Spiewnik

Związek Kurpiów
Śpiewnik kurpiowski
/ 200 pieśni i przyśpiewek kurpiowskich

pod red. Henryka Gadomskiego /
Ostrołęka 2010
SPIS TREŚCI
Od wydawcy 3
Od redakcji 5
Dialekt kurpiowski
- zasady wymowy i pisowni 8
I. P ś e ś ń e leśne
1. Bźicëm kóńa 23
2. Cas do dómu 24
3. Cëmuś smutny 25
4. Cyjá to dźéwcyna 26
5. Descyk padá 27
6. Dwa sérduska 28
7. Gdźe já jadë 29
8. Hej, z góry, z góry 30
9. Hola byśky, hola 31
10. Jechaly panoźe 32
11. Jek já setëm 33
12. Kąpała śë Kaśa w morzu 34
13. Kedym já set 35
14. Leć głośe po rośe 36
15. Lećały zóráźe 37
16. Lećały zóráźe /2 / 38
17. Ła chtóz tam puká 39
18. Ła na boru sosna 40
19. Ła pod borëm 41
20. Ła pod borëm / 2 / 42
16
21. Ła, gdźez moje kóńe 43

22. Łach mój Boze, Gody jidó 44
23. Łuwáz mamo ráz 45
24. Mój śweće 46
25. Na Podolu lezy kańëń 47
26. Na polu lypa 48
27. Ńisko słónko 49
28. Posed Jónek łorać 50
29. Poźéwáj źetrecku 51
30. Słuzéła dźéwcyna 52
31. Śiwy kóńik 53
32. Tam, pod borëm 54
33. W łogródecku stojała 55
34. Wyrządzáj śë 56
35. Za bujne bory 57
36. Zarzyj ze kóńu 58
37. Zasło słónko, zasło 59
38. Zaśwéć ńeśądzu 60
II. W e s e l n e, z á l o t n e
39. Cérwónem zaśała 61

40. Chto chce 62
41. Chto śë zëńi 63
42. Coś Maryśu robźéła ? 64
43. Coś ty dźéwcyno robźéła ? 65
44. Cy juześ łubraná ? 66
45 Dalyśta mńe, daly 67
17
46. Grajó grácyky 68

47. Já do ćebźe 69
48. Jadó gośće, jadó 70
49. Jadó, jadó Kadźidláńe 71
50. Jadźe wesele łod Baranowa 72
51. Jek já jecháł 73
52. Ji jegody, jegodźiny 74
53. Już wychodzë matulëńko 75
54. Już za stoły zasádzajó 76
55. Kedym já źéła 77
56. Lećały gąsëńky 78
57. Ła ty pańe młody 79
58. Ła ty ptásku kręgólásku 80
59. Ła w Kadźidle 81
60. Łoj, béłyć tam kartofle 82
61. Łoj, co jéj 83
62. Łoj, Jónku, mój Jónku 84
63. Łozëńély mńe 85
64. Mamo moja, mamo 86
65. Moja dźéwcyno 87
66. Moja mamo 88
67. Moje druhënky kochane 89
68. Na ślubźe bélym 90
69. Ńe będë śë rajół 91
70. Ńech Jezus Chrystus 92
71. Pańe muzykanće 93
72. Po cóześ śë tak młodo łozëńół 94
73. Po cóześta kawalérzy przyśly 95
74 Po cóześta kawalérzy przyśly / 2 96
18
75. Przelećáł gołąbek 97

76. Przy dolyńe rzécka płyńe 98
77 Przyjechalym do was 99 .
78. Przypatrzta śë starzy 100
79. Rodźice moje 101
80. Roztocéła nadobná Maryśa 102
81. Śadáj, ńe gádáj 103
82. W śëńi dół 104
83. Wysła z kośćółecka 105
84. Źidźáłëm ćë, dźéwcyno 106
III. Relygyjne
a/ Kolędy ji pastóráłky
85. Kedy król Heród królowáł 107

86 Ło, Jezuśe 108
87. Mesyjás przysed 109
88. Mój Maćeju 110
89. Pasły śë łowce 111
90. Pastuskoźe, braćá ńily 112
91. Powstóń Dáźidźe 113
92. Przy łónéj dolyńe 114
93. Przyskocë já do téj sopy 115
94. Scęślywe Betlejëm 116
95. Śano jek lylyjá 118
96 W Betlejëm, sławnëm ńeśće 120
97. W dźëń Bozégo Narodzëńá 121
98. Zagrzńała, runëna 122
19
b/ Źelgopostne ji pogrzebowe
99 Barbaro Śwętá 123

100. Bądź ńi lytośćéw 124
101. Jest drábźina do ńeba 125
102. Już dobranoc 126
103. Łach, mój Jezu 127
104. Na smętárzu ńęskać będë 128
105. Scęślywy, chto sobźe 129
106. Śńértelny młot 130
107. Zaźitáj krzyzu 131
108. Zmerły cłoźece 132
IV. D ź e ć ę c e / zabáwowe, przyśpśéwky
109. Depce kóńik 133

110. Gdźe turóń chodźi 134
111. Gráj grácyku 135
112. Kle, kle, kle, boćóńe 136
113. Kurpśe ładńe grajó 137
114. Ła jek ze śë ty más 138
115. Ła tam w boru 139
116. Ła w Kurpśoskéj Pyscy 140
117. Łoj, Jóńe, Jóńe 141
118. Łubogá wdowuśa 142
119. Łuźijë źónusky 143
120. Na łąkach, na polach 144
121. Ńáłëm já ptáska 145
122. Pańe Boze zapłać 146
123. Przelećáł ptásecek 147
20
124. Stary ńedźwédź 148

125. Tańcujze dźéwcyno 149
126. Wysła burzycka 150
127. Zápust jadźe drogó 151
V. Z o ł ń é r s k e
128. Do pśątégo pułku 152
129. Jekëm jecháł z komëndy 153
130. Ła tam w leśe 154
131. Łoj ji w polu jeźoro 155
132. Marś, Polácy 156
133. Ńe zalécáj śë 157
134. Ńe załuj buźi 158
135. Po długéj ńewoly 159
136. Pod Kańëńcëm 160
137. Rekruće, rekruće 161
138. Setëm já, setëm 162
139. Smutná źérzba 164
140. Stoji w polu krzyz 165
141. Traśół łułan, traśół 166
142. Za górańi, za lasańi 167
143. Zawodzó dzwóny 168
144. Zołńérz ći já zołńérz
VI. J ë n n e
145. Béłam já łu mamy 170

146. Cëmu kalyno w dole stojis 171
147. Céranecka ńe pták 172
21
148. Cóz będë robźéła 173

149. Dobró já matkë ńała 174
150. Dozëńim zytka 175
151. Dźéwcáky moje 176
152. Gdźe śë wybźérás 177
153. Jekëm béła pannó 178
154. Jekëm jecháł 179
155. Jest bez pole stecka 180
156. Ji wyjecháł pan starosta 181
157. Już słónecko zachodźi 182
158. Kukáwëńka kuká 183
159. Kłáńómy śę tobźe 184
160. Leć pśeśńi nasá 185
161. Ła já z młodéch lát 186
162. Ło cëm dźéwce 187
163. Łoj ty do ńéj ńe chodź 188
164. Łoj, bźeda, bźeda 189
165. Łoj, jesceć já 190
166. Łoj, kedy já wyjdë 191
167. Łoj śano, śano 192
168. Łu jeźorecka 193
169. Łura, gąsëńky 194
170. Máće dźádku grośik 195
171. Modre łocka 196
172. Moja mamo kup ńi kóńa 197
173. Mój Bozes 198
174. My, lud kurpśosky 199
175. Myślys ty, Jaśëńku 200
176. Ńałam bukét 201
177. Na łobźérskëm polu 202
22
178. Ńe łoráł, ńi já śáł 203

179. Ńe spodobá śë 204
180. Pod borëm, pod borëm 205
181. Posła na zábawë 206
182. Skowrónek śpśéwá 207
183. Sła dźéwcyna 208
184. Śédëm kóńi Jaśul ńáł 209
185 Tam za górańi 210
186. Tatulu, matulu 211
187. Trępnón kóńik, trępnón 212
188. Tutaj jest nas kráj 213
189. Ty chłopcyku spod Rzekuńá 214
190. W kadźidlëńskëm boru 215
191. W Mysëńeckéj Puscy 216
192. W stodole śwytá 217
193. Wsyscy przyjechaly 218
194. Z pońédźałku na śwęto 219
195. Z tamtéj stróny śwata 220
196. Zasło słónko, zasło 221
197. Zebym já źedźáł 222
198. Zegnóm ćë, łojce 223
199. Źelóná konopka 224
200. Źelóná rutka 225
Źródła pieśni zamieszczonych w Śpiewniku 226

Inne publikacje muzyczne / płyty, kasety,
filmy / z pieśniami kurpiowskimi 227
Dotychczasowe publikacje Związku
Kurpiów 229
Od wydawcy
Jakich chcemy Kurpi? Czy chcemy Kurpi jako regionu
już tylko z nazwy? Czy chcemy Kurpi, co prawda z bogatą
historią, i bogatą, ale już nieistniejąca kulturą? Czy chcemy
Kurpi bez odrębności regionalnej, regionu jakich obok nas
wiele? Czy chcemy Kurpi - regionu prawie martwego, który
ktoś za 100, może 200 lat będzie ożywiał jak Galindię czy
Jaćwież?
Czy może wolałbyś region z żywą, zachowaną mową
kurpiowską? Czy wolałbyś region, którego mieszkańcy w
ważnych świętach uczestniczą powszechnie w strojach
ludowych? Czy chcesz regionu, gdzie już w przedszkolu uczą
dumy z kurpiowskiej ziemi rodzinnej? Czy chcesz regionu nie
tylko z chlubną historią i niepowtarzalną kulturą, ale także
nowoczesnego i zamożnego?
Jeśli bliższa jest Ci pozytywna odpowiedź na drugą
część pytań, łatwiej zrozumiesz działania powstałego w 1996
roku Związku Kurpiów. Zrozumiesz znaczenie uratowania od
zniszczenia poprzez wydanie na podstawie rękopisów
ks. Władysława Skierkowskiego z lat 1914 - 1939 trzytomowej
Puszczy Kurpiowskiej w pieśni. Zrozumiesz pierwsze po
kilkudziesięciu latach wydania dzieł o Kurpiach Ludwika
Krzywickiego i Adama Chętnika. Zrozumiesz zebranie
i wydanie drukiem legend i podań kurpiowskich. Zrozumiesz
starania i współpracę z prof. Jerzym Rubachem nad
stworzeniem podstaw pisowni, gramatyki i słownika dialektu
kurpiowskiego. Zrozumiesz także cel i sens wydania tego
śpiewnika, tworzonego przy pomocy wielu znawców muzyki
kurpiowskiej w regionie, śpiewnika, który zawiera
najwartościowsze nasze pieśni i piosenki. Zrozumiesz sens
wydawania śpiewnika, w którym słowa utworów zapisano
wg reguł pisowni dialektu kurpiowskiego, całkiem niedawno
4
ogłoszonych przez prof. Jerzego Rubacha.

Jakich chcesz Kurpi? Jakie będą Kurpie za lat pięć,
dziesięć, pięćdziesiąt?
To wszystko zależy najbardziej od nas samych. Także
od Ciebie, w jaki sposób odpowiesz.
Jestem przecież nie działaczem regionalnym ani
politycznym, a normalnym mieszkańcem tej ziemi: inżynierem,
właścicielem sklepu, rolnikiem, nauczycielem matematyki?
Ano, trzeba te Kurpie zacząć kochać, i to nie słowem a bardziej
czynem, choćby najmniejszym. Ot, choćby naucz się kilku
pieśni, tych, które najbardziej Ci się podobają. Przestudiuj
zasady pisowni kurpiowskiej. Spróbuj coś napisać po
kurpiowsku, może swoje nazwisko i imię.
Wielu chciałoby mieszkać w tak cudownej krainie, jaką
są Kurpie, w krainie, która, cytując Dariusza Łukaszewskiego z
Kadzidła, naprawdę Panu Bogu się udała, w krainie o tak
chlubnej historii, bogatej i żywej kulturze. Mamy szczęście być
mieszkańcami tego cudownego regionu, tej cudownej krainy,
naszej krainy. Baczmy, abyśmy nie stracili naszej Ziemi
Obiecanej, naszej Ziemi Ojczystej, Ziemi naszych Ojców,
Dziadów i Pradziadów. Niech śpiewnik ten uczy jeszcze
bardziej doceniać i kochać Tę Ziemię, dla Niej pracować,
jeszcze bardziej Ją szanować.
Mirosław Grzyb
Prezes Związku Kurpiów
Od redakcji
Niniejszy Śpiewnik zawiera 200 pieśni i przyśpiewek
będących w repertuarze kurpiowskich wykonawców –
zespołów folklorystycznych i solistów. Zdecydowana
większość tych utworów ma rodowód kurpiowski ale znajdują
się także wątki ogólnomazowieckie i ogólnopolskie.
O zamieszczeniu w tym zbiorze zadecydowała ich
popularność a także oryginalność tekstów i melodii. Źródłem
większości utworów jest Puszcza kurpiowska w pieśni1
opublikowana na podstawie rękopisów Ks. Władysława
Skierkowskiego a także inne publikacje, w tym nagrania
fonograficzne kurpiowskich solistów i zespołów
folklorystycznych (patrz „ Źródła pieśni” str.....).
W doborze pieśni wykorzystano sugestie wybitnych
wykonawców pieśni kurpiowskich, instruktorów kurpiowskich
zespołów folklorystycznych, regionalistów, między innymi:
Apolonii Nowak, Stanisława Sieruty, Elżbiety Kaszni, Henryka
Kuleszy, Henryka Ćwintala, Witolda Krukowskiego, Witolda
Kuczyńskiego, Ireny Górskiej, Mirosława Grzyba, Jerzego
Waszkiewicza, Tadeusza Greca, Pawła Łaszczycha i Leszka
Czyża.
Dla ułatwienia korzystania ze zbioru wyodrębniono 6
grup pieśni, a mianowicie:
I. pieśni leśne
II. weselne, zalotne
III. religijne
(a) kolędy i pastorałki
1 Puszcza kurpiowska w pieśni na podstawie rękopisów Ks. Władysława

Skierkowskiego pod red. H. Gadomskiego, Związek Kurpiów,
Ostrołęka t. I – 1997, t. II – 2000, t. III – 2003
6
(b) wielkopostne i pogrzebowe

IV. dziecięce (zabawowe, przyśpiewki )
V. żołnierskie
VI. inne
Tytuły grup pieśni od II do V informują ogólnie o
zawartości i tematyce pieśni tam zamieszczonych. Krótkiego
komentarza natomiast wymaga tytuł grupy I - „Pieśni leśne”.
Nazwę „pieśni leśne” nadali sami Kurpie pieśniom, które
cechuje: wolne tempo, ozdobna melodia (liczne mordenty),
zmienne metrum, inne skale niż dur – moll (także pentatonika).
Wykonywane są z dużym natężeniem głosu i tak „ coby echo
odpoziedało” Efektem takiego wykonania bywa świadoma
utrata ostatniej sylaby na końcu frazy melodycznej. Tę manierę
wykonawczą etnomuzykologia współczesna nazywa apokopą
(z grec. apokopé – odcinać). Wymienione wyżej cechy pieśni
leśnych zawierają niektóre pieśni zamieszczone w grupie
„ pieśni wielkopostne i pogrzebowe” a także w grupie VI –
„inne”.
Korzystając ze Śpiewnika trzeba mieć świadomość, że
cechą muzyki ludowej, a w szczególności ludowej pieśni, jest
jej wariantowość. Dlatego też przy każdym utworze
zamieszczono metryczkę informującą o wykonawcy, miejscu i
czasie funkcjonowania wariantu.
Mowa kurpiowska, mowa pieśni kurpiowskiej,
nazywana różnie: dialektem, gwarą, językiem - tak naturalna
dla mieszkańców Puszczy Zielonej, różniąca się wyraźnie od
literackiego języka polskiego, z charakterystycznymi głoskami,
których brak w języku polskim, inną gramatyką, oryginalnym
słownictwem - nie miała dotychczas opracowanego systemu
pisowni. Wszyscy, poczynając od ks. Władysława
Skierkowskiego i Adama Chetnika, którzy próbowali zapisać
mowę Kurpiów znakami powszechnie używanymi w języku
7
polskim, stawali przed problemem nie do rozwiązania. Dopiero

w 2010 roku prof. Jerzy Rubach po przeprowadzeniu
kilkuletnich badań i korzystając ze swoich doświadczeń
międzynarodowych w pracy nad różnymi językami, opracował
i opublikował system pisowni dialektu kurpiowskiego.
Śpiewnik przekazywany czytelnikowi jest jedną z pierwszych
prac, w której teksty zapisano w oparciu o wydane Zasady
pisowni kurpiowskiego dialektu literackiego2 prof. Jerzego
Rubacha.
Ze względu na to, że system pisowni dialektu kurpiowskiego
publicznie zaprezentowano zaledwie kilka miesięcy temu,
czujemy się w obowiązku przedstawić poniżej podstawowe
jego zasady. Osobom znającym dialekt kurpiowski nie
powinny przysporzyć one trudności. Innym – mamy nadzieję –
ułatwią one nauczenie się dialektu kurpiowskiego w mowie i
piśmie. Zainteresowanych szczegółami i uzasadnieniami
odsyłamy do cytowanej pracy prof. Jerzego Rubacha.
Henryk Gadomski
2 Jerzy Rubach – Zasady pisowni kurpiowskiego dialektu literackiego,

Muzeum Kultury Kurpiowskiej i Związek Kurpiów, Ostrołęka, 2009
Dialekt kurpiowski - zasady wymowy i
pisowni
1. Mazurzenie
W dialekcie kurpiowskim nie ma głosek sz, cz, ż, dż.

Ogólnopolskie cz jest zastępowane przez c, dż przez dz, sz
najczęściej przez s, rzadziej przez ś, ż najczęściej przez z,
rzadziej przez ź.
Przykłady: język ogólnopolski dialekt kurpiowski
czytać cytać
deszcz desc
żyto zyto
żaba zaba
drożdże drozdze
2. Pisownia głosek protetycznych
W dialekcie kurpiowskim wyrazy ogólnopolskie zaczynające

się od i poprzedzane są literą j, a wyrazy zaczynające się od
u, o, a literą ł.
izba jϊzba
urok łurok
on łón
ale łale
3. Pisownia spółgłosek miękkich
Głoski miękkie ś, ź, ć, dź, ń zapisywane są zawsze jednakowo

jako ś, ź, ć, dź, ń, niezależnie od kontekstu, w którym
9
występują.
siano śano
ciebie ćebźe
dziad dźåd
niańka ńańka
4. Kurpiowskie odpowiedniki głosek miękkich

wargowych
język ogólnopolski dialekt kurpiowski

p’3 pies pś pśes
b’ bicz bź bżϊc
f’ figura ś śϊgóra
w’ widok ź źϊdok
m’ mieszkanie ń ńéskańe
Spółgłoski wargowe p, b, f, w, m są miękkie, jeżeli po

nich znajduje się litera i w pisowni ogólnopolskiej.
5. W dialekcie kurpiowskim pojawiają się cztery

samogłoski, nie występujące w literackim języku
polskim:
- Éé , nazywane e-kreskowanym, wymawia się jako głoskę

pośrednią pomiędzy ogólnopolskim e a y. Przykłady: téz,
kobźéta, krésky. Nie ma prostej reguły na występowanie
litery é.
− Ëë , nazywane ‘szwa’, wymawia się jako głoskę
pośrednią pomiędzy ogólnopolskim y a głoską a.
3 apostrof ’ oznacza miękkość.

10
Przykłady: tën, poźëm, śë.

Literę ë pisze się zamiast ogólnopolskiego e, jeżeli znajduje
się ono przed m, n lub ń.
Na końcu wyrazu zamiast ogólnopolskiego ę, piszemy zawsze
ë.
- Å å , którą wymawia się jako tylne a. Nazywamy ją a-
tylnym. Przykłady: mås, dåj, gråbta. Nie ma prostej zasady,
gdzie piszemy i wymawiamy a-przednie a gdzie a-tylne. Prof.
Jerzy Rubach dopuszcza zastępowanie znaku Å å w
wydawnictwach muzycznych w tekstach pieśni znakiem Á á.
Tak też uczyniono w niniejszej pracy. -
Ϊ ϊ , którą wymawia się jako głoskę pośrednią pomiędzy
ogólnopolskim i a kurpiowskim y.
Literę ї pisze się regularnie po literach ś, ź, ć, dź, ń oraz j.
Zaznaczyć trzeba, że w kurpiowskim nie występuje głoska o
brzmieniu takim jak ogólnopolskie i.
Przykłady: śϊlny, źϊdać, ćϊcho. Prof. Jerzy Rubach dopuszcza
zastępowanie znaku Ϊ ϊ w wydawnictwie muzycznym w
tekstach pieśni znakiem I i. Tak też uczyniono w niniejszej
pracy.
6. Głoski występujące w języku polskim, ale

mające w dialekcie kurpiowskim inną wymowę
- Literę y w pisowni kurpiowskiej wymawia się jako głoskę

pośrednią pomiędzy ogólnopolskim y a i, choć jest ona
bliższa ogólnopolskiemu y. Przykłady: zyć, byk, brycka
W kurpiowskim pisze się y tam, gdzie występuje y w języku
11
ogólnopolskim oraz zamiast ogólnopolskiego i po literach l, k,

g, ch, h. Przykłady: lypa, kyj, żϊlky.
- Literę a w pisowni kurpiowskiej wymawia się jako przednie
a. Dlatego nazywamy je a-przednim. Przykłady: droga, tata,
Marta
- Literę ó, nazywaną o-kreskowanym w pisowni
kurpiowskiej wymawia się jako głoskę pośrednią
pomiędzy ogólnopolskim o a u. Przykłady: równo, jadó,
móźó. Nie ma jakiejś generalnej reguły, że tam gdzie
mamy ogólnopolskie ó, występuje kurpiowskie ó, ale
przed m, n oraz ń zamiast ogólnopolskiego o zawsze
występuje ó. Przykłady: dóm, kóń, sóm.
− Litery ę i ą pokazują,że wymowa głosek może
odbiegać od ich pisowni. Po kurpiowsku piszemy ę i ą w
zasadzie tam, gdzie występują one w języku
ogólnopolskim. Jednak choć po kurpiowsku piszemy pręt,
tędy - wymawiamy te wyrazy jako prënt, tëndy.
Na końcu wyrazu zamiast ogólnopolskiego ę piszemy ë, a
zamiast ą – piszemy ó. Przykłady: robźë,łorzë, kupujó,
łąkó.
Generalnie - inna jest w kurpiowskim wymowa ę i ą niż w
języku polskim. Litery ę i ą wymawia się jako nosowe ë w
przypadku ę i jako nosowe ó w przypadku ą.
- głoski k i g w kurpiowskim są zawsze wymawiane i pisane
jako twarde, np. kedy, węgel,
12
7. Głoski mające w dialekcie kurpiowskim taką

samą lub zbliżoną wymowę jak w języku
polskim
- Literę e, nazywane e-zwykłym, w pisowni kurpiowskiej
wymawia się tak jak literę e w pisowni ogólnopolskiej.
np. piszemy deska – wymawiamy deska.
- Literę u w pisowni kurpiowskiej wymawia się tak jak literę u
w pisowni ogólnopolskiej np. piszemy kura – wymawiamy
kura, piszemy luty – wymawiamy luty. Trudność polega na
tym, że nie we wszystkich wyrazach ogólnopolskiemu u
odpowiada kurpiowskie u.
- Literę o, nazywaną o-zwykłym, w dialekcie kurpiowskim
wymawiamy podobnie jak w języku polskim, np.: kot.
- Literę rz w dialekcie kurpiowskim pisze się i wymawia tak
jak w języku ogólnopolskim. Przykłady: rzéka, purzycka,
krzåky. Ze względu na to, że w dialekcie kurpiowskim
występuje tylko rz, a ogólnopolskie ż wymawiane jest jako z
lub ź, Kurpie nie mają problemu, gdzie zapisac ż a gdzie rz.
Jeśli słyszą głoskę rz (ż), zawsze jest ona pisana przez rz.
- Jedynym prawidłowym zapisem głoski j jest litera j. Tam,
gdzie słyszymy j, piszemy także j.
Przykłady: jek, jabko, jedzëńe, ale też uwaga: djåbół,
Holandjå,
- Ch i h wymawia się i pisze jak w języku ogólnopolskim.
8. Spółgłoski dźwięczne b, w, d, z, dz, rz, ź, dź, g na

końcu wyrazu są wymawiane tak jak w języku polskim
bezdźwięcznie, czyli
jako p, f, t, s, c, sz, ś, ć, k
Pisane są tak jak w języku polskim - jako dźwięczne np.
13
piszemy dąb – choć wymawiamy dąp

piszemy lew – choć wymawiamy lef itd.
9. Ubezdźwięcznianie w czasie przeszłym
W kurpiowskich odpowiednikach ogólnopolskich

czasowników typu mógł, mogłem, mogłeś piszemy literę
oznaczającą spółgłoskę bezdźwięczną,
a więc mók, mókëm, mókeś.
10. Inne uwagi.
Obok zasad, reguł przedstawionych wyżej, dialekt kurpiowski

na swoim obszarze występowania posiada także pewne
geograficzne zróżnicowanie w wymowie. Nie wdając się w
szczegóły, nie zdziwmy się, że choć np. słowo zęby zapisujemy
zęby, możemy je usłyszeć nie tylko jako zëmby lecz także jako
zamby. Podobnie, choć słowo chłopak piszemy chłopåk,
możemy je usłyszeć jako chłopak lub chłopok. Tak już na
Kurpiach jest. Tak jest i na całym świecie, gdzie nie masz
dialektu czy języka, który byłby w 100% na danym obszarze
jednolity.
Na podstawie: Jerzy Rubach – Zasady pisowni kurpiowskiego

dialektu literackiego, Muzeum Kultury Kurpiowskiej
i Związek Kurpiów, Ostrołęka, 2009
zredagowali:
Mirosław Grzyb, Tadeusz Grec
23
I. PŚEŚŃE LEŚNE
1. Bźicëm kóńa, bźicëm
wolno śpiew: Stanisław Sieruta z Olszyn, 2003
transkr.: Henryk Gadomski
1. Bźi- cëm kó - - ńa, bźi- cëm,
bźi- cëm lej- co- wé - go.
Ńech łón śë pśil- nu- je,
ńech łón śë pśil- nu- je
goś- ćëń- ca bźi- té- go.
2. Gośćëńec łubźity ji łutorowany,

