MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ

MAK 456-Alışılmamış İmalat Yöntemleri

Dr. Öğr.
Doç.Üyesi Mahmut
Dr. Naci Can Şenel
KURGAN
Aşındırıcı Sıvı Akışla İşleme

MAK 456-Alışılmamış İmalat

Yöntemleri
Hafta-3
Aşındırıcı Akışla İşleme
İleri düzeyde bir yüzey işleme metodu olan “Aşındırıcı
akışkanla yüzey işleme” (Abrasive Flow Machining –
AFM), karmaşık parçaların içerisindeki köşelerde ve dip
kenarlarda yuvarlatma, çapak alma, parlatma ve
ulaşılması zor yüzeylerde kalıcı basma gerilmeleri
oluşturmakta kullanılmaktadır.

Klasik yüzey işlemleri (lebleme, honlama, vb.) genellikle

düz ve silindirik gibi basit geometriler ile sınırlı olup,
özellikle ekstrüzyon ve enjeksiyon kalıpları gibi karmaşık
şekillerin işlenmesinde büyük problemlere sebep
olmaktadır.
Aşındırıcı Akışla İşleme
Karmaşık şekilli yüzeylerin elle işlenmesinden
dolayı, yüzey pürüzlülüğü ve doğrusallığı, köşe ve
yuvarlatmalar istenilen hassasiyette ve homojen
olarak elde edilememektedir. Elle işleme,
yetenekli ve tecrübeli elemanların yanı sıra uzun
bir süre gerektirmektedir. Aşındırıcı akışkanla
yüzey işleme metodu, bütün bu problemlere
çözüm arayışının bir sonucu olarak ortaya
çıkmıştır.
Aşındırıcı Akışla İşleme
AFM yönteminde akışkanlığı düşük, içinde aşındırıcı
partiküller içeren yarı akışkan bir macun kullanılır.
Macun, işlem yapılacak malzemenin içinden basınçlı bir
şekilde geçirilerek malzeme yüzeyinden talaş kaldırılır. İş
parçasının üzerinden talaş macunun parça üzerinde akış
yönünde kaldırılmasıyla çektirme işlemiyle ilgili
parametrelerin en uygun şekilde ayarlanması mümkün
olur. Akışkan ekstrüzyon yoluyla kalıp, yüzeyinin şeklini
aldığından bütün yüzeylere eşit bir aşındırma uygular.
 Aşındırıcı Akışla İşleme
1960’larda hidrolik manifoldların iç kesitlerindeki çapakları
alma amacıyla ilk defa uygulanmaya başlanan bu metot,
Extrude Hone firmasınca geliştirilerek endüstriyel kullanıma
sunulmuştur.

AFM karmaşık parçaların içerisindeki köşelerde ve dip

kenarlarda;
Yuvarlatma
Çapak alma
Parlatma
Ulaşılması zor yüzeylerde kalıcı basma gerilmeleri
oluşturmakta kullanılmaktadır.
Aşındırıcı Akışla İşleme
Yaygın olarak karmaşık yapıların ve profillerin
işlenmesinde kullanılır.

Aşındırıcı akışkanla işleme metodu az bilinen

işleme metotları arasındadır.

Fiyatları 30.000 ila 100.000 dolar arasında

kapasite ve büyüklüklerine göre değişmektedir.
 Neden Pürüzsüz bir Yüzey
Sürtünmeyi Azaltma
Uçak ve Havacılık

Güç ve Yakıt Ekonomisi

Motorlarda

Kusurları Ortadan Kaldırma

Sağlık ve Tıp
 AFM Türleri

Tek Yönlü AFM

İki Yönlü AFM

AFM Kullanımının Avantajları
 AFM işlemi ile zamandan, manuel parlatma
işlemlerine göre %75 ‘e kadar tasarruf sağlanabilir
 Aşınma veya hasar sonucu gerekli kalite
standartlarını sağlayamayan fonksiyonel yüzeyler
hızlı bir şekilde yeniden parlatılarak kullanım
ömürleri önemli derecede arttırılır.
 Çapak alma, yuvarlama ve parlatma tek bir
işlemle aynı anda gerçekleştirilir.
AFM Kullanımının Avantajları
 Basınç altında aşındırıcı macun ile yüzey işlemi
özellikle dar ve ulaşması zor kanallara sahip kalıp vb.
aparatlarda en uygun çözümü sağlar.
 İşlenmiş yüzeylerde pürüzlülüğü %75-90 arasında
azaltabilir.
 Ra 0,1 μm’ye kadar talep edilen yüzey pürüzlülük
değerlerine AFM ile ulaşılabilir
 Tekrar edilebilir kalite sağlayan metodun kullanımı
kolay ve takım değiştirmesi pratiktir.
Tek Yönlü AFM
AFM yönteminde akışkanlığı düşük, içinde aşındırıcı
partiküller içeren yarı akışkan bir macun kullanılır.
Macun, işlem yapılacak malzemenin içinden basınçlı bir
şekilde geçirilerek malzeme yüzeyinden talaş kaldırılır.

İş parçasının üzerinden talaş macunun parça üzerinde

akış yönünde kaldırılmasıyla çektirme işlemiyle ilgili
parametrelerin en uygun şekilde ayarlanması mümkün
olur. Akışkan ekstrüzyon yoluyla kalıp, yüzeyinin şeklini
aldığından bütün yüzeylere eşit bir aşındırma
uygulamaktadır.
Tek Yönlü AFM
Tek Yönlü AFM’nin Avantajları
Daha hızlı işleme
Hızlı temizleme
Ortam ısı kontrolü genellikle gerektirmez
Büyük parçaları işleyebilme
Basit araç ve parça değiştirebilme
Medya işlenecek parçayı kapsamaz
İki Yönlü AFM
İki yönlü AFM, karşılıklı duran iki silindir arasında
medyanın basıncının ayarlanmasıyla kalıptan
geçmesi şeklinde sağlanır. Aşındırma medyanın
girdiği bütün yüzeylerde oluşur ve en dar
bölgelere ulaşılabilir.

Ekstrüzyon basıncı 7-200 bar ve bir proses

kontrol sistemi sayesinde makine otomatik olarak
debi, basınç, hız, parlatma gibi diğer
parametreleri düzenler.
İki Yönlü AFM
İki Yönlü AFM’nin Avantajları
Mükemmel proses kontrolü
Radius oluşturmada iyi kontrol
Tam otomatik sistem yetenekleri
Hızlı kurulum ve çabuk takım değiştirilebilirliği
Medyanın çabuk temizlenmesi
AFM Uygulamaları
Otomotiv
Havacılık
Sağlık
Parça ve Yedek Parça
Havacılıkta AFM Kullanımı
Geliştirilmiş yüzey kalitesi
Gelişmiş yorulma dayanımı
Optimize edilmiş yanma ve hidrolik
Artan hava akımı
Uzatılmış parça ömrü

Before After
Otomotivde AFM Kullanımı
Bileşenlerin yüzey kalitesinin artırılması
Artan motor performansı
Artan akış hızı
Yüksek yakıt sarfiyası ve düşük emisyon
Uzatılmış parça ömrü
Before

After
Yedek Parçalarda AFM Kullanımı
Azaltılmış üretim maliyetleri
Artan üretim hacmi
Geliştirilmiş yüzey düzgünlüğü
Geliştirilmiş kalıp performansı
Uzatılmış parça ömrü
Tıpta AFM Kullanımı
Kusursuz yüzeyler
Geliştirilmiş dayanıklılık
Sağlıklı tıbbi parçalar
Uzatılmış parça ömrü