የ ወን ጀሌ ቅጣት አወሳ ሰን መመሪያ ቁጥር---

ፌዳራሌ ጠቅሊ ይ ፍርዴ ቤት

መግቢያ

የ ወን ጀሌ ሕግ አሊ ማ ሇጠቅሊ ሊ ው ጥቅም ሲባሌ የ አገ ሪቱን መን ግስት፣ የ ህዝቦቹን ፣ የ ነ ዋሪዎቹን ፣ ሰሊ ም፣

ዯህን ነ ት፣ ስርአት፣ መብትና ጥቅም መጠበቅና ማረጋገ ጥ ነ ው፡ ፡

የ ወን ጀሌ ሕጉ ከዚህ በሊ ይ የ ተመሇከተውን አሊ ማ ሇማሳ ካት ዋና ግቡም ወን ጀሌ እን ዲይፈጸም መከሊ ከሌ

ሲሆን ፣ ይህን ን ም የ ሚያ ሳ ካው ሇህብረተሰቡ ሰሊ ምና ዯህን ነ ት አዯጋ የ ሆኑ የ ወን ጀሌ ተግባራትን እና
እነ ዚህን መፈጸም የ ሚያ ስከትሇውን ቅጣት ሰዎች አውቀው ከወዱሁ ከህገ ወጥ ተግባር እን ዱቆጠቡ ማስተማርና
ማሳ ወቅ ሲሆን ፣ ይህ ሳ ይሳ ካ ቀርቶ ጥፋት አዴራጊዎች ሲኖሩ እነ ዚህን ተገ ቢውን ቅጣታቸውን እን ዱያ ገ ኙ
በማዴረግ ላሊ ወን ጀሌ ከመፈጸም እን ዱቆጠቡና ሇላልች ማስተማሪያ እን ዱሆኑ በማዴረግ ወይም ተጨማሪ
ወን ጀልች እን ዲይፈጽሙ እርምጃዎች እን ዱወሰደባቸው በማዴረግ ነ ው፡ ፡

ቅጣት የ ወን ጀሌ መከሊ ከሌ ግቡን እን ዱያ ሳ ካ ሇእያ ን ዲን ደ የ ወን ጀሌ ዴርጊት በወን ጀሌ ህጉ መነ ሻና ጣሪያ

የ ተቀመጠ ሲሆን ፣ ከዚህ በተጨማሪ በእነ ዚህ የ ቅጣት መነ ሻና ጣሪያ መሰረት ቅጣቱን ሇመወሰን የ ሚያ ገ ሇግለ
መርሆዎችን ና መመሪያ ዎችን የ ያ ዙ ጠቅሊ ሊ የ ቅጣት አወሳ ሰን ዴን ጋጌ ዎችም በወን ጀሌ ህጉ ተካተው ይገ ኛለ፡ ፡

ይሁን ና በወን ጀሌ ህጉ ስሇቅጣት አወሳ ሰን የ ተቀመጡት ዴን ጋጌ ዎች በፍርዴ ቤት የ ሚሰጡ ቅጣቶች ወጥነ ት፣

ተመዛ ዛ ኝነ ት፣ ፍትሀዊ እን ዱሆኑ ከማዴረግ አን ጻ ር ክፍተቶች እን ዲሊ ቸው ግሌጽ ነ ው፡ ፡ በዚህ ምክን ያ ት
ሇተመሳ ሳ ይና ተቀራራቢ የ ወን ጀሌ አፈጻ ጸሞች ተመሳ ሳ ይና ተቀራራቢ ቅጣት ሇመጣሌ አስቸጋሪ እን ዯሚሆን
መገ መት ይቻሊ ሌ፡ ፡

በላሊ በኩሌ በፍርዴ ቤቶቻችን የ ሚሰጡ የ ቅጣት ውሳኔ መዝገ ቦችን ስን መሇከት ቢያ ን ስ ክፍተት ባሇውም
የ ቅጣት አወሳ ሰን መርሆዎችን መሰረት አዴርገ ው የ ሚሰሩ ባሇመሆና ቸው በቅጣት አወሳ ሰን ያ ሇውን ችግር
እን ዱባባስ እን ዲዯረጉት የ አዯባባይ ምስጢር ነ ው፡ ፡ በጣም የ ሚበዙትን የ ቅጣት ውሳ ኔ መዝገ ቦችን
ብን መሇከት ፍርዴ ቤቶች ቅጣቱን ሇመወሰን ፣

1
  መነ ሻ የ ቅጣት መጠኑ ስን ት እን ዯሆነ ፣
 በማክበጃነ ት የ ተቀመጡት ምክን ያ ቶች ቅጣቱን በማክበዴ ያ ሊ ቸው አስተዋጽኦ እን ዱሁም ማቅሇ ያ
ምክን ያ ቶች እን ዳት አገ ሌግሇው ቅጣቱ እን ዯቀሇሇ፣
ሇማወቅ የ ሚያ ስችለ አይዯለም፡ ፡ በአጭሩ ቅጣቱን ሇመወሰን በቀረቡት ምክን ያ ቶችና በተወሰነ ው ቅጣት
መካከሌ ያ ሇው ምከን ያ ታዊ ግን ኙነ ትን ሇማስረዲት የ ሚያ ስችለ አይዯለም፡ ፡ አብዛ ኛውን ጊዜ በወን ጀሌ ህጉ
ቁጥር 88 (2) ያ ለትን ሇቅጣት አወሳ ሰን ሉታዩ የ ሚገ ባቸውን ነ ጥቦች በቅጣት ዉሳ ኔ ዉስጥ እን ዱሁ
ከመዘ ርዘ ር ባሻገ ር ትኩረት እና ተገ ቢ ትርጉም ሰጥተዉ የ ሚተገ ብሩበት ሁኔ ታ አይታይም፡ ፡

ስሇሆነ ም የ ቅጣት ውሳ ኔ መዝገ ቦች ሲገ መገ ሙ በወን ጀሌ ህጉ ያ ሇውን ክፍተት ሇመዝጋት የ ሚያ ስችለ ሉሆኑ

ይቅርና እን ዱያ ውም የ ወን ጀሌ ህጉ የ ቅጣት አወሳ ሰን ዴን ጋጌ ዎችን ጨርሶ ውኑ በመተው በቅጣት አወሳ ሰን
የ ዘ ፈቀዯ አሰራር እን ዯነ ገ ሰ የ ሚያ ስረደን ና ቸው፡ ፡

ከዲኛ ዲኛ በሚዯረሰው የ ቅጣት መጠን መሇያ የ ት መኖሩን የ ወን ጀሌ ህጉ ዴን ጋጌ ዎች ሉያ ስቀሩት ባይችለም፣

ነ ገ ር ግን ህጉ ያ ስቀመጣቸው ስነ ስርአቶች ማሇትም በቅዴሚያ መነ ሻ ቅጣቱን መወሰን ፣ ቀጥል ማክበጃ
ምክን ያ ቶችን ተመሌክቶ ቅጣቱን ማክበዴ፣ በመቀጠሌም ማቅሇያ ምክን ያ ቶችን ተመሌክቶ ቅጣትን ማቅሇሌ በሚሌ
በህጉ ሊ ይ የ ተቀመጠው መመሪያ ተከብሮ አና ገ ኝም፡ ፡ ስሇሆነ ም በህጉ ሊ ይ ያ ሇውን ክፍተት ከማሟሊ ት
ይሌቅ፣ ወጥነ ት የ ላሇው መያ ዣና መጨበጫ የ ላሇው የ ቅጣት አወሳ ሰን ሌምዴ ያ ሇን መሆኑን መረዲት
ይቻሊ ሌ፡ ፡

ቅጣትን ሇመወሰን የ ሚያ ስችሌ ዝርዝር መመሪያ ባሇመኖሩም የ ቅጣት ማክበጃም ሆነ ማቅሇያ ሇማቅረብ፣
በማስረጃ ሇማስረዲት ይህ ነ ው የ ሚባሌ ተገ ቢው ዝግጅትም ስሇማይዯረግ፣ ውሳ ኔ ው በህሉና ግምት
እን ዯሚወሰን መገ መት አያ ዲግትም፡ ፡ በዚህ አይነ ት የ አወሳ ሰን ስርአት ውስጥ ወጥነ ት፣ ምክን ያ ታዊነ ትና
ተመጣጣኝነ ት ያ ሇው የ ቅጣት ውሳ ኔ እን ዱኖር መመኘት ህሌም ነ ው፡ ፡ በሆነ አጋጣሚ ተመሳ ሳ ይ ሇሆኑ
ወን ጀልች ተመሳ ሳ ይ ቅጣት ቢጣሌ የ አጋጣሚ ከመሆን አሌፎ ላሊ ሉሆን አይችሌም፡ ፡

ስሇሆነ ም፣

1. በወን ጀሌ ህጉ የ ተቀመጡት የ ቅጣት መነ ሻና መዴረሻ እን ዱሁም ስሇቅጣት አወሳ ሰን የ ተቀመጡት

ዴን ጋጌ ዎች በራሳ ቸው ወጥነ ት፣ ተመጣጣኝነ ት፣ ፍትሀዊና ተገ ማችነ ት ያ ሇውን ቅጣት ሇመስጠት
የ ሚያ ስችለ አይዯለም፡ ፡
2. በተጨባጭ እየ ተሰሩ ያ ለ ቅጣት የ ተሰጠባቸው መዝገ ቦችም በቅጣት አወሳ ሰን ወጥነ ት፣ ተመጣጣኝነ ት፣
ፍትሀዊነ ትና ተገ ማችነ ት ያ ሇው ቅጣት እየ ተሰጠ እን ዯሆነ አያ መሇክቱም ብቻ ሳ ይሆን ፣
የ ተዘ በራረቁና ሇማስረዲት የ ሚያ ስቸግሩ ቅጣቶችን የ ሚሰጡ ሆነ ው ይታያ ለ፡ ፡

2
የ ቅጣት አወሳ ሰን አን ዴ ወጥነ ት እና ትክክሇኛነ ት ጠቃሚነ ቱ በአን ዴ ጉዲይ ጥፋተኛ ተብል ሇሚቀጣ ወን ጀሌ
ፈፃ ሚ ብቻ ሣይሆን ፣ በወን ጀለ በቀጥታ ተጠቂ ሇሆኑ ት የ ግሌ ተበዲዩ ች እና ተመሣሣይነ ት እና አን ዴ
ወጥነ ት በጏዯሇው የ ቅጣት አወሳ ሰን ምክን ያ ት በወን ጀሌ የ ፍትህ አስተዲዯሩ ሊ ይ እምነ ት ሇሚያ ጣው
ሇጠቅሊ ሊ ው የ ህብረተሰብ ክፍሌ ነ ው፡ ፡

ዱሞክራሲያ ዊ ስርዓትና መሌካም አስተዲዯር ሇመገ ን ባት እን ዱሁም ሌማት እና እዴገ ትን ሇማፋጠን እየ ተዯረጉ
ያ ለትን ጥረቶች አጠና ክሮ ሇማስቀጠሌ ይቻሌ ዘ ን ዴ በህግ የ በሊ ይነ ት ሊ ይ የ ተመሰረተ ፍትሃ ዊ፣ ተዯራሽ፣
ቀሌጣፋ፣ ተገ ማችና ሚዛ ና ዊ የ ሆነ ግሌጽነ ት እና ተጠያቂነ ትን የ ሚከተሌ ውጤታማ የ ፍትህ አሰጣጥ እን ዱኖር
የ ቅጣት አወሳ ሰን ወጥነ ትና ትክክሇኛነ ት ያ ሇው መሆን የ ግዴ ይሊ ሌ፡ ፡

የ ቅጣትን አን ዴ ወጥነ ት እና ትክክሇኛነ ት ማረጋገ ጥ ህገ መን ግስታዊ እና ከመሠረታዊ መብቶች በተሇይ

ከእኩሌነ ት መብት ጋር በእጅጉ የ ተቆራኘ ነ ው፡ ፡ ሁለም ሰዎች በህግ ፊት እኩሌ መሆና ቸው በመካከሊ ቸውም
ማን ኛውም ዓይነ ት ሌዩ ነ ት ሣይዯረግ በህግ እኩሌ ጥበ ቃ እን ዯሚዯረግሊ ቸው በህገ መን ግስቱ አን ቀጽ 25
በግሌጽ ተመሌክቷሌ፡ ፡ ስሇዚህ ሇምሣላ ከህጉ መን ፈስ ውጭ የ ተጣሇ ከባዴ ቅጣት ቢኖር በዘ ፈቀዯ የ ተወሰነ
ብቻ ሣይሆን የ ዜጎ ችን እኩሌ የ ህግ ጥበቃ የ ማግኘት መብት የ ሚጥስ እና የ ዲኝነ ት አካለም በህገ መን ግስቱ
የ ተመሇከቱ መሠረታዊ መብቶችና ነ ፃ ነ ቶቻቸው የ ማክበርና የ ማስከበር ግዳታውን አሇመወጣቱን ስሇሚያ መሇክት
የ ቅጣት ውሣኔ ው ህገ መን ግስታዊ ነ ው አይባሌም፡ ፡

ስሇሆነ ም በፍርዴ ቤቶቻችን ሲሰጥ ከነ በረው የ ቅጣት አወሳ ሰን ተሞክሮ በመነ ሳ ት፣ በቅጣት አወሳ ሰን
የ ሚፈሇገ ውን ውጤት ሇማምጣት የ ወን ጀሌ ህጉ ያ ስቀመጣቸውን የ ቅጣት አወሳ ሰን መርሆዎችና ዴን ጋጌ ዎች
በራሳ ቸው በቂ ስሊ ሌሆኑ፣ እነ ዚህን መርሆዎችና ዴን ጋጌ ዎች በሚዯግፍና በሚያ ሟሊ መሌኩ የ ፌዳራሌ ጠቅሊ ይ
ፍርዴ ቤት በቅጣት አወሳ ሰን ትክክሇኛነ ትን ና ወጥነ ትን ሇማረጋገ ጥ የ ሚያ ስችሌ የ ቅጣት አወሳ ሰን መመሪያ
ማውጣት እን ዱችሌ በዚሁ የ ወን ጀሌ ህግ አን ቀጽ 88(4) ስሌጣን ሰጥቶታሌ፡ ፡

መመሪያ ውን የ ማውጣቱ መርህ የ ሚጠይቀው በተመሣሣይ ወን ጀሌ ጥፋተኛ የ ተሰኙ እና ተመሣሣይ የ ቅጣት

ማክበጃም ሆነ ማቅሇያ ምክን ያ ቶች የ ቀረቡባቸው እና የ ግሌ ሁኔ ታዎቻቸው ተመሳ ሳ ይ የ ሆኑ አጥፊዎች
ተመሣሣይ ወይም ተቀራራቢ ቅጣት ሉጣሌባቸው የ ሚገ ባ መሆኑን ነ ው፡ ፡

የ ፌዳራሌ ጠቅሊ ይ ፍርዴ ቤት በወን ጀሌ ህጉ በተሰጠው ስሌጣን መሰረትም በአጠቃሊ ይ ከ80 በመቶ በሊ ይ
የ ሚሆነ ውን የ ፍርዴ ቤት መዝገ ቦች የ ሚይዙትን ፣ በተዯጋጋሚ የ ወን ጀሌ ዴርጊት እየ ተፈጸመባቸው የ ሚቀርቡትን
የ ወን ጀሌ ጉዲዮችን በመምረጥ የ ቅጣት አወሳ ሰን መመሪያ የ ማዘ ጋጀት እን ቅስቃሴ ጀምሮ በእነ ዚህ በተመረጡ
የ ወን ጀሌ ጉዲዮች ሊ ይ መመሪያ ውን ሇማውጣት ጥና ት እን ዱያ ዯርጉ ከፌዳራሌና ከክሌሌ በተውጣጡ ባሇሙያ ዎች
ጥና ት ሲዯረግ የ ቆየ ሲሆን ፣ እነ ዚህም ባሇሙያ ዎችም የ ተሇያ ዩ አማራጮችን የ ያ ዙ የ ጥና ት ሰነ ድች
አቅርበዋሌ፡ ፡

3
በእነ ዚህ በቀረቡት የ ተሇያ ዩ የ ጥና ት ሰነ ድች ሊ ይም አውዯጥና ት በማዴረግ ግብአት የ ተገ ኘ ሲሆን ፣
ግብአቶቹን መሰረት በማዴረግም ሇቅጣት አወሳ ሰን የ ሚረዲ መመሪያ የ ማዘ ጋጀት ስራ ሲሰራ ቆይቷሌ፡ ፡

መመሪያ ውን ሇማዘ ጋጀት የ ተሇያ ዩ አገ ራት ተሞክሮን ሇማየ ት ጥረት የ ተዯረገ ሲሆን ፣ የ ቅጣት አወሳ ሰን
መመሪያ አዘ ጋጅቶ ተግባራዊ በማዴረግ ከሁለም አገ ራት የ ተሻሇ ተሞክሮ እና ሌምዴ ካሊ ት አሜሪካ ሌምደን
በመውሰዴ ከኢትዮጵያ የ ወን ጀሌ ፍትህ ስርአት ጋር በሚጣጣም መሌኩ እና የ ወን ጀሌ ሕጉ በቅጣት አወሳ ሰን
የ ዯነ ገ ጋቸውን ዴን ጋጌ ዎች በሚያ ሟሊ መሌኩ ይህ መመሪያ ተዘ ጋጅቷሌ፡ ፡

ይህ መመሪያ በአገ ሪቱ የ ወን ጀሌ ፍትህ አስተዲዯር አዱስ በመሆኑ ሇዚህ ዝግጅት የ ሚሆን ተሞክሮ በአገ ሪቱ
አይገ ኝም፡ ፡ መመሪያ ውን ሇማዘ ጋጀት የ ተሰሩት ጥና ቶች የ ተሰሩት በዚህ አይነ ት ሁኔ ታ ውስጥ መሆኑን
ከግምት በማስገ ባት መመሪያ ው ተግባራዊ ሲዯረግ ሉያ ጋጥሙ የ ሚችለ የ አፈጻ ጸም ችግሮችና ውሱን ነ ቶች
ሉኖሩበት እን ዯሚችለ መገ መት ተገ ቢ ነ ው፡ ፡ ይሁን ና መመሪያ ው የ መጨረሻ ሳ ይሆን በተግባር እየ ተፈተነ ና
እየ ዲበረ የ ሚሄዴ ነ ው፡ ፡ ስሇሆነ ም በመመሪያ ው ሉሳ ካ የ ታቀዯው አሊ ማ በቀጣይነ ት በተግባር ተሞክሮ
እየ ዲበረና እየ ጎ ሇበት መመሪያ ው ሉያ ሳ ካ ያ ሰበውን ጠን ካራና ውጤታማ የ ወን ጀሌ ፍትህ ስርአት የ መገ ን ባት
ራእዩ ን እን ዯሚያ ሳ ካ ግን የ ሚያ ጠራጥር አይሆን ም፡ ፡

ስሇሆነ ም የ ፌዳራሌ ጠቅሊ ይ ፍርዴ ቤት በወን ጀሌ ሕግ 1997 አን ቀጽ 88 ን ኡስ አን ቀጽ 4 በተሰጠው

ስሌጣን መሰረት ይህን ን መመሪያ አውጥቷሌ፡ ፡

ክፍሌ አን ዴ

ጠቅሊ ሊ ዴን ጋጌ ዎች

አን ቀጽ 1. ስ ያ ሜ

ይህ መመሪያ የ ቅጣት አወሳ ሰን መመሪያ ቁጥር ------ ተብል ይጠቀሳ ሌ፡ ፡

አን ቀጽ 2. ትርጓ ሜ፣

1. ‹ፍርዴ ቤት› ማሇት የ ፌዳራሌና የ ክሌሌ ፍርዴ ቤቶችን ማሇት ነ ው፡ ፡

2. ‹የ ወን ጀሌ ዯረጃ› ማሇት በወን ጀሌ አፈጻ ጸም ባህርያ ቸውና ከባዴነ ታቸው አን ጻ ር ሇቅጣት አወሳ ሰን
በተመሳ ሳ ይ ዯረጃ ሇማስቀመጥ እን ዱቻሌ የ ወን ጀሌ ዴርጊት መመዘ ኛዎችን የ ያ ዘ ነ ው፡ ፡

4
 3. ‹የ ቅጣት እርከን › ማሇት የ ቅጣት መነ ሻና መዴረሻ ያ ሇው ፍርዴ ቤት በዚህ መመሪያ መሰረት
ቅጣቱን የ ሚወስን በት እርከን ማሇት ነ ው፡ ፡

4. ‹ፍቅዴ ስሌጣን › [range] ማሇት ፍርዴ ቤቶች የ ወን ጀሌ አፈጻ ጸሙን ሌዩ ሁኔ ታ ከግምት

በማስገ ባት ቅጣቱን ሇመጣሌ የ ሚችለበት በቅጣት እርከን የ ተቀመጠው መነ ሻና መዴረሻ ቅጣት መካከሌ
ያ ሇው የ ቅጣት መጠን ማሇት ነ ው፡ ፡

5. ‹መነ ሻ ቅጣት› ማሇት ቅጣቱን የ ሚያ ከብደና የ ሚያ ቀለ ጠቅሊ ሊ እና ሌዩ ምክን ያ ቶች ታሳ ቢ

ከመዯረጋቸው በፊት በፍርዴ ቤቱ የ ቅጣት እርከኑን መሰረት በማዴረግ የ ሚጣሌ ቅጣት ነ ው፡ ፡

አን ቀጽ 3 . የ መመሪያ ው አሊ ማና ግብ፣
1. የ መመሪያ ው አሊ ማ በወን ጀሌ ፍትህ ስርአቱ ግሌጽነ ትና ተጠያ ቂነ ትን ባረጋገ ጠ መሌኩ ውጤታማና
ተገ ማችነ ት ያ ሇው ቅጣት የ ሚሰጥበትን ስርአት በመመስረት ወን ጀሌ እን ዲይፈጸም መከሊ ከሌ ነ ው፡ ፡
2. መመሪያ ው የ ሚከተለት ግቦች ይኖሩታሌ፡ ፡
ሀ. በተቀራራቢና ተመሳ ሳ ይ የ ወን ጀሌ ጉዲዮች መካከሌ ተቀራራቢነ ት ያ ሇው የ ቅጣት አወሳ ሰን
(ወጥነ ትን ) ማረጋገ ጥ፣
ሇ. እን ዯወን ጀለ ክብዯትና አዯገ ኛነ ት መሰረት ተመጣጣኝ ቅጣት ያ ሇው የ ቅጣት አወሳ ሰን ማረጋገ ጥ
ነ ው፡ ፡

አን ቀጽ 4. መሰረታዊ ዴን ጋጌ ዎች
1. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 189 እን ዯተዯነ ገ ገ ው ፍርዴ ቤቶች ቅጣት ሲወስኑ ማክበጃና ማቅሇያ
ምክን ያ ቶችን መሰረት አዴርገ ው ቅጣቱን ከማስሊ ታቸው በ ፊት ከተጣሰው የ ወን ጀሌ ዴን ጋጌ አን ጻ ር
የ ወን ጀለን ከባዴነ ትና ላልች አግባብነ ት ያ ሊ ቸውን ነ ጥቦች መሰረት በማዴረግ በቅዴሚያ መነ ሻ
ቅጣቱን ይወስና ለ፣ በመቀጠሌም ማክበጃ ምክን ያ ቶችን መሰረት በማዴረግ ቅጣቱን ያ ከብዲለ፣
በመጨረሻም ማቅሇያ ምክን ያ ቶችን መሰረት በማዴረግ ቅጣቱን ያ ቀሊ ለ፡ ፡
2. በቅጣት አወሳ ሰን ተመሳ ሳ ይና ተቀራራቢ የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች መካከሌ ተመሳ ሳ ይና ተቀራራቢ ቅጣት
ሇመጣሌ ያ ስችሌ ዘ ን ዴ ወን ጀልችን በተመሳ ሳ ይ ዯረጃ የ ሚያ ስቀምጣቸውን መሰረታዊ ባህርይ መሰረት
በማዴረግ የ ቅጣት ውሳ ኔ ይሰጣሌ፡ ፡
3. በየ ዴን ጋጌ ው ወን ጀለን የ ሚያ ቋቁመው ፍሬነ ገ ር አን ዴና ተመሳ ሳ ይ ቢሆን ም፣ ይሁን ና
ከአዯገ ኛነ ታቸው አን ጻ ር፣ ወይም ከሚያ ዯርሱት ጉዲት አን ጻ ር ሌዩ ነ ት ሉዯረግባቸው የ ሚገ ቡ
የ ወን ጀሌ ዴርጊቶች እን ዯወን ጀለ ክብዯትና አዯገ ኛነ ት ዯረጃ በማውጣት ቅጣት ይወሰና ሌ፡ ፡

5
 4. በወን ጀሌ ሕጉ ሌዩ ክፍሌ ሇእያ ን ዲን ደ የ ወን ጀሌ ዴርጊት የ ተዯነ ገ ገ ው የ ቅጣት መነ ሻ ትርጉም
እን ዱኖረው ሇማዴረግ እን ዱቻሌ በዴን ጋጌ ው ከተቀመጠው መነ ሻ ጀምሮ እን ዯወን ጀለ ከባዴነ ት
መነ ሻው ከፍ እያ ሇ በሚሄዴ መሌኩ ቅጣት ይወሰና ሌ፡ ፡
5. በወን ጀሌ ህጉ ሌዩ ክፍሌ ሇእያ ን ዲን ደ የ ወን ጀሌ ዴርጊት የ ተዯነ ገ ገ ው ጣሪያ ሊ ይ የ ሚዯረሰው
ጠቅሊ ሊ ማክበጃ ምክን ያ ቶች በሚኖሩበት ጊዜ መሆኑን ታሳ ቢ ባዯረገ መሌኩ ከፍተኛው የ ወን ጀሌ
ዯረጃ መነ ሻ ቅጣቱ ይወሰና ሌ፡ ፡
6. የ ቅጣት ማክበጃዎችና ማቅሇያ ዎች በተመሳ ሳ ይና ተቀራራቢ ዯረጃ ሇሚገ ኙ የ ወን ጀሌ ዴርጊቶች
ወጥነ ት ባሇው መሌኩ ቅጣቱን የ ሚያ ከብደ ወይም የ ሚያ ቀለ ይሆና ለ፡ ፡
7. ፍርዴ ቤቶች መነ ሻ ቅጣቱን ሇማስቀመጥ፣ እን ዱሁም የ ቅጣት ማክበጃዎችና ማቅሇያ ዎችን መሰረት
በማዴረግ ቅጣቱን ሇማክበዴ ወይም ሇማቅሇሌ ሲወስኑ እን ዯወን ጀለ ሁኔ ታ ሉታዩ የ ሚገ ቡ ሌዩ
ጉዲዮችን ታሳ ቢ በማዴረግ በየ ቅጣት እርከኑ ባሇው ፍቅዴ ስሌጣን ውስጥ አግባብነ ት ያ ሇውን
ቅጣት መወሰን ይችሊ ለ፡ ፡
8. በዚህ መመሪያ የ ወን ጀሌ ዯረጃ ያ ሌወጣሊ ቸው የ ወን ጀሌ ዴን ጋጌ ዎችን በመጣስ የ ሚፈጸሙ የ ወን ጀሌ
ዴርጊቶች ሊ ይ የ ሚወሰነ ው ቅጣት በዚህ መመሪያ የ ወን ጀሌ ዯረጃ ሇወጣሊ ቸው የ ወን ጀሌ ህጉ
ዴን ጋጌ ዎች ሊ ይ ቅጣት ሇመጣሌ የ ተቀመጡትን መርሆዎችና አሰራሮች መሰረት አዴርጎ ይሆና ሌ፡ ፡
9. ይህ መመሪያ የ ወን ጀሌ ህጉ በቅጣት አወሳ ሰን ያ ለትን ክፍተቶች የ ሚያ ሟሊ ስሇሚሆን ፣ በወን ጀሌ
ሕጉ ስሇቅጣት አወሳ ሰን ከተዯነ ገ ጉት ዴን ጋጌ ዎች ጋር በተጣጣመ መሌኩ ይተረጎ ማሌ፡ ፡

ክፍሌ ሁሇት
የ ቅጣት እርከኖች ሰን ጠረዥ
አን ቀጽ 5. የ ቅጣት እርከኖች ሰን ጠረዥ
በዚህ መመሪያ መሰረት ቅጣት የ ሚጣሇው ሇተመሳ ሳ ይና ተቀራራቢ ወን ጀልች ተመሳ ሳ ይ እና ተቀራራቢ ቅጣት
ሇመጣሌ እን ዱቻሌ፣ እን ዱሁም የ ቅጣት ማክበጃና ማቅሇያ ምክን ያ ቶች ቅጣቱን በተመሳ ሳ ይ መጠን እን ዱያ ከብደ
ወይም እን ዱቀን ሱ ሇማዴረግ እን ዱቻሌ ከዚህ መመሪያ ጋር በአባሪነ ት ተያ ይዞ በሚገ ኘው የ ቅጣት እርከን
ሰን ጠረዥ መሰረት ነ ው፡ ፡

አን ቀጽ 6. ነ ጻ ነ ትን የ ሚያ ሳ ጡ ቅጣቶች እርከን ሰን ጠረዥ

1. ነ ጻ ነ ትን የ ሚያ ሳ ጡ ቅጣቶች እርከን ሰን ጠረዥ ማሇት ከቀሊ ሌ እስራት እስከ ሞት ቅጣት ዴረስ

ያ ሇውን ያ ካተተ ነ ው፡ ፡

6
2. ሇዚህ መመሪያ አፈጻ ጸም ሲባሌ በወን ጀሌ ህጉ በተመሇ ከተው መሰረት ከዝቅተኛው ቅጣት (1 ቀን
የ ግዳታ ስራ) እስከ ከፍተኛው ቅጣት ሞት ዴረስ የ ሚዯርስ 39 የ ቅጣት እርከኖች ያ ለት ሰን ጠረ ዥ
ተዘ ጋጅቷሌ፡ ፡ (አባሪ አን ዴን ይመሌከቱ)

3. ሰን ጠረዡ ሲዘ ጋጅ ሇእያ ን ዲን ደ የ ቅጣት እርከን መነ ሻና መዴረሻ ያ ሇው ሲሆን ፣ የ ሚከተለትን

መሰረተ ሀሳ ቦች መሰረት ባዯረገ መሌኩ የ ተዘ ጋጀ ነ ው፡ ፡

ሀ. የ ቅጣት መነ ሻቸው ከአን ዴ አመት በታች ሇሆኑ የ ቅጣት እርከኖች በመነ ሻውና በመዴረሻው
መካከሌ ቢያ ን ስ የ ሶ ስት ወር ፍቅዴ ስሌጣን (range) እን ዱኖር ሆኖ ተዘ ጋጅቷሌ፡ ፡

