ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ  FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

PREFABRĠKE BETONARME YAPI SĠSTEMLERĠ ĠÇĠN

MOMENT AKTARAN BĠR BĠRLEġĠM DENEMESĠ

YÜKSEK LĠSANS TEZĠ

Vedat KAPLAN

Anabilim Dalı : ĠnĢaat Mühendisliği

Programı : Yapı Mühendisliği

ġUBAT 2010
iii
ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ  FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

PREFABRĠKE BETONARME YAPI SĠSTEMLERĠ ĠÇĠN

MOMENT AKTARAN BĠR BĠRLEġĠM DENEMESĠ

YÜKSEK LĠSANS TEZĠ

Vedat KAPLAN
(501071116)

Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 25 Aralık 2009

Tezin Savunulduğu Tarih : 2 ġubat 2010

Tez DanıĢmanı : Yrd. Doç.Dr. Ercan YÜKSEL (ĠTÜ)

Diğer Jüri Üyeleri : Doç. Dr. Alper ĠLKĠ (ĠTÜ)
Doç. Dr. Cem YALÇIN (Boğaziçi Ünv.)

ġUBAT 2010

iii
iii
ÖNSÖZ

Yüksek lisans tezi olarak sunulan bu çalıĢmada; ĠTÜ ĠnĢaat Fakültesi Yapı ve Deprem
Mühendisliği Laboratuvarında yeni baĢlatılan, FP7-SAFECAST isimli araĢtırma projesi
kapsamında prefabrike yapı sistemlerinde kullanılacak bir moment aktaran birleĢim
detayı ile ilgili pilot deneyler ve basit kuramsal çözümler gerçekleĢtirilmiĢtir.
Tez çalıĢmasının her aĢamasında bilgi ve tecrübesine baĢvurduğum hocam Yrd.Doç.Dr.
Ercan Yüksel’e en içten teĢekkürlerimi sunarım. Ayrıca bu araĢtırma projesi
kapsamında birlikte çalıĢtığım Doç.Dr. Alper Ġlki’ye yaptığı katkılardan ötürü teĢekkür
ederim. BaĢta ĠnĢ.Müh. Emre Doğu olmak üzere; ĠnĢ.Müh. Pınar Ġnci ile Yapı ve
Deprem Mühendisliği Laboratuvarı personeline verdikleri desteklerden dolayı teĢekkür
ederim.
Bu tez çalıĢması esnasında kullanılan birtakım malzemeleri temin ettiğinden dolayı
Yapı Merkezi Prefabrikasyon A.ġ. firmasına teĢekkürü bir borç bilirim.

ġubat 2010 Vedat KAPLAN

ĠnĢaat Mühendisi

iii
iv
ĠÇĠNDEKĠLER

Sayfa

ÇĠZELGE LĠSTESĠ ..................................................................................................... vii

ġEKĠL LĠSTESĠ .............................................................................................................ix
ÖZET ...............................................................................................................................xi
SUMMARY .................................................................................................................. xiii
1. GĠRĠġ VE ÇALIġMANIN AMACI ........................................................................... 1
1.1 Önceki ÇalıĢmalar ..................................................................................................... 1
1.2 Amaç ve Kapsam ..................................................................................................... 6
2. DENEYLERĠN HAZIRLIĞI ..................................................................................... 7
2.1 Genel ......................................................................................................................... 7
2.2 Deney Numuneleri .................................................................................................... 8
2.3 Deney Numunelerinin Üretimi ................................................................................ 14
2.4 Malzeme Deneyleri ................................................................................................. 19
2.4.1 Beton Deneyleri ............................................................................................. 20
2.4.2 Çelik Deneyleri .............................................................................................. 21
2.4.3 Levha Deneyleri ............................................................................................. 24
2.4.4 Özel Bir Yük Ölçer GeliĢtirme ...................................................................... 25
2.5 Deney Düzeneği ...................................................................................................... 27
2.5.1 Ölçüm Düzeneği ............................................................................................ 30
2.5.2 Ölçümlerin Değerlendirilmesi ........................................................................ 35
3. DENEYSEL ÇALIġMA……………………………………………………………37
3.1 Numunedeki Hasar Birikimi ................................................................................... 38
3.2 Numune DavranıĢının Ġrdelenmesi ......................................................................... 50
4. KURAMSAL ÇALIġMA .......................................................................................... 63
5. SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME ........................................................................... 71
KAYNAKLAR ............................................................................................................... 73
ÖZGEÇMĠġ ................................................................................................................... 75

v
vi
ÇĠZELGE LĠSTESĠ

Sayfa

Çizelge 2.1 : Beton basınç deneyi sonuçları .................................................................. 21

Çizelge 2.2 : Donatı çekme deneyi sonuçları .................................................................. 22
Çizelge 2.3 : Levha örnekleri çekme deneyi sonuçları ................................................... 24
Çizelge 2.4 : Ölçümlerde kullanılan kanal numaraları ve kodları .................................. 34
Çizelge 3.1 : Uygulanan yükleme fonksiyonunun pik noktaları ..................................... 37
Çizelge 3.2 : OluĢan çatlaklara ait geniĢlik bilgileri (1) ................................................. 43
Çizelge 3.3 : OluĢan çatlaklara ait geniĢlik bilgileri (2) ................................................. 44

vii
viii
 ġEKĠL LĠSTESĠ

Sayfa

ġekil 1.1 : Monolitik numune (M) ve Yerinde dökümlü numune (CIPC) [3] .................. 2
ġekil 1.2 : CIPB Numune detayı ve CMP-W Numune detayı [3] .................................... 2
ġekil 1.3 : Mod-B Numune detayı [3]............................................................................... 3
ġekil 1.4 : Scope sisteminin numunesi [4] ........................................................................ 4
ġekil 1.5 : Yükleme ve Ölçüm düzeneği [5]………………………………………… ..... 5
ġekil 1.6 : Prekast numunenin modellenmesi ve mesnet durumu [7]. .............................. 5
ġekil 2.1 : Deneysel olarak incelenecek kolon - kiriĢ birleĢim bölgesi………………….7
ġekil 2.2 : Ġncelenen kolon - kiriĢ birleĢim bölgesi........................................................... 8
ġekil 2.3 : Deney numunesi kolon kesiti ve görünüĢü. ..................................................... 9
ġekil 2.4 : Deney numunesi ana kiriĢ kesiti ve görünüĢü. .............................................. 10
ġekil 2.5 : Deney numunesi tali kiriĢ kesiti ve görünüĢü . .............................................. 11
ġekil 2.6 : Deney numunesi genel görünüĢü. .................................................................. 12
ġekil 2.7 : Genel birleĢim detayı a-a kesiti. .................................................................... 13
ġekil 2.8 : Genel birleĢim detayı b-b kesiti ..................................................................... 13
ġekil 2.9 : Numune donatılarının hazırlanması aĢaması ................................................. 14
ġekil 2.10 : Numunenin kalıba yerleĢtirilmesi. ............................................................... 14
ġekil 2.11 : KiriĢlerde beton dökümü. ............................................................................ 15
ġekil 2.12 : OluĢturulmuĢ prekast elemanlar. ................................................................. 16
ġekil 2.13 : BirleĢimde kaynak uygulaması .................................................................... 17
ġekil 2.14 : KiriĢ mesnet bölgeleri üst donatılarının yerleĢimi. ...................................... 18
ġekil 2.15 : DöĢemenin oluĢturulması. ........................................................................... 19
ġekil 2.16 : Beton basınç deneyi düzeneği. .................................................................... 20
ġekil 2.17 : Donatı çekme deneyi. .................................................................................. 21
ġekil 2.18 : Donatı gerilme - ĢekildeğiĢtirme iliĢkileri. .................................................. 23
ġekil 2.19 : Levha örnekleri için çekme deneyi .............................................................. 24
ġekil 2.20 : Levha örnekleri için gerilme - ĢekildeğiĢtirme iliĢkisi ................................ 25
ġekil 2.21 : Donatı ve levha örneklerinin kopma biçimleri. ........................................... 25
ġekil 2.22 : Özel yükölçerde mesnet reaksiyonlarının hesaplanması ............................. 26
ġekil 2.23 : Özel bir yük ölçer düzeneği için yükleme deneyi. ...................................... 27
ġekil 2.24 : Özel yükölçerde yük - ĢekildeğiĢtirme iliĢkisi............................................. 27
ġekil 2.25 : Deney düzeneği ........................................................................................... 28
ġekil 2.26 : Deney düzeneği genel görünüĢü .................................................................. 29
ġekil 2.27 : Kolona eksenel yük etkitilmesi.................................................................... 29
ġekil 2.28 : Ön ve sağ cephe ölçüm elemanları. ............................................................. 30
ġekil 2.29 : Arka ve sol cephe ölçüm elemanları ............................................................ 31
ġekil 2.30 : Ön cephe ölçüm aletlerinin ve kanal numaraları ......................................... 32
ġekil 2.31 : Düğüm noktasındaki yerdeğiĢtirme ölçerler arası mesafeler (cm). ............. 32
ġekil 2.32 : Arka cephede yerdeğiĢtirme ölçerler ve konumları ..................................... 33
ġekil 2.33 : Sağ cephede yerdeğiĢtirme ölçerler ve konumları. ...................................... 33
ġekil 2.34 : YerdeğiĢtirme, ĢekildeğiĢtirme, dönme ve eğrilik belirlenmesi. ................. 35
ġekil 3.1 : Uygulanan yerdeğiĢtirme fonksiyonunun adıma göre değiĢimi .................... 38
ġekil 3.2 : Uygulanan yerdeğiĢtirme fonksiyonu ve karĢı gelen numune dayanımı ....... 39

ix
ġekil 3.3 : Deney süresince gözlenen önemli olaylar ...................................................40
ġekil 3.4 : Ön cephede oluĢan çatlak krokisi ................................................................41
ġekil 3.5 : Arka cephede oluĢan çatlak krokisi .............................................................41
ġekil 3.6 : Sağ cephede oluĢan çatlak krokisi ...............................................................43
ġekil 3.7 : Sol cephede oluĢan çatlak krokisi................................................................43
ġekil 3.8 : Birinci çevrim sonundaki çatlak dağılımı....................................................45
ġekil 3.9 : Ġkinci çevrim sonundaki çatlak dağılımı .....................................................46
ġekil 3.10 : Üçüncü çevrim sonundaki çatlak dağılımı ................................................47
ġekil 3.11 : Dördüncü çevrim sonundaki çatlak dağılımı .............................................48
ġekil 3.12 : BeĢinci çevrim sonundaki çatlak dağılımı .................................................49
ġekil 3.13 : Çevrimlerin kapadıkları alanlar .................................................................50
ġekil 3.14 : YığıĢımlı enerjinin göreli kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesine bağlı iliĢkisi ...........50
ġekil 3.15 : Numune düzlemine dik ve düzlem içi yerdeğiĢtirme arasındaki iliĢki......51
ġekil 3.16 : Ana kiriĢ alt ucunda kaydedilen dönmeler (#23-#28) ...............................52
ġekil 3.17 : Ana kiriĢ alt ucundan 65 mm yukarıdaki kesitte dönme (#25-#30) ..........53
ġekil 3.18 : Guse uç kesiti hizasındaki kiriĢ kesitinde dönme (#26-#31) .....................54
ġekil 3.19 : Guse ucundan 200 mm yukarıdaki kiriĢ kesitinde dönme (#27-#32)........55
ġekil 3.20 : KiriĢ alt ucunun guse plakasına göre olan göreli hareketi .........................56
ġekil 3.21 : KiriĢ alt ucunun prekast panele göre olan göreli hareketi .........................57
ġekil 3.22 : Prekast döĢeme paneli ile kavrama betonu arasındaki göreli hareket .......58
ġekil 3.23 : Yükleme yönünde numunede oluĢan hareket ............................................58
ġekil 3.24 : Yatay yerdeğiĢtirme değiĢimi ....................................................................59
ġekil 3.25 : Mesnet reaksiyonlarının ölçülmesine yönelik bir deneme ........................60
ġekil 4.1 : Ġncelenen deney numunesine ait genel geometrik özellikler .......................63
ġekil 4.2 : Ġncelenen deney numunesine ait matematik model .....................................64
ġekil 4.3 : Ana kiriĢ geometri ve donatı detayları ........................................................65
ġekil 4.4 : Kolon geometri ve donatı bilgileri ..............................................................65
ġekil 4.5 : Ana kiriĢ guse birleĢimi ile oluĢan bileĢik kesit ..........................................66
ġekil 4.6 : Kolon kesitine ait moment - eğrilik iliĢkisi .................................................66
ġekil 4.7 : Farklı kiriĢ kesitlerine ait ait moment - eğrilik iliĢkileri..............................67
ġekil 4.8 : Yatay yük - kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesi iliĢkisi ................................................68

