Professional Documents
Culture Documents
وزارت مالیه
26سرطان 1400
گزارش مالی و اقتصادی – ربع دوم سال 1400
سپاسگزاری
این گزارش چگونگی عملکرد مالی و اقتصادی افغانستان را به صورت ربعوار ارائه و با عملکرد سال مالی گذشته مقایسه می نماید .گزارش یادشده انکشافات
اخیر مالی و اقتصادی کشور به شمول تولید ناخالص داخلی ،انفالسیون ،عملکرد عواید ومصارف را تحت پوشش قرار داده ،بیالنس و پایداری مالی را بگونۀ
ربعوار پیشکش می دارد.
این گزارش توسط اقتصاد دانان و کارشناسان اقتصادی ریاست عمومی پیش بینی و گزارشدهی اقتصادی و مالی وزارت مالیۀ ج.ا.ا ترتیب گردیده است.
موضوعات و بخش های مربوطۀ آن تحت سرپرستی و راهنمایی رئیس عمومی این ریاست و رئیس پالیسی مالی تدوین گردیده است .در صورتی هر گونه
سوال در مورد این گزارش ،لطفاً با اداره پیش بینی و گزارشدهی اقتصادی از طریق ایمل آدرس macro.fiscal@mof.gov.afو یا شماره تیلفون
020924225تماس بگیرید.
گزارش مالی و اقتصادی – ربع دوم سال 1400
)(1,093
ارقام به میلیون دالر امریکای
15% )(500
)(1,497
)(1,602
10%
)(1,924
)(1,991
)(1,000
5% )(1,061
3.9% )(1,295
2.3% 1.4% 1.2% )(1,469 )(1,500
0%
)(1,648 )(1,726
-2.4%
-5% )(2,000
-10%
)(2,500
-15% 2021ربع 2 2021ربع 1 2020ربع 4 2020ربع 3 2020ربع 2
)2022 (est )2021 (est 2020 2019 2018
منبع :وزارت مالیه منبع :وزارت مالیه
عواید ماهوار (واقعی در مقایسه با هدف تعین شده) سال 2021 جمع آوری عواید به اساس ادارات
هدف سال مالی 1400 عواید تحقق یافته سال مالی 1400 الی ربع 2021 , 2 الی ربع 2020 , 2
23.8 31.9 35
25.0
29.5
20.9 30
20.1 26.4
ارقام به میلیارد افغانی
18.5 18.2
ارقام به میلیارد افغانی
مصرف بودجه به اساس کود های اقتصادی مصارف به اساس طبقه بندی اقتصادی
الی ربع 2021 , 2 الی ربع 2020 , 2
مسکن و امکانات اجتماعی 7%
86.7
100
85.3
70
60 انرژی و معادن 4%
50
30.4
30.1
28.9
40
23.8
صحت 5%
20
0.9
0.8
10
- مصئونیت اجتماعی و محیطی 4%
حکومتداری و خدمات عامه…
کسب دارای سبسایدی ها، مصارف مزد ها و استفاده اجناس و مفاد و بازپر داخت
مساعدت های قروض خدمات معاشات
بالعوض ومنفعت امنیت و نظم عامه 14% ترانسپورت و ارتباطات 6%
های اجتماعی
خالصۀ اجرائیوی
طوریکه دیده می شود ،اقتصاد جهان به طرف پویایی در حرکت بوده .کشورهای توسعه یافته از رکود اقتصادی ناشی از ویروس کرونا به
سرعت در حال بهبود یافتن است ،اکثرا اقتصادهای رو به انکشاف وبعضی از اقتصادهای نوظهور ،در تالش محو تأثیرات ناگوار ویروس کرونا
هستند .بحران همه گیر ویروس کرونا ،در واقع اقتصاد افغانستان را به شدت متأثر ساخته و رشد اقتصادی 2.4در صد کاهش یافته و حکومت
را تحت فشار شدید مالی قرار داده است .پالیسی سازان با چالش های متعددی از جمله انتشار ویروس کرونا ,افزایش ناامنی ,کاهش فعالیت
های اقتصادی وعواید داخلی همچنان افزایش قیمت کاال های مصرفی روبرو شدند .در نیمه دوم سال ، 2020قیمت ها ثابت شد با این حال ،
تاثیر رکود اقتصادی کاهش یافته است.
