You are on page 1of 38

AFETZEDELER İÇİN ALTERNATİF BİR

MESKEN MODELİ
(18.02.2023)

SUNULAN KURUM:
AFAD

HAZIRLAYAN:
Y. Mim. Serkan DUMAN

YARDIMCILAR:
Mim. Esma KARAGÜLMEZ ⃟ Mim. Hatice USTA KENAR
Mim. Nur KARA ⃟ Mim. Esma N. AKTAŞ
Psk. Dan. Semanur EKİNCİ ⃟ Şüheda KAYA
Muhammed S. ÇALIŞKAN ⃟ Zülal M. BULUT
Mim. Fatma KARABULUT

İLETİŞİM:
SDMIM MİMARLIK
Şeyhsinan Mh. Hülya Sk. Amaç İşhanı Kat: 3 No: 24 Çorlu/Tekirdağ/Türkiye
+90 2826541413 +90 5530648444
sdmimmimarlik@gmail.com
Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 3
A. TOPRAK EV 4
1. Toprak Konut Projesi Nedir? 4
2. Toprak Malzeme Önermenin Amacı 5
3. Toprak Malzeme Kullanmanın Faydaları 5
4. Üretim Teknikleri 7
4. 1. Sıkıştırma Toprak 7
4. 2. Dökme Sistem 10
4. 3. Ahşap Direkli Toprak/ Hımış Sistemi 13
4. 4. Kerpiç Tuğla Sistem 15
5. 5. CSEB (Compressed Stabilised Earth Block) Sistem 18
5. Deprem ve Kerpiç 22
6. Bağımsız Ev 26
6. 1.Güneş Enerjisi 26
6. 2. Yağmur Suyu Toplama / Hasat 27
6. 3. Evlerin Isıtılması / Soğutulması 28
6. 4. Katı Atık Dönüşümü ve Kompost Yapımı 29
B. SÜREÇ 30
1. Uygulama Şekilleri 30
2. Uygulama Süreci 31
C. MİMARİ PROJE ÖRNEĞİ 33
D. SONUÇ 39

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 2


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

ÖNSÖZ

Ülkemizin geçirmiş olduğu deprem felaketinden derin üzüntü duyuyoruz. Her Türk
vatandaşı gibi biz de karşılıksız olarak elimizden geleni yapmak istiyoruz. Bu bağlamda, son
on yıldır yurt içi ve yurt dışında toprak mimari üzerine çalışan ve bu konuda uzmanlaşmış
olan Y. Mim. Serkan Duman yürütücülüğünde bir araya gelmiş bir ekip olarak bu raporu
hazırlamış bulunmaktayız.

Bu raporda;

- Afetzedelerin yerleşimi için yeni bir bakış açısı,


- Salt barınma değil nitelikli yaşama odaklı bir çözüm önerisi,
- Geçici olarak inşa edilse dahi uzun vadede konaklamaya elverişli bir mahalle
yerleşimi,
- Uzun vadeli kullanım imkanı sayesinde para ve işgücü israfının önüne geçildiği bir
yaklaşım,
- Türkiye’nin gelecekte karşılaşabileceği muhtemel afet durumlarına hızlı çözüm
sunabilecek nitelikli personel yetiştirilmesi, bilgi ve tecrübe sağlama fırsatı,
- Sürdürülebilir yapılaşmaya öncü olabilecek alternatif fikirlerin geliştirilmesi
amaçlanmıştır.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 3


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

A. TOPRAK EV

1. Toprak Konut Projesi Nedir?

Bu rapor, deprem bölgesinde doğal inşaat malzemeleriyle inşa edilecek meskenler


önermektedir. Bu malzemeler içinde başat eleman, topraktır.

Toprak Konut Projesi; kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyaçları karşılayabilecek bir konut yapım
önerisidir.

