You are on page 1of 23

B.

Sc (University Of Ruhuna)
1

ùcSh iólrK

uQ,sl .Ks;l¾uhka" ixLHd" w{d; mohka yd wksjd¾hfhkau iudk ,l=Kla iys;


.Ks;uh l%shdj,sh" iólrKhla f,i y`ÿkajuq'

WodyrK - y = 2x+5
p = ma

ir, iólrK

úp,H mohla yd úp,H mofha ^ùcSh mofha" w{d; mofha& n,h iEu úg u 1 ^tl& jk
iólrK ir< iólrK f,i y`ÿkajhs'

WodyrK - 3x = 15
2x + 5 = 13

ir, iólrK úi`§u

ir, iólrKhla úi`od tys we;s w{d; mofha w.h fiùu ir, iólrK úi`§u f,i y`ÿkajuq'

1. ;j;a wdldrhlg lsjfyd;a iólrK úi`§u hkq iólrKfha jï iy ol=Kq mi iudk


jk wdldrhg úp,H mofha ^w{d;& w.h fiùuhs'

2. tfia ,efnk w.h iólrKfha úi`ÿu f,i y`ÿkajk w;r ir< iólrKhlg we;af;a
tla úi`ÿula muKs'

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


2

tfia úi`§ug fmr wm úiska iólrK ms<sn`oj ±k isáh hq;= lreKq lsysmhla we;'

01. iólrKhg iudk ,l=Kla wksjd¾hfhka u ;sìh hq;= w;r iudk ,l=Kg jï mi yd
ol=Kq mi iudk fõ'
02. iólrKhla (rEmh) ;=,djla ^;rdÈhla& f,ii ie,lsh yels w;r iólrKfha tla
mfilg hï fohla lrkq ,nhs kï" wfkla migo" tu fjkialu u" isÿ l< hq;= h'

2x = 5

2x = 5

ir, iólrK úi`§u m<uq uÜgu

my; iólrK úiouq'

01. 2x = 8

x ys w.h fiùug x ;kslr .; hq;= h' ^2 bj;a lr .; hq;= h'&


2𝑥 8
= ^fomi u foflka fnouq&
𝑥 2

x = 4

02. 7x = 14

x ys w.h fiùug x ;kslr .; hq;= h' ^2 bj;a lr .; hq;= h'&


7𝑥 14
= ^fomiu 7ka fnouq'&
7 7

x = 2

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


3

ir, iólrK úi`§u fojk uÜgu

03. x + 5 = 8

±ka fomiskau 5la wvq lruq' túg x ;kslr .; yel'

x + 5 -5 = 8 - 5

x = 3

04. a -3 = 9

±ka fomigu 3la tl;= lruq'

a–3+3 = 9+3

a = 12

fujeks ir, iólrK úi§fï §" tkï úp,H w.h fiùfï § iólrKfha úp,H we;s me;af;a
lr we;s .Ks; l¾u j,g m%;súreoaO foa isÿ lsÍu u`.ska wod< úp,H ;kslr .; yels h' tkï"
hï ixLHdjla tl;= lr we;akï th wvq lruq' wvqlr we;akï tl;= lruq' fnod we;akï .=K
lruq' .=K lr we;akï fnouq'

05. 2a+1 = 7

m<uqj fomiska u 1la wvq lruq'

2a + 1 - 1 = 7-1

2a = 6

±ka fomiu 2ka fnouq'

2𝑎 6
=
2 2

a = 3

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


4

06. 5 x - 1 = 14

m<uqj fomig u 1la tl;= lruq'

5x - 1 + 1 = 14 + 1

5x = 15

±ka fomiu 5ka fnouq'


5𝑥 15
=
5 5

x = 3

x = 3
07. 2 - 2m = 8

uq,ska u fomiska u 2la wvq lruq' ^m ys ,l=K ^-& jqj;a th ms<sn`oj wjika mshjf¾§ i<ld n,uq

2 - 2m - 2 = 8-2

-2 m = 8

±ka fomiu ^-2&ka fnouq'


2𝑚 8
=
(−2) (−2)

m = -4 ^Ok ixLHdjla ^-& ixLHdjlska fn¥ úg ms<s;r


= ^-& fõ'

08. -3 p - 2 = 7+2

m<uqj fomigu 2la tl;= lruq'

