ΑΙΤ 304

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

Θεοχάρης Τσάμπουρας
ΑΠΘ
τίς δ’ ἔσται ἡ παιδεία καὶ πῶς
(35) χρὴ παιδεύεσθαι, δεῖ μὴ λανθάνειν. νῦν γὰρ ἀμφισ-
βητεῖται περὶ τῶν ἔργων. οὐ γὰρ ταὐτὰ πάντες ὑπολαμβά-
νουσι δεῖν μανθάνειν τοὺς νέους οὔτε πρὸς ἀρετὴν οὔτε πρὸς τὸν
βίον τὸν ἄριστον, οὐδὲ φανερὸν πότερον πρὸς τὴν διάνοιαν
πρέπει μᾶλλον ἢ πρὸς τὸ τῆς ψυχῆς ἦθος· ἔκ τε τῆς ἐμ-
(40) ποδὼν παιδείας ταραχώδης ἡ σκέψις καὶ δῆλον οὐδὲν πό-
τερον ἀσκεῖν δεῖ τὰ χρήσιμα πρὸς τὸν βίον ἢ τὰ τείνοντα
πρὸς ἀρετὴν ἢ τὰ περιττά (πάντα γὰρ εἴληφε ταῦτα κρι-
[1337b] τάς τινας)· περί τε τῶν πρὸς ἀρετὴν οὐθέν ἐστιν ὁμολογούμε-
νον (καὶ γὰρ τὴν ἀρετὴν οὐ τὴν αὐτὴν εὐθὺς πάντες τιμῶ-
σιν, ὥστ’ εὐλόγως διαφέρονται καὶ πρὸς τὴν ἄσκησιν αὐτῆς).
ὅτι μὲν οὖν τὰ ἀναγκαῖα δεῖ διδάσκεσθαι τῶν χρησίμων,
(5) οὐκ ἄδηλον· ὅτι δὲ οὐ πάντα, διῃρημένων τῶν τε ἐλευθερίων
ἔργων καὶ τῶν ἀνελευθερίων φανερόν, <καὶ> ὅτι τῶν τοιούτων
δεῖ μετέχειν ὅσα τῶν χρησίμων ποιήσει τὸν μετέχοντα μὴ
βάναυσον. βάναυσον δ’ ἔργον εἶναι δεῖ τοῦτο νομίζειν καὶ
τέχνην ταύτην καὶ μάθησιν, ὅσαι πρὸς τὰς χρήσεις καὶ
(10) τὰς πράξεις τὰς τῆς ἀρετῆς ἄχρηστον ἀπεργάζονται τὸ
σῶμα τῶν ἐλευθέρων [ἢ τὴν ψυχὴν] ἢ τὴν διάνοιαν. διὸ
τάς τε τοιαύτας τέχνας ὅσαι τὸ σῶμα παρασκευάζουσι
χεῖρον διακεῖσθαι βαναύσους καλοῦμεν, καὶ τὰς μισθαρνι-
κὰς ἐργασίας· ἄσχολον γὰρ ποιοῦσι τὴν διάνοιαν καὶ ταπει-
(15) νήν. ἔστι δὲ καὶ τῶν ἐλευθερίων ἐπιστημῶν μέχρι μὲν
τινὸς ἐνίων μετέχειν οὐκ ἀνελεύθερον, τὸ δὲ προσεδρεύειν λίαν
πρὸς ἀκρίβειαν ἔνοχον ταῖς εἰρημέναις βλάβαις.
ΑΡΙΣΤ Πολ 1337a33–1337b18
Jusepe de Ribera, Αριστοτέλης,
1637, ελαιογραφία σε καμβά,
Indianapolis Museum of Art, U.S.A.
Laurentius de Voltolina, Liber ethicorum des Henricus de Alemannia,
1360-1390, μικρογραφία.
 Xάρτης των πανεπιστημίων της Ευρώπης έως τον 15ο αιώνα, Perry-Castañeda
Library (of the University of Texas, Austin, U.S.A.
Herrad von Landsberg, Septum arte
liberales, π. 1180, μικρογραφία από
το κατεστραμμένο χειρόγραφο
Hortus deliciarum.
Δάσκαλος του Coëtivy, Η φιλοσοφία παρουσιάζει τις επτά ελευθέριες τέχνες στον Βοήθιο,
π. 1460-1470, μικρογραφία.
Martin Schaffner, Οι πλανήτες και
οι επτά ελευθέριες τέχνες, 1533,
διακόσμηση τραπεζιού βιβλιοθήκης
του Erasmus Stedelin, Staatliche
Museen, Kassel.
Étienne Colaud , συνάντηση
διδακτόρων στο πανεπιστήμιο
του Παρισιού, 1537,
μικρογραφία στο χειρόγραφο
“Chants royaux”, Bibliothèque
Nationale, Paris.
 Divisio scientiae, τελη 14ου
αιώνα, χειρόγραφο London BL
MS Roy 1 B X, fol 1r, British
Library.
Reisch, Gregor, Margarita
philosophica,1525, Getty
Research Institute.
Εγκυκλοπαίδεια των Diderot
και d’Alembert, Χάρτης της
ανθρώπινης γνώσης, 1751–66.
Chrétien Frederic Guillaume
Roth, Δέντρο της ανθρώπινης
γνώσης, προμετωπίδα της
Εγκυκλοπαίδειας του 1780.
Francesco Solimena,
Προσωπογραφία του
Giambattista Vico, 1742-43.
Frans Hals, Προσωπογραφία
του René Descartes, π. 1649.
Carle Vernet , Προσωπογραφία
του Immanuel Kant, 1792.
Berlin, Kaiser-Friedrich-
Museum.
Edvard Munch, Προσωπογραφία
του Friedrich Nietzsche, 1906,
Munch-museet, Oslo.
The Google Arts & Culture Experiment: Free Fall.
https://artsexperiments.withgoogle.com/freefall/
The Google Arts & Culture Experiment: Curator’s table.
https://artsexperiments.withgoogle.com/curatortable/
Jasmine Kay “Art is pointless”, 2015, Installation piece made from vinyl, UT Austin
Art Building, U.S.A.
Giorgio Vasari,
Αυτοπροσωπογραφία, 1550-1567,
Galleria degli Uffizi.
Anton von Maron,
Προσωπογραφία του Johann
Joachim Winckelmann, 1768,
Weimarer Stadtschloss
Robert Bechtle, Alameda Gran Torino, 1974, Collection SFMOMA.
William Hogarth, Ανάλυση της ομορφιάς, 1759, 2η εικόνα από το βιβλίο του
William Hogarth The Analysis of Beauty.
Damien Hirst, The Four Seasons, 2010, © Damien Hirst and Science Ltd.
 Andy Warhol, Campbell's Soup Cans, 1962, MOMA
New York. U.S.A.