Görsel 1- Çin’de deprem sonrası üretilmiş toprak konut

Toprak, binlerce yıldır insanların barınma ihtiyacını karşılamak için inşa edilen yapılarda
kullanılan temel malzemelerden biridir. Yeryüzünde ilk konut yapılarının topraktan yapıldığı
bilinir. Afet olaylarının yıkıcı etkisiyle insanların yeni bir yaşam inşa etmeleri sürecinde
toprağın gündeme gelmesi kaçınılmazdır.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 4


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

2. Toprak Malzeme Önermenin Amacı

Projeyi öne sürmenin kısa vadede temel amaçlarından biri, günümüzde deprem bölgelerinde
sıklıkla kullanılan konteyner ve çadır gibi geçiçi çözüm seçeneklerine bir alternatif sunmaktır.
Toprak yapılar; doğal etmenlere karşı korunaklı, çevreye ve insan doğasına uygun,
sosyo-kültürel olarak toplum yapısının aşina olduğu ve uyum sağlayabileceği bir yapıdadır.
Bu çerçevede toprak yapıyı bir alternatif olarak öne sürmenin kısa, orta ve uzun vadede
şekillenen amaçları oluşur. Kısa, orta ve uzun vadeli kullanımda farklı büyüklüklerde
konutlar yapılması planlanmaktadır.

Görsel 2- Toprak duvar örneği

3. Toprak Malzeme Kullanmanın Faydaları

Toprak malzemenin en önemli avantajlarından biri kolay erişilir olmasıdır. Tedarik sorunu ya
da hammadde eksikliği gibi durumlar söz konusu olmaz. Esnek üretim olanağı sayesinde
konut haricinde, kreş, umumi tuvalet, sosyal merkezler gibi farklı işlevlere hizmet edecek
yapılar da üretilebilir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 5


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Görsel 3 - Tabiata uygun malzeme ile insan ölçekli sürdürülebilir şehir konsepti

Kısa vadeli kullanımda çadıra ve konteynere nazaran;

İnsanın yurtsuzluk ve çaresizlik hissini azaltacak bir mesken modelidir. Yaşanan deprem
bölgesinde insanlar toprak mimarisine aşinadır. Bu sebeple toprak yapı modeli, yabancılık
duyulmayan ve depremzedelerin evlerinde hissedebilecekleri doğal bir ortam oluşturacaktır.

- Daha az enerji kullanarak ısıtılmaya elverişlidir.


- Güneş etkisinden korunmasıyla doğal iklimlendirmenin sağlandığı bir modeldir.
- Ses izolasyonunu sağlanarak mahremiyeti koruyan bir modeldir.
- Toprak yapı nefes alır ve nemi dengeler.

Bununla birlikte sunulan yapı modeli, inşa sürecinde deprem bölgesinde aktif yardım
sağlamak isteyen kişilerin çalışabileceği ve görev alabileceği bir modeldir. Gönüllüler
çalışabileceği için, iş gücü giderinin büyük ölçüde azalabileceği öngörülmektedir. Kamu
gücünün yanı sıra gönüllü çalışacak olan mimar ve inşaat mühendisleri sayesinde uzun
vadede ortaya çıkabilecek afet durumlarında hazır ekip ihtiyacı karşılanmış olacaktır.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 6


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Üretilmiş olan yapıların kaldırılması istendiğinde, çevresel manada zararlı atık çıkmayacaktır.
Dolayısıyla sürdürülebilir bir üretim modelidir.

Burada yapılacak çalışma, Türkiye’nin nihai konut yapı sistemine alternatif bir bakış
kazandıracak ve alanda yapılacak diğer çalışmalara rehber olacaktır.

4. Üretim Teknikleri

Toprak ile deprem bölgesinde kullanılabilecek beş tip üretim modeli vardır. Her türlü
coğrafya ve hava şartında tüm teknikler doğru çalışma biçimi ile uygulanabilir.

4. 1. Sıkıştırma Toprak

Görsel 4 - Sıkıştırma Toprak tekniğinin kullanıldığı bir yapı

Gerekenler:

Temel: Taş, tuğla veya beton ile temel hazırlanır.