ሇ. ከቅጣት እርከን 12 ጀምሮ በመነ ሻውና በ መዴረሻው መካከሌ ያ ሇው ፍቅዴ ስሌጣን

(range) ስዴስት ወር እን ዱሆን ተዯርጓ ሌ፡ ፡

ሏ. ከቅጣት እርከን 16 ጀምሮ በመነ ሻውና በ መዴረሻው መካከሌ ያ ሇው ፍቅዴ ስሌጣን

(range) የ መነ ሻውን ሃ ያ በመቶ እን ዱሆን ተዯርጓ ሌ፡ ፡

መ. በየ ዯረጃው ያ ሇው የ ቅጣት እርከን መነ ሻ ሲቀመጥ፣ ከቅጣት እርከኑ ዝቅ ብል ከነ በረው

የ ቅጣት እርከን አማካይን መነ ሻ በማዴረግ የ ቅጣት መነ ሻና መዴረሻው ተወስኗሌ፡ ፡ 1

ሠ. በወን ጀሌ ህጉ ቅጣቱ ከመነ ሻው እን ዯሚጀምር የ ተቀመጠ ስሇሆነ ፣ ሇስላቱ እን ዱቀሌ

የ ዝቅተኛው የ ቅጣት እርከን አማካዩ ብዙውን ጊዜ በ ወን ጀለ ከተቀመጡት መነ ሻዎች (1
አመት፣ 3 አመት፣ 5 አመት፣ 7 አመት፣ 10 አመት፣ 15 አመት) ጋር ያ ሌተራራቀ
በሆነ ጊዜ እነ ዚህ የ ቅጣት እርከኑ መነ ሻዎች እን ዱሆኑ ተዯርገ ዋሌ፡ ፡

ረ. በወን ጀሌ ህጉ ቁጥር 103(1) እስከ 6 ወር የ ሚዯርስ ቀሊ ሌ እስራት እስከ 6 ወር

በሚዯርስ የ ግዳታ ስራ ሉቀየ ር እን ዯሚችሌ ስሇሚያ ስቀምጥ፣ ሇዚህ መመሪያ አሊ ማ የ አን ዴ
ቀን እስራት ከአን ዴ ቀን (8 ሰአት) የ ግዳታ ስራ ጋር ተመጣጣኝ ተዯርጎ ተወስዶሌ፡ ፡
ስሇሆነ ም የ እስራት ቅጣቱ በማቅሇያ ምከን ያ ት የ ሚቀነ ስ ከሆነ ተቀን ሶ በተዯረሰበት
የ እስራት ቀና ት ሌክ የ ግዳታ ስራ እን ዱሰራ ሉወሰን በሚችሌ መሌኩ የ ቅጣት እርከኑ
ተዘ ጋጅቷሌ፡ ፡

1
ሇምሳ ላ የ ቅጣት እርከን 12 የ ቅጣት መነ ሻና መዴረሻ ከ2 አ መት እስከ 2 አመት ከ6 ወር ቢሆን ፣ የ ቅጣት
እርከን 13 የ ቅጣት መነ ሻ የ ዚህ አማካይ የ ሆነ ው 2 አመት ከ3 ወር ይሆና ሌ ማሇት ነ ው፡ ፡

7
 ሰ. በቅጣት ማቅሇያ ጊዜ የ እስራት ቅጣት ወዯመቀጮ እን ዯሚቀየ ር በወን ጀሌ ሕግ አን ቀጽ 179
የ ሚዯነ ግግ በመሆኑ ወዯመቀጮ ሲቀየ ር ስን ት ሉሆን እን ዯሚችሌ በሚያ ሳ ይ መሌኩም የ ቅጣት
እርከኑ ተዘ ጋጅቷሌ፡ ፡

አን ቀጽ 7. የ ገ ን ዘ ብ መቀጮ ሰን ጠረዥ

1. በወን ጀሌ ህጉ አን ቀጽ 90(2) የ ተዯነ ገ ጉትን መስፈርቶች መሰረት በማዴረግ የ ወን ጀለን ክብዯት

ከግምት ባስገ ባ መሌኩ የ ገ ንዘብ መቀጮ ጣሪያ ዎችን የ ሚያ ሳ ይ የ ቅጣት እርከን ሰን ጠረዥ
ተዘ ጋጅቷሌ፡ ፡ (አባሪ ሁሇትን ይመሌከቱ)

2. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 90(2) መሰረት የ ገ ን ዘ ብ መቀጮን ሇመወሰን የ ወን ጀሌ አዴራጊው የ ገ ቢ

መጠን ፣ ሀብቱ ወዘ ተ ከግምት ስሇሚገ ቡና ከእነ ዚህ መስፈርቶች አን ጻ ርም መቀጮ የ ማይጣሌበት ሁኔ ታ
ሉኖር ስሇሚችሌ፣ በወን ጀሌ ህጉ ከተቀመጠው ጠቅሊ ሊ የ መቀጮ ወሇሌ ላሊ መነ ሻ የ መቀጮ ቅጣት
አሌተቀመጠም፡ ፡

3. ፍርዴ ቤቶች የ ገ ን ዘ ብ መቀጮውን ሲወስኑ ከጣሪያ ው ሳ ይበሌጥ በወን ጀሌ ህጉ አን ቀጽ 90(2)

የ ተመሇከቱትን ታሳ ቢ በማዴረግ ይወስና ለ፡ ፡

4. በወን ጀሌ ህጉ አን ቀጽ 92 በተዯነ ገ ገ ው መሰረት ወን ጀለ በአፍቅሮ ን ዋይ የ ተፈጸመ በሆነ ጊዜ

ፍርዴ ቤቶች በመቀጮ ቅጣት እርከን የ ተቀመጠውን ጣሪ ያ በአስር እጥፍ በማሳ ዯግ በወን ጀሌ ሕጉ
ከተመሇከተው ጣሪያ ሳ ይበሌጥ የ መቀጮውን መጠን ሉወስኑ ይችሊ ለ፡ ፡

ክፍሌ ሶ ስት
የ ወን ጀለን መነ ሻ ቅጣት ስሇሚወሰን በት ሁኔ ታ
ን ኡስ ክፍሌ አን ዴ
እን ዯወን ጀለ ክብዯት ዯረጃ የ ወጣሊ ቸው የ ወን ጀሌ አይነ ቶች
ርእስ አን ዴ
በመን ግስት ስራ ሊ ይ የ ሚፈጸሙ ወን ጀልች፣
አን ቀጽ 8. በስ ሌጣን አሇአግባብ መገ ሌገ ሌ (የ ወን ጀሌ ሕግ 407)

8
1. በዚህ መመሪያ በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 407 በስሌጣን አሇአግባብ መገ ሌገ ሌ ወን ጀሌ ተከሰው
ጥፋተኝነ ታቸው በፍርዴ ቤት በተረጋገ ጠባቸው ወን ጀሌ አዴራጊዎች ሊ ይ ቅጣት የ ሚወሰነ ው ከዚህ
ቀጥል በተመሇከቱት ዴን ጋጌ ዎች መሰረት ነ ው፡ ፡
2. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 407 መሰረት ቅጣትን ሇመወሰን በዴን ጋጌ ው ን ኡስ አን ቀጽ 2 ውስጥ ያ ለት
መስፈርቶችን ማሇትም የ ስሌጣን ዯረጃው፣ በወን ጀለ የ ተገ ኘው ጥቅም ወይም የ ዯረሰ ጉዲት፣ እና
ወን ጀለ የ ተፈጸመበት አሊ ማ መሰረት በማዴረግ ከዝቅተኛ እስከ ከፍተኛ አስራ ሁሇት የ ወን ጀሌ
ዯረጃዎች ተዘ ጋጅተዋሌ፡ ፡ (አባሪ ሶ ስትን ይመሌከቱ)
3. ሇዚህ መመሪያ አፈጻ ጸም፣
ሀ. ‹ከፍተኛ ስሌጣን › ማሇት በተሻሻሇው የ ፌዳራሌ ስነ ምግባርና ጸረ ሙስና ኮሚሽን አዋጅ ቁጥር
433/97 አን ቀጽ 2 ን ኡስ አን ቀጽ 5 ውስጥ የ ተካተቱት ባሇስሌጣኖች ያ ሊ ቸው ስሌጣን
ማሇት ነ ው፡ ፡
ሇ. ‹መካከሇኛ ስሌጣን › ማሇት በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ ‹ሀ› ውስጥ የ ማይካተቱ ነ ገ ር ግን
ውሳ ኔ የ ሚወስኑ የ ስራ ሀሊ ፊነ ት ቦታዎች ማሇትም የ መምሪያ ሀሊ ፊዎች፣ የ ስራ ሂዯት መሪዎች፣
ሇመስሪያ ቤቱ የ በሊ ይ ሀሊ ፊው ተጠሪ የ ሆኑ ሀሊ ፊዎች፣ የ ዞ ን ሀሊ ፊዎች፣ የ ወረዲ ሀሊ ፊዎችና
በዞ ን ና በወረዲ መስተዲዴሮች መምሪያ ሀሊ ፊዎችን ና ከእነ ዚህ ጋር ተመሳ ሳ ይ ስሌጣን ያ ሊ ቸውን
ያ ካትታሌ፡ ፡
ሏ. ‹ዝቅተኛ ስሌጣን › ማሇት መካከሇኛ የ ስሌጣን ሀ ሊ ፊነ ት በሚሇው ውስጥ የ ማይካተቱ ዝቅተኛ
የ ስራ መዯብ ሊ ይ የ ሚገ ኙ የ መን ግስት ሰራተኞችን ስሌጣን ማሇት ነ ው፡ ፡
መ. ‹ከፍተኛ ጥቅም/ጉዲት› ማሇት በወን ጀሌ ዴርጊቱ የ ተገ ኘው የ ገ ን ዘ ብ ጥቅም ወይም የ ዯረሰው
ጉዲት ከብር 100000 በሊ ይ ከሆነ ነ ው፡ ፡
ሠ. ‹መካከሇኛ ጥቅም/ጉዲት› ማሇት በወን ጀሌ ዴርጊቱ የ ተገ ኘው ጥቅም ወይም የ ዯረሰው ጉዲት
ከብር 10000 በሊ ይ እስከ ብር 100000 ከሆነ ነ ው፡ ፡
ረ. ‹ዝቅተኛ ጥቅም/ጉዲት› ማሇት የ ዯረሰው ጉዲት ወይም የ ተገ ኘው ጥቅም እስከ ብር 10000
ከሆነ ነ ው፡ ፡
ሰ. ‹ከባዴ አሊ ማ› ማሇት በአፍቅሮ ን ዋይ፣ በብቀሊ (ላሊ ውን ሰው ሇመጉዲት በማሰብ ብቻ፣ )፣
በማን አሇብኝነ ት፣ አጉሌ ትምክህት፣ ላሊ ጥፋትን መሸፈን ን ያ ካተተ አሊ ማን ወይም ከእነ ዚህ
ጋር ተመሳ ሳ ይነ ት ያ ሊ ቸው ምክን ያ ቶችን ያ ካተተ ነ ው፡ ፡
ሸ. ‹በችግር› ማሇት ወን ጀለን የ ፈጸመው በዯረሰበ ት ከፍተኛ የ ቁሳ ዊ እጦት ወይም በበሊ ይ
ሀሊ ፊ ተጽእኖ የ ተፈጸመ ከሆነ ነ ው፡ ፡
4. በተፈጸመው ወን ጀሌ የ ተገ ኘውን የ ገ ን ዘ ብ ጥቅም ወይም ጉዲት በገ ን ዘ ብ ገ ምቶ ማስቀመጥ የ ማይቻሌ
በሆነ ጊዜ ‹ዝቅተኛ ጥቅም/ጉዲት› በሚሇው ውስጥ የ ሚካተት ይሆና ሌ፡ ፡

9
 5. ተቃራኒ ማስረጃ እስካሌቀረበ ዴረስ ወን ጀለ በከባዴ አሊ ማ የ ተፈጸመ እን ዯሆነ ተዯርጎ
ይገ መታሌ፡ ፡
6. ፍርዴ ቤቱ ወን ጀለ የ ተፈጸመበት አሊ ማ በተመሇከተ ከባ ዴ በሚሌ ከተዘ ረዘ ሩት በሊ ይም የ ከፋ ነ ው
ብል ባመነ ጊዜ (ሇምሳ ላ ወን ጀለ የ ተፈጸመው የ አገ ርን ምስጢር አሳ ሌፎ ሇመስጠት ሲሆን )፣
የ ወን ጀሌ ዯረጃውን ከዚህ ቀጥል በተመሇከተው መሰረት ያ ሳ ዴገ ዋሌ፡ ፡
ሀ. በወን ጀሌ ዯረጃ 1 እና 2 የ ነ በሩት የ ወን ጀሌ ዯረጃ 7 ይሆና ለ፡ ፡ 2
ሇ. በወን ጀሌ ዯረጃ 3 እና 4 የ ነ በሩት የ ወን ጀሌ ዯረጃ 8 ይሆና ለ፡ ፡
ሏ. በወን ጀሌ ዯረጃ 5 እና 6 የ ነ በሩት የ ወን ጀሌ ዯረጃ 9 ይሆና ለ፡
መ. በወን ጀሌ ዯረጃ 7 እና 8 የ ነ በሩት የ ወን ጀሌ ዯረጃ 11 ይሆና ለ፡ ፡
ሠ. በወን ጀሌ ዯረጃ 9 እና 10 የ ነ በሩት የ ወን ጀሌ ዯረጃ 12 ይሆና ለ፡ ፡

ርእስ ሁሇት

በሰው ሕይወት፣ አካሌና ጤን ነ ት ሊ ይ የ ሚፈጸሙ ወን ጀልች፣

አ ን ቀጽ 9. በ ሰ ውአ ካሌና ጤን ነ ት ሊ ይ የ ሚፈጸ ም ወን ጀሌ (555-560 )

1. በዚህ መመሪያ በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 555-560 ተከሰው ጥፋተኝነ ታቸው በፍርዴ ቤት

በተረጋገ ጠባቸው ወን ጀሌ አዴራጊዎች ሊ ይ ቅጣት የ ሚወሰነ ው ከዚህ ቀጥል በተመሇከቱት ዴን ጋጌ ዎች
መሰረት ነ ው፡ ፡
2. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 555 ‹ታስቦ የ ሚፈጸም ከባዴ የ አካሌ ጉዲት›፣ በአን ቀጽ 558
‹ከጥፋተኛው ሀሳ ብ በሊ ይ የ ዯረሰ ጉዲት› እና በአን ቀጽ 559 ን ኡስ አን ቀጽ 2 ‹በቸሌተኝነ ት
የ ሚፈጸሙ የ አካሌ ጉዲቶች› በወን ጀለ ምክን ያ ት የ ሚዯርሰው የ ጉዲት አይነ ትና መጠን ተመሳ ሳ ይ
በመሆኑ በወን ጀለ ሉዯርስ በሚችሇው የ አካሌ ጉዲት መጠን እና ወን ጀሌ አዴራጊው ሙያ ዊ ግዳታ
እያ ሇበት የ ተፈጸመ የ ወን ጀሌ ጥሰት መሆኑን መሰረት በማዴረግ ከዝቅተኛ እስከ ከፍተኛ ሰባት
የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች ተዘ ጋጅተዋሌ፡ ፡ (አባሪ ሶ ስትን ይመሌከቱ)