Φωτογραφία με readymades του Marcel Duchamp

 Gaius Plinius Secundus, Naturalis Historia, έκδοση
του 1669.
Προτομή του Κικέρωνα (Marcus Tullius José López Enguídanos, Πορτρέτο
Cicero), Museo del Prado. του Κουιντιλιανού (Marcus Fabius
Quintilianus), 1814.
Giorgio Vasari, Αυτοπροσωπογραφία και 1η σελίδα του Le Vite de' più eccellenti
pittori, scultori, e architettori, έκδοση του 1568.
Προσωπογραφία
του Πετράρχη σε
εικονογραφημένο
χειρόγραφο του
1480, The Walters
Art Museum
Lorenzo Ghiberti,
Αυτοπροσωπογραφία στις
πύλες του Παραδείσου
στο Battistero di San
Giovanni, Φλωρεντία, 1452.
Agnolo Bronzino, σχέδιο δεξιού ανθρώπινου χεριού, π. 1545-1552, The J. Paul Getty
Museum, Los Angeles.
Giorgio Vasari, Αυτοπροσωπογραφία και 1η σελίδα του Le Vite de' più eccellenti
pittori, scultori, e architettori, έκδοση του 1568.
Giorgio Vasari, O Cosimo των Μεδίκων σχεδιάζει την κατάκτηση της Σιένας,
1563/1565, Palazzo Vecchio, Φλωρεντία (λεπτομέρεια).
Giorgio Vasari, O Cosimo των Μεδίκων σχεδιάζει την κατάκτηση της Σιένας,
1563/1565, Palazzo Vecchio, Φλωρεντία.
Carel van Mander , Αυτοπροσωπογραφία και 1η σελίδα του Het Schilder-Boeck
έκδοση του 1618.
Giovanni Pietro Bellori , 1η σελίδα του Vite de'Pittori, Scultori et Architetti Moderni
και προμετωπίδα του κεφαλαίου για τον Nicolas Poussin, έκδοση του 1672.
Προσωπογραφίες του Filippo Baldinucci και του Joachim von Sandrart.
προσωπογραφία του Horace Walpole από τον Sir Thomas Lawrence, και 1η σελίδα του
έργου του Anecdotes of Painting in England.
Anton von Maron,
Προσωπογραφία του Johann
Joachim Winckelmann, 1768,
Weimarer Stadtschloss
Angelica Kauffmann,
Προσωπογραφία του Johann
Joachim Winckelmann, 1780,
χαρακτικό, National Gallery of Art,
Washington DC, USA.
Marc-Antoine Laugier, Essai sur l'Architecture, έκδοση του 1755.
Johann Heinrich Wilhelm Tischbein, Ο Goethe στη ρωμαϊκή ύπαιθρο, 1787, Städel
Museum, Frankfurt am Main
.
Franz von Lenbach, προσωπογραφία του Ivan Lermolieff (ψευδώνυμο του Giovanni
Giovanni Morelli, 1886, Palazzo Borghese Morelli), Die Werke italienischer Meister in den
Ρώμη. Galerien von München, Dresden und Berlin, 1988.
Giovanni Battista Cavalcaselle
Bernard Berenson
Louis Léopold Boilly, Οι
αρχαιοδίφες, λιθογραφία, τέλη
18ου αιώνα.
Gottfried Semper Η παλιά συναγωγή της Δρέσδης,
έργο του Semper, που
κατασκευάστηκε μεταξύ 1839-1840.
Julius Ludwig Sebbers,
προσωπογραφία του Georg
Wilhelm Friedrich Hegel
Jacob Burckhardt, 1892
Ο Aby Warburg Πίνακας από το ημιτελές έργο
του Warburg Άτλας της
Μνημοσύνης.
Paul Frankl Max Dvořák
Kazimir Malevich,
Κόκκινο τετράγωνο
(ζωγραφικός
ρεαλισμός μιας
χωριάτισσας σε δύο
διαστάσεις), 1915,
Ρωσικό Μουσείο,
Αγία Πετρούπολη,
Ρωσία.
Paul Cézanne, το όρος Sainte-Victoire και το Nicolas Poussin, Τοπίο, 1651, The J.Paul Getty
υδραγωγείο της κοιλάδας του Arc, 1882, Museum, Los Angeles.
Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη.
Georges Seurat, Λουόμενοι στην Asnières, Piero della Francesca, Ανάσταση
1884, Art Institute of Chicago. (λεπτομέρεια), 1458, San Sepolcro, Ιταλία.
Georges Braque, Νεκρή φύση, 1913, Art Henri Matisse, Η κίτρινη κουρτίνα,
Musée National d'Art Moderne, Centre 1915, Museum of Modern Art, Νέα
Georges Pompidou, Παρίσι. Υόρκη.
Erwin Panofsky Henri Focillon
Nikolaus Pevsner Ernst H. Gombrich
Meyer Shapiro Frederick Antal Arnold Hauser

Theodor W. Adorno Walter Benjamin Clement Greenberg

 Σχεδιάγραμμα από το βιβλίο Renaissance Theory
των James Elkins και Robert Williams, Routledge (2008).
 Σχεδιάγραμμα από το βιβλίο Renaissance Theory
των James Elkins και Robert Williams, Routledge (2008).
Roland Barthes Jacques Derrida Michel Foucault
Ζαχαρίας Ιωάννης,
Νέος καλλιτέχνης ή ο μαθητής, 1868
Λάδι σε μουσαμά , 64 x 46 εκ.
Συλλογή Ιδρύματος Ε. Κουτλίδη,
Εθνική Πινακοθήκη.
ΑΙΤ 304
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 2ο
Άποψη της αίθουσας Sackler
στην National Gallery του
Λονδίνου

© James Worcester
The National Gallery, London, Έργο από τη φωτογραφική σειρά
του Fernando Maquieira, Night Guide Museums.
National Museum El Prado, Madrid, Έργο από τη φωτογραφική
σειρά του Fernando Maquieira, Night Guide Museums.
Pablo Picasso,
Les Demoiselles
d'Avignon, 1907,
Museum of Modern
Art, New York City.
El Greco, Το όραμα του
Αγίου Ιωάννη, 1608 -
1614, Metropolitan
Museum of Art, New
York City
Jean-Auguste-Dominique Ingres, Το
τουρκικό λουτρό, 1862-63. Louvre, Paris
Paul Cézanne, Les Grandes Baigneuses, 1906, Philadelphia Museum of Art.
Paul Gauguin, Το φεγγάρι και η γη (Hina Henri Matisse, Le bonheur de vivre, 1905–
tefatou), 1893, Museum of Modern Art, 6, Barnes Foundation, Philadelphia,
New York City. Pennsylvania
Pablo Picasso, La Toilette, 1906, Albright-Knox, Jean Agélou, φωτογραφία της
New York Fernande Olivier, 1910-17.
Édouard Manet, Olympia, 1863, Musée d'Orsay, Paris.
Jean-Auguste-Dominique Ingres, La Source,
1820 -1856, Musée d'Orsay, Paris.
Alexandre Cabanel, Η γέννηση της Αφροδίτης, 1863, Musée d'Orsay, Paris
William-Adolphe Bouguereau Η
γέννηση της Αφροδίτης, 1879,
Musée d'Orsay, Paris
Pablo Picasso,
Les Demoiselles
d'Avignon, 1907,
Museum of Modern
Art, New York City.
Γυναικείο γλυπτό, 3ος-2ος αι. π.Χ.Εθνικό Μάσκα των Fang για τελετουργική χρήση, 19ος
Αρχαιολογικό Μουσείο της Ισπανίας. αι., Μουσείο του Λούβρου.
Giorgio Vasari,
Αυτοπροσωπογραφία, 1550-1567,
Galleria degli Uffizi.
Αυτοπροσωπογραφία του
Johann Dominicus Fiorillo
Anton von Maron,
Προσωπογραφία του Johann
Joachim Winckelmann, 1768,
Weimarer Stadtschloss
Gerhard von Kügelgen, Προσωπογραφία
του Johann Gottfried Herder, 1809,
University of Tartu Library.
Jakob Schlesinger,
προσωπογραφία του Georg
Wilhelm Friedrich Hegel, 1831.
Julius Ludwig Sebbers,
προσωπογραφία του Georg
Wilhelm Friedrich Hegel
Ομαδοποίηση ορισμών περιγραφικοί ορισμοί
περί πολιτισμού από τους ιστορικοί ορισμοί
Kroeber και Kluckhohn κανονιστικού περιεχομένου ορισμοί
ψυχολογικοί ορισμοί
δομικοί ορισμοί
γενετικοί ορισμοί
Δημοσθένης Κοκκινίδης, Τοπίον, 1958, Πινακοθήκης ΑΣΚΤ.
Διδασκαλία της ιστορίας 1) ελεύθερη προσέγγιση (unfolding
της τέχνης σε παιδιά κατά or natural approach)
τον Howard Gardner