Duvar: Kalıplar çakılır. Uygun karışım kalıplara dökülür. Havalı tokmak kompresör ile
çalıştırılır ve karışım tokmaklanır. Kalıplar söküldüğü anda duvar hazırdır.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 7


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Çatı: Ahşap kirişler üzerine tahta, taş yünü, tahta veya OSB, su yalıtımı ve metal örtü
sırasıyla uygulanır. Beton ile de çatı uygulanabilir.

Görsel 5 - Sıkıştırma Toprak tekniği aşamaları

* Yukarda minimum şartlar tanımlanmıştır. İleri dönemde yapılacak mimari çalışmalarla daha
nitelikli üretimler gerçekleştirilebilir.

Süre:

Gereken malzemelerin temininden sonra 30 m² bir konutun 1 usta 7 işçi ile tahmini yapım
süresi; 10 gündür.

Duvar: 90 saat

Temel: 24 saat

Çatı: 24 saat

Toplam: 138 saat

Duvarcıların temel ve çatı yapımını beklemelerine gerek yoktur. Aynı anda üretimin
yapılabilir.

Maliyet:

İş gücü gönüllü değil ise: 60.000 TL

İş gücü gönüllü ise: 35.000 TL

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 8


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Görsel 6 - Sıkıştırma toprak üretim süreci

* Bu fiyata vitrifiye, aydınlatma gibi ince işler dâhil değildir.

** Projeler, henüz çalışılmamıştır. Talep olduğu takdirde temel, duvar, çatı gibi elemanlar
mimari detaylar ile desteklenerek çalışılacaktır.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 9


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

4. 2. Dökme Sistem

Gerekenler:

Temel: Taş, tuğla veya beton ile temel hazırlanır.

Duvar: Kalıpların içerisine hazırlanan toprak karışımı dökülür. Sıcak havalarda 1 gün, soğuk
havalarda 2-3 gün sonra kalıp sökülür.

Çatı: Ahşap kirişler üzerine tahta, taş yünü, tahta veya OSB, su yalıtımı ve metal örtü
sırasıyla uygulanır.

Beton ile de çatı uygulanabilir.

* Yukarda minimum şartlar tanımlanmıştır. İleri dönemde yapılacak mimari çalışmalarla daha
nitelikli üretimler gerçekleştirilebilir.

Görsel 7 - Kalıplara yerinde döküm tekniği ile toprak duvar yapımı

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 10


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Görsel 8 - Dökme sistemi ile yapılmış toprak duvar

Süre:

Gereken malzemelerin temininden sonra 30 m2 bir konutun 1 usta 7 işçi ile tahmini yapım
süresi; kışın 12 gün, yazın 9 gündür.

Duvar: Kış şartlarında 110 saat, yaz şartlarında ise 70 saat

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 11


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Temel: 24 saat

Çatı: 24 saat

Duvarcıların temel ve çatı yapımını beklemelerine gerek yoktur. Aynı anda üretimin
yapılabilir.

Maliyet:

İş gücü gönüllü değil ise: 60.000 TL

İş gücü gönüllü ise: 35.000 TL

* Bu fiyata vitrifiye, aydınlatma gibi ince işler dâhil değildir.

** Projeler, henüz çalışılmamıştır. Talep olduğu takdirde temel, duvar, çatı gibi elemanlar
mimari detaylar ile desteklenerek çalışılacaktır.

Görsel 9 - Dökme sistem ile yapılmış toprak duvar

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 12


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

4. 3. Ahşap Direkli Toprak/ Hımış Sistemi

Görsel 10 - Saman dolgu kullanılarak yapılmış hımış yapı

Gerekenler:

Temel: Taş, tuğla veya beton ile temel hazırlanır.

Duvar: Ahşap direklerin içerisine kerpiç tuğla, sıkıştırma toprak, kenevir, pirinç kabuğu,
saman vb. organik atıklardan oluşan hafif, ısı yalıtımı kuvvetli dolgu malzemesi doldurularak
oluşur.

Çatı: Ahşap kirişler üzerine tahta, taş yünü, tahta veya OSB, su yalıtımı ve metal örtü
sırasıyla uygulanır.

Beton ile de çatı uygulanabilir.

