపుడు అయిన పరమాతమ రూపము
భయంకరముగా ఉంటుంద్య? లేక పరమాతమ ను చూస్థ,
మనము భయపడుత్తన్ని మా? ఈ రండు బ్పశ్ి లక
సమాధ్యనము – పరమాతమ సవ రూపమును చూసే వాళ్ళ
మానస్థక పరస్థితిన్న రటిి ఉంటుంి.
సనకసనంద్యదులు, న్నరదుడు, మహ్రుిలు, స్థదుధ లు
చూసూి భయపడరు. మహ్మ ఉబ్గ రూపమైన నరస్థంహ్
అవతారము ఎతిినపుు డు, అందరూ భయపడిన్న,
బ్పహ్మోదుడు భయపడలేదు. అంట్ల వాళ్ళళ పరమాతమ
యొకక ఆజల ా ను (ధరమ మారము గ , సతక రమ ఆచరణ -3-
16 శ్లోకము చూడుము) ాటిసూి వాళ్ళ మనస్తు
శుదధముగా ఉని ందున వా ళ్క ో పరమాతమ సవ రూపము
వాళ్ళ , వాళ్ళ స్తధన్న స్తియిక్త అనుగుణముగా శాంత
సవ రూపముగా, ఆనంద సవ రూపముగా కన్నపస్తింి.

321
 కాన్న ఎవరైతే పరమాతమ ఆజలు ా అయిన ధరమ
మారము గ లో ఉండరో, విహితమైన కరమ లు చేయరో,
వైిక మారము గ లో జీవన విధ్యనము ాటించరో (ఎవర
మనస్తు వా ళ్క
ో తెలుస్త) వాళ్ళ మనస్తు
పరశుబ్భముగా లేకండా ఉండి, అందుక పరమాతమ
వా ళ్ను
ో దండించ వచుచ అనే భయము
అంతరంగములో ఉండి (రాజుగార ఆజనుా
ఉలోంఘంచన దోష్యలు రాజును చూసేి భయపడినటుో )
అటువంటి భయమునక లోనవుతారు. అసలు
సతయ ము పరమాతమ తతివ ము న్నరాకార, న్నరుగణ,
న్నరవ కార, ఆనంద సవ రూపము.

ఇంకొక అంశ్ము. అరుునుడి మనస్తు లో, తాను

ఈ యుదధము చేసేి, తన వాళ్ళళ ఎంతోమంి
మరణమునక తాను కారణమవుతాడు అనే మోహ్ము
(అజ్ఞానము) ఉని ి. పరమాతమ అరుునుడి మనస్తు లో
ఉని ఆ మోహ్మును పోగొటుిట్క, జరగబోయే
యుదధములో ఎంతోమంి మరణించ తనలో
కలిస్థపోత్తని ఘట్నను, అరుునుడి చూపంచ, ఆ
మరణములక అరుునుడు కారణము కాదు, వాళ్ళళ
చేస్తకని కరమ ఫలములు మరయు ఆ కరమ ఫల
బ్పద్యతగా వాళ్ళ మరణము పరమాతమ చేత్తలోనే
ఉని ి అన్న బోధించ, అరుునుడిలో ఉని
అజ్ఞానమును పోగొటాిలన్న ఉదేదశ్ముతో అలా
చూపంచాడు. ఈ విషయము మొతిము
బ్పపంచమునక అనవ యిసేి, పరమాతమ తన బ్పళ్య
రూపమును చూపంచాడు.
322
నభఃసప ృశ్ం ద్గప్మ ి న్నకవర్ంా వాయ తాిననం
ద్గప్వి
ి శాలన్నశ్రతం।
ద్ృష్ణటి హి తాి ం శ్రప్వయ థితాంతర్థతామ ధృతిం న
విందామి శ్మం చ విషోా ॥ 24 ॥

నీ ఈ విశ్ి రూప్ము ఆకాశ్ము అంచులను

తాకుత్సనన టుే ఎంత ఉందో కనిపించుట్ లేదు. నీ
రూప్ము శ్రప్కాశిసూి మరియ మండిపోత్సనన టుే
అన్నక ర్ంగులతో ఉనన ద్వ. నీ అన్నక నోళ్ళే,
మింగేసాిను అనన టుేగా, బాగా తెరుచుకొని
ఉనాన య. నీ విశాలమైన న్నశ్రతములను పెద్యవి గా
చేసుకొని, భగ, భగ మండిపోత్సనన టుే ఎశ్రర్గా
భయంకర్ముగా ఉనాన య.

ఇటువంటి నీ రూప్మును చూసుింట్ల, నా

మనసుు పూరిగా ి భయ్యందోళ్నలకు లోనయ, నా
మనసుు రథర్ముగా లేక, శ్రీర్మునకు స్తథర్య ము,
ధైర్య ము లేక, నిలబడ లేక కూలబడిపోతాన్నమో
అని భయముతో, ఆందోళ్నతో మనసుు కు శాంతి
కూడా లేదు.

ద్ంస్త్ష్ణటకర్థలాని చ ఽ ముఖాని ద్ృష్టతటి వ

కాలానలసంనిభాని।
ద్వశో న ాన్న న లభే చ శ్ర్మ శ్రప్రద్ దేవేశ్
జగనిన వాస ॥ 25 ॥

323
 బాగా తెరుచుకొని ఉనన నీ నోళ్ేలో
శ్రప్ఽయ క్తంచి కోర్ప్ళ్ు తో చాలా భయంకర్ముగా
ఉనన ద్వ. శ్రప్ప్ంచమంతా శ్రప్ళ్య్యగిన తో
మండిపోత్సనన టుే ప్పర్థణలలో వరింా చిన టుే
ఉనన ద్వ.

నాకు ద్వకుక తోచట్ లేదు. ఏ ద్వకుక ఎటు

ఉనన దో కూడా తెలియట్లేదు. న్నను ఏ
విధముగాన్మ సుఖము శాంతి ొంద్లేకుండా
ఉనాన ను. దేవతలకు ఈశ్ి రుడైన, ఈ శ్రప్ప్ంచము
అంతా నివాస సాథనముగా ఉనన ఓ ప్ర్మతామ I నీ
ఈ ఉశ్రగరూప్మును ఉప్సంహరించి ననున
అనుశ్రగహించు.

అమీ చ తాి ం ధృతర్థస్త్షటసయ ప్పశ్రతాః సరేి

సహైవావనిప్పలసంఘః।
భీషోమ శ్రదోణః సూతప్పశ్రతసిథాసౌ సహ్మసమ ద్గయైర్పి
యోధముఖ్య ః ॥ 26 ॥

ఇంతవర్కూ ఎదురు గుండా కనిపించిన

ధృతర్థస్త్ష్ణటడి ప్పశ్రత్సలు కర్వులు 100 మంద్వ,
వారిక్త యద్ధములో సహ్మయము చేయట్కు
వచిి న ర్థజులు, వా ళ్ేతో వచిి న వా ళ్ేతో సహ్మ
సమూహములుగా,

324
 వారిలో ముఖ్యయ లైన భీష్ణమ డు, శ్రదోణుడు,
సూశ్రత ప్పశ్రత్సడు (కరుాడు) మరియ మ వైప్ప నుండి
యద్ధము చేయబోయే ముఖయ మైన యోధులు

వస్త్కాిణి ఽ తి ర్మణ విశ్ంతి ద్ంస్త్ష్ణటకర్థలాని

భయ్యనకాని।
కేచిద్వి లగాన ద్శ్నాంతరేష్ణ సంద్ృశ్య ంఽ
చూరితై ా రుతిమంగైః ॥ 27 ॥

అంద్రూ హడావిడిగా, తొంద్ర్తో నీ కోర్

ప్ళ్ు తో భయంకర్ముగా ఉనన నోటిలోనిక్త
ప్రుగెటుటతూ శ్రప్వేశిసుినాన రు. ఈ ద్ృశ్య ము
చూచుట్కు చాలా భయము కలిగిసుినన ద్వ.

నీ ముఖము లోనిక్త శ్రప్వేశించిన వా ళ్ేలో

కొంతమంద్వ నీ ొట్టలోనిక్త ారిపోత్సనాన రు.
కొంతమంద్వ నీ ప్ళ్ు సందులలో ఇరుకుక నాన రు.
వాళ్ు శిర్సుు లు చూర్ ామై ొడి, ొడిగా ఐపోయ,
శిర్సుు లు లేని మొండెములు మశ్రత నీ ప్ళ్ు
మధ్యయ లోే ఇరుకుక పోయ ఉనన భయంకర్మైన
ద్ృశ్య ములు చాలా సప షటముగా కనిపిసుినాన య.

పరమాతమ , అరుునుడిక్త యుదధములో జయము,

అపజయములు న్న ఆధీనములో ఉన్ని యి.
ఎవరవరన్న (వార సమయము పూరి అయిన తరువాత
మృత్తయ రూపములో) సంహ్రంచాలో అనే న్నరయ ణ ము
న్ని. న్నక ఎవర మీద్య, ఏ విధమైన రాగ దేవ షములు
325
లేవు. వార, వార స్తధన మరయు వారు చేస్తకని
కరామ చరణ స్థిత్తలను అనుసరంచ మాబ్తమే నేను
ఫలితములను ఇస్తిను. పరమాతమ నోటిలోన్నక్త వళ్ళ న
వారలో కొంతమంి కడుపులోన్నక్త జ్ఞరపోత్తని వాళ్ళళ ,
వాళ్ళ దుషక రమ ల ఫలితములను అనుసరంచ బ్క్తంద
స్తియిక్త (నరకాి లోకములక) ిగజ్ఞరపోత్తన్ని రు.
కోరలు మధయ లో ఇరుకని వాళ్ళళ , మరణించన్న వాళ్ళ ,
వాళ్ళ సతక రమ ల ఫలితములను అనుసరంచ పై
స్తియిలోనే (పై లోకములు అయిన సవ రలో గ కము,
మంచ జనమ లు) ఉన్ని రు. యుదధములో జయము,
అపజయము, సంహ్మరము అనే విషయములు నీక
సంరంధించన విషయములు మాబ్తము కాదు.
జయము ఎపుు డూ ధరమ ము వైపు ఉంటుంి అన్న
చెాు లన్న జరగబోయే ద్యన్నన్న ముందుగానే ఈ
దృశ్య ము అరుునుడిక్త చూపంచాడు.

కాన్న అరుునుడు మాబ్తము రాగ, దేవ షములతోనే

ఈ దృశ్య మును చూస్తిన్ని డు.

యథా నద్గనాం బహవోఽంంబువేగాః

సముశ్రద్ వాభిముఖా శ్రద్వంతి।
తథా తవామీ నర్లోకవీర్థ విశ్ంతి
వస్త్కాిణయ భివిజి లంతి ॥ 28 ॥

ఎలాగైఽ నదులలో వేగముగా బహు

విధముగా ప్పరే నీరు సముశ్రద్ము వైప్పకే వెళ్లే, వెళ్లే

326
చివరిక్త సముశ్రద్ముతో కలిర సముశ్రద్
అయపోత్సనాన యో

అలాగే ఈ మనవ లోకములో ఉండే వీరులు

అంద్రూ అనిన వైప్పలా భగ, భగా మండిపోత్సనన
నీ భయంకర్మైన ముఖములోన్న శ్రప్వేశిసుినాన రు.

ముండకోప్నిషత్ – 3-2-8 – “యధ్య నద్య ః

సయ నయమనాః సముశ్రదేసింగచి నిి నామరూపే
విహ్మయ I తథా విదాి నాన మరూప్ప ద్వి ము క ిః
ప్ర్థతప ర్ం ప్పరుషము పైతి ద్వవయ మ్” – నదులు
బ్పవహించే సమయములో వాటిక్త బ్పతేయ కమైన న్నమ,
రూపములు ఉంటాయి. అవి ార, ార చవరక్త
సముబ్దములో కలిస్థన తరువాత, అవి సముబ్దమే
అయిపోతాయి. (ఆ నదులు వాటి న్నమ, రూపములు
కోలోు తాయి). అటాోగే తతివ జ్ఞానము ొంంిన జీవులు,
తమ న్నమ, రూపములు నుండి విముకి డై, ివయ మైన
పరమాతమ లో ఐకయ మై, పరమాతమ గానే మిగిలిపోతాడు.

యధ్య శ్రప్ద్గప్ం
ి జి లనం ప్తంగా విశ్ంతి
నాశాయ సమృద్వే ధ గాః।
తథైవ నాశాయ విశ్ంతి లోకాః తవాపి వస్త్కాిణి
సమృద్వే ధ గాః ॥ 29 ॥

ఇంకా ద్ృశ్య ము విసిృతమై. ఎలాగైఽ

మిడుతలు మెద్లైన చినన , చినన ప్పరుగులు
ీట్కములు బాగా మండుత్సనన అగిన క్త ఆకరితష మై,
327
బాగా వేగముగా ఎగురుకుంూ వచిి , ఆ అగిన
చుూట తిరిగి, తిరిగి వాటిని అవే నాశ్నము
చేసుకొందుకే అందులో ప్డిపోతాయో,

అలాగే శ్రప్ప్ంచములోని లోకములు, జీవులు,

వసుివులు (వాళ్ు , వాటి కాలము తీరిపోయన
తరువాత) అవంతట్ అవే నాశ్నము (నీలో
లయము) అవాి లన్న వేగముగా వచిి నీ
ముఖములలో వాళ్ళు శ్రప్వేశిసుినాన రు.

ముండకోప్నిషత్ – 2-1-1 – “యథా సుద్గప్పిత్

ప్పవ కాద్వి సుప లింగాః సహశ్రసశ్ః శ్రప్భవన్న
సరూప్పః, తథా క్ష్ర్థద్వి విధ్యః సోమయ భావాః
శ్రప్ాయన్ని తశ్రత చైవాపి యనిి” – బాగా బ్పకాశసూి
బ్పజవ లిస్తిని అగిి నుండి అగిి తో సమానమైన న్నపుు
రవవ లు వేలకొలి రయట్క వచచ నటుోగా, అతి
పెదదద్వన అక్షరమైన పరమాతమ నుండి చని , చని
లోకములు, జీవులు, వస్తివులు జన్నమ ంచుచుని వి.
అలాగే వాటి, వాటి శ్క్త,ి కాలము పూరి అవగానే, ఆ
అగిి లోనే పడిపోయినటుోగా ఆ జన్నమ ంచన లోకములు,
జీవులు, వస్తివులు అక్షరమైన పరమాతమ యందు
కలిస్థపోత్తని వి, లీనమగుచుని వి (బ్పస్తిత
దృశ్య ములో పరమాతమ తను చేస్తిని సృష్ట ి
చూపంచుట్లేదు. అరుునుడి మనస్తు లో,
యుదధములో తను అందర మరణమునక
కారణమవుతాను అనే బ్భమ తొలిగించుట్క, పరమాతమ

328
తన ఉబ్గ రూపమైన లయము మాబ్తమే
చూపస్తిన్ని డు).

లేలిహయ ర శ్రగసమనః సమంతాత్ లోేకాన్

సమశ్రగాన్ వద్నైర్ి ు లద్వభ ః।
ఽజోభిర్థపూర్య జగతు మశ్రగం భాససివోశ్రగాః
శ్రప్తప్ంతి విషోా ॥ 30 ॥

నీ నోటిలో శ్రప్వేశిసుినన లోకములను,

జీవులను, వసుివులను అనిన టినీ నీవు నమిలి,
నాక్త, ఆసాి ద్వసూి జి లిసుినన నీ నోటితో
మింగేసుినాన వు.

సమసి జగత్సే నీ ఽజసుు తో నిండిపోయ,

అంతా కాలిి వేసుినాన య, మడేి సుినా న య.
చాలా ఉశ్రగముగా ఉనన నీ శ్రప్కాశ్ము, వెలుగు
జగత్సే అంతా వాయ పించి ఉనన ద్వ. నీవు సర్ి
వాయ ప్కమైన (విష్ణా) సి రూప్ము.

కఠోప్నిషత్ – 1-2-25 - : “యసయ శ్రబహమ చ

క్ష్శ్రతంచ, ఉభే భవత ఓద్నః I మృత్సయ ర్య సోయ ప్
రచనం క ఇతాథ వేద్ం య్యశ్రత సః” – లోకములో
ఉని మానవులు అందరూ, పరమాతమ క అని
స్తినములో ఉంటారు. ఆ అని ములో నంచుకందుక
(ఊరగాయ) మృత్తయ వు స్తధనముగా వాడుకొన్న,
బ్పపంచములో ఉని వాట్న్ని టినీ పరమాతమ నమిలి
మింగేస్తిన్ని డు (పరమాతమ మృత్తయ వుకే మృత్తయ వు).
329
ఆఖాయ హి కో భవానుశ్రగరూపో నమోఽసుి ఽ
దేవవర్ శ్రప్రద్।
విానత్సమిచాఛ మి భవంతమద్య ం న హి
శ్రప్ానామి తవ శ్రప్వృతిిం ॥ 31 ॥

ద్యచేర ఇంత ఉశ్రగ రూప్ములో ఉనన నీవు

ఎవరివో చెప్పప . దేవతలలో శ్రశ్లషటమైన ఓ
ప్ర్మతామ , నీకు నమసాక ర్ము, ననున
అనుశ్రగహించుము.

న్నను నీ తతి మును తెలుసుకోవాలి అని

అనుకుంటునాన ను. ఈ జగత్సే యొకక కార్ణము
(ముందునన వాడివి, నీ నుండే ప్పటుటకు వచిి నద్వ)
నీవే అని మశ్రతము నాకు తెలుసు. కాని నీవు
ఎందుకు ఇలా ఉశ్రగ రూప్ములో ఉనాన వు
(ఇంతవరకూ ఎపుు డూ నీవు శాంత రూపములోనే
ఉండేవాడివి. కాన్న ఇపుు డు నీవు నీ ఉబ్గమైన బ్పళ్య
రూపములో కన్నపస్తిన్ని వు), నీ యొకక శ్రప్వృతిి
(వృతాింతము, సి భావము) ఏమిటి అన్నద్వ నాకు
అర్ము
ధ కావట్ము లేదు.

శ్రీభగవానువాచ ।
కాలోఽరమ లోకక్ష్యకృశ్రతప వృదోధ
లోకాన్ సమహరుిమిహ శ్రప్వృతిః।
ఋఽఽపి తాి ం న భవిషయ ంతి సరేి యేఽవరథతాః
శ్రప్తయ నీకేష్ణ యోధ్యః ॥ 32 ॥

330
 ఎవరెవరిక్త ఎంత కాలము ఉనన ద్వ అని లెకక
కట్లట కాలమునకే న్నను కాల సి రూప్మును.
లోకములనిన టినీ క్ష్యము, లయము చేర వాడిని
న్నన్న. ఆయసుు లేదా కాలము తీరిన లోకములను,
లోకములలో ఉనన అనిన టినీ నా లోనిక్త వెనకుక
తీసుకున్న, మింగివేర నా ప్ని ఈ శ్రప్దేశ్ములో
న్నను మొద్లుపెటాటను.

నీవు ఈ యద్ధ ర్ంగములో లేకపోయనా, నీవు

ఇకక డ యద్యము చేయకపోయనా, ఇకక డ ఉనన
రెండు ప్క్ష్ములో ఉనన మహ్మవీరులలో,
యోధులలో ఆయసుు తీరినవారు ఎవి రూ
మిగలరు.

యుదధములో నీ వారైన వీర సంహ్మరమునక నీవు

కరివు అవుతావు అన్న అనుకంటున్ని వు. కాన్న వీరందర
సంహ్మరమునక కాలరూపుడైన నేను కరిను. నీవు కరివు
కావు.

తసామ తి ముతిిషఠ యశో లభసి జితాి శ్శ్రతూన్

ుంక్ష్ి ర్థజయ ం సమృద్ధం।
మయైవైఽ నిహతాః పూర్ి వ నిమితిమశ్రతం
భవ సవయ సాచిన్ ॥ 33 ॥

న్నను కాలరూప్పడినై, వీరిలో ఆయసుు

తీరినవారిని సంహరించుట్కు రద్ధము గా
ఉనాన ను కాబటిట, నీవు ఉతాు హముగా పైక్త లేచి నీ
331
కర్వ
ి య మైన యద్ధము నీవు చేయ. వీళ్ు ంద్రినీ
ఓడించి, విజయము ొంద్వన ీరిని
ి నీవు
సంప్పద్వంచుకో. నీకు దాయ్యదులు, శ్శ్రత్సవులు,
కంట్కములు లేని, సమృద్మైధ న ర్థజయ మును నీవు
అనుభవించు.

వీర్ంద్రి యద్ధము చేర సామర్య ధ మును

ముందే న్నను తీరవేరశాను. వీర్ంద్రూ
చచిి నవాళ్ు తో సమన . రెండు చేత్సలతోన్మ
బాణములు వేయగల సామర్య థ ము ఉనన ఓ
అరుునుడా I నీవు ధనుర్థర ణములను ప్టుటకొని
నిమితిమశ్రతముగా, ఏ విధమైన కర్ృ
ి తి భావనా
లేకుండా, నీ సామర్య ధ ముతో నీ కర్వ ి య మైన
యద్ధము నీవు నిర్ి హించు.

శ్రదోణం చ భీషమ ం చ జయశ్రద్థం చ కర్ం

ా
తథానాయ నపి యోధవీర్థన్।
మయ్య హతాంసి ం జహి మ వయ థిష్ణఠ యధయ సి
జ్ఞతార ర్ణే సప్తాన న్ ॥ 34 ॥

నీవు భయప్డుత్సనన (బ్పతేయ కమైన వరములు,

శ్కి లు ఉని ) శ్రదోణచార్య లను, భీష్ణమ డును,
జయశ్రద్థుడును, కరుాడును ఇంకా మిగిలిన
అతిర్థులను, యోధులను, వీరులను న్నను
నిరీి ర్య ము (ఏమీ చేయలేనివారిలా) చేరశాను.

332
 ప్డిపోయనటుే ఉండే వీళ్ు ంద్రినీ నీవు
కేవలము నీ కర్వ ి య ము అయన యద్ధము చినన గా
చేర, వా ళ్ేను సంహరించి, నీవు విజయమును
ొందు. నీవు అనవసర్మైన ఆలోచనలతో బాధలు
ప్డకు. నీవు యద్యమును శ్రప్పర్ంభిర,ి నీ శ్శ్రత్సవుల
మీద్ నీవు తప్ప కుండా గెలుసాివు.

సంజయ ఉవాచ ।
ఏతశ్రచుఛ తాి వచనం కేశ్వసయ
కృతాంజలిరేి ప్మనః క్తరీటీ।
నమసక ృతాి భూయ ఏవాహ కృషాం సగద్ీద్ం
భీతభీతః శ్రప్ణమయ ॥ 35 ॥

సంజయడు ధృతర్థస్త్ష్ణటడితో ఇలా

చెప్పప త్సనాన డు. కేశ్వుడు (ప్ర్మతమ ) చెపిప న
ధైర్య వచనములు అంతా అరుునుడు శ్రశ్ద్ధగా విని,
రెండు చేత్సలు జోడించి, గడ గడా వణిక్తపోతూ ఏదో
చెప్పప లన్న శ్రప్యతన ము చేశాడు. కాని అరుును డి
కళ్ే నుండి కనీన ళ్ళే కారిపోత్సనాన య.
భయమువలన కంఠములో వచిి న శ్ల ేషమ ము
అడుడప్డి, మట్ సరిగాీ ర్థక, వణిక్తపోతూ ఉనన
క్తరీటి (ఏ ప్రిరథతిలలోన్మ తలమీద్ నునన
క్తరీట్ము కద్లని మహ్మ వీరుడైన అరుునుడు)

నమసక రించి మళీు మటాేడటానిక్త

మొద్లుపెటిట, గద్ీద్ సి ర్ముతో (బొంగురు
గొంత్సతో, వణుకుతో అసప షటమైన మట్లతో,
333
తడబడుతూ) భయప్డడ వా ళ్ేలో కెలాే ఎకుక వ
భయముప్డడవాడిగా, మళీు ఇంకా బాగా వంగి
నమసాక ర్ము చేసూి అరుు ను డు
మటాేడుత్సనాన డు.

• అరుున ఉవాచ ।
సాథన్న హృషీకేశ్ తవ శ్రప్ీర్థియ
జగశ్రతప హృషయ తయ నుర్జయ ఽ చ।
ర్క్ష్యంర భీతాని ద్వశో శ్రద్వంతి సరేి
నమసయ ంతి చ రద్ధసంఘాః ॥ 36 ॥

అరుునుడు ఇలా అనాన డు. హృషీకేశ్

(ఇంశ్రద్వయములను నియంశ్రతించే మనసుు లో
అంతర్థయ మిగా కొలువైన ప్ర్మతామ ) I ఇద్వ
యక ిమైన విషయ , నీ నామ ీర్న
ి
చేరనంతమశ్రతాన, ఈ శ్రప్ప్ంచమంతా బాగా
సంతోషము ొందుతోంద్వ. ములోేకములలో ఉండే
జీవులు, అందులో ముఖయ ముగా మనవులు,
సాతిి కులు నీ నామము వినగాన్న
ఆనంద్భరితము అవుత్సనాన రు, నీ మీద్ శ్రీతి,
అనుర్థగము పెంచుకుంటునాన రు.

కేవలము తమో గుణము శ్రప్ధ్యనముగా ఉండే

ర్థక్ష్సులు, నీ పేరు, మహోశ్రగమైన రూప్మును
వినగాన్న భయముతో ద్వకుక లు ప్ టిట
ప్పరిపోత్సనాన రు. మహ్మ సాతిి కులైన రదుధలు
(సతి గుణము శ్రప్ధ్యనముగా ఉనన వా ళ్ళే )
334
సంఘములకు చెంద్వన అంద్రూ నీ నామము
వినన వెంట్న్న నమసక రిసుినాన రు.

ఈ శ్లోకము సరైన సమయములో పఠిసేి, సమ సి

రాక్షస బాధ పోయి ఉపశ్మనము కలుగుత్తంి అన్న
మంబ్త శాస్త్సిములో విశేషముగా చెపు రడిని. ఈ
శ్లోకముతో సంపుటీ కరణ చేస్థ ఏ విధముగా జపము
చేయ్యలి అనే వివరములు మంబ్త శాస్త్సిము లో
ఉని ి.

కసామ చి ఽ న న ర్నమ హ్మతమ న్ గరీయర

శ్రబహమ ణ్యఽప్పయ ద్వకస్త్రే।ి
అనంత దేవేశ్ జగనిన వాస తి మక్ష్ర్ం
సద్సతితప ర్ం యత్ ॥ 37 ॥

విశ్ి రూప్థారివైన ఓ మహ్మతామ I నీ

మహ్మతమ య ము తెలిరన ఆ రదుధలు నినున ఎందుకు
నమసక రించరు? నీవే గురువులకు, పెద్యవా రిక్త
అంద్రి కంటె పెద్యవాడివి, శ్రబహమ దేవుడిక్త
(హిర్ణయ గరుభ డుకు – జీవులంద్రిీ పెద్యవా డు)
కూడా కార్ణమైన నినున ఎందుకు
నమసక రించరు?

నీవు ఏ ప్రిమిత్సలు, అంతము లేని

అనంత్సడివి, దేవతలను కూడా శారంచగలిగే
సామర్య థ ము కలవాడివి, ఈ జగత్సే మొతిము నీలో
నివాసముగా, ఆశ్రశ్యముగా ఉనన వాడివి. నీవు
335
అక్ష్రుడవు, వినాశ్ము లేని, నితయ మైన
ప్ర్మత్సమ డవు. నీవే “సత్” (ఉనిక్త కలిగి
ఉనన వాడివి, వయ క ి రూప్ములో, కార్య రూప్ములో
ఉనన వాడివి), “అసత్” (అవయ క ిము, కనిపించని
రూప్ములో, కార్ణ రూప్ములో ఉనన వాడివి), ఈ
సత్ మరియ అసత్ వయ క ిము, అవయ క ిము, కార్య ,
కార్ణములకు అతీతమైన రూప్ములో కూడా నీవే
ఉనాన వు. నీవు సర్థి తమ కుడవు, శ్రప్ప్ంచము
అంతా నీవు తప్ప ఇంకొకటి లేనందున, అంద్రూ
నిన్నన నమసక రించాలి.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-17 – “ఏష దేవో

విశ్ి కర్థమ మహ్మతామ సదా జనానాగం హృద్యే
సనిన విషటః” - విశ్వ కరమ యు, మహ్మత్తమ డు అయిన
పరమాతమ జీవుల హ్ృదయముల యందు సరవ ద్య
న్నవస్థంచ ఉన్ని డు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – “అనంతశ్య ఆతమ

విశ్ి రూప్పః హి అకర్”ి – అనంత సవ రూపుడైన
పరమాతమ , బ్పపంచములో వివిధ రూపములలో
ఉన్ని డు

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 3-4, 4-12 – “యో

దేవానాం శ్రప్భవ శోి ద్భ వశ్ి విశాి ధపో రుశ్రదో
మహరిఃష I హిర్ణయ గర్భ ం జనయ్యమస పూర్ి గం స
నో బుదాధయ శుభయ్య సంయనకుి” - పరమాతమ
దేవతల ఐశ్వ రయ ములక కారణభూత్తడో, సరవ
336
బ్పపంచమునక పరాలకడో, సరవ జుడో
ా ,
హిరణయ గరుభ డు పుటుికక కారణమో అటువంటి
రుబ్దుడు మాక యోగయ బుిధన్న బ్పస్తించుగాక.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-13 – “యో దేవానా

మధపో యరమ నోేకా అధశ్రశితాః” – ఏ పరమేశ్వ రుడు
దేవతలందరకూ అధిపతియో, ఏ పరమేశ్వ రుడు
యందు లోకములు అనీి అధిష్టఠంచరడినవో అటిి
ఆనంద సవ రూపుడును నమసక రస్తిన్ని ను.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-18 – “యదాత

మసినన ద్వవా నర్థశ్రతి ర్న సనన చా సంచిి వ ఏవ
కేవలః తద్క్ష్ర్ం తతు విత్స ర్ి రేణయ ం శ్రప్ాన
చతసామ త్ ప్సృతా ప్పర్థణీ” – ఏ సమయములో
ఆతమ జ్ఞానము కలుగునో ఆ సమయము పగలు లేదు,
రాబ్తి లేదు సత్ (కన్నపంచే బ్పపంచము) లేదు, అసత్
(కనపడన్న కారణము) లేదు, కేవల పరశుదద శవుడే
కలదు. ఆ బ్రహ్మ తతివ ము న్నతయ మైని,
పరశుదమై ధ ని. అటిి బ్పజ ా వాయ పిమైని.

శ్రప్శోన ప్నిషత్ – 4 వ శ్రప్శ్న , 11 వ శోేకము –

“తద్క్ష్ర్ం వేద్యఽ యసుి సోమయ స సర్ి జఃన
సర్ి వా వివేశ్లతి” – విజ్ఞాన్నతమ కమగు జీవుడు
దేవతలు ఉని సరవ ఇంబ్ియములు, పంచ
బ్ాణములను, పంచ భూతములను ఏ అక్షరుడు
యందు చేరునో , ఆ అక్షరుడు సరవ జుడు ా సరవ మూ
అగుచున్ని డు.
337
 బృహదార్ణయ కోప్నిషత్ – 3 లేదా 5-8-8 –
“సహోవాచై తదైి తద్క్ష్ర్ం గారి ీ శ్రబహమ ణ
అభివద్....” – ఓ గారీ గ I బ్రహ్మ జ్ఞానులు ద్యన్నన్న
అక్షరము అన్న చెపుు దురు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – “నసత్ నాసద్ శివ

ఏవ కేవలమ్” – కన్నపంచే బ్పపంచము లేదు, జీవులు
లేరు, కన్నపంచన్న కారణము లేదు, కేవలము శవ
(పరమాతమ ) ఒకక డే అంతా ఉన్ని డు.

తి మద్వదేవః ప్పరుషః ప్పర్థణః తి మసయ

విశ్ి సయ ప్ర్ం నిధ్యనం।
వేతాిర వేద్య ం చ ప్ర్ం చ ధ్యమ తి య్య తతం
విశ్ి మనంతరూప్ ॥ 38 ॥

నీవు ఆద్వ దేవుడవు. ఈ శ్రప్ప్ంచము

మొతిమునకు కార్ణ సి రూప్పడవు. నీకు ఆద్వ,
కార్ణము ఇంకొకటి ఏద్గ లేదు. నీవు
జీవులంద్రిలోన్మ అంతర్థయ మిగా నెలకొని
ఉనాన వు. నీవు ఈ శ్రప్ప్ంచము అంతటిీ అనాద్వవి.
నీ కంటె ముందు ఇంకొకటి ఏమీ లేదు. ఈ
శ్రప్ప్ంచమునకు నీవే నివాస సాథనము. శ్రప్ళ్య
కాలములో ఈ శ్రప్ప్ంచము సూక్ష్మ రూప్ముగా
నినున ఆశ్రశ్యంచుకున్న ఉంటుంద్వ. నీ నుండే
ప్పటి,ట నీ వలన్న ఉనిక్త, పోషణ, సంర్క్ష్ణ కలిగి
ఉంటుంద్వ.

338
 నీవే ఈ శ్రప్ప్ంచములో ఉనన వనీన
విశ్లషముగా తెలుసునన , సర్ి జునడివి. ఈ
శ్రప్ప్ంచము అంతా నీవే నిండి ఉనాన వు. నీవే
తెలుసుకోవలరనవాడివి. జీవుల జీవన లక్ష్య ము,
సరోి తిమమైన అంతిమ గమయ ము నీవే. నీవు
శ్రప్కృషటమైన ఽజసుు సి రూప్పడివి. సర్ి మూ
శ్రప్కాశింప్చేయగల సామర్య ధ ము ఉనన వాడివి. ఈ
శ్రప్ప్ంచము అంతా నీవే వాయ పించి ఉనాన వు. ఈ
శ్రప్ప్ంచములో కనిపించే అనంతమైన రూప్ములు
అనీన నీవే అయ ఉనాన వు. నీవు అనంత్సడివి. నీకు
అంతము లేదు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-5 – “ఆద్వ సు

సంయోగ నిమితి హ్మత్సః ప్ర్స్త్రికాలా ద్కలోపి
ద్ృషటః I తం విశ్ి రూప్ం బవ భూతమీడయ ం దేవం
సి చితిసథ ముప్పసయ పూర్ి ం” – ఈ పరమాతేమ
సమసి సృష్టక్త ి కారణభూత్తడు, విశ్వ రూపుడు. కాల
బ్తయమునక (భూత, వరిమాన, భవిషయ ) అతీత్తడు.
అందర హ్ృదయములలో ఉని వాడు,
స్తితింపతగినవాడు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 3-13 –

“అంగుషటమశ్రతః ప్పరుషోంతర్థతామ సదా
జననాగం హృద్యే సనిన విషఠః, హృదామనీి శో
మనసాభికౢపోి య ఏత ద్వి దు ర్మృతారి
భవంతి” – పరమాతమ బొట్నబ్వేలు పరమాణములో
జీవుల హ్ృదయ ఆకాశ్ గుహ్లో న్నరంతరము
339
న్నవస్థంచుచున్నడు. ఆ పరమాతమ పరపూరుణడు .
హ్ృదయములో ఉని పరమాతమ మనస్తు చేత
కపు రడి ఉన్ని డు. పరమాతమ ఆతమ జ్ఞానమునక
స్తరవ భౌముడు. ఈ విధముగా తెలుస్తకని వాడు
అమృత్తడు అగుచున్ని డు.
శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 3-21 – “వేదాహ త
మజర్ం ప్పర్థణం సర్థి తామ నగం సర్ి గతం
విభూతాి త్” – బ్రహేమ వ తిలు ఏ పరమాతమ క జనమ
లేదన్న, అన్ని, పురాతనుడు, శాశ్వ త్తడు, పరణామము
చెందన్నవాడు, సరావ తమ కడు, సరవ వాయ పకడు,
సరవ గత్తడు అన్న మంబ్త బ్దషలు ి చెపుు చున్ని రు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 5-3 – “ఏకైకం ాలం

బహుధ్య వికుర్ి న్ యరమ న్ క్షేశ్రఽ సగంహర్ఽయ ష
దేవః” – పరమాతమ దేవతలను, మానవులను
జంత్తవులను, బ్పతి సమూహ్మును, బ్పతి వస్తి వు ను
అనేక విధములుగా సృష్ట ి చేసూి (84 లక్షల
జీవరాశులను న్నన్న విధములుగా సృజించ), ఆ
జీవకోటి యందు తను బ్పవేశంచ,
బ్పకాశంచుచున్ని డు. ఈ సృష్టన్ని తనలో ద్యచుకొన్న, ఈ
సృష్టక్త
ి పరమాతమ న్నవాసముగా ఉన్ని డు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 3-19 – “స వేతిి

వేద్య ం నచ తసాయ రి వేతాి త మహం ర్శ్రగయ ం
ప్పరుషం మహ్మనిమ్” – పరమాతమ ఈ బ్పపంచములోన్న
బ్పతీి సంపూరము ణ గా తెలుస్తకొనుచున్ని డు.
సరవ జుడుా ఆ పరమాతమ ఒకక డే.
340
 శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 5-4 – “సర్థి ద్వశా
ఊర్ి ధ మధయ శ్ి తిర్య క్ శ్రప్కాశ్యన్ శ్రభాజఽ
యనన నడాి న్” – సూరుయ డు ఏ రీతిగా అన్ని
ికక లను బ్పకాశంపచేయుచున్ని డో, అదే రీతిగా
పరమాతమ యొకక బ్పకాశ్ము అన్ని ికక లకూ పైక్త,
క్తందక, మధయ లో, అడింగా బ్పకాశసూి ఉని ి.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 1-16 –

“సర్ి వాయ పిన మతామ నం క్షీరేసరిప రివారిప తం” –
ాలలో నేయి వాయ పంచ ఉని టు,ో పరమాతమ సృష్ట ిలో
అంతటా వాయ పంచ ఉన్ని అందర కళ్క ో కనరడట్
లేదు. ాలలో అంతా నేయి వాయ పంచ ఉని ి. కాన్న
ాలలో నేతిన్న అందరూ చూడలేరు. ాలలో నేతిన్న
చూడాలంట్ల చాల బ్పయతి ము చేయవలస్థ
ఉంటుంి. అలాగే బ్పపంచము అంతా వాయ పంచ ఉని
పరమాతమ ను తెలుస్తకొనుట్క చాలా బ్పయతి ము
చేయవలస్థ ఉంటుంి.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-14 –

“సూక్ష్యమ తిసూక్ష్మ ం కలిలసయ మధేయ విశ్ి సయ
శ్రసష్ణటర్ం తమన్నకరూప్మ్....” – పరమాతమ ఈ
బ్పపంచమును, బ్పపంచములో అనేక రూపములను
సృష్ట ి చేస్థ, సూక్షామ తి సూక్షమ మై బ్పతి ద్యన్నలోనూ
అంతరాయ మిగా వాయ పంచ ఉన్ని డు.

వాయర్య మోఽగిన ర్ి రుణః శ్శాంకః

శ్రప్ాప్తిసి ం శ్రప్పితామహశ్ి ।
341
నమో నమరిఽసుి సహశ్రసకృతి ః ప్పనశ్ి
భూయోఽపి నమో నమరి ॥ 39 ॥

నీ విశ్ి రూప్ములో నీవు చాలా దేవతల

రూప్ములలో కనిపిసుినాన వు. వాయవు,
యముడు, అగిన , వరుణుడు చంశ్రదుడు, కశ్య ప్పడు
మొద్లైన శ్రప్ాప్త్సల రూప్ములలో నినున
చూసుినాన ను. పితామహుడు (తాత) అయన
హిర్ణయ గరుభ డుకు (శ్రబహమ దేవుడుకు) నీవు ఆద్వ
కర్వు
ి , కార్ణము అయ నందువలన మ అంద్రి
ముతాిత రూప్ములో నినున చూసుినాన ను.

నీకు నమసాక ర్ము. నీకు వేల, వేల స

నమసాక ర్ములు సమరిప సుినాన ను. నీకు మళీు ,
మళీు నమసాక ర్ములు సమరిప సుినాన ను.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-2 – “తదే వాగిన

సిదాద్వతయ సిదాి య సిదు చంశ్రద్మః I తదేవ
శుశ్రక మమృతం తశ్రద్ర హమ తదాప్ సు శ్రప్ాప్తి” –
పరమాతమ తతివ మే అగిి , సూరుయ డు, వాయువు,
చంబ్దుడు, పరశుదమైధ ని, అమృతము,
బ్రహ్మ దేవుడు, బ్పజ్ఞపతి, జలములు, విరాటుు రుష్యడు.

వైద్వక సంశ్రప్దాయము శ్రప్కార్ము – “సకృఽి

అగేన నమః, ద్వి ఽి నమః, తృఽి నమః, చత్సరే య
నమః, ... ఆ సహశ్రస కృతి రి నమః అప్రిమిత
కృతి రి నమః నమరి అసుి మమహి కుంతీః” –
342
అగిి న్న, అగిి రూపములో ఉండే పరమాతమ ను
నమసక రంచే సమయములో ఒక నమస్తక రము,
రండు నమస్తక రములు, మూడు నమస్తక రములు,
న్నలుగు నమస్తక రములు చేస్థ............. వేల
నమస్తక రములు, అపరమిత నమస్తక రములు అన్న
మనస్తు లో నమస్తక రములు చేస్తకన్న, పరమాతమ
నుండి అభయమును ొంంద్యలి.

నమః ప్పర్సాిద్థ ప్ృషఠతరి నమోఽసుి ఽ సర్ి త

ఏవ సర్ి ।
అనంతవీర్థయ మితవిశ్రకమసి ం సర్ి ం
సమపోన షి తతోఽర సర్ి ః ॥ 40 ॥

నీకు ముందు వైప్ప నుండి నమసాక ర్ము

చేసుకుంటునాన ను. నీకు వెనుక వైప్ప నుండి
నమసాక ర్ము చేసుకుంటునాన ను. నీకు అనిన
వైప్పలా నుండి నీకు నమసాక ర్ములు
సమర్ప ణము చేసుినాన ను.

నీవు అనంతమైన శ్క్త ి, సామర్య ధ ములు

ఉనన వాడివి. నీవు అమితమైన ప్ర్థశ్రకమము
కలిగినవాడివి. ఎటు వైప్ప నుండి నమసాక ర్ము
చేసుకోవాలనుకునాన అటు వైప్ప నీవే ఉనాన వు,
నీవు అంతా వాయ పించి ఉనాన వు. నీవు సర్ి
సి రూప్ముగా, అనీన నీవై ఉనాన వు. నీకు ముందు,
వెనుక అన్నదే లేదు.

343
 శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 3-11 – “సర్థి నన
శిరో శ్రగీవ సు ర్ి భూతగుహ్మశ్యః I సర్ి వాయ ీ
సభగవాం సిసామ తు ర్ి గత శిశ వః” – ఆ పరమాతమ
సమసి బ్ాణుల యొకక ముఖ్ములు, శరస్తు లు,
కంఠములు కలవాడై ఉన్ని డు. నీవు బ్పపంచము
అంతా వాయ పంచ, సరవ జీవుల యొకక హ్ృదయ
గుహ్లలో న్నవస్థంచుచున్ని డు. పరమాతమ సరవ
వాయ ప, సరవ మంగళ్ సవ రూపుడు.

సఖేతి మతాి శ్రప్సభం యదుక ిం హ్మ కృషా హ్మ

య్యద్వ హ్మ సఖేతి।
అానతా మహిమనం తవేద్ం మయ్య
శ్రప్మదాశ్రతప ణయేన వాపి ॥ 41 ॥

నీ ఈ విశ్ి రూప్ము చూరంతవర్కూ నీ

ఇంతటి గొప్ప తనమును, మహిమను న్నను
ఊహించలేదు. అందుచేత నీవు నా బందువుడివి,
నా సమ వయసుు వాడివి కాబటిట, నా
రన హిత్సడుగా భావించాను. అందుచేత న్నను నీతో
కొనిన సంద్ర్భ ములలో బలవంతముగా,
ూకుడుగా, ప్రిహ్మసముగా ర్కర్కాలుగా
మటాేడాను. కొనిన సారుే నినున పేరుతో హ్మ కృషా
అని, నీ వంశ్ము పేరుతో హ్మ య్యద్వ అని,
శ్రపేమగా హ్మ సఖి అని కూడా పిలిచాను.

నమసాక ర్ చేయవలరన నినున , న్నను

అలా పిలిచి ఉండి కూడదు. ఆ సమయములో నీ
344
యొకక గొప్ప తనమును, మహిమను న్నను
ఊహించలేక పోయ్యను, తెలియదు. న్నను ఆ
అప్ర్థధము కావాలని చేయలేదు. కొనిన సారుే న్నను
తప్పప , ొర్బాటు చేర ఉండవచుి . నా
బంధువుగా, నా రన హిత్సడుగా కొనిన సారుే నీ మీద్
ఉండే శ్రీతితో అలా పిలిచాను. కాని నీ మీద్
తకుక వ భావముతో అలా పిలవలేదు. ఏ ర్కముగా
చూరనా అద్వ నా తపేప . న్నను నీ యందు
అప్ర్థధము చేశాను, అని భయప్డుత్సనాన డు.

యచాి వహ్మసార్మ థ సతక ృతోఽర

విహ్మర్శ్య్యయ సనభ్యజన్నష్ణ।
ఏకోఽథవాప్య చుయ త తతు మక్ష్ం తతాామయే
తాి మహమశ్రప్ యం ॥ 42 ॥

నీ అంతటి గొప్ప వాడిని, నీతో ప్రిహ్మసాలు,

సర్సాలు ఆడిన సంద్ర్భ ములు చాలాన్న
ఉనాన య. అలా మటాేడట్ము నినున గౌర్వించక
పోవట్ లేక అగౌర్వ ప్ర్చట్ . మనము కలిర
విహరించేట్ప్పప డు, ప్డుకొన్నట్ప్పప డు, నీకు
ఆసనములు ఇచేి ట్ప్పప డు, భ్యజనము శ్రప్సాివన
వచిి నప్పప డు అలా శ్రప్వరింి చి అగౌర్వప్ర్చి
ఉండవచుి .

నీవు ఒకక డవే ఉనన ప్పప డు కాని, లేక

చాలామంద్వ ఉనన ప్పప డు కాని న్నను ప్రిహ్మసముగా,
సర్సముగా మటాేడి చేరన నా అప్ర్థధములకు
345
నీ యొకక క్ష్మప్ణ వేడుకుంూ, నా తప్పప లనీన
మనిన ంచమని ఏ విధముగాన్మ కొలవలేని నినున
శ్రప్పరిసు
థ ినాన ను -ఓ అచుయ తా (ఏ విధమైన ర్థగ
దేి షములు లేని సమన సి భావము కలవాడా).

పితార లోకసయ చర్థచర్సయ తి మసయ పూజయ శ్ి

గురుర్రీ
ీ య్యన్।
న తి తు మోఽసియ భయ ధకః కుతోఽనోయ
లోకశ్రతయేఽప్య శ్రప్తిమశ్రప్భావ ॥ 43 ॥

నీవు అనిన లోకములకు, అనిన కద్వలే

జంగములకు (జీవులకు), కద్లని సాథవర్ములకు
(వసుివులకు) తంశ్రడివి. ఈ అనిన లోకములకు నీవు
పూజుయ డివి. నీవు లోకములకు గురువువి
(జగదుీరు). ఈ అనిన లోకములలో ఉండే
పెద్యవా ళ్ేంద్రి కంటె కూడా నీవే పెద్యవాడివి.

ఈ సృషిటలో నీతో సమనమైన వాడు

ఎవి రూ లేరు. నీ కంటె పెద్యవాడు, గొప్ప వాడు,
ఎకుక వైనవాడూ ఈ మూడు లోకములలో ఎవి రూ
లేన్నలేరు. ఎవరితోన్మ నినున పోలి టానిక్త కూడా
లేన్నలేరు. ఎవి రినీ కూడా నీతో పోలి లేము.
ఉప్నిషత్సిల శ్రప్తిప్పద్య మైన ప్ర్మతమ గా నినున
న్నను గురిసు
ి ినాన ను. (అలాంటి వాడివైన నీతో నేను
పైన చెపు నటుో బ్పవరించ ఉండి ఉండకూడదు).

346
 మహ్మభారత యుదదము జరుగుత్తండగా ఒక
సందరభ ములో ధరమ రాజు గాయపడి తన శబిరములో
ఉండగా, శ్ర ీకృష్యణడు, అరుునుడు యుదధము వదలి
ధరమ రాజును చూచుట్క, ధరమ రాజు శబిరములోక్త
వళ్ళళ రు. అపుు డు ధరమ రాజు, అరుునుడు యుదధము
వదలి వచచ నందుక అరుునుడి మీద కొంచెము
కోపముతో అరుునుడిన్న, అతన్న గాండీవము
అవమాన్నంచగా, అరుునుడిక్త తన గాండీవమును
అవమాన్నంచనందుక, అరుునుడి బ్పతిజ ా బ్పకారము
ధరమ రాజును సంహ్రస్తినన్న అనగా, శ్ర ీకృష్యణడు
అరుునుడిక్త ధరమ మును బోధించ, “పెద్యలను నింద్వరి,
వారిని సంహరించినంత మహ్మ ప్పప్ము. కాబ టిట
నీవు మీ అనన ను నింద్వంచు. అప్పప డు నీ శ్రప్తిజ న
పూరి ి అవుత్సంద్వ. అనన ను సంహరించకుండా
కూడా ధర్మ ము నిలుసుింద్వ” అన్న ధరమ ఉపదేశ్ము
చేశాడు. అరుునుడు అలానే చేశాడు. తరువాత ఇంకొక
ఉపదేశ్ము “ఆతమ సుితి, తనని తాను
పోగుడుకొనుట్, ఆతమ హతయ తో సమనమైనద్వ”.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-2 – “తెన్నశితం

కర్మ వివర్ఽి హ ప్ృథాి య ప్య ఽజోనిల ఖాని
చింతయ మ్” – సమసి చరాచర బ్పపంచము , పంచ
భూతాతిమ కమైన ఈ బ్పపంచము పరమాతమ నుండే
రయట్పడుచుని ి. ఈ సృష్టక్త ి పరమాతేమ కరి.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-5 – “తం

విశ్ి రూప్ం బవ భూతమీడయ ం దేవం సి చితి సథ
347
ముప్పసయ పూర్ి ం” - సమసి విశ్వ మును రూపముగా
ధరంచన చైతనయ బ్పకాశ్ము కలిగిన, అందరచేత
పూజించదగిన ఆ పరమాతమ ను, తనలో అంతరాయ మిగా
ఉన్ని డన్న గురించ, తతివ జ్ఞానము ఉపదేశ్ము
ముందు ఉాస్థంచవలెను.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-18 - “యో

శ్రబహ్మమ ణం విద్ధ్యతి పూర్ి ం యో వై వేదాంశ్ి
శ్రప్హినోతి తస్మమ , తగం హ దేవ మతామ బుద్వధ
శ్రప్కాశ్ం ముముక్షరైి శ్ర్ణమహం శ్రప్ప్దేయ ” -
పరమాతమ హిరణయ గరుభ డిన్న సృష్ట ి చేస్థ,
హిరణయ గరుభ డిక్త సమసి వేదములు ఉపదేశ్ము చేస్థ,
హిరణయ గరుభ డిక్త జ్ఞానోతు తిిన్న కలిగించ, ఆ జ్ఞానముతో
హిరణయ గరుభ డు ఈ సృష్టన్న ి చేయగల స్తమరయ ి ము
ఇచచ న పరమాతమ ను ముముక్షువులు శ్రణు
వేడుకంటున్ని రు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-9 – “స తసయ

కశిి తు తి ర్రిలోకే నచేశితా నైవచ తసయ లింగమ్ I
స కార్ణం కార్ణధప్పధపో నచాసయ కశిి జని ు తా
నచాధప్ః” - “పరమాతమ అందరకీ అధిపతి.
ఆయనక మరొక అధిపతి లేడు. పరమాతమ కంటె
ఉని తమైనవాడు, గొపు వాడు, పెదదవాడు, పై
స్తియివాడు మరొకడు లేడు. పరమాతేమ అందరనీ
ాలిస్తిన్ని డు. పరమాతమ ను ాలించేవాడు మరొకడు
లేడు. ఈ బ్పపంచములో పరమాతమ క బ్పతేయ క్తంచ
మరొక చహ్ి ము, రూపము, ఆకారము లేదు. ఈ
348
బ్పపంచము మొతిము పరమాతమ సవ రూపమే.
పరమాతేమ ఈ బ్పపంచము మొతిమునక కారణము.
పరమాతమ క మరొక కారణము, కరి లేడు.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-8 – “న తసయ

కార్య ం కర్ణంచ విద్య ఽ తతు మ శాి భయ ధకశ్ి
ద్ృశ్య ఽ I ప్ర్థసయ శ్క్త ిరిి విధైవ శ్రూయఽ
సాి భావిీ ాననబాల శ్రక్తయ్య చ” – పరమాతమ క ఏ
విధమైన దేహ్ము, ఇంబ్ియములు లేవు. పరమాతమ
కంటె పైన కాన్న, సమానముగా కాన్న మరొకరు లేరు.
పరమాతమ యొకక జ్ఞానము, శ్క్త,ి రలము, సరవ జత ా ,
స్తమరయ ి ము ఏ రకముగానూ ఇతరులతో సమానమైనవి
కావు. పరమాతమ గుణములు ఇతరుల కంటె గొపు వే.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-19 – “నతసయ

శ్రప్తిమరి యసయ నామ మహ్మద్య శ్ః” – పరమాతమ క
మరొక ఉపమానము, పోలిక ఏ లోకములోనూ లేదు.
పరమాతమ గొపు కీరి కలిగినవాడు.