x
PREFABRĠKE BETONARME YAPI SĠSTEMLERĠ ĠÇĠN
MOMENT AKTARAN BĠR BĠRLEġĠM DENEMESĠ

ÖZET

Bu tez çalıĢmasında, prefabrike betonarme sistemlerde kullanılan bir moment aktaran

kolon - kiriĢ birleĢim detayı deneysel ve kuramsal olarak incelenmiĢtir. Düğüm noktası
mevcut bir prefabrik yapıdan alınmıĢ olup, 1/2 ölçekle küçültülerek laboratuvarda
denenmiĢtir. Ġncelenen birleĢim biçiminde kiriĢ alt sürekliliği kaynakla, üst sürekliliği
ise ilave edilen mesnet donatısı ve yerinde dökülen betonla sağlanmaktadır.
Deney, sabit kolon eksenel yükü için değiĢen kiriĢ uç yerdeğiĢtirmeleri biçiminde
uygulanmıĢtır. Ġlk iki adımda, kaynaklı kiriĢ alt bağlantısında çekme oluĢturacak
yükleme yapılmıĢtır. Daha sonraki adımlarda ise tersinir tekrarlı yerdeğiĢtirme
çevrimleri kullanılmıĢtır. Dayanım, rijitlik, süneklik, kritik kesitlerdeki dönmeler elde
edilmiĢ ve değerlendirilmiĢtir.
Kullanılan deney düzeneğinde oluĢan mesnet reaksiyonlarının ölçülmesi için basit bir
yük ölçer düzeneği geliĢtirilmiĢtir.
Ġncelenen deney numunesi, basitleĢtirilmiĢ bir matematik model kullanılarak artan yatay
yükler etkisinde kuramsal olarak da incelenmiĢtir. Elde edilen kuramsal ve deneysel
sonuçlar karĢılaĢtırılmıĢtır. KiriĢ üst baĢlığında çekme olan durumda kuramsal
sonuçların deneysel sonuçlara çok yakın olmasına karĢın bu benzerliğin ters yönlü
moment etkisinde geçerli olmadığı gözlenmiĢtir.

xi
xii
A PILOT STUDY ON A MOMENT CARRYING BEAM-COLUMN
CONNECTION FOR PRECAST STRUCTURES

SUMMARY

In this study, a moment carrying beam-column connection detail for precast structures
has been investigated in the experimental and analytical manner. The 1/2 scaled beam-
column test specimen is representing a real exterior precast connection detail. The cast-
in-situ welded connection is applied at bottom face of the beams and additional re-bars
and cast-in-situ concrete is introduced at the upper part of the beams.
The experimental study is conducted in the form of varying beam top diplacements for
constant column axial force. In the first two cycles, it was used a loading protocol
creating tension stresses at the welded connection of the beam. At the following steps, a
reverse cyclic displacement pattern were applied to the specimen. Strength, stiffness,
ductility, rotation at some critical sections were measured and evaluated.
A simple load measuring system was generated to measure the support reactions of the
specimen in the testing set-up.
The tested specimen is also studied analytically by means of a simple mathematical
model for the increasing lateral loads. The obtained experimental and analytical results
compared with each other. Although the results obtained for the moment direction
which is creating tension at the upper face of the beam, are very close to each other, this
similarity does not exist for the opposite moment direction.

xiii
xiv
1. GĠRĠġ VE ÇALIġMANIN AMACI

Prefabrik yapılar, özellikle II. Dünya SavaĢı nın ardından baĢlayan yeniden yapılanma
sürecinde geliĢmeye baĢlamıĢtır. Daha kısa sürede, daha az maliyetli ve daha kaliteli
yapı ihtiyacı, prefabrik sistemlerin oluĢmasını sağlamıĢtır. GeçmiĢte, özellikle savaĢlar
ve doğal afetler sonrasında ortaya çıkan barınma ihtiyacı ile ilgili önemli sorunlar,
inĢaat sektörünün endüstriyel geliĢimini hızlandırmıĢ, ortaya çıkan konut ve iĢyeri
açığını karĢılamak için, geliĢmiĢ ülkeler bir çözüm arayıĢı içerisine girmiĢlerdir, [1]. Bu
arayıĢın bir sonucu olarak, bir bina projesinin taĢıyıcı sistemini oluĢturan kolon, kiriĢ ve
döĢeme gibi yapı elemanlarının Ģantiyeye getirilmeden önce, bu amaç için özel olarak
tasarlanmıĢ endüstriyel ortamlarda üretimi sağlanarak prefabrikasyonun temelleri
atılmıĢtır, [2]. Günümüz Türkiye’sinde prefabrikasyon teknolojisi, kolay montaj, kısa
sürede imalat gibi nedenlerden dolayı daha çok sanayi yapılarında kullanılmaktadır.
Ancak yakın geçmiĢte yaĢanan büyük depremlerde, prefabrik yapılarda ağır hasarların
gözlenmesi, bu tür yapı sistemleri için yeni birleĢim detaylarının geliĢtirilmesini gerekli
kılmıĢtır. Yapıların deprem yükleri etkisindeki davranıĢını, birleĢim detaylarının
dayanım, stabilite ve yük dağıtabilirlik özellikleri etkilemektedir. Buna ilave olarak
zamanla oluĢan talepler doğrultusunda yüksek katlı prefabrik yapı ihtiyacı da
doğmuĢtur.

Bu tez çalıĢmanın ana amacı; ĠTÜ ĠnĢaat Fakültesinde devam etmekte olan FP7
SAFECAST araĢtırma projesi kapsamında deneysel ve analitik olarak çalıĢılan ıslak-
kuru kolon-kiriĢ birleĢim detayına ait tersinir tekrarlı yükler uygulanarak yapılan
deneyin ve analitik açıklamasının yapılmasıdır.

1.1 Önceki ÇalıĢmalar

Literatürde prefabrik yapıların kolon-kiriĢ birleĢim noktalarına iliĢkin çok sayıda

kaynak bulunmaktadır. Bu deney konusu kapsamında ilgili olanlardan bazıları aĢağıda
özetlenmiĢtir.

ErtaĢ ve Özden; deprem bölgelerinde kullanılmak üzere dört farklı prefabrik kolon-kiriĢ
birleĢim detayını yerdeğiĢtirme kontrollü ve tersinir tekrarlı yükler etkisinde test etmiĢ

1
ve monolitik sistem deneyi ile karĢılaĢtırmıĢtır. Bu çalıĢmadaki birleĢimler ıslak
birleĢimler, kaynaklı kompozit birleĢim ve bulonlu birleĢim olmak üzere üç grupta
yapılmıĢtır. Deney numuneleri; monolitik numune (M), ıslak birleĢimde kolonda
birleĢim (CIPC) ve kiriĢte birleĢim (CIPB) numuneleri, kompozit birleĢim (CMP-W)
numunesi, bulonlu birleĢim (Mod-B) numunesi olmak üzere toplam 5 adettir. ġekil 1.1
de monolitik ve yerinde dökümlü kiriĢte birleĢim numunesi detayları gösterilmiĢtir.

ġekil 1.1 : Monolitik numune (M) ve Yerinde dökümlü numune (CIPC) [3]

M numunesinde kolondaki boyuna donatı oranı yüzde 2.00, etriye aralığı ise birleĢim
bölgesinde 100 mm dir. Bu değerler tüm test numunelerinde aynı tutulmuĢtur. ġekil
1.1 de gösterildiği gibi, kiriĢ üstünde 4 20 altında ise 3 20 boyuna donatı
yerleĢtirilmiĢtir. DüĢey yüklerin etkisinden dolayı alt taraftaki boyuna donatı yüzdesi
daha düĢük seçilmiĢtir. Numune beton basınç dayanı 40 MPa’dır.

CIPC numunesinde birleĢim bölgesi kolon ve düğüm noktasında gerçekleĢtirilmiĢtir.

Prefabrike kolon üretilirken kolonun orta kısmında yaklaĢık 50 cm yüksekliğinde bir
boĢluk bırakılmıĢtır. Prefabrik kiriĢ üretiminde 3Ф20 U Ģeklinde donatılar ilave
edilmiĢtir. Prefabrik elemanların basınç dayanımı 50 MPa dır. BirleĢim esnasında
prefabrik kiriĢ bu boĢluğa oturtulmuĢ ve bu bölge çelik lifli beton ile doldurulmuĢtur.
Bunun nedenlerinden ilki, çok dar bir bölgede kiriĢ donatılarının kenetlenmesi
gerektiğinden betonun aderans özelliğinin artırması isteğidir. Diğer bir neden ise,
düğüm bölgesinin kesme kuvvetlerine karĢı dayanımının artırılması amaçlanmıĢtır.
ġekil 1.2 de CIPB numune detayı ve CMP-W numune detayı gösterilmiĢtir.

ġekil 1.2 : CIPB Numune detayı ve CMP-W Numune detayı [3]

2
CIPB numunesi detayı CIPC ye benzer özellikler taĢımaktadır. Burada kolondan ve
kiriĢ ucundan çıkan U Ģeklindeki donatılar birbirinin içine geçecek Ģekilde
yerleĢtirilmiĢtir. Yine çelik lifli beton ile boĢluklar doldurulmuĢtur.

CMP-W numune detayı hem kaynak hem de ıslak birleĢim içerdiğinden dolayı
kompozit birleĢim olarak adlandırılmıĢtır. ġekil 1.2 de görüldüğü gibi, kiriĢ alt boyuna
donatıları çelik plaka vasıtasıyla birbirine kaynatılarak, üst donatılar ise U Ģeklindeki
donatıların kolon bölgesinde bırakılan boĢluğa ankre edilip bu bölgenin beton ile
doldurulması ile bağlantı gerçekleĢtirilmektedir. KiriĢ üstünde 200 mm yüksekliğinde
bir boĢluk, sahada doldurulmak üzere boĢ bırakılmıĢtır. KiriĢ altında 3Ф20 boyuna
donatı kiriĢ uç kısmına yerleĢtirilen çelik plakaya kaynatılmıĢtır. Bu gusenin detayında
ise 3Ф20 boyuna donatı kolona ankre edilmiĢ ve bu donatılar yine çelik plakaya kaynak
ile bağlanmıĢtır. BirleĢim esnasında gusedeki plaka ile kiriĢ ucundaki çelik plaka
boydan boya kaynatılmıĢtır. Beton basınç dayanımları ise prefabrike elemanlarda 57
MPa, yerinde dökümlü betonun ise 55 MPa dır.

ġekil 1.3 : Mod-B Numune detayı [3]

ġekil 1.3 de görüldüğü gibi Mod-B numunesinde bulonların geçeceği boĢluklar çelik
boru yerine tolerans paylarını artırmak için kutu profil kullanılarak oluĢturulmuĢtur. Bu
detay çoğunlukla kısa açıklıklı ve düĢey yüklerden kaynaklanan kesme kuvvetlerinin
düĢük seviyede olduğu birleĢimlerde uygundur. Bulonları yerleĢtirmek için kiriĢ alt ve
üstünde kanallar bırakılmıĢtır. Bu bulonlu birleĢim detayında (B) kutu profiller
etriyelere doğrudan punto kaynağı ile tutturulmuĢ olup, yükleme esnasında prefabrik
kiriĢe rölatif olarak kaymıĢtır. Bu problemi gidermek amacıyla, kutu profilin yüzeyine
donatı çubukları kaynatılmıĢ, ayrıca içindeki çimento harcının profile rölatif kaymasını
da önlemek amacıyla kutu profili boydan boya delip geçen vidalar yerleĢtirilmiĢtir. Bu
revize edilen birleĢim detayından (Mod-B) oldukça baĢarılı sonuçlar alınmıĢtır. Tüm
birleĢimler aynı yükleme patronu ve test düzeneğinde test edilmiĢ ve sonuçlar kapasite,
süneklilik ve enerji tüketim performanslarına göre kıyaslanmıĢtır. CIPC, CIPB, KMP-W
ve Mod-B numunelerinin kapasite ve enerji tüketim performansları bakımından deprem

3
bölgelerinde kullanılabilir olduğu görülmüĢtür. Mod-B, numuneler arasında kapasite,
süneklik ve enerji tüketim kriterlerine göre en iyi performansı göstermiĢtir, [3].

Jianguo, Jian, Zan, Yao, Yafei; öngerilmeli prekast kolon, prekast kiriĢ ve döĢemeden
oluĢan Scope adı verilen prefabrik bir yapı sistemini incelenmiĢtir. Bu sistem ġekil 1.4
de verilmiĢtir.