* Yukarıda minimum şartlar tanımlanmıştır. İleri dönemde yapılacak mimari çalışmalarla


daha nitelikli üretimler gerçekleştirilebilir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 13


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Süre:

Gereken malzemelerin temininden sonra 30 m2 bir konutun 1 usta 7 işçi ile tahmini yapım
süresi;

Duvar: 82 saat

Temel: 24 saat

Çatı: 24 saat

Toplam: 138 saat

Duvarcıların temel ve çatı yapımını beklemelerine gerek yoktur. Aynı anda üretim yapılabilir.

Maliyet:

İş gücü gönüllü değil ise: 70.000 TL

İş günü gönüllü ise: 45.000 TL

* Bu fiyata vitrifiye, aydınlatma gibi ince işler dâhil değildir.

** Projeler, henüz çalışılmamıştır. Talep olduğu takdirde temel, duvar, çatı gibi elemanlar
mimari detaylar ile desteklenerek çalışılacaktır.

Görsel 11 - Ahşap direkler arasına doldurma yöntemiyle elde edilmiş duvar

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 14


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

4. 4. Kerpiç Tuğla Sistem

Görsel 12 - Geleneksel kerpiç tuğla yapımı

Gerekenler:

Temel: Taş, tuğla veya beton ile temel hazırlanır.

Duvar: Kerpiç tuğlaların harcı hazırlanır. Tuğla haline getirilip kurumaya bırakılır. Bu süreç
duvar üretiminden bağımsız olarak ilerler. Duvar ise kerpiçlerin dizilmesiyle meydana
getirilir aralara ahşap hatıl atılır. En son duvarlar metal örgü ile bağlanır.

Çatı: Ahşap kirişler üzerine tahta, taş yünü, tahta veya OSB, su yalıtımı ve metal örtü
sırasıyla uygulanır.

Beton ile de çatı uygulanabilir.

* Yukarda minimum şartlar tanımlanmıştır. İleri dönemde yapılacak mimari çalışmalarla daha
nitelikli üretimler gerçekleştirilebilir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 15


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Görsel 13 - Suriye’de mülteci evi için kesilmiş kerpiç tuğlalar

Süre:

Gereken malzemelerin temininden sonra 30 m2 bir konutun 2 usta 7 işçi ile tahmini yapım
süresi 10 gündür.

Duvar: 80 saat

Temel: 24 saat

Çatı: 24 saat

Toplam: 138 saat

Maliyet:

İş gücü gönüllü değil ise: 60.000 TL

İş gücü gönüllü ise: 35.000 TL

* Bu fiyata vitrifiye, aydınlatma gibi ince işler dâhil değildir.

** Projeler, henüz çalışılmamıştır. Talep olduğu takdirde temel, duvar, çatı gibi elemanlar
mimari detaylar ile desteklenerek çalışılacaktır.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 16


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Görsel 14 - Kerpiç tuğla tekniği ile inşa edilmiş konut

Görsel 15 - Kerpiç tuğla tekniği ile inşa edilmiş konut, Türkiye

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 17


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

5. 5. CSEB (Compressed Stabilised Earth Block) Sistem

Görsel 16 - Hindistan’da CSEB tekniği ile inşa edilmiş yapı

Gerekenler:

Temel: Taş, tuğla, CSEB veya beton ile temel hazırlanır.

Duvar: Elde edilen tuğlalar dizilerek duvar oluşturulur.

Çatı: Ahşap kirişler üzerine tahta, taş yünü, tahta veya OSB, su yalıtımı ve metal örtü
sırasıyla uygulanır.

Beton ile de çatı uygulanabilir.

* Yukarda minimum şartlar tanımlanmıştır. İleri dönemde yapılacak mimari çalışmalarla daha
nitelikli üretimler gerçekleştirilebilir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 18


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Görsel 17 - Preslenerek kullanıma hazır edilen CSEB bloklar

Süre:

Gereken malzemelerin temininden sonra 30 m2 bir konutun 2 usta 7 işçi ile tahmini yapım
süresi 10 gündür.