తసామ శ్రతప ణమయ శ్రప్ణిధ్యయ కాయం శ్రప్సాద్యే

తాి మహమీశ్మీడయ ం।
పిఽవ ప్పశ్రతసయ సఖేవ సఖ్యయ ః శ్రపియః
శ్రపియ్యయ్యర్ హర దేవ సోఢుం ॥ 44 ॥

నీవు ఇంత గొప్ప వాడివి కాబటిట న్నను

వయ వహరించ వలరన తీరులో న్నను వయ వహరించ
లేదు కాబటిట, న్నను వినయముగా బాగా వంగి
349
నమసాక ర్ము చేసుకొని, నీ ప్పదాల మీద్ నా
శ్రీర్మును పూరిగా
ి ఉంచేర, నీ యొకక
అనుశ్రగహమును న్నను శ్రప్పరిసు
థ నా
ి న ను. నీవు
అంద్రిీ ఈశ్ి రుడివి, అంద్రినీ ర్క్షంచేవాడివి.
నీవు అంద్రిచేత సుితింప్బడద్గినవాడివి.

ఒక తంశ్రడి తన కుమరుడి తప్పప లను

మనిన ంచినటుేగా, ఒక రన హిత్సడు తన
రన హిత్సడి దోషములను మనిన ంచిన టుే గా,
శ్రపియమైన భార్య చేరన తప్పప లను తన
శ్రపియమైన భర్ ి మనిన ంచినటుేగా, న్నను చేరన
తప్పప లను నీవు మనిన ంచి సహించవలరనద్వ.

శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-7 – “త

మీశ్ి ర్థణం ప్ర్మం మహ్మశ్ి ర్ం తం దేవతానాం
ప్ర్మంచ దైవతం I ప్తిం ప్తీనాం ప్ర్మం ప్ర్ సాి
ద్వి దామ దేవం ువన్నశ్ మీడయ మ్” – నినున
ఉప్నిషత్సిల శ్రప్తిప్పద్య మైన ఈశ్ి రుడుగా న్నను
తెలుసుకుంటునాన ను. నీ వలన నాకు
కలగవలరన లాభమును, నీ నుండి నాకు
కలగవలరన అనుశ్రగహమును న్నను వైద్వకముగా
శ్రప్పరిం
థ చుకుంటునాన ను.

నార్ద్గయ ప్పర్థణం – 2-73 - ఇంశ్రదుడిని

శ్రప్పరిం
థ చే మంశ్రతము – “పిఽవ ప్పశ్రతాన్ శ్రప్తి నో
జుషసి ” - తంబ్డి తన పలోలను బ్పేమతో
చూస్తకంటూ, వాళ్ళ తపుు లను మన్ని ంచనటుోగా,
350
పరమాతమ తన పలోలు అయిన మముమ బ్పేమతో మా
తపుు లను మన్ని ంచుగాక.

అద్ృషటపూర్ి ం హృషితోఽరమ ద్ృష్ణటి భయేన చ

శ్రప్వయ థితం మనో ।
తదేవ ద్ర్శ య దేవరూప్ం శ్రప్రద్ దేవేశ్
జగనిన వాస ॥ 45 ॥

నీ ఈ విశ్ి రూప్మును న్నను ఇంతకు

ముందు ఎప్పప డూ చూడలేదు. ఈ రూప్మును
చూర న్నను చాలా ఆనంద్ప్డుత్సనాన ను. అదే
సమయములో, నీ ఉశ్రగ రూప్మును చూర మరొక
వైప్ప ఏదో తెలియని తీశ్రవమైన భయముతో,
భరించలేనంత నొపిప తో నా మనసుు వెల, విలా
ఆడిపోత్సనన ద్వ. ఈ రెండు ప్ర్సప ర్ భావముల
మధయ కొటుటమిటాటడుత్సనాన ను.

ఇంతకు ముందు శాంతముగా కనిపిసుిన న

చైతనయ శ్రప్కాశ్వంతమైన శ్రప్సనన మైన రూప్మున్న
నాకు శ్రప్ద్రిశ ంచు. నా యందు అనుశ్రగహముతో
ఉండు. దేవతల అంద్రిీ కూడా ఈశ్ి రుడవు
అయన ఓ ప్ర్మతామ , ఈ సృషిట మొతిము నకు
ఆశ్రశ్యము అయన, శ్రప్ప్ంచము అంతా నీ యందే
నివాసముగా ఉంటునన ఓ ప్ర్మతామ .

క్తరీటినం గద్వనం చశ్రకహసిమిచాఛ మి తాి ం

శ్రద్ష్ణటమహం తథైవ।
351
ఽనైవ రూపేణ చత్సరుభ జ్ఞన సహశ్రసబాహో భవ
విశ్ి మూరే ి ॥ 46 ॥

నీవు క్తరీట్ము, గద్, చేతిలో చశ్రకము

ధరించిన రూప్ముతో నినున , న్నను
చూడాలనుకుంటునాన ను.

ఏ రూప్ములో నినున , న్నను నిర్ంతర్మూ

ఉప్పరసుినాన నో, నాలుగు ుజములు కల నీ
ద్వవయ మైన రూప్మును నాకు శ్రప్ద్రిశ ంచు.
శ్రప్సుితము నీ ఈ విశ్ి రూప్ములో వేలకొలద్వ
బాహువులను ధరించి ఉనాన వు. నీ రూప్ము ఈ
విశ్ి ము అంతా వాయ పించి ఉనన ద్వ. ఈ రూప్ము
నాకు భయము కలిగిసుినన ద్వ.

సరావ తమ కమైన, సరవ వాయ ప అయిన పరమాతమ

యొకక మరొక విరుదమై ధ న, ఉబ్గ రూపము నృస్థంహ్
అవతారము. నృస్థంహుడు, హిరణయ కశపుడిన్న
సంహ్రంచన తరువాత, ఆ ఉబ్గ రూపమును చూస్థ
బ్రహ్మ దేవుడు, రుబ్దుడు, ఇంబ్దుడు, ఋష్యలు,
స్థదుధలు, బ్పజ్ఞపత్తలు, న్నగులు, గంధరువ లు,
యక్షులు,క్తంపురుష్యలు, క్తని రులు నృస్థంహ్
రూపములో ఉని పరమాతమ ను స్తితించ,
పరమాతమ ను ఆ ఉబ్గరూపమును ఉపసంహ్రంచుట్క
ఆయన దగ గరక వళ్ళళ ట్క. అడుగుట్క భయపడాి రు.
ఆఖ్రుక మహ్మలక్షీమ దేవి కూడా ఆయన దగ గరక
వళ్ళళ ట్క భయపడగా, బ్రహ్మ దేవుడు బ్పహ్మోదుడిన్న
352
పంాడు. అపుు డు బ్పహ్మోదుడు పరమాతమ ను
శాంతింపచేయుట్క నమసక రంచ, స్తమారు 50
శ్లోకములతో పరమాతమ ను స్తితించాడు. అందులో
భాగవతము Book – 7, Discourse – 9, శోేక 15 –
“నాహం బిభేమయ జిత జ్ఞయ తిభయ్యనకసయ
జివాహర్క న్నశ్రత ద్ృకుటీర్భసోశ్రగద్ంస్త్ష్ణటత్ I
అమిర్ు జః క్ష్తజకేసర్ శ్ంకుకర్థా నిశ్రహ్మద్వభీత
ద్వగిభాద్రి భినన ఖశ్రగాత్ II శ్రతసోిర్భయ ం
కృప్ణవతు ల ధుఃసహోశ్రగ సంసార్ చశ్రకకద్నాద్
శ్రగసతాం శ్రప్ణీతః” నీ రూపము భయంకరముగా
ఉని ి. కాన్న న్నకేమీ భయము కలగలేదు. నీ ఈ ఉబ్గ
రూపములో అతి భయ్యనక అంశ్ములు చాలా
ఉన్ని యి. నీ కళ్ళళ సూరుయ డులా వలిగిపోత్తన్ని యి,
నీ నోరు, న్నలుక అగిి లా భగ, భగ మండిపోత్తన్నయి. నీ
కనుబొమమ లు చాలా భయంకరముగా ఉని వి. నీ
స్థంహ్ము యొకక కోరపళ్ళళ అత్తయ బ్గముగా ఉన్ని యి.
అయిన్న న్నకేమీ భయము లేదు. రాక్షస్తడు, న్న తంబ్డి
అయిన హిరణయ కశపుడి పేగులు నీ మేడలో
వేస్తకన్ని వు. ఆ పేగుల రకము ి నీ చెవులక
అంటుకొన్న, నీ చెవులు విచబ్తమైన కేసర వరము ణ లో
ఉని ి. అి చూస్థ మిగతా వాళ్ళ ందరూ
భయపడుత్తన్ని రు. నీ భయంకరమైన గోళ్ళ నుండి న్న
తంబ్డి యొకక రకము ి కారుచుని ి. నీ ముఖ్ము
అపుు డే వేటాడి వచచ న స్థంహ్ములా ఉబ్గముగా
ఉని ి. అయిన్న న్నకేమీ భయము కలగలేదు. ఈ
భయ్యనకమైన రూపము కంటె ఇంకా ఎకక వ
భయంకరమైన సంస్తరము (జనమ , మృత్తయ చబ్కము)
353
నుండి ఎకక వ భయపడుత్తన్ని ను. ఈ రూపములో
న్ననుి చూస్థ న్నక భయము లేదు. నీవు
శ్రణువతు లుడివి, శ్రణు వేడిన వా ళ్నుో , నీవు తంబ్డి
వలె బ్పేమగా చూస్తకనేవాడివి. తరువాత
నరస్థంహ్స్తవ మి, బ్పహ్మోదుడి తల న్నమురుతాడు కూడా.
బ్పహ్మోదుడు, నరస్థంహ్స్తవ మిలో స్తతివ కభావమును
మాబ్తమే చూస్తిన్ని డు, కాన్న ఆ భయంకరమైన
ఉబ్గరూపముతో భయపడలేదు. .

ఇదే ఘట్ిమును పోతన గార పదయ ము Volume –

3 - 19 -243 కూడా చాలా అందముగా, అదుభ తముగా
అనువాదము చేశారు:

“ఖర్ద్ంష్ణట శ్రుకుటీ సటా నఖయ

నుశ్రగదాి నయన్ ర్క ి కే సర్యన్
ద్గర్త
ఘ ర్థంశ్రతమలికయ భాసి న్నన శ్రతయనైన న నీ
నర్రంహ్మకృతి జూచి న్న వెఱవ బూర్ ా శ్రకూర్
దుర్థి ర్ దుర్భ ర్ సంసార్ దావాగిన క్తన్ వెఱత్స నీ
ప్పదాశ్రశ్యం జ్ఞయవే”

బ్పభూ I భీకరమైన కోరలూ, కనుబొమమ లూ,

జట్లూ, గోళ్ళళ , భీషణ ధవ నులూ, రక ి రంజితమైన
కేసరములూ, మేడలో ొండవుగా వేలాడుత్తని
దండలుగా ఉని బ్పేగులూ తోటి పరమ భీకరమైన నీ
ఉబ్గ నృస్థంహ్ రూపము చూస్థ నేను ఏ మాబ్తమూ
భయపడను. కానీ పూరిగా బ్కూరమైనదీ, భరంచలేన్నదీ
అయిన సంస్తరమనే ద్యవాగిి న్న చూస్థ నేను చాలా
354
బెిరపోత్తన్ని ను. కరుణించ నీ చరణ సన్ని ధిలో
న్నక ఆబ్శ్యము బ్పస్తించుము. బ్పహ్మోదుడు సమ సి
భూతములలోనూ పరమాతమ నే చూస్తిన్ని డు.

బ్పహ్మోదుడి మనవడు, విరోచనుడు కమారుడు

అయిన రలిచబ్కవరి విషయములో కూడా, పరమాతమ
వామన అవతారములో రలిచబ్కవరి దగ గర మూడు
అడుగులు ద్యనముగా తీస్తకొన్న, ఆ మూడు అడుగులు
కొలుచుట్క తన రూపమును పెంచ ఈ
బ్రహ్మమ ండమును అంతా తాను న్నండిపోయి 14
లోకములను ఒక ాదముగా కొలిచ, రలిచబ్కవరి అన్ని
ఐశ్వ రయ ములను, తపస్తు లను, గుణములను రండవ
ాదముగా కొలిచ, మూడవ ాదము ఎకక డ పెటాి లి
అన్న అడిగాడు. అపుు డు రలిచబ్కవరి ఇక న్న దగ గర
ఏమీ మిగలలేదు. న్న శరస్తు ఖ్యళ్ళగా ఉని ి
అందుచేత నీ మూడవ ాదము న్న తల మీద
పెట్ిమన్న చెాు డు (ఇందులో అంతరారము ధ , తనన్న
తాను పరమాతమ క సమరు ంచుకొనుట్). ఈ
ఘట్ిములో కూడా బ్రహ్మమ ండము అంతా న్నండిపోయిన
పరమాతమ యొకక విశ్వ రూపము చూస్థ రలిచబ్కవరి
కూడా భయపడకండా, మూడవ ాదము తన తల
మీద పెట్ిమన్న తన కరివయ మును న్నరవ రించాడు.
పరమాతమ రలిచబ్కవరిన్న స్తతలము (ాతాళ్మునక)
తొక్తక న విషయములో, పరమాతమ రలిచబ్కవరి భారయ
వింధ్యయ వళ్క్త చెపు న సమాధ్యనము “న్నను ఎవరినైనా
అనుశ్రగహించాలనుకుంట్ల, వారి ఆధ్యయ తిమ క
అభివృద్వధక్త అనుకూలమైన శ్రప్గతిని శ్రప్సాద్వసాిను.
355
ఎవరికైనా వారి ఆధ్యయ తిమ క అభివృద్వధక్త వారి
ఐశ్ి ర్య ములు ఆట్ంకముగా ఉంట్ల, వారి
ఐశ్ి ర్య ములు అనీన తీరవేర, వారి
ఆట్ంకములను తొలగించి, వారి ఆధ్యయ తిమ క
ప్పరోగతిక్త తోడప డతాను. న్నను బలిచశ్రకవ రి ి
అభివృద్వకే ధ ఈ విధముగా చేశాను. బలిచశ్రకవ రి ి
సుతల లోకములో సాధన చేసుకొని, వచేి సావరి ా
మని ంతర్ములో ఇంశ్రద్ ప్ద్వి ొంద్వ, తరువాత
నా ప్థము చేర్తాడు. అంతవర్కూ సుతల
లోకములో బలిచశ్రకవరిక్తి న్నను (ప్ర్మతమ ) కాప్లా
ఉంటాను. ఈ విధముగా న్నను బలిచశ్రకవ రి క్త ి
అభివృద్వధ చేసుినాన ను”.

ఈ సృష్టక్త
ి పూరవ ము, అనగా శేవ త వరాహ్
కలు ము బ్ారంభమునక ముందు, అంతా సూక్షమ
నీరు మాబ్తమే ఉని ి. అందులో నుండి ఒక పదమ ము
పుటిిని. అందులో నుండి చత్తరుమ ఖ్ బ్రహ్మ దేవుడు
ఉదభ వించాడు. ఆయన ఎటు చూస్థన్న అంతా నీరు
మాబ్తమే కన్నపస్తిని ి. ఆయనను చాలా బ్పశ్ి లు
వేధించాయి. నేను ఎకక డ నుండి వచాచ ను? ఆయన ఆ
పదమ ము నుండి ిగి ఆ పదమ ము మూలము కొరక
వతికాడు. కాన్న ద్యన్న మొదలు, అంటు దొరకలేదు.
మరలా పైక్త వచచ , నేను ఎందుక పుటాిను? నేను ఏమి
చెయ్యయ లి? న్న కరివయ ము ఏమిటి? ఆయన ఆలోచంచ,
ఆలోచంచగా “తప్” అనే శ్రదము విన్నపంచంి
(భాగవతము – Book – 2, Discourse – 9, శ్లోక – 6). తప్
అనగా ఏకాబ్గతతో తీబ్వముగా ఆలోచన చేయుట్. అలా
356
ఆయన ఆలోచంచగా బ్రహ్మ దేవుడి మనస్తు లో తాను
చేయవలస్థన బ్రహ్మమ ండము యొకక సృష్ట ి యొకక
సమబ్గమైన రూపము (విశ్వ రూపము) కళ్ ో ముందు
కన్నపంచని. ఆ బ్రహ్మమ ండములో పరమాతమ
(శ్ర ీమన్ని రాయణుడి) తతివ ము పూరిగా ఇమిడిపోయి
ఉని ి. ఆ విశ్వ రూపములో పరమాతమ , బ్రహ్మ దేవుడిక్త
స్తక్షాతక రంచ, బ్రహ్మ దేవుడు చేయవలస్థన సృష్ట ిక్త
అనువైన ఉపదేశ్ము చేశాడు.

కాన్న అరుునుడు మాబ్తము పరమాతమ యొకక

విశ్వ రూపములో భయంకరమైన అంశ్ములను
మాబ్తమే చూస్థ భయపడుత్తన్ని డు. స్తధనలో వీరలో
ఉని వయ తాయ సము వార, వార భక్త ి స్తియిలలో ఉని
వయ తాయ సమే దీన్నక్త కారణము.

శ్రీభగవానువాచ ।
మయ్య శ్రప్సన్నన న తవారుున్నద్ం రూప్ం ప్ర్ం
ద్రిశ తమతమ యోగాత్।
ఽజోమయం విశ్ి మనంతమద్య ం యన్నమ
తి ద్న్నయ న న ద్ృషటపూర్ి ం ॥ 47 ॥

శ్రీకృషా భగవానుడు ఇలా అనాన డు I ఓ

అరుునా I నీ యందు అనుశ్రగహముతోన్న,
శ్రప్సనన తతోన్న సరోి తక ృషటమైన ఈ రూప్మును
శ్రప్ద్రిశ ంచాను. ఈ రూప్మును సరిగాీ అర్ ము
ధ
చేసుకోవాలి. ఈ రూప్ము యొకక కార్ణము నా
యొకక నా ఒకక డి శ్రప్ఽయ కమైన ఆతమ యోగముతో
357
నా యొకక అసాధ్యర్ణమైన సామర్య థ ముతో
(ప్ర్మతమ ఆధీనములో ఉనన శ్రతిగుణతమ కమైన
మూల శ్రప్కృతి) ఈ రూప్మును శ్రప్ద్రిశ ంచాను.
ఇంకొకరెవి రిీ ఇద్వ సాధయ ము కాదు.

ఈ రూప్ము నిర్ంతర్ము అనిన వైప్పలా

ఽజసుు తో శ్రప్కాశిసూి, వెలిగిపోతూ, విశ్ి మంతా ఈ
రూప్ములోన్న ఉనన ద్వ. ఈ రూప్ము సాధ్యర్ణమైన
రూప్ము కాదు. ఈ రూప్మునకు ఏ ర్కమైన
మొద్లు, అనంతము లేనిద్వ, శాశ్ి తమైనద్వ
మరియ ఈ సృషిటక్త కార్ణమైనద్వ. ఈ రూప్మును
నీకు మశ్రత చూపించాను. ఈ రూప్మును నీవు
తప్ప , ఇంతకు ముందు ఇంకొకరు ఎవి రూ
చూడలేదు. నీవు భయపడుత్తన్ని వు కారటి,ి నేను ఈ
రూపమును ఉపసంహ్రంచ, నీవు కోరన రూపమును
బ్పదరశ స్తిను).

న వేద్యానధయ యనైర్న దానైర్న చ శ్రక్తయ్యభిర్న

తపోభిరుస్త్గైః।
ఏవంరూప్ః శ్కయ అహం నృలోకే శ్రద్ష్ణటం
తి ద్న్నయ న కురుశ్రప్వీర్ ॥ 48 ॥

వేద్ములు అధయ యము చేసుకునాన ,

యజము న లు చేసుకునాన , ఉతిమమైన దానములు
చేసుకునాన , విహితమైన వైద్వక సతక ర్మ ములు
చేసుకునాన , ఉశ్రగమైన తప్సుు చేసుకునాన , భక్త ి
లేని మనసుు తో
358
 ఈ విశ్ి రూప్మును మనవ లోకములోని
వారు ఎవి రూ ద్రిశ ంచలేరు. ఈ రూప్మును
భక్త ితో కూడిన మనసుు తో మశ్రత
ద్రిశ ంచగలరు. నీకు ఆ విధమైన భక్త ి నా యందు
ఉనన ద్వ కనుక, ఈ రూప్మును చూచుట్కు నీవు
ఒకక డివే యోగుయ డివి. నీవు కాక ఇంకొకరు
ఎవి రూ ఈ రూప్మును చూర అర్త హ లేదు. కర్వ
వంశ్ములో ప్పటిటనవారిలో నీవు ఉతిమమైన
సాధకుడివి.

ముండకోప్నిషత్ – 3-1-8 – “న చక్షష్ణ

గృహయ ఽ నాపి వాచా నానైయ రే యవై సిప్సా కర్మ ణ వా
I ానన శ్రప్సాదేనా విశుద్ధసతి సితసుి తం ప్సయ ఽ
నిషక లం ధ్యయ యమనః” - పరమాతమ ను కళ్తో ో కాన్న,
వాకక తో, ఉపదేశ్ములతో కాన్న, ఇంబ్ియములతో కాన్న,
తపస్తు లతో కాన్న, వేద విహితమైన సతక రమ లతో కాన్న
బ్గహించుట్, దరశ ంచుట్ స్తధయ ము కాదు. ఆతమ
జ్ఞానముతో కలమ షములు పోయి, పరశుదధమైన
అంతఃకరణముతో (శుదమై ధ న మనస్తు తో, బుిధతో ), ఆ
పరమాతమ ను న్నరంతరము భక్తతో ి ధ్యయ న్నంచువాడు
మాబ్తమే దరశ ంచగలడు.

ముండకోప్నిషత్ – 3-2-3 – “నాయమతామ

శ్రప్వచన్నన లభ్యయ న ధయ్య న బహునా శ్రశుఽన I
య వైష వృణఽ ఽన లభయ సర ి ియ ష ఆతమ
వివృణుఽ తన్మంసాి మ్” – పరమాతమ అధికముగా
బ్పవచనములతో కాన్న, మేధ్య శ్క్తతో
ి కాన్న, అధికముగా
359
విని మాబ్తము కాన్న లభయ ము కాదు. ఎవరైతే
పరమాతమ ను తెలుస్తకోవాలన్న జిజ్ఞాసతో, అననయ భక్తతోి
స్తధన చేస్థనవాడిక్త మాబ్తమే లభయ మగును. పరమాతమ
ఎవరక్త తనను ఆవిషక రంచ దలచుకంటాడో వా ళ్క ో
మాబ్తమే ఆ భాగయ ము కలుగును.

మ ఽ వయ థా మ చ విమూఢభావో ద్ృష్ణటి రూప్ం

ఘోర్మీద్ృఙ్మ ద్ం।
వయ పేతభీః శ్రీతమనాః ప్పనసి ం తదేవ
రూప్మిద్ం శ్రప్ప్శ్య ॥ 49 ॥

న్నను నినున బాధపెటుటకు కాని,

భయపెటుటట్కు కాని నా విశ్ి రూప్ము న్నను
చూపించలేదు. నీకు ఏ విధమైన చితి విక్షేప్ము,
వికార్ము, సంక్తషే టమైన భావములతో ఇబర ంద్వ
ప్డవదుయ. ఘోర్మైన నా విశ్ి రూప్ ద్ర్శ నముతో
నీకు కలిగిన భయము, బాధ తొలగించుకొని,
శ్రప్శాంతమైన మనసుు తో ఉండు.

మనసుు లో భయమును తొలగించుకొని,

శ్రీతిని పూరిగా
ి మనసుు లో నింప్పకొని, నీవు నా ఏ
చత్సరుభ జ రూప్మును చూడాలని కోరుకునాన వో
ఆ రూప్మును నీవు మళీు బాగా చూడు. (శ్ర ీకృషణ
భగవానుడు తన విశ్వ రూపమును
ఉపసంహ్రంచుకొన్న, అరుునుడు కోరన శ్ంఖ్, చబ్క,
గదతో చత్తరుభ జ రూపమును బ్పదరశ ంచాడు).

360
సంజయ ఉవాచ ।
ఇతయ రుునం వాసుదేవసిథోకాిి సి కం రూప్ం
ద్ర్శ య్యమస భూయః।
ఆశాి సయ్యమస చ భీత నం భూతాి ప్పనః
సౌమయ వప్పర్మ హ్మతామ ॥ 50 ॥

సంజయడు ధృతర్థస్త్ష్ణటడితో ఇలా

చెప్పప త్సనాన డు. వాసుదేవుడి ప్పశ్రత్సడైన
శ్రీకృష్ణాడు, తన మట్లతో అరుునుడితో నీవు
చూచినద్వ అద్ృషట పూర్ి కమైన రూప్ము, భయ
ప్డవదుయ అని సాంతి న ప్రిచి, మళీు తన
చత్సరుభ జ రూప్మును శ్రప్ద్రిశ ంచి,

ఎదురు గుండా భయముతో వణిక్తపోత్సనన

అరుునుడిని, తన గొప్ప విశ్ి రూప్ శ్రీర్మును
శ్రకమముగా తగిసూ
ీ ి, సౌమయ మైన శ్రీర్ముతో
శ్రీకృష్ణాడి రూప్మును సాక్ష్యతక రించి సాంతి న
ప్రిచాడు, ఊర్డించాడు.

అరుున ఉవాచ ।
ద్ృష్ణటి ద్ం మనుషం రూప్ం తవ సౌమయ ం
జనార్న య ।
ఇదానీమరమ సంవృతిః సచేతాః శ్రప్కృతిం గతః ॥
51 ॥

అరుునుడు ఇలా అనాన డు. ఓ జనార్నా ధ

(జనుల కోరికలు తీరిి , అనుశ్రగహించి
361
సంతోషపెటుటవాడు) I నా ఎదురు గుండా
సౌమయ ముగా, సుంద్ర్ముగా ఉనన ఈ మనుష
రూప్మును చూరి భయ్యనిన కలిగించేలా లేదు.

ఇప్పప డు న్నను రిమిత ప్డాడను. న్నను

మనసుు తో సరియైన రీతిలో ఆలోచించగల రథతిక్త
చేరుకునాన ను. న్నను భయము దాని
ప్రిణమములు ననున బాధంచుట్ లేదు. న్నను
సి సథత ొందాను.

శ్రీభగవానువాచ ।
సుదుర్ర్
య శ మిద్ం రూప్ం ద్ృషటవానర యనమ మ ।
దేవా అప్య సయ రూప్సయ నితయ ం ద్ర్శ నకాంక్షణః ॥
52 ॥

శ్రీకృషా భగవానుడు ఇలా అనాన డు.

మరెవరూ చూడలేని నా విశ్ి రూప్మును నీవు
చూశావు. ఆ రూప్ము తొంద్ర్గా, సులభముగా
అంద్రిీ ద్రిశ ంచగలిగేద్వ, దొరికేద్వ కాదు. చాలా,
చాలా సాధనలు చేరి కాని, ఆ రూప్ ద్ర్శ న
లభించదు.

