See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/355980762

The Effect of Acceptance and Commitment (ACT) Therapy on the Quality of

Life of Mothers with a Child Cancer

Article · November 2021

CITATIONS READS

0 29

1 author:

Mojtaba Haghani Zemaydani

Allameh Tabataba'i University
5 PUBLICATIONS   0 CITATIONS   

SEE PROFILE

All content following this page was uploaded by Mojtaba Haghani Zemaydani on 07 November 2021.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 ‫ارمغان دانش‪ ،‬مجله علمي پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي ياسوج‬ ‫مقاله پژوهشي‬
‫دوره ‪ ،22‬شماره‪ ،5‬آذر و دی ‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬

‫تأثير درمان مبتني بر پذيرش و تعهد )‪ (ACT‬بر‬

‫کيفيت زندگي مادران دارای کودک مبتال به سرطان‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫‪*5‬‬
‫امين براتيان‪ ،1‬آمنه سادات کاظمي‪ ،2‬نازنين خواجه‪ ،3‬مجتبي حقاني زميداني‪ ،4‬رضا داورنيا‬
‫‪1‬گروه مشاوره‪ ،‬دانشگاه تهران‪ ،‬تهران‪ ،‬ايران‪2 ،‬گروه روان شناسي‪ ،‬دانشگاه آزاد اسالمي‪ ،‬واحد علوم پزشکي تهران‪ ،‬تهران‪ ،‬ايران‪3 ،‬گروه روان‬
‫شناسي تربيتي‪ ،‬پژوهشگاه رشد معارف‪ ،‬آکادميتحصيالت تاجيکستان‪ ،‬دوشنبه‪ ،‬تاجيکستان‪4 ،‬گروه مشاوره‪ ،‬دانشگاه عالمه طباطبايي‪ ،‬تهران‪،‬‬
‫ايران‪5 ،‬گروه مشاوره‪ ،‬دانشگاه خوارزمي‪ ،‬تهران‪ ،‬ايران‬
‫تاريخ پذيرش‪1396/6/9 :‬‬ ‫تاريخ وصول ‪1396/2/10 :‬‬

‫چکيده‬
‫زمينه و هدف‪ :‬سرطان يکي از بيماریهای مزمن است‪ .‬عليرغم پيشرفتهای پزشکي‪ ،‬درمان سرطان و افزايش تعداد بهبود يافتگان‬
‫از سرطان‪ ،‬همچنان از لحاظ احساس درماندگي و ترس عميقي که در فرد ايجاد ميکند‪ ،‬بيمانند است‪ .‬والدين کودکان مبتال به‬
‫سرطان بيشتر از والدين کودکان سالم در معرض مشکالت روان شناختي از قبيل اضطراب‪ ،‬افسردگي‪ ،‬استرس و به طور کلي تهديد‬
‫سالمت روان ميباشند‪ .‬مطالعه حاضر با هدف بررسي تأثير درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر کيفيت زندگي مادران دارای کودک‬
‫مبتال به سرطان انجام شد‪.‬‬

‫روش بررسي‪ :‬در اين مطالعه نيمه تجربي که به شيوه پيشآزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل انجام شد‪ ،‬از ميان مادران کودکان‬
‫مبتال به سرطان مراجعه کننده به موسسه حمايت از کودکان سرطاني (محک) شهر تهران در سال ‪ 30 ،1395‬نفر از مادران به شيوه‬
‫نمونهگيری در دسترس و بر اساس مالکهای ورود و خروج به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفي در گروههای آزمايش و کنترل‬
‫(هر زير گروه ‪ 15‬نفر) قرار گرفتند‪ .‬ارزيابي کيفيت زندگي آزمودنيها با بهرهگيری از پرسشنامه کيفيت زندگي سازمان بهداشت‬
‫جهاني انجام گرفت‪ .‬شرکت کنندگان گروه آزمايش به مدت ‪ 8‬جلسه و به شيوه گروهي در معرض درمان مبتني بر پذيرش و تعهد‬
‫قرار گرفتند‪ ،‬در حالي که آزمودنيهای گروه کنترل درماني دريافت ننمودند‪ .‬دادههها با استفاده از آزمون آماری کوواريانس تک‬
‫متغيری(آنکوا) تجزيه و تحليل شدند‪.‬‬

‫يافتهها‪ :‬ميانگين و انحراف معيار نمرات کيفيت زندگي آزمودنيهای گروه آزمايش در مرحله پيش آزمون‪ 70/40± 6/40‬و در مرحله‬
‫پسآزمون ‪ 92/87± 13/35‬بود‪ .‬در گروه کنترل نيز ميانگين و انحراف معيار نمرات کيفيت زندگي قبل از مداخله ‪ 69/07± 5/73‬و بعد‬
‫از مداخله ‪ 68± 7/58‬بود‪ .‬نتايج تحليل کوواريانس تک متغيری نشان داد که درمان مبتني بر پذيرش و تعهد به طور معنيداری باعث‬
‫بهبود کيفيت زندگي آزمودنيهای گروه مداخله در مرحله پسآزمون شده بود) ‪ F= 45/35‬و ‪.( p< 0/01‬‬

‫نتيجه گيری‪ :‬مداخله مبتني بر پذيرش و تعهد بر بهبود کيفيت زندگي مادران کودکان سرطاني مؤثر بود‪ .‬اين روش درماني به عنوان‬
‫گزينه درماني مؤثر و مناسب جهت کاهش مشکالت روان شناختي والدين کودکان مبتال به بيماریهای مزمن توصيه ميگردد‪.‬‬

‫واژه های کليدی‪ :‬درمان مبتني بر پذيرش و تعهد‪ ،‬سرطان‪ ،‬کيفيت زندگي‬

‫*نويسنده مسئول‪ :‬رضا داورنيا‪ ،‬تهران‪ ،‬دانشگاه خوارزمي‪ ،‬گروه مشاوره‬

‫‪Email: rezadavarniya@yahoo.com‬‬

‫‪637‬‬
 ‫امين براتيان و همکاران‬

‫عدم اطمينان و تنش در ميان اعضای خانواده به ويـژه‬ ‫مقدمه‬

‫والدين منجـر شـود(‪ 6‬و‪ .)5‬ايـن بيمـاری بـا توجـه بـه‬ ‫سرطان به عنوان مشـکل عمـده سـالمت قـرن‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫طوالني مدت بودن درمان‪ ،‬خانواده هـا را دچـار تـنش‬ ‫تلقي ميشود و رشد روز افزون آن در دو دهه گذشته‬

‫مستمر ميکند و سالمت روان کـل خـانواده بـه ويـژه‬ ‫و اثرات مضر آن بر جنبههای بدني‪ ،‬رواني‪ ،‬اجتماعي و‬

‫والدين را بـه خطـر مـيانـدازد‪ .‬والـدين بـه خصـوص‬ ‫اقتصادی زندگي انساني بيش از هميشه باعـث نگرانـي‬

‫مادران اين کودکـان بيشـتر از والـدين کودکـان سـالم‬ ‫کارشناسـان اسـت‪ .‬ســرطان يـک بيمـاری تهديدکننــده‬

‫دچار مشکالت رواني هستند(‪ .)7‬هوکســتراـ ويبـرز و‬ ‫زندگي است که ساالنه بيش از ‪ 7/6‬ميليـون نفـر را بـه‬

‫همکاران دريافتند که مادران کودکان مبتال به سـرطان‬ ‫کام مـر مـيبـرد(‪ .)1‬سـرطان در دوران کـودکي بـا‬

‫با الگوی واکنشي منفعالنه در معرض خطر فشـارهای‬ ‫سرطان در دوران بزرگسالي متفاوت اسـت‪ .‬در حالـت‬

‫رواني قرار ميگيرند(‪ .)8‬مادراني كـه كـودك مبـتال بـه‬ ‫اول سرطان بيشتر از بافتهای جنيني ريشه مـيگيـرد‬

‫سـرطان دارنــد‪ ،‬بـا يـ تجربــه بـه ســتوه آورنــده در‬ ‫در حالي که در بزرگسالي سرطان اغلب به دليل درگير‬

‫خانواده خود روبرو ميشوند‪ ،‬هنگام تشـخيص دچـار‬ ‫شدن بافت اپـيتليـال ايجـاد مـيشـود‪ .‬در مقايسـه بـا‬

‫شوك و ناباوری ميگردند‪ ،‬مجبور به زندگي كردن بـا‬ ‫سرطانهای دوران بزرگسالي‪ ،‬سرطان دوران کـودکي‬

‫ي بار مضاعف هستند‪ ،‬بيماری فرزند‪ ،‬خـانواده آنهـا‬ ‫زمان نهفتگي نسبتاً کوتاهي دارد‪ ،‬احتمال پيشـگيری از‬

‫را تحت تأثير قرار ميدهد و در مجموع كيفيت زنـدگي‬ ‫آن بسيار کم است و ممکن است‪ ،‬تغييرات ژنتيکي نقش‬

‫آنها كاهش مييابد(‪10‬و ‪ .)9‬پانگانيبانـ کرالس و مـدينا‬ ‫مهميدر آسيبشناسي آن بازی کند‪ .‬تشخيص سرطان‬

‫در مطالعــه خــود بــر روی ‪ 90‬خــانواده دارای کــودک‬ ‫در مراحل اوليه دشوار است‪ .‬به اين دليل کـه عاليـم و‬

‫مبــتال بــه ســرطان‪ ،‬نشــان دادنــد کــه بـيش از نيمــياز‬ ‫نشانههای آن اختصاصي نيست و شـباهت زيـادی بـا‬