Duvar: 90 saat

Temel: 24 saat

Çatı: 24 saat

Toplam: 138 saat

Duvarcıların temel ve çatı yapımını beklemelerine gerek yoktur. Aynı anda üretim yapılabilir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 19


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Görsel 18 - Manuel yöntem ile CSEB elde edilmesi

Maliyet:

İş gücü gönüllü değil ise: 60.000 TL

İş gücü gönüllü ise: 35.000 TL

* Bu fiyata vitrifiye, aydınlatma gibi ince işler dâhil değildir.

** Projeler, henüz çalışılmamıştır. Talep olduğu takdirde temel, duvar, çatı gibi elemanlar
mimari detaylar ile desteklenerek çalışılacaktır.

*** Bu üretim tekniği için CSEB üreten makineye ihtiyaç vardır. Bu makine uygun karışımı
sıkıştırarak tuğla haline getirir. Makine manuel ya da otomatik olarak çalıştırılabilir.

Görsel 19 - Tuğla makinesi ile Sıkıştırılmış Stabilize Toprak Blokları (CSEB)

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 20


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Temel (saat) Duvar (saat) Çatı (saat) Toplam (saat)

Sıkıştırma Toprak 24 90 24 138

Dökme Sistem 24 70-110 24 118-158

Ahşap Direkli Toprak 24 82 24 130


- Hımış

Kerpiç Sistem 24 80 24 128

CSEB Sistem 24 90 24 138


Tablo 1: Çeşitli yapı malzemeleriyle inşa edilecek konutların tahminî yapım süresi

Gönüllü İş Gücü Dahil (TL) Gönüllü İş Gücü Hariç (TL)

Sıkıştırma Toprak 35.000 60.000

Dökme Sistem 35.000 60.000

Ahşap Direkli Toprak - 45.000 70.000


Hımış

Kerpiç Sistem 35.000 60.000

CSEB Sistem 35.000 60.000


Tablo 2: Çeşitli Yapı Malzemelerinden Konut Üretiminin Maliyeti

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 21


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

5. Deprem ve Kerpiç

Her şeyden önce depremin etkilediği bölgelerde nitelikli kerpiç yapıların yıkılmadığı
gözlemlenmiştir.
Günümüzde kerpiç üretim teknikleri modernleştirilmiş ve birçok ülkede uygulanmaktadır.
Almanya, ABD, Avusturya, Kanada, Fransa, Avustralya, İsviçre, İngiltere, İtalya, Meksika,
Fransa, Hindistan, Japonya, Yeni Zelanda ve Nepal gibi ülkelerde resmi yönetmeliklere
uygun bir şekilde yapılmaktadır.
Görüldüğü gibi bu ülkelerden bazıları deprem ülkesidir. Türkiye’de de son uygulamaya giren
deprem yönetmeliğine kadar yönetmeliklerimizde kerpiç mevcut idi. Bu bağlamda gerek yurt
dışındaki gelişmiş ülkelerin yönetmeliklerine uyarak, gerek geçmiş yönetmeliklerimize
bakarak kerpiç uygulamaları yapılabilir.
Aynı zamanda inşa edilecek yapılar, uygun zeminde, doğru geometride, hatıl vb. doğru
tekniklerle tek yahut maksimun iki katlı olarak yapıldığı takdirde sorun yaşanmayacaktır.

Avustralya İsviçre

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 22


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Almanya Avusturya

Japonya Kanada

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 23


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Kolombiya Meksika

Fransa Hindistan

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 24


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

İngiltere İtalya

Nepal

Yeni Zelanda

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 25


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

6. Bağımsız Ev

Deprem gibi afetler bize göstermiştir ki bu tür durumlarda elektrik, su ve doğalgaz gibi
kaynaklar kesintiye uğramaktadır. Ayrıca afet durumu olmasa bile kuraklık ve enerji sıkıntısı
yaşanabilmektedir. Bu bağlamda inşa edilecek evlerin enerji ve su bağımsızlığı önemlidir.
Evlerin güneş enerji sistemleri, yağmur hasadı, odun ve kömür yakılacak ocak ve sobasının
bulunması değerlidir.
Aynı zamanda katı atık yönetiminin ve dönüşümünün sağlanması da mahalleler açısından
fayda sağlayacaktır.