ఈ విశ్ి రూప్ము ద్రిశ ంచాలని దేవతలు

కూడా నితయ మూ కోరుతూ, ఉవిి ళ్ళు ఊరుతూ
ఉంటారు. కొంతమంద్వ దేవతలకు ఆ ద్ర్శ న
భాగయ ము లభిసుింద్వ. కొంతమంద్వక్త ఆ ద్ర్శ నము

362
లభించదు. ఆ విశ్ి రూప్మును ద్రిశ ంచిన
ఫలితమును నీవు ొందు.

కేనోప్నిషత్ – 10 వ అధ్యయ యము, 2 వ

శోేకము చూడుము.

మర్క ండేయ మహరి ష బహు ద్గర్కా ఘ ల జీవి.

సృషి,ట రథతి, శ్రప్ళ్యములలో కూడా జీవించే
ఉండేవాడు. శ్రప్ళ్య సమయములో అంతా సూక్ష్మ
నీరు ఉండగా, ఆయన ఇంకేమైనా ఉందా అని
వెత్సకుత్సండగా, ఒక మశ్రరి ఆకు మీద్ ఒక చినన
బాలుడు (వట్ ప్శ్రత సాయ) ద్ర్శ నమిచాి డు.

“కర్థర్ విందేన ప్దార్ వింద్ం

ముఖార్ విందే వినివేశ్యంతం
వట్సయ ప్శ్రతసయ ప్పట్ల శ్య్యనం
బాలం ముకుంద్ం మనసాసమ ర్థమి” - వట్
పబ్తముపై శ్యన్నంచ పదమ ం వంటి చేతితో
బొట్నవేలున్న నోటో పెటుికొన్న చివ లాసం చేస్తిని
బాలగోాలుడుక భక్త ి పూరవ క నమస్తు లంటూ బాల
ముకంద్యషక ి ం చన్ని కృష్యణడిన్న వరస్త
ణ ింి.

ఎవవ రూ లేన్న, ఎవవ రూ ఉండన్న ఈ బ్పదేశ్ములో

ఎవరు ఉన్ని రన్న “వతాు ” అన్న పలువబోయే
లోపులేనే ఆ బాలుడు “వతాు ” (చని పలోవారు) అన్న
పలిచాడు. తరువాత ఆ పలోవాడు గాలి గటిిగా
ీలాచ డు. ద్యన్నతో మారక ండేయ మహ్ర,ి ఆ పలోవాడి
363
ముకక లో నుండి ఆయన ఉదరము లోన్న
చేరపోయ్యడు. మారక ండేయ మహ్రక్తి అకక డ కూడా
రయట్ లాగే అంతా నీరు, ఆ వట్ పబ్త స్తయి
కన్నపంచంి. అంతలో ఆయన చదువుకని
తిితిిరీయో ఆర్ణయ క శ్రప్ప్పధకము – 10,
అనువాకము 13 (నార్థయణ సూక ిం – 5 వ శోేకము)
- “యచి క్తంచి జగ ు తు ర్ి ం ద్ృశ్య ఽ
శ్రూయఽஉపివా I అని ర్భ హిశ్ి తతు ర్ి ం
వాయ ప్య నార్థయణ రథతః” - సృష్ట,ి స్థితి, లయలలో
సృష్ట ి ఈ జగత్తో లోపలా, రయట్ అంతా న్నరాయణుడే
వాయ పంచ ఉన్ని డు, ఈ సృష్టలో ి నీవు తపు ఇంకొకటి
లేదు. ఇి ఆయన మనస్తు లో మెిలిన వంట్నే , ఆ
వట్ పబ్త స్తయి న్నశావ సంతో మారక ండేయ మహ్ర ి
రయట్క వచచ , పరమాతమ క స్తితి చేసూి
నమసక రంచాడు. వట్ ాబ్త స్తయి మారక ండేయ
మహ్రన్న ి అనుబ్గహించారు.

నాహం వేదైర్న తప్సా న దాన్నన న చేజయ య్య ।

శ్కయ ఏవంవిధో శ్రద్ష్ణటం ద్ృషటవానర మం యథా ॥
53 ॥

కేవలము వేద్ములు అధయ యనము

చేరనంతమశ్రతాన, లేదా తప్సుు లు
చేరనంతమశ్రతాన, లేదా గొప్ప , గొప్ప దానములు
ఇచిి నంత మశ్రతాన, లేదా వైద్వకమైన శ్రకత్సవుల
దాి ర్థ లేదా లౌక్తకమైన పూజలు దాి ర్థ లేదా
ఇతర్ శ్రౌత, సామ ర్ ి వేద్ విహితమైన కర్మ ల దాి ర్థ
364
ఎవి రూ నా విశ్ి రూప్మును ద్రిశ ంచలేరు,
అర్ము
ధ చేసుకోలేరు.

ఏ విధముగా నా విశ్ి రూప్మును నీవు

ద్రిశ ంచావో, ఆ రూప్ములో ఎవరిీ అంత ఽలికగా,
సులభముగా ననున ద్రిశ ంచుట్ సాధయ ప్డదు
(పైన 48 వ శ్లోకములో కూడా ఈ విషయమును
పరమాతమ ఒకస్తర చెాు డు). 3 వ అధ్యయ యము, 32 వ
శ్లోకములో చెపు న ఉదంకడి ఉద్యహ్రణ ఇకక డ
కూడా వరిస్తింి.

భకాియ తి ననయ య్య శ్కయ అహ వంవిధోఽరుున ।

ానత్సం శ్రద్ష్ణటం చ తఽి న శ్రప్వేష్ణటం చ ప్ర్ంతప్
॥ 54 ॥

కేవలము పైన చెపిప న సాధనలు మశ్రత

చేసుింట్ల నా విశ్ి రూప్మును ఎవి రూ
ద్రిశ ంచలేరు. వాటితోప్పటు ఇతర్మైన వాటిపై
ఆసక్త ి లేకుండా, నా మీద్ మశ్రత అనయ మైన
భక్త ితో ననున ఉప్పరంచినన ట్ేయఽ, ఓ అరుు ను డా
I

ాననముతో కాని (తెలిరకొనుట్కాని),

శ్రప్తయ క్ష్ముగా శ్బయములతో కాని, తతి ముతో కాని
న్నను ఆ సాధకుడి మనసుు కు చర్ము
అవుతాను. ఇంఽ కాకుండా ఇద్వవర్కు నా నుండి
వేరుప్డిన ఆ సాధకుడు, నాలో శ్రప్వేశించి, నాలో
365
ఐకయ మయ, ఈ జనమ , మృత్సయ చశ్రకము నుండి
విముక్త ిని కూడా ొంద్వచుి ను. ఓ ప్ర్ంతప్ (నీవు
ఇతరులను జయంచ గలిగే సామర్య థ ము
ఉనన వాడివి, అలాగే నీ మనసుు లో దాగి ఉనన నీ
అంతర్ శ్శ్రత్సవులైన అరిషడి ర్ము
ీ లను – కామ,
శ్రకోధ, లోభ, మోహ, మద్, మతు ర్య ములను, వాటిక్త
కార్ణమైన అాననమును ద్హించివేర, వాటిని
జయంచవలెను).

• మతక ర్మ కృత్ మతప ర్మో మద్భ క ిః

సంగవరిత ు ః।
నిరైి ర్ః సర్ి భూఽష్ణ యః స మ తి
ప్పండవ ॥ 55 ॥

ఎవరిక్త వారు విహితమైన లౌక్తక, వైద్వక

(వేద్ములలో, శాస్త్సిములలో విధంచిన) శ్రక్తయలు
ప్ర్మతమ కోసము, ఈ శ్రక్తయకు కర్ ి ప్ర్మఽమ ,
ప్ర్మఽమ నా చేత చేయసుినాన డు, ప్ర్మతమ
ఆదేశ్ము, ఆజ న అయనందుకు చేసుినాన ను అన్న
భావనతో చెయ్యయ లి (ఆ బ్క్తయలు నేను చేయుట్ లేదు
అనే భావనతో, నేను పరమాతమ క ఒక స్తధనము
మాబ్తమే అనే భావనతో, ఆ బ్క్తయలక ఫలితమును
ఆశంచకండా, ఆ బ్క్తయల ఫలములను పరమాతమ క
అరు ణ, అంక్తతము బుిధతో, చెయ్యయ లి). ప్ర్మఽమ
అంద్రికంట్ల ఉతక ృషటమైనవాడు, ప్ర్మఽమ నా
అంతిమ లక్ష్య ము, గమయ ము అన్న భావన ఉండాలి.
ప్ర్మతమ యందే నిష్ణక ర్ణమైన అననయ భక్త ,ి
366
శ్రీతి కలిగి ఉండాలి. ఏ శ్రక్తయతోన్మ, ఏ జీవితోన్మ,
ఏ వసుివుతోన్మ, ఏ సంఘట్నతోన్మ, ఏ
విషయముతోన్మ సంబంధము, ఆసక్త ి, శ్రీతి,
అనుర్థగము, అనుబంధము ఉండకూడదు.

ఏ జీవిమీద్, ఏ వసుివుమీద్ వైర్ము,

దేి షము, శ్రప్తికూల భావన ఉండకూడదు.
అటువంటి సాధకుడు ననున ొందుతారు.

గమనిక: సమసి భగవదీగత శాస్త్సిమునక ఈ శ్లోకము

స్తరాంశ్ము. అమృతము వంటిి.

ఏకాద్శ్ అధ్యయ యము యొకక మహిమ

ఏకాదశ్ అధ్యయ యము ారాయణ యొకక మహిమ

పదమ పురాణములో ఉని ి. ఏకాదశ్ అధ్యయ యము
ారాయణ మరయు ద్యన్న అరము
ధ కూడా
తెలుస్తకని ట్ోయితే, పరమాతమ తన ఘోరమైన
ఉబ్గరూపముతో మానవుల మనస్తు లలో ఉండే తమో
గుణము బ్పభావమును, రాక్షస భావములు న్నవృతిి చేసే
శ్క్త ి (36 వ శ్లోకము) ఈ అధ్యయ యమునక ఉని ి. ఈ
అధ్యయ యము భక్త,ి బ్శ్దధలతో ారాయణ చేస్థ, మన
కరివయ ములను న్నవర ిసేి అఖ్ండ భావము ొంంి,
వైకంఠ బ్ాపి ొంందుతారు.

ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు ఉప్నిషత్సు

శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి శ్రీకృష్ణారుున
367
సంవాదే విశ్ి రూప్ద్ర్శ నయో నామ
ఏకాద్శోఽధ్యయ యః ॥ 11 ॥

మంగళా శోేకములు

యశ్రతయోగేశ్ి ర్ః కృషోా యశ్రత ప్పరోధ ధనుర్ర్ధ ఃl

తశ్రత శ్రీరిి జయో భూతిస్త్రుధవా నీతిమతిర్మ మ ll
అధ క్ష్మ శ్రప్పర్నా
ధ
యద్క్ష్ర్ప్ద్శ్రభషటం మశ్రతాహీనం చ యద్భ వేత్ l
తతు ర్ి ం క్ష్మయ తాం దేవ నార్థయణ నమోసుిఽ ll
అధ భగవత్ సమర్ప ణమ్
కాయేన వాచా మనరంశ్రద్వయైర్థి బుధ్యయ తమ నావా
శ్రప్కృఽ సి భావాత్ l
కరోమి యద్య త్ సకలం ప్ర్స్మమ నార్థయణయేతి
సమర్ప య్యమి ll
అధ లోకక్షేమ శ్రప్పర్నా
ధ
సరేి భవంత్స సుఖినః సరేి సంత్స నిర్థమయ్యః l
సరేి భశ్రదాణి ప్శ్య ంత్స మ కశిి త్
దుఃఖభాగభ వేత్ ll
అధ మంగళ్మ్
శ్రశియః కంతాయ కళాయ ణ నిధయే నిధయేరినాధ మ్ l
శ్రీవేంకట్ నివాశాయ శ్రీనివాసాయ మంగళ్మ్ ll

368
కృషా నామ సంీర్న
ి
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l

369
ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు ఉప్నిషత్సు
శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి శ్రీకృష్ణారుున
సంవాదే భక్త ియో నామ దాి ద్శోఽధ్యయ యః ॥
అరుున ఉవాచ ।
ఏవం సతతయకాి యే భకాిసాిి ం ప్రుయ ప్పసఽ ।
యే చాప్య క్ష్ర్మవయ క ిం ఽష్ణం కే యోగవితిమః ॥
1॥
అరుునుడు ఇలా అనాన డు. నీవు
చెపిప నటుేగా కొంతమంద్వ నిర్ంతర్ము నీ సగుణ
రూప్మును మనసుు లో లగన ము, లయము చేర,
భకుిలు నిన్నన అనిన విధములా ఉప్పసన చేసూి
ఉంటారు.
కొంతమంద్వ ఏ విధమైన వినాశ్నము లేని,
ఇంశ్రద్వయములకు చర్ము కాని, అవయ క మై ి న
ఆతమ తతి మును (నిరుీణ తతి ము)
తెలుసుకుంూ ఉంటారు. ఈ రెండు విధముల
(ఉప్పసన మర్ము ీ , ానన మర్ము ీ ) సాధకులలో
ఎవరు ఉతక ృషటమైన, శ్రశ్లషటమైన యోగ వేతిలు?
11 వ అధ్యయ యములో 53, 54, 55 శ్లోకములలో ఈ
విశ్వ రూపముతో కూడిన ననుి కేవలము
వేద్యధయ యనము, తపస్తు లు, ద్యనములు
యజయ్య ా గాదులు ద్యవ రా చూడలేరు. న్న మీద అననయ
భక్తతో
ి కూడిన ఆ స్తధనములతో మాబ్తమే లేద్య ఆ
ఉాసకలక అననయ భక్త ి కూడా తోడైతేనే ననుి
తెలుస్తకోగలుగుతారు, అనుభవము ొంందుతారు,
370
ననుి చేరగలుగుతారు అన్న చెాు డు. అందుచేత
అరుునుడిక్త (మనందరకీ కూడా) ఈ విధమైన
సంశ్యము కలిగిని.
శ్రీభగవానువాచ ।
మయ్యయ వేశ్య మనో యే మం నితయ యకాి
ఉప్పసఽ ।
శ్రశ్ద్ధయ్య ప్ర్యోపేతాః ఽ యక ితమ మతాః ॥
2॥
భగవాన్ శ్రీకృష్ణాడు ఇలా అంటునాన డు.
ఎవరైఽ నా యొకక సగుణ రూప్ములలో వారిక్త
ఇషటమైన రూప్ము యందు వారి చెద్ర్ని
మనసుు ను నిర్ంతర్ము పూరిగా ి లయము,
లగన ము చేర ఉంచి ఉప్పసన చేరవారు
సరోి తిమమైన, శ్రశ్ద్ధతో, తొణకని
విశాి సముతో, నమమ కముతో నన్నన ఉప్పసన
చేరవారు శ్రశ్లషఠమైన యోగులు అని న్నను
భావిసుినాన ను.
ఉాసన్న మారముగ , జ్ఞాన మారము
గ ఈ రండు ఒకే
లక్షయ మును చేరుట్క రండు వేరు, వేరు మారముగ లుగా
అన్నపంచన్న, రండూ ఒకక ట్ల మారము గ . అందులో
మొదటి మెటుి ఉాసన మారము గ . ఉాసన చేస్థ
మనస్తు క ఏకాబ్గత కలిగిన తరువాత లేద్య ఉాసన
అనే మొదటి మెటుి ఎక్తక న తరువాత రండవ మెటుి గా
జ్ఞాన మారముగ స్తధన మొదలుపెటాిలి. ఈ జ్ఞాన
మారము గ కొంచము కఠినముగా ఉంటుంి. కారటిి
371
స్తధకలు బ్ారంభ దశ్లో జ్ఞాన మారము గ లో స్తధన
చేయలేరు. కారటిి ఈ రండు మారము గ లలో (స్తియిలు)
ఏ మారము గ (స్తియి) మొదటి మెటుిగా ఉందో, ఏ
మారము గ మొదట్ అవలంభించాలో, ఏ మారము గ లో
వళ్ళ తే, రండవ మారము గ (స్తియి) అయిన జ్ఞాన
మారము గ లోన్నక్త బ్పవేశ్ము, అరత హ కలుగుత్తందో ఆ
మారము గ అయిన ఉాసన మారము గ బ్ారంభ దశ్క
బ్శేషము
ి అనుట్ సమంజసము.
“నిరిి శ్లషం ప్ర్ంశ్రబహమ సాక్ష్యత్ కరుి
మనీశ్ి ర్థః ఏ మందాః ఽ అనుకంప్య ంఽ సరిి శ్లష
నిరూప్ణైః I వషీకృఽ మనఽయ ష్ణం సగుణ శ్రబహమ
షీలనాత్ తదే వావుర్ భవేసాక్ష్యత్ అపేతోప్పద్వ
కలప నాః” - పరమాతమ యొకక అక్షరమైన,
అవయ కమైన,ి న్నరవ శేషమైన రూపము స్తధ్యరణ
మానవులక (మనస్తు లక) గోచరంచదు.
న్నరవ శేషమైన పరమాతమ తతివ మును
స్తక్షాతక రంచుకొనుట్ అందరకీ అంత తేలిక,
స్తధయ ము కాదు. స్తధ్యరణ స్తధకలను, మొదటి
దశ్లో ఉని స్తధకలను దృష్టలో ి ఉంచుకొన్న,
పరమాతమ యొకక సగుణ రూపమును ఉాసన
పదదతిన్న అనుసరంచాలి. ఆ ఉాసన్న విధ్యనమును
అవలంబించ, మనస్తు ను పరమాతమ మీద ఏకాబ్గతను
స్థిర అరచుకోగలిగితే, ఆ పరమాతమ తతివ ము వారక్త
స్తలభముగా బోధపడుత్తంి, స్తక్షాతక రస్తింి.
• యే తి క్ష్ర్మనిరేశ్
య య మ్ అవయ క ిం
ప్రుయ ప్పసఽ ।
372
 సర్ి శ్రతగమచింతయ ం చ కూట్సథమచలం
శ్రధువం ॥ 3 ॥

ఏ విధమైన వినాశ్ము సి భావము లేని, ఏ

ప్ద్ములతోన్మ, ఏ శ్బయములతోన్మ పూరి గా
ి
చెప్ప లేని, వివరించలేని, ఇంశ్రద్వయములకు
చర్ము కాని, అవయ క ిమైన ప్ర్మతమ
తతి మును ానన మర్ము ీ లో ఉనన సాధకులు
ఉప్పసన చేసుకుంటునాన రు.
ఆ ప్ర్మతమ తతి ము అంతటా లోప్లా,
బయట్, అనిన కాలములలోన్మ వాయ పించినద్వ,
మనసుు యొకక ఆలోచనలకు అంద్ని,
కూట్సథముగా ఏ విధమైన మరుప చెంద్ని,
కద్లికలు లేక వికార్ములు లేని ప్రిశుద్మై ధ న
మరియ శాశ్ి తమైన తతి ము. అటువంటి
ప్ర్మతమ తతి మును ానన మర్ము
ీ లో
ఉనన వా ళ్ళే శ్రశ్వణము, అధయ యనము (అర్ ము ధ
తెలుసుకొని), మననము (మనసుు లో
రథర్ప్ర్చుకొని), నిధ ధ్యయ సనలతో (మనసుు లో
రథర్మైన ప్ర్మతమ తతి ము నుండి మనసుు వేరే
విషయముల వైప్ప పోకుండా) ఉప్పసన
చేసుకుంూ ప్ర్మతమ కు ద్గ ీర్గా ఉంటారు.
కూట్సథము: ఏ విధమైన మారుు చెందన్న,
కదలికలు, వికారములు లేన్న పరమాతమ తతివ మును
కూట్సిము అన్న వరం
ణ చరడిని.

373
 కూట్ము = ఇనుప ిమెమ . కంస్తలులు రంగార
ఆభరణములు చేయుట్క, రంగార ముదదను ఒక
ఇనుప ిమెమ పైన పెటిి, చని స్తతిితో మెలిోగా
కొటుితూ రంగారపు ముదద ఆకారమును మలుచుతారు.
అపుు డు రంగారము యొకక ఆకారములో మారుు
కలుగుత్తంి, కాన్న ఆ రంగారమునక బ్క్తంద
ఆధ్యరముగా ఉని ఆ ఇనుప ిమెమ ఆకారమునక ఏ
విధమైన మారుు కలగదు. ఆ రంగారములాగే జీవులు,
వస్తివులు పరమాతమ ఆధ్యరముతో ఈ బ్పపంచములో
పుటిి, మారుు లు చెందుతూ, వళ్ళ పోతూ ఉంటాయి.
కాన్న ఆ ఇనుప ిమెమ లాగా, పరమాతమ లో ఏ విధమైన
మారుు ఉండదు.
కూట్ము = వంచన, అరదధ స్తక్షయ ము, మాయ
చేయుట్. పరమాతమ బ్తిగుణాతమ కమైన మూల బ్పకృతిక్త
(మాయక్త) ఆబ్శ్యముగా, అధిష్ినముగా ఉని వాడు. ఆ
మాయన్న తన వశ్ములో, అదుపులో
ఉంచుకని వాడు. బ్తిగుణాతమ కమైన మూల బ్పకృతి
ద్యవ రా బ్పపంచములోన్న వస్తివులు మారుు చెందుతూ
ఉండగా, ఆ మాయక ఆబ్శ్యముగా, అధిష్ినముగా
ఉని పరమాతమ లో ఏ మారుు ఉండదు.
కూట్ము = వస్తివుల రాస్థ, పోగు, గుంపు.
పరమాతమ బ్పపంచములో ఉండే వస్తివు లక
ఆధ్యరముగా, అంతరాయ మిగా ఉంటూ, ఆ వస్తివు లలో
మారుు లు కలుగుత్తన్ని , ఆ వస్తివులక ఆధ్యరముగా,
అంతరాయ మిగా ఉని , ఆ వస్తివుల రూపములో
భాస్థస్తిని పరమాతమ లో ఏ మారుు లేన్నవాడు.
374
 శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 4-10 – “మయ్యంత్స
శ్రప్కృతిం విదాయ నామ యనంత్స మహ్మశ్ి ర్మ్,
తసాయ వయవభూతైసుి వాయ ప్గి ంసర్ి మిద్ం
జగత్” - బ్తిగుణాతమ కమైన మూల బ్పకృతిక్త (మాయ)
ఈ జగత్తో యొకక సృష్టక్త ి మూల కారణము. ఆ మాయక
ఆబ్శ్యము అయినవాడు, మాయను తన ఆధీనములో
ఉంచుకని వాడు మహేశ్వ రుడిన్న (పరమాతమ న్న)
తెలుస్తకొనుట్ అంత స్తలభము కాదు.
ముండకోప్నిషత్ – 2-2-5 – “యరమ న్ దౌయ ః
ప్ృథివీ చా నిరిక్ష్ మోతం మనః సహ శ్రప్పణైశ్ి
సరైి ః, త వైకం ానాథ ఆతమ న మనాయ వాచో
విముఞ్ి థామృతస్మయ ష రత్సః” - ఏ పరమాతమ
తతివ మును ఆబ్శ్యించుకొన్న ఏ సవ రలో
గ కము,
భూలోకము, అంతరక్షము, సకల మనస్తు ,
బ్ాణములు, ఇంబ్ియములు, శ్రీరములు అనీి
కలిస్థపోయి రాశ పోస్థనటుో ఉన్ని యో, వీటిక్త
ఆబ్శ్యము అయిన, వీట్న్ని టితోనూ ఏ సంరంధము
లేన్న పరమాతమ తతివ ము తెలుస్తకొనుట్క
బ్పయతి ము చేస్తకోండి. మిగతా వస్తివు లను
తెలుస్తకనే విదయ లను విలివేయండి. ఆ
ఆతమ జ్ఞానము అమృతతివ మునక, మోక్షమునక
వారధి అవుత్తంి. లేకపోతే ఈ సంస్తర జనన, మరణ
చబ్కములో తిరుగుతూ ఉండవలస్థనదే.
ఈశావాసోయ ప్నిషత్ – 5 – “తదేజతి తనైన జతి
తూయరే తద్ి ంతి కే I తద్నిర్సయ సర్ి సయ తదు
సర్ి సాయ సయ బాహయ తః” – ప్ర్మతమ తతి ము
375
కదులుత్సంద్వ (కదులుత్తని టుో అన్నపస్తింి),
కద్లదు. పరమాతమ తతివ ము అతి ూర్ములో
ఉనన ద్వ (ఎవరైతే పరమాతమ తతివ ము తెలుస్తకోలేదో
లేద్య వా ళ్క
ో అకక రే ోదు అన్న అనుకంటారో లేద్య
పరమాతమ తతివ ము అనేి ఒకటి ఉని ి అనే కూడా
తెలియదో వా ళ్క ో పరమాతమ తతివ ము చాలా
దూరములో ఉని ట్లో లేద్య లేనట్లో), అతి ద్గ ీర్గా
ఉనన ద్వ (ఎవరైతే పరమాతమ తతివ ము అంతా
వాయ పంచ ఉని ి, తనక రయట్, లోపలా కూడా
ఉని ి అన్న తెలుస్తకంటారో వారక్త పరమాతమ
తతివ ము అతి దగ గరగా అన్నపస్తింి). పరమాతమ
తతివ ము శ్రప్తి వసుివు లోప్ల ఉనన ద్వ, బయట్
కూడా ఉనన ద్వ. సరవ వాయ పకముగా ఉని ి. పరమాతమ
తతివ ము ఈ బ్పపంచమునక రయట్, లోపల కూడా
ఉని ి.
సంనియ య ంశ్రద్వయశ్రగామం సర్ి శ్రత
సమబుద్ధయః ।
ఽ శ్రప్పప్పన వంతి మ వ సర్ి భూతహిఽ ర్తాః
॥4॥
ఇంశ్రద్వయముల సమూహమును బాగా
నిశ్రగహించుకొని, మొతిము అదుప్పలో ఉంచుకొని,
అనిన జీవులు, వసుివులు, విషయములు మీద్
ర్థగము కాని, దేి షము కాని లేకుండా అనిన టి
మీదా, సర్ి కాలములలోన్మ సమతా భావముతో,
అంతటా మరియూ అనిన టిలోన్మ ప్ర్మతమ
తతి నిండి ఉనన ద్వ అన్న భావముతో
376
 ఏ శ్రప్పణిీ అప్కార్ము, హ్మని చేయకుండా,
కలగకుండా చూసుకుంూ, శ్రీతితో
అభయమును ఇసూి, వాటిక్త హితము చేయట్యే
శ్రవతముగా చేసూి, ానన మర్ము ీ లో తమ
సాధనలను చేసుకుంూ ఉంటారో, అటువంటి
వాళ్ళు నాకే (ప్ర్మతమ కే) ద్గ ీర్ అవుతారు, నన్నన
(ప్ర్మతమ న్న) ొందుతారు.
ఛందో య ప్నిషత్ – 3-14-1 –
“సర్ి ంఖలిి ద్ం శ్రబహమ తజలా
ు నితి శాని
ఉప్పరత.....స శ్రకత్సం కురీి త” –
న్నమరూాతమ కమైన ఈ జగత్తో అంతా పరబ్రహ్మ యే
అయి ఉని ి. ఏ వస్తివైన్న పరమాతమ కారణముగానే
పుడుత్తని వి. లయ కాలములో ఏ వస్తివై న్న
పరమాతమ లోనే లయము అవుత్తని వి. ఏ వస్తివై న్న
పరమాతమ వలోనే తన స్థితిన్న ొంందుత్తని వి.
పరమాతమ కంటె వేరుగా ఏదీ లేదు.
అన్ని జీవులు, వస్తివులు పరమాతమ నుండే
పుటుిత్తని పుు డు, ఒక వస్తివు మీద బ్ీతి లేక రాగము,
మరొక వస్తివు మీద దేవ షము లేద్య ఒక వస్తివు మీద
ఒక సమయములో రాగము మరొక సమయములో
దేవ షము ఎందుక కలగాలి? అందుచేత మనస్తు ను
శాంతము చేస్తకోను, రాగ, దేవ షములను మనస్తు క
దూరము చేస్తకొన్న, ఆ వస్తివులక కారణమైన
పరమాతమ తతివ మును ఉాస్థంచాలి. పరమాతమ
తతివ మునక దగ గర అయేయ ందుక బ్పయతి ము
చేస్తకోవాలి. .
377
 • కే ేశోఽధకతర్రష్ణ ి మ్ అవయ కాిసక ిచేతసాం ।
అవయ కాి హి గతిరుయఃఖం దేహవద్వభ ర్వాప్య ఽ
॥5॥
ఆధ్యయ తిమ క సాధన చేసుకున్న వారిక్త కషటము,
దుఃఖము ఉండట్ము సహజము. ఆధ్యయ తిమ క
సాధకులకు మొద్టి ద్శ్లో ఎప్పప డూ శ్రప్పపించక
విషయముల వైప్ప వెళ్ళు అలవాటైన
ఇంశ్రద్వయములను, మనసుు ను
నియంశ్రతించుకొని, మొద్ట్ ప్ర్మతమ యొకక
సగుణ రూప్ము పైన మనసుు ను నిలిపి,
ఏకాశ్రగతను సాధంచిన తరువాత, ప్ర్మతమ
తతి మును తెలుసుకోవాలి, ప్ర్మతమ
తతి మునకు ద్గ ీర్గా వెళాు లి అన్న లక్ష్య ముతో
సాధన చేసుకున్న వాళ్ు కషటము చాలా
ఎకుక వగాన్న ఉంటుంద్వ. ఎందుకంట్ల ప్ర్మతమ
తతి ము ఇంశ్రద్వయములకు చర్ము కాని,
శ్బయములకు అంద్ని అవయ క ిమైన తతి ము.
అటువంటి అవయ క ిమైన తతి మును
తెలుసుకోవాలని, మనసుు లో ఆ అవయ క మై ి న
తతి ము పైన ఆసక్త ి పెంచుకొని, మనసుు ను
ప్ర్మతమ మీద్ లగన ము చేర సాధన, చాలా
ఎకుక వ కే ేశ్ము (కషటము) ఉంటుంద్వ.
దేహ న్నను (ఆతమ ) అన్న అభిమనము
(అహంకార్ము) ఉండి, శ్రప్పపించక విషయముల
పైన ఆసక్త ి, న్నను, నాద్వ అన్న శ్రీతి అలవాటు ఉండే
సాధ్యర్ణమైన సాధకులకు, సంక్తష
ే టమైన ఆ
378
అవయ క ిమైన మర్ము ీ లో వెళ్ళు ట్కు శ్రీర్ము,
ఇంశ్రద్వయములు మొద్ట్ నిర్థకరి సూి,
అడుడప్డుతూ ఉంటాయ. అప్పప డు కఠినమైన, ఆ
అవయ క ిమైన మర్ము ీ లో వెళ్ళు సాధన, మొద్ట్
చాలా కషటమును కలిగిసుింద్వ. వాళ్ళు ఆ
కషము
ట లను భరించి, సాధన చేసుకొని,
సంక్తషే టమైన ఆ అవయ క ిమైన ప్ర్మతమ
తతి మును తెలుసుకొని, వారి లక్ష్య ము
చేరుకోవాలి.
యే త్స సర్థి ణి కర్థమ ణి మయ సంనయ సయ
మతప ర్థః ।
అనన్నయ నైవ యోగేన మం ధ్యయ యంత ఉప్పసఽ ॥
6॥
పైన చెపిప న ానన మర్ము ీ కంటె కొంచము
సులభమైనద్వ సగుణ ఉప్పసన మర్ము ీ . ఎవరైఽ
నా ఆజగా న వాళ్ళు నిర్ి హించవలరన అనిన
కర్వ ి య ములను, కర్మ లను నా కోస చేర, ఆ
కర్మ ల కర్ృ ి తి మును (న్నను కర్ను ి , చేశాను అన్న
భావన), ఫలములను (ఫలము నాకు కావాలి అన్న
కోరిక) నా యందే పూరిగా ి విడిచి పెటిట, నాకే
సమరిప ంచి, వాళ్ు మనసుు ని, బుద్వయని ఇతర్
శ్రప్పపించక విషయముల వైప్పకు పోనీయకుండా,
నా యొకక ఏదో ఒక సగుణ రూప్ము మీద్
మనసుు ని పూరిగా ి రథర్ముగా నిలిపి, తాతప ర్య ము,
లగన ము చేర, ఏకాశ్రగతను పెంచుకొని