-3p – 2 + 2 = 7+2

-3 p = 9

±ka fomiu ^-3&ka fnouq'


(−3)𝑝 9
=
(−3) (−3)

p = -3

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


5

ir, iólrK úi§u ;=kajk uÜgu

fuys iólrKfha fomiu úp,H mj;skq we;'

01. 3x - 2 = x+8
fuys fomi u x mj;sk ksid th tla mfilg .; hq;= h' ta i`oyd iólrKfha ol=Kq mi
we;s x moh bj;a lruq' ta i`oyd fomiska u x wvq lruq'
3x - 2 - x = x + 8 - x ^±ka x we;af; jïmi muKs' ±ka fmr mßÈ x ys w.h fiúh
yel'&
2x - 2 = 8
2x - 2 + 2 = 8+2
2x = 10
2𝑥 10
=
2 2

x = 5

02. 7 m - 5 = 2m-7
1 mshjr
ol=Kqmi we;s 2m bj;a lr .ksuq' ta i`oyd fomiskau 2m wvq lruq'
7m-5-2m = 2 m - 7 - 2m
5m–5 = -7
2 mshjr
±ka fomig u 5la tl;= lruq'
5m-5+5 = -7 + 5
5m = -2
3 mshjr
±ka fomiu 5ka fnouq'
5𝑚 −2
=
5 5
−2
𝑚 =(5)

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


6
03. 5 P + 7 = -2P + 15
fomig u 2P tl;= lruq'
5P + 7 + 2P = -2P + 15 + 2P
7P + 7 = 15
7P+7-7 = 15 - 7
7P = 8
8
P = 7

ir, iólrK úi§u y;rjk uÜgu

01. 3 (2 l +1) = 10
m<uqj fuys jryka bj;a lr .ksuq'

3 (2 l + 1) = 10
6l +3 = 10
bkamiq fmiskau 3 la wvq lruq'
6 l +3 -3= 10 - 3
6l = 7
fomiu 6ka fnouq'
6𝑙 7 7 1
= l = = 16
6 6 6

02. 5(2y - 1) = 12
m<uqj jryka bj;a lruq'

5 (2y - 1) = 2
10y - 5 = 12
fomigu 05la tl;= lruq'
10y - 5 + 5 = 12 + 5
10y = 17
17 7
y = 10
= 1 10

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


7
03. – 3 (x + 1) = 12
jryka bj;a lruq'
-3 x – 3 = 12
fomigu 3la tl;= lruq'
-3 x – 3 + 3 = 12 + 3
- 3x = 15
fomiu 3ka fnouq'
−3𝑥 15
=
(−3) (−3)

x = 15

04. - 4 (m + 1) + 3 (m - 2) = - 13
m<uqj jryka bj;a lr .ksuq'
-4m - 4 + 3 m – 6 = -13
- m – 10 = -13
fomigu 10la tl;= lruq'
- m – 10 + 10 = -13 + 10
-m = -3
fomiu 1ka fnouq'
−𝑚 (−3)
= = m=3
(−1) (−1)

05. 2 (l + 1) + 3 (l + 2) = 6 (l + 4)
m<uqj jryka bj;a lruq'
2l + 2 + 3l + 6 = 6l + 24
5l + 8 = 6l + 24
fomiskau 5l wvq lruq'
5l + 8 – 5l = 6l + 24 – 5l
8 = l + 24
fomiskau 24la wvq lruq'
l + 24 – 24 = 8 – 24
l = -16

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


8
06. 5 (2b - 1) = 3 (2b + 2)
m<uqj jryka bj;a lruq'
10b – 5 = 6b + 6
fomiskau 6b wvq lruq'
10b - 5 - 6b = 6b + 6 - 6b
4b – 5 = 6
fmoigu 5la tl;= lruq'
4b - 5 + 5 = 6+5
4b = 11
fomiu 4ka fnouq'
4𝑏 11
=
4 4
11 3
b = = 24
4

iólrK úi§u miajk uÜgu ^ùcSh Nd. iys; iólrK úi§u&

𝟐𝒎
01. = 6
𝟑
iólrKfha fomiu 3ka .=K lruq'
2𝑚
3
3 = 63

2m = 18
fomiu 2ka fnouq'
2𝑚 18
=
2 2

m = 9

𝟐𝒙
02. +2 = 6
𝟑
fuys iólrKfha fomiska u 2la wvq lruq'
2𝑥
+2 - 2 = 6 -2
3
2𝑥
= 4
3
fomi u 3ka .=K lruq'