2
በወን ጀሌ ሕጉ 407(2) በን ኡስ አን ቀጽ 1 መሰረት የ ተፈጸመውን ወን ጀሌ ወዯ ን ኡስ 2 አን ቀጽ ከሚያ ዴግባቸው ማክበጃ
ምክን ያ ቶች አን ደ ወን ጀለ የ ተፈጸመበት አሊ ማ ከባዴነ ት የ ሚሌ ነ ው፡ ፡ ስሇሆነ ም ሇዚህ መመሪያ አፈጻጸም ከባዴ አሊ ማ በሚሇው
ውስጥ ከተዘ ረዘ ሩት የ ከፋ ምክን ያ ት ካሇ አን ዴ የ ሚያ ከብዴ ምክን ያ ት ሆኖ በ407(1) ውስጥ የ ሚቀጡ የ ነ በሩትን ወዯ
407(2) የ ሚያ ሳ ዴግ ሲሆን ፣ በ407(2) ውስጥ ይወዴቁ የ ነ በሩትን ዯግሞ ከአን ዴ በሊ ይ ማክበጃ ምክን ያ ት ስሇሚኖር ወዯ
407(3) ያ ሳ ዴጋቸዋሌ ማሇት ነ ው፡ ፡

10
 5. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 556 ቀሊ ሌ የ አካሌ ጉዲት ወን ጀሌን በተመሇከተ በዴን ጋጌ ው የ ተመሇከቱትን
ማክበጃዎች ማሇትም ‹ወን ጀለን ሇመፈጸም የ ተጠቀመበት መሳ ሪያ ›፣ ‹የ ሙያ ግዳታን በመተሊ ሇፍ
የ ተጣሰ መሆኑ›፣ ‹ጉዲት ከዯረሰበት ሰው ተጋሊ ጭነ ት› አን ጻ ር የ ተቀመጡት መስፈርቶች ሇዚህ
መመሪያ ሲባሌ የ ቅጣት ማክበጃ የ ሚሌ ስያ ሜ ተሰጥቷቸዋሌ፡ ፡

6. በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ 5 የ ተመሇከቱት የ ቅጣት ማክበጃዎችን መሰረት በማዴረግ እና ከአን ዴ

በሊ ይ ተዯራርበው በሚገ ኙበት ጊዜ የ ወን ጀሌ ዯረጃውን ና መነ ሻ ቅጣቱ ከፍ እን ዱሌ በማዴረግ
ሇወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 556 አራት የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች ተዘ ጋጅተዋሌ፡ ፡ (አባሪ ሶ ስትን
ይመሌከቱ)

7. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 559(1) እና አን ቀጽ 560 እያ ን ዲን ዲቸው እን ዯአን ዴ የ ወን ጀሌ ዯረጃ

ተቆጥረው ተመዴበዋሌ፡ ፡ (አባሪ ሶ ስትን ይመሌከቱ)

8. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 557 ን ኡስ አን ቀጽ ሁሇት የ ተዯነ ገ ገ ው ተሟሌቶ በሚገ ኝ ጊዜ፣ በወን ጀሌ

ሕጉ 555 እና 557 መሰረት የ ሚዯረስባቸው የ ቅጣት እርከኖች በሰባት ዯረጃ ወዯሊ ይ እን ዱያ ዴግ
በማዴረግ የ ቅጣት እርከኑ ይወሰና ሌ፡ ፡ 3

ርእስ ሶስት

በ ን ብረ ት ሊ ይ የ ሚፈጸ ሙ ወን ጀልች

አ ን ቀጽ 10. የ ስ ር ቆት ወን ጀልች (665 እ ና 669)

1. በዚህ መመሪያ በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 665 እና 669 ተከሰው ጥፋተኝነ ታቸው በፍርዴ ቤት

በተረጋገ ጠባቸው ወን ጀሌ አዴራጊዎች ሊ ይ ቅጣት የ ሚወሰነ ው ከዚህ ቀጥል በተመሇከቱት ዴን ጋጌ ዎች
መሰረት ነ ው፡ ፡

3
በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 557(1) የ ተመሇከቱት የ ቅጣት ማቅሇያ ምክን ያ ቶች ሲኖሩ፣ በአን ቀጽ 556 መሰረት ተጠያ ቂ የ ሚሆን
ወን ጀሌ አዴራጊ ቅጣቱ እስከ ሁሇት አመት እን ዯሚዯርስ ያ መሇክታሌ፡ ፡ ይሁን ና በአን ቀጽ 557(2) ወን ጀሌ የ ተፈጸመበት ሰው
ሇመረዲት የ ማይችሌ ከሆነ ቅጣቱ እስከ አራት አመት በሚዯርስ እስራት እን ዯሚቀጣ በማስቀመጥ ቅጣቱን ስሇሚጨምረው በዚሁ
መሰረት የ ቅጣት እርከኑ ሉያ ዴግ ስሇሚገ ባው ነ ው፡ ፡

11
 2. የ ስርቆት ወን ጀሌ (አን ቀጽ 665) በተመሇከተ በወን ጀለ የ ተገ ኘው የ ገ ን ዘ ቡ ወይም ን ብረቱ
ጥቅም ግምትን መሰረት በማዴረግ የ ጥቅሙን መጨመር ታሳቢ ባዯረገ መሌኩ ከዝቅተኛ እስከ ከፍተኛ
ሰባት የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች ተዘ ጋጅተዋሌ፡ ፡ (አባሪ ሶ ስትን ይመሌከቱ)
3. በወን ጀለ የ ተገ ኘው የ ጥቅም መጠን እስከ ብር 100 የ ሆነ ው በዯን ብ መተሊ ሇፍ የ ሚታይ ስሇሚሆን
በአን ቀጽ 665 መሰረት የ ሚካተት አይሆን ም፡ ፡ 4

4. በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ ሁሇት የ ተዯነ ገ ገ ው እን ዯተጠበቀ ሆኖ፣

ሀ. ወን ጀለ የ ተፈጸመበት ሰው ወይም ዴርጅት በተሰረ ቀበት ሀብት/ን ብረት ምክን ያ ት የ እሇ ት

ኑሮው ወይም የ ዴርጅቱ ስራ አዯጋ ሊ ይ የ ወዯቀ ከሆነ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑን መሰረት አዴርጎ
ከተመዯበበት የ ቅጣት እርከን በሁሇት እርከን ወዯሊ ይ ያ ዴጋሌ፡ ፡

ሇ. የ ተሰረቀው ን ብረት ሇምሳ ላ ፈን ጂ፣ ተቀጣጣይ ወዘ ተ ከሆነ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑን መሰረ ት

አዴርጎ ከተመዯበበት የ ቅጣት እርከን በሁሇት እርከን ዯረጃ ወዯሊ ይ ያ ዴጋሌ፡ ፡

ሏ. በዚህ ዴን ጋጌ በተራ ቁጥር ‹ሀ› እና ‹ሇ› የ ተመሇከቱት ምክን ያ ቶች ተዯራርበው በተገ ኙ

ጊዜ፣ እያ ን ዲን ደ የ ሚያ ስጨምረው እርከን ተዯምሮ የ ሚያ ስገ ኘው እርከን ዴረስ ከፍ
ይሊ ሌ፡ ፡ ይሁን ና በወን ጀሌ ሕጉ ሌዩ ክፍሌ ሇወን ጀለ ከተቀመጠው የ ቅጣት ጣሪያ በሊ ይ
አይሄዴም፡ ፡

5. ሇወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 669 (ከባዴ ስርቆት) ሇአን ቀጽ 665 የ ተዘ ጋጀውን የ ገ ን ዘ ብ መጠን

መነ ሻ መሰረት ባዯረገ መሌኩ እና በዴን ጋጌ ው የ ተመሇከቱትን ማክበጃዎች ማሇትም ‹የ ተሰረቀው
እቃ አይነ ት›፣ ‹ዴርጊቱን የ ፈጸመው አዴራጊ ማን ነ ት›፣ ‹የ ወን ጀሌ አፈጻ ጸሙን › መሰረት
ባዯረገ መሌኩ ዘ ጠኝ የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች ተዘ ጋጅተዋሌ፡ ፡

6. ሇዚህ መመሪያ አፈጻ ጸም በአን ቀጽ 669 የ ተመሇከቱት ሶ ስቱ ማክበጃ ምክን ያ ቶች የ ቅጣት ማክበጃ
የ ሚሌ ስያ ሜ ተሰጥቷቸዋሌ፡ ፡

7. በአን ቀጽ 669 ወን ጀለን የ ሚያ ከብደ ምክን ያ ቶች ከአን ዴ በሊ ይ ተዯራርበው በሚገ ኙበት ጊዜ

የ ወን ጀሌ ዯረጃውን ና መነ ሻ ቅጣቱ ከፍ እን ዱሌ ተዯርጓ ሌ፡ ፡ (አባሪ ሶ ስትን ይመሌከቱ)

አን ቀጽ 11. የ ውን ብዴና ወን ጀልች(670 እና 671)

4
በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 662 አነ ስተኛ ሇሆኑ በን ብረት መብት ሊይ ሇሚፈጸሙ ወን ጀልች በዯን ብ መተሊ ሇፍ እን ዯሚቀጣ የ ዯነ ገ ገ
ስሇሆነ ፣ በዯን ብ መተሊ ሇፍ የ ሚያ ስቀጣውን ሌዩ ነ ት ሇመፍጠር በሚሌ የ ተካተተ ነ ው፡ ፡

12
 1. በዚህ መመሪያ በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 670 እና 671 ተከሰው ጥፋተኝነ ታቸው በፍርዴ ቤት
በተረጋገ ጠባቸው ወን ጀሌ አዴራጊዎች ሊ ይ ቅጣት የ ሚወሰነ ው ከዚህ ቀጥል በተመሇከቱት ዴን ጋጌ ዎች
መሰረት ነ ው፡ ፡

2. የ ውን ብዴና ወን ጀሌ እን ዯስርቆትና ማታሇሌ ወን ጀሌ የ ማይገ ባ ጥቅምን ሇማግኘት የ ሚፈጸም ወን ጀሌ

በመሆኑ በወን ጀለ የ ተገ ኘው ጥቅም ወይም የ ዯረሰው ጉዲትን መጠን መሰረት በማዴረግ፣ እን ዱሁም
የ ውን ብዴና ወን ጀሌ ከስርቆት ወን ጀሌ የ ሚሇየ ው ሀይሌን በመጠቀም በመሆኑ፣

ሀ. የ ተገ ኘውን የ ገ ን ዘ ብ ጥቅም ወይም የ ዯረሰ ጉዲት እና

ሇ. የ ሀይሌ አጠቃቀሙን መሰረት ባዯረገ መሌኩ

ሇወን ጀሌ ሕግ አን ቀጽ 670 በቁጥር ዘ ጠኝ፣ ሇአን ቀጽ 671(1) በቁጥር ዘ ጠኝ፣ እን ዱሁም

ሇ671(2) ሁሇት የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች ተዘ ጋጅቷሌ፡ ፡ (አባሪ ሶ ስትን ይመሌከቱ)

3. በዚህ ዴን ጋጌ ን ኡስ አን ቀጽ 2 (ሇ) እን ዯተመሇከተው የ ሀይሌ አጠቃቀምን በተመሇከተ ከዝቅተኛ

ወዯ ከፍተኛ ዯረጃ የ ወጣሊ ቸው ሲሆን እነ ርሱም የ ማስፈራራቱና ሀይሌ የ መጠቀሙ ተግባር
የ ተፈጸመው፣

ሀ. መሳ ሪያ ሳ ይያ ዝ በሆነ ጊዜ፣ (ዝቅተኛ)

ሇ. መሳ ሪያ ተይዞ ከሆነ (መካከሇኛ)

ሏ. የ ጦር መሳ ሪያ በመያ ዝ ከሆነ (ከፍተኛ) በማሇት

እን ዯቅዯም ተከተሊ ቸው የ ወን ጀሌ አፈጻ ጸሙን የ ሚያ ከብደ እን ዯሚሆኑ ታሳ ቢ በማዴረግ የ ወን ጀሌ

ዯረጃዎቹ ተዘ ጋጅተዋሌ፡ ፡

4. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 671(1) ቅጣቱን ሇማክበዴ የ ተካተተው ሇዚህ ሲባሌ በተቋቋመ የ ወን በዳ

ቡዴን አባሌ መሆን ን ያ ካተተ ስሇሆነ ፣ በዚህ መሰረት የ ወን በዳ ቡዴን አባሌ ቅጣትን የ ሚያ ከብዴ
በሚሆን መሌኩ የ ወን ጀሌ ዯረጃዎችን ሇማዘ ጋጀት ስራ ሊ ይ ውሎሌ፡ ፡

አን ቀጽ 12. የ ማታሇሌ ወን ጀልች(692 እና 693)

13
1. በዚህ መመሪያ በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 692 እና 693 ተከሰው ጥፋተኝነ ታቸው በፍርዴ ቤት
በተረጋገ ጠባቸው ወን ጀሌ አዴራጊዎች ሊ ይ ቅጣት የ ሚወሰነ ው ከዚህ ቀጥል በተመሇከቱት ዴን ጋጌ ዎች
መሰረት ነ ው፡ ፡
2. የ ማታሇሌ ወን ጀሌ (አን ቀጽ 692) በተመሇከተ በወን ጀለ የ ተገ ኘው የ ገ ን ዘ ቡ ወይም ን ብረቱ ጥቅም
ግምትን መሰረት በማዴረግ የ ጥቅሙን መጨመር ታሳ ቢ ባዯረገ መሌኩ ከዝቅተኛ እስከ ከፍተኛ ሰባት
የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች ተዘ ጋጅተዋሌ፡ ፡ (አባሪ ሶ ስትን ይመሌከቱ)
3. በወን ጀለ የ ተገ ኘው የ ጥቅም መጠን እስከ ብር 100 የ ሆነ ው በዯን ብ መተሊ ሇፍ የ ሚታይ ስሇሚሆን
በአን ቀጽ 692 መሰረት የ ሚካተት አይሆን ም፡ ፡
4. በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ ሁሇት የ ተዯነ ገ ገ ው እን ዯተጠበቀ ሆኖ፣

ሀ. ወን ጀለ የ ተፈጸመበት ሰው ወይም ዴርጅት በማታሇ ለ ተግባር በተወሰዯበት ን ብረት ምክን ያ ት

የ እሇት ኑሮው ወይም የ ዴርጅቱ ስራ አዯጋ ሊ ይ የ ወዯቀ ከሆነ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑን መሰረት
አዴርጎ ከተመዯበበት የ ቅጣት እርከን በሁሇት እርከን ወዯሊ ይ ያ ዴጋሌ፡ ፡

ሇ. የ ተወሰዯው ን ብረት ሇምሳ ላ ፈን ጂ፣ ተቀጣጣይ ወዘ ተ ከሆነ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑን መሰረት አዴርጎ