بربیناد حالت بهبودی ویروس همه گیر ,وزارت مالیه رشد حقیقی تولید ناخالص داخلی را 1.4درصد درسال 2021تخمین کرده است .در
مقایسه با ربع اول سال ,پیش بینی ها بدلیل خشکسالی ,افزایش ناامنی ,و موج جدید ویروس کرونا تجدید گردیده است .سکتورهای خدمات
و صنعت به ترتیب 1.7و 1درصد رشد خواهند داشت .گرچه این دو سکتور ،در سال مالی 2020به دلیل مسدود شدن بنادر تجارتی و وضع
محدودیت ها در شهرهای بزرگ کشور ،به طور قابل مالحظه یی ضربه دیده اند .اما از سوی دیگر ،سکتور زراعت برخالف سایر سکتورها در
سال ،2020حدود 5.9درصد رشد داشته است .ولی به دلیل نامساعد شدن شرایط آب و هوا در سال ،2021و افزایش ناامنی رشد این
سکتور به 0.7درصد کاهش خواهند داشت.
در حال حاضر بی ثباتی سیاسی ،تشدید جنگ و خروج کامل نیروهای امریکایی و ناتو ،منجر به کاهش نرخ افغانی در مقابل دالر امریکایی
گردیده که نوسان 0.5در صد را نشان میدهد .شاخص قیمت مصرف کننده 0.9درصد افزایش یافته.در مقایسه با ربع دوم سال ,2020قیمت
های اقالم غیرغذایی به طور چشمگیری تا 4.1درصد افزایش نموده است .ولی قیمت مواد غذایی در سال 2021الی 2.1درصد کاهش پیدا
کرده است .در سال ،2020نرخ های مواد غیرغذایی به دلیل پایین آمدن قیمت نفت در بازارهای بین المللی ،ثابت مانده بود.
افغانستان طی سال های متمادی بیالنس منفی تجارتی دارد ,صادرات و واردات کاال ها در سال 2020کاهش نموده بود که باالی بیالنس
منفی تاثیر قابل مالحظه ندارد .با بهبود صادرات و کاهش واردات انتظار میرود،کسر بیالنس تجارتی به صورت نسبی تا ۲۸,۱درصد کاهش
پیدا کند.
هدف اولیه عوایدی از منابع داخلی برای سال مالی ،2021در حدود 216.5میلیارد افغانی تخمین گردیده بود اما به 177میلیارد افغانی
تجدید گردید ،چون دولت کنترول باالی بنادر عمده تجارتی را از دست داده ،در ربع دوم سال هدف عایداتی 54میلیارد افغانی به اساس
برآوردهای ابتدایی تخمین گردیده بود ،اما عواید حقیقی به 41میلیارد افغانی می رسد که 13میلیارد افغانی ,تقریباً 24درصد کاهش را
نسبت به هدف تعیین شده نشان می دهد .
مجموع کمک های بین المللی سال 2021به 49.4میلیارد افغانی می رسد که حدود 18درصد کاهش را در مقایسه به زمان مشابه سال مالی
2020نشان می دهد .مصارفات دولت نیز بدلیل ناامنی ,کاهش عواید و کمک ها در ربع دوم سال جاری در مقایسه با ربع دوم سال مالی
،2020تا 7درصد کاهش را نشان می دهد.
قرضه های خارجی کشور نسبت به دو ربع سال ،2020تا 17درصد افزایش یافته است.افغانستان از کشورها و سازمان های خارجی قروض
مشروط اخذ میکند,و به دلیل شرایط قروض؛ نمودار قرضه ها قابل اندازه گیری و پایدار هستند.
در سال ,2021کشور با چالش های معتددی بحران مالی عمدتاً در نتجیه افزایش مناقشه بین نیروهای امنیتی دولت و شورشیان مواجه است.