‫خـــانوادههـــا دارای عملکـــرد نامناســـب بـــوده و‬ ‫ساير اختالالت دوران کودکي دارد(‪ .)2‬اين بيمـاری در‬

‫کشمکشهای شديدی را در مراقبـت از کـودک آنهـا را‬ ‫ايران‪ ،‬دومين علت مر و مير در کودکان کمتـر از ‪14‬‬

‫تجربه کردند(‪ .)11‬مراقبين بيماران مبـتال بـه سـرطان‪،‬‬ ‫و مير کودکـان کمتـر‬ ‫سال ميباشد و حدود ‪ 0/4‬مر‬

‫ممكــن اســت در رونــد مراقبــت بــا مشــكالت فيزيكــي‪،‬‬ ‫از ‪ 5‬سال و ‪ 0/13‬از کودکان ‪ 5‬تا‪10‬سـاله را بـه خـود‬

‫اجتماعي و اقتصادی متعددی مواجـه شـوند و زنـدگي‬ ‫اختصاص ميدهد(‪ .)3‬در اياالت متحده آمريکا‪ ،‬سـاالنه‬

‫خـــانوادگي‪ ،‬زناشـــويي‪ ،‬شـــغلي‪ ،‬ســـالمت و زنـــدگي‬ ‫بيش از ‪ 8500‬مورد جديد سرطان در کودکان کمتر از‬

‫اجتماعي آنها تحت تأثير منفي بـار ناشـي از مراقبـت‬ ‫‪15‬سال تشخيص داده ميشود(‪.)4‬‬

‫در مراقبان خانوادگي بيماران مبتال بـه سـرطان قـرار‬ ‫تحقي ـ هــا نشــان داده اســت كــه داشــتن ي ـ‬

‫گيرد(‪ )12‬كه منجر به كاهش كيفيـت زنـدگي مراقـب و‬ ‫كودك مبتال به سرطان ميتواند به بـي ثبـاتي عـاطفي‪،‬‬

‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬ ‫‪638‬‬
 ‫تأثير درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر کيفيت زندگي مادران‬

‫و تعهد‪ ،‬هدف اصلي ايجاد انعطاف پذيری رواني است‪،‬‬ ‫كيفيت مراقبت شده و در نتيجـه كيفيـت زنـدگي بيمـار‬

‫يعني ايجاد توانايي انتخـاب عملـي در بـين گزينـههـای‬ ‫تحت تأثير قرار ميگيرد(‪.)13‬‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫مختلف كه متناسب تر باشد‪ ،‬نه ايـن كـه عملـي صـرفاً‬ ‫كيفيـــت زنـــدگي طبـــ تعريـــف ســـازمان‬

‫جهت اجتناب از افكار‪ ،‬احساسات‪ ،‬خاطرهها يا تمـايالت‬ ‫بهداشـــت جهـــاني عبـــارت اســـت از ادراك افـــراد از‬

‫آشــفته ســاز انجــام يــا در حقيقــت بــه فــرد تحميــل‬ ‫وضعيت زندگي در عرصه فرهنگ و سيستم ارزشــي‬

‫شود(‪ .)20‬درمان مبتني بر پذيرش و تعهد شش فرآيند‬ ‫كـه در آن زنـدگي ميكننـد كـه بـا اهـداف‪ ،‬انتظارهــا‪،‬‬

‫مرکزی دارد که به انعطافپذيری روانشـناختي منجـر‬ ‫معيارها و امور مهم مـرتبط اسـت(‪ .)14‬کيفيت زنـدگي‬

‫ميشوند و عبارتند از؛ گسلش‪ ،‬پذيرش ‪ ،‬تماس با لحظه‬ ‫ارتباط مستقيميبا احساس خوب بودن در زندگي فـرد‬

‫حاضر‪ ،‬مشاهده خود‪ ،‬ارزشها و عمـل متعهدانـه(‪.)21‬‬ ‫دارد(‪ .)15‬يک تواف کلي در بين پژوهشگران مبني بـر‬

‫اين درمـان شـش اصـل اساسـي دارد؛ گسـلش بـرای‬ ‫اين که سازه کيفيـت زنـدگي متشـکل از عوامـل عينـي‬

‫جلوگيری از درآميختگي شـناختي اسـت‪ .‬درآميختگـي‬ ‫(کارکردهای جسـماني‪ ،‬روانـي و اجتمـاعي) و عوامـل‬

‫شناختي بدين معنا مي باشد که فرد‪ ،‬خود و افکارش را‬ ‫ذهني(بهزيســتي درون ـي) اســت‪ ،‬وجــود دارد‪ .‬عوامــل‬

‫درآميخته يکي ميدانـد‪ .‬گسـلش شـناختي بـدين معنـي‬ ‫ذهني بيشتر بر رضايت از زندگي تأکيد دارد‪ ،‬در حالي‬

‫ميباشد که بپذيريم افکار ما از ما جدا هستند و چيزی‬ ‫که عوامل عيني بيشتر بر نيازهـای مـادی و مشـارکت‬

‫بيش از وقايع خصوصـي موقـت نيسـتند‪ .‬پـذيرش بـه‬ ‫در فعاليتها وروابط بين فـردی متمرکـز هسـتند(‪.)16‬‬

‫معنای ايجاد فضايي برای احساسها‪ ،‬حواس‪ ،‬اميـال و‬ ‫عوامل متعددی مانند؛ سن‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬جـنس‪ ،‬تحصـيالت‪،‬‬

‫ديگر تجربههای خصوصي ناخوشـايند‪ ،‬بـدون تـالش‬ ‫وضعيت طبقاتي‪ ،‬بيماری و محيط اجتماعي و بـه طـور‬

‫برای تغيير آنها‪ ،‬فرار از آنها يـا توجـه مجـدد بـه آنهـا‬ ‫کلي عوامل رفتاری‪ ،‬شغلي و منابع سازگاری بر کيفيت‬

‫است‪ .‬تماس با لحظـه حاضـر عبـارت اسـت از آوردن‬ ‫زندگي فرد تأثير ميگذارند(‪.)17‬‬

‫کامل آگاهي بـه تجربـه اينجـا و اکنـون بـا گشـودگي‪،‬‬ ‫يکي از مداخالت درمـاني جهـت بهبـود کيفيـت‬

‫عالقه‪ ،‬پـذيرش‪ ،‬تمرکـز روی آن و درگيـری کامـل بـا‬ ‫زندگي مـادران کودکـان سـرطاني‪ ،‬درمـان مبتنـي بـر‬

‫آنچه که در حال انجـام اسـت‪ .‬مشـاهده خـود عبـارت‬ ‫پذيرش و تعهد است‪ .‬درمان مبتني بر پـذيرش و تعهـد‬

‫است از آگاهي مـداوم از خـود‪ ،‬کـه تغييـر نمـيکنـد و‬ ‫رويکــردی فرآينــد مــدار اســت کــه بــه عنــوان يکـي از‬

‫هميشه حاضر و در مقابل صدمه مقاوم اسـت‪ .‬از ايـن‬ ‫رواندرمانيهـای مـوج سـوم شـناخته مـيشـود(‪.)18‬‬

‫ديدگاه‪ ،‬تجربه افکـار‪ ،‬احسـاسهـا‪ ،‬خـاطرههـا‪ ،‬اميـال‪،‬‬ ‫درمان مبتنـي بـر پـذيرش و تعهـد شـکلي از تجزيـه و‬

‫حواس‪ ،‬تصويرها‪ ،‬نقشها يا حتي بدن فيزيکـي چيـزی‬ ‫تحليل رفتار باليني اسـت کـه در روان درمـاني مـورد‬

‫متفاوت از خود فرد است‪ .‬اين پديدهها تغيير مـيکننـد‪،‬‬ ‫استفاده قرار ميگيرد (‪ .)19‬در درمان مبتني بر پذيرش‬

‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬

‫‪639‬‬

‫مبتال به سکته مغزی بررسي نمودنـد‪ .‬نتـايج حـاکي از‬
‫مؤثر بودن اين روش درمـاني بـود(‪ .)33‬نيـک نـژادی‪،‬‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬
‫خزری مقدم و عابدی در مطالعه خود گزارش کردنـد‬
‫که درمان مبتني بر پذيرش و تعهد باعث بهبود کيفيـت‬
‫زندگي والدين کودکان مبتال به اختالل نقص توجـه بـر‬
‫بيش فعالي شـده بـود(‪ .)34‬بـروان و همکـاران نشـان‬
‫دادند که درمان گروهـي پـذيرش و تعهـد بـر اسـترس‬
‫روان شناختي والدين‪ ،‬انعطـاف پـذيری روان شـناختي‬
‫والــدين‪ ،‬اعتمــاد بــه نفــس پــدر و مــادر در رفتارهــای‬
‫مديريتي‪ ،‬انطباق خانوادگي و کاهش اختالالت والـديني‬
‫در والدين کودکان مبتال به مشکالت اسـتخواني مـؤثر‬
‫اســت(‪ .)35‬بــا توجــه بــه اي ـن کــه مراقبــت از کــودک‬
‫سـرطاني‪ ،‬مشـکالت روان شـناختي بسـياری را بــرای‬
‫والدين آنها و به خصوص مادران اين فرزنـدان ايجـاد‬
‫ميکند‪ ،‬لذا طراحي مداخالت روانشناختي جهت کـاهش‬
‫مشکالت روانشناختي مادران ايـن کودکـان و افـزايش‬
‫سالمت روان آنها ضروری به نظر ميرسد‪ .‬از اين رو‬
‫پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير درمان مبتني بر‬
‫پذيرش و تعهد بر کيفيت زندگي مـادران دارای کـودک‬
‫مبتال به سرطان طراحي و انجام شد‪.‬‬
‫زنان مبتال به چاقي(‪ ،)29‬بهبود عاليـم روان شـناختي‪،‬‬
‫روش بررسي‬
‫پژوهش حاضر يک مداخله نيمه تجربـي اسـت‬
‫که به شيوه پيشآزمون ـ پسآزمون بـا گـروه کنتـرل‬
‫انجام گرفت‪ .‬جامعه اين پژوهش را کليه مـادران دارای‬
‫کودک مبتال بـه سـرطان مراجعـه کننـده بـه مؤسسـه‬
‫حمايت از کودکان سرطاني(محک) شهر تهران در سال‬
‫‪ 1395‬تشکيل ميدادند‪ .‬پس از هماهنگي بـا مـديريت و‬
‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬
‫امين براتيان و همکاران‬
‫اما خـود فـرد پيوسـته ثابـت اسـت‪ .‬ارزشهـا و عمـل‬
‫متعهدانه بدين معنا هستند که فرد آنچه را که بـرای او‬
‫مهمترين و عمي ترين است‪ ،‬تشخيص دهد‪ ،‬بـر مبنـای‬
‫آن هدفهايي را تنظيم کنـد و بـرای رسـيدن بـه آنهـا‬
‫متعهدانــه و مــؤثر عمــل کنــد(‪ .)22‬بــه طــور كلــي‬
‫درمانگران در درمان مبتني بر پذيرش و تعهد مراجعه‬
‫کنندگان را تشوي ميكنند تا ضـمن شـناخت‪ ،‬مبـارزه‬
‫سودمند با محتوای رواني را كاهش دهنـد و موضـعي‬
‫با پذيرش بيشتر را ايجاد كنند تا بتوانند در يـ جهـت‬
‫ارزشمند حركت كنند(‪ .)23‬نتـايج پـژوهش در بررسـي‬
‫كاربردهای درمان مبتني بر پذيرش و تعهد نشان داده‬
‫است‪ ،‬مداخالتي كه اجتناب تجربهای را كاهش ميدهند‬
‫و به افراد بـرای شـناخت و تعهـد نسـبت بـه پيگيـری‬
‫مـيكننـد‪ ،‬در بهبـود مشـكالت‬ ‫اهداف ارزشـمند كمـ‬
‫گوناگون در زندگي سودمند هستند(‪.)24‬‬
‫در برخي پژوهشها‪ ،‬کارآيي درمان مبتنـي بـر‬
‫پـــذيرش و تعهـــد در بهبـــود عاليـــم روان پريشـــي‬
‫بيماران(‪ ،)25‬بهبود دردهای مزمن کودکان(‪ ،)26‬کاهش‬
‫استرس و افـزايش بهزيسـتي مبـتال بـه سـرطان(‪،)27‬‬
‫کاهش اضـطراب سـالمتي(‪ ،)28‬بهبـود کيفيـت زنـدگي‬
‫سبکهای مقابلهای و کيفيت زندگي بيمـاران مبـتال بـه‬
‫ديابت نوع دو(‪ ،)30‬بهبـود افسـردگي جانبـازان(‪ )31‬و‬
‫بهبــود اضــطراب و وســواس(‪ )32‬بررســي و نتــايج‬
‫سودمندی حاصل شده اسـت‪ .‬گراهـام و همکـاران در‬
‫مطالعه خود تأثير درمان مبتني بر پـذيرش و تعهـد را‬
‫در درمان افسردگي اساسي‪ ،‬اضطراب و استرس افراد‬
‫‪640‬‬
 ‫تأثير درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر کيفيت زندگي مادران‬

‫حالي که گروه کنترل مداخلهای دريافت ننمودند‪ .‬پکـيج‬ ‫مسئولين موسسه محـک و اعـالم فراخـوان برگـزاری‬

‫جلسه های درماني در اين مطالعه بـر اسـاس پـژوهش‬ ‫جلسههای درماني برای مادران‪ ،‬از ميان مادران واجـد‬

‫اسماعيلي و همکاران(‪ )38‬تنظيم گرديـد‪ .‬پـس از اتمـام‬ ‫شرايط شرکت در مطالعه(‪ 52‬نفر) بر اساس مالکهای‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫جلســات درمــاني‪ ،‬دو گــروه بــه وســيله پرسشــنامه‬ ‫ورود و خروج به پژوهش‪ 30،‬نفر از مادراني که دارای‬

‫پژوهش مجـدداً مـورد ارزيـابي قـرار گرفتنـد‪ .‬پـس از‬ ‫نمرات کمتری در پرسشـنامه کيفيـت زنـدگي بودنـد و‬

‫پايان مرحله پسآزمون‪ ،‬پژوهشگر جهت رعايت اصول‬ ‫کيفيت زندگي پايين تری نسبت به سايرين داشتند‪ ،‬بـه‬

‫اخالقـي و حرفــهای در پــژوهش و هــمچنـين تشــکر و‬ ‫شيوه در دسترس انتخاب و با جايگزيني تصـادفي در‬

‫قدرداني از همکاری گروه کنترل‪ ،‬جلسههای درماني را‬ ‫دو گروه ‪ 15‬نفره آزمـايش و کنتـرل جـايگزين شـدند‪.‬‬

‫برای آنها نيـز اجـرا نمـود‪ .‬شـرح مختصـری از رونـد‬ ‫الزم به ذکر است برای طرحهای تجربي‪ ،‬حجـم نمونـه‬

‫اجرای جلسهها در جدول ‪ 1‬ارايه شده است‪.‬‬ ‫با تعداد ‪ 15‬تا ‪ 20‬نفـر آزمـودني کفايـت مـيکنـد(‪.)36‬‬

‫برای گـردآوری دادههـا از پرسشـنامه کيفيـت‬ ‫مالکهای ورود آزمودنيها به مطالعه نداشتن اخـتالل‬

‫زنــدگي ســازمان بهداشــت جهــاني اســتفاده شــد‪.‬‬ ‫روان پزشکي شديد و سايکوز بر اسـاس ‪، DSM-IV-TR‬‬

‫پرسشـنامه کيفيــت زنــدگي سـازمان بهداشــت جهــاني‬ ‫سطح تحصـيالت حـداقل ديـپلم‪ ،‬تکميـل فـرم رضـايت‬

‫دارای ‪ 26‬گويه است‪ .‬دو گويه اين مقياس برای مطالعه‬ ‫آگاهانه و عدم دريافت سـاير مـداخالت روانشـناختي‬

‫کيفيت آشکار زندگي و سالمت عموميافراد اسـت کـه‬ ‫در طول دوره درمان و مالکهای خروج از مطالعه نيز‬

‫سابقه بستری در بيمارستانهای روانپزشکي‪ ،‬مصرف‬

‫تنها در جمع کل نمرهها لحاظ ميشـود‪ .‬بـه طـور کلـي‬
‫هر نوع داروی آرامبخش‪ ،‬الکل و مواد مخـدر و غيبـت‬
‫اين پرسشنامه چهار مقيـاس دارد کـه چهـار دامنـه از‬
‫بيش از يـک جلسـه از هشـت جلسـه درمـاني در نظـر‬
‫زنــدگي را ارزيــابي مـيکنــد کــه عبارتنــد از؛ ســنجش‬
‫گرفته شد‪ .‬در اين مطالعه مفاد مطـرح شـده در بيانيـه‬
‫سالمت جسماني (‪7‬گويـه)‪ ،‬سـالمت روانـي (‪ 6‬گويـه)‪،‬‬
‫هلسينکي رعايت گرديد که از جملـه آنهـا مـيتـوان بـه‬
‫روابط اجتمـاعي (‪2‬گويـه) و محـيط زنـدگي (‪ 8‬گويـه)‪.‬‬
‫توضيح اهداف پـژوهش و کسـب رضـايت آگاهانـه از‬
‫نمره هر گويه در دامنه از ‪ (1‬خيلـي کـم‪ ،‬هرگـز‪ ،‬خيلـي‬
‫واحدهای مـورد مطالعـه‪ ،‬اختيـاری بـودن شـرکت در‬
‫ناراضي ام) تا ‪( 5‬خيلي زياد‪ ،‬هميشه‪ ،‬خيلـي راضـيام)‬
‫پژوهش‪ ،‬حـ خـروج از مطالعـه‪ ،‬بـدون ضـرر بـودن‬
‫قرار دارد‪ .‬در اين پرسشـنامه سـواالت‪ 4 ،3 ،‬و ‪ 25‬بـه‬
‫مداخله‪ ،‬پاسخ به سؤاالت و در اختيار قرار دادن نتـايج‬
‫صورت معکوس نمـرهگـذاری مـيشـوند(‪ .)14‬در ايـن‬
‫در صــورت تمايــل اشــاره کــرد(‪ .)37‬پــس از تکميــل‬
‫پرسشنامه هر فرد در هر حيطه نمرهای بـين صـفر تـا‬
‫پرسشنامه کيفيت زندگي به وسيله شرکت کنندگان هر‬
‫‪ 100‬دريافت ميکند و در نهايت نمره ‪ 56‬و باالتر برای‬
‫دو گروه‪ ،‬جلسههای درمان مبتني بـر پـذيرش و تعهـد‬
‫حيطه های جسماني و محيط زندگي‪ 58 ،‬و باالتر برای‬
‫در هشت جلسه دو ساعته به شيوه گروهـي و هفتگـي‬
‫حيطه رواني و ‪ 59‬و باالتر برای حيطه اجتماعي نشـان‬ ‫برای شرکت کنندگان گروه آزمـايش برگـزار شـد‪ ،‬در‬

‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬

‫‪641‬‬
 ‫امين براتيان و همکاران‬

‫هفتهای)‪ ،‬تنصيفي و آلفای کرونبا استفاده کرد که بـه‬ ‫دهنده کيفيت زندگي بهتر است(‪ .)39‬در نتـايج گـزارش‬

‫ترتيــب برابـــر بـــا ‪ 0/87 ،0/67‬و ‪ 0/84‬بـــود(‪ .)14‬در‬ ‫شده به وسيله گروه سازندگان مقياس کيفيـت زنـدگي‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫مطالعه حاضر نيز ضريب آلفای کرونبـا پرسشـنامه‪،‬‬ ‫سازمان بهداشت جهاني که در ‪ 15‬مرکز بين المللي اين‬

‫‪ 0/72‬به دست آمد‪.‬‬ ‫سازمان انجام شده‪ ،‬ضريب آلفای کرونبـا بـين ‪0/73‬‬

‫دادههــای جمــعآوری شــده بــا اســتفاده از‬ ‫تا ‪ 0/89‬بـرای خـرده مقيـاس هـای چهـار گانـه و کـل‬

‫نرمافزار ‪ SPSS‬و آزمون آماری تحليل کوواريانس تـک‬ ‫مقياس گزارش شده است‪ .‬در ايران نيز نصيری بـرای‬

‫متغيری(آنکوا) تجزيه و تحليل شدند‪.‬‬ ‫پايايي مقياس از سه روش باز آزمايي (با فاصـله سـه‬
‫جدول ‪ :1‬شرح مختصری از جلسات درمان مبتني بر پذيرش و تعهد‬

‫شرح جلسهها‬ ‫تعداد جلسهها‬

‫اجرای پيش آزمون‪ -‬آشنايي درمانگر و اعضای گروه با يکديگر‪ ،‬گفتگو درباره هدف تشکيل جلسات و ساخت کلي آن‪ ،‬بررسي انتظارات از برنامه درماني‪،‬‬ ‫جلسه‬
‫معرفي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد و محورهای اصلي آن‬ ‫اول‬
‫مروری بر مباحث جلسه اول‪ ،‬هدف اصلي اين جلسه ايجاد درماندگي خالق ميباشد؛ يعني مراجع در نهايت به اين بينش برسد که تاکنون هر نوع تالشي که‬
‫برای حل مشکلش انجام داده بي فايده بوده و از اين پس به جای سرزنش خود شيوه های جديدی را به کار بگيرد تا موقعيت را تغيير دهد‪ ،‬با اسـتفاده از تمثيل‬ ‫جلسه‬
‫(انسـان در چاه‪ ،‬مسـابقه طناب کشـي با هيوال‪ ،‬ببر گرسـنه) به مراجع ميآموزيم که اجتناب يا هر شيوه کنترل ديگر‪ ،‬فقط اهميت و نقش آنچه او از آن اجتناب‬ ‫دوم‬
‫ميکند‪ ،‬را تقويت ميکند‪ .‬دريافت بازخورد و ارائه تکليف‬
‫هدف اصلي در اين جلسه آموزش و تفهيم اين موضوع ميباشد که کنترل‪ ،‬خود مساله است نه راه حل‪ .‬تبيين اينکه وقايع دروني را نميتوان مانند وقايع‬
‫جلسه‬
‫بيروني کنترل کرد و آموزش تشــخيص کنترل وقايع شــخصــي مثل افکار و خاطرات و تشــخيص راهبردهای ناکارآمد کنترل گری و پي بردن به بيهودگي‬
‫سوم‬
‫آنها‪ ،‬پذيرش وقايع شخصي دردناك بدون کشمکش با آنها و عدم کنترل آنها با استفاده از تمثيل (پلي گراف و عاش شدن)‪ ،‬دريافت بازخورد و ارائه تکليف‬
‫هدف اصلي در اين جلسه آموزش تمايل جايگزيني بهتر برای کنترل ميباشد‪ .‬آموزش پذيرش تمام رويدادهای دروني و توضيح در مورد اجتناب از تجارب‬
‫دردناك و آگاهي از پيامدهای اجتناب با استفاده از تمثيل مهمان ناخوانده و گير کردن پای گربه در کالف‪ .‬تغيير مفاهيم زبان با استفاده از تمثيل (تمثيل شير‪،‬‬ ‫جلسه چهارم‬
‫شير‪ ،‬شير)‪ ،‬آموزش تن آرامي‪ ،‬دريافت بازخورد و ارائه تکليف‪.‬‬
‫بيان مفهوم گسلش شناختي با استفاده از تمثيل های اتوبوس و رژه رفتن سربازان که هدف نهايي ايجاد فاصله بين مراجع و افکار‪ ،‬احساسات‪ ،‬خاطرات و‬
‫احساسات بدني اش هست و در نهايت مراجع واکنش های دروني را در يک سطح مشاهده گر ميبيند و با آنها آميخته نميشود‪ ،‬مثال‪ :‬متوجه شدم که دارم‬ ‫جلسه پنجم‬
‫مضطرب ميشوم‪.‬‬
‫توضيح مفاهيم نقش و زمينه‪ ،‬مشاهده خويشتن به عنوان يک بستر و برقراری تماس با خود با استفاده از تمثيل شطرنج و استعاره خانه با مبلمان‪ ،‬آگاهي از‬
‫دريافتهای حسي مختلف و جدايي از حس هايي که جزء محتوای ذهني هستند‪ .‬در اين تمرينات‪ ،‬شرکت کنندگان آموزش ميبينند تا بر فعاليتهای خود (نظير‬
‫تنفس‪ ،‬پياده روی) تمرکز کنند و در هر لحظه از احوال خود آگاه باشـــند و زماني که هيجانات‪ ،‬حسها و شناختها پردازش ميشوند‪ ،‬بدون قضاوت مورد‬
‫جلسه ششم‬
‫مشاهده قرار گيرند‪ .‬زماني که شرکت کنندگان در مييابند که ذهن در درون افکار‪ ،‬خاطرات يا خيال پردازی ها سرگردان شده‪ ،‬در صورت امکان و بدون توجه‬
‫به محتوا و ماهيئت آنها‪ ،‬توجه خود را به زمان حال باز ميگردانند‪ .‬بنابراين شرکت کنندگان آموزش ميبينند تا به افکار و احساسات خود توجه کنند‪ ،‬ولي به‬
‫محتوای آن نچسبند‪ ،‬دريافت بازخورد و ارائه تکليف‬
‫توضــيح مفهوم ارزشها و بيان تفاوت بين ارزشها‪ ،‬اهداف و نيازها‪ ،‬روشــن نمودن ارزشهای مراجع‪ ،‬ايجاد انگيزه برای تغيير و توانمند کردن مراجع برای‬
‫زندگي بهتر و کمک به مراجع تا بر زندگي کردن به شيوه مؤثر متمرکز شود‪ ،‬در حقيقت در اين جلسه بين ارزش به عنوان احساس و ارزش به عنوان يک عمل‬
‫جلسه هفتم‬
‫تمايز قائل ميشويم‪ ،‬اجرايي تمرين هايي برای شناسايي ارزشهای مراجع مثل تمرين تشييع جنازه خود و ارائه فرم درجه بندی سنجش ارزشها‪ ،‬دريافت‬
‫بازخورد و ارائه تکليف‬
‫آموزش تعهد به عمل‪ ،‬شناسايي طرحهای رفتاری مطاب با ارزشها و ايجاد تعهد برای عمل به آنها‪ ،‬يعني مراجع بين تمايل و خوا ستن تميز قائل شود‪ ،‬با‬
‫استفاده از تمثيل گدای دم در‪ ،‬اين کار به طور تجربي انجام ميشود و نهايتاً مراجع به اين نتيجه برسد که خودداری کردن از تمايل آرامش ذهن را افزايش‬
‫جلسه هشتم‬
‫نخواهد داد‪ ،‬جمعبندی و نتيجهگيری و پ اسخگويي به سؤاالت اعضا و ارزيابي کل جلسات‪ ،‬تشکر و قدرداني از اعضا جهت شرکت در جلسات‪ ،‬اجرای پس‬
‫آزمون‪.‬‬

‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬ ‫‪642‬‬
 ‫تأثير درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر کيفيت زندگي مادران‬

‫همان طور که در جدول ‪ 4‬مشاهده ميشود‪ ،‬از‬ ‫يافتهها‬

‫آنجايي که مقادير آزمون کولمـوگروف ــ اسـميرنوف‬ ‫در جدول ‪ ،2‬اطالعات مربوط بـه سـن و مـدت‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫برای متغير کيفيت زندگي در هيچ يک از مراحـل پـيش‬ ‫تأهل مادران شرکت کننده در پژوهش ارايه شده است‪.‬‬

‫آزمون و پس آزمون در گروههای آزمايشي و کنتـرل‬ ‫بر اساس اطالعات جدول ‪ ،2‬ميانگين و انحراف‬

‫معنيدار نميباشد(‪ ،)p<0/05‬لذا ميتوان نتيجـه گرفـت‬ ‫اسـتاندارد سـني گـروه آزمـايش‪ 30/45±3/20‬ســال و‬

