2013 - The Escale of Spiritual Transcendence Contruction and Validation

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.
net/publication/261412015
THE SCALE OF SPIRITUAL TRANSCENDENCE: CONSTRUCTION AND

VALIDATION
Article · December 2013
CITATIONS READS
10 888
3 authors:
Jarosław Piotrowski Katarzyna Skrzypińska

Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw University of Gdansk
64 PUBLICATIONS 411 CITATIONS 58 PUBLICATIONS 528 CITATIONS
SEE PROFILE SEE PROFILE
Magdalena Żemojtel-Piotrowska
Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw
80 PUBLICATIONS 500 CITATIONS
SEE PROFILE
Some of the authors of this publication are also working on these related projects:
Toward Circumplex Model of Narcissism View project
Life path in a context of spirituality and personality. View project
All content following this page was uploaded by Magdalena Żemojtel-Piotrowska on 08 April 2014.
The user has requested enhancement of the downloaded file.

ROCZNIKI PSYCHOLOGICZNE / ANNALS OF PSYCHOLOGY
2013, XVI, 3, 449-465
JAROSŁAW PIOTROWSKI43
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
Wydział Zamiejscowy w Poznaniu
KATARZYNA SKRZYPIŃSKA
MAGDALENA ŻEMOJTEL-PIOTROWSKA
Uniwersytet Gdański
Instytut Psychologii
SKALA TRANSCENDENCJI DUCHOWEJ.

KONSTRUKCJA I WALIDACJA*
Artykuł przedstawia proces konstrukcji Skali Transcendencji Duchowej (STD), opartej na koncep-
cji Ralpha Piedmonta. Przez transcendencję duchową autorzy rozumieją zdolność do wyjścia poza
bezpośrednie poczucie czasu i miejsca oraz widzenia życia z większej, bardziej obiektywnej per-
spektywy. Narzędzie składa się z dwóch podskal: Transcendencji Właściwej i Otwartości Ducho-
wej. STD charakteryzuje się dobrymi właściwościami psychometrycznymi oraz wysoką trafnością.
W badaniach walidacyjnych (N = 1859) testowano związki STD (wyniku ogólnego i skal składo-
wych) z potrzebą aprobaty społecznej, istniejącymi miarami duchowości i religijności, materiali-
zmu oraz NEO-FFI. Narzędzie może być przydatne w badaniach eksperymentalnych i teoretycz-
nych nad transcendencją duchową. Przeznaczone jest do badania osób po 16 roku życia.
Słowa kluczowe: transcendencja duchowa, konstrukcja narzędzia.
WPROWADZENIE
Zagadnienie duchowości staje się coraz bardziej istotne we współczesnej

psychologii, a sama psychologia religii zaczyna być coraz częściej określana
JAROSŁAW PIOTROWSKI – Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wydział Zamiejscowy

w Poznaniu, ul. Polna 16 / 20, 81-745 Gdańsk; e-mail: jaroslaw.piotrowski@swps.edu.pl
KATARZYNA SKRZYPIŃSKA – Instytut Psychologii, Uniwersytet Gdański, ul. Bażyńskiego 4,
80-952 Gdańsk; e-mail: psyks@univ.gda.pl
MAGDALENA ŻEMOJTEL-PIOTROWSKA – Instytut Psychologii, Uniwersytet Gdański, ul. Ba-
żyńskiego 4, 80-952 Gdańsk; e-mail: psymzp@ug.edu.pl
* Badania częściowo sfinansowano z grantu nr BW/7400-5-0067-9 na badania własne, przy-
znanego Magdalenie Żemojtel-Piotrowskiej przez Uniwersytet Gdański.
450 J. PIOTROWSKI, K. SKRZYPIŃSKA, M. ŻEMOJTEL-PIOTROWSKA
jako psychologia religii i duchowości. Duchowość jest również obiektem