ġekil 1.4 : Scope sisteminin numunesi [4]

3 adet kolon kiriĢ birleĢim bölgesi numunesi üretilmiĢ ve tersinir tekrarlı deprem yükleri
etkisinde denenmiĢtir. Daha sonra yapının deprem performansı bir yapısal analiz
programı olan OpenSees ile sayısal örneğin Pushover Analizi kullanılarak tartıĢılmıĢtır.
Analitik ve deneysel sonuçlar, bu prekast sistemin ilk öngerilme kolaylığı kabulü,
eleman boyutunda yükseklik azalması, düğüm noktalarının uygun yapılması ve az
miktarda çelik kullanımı gibi göze çarpan karakterleri göstermiĢtir. Kolon-kiriĢ birleĢim
noktasının çevrimsel eğrileri tamdır ve düğüm noktasının enerji sönümleme kapasitesi
çok yüksektir. Sismik yükleme boyunca elastik ötesi bölgede sistem davranıĢ modu
kusursuzdur, [4].

Korkmaz ve Tankut; prekast birleĢimlerin sismik davranıĢı üzerine odaklanan kapsamlı

bir araĢtırma programı yapmıĢlardır. Burada amaç kiriĢler arasında moment dayanımlı
bir bağlantı detayı geliĢtirmektir. BirleĢim detayında; üst donatı bindirmeli olarak
yerleĢtirilmiĢtir. Alt donatı iki levhaya kaynaklanarak gusenin ortasına ankraj edilmiĢtir.
Orta kiriĢler kolonda yer alan guselerin üzerine oturtulduktan ve donatı bağlantıları
yapıldıktan sonra orta kiriĢin üst kısmı için beton dökülerek numune hazır hale
getirilmiĢtir. Bu çalıĢma 6 adet kiriĢ arasında bağlantı detayı oluĢturularak Ģiddetli
deprem hareketi simülasyonu yapılmıĢtır. Ġlk numune referans numune olarak çalıĢılan
monolitik numunedir. Ġkinci örnek prekast numunedir. Kalan numuneler, önceden test
edilen numune sonuçlarına göre modifiye edilmiĢtir. Numunelerin hepsi aynı
boyuttadır. Tüm numuneler, yüksek riskli deprem bölgelerinde kullanılan geliĢtirilmiĢ
bağlantı detaylarına sahiptir. Numuneler 1/2.5 ölçekli olarak yapılmıĢtır. Prekast

4
elemanların davranıĢı, referans numune ve diğer numunelerle karĢılaĢtırılmıĢtır.
BirleĢim detayının deprem performansını geliĢtirmek için daha sonra yapılacak
araĢtırmalar için birkaç tavsiye ve uygulamalar çalıĢmanın içinde yer almıĢtır. ġekil 1.5
de, deneyin yükleme ve ölçüm düzeneği detayı verilmiĢtir.

ġekil 1.5 : Yükleme ve ölçüm düzeneği [5]

Kaynak uygulamasının yoğun donatı içeren kiriĢlerde kullanılması tavsiye edilmektedir.

Kaynak yapılacak donatının karbon içeriği de uygun olmalıdır. Zira deneyde bazı
numunelerde kaynak yapılan bölgelerde çatlaklar meydana gelmiĢtir, [5].

Park; Yeni Zellanda’da prefabrik elemanların 1960 dan sonra yaygınlaĢtığını

belirtmiĢtir. Yeni Zellanda da prekast kullanım alanlarından olan döĢemeler, moment
aktaran çerçeveler ve bina taĢıyıcı duvarları için geliĢmeleri anlatmıĢtır. ġu anda hemen
hemen tüm döĢemeler, moment aktaran çerçevelerin çoğu, tek ile üç katlı yapıların
bazıları prekast birleĢimli elemanlardan üretilmektedir. Özellikle prefabrik elemanlar
arasında birleĢim oluĢturmaya yönelik tasarım ve yapım görüĢleri tartıĢılmıĢtır, [6].

Kaya ve Arslan; ard germeli prekast kolon-kiriĢ birleĢimlerini farklı yük seviyeleri için
deneysel olarak incelemiĢ ve ANSYS programı ile 3D doğrusal olmayan sonlu eleman
analizini yapmıĢtır. ġekil 1.6 da numunenin modellenmesi ve mesnet durumu ANSYS
programı çıktısı olarak gösterilmiĢtir.

ġekil 1.6 : Prekast numunenin modellenmesi ve mesnet durumu [7].

5
Analitik çalıĢmada elde edilen sonuçlar ile deneysel sonuçlar karĢılaĢtırılmıĢtır. Analitik
modellerin baĢlangıç rijitliğinin deney numunelerininkine göre daha düĢük olduğu
belirtilmiĢtir. Deneysel ve analitik çalıĢmalarda öngerilmeli bağlantılar yeterli dayanıma
sahip olmakla beraber analitik modeldeki numunelerin baĢlangıçta ve %1.5 kat
ötelemesinde deneysel çalıĢmadaki numunelerden farklı davrandığı görülmüĢtür, [7].

Rosa Maria Vasconez; prekast çerçeveler için yerinde dökme çelik lifli beton içeren
bağlantıların tekrarlı yükler etkisindeki davranıĢını deneysel ve analitik olarak
incelemiĢtir. Bunun için 13 adet yerinde dökme beton ile imal edilen 1/2 ölçekli
numuneler tersininr yükler etkisinde denenmiĢtir. Analitik çalıĢmada her bağlantı
detayının dayanım, süneklik ve enerji sönümleme performansları incelenmiĢtir. Farklı
parametrelerin bağlantı noktalarına etkisini ve birleĢimde çelik lif kullanımının
sonuçları araĢtırılmıĢtır. Analitik çalıĢmada düğüm noktalarının tekrarlı yükler altındaki
davranıĢı incelenmiĢtir. Bağlantı noktaları; bağlantı dayanımı, yerdeğiĢtirme ve dönme,
birleĢimin eğilme ve kesme deformasyonu, enerji sönümleme ve rijitlik kaybı
yönlerinden değerlendirilmiĢtir. Çelik lifler bağlantının dayanımını artırmıĢ ve
göçmesini geciktirmiĢtir. Yerinde döküm birleĢim bölgesinde boyuna donatılar birleĢim
bölgesindeki kuvvetlerin aktarılması konusunda ankraj görevi görmüĢ, hasarın düğüm
noktası boyunca yayılmasını sağlamıĢ, plastik mafsallaĢma oluĢumunun birleĢim
bölgesinde olmasını sağlamıĢtır. BirleĢim bölgesindeki çelik lifler küçük çatlakların
oluĢmasını ve az miktarda hasarın oluĢmasını sağlamıĢtır. Bu lifler tersinir yükler
etkisinde numunenin kesme dayanımını artırmıĢtır, [8].

1.2 Amaç ve Kapsam

Bu tez çalıĢmasının ana amacı; ĠTÜ ĠnĢaat Fakültesi Yapı ve Deprem Mühendisliği
Laboratuvarında baĢlayan FP7-SAFECAST araĢtırma projesi kapsamında deneysel ve
analitik olarak incelenecek olan bir moment aktaran kolon-kiriĢ birleĢim bölgesi
detayına ait pilot deneylerin gerçekleĢtirilmesi ve elde edilen sonuçların basit kuramsal
hesap sonuçları ile karĢılaĢtırılmasıdır. Bu kapsamda, deney numunesi ile birlikte
kullanılan deney düzeneği de irdelenmiĢtir. OluĢan mesnet reaksiyonlarının otomatik
olarak belirlenmesi için bir yük ölçer düzeneği geliĢtirilmeye çalıĢılmıĢtır.

6
2. DENEYLERĠN HAZIRLIĞI

2.1 Genel

FP7-SAFECAST araĢtırma projesi kapsamında incelenecek düğüm noktaları, prefabrike

betonarme bir yapıdan 1/2 geometrik ölçekle çıkarılmıĢtır, ġekil 2.1. 1/2 ölçek
seçilmesinin nedeni laboratuvardaki mevcut yükleme düzeneğinin kapasitesi ile ilgilidir.
UygulanmıĢ projedeki geometrik büyüklükler 1/2 geometrik ölçekle küçültülmüĢtür.

ġekil 2.1 : Deneysel olarak incelenecek kolon-kiriĢ birleĢim bölgesi

Kullanılan birleĢim detayında, kolon-kiriĢ birleĢim bölgesinde kolon gövdesinde belirli

bir bölge boĢ bırakılmakta, kiriĢ üst bölgesi de betonlanmamıĢ olarak Ģantiyeye
gelmektedir. KiriĢler montaj aĢamasında kolonda oluĢturulmuĢ guse üzerine
oturtulmaktadır. KiriĢ alt yüzündeki çelik levha, kolondaki guse üzerinde yer alan çelik
levhaya kaynaklanmaktadır. Prekast döĢeme elemanların yerleĢiminin ardından, beton
dökümü gerçekleĢtirilmektedir, ġekil 2.2.

7
 ġekil 2.2 : Ġncelenen kolon - kiriĢ birleĢim bölgesi

2.2 Deney Numuneleri

FP7-SAFECAST araĢtırma projesi kapsamında birleĢim detayı için 4 adet özdeĢ

numune üretilecektir. Numunelerden iki tanesi tek yönlü artan statik yükler etkisinde,
diğer iki tanesi ise tersinir tekrarlı yerdeğiĢtirme çevrimleri etkisinde incelenecektir. Bu
tez kapsamında çalıĢılan pilot numune, ana kiriĢ alt boyuna donatılarındaki farklılık
haricinde bu numuneler ile özdeĢtir.

1/2 ölçekli pilot numune, kolon, ana taĢıyıcı kiriĢ, tali kiriĢler, guseler, döĢeme tablası,
kavrama betonu, kaynaklı birleĢimdeki levhalardan oluĢmaktadır. Kolonun boyu 3185
mm, kolon kesiti 400×400 mm dir. Kolon kesitleri 16 adet 16 mm boyuna donatı
içermekte olup, pas payı 40 mm dir. Enine donatı olarak sıklaĢtırma bölgelerinde 5 adet
10 mm çapında 70 mm aralıklı, açıklıkta ise 6 mm çapında 70 mm aralıklı donatı
kullanılmıĢtır, ġekil 2.3. TaĢıyıcı kiriĢ ve tali kiriĢlerin birleĢimi için kolonda üç yüzde
guseler oluĢturulmuĢtur. Kolon kiriĢ birleĢim bölgesinde 135 mm yüksekliğinde kolon
bölgesine beton dökülmemiĢtir.

TaĢıyıcı kiriĢ kesit geniĢliği 300 mm, yüksekliği 350 mm dir. KiriĢ uzunluğu ise 1980
mm’dir. KiriĢ kesit özellikleri ve donatı detayları ġekil 2.4 de gösterilmiĢtir. Bu tez
çalıĢmasında incelenen numunede ana kiriĢ eğilme donatısı olarak 4Ф16+1Ф10 donatısı
kullanılmıĢtır. Bu donatı seçimi FP7 SAFECAST kapsamındaki diğer numuneler ile

8
aradaki tek farkı oluĢturmaktadır. Tali kiriĢler 250×400 mm lik kesit boyutlarına ve 380
mm lik boya sahiptir, ġekil 2.5. DöĢeme tablası olarak 1200×2275 mm boyutlarında
boĢluklu prekast panel kullanılmıĢtır.

ġekil 2.3 : Deney numunesi kolon kesit ve görünüĢü

9
ġekil 2.4 : Deney numunesi ana kiriĢ kesiti ve görünüĢü

10
 ġekil 2.5 : Deney numunesi tali kiriĢ kesiti ve görünüĢü

Kavrama betonu 29.30 MPa basınç dayanımına sahip olup, 35 mm kalınlığındadır.

TaĢıyıcı kiriĢ bağlantısı için kullanılan çelik levhalar 250×200×10 mm ve 300×200×10
mm boyutlarındadır. Tali kiriĢ bağlantısı için kullanılan çelik levhalar ise 200×150×10
mm ve 250×150×10 mm boyutlarındadır. Levhalar beton dökümü öncesinde betonarme
elemanlardaki etriyelere kaynaklanarak yerleĢtirilmiĢtir. Guse ve kiriĢ levhalarının
birbirlerine bağlantısı için 7 mm kalınlığında sürekli kaynak dikiĢi üç kenarda
uygulanmıĢtır.

ġekil 2.6 da numune genel ölçüleri verilmiĢtir. Bu resimde kullanılan a-a ve b-b
kesitleri de sırasıyla ġekil 2.7 ve ġekil 2.8 de yer almaktadır.