2) καθοδηγούμενη προσέγγιση
(training, directive or skills approach)
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 3ο
Παναγιώτης Τέτσης, Ευστράτιος Πελεκίδης
καθ. Φιλοσοφικής Σχολής (1928-1950), 1925.
Anton von Maron,
Προσωπογραφία του Johann
Joachim Winckelmann, 1768,
Weimarer Stadtschloss
Νικόλαος Γύζης, Η Ιστορία, 1892.
Θεόδωρος Βρυζάκης, Η Ελλάς ευγνωμονούσα, 1858,
Εθνική Πινακοθήκη
Καραγάτση Νίκη, Καφενείο "Ο σοφός Κοραής", 1981
Γεώργιος Ιακωβίδης, Αλληγορία, μολύβι σε χαρτί, A.G Leventis Gallery
Φίλιππος Μαργαρίτης. Οι καθηγητές του
Σχολείου των Τεχνών (1852).
Ιωάννης Οικονόμου, Ο
τεχνοκρίτης, 1885,
Εθνική πινακοθήκη
Louis Léopold Boilly, Οι
αρχαιοδίφες, λιθογραφία, τέλη
18ου αιώνα.
Friedrich Nerly, Karl Friedrich
von Rumohr, 1823,
Nationalgalerie Berlin
 Ivan Lermolieff (ψευδώνυμο του Giovanni
Franz von Lenbach, προσωπογραφία του Morelli), Die Werke italienischer Meister in
Giovanni Morelli, 1886, Palazzo Borghese den Galerien von München, Dresden und
Ρώμη. Berlin, 1988.
Giovanni Battista Cavalcaselle
Bernard Berenson
Jacob Burckhardt, 1892
Διδασκαλία της ιστορίας 1) ελεύθερη προσέγγιση (unfolding
της τέχνης σε παιδιά κατά or natural approach)
τον Howard Gardner

2) καθοδηγούμενη προσέγγιση
(training, directive or skills approach)
Στόχοι του καθηγητή κατά τη διδασκαλία της αισθητικής αγωγής (κατά L.
Chapman)

Α) κατανόηση της καλλιτεχνικής διεργασίας:

• Η ιδέα και η σύλληψή της
• Η επεξεργασία και τελειοποίηση της ιδέας
• Η εκτέλεση και το μέσο
• Οι πηγές

Β) αντίληψη των οπτικών μορφών

• Διάκριση των βασικών ιδιοτήτων
• Διερεύνηση του συμβολισμού και των συνδηλώσεων
• Συνειδητοποίηση του πλαισίου αναφοράς

Γ) Ερμηνεία των αντιληπτικών ποιοτήτων

• Σχηματισμός ενός λεξιλογίου για την περιγραφή της αντίληψης
• Ενσυναίσθηση και ψυχική απόσταση
• Εικασία
• Σύνθεση
Paolo Veronese, Η οικογένεια του Δαρείου ενώπιον του Αλεξάνδρου, 1565–
1570, National Gallery, London.
Edward Hopper, Nighthawks 1942, The Art Institute of Chicago
Jean Louis Théodore Géricault, Η σχεδία της Μέδουσας, 1818-1819, Μουσείο του Λούβρου.
René Magritte, Les valeurs personnelles (προσωπικές αξίες) (1952), San
Francisco Museum of Modern Art (SFMOMA).
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 4ο
Πληροφορίες του
Γνωστικές διαδικασίες
περιβάλλοντος

ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΝΗΜΗ ΣΚΕΨΗ

Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΠΟΚΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
με βάση τις εξής ικανότητες

ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ

ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
 ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΚΑΤΑΝΕΜΗΜΕΝΕΣ ΣΥΜΒΟΛΙΚΕΣ

ΠΡΟΤΑΣΙΑΚΕΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΕΣ
© ΣΤ. ΒΟΣΝΙΑΔΟΥ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, 2002
© ΣΤ. ΒΟΣΝΙΑΔΟΥ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, 2002
Η ΕΠΙΤΥΧΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ:

Την ΑΝΤΙΛΗΨΗ

Την ΜΝΗΜΗ

Την ΣΚΕΨΗ

Την ΓΛΩΣΣΑ
Τα τρία στάδια της μνήμης

© ΣΤ. ΒΟΣΝΙΑΔΟΥ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, 2002

Μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών της μνήμης

© ΣΤ. ΒΟΣΝΙΑΔΟΥ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, 2002

Fra Angelico, Η άνοδος στο
Σταυρό,
1441-42, Τοιχογραφία, 169
x 134 cm
Convento di San Marco,
Φλωρεντία
Peter Paul Rubens, Η άνοδος στο Σταυρό, 1610, Ελαιογραφία, Museum Cathedral of Our Lady,
Αμβέρσα
Ernst H. Gombrich
Ζαχαρίας Ιωάννης,
Νέος καλλιτέχνης ή ο μαθητής, 1868
Λάδι σε μουσαμά , 64 x 46 εκ.
Συλλογή Ιδρύματος Ε. Κουτλίδη,
Εθνική Πινακοθήκη.
© Π.ΠΗΓΙΑΚΗ, ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, 1998
© Π.ΠΗΓΙΑΚΗ, ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, 1998
© Π.ΠΗΓΙΑΚΗ, ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, 1998
© Π.ΠΗΓΙΑΚΗ, ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, 1998
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 5ο
Max Dvořák
Ο Aby Warburg Πίνακας από το ημιτελές έργο
του Warburg Άτλας της
Μνημοσύνης.
Aby Warburg, Έκθεση στο αναγνωστήριο της επιστημονικής βιβλιοθήκης Warburg,
Αμβούργο, 1927
Erwin Panofsky
Johan Joseph Zoffany, Patrick
Heatly,1783 -1787,Yale Center for
British Art, Paul Mellon Collection
Piero Della Francesca-
Hercules. c. 1465. Fresco, 151
x 126 cm. Isabella Stewart
Gardner Museum, Boston.
Zeng Fanzhi, The Last Supper
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΣΑ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ
The Google Arts & Culture Experiment: Curator’s table.
https://artsexperiments.withgoogle.com/curatortable/
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 6ο
Nicolai Felchin, Πορτρέτο του Κάρλ Μάρξ, 1918.
Theodor W. Adorno
Meyer Schapiro Max Raphael

