GROUP 2

Narration:
In recent years, the world has witnessed an increase in the number of people migrating due to
environmental reasons. The effects of climate change such as sea level rise, floods, droughts,
wildfires, and hurricanes are causing many communities around the world to lose their homes,
their livelihoods, and in some cases, their lives. As the situation worsens, people are being
forced to make difficult decisions about whether to stay and risk their safety or to leave and
start over somewhere else.

Today, we'll explore the story of a family living in a small barangay of Ormoc City. Their
community has been hit hard by the impacts of climate change, and they are facing the
possibility of having to migrate to a new country. We'll follow Cynthia and Arnold, a married
couple with two children, as they weigh their options and consider the push and pull factors
that are driving their decision. Along the way, we'll see how environmental migration is
affecting communities around the world and the challenges that come with starting over in a
new place.

SCENE 1

NASH - Gikan sa skwelahannag baktas si Kiara ug Justin padulong sa ilaha.

unya ila na agian sa dalan ang mga marites na nag sunog ug mga basura.

Justin- ate nagkadaghan naman tawn Ning nagbuhat ug ing ani uy

Kiara- ohh bitaw
Justin - nya bawal bya jud na kai maka guba nas atong kalikupan.

NASH- Nabatian sa mga marites ang paga istoryaay sa mga bata.

Chari - Hoy wamoy labot ug unsai buhaton namo panguli na ragd mos inyo.
NASH -Nanguli ang mga bata sa ilaha.
ug taud-taud si Arnold ug Jacob nag bagat sa tindahan.

Arnold- Pre, musta man imong trabaho ron?

Jacob- Na di maayo pre Kay among kompanya wala gihatag ang full payment namo
Arnold- Naunsa naman tawon nang kompanya ninyo pre uy
Jacob- lagi pre
Arnold- iinom nalang nato pre

NASH- Ug sa dihang nakit-an si Arnold sa iyahang mga anak .

nanguli kini ug me sumbog sa ilahang inahan.

(conversation ni Justin ug Kiara)

NASH- Migawas si Cynthia ug giadto si Arnold nga nag sigi gihapon ug inom kauban si Jacob.

Cynthia- Hoi Arnold pauli ragd sa ato sigi kaman lag inom dira kahibaw ba kang wana tai kwarta
naglisod nata nya mao gihapon nai gibuhat nimo nagpareha lang mong Jacob. (gisagpa)

(gitukmod si Cynthia)

NASH- Nakit'an ni Justin ang gibuhat sa iyang amahan ug dali daling midagan padong sa iyang
mama aron tabangan ug misunod sad si Kiara.

Dwen- Pa, nganong gitukmod nimos mama

Arnold- Pakialamera mangd na imong inahan
Kiara- Ikaw mangd pa kahibaw kang wana tai kwarta
NASH- Wala sila paminawa sa ilang amahan ug milakaw kini padong sa ilahang balay.

SCENE 2
NASH- Pagka gabii ana gibalita sa tv nga adunay bagyo nga umaabot pagka ugma sa gabii.

Narration:
Magandang gabi, mga ka-Patrol! Ako po si Nash Casunggay, at narito ako upang maghatid sa
inyo ng isang flash report tungkol sa bagyong paparating sa ating bansa.

Base sa impormasyong aming nakuha mula sa PAGASA, asahan natin ang pagpasok ng isang
super typhoon sa bansa bukas ng alas-otso ng gabi. Ayon sa weather bureau, ito ang
pinakamalakas na bagyo na papasok sa ating bansa sa loob ng nakaraang ilang taon.

Inaasahan na makakaranas tayo ng sobrang lakas na hangin, malakas na ulan, at pagbaha sa

maraming lugar. Sa ngayon, patuloy na nagbabantay ang mga awtoridad sa mga lugar na
posibleng maapektuhan ng bagyo at nagpapakalat na ng mga evacuation centers.

Sa mga residente sa mga lugar na maaaring maapektuhan, hinihikayat namin kayo na maging
handa at mag-ingat sa pagharap sa bagyong ito. Magpakalma at sundin ang mga direktiba ng
mga lokal na opisyal para sa inyong kaligtasan.

Muli po, ito ay isang flash report lamang at patuloy po kaming magbibigay ng mga karagdagang
impormasyon tungkol sa bagyong ito. Manatiling nakatutok sa TV Patrol para sa iba pang mga
balita at impormasyon tungkol sa kaganapan sa bansa.
Ito po si Nash Casunggay, nagbabalita para sa TV Patrol.

Kiara- Ma, nadawy bagyo ugma sa Gabii unsa atong buhaton?

Cynthia- Ari lang tali tas balay pero kinahanglan andam ta permi tayg unsai mahitabo.
Dwen- Sigi ma kay mangandam mis mga gamit nato tayg naai baha nga mahitabo.
NASH- Pagkabuntag ana nagsugod nag hangin ug hinay nga uwan. Hangtod mihapon mikusog-
kusog na ang hangin.

NASH- Miabot na ang kagabhion ug mihuros nag kusog ang hangin ug uwan nga hinungdan sa
pag ka tumba sa mga punuan sa kahoy.

Justin- Ma Ma Ma tabang
Cynthia- Nak asa mo?
Justin- Ma tabang
Kiara- Ma si papa asa?
Cynthia- Arnold Arnold asa ka

NASH- Migawas si Arnold sa ilahang balay kay gitan'aw ang palibot ug unsa nai nahitabo.