11
 ġekil 2.6 : Deney numunesi genel görünüĢü

ġekil 2.6 da birleĢim bölgesinde; ana taĢıyıcı kiriĢ doğrultusunda ve 2Ф16 ve tali kiriĢ
doğrultusunda kullanılacak olan donatıların açılımları da verilmiĢtir.

12
ġekil 2.7 : Genel birleĢim detayı a-a kesiti

ġekil 2.8 : Genel birleĢim detayı b-b kesiti

13
2.3 Deney Numunelerinin Üretimi

Numune üretimi Yapı Merkezi Prefabrikasyon A.ġ. tarafından gerçekleĢtirilmiĢtir.

BirleĢim detayını oluĢturan kolon, ana taĢıyıcı kiriĢ ve tali kiriĢlerin donatıları ġekil 2.9
da gösterilmiĢtir.

ġekil 2.9 : Numune donatılarının hazırlanması aĢaması

Hazırlanan donatılar pas paylarının bırakılmasının ardından ġekil 2.10 da görüldüğü

gibi kalıplara yerleĢtirilmiĢtir.

ġekil 2.10 : Numunenin kalıba yerleĢtirilmesi

Beton dökümünde vibratör kullanılmıĢtır. Üretimin farklı aĢamalarında malzeme

deneylerinde kullanılmak üzere toplam 12 adet 150×300 mm boyutlarında beton silindir
numunesi de alınmıĢtır. ġekil 2.11 de kiriĢlere ait beton dökümü verilmiĢtir.

14
 ġekil 2.11 : KiriĢlerde beton dökümü

Beton prizinin gerçekleĢmesinin ardından numuneler kalıptan çıkarılmıĢtır. ġekil 2.12

de betonlanmıĢ elemanlar görünmektedir. Kolonun üzerinde yer alan düğüm noktasını
oluĢturmak amacıyla bırakılan 13.5 cm lik boĢluk fotoğrafta görülmektedir. Ana taĢıyıcı
kiriĢte ve tali kiriĢlerde donatılar kayma kamaları oluĢturacak Ģekilde
yerleĢtirilmiĢlerdir. Pilot numuneyi oluĢturan her bir elemana kancalar yerleĢtirilerek
taĢınmalarında kolaylık sağlanmıĢtır.

ġekil 2.13 de birleĢim bölgesinde yapılan ve birleĢimin kuru kısmını oluĢturan kaynak
uygulaması görülmektedir. Prekast elemanların birleĢtirilmesi için öncelikle kolon
desteklenerek düĢey konuma getirilmiĢtir. Kolonun sağ ve sol yanlarında yer alan
guseler ile tali kiriĢlerin bağlantısı ilgili levhaların 7 mm kalınlığında üç taraflı kaynakla
birleĢtirilmesi sonucu yapılmıĢtır. Ana taĢıyıcı kiriĢin serbest ucu alttan desteklenerek
guse üzerindeki levhaya 7 mm kalınlığında, üç taraflı kaynak uygulanmıĢtır. Bu
birleĢimler yapılırken, elemanlar ile kolon gövdesi arasında 2 cm boĢluk bırakılmıĢtır.
Bu kısımlar düğüm noktasının betonu dökülürken doldurulacaklardır.

15
Kolon ve guseler Kolon gövdesindeki boĢluk

TaĢıyıcı ana kiriĢ Tali kiriĢ

ġekil 2.12 : OluĢturulmuĢ prekast elemanlar

16
ġekil 2.13 : BirleĢimde kaynak uygulaması

17
 ġekil 2.14 : KiriĢ mesnet bölgeleri üst donatılarının yerleĢimi

Tali kiriĢ doğrultusunda 2Ф18, taĢıyıcı kiriĢ doğrultusunda ise U Ģekilinde hazırlanmıĢ
2Ф16 boyuna donatı yerleĢtirilmiĢtir, ġekil 2.14. Bu donatıların detayları ġekil 2.6 da
verilmiĢtir.

Üretimin bir sonraki aĢamasında, 10 cm kalınlıklı hazır prekast döĢeme elemanları

taĢıyıcı kiriĢ üzerine yerleĢtirilmiĢtir. Kavrama betonunun 3.5 cm kalınlığında olması
öngörülmüĢ ve içerisine Q106 tipi hasır donatı yerleĢtirilmiĢtir. Tali kiriĢ üzerinde
döĢeme hasırının üzerine 150 mm aralıkla 4.5 mm çapında L donatılar da konmuĢtur.
Ardından kavrama betonu dökülmüĢ ve vibrasyon iĢlemi uygulanmıĢtır, ġekil 2.15.

Verilen resimlerden görüldüğü gibi ana taĢıyıcı kiriĢ üst donatısı 2 adet U formunda
oluĢturulmuĢ ve kolon boyuna donatılarından birini kuĢatacak biçimde yerleĢtirilmiĢtir.
Bu uygulama biçiminin söz konusu donatının kenetlenmesine katkıda bulunacağı ancak
kıvırma iĢleminin karbon oranı yüksek donatılarda kırılmaya sebep olabileceğinin de
dikkate alınması gerekmektedir.

18
 ġekil 2.15 : DöĢemenin oluĢturulması

2.4 Malzeme Deneyleri

Malzeme deneyleri, ĠTÜ ĠnĢaat Fakültesi Yapı Malzemeleri Laboratuarında bulunan

pres ve çekme aletinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Beton silindir numuneler için basınç

19
deneyleri, donatı ve çelik levha elemanlar için çekme deneyleri ve yük ölçer
geliĢtirmeye yönelik özel bir eğilme deneyi gerçekleĢtirilmiĢtir.

2.4.1 Beton Deneyleri

Deney numunelerinin üretimi aĢamasında kullanılan betonların basınç dayanımlarının

belirlenmesi amacıyla; T1 olarak isimlendirilen kavrama betonundan 6 adet, T2 olarak
isimlendirilen kolon ve kiriĢlerden ise 6 adet olmak üzere toplam 12 adet silindir
numune (150×300 mm) alınmıĢtır. Numuneler 5000 kN kapasiteli Amsler marka pres
kullanılarak standart silindir basınç deneyine tabi tutulmuĢtur. Betonda meydana gelen
ĢekildeğiĢtirmeleri ölçmek amacıyla, numune yüksekliğinin orta bölgesine 170 mm
ölçüm boylu TML CM-17 ölçüm çerçevesi (kompresometre) yerleĢtirilmiĢtir. Kademeli
olarak her 25 kN luk yük artımında ĢekildeğiĢtirmeler kaydedilmiĢtir. ġekil 2.16 da
basınç deney düzeneği, Çizelge 2.1 de ise basınç deneyinde elde edilen sonuçlar topluca
verilmiĢtir.

ġekil 2.16 : Beton basınç deneyi düzeneği

20
 Çizelge 2.1 : Beton basınç deneyi sonuçları
Basınç dayanımına

Numune
karĢı gelen Dayanım Elastisite Modülü (E)
ĢekildeğiĢtirme
(x10-3) MPa MPa
T1-1 3.117 29.7 18600
T1-2 2.353 30.0 22660
T1-3 2.794 30.2 19800
T1-4 2.500 28.3 21720
T1-5 2.941 28.3 21020
T1-6 2.794 29.4 23270
T2-1 3.088 46.9 27600
T2-2 3.000 47.2 27720
T2-3 2.735 43.4 27980
T2-4 2.941 48.3 30470
T2-5 2.794 47.2 28130
T2-6 3.029 47.4 27960

2.4.2 Çelik Deneyleri

Çelik çekme deneyleri 200 kN kapasiteli Amsler mekanik çekme aleti kullanılarak
gerçekleĢtirilmiĢtir. ġekil 2.17 de çekme deneyi ve düzeneği görülmektedir.

ġekil 2.17 : Donatı çekme deneyi

21
 Her farklı çaptan 4 adet numune alınmıĢ ve denemiĢtir. Numune yüksekliğinin ortadaki
100 mm lik bölgesine ĢekildeğiĢtirme ölçer yerleĢtirilerek okuma yapılmıĢtır. Donatı
çekme deneyinde elde edilen sonuçlar Çizelge 2.2 de verilmektedir. Bu tablonun altında
ayrıca mevcut yönetmeliklerdeki sınır değerler de verilerek, karĢılaĢtırma yapma imkanı
oluĢmuĢtur.

Çizelge 2.2 : Donatı çekme deneyi sonuçları

UYGULANAN STANDART :TS 708-TS 138 DENEY TS 708 -SINIR
LAB. ORTAM SICAKLIĞI : 180C
SONUCU BULUNAN DEĞERLER DEĞERLERĠ

Akma Dayanımı Çekme Dayanımı Çekme Kopma Anma Anma

Ölçüm
Anma Akma Uzama Kütlesi Kütlesi
Çapı Çapı Kütle
NO. Oranı Oranı
(a)
S Kg/m Kg/m
(mm) Kg/m Kuvvet Ger. Kuvvet Ger.
(mm) Rm/Re ı% min Max
kN N/mm2 kN N/mm2 n
ı
F6(1) 6 6.0 - 11.8 416 13.7 485 1.17 r22 - -
F6(2) 6 6.0 - 11.7 413 14.0 496 1.20 ı23 - -
F6(3) 6 6.0 - 11.8 416 13.8 489 1.17 19 - -
F6(4) 6 6.0 - 11.8 416 13.7 485 1.16 18 - -
F8(1) 8 8.4 0.431 28.4 512 36.3 655 1.28 20 0.371 0.411
F8(2) 8 8.3 0.428 27.9 516 36.8 680 1.32 19 0.371 0.411
F8(3) 8 8.4 0.432 29.6 534 36.7 662 1.24 21 0.371 0.411
F8(4) 8 8.3 0.428 29.3 542 36.9 681 1.26 19 0.371 0.411
F10(1) 10 9.9 0.607 37.3 485 46.1 599 1.24 20 0.580 0.642
F10(2) 10 9.9 0.605 39.2 509 47.1 611 1.20 21 0.580 0.642
F10(3) 10 9.9 0.602 37.7 485 46.1 599 1.22 23 0.580 0.642
F10(4) 10 9.9 0.606 38.2 497 47.0 610 1.23 22 0.580 0.642
F12(1) 12 12.1 0.905 64.7 562 77.0 669 1.19 13 0.835 0.924
F12(2) 12 12.1 0.896 64.7 562 77.5 674 1.20 16 0.835 0.924
F12(3) 12 12.1 0.905 63.2 550 76.2 661 1.21 16 0.835 0.924
F12(4) 12 12.1 0.905 63.2 550 77.2 671 1.22 17 0.835 0.924
F16(1) 16 15.8 1.529 116.7 595 13.4 690 1.16 14 1.485 1.643
F16(2) 16 15.8 1.532 115.7 590 136.3 695 1.18 15 1.485 1.643
F16(3) 16 15.7 1.526 113.7 587 135.3 699 1.19 14 1.485 1.643
F16(4) 16 15.8 1.528 112.7 575 135.3 690 1.20 15 1.485 1.643
F18(1) 18 18.1 2.021 117.7 457 152.0 591 1.29 23 1.880 2.080
F18(2) 18 18.1 2.025 120.6 469 152.9 594 1.27 20 1.880 2.080
F18(3) 18 18.1 2.021 118.6 461 152.0 591 1.28 20 1.880 2.080
F18(4) 18 18.1 2.019 118.6 461 152.5 592 1.28 21 1.880 2.080

TS 708-TS 138 sınır değerleri:

Akma (N/mm2 min) Çekme (N/mm2 min) Kopma Uzama Oranı (% min)

Nervürlü Düz Hasır Nervürlü Düz Hasır Nervürlü Düz Hasır

420 220 500 500 340 550 12 18 5 8
*Gerilmeler ölçüm çapına göre hesaplanmıĢtır.
Farklı çaptaki donatılar için elde edilen gerilme ĢekildeğiĢtirme iliĢkileri ġekil 2.18 de
verilmiĢtir.

22
Ф6 Donatı Grubu Ф8 Donatı Grubu

Ф10 Donatı Grubu Ф12 Donatı Grubu

Ф16 Donatı Grubu Ф18 Donatı Grubu

ġekil 2.18 : Donatı gerilme - ĢekildeğiĢtirme iliĢkileri

23
2.4.3 Levha Deneyleri

Numune üretiminde kullanılan çelik levhalardan alınan örnekler çekme deneyine tabi
tutulmuĢtur. Ġzlenen yöntem donatı çekme deneyleri ile aynıdır. ġekil 2.19’da deney
düzeneği ile ilgili bir fotograf yer almaktadır.