Francis Klingender
Frederick Antal
Arnold Hauser
Gentile da Fabriano, The Madonna and Child Massacio, The Virgin and Child, 1426,
with Angels, 1425, National Gallery, London National Gallery, London
Αποτελέσματα αναζήτησης
Francis Klingender

Louis Althusser
T.J. Clark
William Hogarth, Το όργιο, 1733.
Honoré Daumier, Η πλύστρα, π. 1863.
Eugène Delacroix, Η Ελευθερία οδηγεί το λαό, 1830.
Henri de Toulouse Lautrec, η Jane Avril
χορεύει,1892.
 Άγνωστος Ιάπωνας ζωγράφος της περιόδου του Έντο, Τέσσερις μεγάλες πόλεις του
κόσμου (Λισσαβόνα, Σεβίλλη, Ρώμη, Κωνσταντινούπολη).
Tintoretto, Παράδεισος, Βενετία, Palazzo Ducale, Sala del Maggior Consiglio.
Jose de Ribera, Αλληγορία της Ιστορίας,
1615-1620.
Νικόλαος Γύζης, Η Ιστορία, 1892.
Hendrik Goltzius, Αλληγορία της δόξας και της
Ιστορίας, 1586.
François Boucher, Αλληγορία της Αθηνάς, της Δόξας, της Ιστορίας και της Πίστης να
κυριεύουν την Άγνοια και τον Χρόνο, 1727.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 7ο
 Λογότυπος της National
Λογότυπος της Society of
Association of Women Artists
Women Artists (SWA).
(NAWA).
Φωτογραφία από την περιοδεύουσα έκθεση Women Artists 1550-1950 στο
Brooklyn Museum, 1977.
Φωτογραφία από την περιοδεύουσα έκθεση Women Artists 1550-1950 στο
Brooklyn Museum, 1977.
Martha Rosler, Cleaning the Drapes, από τη
σειρά έργων House Beautiful: Bringing the War
Home, 1967–72.
Martha Rosler, Semiotics of the Kitchen, βίντεο,
1974.
Judy Chicago, The Dinner Party, 1979, Brooklyn Museum.
Αφίσα του 1989 από τις Guerrilla Girls.
Guerrilla Girls, You’re Seeing Less Than Half The Picture, 1989
Cindy Sherman, Untitled #96. 1981
Kathleen Gilje, Linda Nochlin in Manet's Bar at
the Folies-Begère, 2005.
Artemisia Gentileschi, Η Ιουδήθ
αποκεφαλίζει τον Ολοφέρνη,
1614-1620, Φλωρεντία, Ουφίτσι
Artemisia Gentileschi, Ο Ιωσήφ και
η γυναίκα του Πετεφρή, 1623 ή
1640, Κέιμπριτζ (Μασαχουσέτη),
Fogg Museum
Édouard Manet, H Berthe Morisot με
ένα μπουκέτο από βιολέτες, 1872,
Musée d'Orsay.
Αργυρό νόμισμα του αυτοκράτορα Γορδιανού του Γ΄ (238-244)
Ο Θεοδόσιος σε μια περιγραφή του βίου τοy Βαλεντιανού Β΄από
το έργο του Jacobus Strada (1507-1588) Imperatorum Romanorum
Παλαιοχριστιανική νωπογραφίες στην κατακόμβη της Πρίσκιλλας,
Ρώμη (β΄μισό του 3ου αι. μ.Χ.).
Νικόλαος (IV) από το Λινοτόπι, Ιεράρχες στιο ιερό του ναού, 1652,
Καθολικό της μονής Μεταμορφώσεως, Δρυόβουνο, Κοζάνη.
Ludwig Meidner, Αποκαλυπτικό τοπίο, 1913.
Ludwig Meidner, Πόλη που καίγεται, 1913.
Wassily Kandinsky, Σύνθεση VII, 1913.
Jose de Ribera, Αλληγορία της Ιστορίας,
1615-1620.
Νικόλαος Γύζης, Η Ιστορία, 1892.
Hendrik Goltzius, Αλληγορία της δόξας και της
Ιστορίας, 1586.
François Boucher, Αλληγορία της Αθηνάς, της Δόξας, της Ιστορίας και της Πίστης να
κυριεύουν την Άγνοια και τον Χρόνο, 1727.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 8ο
O Naum Gabo μπροστά σε ένα έργα του.
Ο John Dewey στο Πανεπιστήμιο του
Chicago το 1902.
Carl Jung (1875-1961)
Leonardo da Vinci, Η Παρθένος με το
Θείο Βρέφος και την Αγία Άννα, 1500-
1513, Μουσείο του Λούβρου.
Leonardo da Vinci, Η Παρθένος με το
Θείο Βρέφος, την Αγία Άννα και τον
Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, περ. 1499-
1500, National Gallery, Λονδίνο.
Ψυχαναλυτικά σχέδια του Jackson Pollock (1939-1942)
Allen Jones, Chair Table Hat Stand,
1969, ιδιωτική συλλογή.
Jacques Lacan (1901-1981)
 Griselda Pollock
T.J. Clark Mieke Bal
Dante Gabriel Rossetti, Proserpina
(Περσεφόνη), 1874, Tate Britain.
Dante Gabriel Rossetti, Bocca Baciata , Dante Gabriel Rossetti, Lady Lilith , 1867,
1859, Museum of Fine Arts, Βοστώνη. Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη.
 Hans Holbein ο
Νεότερος, Οι
πρεσβευτές , 1533,
National Gallery,
Λονδίνο.
Richard Estes, Διπλή αυτοπροσωπογραφία , 1976, Museum of Modern Art, Νέα Υόρκη.
Jackson Pollock, Number 1 (Lavender Mist), 1950, National Gallery of Art, Ουάσιγκτον.
Ο Σιμωνίδης ο Κείος, 1494
Ξυλογραφία από το χρονικό της
Νυρεμβέργης.
William Blake ,
Songs of Innocence and of Experience:
The Tyger, περ. 1825, επιζωγραφισμένο
χαρακτικό, Μητροπολιτικό Μουσείο
Νέας Υόρκης.
W. J. T. Mitchell
Ζωγράφος του Klügmann,
Μούσα που διαβάζει ειλητό, 435-425
π.Χ, αττική ερυθρόμορφη λήκυθος,
Μουσείο του Λούβρου.
Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, περ. 1100,
εικονογραφημένο χειρόγραφο,
Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης.
Ο Κωνσταντίνος Μανασσής, 14ος αι,
εικονογραφημένο χειρόγραφο, Cod.
hist. Gr. 91, fol.1, Εθνική Βιβλιοθήκη της
Αυστρίας.
Τῆς Ἀθηνᾶς ἀνάγλυφο