Do mojéj dźéwcyny, do mojéj jedynéj,
Do mojéj kochanëj.
24
2. Cas do dómu
śpiew: Piotr Puławski z Kadzidła, 1964
wolno transkr.: Henryk Gadomski
1. Cas do dó- mu dźé- wecko,
bo juz za- sło słó- ne - - - cko.
Ła já so- bźe my- ślë -, ze śë jesce
wy- śpśë, jesce do dńa da- le - - - cko.
2. Jesce kury ńe pśały,

Ludźe móźó, dźëń bźáły.
/: Moja kochańica, má ruńane lyca,
Za jënnëńi wędruje. :/
3. Jesce psy ńe scekały,

Ludźe móźó, dźëń bźáły.
/: Ła já sobźe myślë, ze śë jesce wyśpśë,
Jesce do dńa dalecko. :/
25
3. Cëmuś smutny młody Kurpśu

śpiew: Stanisław Sieruta z Olszyn, 2009 r.
1. Cë- muś smu - tny mło- dy Ku - rpśu,
cë- mu blé - dńe twoja twárz ? Ty ło le- śe
ćą- gle ma - rzys, ty las tylo w sér- cu más.
2. Já ło leśe ćągle marzë,

Bo já w leśe pragnë zyć.
Carske włádze mńe śćigajó,
Musë śë przed ńëńi kryć.
3. Nędza z domu mńe wygnała,
Los mńe rzućół ńędzy was.
Śpśéwać tutaj ńi móm komu,
Suńi ńi rodźinny las.
4. Tam łostała w domu matka,
Śtéréch braći, śostry dwa,
Tam spędźółëm młode lata,
Do ńéch ńi śë sérce rźe.
5. Ła gdy błyśńe dźëń wolnośći,
Wrócë tam, do lasu sóm.
Ji zbudujë w leśe chatkë,
Będë śë leśńicëm cół.
6. Na téj chatce w ćëmnëm boru,
Wyrzéźbźë kurpśosky styl.
Bo Kurpś w leśe łurodźół śë,
Ji łón z lasu tylo zół.
7. Cëmuś smutny młody Kurpśu,
Cëmu blédne twoja twárz ?
Bo ło leśe ćągle marzys,
Bo las tylo w sércu más.
26
4. Cyja to dźéwcyna
wolno śpiew: 59 l. Marianna Zapert z Czarni, 1928 r.
transkr.: Ks. Władysław Skierkowski
1. Cy- ja to dźé- wcyna
pśę- kńe za- śpśé- wa- ła,
mo- jë- mu sér- - co - źu
ćę- zá- ru do- da- ła.
2. Ćęzáru, ćęzáru, ńe mogë go znośéć,

Muśis më dźéwcyno, jesce ráz przeprośéć.
3. Já ćë ńe gńéwała, przeprásać ńe będë,
Móm w Bogu nádźejë, ze já twojó będë.
27
5. Descyk padá
wolno śpiew: 25 l. Marysia z Czarnotrzewia, 1928 r.
1. De-scyk pa - dá, ro- sa śa- dá
po dro- bnéjbrze- źi- ńe. Ko- cháj ze mńe,
mój Ja- śu- lu, scé- rze -, ńezdra- dly- źe.
2. Scérze, scérze, ńe zdradlyźe,

Źidźi Bóg na ńebźe.
Bodáj mój kóń syjë złómáł,
Jadący do ćebźe.
3. Jek wyjecháł, tak wyjecháł

Na rozstajne drogy.
Kóńicek pád, złómáł
Jónek łobźe nogy.
28
6. Dwa sérduska
wolno śpiew: 25 l. Marysia z Czarnotrzewia, 1928 r
Dwa sér- du- ska, śté- ry ło- cy,
dwa sér- du- ska, śté- ry ło- cy -, co cho- dźé- ły
do mńe w nocy, co cho- dźé- ły do mńe w nocy.
2. /: Łojca, mamë trza obmańéć, :/

/: Ji dźéwcynë łodprowadźéć. :/
3. /: Łodprowadźół do lescyny
/: Tam stojely trzy godźiny. :/
4. /: Trzy godźiny, trzy kwadranse, :/
/: Łaz te dźéwce skłádá ręce. :/
5. /: Łoj, zeby ne tën lásecek, :/
/: To ńáłbym já twój źónecek. :/
6. /: Po lásecku zëm chodźéła, :/
/: Ji źonusek swój straćéła. ;/
29
7. Gdźe já jadë
śpiew: Maria Gadomska z Tatar, 1975
wolno transkr. Henryk Gadomski
1. Gdźe já ja - dë -, to já ja- dë,
kó- ńe jiść ńe chcó. Jek za- wró - cë
do náj- ńi- lséj, same ńi po-
le- có.
2. Przylećały w podwórecko,
Same łustały:
Nájńilejsá w łokńe stoji,
Bo jó poznały.
30
8. Hej, z góry, z góry

wolno śpiew: Apolonia Nowak z Kadzidła, 1995
1. Hej, z gó - ry z gó- ry
Do méj dźé - wcyny,
kó- ńi - ku bu- ry prze- bźé - ráj

do méj je - dy- néj z mo- drë - ńi
nó- zecka- ńi.

ło- cec- ka- ńi.
2. Siwy kóń zarzáł, nowy dwór zadrzáł,

Dźéwcyna łusłysała.
Łoj jadźe, jadźe, mój kochanecek,
Chtórnégóm wyglądała.
3. Hej, jadźe, jadźe w ślubnéj paradźe,
Przy źelónéj dąbroźe.
Rozpuśćół cugle, rozpuśćół złote,
Kóńikoźu na głoźe.
4. Łoj ńe zál ći téch złotéch cugly,
Cóm je ńisko rozpuśćół.
Tylo ńi ćë zál, dźéwcyno moja,
Zëm ćë marńe łopuśćół.
31
9. Hola, byśky, hola

zapis tekstu: Ks. Władysław Skierkowski, 1931 r.
1. Ho- la, byś- ky hola, wsystke ło- śëm
z pola. Hej, hej ! by- śul- ky moje,
wsystke ło- śëm.

2. Jidź ty, byśku pśérsy, coś przegrywáł dźérsy.
Hej, hej byśulky moje, wsystke łośëm.
3. Jidź ty byśku drugi na karcmárky długy.
Hej, hej ...
4. Jidź ty, byśku trzeći, chleba płacó dźeći.
Hej, hej ...
5. Jidź ty, byśku cwárty, coś przegrywáł w karty.
Hej, hej ...
6. Jidź ty, byśku pśąty, bźedy pełne kąty.
Hej, hej ...
7. Jidź ty, byśku sósty, coś wypłácáł śostry.
Hej, hej ...
8. Jidź ty, byśku śódmy, bo ćë tamte bodły.
Hej, hej ...
9. Jidź ty, byśku łósmy, gdźe ji tamte posły.
Hej, hej ...
32
10. Jechaly panoźe

śpiew: 18 l. Marianna Zapert z Czarni, 1928 r.
wolno transkr.: Ks. Władysław Skierkowski
1. Je- cha- ly pa - no- źe,
przez las, przez Wól- kowe. Zna - le- źly
dźé - wcy - në śe- dzą- có przy drodze.
2. Ji pytajó śë jéj, z keláś ty, dźéwecko ?

/; Jaśëńek wylećáł: moja kochanecka. :/
3. Ło moje panoźe, łoddájćez ńi zaráz,
/: Bo já téj dźéwcyny na drodze ńe znaláz. :/
4. Tylom já jó znaláz łu sołtysa w ganku,
/: Co ńi wyjaźéła w lylyjowëm źónku. :/
5. Śiwá gąska, śiwá, śiwá ji śodłatá,
/: Wźónbym ćë, dźéwcyno, łaleś ńe bogatá. :/
6. Wźónbym ćë dźéwcyno, sóm Pan Jezus źidźi,
/: Łale moja matka ćebźe ńenáźidźi. :/
7. Śiwá gąska, śiwá, łopuśćéła skrzydła,
/: Przez ludzke języky dźéwcyna łobrzydła. :/
8. Gąsky moje, gąsky, co będźeta jadły,
/: Kedy na kalyńe lystecky łopadły. :/
9. Lystecky łopadły, jegody łoblecó,
/: Ła moje gąsëńky za morze polecó. :/
33
11. Jek já setëm

1. Jek já se- tëm

Ło- na sta- ła -,
łod swo- jéj dźe - wcyny, śwé- ćáł kśę- zyc
ło- kën- këm pa - trza- ła,
wy- so - - ko.
cym já łu- set
da- le- ko.
2. Ła já łuset na staje, na dwoje,

Łona za mnó wołała:
Powróć, powróć, ło, kochańe moje,
Za cóm ćë rozgńéwała.
3. Rozgńéwałaś mńe, moja dźéwcyno,
Rozgńéwałaś dlátégo,
Jek já bółëm pod twojëm łokënkëm,
Toś ty ńała jënségo.
4. Ńe łuwázáj, ło mój Jaśulecku,
Ńe łuwázáj na ńégo.
Mogłam já ńéć wcoraj łośëmnástu,
Ćebźe kochóm jednégo.
34
12. Kąpała śë Kaśa w morzu

śpiew: Marysia Orzechowska z Baranowa, 1931 r.
1. Ką- pa- ła śë Ka- śa w mo - rzu,
ką- pa- ła śë Ka- śa w mo - rzu, pa- sła by- źul-
ky we zbo- zu, pa- sła by- źul - ky we zbo- zu.
2. /: Pasła, pasła, ńe wrácała, :/

/: Bo śë Jaśa spodźéwała. :/
3. /: Jidźe Jaśëńko z kośćoła, :/
/: Ty, Kaśëńko, bywáj zdrowá. :/
4. /: Ty, Kaśëńko, z cárnéj roly, ;/
/: Ty ńi poźédz, co ćë boly. :/
5. /: Ńic ńe boly, tylo głowa, :/
/: Łod pśiwëńka będźe zdrowá. :/
6. /: Łod pśiwëńka, łod ćëmnégo, :/
/: Łod kylyska, choc jednégo. :/
7. /: Ty, Kaśëńko, łukochaná, :/
/: Kocháłbym ćë, łaleś małá. :/
8. /: Takáś małá, jek łućinek, :/
/: Já ńe kochóm takéch dźéwek. :/
9. /: Chocëm małá, łale grubá, :/
/: Łurosnë ći jek ji drugá. :/
35
13. Kedym já set

śpiew: 17 l. dziewczyny z Czarni, 1928 r.
wolno
1. Ke- dym já set ko- ło dwora -,
ko- ło je - dné - go, łu - sły- sá- łëm
płac dŜé- wcyny Ŝón- ka swo - jé -
go.
2. Cego płaces, lamëntujes, cy ći źónka zál ?

Ła cegóześ ńe płakała, jekëm ći go bráł.
3. Ńe płakałam, Jaśëńecku, jekeś ńi go bráł,
Boś ńi zará łobźecywáł, ze mńe będźes chćáł.
4. Ła teráz śë paradujes z mojëm źóneckëm,
Ła já musë teráz płakać z tëm małëm dźeckëm.
36
14. Leć głośe po rośe

śpiew: 19 l. dziewczyna z Łysych, 1915 r.
wolno
1. Leć gło- śe po ro- - - śe
do Jón- ka mo- jé - go.
Ńech łón ńe przy- jé- zdzá,
ńech łón ńe przy- jé- zdzá,
bo já móm jën- sé - - go.
2. Ńech łón ńe przyjézdzá, kóńików ńe trudźi,

/: Jeśly mńe ne źerzá, :/ ńech śë spytá ludźi.
3. Ńech śë téch ńe pytá, co ło mńe ńe źedzó.
/: Ńech śë téch zapytá :/, co kele mńe śedzó.
4. Ludźe moje, ludźe, by to práwda béła.
/: Łazeby dźéwcyna,:/ te słowa móźéła.
5. Móźéła, móźéła, jesce śë bozéła,
/: Pódë za dworáka :/, ńe będë robźéła.
6. Posła za dworáka ji robźéć muśała.
/: Łoj, bodáj já béła, :/ dworáka ńe znała.
37
15. Lećały zóráźe

wolno śpiew: 20 l. Rozalia Kobus z Niedźwiedzia, 1928 r.
1. Le- ća- ły zó- rá- źe, krzy- ca - ły: mój
Bo - ze. Ka- ly- na z je- wo- rëm
roz - stać śë ńe moze.
2. Kalyna z jeworëm rozstać śë ńe chćała,

Ła já z Jaśuleckëm rozstać śë muśała.
3. Kalyna z jeworëm rozstać śë ńe moze,

Ła já śë rozstała, łach mój mocny Boze.
38
16. Lećały zóráźe / 2 /

wolno śpiew: Regina Warych z Czarni, 1930 r.
1. Le- ća- ły zó- rá- źe bez pola krzy-
cą - cy. Spo- tka- ły dźé- wcy- në
na drodze sto- ją- cy.
2. Ńe płac dźéwcë, ńe płac,

Będźes ze ty moja.
Przyźozë jabłusko
Z tureckégo dwora.
3. Przyźozë jabłusko
Rozkrojë je na krzyz.
Cëmu ty, dźéwcyno
Krzywo na mńe patrzys.
39
17. Ła, chtóz tam puká

wolno śpiew; 38 l. Marysia z Majdanu, 1916 r.
1. Ła, chtóz tam pu- ká,

Na- sa Ma- ry- śa
w kó- morze łu- ká. Wy- sła na ji- zbë,

matu- ly su- ká.
rą- cky za- łó- ma- ła, ło moja matu- lu
gdźe ześ śë po- dźa- ła.
2. Ła, ty matulu, ty tégo domu,

Pobłogosłáw córkë, jadźe do ślubu.
Ńe wstónë, ńe wstónë, bom jest pochowaná,
Na trzym zómecky jest pozamykaná.
3. Pśérsy zómecek - ze trzech desecek.

Drugy zómecek - zółty pśásecek,
Trzeći zómecek - źelóná murawa,
Ło moja córuśu, jadź do ślubu sama.
40
18. Ła na boru sosna

śpiew: Apolonia Nowak z Kadzidla, 2003 r.
1. Ła, na boru so - sna, wy- so- ko wy -
ro - sła. Wy- da- ła mńe mama za- mąz,
jes- cëm ńe łu - ro- sła.
2. Źelëńó śë lasy, źelëńó śë pola,

Ła kómuz já ćë łostaźë, nájńilejsá moja.
3. Łostaźë ćë tëmu, panu leśńicëmu,
Ła sóm pudë, pudë słuzéć króloźu polskëmu.
41
19. Ła pod borëm

śpiew: 17 l. dziewczyny z Krysiaków, 1928 r.
wolno
Ła pod bo- rëm śi- we kó- ńe.
Ła pod bo- rëm śi- we kó- ńe,
cho- dźwa Ja- śul, cho- dźwa po ńe.
Cho - dźwa Ja- śul -, cho- dźwa po ńe.
2. /: Ńe pudë já, jidź ty sama, :/

/: Já nałozë kóńóm sana. :/
3. /: Ńe będë já wychodźéła, :/
/: By më ńiłość ńe zdradźéła. :/
4. /: Ńiłość ładná, łale zdradná, :/
/: Ńejedná śë panna w to wdá. :/
42
20. Ła pod borëm / 2 /

śpiew: 19 l. kurpianka ze Stanisławowa.
wolno
1. Ła pod bo- rëm dól- ny źe- trek źe- je,
dól- ny źe- trek źe- je, tam dźé- wcy - na
psë- ńi- cëń- kë śe- je, tam dźé- wcy - na
psë- ńi- cëń- kë śe- je.
2. Śała, śała /: ji Boga prośéła, :/

/: Zeby jéj śë psëńicka zrodźéła. :/
3. Jesce Kaśa /: do dómu ńe dosła, :/
/: Juz psëńicka /: wesła ji łurosła. :/
4. Jesce Kaśa /: śńádańe gotuje, :/
/: Juz psëńicka /: wesła ji rosuje. :/
5. Idźze Kaśu /: pod bór, do psëńicky, :/
/: Bo w psëńicy kukáwka má dźeći. :/
6. Kukáwëńko, /: zakukáj na źiśńi, :/
/: Ła wykukáj Jaśa do méj myśly. :/
7. Kukáwëńko /: zakukáj na krusce, :/
/: Ła wykukáj Jaśa na podusce. :/
8. Kukáwëńko /: zakukáj na ślyźe, :/
/: Ła wykukáj Jaśa ńi scęślyźe. :/
43
21. Ła gdźes moje kóńe

śpiew: 20 l. dziewczyna ze Stanisławowa, 1915 r.
1. Ła gdźes moje kó- ńe wró- ne,
ła gdźes moje lej - ce. Ła gdźes mo- já
náj- ńi- léj- sá, łu- lu- bźó- ne sér- ce.
2. Ła gdźes mojá studźënecka,

Com śë w ńéj kąpywáł,
Ła gdźes mojá nájńilejsá,
Com do ńéj chodzywáł.
3. Juz ći moja studźënecka
Prochëm zawalóná.
Juz ći moja kochanecka
Z jënsëm łozëńóná.
4. Juz ći moja studźónecka
Muráwkó zarosła.
Juz ći moja kochanecka
Za jënségo posła.
44
22. Łach mój Boze, Gody jidó

wolno śpiew: 27 l. Ewa Pokora z Charciejbałdy, 1915 r.
1. Łach mój Bo - ze, Go- dy ji dó.
Łach mój Bo- ze, Go- dy ji- dó,

r i t.
wsyscy lu- dźe do dóm ji- dó,

a tempo r i t.
wsy - scy lu - dzie do dóm ji- dó.
2. /: Já śë Godóm ńe radujë, :/
/: Jesce daléj powędrujë. :/
3. /: Ze słuzbecky na słuzbeckë, :/
/:Ńi móm ći já swéj matecky. :/
4. /: Moja mama w grobźe lezy, :/
/: Ła tatula gdźéś poźeźly. :/
5. /: Me rodźice, moje ńily, :/
/: Komuśće mńe łostaźély. :/
6. /: Panu Bogu, moje dźećë. :/
/: Starájze śë zyć na śweće. :/
45
23. Łuwáz mamo ráz

śpiew: 18 l. Marianna Zapert z Czarni, 1928 r.
1. Łu- wáz ma - mo ráz, komu - - có- rkë
dás. Ńe dáj - - ze jéj za byle je- ké- go,
jéj łu - ro - - dy zál.
2. Bo jéj łuroda jék bystrá woda,

Prawe lycko jéj śë zruńëńéło,
Jek pólná róza.
3. Bo pólná róza, ráz do roku kśće.
Ćęzkoć tëmu sércoźu mojëmu,
Chto kogo ńe chce.
4. Ła chto kogo chce, na stróńe stoji,
Skárz go, Boze, łach mój mocny Boze,
Chto na mńe nástoji.
5. Matulu moja, jadó malárze,
Dájćez ńi śë, dájćez namalować,
Choc na papśérze.
6. Malárz maluje, jek rózowy kśát.
Nájładńejsy tën mój Jaśulecek,
Na caluchny śwat.
46
24. Mój śweće

śpiew: Apolonia Nowak z Kadzidła, 1996
bardzo wolno
1. Mójśwe- će -, mój śwe - - će,
cy- já já téz te- rá. Spoj- rzó moje
ło- cy do matu- ly ńe ráz.
2. Spojrzó łóne ńe ráz, ła zapłacó ńe dwa,

Bo já łu matuly béłam sama jedná.
3. Béłam sma jedná, jek rózycka w polu,

Ła teráz mńe ńi ma pozałować kómu.
4. Pozałuje ćebźe sóm Pan Jezus w ńebźe.

Tylo Go proś ło to łubogá śéroto.
47
25. Na Podolu lezy kańëń

wolno Śpiew: 35 l. Antonina Dawid z Obierwi
transkr.: ks. Władysław Skierkowski
1. Na Po- do- lu lezy ka- ńëń.
Na Po- do- lu lezy ka- ńëń, Po- do- ló- nka
śe- dźi na ńëm. Po- do- ló- nka śe- dźi na ńëm.
2. /: Śedźi, śedźi, źónky źije, :/

/: Co łuźije, ręce myje. :/
3. /: Nadjecháł jó Podolëńec: :/
/: Podolónko dáj ńi źëńec. :/
4. /: Ji ło dwa bym ńe stojała, :/
/: Bym śë brata ńe bojała. :/
5. /: Łotruj brata rodzónégo, :/
/: Będźes ńała mńe samégo. :/
6. /:Bylem ńała cëm go łotruć, :/
/: Łotrółabym, Boze łodpuść. :/
7. /: Jidź do sadu źiśńowégo, :/
/: Łukop węza źelónégo. :/
8. /: Ji przyńeś go w fartusecku, :/
/: Ługotujes w garnusecku. :/
9. /: Jidźe braćisek z kośćoła, :/
/: Co gotujes śostro moja ? :/
10. /: Drobne rybky na półńisku, :/
/: To dlá ćebźe, mój braćisku. :/
11. /: Śostro moja, łotrółaś më. :/
/: Ńe, braćisku, łupśółeś śë. :/
12. /: Łotrółaś ty brata swégo, :/
/: Łotrujes ji mńe samégo. :/
13. /: Bratu dzwońó, śostrë kujó, :/
/: Dlá łobojga grób sykujó. :/
48
26. Na polu lypa
wolno śpiew: 50 l. Julianna Kosakowska z Surowego, 1930 r.

1. Na polu lypa, pod ńó
to - pola. Ło- zëń ze - śë
dźé- wcë moje, boć ći ńe - wo-
la.
2. Ńe tak ńewola, jeko potrzeba.

/: Będźëmy śë dorábźaly łoboje chleba. :/
3. Poźédz ze ńi ráz, kómu rąckë dás.
/: Ji tën źónek z bźáłéj rózy, co na głoźe más.
4. Tobźe Jaśulu, tobźe nájńilsy,
/: Jek łuklękńëm na gráduśe w kośćele przy msy. :/
49
27. Ńisko słónko, ńisko

wolno śpiew: Apolonia Nowak z Kadzidła, 2003 r.
1. Ńi- sko słó- nko, ńi - sko,
ńi- sko nad zá- cho- dëm.

rall.
Sto- ja- ła dźé- wcyna, stoja- ła je - dy- ná,

a tempo rall.
w polu za ło- gro - dëm.
2. Ji przylećáł do ńéj łaz zzá morzá ptásek,

/: Ji przyńós jéj przyńós ji przyńós jéj przyńós
Lylyjowy kśátek. :/
3. Lylyjowy kśeće, rozŜijáj śë w leće,

/: Bo juz moja mama, bo juz moja mama
Ńe zyje na śweće. :/
50
28. Poset Jónek łorać

umiarkowanie śpiew: Stanisław Sieruta z Olszyn, 2009 r.
1 Po- set Jó- nek ło- rać, Ka- śa za ńëm
wo- łać: Cy ty já- teś śńá- da- ńe.
Ło moje kocha- ńe, łu- go- tuj śńá-
da- ńe, tylo ło ńic ńe py- táj.
2. Kaśa zabácéła ji tak przemóźéła:

Śéła, Jónek, wołów más ?
Móm já te dwa woły, só kele stodoły,
Taky ze mńe gospodárz.
3. Kaśa popatrzéła ji tak przemóźéła:
Śéła, Jónek, kóńów más ?
Mom já te dwa kóńe, łorzó na zágóńe.
4. Kaśa popatrzyła ji tak przemóźéła:
Śéła, Jónek, krowów más ?
Móm trzy stare krówky, trzy młode jełówky.
5. Kaśa popatrzéła ji tak przemóźéła:
Śéła, Jónek, kosul más ?
Móm jednó parćanó, przez matulë tkanó.
6. Kaśa podumała ji tak śë spytała:
Kogo, Jónek, ty kochás ?
Jek słónko na ńebźe, kochóm, Kaśu, ćebźe.
Taky jestëm gospodárz.
51
29. Poźéwáj źetrecku

śpiew: 17 l. Bronisława Dziekońska z Czarni, 1929 r.
1. Po- źé- wáj źe - tre- cku
po mëm ło- źë- mecku. Jek doj- dźëm do
brze- ga, pó- dźëm do dó- mecku.
2. Poźéwáj źetrecku, poźéj połudńowy,

Wyźéwáj, wyźéwáj myśly z mojéj głowy.
3. Poźéwáj źetrecku, z chtórnéj stróny źejes,
Przyjadź Jaśëńecku, jek zytko zaśejes.
52
30. Słuzéła dźéwcyna

wolno śpiew: Maria Gadomska z Tatar. 1974
1.Słu- zé- ła dźé- wcyna, słu- zé- ła
we dwo- rze. Wy- słu- zé- ła go- łą- be- cka
w téj ćë- mnéj kó- morze - -, kó- morze.
2. Jek go wysłuzéła,
Łokno łuchyléła.
/: Ła gołąbek jéj wylećáł,
Wráz ńe zobácéła. :/
3. Ła jek jéj wylećáł,
To łuśád na dębźe.
/: Ła łona go bardzo prośi:
"Dyźu - mój gołębźe". :/
4. Dyźu, mój gołębźe,
Dyźu, mój dyźëńku.
/: Ła komu ześ mńe zostaźół,
Mój drogy Jaśëńku. :/
53
31. Śiwy kóńik

wolno śpiew: 17 l. Władka z Charciejbałdy, 1922 r.
1.Śi- wy kó- ńik śi- wy, źe- ló-
na łuz- dec- ka, spo- do- ba - ła ńi
śë w téj źo- sce dźé- wecka.
2. Ńe tak ta dźéwecka,
Jeko ji ty sama.
/: Skocéła ji dała
Kóńikoźu śana. :/
3. Kóńikoźu śana,
Kóńikoźu łobrok,
/: Ła mńe Jaśuloźu
Seść podusek pod bok. :/
54
32. Tam, pod borëm

1. Tam, pod bo- rëm śi- we kó- ńe.
Tam, pod bo- rëm śi- we kó- ńe,
chodź- wa Ja- śu, chodź- wa po ńe,
chodź- wa Ja - śu, chodź- wa po ńe.
2. /: Já ńe pódë, jidź ty sama, :/

/; Já nałozë kóńóm śana. :/
3. /: Kóńóm śana, kóńóm śecky, :/
/: Ła sóm pódë do dźéwecky. :/
4. /: Kóńóm śana ńe nałozół :/
/: Ji dźéwcyny ńe namóźół. :/
5. /: Kóńóm śecky ńe nasypáł :/
/: Ji dźéwcyny ńe wyscypáł. :/
55
33. W łogródecku stojała

wolno śpiew: Stanisław Sieruta z Olszyn, 2002 r
1.W ło- gró- decku stoja- ła,
bźá- łe ró- ze zry- wa-
ła. Co je- dnó zer- wa- ła, to śë ło- bej-
rza- ła, cy ńe ja- dźe Ja - śul jéj.
2. Łoj ńe jadźe, ńe jadźe,

Ji wcale go ńe źidać.
Łuźéłam źónusek, łuźéłam źelóny
Ji ńi móm go kómu dać.
3. Łoj kowálu, kowálu,