ከተመዯበበት የ ቅጣት እርከን በሁሇት እርከን ወዯሊ ይ ያ ዴጋሌ፡ ፡

ሏ. የ ተወሰዯው ን ብረት ሇወን ጀሌ ተጎ ጂው ሌዩ ትርጉም ያ ሇው ከሆነ ና ወን ጀሌ አዴራጊውም ይህን ን

እያ ወቀ የ ወሰዯው ከሆነ በአን ዴ እርከን ወዯሊ ይ ያ ዴጋሌ፡ ፡

መ. በዚህ ዴን ጋጌ በ‹ሀ›፣ ‹ሇ› እና ‹ሏ› የ ተመሇከቱት ምክን ያ ቶች 3 ያ ለት ምክን ያ ቶች

ተዯራርበው በተገ ኙ ጊዜ፣ እያ ን ዲን ደ የ ሚያ ስጨምረው እርከን ተዯምሮ የ ሚያ ስገ ኘው እርከን
ዴረስ ከፍ ይሊ ሌ፡ ፡ ይሁን ና በወን ጀሌ ሕጉ ሌዩ ክፍሌ ሇወን ጀለ ከተቀመጠው የ ቅጣት ጣሪያ
በሊ ይ አይሄዴም፡ ፡

5. በወን ጀሌ ሕግ አን ቀጽ 693 ‹የ ሚያ ዝበት ገ ን ዘ ብ ሳ ይኖር ቼክ ማውጣት› ወን ጀሌ በተመሇከተ

የ ገ ን ዘ ቡን መጠን መሰረት በማዴረግ የ ጥቅሙን መጨመር ታሳ ቢ ባዯረገ መሌኩ ከዝቅተኛ እስከ
ከፍተኛ ሰባት የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች ተዘ ጋጅተዋሌ፡ ፡ (አባሪ ሶ ስትን ይመሌከቱ)

6. ይሁን ና በአን ቀጽ 693 መሰረት ወን ጀለ የ ተፈጸመበት ሰው ወይም ዴርጅት በወን ጀለ ምክን ያ ት

የ እሇት ኑሮው ወይም የ ዴርጅቱ ስራ አዯጋ ሊ ይ የ ወዯቀ ከሆነ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑን መሰረት አዴርጎ
ከተመዯበበት የ ቅጣት እርከን በሁሇት እርከን ወዯሊ ይ ያ ዴጋሌ፡ ፡

14
 ን ኡስ ክፍሌ ሁሇት
ዯረጃ ሊ ሌወጣሊ ቸው ወን ጀልች በቅጣት ማን ዋለ መሰረት ስሇሚሰራበት ሁኔ ታ
አን ቀጽ 13. ዯረጃ ያ ሌወጣሊ ቸውን ወን ጀልች የ ወን ጀሌ ዯረጃና የ ቅጣት መነ ሻ እርከን
አወሳ ሰን ፣
1. ወዯፊት በወን ጀሌ ሕጉ እና በላልች የ ወን ጀሌ ሕጎ ች ሇተዯነ ገ ጉት ዝርዝር የ ወን ጀሌ ዴርጊቶች
የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች እየ ተሇየ የ ሚወጣሊ ቸው ሆኖ፣ ዯረ ጃ ወጥቶ እስከሚመዯብ ዴረስ ፍርዴ ቤቱ
ከዚህ በታች በተመሇከቱት ዴን ጋጌ ዎች መሰረት ቅጣት ይወስና ሌ፡ ፡
2. ወን ጀሌ መፈጸሙ በፍርዴ ቤት ተረጋግጦ ወን ጀሇኛ መሆና ቸው የ ተረጋገ ጠውን በወን ጀሌ ዴን ጋጌ ው
ከተቀመጠው መስፈርት(ፍሬነ ገ ር) አን ጻ ር እና የ ቅጣት ማክበጃና ማቅሇያ ምክን ያ ቶችን ታሳ ቢ
ከማዴረጉ በፊት ወን ጀለን በክብዯቱና በአፈጻ ጸሙ፣
ሀ. ዝቅተኛ፣
ሇ. መካከሇኛ፣
ሇ. ከባዴ የ ወን ጀሌ ዯረጃ በማሇት ይመዴባሌ፡ ፡
3. ፍርዴ ቤቱ ወን ጀለን ‹ዝቅተኛ› ‹መካከሇኛ› ወይም ‹ከባዴ› በማሇት ሇመመዯብ ምክን ያ ቱን
በውሳ ኔ ሰነ ደ ሊ ይ ያ ስቀምጣሌ፡ ፡
4. ሇወን ጀለ በወጣው ዯረጃ መሰረት የ ቅጣት እርከኑን ሇመወሰን እን ዱቻሌ በሌዩ ክፍለ ሇወን ጀለ
በተቀመጠው የ ቅጣት መነ ሻና መዴረሻ መካከሌ ያ ሇውን ርዝመት ሇአራት እኩሌ በመክፈሌ፣
ሀ. በወን ጀሌ ሕጉ ሇቅጣቱ መነ ሻ ተብል ከተቀመጠው የ ቅጣት መጠን የ ሚጀምረው አን ዴ አራተኛ
(ጊዜ ወይም መጠን ) እርከን አን ዴ ይባሊ ሌ፡ ፡
ሇ. ከመጀመሪያ ው አን ዴ አራተኛ ቀጥል ያ ለት እርከኖች እን ዯቅዯም ተከተሊ ቸው እርከን ሁሇት፣
እርከን ሶ ስት፣ እርከን አራት ይባሊ ለ፡ ፡ 5
5. በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ 2 መሰረት ‹ዝቅተኛ› በሚሇው የ ወን ጀሌ ዯረጃ ውስጥ ሇተመዯበው
ፍርዴ ቤቱ በእርከን አን ዴ ባሇው ፍቅዴ ስሌጣን (range) ውስጥ መነ ሻ ቅጣቱን ይወስና ሌ፡ ፡
6. በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ 2 መሰረት ‹መካከሇኛ› በሚሇው የ ወን ጀሌ ዯረጃ ውስጥ ሇተመዯበው
ፍርዴ ቤቱ በእርከን ሁሇት ባሇው ፍቅዴ ስሌጣን (range) ውስጥ መነ ሻ ቅጣቱን ይወስና ሌ፡ ፡
7. በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ 2 መሰረት ‹ከባዴ› በሚሇው የ ወን ጀሌ ዯረጃ ውስጥ ሇተመዯበ ው
ፍርዴ ቤቱ በእርከን ሶ ስት ባሇው ፍቅዴ ስሌጣን (range) ውስጥ መነ ሻ ቅጣቱን ይወስና ሌ፡ ፡

5
ሇምሳ ላ ከአን ዴ አመት እስከ አስር አመት የ ሚያ ስቀጣ ወን ጀሌ ሇአራት ሲከፈሌ 1) እርከን አን ዴ ከአን ዴ አመት- ሶስት አመት
ከሶስት ወር፣ 2) እርከን ሁሇት ከሶስት አመት ከሶስት ወር- አምስት አመት ከስዴስት ወር፣ 3) እርከን ሶስት ከአምስት
አመት ከስዴስት ወር- ሰባት አመት ከዘ ጠኝ ወር፣ 4) እርከን አራት ከሰባት አመት ከዘ ጠኝ ወር- አስር አመት ይሆና ሌ፡ ፡

15
 8. በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ 5፣ 6 ወይም 7 መሰረት በፍርዴ ቤቱ የ ተወሰነ ው መነ ሻ ቅጣት
በአባሪ አን ዴ በተያ ያ ዘ ው የ ቅጣት ሰን ጠረዥ እርከን የ ትኛው እርከን ሊ ይ እን ዯሚወዴቅ በመሇየ ት
የ ቅጣት እርከኑ በሰን ጠረዡ መሰረት ይሇያ ሌ፡ ፡
9. ፍርዴ ቤቱ በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ 5፣ 6 ወይም 7 መሰረት ያ ስቀመጠው የ ቅጣት መጠን
በአባሪ አን ዴ በተያ ያ ዘ ው የ ቅጣት ሰን ጠረዥ ሁሇት ተከታታይ እርከኖች ውስጥ የ ሚወዴቅ ከሆነ ፣
በዝቅተኛው እርከን ውስጥ እን ዱመዯብ ይዯረጋሌ፡ ፡ 6
10. በዚህ አን ቀጽ መሰረት ቅጣታቸው የ ሚወሰን የ ወን ጀሌ አይነ ቶች በመቀጮ የ ሚያ ስቀጡ መሆኑ
በተዯነ ገ ገ ጊዜ፣ ወይም በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 92 መሰረት መቀጮ መጣሌ የ ሚያ ስፈሌግ በሆነ ጊዜ
ፍርዴ ቤቱ በዴን ጋጌ ው ወይም በወን ጀሌ ሕጉ ጠቅሊ ሊ ክፍሌ የ ተቀመጠውን ጣሪያ መሰረት በማዴረግ፣
‹ሇከባደ› በሕጉ እስከተመሇከተው ጣሪያ ዴረስ፣ ‹መካከሇኛ› ሇሆነ ው በሕጉ ከተመሇከተው ጣሪያ
አን ዴ ሶ ስተኛ በመቀነ ስ የ ሚዯረስበትን መጠን ጣሪያ በማዴረግ፣ እን ዱሁም ‹ዝቅተኛ› ሇሆነ ው
ከጣሪያ ው በሁሇት ሶ ስተኛ ዝቅ ብል በሚዯርስበት ጣሪያ ሳ ይበሌጥ መቀጮውን ይወስና ሌ፡ ፡ 7

ክፍሌ አራት
የ ቅጣት ማክበጃና ማቅሇያ ዎችን ማስሊ ትን በተመሇከተ፣
ን ኡስ ክፍሌ አን ዴ
የ ቅጣት ማክበጃዎችን ማስሊ ትን በተመሇከተ፣
አን ቀጽ 14. ጠቅሊ ሊ የ ቅጣት ማክበጃ ምክን ያ ቶች በሚኖሩበት ቅጣቱ ስ ሇሚከብዴበት
አሰራር፣

1. ሇዚህ መመሪያ አፈጻ ጸም በወን ጀሌ ህጉ አን ቀጽ 84 ን ኡስ አን ቀጽ 1 ከ‹ሀ› እስከ ‹ሠ›

በአምስት ን ኡሳ ን ዴን ጋጌ ዎች ተዘ ርዝረው የ ተመሇከቱት ማክበጃ ምክን ያ ቶች እያ ን ዲን ዲቸው
እን ዯአን ዴ ማክበጃ ምክን ያ ት በጠቅሊ ሊ ው እን ዯአምስት የ ቅጣት ማክበጃ ምክን ያ ቶች ተዯርገ ው
ተወስዯዋሌ፡ ፡

6
ሇምሳ ላ በፍርዴ ቤቱ የ ተጣሇው ቅጣት 2 አመት ከ5 ወር ቢሆን ይህ በቅጣት እርከን 12 እና 13 ውስጥ የ ሚወዴቅ ይሆና ሌ፡ ፡
ስሇሆነ ም ፍርዴ ቤቱ በዝቅተኛው ማሇትም በቅጣት እርከን 12 ውስጥ ይመዴበዋሌ ማሇት ነ ው፡ ፡
7
ሇምሳ ላ የ መቀጮው ጣሪያ 10000 ብር ቢሆን ፣ ሇከባደ እስከ ብር 10000 ዴረስ መቀጮ ይጥሊ ሌ፡ ፡ ሇመካከሇኛው የ 10000
አን ዴ ሶስተኛ ሲቀነ ስ 6600 ብር ስሇሚሆን ከዚህ ጣሪያ ሳ ይበሌጥ መቀጮ ይጥሊ ሌ፡ ፡ ዝቅተኛ ሇተባሇው ሁሇት ሶስተኛ ሲቀነ ስ
3300 ስሇሚሆን ከዚህ ጣሪያ ሳ ይበሌጥ መቀጮ ይጥሊ ሌ ማሇት ነ ው፡ ፡

16
 2. በእያ ን ዲን ደ ዴን ጋጌ ‹ሀ›፣ ‹ሇ›፣ ‹ሏ›፣ ‹መ›፣ ‹ሠ› ከተመሇከቱት ምክን ያ ቶች አን ደ እን ኳን
ተሟሌቶ ቢገ ኝ አን ዴ የ ቅጣት ማክበጃ እን ዯተሟሊ ተዯርጎ ይወሰዲሌ፡ ፡ 8

3. በእያ ን ዲን ደ ዴን ጋጌ ‹ሀ›፣ ‹ሇ›፣ ‹ሏ›፣ ‹መ›፣ ‹ሠ› ከተመሇከቱት ምክን ያ ቶች አን ደ ወይም

በከፊሌ ወይም በሙለ ተሟሌተው ሲገ ኙ፣ ፍርዴ ቤቱ ቅጣቱ ሲከብዴ የ ሚዯርስበት የ ቅጣት እርከን
ውስጥ ባሇው ፍቅዴ ስሌጣን (range) ከዝቅተኛው እስከ ጣሪያ ው ባሇው ውስጥ ቅጣቱ
የ ሚወዴቅበትን ይወስና ሌ፡ ፡

4. ፍርዴ ቤቱ ሇእያ ን ዲን ደ የ ቅጣት ማክበጃ ምክን ያ ት መነ ሻ ቅጣቱ ከሚያ ርፍበት የ ቅጣት እርከን
አን ዴ እርከን ወዯሊ ይ ይጨምራሌ፡ ፡ ስሇሆነ ም በቅጣት ማክበጃዎቹ ቁጥር ሌክ የ ቅጣት እርከኑም
እን ዯዚሁ ያ ዴጋሌ፡ ፡ ይሁን ና በወን ጀሌ ሕጉ ሌዩ ክፍሌ ሇወን ጀለ ከተቀመጠው የ ቅጣት ጣሪያ ማሇፍ
አይችሌም፡ ፡

አን ቀጽ 15. ሌዩ የ ቅጣት ማክበጃ ምክን ያ ቶች በሚኖሩ ጊዜ ቅጣቱ ስ ሇሚከብዴበት አሰራር፣

1. ወን ጀሌ አዴራጊው በተዯራራቢ ወን ጀልች ጥፋተኛ መሆኑ የ ተረጋገ ጠ በሆነ ጊዜ፣

ሀ. በወን ጀሌ ሕጉ 184 በተመሇከተው መሰረት ሇእያ ን ዲን ደ ወን ጀሌ ቅጣት ወስኖ የ ሚዯመር በሆነ ጊዜ

በዚህ መመሪያ መሰረት ሇእያ ን ዲን ደ ወን ጀሌ መነ ሻ ቅጣት ካስቀመጠ በኋሊ እነ ዚህን በመዯመር
ዴምሩ የ ቅጣት መጠን የ ሚያ ርፍበትን ዝቅተኛ የ ቅጣት እርከን በመምረጥ እርከኑን ይሇያ ሌ፡ ፡
በመቀጠሌም በህጉ ከተመሇከተው ጠቅሊ ሊ ጣሪያ ሳ ይበ ሌጥ ጠቅሊ ሊ ማክበጃ ምክን ያ ቶችን መሰረት
በማዴረግ ቅጣቱን በዚህ መመሪያ አን ቀጽ 14 በተመሇከተው መሰረት ያ ሳ ዴጋሌ፡ ፡

ሇ. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 187 ን ኡስ አን ቀጽ 1 ሁሇተኛ ፓራግራፍ እና ን ኡስ አን ቀጽ 2(ሇ)

እን ዯተመሇከተው ቅጣቱ የ ሚከብዴ በሆነ ጊዜ ሇእያ ን ዲን ደ ተዯራራቢ ወን ጀሌ ከመነ ሻው እርከን
በሁሇት እርከን እን ዱያ ዴግ ያ ዯርጋሌ፡ ፡ በመቀጠሌም ጠቅሊ ሊ ቅጣት ማክበጃ ምክን ያ ቶችን መሰረት
አዴርጎ ያ ከብዲሌ፡ ፡ ይሁን ና ሇከባደ ወን ጀሌ ከተዯነ ገ ገ ው ጣሪያ መብሇጥ የ ሇበትም፡ ፡

