Professional Documents
Culture Documents
11 - Periodic Table Power Point Presentation PDF
11 - Periodic Table Power Point Presentation PDF
1
Διάρθρωση της διάλεξης
2
1ο Μέρος
Μια σύντομη αναφορά στο Διεθνές Έτος
του Περιοδικού Πίνακα
3
2019: Διεθνές Έτος του Περιοδικού Πίνακα
(1869 – 2019: 150 χρόνια μετά)
https://www.iypt2019.org/
4
ΔΕΠΠ 2019: Πώς ξεκίνησε
5
ΔΕΠΠ 2019: Σε τι στοχεύει το ψήφισμα της UNESCO
3. Να γιορτασθεί η 150η επέτειος από την δημιουργία του Π.Π. από τον
Ρώσο επιστήμονα Ντμίτρι Μεντελέγεφ, ο οποίος θεωρείται ο πατέρας του
Π.Π. και ένας από τους θεμελιωτές της σύγχρονης χημείας.
6
Дмитрий Иванович Менделеев
7
Με ποιες επετείους–ορόσημα στην ιστορία του Π.Π. συμπίπτει το 2019
(α) Με την απομόνωση του αρσενικού και του αντιμονίου από τον Jabir ibn
Hayyan (Geber) πριν από περίπου 1200 χρόνια.
(β) Την ανακάλυψη του φωσφόρου πριν από 350 χρόνια (1669, Η. Brand)
(δ) Την ανακάλυψη του «νόμου των τριάδων» πριν από 190 χρόνια (1829,
W. Döbereiner).
(ε) Την καθιέρωση του Π.Π. από τον Mendeleev πριν από 150 χρόνια
(στ) Την ανακάλυψη του φραγκίου (Fr) πριν από 80 χρόνια (1939, Μ. Perey)8
ΔΕΠΠ 2019: Ποιοι στηρίζουν την πρωτοβουλία
η IUPAC σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση για την Καθαρή και
Εφαρμοσμένη Φυσική (IUPAP),
η Ευρωπαϊκή Ένωση Χημικών και Μοριακών Επιστημών (EuCheMS),
το Διεθνές Συμβούλιο για την Επιστήμη (ICSU),
η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU),
η Διεθνής Ένωση Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης και της
Τεχνολογίας (IUHPS)
και πολλές άλλες οργανώσεις από 50 και πλέον χώρες σε όλο τον κόσμο.
10
Χημικά στοιχεία γνωστά κατά την αρχαιότητα
Αντιμόνιο: αρχαία ευρήματα δείχνουν ότι ήταν γνωστό από το 1600 π.Χ.
12
Πίνακας Αλχημιστικών Συμβόλων
14
Τα 36 στοιχεία
του Ντάλτον
(αρχές 1800)
Jöns Jacob
Berzelius
(1779-1848)
Σουηδός Χημικός
Συνεχίζεται 16
(Συνέχεια) Τα 47 στοιχεία του Μπερτσέλιους
Στοιχείο Σύμβολο Στοιχείο Σύμβολο
17
Το Περιοδικό Σύστημα
1830: είχαν αναγνωρισθεί 55 διαφορετικά στοιχεία
Johann Wolfgang
Döbereiner
(1780-1849)
1859, Ντυμά: Γερμανός Χημικός
Επέκταση σε τετράδες, π.χ., οι τετράδες
(Mg, Ca, Sr, Ba) και (F, Cl, Br, I).
1863: Σανκουρτουά
Σχεδίασε τα Α.Β.
στην επιφάνεια ενός
κυλίνδρου με
περίμετρο 16
μονάδων, όσο το
Α.Β. του οξυγόνου.
Έτσι προέκυψε μια
κυλινδρική έλικα,
πάνω στη γεννήτρια
Alexandre-Émile
της οποίας
βρισκόταν τα Béguyer de
στοιχεία με ανάλογες Chancourtois
φυσικές και χημικές (1820-1886)
Γάλλος Γεωλόγος
ιδιότητες.
και Ορυκτολόγος
Τελλουρική έλικα 20
Και άλλοι Π.Π., λίγο πριν τον Mendeleev
1864: Όντλινγκ:
Πρότεινε ένα σύστημα ταξινόμησης με κενά για τα στοιχεία
που δεν είχαν ανακαλυφθεί ακόμα. Ο πίνακας που
προέκυψε έδειχνε μεγάλη ομοιότητα προς τον πρώτο
πίνακα του Μεντελέγεφ. No prediction of new elements!
William Odling
1864: Νιούλαντς: (1829-1921)
Τοποθέτησε τα 56 γνωστά στοιχεία κατ’ Άγγλος Χημικός
αυξανόμενο Α.Β. σε οριζόντιες σειρές των επτά
στοιχείων και παρατήρησε μια επανάληψη
ιδιοτήτων με κάθε όγδοο στοιχείο. Η κατάταξη
αυτή ονομάσθηκε «νόμος των οκτάβων».
John Alexander
Reina Newlands
(1837-1898) Άγγλος Χημικός 21
Mendeleev vs. Meyer
1869-1871: Μεντελέγεφ
Dmitrij Ivanovič Mendeleyev (1834-1907)
Ρώσος Χημικός
The Father of the Periodic Table
1870: Μέγερ:
Παρέστησε γραφικά τους ατομικούς όγκους έναντι του Α.Β. και παρατήρησε μια
περιοδική άνοδο και κάθοδο της καμπύλης όταν τα στοιχεία ταξινομούνται
κατ’ αύξον Α.Β., οι φυσικές τους ιδιότητες μεταβάλλονται περιοδικά (περιοδικός
νόμος). (Καθυστέρησε τη δημοσίευση).
No prediction of new elements! 22
1913: Μόουζλυ (Henry Gwyn Jeffreys Moseley, 1887 – 1915)
23
The Russian Journal
of General Chemistry
26
«Προφητείες» Mendeleev και ανακάλυψη γαλλίου (Ga)
Αρχικά: 4,7 g/cm3, μετά 5,956 g/cm3. Σημερινή τιμή 5,91 g/cm3 27
«Προφητείες» Mendeleev και ανακάλυψη γερμανίου (Ge)
Σκάνδιο (Sc): Lars Frederik Nilson 1879 Α.Β. 44 (44), Πυκνότητα 3,5 (3,86) 28
Και λίγα στατιστικά … στοιχεία για τα Χημικά Στοιχεία
Στοιχεία: Γνωστά 118, φυσικά 92 (80 σταθερά + 12 ραδιενεργά), τεχνητά 26,
Αμέταλλα 17, Μεταλλοειδή 7, Μέταλλα 94!
Sir Humphry Davy: ανακάλυψε και παρασκεύασε τα περισσότερα φυσικά στοιχεία (5)
Ονόματα για πατριωτικούς λόγους: Ge, Ga, Fr, Am, Db, Mc, Ds, Hs, Nh, Lv, Ts, Bk,
Cf κ.λπ. 29
Και άλλα στατιστικά … στοιχεία για τα Χημικά Στοιχεία
Βραβεία Νομπέλ για ανακάλυψη στοιχείων: Curie (Ra, Po), Ramsay (Ne, Ar, Kr,
Xe), Moissan (F), Seaborg (Pu, Cm, Am, Cf, …), Kroto, Curl, Smalley (Fullerenes,
C60)
11 στοιχεία απαιτούνται για όλες τις μορφές ζωής (C, Η, Ν, O, Ρ, S, Ca, Na, K,
Mg, Cl). Τα 6 πρώτα: C, Η, Ν, O, Ρ, S = the big six (κύρια στοιχεία των κυττάρων)
30
3ο Μέρος
Το «πολυεργαλείο» που λέγεται
Περιοδικός Πίνακας
31
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων:
Ένας αρχαίος Ελληνικός Υπολογιστής, ένα πολυεργαλείο στα χέρια μεγάλων
Αστρονόμων και Μαθηματικών
Με αυτό το πολυεργαλείο
υπολόγιζαν και προέβλεπαν:
35
Το «μαγικό» τρίγωνο που κρύβει μέσα του ο Π.Π.
Ηλεκτρονική δομή – Θέση στοιχείου στον Π.Π. – Ιδιότητες των ατόμων
εντονότερος
μεταλλικός
χαρακτήρας εντονότερος
μη μεταλλικός
χαρακτήρας
38
Εφαρμογή 1. Αναγραφή ηλεκτρονικών δομών με τη βοήθεια του Π.Π.
41
Εφαρμογή 4: προβλέψεις για μελλοντικά στοιχεία με βάση τον Π.Π
Η ανακάλυψη του στοιχείου με Ζ = 118 ανακοινώθηκε το 1999 και επιβεβαιώθηκε
μόλις πρόσφατα.
(α) Ποια θέση κατέχει το στοιχείο αυτό στον Π.Π., όταν η 7η Περίοδος
προβλέπεται να έχει τον ίδιο αριθμό στοιχείων, όπως και η 6η;
(β) Προβλέψτε τη φυσική κατάσταση, τη χημική δραστικότητα και την εξωτερική
ηλεκτρονική δομή του εν λόγω στοιχείου.
(γ) Με ποια από τα ήδη γνωστά στοιχεία θα μοιάζει το στοιχείο με Ζ = 119, το
οποίο δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη;
41
42
Εφαρμογή 5: Αναγραφή τύπων Lewis με τη βοήθεια του Π.Π
Χρησιμότητα των τύπων Lewis (γεωμετρία μορίων, μηχανισμοί αντιδράσεων,
οξεοβασικές ιδιότητες ενώσεων, αριθμοί οξείδωσης κ.λπ.)
43
Εφαρμογή 5: Εύρεση των α. ο. ενός στοιχείου με τη βοήθεια του Π.Π
Ο αριθμός οξείδωσης ενός ατόμου μέσα σε μια ένωση είναι το φορτίο που
θα είχε το άτομο, αν τα ηλεκτρόνια από κάθε δεσμό, στον οποίον
συμμετέχει το άτομο αυτό, θεωρούνταν ότι ανήκουν εξ ολοκλήρου στο πιο
ηλεκτραρνητικό άτομο του δεσμού.
44
Εύρεση των αριθμών οξείδωσης βάσει κανόνων
με σειρά προτεραιότητας
1. Ο αριθμός οξείδωσης κάθε ατόμου στη στοιχειακή κατάσταση ισούται με
μηδέν.
46
Εφαρμογή 6: Εύρεση των α. ο. ενός στοιχείου με τη βοήθεια του Π.Π
Άπειρους!!!
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Όλα, εκτός από το SeF7 (α.ο. του Se από –2 έως +6)
50