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


9
2𝑥
3
3 = 43

wjYH kï fuu mshjf¾ § x ys ix.=Klfha mriamrfhka .=K lruq'


2x = 12
2𝑥 12
=
4 2

x = 6

𝟐𝒑
03. + 2p = 8
𝟑
fuys úp,H mo folu iólrKfha tla mfil we;' tneúka iólrKfha fomi u 3ka .=K
lruq'
2𝑝
3[ + 2𝑝] = 83
3

2p+6p = 24
8p = 24
±ka fomi u 8ka fnouq'
8𝑝 24
=
8 8

p = 3

𝟓𝒙
04. -2x = 15
𝟔
iólrKfha fomi u 6ka .=K lruq'
5𝑥
6[ 6 − 2𝑥] = 15  6
5𝑥
6
 6 -2 x  6 = 90

5 x - 12 x = 90
-7 x = 90
fomi u 7ka fnouq'
7𝑥 90
=
(−7) (−7)
−90
x = ( )
7
6
x = -(127)

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


10

𝟐
05. 𝟑 𝒎 – 2 = 3
fuh l%u follg úi`Èh yel'

m<uq l%uh
iólrKfha fomig 2la tl;= lruq'
2
-2+2 = 3+2
3𝑚
2
= 5
3𝑚

fomi u 3m j,ska .=K lruq'


2
3𝑚
3m = 53m

2 = 15 m
fomiu 15ka fnouq'
2 15
= 𝑚
15 15
2
m = 15

fojk l%uh
2
3𝑚
-2 = 3

uq¿ iólrKhu 3 m j,ska .=K lruq'


2
[3 m − 2] 3 m = 3  3m
2
 3m - 2  3 m = 9m
3m

2-6m = 9m
fomig u 6m tl;= lruq'
2 - 6m + 6m = 9m + 6m
2 = 15m
fomiu 15ka fnouq'
2 15 𝑚 2
= m =
15 15 15

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


11

𝟏 𝟓
06. 5 + 𝒙 = 𝒙

iólrKfha fomiu x f.ka .=K lruq'


1 5
x [5 + x] = +x
x
1
5x + x  x = 5

5x + 1 = 5
fomiska u 1la wvq lruq'
5x + 1 – 1 = 5–1
5x = 4
fomi u 5ka fnouq'
5𝑥 4 4
= x =
5 5 5

𝟐 𝟑
07. 2 - 𝟓 𝒙 = 𝟒
iólrKfha fomi ie,l+ úg jïmi we;s Nd. j, yrhka yd ol=Kqmi Nd.j, yrhka tl
iudk fkdfõ' tjeks wjia:d j, § jïmi yd ol=Kqmi we;s Nd. j yrhkaf.a l='fmd'.=' fomi
u .=K lruq'
túg 5x yd 4 ys l='fmd'.=' 20x fõ' thska iólrKfha fomi u .=K lruq'
25x – 8 + 8 = 0+8
25 x = 8
fomi u 25ka fnouq'
25 𝑥 8 8
= x =
25 25 25
𝟏 𝟏
08. 𝒍 + 𝟐𝒍 = 6
fujeks wjia:dj, § Nd. ixLHdj mQ¾K ixLHdjla njg m;alr .; hq;= h' ^is;kak& jïmi
yrfha ùcSh mohla we;s neúka fouiu l wvx.= ùcSh mohlska .=K l< úg jïmi Nd. ke;s
ù ol=Km
q i l iys; ùcSh mohla ks¾udKh jk nj Tng fmfkkafka o@
.=K l< hq;af;a Nd. 2u l='fmd'.=' ks'
2l f.ka fomi u .=K lruq'
1 1
2l [ l + 2l] = 6  2l

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


12
1 1
2l  l + 2l  2l = 12l

2+1 = 12l
12l = 3
fomiu 12ka fnouq'
12𝑙 3 3 1
= l = =
12 12 12 4

𝟏 𝟏 𝟏
09. 𝒙 + =
𝟑𝒙 𝟓

fuys jïmi Nd. j, yrfha l='fmd'.=' 3x fõ' kuq;a thska fomi u .=K l< úg iólrKfha
ol=Kq mi Nd.h bj;a fkdfõ' tneúka fuu iólrKh .=K l< hq;af;a x , 3x yd 5 hk ;=fkys
u l='fmd'.=' f.ks'
tkï" 15x f.ks'
1 1 1
[x + 3x] 15 x =  15x
5
1 1
 15 x + 3 x  15 x = 3x
x

