CHƯƠNG 4: MẠCH DAO ĐỘNG VÀ SÓNG ĐIỆN TỪ

MẠCH DAO ĐỘNG

- Tần số góc, chu kì, tần số riêng của mạch dao động:
1 2 1 1
= ;T= = 2 LC ; f = =
LC  T 2 LC
- Công thức độc lập:
i2 u2 i2 q2 i2
 = 1 ;  = 1; Q
2
= q 2
+ .
2
0
I 02 U 02 I 02 Q02
- Mối liên hệ giữa các đại lượng cực đại trong mạch dao động:

Q0 C
I0 = Q0; U0 = ; I0 = U0 .
C L
I0
Công suất P cần cung cấp để duy trì dao động trong mạch bằng công suất hao phí trong mạch: P  R.I2 với I 
2

SÓNG ĐIỆN TỪ
 Sóng điện từ là ………………………….. lan truyền …………………………
* Đặc điểm của sóng điện từ:
 Sóng điện từ lan truyền trong ………………………………………
 Tốc độ lan truyền trong chân không là ……………………… bằng ………………………………….
 Sóng điện từ là ………………….: thành phần điện E và từ B ……………………. và cùng ……………..
với phương truyền.
 Dao động của điện trường và từ trường tại một điểm luôn …………………………………
 Sóng điện từ có ……………………….
 Bước sóng của sóng điện từ trong chân không: ……………………………………..
 Tương tự sóng cơ, sóng điện từ có thể gây hiện tượng ……………………………………………..
 Sóng điện từ dùng trong thông tin liên lạc gọi là …………………………………………
* Sự truyền sóng vô tuyến trong khí quyển:
 Sóng ngắn có năng lượng lớn nên bị tầng điện li ……………………. qua lại nhiều lần với mặt đất nên có
thể truyền đi xa, vì vậy được dùng trong thông tin vô tuyến truyền thanh và truyền hình.
 Sóng dài: ………………………………….
 Sóng trung: ………………………………….
 Sóng cực ngắn: ……………………………….

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

1. Sóng siêu âm và sóng vô tuyến có đặc điểm chung nào sau đây?
A. cùng vận tốc trong một môi trường B. phương dao động trùng với phương truyền sóng.
C. sự truyền sóng không phụ thuộc môi trường D. phản xạ
2. Sóng điện từ là
A. sóng dọc và truyền được trong chân không. B. sóng ngang và truyền được trong chân không.
C. sóng dọc và không truyền được trong chân không.D. sóng ngang và không truyền được trong chân không.
3. Khi nói về sóng điện từ, phát biểu nào sau đây đúng?
A. Sóng điện từ không mang năng lượng.
B. Sóng điện từ truyền được trong chân không.
C. Sóng điện từ là sóng dọc.
D. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường tại mỗi điểm luôn biến thiên điều hòa lệch pha nhau 0,5π.
4. Tính chất nào sau đây không phải là tính chất của sóng điện từ?
A. Sóng điện từ có mang năng lượng. B. Sóng điện từ truyền được trong chân không.
C. Sóng điện từ là sóng ngang. D. Sóng điện từ là sóng dọc.
5. Chọn câu phát biểu đúng.
A. Trong sóng điện từ dao động của điện trường cùng pha với dao động của từ trường.
B. Trong sóng điện từ dao động của từ trường trễ pha /2 so với dao động của điện trường.
C. Trong sóng điện từ dao động của từ trường trễ pha  so với dao động của điện trường.
D. Tại mỗi điểm trên phương truyền sóng của sóng điện từ, thì dao động của E cùng pha với dao động của B
6. Sóng điện từ nào sau đây có khả năng xuyên qua tầng điện li?
A. Sóng dài. B. Sóng trung. C. Sóng ngắn. D. Sóng cực ngắn.
7. Sóng điện từ nào sau đây bị phản xạ mạnh ở tầng điện li?
A. Sóng dài. B. Sóng trung. C. Sóng ngắn. D. Sóng cực ngắn.
8. Sóng điện từ nào sau đây được dùng trong việc truyền thông tin trong nước?
A. Sóng dài. B. Sóng trung. C. Sóng ngắn. D. Sóng cực ngắn.
9: Nguyên tắc thu sóng điện từ dựa vào
A. hiện tượng cộng hưởng điện trong mạch LC.
B. hiện tượng bức xạ sóng điện từ của mạch dao động hở.
C. hiện tượng hấp thụ sóng điện từ của môi trường.
D. hiện tượng giao thoa sóng điện từ.
10. Để xem các chương trình truyền hình phát sóng qua vệ tinh, người ta dùng anten thu sóng trực tiếp từ vệ tinh,
qua bộ xử lý tín hiệu rồi đưa đến màn hình. Sóng điện từ mà anten thu trực tiếp từ vệ tinh thuộc loại
A. sóng trung. B. sóng ngắn. C. sóng dài. D. sóng cực ngắn.

11.Trong một mạch dao động LC có tụ điện là 5F, cường độ tức thời của dòng điện là i = 0,05sin2000t (A).
Độ tự cảm của cuộn cảm là
A. 0,1H B. 0,2H C. 0,25H D. 0,05H
12.Một mạch dao động gồm tụ điện có điện dung 0,1F và cuộn dây có hệ số tự cảm 1mH. Tần số dao động
điện từ riêng trong mạch là
A. 1,6.104Hz B. 3,2.104Hz
3
C. 1,6.10 Hz D. 3,2.103Hz
13.Mạch dao động điện từ điều hòa gồm cuộn cảm L và C, khi tăng điện dung của tụ điện lên 4 lần thì chu kì
dao động của mạch
A. tăng lên 4 lần B. tăng lên 2 lần
C. giảm đi 4 lần D. giảm đi 2 lần
14. Mạch dao động điện từ điều hòa LC gồm tụ điện C = 30nF và cuộn cảm L = 25mH. Nạp điện cho tụ điện
đến hiệu điện thế 4,8V rồi cho phóng điện qua cuộn cảm, cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch là
A. 3,72mA B. 4,28mA C. 5,25mA D. 6,34mA
15.Tụ điện của mạch dao động có điện dung C = 2F, ban đầu được tích điện đến hiệu điện thế 100V, sau đó
mạch thực hiện dao động điện từ tắt dần. Năng lượng mất mát của mạch từ khi bắt đầu thực hiện dao động đến
khi dao động điện từ tắt hẳn là
A. 10mJ B. 5mJ C. 10kJ D. 5kJ
16. Chọn câu đúng. Một mạch dao động gồm một cuộn dây L và tụ điện C thực hiện dao động điện từ tự do. Để
bước sóng của mạch dao động tăng lên hai lần thì phải thay tụ điện C bằng tụ điện C’ có giá trị:
A. C’ = 2C B. C’ = C/2
C. C’ = C/4 D. C’ = 4C
17. Sóng điện từ trong chân không có tần số 150kHz, bước sóng của sóng điện từ đó là
A. 2000m. B. 2000km.
C. 1000m. D. 1000km.
18.Chọn sóng ở đầu vào máy thu vô tuyến điện gồm tụ điện 1nF và cuộn cảm 100H. Bước sóng điện từ mạch
thu được
A. 300m. B. 600m.C. 300km. D. 1000m.
19.Một mạch dao động gồm một cuộn cảm có độ tự cảm 1mH và một tụ điện có điện dung 0,1F. Mạch thu
được sóng điện từ có tần số
A. 31830,9Hz. B. 15915,5Hz.
C. 503,292Hz. D. 15,9155Hz
20. Chọn câu đúng. Sự hình thành dao động điện từ tự do trong mạch dao động là do:
A. Hiện tượng tự cảm.
B. Hiện tượng cộng hưởng xảy ra trong mạch dao động
C. Hiện tượng cảm ứng điện từ.
D. Nguồn điện không đổi tích điện cho tụ điện.
21.Chọn câu đúng. Một mạch dao động gồm cuộn cảm có độ tự cảm 27μH, một điện trở thuần 1Ω và một tụ
điện 3000ρF. Hiệu điện thế cực đại giữa hai bản tụ điện là 5V. Để duy trì dao động cần cung cấp cho mạch một
công suất:
A. 335,4 W B.112,5 kW
C. 1,37.10-3 W D. 0,037 W

22.Chọn câu đúng. Một khung dao động gồm một cuộn dây L và tụ điện C thực hiện dao động điện từ tự do.
Điện tích cực đại trên một bản tụ điện là Qo = 10-5C và cường độ dòng điện cực đại trong khung là Io = 10A.
Chu kỳ dao động của khung dao động là:
A. 6,28.107s B. 62,8.106s
C. 2.10-3s D. 0,628.10-5s

23.Chọn câu đúng. Mạch dao động của máy thu vô tuyến điện có cuộn cảm L = 25μH. Để thu được sóng vô
tuyến có bước sóng 100m thì điện dung của tụ điện có giá tri là:
A. 1,126nF B. 1,126p
C. 1,126.10-11F D. 112,6pF

24.Chọn câu đúng. Mạch dao động của một máy thu vô tuyến điện có độ tự cảm L = 10H và điện dung C biến
thiên từ 10pF đến 250pF. Máy có thể bắt được sóng điện từ có bước sóng trong khoảng từ:
A. 10m đến 95m B. 18,8m đến 94,2m
C. 20m đến 100m D. 18,8m đến 90m

