1.2.

Düzgün Yak¬nsakl¬k ve I·ntegral

fn : [a; b] ! R ile tan¬ml¬her bir (fn ) Riemann integrallenebilir olsun. Ayr¬ca

[a; b] aral¬g¼¬nda fn ! f (noktasal) olsun.
O halde,
1) f integrallenebilir mi?
2) f integrallenebilir oldu¼gunda

Zb Zb
lim fn (x)dx = f (x)dx
n!1
a a

yaz¬labilir mi?
I·leride görece¼
giz ki bu iki sorunun cevab¬da "hay¬r" olacakt¬r.

1 ; x 2 fr1 ; r2 ; : : : ; rn g
Örnek 8: fn : [0; 1] ! R, fn (x) =
0 ; x 2 [0; 1]nfr1 ; r2 ; : : : ; rn g
ile tan¬mlans¬n.
Her bir fn , [0; 1] aral¬g¼¬nda parçal¬sürekli oldu¼
gundan integrallenebilirdir.
1 ; x2Q
Her x 2 [0; 1] için lim fn (x) = = f (x)
n!1 0 ; x2 Q
[0; 1] üzerinde fn ! f (noktasal) sa¼ glan¬r. Fakat f integrallenemeyen bir
fonksiyondur.

Rb Rb
Bu k¬s¬mda lim fn (x)dx = f (x)dx eşitli¼
ginin ne zaman gerçeklendi¼
gini
n!1 a a
inceleyece¼
giz.

Teorem 1.2.1: (fn ), [a; b] aral¬g¼¬nda integrallenebilen fonksiyonlar¬n bir

dizisi ve fn ! f (düzgün) olsun. O halde f fonksiyonu da [a; b] aral¬g¼¬nda
integrallenebilir olup

Zb Zb Zb
lim fn (x)dx = f (x)dx = ( lim f (x))dx (1)
n!1 n!1
a a a

gerçeklenir.
Demekki düzgün yak¬nsakl¬k alt¬nda limit işlemi ile integral işlemi yer de¼
giştire-
bilir.

1.3.Düzgün Yak¬nsakl¬k ve Türev

Her bir (fn ), [a; b] aral¬g¼¬nda türevli ve fn ! f (düzgün) olsa bile f fonksiy-
onunun [a; b] aral¬g¼¬nda türevli olmas¬gerekmez.
d d
dx ( lim fn (x)) = lim ( dx fn (x)) gerçeklenmek zorunda de¼
n!1 n!1
gildir.

1
 q
Örnek 9: fn : R ! R, fn (x) = x2 + n1 ile tan¬ml¬ bir fonksiyon olmak
üzere (fn ) düzgün yak¬nsak m¬d¬r? Yak¬nsak ise yak¬nsad¬g¼¬f fonksiyonu R de
türevli midir?

Çözüm: n sabit olmak üzere,

d 0 1
fn (x) = fn (x) = q 2x
dx 2 x2 + 1
n

olup her bir fn , R de türevlidir.

q
1
8x 2 R için lim fn (x) = lim x2 + n
n!1 pn!1
= x2
= jxj
= f (x)
fn ! f (noktasal). q
1
p
cn := supjfn (x) f (x)j = supj x2 + n x2 j
x2R x2R
q p p 1
p p1
p
1 ( x2 + n x2 )(
x2 + n + x2 )
x2 + n x2 = p 1
p
x2 + n + x2
1
=p n
1
p
x2 + n + x2
p1
n
0 cn p1 ! 0 (n ! 1), lim cn = 0 =) R de fn ! f (düzgün).
n n!1
(fn ) fonksiyon dizisinin yak¬nsad¬g¼¬ f (x) = jxj ile tan¬ml¬ fonksiyon x = 0
da türevlenebilir de¼
gildir.

Teorem 1.3.1: Bir I = [a; b] aral¬g¼¬nda tan¬ml¬(fn ) fonksiyonlar¬bu aral¬k

üzerinde sürekli türeve sahip olsun. Ayr¬ca I aral¬g¼¬nda fn ! f (noktasal) ve
0
fn ! g (düzgün) olsun. O halde I üzerinde g = f 0 olmal¬d¬r. Yani;
0 0
lim fn (x) = ( lim fn (x))
n!1 n!1

gerçeklenir.

Teorem 1.3.2 (Weierstrass Yaklaş¬m Teorisi): f : [a; b] ! R sürekli

bir fonksiyon olsun ve " > 0 verilsin. O halde bu aral¬k üzerinde tan¬ml¬ öyle
bir p polinomu vard¬r ki her x 2 [a; b] için jf (x) p(x)j < " gerçeklenir.

Sonuç 1.3.3 (Stone - Weierstrass Teoremi): E¼ ger f : [a; b] ! R sürekli

bir fonksiyon ise [a; b] üzerinde öyle bir (Pn ) polinom dizisi vard¬r ki Pn ! f
(düzgün) gerçeklenir.