ġekil 2.19 : Levha örnekleri için çekme deneyi

Çizelge 2.3 : Levha örnekleri çekme deneyi sonuçları

Numune Boyut (mm) Kesit Akma Sınırı Çekme Dayanımı Kopma

Uzama
Kuvvet Gerilme Kuvvet Gerilme
Oranı
2
(mm²) (N/mm2) (N/mm )
(kN) (kN) (%)
P1 19.8×10.0 198 62.8 317 99.1 500 26

P2 19.8×10.0 198 62.8 317 100.5 508 24

P3 19.7×10.0 197 61.8 314 98.5 500 19

P4 19.7×10.0 197 62.8 319 98.5 500 26

Levha örneklerinin çekme deneyi sonucunda elde edilen sonuçlar Çizelge 2.3 de
verilmiĢtir. Çekme deneyinde elde edilen gerilme ĢekildeğiĢtirme iliĢkileri ġekil 2.20 de
verilmiĢtir.

24
 ġekil 2.20 : Levha örnekleri için gerilme - Ģekil değiĢtirme iliĢkisi

Donatı ve levha elemanların çekme deneyi sonrasındaki kopma biçimleri ġekil 2.21 de
gösterilmiĢtir. Ф16 ve Ф18 donatı grupları gevrek kırılarak, diğer donatı grupları ise
sünek kırılarak kopma davranıĢı göstermiĢlerdir.

ġekil 2.21 : Donatı ve levha örneklerinin kopma biçimleri

2.4.4 Özel Bir Yük Ölçer GeliĢtirme

Prekast düğüm noktası numunesi, yön değiĢtiren yükler etkisinde deneneceği yükleme
çerçevesine 4 adet daire kesitli çelik mil ile bağlanmaktadır. Yatay yükleme etkisinde
numune mesnet bölgesinde oluĢacak düĢey reaksiyon kuvvetleri ġekil 2.22a da
hesaplanmıĢtır. Bu mesnet reaksiyonlarının deney sırasında sürekli olarak ölçülebilmesi
için, millerin açıklık ortasında çekme bölgesine birbirine yakın konumlu ikiĢer adet
ĢekildeğiĢtirme ölçer yerleĢtirilmiĢtir. ĠTÜ Malzeme Laboratuarında mevcut olan bir
yükleme düzeneğinde, basit kiriĢ olarak mesnetlenmiĢ mil eğilme deneyine tabi

25
tutulmuĢtur, ġekil 2.22b, ġekil 2.23. Hidrolik presin oluĢturduğu tekil yük, numune
geniĢliğine eĢdeğer 40 cm lik bir geniĢliğe yayılarak etkitilmiĢtir.

8 2 7,3 2 45,5

(a) (b)

ġekil 2.22 : Özel yük ölçerde mesnet reaksiyonlarının hesaplanması .

26
 ġekil 2.23 : Özel bir yük ölçer düzeneği için yükleme deneyi

Etkiyen tekil yük ile açıklık ortasında çekme bölgesinde okunan ortalama
ĢekildeğiĢtirme arasındaki iliĢki ġekil 2.24 de yapıldığı gibi doğrusallaĢtırılmıĢtır. Elde
edilen bu ifade kullanılarak, ĢekildeğiĢtirme okumalarından mile aktarılan bileĢke
kuvvete yaklaĢık olarak geçilebilmektedir.

ġekil 2.24 : Özel yük ölçerde yük - ĢekildeğiĢtirme iliĢkisi

2.5 Deney Düzeneği

Deneysel çalıĢma, ĠTÜ ĠnĢaat Fakültesi Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuarında

bulunan rijit deney döĢemesi üzerine bağlanmıĢ özel bir deney düzeneği kullanılarak
gerçekleĢtirilmiĢtir. Yükleme düzeneği, yön değiĢtiren yükler etkisinde oluĢan tepki
kuvvetlerinin rijit döĢemeye güvenli bir Ģekilde aktarımını sağlamaktadır. ġekil 2.25 de
deney düzeneği Ģematik olarak gösterilmiĢtir. Yatay yükleme bilgisayar kontrollü ± 250
kN ve ± 300 mm yerdeğiĢtirme kapasiteli MTS marka hidrolik veren ile yapılmıĢtır.

27
MTS hidrolik verenin reaksiyonu betonarme reaksiyon duvarına aktarılmıĢtır. Hidrolik
verenin her iki ucunda iki yönlü mafsallar yer almaktadır. Hidrolik verenin numuneye
bağlanması için Φ18 mm çaplı dört adet yüksek dayanımlı ankraj bulonu kullanılmıĢtır.

ġekil 2.25 : Deney düzeneği

Deney numunesi kolonunda sabit eksenel kuvvet oluĢturmak için ENERPAC RC506
hidrolik kriko ve oluĢan eksenel kuvveti ölçmek için de TML CLP–100 CMP yük ölçer
kullanılmıĢtır. ġekil 2.26 da deney düzeneğini oluĢturan elemanlara ait bir resim
verilmiĢtir. Burada yatay yönde çevrimsel yükleme yapmak amacıyla kullanılan
yükveren görülmektedir. ġekil 2.27 de ise mesnet bölgesinde miller ile yapılan
mesnetlenme ve eksenel yük düzeyi gösterilmiĢtir. Eksenel yük deney boyunca kolon
dayanım değerinin %10’u kadar değerde sürekli olarak uygulanmıĢtır.

28
 ġekil 2.26 : Deney düzeneği genel görünüĢü

ġekil 2.27 : Kolona eksenel yük etkitilmesi

Numune kolonunun diğer ucu, eğriselleĢtirilmiĢ yüzeye temas etmektedir. Bu Ģekilde,

kolon uçlarının serbestçe dönebilmesi sağlanmaktadır.

29
2.5.1 Ölçüm Düzeneği

Numune davranıĢını ayrıntılı olarak belirlemek üzere farklı noktalarda yerdeğiĢtirme

okumaları yapılmıĢtır. YerdeğiĢtirme okumalarının bazıları dıĢarıdaki bir referans
noktaya göre, bazıları ise numune üzerindeki iki noktanın birbirine göre olan göreli
hareketini belirlemek üzere yapılmıĢtır. Sabit noktaların oluĢturulması için, numunede
açılan deliklere 6 mm çaplı ankraj bulonu epoksi reçinesi ile ankre edilmiĢtir.
YerdeğiĢtirme ölçümlerinde farklı ölçüm boyuna sahip TML marka CDP-5, CDP-10,
CDP-25 ve CDP-100 tipi yerdeğiĢtirme ölçerler ile PI yerdeğiĢtirme ölçerler
kullanılmıĢtır. Kolon-kiriĢ birleĢim bölgesinde ĢekildeğiĢtirme, dönme ve eğriliğin
belirlenmesinde CDP-5 tipi yerdeğiĢtirme ölçerler kullanılmıĢtır. Kavrama betonu ile
prekast döĢeme elemanları arasında olabilecek açılmayı belirlemek üzere de PI tipi
yerdeğiĢtirme ölçerler kullanılmıĢtır. Ölçüm sistemi ile ilgili olarak farklı açılardan
çekilen fotograflar ġekil 2.28 ve ġekil 2.29 da verilmiĢtir.

ġekil 2.28 : Ön ve sağ cephe ölçüm elemanları

30
 ġekil 2.29 : Arka ve sol cephe ölçüm elemanları

YerdeğiĢtirme kontrollü olarak gerçekleĢtirilen deneyde, kontrol yerdeğiĢtirmesi

hidrolik veren hizasına yerleĢtirilen SDF 200 tipi yerdeğiĢtirme ölçer ile
gerçekleĢtirilmiĢtir. Yükleme düzleminde ve bu düzleme dik doğrultuda yapılan diğer
tüm okumalarda CDP 25 tipi yerdeğiĢtirme ölçer kullanılmıĢtır. Tüm yerdeğiĢtirme
ölçerler hem itmede hem de çekme okuma yapabilecek Ģekilde yerleĢtirilmiĢtir. Kritik
kesit olarak belirtilen kolon ile taĢıyıcı kiriĢin birleĢtiği ve kiriĢ üzerinde yaklaĢık 40 cm
olan bölgede yerdeğiĢtirme ölçerler numune üzerinde açılan deliklere sabitlenen ankraj
bulonları yardımıyla yerleĢtirilmiĢlerdir. KiriĢ boyunca düĢey yerdeğiĢtirmeyi ölçmek
için, kolonun yükleme yönündeki hareketini ölçmek için ve düzlem dıĢı hareketi tespit
etmek amacıyla yerleĢtirilen yerdeğiĢtirme ölçerler, yardımcı profiller üzerinde
sabitlenerek ölçümler alınmıĢtır.

YerdeğiĢtirme ölçüm düzeneği ve kanal numaraları, numunenin üzerindeki konumlarına

göre ġekil 2.30, ġekil 2.31, ġekil 2.32 ve ġekil 2.33 de verilmiĢtir.

31
 mesnet ekseni yükleme ekseni

mesnet ekseni
(CDP25) 27 32 (CDP25)

(CDP25) 26 31 (CDP25)
41 Pi
12 13 16 17
(CDP5) 25 30 (CDP5)
(CDP5) 24 29 (CDP5)
(CDP5) 23 28 (CDP5)

20
(CDP25) 33
21

14 15 19 20

ġekil 2.30 : Ön cephe ölçüm aletlerinin ve kanal numaraları

27 32

8 22 5
31
26
20,5

20

41
6 24 5
25 30
15
14

7 23 5
24 29
6,5
6

12 11 12
23 28
ġekil 2.31 : Düğüm noktasındaki yerdeğiĢtirme ölçerler arası mesafeler (cm)

32
 50
yükleme ekseni
40 (CDP25)
mesnet ekseni

mesnet ekseni
(Pi) 42

20,25
38 (CDP5)

6,5
3
39 (CDP5)

ġekil 2.32 : Arka cephede yerdeğiĢtirme ölçerler ve konumları

50,08

37 (SDP200)
43,02

36 (CDP100)
43,2

35 (CDP50)
43,2

34 (CDP50)
20,5

ġekil 2.33 : Sağ cephede yerdeğiĢtirme ölçerler ve konumları

33
Ölçüm düzeneği toplam 20 adet yerdeğiĢtirme ölçer, 2 adet PI ölçer, 8 adet
ĢekildeğiĢtirme ölçer ve bir adet yük ölçerden meydana gelmektedir. Ölçümlerde
kullanılan kanal numaraları ve kodları Çizelge 2.4 de verilmektedir.

Çizelge 2.4 : Ölçümlerde kullanılan kanal numaraları ve kodları

Kanal No Eleman kodu Açıklama
11 Load Cell
12 LUSLSG Sol üst mesnet sol strain gauge
13 LUSRSG L: Left
14 LDSLSG U:Up
15 LDSRSG S:Support
16 RUSLSG SG:Strain gauge
17 RUSRSG D: Down
19 RDSLSG R:Right
20 RDSRSG
23 FLV1 F:Front
24 FLH2 L:Left
25 FLV3 V:Vertical
26 FLV4 H:Horizontal
27 FLV5 B: Beam
28 FRV1 Ön cephe sol kısım 1 nolu düĢey T.D.
29 FRH2
30 FRV3
31 FRV4
32 FRV5
33 FRV6
34 RH1 Sağ cephe 1 nolu düĢey T.D.
35 RH2
36 RH3
37 RH4 Tepe yer değiĢtirmesinin ölçülmesi
38 BLH1 Arka cephe sol kısım 1 nolu yatay T.D.
39 BRH1 B: Back
40 BRH2 Düzlem dıĢı hareketin ölçülmesi
41 F-Pi Ön cephe Pi
42 B-Pi

34
2.5.2 Ölçümlerin Değerlendirilmesi

Uygulanan itme ve çekme çevrimleri sonucu numunede oluĢan yük, yerdeğiĢtirme ve

ĢekildeğiĢtirme verileri bilgisayar ortamına aktarıldıktan sonra EXCEL de geliĢtirilen
bir program yardımıyla iĢlenmiĢtir.

Yük-yerdeğiĢtirme grafiğinin çizimi için, hidrolik veren hizasına yerleĢtirilen kontrol

yerdeğiĢtirme ölçeri kullanılmıĢtır. Göreli yerdeğiĢtirmeden hareketle öteleme
yüzdelerine geçilmiĢtir. Kat göreli öteleme yüzdelerinin hesabı için (2.1) ifadesi
kullanılmıĢtır.