در کوتاه مدت افزایش ناامنی مانع بهبود اقتصاد کشور میشود .جهش احتمالی موج جدید ویروس کرونا دلتا که در کشورهای همسایه انتشار
نموده است ،تأخیر در پروسۀ واکسناسیون ،خشکسالی ،افزایش بی ثباتی سیاسی و خروج کامل نیروهای بین المللی باعث ازدیاد فشارهای
انفالسیون میگردد .موج جدید افزایش واقعات کرونا در افغانستان بیشتر طبقه فقیر و آسیب پذیر جامعه را متضرر ساخته و به کمک های مالی
فوری نیاز است.
به اساس بی ثباتی های مذکور ،اقتصاد کشور رشد نسبی
شکل 1.1روند و پیش بینی تولید ناخالص داخلی
1.4درصد را در سال مالی 2021و 2.3درصد در سال مالی
رزاعت صنعت خدمات تولید ناخالص داخلی حقیقی
25% 2022تجربه خواهد کرد .خشکسالی ،شرایط نامساعد برای
4.8% 20%
کشت و زرع محصوالت زراعتی ،پایین آمدن ظرفیت حفظ
15%
1.9%
10%
آب در زمین های زراعتی و افزایش درگیری در مناطق
17.5%
2.5%
2.4% 1.7%
5.9% 3.9%
11.1% 5% روستای از علل هایی اند که رشد سکتور زراعت را به 0.7
3.1% 2.3% 1.0% 1.4% 1.2%
-1.4% 0%
0.7% -4.6% -2.4% -4.4% درصد کاهش مواجه نموده اند .اما با این حال ،رشد سکتور
-5%
-5.9%
-10%
خدمات در سال جاری 1.7درصد پیش بینی گردیده که
به همین ترتیب ،پیش بینی می شود که روند رشد در سکتور صنعت نیز طی سال مالی 1 , 2021درصد افزایش میابد .قابل یاد دهانی است که
سکتورهای خدمات و صنعت در سال 2020به دلیل مسدود شدن بنادر تجارتی و وضع محدودیت ها در شهرهای بزرگ ،به شدت متضرر
گردیده بودند.
بهبود وضعیت و رشد اقتصادی ،بستگی به فکتورهای مختلفی دارد ،مانند :ثبات سیاسی و امنیتی ،انکشاف سکتور خصوصی ،تخصیص مؤثر
منابع و تداوم تالش ها برای برقراری صلح در کشور .در عین حال ،حفظ صلح ،ثبات سیاسی و امنیتی ،بر رشد اقتصادی و انکشاف سایر
سکتورهای اقتصادی کشور تأثیرات چشمگیری خواهد داشت .در صورت تحقق سناریوی صلح ،سکتورهای خدمات و صنعت در سال مالی
2022به ترتیب تا 2.5و 2.4درصد رشد خواهند نمود.
1.2انفالسیون
شکل -1.2نرخ انفالسیون (تغیرات ربعوار)
شاخص قیمت مصرف کننده کلی غذا و مشروبات مواد غیر غذایی
شاخص قیمت مصرف کننده ،بر مبنای قیمت های پایۀ
14.1% 16%
سال 2015اندازه گیری می شود .بر اساس اندازه گیری
14%
11.0%
12% های ربعوار ،این شاخص به صورت کلی ،بگونۀ ربعوار
9.0%
10%
7.1%
8%
در ربع دوم سال مالی 2021تا 0.9فیصد افزایش را
5.8% 6.0%
5.5%
4.1% 4.2% 6% نشان می دهد .بدلیل ضعف تولیدات داخلی ,کشور
3.0% 2.7% 4%
1.2%
0.9%
0.3% 2% بشدت متکی به واردات اقالم غذای و اقالم غیر غذای
0%
-2.1% است .تورم در کشورهای عمده تجارتی پاین و پایدار
-2%
-4% باقیمانده است .تقاضا برای اقالم غیر غذای بیشتر بطرف
ربع 2 ربع 1 ربع 4 ربع 3 ربع 2
2021 2021 2020 2020 2020 کاال های وارداتی بوده چون در این ربع سال کشور شاهد
شکل -1.3روند شاخص قیمت مصرف کننده درگیری های شدید است.