2. ጥፋተኛው ዯጋጋሚ ወን ጀሇኛ በሆነ ጊዜ ፍርዴ ቤቱ ሇአዱሱ ወን ጀሌ የ መነ ሻ ቅጣቱ የ ሚያ ርፍበትን

እርከን በዚህ መመሪያ መሰረት ከሇየ በኋሊ ቅጣቱን በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 188 በተመሇከተው
መሰረት ከአን ዴ እርከን ጀምሮ ቅጣቱን ሉያ ሳ ዴግ ይችሊ ሌ፡ ፡ በመቀጠሌም ጠቅሊ ሊ ቅጣት ማክበጃ
ምክን ያ ቶችን መሰረት በማዴረግ ቅጣቱን ያ ከብዲሌ፡ ፡

8
ሇምሳ ላ በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 84(1)(ሀ) ከተመሇከቱት ማክበጃዎች አን ደን ሇምሳ ላ በስግብግብነ ት ያ ዯረገ መሆኑ ከተረጋገ ጠ
አን ዴ ማክበጃ ምክን ያ ት እን ዯተሟሊ ይቆጠራሌ፡ ፡

17
 ን ኡስ ክፍሌ ሁሇት
የ ቅጣት ማቅሇያ ዎችን ማስሊ ትን በተመሇከተ፣
አን ቀጽ 16. ጠቅሊ ሊ የ ቅጣት ማቅሇያ ምክን ያ ቶች በሚኖሩበት ጊዜ ስ ሇሚኖረው አሰራር፣

ጠቅሊ ሊ የ ቅጣት ማቅሇያ ዎች በሚኖሩ ጊዜ ቅጣቱ የ ሚቀሇው ከዚህ ቀጥል በተመሇከተው መሰረት ይሆና ሌ፡ ፡

1. ሇዚህ መመሪያ አፈጻ ጸም በወን ጀሌ ህጉ አን ቀጽ 82 ን ኡስ አን ቀጽ 1 ከ‹ሀ› እስከ ‹ሠ›

በአምስት ን ኡሳ ን ዴን ጋጌ ዎች ተዘ ርዝረው የ ተመሇከቱት ማቅሇያ ምክን ያ ቶች እያ ን ዲን ዲቸው
እን ዯአን ዴ ማቅሇያ ምክን ያ ት በጠቅሊ ሊ ው እን ዯአምስት የ ቅጣት ማቅሇያ ምክን ያ ቶች ተዯርገ ው
ተወስዯዋሌ፡ ፡

2. በእያ ን ዲን ደ ዴን ጋጌ ‹ሀ›፣ ‹ሇ›፣ ‹ሏ›፣ ‹መ›፣ ‹ሠ› ከተመሇከቱት ምክን ያ ቶች አን ደ እን ኳን

ተሟሌቶ ቢገ ኝ አን ዴ የ ቅጣት ማቅሇያ እን ዯተሟሊ ተዯርጎ ይወሰዲሌ፡ ፡

3. በእያ ን ዲን ደ ዴን ጋጌ ‹ሀ›፣ ‹ሇ›፣ ‹ሏ›፣ ‹መ›፣ ‹ሠ› ከተመሇከቱት ምክን ያ ቶች አን ደ ወይም

በከፊሌ ወይም በሙለ ተሟሌተው ሲገ ኙ፣ ፍርዴ ቤቱ ቅጣቱ ሲቀሌ የ ሚዯርስበት የ ቅጣት እርከን
ውስጥ ባሇው ፍቅዴ ስሌጣን (range) ከዝቅተኛው እስከ ጣሪያ ው ባሇው ውስጥ ቅጣቱ
የ ሚወዴቅበትን ይወስና ሌ፡ ፡

4. በቀሊ ሌ እስራት ሇሚያ ስቀጡ ወን ጀልች ፍርዴ ቤቱ ሇእያ ን ዲን ደ የ ቅጣት ማቅሇያ ምክን ያ ት መነ ሻ
ቅጣቱ ከሚያ ርፍበት የ ቅጣት እርከን አን ዴ እርከን ወዯታች ይቀን ሳ ሌ፡ ፡ ስሇሆነ ም በቅጣት
ማቅሇያ ዎቹ ቁጥር ሌክ የ ቅጣት እርከኑም እን ዯዚሁ ይቀን ሳ ሌ፡ ፡ ይሁን ና በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ
179 ከተዯነ ገ ገ ው ዝቅተኛ ወሇሌ በታች ሉወርዴ አይችሌም፡ ፡

5. የ ቅጣት መነ ሻው 1 አመት ጽኑ እስራት በሆነ ወን ጀልች ጥፋተኛ ሆነ ው የ ተገ ኙ በእያ ን ዲን ደ

የ ቅጣት ማቅሇያ በሁሇት እርከን ይቀን ሳ ሌ፡ ፡ ይሁን ና በወን ጀሌ ህጉ ከተመሇከተው 6 ወር ጽኑ
እስራት በታች ቅጣቱ አይወርዴም፡ ፡

6. የ ቅጣት መነ ሻቸው ከአን ዴ አመት በሊ ይ እና ከሰባት አመት በታች በጽኑ እስራት በሚያ ስቀጡ
ወን ጀልች ጥፋተኛ ሆነ ው የ ተገ ኙ በእያ ን ዲን ደ የ ቅጣት ማቅሇያ ምክን ያ ት ሁሇት እርከን
ይቀነ ሳ ሌ፡ ፡ ይሁን ና ቅጣቱ ሲቀሌ በወን ጀሌ ሕጉ ከተዯነ ገ ገ ው ዝቅተኛ 1 አመት በታች
አይወርዴም፡ ፡

18
 7. የ ቅጣት መነ ሻቸው ሰባት አመትና ከሰባት አመት በሊ ይ ሇሆኑ ወን ጀልች በእያ ን ዲን ደ የ ቅጣት
ማቅሇያ ምክን ያ ት ሶ ሰት እርከን ይቀነ ሳ ሌ፡ ፡ ይሁን ና ቅጣቱ ሲቀሌ ከጠቅሊ ሊ ው ዝቅተኛ 1 አመት
በታች አይወርዴም፡ ፡

8. የ ቅጣት መነ ሻቸው እዴሜ ሌክ ጽኑ እስራት ሇሆኑ ወን ጀልች በእያ ን ዲን ደ የ ቅጣት ማቅሇያ ምክን ያ ት
ሶ ስት እርከን ይቀነ ሳ ሌ፡ ፡ ይሁን ና ቅጣቱ ሲቀሌ ከአስር አመት በታች አይወርዴም፡ ፡

9. የ ቅጣት መነ ሻቸው የ ሞት ቅጣት ሇሆኑ ወን ጀሇኞች በእያ ን ዲን ደ የ ቅጣት ማቅሇያ ምክን ያ ት አራት
እርከን ይቀነ ሳ ሌ፡ ፡ ይሁን ና ቅጣቱ ሲቀሌ ከሃ ያ አመት በታች አይሆን ም፡ ፡

አን ቀጽ 17. ሌዩ የ ቅጣት ማቅሇያ ዎች

በወን ጀሌ ሕጉ ቅጣትን በመሰሇው እን ዱያ ቀሌ በፈቀዯ ጊዜ ፍርዴ ቤቱ በዚህ መመሪያ በተመሇከተው መሰረት

ሳ ይወሰን ቅጣቱን በማቅሇሌ ይወስና ሌ፡ ፡

አን ቀጽ 18. በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 86 መሰረት የ ቅጣት ማክበጃና ማቅሇያ ዎች በሚኖሩ

ጊዜ ስ ሇሚሰሊ በት ሁኔ ታ

ፍርዴ ቤቱ በወን ጀሌ ሕጉ አን ቀጽ 86 መሰረት ቅጣቱን ማቅሇያ ወይም ማክበጃ ምክን ያ ቶች የ ሚጠቀም በሆነ
ጊዜ በዚህ መመሪያ አን ቀጽ 14 ጠቅሊ ሊ ማክበጃ ምክን ያ ቶች እና አን ቀጽ 16 ጠቅሊ ሊ ማቅሇያ ምክን ያ ቶች
በሚኖሩ ጊዜ እን ዯሚኖረው አሰራር ቅጣቱን በማክበዴ ወይም በማቅሇሌ ይወስና ሌ፡ ፡

ክፍሌ አምስት
የ ቅጣት አሰሊ ሌ ስነ ስርአት በሚመሇከት

አን ቀጽ 19. የ ቅጣት አሰሊ ሌ ስ ነ ስ ርአት ቅዯም ተከተሌ.

በዚህ መመሪያ መሰረት ፍርዴ ቤቱ ቅጣት ሲወስን የ ሚከተሇውን ቅዯም ተከተሌ መሰረት በማዴረግ ይሆና ሌ፡ ፡

1. የ ወን ጀሌ ዯረጃ ዯረጃ የ ወጣሊ ቸውን የ ወን ጀሌ አይነ ቶች በተመሇከተ፣

ሀ. የ ጥፋተኝነ ት ውሳ ኔ ከተሰጠ በኋሊ በዚህ መመሪያ በክፍሌ ሶ ስት በተመሇከተው መሰረት የ ወን ጀለ

ዯረጃን ይወስና ሌ፡ ፡
ሇ. በመቀጠሌም የ ወን ጀለ ዯረጃ የ ሚወዴቅበትን የ ቅጣት እርከን በአባሪ አን ዴ ከተያ ያ ዘ ው የ ቅጣት
ሰን ጠረዥ ሊ ይ ይሇያ ሌ፡ ፡

19
 ሏ. በመቀጠሌም በእርከኑ በተቀመጠው የ ቅጣት መነ ሻና መዴረሻ መካከሌ ባሇው ፍቅዴ ስሌጣን
(range) ውስጥ መነ ሻ ቅጣት ይወስና ሌ፡ ፡
መ. በማስረጃ የ ተረጋገ ጡ ሌዩ የ ቅጣት ማክበጃ ምክን ያ ቶች ካለ በዚህ መመሪያ መሰረት ቅጣቱን አክብድ
ቅጣቱ የ ሚዯርስበትን እርከን በማስቀመጥ ቅጣቱን ይወስና ሌ፡ ፡
ሠ. በመቀጠሌ በማስረጃ በተረጋገ ጡ ጠቅሊ ሊ ማክበጃ ምክን ያ ቶች መሰረት እርከኑን በመጨመር ቅጣቱን
ይወስና ሌ፡ ፡
ረ. በማስረጃ በተረጋገ ጡ ማቅሇያ ምክን ያ ቶች መሰረት የ ሚቀነ ሰውን እርከን በመሇየ ት ወርድ እርከኑ
የ ሚያ ርፍበትን በመሇየ ት ቅጣቱን ይወስና ሌ፡ ፡
ሰ. የ ሚጣሇው የ እስራት ቅጣት እስከ ስዴስት ወር ወይም ከስዴስት ወር በታች በሚሆን በት ጊዜ በዚህ
መመሪያ ተያ ይዞ በሚገ ኘው የ ቅጣት እርከን ሰን ጠረዥ መሰረት በግዳታ ስራ እን ዱሇወጥ ሉወስን
ይችሊ ሌ፡ ፡
ሸ. በቅጣት ማቅሇያ ጊዜ የ እስራት ቅጣትን ወዯ መቀጮ መቀየ ር እን ዯሚቻሌ በህጉ በተዯነ ገ ገ ው መሰረት
ወዯመቀጮ ሲቀየ ርም በዚህ መመሪያ መሰረት ይሆና ሌ፡ ፡

2. የ ወን ጀሌ ዯረጃ ያ ሌወጣሊ ቸውን የ ወን ጀሌ አይነ ቶች በተመሇከተ፣

ሀ. የ ጥፋተኝነ ት ውሳ ኔ ከተሰጠ በኋሊ በዴን ጋጌ ው ከተቀመጠው አን ጻ ር የ ወን ጀለ ከባዴነ ትን በተመሇከተ

‹ዝቅተኛ› ወይም ‹መካከሇኛ› ወይም ‹ከባዴ› በማሇት በቅዴሚያ ይሇያ ሌ፡ ፡
ሇ. በዚህ መመሪያ በተመሇከተው መሰረት መነ ሻ ቅጣቱ የ ሚወዴቅበትን እርከን ይሇያ ሌ፡ ፡
ሏ. ከዚህ በመቀጠሌ በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ 1 ከን ኡስ አን ቀጽ መ-ሸ በተመሇከተው መሰረት
ስላቱን በመስራት ቅጣቱን ይወስና ሌ፡ ፡

ክፍሌ ስዴስት
ሌዩ ሌዩ ዴን ጋጌ ዎች

አን ቀጽ 20. ወን ጀለ በሙከራ ዯረጃ የ ቀረ ከሆነ ፣ ወን ጀለን በማነ ሳ ሳ ት ወይም በአባሪነ ት

የ ሰራ በሆነ ጊዜ፣
ወን ጀለ ሳ ይፈጸም በሙከራ ዯረጃ የ ቀረ ሲሆን ፣ ወይም ወን ጀሌ አዴራጊው በማነ ሳ ሳ ትና በአባሪነ ት ጥፋተኛ
ተብል የ ተወሰነ በሆነ ጊዜ ቅጣት አወሳ ሰን ን በተመሇከተ ሇተፈጸመው ወን ጀሌ በህጉ ከተዯነ ገ ው ቅጣት

20
በሁሇት እርከን ዝቅ በማዴረግ የ ቅጣቱ መነ ሻ ይሆና ሌ፡ ፡ ይሁን ና ሇወን ጀለ በሌዩ ክፍለ ከተመሇከተው መነ ሻ
ቅጣት ዝቅ ሉሌ አይችሌም፡ ፡

አን ቀጽ 21. በዚህ ማን ዋሌ የ ተመሇከቱት መገ ሇጫዎች ቅጣት ሉወሰን በት የ ቀረበውን

የ ወን ጀሌ አይነ ት የ ማይወክለ ሆነ ው በተገ ኙበት ጊዜ
1. ፍርዴ ቤቱ የ ወን ጀሌ አፈጻ ጸሙም ሆነ ባህርይው በዚህ መመሪያ ዯረጃ በወጣሊ ቸው ሉወከሌ የ ማይችሌ
ሆኖ ባገ ኘው ጊዜ ወይም በዚህ መመሪያ በተቀመጠው መሰረት ቅጣቱን መወሰን ፍትህ የ ሚዛ ባ ነ ው
ብል ያ መነ ከሆነ ፣ የ ዚህን የ ቅጣት መመሪያ ተግባራዊ ሇማዴረግ የ ማይችሌበትን ምክን ያ ት በዝርዝር
በማስቀመጥ በዚህ መመሪያ ከተቀመጠው በተሇየ መሌኩ ቅጣት ሉወስን ይችሊ ሌ፡ ፡ ይሁን ና ይህ በሌዩ
ሁኔ ታ በጣም አስፈሊ ጊ እና ፍትህ በእርግጥም ይዛ ባሌ ተብል ሲታመን ብቻ ሉፈጸም የ ሚገ ባ ነ ው፡ ፡

2. ፍርዴ ቤቱ በዚህ እን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ 1 በተዯነ ገ ገ ው መሰረት መመሪያ ው ከሚያ ስቀምጠው በተሇየ