379
 ఇతర్ అనయ వయ కుిలు, వసుివులు,
విషయముల మీదా మనసుు ని, బుద్వధ ని
చెద్ర్నీయకుండా, నా రూప్మును మనసుు లో
ముశ్రద్ వేసుకొని అననయ భక్త ితో ననున ధ్యయ నిసూి,
ఉప్పసన చేసాిరో లేదా నాకు ద్గ ీర్ అయేయ ందుకు
శ్రప్యతన ము చేసాిరో,
ఽష్ణమహం సముద్ధర్థి మృత్సయ సంసార్సాగర్థత్।
భవామిన చిర్థతాప ర్ థ మయ్యయ వేశితచేతసాం ॥7॥
అటువంటి వారిని భయంకర్మైన
మృత్సయ వుతో కూడిన ఈ సంసార్ సాగర్ము (జనమ ,
మృత్సయ చశ్రకము) నుండి న్నను తప్ప కుండా
ఉద్ధరిసాిను.
కాని వారు, వారి మనరక శ్క్త ి మొతిము ను
నా యందే పూరిగా ి సమరిప ంచి, ననున ఉప్పసన
చేయవలెను. వారి మనసుు ను ఇతర్ అనయ
వయ కుిలు, వసుివులు, విషయముల మీద్కు
పోనీయకూడదు. అటువంటి వారిని వెంట్న్న న్నను
వచిి వారిని ఉద్యరిసాిను.
శ్లి తాశ్ి తరోప్నిషత్ – 6-15 – “త వ
విద్వతాి తి మృత్సయ తి నానయ ః ప్ంథా
విద్య ఽయ నాయ” – కేవలము పరమాతమ ను
తెలుస్తకంట్లనే, జనమ మృత్తయ వు సంస్తరమనే
స్తగరమును ద్యట్గలరు. మృత్తయ వును ద్యటుట్క
మరొక ద్యర లేదు.

380
 పరమాతమ తతివ జ్ఞానము లేకపోతే జనమ
మృత్తయ వు అనే సంస్తర స్తగరమును ద్యట్లేరు. కారటిి
పరమాతేమ తతివ జ్ఞానమును కలిగిస్తిడు అన్న అరము
ధ .
మయేయ వ మన ఆధతు ి మయ బుద్వధం నివేశ్య।
నివరషయ ర మయేయ వ అత ఊర్ి ధ ం న సంశ్యః ॥
8॥
నా ఏదో ఒక రూప్ము మీద్ నీ మనసుు ను
పూరిగా
ి లగన ము చేర, నీ నిశ్ి య్యతమ కమైన శ్క్త ి
అయన బుద్వధని పూరిగా
ి నా యందే ఉంచి
ఈ విధముగా నీవు నీ సాధన సాగిరి,
శ్రకమముగా నీ సాధన ప్రిప్కి ము ొంద్వ, నీవు నా
యందే నివరంచే సాథయక్త చేరుకునన తరువాత,
ఈ జనమ పూరి ి కాగాన్న నాలో ఐకయ ము అయపోతావు.
ఈ విషయములో ఏ విధమైన సందేహము
ఉండకూడదు.
మనస్తు యొకక సంకలు , వికలు శ్క్త ి (సమయ క్
కలప న - ఇి బాగుంి లేద్య ఇి బాగా లేదు, ఇి
కావాలి, ఇి వదుద అనే మానస్థక చరచ ) ఇతర
బ్ాపంచక వయ కి లు, వస్తివులు, విషయముల మీదక
బ్పసరంచనీయకండా, పరమాతమ మీద బ్పసరంచ
చేసేి, బ్ాపంచక విషయముల మీద కోరకలు పూరిగా
తొలగిపోయి, పరమాతమ మీదే మనస్తు పూరిగా
స్థిరపడుత్తంి. అదే విధముగా బుిధ శ్క్త ి (నిశ్ి య,
నిర్య ా శ్క్త ి – ఈ పన్న చేయ్యలి, ఈ పన్న చేయవదుద ,
స్థన్నమాక వళ్ళళ లి, లేద్య పరమాతమ ను ధ్యయ న్నంచాలి
381
అనే న్నశ్చ య, న్నరయ
ణ శ్క్త)ి బ్ాపంచక విషయముల
మీద బ్పసరంచనీయకండా, పరమాతమ మీదే
బ్పసరంచ చేసేి, బుిధ బ్ాపంచక విషయముల
మీదక పోకండా, పరమాతమ మీదే పూరిగా
స్థిరపడుత్తంి. ఆ పరస్థిత్తలలో మనస్తు , బుిధ
పరమాతమ కే అంక్తతము అయిపోయి, పరమాతమ సగుణ
రూపము యందే న్నవస్థంచే స్తియిక్త చేరుకంటారు.
మనస్తు సంకలు , వికలు ములే కాకండా ఇంకా
బ్ాకృతిక వికారములైన అహంకార్ము (న్నను, ఈ
దేహ్మే ఆతమ అనే భావన) అరిషడి ర్ము ీ లు -
(కామము (కోరక), శ్రకోధము (కోరక తీరకపోతే బ్కోధము),
లోభము (ఇతరులద్వన్న సరే, న్నకే కావాలి అనే ఆశ్) ,
మోహము (నేను, న్ని), మద్ము (నేను గొపు వాడిన్న,
న్నకే తెలుస్త), మతు ర్య ము (ఈరయ ి ) ఇంకా అనేక
వికారములు కూడా ఉంటాయి. వీటిన్న పరమాతమ మీద
ఎలా ఉంచాలి? అనే సందేహ్ము కలగవచుచ .
దీన్నక్త చాలా మంి సమాధ్యనములు ఉన్ని ,
రామకృషణ పరమహ్ంస గార ఉపదేశ్ము పరమాతమ
స్తధనక చాలా చకక గా అనవ యిస్తిం ి.
అరషడవ రము గ లు మనలోపల ఉండే మన శ్బ్త్తవులు.
వీటిన్న తపు కండా గెలవాలి. వీటిన్న పరమాతమ వైపు
మరలిచ తే, వీటిన్న గెలుచుట్ తేలిక అవుత్తంి. ఇవి
మనస్తు ను అన్ని వైపులకూ లాగి మనలను ీడిసూి
ఉంటాయి. వీటిన్న పరమాతమ అనే ఒకే అంశ్ము మీదక
మరలిచ తే, మన స్తధన ఇంకా రలపడుత్తంి. మనక
అపకారము, కీడు చేసే ఈ భావనలక పరమాతమ ను
382
జోడించనట్ోయితే, అవి మనక అనుకూలమై,
పరమాతమ మరంత దగ గర అవుతాడు. కారణము ఏద్వన్న
కావచుచ , కాన్న భావము మాబ్తము పరమాతమ మీదే
ఉండాలి.
కామము (కోరక) పరమాతమ ను దరశ ంచాలి,
పూజించాలి, సేవ చేయ్యలి అనే పరమాతమ క
సంరంధించ కోరకలను పెంచుకోవాలి.
శ్రకోధము (కోపము - రాజస, తామస గుణము)
మనము చేసే పరమాతమ ఉాసనలక ఆట్ంకము,
భంగము కలిగించే విషయముల, సందరభ ముల మీద
బ్కోధము, కోపము పడవచుచ ను.
మోహము (నేను, న్ని అనే భావన) పరమాతమ
న్నలో ఉన్ని డు, న్న వాడు, న్నక కావాలి అనే భావన
పెంచుకోవచుచ .
లోభము (ఇతరులవైనవి న్నకే కావాలి)
పరమాతమ ను వాళ్ళళ పూజించాలా? నేనే పూజించాలి.
నేనే సేవ చెయ్యయ లి అనే భావన పెంచుకోవచుచ .
మద్ము (అహ్ంకారము) నేను పరమాతమ
స్తధన, పూజ, సేవ చేస్తిన్ని ను అనే భావము
పెంచుకోవచుచ .
మతు ర్య ము (ఈరయ ి , అసూయ) పరమాతమ ను
ఇతరుల కంటె నేను ముందు తెలుస్తకోవాలి అనే
భావము పెంచుకోవచుచ .

383
 “తి ం యధ్య యధ్య ఉప్పసఽ తదేవ భవతి”
నీవు ఏ, ఏ విధముగా ఉాస్థస్తిన్ని వో, నీవు ఆ, ఆ
విధమైన ఫలితములను ొంందుతావు.

అథ చితిం సమధ్యత్సం న శ్కోన షి మయ రథర్ం।

అభాయ సయోగేన తతో మమిచాఛ ప్పిం ధనంజయ ॥
9॥
ఒకవేళ్ నీ (ప్ర్మతమ ) యందే మనసుు ను
నిర్ంతర్మూ రథర్ముగా లగన ము చేర, నిన్నన
ధ్యయ నించుట్ నాకు సాధయ ప్డట్లేదు, అని
సాధకులు అంటారేమో,
అభాయ సమును చేసుకుంూ, యోగ సాథయని
(మనసుు ను ప్ర్మతమ మీద్ రథర్ముగా లగన ము
చేర, ప్ర్మతమ తో నిర్ంతర్ము కలిపి ఉంచే రథతి)
సాధంచే వర్కూ తీసుకువెళాు లి. నిర్ంతర్
శ్రప్యతన ము దాి ర్థ నీ మనసుు కు ఏకాశ్రగత
సాధంచు. నా యందు మనసుు ను లగన ము
చేయట్ సాధంచు. ధనంజయ్య – ఇతర్
ర్థజయ ముల పైన ద్ండెతిి, వా ళ్ేను ఓడించి,
ధర్మ ర్థజు ర్థజసూయ య్యగమునకు
అవసర్మయేయ ధనమును సంప్పద్వంచిన వాడు).
అలాగే నీవు కూడా నీ మనసుు ను గెలిచి,
ప్ర్మతమ యందు లగన ము చేయగలవాడా.
• అభాయ రఽప్య సమరోథఽర మతక ర్మ ప్ర్మో
భవ ।
384
 మద్ర్మ థ పి కర్థమ ణి
కుర్ి నిు ద్వధమవాప్ు య ర॥10॥

ఒకవేళ్ అభాయ సములో నీ మనసుు రథర్ముగా

నిలవకపోఽ, నీవు అభాయ సము చేయట్కు
అసమరుయడవు అని అనిపిరి, నా కోసము,
ప్ర్మతమ కర్ ి అన్న భావముతో, ప్ర్మతమ కు
సమరిప ంచే భావముతో, న్నను ఉప్దేశ్ము చేరన
సతక ర్మ లు ఆచరించుట్యే నీ జీవిత లక్ష్య ముగా
ఉంచుకొని శ్రప్పర్ంభించు.
ఫలితములను ఆశించకుండా, కేవలము నా
కోసము సతక ర్మ లు ఆచరిసూి ఉంట్ల, శ్రకమముగా
నీకు కావలరన మనసుు శుశ్రభమై, మనసుు కు
ఏకాశ్రగత, రథర్తి ము, సాతిి క భావములు కలిగి,
తతి ాననము ొందాలి, ప్ర్మతమ ను చేర్థలి
అన్న కోరిక కలుగుత్సంద్వ.
మనస్తు క ఏకాబ్గత కోసము న్న (పరమాతమ )
యొకక ఏదో ఒక రూపమును మనస్తు లో
ధ్యయ న్నంచుకంటూ, ఫలితములను ఆశంచకండా, న్న
కోసము పూజలు, అరచ నలు, జపములు చేయుట్, న్న
కధలను వినుట్, చదువుట్, పుణయ క్షేబ్తములు దరశ న
వంటివి చేస్తకో. ఏి చేస్థన్న అి పరమాతమ క
సంరంధించన విషయమై ఉండాలి.
ఈశావాసోయ ప్నిషత్ – 2 – “కుర్థి న్నన వేహ
కర్థమ ణి జిజీవిష్ణ చఛ తగం సమః I ఏవం తి య

385
నా నయ థేతోరి న కర్మ లిప్య ఽ నరే” – ఎవరైతే
పరమాతమ తతివ జ్ఞానము ొంందుట్క బ్పయతి ము
చేయలేన్న స్థితిలో ఉంటారో, అటువంటి వాళ్ళళ ఈ
లోకములో న్నండు నూరేళ్ళో జీవించాలన్న, ఆ
జీవనములో శాస్త్సి సమమ తమైన సతక రమ లు చేసూినే
జీవించాలి అన్న కోరుకోవాలి. చతి శుిధక్త, మనస్తు
ఏకాబ్గతక దుషక రమ లు చేయకండా, ఫలాపేక్ష
లేకండా, కేవలము సతక రమ లు చేయట్ మాబ్తమే
తపు న్న మారము
గ . ఇి తపు వేరే మరొక మారము గ లేదు.
ఉదాహర్ణ:
సముబ్దములో కొంతమంి వరికలు ఓడలో
బ్పయ్యణము చేస్తిండగా, త్తఫాను వచచ తీరము
తెలియక అవసి పడుత్తంట్ల, ఒక కాక్త తీరమునక
ఎగురుతూ వా ళ్క ో ద్యర చూపంచంి. ఆ వరికలు ఆ
కాక్త చేస్థన సహ్మయమునక కృతజత ా తో ద్యన్నన్న
పెంచుకంటూ, ద్యన్నక్త వని , బాదము, జీడిపపుు ,
పస్తిపపుు మొదలైన రలిషమై ి న ఆహ్మరమును
పెటుిచున్ని రు. ఆహ్మరము వత్తకోక అవసరము
లేకండా, దొరుకత్తని ఆ రలిషమై ి న ఆహ్మరమును ఆ
కాక్త తింటూ, బాగా ఒళ్ళో చేస్థ, కారు నలుపు న్నగ,
న్నగలాడుతూ తయ్యరయింి. ద్యన్నతో ఆ కాక్తక్త గరవ ము,
మదము అహ్ంకారము పెరగి గంత్తలు, పలిో మొగ గలు,
అట్ిహ్మసములూ, వక్తక రంతలూ చేసూి ఇతర కాకలను,
పక్షులను ఎగతాళ్ చేసేి. ఒకరోజు రాజ హ్ంసలు
ఆకాశ్ములో ఎగురుత్తండగా, ఆ కాక్త వాటిన్న చూస్థ,
ఏమిటి మీరు ాలిపోయి తెలోగా, ీనుగులా ఉన్ని రు?
386
నేను ఎంత రలముగా, న్నగ, న్నగలాత్తన్ని నో చూడు.
నేను వనకక , బ్పకక క, తల బ్క్తందలుగా, వలోక్త లా
ఎనోి రకములుగా ఎగరగలను, మీరు న్నలా
ఎగరలేరులే? అన్న ఎగతాళ్ చేస్థంి. ఆ రాజ హ్ంసలు
మేము తిని గా చాలా పైక్త మాబ్తమే ఎగరగలము అన్న
చెాు యి. అపుు డు కాక్త నేను మీ కంట్ల పైక్త
ఎగరగలను, న్నతో పందెము వేయండి అన్న అని ి.
హ్ంసలు సరే అన్న తిని గా పైక్త ఎగురుత్తన్ని యి. ఆ
కాక్త, కాకలు ఎగురగలిగే స్తియి కంటె కూడా, ఇంకా
పైక్త ఎగిరే సరక్త ఊపర అందక ఆయ్యసపడుతూ,
బ్ాణాలు పోతాయన్న భయముతో, రక్షంచండి అన్న ఆ
హ్ంసలను బ్ారం ి చంి. అపుు డు ఒక హ్ంస, ఆ కాక్తన్న
తన వీపు పైన ఎక్తక ంచుకొన్న. బ్క్తందక తీస్తకవచచ ,
నేల మీద విలింి. అపుు డు హ్ంసలు, ఆ కాక్తతో
ఎపు టికైన్న కాకలు మాతో సమానముగా ఎగర లేవు
అన్న చెపు ఆ హ్ంసలు వళ్ళ పోయ్యయి.
ఆ కాక్తలా, పూరవ జనమ స్తకృతముతో గొపు
ధనవంత్తల, అధికారుల కటుంరములోనో లేద్య ఏదో
ఒక గొపు లక్షణముతో పుటిిన మానవుల మనస్తు లలో
కూడా ఆ కాక్త లాగ, నా అంత గొప్ప వా ళ్ళే, ననున
మించిన వాళ్ళు లేరు అన్న అహంకార్ముతో
విచబ్తమైన విన్నయ సములు చేసూి విబ్రవీగుతారు.
రాజస, తామస గుణములతో ఉని వీళ్ళళ , స్తతివ కమైన
ఆ హ్ంసలలా శుదధముగా, ఏకాబ్గతతో ఒక స్థిరమైన
లక్షయ మును స్తధించుకోలేరు. కాన్న మానవులు
రథర్మైన నిశ్ి యముతో, ఏకాశ్రగతతో సాధన చేరి,
387
ఆ హంసల వలె లక్ష్య మును సాధంచుకోగలరు
అన్న తెలుస్తకోవాలి అన్న పరమాతమ చెపుు త్తన్ని డు.
• అథైతద్ప్య శ్కోిఽర కరుిం మదోయ గమశ్రశితః ।
సర్ి కర్మ ఫలతాయ గం తతః కురు
యతాతమ వాన్ ॥ 11 ॥

ఒకవేళ్ సతక ర్మ ఆచర్ణ, ప్ర్మఽమ ఆ

సతక ర్మ లకు కర్ ి అన్న చాలా ఽలికైన విధ్యనమును
కూడా చేయట్కు మనసుు కు శ్క్త ి
లేకపోయనట్ేయఽ,
అటువంటి ప్రిరథత్సలలో కనీసము నీవు చేర
అనిన సతక ర్మ ల ఫలములను తాయ గము చేయ.
నీవు చేర సతక ర్మ ల యొకక ఫలితములను
కోరుకోకుండా, ఆశించకుండా ఉండు. ఇదైనా
కొంచము ాశ్రగతిగా చేసుకో. ఇద్వ కూడా నాకు చేత
కాదు, చేయలేను అని మశ్రతము అనవదుయ. ద్గని
కోసము నీవు నీ మనసుు ను ఒపిప ంచవలరనదే,
కాసి నిశ్రగహించుకోవలరనదే.
ఉదాహర్ణ:
ఒక అడవిలో ఒక కోతి ఉండేి. ఒకరోజు ఆ కోతి
ద్యర తపు ఒక ఊళ్లోో క్త వచచ ంి. అకక డ ఒక
దుకాణములో దస్తక పెటెి మీద, గాజు రస్తలలో
బాదము పపుు , జీడిపపుు మొదలైనవి పెటాిరు. ఆ
దుకాణము యొకక యజమాన్న లోపల ఏదో పన్న
చేస్తకంటున్ని డు. ఆ కోతి అవేవో తినే వస్తివు లు
388
అన్న అనుకొన్న, ఒక గాజు రస్తలో చేయి పెటిి, చేతి
గుపెు ట్ న్నండా బాదము పపుు ను తీస్తకొన్న, ఆ చేతిన్న
రయట్క తీస్తకందుక బ్పయతిి సేి, బాదము పపుు
న్నండి ఉని గుపెు ట్ కంటె రస్త మూతి చని ి
అయినందున, ఆ కోతి చేయి రయట్క రావట్ంలేదు.
ఆ కోతి గటిిగా బ్పయతిి స్తింట్ల, బ్పకక నే ఉని రస్తలు
బ్క్తంద పడి రదదలై పోయ్యయి. ఆ శ్రదము విన్న, ఆ
దుకాణము యొకక యజమాన్న లోపలి నుండి
రయట్క వచచ , ఆ కోతిన్న చూస్థ, ద్యన్నన్న కబ్రతో
కొటుిత్తన్ని డు. కోతి ఎంత బ్పయతిి ంచన్న తన చేయి
రయట్క రావట్ంలేదు, ఆ దుకాణము యజమాన్న
ద్యన్నన్న కబ్రతో కొటుితూనే ఉన్ని డు. ద్యన్నతో ఆ కోతిక్త ఆ
దెరబ ల బాధ ఎకవైపోత్తని ి.
అటువంటి పరస్థితిలో ఎవరైన్న కొంచము తెలివి
ఉన్ని వాడు ఏమి చేస్తిడు? ఆ బాద్ము ప్ప్పప మీద్
కోరిక, ఆశ్ వదులుకొని, బాద్ము ప్ప్పప ను వద్వలేరి,
తన చేయి స్తలభముగా రయట్క వచేచ స్తింి.
అపుు డు అకక డి నుండి ారపోయి, ఆ దుకాణము
యజమాన్న కొట్లి దెరబ ల నుండి తపు ంచుకోవచుచ .
ఈ విషయమునే పరమాతమ కూడా
చెపుు త్తన్ని డు. మనము చేసే సర్ి కర్మ ఫలముల
మీద్ కోరిక, ఆశ్ విడిచి పెటుటకుంట్ల లేదా కర్మ
ఫలములు తాయ గము చేరి, మనక కలిగే కషము ి లు,
బాధల నుండి పరపూర ణమైన విముక్త ి లభిస్తింి.