Kat göreli öteleme yüzdesi = ( /h)×100 (2.1)

δ: Göreli YerdeğiĢtirme (mm)

h: Numunede, hidrolik veren ekseni ile kolon ekseni arasındaki mesafe

Kolon-kiriĢ birleĢim bölgesine yerleĢtirilen yerdeğiĢtirme ölçerlerden alınan veriler ile

bu kesitlerdeki ĢekildeğiĢtirme, dönme ve eğrilik değerleri hesaplanmıĢtır.
ġekildeğiĢtirme hesabı yerdeğiĢtirme ölçerlerden alınan değerlerin ölçüm boyuna
bölünmesiyle elde edilmiĢtir. Kesitteki dönmenin hesabı için, iki yerdeğiĢtirme ölçerden
okunan değerlerin farkının ölçüm yapılan kesitler arası mesafeye bölünmesi ile elde
edilmiĢtir. Kesitteki eğrilik ise iki yerdeğiĢtirme ölçerden okunan ĢekildeğiĢtirme
değerlerinin ara mesafeye oranlanmasıyla elde edilmiĢtir. Söz konusu hesaba ait
ayrıntılar ġekil 2.34 ve Denklem (2.2), (2.3), (2.4) ve (2.5) de verilmektedir. Bu
denklemlerde 1 ve 2 kesitteki ĢekildeğiĢtirmeleri, θ kesitteki dönmeyi ve χ da kesitteki
eğirliği göstermektedir.

ġekil 2.34 : YerdeğiĢtirme, ĢekildeğiĢtirme, dönme ve eğrilik belirlenmesi

35
 Δ1
1 (2.2)
a

Δ2
2 (2.3)
b

Δ1 Δ2
θ (Radyan) (2.4)
x

χ 1 2
(1/m) (2.5)
x

36
3. DENEYSEL ÇALIġMA

Ayrıntıları Bölüm 2 de anlatılan deney numunesi; ana kiriĢ ucuna bağlı hidrolik veren
ile yerdeğiĢtirme çevrimleri etkisinde incelenmiĢtir. Kolona, eksenel yük taĢıma
kapasitesinin yaklaĢık olarak %10 una karĢı gelen 250 kN luk eksenel kuvvet etkitilmiĢ
ve deney süresince sabit tutulmuĢtur.

Deney, döĢemenin basınçta bırakıldığı çevrimler ile baĢlamıĢtır. Ġlk çevrimde, çekme
bölgesinde ilk çatlaklar oluĢana kadar kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesi artırılmıĢtır. YaklaĢık
doğrusal davranıĢ sınırı olarak, y=5.97 mm kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesi ve 78.3 kN
dayanım elde edilmiĢtir. Bu aĢamadan sonra yükleme boĢaltılmıĢtır. Kuvvet
sıfırlandığında kalıcı kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesi 1.28 mm olmuĢtur. Ġkinci çevrimde, aynı
yönlü yükleme ile 5 y seviyesine gidilmiĢtir. GerçekleĢen kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesi ve
karĢı gelen dayanım sırasıyla 25.53 mm ve 94.9 kN olmuĢtur. Daha sonra yatay
yükleme yön değiĢtirmiĢtir. DöĢemenin çekme bölgesinde kaldığı bu ilk adımda 79.44
mm kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesi ve 195.9 kN reaksiyon kuvveti elde edilmiĢtir. Yükleme
boĢaltılmıĢ ardından da üç tam yerdeğiĢtirme çevrimi daha uygulanmıĢtır. Her çevrimin
pikinde ulaĢılan kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesi ve karĢı gelen reaksiyon kuvveti Çizelge 3.1 de
verilmiĢtir.

Çizelge 3.1 : Uygulanan yükleme fonksiyonunun pik noktaları

Çevrim Yük YerdeğiĢtirme
Yük Durumu
No (kN) (mm)

1 DöĢeme basınçta 78.32 5.97

DöĢeme basınçta 94.88 25.53
2
DöĢeme çekmede 195.94 79.44
DöĢeme basınçta 81.09 26.34
3
DöĢeme çekmede 171.26 80.23
DöĢeme basınçta 33.87 25.39
4
DöĢeme çekmede 144.66 80.15
DöĢeme basınçta 28.99 26.38
5
DöĢeme çekmede 129.42 79.15

37
Uygulanan yerdeğiĢtirme fonksiyonunun deney adımları boyunca değiĢimi ġekil 3.1 de
verilmiĢtir.

ġekil 3.1 : Uygulanan yerdeğiĢtirme fonksiyonunun adıma göre değiĢimi

Ana kiriĢ ucuna etkitilen ġekil 3.1 deki yerdeğiĢtirme fonksiyonu ve ölçülen numune
dayanımı arasındaki iliĢkisi ġekil 3.2 de verilmiĢtir. Bu grafikten izlenebileceği gibi,
gerçekleĢen süneklik oranları döĢemenin basınçta olduğu durumda yaklaĢık 5,
döĢemenin çekmede olduğu durumda ise yaklaĢık 4 olmuĢtur.

3.1 Numunedeki Hasar Birikimi

Uygulanan yerdeğiĢtirme çevrimleri etkisinde numunede gerçekleĢen hasarlar adım

adım izlenmiĢ ve kaydedilmiĢtir. Numunenin dört cephesine ait ayrıntılı çatlak krokisi
ġekil 3.4, ġekil 3.5, ġekil 3.6 ve ġekil 3.7 de verilmektedir. Bu krokilerde, mavi renk ile
döĢemenin basınçta kaldığı yükleme yönünde, kırmızı renk ile de döĢemenin çekmede
kaldığı yükleme yönünde oluĢan çatlaklar gösterilmiĢtir. Çatlakların geliĢimi ve
geniĢlikleri de Çizelge 3.2 ve Çizelge 3.3 de verilmiĢtir.

Ġlk çevrim sonundaki hasar durumu ġekil 3.8 de verilen fotoğraflardan gözlenmektedir.
Ġkinci çevrimde, ön cephede taĢıyıcı kiriĢ ile guse arasındaki çelik levha civarında pvf
(1.4 mm), pvb (0.8 mm) ve ph (0.3 mm) çatlakları gözlenmiĢtir. Diğer çatlak
geniĢlikleri 0.1 mm düzeyindedir. Bu çevrimin çekme yönünde oluĢan en büyük çatlak

38
v olup, geniĢliği 20 mm olarak ölçülmüĢtür. Ġkinci çevrime ait hasar durumunu gösteren
fotoğraflar ġekil 3.9 da yer almaktadır.

ġekil 3.2 : Uygulanan yerdeğiĢtirme fonksiyonu ve karĢı gelen numune dayanımı

Deney süresince gözlemlenen önemli olaylar, ġekil 3.3 de verilen grafik üzerine
iĢlenmiĢtir. Bu olaylar; önemli ĢekildeğiĢtirme durumları, pas payı dökülmesi, enine ve
boyuna donatı kopması olarak sıralanabilir.

39
 ġekil 3.3 : Deney süresince gözlenen önemli olaylar

Çatlak oluĢumu ana taĢıyıcı kiriĢ ile guse arasında kaynaklı birleĢimin yapıldığı levha
civarında baĢlamıĢtır. Ġlerleyen aĢamalarda düğüm noktasının kolon yüzünden yaklaĢık
40 cm yukarısında çatlaklar yoğunlaĢmıĢtır. Ayrıca döĢeme panelinin eni doğrultusunda
(yükleme düzlemine dik) derin çatlaklar oluĢmuĢtur.Deneyin sonlarına doğru kayma
çatlağı ana taĢıyıcı kiriĢin kolon yüzüne yakın kısmında meydana gelmiĢtir.

40
ġekil 3.4 : Ön cephede oluĢan çatlak krokisi

ġekil 3.5 : Arka cephede oluĢan çatlak krokisi

41
 ġekil 3.6 : Sağ cephede oluĢan çatlak

ġekil 3.7 : Sol cephede oluĢan çatlak krokisi

42
 Çizelge 3.2 : OluĢan çatlaklara ait geniĢlik bilgileri (1)

δ (mm) 1.6 1.7 1.7 1.7 2.3 3.9 5 1.3 7.5 14.6 25.5

Θ=δ/L 0.0009 0.0010 0.0010 0.0010 0.0015 0.0013 0.0029 0.0008 0.0044 0.0097 0.0086

F (kN) 45 48 48 48 52 70 78 0 92.5 98 93.5

a 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.5 0.1 1.1 2.4 3.2

b 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 <0.1 0.2 0.3 1

c <0.1 <0.1 0.1 0.1 0.1 <0.1 0.1 0.1 1.5

d <01 0.1 0.1 0.1 <0.1 0.1 0.2 1.4

e 0.1 0.1 0.1 <0.1 0.1 0.1 0.1

f 0.1 0.1 0.1 <0.1 0.1 0.1 0.1

g 0.1 0.1 0.1 <0.1 0.1 0.2 0.1

pvf 1.4 1.4 1.4 0.2 1.4 1.5 1.6

pvb 1.1 1.1 1.2 0.8 1.8 3.6 4.7

ph 0.2 0.2 0.3 0.1 0.4 2.2 5

h 0.1 0.1 <0.1 0.1 0.1 0.1

i 0.1 0.1 <0.1 0.1 0.1 0.1

j 0.1 0.1 <0.1 0.1 0.1 0.1

k 0.1 <<0.1 0.15 1.4 5

m 0.1 <<0.1 0.1 0.1 0.1

n 0.1 <<0.1 0.1 0.1 0.7

o <0.1 <<0.1 0.1 0.1 0.1

p 0.1 <<0.1 0.1 0.1 0.1

r 0.15 0.8 1.8

s <0.1 0.1 0.1

t 0.1 0.1 0.1

u 0.6 0.8 0.9

v 0.1 0.2 0.6

x 0.3 0.4 1.6

w <0.1 0.1 0.1

y 0.6 1.1 2.8

z <0.1 0.1

α 2.9 3.2

43
 Çizelge 3.3 : OluĢan çatlaklara ait geniĢlik bilgileri (2)

δ (mm) 6.1 3.7 9.1 10 17 25.5 38 50 59.5

Θ=δ/
0.0036 0.0022 0.0061 0.0067 0.0113 0.015 0.022 0.029 0.035
L
F (kN) -70 -110 -135 -140 -170 -190 -195 -190 -190

γ 0.1 0.6 1.2 1.6 2.1 2.8 7 12 13

v‫י‬ 0.2 0.8 1.4 1.5 3.5 5 10 18 20

Ɵ 0.3 0.8 0.9 1 0.8 0.7 0.6 0.6

ε 0.1 0.3 0.3 0.4 0.5 0.5

Ø 0.3 0.9 1.7 1.1 0.4 0.4

µ 1.3 3.8 4 10 7 7

Δ 0.3 * * * * *

ρ 0.3 0.3 0.4 0.4 0.5 0.7

1 0.1 * * * * *

2 0.9 1.1 1.2 1.3 1.3 1.4

3 0.3 * * * *

4 0.2 * * * *

5 0.1 * * * *

6 0.2 * * * *

7 0.1 * * * *

8 0.1 0.1 0.2 0.3

9 0.1 * * *

10 0.1 * * *

11 0.1 0.2 0.3

12 0.3 0.4 0.4

13 0.1 0.2

14 0.3 0.5

Deney boyunca bazı çatlaklardan ölçüm alınamamıĢtır. Çizelge 3.3 de bu kısımlar “*”
ile gösterilmiĢtir. Ayrıca bu iki tabloda 1. ve 2. çevrim yüklemelerinde okunan çatlak
geniĢlikleri verilmiĢtir.

44
 a b

c d
ġekil 3.8 : Birinci çevrim sonundaki çatlak dağılımı

ġekil 3.9 ile gösterilen ikinci çevrime ait fotoğraflardan üstte yer alanlar, bu çevrimin
itme durumunda, alttakiler ise çekme durumunda oluĢan çatlakları göstermektedir. Bu
çevrimde artık kalıcı hasarlar oluĢmaya baĢlamıĢ, çatlak geniĢlikleri ilk çevrime göre
ilerleme kaydetmiĢtir.

45
 a b

c d
ġekil 3.9 : Ġkinci çevrim sonundaki çatlak dağılımı

Üçüncü yerdeğiĢtirme çevriminde, ana kiriĢin guseye bağlandığı bölgede yer alan
etriyelerde deformasyonlar önemli ölçüde artmıĢ, beton pas payı tabakası dökülmüĢtür,
ġekil 3.10. KiriĢ bağlantı plakası, kiriĢ ucu ve döĢeme panelini takip eden sürekli çatlak
belirgin hale gelmiĢtir.

46
 a b

c d
ġekil 3.10 : Üçüncü çevrim sonundaki çatlak dağılımı

Deneyin dördüncü yerdeğiĢtirme çevriminde, taĢıyıcı kiriĢin boyuna donatıları büyük

ölçüde açığa çıkmıĢtır. Bu bölgede yer alan etriyelerden birinin koptuğu, diğerinin de
büyük miktarda ĢekildeğiĢtirme yaptığı gözlenmiĢtir, ġekil 3.11.