شاخص کلی غذا و مشروبات مواد غیر غذایی
قابل یاد آوریست که فکتورهای مالی و اقتصادی دیگری نیز وجود دارند که ممکن باالی انفالسیون بگونۀ چشمگیری تأثیرات منفی داشته
باشد .اشتغال ،مدیریت قرضه ،افزایش مصارفات عامه ،بکارگیری از پالیسی های ضعیف پولی و گسترش ساحۀ تأمین پول در کشور را می توان
از عناصر تأثیرگذار در امر تورم عنوان کرد.
2.2بیالنس تجارتی
در ربع دوم سال مالی ،2021کسر بیالنس تجارتی تا
شکل -2.2بیالنس تحارتی ربعوار
واردات صادرات بیالنس تجارت 13.4درصد افزایش پیدا کرد؛ کسر تجارتی از 1295
343 500
134 202 198
32
میلیون دالر به 1469میلیون دالر افزایش نمود .دلیل
-
عمدۀ باال رفتن کسر بیالنس تجارتی ،افزایش تقاضا
)(1,093
ارقام به میلیون دالر امریکای
)(500
برای اقالم وارداتی بوده است ،وصاردات کشور به دلیل
)(1,497
)(1,602
)(1,924
)(1,991
)(1,000
شدت یافتن نبرد بین نیروهای دولتی و شورشیان در
)(1,500
مناطق روستایی کاهش یافته .محصوالت کشاورزی
)(2,000
تقریباً دو بر سوم حصه صادرات کشور را شامل می
)(2,500
2021ربع 2 2021ربع 1 2020ربع 4 2020ربع 3 2020ربع 2 شود .صادرات اقالم داخلی نسبت به ربع اول به 68
منبع :اطالعات سیستم اسیکودا ،معینیت گمرکات ،وزارت مالیه
میلیون دالر تقلیل یافته .انتظار می رود کسر بیالنس
تجارتی در میان مدت ،به صورت نسبی افزایش پیدا
کند.
2.2.1مقصد صادرات
حجم صادرات افغانستان ،در ربع دوم سال مالی 2021کاهش پیدا کرده است .صادرات اموال در مقایسه با ربع اول سال جاری تا 33.7درصد
فروکش نموده که به ترتیب از 202میلیارد به 134میلیارد دالر رسیده است.
140
120
100 سهم تجاری داشته اند .صادرات به این کشورها در مقایسه با
70 80
عین ربع سال 2020بگونۀ چشمگیری افزایش نموده است .این
60
42
28 40 بهبودی به دلیل عادی شدن تجارت و باز شدن مرزها پس از
15 11 12
7 20
4
- ویروس همه گیر میباشد .ولی انتظار می رود حجم کل صادرات
ایران امارات متحده عربی چین پاکستان هندوستان
منبع :اطالعات سیستم اسیکودا ،معینیت گمرکات ،وزارت مالیه
کشور تا پایان سال روان در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته
باشد.
2.2.2منشأ واردات
واردات در ربع دوم سال مالی 2021نسبت به ربع اول آن
شکل -2.4واردات به اساس شرکای عمده تجاری
الی ربع 2021 , 2 الی ربع 2020 , 2 تا 7درصد افزایش پیدا کرده و نسبت به ربع مشابه سال مالی
550 600
507 2020تا 47درصد افزایش را نشان می دهد .دلیل عمدۀ
ارقام به میلیون دالر امریکای
474 500
385
افزایش واردات ،باال رفتن تقاضای داخلی برای اقالم
365 400
312
300
وارداتی ،و افزایش تقاضا برای مواد مصرفی از سوی سکتور
259
3.1عواید داخلی
بدلیل تاثیرات منفی ویروس همه گیر کرونا در سال مالی ,2020هدف عواید داخلی ازمبلغ 209میلیارد افغانی به مبلغ 177میلیارد افغانی
تجدید گردید .با این هم ،دولت قادر به جمع آوری مبلغ 173میلیارد افغانی در سال 2020گردید.