Πῶς ἀκούμπησες ἄπραγα τὸ δόρυ;

Τὴ φοβερή σου περικεφαλαία
βαριὰ πῶς γέρνεις πρὸς τὸ στῆθος, Κόρη;
Ποιὸς πόνος τόσο εἶναι τρανός, ὦ Ἰδέα,
γιὰ νὰ σὲ φτάση! Ὀχτροὶ κεραυνοφόροι
δὲν εἶναι γιὰ δικά σου τρόπαια νέα;
Δὲν ὁδηγεῖ στὸ Βράχο σου τὴν πλώρη
τοῦ καραβιοῦ σου πλέον πομπὴ ἀθηναῖα;
Σὲ ταφόπετρα βλέπω νὰ τὴν ἔχη
καρφωμένη μία πίκρα τὴν Παλλάδα.
Ὤ! κάτι μέγα, ἀπίστευτο θὰ τρέχη ...
Χαμένη κλαῖς τὴν ἱερή σου πόλη
ἢ νεκρὴ μέσ᾿ στὸ μνῆμα καὶ τὴν ὅλη
τοῦ τότε καὶ τοῦ τώρα, ὠιμένα! Ἑλλάδα;

Κωστής Παλαμάς
ΣΕ ΧΩΡΑ μακρινή και αρυτίδωτη τώρα πορεύομαι.
Τώρα μ' ακολουθούν κορίτσια κυανά
κι αλογάκια πέτρινα
με τον τροχίσκο του ήλιου στο πλατύ μέτωπο.
Γενεές μυρτιάς μ' αναγνωρίζουν
από τότε που έτρεμα στο τέμπλο του νερού,
άγιος, άγιος, φωνάζοντας.
Ο νικήσαντας τον Άδη και τον Έρωτα σώσαντας,
αυτός ο Πρίγκιπας των Κρίνων είναι.
Κι από κείνες πάλι τις πνοές της Κρήτης,
μια στιγμή ζωγραφιζόμουν.
Για να λάβει ο κρόκος από τους αιθέρες δίκαιο.
Στον ασβέστη τώρα τους αληθινούς μου Νόμους
κλείνω κι εμπιστεύομαι.
Μακάριοι, λέγω, οι δυνατοί που
αποκρυπτογραφούνε το Άσπιλο.
Γι' αυτών τα δόντια η ρόγα που μεθά,
στων ηφαιστείων το στήθος και στο κλήμα των
παρθένων.
(…)

Οδυσσέας Ελύτης /απόσπασμα από το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

"Ο πρίγκιπας με τα κρίνα", τμήμα τοιχογραφίας
από την Κνωσό.
Wyndham Lewis, O Ezra Pound, περ. 1938, λάδι σε καμβά, Tate Gallery.
In a Station of the Metro
The apparition of these faces in the crowd;
Petals on a wet, black bough.

In a Station of the Metro

The apparition of these faces in the

crowd;
Petals on a wet, black bough.

Ezra Pound Suzuki Harunobu, Γυναίκα θαυμάζει άνθη Δαμασκηνιάς

τη νύχτα, , 18ος αι., γιαπωνέζικο τύπωμα ukiyo-e
Mark Rothko,
Black, Red and Black, 1968, Museo
Thyssen-Bornemisza, Madrid, Spain.
Η οικογένεια του ζωγράφου: τμήμα από τοιχογραφία στο σπίτι του Φώτη
Κόντογλου 1932, στην περιοχή Κυπριάδου. Βρίσκεται σήμερα στην Εθνική
Πινακοθήκη.
Εξώφυλλο βιβλίου του Νίκου-Γαβριήλ
Πεντζίκη, φιλοτεχνημένο από τον ίδιο
Έργο του Νίκου Χουλιαρά
Ανδρέας Εμπειρίκος, Πειραιάς 1955, φωτογραφία, Εκδόσεις Άγρα.
Ένα καλλίγραμμα
(calligramme) του Guillaume
Apollinaire.
Ένα καλλίγραμμα (calligramme) του Guillaume Apollinaire και η μεταγραφή του.
Πανιά στο Νείλο,
πουλιά χωρίς κελάηδισμα με μια φτερούγα
γυρεύοντας σιωπηλά την άλλη·
ψηλαφώντας στην απουσία τ’ ουρανού
το σώμα ενός μαρμαρωμένου εφήβου·
γράφοντας με συμπαθητικό μελάνι στο
γαλάζιο μιαν απελπιστική κραυγή.

Γ. Σεφέρης
Ένα καλλιγράφημα του
Γιώργου Σεφέρη.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 9ο
Ένα καλλιγράφημα του
Γιώργου Σεφέρη.
Ποιήματα του Stéphane Mallarmé
To ποίημα του Dylan Thomas Vision and prayer
Φουτουριστικό τυπογραφικό
ποίημα του 1919 από τον
Filippo Tommaso Marinetti.
El Lissitzky, τυπογραφικό έργο για βιβλίο ποιημάτων του Μαγιακόφσκι
To ποίημα
Κωνσταντινούπολη
του Vasily
Kamensky, 1914
Εξώφυλλο του
ποιήματος Anna
Blume του Kurt
Schwitters, 1919
Παράδειγμα Οπτικής Ποίησης:Babi Badalov, Deodorant For Turkmen, 2008
Jason Nelson, game, game, game and again Genco Gulan, 22.2 , ποίημα
game, ψηφιακό ποίημα, 2011 σε QR code, 2010
 CREATION?
# Creation def dstBit(mass,rot,vel): bMass=mass bRot=rot bVel=vel def
dstCld(mass,rot): mass=mass rot=rot def Stir(dstBit1,dstBit2):
CldMass=dstBit1.mass+dstBit2.mass CldRot=dstBit1.vel*dstBit2.vel
return dstCld(CldMass,CldRot) def Sprk(dstCld):return
StellarObject(dstCld.mass) def Life(planet,seed):return None
dstBit1=dstBit(8.3,5.2,-7.1) dstBit2=dstBit(5.3,3.2,5.4)
Cld=Stir(dstBit1,dstBit2) Planets=[] for i in range(8):
Planets[i]=Stir(Cld,dstBit1) Sol=Sprk(Cld) Life(Planets[2])