47
 a b

c d
ġekil 3.11 : Dördüncü çevrim sonundaki çatlak dağılımı

Deneyin son yerdeğiĢtirme çevriminde, taĢıyıcı kiriĢ boyuna donatılarından biri

kopmuĢtur, ġekil 3.12. KiriĢ bağlantı levhasının kaynaklandığı etriyeler hem ön hem de
arka cephede kopmuĢtur. DöĢemenin tali kiriĢlere bağlandığı bölgedeki hasar artmıĢ ve
çatlak geniĢliği 60 mm ye ulaĢmıĢtır.

48
 a b

c d
ġekil 3.12 : BeĢinci çevrim sonundaki çatlak dağılımı

ġekil 3.2 de verilen kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesi-dayanım iliĢkisinde çevrimlerin kapadıkları

alanlar hesaplanarak, tüketilen yığıĢımlı çevrimsel enerji grafiği elde edilmiĢtir, ġekil
3.13. YığıĢımlı çevrimsel enerjinin göreli kat yerdeğiĢtirmesine göre değiĢimi ġekil 3.14
de verilmiĢtir. En büyük enerji tüketiminin ikinci yerdeğiĢtirme çevriminde olduğu
görülmektedir. Üçüncü yerdeğiĢtirme çevriminde oluĢan büyük çatlak ve hasarlar
dolayısı ile dördüncü ve beĢinci çevrimlerdeki enerji tüketimi önemli ölçüde azalmıĢtır.

49
 ġekil 3.13 : Çevrimlerin kapadıkları alanlar

ġekil 3.14 : YığıĢımlı enerjinin göreli kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesine bağlı iliĢkisi

3.2 Numune DavranıĢının Ġrdelenmesi

Hidrolik veren hizasında numune düzlemine dik doğrultuda meydana gelen yatay
yerdeğiĢtirmenin, düzlem içi yerdeğiĢtirmeye göre değiĢimi deney süresince izlenmiĢ ve

50
grafik olarak ġekil 3.15 de verilmiĢtir. Deney boyunca 1254 adım kaydedilirken,
düzlem dıĢı için 953 adım kaydedilmiĢ ve grafik bu doğrultuda hazırlanmıĢtır. Ġlk iki
çevrimde oluĢan en büyük düzlem dıĢı hareket 1 mm düzeyinde olmuĢtur. Deneyin son
aĢamasında düzlem içinde gerçekleĢen yerdeğiĢtirme 80 mm düzeyinde iken, oluĢan
düzlem dıĢı hareket 7 mm düzeyindedir. Bu düzlem dıĢı hareketin, numunede oluĢan
büyük hasarla iliĢkili olduğu açıktır. Deneyin çok büyük bölümünde gerçekleĢen
düzlem dıĢı hareket kabul edilebilir düzeyde kalmıĢtır.

ġekil 3.15 : Numune düzlemine dik ve düzlem içi yerdeğiĢtirmeleri arasındaki iliĢki

Ana kiriĢ alt ucunun kolon yüzüne göre olan dönmesi ölçülerek ġekil 3.16 da
verilmiĢtir. ġekil 3.16 da soldaki grafik birinci itme çevrimi pikindeki durumu, sağdaki
grafik ise ikinci çevrim sonundaki durumu göstermektedir. Birinci itme çevrimi pikinde
kesit doğrusal davranıĢ gösterirken, ikinci çevrimin çekme yönünde plastik
ĢekildeğiĢtirmeler oluĢmuĢtur.

51
 ġekil 3.16 : Ana kiriĢ alt ucunda kaydedilen dönmeler (#23-#28)

Kolon yüzünden 65 mm yukarıdaki kiriĢ kesitinde gerçekleĢtirilen yerdeğiĢtirme

okumalarından hareketle belirlenen yük-dönme iliĢkisi ġekil 3.17 de verilmiĢtir. ġekil
3.17 de soldaki grafik birinci çevrim pikindeki durumu, sağdaki grafik ise ikinci çevrim
sonundaki durumu göstermektedir. Ġkinci çevrimin itme pikinde bu kesitte önemli
plastik ĢekildeğiĢtirme oluĢmaktadır.

52
 ġekil 3.17 : Ana kiriĢ alt ucundan 65 mm yukarıdaki kesitte dönme (#25-#30)

Guse uç kesiti hizasındaki kiriĢ kesitinde yapılan yerdeğiĢtirme okumalarından

hareketle belirlenen dönme büyüklüğü, ilk iki yerdeğiĢtirme çevrimi için ġekil 3.18 de
verilmiĢtir. ġekil 3.18 de soldaki grafik birinci çevrim pikindeki durumu, sağdaki grafik
ise ikinci çevrim sonundaki durumu göstermektedir. Her iki çevrimde de kesit doğrusal
olmayan biçimde davranmaktadır.

53
 ġekil 3.18 : Guse uç kesiti hizasındaki kiriĢ kesitinde dönme (#26-#31)

Guse ucundan 200 mm yukarıdaki kiriĢ kesitinde yapılan yerdeğiĢtirme okumalarından

hareketle belirlenen dönme büyüklüğü, ilk iki yerdeğiĢtirme çevrimi için ġekil 3.19 da
verilmiĢtir. Ġkinci çevrimin itme pikinde bu kesitte önemli plastik ĢekildeğiĢtirme
oluĢmuĢtur.

54
 ġekil 3.19 : Guse ucundan 200 mm yukarıdaki kiriĢ kesitinde dönme (#27-#32)

KiriĢ alt ucunun yükleme doğrultusunda guse plakasına göre olan göreli hareketi ön ve
arka cephede ayrı ayrı ölçülmüĢ ve ġekil 3.20 de verilmiĢtir. Ġlk iki itme çevriminde
gerçekleĢen en büyük göreli hareket, ön cephede oluĢmuĢ ve yaklaĢık 1.18 mm dir.
Yapılan bu iki ölçümde de itmede 100 kN, çekmede ise 200 kN yük seviyesine
ulaĢıldığı görülmektedir.

55
 ġekil 3.20 : KiriĢ alt ucunun guse plakasına göre olan göreli hareketi

KiriĢ alt ucunun prekast döĢeme paneline göre olan göreli hareketi ön ve arka cephede
ölçülmüĢ ve ġekil 3.21 de verilmiĢtir. Burada solda verilen grafikte, sağdaki grafikten
farklı olarak deplasmanın adıma göre olan iliĢkisi verilmiĢtir. Bu Ģekilde farklı
verilmesinin nedeni, meydana gelen deplasmanın daha açık bir Ģekilde gösterilmek
istenmesidir. Ġlk iki itme çevriminde gerçekleĢen en büyük göreli hareket 2.8 mm
düzeyindedir.

56
 ġekil 3.21 : KiriĢ alt ucunun prekast panele göre olan göreli hareketi

Kavrama betonu ile prekast döĢeme paneli arasında gerçekleĢen göreli hareket ön ve
arka cepheye yerleĢtirilen PI yerdeğiĢtirme ölçerler ile kaydedilmiĢtir. Ġlk iki
yerdeğiĢtirme çevriminde ortaya çıkan en büyük açılma 0.34 mm düzeyindedir. Bu
durum ġekil 3.22 de verilmiĢtir. Ayrıca burada arka cephede yer alan PI yerdeğiĢtirme
ölçerden sağlıklı sonuçlar alınamadığından sadece ön cephedekinden elde edilen
okumalar gösterilmiĢtir.

57
 ġekil 3.22 : Prekast döĢeme paneli ile kavrama betonu arasındaki göreli hareket

Yükleme yönünde kolonda meydana gelebilecek hareketi tespit etmek amacıyla sağ
mesnet civarında kolon üzerine yerdeğiĢtirme ölçer yerleĢtirilmiĢtir. Deney boyunca
alınan veriler kaydedilerek, sisteme etkiyen yatay kuvvetle olan iliĢkisi ġekil 3.23 de
verilmiĢtir. Grafikten görüldüğü gibi deney boyunca en fazla 0.8 mm düzeyinde hareket
kaydedilmiĢ ve bu yöndeki hareketin çok küçük düzeyde olduğu gözlenmiĢtir.

ġekil 3.23 : Yükleme yönünde numunede oluĢan hareket

Ana kiriĢ yüksekliği boyunca dört farklı seviyede yerleĢik yatay yerdeğiĢtirme
ölçerlerden alınan verilerin, tepe yerdeğiĢtirmesine göre normalleĢtirilmiĢ durumu üç

58
önemli pik için ġekil 3.23 de verilmiĢtir. Birinci ve ikinci çevrimlerin itme pikindeki
yerdeğiĢtirme profillerinin birbirine benzediği, ikinci çevrim çekme pikindeki profilin
ise onlardan farklı olduğu görülmektedir. Çekme durumundaki yerdeğiĢtirme profili
ankastre bir elemana ait ĢekildeğiĢtirme biçimine yakındır.

4 1 4 1 4
-1

3 0.76 3 0.72 3
-0.65

2 0.42 2 0.40 2
-0.20

1 0.14 1 0.11 1
-0.04

0 0 0 0
0.00 0.25 0.50 0.75 1.00 0.00 0.25 0.50 0.75 1.00 -1 -0.75 -0.5 -0.25 0

Ye rde ğ iştirm e Ora nı Ye rde ğ iştirm e Ora nı Ye rde ğ iştirm e Ora nı

Birinci Ġtme Piki Ġkinci Çevrim Ġtme Piki Ġkinci Çevrim Çekme Piki

ġekil 3.24 : Yatay yerdeğiĢtirme değiĢimi

59
 40 0
35 0 200 400 600 800
-5
30
-10
.

.
Kuvvet (kN)

25
-15
Kuvvet (kN)

20
-20
15
-25
10
-30
5
-35
0
0 200 400 600 800 -40

Adım Adım

Sol Üst Pim Sağ Üst Pim

0 40
0 200 400 600 800 35
-5

-10 30
.
.

Kuvvet (kN)

25
-15
Kuvvet (kN)

20
-20
15
-25
10
-30
5
-35
0
-40
0 200 400 600 800
Adım
Adım

Sol Alt Pim Sağ Alt Pim

ġekil 3.25 : Mesnet reaksiyonlarının ölçülmesine yönelik bir deneme

Numunenin deney düzeneğine sabitlenmesi için kullanılan dört adet çelik pim üzerine
yapıĢtırılmıĢ ĢekildeğiĢtirme ölçerlerden okunan ĢekildeğiĢtirme ve hesaplanan kesme
kuvveti değerleri ilk iki çevrim için ġekil 3.25 de verilmiĢtir. Sol üst ve sol alt pimlerde

60
okunan ĢekildeğiĢtirme ve karĢı gelen kesme kuvveti değerlerinin küçük olduğu dikkat
çekmektedir. ġekil 2.22 de verilen bilgilere göre, deney numunesine etkiyen yatay
yükün yaklaĢık yarısı mertebesinde düĢey mesnet reaksiyonları oluĢmaktadır.
GeliĢtirilen kesme kuvveti ölçüm sisteminde okunan en büyük değer, sağ alt pimde 35
kN dur. Bu değerin 50 kN düzeyinde olması gerekmektedir. Bu sonuca göre, sol mesnet
bölgesinde ölçüm düzeneğinin yeterli doğrulukta çalıĢmadığı, sağ mesnet bölgesinde ise
okunan değerlerin beklenen değerlerden yaklaĢık %30 mertebede daha küçük olduğu
söylenebilir. Bu farkın muhtemel sebebi, üst pimler altına yerleĢtirilen kurĢun
plakaların ezilmesi ve ĢekildeğiĢtirme ölçerlerin konumlarının düĢeyden sapmasıdır.

61
62
4. KURAMSAL ÇALIġMA

Bu bölümde, deneysel olarak incelenen numunenin kuramsal çözümlemesi yapılmıĢtır.

Bu iĢlem için, DOC2B isimli yazılım [9] kullanılmıĢtır. DOC2B, yük artımı yöntemini
kullanarak malzeme ve geometri değiĢimi bakımından doğrusal davranmayan düzlem
yapı sistemlerinin çözümlemesinde kullanılmaktadır. Programın mevcut kapasitesi
doğrultusunda deney numunesini oluĢturan tüm elemanlar çubuk eleman olarak
idealleĢtirilmiĢtir. Sistemin genel görünümü ve geometrisi ġekil 4.1 de yer almaktadır.