‫که توزيع نمرات در اين متغير نرمال ميباشد‪.‬‬ ‫برای گروه کنترل ‪ 29/55±2/91‬سال ميباشـد‪ .‬ميـزان‬

‫برای بررسي همگني واريانسهای گـروههـای‬ ‫مدت تأهل گروه آزمايش ‪ 8/30±1/65‬سـال و ميـانگين‬

‫آزمايش و کنترل از آزمون لوين استفاده شد‪ .‬با توجه‬ ‫مدت تأهل گروه کنترل ‪ 8/55±1/46‬سال بوده است‪.‬‬

‫به اين که مقادير آماره ‪ F‬که نشان دهنده مقدار آزمون‬ ‫جــدول ‪ ،3‬اطالعــات توصــيفي متغيــر کيفيــت‬

‫لوين برای بررسي همگنـي واريـانسهـای گـروههـای‬ ‫زندگي را به تفکيـک گـروه هـای آزمـايش و کنتـرل را‬

‫آزمايش و کنترل مـيباشـد‪ ،‬در متغيـر کيفيـت زنـدگي‬ ‫نشان ميدهد‪..‬‬

‫معنـــيدار نبـــود(‪ .،)p<0/05‬پـــيش فـــرض برابـــری‬ ‫با توجه به اطالعات جـدول ‪ ،3‬ميـانگين نمـرات‬

‫واريانسهـای دو گـروه آزمـايش و کنتـرل در متغيـر‬ ‫کيفيت زندگي گروه آزمـايش در مرحلـه پـيشآزمـون‬

‫کيفيت زندگي تأييد گرديد‪.‬‬ ‫‪ 70/40‬و در مرحله پسآزمون ‪ 92/87‬ميباشد‪ .‬بر اين‬

‫نتايج بررسـي پـيش فـرض خطـي بـودن نيـز‬ ‫اساس مالحظه ميشود‪ ،‬نمـرات آزمـودنيهـای گـروه‬

‫حاکي از آن بود کـه احتمـال مقـدار ‪ F‬در عامـل خطـي‬ ‫آزمايش در متغير کيفيت زندگي در مقايسـه بـا گـروه‬

‫بودن‪ ،‬از ‪ 0 /05‬بيشتر نشده است‪ ،‬بنـابراين مـيتـوان‬ ‫کنترل تغييراتي داشته است‪ .‬برای دانسـتن ايـن مطلـب‬

‫نتيجه گرفت که بين متغير همراه و متغير وابسته رابطه‬ ‫که اين تغييرات به لحاظ آماری معنيدار مـيباشـند يـا‬

‫خطي وجـود دارد و پـيشفـرض خطـي بـودن برقـرار‬ ‫خير‪ ،‬از آزمون تحليل کوواريانس تک متغيری استفاده‬

‫رعايت شده است‪.‬‬ ‫شد‪ .‬استفاده از اين آزمون مستلزم رعايـت چنـد پـيش‬

‫با توجه به اين که پيش فرضهـای اسـتفاده از‬ ‫فرض اوليه است‪ ،‬ايـن پـيش فـرضهـا شـامل؛ نرمـال‬

‫آزمون تحليل کوواريانس رعايت شده است‪ ،‬نتايج ايـن‬ ‫بودن توزيع نمرات‪ ،‬همگني واريانسها و خطـي بـودن‬

‫آزمون در جدول ‪ 5‬ارايه گرديده است‪.‬‬ ‫ميباشد‪ ،‬که ابتدا به بررسي اين پيش فرضها پرداخته‬

‫همان گونه که در جدول ‪ 5‬مشـاهده مـيشـود‬ ‫ميشود‪ .‬برای بررسي نرمال بـودن توزيـع نمـرات از‬

‫نتايج تحليل کوواريانس تک متغيری تفاوت معنـيداری‬ ‫آزمون کولموگروف ـ اسميرنوف استفاده گرديد‪ .‬نتايج‬

‫را بين دو گـروه آزمـايش و کنتـرل در متغيـر کيفيـت‬ ‫حاصل از بررسـي ايـن پـيش فـرض در مـورد متغيـر‬

‫زندگي)‪ F= 45/35‬و ‪ ( p< 0/01‬نشان ميدهد‪ .‬با توجـه‬ ‫کيفيت زندگي در جدول ‪ 4‬آمده است‪.‬‬

‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬

‫‪643‬‬
 ‫امين براتيان و همکاران‬

‫دارای کودک مبتال به سرطان را افـزايش دهـد‪ .‬سـتون‬ ‫به مقادير ميانگين اين متغير بـرای گـروه آزمـايش در‬

‫اندازه اثر در جدول نيز نشان ميدهد که ميـزان تـأثير‬ ‫پيشآزمـون(‪ )70/40‬و پـسآزمـون(‪ ،)92/87‬مشـاهده‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫درمان‪ 62 ،‬درصد بوده است‪ ،‬بدين معنا که ‪ 62‬درصـد‬ ‫ميشود که اجرای درمـان مبتنـي بـر پـذيرش و تعهـد‬

‫تغييــرات ايجــاد شــده در نمــرات پــس آزمــون گــروه‬ ‫باعث افزايش ميانگين نمرات کيفيت زندگي آزمودنيها‬

‫آزمايش ناشي از اجرای درمـان مبتنـي بـر پـذيرش و‬ ‫در پسآزمون گرديده است‪ .‬بنابراين درمان مبتنـي بـر‬

‫تعهد بوده است‪.‬‬ ‫پذيرش و تعهد توانسته اسـت‪ ،‬کيفيـت زنـدگي مـادران‬

‫جدول ‪ :2‬ميانگين و انحراف استاندارد سن و مدت تأهل آزمودنيها به تفکيک گروهها‬

‫گروه کنترل‬ ‫گروه آزمايش‬

‫متغير‬
‫انحراف استاندارد‬ ‫ميانگين‬ ‫انحراف استاندارد‬ ‫ميانگين‬
‫‪2/91‬‬ ‫‪29/55‬‬ ‫‪3/20‬‬ ‫‪30/45‬‬ ‫سن‬
‫‪1/46‬‬ ‫‪8/55‬‬ ‫‪1/65‬‬ ‫‪8/30‬‬ ‫مدت تأهل‬

‫جدول ‪ :3‬ميانگين و انحراف استاندارد متغير کيفيت زندگي به تفکيک گروههای آزمايش و کنترل‬

‫گروه کنترل‬ ‫گروه آزمايش‬

‫انحراف معيار‬ ‫ميانگين‬ ‫انحراف معيار‬ ‫ميانگين‬
‫‪5/73‬‬ ‫‪69/07‬‬ ‫‪6/40‬‬ ‫‪70/40‬‬ ‫پيش آزمون‬
‫کيفيت زندگي‬
‫‪7/58‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪13/35‬‬ ‫‪92/87‬‬ ‫پس آزمون‬

‫جدول ‪ :4‬نتايج آزمون کولموگروف‪ -‬اسميرنوف جهت بررسي نرمال بودن نمرات متغير کيفيت زندگي‬

‫گروه کنترل‬ ‫گروه آزمايش‬

‫متغير‬
‫سطح معنيداری‬ ‫مقدار ‪Z‬‬ ‫سطح معنيداری‬ ‫مقدار ‪Z‬‬

‫‪0/351‬‬ ‫‪0/931‬‬ ‫‪0/785‬‬ ‫‪0/655‬‬ ‫پيش آزمون‬

‫کيفيت زندگي‬
‫‪0/793‬‬ ‫‪0/649‬‬ ‫‪0/659‬‬ ‫‪0/731‬‬ ‫پس آزمون‬

‫جدول ‪ :5‬نتايج تحليل کوواريانس تک متغيری(آنکوا) تأثير درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر ميزان نمرات کيفيت زندگي‬

‫ميانگين‬ ‫درجه‬
‫اندازه اثر‬ ‫سطح معناداری‬ ‫‪F‬‬ ‫مجموع مجذورات‬ ‫منابع تغيير‬
‫مجذورات‬ ‫آزادی‬
‫‪-‬‬ ‫‪0/005‬‬ ‫‪9/11‬‬ ‫‪833/87‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪833/87‬‬ ‫پيش آزمون‬
‫‪0/62‬‬ ‫‪0/001‬‬ ‫‪45/35‬‬ ‫‪4148/41‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4148/41‬‬ ‫متغير مستقل (آموزش)‬
‫‪91/47‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪2469/86‬‬ ‫خطا‬
‫‪30‬‬ ‫‪202027‬‬ ‫مجموع‬

‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬ ‫‪644‬‬
 ‫تأثير درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر کيفيت زندگي مادران‬

‫کودکان مبتال به مشکالت استخواني مـؤثر واقـع شـده‬ ‫بحث‬

‫است(‪ )35‬همخوان ميباشد‪ .‬همچنـين نتـايج بـه دسـت‬ ‫ســرطان بــه عنــوان يکــي از مشــکالت عمــده‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫آمده با يافتههای تحقي هـای قاسـميو همکـاران(‪،)40‬‬ ‫سالمت قرن تلقي ميشـود و رشـد روز افـزون آن در‬

‫فتح ـي احمــد ســرايي و همکــاران(‪ ،)41‬ويکســل(‪ )42‬و‬ ‫دو دهه گذشته و اثرات مضر آن بر جنبـههـای بـدني‪،‬‬

‫صبور و همکاران(‪ )43‬همسو و در راستای تحقي های‬ ‫رواني‪ ،‬اجتماعي و اقتصـادی زنـدگي انسـاني بـيش از‬