Kenny Brown, Creation?, ποίημα σε γλώσσα

προγραμματισμού, 2011.
Ιαπωνικό Haiga του Yosa Buson, 18ος αι.
Καλοκαιρινά Βουνά, αποδίδεται στον Qu Ding (1023-1056)
Mi Fu, Ποίημα γραμμένο μέσα σε βάρκα στον
Ποταμό Wu, περ. 1095.
Robert Rauschenberg, Πορτρέτο της Iris Clert, 1961
Barbara Kruger, Belief+Doubt, εγκατάσταση, 2012.
Barbara Kruger, Belief+Doubt, εγκατάσταση, 2012.
Giorgio de Chirico, Η
αβεβαιότητα του ποιητή, 1913
Το πρώτο βιβλίο με τυπωμένη
εικονογράφηση, Ulrich
Boner's Der Edelstein, τυπωμένο
από τον Albrecht Pfister στη
Βαμβέργη το 1461.
 Το έργο «Τα καθ' Ηρώ και Λέανδρον» του Μουσαίου,
τυπώθηκε στη Βενετία από τον Άλδο Μανούτιο το 1495.
Δημήτριος από τα Τρίκαλα, Γενική εξωτερική όψη του ναού, 1637, Εκκλησία των Ταξιαρχών,
Ταξιάρχες Τρικάλων.
Βίβλος των φτωχών του Metten, feuille 165.
Παγώνης από τους Χιονιάδες, Η Πονηρά εξομολόγηση του Χριστανού, 1804, τοιχογραφία,
Ναός Αγίας Μαρίνας, Κισσός Πηλίου.
Ξυλογραφία του Σπύρου Βασιλείου για το ποίημα «Ελληνικός Νεκρόδειπνος»
του Άγγελου Σικελιανού, από την έκδοση των «ΑΚΡΙΤΙΚΩΝ» του ποιητή (Αθήνα
1943).
Γιάννης Μόραλης, Προμετωπίδα στο βιβλίο
του Oδ. Ελύτη Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το
χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας
Γιάννης Ψυχοπαίδης, Έργο
από τη σειρά Ηδονικός
Ελπήνωρ εμπνευσμένο
από το ποίημα του Γ.
Σεφέρη Κίχλη, 2009
Έργα από την έκθεση «Κ.Π. Καβάφης: "Ζωγραφισμένα" » του Ιδρύματος Θεοχαράκη

Χρήστος Μποκόρος, Κεριά.

Αχιλλέας Δρούγκας "Κεριά"

Πάμπλο Πικάσο, Γκουέρνικα, 1937, Εθνικό Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία, Μαδρίτη.
Jean-François Millet, Ο άνθρωπος με την αξίνα, 1860-1862, Μουσείο Getty, Λος Άντζελες.
Gustave Moreau, Η Σαλώμη και η εμφάνιση
της κάρας του Αγίου Ιωάννη του
Προδρόμου 1876, Musee d'Orsay, Παρίσι.
Pieter Brueghel ο Πρεσβύτερος, Τοπίο με την πτώση του Ικάρου, 1558,
Royal Museums of Fine Arts of Belgium.
Edouard Manet, Lola de Valencia, 1862, Το ποίημα του Charles Baudelaire,
Musee d'Orsay, Παρίσι. LOLA DE VALENCE, από τη συλλογή τα
άνθη του κακού.
Vincent van Gogh, Η έναστρη νύχτα, 1889, Pablo Picasso, Ο γέρος κιθαρίστας, 1904,
Museum of Modern Art, New York The Art Institute of Chicago.
 The Disquieting Muses

by Sylvia Plath

Mother, mother, what illbred aunt

Or what disfigured and unsightly
Cousin did you so unwisely keep
Unasked to my christening, that she
Sent these ladies in her stead
With heads like darning-eggs to nod
And nod and nod at foot and head
And at the left side of my crib?

Mother, who made to order stories

Of Mixie Blackshort the heroic bear,
Mother, whose witches always, always,
Got baked into gingerbread, I wonder
Whether you saw them, whether you said
Words to rid me of those three ladies
Giorgio de Chirico, Οι ανησυχητικές μούσες, Nodding by night around my bed,
1917, Συλλογή Gianni Mattioli , Μιλάνο. Mouthless, eyeless, with stitched bald head
(...).
Georges Braque, Το λιμάνι του Estaque, 1906, Museo Thyssen-
Bornemisza, Μαδρίτη.
Johannes Vermeer, Το κορίτσι με το Carel Fabritius, Η καρδερίνα 1654,
μαργαριταρένιο σκουλαρίκι, 1665, Mauritshuis, Χάγη, Ολλανδία.
Mauritshuis, Χάγη, Ολλανδία.
Pierre Vidal , Εικονογράφηση για το άγνωστο
αριστούργημα του Honoré de Balzac, 1897. Pablo Picasso , Εικονογράφηση για το
άγνωστο αριστούργημα του Honoré de
Balzac, 1931.
 ΟΛΟΙ

Ειπέ μας, ω φιλέλληνα, πώς φέρτε την σκλαβίαν

και την απαρηγόρητον των Τούρκων τυραννίαν;
Πώς τες ξυλιές και υβρισμούς και σιδηροδεσμίαν,
παίδων, παρθένων, γυναικών ανήκουστον φθορίαν;
Πώς δε τον καθημερινόν των συγγενών σας φόνον,
τον άδικον, αναίτιον και χωρίς τινα πόνον;
Δεν είσθ' εσείς απόγονοι εκείνων των Ελλήνων,
των ελευθέρων, των σοφών και των φιλοπατρίδων;
Και πώς εκείνοι απέθνησκον διά την ελευθερίαν,
και τώρα εσείς υπόκεισθε εις τέτοιαν τυραννίαν;
Και ποίον γένος, ως εσείς, εστάθη φωτισμένον
εις την σοφίαν, δύναμιν, κι εις όλα ξακουσμένον;
Πώς νυν εκαταστήσατε την λάμπουσαν Ελλάδα!
Βαβαί! ως ένα σκέλεθρον, ως σκοτεινήν παστάδα!
Oμίλει, φίλτατε Γραικέ, ειπέ μας την αιτίαν·
μη κρύψης τίποτες ημών, λύε την απορίαν.

Ο Ρωσσογγλογάλλος
Ανωνύμου, 1812
Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια. Υπάρχουν
απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ' αυτήν την
αγαλματώδη παρουσία του περασμένου έπους. Σκοπός της
ζωής μας είναι η αγάπη. Σκοπός της ζωής μας είναι η
ατελεύτητη μάζα μας. Σκοπός της ζωής μας είναι η
λυσιτελής παραδοχή της ζωής μας και της καθεμιάς ευχής εν
παντί τόπω εις πάσαν στιγμήν εις κάθε ένθερμον
αναμόχλευσιν των υπαρχόντων. Σκοπός της ζωής μας είναι
το σεσημασμένον δέρας της υπάρξεώς μας.