Łukuj ze ńi zómecek.
Będë zapśérała, będë zamykała
Mój bźálutky źónusek.
56
34. Wyrządzáj śë
śpiew: 15.l. Dziewczyna z Charciejbałdy, 1915 r.
wolno
1. Wy- rzą- dzáj śë dźé - wce mo - -
je. Wy- rzą - dzáj śë
dźé - wce moje.
Sto- jó kó- ńe łu po - - dwo -
je.
2. /: Juz ći já śë wyrządźéła, :/
Łojca, matkë przeprośéła.
3. /: Ńe łodstępuj łojca, matky, :/
Ńe wdawáj śë w ludzke gádky.
4. /: Ludzke gádky ńic dobrégo, :/
Przeradźéły ńejednégo.
5. /: Przeradźéły śostry moje, :/
Já śë sama tégo bojë.
57
35. Za bujne bory

śpiew: Apolonia Nowak z Kadzidła, 2003 r.
1. Za bujne bory -, za bujne lasy,
wyda- ła mńe mać. Jek mńe wyda- ła -,
tak przy ká- za- ła, zeby ńe by- wać -.
2. Ła já śë stanë dźikëm ptáseckëm

Ji gołąbeckëm.
Ji łuśądë já łu swéj matuly
Pod łokëneckëm.
3. Wysła śostrzycka, wysła rodzóná
Swoje źele rwać.
Ła śu! ptásecku, ła śu! krogóle,
Ńe tu ći bywać.
4. Łátśéj ći, śostro, łátśéj rodzóná

Łu swéj mamy być.
Ła mńe téz bźeda, ćęzká ńedólá,
W cudzëm kraju zyć.
58
36. Zarzyj ze kóńu

śpiew: Stanisław Sieruta z Olszyn, 2003
wolno
Za- rzyj ze kó- ńu za - - rzyj- ze
wró- ny, przez te pola le- cą - cy,
do - - méj dźé- wcyny -, do méj je-
dy- néj, w ło- kë- nec- ku sto- ją- céj.
2. Kóńiky rzały śecky ńi ńały,

Przy tëm łolsyńskëm złobźe.
Ła chto śë spodźáł, moja dźéwcyno,
W téch Łolsynach ło tobźe.
3. Hej z góry, z góry, mój kóńu wróny,
Przebźéráj kopytkańi.
Do méj dźéwcyny, do méj jedynéj,
Z modrëńi łoceckańi.
4. Śiwy kóń zarzáł, nowy dwór zadrzáł,
Dźéwcyna łusłysała.
Łoj jadźe, jadźe, mój Jaśëńecek,
Ło chtórnëm já słysała.
59
37. Zasło słónko, zasło

śpiew: 35 l. Rozalia Kaczyńska z Julianowa, 1922 r.
wolno
transkr. Ks. Władysław Skierkowski
1. Za- sło słón- ko, za- sło za las le-
scy- no- wy. Wsy- stke Cár- ńó- necky
kejby kśát ró- zowy.
2. Dźéwcyno kochaná, z tyśąca wybraná,

Śédëm nocków pśijes, jesceś ńe pśijaná.
3. Pśijeće, pśijeće, cëm płaćéć będźeće.
Zapłacó łojcoźe, sprzedadzó po kroźe.
4. Sprzedadzó cérwóne, sprzedadzó ji łyse,
Zapłacó wcorajse, zapłacó ji dźiśe.
60
38. Zaśwéć ńeśądzu

śpiew: 36 l. Rozalia Suchecka z Kadzidla, 1928 r.
bardzo wolno transkr.: Ks. Władysław Skierkowski
1. Za- śwéć ńe- śą - dzu -,
za- śwéć ńe - śą dzu na ka- dźi- dlëń- ske
po - - - le. Wyj- dźij dźé- wcyno,
wyj- dźij je - dy- ná, roz- mó- źëm śë ło-
bo- je.
2. Ła jek já wyjdë, ła jek já wyjdë,

Kedy ludźe nas znajó.
Ludźe nas znajó, ło nas gádajó,
Łocëńky jëm śë páló.
3. Ńech tam gádajó, ńech tam gádajó,

Chocby po całëm śweće.
/: My śë kochalym ji kochać będźëm,
Ło mój rózany kśeće. :/
61
II. WESELNE, ZÁLOTNE
39. Cérwónem zaśała

śpiew: 17 l. dziewczyny z Czarni, 1928 r.
1. Cér- wó- nem za - śa- ła,
ła mó - dre ńi we- sło. Ńe źé moja mama
do ko - go ńi tę- skno.
2. Łoj téskno ńi, téskno

Do Jaśa mojégo.
Bym źedźała drózkë,
Posłabym do ńégo.
3. Bym źedźała drózkë,
Bym Ŝedźała steckë,
Posłabym do ńégo
Choc na godźineckë.
4. Łale drózky ńe znóm,
Ńe śńë já śë pytać.
Wolałabym, Jaśu,
Do ćebźe napśisać.
62
40. Chto chce

śpiew: ZPiT KUPIANKA z Kadzidła, 1964
Ŝywo transkr.: Henryk Gadomski
1. Chto chce, chto chce war- ko- cyk po-
głá- skać, war- ko- cyk po- głá- skać, Mu- śi,
mu- śi ta- lar- ka- ńi trza- skać. trza- skać.
2. Ła jek ńi más talárka bźitégo,

Ńe przystępuj do warkoca mégo.
63
41. Chto śë zëńi

zywo śpiew: 35 l. Kasia z Rupina, 1916 r.
1. Chto śë zë- ńi, tën śë zë- ńi,

Do mńe sa- ńi chło- pcy przy- dó,
já śë zë ńéć ńe bę- dë. To ji

choc jéch pro- śéć ńe bę- dë.
ło da toda, to ji ło- da toda to ji
ło da toda to ji ło da to da.
2. Ji wy, ńily muzykanty zagrájta nóm walca,

Cyly z nogy, cyly z ręky, cyly z krzywégo palca.
To ji ło, da, to da ...
3. Ji wy, ńily muzykanty, prosë was, śë ńe gńéwać,

Bo przy całéj kómpańiji mozná co chcąc zaśpśéwać.
To ji ło, da, to da ...
64
42. Coś Maryśu robźéła ?

śpiew: ZPiT KURPIANKA z Kadzidła, 1964
Ŝywo
Coś Ma- ry- śu ro- bźé-
ła, je- keś war- koc splé- ta-
ła? Splé- ta- łaś go roz- koś-
ńe, te- ráz pła- ces zá- łoś-
ńe.
65
43. Coś ty dźéwcyno robźéła ?

umiarkowanie śpiew: 28 l. Ewa Pokora z Charciejbałdy, 1915 r.
1. Coś ty dźé- wcyno ro- bźié- ła,
ześ ca- łó noc- kë śwé- ćé- ła.
To ji to - da, to ji ło- da, to da,
to ji to - da, to ji ło- da, da.
2. Drobnóm kapustkë krajała,

Na ćebźem, Jaśul, cekała.
To ji to łoda ...
3. Łoj, źidzë já cóś nowégo,
Pewnoś ty ńała jënségo.
To ji to łoda ...
4. Łoj, ńe béło tu jënségo,
Co ći, Jaśulu do tégo.
To ji to łoda ...
5. Moja dźéwcyno, co to ći,
Ze más fartusek wysyty ?
To ji to łoda ...
6. A chtóz ći go tak wysywáł,
Kedym já łu ćë ńe bywáł.
To ji to łoda ...
7. Wysywaly ńi ze dwora,
Cárnëm jedwábźëm dokoła.
To ji to łoda ...
8. Wysywaly ńi źeśńácy,
Kázdy kśátusek jënácéj.
To ji to łoda ...
66
44. Cy juześ łubraná ?

umiarkowanie śpiew: ZPiT KURPIANKA z Kadzidła, 1964 r.
1. Cy ju- ześ łu- bra- ná,
Ma- ry- śu kocha- ná ? do koś- ćo- ła ślu- bo-
wać ? Cy ty ńi más wo - ly,
cy ćë głów- ka boly, cy ći łoj- ca matky
zál ? Mój Bo- ze, cy ći łoj- ca matky
zál.
2. Łoj, ńe zál ńi łojca, łoj ńe zál ńi matky,

Łańi całéj rodźiny.
Tylo ńi zál tégo, ślubowańá mégo,
Téj łostatnéj godźiny,
Mój Boze, téj łostatnéj godźiny.
67
45. Dalyśta mńe daly

Ŝywo śpiew: ZPiT KURPIANKA z Kadzidła, 1964 r
1. Da- ly- śta mńe, daly za kogo-
śta chće- ly, ła te- ráz bę- dźe- ta sa- ńi z ńëm
śe- dźe- ly. To łoj la la la, to łoj la ji la la,
to łoj la, la la, to łoj la, la.
2. Dalyśta mńe, daly za takégo pana,

Co trzy lata na ńëm kośula ńe praná. To łoj la. la ...
3. Dalyśta mńe, daly, ła łón gęśi paśe,
Já jégo przerobźë, lec tylo po caśe. To łoj la, ...
4. Dalyśta mńe, daly, ła łón taky głupśi,
Pudë z nëm na jermark,moze go chto kupśi. To łoj la, la ...
5. Pudë z ńëm na jermark, jek kogut zapśeje,
Łón zęby wywálá, z koguta śë śńeje. To ło la, la ...
6. Jek ńi śë naprzykrzy ji śedźéć z ńëm musë,
To kańëń do syji ji dźada łudusë. To ło la, la ...
68
46. Grajó grácyky

Ŝywo śpiew: 17 l. dziewczyny z Wolkowych, 1913 r.
1. Gra- jó grá - cyky, ská- có kó - ńi- ky.
Łoj, wy- rzą- dzáj śë, ná- do- bná dźé - wcyno,
rozmy- śláj śë.
2. Ła łóna stała, rozpoźedała:

Łoj, ńe bojë śë.
Łu swojéch braćisków
Łostónë śë.
3. Grajó grácyky, skácó kóńiky,
Łoj, wyrządzáj śë
Nadobná Maryśu,
Rozmyśláj śë.
4. Ła łóna stała, rozpoźedała,
Łoj, ńe bojë śë,
Łu swojéj mamuly
Łostónë śë.
5. Grajó grácyky, skácó kóńiky,
Łoj, wyrządzáj śë
Nadobná Maryśu,
Rozmyśláj śë.
69
47. Já do ćebźe
Tempo walca śpiew: Irena Filipkowska z Piątkowizny, ur. 1965 r.
transkr.: Jerzy Waszkiewicz
1. Já do će- bźe chcë przy-
cho- dźéć, po- źédz Ma- ńu, ko- chás
mńe ? Ła ty do mńe mo- zes cho- dzéć,
ła- le ko- chać to ńé, ńé.
2. Já ći kupśë ładne bóty, poźédz Mańu, kochás mńe ?

/: Ładne bóty łobuć mogë, łale kochać to ńé, né. :/
3. Já ći kupśë korályky, poźédz Mańu, kochás mńe ?

/: Korályky wrzuć do rzéky, łale kochać, to ńé, ńé. :/
4. Já ći kupśë ładnó sukńë, poźédz Mańu, kochás mńe ?

/: Ładnó sukńë łubrać mogë, łale kochać to ńé, ńé. :/
5. Ła gdy dómy na zápoźédź, poźédz Mańu kochás mńe ?
/: Na zápoźédź mozëmy dać, łale kochać to ńé, ńé. :/
6. Ła gdy będźe dźëń po ślubźe, poźédz Mańu, kochás mńe ?

/: Dźëń po ślubźe, to ćë lubźë ji nad wsystko kochóm ćë.:/
70
48. Jadó gośće, jadó

śpiew: ZPiT KURPIANKA z Kadzidla,1964r.
1. Ja- dó go- śće, ja- dó kele mé- go

Do mńe ńe za- ja- dó, bo ńi móm po-
sadu. To ji ło la, ło la la, la,

sá- gu.
to ji ło la, ło la, la.
2. Choć ńi móm poságu, łańi swégo domu,

Jesce mńe matula ńe dá lada komu. To ji ło, la ...
3. Choc ńi móm poságu łańi morga źëńi,

Jesce mńe matula do ludźi łozëńi. To ji ło, la ...
4. Zeby ńe Maryna, ńe łozëńéłbym śë,

Modre łocy ńała, spodobała ńi śë. To ji ło, la ...
71
49. Jadó, jadó Kadźidláńe

Ŝywo śpiew: ZPiT KURPIANKA z Kadzidła, 1964
Ja- dó, ja- dó Ka- dźi- dlá- ńe,
ma- jó kó- ńe, jek je- lë- ńe. Traj la
ji la la ji la, la, ji la, la. Traj la, ji la, la
ji la, la, la.
2. Jadó, jadó Kadźidláky,

Majó kóńe, jek bydláky.
/: Traj la, ji la, la ... :/
72
50. Jadźe wesele łod Baranowa

Ŝywo śpiew: Irena Górska z Zalasa, 2008
1. Ja- dźe we- se- le łod Ba- ra-
nowa, łod Ba- ra- no- wa, pana
mło- dé- go bo- la- ła gło- wa.
gło- wa.
2. Ła pańó młodó /: zaboláł brzusek :/,

/ : Bo śë najadła susónéch krusek. :/
3. Łoj co to, co to /: za krusky béły, :/

/ : Ze pańi młodéj bardzo śkodźéły. :/
73
51. Jek já jecháł

umiarkowanie śpiew: Zespół Śpiewaczy z Turośli, 2009 r.
1. Jek já je- cháł przez źo- skë,
tyś w ło- kën- ku stoja- ła. Jám ći mó- źół:
dźëń dobry, má lu- bá, tyś ńi ne łod-
po- źe- dźa- ła.
2. Jám ći ńe łodpoźedźała,
Bom śë na ćë gńéwała.
/: Tyś ńi łukrát źónusek rućany,
Co ńi go mama dała. :/
3. Jám ći jégo ńe łukrát,
Sama ześ ńi go dała.
/: Jam cë tylo przytulół do śebźe,
Tyś talarka ządała. :/
4. Já talarków ńe ządóm,
Łańi zádnéch pśeńędzy.
/: Tylo ćebŜe, mój drogy Jaśëńku,
Wźąść za męza cëm prędzéj. :/
74
52. Ji jegody, jegodźiny

Ŝywo śpiew: Rozalia Zielińska z Brzozowego Kąta, 1926 r.
1. Ji jego - dy, je - go-

Ćë- mná no - cka do dźé-
dźi ny, To ło- la, to ło- la

wcyny.
to ło- la la, la la, la.
2. Ćëmná, ćëmná ńeprzebraná,

Trudno mńe zyć bez kochańá. To ło la...
3. Ji gołębźe páry majó,
Wćóz do śebźe tak gruchajó. To ło la ...
4. Ła já bźédny, páry ńi móm,
Ńe przed kazdëm cápkë zdyjmóm. To ło, la ...
5. Bo chto kochá ji ńiłuje,
Ła chto ńe zná, ńech spróbuje. To ło, la ...
6. Ńe chcë chleba, łańi séra,
Tylo já chcë kawaléra. To ło, la ...
7. Bo chléb ji sér móm w kázdy dźëń,
Kawaléra ráz na tydźëń. To ło, la ...
8. Lecó łorły pod łobłoky,
Tobźe Maryś śwat séroky. To ło, la ...
75
53. Juz wychodzë, matulëńko

śpiew: ZPiT KURPIANKA z Kadzidła, 1964 r.
umiarkowanie Ŝywo transkr.: Henryk Gadomski
1. Juz wy- cho- dzë, matu- lë - ńko,

Ji wy- lé- wóm łzy go- rą - ce
z dó- mu wa - sé- go Do nó- zek wóm

z sér- ca swo - jé go.
łu- pá- du- jë, za wy- cho- wa- ńe dźę- ku - jë,
matu- lu moja.
2. Dźękujë wóm matulëńko, za wychowańe,

Ła za to wóm ńe dźękujë zamąz wydańe.
Młodośće mńe ozëńély, roboty ńe nałucély.
Matulu moja.
3. Lepśéj béło łu matuly słuchać muzyky,

Chłopcy graly ji śpśéwaly kejby słoźiky.
Chłopcy graly łaz do rána, danaz moja, dana, dana.
Matulu moja.
76
54. Juz za stoły zasádzajó

śpiew: Rozalia ChorąŜewicz z Surowego, 1952
/ ze Zbiorów Fonograficznych IS PAN/
umiarkowanie transkr.: Henryk Gadomski
Juz za sto - ły za- sá -
dza - jó, ło mëm źó - nku
ra- dë ma - jó. Re- dzó, re- dzó,
co z ńëm zro - bźéć, źó- nek zdy- jóć,
cepek wło- zéć.
2. Redzó, redzó gospodárze,

Twój źónusek w marnéj słaźe.
Redzó, redzó gospodyńe,
Twój źónusek marńe zgyńe.
3. Juzći ńi go łodbźérajó,
Ło mëm źónku radë majó.
Redzó, redzó, co z ńëm zrobźéć,
Źónek zdyjąć, cepek włozéć.
77
55. Kedym já źéła źónek

śpiew: 24 l. Marysia Grądzik z Charciejbałdy, 1915 r.
Ŝywo transkr.: Ks. Władysław Skierkowski
1. Ke- dym já źé- ła źó- nek źe- ló- ny,
kedym já źé- ła źó- nek źe - ló- ny,
przy- je- cháł do mńe mój na- rze- có- ny,

r i t.
mój na- rze- có- ny.
2. /: Ła jek przyjecháł, z tató śë źitáł, :/

Mamy śë kłáńáł. /: ło mńe śë pytáł. :/
3. /: Ła já słysała, drźi łuchyléła, :/
Wynoś śë wynoś, /; takëm móźéła. :/
4. /: Wynoś śë, wynoś, ńech ćë ńe źidzë, :/
Przódym kochała, /: teráz śë wstydzë. :/
5. /: Já napśisała na papśérecku, :/
Wynoś śë, wynoś, /: moj kochanecku. :/
6. /: Ła já napśisë na śtéry rogy: :/
Wynoś śë wynoś, /: mój Jaśul drogy. :/
7. /: Ła já napśisë na bźébólyńe,
Wynoś śë, wynoś, /: w jednéj godźińe. :/
8. /: Ła já napśisë na bźiléćiku, :/
Wynoś śë, wynoś, /: mój zálotńiku. :/
78
56. Lećały gąsëńky

Ŝywo śpiew: 17 l. dziewczyny z Wykrotu, 1913
1. Le- ća- ły gą- sëń- ky przez las wy-
so- cëń- ky. Sy- kuj- ze matu- lu
śté- ry po- du- sëń- ky.
2. Śtéry podusënky, ła pśątó pśerzynë,

/: Zeby béło ćepło Jaśoźu na źimë. :/
3. Łoj, zebym já béła łu matuly dłuzéj,

/: Kśćały by ńi lyce, jek kśátusek rózy. :/
79
57. Ła ty pańe młody

śpiew: 35 l. Ewa Pokora z Charciejbałdy, 1922 r,
umiarkowanie
1. Ła ty, pa- ńe mło- dy, dáj ze nóm wy-
gody. Jek nóm ńe dás pśi- wa, źi- na,
dáj ze nóm choc wody.
2. Ła jek nóm ńe dáće,

To nas tu poznáće,
/: Wsystke garky potłucëmy,
Co na saśe máće. :/
3. Ńisky potłucëmy,
Śklónky potłucëmy,
/: Ła talérze z kełbasańi
Z sobó zabźerzëmy. :/
80
58. Ła ty ptásku krogólásku

umiarkowanie Śpiew: Zespół Śpiewaczy ze Zbójnej, 2009
1. Ła ty ptá- sku kro- gó- lá- sku,
co gó- ró lá- tás, po- źédz ze ńi no- źi nec- kë,
gdŜe śë ło- brá- cás. cás.
2. Poźëm já ći noźineckë pśęknó ji długó,

/: Juz ći twojó nájńilejsó źodó do ślubu. :/
3. Ńech tam źodó, ńech prowadzó, já pódë za ńó.
/: Będë jéj śë przypatrywáł, cy będźe pańó. :/
4. Łóna jidźe do kośćoła, drobno stąpając,
/: Ła jëmu śë sérce kraje, na ńó patrzając. :/
5. Łóna śedźi za stołańi ńędzy druhnańi,
/: Ła łón myśláł, ze to ńeśądz ńędzy gźázdańi. :/
6. Łóna jidźe do kośćoła, jeko rózy kśát,
Ła łón jidźe w ślady za ńó, jeko stary dźád. :/
7. Łóna jidźe do kośćoła, jeko lelujá,
/: Ła łón jidźe, płace za ńó: ńescęślywy já. :/
8. Ła jek przyśly do kośćoła, stanëńi pod chór,
/: Łóna stoji ńędzy ńëńi, jek bźáły łańół. :/
81
59. Ła w Kadźidle
Ŝywo śpiew: ZPiT "KURPIANKA" z Kadzidła, 2009 r.
1. Ła w Ka- dźi- dle, ła- dnéj
wśi, ła w Ka- dźi- dle ła- dnéj wśi,
ká- zdá dźé- wcyna sama śpśi,
ká- zdá dźé- wcyna sama śpśi.
2. /: Tylo jedna ńe spała, :/

/: Bo na Jónecka cekała. :/
3. /: Bo ńi mama kázała, :/
/: Zebym Jónecka pobrała. :/
4. /: Przyjadź, Jónku, w ńedźelë, :/
/: To ći łózëńko łuśćelë. :/
5. /: Me rodźice, me ńily, :/
/: Jek my będźëmy, my zély. :/
6. /: Zyć będźeta, ło Boze, :/
/: Bo wóm Pan Jezus pomoze. :/
82
60. Łoj, béłyć tam kartofle

śpiew: 28 l. Ewa z Charciejbałdy, 1915 r.
umiarkowanie
1. Łoj bé- łyć tam kar- to- fle,

Ła to wsystko skro- ba- ne,
Do ło- bźa- du poda- ne.
Dźę- ku- jë- my Pa- nu Je- zu- so- źu
ji go- spo- dá- rzo- źu za tën

Naj- śwę- tséj Ma- ry- ji,
pa- ńi go- spo- dy- ńi,
ło- bźád za dobry, za źo- nusek ná- do- bny.
2. Łoj béłać tam kapusta,ła to wsystká krojóná,

Do łobźadu podaná. Dźękujëmy ...
3. Łoj, béłoć tam ji ńęso, ła to wsystko źeprzowe,
Do łobźádu podane. Dźękujëmy ...
4. Łoj béła tam ji kasa, ła to wsystko grycaná,
Do łobźádu podaná. Dźękujëmy ...
5. Łoj, béłyć tam ji ńisky, ła to wsystke blasane,
6. Łoj, béłyć tam ji łyzky, ła to wsystke blasane,
7. Łoj, béłyć tam ji stoły, ła to wsystke bukowe,
83
61. Łoj, co jéj

śpiew: ZPiT "KURPIE" z Ostrołęki
Ŝywo transkr.: Henryk Ćwintal, 2009 r.
1. Łoj, co jéj, co jéj, dźé- wcy- ńe
mo- jéj, śo- dłóm kó- ńi- ka, po- ja- dë
do ńéj. Łoj, la, łoj, la- la, łoj, la,
la, łoj, la, łoj, la, la, łoj, la, la,
la.
2. Śodłóm kóńika choc ło północy,

Choc mój kóńicek wybźije łocy.
Łoj la ...
3. Wybźije śklane, wsadzë mu byce,
Będë ńáł Maryś na całe zyće.
Łoj la ...
84
62. Łoj, Jónku, mój Jónku

Ŝywo śpiew: Zespół Śpiewaczy z Turośli, 2009 r.
1. Łoj, Jón- ku mój, Jón- ku, co ty chces
ło de- mńe ? Je- ze- lym ći ład- ná, je- ze- lym
ći ład- ná, roz- ko- cháj śë we mńe.
2. Jezelym ći brzydká, krzywdujes śë tégo,

/: Jadź sobźe do jënnéj, :/ já znájdë lepségo.
3. Łoj, znájdźes ty, znájdźes, ńe takégo jek já.
/: Będźes łopłakywać, :/ ty dźéwcyno ładná.
4. Já będë płakała, ty ńe będźes źidźáł,
/: Do mégo źónuska, :/ ńe będźes przyjézdzáł.
5. Ńe będë przyjézdzáł, łod ludźi łusłysë,
/: Ła do ćë dźéwcyno, :/ karteckë napśisë.
6. Łoj, ńe pśis, łoj ńe pśis, ńe będë cytała,
/: Bom śë jesce w tobźe, :/ ńe rozkochała.
7. Wspomńij ze dźéwcyno na wyroky swoje,
/: Jekëm śádywaly, :/ przed śëńó łoboje.
8. Przed śéńó łoboje, Pan Jezus nad nańi,
/: Jekeś mńe zźązała, :/ swojëńi słowańi.
9. Jekëm ćë zźązała, tak ćë ji łutrzymóm,
/: Jám tobźe móźéła :/, ze majątku ńi móm.
85
63. Łozëńély mńe

Ŝywo śpiew: Zespół Śpiewaczy z Turośli, 2009 r.
1. Ło- zë- ńé- ly mńe z puscy na śla- chtë,
daly mne, daly par- ća- nó pła- chtë. Ło jej,
ło jej, ło jej, jej, lo jej jej, ło jej, ło jej,
jej.
2. Daly ni za ńó, jekby za pańó,

Dwa worky śecky, skórë barańó.
Ło, jej ...
3. Popraźély śë z posagëm lepsëm,
Daly ńi, daly, sucysko ze psëm.
Ło, jej ...
4. Popraźély śë z posagëm dobrëm,
Daly ńi daly, kobéłë z łogrëm.
Ło, jej ...
5. To kobélysko posło na rzysko,
Kómory zjadły, przepadło wsystko.
Ło, jej ...
6. Daly ńi, daly, koteckë buró,
Co do sąśada łućekła dźóró.
Ło, jej ...
86
64. Mamo moja, mamo

śpiew: 20 l. Kasia Gąska z Kadzidła, 2009 r.
umiarkowanie
1. Ma- mo moja, mamo,
wy- práw ńi we- se- le, bo juz śë
roz- źi- já w ło- gró- decku źe- le
w ło- gró- decku źe- le.
2. W łogródecku źele, same tulypany,

/: Zaprzągáj Jaśëńku, kóńiky, kaśtany. :/
3. Ła jek je zaprzągać, kedy śë targajó,
/: Ćęsky zál dźéwcyńe, kedy jéj ślub dajó. :/
4. Jesce ńe dawaly, łale dawać będó,
/: Wsyscy kawalérzy za ńó płakać będó. :/
5. Będó za ńó płakać, będó załowaly,
/: Bo śë wsystke chłopcy w dźéwcyńe kochaly. :/
87
65. Moja dźéwcyno

1. Mo- ja dźé- wcyno dáj ńi gę- bźi- ny,
to ći przy- źo- zë fu- rë dę- bźi- ny. Traj la
ji la la ji la la la la. Traj la ji la la
ji la la la.
2. W pśecu napálë, ćepło ći będźe,