389
 • శ్రశ్లయో హి ాననమభాయ సాత్ ాననాదాధయ నం
విశిషయ ఽ।
ధ్యయ నాతక ర్మ ఫలతాయ గః
తాయ గాచాఛ ంతిర్నంతర్ం ॥ 12 ॥

శ్రప్తి సాధకుడు శ్రప్పధమికముగా మనసుు కు

ఏకాశ్రగత, రథర్ముగా ఉండే అలవాటు కలిగేలా
అభాయ సము చేసుకోవాలి. తరువాత పై సాథయ,
ఉతిమమైనద్వ ప్ర్మతమ తతి ము గురించి
శ్బయముల (శ్రశ్వణము) దాి ర్థ కలిగే ాననము (ప్రోక్ష్
ాననము) చేసుకోవాలి. తరువాత పై సాథయ,
విశ్లషమైనద్వ ఆ శ్రశ్వణము చేరన ప్ర్మతమ
తతి ము మనసుు లో రథర్ప్డుట్కు ధ్యయ నము
(నిధధ్యయ సన – నిర్ంతర్ము ఆ విషయములను
చింతన చేయట్) చేసుకోవాలి.
ధ్యయ నము కంటె సర్ి కర్మ ఫల తాయ గము
ఉతిమమైనద్వ, విశ్లషమైనద్వ. మనము చేర అనిన
కర్మ ల ఫలముల పైన కోరికలు పూరిగాి విడిచిపెట్లట
సాధన వీట్నిన టి కంట్ల ఉతిమమైనద్వ. ఈ తాయ గ
బుద్వధ మనసుు లో ధృడప్డినట్ేయఽ, వెంట్న్న
మనసుు కు శాంతి లభిసుింద్వ.
వేద్యంత వాకయ ములు, పరమాతమ తతివ జ్ఞానము
గురంచ బ్శ్వణము ద్యవ రా పరోక్ష జ్ఞానము కలిగిన
తరువాత, పరమాతమ తతివ జ్ఞానము ొంంద్యలి అనే
కోరక మనస్తు లో ఏరు డుత్తంి. అపుు డు పరమాతమ
తతివ జ్ఞానము అభాయ సము లేద్య న్నధిధ్యయ సన
390
మొదలవుత్తంి. న్నధిధ్యయ సన ద్యవ రానే స్తధన స్థిర
పడుత్తంి. అపుు డు స్థిధ కలుగుత్తంి. వీట్న్ని టికీ
మూలము, వితినము వంటిి కరమ ఫల తాయ గము
మాబ్తమే. ఇతర బ్ాపంచక వస్తివుల మీద కోరక, ఆశ్
పోయిన తరువాతే, మనస్తు పరమాతమ తతివ జ్ఞానము
మీదక మళ్ళోత్తంి. సరవ కరమ ఫల తాయ గము
విసిృతము, అనంతము. ఇి స్తధన అన్ని
దశ్లలోనూ ఉంటుంి. సరవ కరమ ఫల తాయ గము,,
స్థిరపడి, రలపడి జ్ఞానము ద్యవ రా మనస్తు లో
న్నలరడిపోత్తందో, అపుు డు అనంతమైన శాంతి
లభిస్తింి.
కఠోప్నిషత్ – 2-3-14 – “యదా సరేి
శ్రప్ముచయ న్ని, కామ యేసయ హృద్వ శ్రశితాః I అథ
మరోియ మృతో భవతయ త శ్రబహమ సమశున ఽ” –
ఎపుు డైతే మనస్తు లో ఉండే కోరకలు అనీి పూరిగా
తొలగిపోతాయో, అపుు డు మానవుడు అమృత్తడై,
ఇచచ ట్నే పరమాతమ సవ రూపముగా మారపోతాడు.
ఉని వాడు ఉని టుోగానే, వంట్నే ఆ పరబ్రహ్మ ను
ొంందుతారు.
• అదేి ష్ణట సర్ి భూతానాం మైశ్రతః కరుణ ఏవ
చ।
నిర్మ మో నిర్హంకార్ః సమదుఃఖసుఖః క్ష్మీ
॥13॥

ఏ శ్రప్పణినీ దేి షించని సి భావము,

అంద్రితో మిశ్రత భావము, హితకర్మైన
391
సి భావముతో, అంద్రి మీద్ కరుణ, ద్య భావము
కలిగి ఉండాలి. కాని ఆ భావములు మమతా
(శ్రపేమ, అభిమనము, నావాళ్ళు అన్న) భావము
లోనిక్త తీసుకెళ్ేకూడదు.
దేనిమీదా నాద్వ, నావాళ్ళు అన్న భావము
ఉండకూడదు. అహంకార్ము (ఈ శ్రీర్ న్నను
అన్న భావన, న్నను ఏదో విధముగా గొప్ప వాడిని అన్న
అహంకార్ము) ఉండకూడదు. దుఃఖము,
సుఖముల మీద్ సమతా భావము కలిగి ఉండాలి.
అనిన సంద్ర్భ ములలోన్మ, అంద్రి మీదా ఓరుప ,
క్ష్మ బుద్వధ కలిగి ఉండాలి.
దేవ షము అన్ని జీవులలో ఉని పు టికీ,
మానవులక మాబ్తము దేవ షము చాలా ఎకక వ
అపకారము, అనరము ి (కీడు) కలిగిస్తింి. దేవ షము
ఆధ్యయ తిమ క స్తధకలలో కూడా కన్నపసూి ఉంటుంి.
ఆధ్యయ తిమ క స్తధకల ఎదుగుదలక దేవ షము అ డుి
పడుత్తంి. మానవులలో దేవ షము అనే అగిి
ఉని ంత వరకూ, మనస్తు క శాంతి కలగదు. దేవ షము
ఉని ంత వరకూ ఆధ్యయ తిమ క ఎదుగుదల స్తధయ ము
కాదు.
గరుతమ ంత్సడు
10-30 శ్లోకముతో గరుతమ ంత్తడు గురంచ
ఉని ి. ద్యన్న తరువాత అంశ్ములు. గరుతమ ంత్తడు
తలిో వినత, వినత పలోలైన అన్ని పక్షులు మరయు
గరుతమ ంత్తడు, వినతక సవతి అయిన కబ్దువక,
392
కబ్దువ పలోలైన అన్ని సరు జ్ఞత్తలక బాన్నసతవ ము,
ద్యసయ ము చేయవలస్థ వచచ నందున, గరుతమ ంత్తడు
ద్యవ రా వాళ్ళ ందరూ ద్యసయ ము నుండి విముక్త ి అయిన
తరువాత కూడా గరుతమ ంత్తడిక్త కబ్దువ మరయు ఆమె
పలోలైన అన్ని సరు జ్ఞత్తల మీద చాలా దేవ షము
ఉండేి. ఆ దేవ షముతో దేవేంబ్దుడి ద్యవ రా
సరు ములను తన ఆహ్మరముగా వరము ొంంి,
సరు ములను తన ఇషము ి వచచ నటుో తినేసూి
ఉండేవాడు. గరుతమ ంత్తడు వాహ్నముగా మహ్మవిష్యణవుక్త
సేవ చేసూి ఉని ందున, గరుతమ ంత్తడిలో స్తతివ క
భావములు వృిధ చెంి, బ్కమముగా సరు జ్ఞతి మీద
ఉండే దేవ షమును పోగొటుికన్ని డు. మొతిము సరు
జ్ఞతే మిగలకండా అయిపోత్తందన్న భయముతో, సరు
జ్ఞత్తలలో కొంతమంి పెదదలు వళ్ ో గరుతమ ంత్తడితో
రోజుక ఒకక సరు మును మాబ్తమే తిన్నలన్న
ఒపు ందము చేస్తకన్ని రు. ఒకరోజు శ్ంఖ్చూరుడు
అనే సరు ము యొకక వంత్త వచచ ంి. ఆ
శ్ంఖ్చూరుడు సేి హిత్తడు విద్యయ ధర జ్ఞతిక్త
సంరంధించన జీమూతవాహ్నుడు. తన సేి హ్
ధరమ మును కాాడుట్క శ్ంఖ్చూరుడు రదులు
జీమూతవాహ్నుడు గరుతమ ంత్తడిక్త ఆహ్మరముగా
వళ్ళళ డు. గరుతమ ంత్తడు హ్డావిడిగా అతనేవరో అన్న
చూడకండా జీమూతవాహ్నుడిన్న తినట్ము
బ్ారంభించాడు. ఇంతలో మన్నబ్శ్వత్తడు అనే
ఒకతను వచచ , ఈ రోజు సరు జ్ఞతిక్త సంరంధించన
శ్ంఖ్చూరుడు వంత్త, అి గమన్నంచకండా
విద్యయ ధర జ్ఞతిక్త సంరంధించన ఈ
393
జీమూతవాహ్నుడిన్న నీవు ఎందుక తింటున్ని వు అన్న
గరుతమ ంత్తడిన్న బ్పశి ంచాడు. అపుు డు
గరుతమ ంత్తడు తన తపుు ను గమన్నంచ, చాలా
బాధపడి, జీమూతవాహ్నుడి మిబ్త భావనక
గరుతమ ంత్తడిలో పరవరిన ఏరు డి, ఇన్ని ళ్ళో జ్ఞతి
దేవ షముతో ఇంత హింస్త బ్పవృతిిక్త ిగాను అన్న
పశాచ తాి పము పడి, ఇక మీద ఇటువంటి హింస
చేయను, ఈ దేవ షమును పూరిగా విడిచపెడతానన్న
న్నశ్చ యించుకొన్న శ్ంఖ్చూరుడిన్న, జీమూతవాహ్నుడిన్న
విలిపెట్లిశాడు. అపుు డు గరుతమ ంత్తడు ఆ చుటూి
పరీక్షంచ చూసేి తాను తిని వేల కొదీద ాముల యొకక
అస్థిపంజరములు గుట్ిలు, గుట్ిలుగా పడి ఉన్ని యి.
అి చూస్థ ఇంకా బాధపడి, ఒకక స్తరగా కరుణా
భావము ఉొంు ంగి, వా ళ్క ో ఏదో ఒక గతి చూపంచాలన్న,
తన మిబ్త్తడైన దేవేంబ్దుడి సహ్మయము కొరక
వళ్ళళ డు. అకక డ దేవేంబ్దుడు అమృత భాండమును
పటుికొన్న ఉన్ని డు. గరుతమ ంత్తడు అమృత
భాండమును తనక ఇవవ మన్న అడిగాడు.
గరుతమ ంత్తడిలో అందర జీవుల మీద దేవ ష భావము
పోయి, మిబ్త భావము, కరుణ కలిగినందుక
దేవేంబ్దుడు సంతోష్టంచ, ఆ అమృత భాండమును
గరుతమ ంత్తడిక్త ఇవవ గా, గరుతమ ంత్తడు ఆ
అమృతమును ఆ ాముల కంకాళ్ముల
(అస్థిపంజరముల) మీద చలి,ో ఆ ాములను
బ్రతిక్తంచాడు.

394
 కారణ జనుమ డు, అపరమిత శ్క్త ి కలవాడు, తన
స్తధన యొకక ఫలితముగా మహ్మవిష్యణవుక్త వాహ్నముగా
అయిన గరుతమ ంత్తడు అంతటి గొపు జీవి కూడా
దేవ షమునక గుర అయి, కొన్ని తపుు లు చేస్థ, వాటిన్న
సరిదుక ద ందుక ఎంతో కషప ి డవలస్థ వచచ ని.
మనలాంటి స్తమానయ మానవులు సరవ భూతముల
మీద దేి షము లేని, మైశ్రతి, కరుణ భావములను
స్తధించుకోవాలంట్ల ఎంత స్తధన చేయ్యలో
ఊహించుకొన్న స్తధన చేస్తకోవాలి. అందుచేత
పరమాతమ ఈ భావముల గురంచ బ్పతేయ కముగా
చెాు డు.
మనవా ళ్ ో అయితేనే వాళ్ళ మీద మమతా, కరుణ
భావములు ఉంటాయి. బ్పస్థదమై ధ న స్తమెత – “మ
అలుేడు చాలా మంచివాడు, మ అమమ య మట్
వింటాడు. మ అబార య మంచివాడు కాడు, మ
కోడలి మట్ వింటాడు”.
జడ భర్త్సడు:
భాగవతము Book – 5, Discourse – 7 నుండి
13 వర్కు. సవ యంభ్యవు మనువు యొకక మున్న
మనవడు భగవాన్ ఋషభ. భగవాన్ ఋషభ
కమారుడు భరత్తడు. ఋషభ తన కుమరుడు
భర్త్సడుకు 'హిమ' ('జంబు ద్గి ప్ము' యొకక
ద్క్షణ వర్ ష అనగా, ద్గి ప్ కలప ము యొకక ద్క్షణ
భాగము) ఇచచ రాజును చేస్థన్నరు. భరత్తడు, దక్షణ
దీవ ప కలు మును పరాలన చేస్థన్నరు కారటి,ి దీన్నక్త
395
భర్త వర్ ష (పురాతన భారతదేశ్ము) అన్న పేరు
వచచ ని (భాగవతము 11 : 2 : 15, 16). భరత్తడిక్త 5
గురు కమారులు. భరత్తడు చాలా కాలము రాజయ ము
చేస్థ, భరత వరముి ను 5 భాగములు చేస్థ, తన
కమారులక ఇచచ , గండక్త నదీ తీరములో పులహ్
మహ్ర ి ఆబ్శ్మముక దగ గరలో ఒక కటీరములో
తపస్తు చేస్తకంటున్ని డు.
ఒకన్నడు గరభ ముతో ఉని జింక ఆ నిలో నీళ్ళళ
బ్తాగుత్తండగా ద్యన్న దగ గరలో ఒక స్థంహ్ము గటిిగా
గరం ు చంి. ద్యన్నతో ఆ జింకక భయము కలిగి,
గరభ బ్స్తవము అయి గరభ లో ఉని జింక పలో బ్క్తంద
పడిపోయింి. ఆ జింక నిలో పడిపోయి
చన్నపోయింి. అకక డ నిలో స్తి నము చేస్తిని
భరత్తడు ఇదంతా చూస్థ, అపుు డే పుటిిన ఆ జింక పలో
మీద జ్ఞలి, కరుణ కలిగి, ద్యన్నన్న బ్పేమతో ద్యన్నక్త సేవలు
చేసూి పెంచుత్తన్ని డు. కొన్ని ళ్ళ క ఆయనక
తెలియకుండాన్న ఆ జింక పిలే మీద్ ఉనన కరుణ,
మోహము, మమతా భావముగా మరి, తన
తప్సుు ను మన్నర, ఆ జింక రవలోను ఆయన
జీవితము అంతమై పోయనద్వ. ఆయనలో నా
జింక పిల,ే న్నను లేకపోఽ ఇద్వ బతకలేదు అన్న
భావములు మనసుు లో గటిటగా నాటుకు
పోయనందున, ద్యన్నక్త బ్పతి ఫలముగా ఆయన మరు
జనమ లో జింకగా పుటాిడు. ఆయన తప శ్క్త ి కారణముగా
ఆయనక తన పూరవ జనమ ల జపు ా ి లు ఉన్ని యి.
396
ఆయన మమతా భావమునక ఆ జింక జనమ
కలిగిందన్న బాధ పడి, మమతా, ఈ శ్రీర్ న్నను అన్న
అహంకార్ము భావములకు దూరముగా ఉండాలన్న
న్నశ్చ యించుకన్ని డు. ఆ జింకగా తన తతివ స్తధన
చేస్తకన్ని డు.
మరుసటి జనమ లో అంగీరధ మహ్ర,ి రండవ
భారయ క ద్యవ రా, కమారుడిగా పుటాిడు. పుటిినపు టి
నుండి అతడు జడముగా (అచేతనము, తెలివి లేన్న)
ఏమీ పటిించుకోకండా పచచ వాడిలా ఉండేవాడు.
అందుకన్న జడ భరత్తడుగా పేరు వచచ ని. తంబ్డి ఏ
పన్న చెపు తే ఆ పన్నన్న చకక గా చేసేవాడు.
చని తనములోనే తలి,ో తంబ్డి మరణించారు. జడ
భరత్తడు సవతి తలిో, ఆమె పలోలు జడ భరత్తడిన్న
ఇంటో పన్నవాడిగా, కాపలా వాడిగా హీనముగా
చూసేవారు. జడ భరత్తడు ఏమీ పటిించుకోకండా,
తన శ్రీరము మీద కూడా ఏ విధమైన న్నను అన్న
భావము ఏమీ లేకుండా తన లోలోపలే తతివ స్తధన
చేస్తకంటున్ని డు. రయట్క అందరకీ పచచ వాడిలా
కన్నపస్తిన్ని డు.
ఒక దొంగల న్నయకడు, సంతానము కోసము
భబ్దకాళ్ దేవిక్త నర రలి ఇవావ లన్న, ఈ జడ భరత్తడిన్న
తీస్తకవళ్ళోడు. రలి ఇచేచ ముందు, దేవి భబ్దకాళ్క్త
జడ భరత్తడిలో ఉండే బ్రహ్మ తేజస్తు కన్నపెటి,ి
కోపముతో తాండవము చేసూి ఆ దొంగల న్నయకడిన్న,
వాడి ముఠాను భయ పెటిి, రయట్క తోలేస్థంి. జడ
397
భరత్తడిలో బలి ఇసాిర్ని భయము, దుఃఖము కాని,
తను కాళ్ల దేవి చేత ర్క్షంప్బడాడనని సంతోషము,
సుఖము కాని ఏమీ లేదు.
తరువాత సవతి తలిో పలోలు, జడ భరత్తడిన్న
ొంలమునక కాపలాగా పెటాిరు. ఒకరోజు స్థంధు దేశ్ము
రాజు రహుగనుడు, కపల మహ్ర ి దగ గర తతివ జ్ఞానము
ొంంద్యలన్న, పలోక్తలో అటు వళ్ళళ త్తన్ని డు. ఆ పలోక్త
మోసే బోయవా ళ్లో ో ఒకడిక్త ఒంటో బాగుండ లేదు. ఆ
రాజ భటులు పలిోక్త మోయుట్క జడ భరత్తడిన్న
తీస్తకవళ్ళళ రు. జడ భరత్తడు పలిోక్త మోస్తిన్ని డు.
జడ భరత్తడు మిగిలిన బోయలతో సమానము
నడవలేకపోత్తన్ని డు. అందుచేత పలోక్త
కిలిపోత్తని ి. రాజుక అసకరయ ము కలిగి జడ
భరత్తడిన్న “నీవు రతికన్ని , చచచ న వాడిలా ఉన్ని వు.
సరగాగ మోయకపోతే నేను న్ననుి దండిసేి, నీ
న్నరక్ష
ో య ము, ఒంటిలో కొవువ తగుగత్తంి అన్ని డు.
ద్యన్నక్త జడ భరత్తడు “ఈ శ్రీర్ము న్నను కాదు అని
అనుకున్న సచిి దానంద్ సి రూప్మును అయన
ననున ఎవి రూ ఏమీ చేయలేరు. నీవు
అాననములో ఉనాన వు” అన్న ఆ రాజుతో అన్ని డు.
అి విని రాజు రహుగనుడు, జడ భరత్తడు ఒక గొపు
అవధూత, తతివ జ్ఞాన్న అన్న అరము ధ చేస్తకొన్న, వంట్నే
పలోక్త ిగి, జడ భరత్తడి ాదముల పై పడి, తన
తపుు క క్షమించమన్న, తనక తతివ జ్ఞానము
బోధించమన్న బ్ారం ి చాడు. అపుు డు జడ భరత్తడు,
398
రాజు రహుగనుడితో తతోవ పదేశ్ము చేసూి, “నీవు
ర్థజువు అన్న అహంకార్మును, న్నను, నాద్వ అన్న
మమకార్మును విడిచి పెటుటకోవాలి. సుఖ
దుఃఖములకు చెద్రిపోకుండా దానిక్త తోడూ
ప్ర్మత్సమ డిపై భక్త ితో సాధన చేసుకుంట్ల తతి
ాననము సులభముగా అర్మ థ వుత్సంద్వ” అన్న ఇంకా
చాలా వివరముగా తతివ జ్ఞానమును బోధిస్తిడు.

వశిషట మహరి ష మరియ విశాి మిశ్రత:

మహ్మభార్తము - చంబ్ద వంశ్ములో కస్థక

కమారుడు మహ్మరాజు గి. గి కమారుడు రశక
(తరువాత విశావ మిబ్త్తడు పేరు కలిగింి). గి
తరువాత రశకడు మహ్మరాజు అవుతాడు. రశకడు
తన సైనయ ముతో కలిస్థ అడవులలో వేటాడి,
అలస్థపోయి, అకక డ దగ గరలో ఉని వశషి మహ్ర ి
ఆబ్శ్మమునక వళ్ళళ డు. వశషి మహ్ర ి రశకడిన్న
ఆహ్మవ న్నంచ, ఆయనక్త, అయన్న కొన్ని వేల
సైనయ మునక కామధేను నంిన్న సహ్మయముతో గొపు
విందు ఇస్తిడు. రశకడు ఆ కామదేనువును తనక
ఇవవ మన్న రదులుగా వేలు గోవులను, రధములు,
గుబ్రములు ఇస్తినన్ని డు. వశషి మహ్ర ి
న్నరాకరంచాడు. రశకడు తన కొడుకలు మరయు
సైనయ ముతో యుదధము మొదలుపెటాిడు. కామధేనువు

399
నంిన్న వేలకొలి సైనయ మును సృష్టం ి చ, రశకడి
సైనయ మును ఓడించంి. రశకడి కొడుకలు (ఒకక డు
తపు ) మరణించారు. రశకడు, వశషి మహ్ర ి మీద
వైరము పెంచుకన్ని డు. తపస్తు చేస్థ శవుడి దగ గర
నుండి వరములు ొంంద్యడు.

ఇక్షావ క వంశ్ములో కలామ ష ాద అనే రాజు

ఉన్ని డు. వశషి మహ్ర,ి విశావ మిబ్త్తడు, కలామ ష
ాదను వాళ్ళ శష్యయ డు అవావ లనుకన్ని రు. కాన్న
కలామ ష ాద ఒపుు కోలేదు. కలామ ష ాద ఒక అడవిలో
ఒకక డే నడవగలే ఇరుకైన మారముగ లో
నడుస్తిని పుు డు, ఎదురు నుండి వశషి మహ్ర ి వంద
కొడుకలలో పెదద కమారుడు శ్క్త ి మహ్ర ి ఎదురు
వచాచ డు. . ఎవరు ఆ మారము గ లో వళ్ళళ లనే వాదన
ఏరు డింి. రాజు కలామ ష ాద కోపంతో, తన గుబ్రపు
కొరడాతో శ్క్త ి మహ్రన్న
ి కొటాిడు. శ్క్త ి మహ్ర ి కలామ ష ాద
రాజును మాంసము తినే బ్రహ్మ రాక్షస్తడుగా మారాలన్న
శ్పంచాడు.

ఇి జరుగుత్తండగా, విశావ మిబ్త్తడు ఆ ద్యరలో

వళ్ళళ తూ వా ళ్ను
ో చూస్థ, విశావ మిబ్త్తడు, కలామ ష ాద
మీద మరయు వశష్యిడు మీద తాను బ్పతీకారము
తీరుచ కోవచచ న్న ఈ అవకాశ్మును ఉపయోగించుకన్న,

400
విశావ మిబ్త్తడు తన యోగ శ్కి ల ద్యవ రా క్తంకారా అనే
రాక్షస ఆతమ ను ఆ రాజు శ్రీరము లోన్నక్త బ్పవేశ్పెటాిడు.
రాజు కలామ ష ాద, ఈ రాక్షస బ్పభావముతో, తన
రాజభవన్నన్నక్త తిరగి వచాచ డు. ఇంటిక్త వళ్ళళ ట్పుు డు,
అతను ఒక బ్బాహ్మ ణుడిన్న కలుస్తకన్ని డు, అతను
ఆహ్మరము కోసము వేడుకన్ని డు. బిచచ గాడిన్న
పటిించుకోకండా, రాజు తన రాజభవన్నన్నక్త తిరగి
వచాచ డు. ఒకస్తర తన రాజభవనంలో, బియయ ము
కలిపన మానవ మాంసముతో భోజనము తయ్యరు
చేయించ, అడవిలో కలుస్తకని బ్బాహ్మ ణుడిక్త
తిన్నపంచమన్న తన సైన్నకలను ఆదేశంచాడు.

ఆ బ్బాహ్మ ణుడిక్త ఆ ఆహ్మరాన్ని అరు ంచనపుు డు,

తన ఆధ్యయ తిమ క దృష్టతో
ి , ఆ ఆహ్మరము
అపవిబ్తమైనదన్న బ్గహించ, కోపములో " కలామ ష ాద
మానవ మాంసము నుండి తయ్యరైన అపవిబ్తమైన
ఆహ్మరాన్ని న్నక తిన్నపంచనందున, అతను అలాంటి
అపరశుబ్భమైన ఆహ్మరము కోసము ఆకలిన్న
పెంచుకంటాడు. అతడు మానవ మాంసము తినే
రాక్షస్తడిగా మారపోతాడు అన్న రాజును శ్పంచాడు .

కలామ ష ాద మరోస్తర అడవిక్త తిరగి వచాచ డు,

అతను మళ్ళళ శ్క్త ి మహ్రన్న
ి ఎదురొక న్న, రాక్షస్తడిగా
మారపోయి, శ్క్త ి మహ్రన్న
ి మింగి వేశాడు. విశావ మిబ్త్తడు

401
బ్పవేశ్ పెటిిన ఆ రాక్షస శ్క్త,ి వశషి మహ్ర ి యొకక ఇతర
99 కమారులను మరణమునక కారణమయ్యయ డు.
ఒకొక కక టిగా కలామ ష ాద వారందరనీ బ్మింగేశాడు.

తన కమారులు అందరూ చన్నపోయ్యరన్న వశషి

మహ్ర ి తెలియగానే, విశావ మిబ్త్తడు చేస్థన
అన్నయ యమునక చాలా బాధపడాిడు. ఒక
సమయములో ఆతమ హ్తయ కూడా చేస్తకొంద్యమన్న
వివిధ మారముగ ల బ్పయతిి ంచాడు. కాన్న
విఫలమయ్యయ రు. వశషి మహ్ర ి తలచు కంట్ల,
విశావ మిబ్త్తడిన్న పూరిగా న్నశ్నము చేయగలడు. కాని
వశిషట మహరి ష శాంతి, క్ష్మ శ్రప్ద్రిశ ంచి, తన యోగ
శ్క్త ితో ఏ జీవిని ఎప్ప టిీ బాధపెట్ట లేదు.

• సంత్సషటః సతతం యోగీ యతాతామ

ద్ృఢనిశ్ి యః ।
మయయ రిప తమనోబుద్వధరోయ మద్భ క ిః స
శ్రపియః ॥ 14 ॥

నా భకుిలు నిర్ంతర్ము ధర్మ ముగా ఏద్వ

దొరిక్తఽ, శ్రప్పపిరి ి దానితో తృపితో
ి , సంతోషముగా
ఉండాలి. ఎలేప్పప డూ వాళ్ు మనసుు ను
అదుప్పలో, నిశ్రగహించి ఉంచుకోవాలి. తన
సి భావము ఇంశ్రద్వయములు, మనసుు , బుద్వధ
402
యొకక వశ్ములో కాకుండా, తన ఆధీనములో,
వశ్ములో ఉంచుకోవాలి. వీటిక్త అవసర్మైన
ప్ర్మతమ ఏదో ఒక రూప్ము మీద్ మనసుు ను
నిలిపి, తతి ాననమును ొందాలి అన్న ధృఢమైన
నిశ్ి యమును కలిగి ఉండాలి.

నా యందు వాళ్ు మనసుు ను (సంకలప

శ్క్త ిని), బుద్వధని (నిశ్ి య శ్క్త ిని) పూరిగా
ి నాకు
సమరిప ంచుకోవాలి. అటువంటి నా భకుిడు నాకు
శ్రపియమైన వాడు.