ġekil 4.1 : Ġncelenen deney numunesine ait genel geometrik özellikler

Sistemi oluĢturan kolon ve kiriĢ elemanların ağırlık merkezlerinden geçen eksenlere

çubuk sonlu elemanlar yerleĢtirilmiĢtir. OluĢturulan matematik model, çubuk ve düğüm
noktası numaraları ġekil 4.2 de gösterilmiĢtir. DOC2B için hazırlanan matematik
modelde, kolon ve kiriĢ #8 numaralı düğüm noktasında birbirlerine rijit olarak
bağlanmaktadır. Uygulanan birleĢim biçiminde davranıĢın bu kabulden bir miktar farklı
olabileceği düĢünülmektedir.

Kolonun mafsallı mesnetler ile dıĢ ortama bağlandığı varsayılmıĢtır. Mafsallı

mesnetlerden biti yatayda kayıcı olarak oluĢturulmuĢtur. Kolon ve kiriĢin birbirleri
içinde kalan bölümleri göreceli olarak daha rijit çubuklar ile temsil edilmiĢtir. Hidrolik

63
veren yükü, #1 numaralı düğüm noktasına yatay tekil yük olarak etkitilmiĢtir. Kolon öz
ağırlığı ilgili elemanlar üzerinde üniform yayılı yük, kiriĢ öz ağırlığı da #1 numaralı
düğüm noktasına etkiyen tekil yük olarak dikkate alınmıĢtır.

ġekil 4.2 : Ġncelenen deney numunesine ait matematik model

Numune kesitlerinin malzeme bakımından doğrusal olmayan davranıĢı moment eğrilik

iliĢkileri ile ifade edilmiĢtir.

Matematik modelde #1, #2, #3, #4, #5 nolu çubuklar ile temsil edilen ana taĢıyıcı kiriĢin
tipik kesiti ġekil 4.3 de verilmiĢtir. Kesit; 35 cm yükseklikli kiriĢ gövdesi, 10 cm
kalınlıklı prekast döĢeme paneli ve 3.5 cm kalınlıklı kavrama betonundan oluĢmaktadır.
Kavrama betonu içinde yer alan ince boyuna donatıların yeterli kenetlenme boyu
olmadığı düĢünülerek eğilme davranıĢına olan katkıları terkedilmiĢtir.

64
 ġekil 4.3 : Ana kiriĢ geometri ve donatı detayları

Matematik modelde #8, #9, #10, #11, #12 ve #15, #16, #17, #18, #19 nolu çubuklar ile
temsil edilen kolon elemanın tipik kesiti ġekil 4.4 de verilmiĢtir. Kolon boyuna
donatıları tüm eleman boyunca sabittir. Deney sırasında kolon üzerinde 250 kN luk
eksenel kuvvet sabit olarak tutulmuĢtur.

ġekil 4.4 : Kolon geometri ve donatı bilgileri

Matematik modelde #6 nolu çubuk ile temsil edilen ve guse ile ana kiriĢin kaynakla
birleĢtirilmesiyle ortaya çıkan bileĢke kesite ait geometri ve donatı özellikleri de ġekil
4.5 de verilmiĢtir.

65
 ġekil 4.5 : Ana kiriĢ guse birleĢimi ile oluĢan bileĢik kesit

Doğrusal olmayan çözümleme için, DOC2B içindeki M-KAPA yazılımı ile betonarme
kesitlere ait moment eğrilik iliĢkileri oluĢturulmuĢtur. Kolon moment eğrilik iliĢkisi
ġekil 4.6 da farklı kiriĢ kesitlerine ait moment eğrilik iliĢkileri de ġekil 4.7 de
verilmiĢtir.

ġekil 4.6 : Kolon kesitine ait moment - eğrilik iliĢkisi

66
 KiriĢ Kesiti (DöĢeme Çekmede) KiriĢ Kesiti (DöĢeme Basınçta)

BileĢke KiriĢ Kesiti (DöĢeme BileĢke KiriĢ Kesiti (DöĢeme

Çekmede) Basınçta)

ġekil 4.7 : Farklı kiriĢ kesitlerine ait moment - eğrilik iliĢkileri

Ġki ayrı çözümleme yapılmıĢtır. Birinci çözüm yatay yükün sağa doğru etkidiği durum,
yani numune döĢemesinin basınçta olması durumudur. Ġkinci çözüm ise yatay yükün
sola doğru etkidiği durum, yani numune döĢemesinin çekmede olduğu durumdur.

Her iki yön için artan yatay yükler etkisinde elde edilen kuvvet yerdeğiĢtirme iliĢkisi
deneyde belirlenmiĢ eğri ile üst üste konulmuĢtur, ġekil 4.8.

DöĢemenin basınçta kaldığı yükleme durumunda deneysel ve kuramsal sonuçlar

arasında dayanım bakımından yaklaĢık %100 fark vardır. DöĢemenin çekmede olduğu
yükleme durumunda ise deneysel ve kuramsal sonuçlar dayanım ve yerdeğiĢtirme
kapasiteleri bakımından uyumludur.

67
 ġekil 4.8 : Yatay yük - kiriĢ uç yerdeğiĢtirmesi iliĢkisi

Deneysel ve kuramsal sonuçlar arasında yatay yükün bir yönü için oluĢan farklılığın
muhtemel sebeplerinin; uygulanan bağlantı biçiminin rijit bağlantıdan bir miktar farklı
olması ve/veya oluĢturulan matematik modelin bu bağlantı biçimini temsildeki sınırlı
baĢarısı olduğu düĢünülmektedir.

Deney numunesindeki kiriĢ ve kolon elemanların kayma kuvveti taĢıma kapasiteleri de

hesaplanmıĢtır. Kayma kuvveti taĢıma kapasitesi hesabında üç farklı bileĢen yer
almaktadır. Bunlar Vc betonun katkısı, Ve etriye katkısı ve Vcivata boyuna donatının
katkısıdır.

Ana kiriĢ Ġçin:

Beton çekme dayanımı fctk 2.2 MPa olarak alınmıĢtır. KiriĢ kesit boyutları 200 mm ve
350 mm olarak alınmıĢtır. Bu durumda kiriĢ kesitinin çatlamadan taĢıyabileceği kesme
kuvveti

Vc = 0.65 × fctd × b × d = 0.65 × 2.2 × 200 ×350 = 100 kN

olmaktadır. Etriyelerin taĢıyacağı kayma kuvveti; Asw iki kollu etriye ve Φ8 donatı çapı
kullanılarak elde edilmiĢtir. Donatının akma dayanımı fywd =220 MPa ve etriye aralığı
da 140 mm olarak alınmıĢtır.

68
Ve = d × Asw × fywd / s = 350 × 2 × 50 × 220 / 140 = 55 kN

Boyuna donatıların sağladığı perçin etkisi de 4 16 + 1 10 alanlı donatı kullanılarak

hesaplanacaktır. Boyuna donatı için τ makaslama dayanımı 100 MPa olarak alınmıĢtır.
Bu durumda

Vcivata = A × τ = 880 × 100 = 88 kN

olmaktadır.

Deneyde; itme yönünde en fazla 100 kN, çekme yönünde ise 200 kN kiriĢ kesme
kuvveti oluĢmuĢtur. Bu durumda; itme yönünde Vc = 100 kN luk kapasitesi yaklaĢık
olarak yeterli olurken, çekme yönünde Vc+Ve+Vcivata toplamı olan 100+55+88=243 kN
luk kapasite bulunmaktadır. Kesit çatladığı için, hesaplanan bu kapasitede beton
katkısının gerçekleĢenden daha büyük alındığı da bir gerçektir.

Kolon için:

Vc = 0.65 × fctk × b × d = 0.65 × 2.2 × 400 × 400 = 229 kN

Ve = d × Asw × fywk / s = 400 × 2 × 28 × 420 / 70 = 134 kN

Vcivata = A × τ = 3200 × 100 = 320 kN

Deneyde oluĢan en büyük kolon kesme kuvveti 113 kN dur. Bu değer, Vc = 229 kN
değerinden küçüktür. Bu durumda kolon kayma dayanımının yeterli olduğu
anlaĢılmaktadır.

69
70
5. SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME

Yüksek lisans tezi olarak sunulan bu çalıĢmada; ĠTÜ ĠnĢaat Fakültesi Yapı ve Deprem
Mühendisliği Laboratuvarında yeni baĢlatılan, FP7-SAFECAST isimli araĢtırma projesi
kapsamında prefabrike yapı sistemlerinde kullanılacak bir moment aktaran birleĢim
detayı ile ilgili pilot deneyler ve basit kuramsal çözümler gerçekleĢtirilmiĢtir. Yapılan
çalıĢmada ulaĢılan baĢlıca sonuçlar aĢağıda verilmiĢtir.

Numune üretiminde kullanılan betonlar için öngörülen basınç dayanımları büyük

yaklaĢıklıkla gerçekleĢmiĢtir.

Düğüm noktası bölgesinde kiriĢ alt baĢlığına yerleĢtirilen çelik levhanın boyu,
oluĢan ilk kiriĢ çatlaklarını kontrol etmektedir.

Büyük yerdeğiĢtirme seviyelerinde, kiriĢin düğüm noktası bölgesinde oluĢan

enine ve boyuna donatı hasarlarının azaltılması için yüksek süneklikli çelik
kullanılması ve etriye aralığının daha da sıklaĢtırılması önerilmektedir.

Prekast döĢeme paneli deney süresince bütünlüğünü korumuĢtur.

Kavrama betonu ile döĢeme paneli arasındaki göreli hareket çok sınırlı düzeyde
kalmıĢtır.

Kullanılan deney düzeneği yeterlidir. Yükleme düzlemine dik doğrultudaki

hareket çok sınırlı düzeyde kalmıĢtır.

GeliĢtirilmeye çalıĢılan mesnet tepkisi ölçüm sisteminin ilk denemeleri

yapılmıĢtır. Ölçümdeki baĢarının artırılması için, betonarme numune ile mesnet
pimleri arasındaki boĢluğun çok ince olmasına ve ĢekildeğiĢtirme ölçerlerin
düĢey konumda bulunmalarına dikkate edilmelidir.

Mevcut bir bilgisayar programı kullanılarak oluĢturulan basit bir çubuk sistem
modeli ile numune davranıĢı öngörülmeye çalıĢılmıĢtır. DöĢemenin çekmede
kaldığı yükleme yönünde, dayanım ve yerdeğiĢtirme bakımlarından deneysel ve
kuramsal sonuçlar oldukça yakındır.

71
72
KAYNAKLAR

[1] Cansun, O., 1978 “Türkiye’de Prefabrike Yapı Parçaları Üretmek Üzere Kurulacak
Fabrikaların Dağılımı ve Bireysel Üretim Kapasiteleri”, Doktora Tezi,
Ġstanbul Teknik Üniversitesi
[2] Türkiye Ticaret Sanayi Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği, 1988
“Konut Sorunu, Toplu Konut Uygulama Sonuçları ve Son Zamanlardaki
GeliĢmeler”, Yayın no: Genel 95 AR-GE 36, Ankara.
[3] ErtaĢ, O. , Özden, ġ. 2007 “Prefabrik Yapılarda Moment Aktarabilen Sünek Kolon-
KiriĢ BirleĢimleri”, Altıncı Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı, 16-
20 Ekim 2007, Ġstanbul

[4] Jianguo, C., Jian, F., Zan, W., Yao，C., Yafei L., 2008 “Investigation of a Precast
Concrete Structure System”, International Conference on Information
Management, Innovation Management and Industrial Engineering, China
[5] Korkmaz, H. H., Tankut, T., 2005 “Performance of A Precast Concrete Beam to
Beam Connection Subject to Reversed Cycling Load”, Engineering
Structures 27 1392-1407
[6] Park, R., 1995 “A Perspective on The Seismic Design of Precast Concrete
Structures in New Zealand”, PCI JOURNAL, May-June 1995
[7] Kaya, M., Arslan, A.S., 2009 “Analytical Modeling of Post-Tensioned Precast
Beam-to-Column Connections”, Materials and Design 30 3802–3811
[8] Vasconez, R.M., 1997 “Behaviour of Fiber Reinforced Concrete Connections For
Precast Frames Under Reversed Cyling Loading”, a Dissertation
Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of
Doctor of Philosophy (Civil Engineering) in The University of
Michigan, UMI Microform 9722116
[9] Yüksel, E., 1998 “Bazı Düzensizlikleri Ġçeren Üç Boyutlu Büyük Yapı
Sistemlerinin Doğrusal Olmayan Çözümlemesi”, Doktora Tezi, Ġstanbul
Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü

73
74
ÖZGEÇMĠġ

Ad Soyad: Vedat KAPLAN

Doğum Yeri ve Tarihi: Kangal 24/06/1982

Adres: Zübeyde Hanım Mah.1430-1 Sok. No: 12 D: 3

Sultangazi / ĠSTANBUL

Lisans Üniversite: Ege Üniversitesi

75