Ła twéj gębźiny ći ńe łubędźe.
Traj la ji la, la ...
3. Ło mój Jaśëńku rządź ńi śë dobrze,

Ńech ńe gádajó ludźe ło tobźe.
4. Jám śë rządźéła jek ńi śë godźi,

Jedno na ręku, ła druge chodźi.
88
66. Moja mamo, jadó gośće

Ŝywo śpiew: ZPiT "KURPIE" z Ostrołęki
transkr.: Henryk Ćwintal, 2009 r.
1. Mo- ja mamo ja- dó go- śće,
ńe- da- le- ko só na mo- śće. To ło, la,
la, ło, la, la, to ji ło- la ło, la, la.
2. Ludźe móźó, ze já płochá,

Ze śë we mńe śtéréch kochá.
To ło, la, la ...
3. Ła já ńe źidzë ńic złégo,
Wolë śtéréch, ńiz jednégo.
To ło, la, la ...
4. Na jednégo spojrzë łockëm,
Ła drugégo trącë bockëm.
To ło, la, la ...
5. Ła trzećému dóm buźáka,
Z cwártëm podë powolńáka.
To ło, la, la ...
89
67. Moje druhënky kochane

wolno śpiew: Zespół Śpiewaczy z Turośli, 2009 r.
Mo- je dru- hën - ky kocha- ne,

Ze já juz ńi- gdy z wa- ńi
cy to tak bę- dźe, Łoj, ńe

ńe łu- śą- dë w rzę- dźe.
Ma- ry- śec- ka, juz- eś ńe dźé- wecka,
tylo go- spo- dy - ńi.
2. Moje druhënky kochane,

Co ńi redźiće.
Za źónusek, za rućany,
Dajeće ńi ćë.
Źónusek rućany,
Cepusek plećóny,
Jek já będë zéła.
3. Ńe załujze, Maryśëńko,
Za swoje młode lata.
Popatrz, jek te gospodyńe
Łuzywajó śwata.
Pana Boga prosó,
Ładne dźeći nosó.
90
68. Na ślubźe bélym

1. Na ślu- bźe bé- lym, dobrze zro-
bźé- lym. Ma- ry- śë z Fran- këm
juz ło- zë- ńé- lym.
2. Ła wy ńe źéta, co my źidźely,
/: Maryśa z Frankëm ładńe klęcely. :/
3. Łozëńółëm śë, to chwała Bogu,
/: Dostáłëm zónkë pśęknégo rodu. :/
4. Pśęknégo rodu, pśęknégo łojca,

/: Dostáłëm ći łowsa półtora korca. :/
5. Dostáłëm klępsko, ńe chćała wstawać,
/: Muśáłëm ći já jéj tën łoźes dawać. :/
91
69. Ńe będë śë rajół

umiarkowanie śpiew: 17 l. dziewczyny z Wolkowych, 1930 r.
1. Ńe bę- dë śë ra- jół
juz źę- céj ńi- kó- mu. Bo juz móm
dźé- wcy- në dźi- śáj we swëm dó- mu.
2. Ła já jó posadzë w krzesełko bujane;

Łuśądź śë dźéwcyno, łuśądź śë kochańe.
3. Łóna śë łuśadła za pśecëm na łoze,
Jek my będźëm zély Jaśëńku łoboje.
4. Ńe smuć śë, dźéwcyno, ńe smuć śë, kochańe,
Bo já juz łod dźiśáj móm ło ćë starańe.
92
70. Ńech Jezus Chrystus

śpiew: 28 l. Ewa z Charciejbałdy, 1915 r.
umiarkowanie
Ńech Je- zus Chry- stus
bę- dźe po- chwá- ló- ny, wsy- stkëm wóm tutaj
ńe- śë- my po- kłó- ny. Prze- stë- pu- jëm wa-
se pro- gy, łod- da- jëm łu- kłón
pod no - gy.
93
71. Pańe muzykańće

tempo walca śpiew: ZPiT "KURPIANKA" z Kadzidła, 1964 r.
transkr. Henryk Gadomski
1. Pa- ńe mu- zy- kań- će - pro-
śëm za- grać walca -, bo
my dru- hë- necky -, po-
sły- bym do tóń- ca -.
2. Prośëm zagrać walca, walca co dobrégo,

Bo my druhënecky ochotne do tégo.
3. Bo my przyjechalym z téj dalekéj drogy,
Poślybym do tóńca, rozgrzelybym nogy.
4. Tyś do mńe przyjézdzáł. bom já ći kázała,
Przed takégo chłopca, ładńem śë łubrała.
śpiew: kobiety z Czarni, 1922 r

Presto transkr.: Ks. Władysław Skierkowski
Pa- ńe mu- zy- kań- će pro-śëm za- graćwal- ca,

Bo my dru- hë- necky po- sły- bym do tóń- ca.
To ja, to - ja to - ja, to - ja,
to ja to - ja to - - ja o!
94
72. Po cóześ śë tak młodo łozëńół

umiarkowanie śpiew: Szkolny ZPiT w Zawadach, 1965
tanskr.: Henryk Gadomski
1. Po có- ześ śë tak mło- do ło- zë- ńół,
kedy ro- bźéć ńe łuj- ńes? Ńi do so- chy,
ła- ńi téz do bró- ny, ła ka- ćis ćë
po- ńe- śly do zó- ny, kedy ro- bźéć
ńe łuj- ńes ?
2. Po cóześ śë tak młodo zëńéła,

Kedy robźéć ńe łujńes ?
Ńi do krośën, łańi do kądźely,
Ła kaćis ńi po takéj mamzely,
3. Po cóześ śë tak młodo łozëńół,
Ńi ty łorać, łańi téz brónować,
Nawet ńe źés, jek na byźe wołać,
95
73. Po cóześta kawalérzy przyśly

1. Po có- ześ- ta ka- wa lé- rzy przy- śly ?
To ji ło- la, la. Na- sa jizba
ńe po wa- séj my- śly. To ji ło- la, la.
2. Nasa jizba z ćesanégo drzewa,

To ji ło la, la.
Ńe takégo kawaléra trzeba.
To ji ło la,la.
3. Łoj, trzeba ńi kawaléra pana.

To ji ło la, la.
Takégozés jeko ji já sama.
To ji ło la, la.
96
74. Po cóześta kawalérzy przyśly /2 /

śpiew: dwie 30 l. kobiety z Czarni, 1922 r.
wolno
transkr.: Ks. Wladysław Skierkowski
1. Po ćó- ześ- ta ka- wa- lé- rzy przy- śly,
moja jizba ńe po wa- séj my- śly.
Mo- ja jizba z će- sa- né- go drze - wa,
ńe ta- ké- go ka- wa- lé- ra trzeba.
2. Łoj trzeba mńe kawaléra pana,

Takégozés jeko ji já sama.
Łoj trzeba mńe zebym ńe robźéła,
W seść pár kóńi karétó jeźdźéła.
3. Zeby béły kóńe pod pśórańi,

Zeby béła karéta z łoknańi.
Zeby béły stoły mármółowe,
Śćany bźáłe, łokna kryśtáłowe.
97
75. Przelećáł gołąbek

Ŝywo śpiew: 22 l. kobieta z Krysiaków, 1922 r.
1 Prze- le- ćáł go- łą- bek przez pola
zem- gló- ny. To ło- la, la, to ło la, la.
Po- źédz ńi dźéw- cy- no, cym já łod- dá- ló- ny.
To la, to ło- la, to la, la.
2. Choć já łoddálóny przez jednó przycynë,

To ło, la, la ...
Já chłopák majętny, tyś bźédná dźéwcyna.
To la, to ło , la ...
3. Já bźédná dźéwcyna wesoło śë nosë,
To ło, la, la ...
Já lada matuly ło syna ńe prosë.
To la, to ło, la ...
4. Ńe prosë, ńe prosë ji prośéć ńe będë,
To ło, la, la ...
Já lada matuly synowó ńe będë.
5. Myśláłeś Jaśulu, zëm śë zalécała,
To ło, la, la ...
Jekëm twojó matkë w rękë całowała,
98
76. Przy dolyńe rzécka płyńe

Ŝywo śpiew; ZPiT "KURPIANKA" z Kadzidła, 2009 r.
1. Przy doly- ńe rzéc- ka pły- ńe,

Sé- roky lyść na kaly- ńe,
to ji ło la, la, la, ło, la, la. Łoj, la, la,
łoj, la, la, to ji ło, la, la, la, łoj, la, la.
2. Jesce sérsy na jeworze, to ji ło, la....

Kogo kochóm, dáj ńi Boze. To ji ło, la ...
/: Łoj, la, la ... :/
3. Ty Jaśulu, ty sóm jedën, to ji ło, la ...
Z tó Marynó to śë ńe zëń. To ji ło, la ...
/: Łoj, la, la ... :/
4. Béło ńi jó wceśńéj gańéć, to ji ło, la ...
Jekëm śë zacynáł rajéć. To ji ło la ...
/: Łoj la, la ... :/
5. Teráz ńi jéj ńe zgańiće, ti ji ło, la ...
Bom gádaly rozmaźiće. To ji ło la ...
/: Łoj la, la ... :/
99
77. Przyjechalym do was

umiarkowanie śpiew: Helena Gwiazda z Zalasa, 2009 r.
1. Przy-je- cha-lym do was, cy nas przy- źi-
tá- ta, cy nas przy- źi- tá- ta ? Po- káz- ta
Ma- ry- śë, je- kó dlá nas má- ta. má- ta.
2. Bo my wóm Jónecka
/: To juz pokázaly, :/
/: Ła wyśta Maryśë
Na górë schowaly. :/
3. Na górë schowaly,
/: Pśerzynó przykrély, :/
/: Jekëm przyjechaly,
Tom jó łobudźély. :/
4. Cëmuś ty, Maryśu
/: Chleba ńe łupśekła, :/
/: Jekëm przyjechaly,
Na góréś łućekła. :/
5. Ta nasa Maryśa
/: Jek rózany kśátek, :/
/: Ła tën was Jónecek
Podrapany kotek. :/
100
78. Przypatrzta śë starzy

1. Przy- pa- trzta śë starzy,
przy- pa- trzta śë mło- dźi, jek to pa- ńi mło- dá
kele sto- ła cho- dźi, kele sto- ła cho- dźi.
2. Kele stoła chodźi, nózkańi zawádzá,

Jek to pańi młodá /: za stołani śádá.
Ło mój źónusecek
/ na mel. "Przypatrzta śë starzy "/
1. Ło mój źónusecek posed na kółecek,

Na mojó główëńkë /: sádzajó cepecek. :/
2. Ńe mogłam źónkoźu na głoźe dogodźéć,

Ła teráz w cepecku /: całe zyće chodźéć. :/
101
79. Rodźice moje

Ŝywo śpiew: ZPiT KURPIANKA z Kadzidła, 2009 r.
1. Ro- dźi- ce moje, ro- dźi- ce,
ro- dźi- ce moje ro- dźi- ce, co mńe tak
mło- do zë- ńi- će, co mńe tak mło- do
zë- ńi- će.
2. /: Cy máće córków za śéła, :/

/: Cym ńe posłusnó wóm béła. :/
3. /: Ńimom já córków za śéła, :/
/: Łaleś ńe posłusná béła. :/
4. /: Robotyś robźéć ńe chćała, :/
/: Ła za grácańiś látała. ;/
102
80. Roztocéła nadobná Maryśa
wolno śpiew: Ewa Pokora z Charciejbałdy. 1915

1. Roz- to- cé- ła na- do- bná Ma- ry- śa
swój źó- nusek po stole. Roz- to- cé- ła
ji skru- sé- ła do swé- go ta- tu- la
w so - ko- le.
2. Łoj, przyjńijze, ło mój tatulecku,

Tën źónusek do śebźe !
Łoj ńe chcë já, łoj ńe chcë já
Tégo źónusecka ji ćebźe.
3. Roztocéła nadobná Maryśa,
Swój źónusek po stole.
Roztocéła ji skruséła
Do swojéj matuly w sokole.
4. Łoj przyjńijze, ło moja matulu,
Tén źónusek do śebźe.
Łoj ńe chcë já, łoj ńe chcë já
Tégo źónusecka ji ćebźe.
103
81. Śádáj, ńe gádáj

1.Śá- dáj, ńe gá- dâj

Ńic ći ńe na- dá
moje kocha- ńe, Ńic ne na - dá,

two- je pła- ka- ńe.
ńe po- mo- ze, juz kó- ńi - ky
sto- jó w wo- źe, poza - przą- ga- ne
łu- lej - cowa- ne

104
82. W śëńi dół

Ŝywo śpiew: Stanisław Sieruta z Olszyn, 2009 r.
1. W śë- ńi dół, w śë- ńi dół,
ła przed śë ńó gór- ka. Spo- do- ba-
ła ńi śë soł- ty- so- wa cór- ka.
To ji ło- la, la- la, to ji ło la,
la, la, to ło la, la.
2. Ładná sołtysowá, ładná ji Kurowá,

Łale nájładńejsá Maryśa Cebrowá.
To ji ło la, la ...
3. Co to za wesele, ze jest tylo dwa dńi,
Zeby cały tydźëń, to by béło ładńéj.
To ji ło la, la, la ...
4. Zeby cały tydźëń, do saméj ńedźely,
Ludźe by źedźely, ze wesele ńely.
To ji ło la, la, la ...
105
83. Wysła z kośćółecka

wolno śpiew: Katarzyna Gąska z Kadzidla, 2002 r.
1. Wy- sła z ko- śćó- łec- ka
juz ńe pa- ńë- necka. Swé- ći śë, ńé- ći śë,
śwé- ći śë, ńé- ći śë na gło- źe
gźá- zdecka.
2. Jekëm béła młodó, ńałam w ręku kśátek,

/: Ła teráz do soly :/ worek łalbo płátek.
3. Jekëm była młodó, młodó pańëneckó,
/: Źidźely mńe ludźe :/ malëńkó skałeckó.
4. Ła teráz mńe łujrzó sérokëńi drźańi.
/: Spojrzë na młodégo :/, zalejë śë łzańi.
5. Przysła do sádëńku, rozsypała Ŝiśńe,
/: Gdźe ńi śë podźały :/ te pańëńske myśle.
6. Przysła do sádëńku, rozsypała krusky,
/: Gdźe ńi śë podźały :/ te pańëńske wstązky. :/
7. Przysła do sádëńku, rozsypała karty,
/: Gdźe ńi śë podźały :/ te pańëńske zarty.
106
84. Źidźáłëm ćë, dźéwcyno

1. Źi- dźá łëm ćë, dźé wcyno,
je- keś wo- dë ńo- sła, ta- keś ńi śë spo- do- ba- ła,
do sér- ca przy- ro- sła. Toj la, łoj, la, la,
toj- la łoj, la, łoj, la, la. Toj la, łoj. la, la
toj, la, łoj, la, la.

2. Źidźáłëm ćë drugy ráz, jekeś tańcowała,
To myśláłëm, ze gźázdecka kele mńe látała.
Toj, la ...
3. Źidźáłëm ćë trzeći ráz, w kośćele klęcący,
Zabácółëm ło páćérzu, na ćë patrzájący.
Toj, la ...
4. Źidźáłëm će cwárty ráz, jekeś zytko zëna,
Takeś ńi śë spodobała, do sérca przylëna.
Toj, la, ...
5. Źidźáłëm ćë pśąty ráz, jekeś do dómu sła,
Pomyśláłëm, ze gźázdecka kele mńe zabłysła.
Toj, la ...
107
III. RELYGYJNE
A / Kolędy ji pastóráłky
85. Kedy król Heród królowáł
Ŝywo śpiew: 55 l. Józef Szyszka z Brzozowego Kąta, 1931 r.
1. Ke- dy król He- ród kró- lo-

ji nad Zy- da- ńi pano-
wáł W tën cas śë Chry - stus na- ro-

wáł.
dźół -, by swoje wy- bra - ne zba- źół.
2. Tégo Trzy Mędrce sukaly, pśilńe śë doźádywaly,

Do Jeruzálëm przybély, ze Go tam znájdó, sądźély.
3. Rzekly: Gdźe jest narodzóny, zydosky król nóm zjaźóny ?
Źidźelyźwa gźázdë Jégo, ta nas prowadźi do Ńégo.
4. Przybélym Mu śë pokłóńéć, Jińë Jégo śwatu łodsłóńéć.
Źelky to Pan ji ńe lychy, cóś jeko Baranek ćichy.
5. Kedy to Heród zrozuńáł, przeląksy śë, tak zadumáł,
Ze z ńëm wsystko Jeruzalëm zazywało strach z zálëm.
6. Tedy zebráwsy bźiskupy, mędrce ji stare do kupy,
Pytá wsystkéch, chcąc dochodźéć,
Gdźe śë ńáł Chrystus narodźéć.
7. Wsyscy śë na to zgádzajó, ło Betlejëm poźedajó,
Ze tam Pańske narodzëńe, má z proroka łupewńëńe.
108
86. Ło, Jóześe

umiarkowanie śpiew: 60 l. Franciszek Golon z Piaseczni, 1932 r.
1. Ło, Jó- ze- śe! Ce- go chce- će ?
Po- źédz ze nóm, gdźe śë Je- zus na- ro- dźół ?
W Be- tle- jëm, w Be- tle- jëm.
Chwa- ła To- bźe, Je- zu Chry- ste
za Twe na- ro- dzé- ńe cyste w Be- tle- jëm.
2. Ło, Jóześe! - Cego chceće ?

Poźédzze nóm, chto Jezusa poźijáł ?
Maryjá, Maryjá. Chwała Tobźe ...
3. Ło, Jóześe ! - Cego chceće ?
Poźédzze nóm, chto Jezusa kołysáł ?
Já, Józef, já Józef. Chwała Tobźe ...
4. Ło, Jóześe! - Cego chceće ?
Poźédzze nóm, chto Jezusoźu śpśéwáł ?
Łańely, łańely. Chwała Tobźe ...
109
87. Mesyjás przysed na śwat

umiarkowanie śpiew: 59 l. Henryk Kulesza z Lelisa, 2009 r.
1. Me- sy- jás przysed na śwat práw-

Ji pro- rok za- cny z swo- jë- ńi
dźi - wy, Chtór- ny przez swoje zna- ky

dźi - wy.
dáł wo- dźe dźi- wne sma- ky w Ka- ńe Ga- ly-
lej- skéj.
2. Wesele zacne bardzo spraźóno,

Pana Jezusa na ńe prosóno.
Ji zwolëńńików Jégo.
By strzegly Pana swégo
W Kańe Galylejskéj.
3. Z źelkëm dostatkëm potrawy znosó,
Pana Jezusa, łaby ját, prosó.
Wsystkégo doséć majó,
Tylo źina cekajó.
4. Matka Jezusa, gdy to łujrzała,
Łoblubźëńcoźu dogodźéć chćała.
Prośéła Swégo Syna,
By łucyńół z wody źina
110
88. Mój Maćeju

śpiew: 72 l. Dziczek z Wolkowych, 1930
Ŝywo
Mój Ma- će- ju, cóz nóm

po‘ ńe- wáz ze ty wsy-
po- źés, Źi- dźá- łëm, źi- dźá- łëm

stko źés.
śly- cne źi- dzë- ńe, sły- sá- łëm,
sły- sá- łëm ła- ńel- ske pśë- ńe.

111
89. Pasły śë łowce

śpiew: 40 l. Wróblowa z Surowego, 1931 r.
umiarkowanie szybko
1. Pas- ły śë ło- wce pod bo-

przy- bźe- záł źil- cek z fer- wo-
rëm, Roz- pro- sół ło- źec- ky, łó- ne do

rëm.
łu- će- cky za Pa- nëm, za Pa- nëm.
2. Skarzó śë przed Ńëm w stajënce,

Łukazując rany Pańënce.
Źilcek nas pokąsáł, jesce śë natrząsáł
Nad nańi, nad nańi.
3. Na pastusków téz skarzély,
Ze dlugo w sopśe baźély .
Ła my ńebozęta ji nase jégńęta
Góńëmy, góńëmy.
4. Prośëmy was łaskaźe,
Wejrzyjće sańi w téj spraźe.
Bo krzywdë ćérzpśëmy, wyjść śë bojëmy
Na pole, na pole.
5. Kázáł Pan źilka zawołać,
Pastérzóm sprawë łobwołać.
Zbźegło śë co zywo, patrzéć na to dźiwo
Do sopy, do sopy.
112
90. Pastuskoźe, braćá ńily

śpiew; 60 l. Franciszek Golon z Piaseczni, 1932
umiarkowanie transkr.: Ks. Władysław Skierkowski
Pa- stu- sko - źe, bra- ćá ńi- - ly

gdźeś- će po tën cas cho- dźé - ly ?
Po po- dle- śu, na doly- ńe, suka- lym w gę-
stéj krze- źi- ńe, Sy- na Bo- zé- go.

113
91. Powstóń Dáźidźe

śpiew: 67 l. Feliks Orzoł z Rycicy, 1931 r.
1. Po- wstóń Dá- źi- dźe cëm prę- dzéj

Ńech śë će- sy Śwę- ta Pan- na
z lu- tńó przy zło- bźe. Ńech ká - zdá przy źëń- cu

dźiś sama w so- bźe.
swë- mu łob- lu- bźë - ńcu ło- śa- ruje, poda- ruje
ńe- ba Dźe- ćę- ću.
2. Wznośi Boga na swëm ręku Symełón stary

Ji głośi śwatłëm národów práwdźiwéj źary.
Kapłán poządany ji na to posłany,
Łaby poznáł Boga w chwále, Pana nad Pany.
3. Łanna Śwętá, starusëńká, cná prorokyńi,
Łuźijá śë pręćutko, jek gospodyńi.
Ńikogo ńe łaje, przystępná śë staje.
Wsystkëm gośćóm tam zebranëm chęći dodaje.
4. Ty záś Matko łuźijáj śë w kuchënce swojéj,
Bo dźiś będó Śwęte Panny na łućće Twojéj,
Ła ty w swe łorgany, by głos bół słysany,
Cecyljo przy Dáźidźe gráj na przeńany.
5. Magdalëno, ńe przystępuj, nic tu po Tobźe
Ńech śë ćesó Śwęte Panny dźiś same w sobźe.
Cas pokutowańá, za grzéchy płakańá,
Cas śë smućéć, ła ńe nućéć, cas jest wzdychańá.
114
92. Przy łónéj dolyńe

śpiew: 72 l. Pawelczyk z Wolkoych, 1930 r.
umiarkowanie transkr. Ks. Wladysław Skierkowski
1. Przy łó- néj do - ly- ńe,

gdy- śmy pa- śly ło- wce
w ju- dzkéj kraji- ńe, Łaz tu z pręd- ka

w gęs- téj kru- sy- ńe.
ła- ńo- ło- źe krzy- có: bźe- zće

r i t.
pa- stu- sko- źe do Be- tle- jëm.
2. Źitać Zbáźićela dźiś zrodzónégo,

Na źąsce w stajńi połozónégo.
Słuzy Mu tam łośół z wołëm,
Łogrzéwając Pana społëm:
Chu, chu, chu !
3. Já śedząc na budźe z źelkégo strachu,

Zlećáłëm na źëńë z źelkégo dachu.
Chtórne bély tam łańely,
Zaráz śë ze mńe naśńely.
Do rozpuku.
115
93. Przyskocë já do téj sopy

Ŝywo śpiew: 59 l. Henryk Kulesza z Lelisa, 2009 r.
1. Przy- sko- cë já do téj sopy

Ła- leć śë ma- łe Dźe- ćë łu-
z ći- cha, Tën śńéch, ło- cu téch,

śńé- chá.
ńe- cháj bę- dźe dlá wsy- stkéch.
ńe- cháj bę- dźe dla wsy- stkéch.
2. Ła ji ze śë to Dźećątko śńeje,
Ńechze nóm wsystkëm dobrze śë dźeje.
To znać, kedy nóm Bóg má cóś łobźecać.
3. Ji pocnë já przed Dźećątkëm skákać,
By ńe chćało na téj źëńi płakać.
śęc jidź poćeséć, przed ńëm cołëm ńisko bźić.
4. Ji pudë já na drugéch zawołóm,
Jeśly sóm grać Panu ńe łujnë.
Źęc gráj, łalbo dáj, cóś nowégo zaśpśéwáj.
5. Wtedy to, gdy nóm Pan Bóg poscęśći,
Tobźe Jezu będźëm śpśéwać cęśćéj.
Dobry Bóg za długy ńebëm płaći swoje sługy.
116
94. Scęślywe Betlejëm

śpiew: 65 l. Feliks Orzoł z Rycicy, 1932 r.
1. Scę- śly- we Be- tle- jëm

Ze nom śë zja- źé- ło
ńa- sto Dá- Ŝi- do - we, Chry- stus

Dźe- ćą- tec- ko no - we.
śë na- ro- dźół, by nas ło- swo- bo- dźół
łod ńe- wo- ly sa- tań- skéj.
2.Nom śë ńe dostało scęśćá takowégo

Byźwa w naséj Puscy ńely zrodzónégo,
Jezusa Chrystusa, łaby nasa dusa
Serdecńe Go łuććéła.
3. Łu nas, w łostrołęckëm, na Puscy w Starostśe,
Ńe bółbyś śë rodźół, mój Jezu, w łubóstśe.
Mómy jizbów źele ji ńętke pośćele,
Bółbyś lezáł jek w puchu.
4. Ńáłbyś ji kośulkë z partu ćëńutkégo,

Sukmanë do kolón, z sukna puscańskégo.
Fafórecek drogy, kurpśiky na nogy
ByŜwa Tobźe zrządźély.
117
5. Ńáłbyś ji kapustë ji burácky, Pańe,

Z tłustó źeprzoźinó, zawse na śńádańe.
Mléka z jagełkańi, chlébek z kartoflańi,
Z ńodëm wódky flaseckë.
6. Ła na łobźád byźwa skrzecków naskwarzély,

Ji kasy grycanéj tłusto nakráśély.
Zając, kuropatwy, choc połów ńełátwy,
Bółby, Pańe dlá Ćebźe.
7. Chocas nóm wartárze drewek zabróńajó,

Łuzdy ji śekéry w lasach łodbźérajó,
Jednak byźwa bély, choc nocó woźély
Suche drewka dlá Ćebźe.
8. Ze śë ńe tak, Pańe, spodobało Tobźe,

Ześ łućérzpśáł bźedë w maluchnéj łosobźe,
Przyjńij sérca chęći, ńéj Kurpśów w pańęći,
Tu na Puscy ji w ńebźe.
118
95. Śano jek lélyjá

wolno śpiew: Henryk Kulesza z Lelisa, 2004
1. Śly- cná Pa- ńën- ka

W staj- ńi po- źi- wsy,
Je- zu- sa zro- dźé- ła, Łoj, śa- no, śa - no,

śan- këm Go ło- kré- ła.
śa- no jek ly- ly- já, na chtór- ne kła- dźe
Je- zu- sa Ma- ry- já.
2. Cëmuz lytośći ńi más Panno drogá,