15 + 5 = 3x
3x = 20
fomi u 3ka fnouq'
3𝑥 20 20 2
= x = = 63
3 3 3

𝟏 𝟏 𝟏
10. 𝟐𝒙 - 𝟑 𝒙 = 𝟏𝟐

fuys 2x, 3x yd 12 ys l='fmd'.=' iólrKfha fomiu .=K lruq'


2x= 2x
3x = 3x
12 = 223
l='fmd'.=' = 223x = 12x
1 1 1
12x [2x − ] =  12x
3x 12
1 1 1
12x  2 x - 12 x  3 x =  12x
12

6–4 = x x = 2

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


13

𝟏 𝟏
11. (𝒎−𝟏) = (𝟐𝒎+𝟏)

fuu iólrKh úi`§ug l%u 2la we;'

01 l%uh

iólrKfhka (m - 1) yd (2m +1) yrfhka bj;a lsÍug (m-1) yd (2m + 1) ys l='fmd'.=' .=K
lruq'
1
(𝑚−1)
 (m-1) (2m + 1)
1  (𝑚−1) (2𝑚 + 1)
(2𝑚+1)

(2m + 1) = m-1
ol=Kq mi m bj;a lsÍug fomiska u m wvq lruq'
2m + 1 - m = m-1–m
m+1 = -1
m = -2
02 l%uh
1 1
=
(𝑚−1) (2𝑚+1)

fujeks iuSlrKhl yria .=Ks;h .; yel'


1 1
=
(𝑚−1) (2𝑚+1)

1  (2m + 1) = 1  (m-1)
2m + 1 = m -1
fomiska u m wvq lruq'
2m + 1 –m = m -1 – m
m+1 = -1
fomiska u m wvq lruq'
m + 1 -1 = -1 -1
m = -2

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


14

𝟒 𝟐
12. (𝟑𝒙−𝟏) = (𝟓 𝒙+ 𝟏)

01 l%uh
(3x -1) m (5 x +1) ys l='fmd'.='
(3 x -1) (5 x +1) fõ' thska fomiu .=K lruq'
4 2  (3 𝑥−1 ( 5 𝑥+1)
(3 𝑥−1)
 (3 x -1)(5 x + 1) = (5 𝑥+1)

4 (5x +1 ) = 2 (3 x -1)
20x + 4 = 6x -2
fomiskau 6x wvq lr 4 la tl;= lruq'
20x + 4 -6x + 4 = 6x -2 - 6x- 4
14 x = -6
fomi u 14ka fnouq'
14𝑥 −6
=
14 14
−𝟔
x = 𝟏𝟒

02 l%uh
4 2
=
(3𝑥−1) (5𝑥+1)

yria .=Ks;h i,luq'


4(5x + 1) = 2 (3 x -1)
20x + 4 = 6x -2
iólrKfha fomiu 6x wvq lruq'
20x + 4 - 6x = 6x - 2 - 6x
14x + 4 = -2
fomiskau 4 la wvq lruq'
14x + 4 – 4 = -2 - 4
14x = -6
−𝟔
x = 𝟏𝟒

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


15

(𝒍−𝟏) (𝒍+𝟏)
13. + = 6
𝟑 𝟐
fujeks iólrKhla úi§ug fmr jïmi we;s yrhka bj;a l< hq;= h' th i,ld Nd.j,
yrhkaf.a l='fmd'.=' ka iólrKfha fomiu .=K lruq'
2 yd 3 ys l='fmd'.='
23 = 6
(l−1) l+1
[ + ]6 = 66
3 2
(l−1) (l+1)
6+ 6
3 2

2 (l − 1) + 3 (l + 1) = 36
2l - 2 + 3l + 3 = 36
5l + 1 = 36
fomiskau 1la wvq lruq'
5l + 1 -1 = 36 – 1
5l = 35
fomi u 5ka fnouq'
5l 35
=
5 5

l = 7

𝟑 𝒙−𝟐 𝒙−𝟑 −𝟐
14. + =
𝟑 𝟐 𝟑
fuys ióLrKfha jïmi fuka u ol=Kqmi o Nd. ixLHdjla we;' tneúka fuh úi§ug fmr
fomiu yrhka bj;a l< hq;= h' ta i`oyd yrhka ;=fka u l='fmd'.=' ka .=K l< hq;h
= '
l='fmd'.=' = 23 = 6
(3x−2) (x−3) −2
6[ + ] = 6
3 2 3
6(3x−2) 6  (x−3)
3
+ 2
= -4

