Π.Μ.

Σ ‘’Ψηφιακές Μορφές Τέχνης’’

Μάθημα: Γλώσσα,αρχές και αισθητική του Κινηματογράφου Ι
Ευστράτιος Σεραφειμίδης

Η λέξη ‘’camera’’ που ονομάτισε την μηχανική συσκευή λήψης και εγγραφής κινουμένων
εικόνων προέρχεται ετυμολογικά από την λατινική λέξη camara,που σήμαινε ο χώρος του
δωματίου. Η λατινική λέξη ‘’camara’’ προέρχεται από ένα γλωσσικό αντιδάνειο της ελληνικής
λέξης ‘’καμάρας’’ που ήταν σκεπαστή κατασκευή σε σχήμα τόξου. Μια απο τις πολλές
εφευρέσεις και μηχανές που προηγήθηκαν ώστε να δημιουργηθεί η κάμερα όπως την
γνωρίζουμε σήμερα, είναι η camera obscura.
Μια οπτική κατασκευή, η οποία μετέφερε σε μια επιφάνεια την προοπτική και τα χρώματα ενός
χώρου. Η κατασκευή αποτελείται από δύο χώρους και μια οπή ανάμεσα τους, έναν σκοτεινό
όπου εκεί προβάλοντανται τα αντικείμενα και ένας φωτεινός χώρος όπου εκεί βρίσκονται.
Ανάμεσα από τα δύο δωμάτια μια οπή διαδιδει τις ακτίνες του φωτός και σχηματίζει τις
φωτοσκιάσεις των αντικειμένων σε μια επιφάνεια στο εσωτερικό του σκοτεινού δωματίου. Με
αυτόν τον τρόπο απεικονίζονται τα είδωλα απο το φωτεινό δωμάτιο. Τα αντικείμενα
προβάλλονται ανεστραμμένα, διατηρώντας παράλληλα την προοπτική και τα χρώματα τους. Σε
αυτόν το σκοτεινό δωμάτιο βρίσκεται η επιφάνεια στην οποία γίνεται η καταγραφή των
ομοιωμάτων που προβάλλονται.
Η ονομασία της κάμερας,όπως την γνωρίζουμε σήμερα, προέρχεται από αυτή την οπτική
κατασκευή που σήμαινε σκοτεινό δωμάτιο και κατα την διάρκεια των αιώνων συρρικνώθηκε σε
διαστάσεις ενός κουτιού.
Η camera obscura ως κατασκευή χρονολογείται από τον 11ο αίωνα μ.Χ απο τον επιστήμονα
Αλχαζέν ο οποίος εφηύρε την οπτική κατασκευή και έδωσε την πρώτη σαφής περιγραφή στα
‘’Βιβλία της Οπτικής’’. Πριν από αυτόν, φιλόσοφοι όπως ο Μοzi,Αριστοτέλης και ο Θέων ο
Αλεξανδρεύς σε διαφορετικές χρονικές αποστάσεις είχαν αναφερθεί στην μεταφορά μιας πηγής
φωτός μέσα από διάφορα αντικείμενα. Και την προβολή ομοιωμάτων τους. Συγκεκριμένα, χάρις
το φαινόμενο της έκλειψης ο Αριστοτέλης παρατήρησε το σχήμα του ημισέληνου να
προβάλλεται στο έδαφος,μέσα απο τα κενά ενός κόσκινου και των φύλλων ενός πλάτανου,
θεμελιώνοντας την οπτική αρχή η οποία συνέβαλε στην δημιουργία της οπτικής κατασκευής. Ο
Αλχαζέν αποδεικνύει με πειράματα, ότι πολλές διαφορετικές πηγές φωτός μπορούν να
προβληθούν σε μια επιφάνεια,συνθέτοντας μια εικόνα σε σκοτεινό δωμάτιο.Ανά τους αιώνες, η
οπτική κατασκευή χρησιμοποιείται για ποικίλους λόγους καταγραφής και αναπαράστασης σε
διάφορα επιστημονικά πεδία.
Μετά την Αναγέννηση,οι ζωγράφοι,χαρτογράφοι και αρχιτέκτονες αρχίζουν να χρησιμοποιούν
εκτενώς στην προσπάθεια τους απόδοσης της γραμμικής προοπτικής στην επιφάνεια, όπως και
οι φλαμανδοί ζωγράφοι του 17ου αιώνα. Συνεπώς, η χρήση της ως εργαλείο αντίληψης και
κατανόησης της όρασης είχε διαδοθεί. Άξιο αναφοράς είναι το σχόλιο ενός κριτικού τέχνης το
1827, ότι λόγω εκτεταμένης χρήσης της camera obscura έχουν μειωθεί οι πίνακες ιστορικού
περιεχομένου και έχουν αυξηθεί οι πίνακες με καθημερινό περιεχόμενο στην ετήσια έκθεση στο
Σαλόν του Παρισιού.

πηγές
Ετυμολογικό Λεξικό Αρχαίας Ελληνικής (J.B Hoffman)
https://en.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura