[1]

(ενότητα 8η Μέρος Γ, σ.66)

Αντωνυμίες λέγονται οι κλιτές λέξεις που χρησιμοποιούνται στον λόγο κυρίως
στη θέση ονομάτων (ουσιαστικών ή επιθέτων).

Δεικτικές αντωνυμίες 

Οι δεικτικές αντωνυμίες φανερώνουν δείξη(= δείξιμο )και χρησιμοποιούνται είτε

ως ουσιαστικά είτε ως επίθετα:
Μετὰ  τοῦτον  Θεόπομπος Ἀθηναῖος εἶπεν. [ως ουσιαστικό]
Οὐκ ἄδικος  αὕτη  ἡ ἀξίωσίς ἐστιν. [ως επίθετο]

Η αντωνυμία αυτή χρησιμοποιείται για πρόσωπα ή πράγματα που βρίσκονται

τοπικά ή χρονικά κοντά στον ομιλητή.
Ἦσαν δὲ οὗτοι μισθοφόροι Ἕλληνες ἐς τριακοσίους.
Ταῦτα μὲν οὖν πάλαι νενομοθέτηται.
Oὗτος ὁ Ἡγήσανδρος ἀφικνεῖται, ὃν ὑμεῖς ἴστε κάλλιον ἢ ἐγώ.

Ν. Ε. Αυτό το βιβλίο διαβάζω. /• Aυτά συνέβησαν χθες.

Ενικός αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

αριθμός

Ονομαστική οὗτος αὕτη τοῦ-το

Γενική τού-του ταύ-της τού-του

Δοτική τού-τῳ ταύ-τῃ τού-τῳ

Αιτιατική τοῦ-τον ταύτην τοῦ-το

Κλητική οὗτος αὕτη -

Πληθυντικός αριθμός

Ονομαστική οὗτοι αὗται ταῦ-τα

Γενική τού-των τούτων τού-των

Δοτική τού-τοις ταύ-ταις τού-τοις

Αιτιατική τούτους ταύ-τας ταῦ-τα

Κλητική - - -
 [2]

Παρατηρήσεις:

1. Μόνο η δεικτική αντωνυμία οὗτος, αὕτη, τοῦτο σχηματίζει κλητική στο αρσενικό

και στο θηλυκό γένος του ενικού αριθμού.

2. Η αντωνυμία κλίνεται ως τρικατάληκτο επίθετο της β’ κλίσης.

3. Το ουδέτερο των δεικτικών αντωνυμιών οὗτος, αὕτη, τοῦτο,  δεν έχει ν.

4. Οι καταλήξεις της αντωνυμίας αυτής στην πραγματικότητα είναι οι καταλήξεις

του άρθρου.

Α. Συμπληρώστε τα κενά επιλέγοντας τον κατάλληλο τύπο της δεικτικής

αντωνυμίας οὗτος, αὕτη, τοῦτο  :
1. Ἐκ _______________ (γεν. εν. αρσεν.) τοῦ ὄρους.

     τούτου     αὐτοῦ     τουτουνού     τουτοῦ

2. Τὸν προδότην _______________ (αιτ. εν. αρσεν.) ἔκριναν οἱ δικασταί.

     τούτον     τοῦτον     αὐτόν     ταύτην

3. Τῇ ἡμέρᾳ _______________ (δοτ. εν. θηλ.) ἡ νίκη οὐ τοῦ πλήθους.

     ταύτῃ     αὐτήν     τούτην     τοῦτον

4. Ἐν ταῖς πλουσίαις _______________ (δοτ. πληθ. θηλ.) κώμαις

     ταύτας     τούτοις     ταύταις     αὐτάς

 [3]

5.Ἐν τῷ σταδίῳ _______________ (δοτ. εν. ουδ.) ἀγών γίγνεται.

     τοῦτο     ταύτη     αὐτῷ     τούτῳ

5. _______________ (ον. πληθ. αρσεν.) εἰσίν οἱ λόγοι

     τούτοι     οὗτοι     αὐτοί     τούτους

6. _______________ (ον. πληθ. ουδ.) εἰσίν τὰ ἔργα.

     τοῦτα     ταῦτα     τούτων     τοῦτο

7. _______________ (γεν. πληθ. αρσεν.) τῶν ἔργων μάρτυρες ἐσμέν.

     τούτων     τούτου     τούτοις     αὐτά

8. Οὐ πείθεσθε ____________ (δοτ. πληθ. αρσεν.) τοῖς λόγοις

     τούτων     τούτῳ     ταύταις     τούτοις

9. Οὐκ ἔστιν __________________ (ον. ενικ. θηλ.) ἡ κρήνη.

     αὕτη     ταύτη     αὐτή     τούτη

Β. Στην άσκηση που ακολουθεί να συμπληρωθούν τα κενά με τον κα-

τάλληλο τύπο της δεικτικής αντωνυμίας οὗτος – αὕτη – τοῦτο. 

α. Οὐκ ἦλθον εἰς……………………τὴν πόλιν. (αιτ. ενικ. θηλ.)

β. Οἱ τόποι …………………χθαμαλοί εἰσι. (ον. πληθ. αρσεν.)
γ. Γένοιτο, Κύριε, τῇ ἡμέρᾳ……………….ἀναμαρτήτους φυλαχθῆναι ἡμᾶς.
(δοτ. ενικ. θηλ.)
δ. Ἐν τῷ σταδίῳ ……………………….ἀγὼν γίγνεται. (δοτ. εν. ουδ.)
ε. Ἐν…………………..ταῖς ὁδοῖς ἐπορεύετο. (δοτ. πληθ. θηλ.)

Να κάνετε την άσκηση 4 της σ. 67