2 (3x -2) + 3 (x -3) = -4


6 x - 4 + 3x - 9 = -4
9x - 13 = -4
fomigu 13la tl;= lruq'
9x -13 + 13 = -4 + 13

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


16
9x = 9
fomiu 9 ka fnouq'
9x 9
9
= 9

x = 1

𝟑 𝟏 𝟐
15. (2m+1) + 𝟐 (m + 2) = (m + 1)
𝟒 𝟑
fuh o" úi§ug fmr fomiu Nd. ixLHd j, yrh bj;a l< hq;= h' ta i`oyd Nd. j, yrhka
jk 4, 2 yd 3 ys l='fmd'.=' fhka fomiu .=K l< hq;= h'
4 = 22
2 = 2
3 = 3
l='fmd'.=' = 22  3 = 12

3 1 2
12[4 (2m + 1) + (m + 2)] = 12 3 (m+1)
2
3 1 2
12  4 (2m + 1) + 12  2 (m + 2) = 12 3 (m+1)

9 (2m + 1) + 6 (m+2) = 8(m + 1)


24m + 21 = 8m + 8
fomiskau 8m wvq lruq'
24m + 21 - 8m = 8m + 8 - 8m
16m + 21 = 8
fomiskau 21la wvq lruq'
16m + 21 – 21 = 8 – 21
6m = -13
fomi u 16ka fnouq'
16𝑚 −13
=
16 16
−𝟏𝟑
m = 𝟏𝟔

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


17

iu.dó iólrK úi£u


iu.dó iólrK foflys úp,H j, ix.=Kl iudk jk úg iu.dó iólrK úi|k wdldrh
wms ñka fmr jir j, § bf.k f.k we; fuu tallh ;=< § wm idlÉPd lrkq ,nkafka iu.dó
iólrK foflys úp,H j, ix.=Kl wiudk jkafkakï iu.dó iólrK úi|k wdldrhhs '
ta i|yd wm my; oelafjk WodyrKh i,ld n,uq

2x +3 y = 20 A
5x + 4y = 43 B

fuu iólrK foflys úp,Hka i|yd w.hla ,nd .ekSug iólrK foflka x fyda y bj;a l<
hq;=h ta i|yd wmg tla iólrKhlska wfkla iólrKh wvq l< yel kuq;a tf,i wvq l< úg
tla úp,Hhla bj;a ùu i|yd fuu úp,H fhys ix.=Klh iólrk foflysu iudk úh hq;=h
wm uq,ska u lrkq ,nkafka tla úp,Hhl ix.=Klh iudk lr .ekSuhs

ta i|yd A iólrKh 5ka o B iólrKh 2 .=K lr n,uq t úg x ys ix.=Klh iólrK foflysu


10 njg m;a jkq we;

(2x +3 y)x5 = 20x5 10x + 15y = 100


(5x + 4y) x2 = 43x2 10x + 8y = 86

oeka m<uq m<uq iólrKfhka fojk iólrKh wvq lruq


oeka y i|yd jQ iólrKh úi£fuka y i|yd w.hla ,nd.; yel fï i|yd ,efnk w.h tla
iólrKhlg wdfoaY lsÍfuka x i|yd o w.hla ,nd.; yelsh

10x + 15y – (10x + 8y) = 100 – 86


10x + 15y – 10x - 8y = 14

7y = 14
y =2
y i|yd ,efnk w.h A iólrKhg wdfoaY lsÍfuka

2x +3x2 = 20
2x +6 = 20
2x = 20-6
2x = 14
x = 7

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


18

ir, iólrK f.dvke.Su yd úi§u

ir, iólrK f.dvke.Su i`oyd ksIaÑ; isoaOdka; fkdue;s jqj;a" ta ta wjia:dj wkqj
iólrKhla f.dvk.d .; hq;= fõ'kuq;a iólrKh f.dvke.Sug fmr úp,k ye`Èkaùula isÿ
l< hq;= h' tkï" úp,k u`.ska ksrEmKh jkafka l=ulao hkak ye`Èkaùuhs'