25. Chọn câu đúng. Một mạch dao động gồm một cuộn dây có độ tự cảm 5mH và tụ điện có điện dung 50 μF.
Hiệu điện thế cực đại trên hai bản tụ điện là 10V. Năng lượng của mạch dao động là:
A. 25mJ B. 2,5mJ
6
C. 10 J D. 1,25mJ
26. Chu kì dao động riêng của mạch thứ nhất là T1, của mạch thứ hai là T2 = 2T1. Ban đầu điện tích trên mỗi bản
tụ điện có độ lớn cực đại Q0. Sau đó mỗi tụ điện phóng điện qua cuộn cảm của mạch. Khi điện tích trên mỗi bản
tụ của hai mạch đều có độ lớn bằng q (0 < q < Q0) thì tỉ số độ lớn cường độ dòng điện trong mạch thứ nhất và độ
1 1
lớn cường độ dòng điện trong mạch thứ hai là A. . B. . C. 4. D. 2.
4 2

27. Một mạch dao động điện từ lí tưởng đang có dao động điện từ tự do. Tại thời điểm t = 0, điện tích trên một
bản tụ điện cực đại. Sau khoảng thời gian ngắn nhất t thì điện tích trên bản tụ này bằng một nửa giá trị cực đại.
Chu kì dao động riêng của mạch dao động này là
A. 6t.B. 12t.C. 3t. D. 4t.

28. Mạch dao động điện từ LC lý tưởng nếu C = C1 thì có chu kỳ dao động là T1 = 6µs, nếu C = C2 thì có chu kỳ
dao động là T2 = 8 µs. Nếu thay C = 2C1 + C2 thì chu kỳ sẽ bằng:
A. 11,7 µs.B. 10 µs.C. 14 µs. D. 14,2 µs.

29. Khi mắc tụ điện có điện dung C1 với cuộn cảm L thì tần số dao động của mạch là f1 = 6kHz; khi mắc tụ điện
có điện dung C2 với cuộn cảm L thì tần số dao động của mạch là f2 = 8kHz. Khi mắc C = C1 + C2 với cuộn cảm
L thì tần số dao động của mạch là bao nhiêu?
A. 4,8kHz B. 7kHz
C. 10kHz D. 14kHz

30. Mạch dao động điện từ LC gồm cuộn cảm thuần có độ tự cảm không đổi và tụ điện có điện dung thay đổi
được. Điện trở của dây dẫn không đáng kể và trong mạch có dao động điện từ riêng. Khi điện dung có giá trị C1
4
thì tần số dao động riêng của mạch là f1. Khi điện dung có giá trị C2  C1 thì tần số dao động riêng trong mạch
9
là
A. f2 = 0,75f1. B. f2 = 1,5f1.
C. f2 = 2,25f1. D. f2 = 2,5f1.
31. Một mạch dao động điện từ LC lý tưởng gồm cuộn cảm thuần có độ tự cảm 5(H) và tụ điện có điện dung
5(F). Trong mạch có dao động điện từ tự do. Khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp mà điện tích trên một bản
tụ điện có độ lớn cực đại là:
A. 5.10-6 (s) B. 2,5.10-6 (s)
C. 10.10-6 (s) D. 10-6 (s)
32. Mạch dao động LC gồm cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm 4(mH) và tụ điện có điện dung 9(nF). Trong mạch
có dao động điện từ tự do, hiệu điện thế cực đại giữa hai bản cực của tụ điện bằng 5(V). Khi hiệu điện thế giữa
hai bản tụ điện là 3(V) thì cường độ dòng điện trong cuộn cảm bằng:
A. 9(mA) B. 12(mA)
C. 3(mA) D. 6(mA)
33 Một tụ điện xoay có điện dung thay đổi theo hàm số bậc nhất của góc quay giữa các bản tụ. Tụ có giá trị điện
dung C biến đổi từ C1 = 10 pF đến C2 = 490 pF ứng với góc quay của các bản tụ là  tăng dần từ 00 đến 1800. Tụ điện
được mắc với một cuộn cảm thuần có độ tự cảm L = 2 H để làm thành mạch dao động ở lối vào của một máy thu vô
tuyến điện. Để bắt được sóng vô tuyến có bước sóng 19,2 m thì phải xoay các bản tụ một góc  xấp xỉ là bao nhiêu tính
từ vị trí điện dung C bé nhất?
A. 19,10. B. 17,50.C. 51,90. D. 15,70.

34. Mạch chọn sóng của máy thu vô tuyến điện gồm cuộn dây thuần cảm có L = 20  H và một tụ xoay có điện
dung biến thiên từ C1 = 10pF đến C2 = 0,5nF khi góc xoay biến thiên từ 00 đến 1800. Khi góc xoay của tụ bằng
900 thì mạch thu sóng điện từ có bước sóng là:
A. 26,64m. B. 107,52m.
C. 134,54m. D. 188,40m.