هدف برای جمع آوری عواید داخلی برای سال مالی 2020در ابتدا 209میلیارد افغانی تعیین شده بود ،اما بعد از ارزیابی تأثیرات اجتماعی و
اقتصادی همه گیری کوید ،19 -هدف متذکره به 177.7میلیار افغانی تجدید گردید .با این هم ،مقدار عواید جمع آوری شده در سال ،2020
173میلیارد افغانی بود که کمتر از هدف تعیین شدۀ مجدد می باشد .با پیش بینی بهبودی از ویروس کرونا ,هدف برای عواید داخلی در سال
مالی 216.5 ،2021میلیارد افغانی تخمین شده است .جمع آوری عواید واقعی الی پایان ربع دوم به 78.9میلیارد افغانی رسیده که 2درصد
افزایش در مقایسه با جمع آوری نیمه اول سال قبل را نشان می دهد.
شکل - 3.1عواید ماهوار (واقعی در مقایسه با هدف تعین شده) سال 2021
هدف سال مالی 1400 عواید تحقق یافته سال مالی 1400
عواید جمع آوری شده در مقایسه با هدف تعیین شده در دو
23.8
25.0
20.1
20.9
ربع سال 22.7 ،2021در صد کاهش را نشان می دهد.
ارقام به میلیارد افغانی
18.5 18.2
17.5 17.5 17.0 20.0
16.0 16.4 15.8
14.9 کاهش در جمع آوری عواید عمدتاً به علت نامعلوم بودن
15.0
14.9 وضعیت سیاسی در کشور ،آتش سوزی های بزرگ در
14.2
13.4 13.0
12.4 10.0
10.7
گمرک های هرات و فراه ،و مسدود شدن بندر شیر خان در
5.0
0.0
والیت کندز می باشد.
قوس عقرب میزان سنبله اسد سرطان جوزا ثور حمل حوت دلو جدی
در ربع دوم سال مالی ،2021تنها عواید مالیاتی (بدون عواید
شکل -3.2عواید داخلی به اساس کود های عمده اقتصادی
الی ربع 2021 , 2 الی ربع 2020 , 2 گمرکات) 39.3میلیارد افغانی رسیده که 50در صد عواید
45
39.3
40 مجموعی داخلی را تشکیل می دهد .این در حالیست که سال
33.2
35
ارقام به میلیارد افغانی
30
گذشته الی ربع دوم 33.2میلیارد افغانی بود .به همین ترتیب،
25.2
25
17.9
عواید گمرکی 14.1میلیارد افغانی بوده که افزایش اندکی
20
13.1 14.1
12.8 15 نسبت به سال گذشته را نشان می دهد .سال گذشته در همین
10
5 ربع ،عواید مجموعی گمرکی به 12.8میلیارد افغانی می
-
0
عواید یکباره گی عواید غیر مالیاتی
( بشمول عواید طبقه بندی
محصوالت گمرکی ,مالیات بر
واردات
عواید مالیاتی رسید .از سوی دیگر ،عواید غیرمالیاتی به شمول جمع آوری
نشده)
1عواید متفرقه جمع آوری های طبقه بندی نا شده هستند که بعدا ً طبقه بندی می شوند و به کود های مشخض عواید اضافه می شوند.
DEPARTMENT OF MACRO-FISCAL FORECASTING AND REPORTING
9
گزارش مالی و اقتصادی – ربع دوم سال 1400
شکل -3.3جمع آوری عواید به اساس ادارات الی ربع دوم سال مالی ,2021عواید حقیقی جمع آوری
الی ربع 2021 , 2 الی ربع 2020 , 2
31.9
29.5
35 شده توسط اداره مبلغ 46.6میلیارد افغانی است که 2.1
ارقام به میلیارد افغانی
26.4 30
20.8
25 در صد کاهش را نسبت به عین ربع سال گذشته نشان می
20
12.4 15
دهد .از سوی دیگر ،گمرکات کشور توانسته تا 31.9
10.4
8.2 7.1
10
میلیارد افغانی را الی اخیر ربع دوم سال 2021جمع آوری
2.2 1.3 3.0 2.4 5
0 نمایند که 8.1درصد افزایش نسبت به عواید حقیقی جمع
مالیه دهندگان مالیه دهندگان مالیه دهندگان گمرکات مستوفیت ها وزارت ها
کوچک متوسط بزرگ
آوری شده در عین زمان سال گذشته را نشان می دهد.