Α. Εμπειρίκος,
Υψικάμινος, Άγρα
Ferdinand de Saussure (1857–1913)
 Βασική έννοια της σημειωτικής
είναι το σημείο
και κάθε σημείο αποτελείται από:
1) Ένα «σημαίνον» -> η μορφή που παίρνει το σήμα
2) Ένα «σημαινόμενο» -> η έννοια που αναπαριστά
René Magritte, "La Trahison des Images” ή"Ceci n'est pas une pipe”,
1928-29, Los Angeles County Museum of Art
Charles Sanders Peirce (1839-1914)
Πομπός 2
Clifford Geertz (1926-2006)
Giorgione, Η καταιγίδα,
1505, Gellerie dell’
Academia, Βενετία
Roland Barthes
Meyer Schapiro
Pablo Picasso, Βιολί που κρέμεται
στον τοίχο, 1912, Kunstmuseum
Bern.
Rembrandt, Η
Βηρσαβεέ με την
επιστολή του βασιλιά
Δαυίδ, 1654, Λούβρο,
Παρίσι.
Alfredo Jaar, A Logo for America, 1987
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 10ο
Alighiero Boetti, Χάρτης, 1971-1973, ΜΑΧΧΙ, Ρώμη.
Jasper Johns, Flags, 1968,
Lithograph with stamps
Metropolitan Museum of
Art.
Jasper Johns, White flag, 1955, Encaustic, oil, newsprint, and charcoal on canvas,
Metropolitan Museum of Art.
Duane Hanson,
Supermarket-
Lady, 1969,
Ludwig forum für
Internationale
Kunst, Aix-la-
Chapelle.
Andy Warhol, Green Coca-Cola Bottles,
1962. Acrylic, screenprint, and graphite
pencil on canvas, 82 3/4 x 57 1/8 in.
Whitney Museum of American Art
Amedeo Modigliani, Κεφάλι γυναίκας, 1912,
Metropolitan Museum of Art, New York.
Κεφάλι (The great Bieri), 19ος
αιώνας, Gabon, πολιτισμός των
Fang, φυλή των Betsi,
Metropolitan Museum of Art,
New York.
El Anatsui, Μεταξύ ουρανού και γης, 2006,Metropolitan Museum of Art, New York.
Kathleen Gilje, Linda Nochlin in Manet's Bar at
the Folies-Begère, 2005.
Jean-Léon Gérôme, La grande piscine de Brousse, 1885
Jean-Léon
Gérôme, Le
Marché aux
esclaves, 1866
Jean-Léon
Gérôme, Heads
of the Rebel
Beys at the
Mosque of El
Hasanein,
Cairo, 1866
Jean-Léon Gérôme, The Snake Charmer, 1879,
Sterling and Francine Clark Art Institute.
Jean-Léon Gérôme, Arnaut Blowing Smoke in
His Dog's Nose, ca 1885.
Jean-Léon Gérôme, Arnaut Smoking,
1865
Jean-Léon Gérôme, Young Greeks at the
Mosque, 1865
Barnett Newman, Onement 1, 1948.
Franz Kline, Painting Number 2, 1954, The
Museum of Modern Art
Mark Rothko, No. 61 (Rust and
Blue), 1953, 115 cm × 92 cm (45
in × 36 in). Museum of
Contemporary Art, Los Angeles
Adriaen van Utrecht (Flemish, 1599 - 1652)
Still Life with Game, Vegetables, Fruit, and a
Cockatoo, 1650, Oil on canvas
120 × 250.5 cm (47 1/4 × 98 5/8 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Claude Monet (French, 1840 - 1926)
Still Life with Flowers and Fruit,
1869, Oil on canvas
100.3 × 81.3 cm (39 1/2 × 32 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los
Angeles
Jean-Siméon Chardin (French, 1699 - 1779)
Still Life with Peaches, a Silver Goblet, Grapes, and Walnuts, about 1759 - 1760, Oil on
canvas, 38.1 × 46.7 cm (15 × 18 3/8 in.), The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Lewis W. Hine (American, 1874 -
1940)
[Self-Portrait with Newsboy],
1908, Gelatin silver print
13.8 x 11.8 cm (5 7/16 x 4 5/8 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los
Angeles
• Πορτρέτο : μια αναπαράσταση ενός ατόμου ή μιας ομάδας ανθρώπων
• Απεικονιζόμενος : το πρόσωπο (ή άτομα) που εμφανίζεται σε ένα πορτρέτο
• Έκφραση του προσώπου: ο τρόπος που τα διάφορα μέρη του προσώπου
συνεργάζονται για να δείξουν συγκίνηση
• Χειρονομίες: τι κάνει ο απεικονιζόμενος με τα χέρια του.
•Θέση του σώματος: πως είναι τοποθετημένο το σώμα του απεικονιζόμενου.
•Περιβάλλον: Ρύθμιση του χώρου ή του περιβάλλοντος στο οποίο εμφανίζεται ο
απεικονιζόμενος.
•Ρουχισμός : τα ρούχα που φορά το πρόσωπο στο πορτρέτο.
•Πράγματα: τα πράγματα που περιβάλλουν ή τα οποία κρατά ο απεικονιζόμενος.
•Παραγγελία: κάποιος που παραγγέλλει να γίνει ένα πορτρέτο.
•Καλλιτέχνης: κάποιος που εκτελεί ένα πορτρέτο.
 Συνέντευξη εικονοζομένου προσώπου

• Ποιες τρεις λέξεις τον περιγράφουν καλύτερα;

• Ποια είναι η αγαπημένη του μουσική;

• Ποια είναι τα αγαπημένα του στέκια στην

πόλη;

• Περιγράψτε τρία πράγματα που μπορείτε να

βρείτε στην κουζίνα του:

• Περιγράψτε μερικά πράγματα που του αρέσει

να κάνει τα Σαββατοκύριακα:

• Εάν είχε ένα τατουάζ, τι θα ήταν και πού θα το

βρείτε;

• Ποιο είναι το μεγαλύτερο μυστικό του;

Francisco José de Goya y Lucientes (Spanish, 1746 -
1828), Portrait of the Marquesa de Santiago, 1804,
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles.
 Συνέντευξη εικονοζομένου προσώπου

• Ποιες τρεις λέξεις τον περιγράφουν καλύτερα;

• Ποια είναι η αγαπημένη του μουσική;

• Ποια είναι τα αγαπημένα του στέκια στην

πόλη;

• Περιγράψτε τρία πράγματα που μπορείτε να

βρείτε στην κουζίνα του:

• Περιγράψτε μερικά πράγματα που του αρέσει

να κάνει τα Σαββατοκύριακα:

• Εάν είχε ένα τατουάζ, τι θα ήταν και πού θα το

βρείτε;

• Ποιο είναι το μεγαλύτερο μυστικό του;