Arnold- Nak tabang Cynthia tabang

Kiara- Ma si papa

SCENE 3
NASH- Miabot ang kabuntagon ug nakita gayod ang epekto sa kakusog sa bagyo sa ila lugar.

Justin- Ma, asa mo? Te, asa mo? Pa?

Cynthia- Nak, ok raka? Walai sakit sa imo? Wakai mga samad?
Justin- ok rako ma. Si ate?
Cynthia- Nak imong ate?
Cynthia- Nak, wala kai samad? Ok raka?
Kiara- ohh ma ok rako. ikaw ma, ok raka? asa diay si papa?
Cynthia- Ok rako nak. Paghuwat mo diri Kay ako adtuon sa gawas inyong amahan ug pangitaon
ug asa man kaha siya karon.
NASH- Pag gawas niya sa ila balay nakita niya Ang iya asawa nga natumbahan sa kahoy.

Cynthia- Arnold, Arnold, nganong nahitabo mani nimo

- Justin, Kiara gawas mo inyong papa
Justin- Ma naunsa si papa
Kiara- Papa Pa

(nanghilak) (music)
Narration:
The family was devastated by the loss of their father, husband, and provider. The mother was
inconsolable, her sobs echoing throughout the house. The children were in shock, unable to
comprehend the sudden and senseless tragedy that had befallen them.

After the typhoon they buried Arnold and come back to a normal life.

SCENE 4
NASH- After a few months, Kiara decided to leave their home and migrate to New Zealand,
where Cynthia's sister Maria was able to help them get settled. It was a difficult decision, and
she had to leave behind her friends, family, and everything she had ever known. But she knew
that it was the best way to ensure the safety and well-being of her family.

Her journey was not without challenges. She had to navigate the complex process of obtaining
visa and finding a new place to live and work. She also had to adjust to a new culture and
language, and help her family. But with the support of her extended family and the kindness of
strangers, she were able to build a new life for themselves.

NASH- Nanilhig pagka buntag si Cynthia ug naay me tawag niya....

Ringing......
NASH- Naka bati Ang mga marites na naay nanawag ni Cynthia...

Susan- tan awa ragd mare naay katawag si Cynthia..

Chari- oh bitaw Kinsa kaha na?
Susan -basin iyaha na ilisan si pare dugay² na baya to.
Jacob- Bali bayang luoya ni pare atong panghitaboa.
Chari- Basin naa na syay ikapuli ni pare

NASH- Ge tubag ni Cynthia Ang tawag.

Cynthia -hello Kinsa ni?

Maria- si maria ni Ang kumare nimo na naa sa new Zealand nag puyo nabalitaan man gud nako
Ang pang hitabo araa sa pilipinas....
Cynthia -ikaw man diay ni Mare. Lage Mare grabi kaayog panghitabo ariaa wla gyd me nag
dahom sa dangatan ni pare nimo.
Maria -naunsa man diay Mare?
Cynthia -namatay Mare. Lisod na gyd kaayo me tungod qsa bagyo na me igo.
Maria- naa koy e offer mare.
Cynthia -unsa man mare?
Maria- sakto naman nas edad si Kiara akoa nlng na tabangan na mka trabaho aria.
Cynthia -cge mare akoa lang ingnon.

NASH- Me duol si Kiara

Kiara- ma? Kinsa toy nanawag?
Cynthia - imo ninang nak na tuas abroad.
Kiara- Tuod diay Ma ! Tungod sa atua kalisod ba naka huna huna ko na mo abroad.
Cynthia - pero nak !
Kiara- maa.... Kahibaw ko na lisod (lisod ma layo sa pamilya pero ma... Lisod kaayo ta tungod sa
bagyo unya namatay pa gyd si papa.)
Cynthia- Nak! Tuod mao nay tuyo sa imuhang ninang nako
na tabangan ka na maka trabaho sa abroad.
Kiara- cge ma !!para Maka tabang ko ninyo.

SCENE 5
NASH- Me abot Ang panahon na mo larga na si Kiara sa New Zealand.
Nag impaki na siya.

Cynthia -Nak! Dili na gyd ma usab imuha Plano, mo dayon gyd kag larga
Kiara-ma! Diba nag storya nman ta bahin ana !
(Ug miduol si Justin)

Justin- te mo larga na gyd ka?

Kiara- oh jus amping mo aria. Si mama ha ayaw pasagdi.
Justin- oh te dijd nako pasagdans mama
Cynthia -amping adtua Nak.
Justin- amping adtua

Nash: Mi lakaw na si Kiara og mibisita kini sa iyang amahan.

Final narration:
Their story is just one of many examples of how environmental factors are driving people to
migrate around the world. It underscores the need for greater awareness and action on climate
change and the importance of providing support and resources to those who are forced to
leave their homes. As we continue to face the impacts of climate change, it is clear that
environmental migration will be an ongoing challenge for individuals, communities, and nations
alike. But by working together and taking steps to address the root causes of climate change,
we can help to create a more sustainable and just world for all.
(GROUP 2)

Nash Casunggay – Narrator

Lynn villas – Kiara

Shane Capin – Cynthia

John Roy Hermoso - Arnold

Angelo Bate - Justin

Renilda Fernandez - Maria

Kenneth Delos Reyes - Jacob

Hanyjiel Laguna -Susan

Wea Pepito - Chari

Jhana Castro- Assistant