منبع :وزارت مالیه
33.1
40 انکشافی را حمایت میکند .کنفرانس جنیوا در سال 2020
30
بیانگر تعهد جامعۀ جهانی به افغانستان بود .تمویل
17.7
20
12.3 کنندگان 3.3 ،میلیارد دالر امریکایی برای سال اول تعهد
10
0
نمودند که برای چهار سال آینده به همین منوال ادامه
انکشافی عملیاتی
خواهد یافت
منبع :وزارت مالیه
گفتنی است که کمک های مالی خارجی توأم با عواید داخلی کشور ،کل منابع موجود برای اقتصاد کشور و فعالیت های مالی دولت را تشکیل
می دهد .مجموع کمک ها الی اخیر ربع دوم 50.8میلیارد افغانی بوده که 18در صد کاهش نسبت به زمان مشابه سال گذشته را نشان می
دهد .از مجموع کمک های خارجی 33.1 ،میلیارد آن عملیاتی و متباقی 17.7میلیارد آن انکشافی می باشد.
3.3عملکرد مصارف
بودجۀ دولت متشکل از بودجه عادی و انکشافی می باشد که بودجه عادی شامل مصارف ،مانند حقوق و معاشات ،مصارف سفر ،اعاشه ،مواد
سوخت و تجهیزات را تمویل نموده و به وزارت خانه ها و واحدهای بودجوی از طریق کودهای مختلف تخصیص داده می شود .بودجه
انکشافی مصارف پروژه هایانکشافی دولت ،مانند پروژه های صحت ،معارف ،زیربنا و زراعت را در بر میگرد .بودجۀ انکشافی از طریق کود
مشخص به وزارت خانه ها و واحدهای بودجوی به منظور تطبیق پروژه های انکشافی اختصاص می یابد .مجموع بودجه برای سال 2021مبلغ
484.5میلیارد افغانی تخمین گردیده بود که از این جمله 64.4 ،درصد آن برای بودجه عادی و متباقی 35.5درصد آن برای بودجۀ انکشافی
تخصیص داده شده بود.
جدول ذیل خالصۀ مصارف الی ربع دوم سال 2020و 2021را نشان می دهد .مصرف مجموعی الی آخر ربع دوم سال 2021به 150
میلیارد افغانی رسیده که 7درصد کاهش نسبت به ربع مشابه سال 2020را نشان می دهد.
الی آخر ربع دوم 2021 بودجۀ سال 2021 الی آخر ربع دوم 2020 مصارف (به میلیون افغانی) در ربع دوم سال ,2020دولت کمک های یکبارگی
150,282 484,564 161,723 مصارف مجموعی ناخالص
112,564 312,140 118,181 بودجۀ عملیاتی مربوط به بیماری همه گیر را برای جمعیت آسیب پذیر
37,717 172,424 43,541 بودجۀ انکشافی
20,335 24,738 بودجۀ اختیاری ارائه کرد .مصارف عادی و انکشافی الی اخیر ربع دوم
17,382 18,804 بودجۀ غیر اختیاری
150,246 161,630 مصارف مجموعی خالص سال ،2021نسبت به زمان مشابه سال گذشته کمتر بوده
126,474 131,638 مصارف عادی
85,295 202,002 86,653 پرداخت حقوق و معاشات کارمندان که علت آن ناامنی و عدم ثبات سیاسی در کشور می
28,892 122,353 30,377 استفادۀ اجناس و خدمات
878 1,357 835 سود باشد .به همین دلیل ،تطبیق پروژه های انکشافی در اکثر
11,410 22,198 13,774 انتقاالت اجتماعی
23,808 122,465 30,085 خریداری ناخالص اجناس غیر مالی مناطق کشور توقف داده شده و یا هم به تعویق افتاده
- 14,189 161,723 خریداری خالص اجناس غیر مالی 2
484,564 - بودجۀ اضطرار است
منبع :سیستم معلوماتی مدیریت مالی افغانستان
شکل -3.5مصرف بودجه عملیاتی مصارف مجموعی عادی الی اخیر ربع دوم سال 2021به 112
الی ربع 2021 , 2 الی ربع 2020 , 2
میلیارد افغانی رسیده که 4.7در صد کاهش نسبت به عین ربع
86.7
85.3
100
90
80 سال گذشته را نشان می دهد .مصرف الیکنون به 36فیصد
ارقام به میلیارد افغانی
70
60
50 رسیده .تأخیر در تصویب بودجۀ ملی باعث کاهش در مصرف
40
30 عملیاتی گردیده .مصارف پرداخت های حقوق و معاشات
13.8
13.7
12.4
11.4
20
3.2
2.5
0.9
0.4
10
0
کارمندان 2.7در صد نسبت به عین زمان سال گذشته کاهش
کسب دارای سبسایدی ها، مفاد و بازپر داخت استفاده اجناس و مصارف مزد ها و
مساعدت های قروض خدمات معاشات
بالعوض ومنفعت های یافته است .به همین ترتیب ،مصارف عمدۀ دیگر نیز الی اخیر ربع
اجتماعی
منبع :وزارت مالیه دوم سال 2021با کاهش رونما گردیده است.