WodyrK 01

ixLHdjl fo.=Kh 40 ls' ixLHdj fidhkak'


.eg¿j úi§ug fmr tkï" iólrKh f.dvke.Sug fmr úp,k y`ÿkajuq'

ixLHdj x hehs is;uq'


x+2 = 40
2x = 40
fomi u 2ka fnouq'
2𝑥 40
2
= 2

x = 20
∴ ixLHdj 20 fõ'

ixLHd fo.=Khg 5la tl;= l< úg 35 ls' wod, ixLHdj fidhkak'


ixLHdj m hehs is;uq'
ixLHdjl fo.=Kh = m2
= 2m
fo.=Khg 5la tl;= lruq' = 2m + 5
o;a;hg wkqj 2m + 5 = 35
fomiskau 5la wvq lruq'
2m + 5 - 5 = 35 - 5
2m = 30

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


19
fomiu 2ka fnouq'
2𝑚 30
=
2 2

m = 15

01 mshdf.a jhi mq;df.a jhi fuka ;=ka .=Khg jvd wjq' 05la wvqh' mshdf.a jhi wjq' 55la
kï" mq;df.a jhi fidhkak'
02 ixLHdjl ;=ka .=Khlska 9la wvq l< úg ,efnk ixLHdj uq,a ixLHdjg 7la tl;= l< úg
,efnk ixLHdju kï
iólrKh f.dvk.d ixLHdj fidhkak'

wNHdi ud,dj 15'1

1' úi`okak'

(i). x+3 = 5 (ii). a-5 = 7 (iii). 5x = 15

(iv). 3x + 5 = 8 (v). 2b - 3 = 5 (vi). 15 = 2x+1


1
(vii). 3y + 7 = 10 (viii). 5x - 2 = 3x + 6 (ix). x = 2
7

3𝑦 4𝑦 1
(x). = 6 (xi). = -2 (xii). x+7 = 8
5 5 2

2 5𝑥−2 3𝑥−5
(xiii). y-1 = 3 (xiv). =8 (xv). = 22
3 3 7

(xvi). 2(a+5) = 12 (xvii). 5(b-2) = 35 (xviii). 5(x+2) = 25

(xix). 3(x+3) -5(x-2) = -1 (xx). 5(2+x) +3(2-x) = 10

(xxi). 5(x+3) -4(2x+5) = 8(x+1) - 2 (xxii). 4(x+2) - (x-3) = 11

(xxiii). 5(y-1)+3(2y+1) = -1 (xiv). 3(2b-1)+7 = 6(2b-1) +3

(xxv). 5 { (6a+1) -4} -12 = 17 (xxvi). 2{2(3b-1)-5} +5b = 20

(xxvii). 5{3(x-4)+1} +2(x-1) = 11 (xxviii). 2{4(2x-1)+1} = 42

3
(xxix). 3 {4(x-4) +1} +9 = 2 {2 (x+3) - 2 } + 5

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


20

2' my; i`oyka iu.dó iólrK úi`okak'

(i). x+y =5 (ii). 2x + 7y = 9 (iii). 3a - b = -12


x-y =1 3x - 7y = 17 4a + b = 23

(iv). 5x + y = -3 (v). 3n + 2m = 19 (vi). 7x + 2y = -2


5x + 3y = 11 7n + 2m = 39 y - 7x = 8

3' a kï ixLHdfka ;=ka .=Kfhka y;la wvq l< úg ms<s;=r 4 fõ' a ys w.h fidhkak'

4' b kï ixLHdjl mia .+khg folla tl;= l< úg ms<s;=r 27 fõ' b ys w.h fidhkak'

5' wkq.dó ixLHd ;=kl fT;Hh 48 ls' ixLHd ;=k fidhkak'

6' iuoaúmdo ;%sfldaKhl iudk mdohl os. tys wdOdrlfha os. fuka fo.=Khls'
;%sfldaKfha mßñ;sh 10cm kï tys mdoj, os. fidhkak'

7' iqf,dapkd wNHdi fmd;a hï ixLHdjla ñ,g f.k remsh,a 650la f.jQ úg b;sßh
jYfhka remsh,a 30la ,enqKs' fmd;l ñ, remsh,a 155la kï" weh ñ,g .;a fmd;a
ixLHdj lSh o@