‫آنها ميباشد‪.‬‬ ‫هميشه باعث نگراني کارشناسـان اسـت‪ .‬سـرطان يـک‬

‫در تبيين نتايج به دست آمده ميتوان گفـت بـه‬ ‫بيماری تهديد کننده زندگي اسـت کـه سـاالنه بـيش از‬

‫باور نظريه پردازان درمان مبتني بـر پـذيرش و تعهـد‪،‬‬ ‫‪ 7/6‬ميليون نفـر را بـه کـام مـر مـيبـرد (‪ .)1‬هـدف‬

‫يک عامل مهـم در ايجـاد و حفـآ آسـيبهـای روانـي‪،‬‬ ‫پژوهش حاضر بررسي تأثير درمان مبتني بر پـذيرش‬

‫اجتنــابتجرب ـي اســت کــه بــه معنــای ارزي ـابي منف ـي‬ ‫و تعهد بر کيفيت زندگي مادران دارای کودک مبتال بـه‬

‫اغراقآميز از تجارب دروني مانند؛ افکار‪ ،‬احساسـات و‬ ‫سرطان بود‪ .‬نتـايج تحليـل کوواريـانس نشـان دهنـده‬

‫هيجانات و عدم تمايل به تجربه آنهاست که بـه تـالش‬ ‫اثربخشي رويکرد مبتني بر پذيرش و تعهد بر افـزايش‬

‫برای کنترل يا فرار از آنها منجر ميشـود و مـيتوانـد‬ ‫کيفيت زنـدگي مـادران کودکـان سـرطاني بـود‪ .‬نتـايج‬

‫در عملکرد شخص مداخله کنـد(‪ .)44‬بـر اسـاس نتـايج‬ ‫حاصل از اين مطالعه با يافتههـای تحقيـ هـای داتـا و‬

‫مطالعه کشدن و همکاران افـرادی کـه اجتنـاب تجربـي‬ ‫همکاران که اثر بخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد‬

‫بيشتری دارند‪ ،‬تجربههای عاطفي مثبـت و رضـايت از‬ ‫را بــر کــاهش اســترس و بهبــود بهزيســتي بيمــاران‬

‫زندگي کمتری را تجربه ميکننـد و احسـاس مـيکننـد‪،‬‬ ‫سرطاني تأييد کردند(‪ ،)27‬جديدی و همکاران که نشان‬

‫زندگي آنها بي معناست‪ .‬اما‪ ،‬هـدف درمـان مبتنـي بـر‬ ‫دادند درمان مبتنـي بـر پـذيرش و تعهـد باعـث بهبـود‬

‫پــذيرش و تعهــد‪ ،‬کــاهش اجتنــاب تجربــي و افــزايش‬ ‫کيفيت زندگي زنان مبتال به چاقي شده بـود(‪ ،)29‬نيـک‬

‫انعطـــافپـــذيری روانشـــناختي از طريـــ پـــذيرش‬ ‫نژادی و همکاران که در مطالعه خـود گـزارش کردنـد‬

‫احساسات ناخوشايند غيرقابل اجتناب و پريشان کننده‬ ‫درمان مبتني بر پـذيرش و تعهـد باعـث بهبـود کيفيـت‬

‫مانند اضطراب‪ ،‬پرورش ذهن آگاهي بـه منظـور خنثـي‬ ‫زندگي والدين کودکان مبتال به اختالل نقص توجـه بـر‬

‫کردن درگيری مفرط با شناختهـا و مشـخص کـردن‬ ‫بيش فعالي شده بود(‪ )34‬و بروان و همکاران که نشان‬

‫ارزشهای شخصي مرتبط با اهـداف رفتـاری اسـت و‬ ‫دادند درمان گروهي پذيرش و تعهد بـر اسـترس روان‬

‫مراجع تشوي ميشود تا درحالي که به سوی اهـداف‬ ‫شناختي والدين‪ ،‬انعطاف پذيری روان شناختي والدين‪،‬‬

‫ارزشمند خود در حرکت است‪ ،‬بـا تجربـههـا بـه طـور‬ ‫اعتماد به نفـس پـدر و مـادر در رفتارهـای مـديريتي‪،‬‬

‫کامل و بدون مقاومـت ارتبـاط برقـرار کنـد و آنهـا را‬ ‫انطباق خانوادگي و کاهش اختالالت والديني در والدين‬

‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬

‫‪645‬‬
 ‫امين براتيان و همکاران‬

‫نگــه دارد‪ .‬اهــداف درمــان‪ ،‬بهبــود کــارکرد از طريــ‬ ‫بدون قضاوت در مورد درستي يا نادرستي شـان‪ ،‬در‬

‫افــزايش ســطح انعطــاف پــذيری روان شــناختي م ـي‪-‬‬ ‫هنگام ظهور بپذيرد‪ .‬اين امر باعث افزايش انگيزه بـرای‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫باشد(‪.)46‬‬ ‫تغيير با وجـود موانـع غيـر قابـل اجتنـاب مـيشـود و‬

‫در واقع به باور هـايس(‪ )47‬پـذيرش افکـار بـه‬ ‫شخص را ترغيب مـيکنـد تـا در جهـت تحقـ اهـداف‬

‫عنــوان افکــار‪ ،‬احساســات بــه عنــوان احساســات و‬ ‫ارزشمند زندگي خود‪ ،‬تالش کند و ايـن امـر بـه بهبـود‬

‫هيجانات به عنوان هيجانات‪ ،‬همانگونه کـه هسـتند‪ ،‬نـه‬ ‫کيفيـت زنــدگي بــه ويـژه در حــوزه روانـي آن منتهـي‬

‫بيشتر و نه کمتـر‪ ،‬منجـر بـه تضـعيف آميختگـيهـای‬ ‫خواهد شد(‪.)45‬‬

‫شناختي ميشـود و در کنـار آن‪ ،‬پـذيرش رويـدادهای‬ ‫هايس معتقد است که درمان مبتني بر پـذيرش‬

‫و تعهد به جای آنکه بر روی بر طرفسـازی و حـذف‬

‫دروني‪ ،‬هنگاميکه شخص در جدال بـا پريشـانيهـا و‬
‫عوامل آسيبزا تمرکز نمايد‪ ،‬به مراجعهکنندگان کمـک‬
‫آشفتگيهای خود نيست‪ ،‬به وی اجازه توسـعه خزانـه‬
‫ميکند تا هيجانات و شناختهای کنترل شـده خـود را‬
‫رفتاری آنها را ميدهد و ميتواند از زمـاني کـه بـدين‬
‫بپذيرند و خـود را از کنتـرل قـوانين کالمـيکـه سـبب‬
‫ترتيب بـه دسـت مـيآورد‪ ،‬بـرای انجـام فعاليـتهـای‬
‫ايجاد مشکالت آنها گرديده است‪ ،‬خالص نماينـد و بـه‬
‫ارزشمند خود استفاده کند و خـود را بـه يـک زنـدگي‬
‫آنها اجازه ميدهد کـه از کشـمکش و منازعـه بـا آنهـا‬
‫ارزشمند و هدفمند متعهد سازد و بدين ترتيب يکـي از‬
‫دست بردارند‪ .‬اين درمان اساساً فرآيند محور اسـت و‬
‫ابعاد مهم کيفيت زندگي يعني بعد معنوی که بـه هـدف‬
‫آشکارا بر ارتقاء پذيرش تجربيات روانشناختي و تعهد‬
‫و معنايي که شخص برای زندگي در نظـر مـيگيـرد و‬
‫بــا افــزايش فعاليــتهــای معنــابخش انعطــافپــذير و‬
‫ارزشهايي که در زندگي دنبـال مـيکنـد‪ ،‬اشـاره دارد‬
‫سازگارانه‪ ،‬بدون در نظر گرفتن محتـوای تجربـههـای‬
‫نيز‪ ،‬بهبـود مـييابـد‪ .‬در تبيـين نتـايج بـه دسـت آمـده‬
‫روانشناختي تأکيد ميکند‪ .‬هدف فنون درماني بـه کـار‬
‫ميتوان اضافه کـرد کـه درمـان مبتنـي بـر پـذيرش و‬
‫رفته در اين شيوه درمـاني‪ ،‬افـزايش تفکـر واقـع نگـر‪،‬‬
‫تعهد‪ ،‬ارزشها را به عنـوان کيفيـتهـای انتخـاب شـده‬
‫مؤثر و منطقي يا تشوي احساسات نيست‪ ،‬بلکه اهداف‬
‫اعمال هدفمندانه افراد جهت حل مشکالت آنها‪ ،‬تعريـف‬
‫اين فنـون درمـاني بـر کـاهش اجتنـاب از تجربـههـای‬
‫ميکند و به مراجعين يـاد مـيدهـد تـا بـين انتخـاب و‬ ‫روانشناختي و افـزايش آگـاهي از آنهـا بـه خصـوص‬
‫قضاوتهای مستدل تمـايز قائـل شـوند و ارزشهـا را‬ ‫تمرکز بر لحظه حال‪ ،‬بـدون پـيش گـرفتن روشـي بـي‬
‫انتخاب نمايند‪ .‬فرايندهای گسلش‪ ،‬پـذيرش‪ ،‬ارزشهـا و‬ ‫کشمکش و غير ارزيابانه استوار است‪ .‬در ايـن فرآينـد‬
‫عمل متعهدانه به مراجعان کمک ميکننـد تـا مسـئوليت‬ ‫بيمــار مـيآمــوزد تــا خــودش را از درد و حالــتهــای‬