እርከን ሊ ይ እን ዱያ ርፍ በማዴረግ በሚወስን በት ጊዜ ሁለ፣ ይህን ኑ ሇሚመሇከተው አካሌ ማስታወቅ
ወይም መረጃውን ማስተሊ ሇፍ ይኖርበታሌ፡ ፡

አን ቀጽ 22. የ ን ብረት ግምትን መወሰን ን በተመሇከተ

1. ወን ጀለ የ ተፈጸመው በውጭ ገ ን ዘ ብ ሊ ይ ከሆነ ፣ የ ገ ን ዘ ቡ ምን ዛ ሪ መጠን ቅጣቱ ሉወሰን ባሇበት
ጊዜ ባሇው ምን ዛ ሪ መሰረት ይሆና ሌ፡ ፡

2. በወን ጀለ የ ተወሰዯው ን ብረት በሚሆን በት ጊዜ የ ን ብረቱን ግምት በተመሇከተ ተከሳ ሹ ክርከር

ካቀረበ እና የ ተከሳ ሹ ክርክር ተቀባይነ ት ቢያ ገ ኝ የ ቅጣት እርከኑን የ ሚቀየ ር ከሆነ እና በፍርዴ
ቤቱ እምነ ት በአቃቤ ህግ የ ቀረበው ግምት ምክን ያ ታዊ ያ ሌሆነ ና ፍትህን ያ ዛ ባሌ ብል ሲያ ምን
የ ራሱን ግምት በማስቀመጥ የ ወን ጀሌ ዯረጃውን ና የ ቅጣት እርከኑን ይወ1ስና ሌ፡ ፡

አን ቀጽ 23. አቃቤ ሕግ እና ተከሳ ሾች የ ቅጣት አስ ተያ የ ት በዚህ መመሪያ መሰረት

እን ዱያ ቀርቡ ስ ሇማዴረግ፣

1. ፍርዴ ቤቶች አቃቤ ሕጎ ችም ሆኑ ጥፋተኞች የ ቅጣት ውሳ ኔ አስተያ የ ት በሚያ ቀርቡ ጊዜ በዚህ

መመሪያ መሰረት መሆኑን ያ ረጋግጣለ፡ ፡

21
 2. በዚህ አን ቀጽ ን ኡስ አን ቀጽ 1 በተመሇከተው መሰረት እን ዱፈጸም ፍርዴ ቤቶች አቃቤሕጎ ችም ሆኑ
ተከሳ ሾች ስሇመመሪያ ው እን ዱያ ውቁ ያ ዯርጋለ፡ ፡ በተሇይም በጠበቃ ሇማይወከለ ተከሳ ሾች በመመሪያ ው
መሰረት የ ቅጣት አስተያ የ ት በማስረጃ አስዯግፈው ማቅረብ እን ዲሇባቸው ይገ ሌጹሊ ቸዋሌ፡ ፡

አን ቀጽ 24. ይህን ን መመሪያ ተግባራዊ ሇ ማዴረግ በየ ፍርዴ ቤቱ ሉሰሩ የ ሚገ ባቸው

ተግባራቶች

ማን ኛውም ፍርዴ ቤት ይህ መመሪያ ከሚያ ስቀምጠው የ ቅጣት አወሳ ሰን ውጪ ተወስነ ው የ ሚገ ኙ ጉዲዮችን

ዝርዝር በየ ጊዜው እያ ዘ ጋጀ ሇጠቅሊ ይ ፍርዴ ቤቱ ያ ስታውቃሌ፡ ፡

አን ቀጽ 25. መመሪያ ው ስ ራ ሊ ይ የ ሚውሌበት ጊዜ

ይህ መመሪያ ከ------- ቀን ጀምሮ ስራ ሊ ይ ይውሊ ሌ፡ ፡

አባሪዎች

1. (አባሪ አን ዴ) ነ ጻ ነ ትን የ ሚያ ሳ ጡ ቅጣቶች እርከን ሰን ጠረዥ

2. (አባሪ ሁሇት) የ ገ ን ዘ ብ መቀጮን የ ሚያ ሳ ይ እርከን ሰን ጠረዥ

3. (አባሪ ሶ ስት) የ ወን ጀሌ ዯረጃዎችና የ ቅጣት እርከን የ ሚያ ሳ ይ ሰን ጠረዥ

22
 አባሪ አን ዴ

ነ ጻነ ትን የ ሚያ ሳ ጡ የ ቅጣት እርከኖች ሰን ጠረዥ

እርከን 1 ከ1 ቀን -20 ቀን የ ግዳታ ስራ ከ1 ብር- 100 ብር

እርከን 2 ከ10 ቀን -3 ወር እስራት ወይም እስከ ብር - 500 ብር

ከ10 ቀን -3 ወር የ ግዳታ ስራ

እርከን 3 ከ2 ወር - 5 ወር ወይም እስከ ብር- 800 ብር

ከ2 ወር-3 ወር የ ግዳታ ስራ

እርከን 4 ከ4 ወር- 7 ወር እስከ ብር 1000

እርከን 5 ከ6 ወር-9 ወር እስከ ብር 1500

እርከን 6 ከ8 ወር-1 አመት እስከ ብር 2000

እርከን 7 ከ1 አመት-1 አመት ከ3 ወር ከዚህ ጀምሮ ሬን ጁን ሇመወሰን ጣሪያ ው ከመነ ሻው

በ25 በመቶ እን ዱያ ዴግ ተዯርጓሌ፡ ፡

እርከን 8 ከ1 አመት ከ2 ወር-1 አመት ከ6 ወር

23
እርከን 9 ከ1 አመት ከ4 ወር -1 አመት ከ8 ወር

እርከን 10 ከ1 አመት ከ6 ወር-1 አመት ከ10 ወር

እርከን 11 ከ1 አመት ከ8 ወር-2 አመት ከ2 ወር

እርከን 12 ከ2 አመት - 2 አመት ከ6 ወር

እርከን 13 ከ2 አመት ከ3 ወር-2 አመት ከ9 ወር ከዚህ ጀምሮ ሬን ጁ በስዴስት ወር ውስጥ እን ዱቆይ

ተዯርጓሌ፡ ፡

እርከን 14 ከ2 አመት ከ6 ወር-3 አመት

እርከን 15 ከ2 አመት ከ9 ወር-3 አመት ከ3 ወር

እርከን 16 ከ3 አመት - 3 አመት ከ7 ወር ከዚህ ጀምሮ ሬን ጁ በ20 በመቶ እያ ዯገ እን ዱሄዴ

ተዯርጓሌ፡

እርከን 17 ከ3 አመት ከ3 ወር-3 አመት ከ11 ወር

እርከን 18 ከ3 አመት ከ7 ወር- 4 አመት ከ4 ወር

እርከን 19 ከ4 አመት- ከ4 ወር ከ10 ወር

እርከን 20 ከ4 አመት ከ5 ወር-5 አመት ከ4 ወር

እርከን 21 ከ5 አመት - 6 አመት

እርከን 22 ከ5 አመት ከ6 ወር-6 አመት ከ7 ወር

እርከን 23 ከ6 አመት- 7 አመት ከ2 ወር

እርከን 24 ከ6 አመት ከ6 ወር- 7 አመት ከ8 ወር

እርከን 25 ከ7 አመት- 8 አመት ከ4 ወር

እርከን 26 ከ7 አመት ከ8 ወር- 9 አመት ከ2 ወር

እርከን 27 ከ8 አመት ከ5 ወር- 10 አመት

እርከን 28 ከ9 አመት - 10 አመት ከ10 ወር

24
እርከን 29 ከ10 አመት- 12 አመት

እርከን 30 ከ11 አመት- 13 አመት ከ2 ወር

እርከን 31 ከ12 አመት- 14 አመት ከ5 ወር

እርከን 32 ከ13 አመት- 15 አመት ከ8 ወር

እርከን 33 ከ14 አመት- 16 አመት ከ10 ወር

እርከን 34 ከ15 አመት - 18 አመት

እርከን 35 ከ16 አመት ከ6 ወር - 19 አመት ከ 6 ወር

እርከን 36 ከ18 አመት - 21 አመት ከ8 ወር

እርከን 37 ከ20 አመት - 25 አመት

እርከን 38 ከእዴሜ ሌክ እስራት- የ ሞት ቅጣት

እርከን 39 የ ሞት ቅጣት

25
 አባሪ ሁሇት

የ ገ ን ዘ ብ መቀጮን የ ሚመሇከት ሰን ጠረዥ

የ መቀጮ እርከን የ ገ ን ዘ ብ መቀጮው ጣሪያ

እርከን 1 እስከ 1000

እርከን 2 እስከ 2000

እርከን 3 እስከ 3000

እርከን 4 እስከ 5000

እርከን 5 እስከ 7000

እርከን 6 እስከ 10000

እርከን 7 እስከ 20000

እርከን 8 እስከ 30000

እርከን 9 እስከ 40000

እርከን 10 እስከ 50000

እርከን 11 እስከ 75000

እርከን 12 እስከ 100000

እርከን 13 እስከ 125000

26
እርከን 14 እስከ 150000

እርከን 15 እስከ 200000

እርከን 16 እስከ 250000

እርከን 17 እስከ 300000

እርከን 18 እስከ 350000

እርከን 19 እስከ 400000

እርከን 20 እስከ 500000

27
 አባሪ ሶ ስት

የ ወን ጀሌ ዯረጃዎች እና መነ ሻ የ ቅጣት እርከን

የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ

ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

በስ ሌጣን አሇአግባብ መገ ሌገ ሌ

407(1)

ዯረጃ 1 ዝቅተኛ ስሌጣን ፣ ዝቅተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ በችግር፣ 7 2

ዯረጃ 2 ዝቅተኛ ስሌጣን ፣ ዝቅተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ ከባዴ አሊ ማ፣ 10 3

ዯረጃ 3 3. ዝቅተኛ ስሌጣን ፣ መካከሇኛ ጥቅም/ጉዲት/ በችግር፣ ወይም 13 4

4. መካከሇኛ ስሌጣን ፣ ዝቅተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ በችግር፣
ዯረጃ 4 1. ዝቅተኛ ስሌጣን ፣ መካከሇኛ ጥቅም/ጉዲት፣ ከባዴ አሊ ማ፣ 16 5
ወይም
2. መካከሇኛ ስሌጣን ፣ ዝቅተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ ከባዴ አሊ ማ፣
ዯረጃ 5 መካከሇኛ ስሌጣን ፣ መካከሇኛ ጥቅም/ጉዲት/በችግር፣ 19 6

ዯረጃ 6 መካከሇኛ ስሌጣን ፣ መካከሇኛ ጥቅም/ጉዲት፣ ከባዴ አሊ ማ፣ 23 6

407(2)

ዯረጃ 1 1. ከፍተኛ ስሌጣን ፣ ዝቅተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ በችግር፣ ወይም 25 7

2. ዝቅተኛ ስሌጣን ፣ ከፍተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ በችግር፣
ዯረጃ 2 1. ከፍተኛ ስሌጣን ፣ ዝቅተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ ከባዴ 26 8
አሊ ማ፣ ወይም
2. ዝቅተኛ ስሌጣን ፣ ከፍተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ ከባዴ አሊ ማ፣

28
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

ዯረጃ 3 1. ከፍተኛ ስሌጣን ፣ መካከሇኛ ጥቅም/ጉዲት፣ በችግር፣ 27 9

2. መካከሇኛ ስሌጣን ፣ ከፍተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ በችግር፣
ዯረጃ 4 1. ከፍተኛ ስሌጣን ፣ መካከሇኛ ጥቅም/ጉዲት፣ ከባዴ አሊ ማ፣ 28 10
2. መካከሇኛ ስሌጣን ፣ ከፍተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ ከባዴ አሊ ማ፣
407(3)

ዯረጃ 1 ከፍተኛ ስሌጣን ፣ ከፍተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ በችግር፣ 29 11

ዯረጃ 2 ከፍተኛ ስሌጣን ፣ ከፍተኛ ጥቅም/ጉዲት፣ ከባዴ አሊ ማ፣ 32 12

የ ስ ርቆት ወን ጀልች

665 ስ ርቆት

ዯረጃ 1 ከብር 100- 1000 2

ዯረጃ 2 ከብር 1000-2000 4

ዯረጃ 3 ከብር2000-4000 6

ዯረጃ 4 ከብር 4000-10000 8

ዯረጃ 5 ከብር 10000-50000 10

ዯረጃ 6 ከብር 50000-100000 12

ዯረጃ 7 ከብር 100000 በሊ ይ 14

669 ከባዴ ስ ርቆት

ዯረጃ 1 እስከ ብር 1000 ሆኖ በ669 የ ተመሇከተው አን ዴ ማክበጃ 7

ተሟሌቶ ሲገ ኝ፣

ዯረጃ 2 1. እስከ ብር 1000 ሆኖ ሁሇት ማክበጃዎች ተሟሌተው 9

ሲገ ኙ፣ ወይም

29
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

2. እስከ ብር 2000 ሆኖ አን ዴ ማክበጃ ተሟሌቶ ሲገ ኝ፣

ዯረጃ 3 1. እስከ 1000 ሆኖ ሶስት ማክበጃዎች ተሟሌተው ሲገ ኙ፣ 11

ወይም

2. እስከ ብር 2000 ሆኖ ሁሇት ማክበጃዎች ተሟሌተው

ሲገ ኙ፣ ወይም

3. እስከ ብር 4000 ሆኖ አን ዴ ማክበጃ ተሟሌቶ ሲገ ኝ፣

ዯረጃ 4 1. እስከ 2000 ሆኖ ሶስቱም ማክበጃዎች ተሟሌተው ሲገ ኙ፣ 13

ወይም

2. እስከ 4000 ሆኖ ሁሇት ማክበጃዎች ተሟሌተው ሲገ ኙ፣

ወይም

3. እስከ 10000 ሆኖ አን ዴ ማክበጃ ተሟሌተው ሲገ ኙ፣

ዯረጃ 5 1. እስከ ብር 4000 ሆኖ ሶስቱም ማክበጃዎች ተሟሌተው 15

ሲገ ኙ፣ ወይም

2. እስከ ብር 10000 ሆኖ ሁሇቱ ማክበጃዎች ተሟሌተው

ሲገ ኙ፣ ወይም

3. እስከ 50000 ሆኖ አን ዴ ማክበጃ ተሟሌቶ ሲገ ኝ፣

ዯረጃ 6 1. እስከ 10000 ሆኖ ሶስቱም ማክበጃዎች ተሟሌተው ሲገ ኙ፣ 18

ወይም

2. እስከ 50000 ሆኖ ሁሇት ማክበጃዎች ተሟሌተው ሲገ ኙ፣

ወይም

3. እስከ 100000 ሆኖ አን ዴ ማክበጃ ተሟሌቶ ሲገ ኝ፣

ዯረጃ 7 1. እስከ 50000 ሆኖ ሶስቱም ማክበጃዎች ተሟሌተው ሲገ ኙ፣ 21

ወይም

2. እስከ 100000 ሆኖ ሁሇት ማክበጃዎች ተሟሌተው ሲገ ኙ፣

ወይም

30
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

3. ከብር 100000 በሊ ይ ሆኖ አን ዴ ማክበጃ ተሟሌቶ

ሲገ ኝ፣

ዯረጃ 8 1. እስከ 100000 ሆኖ ሶስቱም ማክበጃዎች ተሟሌተው 24

ሲገ ኙ፣ ወይም

2. ከ100000 በሊ ይ ሆኖ ሁሇት ማክበጃዎች ተሟሌተው

ሲገ ኙ፣

ዯረጃ 9 ከብር 100000 በሊ ይ ሆኖ ሶስቱም ማክበጃዎች ተሟሌተው 27

ሲገ ኙ፣

የ ማታሇሌ ወን ጀልች

692 አታሊ ይነ ት

ዯረጃ 1 ከብር 100 እስከ ብር 1000 2 1

ዯረጃ 2 ከብር 1000-2000 4 1

ዯረጃ 3 ከብር 2000-4000 6 2

ዯረጃ 4 ከብር 4000-10000 8 3

ዯረጃ 5 ከብር 10000-50000 10 3

ዯረጃ 6 ከብር 50000-100000 12 4

ዯረጃ 7 ከብር 100000 በሊ ይ 14 4

693 የ ሚያ ዝበት ገ ን ዘ ብ ሳ ይኖር ቼክ ማውጣት

693(1)