శ్ర ీకృషణ పరమాతమ యోగ స్తధనలో ప్తంజలి

యోగ సూశ్రతములలో ఒక యోగ అంగము అయిన
2.32 - “నియమ” గురంచ చెపుు త్తన్ని డు. న్నయమ
లో ఐదు అంశ్ము ఉన్ని యి – 1. 2-40, 41 - సౌచ
(శుబ్భత), 2. 2-42 - సంతోష (తృపితో
ి ఆనంద్ము), 3.
2-43 - తప్సుు (న్నయమ రదమై ధ న స్తధన), 4. 2-44 -
సాి ధ్యయ య (అంతరుమ ఖ్ ఆతమ పరశ్లధన), 5. 2-45 -
ఈశ్ి ర్ శ్రప్ణిదాన (తనను తాను పరమాతమ క
సమరు ంచుకొనుట్).

2-42 - సంతోష (తృపితో

ి ఆనంద్ము) –
“సంతోష్ణ అనుతిమ సుఖా లాభా”, “యధ్య లాభ
త్సషిట – సంతృపి, అన్నలోచతము (అనుకోకండా),

403
ఆనందము, లభించుట్ – సతవ గుణముతో
సంతోషము ఆనందము కలిగిస్తింి. స్తతివ క
భావనలను మనస్తు లో పెంచుకంట్ల సంతృపి
(సంతోష్) నుండి, అన్నలోచత ఆనందము, మానస్థక
సలభయ ము, ఆనందము మరయు సంతృపి
లభిస్తింి. ఏి లభించన్న, లభించక పోయిన్న తనక
అంతా లభించని అనే సంతృపి. మానవులు
ఎలోపుు డూ బాహ్య బ్పపంచము నుండి మరయు
బ్ాపంచక వయ కి లు, వస్తివుల నుండి కలిగే
సంతోషము కంటె, మన అంతరత గ కలు నలతో
సంతృపి కలగాలి. సంతృపి, సంతోషము లోపలి
నుండి కలగాలి.

“సంతోష్ణమృత ప్పన్నన ఏ శాంతా

తృపిమి గతాః భ్యగశ్రీ ర్త్సలా ఽష్ణం ఏష శ్రప్తిభి
ష్ణయఽ” కేవలము సంతోషము (వస్తివుల ద్యవ రా
కాదు) అనే సవ భావమైన అమృతమును బ్తాగే
అలవాటును అభాయ సము చేస్తకంట్ల, మనస్తు లోన్న
బ్పవృత్తిలు (కోరకలు, ఆలోచనలు) అన్ని టినీ ఆపుకొన్న,
సంతృపిన్న ొంందుతూ ఉంటారో, అటువంటి
స్తధకలక ఏ రకమైన సంపదలు, భోగ భాగయ ములు
ఇచచ న్న, అవి విషముగా ఉంటుంి, కాన్న ఏ విధమైన
సంతోషమును కలిగించదు. కేవలము లోలోపల,
అంతరుమ ఖ్ముగా ఆతామ నందము వలోనే వాళ్ళళ
సంతోషమును, ఆనందమును ొంందుతారు.
404
 ఒకక స్తర పరమాతమ న్నక బ్పయుడు, నేను
పరమాతమ భకి డన్న అన్న న్నశ్చ యించుకని తరువాత,
ఆ మనస్తు లో ఇతర వయ కి లక, వస్తివులక చోటు
ఉండదు. అపుు డు మనస్తు , బుిధ పరమాతమ క
అరు తమవుత్తంి. మనస్తు పరమాతమ క
అరు తమైనపుు డు, మనస్తు ఇతర బ్ాపంచక
విషయములను ఆలోచంచ కండా పరమాతమ
విషయములనే ఆలోచంచే ధృఢ న్నశ్చ యము ఏరు డి,
ఇంబ్ియములను, మనస్తు ను అదుపులోక్త
ఉంచుకనే సవ భావము కలిగి, చతి వృతిి న్నరోధము
(యోగము) కలిగి, ఆ స్తధకడు న్నరంతరము
సంతోషముగా ఉంటాడు.

ర్ంతిదేవుడు

విష్ణా ప్పర్థణము - రంతిదేవుడు అనే మహ్మరాజు

మహ్మ ద్యతలలో ఒకరగా కీరి ొంంద్యడు. ఈయన విష్యణ
భకి డు అడిగిన వారక్త లేదనకండా ద్యన ధరామ లు
చేసేవాడు. ఇలా ఉండగా రాజయ ములో ద్యరుణమైన
కరువు తాండవించంి. రంతిదేవుడు తన సమ సి
సంపదలను ద్యన ధరామ లలో పోగొటుికన్ని డు.
సంపదలనీి హ్రంచపోయ్యయి. అయిన అతడు తన
ద్యన బ్కత్తవును ఏమాబ్తము విడిచపెట్ిలేదు. అయన
తన భారయ బిడిలతో అడవుల ాలయ్యయ రు. అడవులలో

405
న్నవస్థస్తిని రంతిదేవుడు, అతన్న కటుంర సభ్యయ లు
ఒకస్తర గొపు ఆపదలో పడాిరు. నలభై ఎన్నమిి
రోజులాటు తిండితిపు లు దొరకక ఆకలితో
అలమటించారు. అన్ని రోజుల పస్తిని తరావ త
రంతిదేవుడుక ఆహ్మరము, మంచనీరు లభించాయి.
కటుంర సభ్యయ లతో కలిస్థ తినడాన్నక్త
ఉపబ్కమిస్తిండగా సరగాగ అదే సమయ్యన్నక్త ఒక పేద
బ్బాహ్మ ణుడు అకక డక వచాచ డు. బ్బాహ్మ ణుడు తనతో
ాటు రకక చక్తక న తన పెంపుడు కకక ను కూడా
తీస్తకవచాచ డు. ఆ బ్బాహ్మ ణుడు రంతిదేవుడితో
"రోజుల తరరడి తిండి లేక నేను న్న కకక ఆకలితో
అలమటిస్తిన్ని ము. తినడాన్నక్త ఏమైన్న ఉంట్ల
ఇపు ంచండి" అన్న దీనంగా కోరాడు. రంతిదేవుడు,
కాదనకండా తన వదద ఉని ఆహ్మరంలో సగము ఆ
బ్బాహ్మ ణుడిక్త, కకక క పెటాిడు. బ్బాహ్మ ణుడు భో౦చేస్థ
వళ్ళళ క తన భారయ బిడిలతో భోజన్నన్నక్త కూరుచ న్ని రు.
వారు తినబోత్తండగా ఒక శూబ్దుడు వచచ
రంతిదేవున్నతో "ఆకలితో ఉన్ని ను న్నకేద్వన ఆహ్మరము
ఇవవ ండి అన్న అడిగాడు. రంతిదేవుడు తాము
తినబోత్తని ఆహ్మరాన్ని ఇచేచ శాడు. ఇక రంతిదేవున్న
కటుంబాన్నక్త తాగడాన్నక్త మంచ నీళ్ళళ మాబ్తమే
మిగిలాయి. కనీసము మంచ నీళ్యి ో న్న తాగి కడుపు
న్నంపు కంద్యమన్న అనుకనేలోగానే ఒక దళ్త్తడు
వచచ రంతిదేవుడితో "దపు కతో గొంత్త ఎండిపోత్తంి
న్న ద్యహ్ము తీరచ ండి" అన్న అడిగాడు.
406
ఛందో య ప్నిషత్ – 7-10 – “ఆపో వా అనాన
ూభ యసయ .......ఏవేమ మూర్థి ఆప్ ఉప్పరు య తి”
– అని ము కంటె జలము గొపు ి. జలమును
బ్రహ్మ ముగా ఉాస్థంచవలెను. రంతిదేవుడు కాదను
కండా తమ దగ గర మిగిలి ఉని ఆ మంచనీటిన్న కూడా
అతడిక్త ఇచేచ శాడు. రంతిదేవుడి తాయ గ న్నషక ి
బ్తిమూరుిలు ఎంతో సంతోష్టంచ రంతిదేవుడి ఎదుట్
బ్పతయ క్షమయ్యయ రు. "రంతిదేవా ఇపు టివరక,
బ్బాహ్మ ణ, శూబ్ద, దళ్త రూాలలో వచచ ని మేమే, నీ
ద్యన గుణాన్ని పరీక్షంచడాన్నక్త అలా వచాచ ము.
శ్రప్పణములు పోయే విప్తక ర్ ప్రిరథత్సలలో కూడా
నీవు సంతోషముగా నీళ్ు ను కూడా దానము చేర నీ
దాన గుణనిన వద్లలేదు. మా పరీక్షలో నీవు
విజయము స్తధి౦చావు. ఇక నుండి నీ రాజయ ంలో కరవు
తొలిగిపోత్తంి. నీ బ్పజలంతా సకల శాంతి,
సభాగాయ లతో వరలు ధ ోతారు. నీ కీరి, ద్యన న్నరత (ఆసక్త )ి
కల కాలము ముందు తరాలక ఆదరశ బ్ాయముగా
అవుత్తంి" అన్న బ్తిమూరుిలు రంతిదేవుడిక్త అనేక
వరములు బ్పస్తించ అదృశ్య మయ్యయ రు.

• యసామ నోన ద్వి జఽ లోకో లోకానోన ద్వి జఽ చ

యః ।
హర్థషమర్భ
ష యోదేి గైః ముకోి యః స చ
శ్రపియః ॥ 15 ॥

407
 ఏ సాధకుడు లోకములో ఉండే ఈ శ్రప్పణి
వలన ఉదేి గమునకు లోనుకాడో, ఏ సాధకుడి
వలన లోకములో ఉండే ఏ శ్రప్పణి ఉదేి గమునకు
లోనుకాదో (మనరక వికార్ములు – కోప్ము,
అసూయ, విసుగు, హ్మళ్న మొద్లైనవి).
ఉదేి గము ొంద్కూడదు, ఉదేి గము కలిగించ
కూడదు. భకుిలు అటువంటి గుణమును
అలవర్చుకోవాలి.

మహ్మ భకుిలు, ాననులు ఏ సంద్ర్భ ములోన్మ,

ఏ శ్రప్పణులను, ఏ వసుివులను, చూరనా వాటివ లే
సంతోషము, ఆనంద్ము, ఓర్ి లేనితనము,
అసూయ, అసహయ ము, భయము, ఉదేి గము
ప్డకూడదు, శ్రప్ద్రిశ ంచ కూడదు. ఉదేి గమునకు
లోనుకాని, ఎలేప్పప డూ సమరథతిలో ఉండే భకుిలు,
ాననులు నాకు శ్రపియలు.

ఉదేి గము, దేి షము

మహ్మభార్తము - రురుడు లేద్య రురు
మహరి,ష భృగు సంతతిక్త చెంిన గొపు ఋష్ట. చయ వన
మహ్ర,ి పుబ్త్తడు బ్పమతి. బ్పమతి గొపు తపస్తు
చేశాడు. ఘృతాచ అనే అపు రస అతన్నన్న వలచ,
బ్పమతి ఆబ్శ్మమునక వచచ సేవ చేయుచుండగా,
కొంతకాలమునక వార మధయ అనురాగము
కలిగినందున బ్పమతి, ఘృతాచక్త వివాహ్ము చేశారు.
408
వాళ్ళళ క రురుడు కమారుడుగా జన్నమ ంచాడు. రురుడు
ధరామ త్తమ డు, తపశాశ లి, విద్యయ వంత్తడు, మనమ ధ
రూపము కలవాడు.
విశావ వస్తడను గంధరవ రాజు, అపు రస మేనకక
బ్పమధవ ర అనే కమార ి పుటెిను. రురుడు ఒకస్తర
సూిలకేశ్ మహ్ర ి ఆబ్శ్మమునక వళ్న ో పుు డు,
మనోహ్రమైన, దేవకనయ వంటి సందరయ ముతో ఉని
బ్పమదవ రను చూచ ఆమెపై అనురాగము కలిగెను.
రురుడుక్త, బ్పమధవ రక వివాహ్ము న్నశ్చ యించారు.
వివాహ్ము కొన్ని ినములుండగా, బ్పమధవ ర
వనములో పూల కోయడాన్నక్త వళ్గా ో , ాము కాటు వలన
మరణించెను. అందరూ దుఃఖిస్తిండగా రురుడు
మిక్తక లి రోిసూి, ఏకాంతమున తీబ్వముగా
వాపోయేవాడు. అి చూచన దేవదూత జ్ఞలిపడి,
బ్పమధవ ర ఆయుస్తు పూరి అయిపోయిని,
అందుచేత ఆమె మరణించని, నీ ఆయువులో సగము
ఆమెక ధ్యరా పోస్థన, ఆమె మరల జీవించగలదు అన్న
పలికెను. వంట్నే రురుడు తన ఆయుస్తు లో సగము
ఆమెక ధ్యరపోసెను. బ్పమధవ ర బ్రతిక్తంి.
అనంతరము రురువునక, బ్పమధవ రక కళ్ళయ ణము
చేశారు. ఆమెను ధరమ పతిి గా పరబ్గహించన రురుడు,
ఉతిమోతిమ ద్యంపతయ ధరమ మును ాటించుతూ,
గృహ్సి ఆబ్శ్మమును న్నరవ రిస్తిన్ని డు.
రురుడు తనక తెలియకండానే మనస్తు లో
కలిగిన ఉదేవ గము, ాముల మీద దేవ షముగా
మారంి. ాముల మీద దేవ షము పెంచుకన్ని డు.
409
ఉదయము చకక గా తపస్తు ను చేసూి, మధ్యయ హ్ి ము
ఖ్యళ్ళ సమయములో అడవులలోక్త వళ్ ో వతిక్త, వతిక్త
దుడుి కబ్రతో ాములను చంపట్ము బ్ారంభించాడు.
ఒకరోజు విషము లేన్న ామును చంపబోత్తండగా, ఆ
ాము మానవ భాషలో హ్ర, హ్ర ఆగు, నేను విషము
లేన్న ామును. నేను నీక ఏమి హ్మన్న చేశాను, ననుి
ఎందుక చంపుత్తన్ని వు? అన్న అడిగింి. నీవు ాము
కారటిి నేను చంపుతాను అన్ని డు. ఆ ాము తన
పూరవ వృతాి ంతము ఇలా చెపు ని. న్న పూరవ జనమ లో
మానవుడిన్న. న్న పేరు సహ్బ్సాదుడు. న్న చని పుు డు
న్నతోటి విద్యయ భాయ సము చేసే వారన్న భయపెటుిట్క,
గడిితో ామును చేస్థ వాళ్ళ మీద వేశాను. వాళ్ళళ
భయపడి, అందులో ఒకడు, ననుి ాముగా పుట్ిమన్న
శ్పంచాడు. అలా నేను ాముగా పుటిి చాలా
కషముి లను అనుభవిస్తిన్ని ను. నీవు మహ్ రుిల
సంతానము. నీవు కూడా గొపు తపశాశ లి. ఏ జీవినీ,
అందులో ఏమీ హ్మన్న చేయన్న జీవిన్న చంపట్ము ఎంత
ఘోర ాపము. ఈ మాబ్తము నీక మీ వాళ్ళళ చెపు
లేద్య, నీక తెలియద్య. నేను న్న చని తనములో, ఆట్
పటిించుట్క గడిి ామును వేసేినే, న్నక ఇలాంటి
జనమ వచచ ంి. నీవు ాములను వతిక్త మరీ
చంపుత్తన్ని వు. నీక ఇంకెంత ాపము కలుగుత్తందో
ఆలోచంచు అన్న చెపు ంి. ఆ రోజు నుండి రురుడు
ాములను చంపుట్ మానేశాడు. కాన్న జనమేజయుడు
చేస్థన సరు య్యగములో ాములను చంపుట్క,
పలవకండానే వళ్,ో ఋతివ కక డిగా కూరొచ న్న
ాములు చంపుట్క కారణమయ్యయ డు.
410
 ఉదేవ గము, దేవ షము అంత రలమైన
దురుగణము. ఎదుటివారన్న మరయు ఆ వయ క్తన్న ి కూడా
పతనము చేస్తింి. మానవులక ఉదేవ గము చాలా
అనరము ి లను, కషము ి లను కలిగిస్తింి. వాయ కలత,
ఆందోళ్న, భయము, కలత, బ్పేరేపకము, భావనలను
ఉదేవ గము అనుకోవచుచ . ఉదేవ గము తీబ్వమైతే
మనస్తు కంగిపోత్తంి. ఉదేవ గము కలిగినపుు డు,
మానవుల బ్పవరినను ఊహించుట్ చాలా కషము ి .
కొంతమంి తమంతట్ తామే ఆలోచంచుకంటూ
ఉదేవ గమునక గుర అవుతారు. వాళ్ళ ఆరోగయ మును
కూడా ాడుచేస్తకంటారు. వాళ్ళ జీవితమును కూడా
పతనము చేస్తకంటారు. అందుచేత పరమాతమ
బ్పతేయ కముగా వీటి గురంచ చెాు డు.

• అనపేక్ష్ః శుచిర్క్ష్
య ఉదారనో గతవయ థః ।
సర్థి ర్ంభప్రితాయ గీ యో మద్భ క ిః స
శ్రపియః ॥ 16 ॥

మనవులు ఏ విధమైన అనవసర్మైన లౌక్తక

వసుివుల మీద్ కోరికలు లేకుండా ఉండాలి.
శ్రీర్మును మరియ మనసుు ను శుశ్రభముగా
ఉంచుకోవలెను. మనసుు లో కలమ షములు
లేకుండా ఉండాలి. అనిన ప్రిరథత్సలను
దైర్య ముగా ప్రిషక రించుకున్న సామర్య థ ము కలిగి
ఉండాలి. ఆ సామర్య ధ మును శ్రక్తయ్య రూప్ముగా
411
ప్రిణమము చేసుకోవాలి. ఎవరి మీదా ప్క్ష్ప్పతము
లేకుండా ఉదారనముగా, మధయ సథముగా ఉంూ
అంద్రినీ సమ ద్ృషిటతో భావించాలి. జరిగిన ఏ
విషయములను మనసుు లో ఉంచుకొని, గురుి
చేసుకొని బాధ ప్డకుండా ఉండాలి.

శ్రకమశ్రకమముగా అనిన కర్మ లను

విడిచిపెటుటకున్న ప్ద్యతిని అనుసరిసూి, ప్ర్మతమ
మీద్ భక్త ితో, శ్రీతితో రవిసూి ఉండాలి. అటువంటి
భకుిలు అంట్ల నాకు శ్రీతి.

మనలాంటి సామనయ మనవులు సాధన – 1.

మొదటి మెటుిగా చేయ కూడన్న, న్నష్టదమై ధ న, కరమ లను
విడిచపెటుిట్, 2. విహితమైన కరమ లు చేసూి. ఆ కరమ ల
ఫలితము పరమాతమ క సమరు ంచుట్, 3. ఆ కరమ లక
కరిృతవ భావమును (నేను చేస్తిన్ని ను) విడిచపెటుిట్,
4. మనము చేసే కరమ లను, కరమ ఫలితములను
ఈశ్వ రుడిక్త సమరు ంచుట్, లేద్య ఈశ్వ రుడి ఆజగా ా ,
ఈశ్వ రుడి కోసము చేస్తిన్ని ను అనే భావన ఉండాలి, 5.
సరైన రీతిలో శాస్త్సిము ఏ కరమ లను, బ్క్తయలను
విడిచపెట్ిమన్న చెపు నదో, ఆ కరమ లను, విడిచపెటుిట్
(సన్నయ సము), 6. శారీరకముగా, మానస్థకముగా కరమ లక
పరమాతేమ కరిగా చేసూి, ఆ తరువాత కరమ ల ఆధ్యరమైన
సంకలు ములను పూరిగా మానుకొన్న, చతి వృతిి న్నరోధ

412
స్థితి (సమాధి) ొంంి, సరావ రంభ పరతాయ గమును
అవలంబించాలి. అలా ఒకొక కక మెటును
ి స్తధించాలి.

4-21 శ్లోకములో వివరంచ పతంజలి యోగ

సూబ్తము నియమలో 5వ యోగాంగము ఈశ్ి ర్
శ్రప్ణిధ్యనం – మనము చేసే బ్పతి మానస్థక, శారీరక
సతక రమ ల కరిృతవ ము, ఫలాపేక్ష లేకండా,
ఈశ్వ రుడిక్త సమరు ంచుట్, పరామేశ్వ రారు ణము
చేయుట్ (యోగ సూబ్తము 2 : 32).

జమద్గిన మహరి ష
భాగవతము Book – 9, Discourse – 15 - కశ్
వంశ్మునక చెంిన మహ్మరాజు గాధిక్త సతయ వతి అనే
కమార ి ఉని ి. కమారులు లేరు.
భృగువంశ్మున్నక చెంిన ఋచీకడు అనే మహ్ర,ి
గాధి మహ్మరాజు కమార ి సతయ వతిన్న వివాహ్ము
చేస్తకన్ని డు. ఒక రోజు మహ్మరాజు గాధి, తన
రాజయ మునక ఉతిరాధికారము కోసము, తనక
పుబ్త్తడు కలుగుట్క య్యగము చేయమన్న అలుోడైన
ఋచీకడున్న కోరుతాడు. సతయ వతి కూడా తనక
సంతానము కావాలన్న కోరుత్తంి. ఋచీకడు ఒక
య్యగము చేస్థ తన భారయ అయిన సతయ వతిక్త కోసము
స్తతివ క మంబ్త పూతమైన ఒక హ్విస్తు ను (ఎకక వ
స్తతివ క గుణములతో సంతానము కలుగుట్క),
సతయ వతి తలిో కోసము రాజస మంబ్త పూతమైన ఒక
413
హ్విస్తు ను (ఎకక వ రాజస గుణములతో సంతానము
కలుగుట్క) తయ్యరుచేస్థ స్తి నమునక వళ్ళ తాడు.
సతయ వతిక్త ఈ విషయము తెలియక, రాజస మంబ్త
పూతమైన హ్విస్తు తను తీస్తకొన్న, స్తతివ క మంబ్త
పూతమైన హ్విస్తు తన తలిోక్త ఇస్తింి. సతయ వతిక్త
రాజస గుణము బ్పధ్యనముగా ఉని జమదగిి
జన్నమ ంచాడు. సతయ వతి తలిోక్త స్తతివ క గుణము
బ్పధ్యనముగా ఉని విశావ మిబ్త్తడు జన్నమ ంచాడు.
భృగు వంశ్ము చరతముగా జమదగిి క్త కూడా కోపము
ఎకక వ. జమదగిి మహ్ర ి కటుంరములో
జన్నమ ంచన్న, క్షబ్తియులు సంాించుకోవలస్థన
విదయ లు (అస్త్సి బ్పయోగము చేసే మంబ్త పూరతమైన
ధనుర్ విదయ ను) నేరుచ కన్ని డు. జమదగిి రాజస
గుణముతో ఉని మహ్ర ి అయ్యయ డు. విశావ మిబ్త్తడు
రాజస వంశ్ములో జన్నమ ంచన్న, ఋష్యలు
సంాించుకోవలస్థన విదయ లు (వేదములు,
శాస్త్సిములు, తపస్తు ) నేరుచ కన్ని డు. విశావ మిబ్త్తడు
స్తతివ క గుణముతో ఉని మహ్ర ి అయ్యయ డు. జమదగిి
పతిి రేణుకాదేవి. జమదగిి , రేణుకల చని కొడుక
విష్యణమూరి అంశ్తో పరశురాముడు జన్నస్తిడు.
జమదగిి క్త అస్త్సి విదయ లు ఉన్ని వాటిన్న ఏ
విధముగాను ఉపయోగించలేదు. ఏ కోరికా లేకుండా,
అనపేక్ష్ సి భావముతో ఉనాన డు. అందుచేత
దేవతలు స్తరభి జ్ఞతిక్త చెంిన కామధేనువున్న
జమదగిి క్త ఇచాచ రు. జమదగిి కోరకలు అనీి
తీరచ గలిగే కామధేనువు ఉన్ని , ద్యన్నన్న ఏ విధమైన
414
దురవ న్నయోగము చేయకండా, కేవలము హోమ
ధేనువుగా (దాని ప్పలు కేవలము హోమములకే
వినియోగించుట్) ఉప్యోగించుకుని శుచిగా
ఉనాన డు. తన తపస్తు తో బ్కమ, బ్కమముగా తనలో
ఉండే రాజస గుణమును పోగొటుికొన్న, రాజస
గుణమునక బ్పధ్యనమైన కోపమును కూడా
జయించాడు. ఒక సందరభ ములో స్తక్షాత్ శ్రకోధ దేవత
జమద్గిన ని ప్రీక్షంచి, నీవు కోప్మును
జయంచావు అని చెపిప ంద్వ. ఒక ఆట్ల
సందరభ ములో, రేణుకాదేవి ఎండ ఎకక వగా ఉంి,
అందుచేత కాళ్ళో కాలుత్తన్ని యి, పైన కూడా వేడిగా
ఉంి, కారటిి నేను అలస్థపోయి తవ రగా రాలేక
పోత్తన్ని ను అన్న చెపు గా, జమదగిి సూరుయ డి వైపు
చూశాడు. సూరుయ డు భయపడి, వణుకతూ జమదగిి
ముందుక వచచ , న్న ధరమ ముగా, న్న సవ భావముగా లోక
క్షేమము కొరక నేను వేడిగా ఉండాలి. ఇి న్న తపుు
కాదు. న్న మీద కోపపడక. ఇిగో గొడుగు మరయు
ాదుకలు. న్న వేడి నుండి రక్షంచుకందుక
రేణుకాదేవిన్న వీటిన్న వాడమను. ననుి మాబ్తము
శ్పంచక అన్న బ్ారం ి చాడు. జమద్గిన సూరుయ డిని
కూడా శ్పించగల సామర్య థ ము ఉనన వాడు.