‫تغييرات رفتاری را بپذيرنـد‪ .‬در ايـن درمـان مراجعـان‬ ‫آشفتگي به منظور کاهش اين تجربههـا بـر رفتـار دور‬

‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬ ‫‪646‬‬
 ‫تأثير درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر کيفيت زندگي مادران‬

‫اين رونـد مـي تـوان تفـاوت هـای فـردی موجـود بـين‬ ‫مورد چالش واقع ميشوند تا به آنچـه در حـوزههـای‬

‫آزمودني ها را در نظر گرفت و يافتههای به دست آمده‬ ‫مختلف زندگي برايشان مهم است‪ ،‬توجه کنند‪ .‬کـار بـر‬
‫‪Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020‬‬

‫را با توجه به آن تفسـير کـرد‪ .‬پيشـنهاد مـيشـود‪ ،‬در‬ ‫روی ارزشهــا‪ ،‬انگيــزه مراجعــهکننـــدگان را بـــرای‬
‫تحقي های بعدی مطالعه پيگيری نيز در طرح پـژوهش‬ ‫مشارکت در درمان افزايش ميدهد‪ .‬جلسههای درمـان‬
‫گنجانده شود تا امکان ارزيابي پايداری تغييرات مثبـت‬ ‫مبتني بر پذيرش و تعهد به مادران کودکـان سـرطاني‬
‫در شرکت کنندگان فراهم شود‪ .‬بـر اسـاس يافتـه هـای‬
‫کمک نمود تا از يک زنـدگي غنـي و پرمحتـوا در کنـار‬
‫پژوهش حاضر پيشنهاد مـي گـردد‪ ،‬مشـاوران و روان‬
‫رنجي که برای آنها وجود دارد‪ ،‬برخوردار شوند‪ .‬ايـن‬
‫درمانگران از مؤلفـههـای درمـاني رويکـرد مبتنـي بـر‬
‫درمان به مادران کودکان سرطاني کمک کرد‪ ،‬بر زمان‬
‫پــذيرش و تعهــد در جهــت کــاهش مشــکالت روان‬
‫حال متمرکز شوند‪ ،‬ارزشها و اهداف زنـدگي خـود را‬
‫شناختي والدين کودکان مبتال بـه بيمـاریهـای مـزمن‬
‫مشخص کنند‪ ،‬آنچه را نميتوانند تغيير دهنـد‪ ،‬بپذيرنـد‬
‫بهره ببرند‪.‬‬
‫ودر نتيجه از کيفيت زندگي بهتـری برخـوردار شـوند‪.‬‬

‫ايــن پــژوهش نيــز بــه ماننــد ســاير تحقيــ هــا بــا‬

‫نتيجه گيری‬
‫محدوديتهايي روبرو ميباشد‪ .‬ازآنجا که اين پژوهش‬
‫مداخلـه مبتنـي بـر پـذيرش و تعهـد بـر بهبـود‬
‫بر روی مادران کودکان سرطاني شـهر تهـران انجـام‬
‫کيفيت زندگي مادران کودکان سرطاني مؤثر بود‪ .‬ايـن‬
‫شده است‪ ،‬لذا در تعمـيم نتـايج آن بـه ديگـر منـاط و‬
‫روش درماني به عنوان گزينه درماني مؤثر و مناسـب‬
‫شــهرها بايــد جانــب احتيــاط را رعايــت کــرد‪ .‬خــود‬
‫جهت کاهش مشکالت روان شـناختي والـدين کودکـان‬
‫گزارشي بودن ابزار مورد استفاده‪ ،‬از محـدوديتهـای‬
‫مبتال به بيماریهای مزمن توصيه ميگردد‪.‬‬
‫اين پژوهش است که توجه به آن ضـروری مـيباشـد‪.‬‬

‫عدم وجود مرحله پيگيری و درنتيجه در دست نبـودن‬

‫تقدير و تشکر‬

‫گروه پژوهشي الزم مـيداننـد تـا از مسـئولين‬ ‫اطالعاتي از تداوم تغييـر و يـا ثبـات نتـايج محـدوديت‬

‫محتــرم مرکــز محــک و تمــاميمــادران عزيــزی کــه‬ ‫ديگر مطالعه حاضر است‪.‬‬

‫صــميمانه محقق ـين را ي ـاری نمودنــد‪ ،‬کمــال تشــکر و‬ ‫پيشنهاد مي شـود بـه منظـور واضـحتـر شـدن‬

‫قدرداني را داشته باشند‪ .‬اين مطالعه با هزينه شخصي‬ ‫اثرات درماني رويکرد مبتني بر پذيرش و تعهد با دقـت‬

‫نويسندگان انجام شده است‪.‬‬ ‫باالتر‪ ،‬در مطالعه هـای گسـترده تـری بـا حجـم نمونـه‬

‫بيشتر به بررسي و مقايسـه درمـان مـذکور بـا ديگـر‬

‫رويکردهای رايج درماني پرداخته شـود‪ .‬پژوهشـگران‬

‫در آينده از حجم نمونه گسترده تری استفاده کننـد‪ .‬بـا‬

‫مجله ارمغان دانش ـ دوره ‪22‬ـ شماره‪5‬ـ آذر و دی‪(1396‬شماره پي در پي‪)124‬‬

‫‪647‬‬
 ‫امين براتيان و همکاران‬

REFERENCES
1.Mohamad Karimi M, Shariatnia K. Effectiveness of spiritual therapy on the life quality of the
women with breast cancer in Tehran. J Urmia Nurs Midwifery Fac 2017; 15 (2):107-18.
2.Zokaei Ashtiani M, Seyed Mousavi PS, Panaghi L. The comparison of marital conflict and child’s
perception of parental conflict in children with and without cancer. JPEN 2017; 3(3): 46-54.
Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020

3.Modanloo S, Rohani C, Farahani Shirin Abadi A, Pourhossein gholi A. Assessment of family

function among parents of children with cancer. IJNR 2015; 10(1): 56-65.
4.Ross JA, Olshan AF. Pediatric cancer in the United States: the children's oncology group
epidemiology research program. Cancer Epidemiology Biomarkers Prevention Journal 2004; 13(1):
1552-54.
5.Grootenhuis MA, Last BF. Adjustment and coping by parents of children with cancer: a review of
the literature. Support Care Cancer 1997; 5(6):466-84.
6.Grootenhuis MA, Last BF. Predictors of parental emotional adjustment to childhood cancer.
Psychooncology1997; 6(2): 115-28.
7.Robinson KE, Gerhardt CA, Vannatta K, Noll RB. Parent and family factors associated with child
adjustment to pediatric cancer. J Pediatr Psychol 2007; 32(4): 400-10.
8.Hoekstra-Weebers JE, Wijnberg-Williams BJ, Jaspers JP, Kamps WA, van de Wiel HB. Coping
and its effect on psychological distress of parents of pediatric cancer patients: a longitudinal
prospective study. Psychooncology 2012; 21(8): 903-11.
9.Fletcher PC. My child has cancer: finding the silver lining in every mother's nightmare. Issues
Compr Pediatr Nurs 2011; 34(1): 40-55.
10.Khoury MN, Huijer HA, Doumit MA. Lebanese parents' experiences with a child with cancer. Eur
J Oncol Nurs 2013; 17(1): 16-21.
11.Panganiban-Corales AT, Medina MFJR. Family resources study: part 1: family resources, family
function and caregiver strain in childhood cancer. Asia Pac Fam Med 2011; 31; 10(1):14.
12.Borneman T, Chu DZ, Wagman L, Ferrell B, Juarez G, McCahill LE, Uman G. Concerns of
family caregivers of patients with cancer facing palliative surgery for advanced malignancies. Oncol
Nurs Forum 2003; 30(6): 997-1005.
13.Morımoto T, Schreıner AS, Asano H. Caregiver burden and health-related quality of life among
Japanese stroke caregivers. Age Ageing 2003; 32(2): 218-23.
14.Sanai B, Davarniya R, Bakhtiari Said B, Shakarami M. The effectiveness of solution-focused
brief therapy (SFBT) on reducing couple burnout and improvement of the quality of life of married
women. Armaghane Danesh 2015; 20(5): 416-32.
15.Wu SY, Li HY, Tian J, Zhu W, Li J, Wang XR. Health-related quality of life and its main related
factors among nurses in China. Ind Health 2011; 49(2): 158-65.
16. Sadeghi S, Ghaderi Z, Jahedi S. The effectiveness of gestalt therapy and cognitive therapy on
improvement of life quality of war veterans. Armaghane Danesh 2012; 16 (6): 517-26.
17. Zhang L, Gallagher R, Neubeck L. Health-related quality of life in atrial fibrillation patients over
65 years: a review. Eur J Prev Cardiol 2014; 22(8): 987-1002.
18. Plumb JC, Stewart I, Dahl J, Lundgren T. In search of meaning: values in modern clinical
behavior analysis. Behav Anal 2009; 32(1):85–103.
19.Hayes SC, Strosahl KD, Wilson KG. Acceptance and commitment therapy: The process and
practice of mindful change. 2nd ed. New York, NY: The Guilford Press; 2012; 112-4.
20.Forman EM, Herbert D. New directions in cognitive behavior therapy: acceptance based
therapies, chapter to appear. In: O'Donohue WT, Fisher JE(editors). Cognitive behavior therapy:
applying empirically supported techniques in your practice. 2nd ed. Hoboken, NJ: John Wiley &
Sons; 2009; 263-8.
21.Roditi D, Robinson ME. The role of psychological interventions in the management of patients
with chronic pain. Psychol Res Behav Manag 2011; 4: 41-9.
22.Morshedi M, Davarniya R, Zahrakar K, Mahmudi M, Shakarami M. The effectiveness of
acceptance and commitment therapy (ACT) on reducing couple burnout of couples. IJNR 2016;
10(4): 76-87.
23.Bloy S, Oliver JE, Morris E. Using acceptance and commitment therapy with people with
psychosis: A case study. Clinical Case Studies 2011; 9(3): 347-59.
24.Biglan A, Hayes SC, Pistorello J. Acceptance and commitment: Implications for prevention
science. Prev Sci 2008; 9(3):139–52.
25.Shawyer F, Farhall J, Thomas N, Hayes SC, Gallop R, Copolov D, Castle DJ. Acceptance and
commitment therapy for psychosis: randomised controlled trial. Br J Psychiatry 2017; 210(2):140-8.