ዯረጃ 1 ከብር 100 እስከ ብር 1000 2 1

31
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

ዯረጃ 2 ከብር 1000-2000 5 1

ዯረጃ 3 ከብር 2000-4000 8 2

ዯረጃ 4 ከብር 4000-10000 11 3

ዯረጃ 5 ከብር 10000-50000 14 4

ዯረጃ 6 ከብር 50000-100000 18 5

ዯረጃ 7 ከብር 100000 በሊ ይ 22 6

693(2)

ዯረጃ 1 በቸሌተኝነ ት የ ተፈጸመ ማታሇሌ 2 2

የ ውን ብዴና ወን ጀልች

670 ውን ብዴና

ዯረጃ 1 ጉዲት የ ሚያ ዯርሱ መሳ ሪያ ዎችን ሳ ይዝ፣ የ ገ ጠመውን ተቃውሞ 7

ሇማስወገ ዴ ከባዴ ዛ ቻ እና የ ማን ገ ሊ ታት ተግባር ወይም የ ሀይሌ
ተግባር የ ፈጸመ እን ዯሆነ እና በወን ጀለ የ ተገ ኘው የ ገ ን ዘ ብ
ጥቅም እስከ ብር 2000 የ ሆነ እን ዯሆነ ፣

ዯረጃ 2 1. ጉዲት የ ሚያ ዯርሱ መሳ ሪያ ዎችን በመያ ዝ የ ገ ጠመውን ተቃውሞ 9

ሇማስወገ ዴ ከባዴ ዛ ቻ እና የ ማን ገ ሊ ታት ተግባር ወይም
የ ሀይሌ ተግባር የ ፈጸመ እን ዯሆነ ወይም
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 2000-10000 የ ሆነ እን ዯሆነ
ዯረጃ 3 1. የ ጦር መሳ ሪያ በመያ ዝ የ ገ ጠመውን ተቃውሞ ሇማስወገ ዴ 11
ከባዴ ዛ ቻ እና የ ማን ገ ሊ ታት ተግባር ወይም የ ሀይሌ ተግባር
የ ፈጸመ እን ዯሆነ ፣ ወይም
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 10000-30000 ከሆነ ወይም
3. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ

32
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

ከብር 2000-10000 ከሆነ ፣

ዯረጃ 4 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ 13
ከብር 30000-100000 ከሆነ ወይም
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 10000-30000 ከሆነ ወይም
3. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 2000-10000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 5 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ 15
ከብር 100000-300000 ከሆነ ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 30000-100000 ከሆነ ወይም፣
3. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 10000-30000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 6 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተፈጸመው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ ከብር 18
300000-1000000 ከሆነ ወይም
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 100000-300000 ከሆነ ወይም
3. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 30000-100000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 7 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ 21
ከብር 1 ሚሉዮን በሊ ይ ከሆነ ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 300 ሺህ እስከ 1 ሚሉዮን ብር ከሆነ ወይም፣
3. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 100000-300000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 8 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ 24
ከብር 1 ሚሉዮን በሊ ይ ከሆነ ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 300000-1000000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 9 ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን ከብር 27
1000000 በሊ ይ ከሆነ ፣
671(1) ከባዴ ውን ብዴና

33
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

ዯረጃ 1 ጉዲት የ ሚያ ዯርሱ መሳ ሪያ ዎችን ሳ ይዝ፣ ወን ጀለ በቡዴን የ ተፈጸመ 21

እን ዯሆነ ና የ ገ ንዘብ መጠኑ እስከ ብር 2000 የ ሚዯርስ
እን ዯሆነ ፣

ዯረጃ 2 1. ጉዲት የ ሚያ ዯርሱ መሳ ሪያ ዎችን በመያ ዝ እገ ሌሀሇሁ ብል 22

ያ ስፈራራ፣ ሇዚህም የ አካሌ ጉዲት ያ ዯረሰ እን ዯሆነ ና
የ ገ ን ዘ ቡ መጠን እስከ ብር 2000 የ ሚዯርስ እን ዯሆነ
ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 2000-10000 የ ሚዯርስ እን ዯሆነ ፣
ዯረጃ 3 1. የ ጦር መሳ ሪያ ይዞ ያ ስፈራራ ሇዚህም እገ ሌሀሇሁ ብል 23
ያ ስፈራራ ወይም የ አካሌ ጉዲት ያ ዯረሰ እን ዯሆነ ና
የ ገ ን ዘ ብ መጠኑም እስከ ብር 2000 የ ሆነ እን ዯሆነ
ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 10000-30000 ከሆነ ወይም፣
3. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 2000-10000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 4 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ 24
ከብር 30000-100000 ከሆነ ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 10000-30000 ከሆነ ወይም፣
3. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 2000-10000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 5 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ 25
ከብር 100000-300000 ከሆነ ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 30000-100000 ከሆነ ወይም፣
3. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 10000-30000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 6 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ 26
ከብር 300000-1000000 ከሆነ ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 100000-300000 ከሆነ ወይም፣

34
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

3. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ

ከብር 30000-100000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 7 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ 27
ከብር 1000000 በሊ ይ ከሆነ ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን
ከብር 300000-1000000 ከሆነ ወይም፣
3. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 100000-300000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 8 1. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን 29
ከብር 100000 በሊ ይ ከሆነ ወይም፣
2. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ብ መጠኑ
ከብር 300000-1000000 ከሆነ ፣
ዯረጃ 9 ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ የ ገ ን ዘ ቡ መጠን ከብር 31
1000000 በሊ ይ ከሆነ ፣
671(2)

ዯረጃ 1 ወን ጀሌ ሇመፈፀ ም ከተዯራጀ ቡዴን ጋር በመሆን ወይም የ ጦር 38

መሣሪያ ወይም ላሊ አዯገ ኛ መሣሪያ በመያ ዝ የ ሕዝብ ፀ ጥታን
አዯጋ ሊ ይ የ ሚጥሌ ወይም የ ተሇየ ጨካኝነ ትን የ ሚያ ሳ ይ ዘ ዳን
የ ተጠቀመ ወይም የ ተፈፀ መው ተግባር ዘ ሊ ቂ የ አካሌ ጉዲትን ወይም
ሞትን ያ ስከተሇ እን ዯሆነ ፣

ዯረጃ 2 በጦር መሣሪያ አማካይነ ት በሌማዯኛነ ት በቡዴን በሚፈፀ ም 39

ውን ብዴና የ ተሇየ ጨካኝነ ትን የ ሚያ ሳ ይ ዘ ዳ በመጠቀም የ ተፈፀ መው
ተግባር ሞትን ያ ስከተሇ እን ዯሆነ ፣

በሰው አካሌ ወይም ጤን ነ ት ሊ ይ ጉዲት ማዴረስ

555 ታስ ቦ የ ሚፈጸም ከባዴ የ አካሌ ጉዲት

35
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

ዯረጃ 1 ሉዴን የ ሚችሌ የ አካሌ ጉዲት ያ ዯረሰ፣ 7

ዯረጃ 2 1. አን ደን አካሌ ያ ጎ ዯሇ ወይም 10

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 3 1. አስፈሊ ጊ ብሌቱን ያ ጎ ዯሇ፣ በሽታ እን ዱይዘ ው ያ ዯረገ 13

ወይም

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 4 1. መሌኩን ያ በሊ ሸ ከሆነ ወይም 16

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 5 1. በሰውነ ቱ ወይም በአእምሮው ሇዘ ወትር ጠን ቅ ያ ተረፈ 19

(ሰርቶ መብሊ ት እን ዲይችሌ ያ ዯረገ ው) ወይም

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 4 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 6 1. የ ተጎ ጂውን ህይወት የ ሚያ ሰጋ ከሆነ ወይም 23

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 5 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 7 ዴርጊቱ በዯረጃ 6 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት 27

ከሆነ ፣

5579 በቁጥር 557 ያ ሇው ማቅሇያ ተሟሌቶ በሚገ ኝበት ጊዜ ሇ555 የ ቅጣት እርከኖች በሚከተሇው መሌኩ ይሆና ሌ፡ ፡

555

9
በ557 ያ ለት ማቅሇያ ዎች ባለ ጊዜ ቅጣቱ እን ዯሚቀሌ ያ ስቀምጣሌ፡ ፡ ሲቀሌም ቅጣቱ ከሁሇት አመት ያ ሌበሇጠ እን ዱሁም ከብር
4000 ያ ሌበሇጠ መቀጫ እን ዯሚሆን ያ ስቀምጣሌ፡ ፡ ስሇሆነ ም በዚህ ዴን ጋጌ ስር የ ተቀመጡት የ ቅጣት ዯረጃዎች ታሳ ቢ ባዯረገ
መሌኩ የ ቅጣት መነ ሻቸው እን ዱስተካከሌ ተዯርጓ ሌ፡ ፡

36
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

ዯረጃ 1 ሉዴን የ ሚችሌ የ አካሌ ጉዲት ያ ዯረሰ፣ 5 1

ዯረጃ 2 1. አን ደን አካሌ ያ ጎ ዯሇ ወይም 6 2

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 3 1. አስፈሊ ጊ ብሌቱን ያ ጎ ዯሇ፣ በሽታ እን ዱይዘ ው ያ ዯረገ 7 2

ወይም

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 4 1. መሌኩን ያ በሊ ሸ ከሆነ ወይም 8 3

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 5 1. በሰውነ ቱ ወይም በአእምሮው ሇዘ ወትር ጠን ቅ ያ ተረፈ 9 3

(ሰርቶ መብሊ ት እን ዲይችሌ ያ ዯረገ ው) ወይም

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 4 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 6 1. የ ተጎ ጂውን ህይወት የ ሚያ ሰጋ ከሆነ ወይም 10 4

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 5 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 7 ዴርጊቱ በዯረጃ 6 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት 11 4

ከሆነ ፣

556 ታስ ቦ የ ሚፈጸም ቀሊ ሌ የ አካሌ ጉዲት

ዯረጃ 1 የ ዯረሰው ጉዲት በ555 ውስጥ የ ማይወዴቅ ቀሊ ሌ ጉዲት ከሆነ ፣ 2 3

ዯረጃ 2 ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ በዴን ጋጌው ከተቀመጡት 5 4

ማክበጃዎች አን ደ ተሟሌቶ ከተገ ኘ፣

37
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

ዯረጃ 3 ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ በዴን ጋጌው ከተቀመጡት 7 5

ማክበጃዎች ሁሇቱ ተሟሌቶ ከተገ ኘ፣

ዯረጃ 4 ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ በዴን ጋጌው ከተቀመጡት 9 6

ማክበጃዎች ሶስቱም ተሟሌቶ ከተገ ኘ፣

557

በ557 ያ ሇው ማቅሇያ ተሟሌቶ በተገ ኘ ጊዜ በ556 የ ሚያ ስቀጣው ቅጣት እርከን ከዚህ በታች በቀረበው መሰረት
ይሆና ሌ፡ ፡

556

ዯረጃ 1 የ ዯረሰው ጉዲት በ555 ውስጥ የ ማይወዴቅ ቀሊ ሌ ጉዲት ከሆነ ፣ 2

ዯረጃ 2 ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ በዴን ጋጌው ከተቀመጡት 3

ማክበጃዎች አን ደ ተሟሌቶ ከተገ ኘ፣

ዯረጃ 3 ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ በዴን ጋጌው ከተቀመጡት 4

ማክበጃዎች ሁሇቱ ተሟሌቶ ከተገ ኘ፣

ዯረጃ 4 ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ በዴን ጋጌው ከተቀመጡት 5

ማክበጃዎች ሶስቱም ተሟሌቶ ከተገ ኘ፣

558 ከጥፋተኛው ሀሳ ብ በሊ ይ የ ዯረሰ ጉዲት

ዯረጃ 1 ሉዴን የ ሚችሌ የ አካሌ ጉዲት ያ ዯረሰ፣ 5

ዯረጃ 2 1. አን ደን አካሌ ያ ጎ ዯሇ ወይም 6

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 3 1. አስፈሊ ጊ ብሌቱን ያ ጎ ዯሇ፣ በሽታ እን ዱይዘ ው ያ ዯረገ 6

ወይም

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

38
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

ዯረጃ 4 1. መሌኩን ያ በሊ ሸ ከሆነ ወይም 7

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ

ዯረጃ 5 1. በሰውነ ቱ ወይም በአእምሮው ሇዘ ወትር ጠን ቅ ያ ተረፈ 7

(ሰርቶ መብሊ ት እን ዲይችሌ ያ ዯረገ ው) ወይም

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 4 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 6 1. የ ተጎ ጂውን ህይወት የ ሚያ ሰጋ ከሆነ ወይም 8

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 5 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 7 ዴርጊቱ በዯረጃ 6 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት 9

ከሆነ ፣

559 በቸሌተኝነ ት የ ሚፈጸሙ የ አካሌ ጉዲቶች

559
(1)

ዯረጃ 1 ቀሊ ሌ የ አካሌ ጉዲት 2 1

559(2)

ዯረጃ1 ሉዴን የ ሚችሌ የ አካሌ ጉዲት ያ ዯረሰ፣ 5 2

ዯረጃ 2 1. አን ደን አካሌ ያ ጎ ዯሇ ወይም 6 3

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 1 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 3 1. አስፈሊ ጊ ብሌቱን ያ ጎ ዯሇ፣ በሽታ እን ዱይዘ ው ያ ዯረገ 6 3

ወይም

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 2 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

39
የ ወን ጀሌ የ ወን ጀለ የ እስራት ቅጣት የ ገ ንዘብ
ህጉ ዯረጃ መነ ሻ እርከን መቀጮ መነ ሻ
ዴን ጋጌ የ ወን ጀለ ዯረጃ መግሇጫ እርከን

ከሆነ ፣

ዯረጃ 4 1. መሌኩን ያ በሊ ሸ ከሆነ ወይም 7 4

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 3 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ

ዯረጃ 5 1. በሰውነ ቱ ወይም በአእምሮው ሇዘ ወትር ጠን ቅ ያ ተረፈ 7 4

(ሰርቶ መብሊ ት እን ዲይችሌ ያ ዯረገ ው) ወይም

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 4 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 6 1. የ ተጎ ጂውን ህይወት የ ሚያ ሰጋ ከሆነ ወይም 8 5

2. ዴርጊቱ በዯረጃ 5 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት

ከሆነ ፣

ዯረጃ 7 ዴርጊቱ በዯረጃ 6 የ ተመሇከተው ሆኖ ሙያ ዊ ግዳታ ያ ሇበት 9 6

ከሆነ ፣

560 የ እጅ እሌፊት

ዯረጃ 1 እጅ እሌፊት 2 1

40