Ześ w lyche śano połozéła Boga.
/: Łoj śano, śano, śano kśeće drogy,
Cëmu na śańe lezy Pan łubogy. :/
3. Dźiwná na śweće stała śë łotńana,
Ze Nazárëńsky Kśát rzucón do śana.
/: Łoj, śano, śano, co to w tobźe béło,
Ześ będąc śanëm, w kśát śë łobróćéło. :/
4. Lec to dźiwńejse, ze Pan łogńëm bywsy,
W śańe së łukrół, śana ńe spálywsy.
/: Łoj, śano, śano, cëmu ńe gorejes,
Cëmu przynájmńéj Pana ńe łogrzejes. :/
119
5. Już ńe w ćérpśëńu tën kśát lylyjowy,
Lec z śana wysed przez grzéch Ładamowy.
/: Łoj, śano, śano, łoj błogosłaźóne,
Na chtórnëm Jezus – dźećë jest złozóne.:/
6. Straślywá łąko, chtórnáś tëmu śanu,

Stać śë kázałaś za podśćółkë Panu.
/: Łoj, śano, śano, wsystek kśát rózany,
Przychodźi dźiśáj narcyz, tulypany.:/
7. Scęślywá kosa, co te śano śćëna,

By Jezusoźu za łoze stanëna.
/: Łoj, śano, śano, zapách w tobźe błogy,
Kedy przychodźis – także ji kśát drogy.:/
8. Scęślywe zëńcy te zapráwdë béły,

Co dlá Jezusa to śano kośiéły.
/: Łoj, śano, śano godne tégo béło,
Ze śë na tobźe Bóstwo połozéło.:/
9. Dobrze, ze Dáźid łukorónowany,

Ji ze do bydlót cłoźek przyrównany.
/: Łoj, śano, śano coś ty narobźéło,
Ześ Boga ńędzy bydlęta złozéło.:/
10. Wyńijdź ze Kśąze z złotégo pokoju,

Ńech Go łokryje śankëm ręka twoja.
/: Łoj, śano, śano, łoj ńe przepłacóne,
Godne byś było w raju połozóne. :/
120
96. W Betlejëm, słáwnëm ńeśće

1. W Be- tle- jëm, słá- wnëm

gdym w bu- dźe śe- dźáł,
ńe- śće, ńe ma- łëm, Ku- bo bra- će ńi- ły,

Ła- ńół po- źe- dźáł: cu- da śë zja - źé- ły.
Ji jën- néch ła- ńo- łów śé- ła, ze Pan- na Sy-
na zro- dźé ła, weso- ło gło- śé- ly.
2. Śpśéwaly sobźe: lezy we złobźe, w pśelusky poźity,

Pan ńeba, źëńi, na gołëm śańe, w stajńi pospolytéj.
Béły nájdźiwńejse rzecy, ze w nátórze cłoźecéj,
Źelky Bóg zakryty.
3. Pudë já wprzódy do naséj trzódy ji weznë koźlątko,
Ła ty, Ńichale, bźegáj po wale ji łuchwyć kurcątko.
Ty, Wojtku, weź skrzypecky, ła ty Stachu, multanecky,
Łućesće Dźećątko.
4. Łoddáwsy chwáłë ji dary małe, skocno mu zagraly,
Ćesély tégo Pana małégo ji w tóńec śë pobraly.
Ła gdy Wojtek zagráł z góry, to ledwo wsyscy ze skóry
Ńe wyskakywaly.
121
97. W dźëń Bozégo Narodzëńá

śpiew: 60 l. Franciszek Golon z Piaseczni, 1932 r.
Ŝywo
1. W dźëń Bo- zé- go Na- ro-

ra- dość wsy- stké- go stwo-
dzë- ńá Ptá- sky do sopy zlá- tu- jó,

rzë- ńá. Je- zu- so- źu wy- śpśé- wu- jó.
Je- zu- so- źu wy- śpśé- wu- jó.
2. Słoźik zacyná dyśkantëm,

Scygeł mu wtóruje łaltëm.
Śpák tenorëm krzykńe casëm,
/: Ła gołąbek gruchńe basëm. :/
3. Wróbel, ptásek ńeborácek,
Łuźąbsy, śpśéwá jek zácek.
Dźiw, dźiw, dźiw, dźiw ponad dźiwy,
/: Narodźół śë Bóg práwdźiwy. :/
4. Ła mazurek ze swëm synëm,
Tak śwérgoce za kóńinëm:
Ćérp, ćérp, ćérp, ćérp ńiły Pańe,
/: Póky tën mróz ńe łustóńe. :/
5. Ji zóráźe swoje głosy
Wykrzykujó pod nebźosy.
Cájka w górë podlátuje,
/: Chwáłë Bogu wyśpśéwuje. :/
122
98. Zagrzńała, runëna

Ŝywo śpiew: 55 l. Józef Szyszka z Brzozowego Kąta, 1930 r.
1. Za- grzńa- ła, ru- në- na

ńe bé- ło, ńe bé- ło
w Be- tle- jëm źë- ńa. Kę- dy ześ,

Jó- zefa dó- ma.
kę- dy ześ Jó- ze- śe by- wáł
W Be- tle- jëm, w Be- tle- jëm Dźe- ćą- tkum
śpśé- wáł.
2. Wół, łośół, wół, łośół przed Ńëm klękały,

Bo swégo, bo swégo Stwórcë poznały.
Becący, rycący Panu śpśéwały,
Pastérze, pastérze w multanky graly.
3. Zńiłuj śë, zńiłuj śë, nas źecny Pańe,
Bez Ćebźe, bez Ćebźe ńic śë ńe stáńe.
Nareśće gdy pokłón Panu łoddaly,
Z źelkó wesołośćó do trzód wrácaly.
123
B/ Źélgopostne ji pogrzebowe
99. Barbaro Śwętá
wolno śpiew: 61 l. Franciszek Golon z Piaseczni, 1933 r.
transkr.: Ks. Włdysław Skierkowski
1. Bar- ba- ro Śwë- tá, per- ło Je-

śće- zkë do ńe- ba wská- zać nóm
zu- so- wá, źer- ná przy śńé- rći

go- to- wá.
pa- trón- ko, smu- tnë- mu, kó- na-
ją- cë- mu.
2. Spráw by mój Jezus bół zbaźëńëm mojëm,

W zyću ji zgóńe, tak, jeko bół Twojëm.
Ńecháj mńe w ńebźe przy Twojéj pomocy
Z sobó zjednocy.
3. Twój ji mój Jezus w Śwętëm Sakramënće
Ńech mńe nakárńi w łostatnëm momënće.
Łostatne słowo "Jezus" ńecháj skrusy
Wroga méj dusy.
4. W ranach nájsłodséch, w męce Jégo drogéj,
Łuchróń mńe, Panno, łod satańskéj trwogy,
Łabym łuńéráł pewny Twéj łobróny
Ńełustrasóny.
124
100. Bądź ńi lytośćéw

wolno śpiew: Maria Gadomska z Tatar, 1975
1. Bądź ni ly- to śćéw,

We- dług źél- ké - go
Bo- ze ńe- skóń- có- ny. We- dług ly-

ńi- ło- śér- dźá Twé- go.
to - śći Twéj ńe po- ly- có - - néj,
chćéj zma- zać mnó - stwo prze- źi- ńë- ńá
mé- go.
2. Łobmyj mńe ze złośći, łobmyj téj godźiny,,

Łocyść mńe z brudu, w chtórnëm mńe grzéch trzymá;
Bo já poznajë źelkość mojéj źiny,
Ji grzéch mój ćęzky za łobrazë Syna.
3. Łodwróć twárz Twojó łod przestępstwa mégo

Ji wsystke moje pomaz ńeprawośći.
Stwórz sérce cyste, wárte Boga swégo,
Ła ducha práwdy w moje wléj wnętrznośći.
125
101. Jest drábźina do ńeba

wolno śpiew: 60 l. Henryk Kulesz z Lelisa, 2010 r.
1. Jest drá- bźi- na do ńe- ba,
jest drá- bźi- na do ńe- ba, jest drá-
bźi - na do ńe- ba, ká- zdë- mu ńó jiść trze-
ba.
2. /: Przy drábźińe stoji krzyz, :/ 3x

Kázdy z nas go muśi ńeść.
3. /: Sóm Pan Jezus go nośół, :/ 3x

Jek po tëm śweće chodźół.
4. /: Ńáł korónë ćérńowó, :/ 3x
Nad Przenájśwętsó głowó.
5. /: Zydźi Mu jó wtłocély, ;/ 3x
Źelky gwáłt łucyńély.
6. /: Przypatrzze śë cłoźece, :/ 3x
Jek z Jezusa krew ćece.
126
102. Juz dobranoc

wolno śpiew: 75 l Feliks Grzyb z Rycicy, 1931 r.
1. Juz do- bra- noc, juz do- bra- noc,
ła- le ńe ká - zdë - mu. Ty- lo të- mu
Je - zu - so- źu łu- krzy- zo- wa-
në- mu.
2. Juz dobranoc, juz dobranoc ji Matuly Jégo,

Chtórná stojała pod krzyzëm, łomdlałá za Ńégo.
3. Juz dobranoc, juz dobranoc, ty Strózu Łańele,

Ratujze ty dusë mojó, póky jestëm w ćele.
4. Juz dobranoc, juz dobranoc / Felykśe / Patróńe,

Ratujze Ty dusë mojó po straślywëm zgóńe.
127
103. Łach, mój Jezu

śpiew: Anna z Siarczej Łąki, 1932 r.
wolno
1. Łach, mój Je- zu, mój kocha- ny,
jek - - twarde Twe ło - ze.
zdyj - në já Ćë z Twé- go krzy- za -,
w sér- cu mëm po - ło- zë.
2. Boś zbolały, zbźicowany, łokrutńe zrańóny,

Prosë, zebyś w sércu mojëm bół zaspokojóny.
3. Ńechze sérce moje będźe za łózecko Tobźe,

Połóz śë w ńëm, słodky Jezu, ła łodpocńij sobźe.
4. Dusa moja zawse będźe ło to śë starała,
Łazeby Ćë w sércu mojëm juz ńe przebudzała.
5. Ćicho, ćicho, duso moja, ńech będźe nájćiséj,
Ńech zasypśá w mojëm sércu Pan Jezus nájńilsy.
6. Ńe kołátáj występkańi, ńe budź Go grzéchańi,
Łale łutul jek nájćiséj śwętëńi myślańi.
128
104. Na smętárzu ńéskać będë

wolno śpiew: Maria Gadomska z Tatar, 1974
1. Na smën- tá - rzu ńé - skać bę- dë,

Ła na chśi - lë tu po- bę- dë.
Łaz Pan Chry- stus wsy- stkéch
lu - dźi gło- sëm trą - by z má - rtwéch
zbu- dźi.
2. Będë ńéskać ji przebywać

Ji ćichuchno będë śpśéwać.
Pewná tégo ji bezpśecná
Ze ńi dany zywot źecny.
3. Krótky cas zyćá mojégo,

Ńe zaznałam śwata tégo.
Wźón mńe Pan Bóg z tégo śwata,
By w ńebźe uzywać lata.
4. Jidë do mégo Jezusa,
W ńëm spocywá moja dusa.
Z ćałëm mojëm rozźązaná,
Do Łańołów przyrównaná.
129
105. Scęślywy, chto sobźe ...

śpiew: 61 l. Franciszek Golon z Piaseczni, 1933 r.
1. Scę- śly - wy chto so- bźe pa- tró - na
Jó- zefa má za ło - pśe- ku - na. Ńe- cháj śë
ńi- kogo ńe boji, gdy Śwę- ty Jó- zef przy ńëm
stoji. Ńe zgy- ńe.
2. Jidźće prec, marnośći śwatowe,

Bośće mńe zgubźéć gotowe;
Juz já móm nad wsystko słodségo
Józefa, łopśekuna swégo przy sobźe.
3. Łustąpće, satańske nájazdy !
Przyzná to ze mnó cłoźek kázdy,
Ze chocby ji pśekło powstało,
Całe śë na mńe zbuntowało, ńe zgynë.
4. Gdy ńi jest Józef łulubźóny,
Łobróńcó łod kázdéj złéj stróny.
Łón mńe z swéj ńe puśći łopśeky
Ji zgynąć ńe dá ńi na źeky po zgóńe.
5. Przeto Ćë łuprásóm sérdecńe,
Jóześe, bym móg zyć bezpśecńe.
Ła w kóńcu letke ńáł skónańe
Ji grzéchów swojéch darowańe przy śńérći.
130
106. Śńértelny młot

śpiew: 50 l. Józef Mróz z Niedźwiedzia, 1937 r.
1. Śńé- rte- ny młot w pśé - rśi bźi- je,
ła dusa śë w će - le kry- je.
Du- so, duso wy- chodź z ća- ła,
boś śë juz dość na- ćérz- pśa- ła.
Ło Je- zu !
2. Jekze móm wychodźéć z ćała,

Jest tu cartów źelká chmara.
Patrzó na mńe bolejącó,
Na mó dusë kónającó. Ło Jezu !
3. Chodzó kele łoza mégo,

Strach źelky wyjść z ćała tégo.
W chtórnëm já w zyću rządźéła,
Jezusoźu zëm słuzéła. Ło, Jezu !
4. Jezu ! Wyjrzyj z góry, z ńeba,
Co téj dusy je potrzeba.
Trzeba dlá ńéj chór łańołów
Ji dwunástu łapostołów. Ło, Jezu !
131
107. Zaźitáj krzyzu

śpiew: 70 l. Franciszek Ksepka z Lemana, 1929 r.
1. Za- źi- táj krzyzu śwę - - ty,
po- će- cho je- dy- ná. Će- bźe ká-
zdy z ra - - do - śćó z we- se- lëm
wspó ńi - - ná.
2. Ła chtóz Ćë ńe wspóńiná ji rád Ćë ńe źidźi

Kedy na Ćë spoglądóm, Ty śë mńe ńe brzydźis.
3. Ła já Ćebźe tak kochóm, z radośćó ji z weselëm,
Bo ty jesteś pojęty mojëm Zbáźićelëm.
4. Ła já grzésny, gdźe já śë ze sobó podźejë,

Przed mojëm Nájdrozsëm Zbáźićelëm, Łodkupśićelëm.
5. Pudë já, Pańe, pod krzyz Twój, przyjńij zdrajcë swégo,

Spuść krople krśi śwętéj, łobmyj mńe grzésnégo.
6. Zaźitáj krzyzu śwęty, wdźęcne me kochańe,

Ła chtóz Ćë na tëm krzyzu wysoko dostańe.
132
108. Zmerły cłoźece

wolno śpiew: 47 l. Warych z Czarni, 1931 r.
1. Zmer- ły cło- źe- ce, z to- bó śë ze-
gnó- my, przyj- ńij dar smutny,
chtór- ny ći skłá- dó- my. Tro - chë
na grób twój po- rzu- có- néj gly- ny,
łod twych przy- já- ćół ji łod twéj ro-
dźi- ny.
2. Wrácás do źëńi, co matkó twó béła,

Teráz ćë stráźi, ńedáwno zyźéła.
Tak droga kázdá, chtórnó cłoźek chodźi,
Na tën gośćëńec wsystkéch nas wywodźi.
3. Ńedługo, braće / śostro /, z tobó śë łujrzëmy,

Juześ tam doset / dosła /, my jesce jidźëmy.
Trzeba ći spocąć po skońcónëm bźegu,
Lec znówu wstóńes, boś tu na noclégu.
133
IV. DŹEĆĘCE
109. Depce kóńik
Na podst. zapisu Jadwigi Gorzechowskiej
Ŝywo / "Od jesieni do lata ", WSiP, 1977 r. /
1. De- pce kó- ńik, depce,
do sta- jën- ky ńe chce. Ze- by do
Ma- ry- śi, pole- ćáł- by jesce,
zeby do Ma- ry- śi, pole- ćáł- by
jesce.
2. W pódwórecku nasëm studźënecka stoji,

/: Chto jadźe, cy jidźe, kóńika napoji. :/
3. Śiwy kóńik, śiwy, łuzdecka jedwábná,
/: Cy duzá, cy małá, Kurpśónecka zgrabná. :/
134
110. Gdźe turóń chodźi

na podst. zapisu Jadwigi Gorzechowskiej
umiarkowanie
/ " Od jesieni do lata" WSiP, 1977 /
Gdźe tu- róń cho- dźi, tam zy-
tko śë ro- dźi. Gdźe jé- go tro - py,
tam gę- ste kopy, gdźe jé- go tro - py,
ta- am gę- ste kopy. Śust psë- ńic- ka
jek ji- gly- cka, śust jęc- ńëń jek pśëń -,
zeby w cha- će śë da- rzé- ło, zeby śë mno-
zé- ło.
2. Gdźe turóń chodźi, tam zytko śë rodźi.

Gdźe jégo tropy, tam gęste kopy.
Śust tatarka jekby ńarka, śust, śust zytko korytko,
Zeby w chaće śë darzéło, zeby śë mnozéło.
135
111. Gráj grácyku

Ŝywo / " Od jesieni do lata, WSiP 1977 r /
1. Gráj grá- cyku, ła- byś móg,
ńe za- łuj ze mo- jéch nóg ! Mo- je nogy
ći- so- we, do ta- nec- ka go- to- we !

PRZYGRYWKA - bardzo szybko
Łoj, la la, łoj, la, łoj, la, la, łoj, la.
Łoj, la, la, łoj,la, la, łoj, la, łoj, la, łoj, la łoj, la.
2. Gráj grácyku, łapu, łapu,

Poskácëmy do pułapu.
Nase nogy z źelaza,
Ńe łustanó ńi raza.
3. Gráj grácyku, łaby, łaby,
Ńecháj skácó stare baby.
Bo jéch nogy śtálowe,
Do kozáka gotowe.
Zwrotka 2 i 3 z rep. Szkolnego ZPiT w Zawadach, 1965 r.

Piosenkę powinna poprzedzać i kończyć przygrywka
136
112. Kle, kle, kle, boćóńe

Ŝywo
/ "Od jesieni do lata", WSiP, 1977 r. /
Kle, kle, kle, kle, bo- ćó- ńe,
zgo- tuj ze nóm śńá- da- ńe !
Zgo- tuj- ze nóm kló- sec- ky na śté- ry gar-
nu- sec- ky. Góń nas ! Góń nas !
2. Kle kle kle kle, boćóńe !

Łoj, dómy ći śńádańe !
Postaźëm je pod progëm,
Zańęsómy łozogëm !
Góń nas !
137
113. Kurpśe ładńe grajó

umiarkowanie śpiew: ZPiT "KURPIE" z Ostrołęki
transkr.: Henryk Ćwintal
1. Kur- pśe ła- dńe gra- jó
ji zgra- bńe tań- cu- jó. Ła- dne dźé- wce
ma- jó, weso- ło śpśé- wa- jó.
To ji ło, la, la, to ji ło, la, la, to ji

rall.
ło, la, la, to ji ło la, la.
2. W Mysëńeckéj Puscy suńó gałązecky,

Ze nájńilse w śweće, kurpśoske dźéwecky.
To ji ło, la, la ...
3. W Mysëńeckéj Puscy stoji dąb wyńosły,
Z dźada ji pradźada Kurpśe tutaj wzrosły.
To ji ło, la, la ...
138
114. Ła jek ze śë ty más

Ŝywo Na podst.: zapisu Jadwigi Gorzechowskiej
/: "Od jesieni do lata", WSiP, 1977 r. /
1. Ła jekze śë ty más, mój pa- ńe
Zu- row- sky, ła ku- pśë já to- bźe
cér- wó- ne póń- cosky.
2. Cérwóne póńcosky, ńebźeske portecky,

Będźes w ńéch tańcowáł, mój pańe Zurowsky.
139
115. Ła tam w boru

Ŝywo Na podst. zapisu Jadwigi Gorzechowskiej
Ła tam w boru, ła, tam w boru
ku- ká- wëń- ka ku- je. Juz ći Kur- pśik,
juz ći Kur- pśik bar- će ło- pa- tru- je.

140
116. Ła w Kurpśoskéj Puscy

śpiew: ZPiT Szkoły Podst. w Myszyńcu
tempo walczyka
transkr.: Kazimierz Siedlich
1. Ła w Kur- pśo- skéj Pu- scy
sosny su- ńó pśę- kńe. Ty- lo
wej- dźes do My- sëń- ca, juz ći
sé - rce zńę- kńe. kńe.
2. Ła kedy zobácys młodó Kurpśóneckë,

/: Poźédá ći ńiłe słówko, jekby kochanecka. :/
3. Licko jéj ruńane, perełkowe ząbky,

/: Ła na syji śńór burśtynów ji warkocyk długy. :/
141
117. Łoj Jóńe, Jóńe

umiarkowanie Na podstawie zapisu Jadwigi Gorzechowskiej
1.Łoj, Jó- ńe, Jó- ńe, Jó- ńe źe- ló-
ny -, Jó- ńe źe- ló- ny -.
có- ześ nóm przy- ńós no- wé- go,
có- ześ nóm przy- nós no- wé- go,
Jó- ńe źe- ló- ny ? Jó- ńe źe- ló- ny ?
2. Przyńósëm rosy, /: chłopcóm na kosy. :/

/: Łoj, ji dáłëm maćerzónky, :/: pannóm na źónky.
3. Łoj, Jóńe, Jóńe, /: Jóńe źelóny, :/

/: Łoj, pádajó drobne lyśće :/ na wsystke stróny. :/
4. Cyjze to źónek płyńe po wodźe ?

W kśeću, w kśeću ji w źelëńi.
Cyj śë źónek łogńëm ńëńi,
/: Jóńe źelóny ? :/
142
118. Łubogá wdowuśa

śpiew: Waleria śarnochowa z Dąbrów, 1952 r. nagr. IS PAN
1. Łu- bo- gá wdowu- śa ńi- má
ko - mu ro- bźéć. Pro- śé- ła ńe -
dźźá- dka, by jéj stajka zro-
bźéć.
2. Prośéła ńedźźádka, prośéła ji źilcka,

Zeby jéj złoraly stajënko do zytka.
3. Łubogá wdowuśa śńádańe gotuje,
Ła źilcek z ńedźźádkëm stajka dołoruje.
143
119. Łuźijë źónusky

wolno Na podst. zapisu Jadwigi Gorzechowskiej
/ " Od jesieni do lata", WSiP, 1977 /
Łu- źi- jë źó- nusky
na zło- tëm dró- ći- ku. Przy- ja- dźe Ja-
śëń- ko na wró- nëm kó- ńi- ku.
2. Łuźijë źónusky,
połozë na stole.
Przyjadź, mój Jaśëńku,
przyjadź mój sokole.
144
120. Na łąkach, na polach

tempo walczyka Na podst. zapisu Jadwigi Gorzechowskiej
1. Na łą- kach, na polach trá- wëń- ka
juz zy- wá, to ło, la, la, to ło, la,
la. Cy du- zá cy ma- łá Kur- pśó- nec-
ka spśé- wá to ło la, to ło, la,
to ło, la, la.
2. Łuśád së gołąbek na źelóny dąbek.

To ło. la, la, to ło la, la
Poźédz ńi, Kaśulu, cy w jizbźe porządek,
To ło la, to lo la, to ło la, la.
145
121. Ńałëm já ptáska

umiarkowanie śpiew: Dzieci z Golanki, 1952 r. nagr. IS PAN
1. Ńá- łëm já ptá- ska ńá- łëm w le-
śe. Ńá- łëm já ptá- ska ćur- ly- kum,
báj- dum, ćur- ly- kum, báj- dum,
ńá- łëm w le- śe,
2. Co kolorowe jájka ńeśe.

Co kolorowe /: ćurlykum bájdum :/
Jájka ńeśe.
3. Jedno bure, druge sare,
Jedno bure, /: ćurlykum bájdum :/
Druge sare.
146
122. Pańe Boze zapłać

Ŝywo Na podst.: zapisu Jadwigi Gorzechowskiej
/ " Od jesieni do lata ", WSiP, 1977 r. /
Pa- ńe Bo- ze za- płać z ńe- ba wy-
so- ké- go, coś nóm dáł sta- ro- stë,
cło- źe- ka grze- cné- go. To ło, la,
ło, la, to ło, la, to ło, la,
to ło, la ło, la, to ło, la, la.
2. Dómy ći, łoj dómy,

Byleś "kunë" płaćół !
Tak byś śë zanadto
W jedën dźëń zbogaćół.
To ło, la ...
"kuna" - podatek na Kurpiach płacony cennymi skórami kun.