8' msfhl=f.a oeka jhi ;u mq;df.a jhi fuka ;=ka .=Khg jvd wjqreÿ y;rlska jeäh'
wjqreÿ mylg fmr" mq;df.a jhfia yh .=Khg y;rla tl;= l< úg mshdf.a oeka jhig
iudk fõ' mq;df.a yd mshdf.a oeka jhia fidhkak'

9' ldurhl os. tys m<,g jvd 2m jeäh' ldurfha mßñ;sh 60m kï" tys os. yd m<,
fidhkak'

10' pQ,sld remsh,a 200la f.jd wU f.ä hï ixLHdjla ñ,g .;a;d h' wU f.ähl ñ,
remsh,a follska wvq jQfha kï wehg ñ,g .; yels wU f.ä ixLHdj 25ls' wU f.ähl
ñ, lSho@ weh ñ,g .;a wU f.ä .Kk lSh o@

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


21

wNHdi ud,dj 15'3

1' úi`okak'
(i). 3x - 2y = 9 (ii). 2x - 5y = 16
6x - 5y = 15 4x - 3y = 6

(iii). x - 2y = 5 (iv). 5a + 3b = 7
3x - 7y = 7 8a - 6b = 10

(v). 7p - 9q = 3 (vi). 7b + 2c = 16
p + 3q = 9 2b - c = 3

1 1 1 5
(vii). x + 𝑦 = 12 (viii). +𝑦 =
𝑥 6
𝑥 2 5 2 3 3
- = +𝑦 =
3 𝑦 3 𝑥 2
𝑏
(xi). a+2 = 8
3𝑏
2a − = 1
2

2' ixLHd foll ftlHh 16 o wka;rh 6 o fõ' ixLHd fol fidhkak'

3' ixLHd foll ftlHh" tajdfha wka;rh fuka mia .=Khls' úYd, ixLHdfõ ;=ka .=Kh
l=vd ixLHdfõ y;r .=Khg jvd tllska jeäh' ixLHd fol fidhkak'

4' b,lalï follska hq;a ixLHdjl we;s b,lalïj, ftlHh y;ls' b,lalïj,
wka;rfha fo.=Khg tlla tl;= l< úg ftlHh ,efí' ixLHdj fidhkak'

8 1
5' ixLHd foll mriamrj, ftlH o tajdfha wka;rh o fõ' ixLHd fol fidhkak'
15 15

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS


22

6' mqf;l=f.a oeka jhi wjqreÿ wglg fmr ;u mshdf.a jhi fuka yß wvls' wjqreÿ wglg
fmr" mshdf.a jhi mq;df.a jhfia ;=ka .=Khg jvd tllska jeäh' mq;df.a yd mshdf.a
oeka jhi fidkak'

7' nihl fõ.h" nhsisl,hl fõ.hg jvd mehg lsf,daógr 36lska jeäh' A k.rfha isg
nih .uka wrUk fudfydf;au nhsisl,h o B k.rfha isg A k.rh foig .uka
wrUhs' A yd B k.r fol w;r ÿr lsf,daógr 21 ls' nih yd nhsisl,h ñks;a;= 15 l
os yuq fõ kï" nifha yd nhsisl,fha fõ. fjk fjku fidhkak'

8' wNHdi fmd;a ;=kla ñ, oS .ekSug jeh jk uqo,ska fnda,a fmdhskaÜ mEka myla ñ,g
.; yels h' fmd;a myla iy mEka myla ñ, oS .ekSug remsh,a 200la wjYH fõ' fmd;l
iy mEkl ñ, fjk fjku fidhkak'

9' b,lalï follska hq;a ixLHdjl we;s b,lalïj, tl;=j 7 ls' tu ixLHdjg kjhla
tl;= l< úg uq,a ixLHdfõ b,lalï udre l< úg ,efnk ixLHdj ,efí' ixLHdj
fidhkak'

10' b,lalï follska hq;a ixLHdjla" tys b,lalï fofla tl;=j fuka ;=ka .=Khlg iudk
fõ' ixLHdfõ fo.=Khg 18;a tl;= l< úg uq,a ixLHdfõ b,lalï udre l< úg
,efnk ixLHdj ,efí'

PUBUDU S.KUMARA MATHEMATICS

You might also like