)124‫(شماره پي در پي‬1396‫ـ آذر و دی‬5‫ـ شماره‬22 ‫مجله ارمغان دانش ـ دوره‬ 648
 ‫تأثير درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر کيفيت زندگي مادران‬

26.Pielech M, Vowles KE, Wicksell R. Acceptance and commitment therapy for pediatric chronic
pain: Theory and Application. Children (Basel) 2017 Jan 30;4(2).
27.Datta A, Aditya C, Chakraborty A, Das P, Mukhopadhyay A. The potential utility of acceptance
and commitment therapy (ACT) for reducing stress and improving wellbeing in cancer patients in
kolkata. J Cancer Educ 2016; 31(4): 721-9.
Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020

28.Eilenberg T. Acceptance and commitment group therapy (ACT-G) for health anxiety. Dan Med J
2016; 63(10): B5294.
29.Jadidi GA, Kazemi-Zahrani H. Investigation of the effect of acceptance and commitment
psychotherapy (ACT) on quality of life of adult women suffering from obesity. Open J Med Psychol
2016; 5: 27-34.
30.Behrouz B, Bavali F, Heidarizadeh N, Farhadi M. The effectiveness of acceptance and
commitment therapy on psychological symptoms, coping styles, and quality of life in patients with
type-2 diabetes. J Health 2016; 7(2): 236-53.
31.Karlin BE, Walser RD, Yesavage J, Zhang A, Trockel M, Taylor CB. Effectiveness of
acceptance and commitment therapy for depression: comparison among older and younger
veterans. Aging Ment Health 2013; 17(5): 555-63.
32.Lillis J, Kendra KE. Acceptance and commitment therapy for weight control: Model, evidence,
and future directions. J Contextual Behav Sci 2014; 3(1): 1-7.
33.Graham CD, Gillanders D, Stuart S, Gouick J. An acceptance and commitment therapy (ACT)
based intervention for an adult experiencing post-stroke anxiety and medically unexplained
symptoms. Clinical Case Studies 2014; 13(3): 230-48.
34.Niknezhadi M, Khezrimoghadam N, Abedi M. Evaluating the effectiveness of acceptance and
commitment therapy in quality of life in parents of children with attention deficit disorder and
hyperactivity. Iranian Journal of Positive Psychology 2015; 1(2): 85-91.
35.Brown FL, Whittingham K, Boyd RN, McKinlay L, Sofronoff K. Does stepping stones triple P
plus acceptance and commitment therapy improve parent, couple, and family adjustment following
paediatri acquired brain injury? A randomized controlled trial. Behav Res Thera 2015; 73: 58-66.
th
36.Farahani HA, Arizi HR. Translated: Methods in behavioral sciences. Cozby PC(editor). 1 ed.
Tehran: Nashr Ravan Publishing; 2008; 77-8.
37.World Medical A. World medical association declaration of Helsinki: ethical principles for
medical research involving human subjects. JAMA 2013; 310(20): 2191-4.
38.Esmali A, Alizadeh M, Khanizadeh Balderlou K. The effectiveness of group Psychotherapy
based on acceptance and commitment on quality of life in women with breast cancer. J Urmia Univ
Med Sci 2016; 27(5): 365-74.
39.Shahkarami M, Zahrakar K, MoradiZadeh S, Davarniya R, Shakarami M. The effectiveness of
group-based cognitive-behavioral stress management in improving life quality in wives of addicts
undergoing treatment with methadone. JHC 2015; 1(2): 12-21.
40.Ghasemi F, Dehghan F, Farnia V, Tatari F, Alikhani M. Effectiveness of acceptance and
commitment therapy on life expectancy of female cancer patients at Tehran's Dehshpour institute
in 2015. Asian Pac J Cancer Prev 2016; 17(8): 4113-16.
41.FathiAhmadsaraei N, NeshatDoost HT, Manshaee GR, Nadi MA. The effectiveness of
acceptance and commitment therapy on quality of life among patients with type 2 diabetes. Iran J
Health Educ Health Promot 2016; 4(1): 31-9.
42.Wicksell RK, Kanstrup M, Kemani MK, Holmström L, Olsson GL. Acceptance and commitment
therapy for children and adolescents with physical health concerns. Curr Opin Psychol 2015; 2:
1-5.
43.Sabour S, Kakabraee K. The effectiveness of acceptance and commitment therapy on
depression, stress and indicators of pain in women with chronic pain. IJRN 2016; 2(4): 1-10.
44.Hayes SC, Masuda A, Bissett RT, Luoma J, Guerrero LF. DBT, FAP and ACT: how empirically
oriented are the new behavior therapy technologies?. Behavior Therapy2004;35(1): 35-54.
45.Kashdan TB, Barrios V, Forsyth JP, Steger MF. Experiential avoidance as a eneralized
psychological vulnerability: Comparisons with coping and emotion regulation strategies. Behavi
Rese Ther 2006; 44(9): 1301-20.
46.Molavi P, Mikaeili N, Rahimi N, Mehri S. The effectiveness of acceptance and commitment
therapy based on reducing anxiety and depression in students with social phobia. J Ardabil Univ
Med Sci 2014; 14(4): 412-23.
47.Hayes SC. Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of
behavioral and cognitive therapies. Behavior Therapy 2004; 35(4): 639–65.

)124‫(شماره پي در پي‬1396‫ـ آذر و دی‬5‫ـ شماره‬22 ‫مجله ارمغان دانش ـ دوره‬

649
 ‫امين براتيان و همکاران‬

Armaghane-danesh, Yasuj University of Original Article

Medical Sciences Journal (YUMSJ)

The Effect of Acceptance and Commitment

Downloaded from armaghanj.yums.ac.ir at 7:19 +0330 on Saturday November 14th 2020

(ACT) Therapy on the Quality of Life of

Mothers with a Child Cancer
1 2 3 4
Baratian A , Kazemi AS , Davarniya R *, Haghani Zemeidani M
1 2
Department of Counseling, University of Tehran, Tehran, Iran, Department of Psychology, Tehran
3
Medical Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran, Department of Counseling, Kharazmi
4
University, Tehran, Iran, Department of Counseling, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran,
Received: 30 Apr 2017 Accepted: 31 Aug 2017
Abstract:
Background and aim: Cancer is classified as a chronic disease. In spite of medical advances,
cancer treatment and an increase in the number of cancer patients, it remains unique in terms of
frustration and deep fear in the person. Parents of children with cancer are more likely to
experience psychological problems than those of healthy children, such as anxiety, depression,
and stress and, in general, mental health threats. The aim of this study was to evaluate the effect of
acceptance and commitment therapy on the quality of life of mothers with a child with cancer.

Methods: In the present quasi-experimental study, a pretest-posttest with control group, among
mothers of children with cancer who referred to the Cancer Children's Support Center in Tehran in
1395, 30 mothers were selected as on the basis of entry and exit criteria and was randomly
assigned to experimental and control groups (each subgroup of 15 people). The quality of life of the
subjects was assessed using the World Health Organization Quality of Life questionnaire
(ANKOVA). Participants in the experimental group were exposed to acceptance and commitment
treatment for 8 sessions, while patients in the control group received no treatment. Data were
analyzed using one-variable covariance test (ANCOVA).

Results: The mean and standard deviation of quality of life scores in the pre-testl group and in the
pre-test were 70.4 ± 6.40 and 92.97 ± 13.35 respectively. In the control group, the mean and
standard deviation of quality of life scores before and after the intervention were 69.07 ± 5.73 and
68 ± 7.58. The results of one-variable covariance analysis indicated that acceptance and
commitment therapy significantly improved the quality of life of the experimental group in the post-
test (F = 45.35, p <0.01).

Conclusion: Admission and commitment based interventions were effective in improving the
quality of life of mothers of cancerous children. The treatment is recommended as an effective and
appropriate treatment option to reduce the psychological problems of parents of children with
chronic diseases.

Keywords: Acceptance and Commitment Therapy, Cancer, Quality of Life

*
Corresponding author: Davarnia R, Department of Counseling, Kharazmi University,
Tehran, Iran,
Email: rezadavarniya@yahoo.com

Please cite this article as follows:

Baratian A, Kazemi AS, Davarniya R, Haghani Zemeidani M. The Effect of Acceptance and Commitment
(ACT) Therapy on the Quality of Life of Mothers with a Child Cancer. Armaghane-danesh 2017; 22 (5):
637-650.

)124‫(شماره پي در پي‬1396‫ـ آذر و دی‬5‫ـ شماره‬22 ‫مجله ارمغان دانش ـ دوره‬ 650
650