20.3
18.8
17.4 20
مجموعی بخش انکشافی تا اخیر ربع دوم سال 2021نسبت به
15
10 عین ربع سال گذشته 13.4درصد کاهش یافته است .مصارف
5 اختیاری و غیراختیاری به ترتیب 17و 7درصد با کاهش رونما
0
بودجه غیر اختیاری بودجه اخیتاری گردیده است.
منبع :وزارت مالیه
کاهش مصرف بودجۀ انکشافی عمدتاً به علت عملکرد ضعیف وزارت خانه ها در عرصۀ تطبیق پروژه های انکشافی در والیات به دالیل ناامنی
و عدم ثبات سیاسی کشور بوده است.
ترانسپورت و ارتباطات 6% مصارف این دو سکتور به ترتیب 9و 8فیصد در سال گذشته
امنیت و نظم عامه 14%
۳.۴قروض
قروض عمدتاً در پروژه های انکشافی به مصرف رسیده و رول محدودی در چارچوب مالی افغانستان دارد.از انجایکه دولت به اساس توافقی
با صندوق وجهی بین المللی پول تنها از قرض مشروط وام گرفته میتوانند .نهادهای بین المللی مانند صندوق وجهی بین المللی ،بانک جهانی،
بانک انکشاف اسالمی ،بانک انکشاف آسیایی و دولت های خارجی به ویژه فدراتیف رویسه و عربستان سعودی از جمله قرض دهندگان عمده
دولت می باشند .همانطور که در جدول نشان داده شده ،تغییر اندکی در چشم انداز کلی قرضه ها نسبت به سال گذشته رخ داده است.
۳.۵ثبات مالی
اطمینان از ثبات مالی ،هدف کلیدی سیاست مالی دولت است که در توافقنامه های عمده کمک های چندجانبه بین کشور و جامعه جهانی
طرح گردیده است .دولت افغانستان مصمم است تا مصرف کمک های خارجی را برای فعالیت های عملیاتی به تدریج کاهش دهد .دولت
افغانستان تالش می ورزد تا حمایت بیشتربرای بودجه از سوی جامعه بین المللی را جهت گسترش خدمات عامه و به عهده گرفتن پروژه های
انکشافی حاصل نمایید .به همین حال ,دولت برای دستیابی به اهداف سیاست مالی خود پافشاری زیادی باالی جمع آوری عواید دارد .عواید
داخلی در سال مالی ( 2019قبل از ویروس همه گیر) افزایش قابل توجه 90درصد نسبت به سال مالی 2014داشته.دولت پالن دارد که
مسولیت کامل مصارف عملیاتی را در میان مدت به عهده گیرد .در حال حاضر مصارف عملیاتی بخش امنیت در بودجه عملیاتی از کمک
های خارجی تمویل میگردد .دولت وابستگی به کمک های مالی را در دراز مدت کاهش میدهد.