147
123. Przelećáł ptásecek

Ŝywo śpiew: 36 l. Marysia Deptuła z Dąbrów, 1929 r.
1. Prze- le- ćáł ptá- secek

Ji zaj- rzáł do jizby,
przez mój ło- gró- de- cek. To ło la,

jeky tam po- rzą- dek.
la la, to ło la, ło, la, la to lo, la, la.
2. Śwyńe w pśecu ryjó,

Ła psy garky myjó.
Warkoca ńe spleće,
Jizby ńe zańeće.
To ło, la ...
3. Ła łyzky pod ławó

Zarosły murawó.
Krowy ńe wydoji,
Łobory śë boji.
To ło, la ...
148
124. Stary ńedźwédź

wolno Na podst. zapisu Jadwigi Gorzechowskiej
/ " Od jesieni do lata", WSiP, 1977 r. /
Sta- ry ńe- dźwédź mocno śpśi.
Sta- ry ńe- dźwédź mocno śpśi. Z boru przy- wę-
dro- wáł ńo- dek nóm zgo- to- wáł,
łu- tru- dźuł śë, te- ráz śpśi.
2. /: Stary ńedźwédź mocno śpśi. :/

My go ńe zbudźëmy,
Bo śë go bojëmy,
Jek śë zbudźi, to nas zjé.
3. /: Stary ńedźwédź pódźe w las. :/

Gráce mu zagraly,
Wstáł ńedźwédź zuchwały,
Łućekómy, złapśi nas !
149
125. Tańcujze dźéwcyno

Ŝywo śpiew: Dziewczyna z Dębów, 1914 r.
1. Tań- cuj ze dŜé- wcyno, tań- cuj ze
dobrze, łaz ći śë na nóz- ce trze- źi- cek
podrze. Trze- źi- cek podrze, pó - ńco- ska
ca- łá, ńe za- lé- cáj śë bom jesce
ma- łá.
2. Pocekáj Jaśul łaz já łurosnë,

Ńe weźńes ty mńe, to mojó śostrë.
Bo moja śostra pśęknéj łurody,
Pocekáj, Jaśul, boś jesce młody.
150
126. Wysła burzycka

śpiew: 17 l. dziewczyny z Wolkowych, 1913 r.
umiarkowanie Ŝywo
1. Wy- sła bu- rzyc- ka, wy- sła bu- rzyc- ka,
bę- dźe desc, bę- dźe desc.
Gdźe śë ptá- secku, gdźe śë ptá- secku
po- dźe- jes, po- dźe- jes ?
2. Łoj, polecë já, łoj, polecë já,

Do boru, do boru,
Pod gałązeckë, pod gałązeckë
Jeworu, jeworu.
3. Tamój mńe descyk, tamój mńe descyk
Ńe pryśńe, ńe pryśńe,
Na me pśórecka, na me pśórecka
Złoćiste, złoćiste.
4. Tamój mńe descyk, tamój mńe descyk

Ńe kańe, ńe kańe,
Na te pśórecka, na te pśórecka
Rućane, rućane.
151
127. Zápust jadźe drogó

wesoło
/ " Od jesieni do lata", WSiP, 1977 r. /
1. Zá- pust ja- dźe dro- gó,
zá- pust ja- dźe dro- gó, kóń pod ńëm zá-
rad- ny. Łeb z pa- ty- ków, ze lnu grzy- wa,
to ći przy- strój ła- dny. -ła-dny.
2. /: Zápust jadźe drogó, :/

/: Ła z ńëm przebźérańce: :/
/: Koza, boćek, dwa ńedźwedźe,
Pudó z náńi w tóńce. :/
3. /: Zápust jadźe drogó, :/

/: Schud mu jedën bocek. :/
/: Wrócë do was, stare, młode,
Łaz na przysły rocek. :/
152
V. ZOŁŃÉRSKE
128. Do pśątégo półku
śpiew: 17 l. Marysia Sobotka ze Starego Myszyńca, 1926 r.
1. Do pśą- té- go pół- ku
wojska za- ćą- ga- jó. Do pśą- té- go pół- ku
wojska za- ćą- ga- jó -. Ńe- je- dnéj dźéw- cy- ńe
sér- ce za- smu-ca- jó. sér- ce za- smu-ca- jó.
2. /: Ńe smuć śë dźéwcyno, ńe smuć sama śebźe, :/

/: Já za rocek, za dwa, powrócë do ćebźe. :/
3. /: Ła jek ńe powrócë, będë lysty pśisáł, :/
/: Ty będźes cytała, já ńe będë słysáł. :/
4. /: Ty będźes cytała przy kázdëm śńádańu :/
/: Ji przybácys sobźe ło nasëm kochańu. :/
5. /: Ty będźes cytała przy kázdëm łobźedźe, :/
/: Spojrzys w łokënecko, cy łułan ńe jadźe. :/
6. /: Ty będźes cytała przy kázdéj źecerzy, :/
/: Spojrzys na łózecko, cy łułan ńe lezy. :/
7. /: Wysła na góreckë, gdźe wojácy jadó, :/
/: Spod mégo Jaśëńka kóńika prowadzó. :/
153
129. Jekëm jecháł z komëndy

śpiew: 18 l. Bronislawa Młynarczyk z Lemana, 1930 r.
1. Je- këm je- cháł z ko- mën- dy
do swéj lu - béj w ło- glę- dy. Ji na- po-
tká- łëm śly- cnó kocha- nec- kë pro- sió łëm jó
ło no- clég.
2. Jek já ćebźe przyjąć móm,

Kedy łojca, matkë móm.
/: Łoj, prowádź, prowádź, kóńika do śëńi,
Sóm śë łukładź na źëńi. :/
3. Jek ći będźe źimńutko,
To przydź do mńe na łózko.
/: Łobźinë nózky w puchowe podusky,
To ći będźe ćeplutko. :/
4. Ła jek przydźe północek,
To já z łózka wyskocë.
/: Łostóńze śë z Bogëm, moja nájńilejsá,
Moze já juz ńe wrócë. :/
5. Łóna ńic ńe robźéła,
Wćąz po leśe chodźéła.
/: Ji łoglądała suche lescynecky,
Cy źelóne lyśće má. :/
154
130. Ła w tëm leśe

Ŝywo śpiew: 33 l. Franciszek Bakula z Jazgarki, 1936 r.
1. Ła w tëm le- śe cár- ná ro- la,
já jéj ło- ráł ńe bę- dë, já jéj ło- ráł
ńe bę- dë. Ńiech jó ło- rzó moje przy- já-
će- le, já na woj- në po- ja- dë.
2. Já na wojnë, z wojny jadë, /:łóna w łokńe stojała

Na kogo ześ, moja nájńilejsá, na kogo ześ cekała ?
3. Łach, na ćebźe, mój Jaśëńku, /: łach na ćebźe samégo,

Takëm sobźe w sércu rozwázała, ze ńe weznë jënségo.
4. Ji të chustkë, coś ńi dała, /:na wojënce jám jó ńáł. :/

Tyś myślała, mojá nájńilejsá, ze já ńó śë łoćéráł.
5. Ji tën sygnét, coś ńi dała, /: na palcum go ńe nośół. :/
Jekëm jecháł przez to Cárne Morze, tom go do wody wrzućół.
155
131. Łoj ji w polu jeźoro

umiarkowanie śpiew: 35 l. Anna Majewska z Kadzidła, 1932 r.
transkr.: Władysław Skierkowski
1. Łoj ji w polu je- źo- ro,
nad je- źo- rëm ćë- mny las.
Pó- dë já, pó- dë na wy- so- kó
gó- rë, cy ńe ja- dźe chto do nas.
2. Jadźe, jadźe Jaśëńko,

Łoj, na swojëm kóńiku.
/: Przypśiná sobźe bźáłej rózy kśátek,
Do lywégo, do boku. :/
3. Ji ńáł ći łón dźéwcynë,
Co jek rózá przekśitá,
/: Ła mńe młodëmu, na końu śiwëmu,
Łod ńéj lystu ńe cytać. :/
4. Ła wy, moja matuśu,
Teráz za mńe ńe płacće.
/: Ła mńe młodëmu, na końu śiwëmu,
Zálu ńe dodawájće. :/
156
132. Marś Polácy

tempo marsza śpiew: 18 l. Bronisława Młynarczyk z Lemana, 1930 r.
1. Marś Po- lá- cy, ńe- bo- rá- cy,
łaz za Cár- ne Mo- rze. Sta- mtąd
zá- dën Po- lá- cë- ńek po- wró-
ćéć ńe moze.
2. Ji zagnaly Polácëńków na záchód słónecka,

/: Ńe zobácy zádën Polák z Polsky skowrónecka. :/
3.Ji łujrzely ji łujrzely polskó przepśóreckë,
/: Poźédz ze nóm, przepśórecko, z Polsky noźineckë. :/
4. Poźédz ze nóm, przepśórecko, coś w Polsce słysała,
/: Boś łu mojéj matulëńky w sádëńku śádała. :/
5. Ńe śádałam já w sádëńku, tylo za sadańi,
/: Łopłakuje łoćec, matka, rzéwlywëńi łzańi. :/
6. Poźédz ze jëm, przepśórecko, ńech łóńi ńe płacó,
/: Na Józefa, w téj dolyńe, z nańi śë zobácó. :/
157
133. Ńe zalécáj śë
wolno śpiew: 45 l. Jerzy Dawid z Długiego Kąta, 2010 r.
1. Ńe za- lé- cáj śë mło- dá dźé- wcyno
w ka- wa- lér- skëm mło- dëm sta- ńe.
Bo łón jest mło- dy do wojska pó- dźe,
ła ty śë sa - ma ło- stó- ńes stó- ńes.
2. Ła jek zajadźe na nowe ńejsce,

Będó ćë listy dochodźéć.
Będźes mu tylo łodpśisywała,
Jek ći śë będźe powodźéć.
3. Chodzywáł do ńéj, myśláwsy ło ńéj,

Bo béła bardzo przystojná.
Ńe bróńół mu jéj łoćec ńi matka,
Tylo ta przeklętá wojna.
158
134. Ńe załuj buźi

umiarkowanie śpiew: 20 l. chłopiec z Zimnej, 1930 r.
1. Ńe za- łuj bu- źi, ńe za- łuj.
Ńe za- łuj bu- źi, ńe za- łuj. Je- ze- ly
ko- chás, poca- łuj, je- ze- ly ko- chás
poca- łuj.
2. /: Próźno spoglądás w łokënko. :/

/: Ńe wrócë z wojny, Zośëńko. :/
3. /: Bom jest śńértelńe rańóny, :/
/: Ńe wrócë ńigdy w te stróny. :/
4. /: Polskëm zołńérzóm zgyńónëm, :/

/: Tyś była mojëm łańołëm. :/
159
135. Po długéj ńewoly

wolno śpiew: 21 l. Władysław Popielarz z Zimnej, 1930 r.
1. Po dłu- géj ńe- wo- ly
dwa stare- ry- cé- rze wrá- caly do łoj- ców
swéch źë- ńi. W ńë- ńe- ckéj ńe- śći- ńe
na noc- néj kwa- té- rze zale- ly śë łza- ńi
rzé- wnë- ńi.
2. Tam, na téj kwatérze tłum ludu rozpráźá,

Ze Francjá przepadła na źeky.
Ze z łágrów łobdertá, łokutá w kajdany,
Ła cesárz na wyspśe dalekéj.
3. Słuchaly téj źeśći ze łzańi swe łocy
Zwróćély ku stróńe łojcystéj.
Rzek pśérsy: Kolego, ból strasny mńe tłocy
Ji dáwno rozwerły śë rany.
4. Ła drugy mu na to: Jám z tobó kamráće,
Przezółëm tak długo w ńewoly.
Ji łumrzéć bym pragnón, lec w łostatnéj chśily
Poćeséć rodźinë w ńewoly.
160
136. Pod Kańëńcëm

umiarkowanie śpiew: 46 l. Stanisław Kuczyński z Wachu, 1932 r.
1. Pod Ka- ńën- cëm, pod Po- dol- skëm,
stoji Tu- rek ze swëm woj- skëm. Hej, hej,
ło dy ry dy ra, łum ta ra ra łum ta ra.
2. Stoji, stoji, ńe wojuje,

Źęcéj wojska łocekuje. Hej, hej ...
3. Jadó wozy za wozańi,
Podolónko, śádáj z nańi. Hej, hej ...
4. Przesła matka przez pokoje,
Przebudźéła syny swoje. Hej, hej ...
5. Wstawáj synu, cëm nájstarsy,
Śodłáj kóńa, cëm nájzwáwsy. Hej, hej ...
6. Wstawájće ji wy nájmłodśi,
Dogóńájće swoje śostry. Hej, hej ...
7. Dogóńély jó w Pułtusku,
Łóna chodźi juz w źónusku. Hej, hej ...
161
137. Rekruće, rekruće

śpiew: 20 l. chłopcy z Zimnej, 1929 r.
1. Re- kru - će, rekru- će, mar- ne
two- je zy- će, Choc- byś śë ło- zë- ńół,
choc- byś śë ło- zë- ńół, cóz ći po ko- bźé-
će.
2. Cóz ći po kobźéće ji po marnéj zóńe,

/: Kedy twój karabźin :/ lezy w magazyńe.
3. Do wojska ćë weznó, karbźin ći dadzó
/: Ji na bolśeźika :/ w pole wyprowadzó.
4. W polu zyć, w polu zyć ji w polu wojować,
/: Chocby béło co jeść, :/ ńi ma w cëm gotować.
5. Dadzó ńi mańérkë ji pokrywë na ńó,
/: Ła já bźédny zołńérz :/ musë słuzéć za ńó.
6. Jek go prowadźély przez warśasky rynek,
/: Swéćół mu śë, śwéćół :/ w ręku karabźinek.
7. W ręku karabźinek, śabelka przy boku,
/: Ńejedna dźéwcyna :/ zapłace w tëm roku.
162
138. Setëm já, setëm

1. Se- tëm já, se- tëm ráz we- dle ru-
cá- ju, pó- źno juz bé- ło
w tëmńe- śą- dzu ma - ju. Sér- ce bo-
la- ło, ła ća- ło krwá źé- ło,
Łoj- cy- źńe mło- déj ńe- scę- śće gro-
źé- ło.
2. Gdy po trzech latach z wojny powróćółëm,

To ło téj Polsce sobźe przybácułëm.
Ło jekze smutny, jekze zadumany,
Łaz śë ználásëm ńędzy grobowcańi.
3. Ji łusłysáłëm jekyś głos spod Ŝëńi:

Co ty tu robźis ńędzy łumerłëńi ?
Co ty tu robźÍs, co śë tu przechádzás,
Ji nóm pomerłëm spocynku ńe dáwás ?
163
4. Wynoś śë, z telá, jekeś cudzoźëńec,

Może ty bolśeźïk łalboć jekïś Ńëńec.
Tutaj łodpocynek rycerzów, Poláków,
Ńïcht wléźć ńe może wśród źernéch rodáków.
5. Jek przystanónëm, prędko pomyśláłëm,

Ze já jestëm Polák, głośno zawołáłëm.
Ze já jestëm Polák z ńasta Ostrołęky,
Bułëm na wojńe, wróćułëm bez ręky.
6. Wtëm śë łotwárza groboźec zakryty,

Wychodźï rycérz ranańï łokryty.
Łach, poźédz, poźédz, co śë z Polskó stało,
Cy jest już wolnó, cy znów zaprzedanó.
7. Já pod Warśawó kuló w pśérś dostáłëm

Tu śë przywlokłëm, zyćá dokonáłëm.
Ło jekze ńïło na kurpśowskéj źëńï,
Spocywać będźe z rodákanï swëńï.
164
139. Smutná źérzba

wolno śpiew: 20 l. Anna Zielińska z Gadomskich, 1930 r
1. Smu- tná źé- rzba łu je- źo- ra
ką- pśe swój sé- roky lyść. Smu- tny zoł- ńérz
tak z źe- co - ra, śle do dó- mu
z źe- trëm głos.
2. Poźédz, źetrze, méj rodźińe, jek ńi smutno tutaj zyć.

/: Jek ńi smutno cas tu płyńe, dokąd jesce móm tu zyć. :/
3. Tu ńeznane lasy, góry, kázdy krzácek, kázdy gáj.
/: Tutaj źidok tak ponóry, wołá za mnó: gdźesz twój kráj. :/
4. Łostaźółëm swojó chatkë, ła w ńéj śostry - róze dwa,
/: Łostaźółëm łojca, matkë, chtórne wychowaly mńe. :/
5. Mój kolega ćęzko ranny, má łobćęte nogy dwa,

/: Krew śë leje, ła łón wołá: Przyjáćelu ratuj mńe. :/
6. Cy na wojńe brák ći prácy, cy na wojńe jest ći głód ?
/: Toć na wojńe polske dźeći, toć na wojńe polsky lud. :/
165
140. Stoji w polu krzyz

śpiew: 45 l. Jerzy Dawid z Długiego Kąta, 2010 r.
umiarkowanie
Sto- ji w polu krzyz, zblyz śë lu- bá,
zblyz. Ju- tro na woj- në łod- jé- zdzóm,
przy- śę- gë ńi zło- zys.
2. Lubá podesła, dwa palce wzńosła

/: Ji przyśęgła zołńérzoźu, ze będźe mu źerná. :/
3. Zołńérz na wojńe lyst łotrzymuje,
/: Koledzy mu łodpśisaly, ze lubá ślubuje. :/
4. Zołńérz w łokopach ło łurlop prośi
/: Ji przyjézdzá w pódwórecko do lubéj we złośći. :/
5. Bagnét łu boku, lyworwer w ręku

/: Ji wystrzelół do sérduska, do léwégo boku. :/
6. Lubá krzyknëna: Jezus Maryjá !
/: Fáłsyźe ći przyśęgałam, samam zaźińéła. :/
166
141. Traśół łułan, traśół

umiarkowanie śpiew: 22 l. Marysia Strzemieczna z Wykrotu, 1930 r.
1. Tra- śół łu- łan, tra- śół

Śę- gnón do ke- śë- ńi,
na śkla- nec- kë źi - na, Hej, hej, łu-

ła pśe- ńą- zków ńi - ma.
ła- ny sare łu- łan- ky,
śą- dë, po- ja- dë do swo- jéj ko-
cha - nky.
2. Traśół łułan, traśół na śklóneckë ńodu,

Śęgnón do keśëńi, ła forsy jek lodu.
Hej, hej ! Łułańy, sare łułanky,
Śądë, pojadë do swojéj kochanky.
167
142. Za górańi, za lasańi

umiarkowanie śpiew: 30 l. Marianna Kaczorek z Baranowa, 1931 r.
1. Za gó- ra- ńi, za lasa- ńi,
gdźe słó- necko wscho- dźi, na- ło- zół śë
mło- dy łu- łan do dźé- wcyny
cho- dźéć.
2. Córko mojá, móźéłam ći,

Ńe kocháj łułana,
/: Bo łułan pomaśéruje,
Łostóńes śë sama. :/
3. Mamo moja, mamo moja,

Darme wase rady,
/: Pomóz rzecy zapakować,
Jadë z łułanańi. :/
168
143. Zawodzó dzwóny

umiarkowanie wolno śpiew: Stanisław Sieruta, 2009 r.
1. Za- wo- dzó dzwó- ny w ko- śće-
le ji tak zawo- dzó łod rá- na.
Pe- wńe dźiś bę- dó cho- wa- ly
z pśą- té- go pół- ku łu- ła- na.
2. Choc łon tam w zyće pod lasëm,

Przesyty séśću kulańi,
Ńicht tam za ńégo ńe płace,
Ńicht go ńe zegná ze łzańi.
3. Skrwaźóná na ńëm kośula,
Ła pod ńó cąstky śkaplérza.
Skrwaźóny móndór łułańsky,
Dólá, łach, dólá zołńérza.
4. Zawodzó dzwóny w kośćele,
Ji tak zawodzó łod rána.
Koledzy na rękach ńosó,
Ćało mártwégo łułana.
169
144. Zołńérz ći já zołńérz

śpiew: 18 l. Bronislawa Młynarczyk z Lemana, 1928 r.
1. Zoł- ńérz ći já zoł- ńérz, mar- ne mo - je
zy- će. Jek já wspo- mnë łoj- ca, ma- tkë,
za- pła- cë so- źi- će -. -źi- će.
2. Zapłacë soźiće ji tak sobźe móźë:

/: Ńe béło mńe ji ńe będźe, jek łu mamy dobrze. :/
3. Jek matka wybźije, to jó sérce boly,

/: Mńe bźédnégo zółńérzyka bźerzó do ńewoly. :/
4. Bźerzó do ńewoly ji kary zadajó,

/: Mńe, bźédnëmu zołńérzoźu krwawe łzy pádajó. :/
5. Na boru drwa rąbźó, tamój źóry lecó,

/: Ła na wojńe, jek zabźijó, kóńańi tretujó. :/
170
VI. J ë n n e
145. Béłam já łu mamy
wolno śpiew: ZPiT "KURPIE" z Ostrołęki
1. Bé- łam já łu mamy có- ru- śa je-
dy - ná, ro- dźi- ce tak kocha- ly mńe.
Łu- cé- ly pra- co - wać ji lu- dźi sa-
no- wać. Na- da- rë- mne bé- ły ná- łu- ky
te. te.
2. Ńe dlátégo śpśéwóm, by ludźe słysely,

By ludźe, ludźe słysely.
Smutne sérce moje ńech śë rozwesely,
Ńech śë rozwesely sérce moje.
171
146. Cëmu kalyno w dole stojis ?

śpiew: Władysława Pokora z Charciejbałdy, 1915
Ŝywo transkr.: Władysław Skierkowski
1. Cë- mu kaly- no w dole stojis,
cë- mu kaly- no w dole stojis -,
cy śë na polu słón- ka bo- jis -? bo- jis ?
2. /: Zebym śë słónka ńe bojała, :/

/:To bym já w dole ńe stojała. :/
3. /: Ła ty kalyno drobny kśeće, :/
/: Zrywajó ćebźe panny w leće.:/
4. /: Zrywajó ćebźe kawalérzy, :/
/: Bo ty más zawse zápach śwézy. :/
5. /: Hejze, kalyno, rozźijáj śë, :/
/: Ła ty, dźéwcyno, rozmyśláj śë. :/
6. /: Ła juz ći já śë rozmyśléła, :/
/: Łojca, matulë łodstąpśéła. :/
7. /: Łoj ńe łodstępuj łojca, matky, :/
/: Łoj ńe wdawáj śë w ludzke gádky. :/
8. /: Bo ludzke gádky ńic dobrégo, :/
/: Bo przeredźéły ńejednégo. :/
172
147. Céranecka ńe pták

śpiew: Szkolny ZPiT z Zawad, 1965
Ŝywo transkr.: Henryk Gadomski
1. Cé- ra- nec- ka ńe pták,
dźé- wcyna ńe lu- dźe. Łod- pro- wa-
dźół bym jó, bo sama ńe pó-
dźe. dźe.
2. Łodprowadźółbym jó do samégo dómu,

/: Łazebym já źedźáł, ze sobźe, ńe kómu. :/
3. Sobźe Jaśul, sobźe, sobźe ła ńe kómu,
/: Tylo mńe łodprowádź bez pole do dómu. :/
4. Łodprowadźółbym ćë na same pógródky,
/: Zebym śë ńe bojáł łojca łańi matky. :/
173
148. Cóz będë robźéła ?

umiarkowanie śpiew: 17 l. dziewczyna z Niedźwiedzia, 1913 r.
1. Cóz bę- dë ro- bźé- ła
z téj ńi- łéj łu- će- chy, z këm bę- dë zbźé- ra- ła
po boru ło- rze- chy. Po- gńé- wa- łam
swo- jé- go, Ja- śë- ńec- ka ńi- łé- go.
2. Łon do karcmy chodźi, ła mńe juz ńe źidźi,

Z jënsëńi tańcuje, co chśila całuje.
/: Ła já na to patrzała ji łod zálu zemglała. :/
3. Stanón przed muzyckó, trzasnón talarkańi,
Ła já śérotëńka zalałam śë łzańi,
Ji z tégo frasunecku posłam spać do dómecku.
4. Przysłam do dómecku, śadłam na łózecku
Ji tak sobźe myślë ło mëm kochanecku,
Ła łon jidźe ji móźi: - moja ńiła, łotwórz ńi.
5. Ńe będë wstawała, tobźe łotśérała,
Bo bym swoich nocków ńe porachowała.
Tyleś do mńe nachodźół, tyle nocków nazwodźół.
6. Ło, moja dźéwcyno, dáj sobźe przemóźéć,
Jeśly chces tańcować, muśis dobrze łujńéć.
Bo já dobrze tańcujë ji chcë takéj, co łujńe.
174
149. Dobró já matkë ńała

Ŝywo śpiew: 27 l. Ewa Pokora z Charciejbałdy, 1915 r.
transkr.: Ks.Władyslaw Skierkowski
1. Do- bró já ma- tkë ńa- ła, ro- bŜéć ńi
ńe ká- za- ła. Je- sce lep- sé - go
łoj- ca, ká- záł ńi jiść do tó- ńca
2. Jidźze córuśu, jidźze,

Potańcujze ji przydźze,
/: Przydë, tatulu, w nocy,
Łodprowadzó më chłopcy. :/
3. Chłopcy łodprowadźély,
Z źónuska wyzwodźély.
/: Łoto, tatulu, łoto
Łupád źónusek w błoto. :/
4. Choc ni łón łupád w błoto,

To łón kostowáł złoto.
/: Mogłabym nawet przyśąc,
Ze łón kostowáł tyśąc. :/
175
150. Dozëńim zytka

wolno śpiew: Zespół Śpiewaczy z Nowej Rudy, 2009 r.
1. Do- zë- ńim zy - tka -, przy ło -

ji po- dźę- ku - jë- my Pa - nu
dło- gu. Plón ńe - śëm plón,

Bo- gu.
do pana go- spo- dá- rza w dóm.
2. Łoj, wyleć, wyleć, ty przepśórecko,

Bo juz do kóńca ńedalecko. Plón ...
3. Łoj, wyleć, wyleć, ty śiwy sokole,
Bo juz ńe przydźëm w te puste pole. Plón ...
4. Łotwórz gospodárzu séroko źerzeje,
Juz śë na polu zytëńko ńe źeje. Plón ...
5. Łotwórz gospodyńi te séroke wrota,
Ńeśëm ći plóńik ze scérégo złota. Plón ..
6. Bodáj zdrowo splónowaly,
Ła za rocek docekaly. Plón ...
7. Ńech polska źëńa duzo chleba rodźi,
Chto na ńéj zyje, ńech ńe będźe głodny. Plón ...
8. Ło Boze dobry, z ńeba wysokégo,
Łobdárzáj zdroźëm rólńika kázdégo. Plón ...
9. Boze, dźiś Tobźe skłádómy dźęky,
Za wsystke dary z Twéj łojcoskéj ręky. Plón ...
176
151. Dźéwcáky moje

śpiew: ZPiT "KURPIE" z Ostrołęki
Ŝywo
1. Dźéw- cá- ky moje byś- ta źé-
dźa- ły, jek to ńe- dobrze, kedy chłop
stary. To ło, la, la, la, to ło, la,
la, la. Jek to ńe- dobrze, kedy chłop
stary.
2. Stary wybźije, ńe pozałuje,

Młody pokochá ji pocałuje.
To ło, la la ...
3. Stará ze starëm, jek słóma z śanëm,

Ła młodá z młodëm, jek cuker z ńodëm.
To ło, la, la ...
177
152. Gdźe śë wybźérás

śpiew: Szkolny ZPiT z Zawad, 1965
Ŝywo
transkr. : Henryk Gadomski
1. Gdźe śë wy- bźé- ráz pa- ńe Ńi-
chá- le ? Do Char- ćéj- bá- łdy na za- lé-
ca- ńe. Toj la, to łoj la, toj la,
la, la, toj la, to łoj la. to łoj la, la, la, la.
to łoj la, la, la, la, toj la, la.
2. Tam zalécáj śë, łale źéc kómu,

Jeśly ńe ładná, wrácáj do dómu. Toj la ...
3. Łoj, ładná, ładná ji łurodźiwá,
Po wodźe chodźi nóg ńe łumywá. Toj la ...
4. Śano grabźéła, wodë zbźérała,
Po téj roboće tydźëń lezała. Toj la ...
5. Łoj lezy, lezy, boló jó zęby,
Ła jesce wołá: Dáj Jaśu gęby. Toj la ...
6. Łoj, lezy, lezy, boló jó kośći,
Ńe łod roboty, łale łod złośći. Toj la ...
178
153. Jekëm béła pannó

umiarkowanie Ŝywo śpiew: 24 l. Zosia z Czarnotrzewia, 1923 r.
1. Je- këm bé- ła pan- nó,
je- kém bé- ła pan- nó, pan- nó pa- ńë- nec- kó,
pan- nó pa- ńë- nec- kó, za- glą- daly
do mńe chło- pcy ma- lëń- kó ska- łec- kó.
łec- kó.
2. /: Ła teráz mńe ńe chcó, :/

/: Bom śë zestarzała. :/
/: Tylo to mńe wymáźajó,
Zem jéch ńe kochała. :/
179
154. Jekëm jecháł

umiarkowanie
śpiew: Wiesława Szok z Wejda, ur.1964 r.
1. Je- këm je- cháł já przez
źeś, tyś na ganku stoja- ła. Jám ći
wtedy "dźëń dobry" po- źe- dźáł tyś ńe
łod- po- źe- dźa- ła. Jám ći -ła.
2. Jám ńe łodpoźedźała,
Bom śë na ćë gńéwała,
/: Za tën źónek z ńirtu źelónégo,
Com ći go wcoraj dała. :/
3. Hej, dźéwcyno, ńe smuć śë,
Za źónusek ńe płac, ńé.
/: Já twój źónek dołokoluśëńka
Talarkańi łobrzucë. :/
4. Ńe chcë já téch talarków,
Łańi zádnéch pśeńędzy,
/: Tylo ćebźe, mój nájńilsy Jónku,
Za chłopa jek najprędzéj. :/
180
155. Jest bez pole stecka

śpiew: Zespół Szkolny KURPIANECZKA z Wolkowych
wolno
transkr.: Henryk Gadomski, 2009
1. Jest bez pole stecka, ńe
mo - gë prze- je - chać.
Da- le- ko já łod ko-cha- ńá, ńe mo -
gë rady dać.
2. Móm brata jednégo, poślë go po ńégo.