Francis Harwood (English, 1726/1727 - 1783)
Bust of a Man, 1758, The J. Paul Getty Museum, Los
Angeles
Lawrence Alma-Tadema (Dutch, 1836 - 1912)
Spring, 1894, Oil on canvas
178.4 × 80.3 cm (70 1/4 × 31 5/8 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 11ο
Franz Xaver Winterhalter (German, 1805 - 1873)
Portrait of Leonilla, Princess of Sayn-Wittgenstein-Sayn, 1843, Oil on canvas
142.2 × 212.1 cm (56 × 83 1/2 in.) The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Jacques-Louis David (French, 1748 - 1825)
Portrait of the Sisters Zénaïde and Charlotte
Bonaparte, 1821, Oil on canvas
129.5 × 100.6 cm (51 × 39 5/8 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Dorothea Lange (American, 1895 –
1965), Human Erosion in California
(Migrant Mother), March 1936,
Gelatin silver print, 34.1 × 26.8 cm
(13 7/16 × 10 9/16 in.), The J. Paul
Getty Museum, Los Angeles
Maurice-Quentin de La Tour (French,
1704 - 1788), Portrait of Gabriel Bernard
de Rieux, 1739 - 1741, Pastel and gouache
on paper mounted on canvas
200.7 × 149.9 cm (79 × 59 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Jean-Étienne Liotard (Swiss, 1702
– 1789), Portrait of Maria
Frederike van Reede-Athlone at
Seven Years of Age, 1755 - 1756,
Pastel on vellum
54.9 × 44.8 cm (21 5/8 × 17 5/8
in.), The J. Paul Getty Museum, Los
Angeles
Nicolas de Largillierre (French, 1656 -
1746), Portrait of a Boy in Fancy Dress,
about 1710 - 1714, Oil on canvas
114.9 x 146.1 cm (45 1/4 x 57 1/2 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Circle of Raphael (Raffaello Sanzio)
(Italian, 1483 – 1520), Portrait of a
Young Man in Red, about 1505, Oil
on panel, 67.3 × 52.7 cm (26 1/2 ×
20 3/4 in.), The J. Paul Getty
Museum, Los Angeles
Mummy Portrait of a Bearded Man, about 225
- 250, Encaustic on wood, 47.5 × 19 cm (18
11/16 × 7 1/2 in.) The J. Paul Getty Museum,
Los Angeles
Pontormo (Jacopo Carucci) (Italian
(Florentine), 1494 - 1557)
Portrait of a Halberdier (Francesco
Guardi?), 1528 - 1530, Oil (or oil
and tempera) on panel transferred
to canvas, 95.3 × 73 cm (37 1/2 ×
28 3/4 in.) The J. Paul Getty
Museum, Los Angeles
Henri Matisse, Woman with a Hat , 1905.
Oil on canvas, 31 1/4 x 23 1/2 in. (79.4 x
59.7 cm) San Francisco Museum of Art,
Bequest of Elise S. Haas.
Nicolas Poussin (French, 1594 – 1665, Landscape with a Calm (Un Tem[p]s calme et
serein), 1650 - 1651, Oil on canvas, 97 × 131 cm (38 3/16 × 51 9/16 in.) The J. Paul
Getty Museum, Los Angeles
Claude Monet (French, 1840 - 1926)
Wheatstacks, Snow Effect, Morning (Meules, Effet de Neige, Le Matin),
1891, Oil on canvas 64.8 × 99.7 cm (25 1/2 × 39 1/4 in.) The J. Paul Getty
Museum, Los Angeles
Bernardo Bellotto (Italian, 1722 - 1780)
View of the Grand Canal: Santa Maria della Salute and the Dogana from Campo Santa Maria Zobenigo, about
1743, Oil on canvas 139.1 × 236.9 cm (54 3/4 × 93 1/4 in.) The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
William A. Garnett, Los Angeles Sprawl,
American, 1954, The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Jean-Baptiste-Camille Corot (French, 1796 - 1875)
Landscape with Lake and Boatman, 1839, Oil on canvas
62.5 x 102.9 cm (24 5/8 x 40 1/2 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Alessandro Magnasco (Italian (Genoese), 1667 - 1749)
The Triumph of Venus, about 1720 - 1730, Oil on canvas
118.1 x 148.6 cm (46 1/2 x 58 1/2 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Wilhelm Fistulator (German, died 1669, active 1602), Architectural scene and frame, plaque
about 1650; frame 1730 - 1740, Plaque: scagliola; Frame: ebonized wood with gilt bronze
mounts. 43.5 × 50 cm (17 1/8 × 19 11/16 in.) The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Follower of Hans Schilling (German, active
1459 - 1467), from the Workshop of Diebold
Lauber (German, active 1427 - 1467)
A Landscape with Trees, Thorn Bushes, and a
Dove, 1469, Ink, colored washes, and
tempera colors on paper
Leaf: 28.6 x 20.3 cm (11 1/4 x 8 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Francis Bedford (English, 1815/1816 - 1894)
Athens - The Modern City from the Acropolis, 1862, Albumen silver print
10.5 × 12.9 cm (4 1/8 × 5 1/16 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Nicolas Poussin (French, 1594 - 1665)
A Path Leading into a Forest Clearing,
about 1635 - 1640, Pen and brown ink
and brown wash, 38.6 × 24.6 cm (15 3/16
× 9 11/16 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Franz Kline, Chief, 1950
Medium: Oil on canvas
Dimensions: 58 3/8" x 6' 1 1/2" (148.3 x 186.7
cm), Museum of Modern Art, New York
Mark Rothko, No. 61 (Rust and
Blue), 1953, 115 cm × 92 cm (45
in × 36 in). Museum of
Contemporary Art, Los Angeles
Barnett Newman
Vir Heroicus Sublimis
1950-51, Oil on canvas
Dimensions: 7' 11 3/8" x 17' 9 1/4" (242.2 x
541.7 cm), Museum of Modern Art, New York
František Kupka, Amorpha: Fugue in Two Colors
(1912) Medium, Gouache and ink on paper
Dimensions: 11 1/8 x 11 5/8" (28.3 x 29.5 cm),
Museum of Modern Art, New York
Theo van Doesburg (Christian Emil Marie Küpper), Cornelis van
Eesteren, Contra-Construction Project (Axonometric)
1923, Medium, Gouache on lithograph, Dimensions
22 1/2 x 22 1/2" (57.2 x 57.2 cm), Museum of modern Art, New York.
Richard Anuszkiewicz
Concentric II, 1997
Medium: One from a portfolio of forty
lithographs
Dimensions: composition: 9 1/2 × 8
1/16" (24.2 × 20.4 cm); sheet: 12 11/16 ×
9 3/4" (32.3 × 24.7 cm),
Museum of Modern Art, New York.
Morris Louis, Beta Lambda, 1961
Medium: Synthetic polymer paint on canvas
Dimensions: 8' 7 3/8" x 13' 4 1/4" (262.6 x 407 cm),
Museum of Modern Art, New York
Pierre Soulages
Abstraction
(1953)
Aquatint,
Dimensions
plate: 19 9/16 x 13 1/8" (49.7 x 33.3
cm); sheet: 26 x 19 3/4" (66 x 50.2 cm).
Museum of Modern Art, New york.
Joseph Kosuth
Four Titled Abstracts from
S.M.S. No. 3
1968, Four offset lithographs,
Sheet (each, unfolded): 19
15/16 x 19 15/16" (50.7 x
50.7 cm) Sheet (folded): 5 x
5" (12.7 x 12.7 cm), Museum
of Modern Art, New York.
David Hockney
Picture of a Pointless Abstraction
Framed under Glass from A
Hollywood Collection
1965, Lithograph from a portfolio of
six lithographs and two offset
lithographs (including title page and
colophon), composition and sheet:
30 1/4 x 23 3/16" (76.8 x 58.9 cm),
Museum of Modern art, New York.
Jaroslav Rössler (Czech, 1902 -
1990)
[Abstract Composition]
Czechoslovakian, 1960
Gelatin silver print
28.3 x 19.4 cm (11 1/8 x 7 5/8 in.)
The J. Paul Getty Museum, Los
Angeles