پالیسی های موجودۀ مالی دولت در کوتاه مدت و میان مدت بدون کمک های خارجی باثبات نیست .علی الرغم حمایت مالی تمویل کنندگان،
منابع محدود بودجوی کشور هنوز برای تأمین بودجۀ پالیسی های جدید برای رسیدگی به چالش های اقتصادی و اجتماعی کشور ،بدون در
نظر گرفتن هزینه درگیری ها کافی نمی باشد .مجموع کسر بودجه با کمک های تمویل کنندگان تا پایان ربع دوم سال 22 ،2021میلیارد
افغانی بوده که تقریبا 5درصد از بودجه ملی 2021را تشکیل میدهد.
1400 1400 1399 1399 1399 جدول 3.8شاخص های ثبات مالی را نشان میدهد .در مقایسه
ربع 2 ربع 1 ربع 4 ربع 3 ربع 2
57% 72% 53% 40% 53% عواید داخلی/مجموع با ربع دوم سال ,2020سهم عواید داخلی نسبت به مجموع
5% 14% 12% 9% 6% عواید گمرکی /مجموع
عواید 4در صد افزایش نموده .در حالیکه سهم کمک ها در
26% 28% 39% 43% 47% مساعدتها /مجموع
193% 89% 160% 165% 178% مصرف عملیاتی/عواید داخلی عواید عمومی 21در صد کاهش نموده است.سهم معاشات
48% 82% 37% 49% 45% معاشات /مجموع مصارف
0% 1% 0% 1% 0% سود/مصارف در کل مصارف 3در صد افزایش نموده
-24% 46% -15% 10% -20% تامین مالی /مصارف
منبع :وزارت مالیه
به دلیل خروج کامل نیروهای امریکایی و بسته شدن بعضی گمرکات در ربع دوم سال ،2021در جمع آوری عواید داخلی کاهش قابل
مالحظۀ یی به نظر می رسد .ثبات سیاسی و محیط اقتصادی پایدار ،برای ثبات مالی در آینده بسیار مهم است .راه حل ،پالیسی مناسب برای
دولت به منظور حفظ ثبات بودجه ،بسیج عواید داخلی از طریق تغییر در پالیسی های مالیاتی و اداری است.کاهش هزینه های غیر ضروری در
بودجه ،گامی مهم برای تخصیص موثر منابع بوده و به منظور ثبات بودجه در دراز مدت با دولت کمک خواهد کرد.
3.6بیالنس مالی
جدول ذیل نشان می دهد که منابع مالی دولت توسط کمک های داخلی ،عواید داخلی ،قرضه ها و فروش دارایی ها تأمین می شود .عواید به
شمول کمک ها نسبت به ربع مشابه سال 7 ,2020درصد کاهش یافته است که دلیل عمده آن ،کاهش کمک های تمویل کنندگان و همچنان
کاهش جمع آوری عواید به علت عدم ثبات سیاسی کشور میباشد.
.۴ضمایم
جدول 4.1خالصۀ احصایۀ مالی
2021 2021 2020
خالصۀ احصایۀ مالی (به میلیون افغانی)
الی ربع دوم بودجه الی ربع دوم
129,323 435,442 139,296 خالصۀ احصایۀ مالی (به میلیون افغانی)
53,358 148,615 46,054 Tax Revenue
25,164 67,885 31,062 عواید
50,801 218,942 62,181 عواید مالیاتی
- - - عواید غیر مالیاتی
126,474 347,911 131,638 کمک ها
85,295 202,002 86,653 همکاری اجتماعی
28,892 122,353 30,377 مصرف
878 1,357 835 حقوق و معاشات
11,410 22,198 13,774 اجناس و خدمات
2,849 87,531 7,659 سود
3,726 88,888 8,494 کمک ها و انتقاالت
23,808 122,465 30,085 بیالنس عملیاتی مجموعی
23,772 122,465 29,992 بیالنس عملیاتی ابتدایی
)(20,923 )(34,934 )(22,334 خریداری ناخالص دارایی های ثابت
)(20,046 )(33,577 )(21,499 خریداری خالص دارایی های ثابت
15,708 34,934 27,606 بیالنس مجموعی
منبع :وزارت مالیه