/: Będë śë go wypytywać, co słychać łu ńégo. :/
3. Dosłysała Jaśa ło takéj ńedoly.

/: Rozbolała mńe główëńka ji boly ji boly. :/
4. Łoj boly mńe, boly moja złotá głowa.

/: Pewno ńi śë przybácajó kochanecka słowa. :/
181
156. Ji wyjecháł pan starosta

umiarkowanie śpiew: kobieta ze Starego Myszyńca,1913 r.
transkr.; Ks. Władysław Skierkowski
1. Ji wy- je- cháł pan sta- ro- sta z rá- na
na za- ją- ce. Ji na- po- tkáł trzy dźéw-
cy- ny na źe- ló - néj łą- ce.
2. Jedna béła panna Jańa, ła drugá Zośijá,

Ła téj trzećéj ńe wyjaźół, boć to jégo béła.
3. Ji wźón ći jó za róncëńkë, wźón ći jó za łobźe,
Poprowadźół przez ganecek do pokoju sobźe.
4. Łod pokoju, do pokoju, do łózëńka swégo,
Ła łóna śë łobejrzała na Boga zywégo.
5. Ji wysłáł pan pśérsó sługë - co tam pańi cyńi ?
Źije źónky z maćerzónky na źelónéj skrzyńi.
6. Ji wysłáł pan drugó sługë, co tam pańi robźi,
Źije źónky z maćerzónky, po pokoju chodźi.
7. Ji wysłáł pan trzećó sługë, w cárnëm łaksańiće,
Łuspokój śë, Zośu moja, bo sóm pańic jidźe.
8. Ńech przychodźi ji sóm pańic, já śë go ńe bojë,
Łuśądë śë na róg stoła, na rozmowë swojó.
9. Ji tak długo rozmáźaly, trzy śwéce spálély,
Jek śë cwártá dopálała, spać śë połozély.
182
157. Juz słónecko zachodźi

śpiew: 20 l. Marianna Gadomska z Gadomskich, 1930 r.
Ŝywo
1. Juz słó- necko za- cho- dźi. Juz słó-
necko za- cho- dźi. Mój náj- ńil- - sy
przy- cho- dźi. przy- cho- dźi.
2. /: Połóz cápkë na stole, :/

/: Rozmóźëm śë łoboje. :/
3. /: Poźeś cápkë na śćane, :/
/: Połozëm śë, kochańe. :/
4./: Jednó nockë przespała.:/
/: Drobnéch rybków zachćała. :/
5. /: Daje Jonek złotéch seść. :/
/: Kupze Mańu, jekéch chces. :/
6. /:Mańa rybky targuje, :/
/: Jónek z jënsó wędruje. :/
7. /: Wsadźół cápkë na łucho, :/
/: Já ćë ńe znóm dźéwucho. :/
8. /: Wsadźół cápkë na łoba, :/
/: Juz przede mnó jest droga. :/
183
158. Kukáwëńka kuká

Ŝywo śpiew: Maria Gadomska z Tatar, 1974
1. Ku- ká- wëń- ka ku- ká, w mo- jëm sér-
cu śpu- ká. Ńic ńe wárt ka- wa- lér, ńic ńe wárt
ka- wa- lér, co ma- ją- tku su- ká.
2. Majątku sukajó, sańi go ńi majó,

/: Jedën łod drugégo :/ buksów pozycajó. :/
3. Zeby tylo buksów,łale ji kamzelky,

/: Jek przydźe do panny :/ myśly, ze pan źelky. ;/
4. Zégarek przy boku z kartofla zrobźóny,

/: Ła ji to ńe jégo :/, tylo pozycóny. :/
5. Pańënka śë pytá, chtórná je godźina ?

/: Przeprásóm pańënkë :/, pękła ńi spręzyna. :/
6. Po co téz pan nośis zégarek zepsuty,

/: Tën zégarek sprzedáj :/ ła kup sobźe bóty. :/
184
159. Kłáńómy śë tobźe

wolno muz.: na mel. pieśni "Moze słysys jesce"
sł.: Henryk Kulesza
1. Kłá- ńó- my śë to- bźe, źë- ńo łoj- ców
na- séch. Tyś wo- ła- ńëm wsy- stkéch Kur- pśów,
ty pra- gńë- ńe ga- śis.
ga- śis.
2. Tu gdźe Nárew płyńe, tu gdźe źosky drzëńó,

/: Tu wołańe nase słychać: Kochómy ćë źëńo. :/
3. Gdźe bory łodźecne, gdźe ńiwy ji staje,

/: Lud, co wolny łod pokolëń, pokłón ći łoddaje. :/
4. Tyś nadźejó wsystkéch Kurpśów, co z téj źëńi,
/: Taká béłaś przed źekańi, dźiś ńic tu ńe zńëńi. :/
/ Pieśń wyróŜniona w konkursie na Hymn Związku Kurpiów /

185
160. Leć pśeśńi nasá

Tempo marsza śpiew: Chór CANTILENA II LO w Ostrołęce, 2005 r.
1. Leć pśe- śńi na- sá

Ji ło- głoś bra- ćóm,
z kur- pśo- skéj ńi- wy po- nád prze- strzë- ńó

ze dźiś scę- śly- wy, chto z Łos- tro- łę- kó
pol- skéch wód

ćérz- pśáł głód.
Bo- ha- tér wolno- śći posed w bźi- twy zár
Ńe łuj- rzáł wolno- śći, choć dáł krew ji znój,
z źa- ró, ze łu- le- gńe mu prze- mo- có car.

bo bół dláń ło- sta- tny
ło- stro- łę- cky bój.
2. Leć pśeśńi nasá, leć po eterze,

By śë wolnośći zjiśćół cud.
Ła tobźe dźiśáj ceść bohatérze,
Ześ Łostrołęky bróńół wrót.
Bohatér wolnośći ...
186
161. Ła já z młodéch lát

umiarkowanie śpiew: Stanisław Sieruta z Olszyn, 2009 r.
1. Ła já z mło- déch lat za- lé-
cáł śë rád. Ńe je- dën ńi
ta- la- recek z ke- śë- ńi wy-
pád.
2. Łoj, wypád, wypád,

Łale ji wpadńe.
/: Zalécáłëm śë dźéwcyńe
Przez rocek ładńe. :/
3. Choc łon ńi wypád,
Łale ńe zgyńe,
/: Łon do mojéj nájńilejséj
Z wodó popłyńe. :/
4. Choc łon ńi wypád,
Łale ńe w cnoće.
/: Ńe łostaźółëm dźéwcyny
W zádnëm kłopoće. :/
187
162. Ło cëm dźéwcë

śpiew: 60 l. Henryk Kulesza z Lelisa, 2010 r.
1. Ło cëm dźé- wce
ty prze- du- my- wa- łaś, jek bźá- lu- tkó
chu- stkë wy- sy- wa- łaś? Mu- śa- łaś ty być
kocha- nec- kó jé- go, boś ca- lu- tkó
no - ckë pła- ka- ła za ńé- go,
jek na woj- në łod- jé- zdzáł.
2. Ła jek pódźes do swégo łózecka,

Ji ńe łujrzys swégo kochanecka,
/: Chto ći rękë dá, chto ćë łuńiłuje,
Chto ćë pokochá, chto ćë pocałuje,
Jek ty ńi más zádnégo. :/
3. Rzéky, morza, fale ji bałwany,
Gdźeś śë podźáł, Jaśëńku kochany ?
Cy zeglárze ćë porwaly za morze,
Ze śë bźédne sérce łutuléć ńe moze,
Ło mój Jaśu, mój Jaśu !
188
163. Łoj ty do ńéj ńe chodź

śpiew: ZPiT KURPIANKA z Kadzidła, 1964
tempo polki
1. Łoj ty do ńéj ńe chodź, bo já do ńéj
cho- dzë, bo ty jéj tak ńe do- go- dźis,
jek já jéj do- go- dzë.
2. Já jéj drewek łutnë

Ji wody przyńosë.
Ła co jó w dźëń pogńéwóm,
To w nocy przeprosë.
189
164. Łoj bźeda, bźeda

umiarkowanie śpiew: 20 l. Marianna Gadomska z Gadomskich,
1. Łoj, bźe- da, bźe- da,

Ńi dŜa- da sprze- dać,
dosta- łam dźa- da, cóz já bę- dë

ńi go ło- tńë- ńéć, jek já bę- dë
ro- bźé- ła ? Spę- dzáj Bo- ze,

z ńëm śe- dźéć. bo já z dźa- da
dńi mo- mën- ta Wo- la- ła- bym

ńe kón- tën- ta. Ńi- źly dźa- da
mło- dé- go
sta- ré go.
2. Łogolół brodë, dostáł łurodë, sprostowáł śë dźád krzywy.

Wsyscy go znaly, glanc mu dawaly, sańi kśęzá śwádcély:
Wéno jidźe mój dźádźisko, krzywe, śiwe, kejby pśisko.
Łoto mój mąz kochany.
3. Wyscérzół zęby, chćáł łode mńe gęby,

Ła já mu dać ńe chćała.
Jidź ty, pśe zgńéły, jek ńi Bóg ńéły, ńe já ćebźe kochała.
Ła dźád knéchá ji tak daléj, do łózëńka ńi śë waly.
Taká z dźadëm robota.
190
165. Łoj, jesceć já

śpiew: 17 l. Władysława Pokora z Charciejbałdy, 1915 r.
umiarkowanie
1. Łoj, je- sceć já, je- sceć já
swó dźé- wcy- në przepro- së. Kup- śë já jéj
wstą- zec- kë ji do domu za- ńo- së.
za- ńo- së.
2. Kupśółëm jéj zańósëm, łóna ńe chce w ńéj chodźéć,

Łoj ńe mogë, ńe mogë swéj dźéwcyńe dogodźéć.
3. Łoj, jesceć já, jesceć já swó dźéwcynë przeprosë,
Kupśë já jéj chusteckë ji do dómu zańosë.
4. Kupśółëm jéj, zańósëm, łóna ńe chce w ńéj chodźéć,
Łoj, ńe mogë, ńe mogë, swéj dźéwcyńe dogodźéć.
5. Łoj, jesceć já, jesceć já swéj dźéwcyńe przeprosë,
Kupśë já jéj trzeźicky ji do domu zańosë.
6. Kupśółëm jéj, zańósëm, łóna ńe chce w ńéch chodźéć,
Łoj ńe mogë, ńe mogë swéj dźéwcyńe dogodźéć.
7. Łoj, jesceć já, jesceć já swó dźéwcynë przeprosë,
Kupśë já jéj łózecko ji do dómu zańosë.
191
166. Łoj kedy já wyjdë

umiarkowanie śpiew: 20 l. Marianna Gadomska z Gadomskich,
1. Łoj, kedy já wyj- dë
na char- ćë- ńske pole, łu- sły- sy matu- la
wy- rzé- ka- ńe moje. wy- rzé- ka- ńe moje.
2. Ła chtóz tam wyrzéká na charćëńskëm polu,

/: Ło moja córuśu, jidźze ńi do dómu. :/
3. Ło moja córuśu, cóz ći to takégo ?
/: Ńe mogë przesłuchać wyrzékańá twégo. :/
4. Ło moja matulu, dałaś më w ńewolë.
/: Dałaś më w ńewolë, jek byśulky w rolë. :/
5. Ło moja córuśu, ńe ćérzpśij ńewoly,

/: Móm ja śtéry byśky, dóm ći je do roly. :/
6. Chocbyśće ńi daly wsystke śtéry woły,

/: To já juz ńe wyjdë z méj ćęzkéj ńewoly. :/
192
167. Łoj śano, śano

umiarkowanie
transkr. Henryk Gadomski, 2009
1.Łoj śa- no, śa- no, pod śa-
nëm woda. Gdźe śë po- dźa- ła,
gdźe śë po- dźa- ła moja łu- ro- da.
2. Moja łuroda po śweće chodźi,

/: Ji ładnéch chłopców :/ za sobó wodźi. :/
3. Ńech sobźe wodźi, ńech jéj Bóg płaći.

/: Moja łuroda :/ źónka ńe straći. :/
4. Jedën straćéła, drugy łuźéła.

/: Jesce já będë :/ w źónku chodźéła. :/
5. Pódë nad rzéckë, zatrzymóm wodë.

/: Moze łodnájdë :/ swojó łurodë. :/
193
168. Łu jeźorecka
Ŝywo
transkr.: Henryk Gadomski, 2009
1. Łu je- źo- recka, łu by- stréj
wody, łu bys- tréj wody zbźé- rá
dźé- wcyna cár- ne jego- dy.
gody.
2. Ji nazbźérała /: pełën dzbanusek :/

/: Ji wysypała w módry fartusek. :/
3. Przyjecháł ći jéj /: Jaśëńek młody, :/

/: Pódźwa Maryśu w lepse jegody. :/
4. Ła po cóz já móm /: jegodów sukać, :/

/: Kedy já ji téch ńi móm w co wsypać. :/
5. Za górkë zasła, /: w rącëńky trzasła, :/

/: Jesce já w lepse jegody zasła. :/
194
169. Łura, gąsëńky

Ŝywo śpiew: Stanisław Waszkiewicz z Piątkowizny, ur. 1949 r.
1. Łu- ra, gą- sëń- ki -,
łu- ra po zy- će -. Ńe chcë
já té- go, ńe chcë já té- go,
co w łak- sa- ńi- će -.
2. Tylo chcë tégo w bźáłéj kośuly.

/: Łón mńe pokochá, :/ do śë przytuly.
3. Do śë przytuly ji pocałuje.
/: Ńicht śë młodëmu, :/ ńe podźiwuje.
4. Podźiwuje śë sóm Pan Bóg z ńeba.
/: Ńe rób dźéwcyno, :/ bo tak ńe trzeba.
195
170. Máće dźádku grośik

Ŝywo śpiew: Apolonia Nowak z Kadzidła, 1996
1. Má- će dźá dku gro- śik,

Po- źé- dźće nóm dźá- dku,
pro- śće Ma- ry- ja- nny.

gdźe sy- pśa- jó panny.
To ji ło la, ło la la, ło la la, ło la la
to ji ło la la.
2. Sypśajó, sypśajó łu stryja na chléźe,

Drábkë wźëny z sobó, ńicht do ńéch ńe wléźe.
To ji ło la ...
3. Wlázby łón, wlázby łón ji po gołéj śćańe,
Zeby tylo źedźáł, ze mu śë dostańe.
To ji ło la ...
4. Wlázby łón, wlázby łón ji po gołéj desce,
Zeby tylo źedźáł, ze dostańe jesce.
To ji ło la ...
5. W stodole já sypśóm, płachtó śë łodźéwóm,
Co śë płachta rusy, to já śë spodźéwóm.
To ji ło la ...
6. Po śańe chodźéło, po snopkach skákało,
Ręce, nogy ńało, pokochańá chćało.
To ji ło la ...
196
171. Modre łocka

umiarkowanie śpiew: Eugenia Kuliś z Kruszy, ur. 1948 r.
1. Mo- dre ło- cka ji- dźta spać.
Mo- dre ło- cka ji- dźta spać, bo mu- śi- ta
rá- no wstać, bo mu- śi- ta rá- no wstać.
2. /: Ráno, ráno, ránecko, ;/

/: Jek na ńebźe słónecko. :/
3. /: Słónecko juz przebŜijá, :/
/: Maryś dźecko poźijá. :/
4. /: Łupoźije, połozy, :/
/: Przy źelónej rogozy. :/
5. /: Rogoza śë złómała, :/
/: Maryś Jónka wołała. :/
6. /: Chodź Jaśëńku kołysać, :/
/: Bo ńe mogë rady dać. :/
7. /: Ła kołys ty je sama, :/
/: Ła z këm ześ je zarwała. :/
8. /: Zarwałam je ze dwora, :/
/: Z ćëmnéj nocky z źecora. :/
9. /: Zarwalam je z pańicëm, :/
/: Mój Jaś ńe źé ło ńicëm. :/
197
172. Moja mamo, kup ńi kóńa

Ŝywo śpiew: Paweł Majewski z Kadzidła, 2002 r.
1. Mo- ja mamo kup ńi kó- ńa,
ńe bę- dë já śe- dźáł dó- ma. Łoj la,
łoj la, la, łoj la, łoj la, la. Ńe bę- dë já
śe- dźáł dó- ma.
2. Pojadë já na záloty, sukać zónky do roboty.

/: Łoj la, ... ,sukać zónky do roboty. :/
3. Do roboty, do wyspańá, do kośulów wysywańá.

/: Łoj, la ... do kośulów wysywańá. :/
4. Wysywała kulásańi, ła náreśće łańcuchańi.

/: Łoj la ... ła náreśće łańcuchańi. :/
5. Wysywała całó nockë, ła náreśće łańi łocka.

/: Łoj la, ... a náreśće łańi łocka. :/
198
173. Mój Bozes

umiarkowanie śpiew: 17 l. dziewczyny z Wolkowych, 1928 r.
1. Mój Bo- zes, mój Bo- zes,
mój Bo - zes je - dy- ny. Wy- pro- wádź
mńe Bo- ze, wy- pro- wádź mńe Bo- ze
z téj pru- skéj kraji- ny.
2. Z téj pruskéj krajiny na te polske pole,

/: Ńech śë rozwesely :/ smutne sérce moje.
3. Jek przydë do domu, pśękńe mńe źitajó:
/: Źitáj, córko moja, :/ z dalekégo kraju.
4. Źitáj córko moja, źitáj dźecko moje,
/: Cóześ ńi wystała, :/ przez te lata całe.
5. Wystałam, wystałam, jek rybka we wodźe,
/: W źelkëm łutrapśëńu, :/ w wselkéj ńewygodźe.
6. Głodum śë namerła, cárno śë nachodzë,
/: Choc nájlepśéj robźë, :/ ńigdy ńe dogodzë,
7. Poźedajó ludźe, ze w Prusach jest dobrze,
/: Ła tam robźéć trzeba :/, łaz śë skóra podrze.
199
174. My, lud kurpśosky

umiarkowanie mel. i sł.: Andrzej śera
1. My lud kur- pśo- sky, my lud pus-
cań- sky, w trá- dy- cji łoj- ców sto- jëm łod
a tempo
lát. Ńi- łość do źë- ńi, sá- cu- nek
Bo- ga, wno- śëm pod strze- chë
kur- pśos- kéch chat.
2. W Kurpśów krajińe, gdźe Nárew płyńe,

Pscelégo roju łobśity kśát,
/: Kurpś dumny stoji jek barć przy drodze,
Bróńi Łojcyzny jek brata brat. :/
3. Łojcystá źëńa, Puscá Źelóná,
Przyjńe kázdégo w swoje ráńóna.
/: W zbóz złotëm łańe chleba dáj Pańe
Ji Kurpśa łusłys wołańe. :/

200
175. Myślys ty, Jaśëńku

1. My- ślys ty, Ja- śëń- ku, ze já ło ćë
sto- jë, zëm poca- ło- wa- ła
w rę- kë ma- tkë two- jó. To ji ło, la,
ło. la, la, to ji ło, la, la, la.
la.
2. Zëm pocałowała, grzecność łucyńéła,

Głupśá twoja matka po wśi śë chwáléła.
To ji ło, la ...
3. Śńéło ńi śë, śńéłó nad sańutkëm ránkëm,
Zem já rozmáźała ze swojëm kochankëm.
To ji lo, la ...
4. Moja lubá nocko, dáj ńi łusnąć jesce,
Bym śë rozmóźéła z kochaneckëm jesce.
To ji ło la ...
201
176. Ńałam bukét

umiarkowanie śpiew: Władysława Krysiak z Piątkowizny, ur. 1940 r.
1. Ńa- łam bu- két z kśá- tów -.
Źetrz ńi go po- źé- wáł -. Źetrz ńi go
po- źé- wáł -. Ńa- łam kocha- nec-
ka -, na mńe śë po- gńé- wáł -..
2. Posłam na muzykë,
/: Łustałam za drźańi, :/
/: Ła mój kochanecek,:/
Z jënnëńi pannańi. :/
3. Zeby ćë, chłopáku
/: Ćëmne chmury nasły, :/
/: By na twojëm ślubźe, :/
Wsystke śwéce zgasły.
4. Wsystke śwéce zgasły,
/: Jedná śë páléła, :/
/: Byś sobźe przybácół, :/
Gdźe twá pśérsá béła.
202
177. Na łobźérskëm polu

śpiew: 18 l . Władysława Antoszewska z Obierwi, 1932 r
1. Na ło- bźér- skëm polu stoji kóń śo-
dła- ny, ła na tëm kó- ńu ślé- brzny pás.
Jek já bę- dë z téj źo- sky wę- dro- wáł,
to bę- dźe za mńe la- mënt płac.
2. Łoj będó za mńe dźéwcáky płakały,

Bo chtóz je będźe tak kocháł.
/: Ła nájbardźéj moja nájńilejsá,
Com z ńó śtéry nocky spáł. :/
3. Jedná ńi móźi: scęślywéj podrózy,

Ła drugá móźi: jadź z Bogëm !
/ :Ła ta trzećá: braće kochanecku,
Twoja poćecha lezy na łózecku,
Ła já bźédná śérota. :/
203
178. Ńe łoráł, ńi já śáł
śpiew: Szkolny ZPiT w Zawadach, 1965

1. Ńe ło- ráł, ńi já śáł, ńe ło- ráł,
ńi já śáł. Ku- pśë so- bźe har- mo- ńij- kë,
bę- dë gráł, bę- dë gráł. bę- dë gráł.
2. /: Wdowa dwór buduje. :/

/: Jadźe zołńérz z wojënecky,
Tak śë jéj dźiwuje. :/
3. /: Ńe dźiw śë zołńérzu, :/
/: Moja głowa spracowaná,
Śédëm lát po męzu. :/
4. /: Ji łuśád w róg stoła, :/
/: Ji potocół złoty sygnét
Dokoła, dokola. :/
5. /: Dlá Boga zywégo, :/
/: Cy tën sygnét, cy tën sygnét
Łod Jaśa mojégo ? :/
204
179. Ńe spodobá śë
umiarkowanie śpiew: Apolonia Nowak z Kadzidła, 1995
1.Ńe spo- do- bá śë
zá- dná na śwe- će tylo ta ńi- lu- śëń -
ká. Ło- cka cár- ne má,
na mńe spo- glą- dá jek ró- za bźé- lu- śëń -
ká.
2. Łón przysed do ńéj ji patrzy na ńó

Ji rąckë jéj podaje.
Przypatrzta śë jéj, koledzy moje,
Jek ta lubá śë śńeje.
3. Łóna śë śńeje ji já śë śńejë,
Béła w pśęknéj łurodźe.
Ńała źónusek ćëmnoźelóny,
Teráz płyńe po wodźe.
205
180. Pod borëm, pod borëm

umiarkowanie śpiew: Apolonia Nowak z Kadzidła, 2002
1. Pod bo- rëm, pod bo- rëm
stoji kóń ko- wa- ny -. To na ńëm
wy- źi- já Ja- śëń- ko kocha- ny -.
2. Mój Jaśëńku ńéły,

Ńe jadź ze ńi tëńi.
/: Bo byś ńi połómáł
Łu lawëndy grzędy. :/
3. Grzędy ńi połóńes,
Ńirty ńi podepces.
/: Zdradźółeś më łotrze,
Ła teráz më ńe chces. :/
206
181. Posła na zabawë

umiarkowanie śpiew: 30 l. Bronisława CzyŜ z Lemana, 1929 r.
1. Po- sła na zaba- wë,
tam gra- jó ji ská- có. Przy- sła do dó- mecku,
modre łoc- ky pła- có. Ma- tu- la jéj śë
pyta- ła, za coś có- ru- śu
pła- ka - ła.
2. Cóz mamy do tégo, do płakańá mégo,

Com śë napłakała za Jónka swojégo..
/: Wśád na kóńika, pojecháł,
Ło mńe, dźéwcyńe, zańecháł. :/
3. Ćichoj, dźéwcë, ńe płac, łotrzyj modre łocy,

Já jëmu łucyńë, jek łón przydźe w nocy.
/: Źilk kóńa w drodze łuduśi,
Ła łon do ćebźe przyść muśi. :/
207
182. Skowrónek śpśéwá

śpiew: 24 l. Zosia z Witowego Mostu, 1916 r.
Ŝywo transkr.: Ks. Władysław Skierkowski
1. Sko- wró- nek śpśé - wá, ła sło- źik
nu- ći, ńe ko- cháj chło - pca, bo łón ćë
rzu- ći. Łon ćë po- rzu - ći, sér- ce za-
smu- ći, źó- nek łu- kra- dńe, ła sóm prze-
pa- dńe.
2. Posła do sadu narwała róz,

Chtórná zakśitńe, to tën jéj mąz.
Ji źije źónky ji myśly wćąz,
Chtórny to będźe jéj przysły mąz.
3. Zeby mńe Pan Bóg takégo dáł,

Zeby łurodë, majątek ńáł,
Zeby bół dobry i kocháł mńe,
Źęcéj ńe pragnë, ło ńé, ńé, ńé.
208
183. Sła dźéwcyna
Ŝywo śpiew: Stanislawa Popielarz z Zalasa, ur.1948 r

1. Sła dźé- wcyna ko- ło mły- na,
rob- źéć śë jéj ńe chce -.
Ji spo- gló- dá na słó- necko,
cy wy- so- ko jesce -.
2. Tam za góró, za góreckó, gołębźe gruchajó,

/: Ła já sama ńe kochaná, lata ńi ńijajó. :/
3. Zaprzągájta kóńe wróne, zaprzągájta gńade,
/: Ńech já jadë ji dogóńë swoje lata młode. :/
4. Pojechała, dogóńéła, na klónowëm mośće,
/: Wrácájta śë młode lata, chodźta do mńe w gośće.:/
5. Łoj, ńe wrócó lata młode ji pśękná łuroda,
/: Posły łóne, popłynëny, jek w dunaju woda.:/
209
184. Śédëm kóńi Jaśul ńáł

umiarkowanie śpiew: Helena Gwiazda z Zalasa, ur. 1944 r.
1. Śé- dëm kó- ńi Ja- śul ńáł,
wsystke śé- dëm ło- śo- dłáł.
Ka- ly- no, kaly- no, kaly- no moja,
wsystke śé- dëm ło- śo- dłáł.
ło- śo- dłáł.
2. Jek na mostek wpádały,

Wsystke śédëm zarzały. Kalyno ...
3. Wy, kóńiky, ne rzyjće,
Napasë já was w zyće. Kalyno ...
4. W źimnëm zdroju napojë,
Sóm śë pódë łustrojë. Kalyno ...
5. Ji tak będë rozmyśláł,
Jek dźéwcynë zdradźéć móm. Kalyno ...
6. Zdradźółëm jó ńeładńe,
Ła chto ńi jó łodgadńe. Kalyno ...
7. Ńe łodgadńe łoćec, mać,
Tylo já jó musë brać. Kalyno ...
210
185. Tam za górańi

Ŝywo śpiew: 24 l. dziewczyna z Witowego Mostu, 1916 r.
1. Tam za gó - ra- ńi
ja- dó cy- ga- ńi. Ja- dźe,
ja - dźe cy- ga- necka, jek kśát
ró - zany.
2. Hej, hola ! hola !