6. 1. Güneş Enerjisi

Güneş enerjisi, müstakil evlerin kendi başına ısınma, aydınlatma, pişirme gibi fiilleri
gerçekleştirebilecekleri bağımsız bir kaynaktır. Aynı zamanda güneş enerjisi çevresel manada
temiz bir enerji kaynağıdır.

6. 2. Yağmur Suyu Toplama / Hasat

Hem afet durumunda hem de kuraklık durumunda susuzlukla baş edebilmek adına, evlerin
yağmur hasadı yapması sıkıntıları hafifletecektir. Bölge ve ev bazında yağmur suyunu
değerlendirmek projelendirilebilir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 26


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Basit yağmur hasadı

6. 3. Evlerin Isıtılması / Soğutulması

Evlerimizi toprakla yapmamızın önemli bir nedeni toprağın ısıtma ve soğutma için çok
efektif bir malzeme olmasıdır. Araştırmalara göre 60 cm’lik kerpiç duvarın verdiği ısı
konforunu, dolu tuğla 1.20 m., taş duvar olması durumunda 1.75 m., betonarme duvar ise
3.15 m. olması halinde aynı konforu verebilir. Konteyner ve çadıra nazaran ise toprağın ısı
yalıtımında karşılaştırılamayacak bir fark vardır. Kışın donan yazın yanan meskenler yapmak
yerine bunu optimum seviyeye çekmek önemlidir. Aşağıdaki grafikte görüleceği gibi beton
evle karşılaştırılan kerpiç bir evin ısıyı uygun seviyede tuttuğu gözlemlenmiştir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 27


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

( Hassan Fathy, Natural Energy & Vernacular Architecture, 1986 )

Bu durum bize göstermektedir ki, daha az yakıt tüketerek ve çevreyi daha az kirleterek
evlerimizin ısısını optimum seviyede tutabiliriz. Gereken ısıtma ve soğutma giderleri için ise
güneş enerjisi ve soba bağlantılı ısıtma sistemleri kullanılabilir.

Toprak aynı zamanda nefes alabilen bir malzeme olduğu için özellikle konteynırlarda
yaşanacak havalandırma problemi gibi sorunlar üretmez. Doğal şekilde temiz havayı üretir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 28


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

6. 4. Katı Atık Dönüşümü ve Kompost Yapımı

Oluşturulacak mahallelerde atık yönetimi önemlidir. Organik atıklar, doğru şekilde kompost
hale getirilerek gübre üretimi sağlanabilir. Ayrıca kanalizasyonun olmadığı yerlerde yine
kompost tuvalet yapılarak uygun yaşam şartları sağlanabilir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 29


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

B. SÜREÇ

1. Uygulama Şekilleri

Salt barınma ihtiyacını karşılamak değil nitelikli bir yaşam alanı oluşturmak
amaçlanmaktadır. Bu bağlamda ivedilikle zemini uygun arsalar belirlenip şehircilik çalışması
yapılmalı, altyapı sistemlerine entegre olacak bir şekilde sistemler kurgulanmalı, konutlar ve
gerekli sosyal donatılar uygun şekilde projelendirilmelidir. Kanalizasyon sistemi gibi altyapı
hizmetlerinin uzun sürmesi durumunda kompost tuvalet vb. çözümlerle projeye başlanılıp
daha sonra kanalizasyon sistemine entegre edilebilir.