హైహ్యవంశ్ములో కారివీరాయ రును ు డు, గొపు

తపస్తు చేస్థ, దతాి బ్తేయున్న బ్పసని ము చేస్తకొన్న,
వేయి చేత్తలు ొంంిన మహ్మవీరుడు. ఒక మారు ఆ
మహ్మరాజు వేట్కై అడవులక వళ్ళ , అలస్థపోయి
415
జమదగిి ఆబ్శ్మాన్నక్త చేరుతాడు. ఒక మహ్మరాజుక,
తాము తినే దుంపలు పెడితే రాజ సతాక రముగా
ఉండదు. అందుచేత మహ్మరాజు కారివీరాయ రుునుడిక్త,
అతన్నతో వచచ న సైనయ మునక రాజ సతాక రముతో
భోజనము పెట్ిమన్న తన దగ గర ఉని కామదేనువును
బ్ారస్త
ి ి డు. ఆ మహ్ర ి కామదేనువును సహ్మయముతో
కారివీరాయ రుునుడిక్త, అతన్నతో వచచ న సైనయ మునక
పంచ భక్షాయ లతో భోజనము పెటిి సతాక రము చేస్తిడు.
అంత గొపు సతాక రమునక కారివీరాయ రుును డు
ఆశ్చ రయ పడి, ఇి ఎలా స్తధయ మైని అన్న అడుగగా,
జమదగిి తన దగ గర ఉని కామధేనువు సహ్మయముతో
మాబ్తమే స్తధయ పడింి అన్న తెలిాడు.
కారివీరాయ రుునుడు ఆ గోవు ద్యవ రా తన రాజయ ములో
అందర కోరకలు తీరచ వచుచ , అందుచేత ఆ
కామధేనువున్న తనక్తమమ న్న కోరతాడు. జమదగిి
కామధేనువున్న ఆ విధముగా వాడుకోకూడదు అంటాడు.
అందుక కారివీరాయ రుునుడిక్త కోపము వచచ , రాజయ ము
లోన్ని ఏద్వన్న సరే రాజు యొకక సొత్తి అన్న
కార్వీ
ి ర్థయ రుునుడు బలవంతంగా ఆ వుని
తోలుకుపోతాడు. జమద్గిన మహరిక్త ష ఏ కోప్ము
ర్థలేదు. ఉదారనముగా ఉండిపోయ్యడు.
పరశురాముడు ఇంటిక్త వచచ న తరువాత జరగిన
విషయమును తెలుస్తకొన్న, మాహిషమ తిక్త పోయి
కారివీరాయ రుునున్నతో నీవు తపుు చేస్తవు, కామదేనువును
తిరగ ఇచచ వేయమన్న చెాు డు. ద్యన్నక్త
కారివీరాయ రును
ు డు ఒపుు కోలేదు. పరశురాముడు
యుదము ద చేస్థ కారివీరాయ రుునుడి వయియ చేత్తలను,
416
తలను తన అఖ్ండ పరశువుతో (గంబ్డ గొడిలితో)
ఛేించ, కామధేనువున్న తీస్తకవచచ , ఆబ్శ్మములో
కట్లిశాడు. ఈ విషయమును తన తంబ్డిక్త విని వించగా
తంబ్డి ఏద్వ జర్గాలో అదే జరుగుత్సంద్వ అని
అనుకొని, ఏమీ చెప్ప కుండా ఉదారనముగా
ఉనాన డు.
కారివీరాయ రుునున్న కమారులక కోపము వచచ ,
పరశురాముడు ఇంటో లేన్న సమయము చూస్థ,
చాటుమాటుగా సైనయ ముతో సహ్మ వచచ , ఆబ్శ్మమంతా
న్నశ్నము చేస్థ, జమదగిి న్న చంపటాన్నక్త వచాచ రు.
అటువంటి సమయములో కూడా జమదగిి తన
అస్త్సిములను కాన్న, తన తప శ్క్తన్న
ి కాన్న
విన్నయోగించలేదు. ఏమీ అడుికోలేదు. అంతక
ముందే సమాధి స్థితిలోక్త వళ్ళ పోయి బ్పశాంతముగా
ఉన్ని డు. జమదగిి సమాధి స్థితిలో ఉండగా,
కారివీరాయ రుునున్న కమారులు, జమదగిి తలను నరక్త,
మాహిషమ తిక్త పటుికపోయ్యరు.
జమదగిి మహ్ర ి తన స్తధన ద్యవ రా తన జనమ క్త
కారణమైన రాజస బ్పవృతిిన్న, తన మనస్తు లో నుండి
పూరిగా తొలగించుకొన్న, పరపూర ణమైన స్తదధ సతవ
గుణమును సంాించుకొన్న జీవితము గడిాడు.
అటువంటి మహ్మనుభావుడిన్న ఆదరశ ముగా తీస్తకొన్న,
భకి లు తమ స్తధనతో అనపేక్ష, శుచ, స్తమరయ ధ ము,
ఉద్యరనత, గత వయ ధ, సరవ కరమ పరతాయ గము భక్త ి
ద్యవ రా సంాించుకోవాలి.

417
 • యో న హృషయ తి న దేి షిట న శోచతి న
కాంక్ష్తి ।
శుభాశుభప్రితాయ గీ భక్త ిమనయ ః స శ్రపియః
॥ 17 ॥

ఎవరైఽ తనకు శ్రపియమైన, కోరుకునన జీవి

లేదా వసుివు లభించినా ఏ విధమైన సంతోషము
కలగకుండా, ఉదారనముగా ఉంటాడో, కోరిక
తీర్కపోఽ కలిగే దేి షమును (ముందు చెపిప న
రురువు ఉదాహర్ణ) కూడా కలగకుండా
ఉంటాడో, ఏదైనా శ్రపియమైన జీవి లేదా వసుివు ను
నషటపోఽ శోకము లేకుండా ఉంటాడో, ఏ జీవిని
లేదా వసుివును కాంక్షంచ కుండా (కోరికకు పై
సాథయ) ఉంటాడో,

అలాంటి సాధకుడు తన శుభములను

(ప్పణయ కర్మ ల ఫలితములను - సుఖములు),
అశుభములను (ప్పప్ కర్మ ల ఫలితములను -
దుఃఖములు) రెండిటినీ విడిచిపెట్టగలుగుతాడు
(ప్పనర్ను మ ఉండదు). అటువంటి భకుిడు నాకు
శ్రపియమైనవాడు.

• సమః శ్శ్రతౌ చ మిశ్రఽ చ తథా

మనాప్మనయోః ।
418
 ీతోషాసుఖదుఃఖేష్ణ సమః సంగవివరిత
ు ః॥
18 ॥
• త్సలయ నిందాసుితిరౌమ నీ సంత్సషోట యేన
కేనచిత్।
అనికేతః రథర్మతిర్భ క్త ిమన్నమ శ్రపియో నర్ః
॥19॥

అప్కార్ము చేర శ్శ్రత్సవు యందు కోప్ము

దేి షము లేకుండా, ఉప్కార్ము చేర మిశ్రత్సడి
యందు శ్రీతి, ర్థగము, సంతోషము లేకుండా
సమన భావము కలిగి ఉండాలి. అలాగే గౌర్వము
కలిగిన సంద్ర్భ ములలో మరియ ఆ వయ కుిల
మీద్ కాని లేదా అవమనములు కలిగిన
సంద్ర్భ ములలో మరియ ఆ వయ కుిల మీద్ కాని
సమన భావము కలిగి ఉండాలి.

చలేగా, అనుకూలముగా ఉండే వసుివులు,

వాతావర్ణము కాని, లేదా వేడిగా, శ్రప్తికూలముగా
ఉండే వసుివులు, వాతావర్ణము
సంద్ర్భ ములలోన్మ సమన భావము కలిగి
ఉండాలి. అలాగే సుఖము కలిగించే వయ కుిలు,
వసుివుల మీద్, లేదా దుఃఖము కలిగించే వయ కుిలు,
వసుివుల మీద్ సమన భావము కలిగి ఉండాలి.
ఇవనీన సాధంచుట్కు ఏ వయ క్త ితోన్మ, ఏ
419
వసుివుతోన్మ, ఏ సంద్ర్భ ముతోన్మ శ్రప్ఽయ క్తంచిన
ఆసక్త ి, సంబంధము, సంగము లేకుండా ఉండాలి.

ఎవరైనా నింద్వంచినా, మంద్లించినా,

మనలోని దోషములను చెపిప నా లేదా ఎవరైనా
మనలోని మంచి గుణములను చెపిప నా, ొగిడినా
రెండు సంద్ర్భ ములలోన్మ సమన భావము కలిగి
ఉండాలి. ఆ సంద్ర్భ ములలో మౌనముగా ఉంట్ల
చాలా మంచిద్వ (మనసుు తో కూడా వాటి గురించి
ఆలోచించకుండా ఉండాలి). ఈ శ్రీర్మును
పోషించుట్కు, సంర్క్షంచుట్కు ఏద్వ లభించినా,
మంచిదైనా, చెడుదైనా దానితోన్న సంతృపి ిగా,
సంతోషముగా ఉండాలి.
శ్రప్ఽయ క్తంచి సౌకర్య కర్మైన నివాసమును
కోరుకోవదుయ. ఎవరినీ, దేనినీ ఆశ్రశ్యమును
కోరుకోవదుయ. వీటి మీద్ రథర్మైన, ద్ృఢమైన
అభిశ్రప్పయము కలిగి ఉండాలి. వీట్నిన టిీ భక్త నిి
జోడించి సాధన చేరవాడు నాకు శ్రపియడు.

బ్పతికూల సందరభ ములలో కంగిపోయి లేద్య

అనుకూల సందరభ ములలోనూ ొంంగిపోయి, మానస్థక
వికారములక లోను కావదుద. మనస్తు లో భావములు
పైక్త, బ్క్తందక అలలు, అలలుగా, అస్థిరతవ ముగా
ఉంట్ల మానస్థక అశాంతి, ఇరబ ందులు కలుగుతాయి.

420
కారటిి అన్ని పరస్థిత్తలోోనూ సమత్తలయ ముగా, సమాన
భావముతో, స్థిరముగా ఉండాలి

కర్మ
య శ్రప్ాప్తి, దేవహుతి:

భాగవతము – Book – 3, Discourses 21 నుండి 33

వరక) కరమ ద బ్పజ్ఞపతి తపస్తు చేస్తకంటూ ఉండగా,
సవ యంభ్యవు మనువు, ఆయన భారయ శ్తరూప కమా ర ి
అయిన దేవహుతిన్న, కరమ ద బ్పజ్ఞపతిక్త ద్యనము
చేశారు. కరమ ద బ్పజ్ఞపతి చాలా కాలము తపస్తు చేసూి
ఉండగా, దేవహుతి ఆయనక సేవలు చేసూి
ఉంటుంి. చాలా కాలము తరువాత కరమ ద బ్పజ్ఞపతి
కళ్ళళ తెరచ దేవహుతిన్న చూస్థ నీవు ఎవరు అన్న
అడుగుతాడు. దేవహుతి జరగిన విషయము అంతా
చెపుు త్తంి. అపు టిక్త వాళ్ళ వయస్తు కొన్ని వందల
సంవతు రములు గడిచపోయింి. అపుు డు కర మ ద
మహ్ర,ి తన తప శ్క్తతో ి వాళ్ళ ఇదదరన్న యుక ి వయస్తు
చేస్థ, ఒక ివయ విమానమును సృష్టం ి చ, విహ్మరము
చేస్తిరు. వారక్త తొమిమ ి మంి కమారలు ి కలుగుతారు.

బ్రహ్మ దేవున్న ఆదేశానుస్తరము కరమ ద బ్పజ్ఞపతి

తన కమారలైన ి - కళ్ను మరీచ మహ్రక్తి ,
అనసూయను అశ్రతి మహరిక్త ష , బ్శ్దధను అంగిరస్తనక,
హ్విరుభ వును పులస్తియ నక, గతిన్న పులహునక,
బ్క్తయను బ్కత్తవునక, ఖ్యయ తిన్న భృగువుక,
అరుంధతిని వశిష్ణఠనకు, శాంతిన్న అధవ రుయ నక

421
ఇచచ వివాహ్ము చేశాడు. సన్నతన వైిక ధరామ న్నక్త ఈ
మహ్రుిలు మూల సింభములు.

అనంతరం దేవహుతి, కరమ ద దంపత్తలుక

ఇచచ న వరము బ్పకారము పరమాతమ , జమిమ చెటుి
తొబ్రలో నుంచ అగిి ఆవిరభ వించనటుో దేవహుతి
గరభ మున న్నరాయణ అవతారముగా ‘కపిలుడు’
పుబ్త్తడుగా ఉదభ విస్తిడు. కపల మహ్ర,ి తన తలిో
దేవహుతిక్త తతివ జ్ఞానము ఉపదేశ్ము చేస్తిడు.

అశ్రతి మహరి,ష అనసూయ అమమ :

భాగవతము – బ్రహ్మ దేవుడు మానస పుబ్త్తలైన

సపి ఋష్యలలో ఒకరు అశ్రతి మహరి.ష అ + శ్రతిః =
మూడు గుణములు లేనివాడు (సతవ , రజో, తమో
గుణముల బ్పభావము లేన్నవాడు – బ్తిగుణములక
అతీతముగా, శుదమై ధ న తతివ ముతో సమత్తలయ ముగా
ఉండువాడు). అబ్తి మహ్ర ి ఏ విధమైన కోరకలు
లేకండా, తన విధిగా తపస్తు చేస్తిన్ని డు.
బ్రహ్మ దేవుడు తని మానస పుబ్త్తడైన అబ్తి మహ్రన్న ి
చూచుట్క వళ్ళ గా, అశ్రతి మహరి ష తన తంశ్రడి
అయన శ్రబహమ దేవుడిని చూర, ఏ విధమైన
భావములు లేకుండా సమరథతిలో ఉనాన డు.
బ్రహ్మ దేవుడిక్త అబ్తి మహ్రన్న
ి చూస్థ పుబ్త బ్పేమ కలిగి,
కళ్ ో నుండి ఆనందభాషు ములు రాలాయి. అబ్తి మహ్ర ి
ఏమైన్న వరములు కోరుతాడా అన్న బ్రహ్మ దేవుడు అతన్న
422
వైపు చూస్థ, తరువాత అబ్తి మహ్ర ి మనస్తు లోపల
కూడా ఏ మైన్న కోరక ఉంద్య అన్న అబ్తి మహ్ర ి
మనస్తు లో చూశాడు. అబ్తి మహ్ర ి మనస్తు లో కూడా
ఏ కోరకా లేదన్న బ్గహించ, బ్రహ్మ దేవుడే, అబ్తి మహ్రన్న
ి
న్నయన్న న్నక నీ నుండి ఒక వరము కావాలి అన్న
అడిగారు. అబ్తి మహ్ర ి ఆశ్చ రయ పడి, నేను మీక వరము
ఏమిటి? మీరు ననుి ఆజ్ఞాపంచండి. మీరు చెపు తే
అలా నేను నడచుకంటాను అన్న అన్ని డు. ముందు
నేను కొంత సృష్టన్ని చేస్థ, తరువాత స్త్రి, పురుష్యలను
సృష్టం
ి చ వార మధయ వివాహ్ వయ వసిను ఏరాు టుచేస్థ,
సంతానోతు తిి ద్యవ రా సృష్ట ి కొనస్తగే విధ్యనమును
ఏరాు టు చేశాను. బ్పజలలో వివాహ్ వయ వసి మీద
నమమ కము, గౌరవము కలిగి వివాహ్ వయ వసి ద్యవ రా సృష్ట ి
కొనస్తగేందుక, నీ లాంటి ఉతిమమైన స్తధకడు
వివాహ్ము చేస్తకొన్న, సంతానము ొంంి, గృహ్సి
ఆబ్శ్మములో కూడా తతివ స్తధన కొనస్తగించ
వచుచ నన్న బ్పజలక చూపంచుట్క, బ్పజలక
మారద గ రశ కముగా ఉండాలి అన్న చెాు డు. ద్యన్నక్త అబ్తి
మహ్ర ి మీ ఆజను ా ాటిస్తినన్న ముందే చెాు ను అన్న
అన్ని డు.

శ్రబహమ దేవుడు కర్మ

య శ్రప్ాప్తిక్త, దేవహుతిక్త
(సి యంువు మనువు యొకక మనుమర్థలు)
కలిగిన అనసూయకు, అశ్రతి మహరిక్త ష వివాహము
జరిపించారు. వివాహ్ము అయిన తరువాత అబ్తి
423
మహ్ర,ి అనసూయ దేవి (అసూయ లేన్ని) వార, వార
రకరకాల తపస్తు లను, బ్వతములను చేసూి,
శష్యయ లక నేరు సూి ఉండేవారు.

అనసూయ మహ్మ పతిబ్వత. రశక

పతిి స్తమతి తన పతి శాాన్ని పునసక రంచుకొన్న
సూరోయ దయ్యన్ని అపేస్థంి. అనసూయ పి రోజులను
ఒక రోజుగా చేస్థ సూరుయ డు యథాబ్పకారము
ఉదయించేట్టుో చేస్థంి. మరణించన స్తమతి
భరిను మరల బ్రతిక్తంచని. న్నరదున్న కోరకపై
గులకరాళ్ళ ను, గుగి గళ్ళళ గా మారచ ఆయన ఆకలిన్న
తీరచ ంి. తన మహిమను పరీక్షంచడాన్నక్త
వచచ న బ్తిమూరుిలను శశువులను చేస్థ లాలించంి.
లోకమాతలక పతి భిక్ష పెటిి అతిగారగా న్నలిచంి.
అబ్తి మహ్ర,ి అనసూయ దేవి తపస్తు లక
ఫలితముగా బ్తిమూరుిలు (పరమాతమ సృష్ట ి కారయ ములో
బ్రహ్మ దేవుడుగా, స్థితి మరయు సంరక్షణ కారయ ములో
విష్యణమూరిగా, లయ కారయ ములో రుబ్దుడుగా) ముగుగరూ
వారంతట్ వారు అశ్రతి మహరి,ష అనసూయ దేవిక్త
తనను తాను ప్పశ్రత్సడిగా అవతరిసాిము అని
సమరిప ంచుకొని, శ్రబహమ దేవుడు అంశ్తో
చంశ్రదుడు, రుశ్రదుడి అంశ్తో దుర్థి స మహరి ష
మరియ శ్రబహమ , విష్ణా, ఈశ్ి ర్ అంశాలతో కలిపి
ద్తాిశ్రఽయ సి రూప్ములో అవతరించి, పిలేలు గా
వాళ్ు ముందు ఉనాన రు (ద్తాిశ్రఽయ వా ళ్ేకు
424
ప్పశ్రత్సడుగా జనిమ ంచలేదు). అందుచేఽ ఆయన
పేరు ద్తిః + అశ్రతి + ఏయ = ద్తితగా అశ్రతి
కుమరుడు = ద్తాిశ్రఽయ. అరణయ వాసములో
శ్ర ీరాముడు, రతాదేవి వీర ఆబ్శ్మమునక వళ్ళ గా,
అనసూయదేవి, రతాదేవిక్త పతి ధరమ ములు నేరు ,
ివయ వస్త్సిములు, ఆభరణములు ఇచచ ంి.

యే త్స ధర్థమ య మృతమిద్ం యథోక ిం ప్రుయ ప్పసఽ

।
శ్రశ్ద్యధ్యనా మతప ర్మ భకాిరిఽతీవ శ్రపియ్యః ॥
20 ॥
ఎవరైఽ న్నను ఇంతవర్కూ చెపిప న (13 వ
శోేకము నుండి 19 వ శోేకము వర్కూ) ప్ర్మ
ధర్మ ములు అమృతముగా భావించి, ఏ మరుప లూ
లేకుండా యథావిధగా, చెపిప నద్వ చెపిప నటుే గా,
ర్కర్కాలుగా ఉప్పసనలు చేర సాధంచుకుంటారో,

శ్రశ్ద్ధతో, న్నన్న సరోి తిముడని భావిసూి, నన్నన

ొందాలని భక్త ితో ఉప్పసన చేసుకుంటారో
అటువంటి వారు నాకు చాలా శ్రపియమైన వారు.

దాి ద్శ్ అధ్యయ యము యొకక మహిమ

ద్యవ దశ్ అధ్యయ యము ారాయణ యొకక

మహిమ పదమ పురాణములో ఉని ి. ద్యవ దశ్
425
అధ్యయ యము న్నతయ మూ ారాయణ మరయు ద్యన్న
అరముధ లను అనుసంధ్యనము చేస్తకంటూ ఉంటాను.
అందులో పరమాతమ చెపు న గుణములను,
స్తధనములను స్తధన చేసేి, మహ్మలక్షమ మాత
అనుబ్గహ్ము కూడా కలుగుత్తంి. న్నరంతరము భక్తతో
ి
ారాయణము చేసూి, పరమాతమ ను ఉాసన చేస్థ, మన
కరివయ ములను న్నవర ిసేి అఖ్ండ భావము ొంంి,
వైకంఠ బ్ాపి ొంందుతారు.

ఓం తతు త్ ఇతి శ్రీమద్భ గవద్గీతాసు ఉప్నిషత్సు

శ్రబహమ విదాయ య్యం యోగశాస్త్రి శ్రీకృష్ణారుున
సంవాదే భక్త ియో నామ దాి ద్శోఽధ్యయ యః ॥ 12
॥
మంగళా శోేకములు
యశ్రతయోగేశ్ి ర్ః కృషోా యశ్రత ప్పరోధ ధనుర్ర్
ధ ఃl
తశ్రత శ్రీరిి జయో భూతిస్త్రుధవా నీతిమతిర్మ మ ll
అధ క్ష్మ శ్రప్పర్నా
ధ
యద్క్ష్ర్ప్ద్శ్రభషటం మశ్రతాహీనం చ యద్భ వేత్ l
తతు ర్ి ం క్ష్మయ తాం దేవ నార్థయణ నమోసుిఽ ll
అధ భగవత్ సమర్ప ణమ్
కాయేన వాచా మనరంశ్రద్వయైర్థి బుధ్యయ తమ నావా
శ్రప్కృఽ సి భావాత్ l

426
కరోమి యద్య త్ సకలం ప్ర్స్మమ నార్థయణయేతి
సమర్ప య్యమి ll
అధ లోకక్షేమ శ్రప్పర్నా
ధ
సరేి భవంత్స సుఖినః సరేి సంత్స నిర్థమయ్యః l
సరేి భశ్రదాణి ప్శ్య ంత్స మ కశిి త్
దుఃఖభాగభ వేత్ ll
అధ మంగళ్మ్
శ్రశియః కంతాయ కళాయ ణ నిధయే నిధయేరినాధ మ్ l
శ్రీవేంకట్ నివాశాయ శ్రీనివాసాయ మంగళ్మ్ ll
కృషా నామ సంీర్న
ి
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l
కృషాం వందే జగదుీరుం l శ్రీ కృషాం వందే
జగదుీరుం l

427
భక్త ి షట్క ము అన్న రెండవ ఆరు అధ్యయ యముల
సంశ్రగహము

ఏడవ అధ్యయ యము నుండి పనెి ండవ

అధ్యయ యము వరక పరమాతమ తతివ మును మనక
బోధించాడు.

ఏడవ అధ్యయ యములో (ానన విానన యోగము)

పరమాతమ తతివ జ్ఞానము కలిగేందుక
ఉాయములను నేను చెపుు తాను. ఆ జ్ఞానము
కలగటాన్నక్త పరమాతమ తతివ జ్ఞానము నేను
ఉపదేశస్తిను అన్న చెాు డు. ఆతమ తతివ ము
తెలుస్తకని చో, మానవుడి విజ్ఞానము పూరి
అవుత్తంి. ఆతమ తతివ ము తెలుస్తకంట్ల అనీి
తెలుస్తకనట్లో. ఇి తపు ఇతర బ్ాపంచక
విషయములను తెలుస్తకోనకక ర లేదు. ఆతమ తతివ
జ్ఞానమును, జగత్తి, జీవుల జనమ ల కారణములను,
పరమాతమ యొకక వాయ పకతవ మును బోధించాడు.

ఎన్నమిదవ అధ్యయ యములో (అక్ష్ర్ ప్ర్శ్రబహమ

యోగము) అరుునుడు అడిగిన పర బ్రహ్మ ఏమిటి,
ఆతమ ఏమిటి, కామయ కరమ లు ఏమిటి, దేవతలు ఎవరు
అనే బ్పశ్ి లక జవాబుగా “అక్ష్ర్ం శ్రబహమ ప్ర్మం” -
ఏ విధమైన విన్నశ్నము లేన్న తతివ మే పరబ్రహ్మ
తతివ ము అన్న బోధించ, ఆ పరమాతమ తతివ మును
తెలుస్తకోవటాన్నక్త ఆజీవనము (జీవితమంతా) ఏమేమి

428
బ్పయతి ములు చేయ్యలో, ఆ బ్పయతి ములక
ఫలితములు బోధించాడు.

తొమిమ దవ అధ్యయ యములో (ర్థజవిద్య

ర్థజగుహయ యోగము) పరమాతమ యొకక
వాయ పకతవ మును న్నరూపంచాడు. పరమాతమ యొకక
విభూత్తలను, మహ్తయ ములను, జగత్
కారణతవ మును, ఆ పరమాతమ తతివ మును
ొంందుట్క చేయవలస్థన స్తధనములను
వివరంచాడు.

పదవ అధ్యయ యములో (విభూతి యోగము)

పరమాతమ అనంతమైన బ్పతేయ కమైన విభూత్తలలో
బ్పధ్యనమైన విభూత్తలను మాబ్తమే వివరంచాడు.
పరమాతమ తతివ ము మీద మానవుల బుిధ, మనస్తు
స్థిరముగా న్నలిచేందుక ఏ, ఏ విభూత్తలలో, ఏ, ఏ
వస్తివులలో పరమాతమ ను ధ్యయ నము చేయ్యలి అన్న
వివరంచాడు. ఆ, ఆ వస్తివులలో పరమాతమ ను
దరశ సూి, బ్కమముగా విశ్వ మంతా పరమాతమ నే
దరశ ంచే స్తియిక్త ఎదగమన్న బోధించాడు.

పదకొండవ అధ్యయ యములో (విశ్ి రూప్

సంద్ర్శ న యోగము) నీ విభూత్తలతో కలిస్థ ఉని
పరమాతమ రూపమును చూడాలన్న అరుును డు
బ్ారం
ి చగా, పరమాతమ తన విశ్వ రూపమును
బ్పదరశ ంచ, దృశ్య రూపముగా పరమాతమ తతివ మును

429
ఉపదేశ్ము చేశాడు. నీ కరివయ మును నీవు న్నరవ రించు
అన్న ఉపదేశ్ము చేశాడు.

పనెి ండవ అధ్యయ యములో (భక్త ి యోగము)

కఠినమైన ఆతమ తతివ మును వివరముగా బోధించ,
ఆతమ తతివ ము స్తధనక ముందుగా చేయవలస్థన
ఉాసన్న స్తధనలను వివరంచ, ఆ ఉాసన్న
స్తధన్నలు కూడా చేయలేన్నవారు చేయవలస్థన
స్తధనలను వివరంచాడు. మానవుల అందరూ స్తధన
చేయుట్క దేవ షము, మమకారము, మరయు
అహ్ంకారము లేకండా, జీవులందర పైన దయ కలిగి
ఉండి, దవ ందవ ములను (స్తఖ్/దుఃఖ్ములు,
రాగ/దేవ షములు మొదలైనవి) సంభావన కలిగి,
సహ్నశ్రలము, మనస్తు , ఇంబ్ియముల న్నబ్గహ్ము
కలిగి పరమాతమ యందు స్థిరమైన భక్త ి కలిగి ఉండమన్న
బోధించాడు. మానవుల ఉతిమ జీవన విధ్యనమును
కూడా బోధించాడు.

430
 ముఖయ మైన శోేకములు
అధ్యయ యము శోేకముల సంఖయ
7 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 14, 23, 25
8 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14,
21, 23, 24, 25, 28
9 1, 4, 5, 10, 13, 14, 15, 16, 17, 18,
19, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 34
10 2, 3, 4, 5, 6,
11 36, 55
12 3, 4, 5, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17,
18, 19

431