Cyganko moja.
/: Poźédzze ńi, cyganecko,
Cy będźes moja. :/
3. Jek já móm źedźéć,
Tobźe poźedźéć.
/: Jestëm młodá cyganecka,
Ńe mogë robźéć. :/
4. Je na boru źić,
Nałucy robźéć.
/: Ła na śćańe dyscyplyna,
Ráno łobudźi.
5. Jesce ńi más ńic,
Łobźecujes bźić.
/: Ła bodájzes ńe docekáł
Mojëm męzëm być. :/
211
186. Tatulu, matulu

umiarkowanie śpiew: Rozalia Olender z Piatkowizny, ur. 1922 r.
1. Ta- tu- lu, matu- lu, jám có-
ru- śa wasa. Kup- će ńi ko- rá- le,
kup- će ńi ko- rá- le do sa-
mé- go pasa.
2. Do samégo pasa, do sańutkéj źëńi,

/: Jám córuśa wasa, :/ tylo do jeśëńi.
3. Tylo do jeśëńi, tylo jeśëńecky,
/: Ńe będźeta ńely :/ juz swojéj córecky.
212
187. Trępnón kóńik, trępnón

tempo walca śpiew: Stefania MałŜ z Piątkowizny, ur. 1910 r.
transkr. Jerzy Waszkiewicz
Trę- pnón kó- ńik, trę- pnón
łaz po- dło- ga trza- sła.
Ńi- ma mé- go Jón- ka, ńi- ma mé- go Jón- ka,
bo go noc- ka za- sła -.
2. Ńima mégo Jónka,

Juz go ji ńe będźe.
/: Chtóz ńi rąckë podá, :/
Koło mńe łuśądźe.
3. Łuźéłam źónusek
Ze scérnégo złota.
/: Jadźe mój Jaśëńek, :/
To moja łochota.
4. Tyle dźiś, tyle dźiś
Téj łućechy mojéj.
/: Ńiech já śë łućesë, :/
Łu matuly swojéj.
213
188. Tutaj jest nas kráj

umiarkowanie
muz. i sł.: Jerzy Waszkiewicz
1. Ná- dźe- jó źe- lë- ńi śë
sta- réj Pu- scy dek, zacne drzewa, prze- sły cas
przy- wo- łu- jó w nas. Bra- ćá, łą- cąc śi- ły,
po- kó- nó- my tru- dy, zno- je;
przy- słość wo- łá nas. Bo dlá Kur- pśów
tu jest Pol- ska, tu ná- dźe- ja, Mat- ka Bos- ká,
tutaj jest nas kráj.
2. Ńech ńe próbuje nóm

Wydrzéć z sérca snów,
Naséch dźejów, źary, ńeba,
Łojcoźizny swéj.
Bźitnéj dusy, prácy,
Bróńmy razëm Bźáło - Źelóne
Z Puscy Poláky.
REFREN: Bo dlá Kurpśów ...
214
189. Ty, chłopcyku spod Rzekuńa

umiarkowanie szybko śpiew: 18 l. Antoni Dykty z Charciejbałdy, 1926 r.
1. Ty chło- pcy- ku spod Rze- ku - ńa
śą- dë na ćë, jek na ko - ńa.
Łoj la, ło la, la, łoj la ło la, łoj la, la, la,
łoj la łoj la, la.
2. Włozë na ćë łuźdźëńicë
Ji pojadë za grańicë.
Łoj la ...
3. Jek Maryśa tupńe nogó,

To dźéwcyny wsystke mogó.
Łoj la ...
4. Ła Zduncónka ńe łujńała,
Bo koślawe nogy ńała.
Łoj la ...
215
190. W kadźidlëńskëm boru

Ŝywo
1. W ka- dźi- dlëń- skëm boru
źró- de- łec- ko bźi- je
Chto ji- dźe, cy ja- dźe, chto ji- dźe,
cy ja- dźe, wo- dë z ńé- go pśi-
je.
2. Ńe pśij kóńu wody.

Bo woda zmącóná.
/: Pomąćéła ći jó :/
Dźéwcyna nádobná. :/
3. Choc woda zmącóná,

Łale śë łustoji.
/: Ładná Kadźidlónka, :/
Choc śë ńe łustroji. :/
216
191. W Mysëńeckéj Puscy

słowa: Maria Konopnicka
tempo zywe z rep. Szkolnego ZPiT z Zawad
zapis melodii: Henryk Gadomski
W My- së- ńe- ckéj Pu- scy stoji
dąb wy- ńo- sły. Z łoj- ca, dźa- da ji pra-
dźa- da Ku- rpśe tu - taj wro- sły. sły.
Słychać brzęk daleky,
Złotëm ńodëm słáwne płynó
Kurpśoske páśeky.
Dźęćół tam kołátá
Jek z téj Puscy wyjdó Kurpśe,
Będźe kóńec śwata.
Źicher sosny młóći...
Ńe bójta śë, moje ludźe,
Gńázda Kurpś ńe rzući.
217
192. W stodole śwytá

Ŝywo śpiew: 17 l. Marysia Grądzik z Charciejbałdy, 1915 r.
1. W stodo- le śwy- tá sko- ro
dźëń. W stodo- le śwy- tá sko- ro dźëń,
sko- ro dźëń, po- sła dźé- wcyna po ło- gëń,
po ło- gëń, po- sła dźé- wcyna po ło-
gëń.
2. Ńe po łogëń já chodźéła,
Tylo Jaśula budźéła. :/
3. /: Wstóńze Jaśulu do roly, :/
Bo juz skowrónek śwérgoly. :/
4. Jidźze dźéwcyno, ńe wołáj, :/
/: Bo já rolëńkë połoráł. :/
5. Bo jek ty będźes wołała, :/
/: Będźes jó sama łorała. :/
218
193. Wsyscy przyjechaly

1. Wsy- scy przy- je- cha- ly,

Łu- źé- łam źó- nusek
mo- jé- go ńe źi- dać. Łoj, da.

ńi móm go komu dać.
łoj, da, dana, łoj, da, łoj, da, dana.
łoj, dana.
2. Łuźiéłam źónusek na złotëm dróćiku,

Jadźe mój Jaśëńek na karëm kóńiku.
Łoj da ...
3. Dudni woda, dudńi, po kańëńach leje,
Łozëń matko syna, bo ći łosaleje.
Łoj da ...
4. Dudńi woda, dudni, po kańëńach hucy,
Łozëń matko syna, ńech ći tak ńe mrucy.
Łoj da ...
219
194. Z pońédźałku na śwęto

umiarkowanie śpiew: Paweł Majewski z Kadzidła, 2002 r.
1. Z po- ńé- dźał- ku na śwę- to
Ja- śo- źu kó- ńa wźę- to.
Łoj wźę- toć to Ja- śu- lo- źu ko- ńe,
ła- le ńe źe, chtó- ró dróz- kó po ńe.
2. Ło drózkë śë ńe pytáj,
Do Płocka śë przemykáj.
/: Ła łod Płocka do Nowégo Ńasta,
Tam dźéwcyna párë kóńi pasła. :/
3. Łoj pasła je nad wodó,
Ćeséła śë łurodó.
/: Ła cóz to tam za łuroda béła,
W gołëm polu kóńiky zgubźéła. :/
220
195. Z tamtéj stróny śwata

umiarkowanie śpiew: Zosia z Witowego Mostu, 1916 r.
1. Z tam-téj stró- ny śwa- ta stoji lypa
w kśá- tach. Słó- ńce bźi- je pró- ńë- ńa- ńi
na pa- ńë- ńske lata.
2. Moja matulëńko, jám je córka wasá.

Pozwólće ńi do sádëńku, jeźly wolá wasá.
3. Do sádëńka posła, trzy źiśënky zjadła,

Ji cëm prędzéj do lusterka, cy bardzo ńe zbladła.
221
196. Zasło słónko, zasło

śpiew: Aniela Grzyb z Dłutówki, 1938
umiarkowanie
1. Za- sło słón- ko, za- sło, za gó- ra-
ńi dy- sy. Puść- ze nas do dó- mu,
e- kó- nó‘ ńe ły- sy, ńe ły- sy.
2. Bo jek nas ńe puśćis, to sańi pódźëmy,

/: Ła ćebźe, łysóńe, łu krza łuźązëmy. :/
3. Łu naségo pana portky po kolana,
/: Cérwóne wyłogy, ła koślawe nogy. :/
4. Bo z naségo pana to by béły sanky,
/: Z Przásnysa do Zárąb woźéć łobwarzanky. :/
222
197. Zebym já źedźáł

umiarkowanie śpiew: 24 l. Marysia Stejna z Krysiaków, 1922 r.
1. Ze- bym já źe- dźáł kedy já łu- mrë,
dáł bym já zro- bźéć dę- bo- wó tru- mnë.
Dę- bo- wó tru - mnë, ly- po- we źe- ko,
zeby źe- dźe - ly, ze já da- le - ko.
2. Ła na tëm źeku źónek źelóny,

Zeby źedźely, ze já bez zóny.
Ła na tëm Ŝeku só słowa Boze,
Chto jidźe przy ńëm, przecytá moze.
223
198. Zegnóm ćë łojce

umiarkowanie śpiew: 40 l. Balbina Orzoł z Orla, 1931 r.
tramnskr.: Ks. Władysław Skierkowski
1. Ze- gnóm ćë, łoj- ce, ze- gnóm ćë,
matko, bra- ćá ji śo- stry kocha -
ne. Bo juz łod- jéz- dzóm w da le- ke kraje
ji w stró- ny wcale ńe - zna- ne.
2. Jek do Hamburga, braće przyjadźëm,

Stańëm wsyscy wokoło,
Jesce śë Polsce ráz łukłóńëm,
Wśądźëm na łokręt wesoło.
3. Ła jek my, braće, z łokrętu wyśądźëm,
Stańëm wsyscy do kupy,
Po Łameryce śë rozlećëm,
Ji juz śë źęcéj ńe zobácëm.
4. Bo Łameryka to jest kraj duzy,
Chtórnégo rodu ńe znómy,
Ńejedën z braći głowë połozy.
Zónë z dźećańi łostaźi.
224
199. Źelóná kónopka

umiarkowanie śpiew: Zespół Śpiewaczy z Nowej Rudy, 2009 r.
1. Źe- ló- na ko- nop- ka
mo- drzu- chno za- kśća- ła. Zie- ló-
na ko- nop- ka mo- drzu- chno za- kśća- ła
Ńe źé mo - ja mama za kogo mńe
da- ła. da- ła.
2. /: Łoj dała mńe, dała, za chłopa lychégo, :/

/: Zál śë mocny Boze rozumu mojégo. :/
3. /: Łu dźéwcyny rozum, to na takéj zdradźe, :/
/: Jek ta pólná róza, co zakśćała w sadźe.:/
4. /: Chto jadźe, to łurźe, za cápëńkë wsadźi, :/
/: Nádobnó dźéwcynë byle frajer zdradźi. :/
5. /: Kalyna, kalyna, kalynowe jabka, :/
/: Lepsá kochanecka ńiz rodzóná matka. :/
6. /:Dobrá mama béła, bo mńe wychowała, :/
/: Lepsá kochanecka, bo ńi buźi dała. :/
225
200. Źelóná rutka

umiarkowanie śpiew: 16 l. dziewczyny z Myszyńca Starego, 1913 r.
1. Źe- ló- ná rutka su- cho ło-
kśća- ła. Ńi móm z cego źón- ka
źić. Łoj, ńi ma, ńi ma w ca- łëm My-
sëń- cu do kogo słó - wka prze- mó-
źéć.
2. Jedën za stary, drugy za młody,

Ła tën trzeći za pyśny.
Łoj, ńi ma, ńi ma w całëm Mysëńcu,
Co by bół do mojéj myśly.
3. Łustóńe jek słup, má ślépśe jek kruk.

Ła łeb łodńe jek sowa,
Ńi z ńëm zagádać, ńi zazartować,
Ła ze mńe zaboly głowa.
226
Publikowane źródła zamieszczonych pieśni
I. Publikacje
1. „Pieśni Kurpiów z Puszczy Zielonej”, Ostrołęckie

Towarzystwo Muzyczne im. Grażyny Bacewiczówny i
Wojewódzki Ośrodek Kultury, Ostrołęka, 1989
2. „Puszcza Kurpiowska w pieśni” z rękopisów Ks.
Władysława Skierkowskiego pod red. Henryka Gadomskiego,
Związek Kurpiów, Ostrołęka, t. I -1997, t. II – 2000, t. III – 2003
II. Nagrania fonograficzne, CD
1. „Anatomia kobyły” - pieśni kurpiowskie śpiewa Apolonia

Nowak i Paweł Majewski z Zespołem ARS NOVA pod dyr.
Jacka Urbaniaka,CD, Warszawskie Towarzystwo Muzyczne,
W-wa, 2002
2. „Hen, gdzie piaski i moczary, gdzie zielone zawsze bory” -
83 pieśni kurpiowskie z nagrań archiwalnych z lat 1952 –
1954, IS PAN, CD, W-wa,2010
3. „Jadą goście, jadą” - 16 pieśni kurpiowskich śpiewa Chór
CANTILENA pod dyr. H. Gadomskiego, CD, Związek Kurpiów,
2009
4. „Muzyka źródeł – Kurpie Puszcza Zielona” - z arch. PR
pr.II, CD, W-wa, 1997
5. „Pastorałki kurpiowskie w wyk. Henryka Kuleszy”,CD,
MOSiR Myszyniec, 2004
6. „Pieśni kurpiowskie śpiewa Stanisław Sieruta”, CD,
Związek Kurpiów, Ostrołęka 2002
7. „Pieśni kurpiowskie w wyk. Zespołu „JAGÓDECKI” pod
kier. Jerzego Waszkiewicza i Ireny Górskiej, CD
8. „Pieśni kurpiowskie w wykonaniu Zespołu Śpiewaczego
KURPIANECZKA z Wolkowych” pod kier. Hanny Brodowskiej,
CD, MOSiR Myszyniec, 2004
227
9. Pieśni kurpiowskie w wykonaniu Zespołu Śpiewaczego w

Zbójnej”, CD, GOK Zbójna, 2002
10. „Pieśni pogrzebowe Kurpiów Puszczy Zielonej”, CD,
MOSiR Myszyniec, 2004
11. „Pola – Apolonia Nowak i Zespół „Swoją Drogą TRIO”,
CD, Muzeum Kultury Kurpiowskiej, Ostrołęka, 2009
12. „W kadzidleńskiem boru” - pieśni i tańce kurpiowskie w
wyk. ZPiT KURPIANKA z Kadzidła pod kier. Pawła
Łaszczycha, CD, Centrum Kultury Kurpiowskiej w Kadzidle,
Kadzidło, 2009
13. „Zaśweć niesiądzu” - pieśni kurpiowskie śpiewa Apolonia
Nowak z Zepołem ARS NOVA pod kier. Jacka Urbaniaka, CD
14. „Wesele Kurpiowskie” - pieśni, przyśpiewki i tańce
kurpiowskie w wyk. ZPiT KURPIANKA z Kadzidła pod kier.
Stanisława Rejcha, Polskie Nagrania, SXL 0683, W-wa, 1964
Inne publikacje / płyty, kasety, filmy,

wydawnictwa / z pieśniami kurpiowskimi
1. „A pod borem” - pieśni i tańce kurpiowskie w wyk. Kapeli
Drężków z Myszyńca. MOSiR Myszyniec, kaseta magn., 2003
2. „Hej, jegody, jegodziny” - 19 pieśni i przyśpiewek
kurpiowskich w wykonaniu KAPELI BRATA ZENONA” pod
kier. Witolda Kuczyńskiego, Towarzystwo Kurpiowskie
STRZELEC, CD, Czarnia, 2010
3. „Jadą goście, jadą...” 16 pieśni i przyśpiewek kurpiowskich
w opr. na 2 – 3 glosy równe Henryka Gadomskiego, Związek
Kurpiów, Ostrołęka, 2008
3. Mieczysław Sokołowski,”To ji toda, toda, dana...” -
wiązanka weselnych pieśni kurpiowskich na 3 gł. zespół
śpiewaczy z tow. kapeli kurpiowskiej, Nowy Sącz, 2003
4. Mieczysław Sokołowski, „Leć głosie po rosie” - wybór
pieśni kurpiowskich w opr. na chóry szkolne, Nowy Sącz, 2004
228
5. „Miłość na Kurpiach” czyli opowieść o rajbach, Film VHS z

udziałem ZPiT KURPIANKA z Kadzidła pod kier. Pawła
Łaszczycha, Ostrołęka, 2002
6. Ostrołęcki Chór Nauczycielski pod dyr. Henryka
Gadomskiego, „Pieśni kurpiowskie”, CD, Ostrołęka, 2005
7. „Pieśni i tańce kurpiowskie” reż. Mariusz Zaczkowski,
kaseta magn., Gdańsk, 2000
8. „Pieśni kurpiowskie Henryka Góreckiego, Stanisława
Moryty i Karola Szymanowskiego” w wyk. Chóru Opery i
Filharmonii w Białymstoku pod dyr. Wioletty Bieleckiej, DVD,
Białystok, 2010
9. „Pieśni kurpiowskie Karola Szymanowskiego” w wyk.
Chóru CAMERATA SILESJA pod dyr. Anny Szostak, CD,
1997
10. „Pieśni kurpiowskie „ z udziałem Apolonii Nowak w wyk.
Warszawskiego Chóru Kameralnego pod dyr. Ryszarda
Zimaka, CD
11. „ Pieśni kurpiowskie z arch. radiowego red. Józefa
Sobieckiego, CD, 2008
12. „Prosto z Puszczy” - pieśni kurpiowskie w wyk. Zespołu
COORP z Kadzidła, CD, Przasnysz, 2009
13. „W Mysenieckiej Puscy Kurpsie Śwedów bzili” - elegia
historyczna, film dok. DVD w reż Sławomira Konarzewskiego,
Myszyniec, 2009
14. Regionalny ZPiT ZAWADY pod ker. Edwarda Koziatka,
19 pieśni kurpiowskich, CD, GOKSiR Baranowo, 2010
15. „Wesele Kurpiowskie” - film dok.VHS, Nowogród, 2002
16. „Wesele Kurpiowskie w Filharmonii Warszawskiej” - film
dok. VHS, Warszawa, 1997
17. „Wesele na Kurpiach” - film dok. w reż Jerzego
Gabrielskiego z udziałem ZPiT KURPIANKA z Kadzidła pod
kier. Stanisława Rejcha, WFD Łodż, 1957
18. „Wesele kurpiowskie” w reż Aliny Chalińskiej i w
wykonaniu ZTL OSTROŁĘKA pod kier. Jerzego
Białobrzewskiego, CD, Ostrołęckie Centrum Kultury, 2008
229
Dotychczasowe publikacje
Związku Kurpiów
1. Ks. Władysław Skierkowski: „Puszcza Kurpiowska w
pieśni” Dzieła zebrane t. I, red. Henryk Gadomski,
Ostrołęka 1997
2. Henryk Dąbrowski: „Jesienne Olekanie”, Rozogi 1998
3. Leszek Czyż: „Pusco ty moja…”, Ostrołęka 1998
4. Jerzy Dziwirski: „Rzekuń i okolice. Zarys dziejów”,
Ostrołęka 1999
5. „Związek Kurpiów 1996-2000”: red. Stanisław Pajka,
Ostrołęka 2000
6. „Losy Kurpiów-sukcesy i porażki”: red. Stanisław Pajka,
Ostrołęka 2000
7. „Bernard Kielak”: „Zwyczaje gospodarskie Puszczy
Zielonej”, Ostrołęka 2001
8. Ks. Władysław Skierkowski: „Puszcza Kurpiowska w
pieśni”: Dzieła zebrane t. II, red. Henryk Gadomski,
Ostrołęka 2000
9. Wincenty Szydlik, Robert Szydlik: „Osadnictwo
kurpiowskie na Puszczy Białej”, Ostrołęka 2001
10. „Okruchy wspomnień o Henryku Sysce” red. Stanisław
Pajka, Ostrołęka 2001
11. Janina Hanna Krzyżewska: „Jezioro Krusko”, Ostrołęka
2002
12. Henryk Gadomski: „Apolonia Nowak-wielka artystka i
twórczyni kurpiowska”, Ostrołęka 2002
13. Stanisław Pajka: „Wpisani w Kurpiowszczyznę i w
życie moje”, Ostrołęka 2003
14. Ks. Władysław Skierkowski: ,„Puszcza Kurpiowska w
pieśni”. Dzieła zebrane t. III, red. Henryk Gadomski,
Ostrołęka 2003
15. Adam Chętnik: „Puszcza Kurpiowska”, Ostrołęka 2004
16. Tadeusz Podbielski: „Kropla rosy”, Ostrołęka 2007
230
17. Ludwik Krzywicki: „Kurpie”, Ostrołęka 2007

18. „Legendy i podania Kurpiów”, red. Iwona
Choroszewska-Zysk, Maria Samsel, Mirosław Grzyb,
Ostrołęka 2008
19. Henryk Gadomski: „Jadą goście jadą...16 pieśni i
przyśpiewek kurpiowskich na 2-3 głosy równe”,
Ostrołęka 2008
20. Dwumiesięcznik regionalny „KURPIE”: – ukazuje
się nieprzerwanie od marca 2002
21. prof. Jerzy Rubach, „Zasady pisowni
kurpiowskiego dialektu literackiego”, Muzeum
Kultury Kurpiowskiej i Związek Kurpiów,
Ostrołęka, 2009
22. Henryk Gadomski: „Chwila myśli” - 23 utwory
w układzie 2 – 3 gł. na chór jednorodny,
Ostrołęka 2009
23. Stanisław Pajka: „ Na drogach życia”, Ostrołęka 2010
24. Władysław Karaszewski: „ Kurpiowska ballada”,
Ostrołęka 2010
W przygotowaniu:
1. Gramatyka dialektu kurpiowskiego

2. Słownik dialektu kurpiowskiego

Spiewnik

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Spiewnik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Związek Kurpiów

/ 200 pieśni i przyśpiewek kurpiowskich

21. Ła, gdźez moje kóńe 43

39. Cérwónem zaśała 61

46. Grajó grácyky 68

75. Przelećáł gołąbek 97

85. Kedy król Heród królowáł 107

99 Barbaro Śwętá 123

IV. D ź e ć ę c e / zabáwowe, przyśpśéwky

109. Depce kóńik 133

124. Stary ńedźwédź 148

145. Béłam já łu mamy 170

148. Cóz będë robźéła 173

178. Ńe łoráł, ńi já śáł 203

Źródła pieśni zamieszczonych w Śpiewniku 226

ogłoszonych przez prof. Jerzego Rubacha.

1 Puszcza kurpiowska w pieśni na podstawie rękopisów Ks. Władysława

(b) wielkopostne i pogrzebowe

polskim, stawali przed problemem nie do rozwiązania. Dopiero

2 Jerzy Rubach – Zasady pisowni kurpiowskiego dialektu literackiego,

W dialekcie kurpiowskim nie ma głosek sz, cz, ż, dż.

2. Pisownia głosek protetycznych

W dialekcie kurpiowskim wyrazy ogólnopolskie zaczynające

3. Pisownia spółgłosek miękkich

Głoski miękkie ś, ź, ć, dź, ń zapisywane są zawsze jednakowo

4. Kurpiowskie odpowiedniki głosek miękkich

język ogólnopolski dialekt kurpiowski

Spółgłoski wargowe p, b, f, w, m są miękkie, jeżeli po

5. W dialekcie kurpiowskim pojawiają się cztery

- Éé , nazywane e-kreskowanym, wymawia się jako głoskę

3 apostrof ’ oznacza miękkość.

Przykłady: tën, poźëm, śë.

6. Głoski występujące w języku polskim, ale

- Literę y w pisowni kurpiowskiej wymawia się jako głoskę

ogólnopolskim oraz zamiast ogólnopolskiego i po literach l, k,

7. Głoski mające w dialekcie kurpiowskim taką

8. Spółgłoski dźwięczne b, w, d, z, dz, rz, ź, dź, g na

piszemy dąb – choć wymawiamy dąp

9. Ubezdźwięcznianie w czasie przeszłym

W kurpiowskich odpowiednikach ogólnopolskich

10. Inne uwagi.

Obok zasad, reguł przedstawionych wyżej, dialekt kurpiowski

Na podstawie: Jerzy Rubach – Zasady pisowni kurpiowskiego

1. Bźi- cëm kó - - ńa, bźi- cëm,

bźi- cëm lej- co- wé - go.

Ńech łón śë pśil- nu- je,

ńech łón śë pśil- nu- je

goś- ćëń- ca bźi- té- go.

2. Gośćëńec łubźity ji łutorowany,

1. Cas do dó- mu dźé- we- cko,

bo juz za- sło słó- ne - - - cko.

Ła já so- bźe my- ślë -, ze śë je- sce

wy- śpśë, je- sce do dńa da- le - - - cko.

2. Jesce kury ńe pśały,

3. Jesce psy ńe scekały,

3. Cëmuś smutny młody Kurpśu

1. Cë- muś smu - tny mło- dy Ku - rpśu,

cë- mu blé - dńe two- ja twárz ? Ty ło le- śe

ćą- gle ma - rzys, ty las ty- lo w sér- cu más.

2. Já ło leśe ćągle marzë,

1. Cy- ja to dźé- wcy- na

pśę- kńe za- śpśé- wa- ła,

mo- jë- mu sér- - co - źu