5.

1 Ölçüsel Yak¬nsakl¬k

SORU 1: f : [a; b] ! R fonksiyonu diferensiyellenebilir fonksiyon olsun. E¼

ger
0 0
f türevi [a; b] aral¬g¼¬nda düzgün s¬n¬rl¬ ise f fonksiyonu Lebesgue anlam¬nda

integrallenebilirdir ve
Z
0
f d = f (b) f (a)
[a;b]

d¬r. Gösteriniz.

ÇÖZÜM 1: f : R ! R fonksiyonu diferensiyellenebilir ve 8x 2 [a; b] için

0
f (x) M olacak şekilde M > 0 sabitini dikkate alal¬m.
8
>
>
< f (a) + f 0 (a) (x a) ; x < a
f (x) =
>
>
: f (b) + f 0 (b) (x b) ; x > b

olarak tan¬mlans¬n. f fonksiyonu R üzerinde tan¬ml¬ve diferensiyellenebilir oldu¼

gu

kabul edilebilir.x 2 R için

1
fn (x) = n f x+ f (x)
n

ile tan¬ml¬ (fn ) diferensiyellenebilir fonksiyonlar dizisini dikkate alal¬m. Herbir

0
x 2 R için fn (x) ! f (x) sa¼
glan¬r. Ortalama de¼
ger teoremi kullan¬l¬rsa herbir

x 2 R için jfn (x)j M oldu¼

gu görülmektedir. Dolay¬s¬yla Lebesgue yak¬nsak-
0
l¬k teoremi dikkate al¬n¬rsa, f fonksiyonu [a; b] aral¬g¼¬nda Lebesgue anlam¬nda

1
integrallenebilir ve
Z Zb
0
f d = lim fn (x) dx (1)
n!1
[a;b] a

1
sa¼
glan¬r. u = x + n
de¼
gişken de¼
giştirmesi yap¬l¬rsa
8 b 9
Zb <Z Zb =
1
fn (x) dx = n f x+ dx f (x) dx
: n ;
a a a
8 1 9
>
<
b+ n
Z Z b >
=
= n f (u) du f (x) dx
>
: 1 >
;
a+ n a
8 1 1
9
>
<
b+ n
Z a+ n
Z >
=
= n f (x) dx f (x) dx
>
: >
;
b a
1 1
b+ n a+ n
R R
f (x) dx f (x) dx
b a
= 1 1 ! f (b) f (a)
n n

bulunur. (1) ifadesi yard¬m¬yla istenilen elde edilir.

SORU 2: (fn ) ölçülebilir fonksiyonlar¬n bir dizisi ve f : X ! R fonksiyon

olsun. 8 > 0 için

lim (fx 2 X : jfn (x) f (x)j g) = 0

n!1

sa¼
glans¬n. Bu durumda f fonksiyonu ölçülebilirdir. Gösteriniz.

ÇÖZÜM 2: (kn ) pozitif tamsay¬lar¬n artan dizisi öyle ki 8k > kn için

1 n
x 2 X : jfk (x) f (x)j <2
n

2
sa¼
glans¬n. 8n 2 N için

1
En = x 2 X : jfkn (x) f (x)j
n
T
1 S
1
kümesi ve E = En tan¬mlans¬n. Bu durumda 8m 2 N için
m=1 n=m
!
[
1 X
1
(E) En (En ) 21 m

n=m n=m

sa¼
glan¬p (E) = 0 olur. Ayr¬ca, e¼
ger x 2
= E ise bu durumda bir m 2 N vard¬r
S
1
öyle ki x 2
= En ve 8n m için
n=m

1
jfkn (x) f (x)j <
n

sa¼
glan¬r. Böylece x 2
= E için lim fkn (x) = f (x) ve hemen hemen heryerde fkn !

f sa¼
glan¬r. Bu ise f fonksiyonunun ölçülebilir olmas¬n¬gerektirir.