Örneğin; 1000 ailelik bir bölgenin planlanması iki hafta gibi bir sürede
gerçekleştirilebilir. Bu noktada aşağıdaki kriterlerin göz ardı edilmemesi değerlidir:

- Yapıların, afetzedelerin fiziksel, psikolojik ve biyolojik ihtiyaçlarına yönelik imar


edilmiş olması
- Mahallelerin, halkın dini, kültürel ve sosyal kimliği ve aile mahremiyetine uygun
olarak inşa edilmesi
- Yalnızca ev değil sosyal amaçlı, kreş, camii, psikolojik destek merkezi, rekreasyon
alanları, toplanma birimlerinin hayata geçirilmesi
- Evlerin mimari anlamda uygun bir şekilde bir araya getirilmesi ve afetzedeler,
mülteciler gibi geçici barınma ihtiyacı olan kimseler için çoğunlukla uygulanan
konteyner ve çadır görüntüsünden uzaklaşılması
- Umutsuzluk ve çaresizliğin hakim olduğu bir aşamada insanların evlerinde
hissedebileceği, güven ve aidiyet duygusu içinde yaşayabilecekleri fiziki imkanların
sağlanması
- Kültürel, çevresel ve psikolojik etkilerin göz önünde bulundurulması sayesinde güçlü
bir mekansal imaj sunarak, insanlara güven hissi vermesi dikkate alınması gereken
başlıca kriterlerdendir.
2. Uygulama Süreci

Türkiye’de alışılagelmiş ağır makinelerle yürütülen inşaat sisteminin aksine daha insani bir
inşaat modeli yürütülecektir.

Planlama doğrultusunda altyapı hizmetleri sağlandıktan sonra farklı uygulamalar için


uzmanlaşmış ekipler oluşturulmalı ve tekrarlama yöntemiyle süreç hızlandırılmalıdır.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 30


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Süreci yönetecek profesyoneller uygun bir şekilde bilgilendirilip ekiplerin işlerini takip etmek
için yönlendirilecektir.

Süreci yönetecek profesyoneller malzeme tedariği, şantiye takibi gibi konularda birimlere
bölünecektir.

Ekipler; STK, uzman inşaatçı, marangoz, bu alanda eğitim gören gönüllü öğrenciler,
profesyoneller ve gönüllü vatandaşlardan oluşacaktır.

*Acil konut ihtiyacını ortaya çıkaran afet gibi durumlar için toprak yapı alternatifi, yukarıda verilmiş
olan avantajları da göz önüne alınacak olursa herhangi bir tedarik veya ulaşım sorununda
afetzedelerin ihtiyacını karşılayacak az maliyetli ve pratik bir çözüm önerisi olarak elde
tutulabilecektir.

*Gerek toprak yapıların sayılan avantajları gerekse mevcut alternatiflerin sınırlılıkları, projenin
başlangıç olarak küçük çapta bile olsa hayata geçirilmesinin faydalı olacağını gösteriyor.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 31


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

C. MİMARİ PROJE ÖRNEĞİ

Görseller, uygulanması amaçlanan projeye fikir vermesi açısından tarafımızdan üretilmiş ve


eklenmiştir. Nihai proje değildir.

Konutlar bir araya gelerek mahalleleri oluşturmaktadır.

Yapılar tek katlı olarak düşünülmektedir.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 32


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

Konutlar uygun şekilde bir araya getirilerek, ortak mekanlar oluşturulacaktır.

Yapı yükseklikleri insan ölçeğinde yapılacaktır.

Mahallede güneş enerjisi, su hasadı, katı atık dönüşümü aracılığıyla yapıların kendi kendine
yetmesi sağlanacaktır.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 33


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 34


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 35


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 36


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 37


Afetzedeler İçin Alternatif Bir Mesken Modeli 18.02.2023

D. SONUÇ

Yukarıdaki bilgiler ışığında, ilk adım olarak bir konutun deneme amaçlı inşa edilmesi, bu
esnada da belirlenmiş alana şehircilik ve mimari çalışmalarının ivedilikle yapılması
gerekmektedir. Projeler hazırlandıktan sonra şantiyenin doğru şekilde kurgulanması, ekiplerin
iş bölümü ile sahada çalışması sağlanmalıdır.

Bu noktada organizasyonun sağlanması, şantiyenin kurgulanması ve geleceğe yönelik


eğitimlerin verilmesi için gönüllü olarak çalışmaya hazırız.

SDMIM MİMARLIK / +90 2826541413 / +90 5530648444 / sdmimmimarlik@gmail.com 38

You might also like