zainteresowań badawczych w innych niż religijna obszarach psychologii – oso-
bowości, społecznej, zarządzania czy psychoterapii (np. Paloutzian i Park, 2005).
Wskazując na wzrastające znaczenie problematyki duchowości w naukach
społecznych w ogóle, Grygier (2010) podaje, że w bazach Institute for Scientific
Information pod hasłem “spirituality” (duchowość) przed rokiem 2000 zaindek-
sowanych jest mniej niż 100 pozycji rocznie, a w roku 2008 – aż 489. Odzwier-
ciedla to ogromny przyrost publikacji, wynikający ze zwiększonego zaintereso-
wania zjawiskiem (por. też Różycka i Skrzypińska, 2011; Skrzypińska, Grzy-
mała-Moszczyńska i Jarosz, 2013).
Duchowość doczekała się licznych konceptualizacji teoretycznych i wielu
narzędzi pomiarowych (por. np. Davis i in., 2009; Hill, 2005; Hill i Pargament,
2003; Kapuscinski i Masters, 2010; Yakushko, 2011). Definicje duchowości
można podzielić na dwie grupy: (1) zakładające, że duchowość zawsze dotyczy
relacji z Bogiem (lub Istotą Wyższą), i (2) pozbawione tego założenia (por. We-
sterink, 2012). Wśród należących do pierwszej grupy wymienić można definicję
Bennera (1989), według którego duchowość to „odpowiedź człowieka na ła-
skawe wezwanie Boga do związku z nim samym” (s. 20), lub Armstronga (1995;
za: Zinbauer i Pargament, 2005), który przedstawia duchowość jako „obecność
związku z Istotą Wyższą, który wpływa na sposób działania jednostki w świecie”
(s. 3). W drugiej grupie spośród klasycznych ujęć na uwagę zasługuje definicja
Doyle’a (1992): „poszukiwanie egzystencjalnego sensu” (s. 302). Dla Shafranske
i Gorsucha (1984) duchowość to „transcendentny wymiar ludzkiego doświadcze-
nia, odkrywany w chwilach, w których jednostka podważa sens swojej egzysten-
cji i próbuje odnaleźć się w szerszym ontologicznym kontekście” (s. 231).
Wspólne dla wielu spośród definicji duchowości elementy to odwołanie do jed-
ności, transcendencji i poszukiwania sensu. Na podstawie analizy 73 definicji
duchowości w pracach anglojęzycznych z zakresu nauk o zdrowiu, Chiu i współ-
autorzy (2004) wyróżnili ich wspólne komponenty: (1) egzystencjalna rzeczy-
wistość lub sens i sposób bycia w życiu; (2) transcendencja; (3) powiązanie i ca-
łościowość; (4) obecność jednoczącej siły lub energii.
W porównaniu z sytuacją istniejącą w literaturze anglojęzycznej niewiele jest
polskojęzycznych narzędzi do pomiaru duchowości (por. np. Jarosz, 2011). Do
nielicznych miar przeznaczonych wyłącznie do pomiaru tego zjawiska należy
Kwestionariusz Samoopisu Heszen-Niejodek i Gruszczyńskiej (2004), Skala
Poczucia Świętości Sochy (2007), Kwestionariusz Sfery Duchowej Skrzypiń-
skiej i Karasiewicza (zob. artykuł zamieszczony w niniejszym numerze Roczni-
ków Psychologicznych, s. 483-509) czy nieopublikowana skala Owczarek (2004).
SKALA TRANSCENDENCJI DUCHOWEJ 451
Żadna z wymienionych skal nie opiera się ściśle na jednej koncepcji

teoretycznej.
PODSTAWY TEORETYCZNE
KONSTRUKCJI SKALI
Ponieważ w literaturze przedmiotu panuje swoisty chaos definicyjny, ważne

jest, by tworząc narzędzie do pomiaru duchowości, oprzeć je na ściśle określonej
definicji i stojącej za nią teorii. W celu wypełnienia istniejącej luki na polskim
„rynku” metod badawczych autorzy postawili sobie za zadanie skonstruowanie
skali opartej na jednej z najważniejszych współczesnych teorii dotyczących du-
chowości – teorii transcendencji duchowej Piedmonta (1999, 2001). Za wyborem
tej właśnie koncepcji przemawia m.in. dokładne umiejscowienie duchowości
w strukturze osobowości, szczegółowe określenie jej relacji wobec religijności
oraz wielość prac empirycznych z różnych krajów i obszarów badań nawiązu-
jących do tej teorii (np. Diessner i in., 2008; Carter, 2009; Burris, Sauer i Carl-
son, 2011; Tomcsanyi i in., 2013). Zgodnie z definicją Piedmonta transcendencja
duchowa to „zdolność jednostek do wyjścia poza ich bezpośrednie poczucie cza-
su i miejsca oraz do widzenia życia z większej, bardziej obiektywnej perspekty-
wy” (Piedmont, 1999, s. 988). Można ją przeciwstawić materializmowi (Pied-
mont, 2004), czyli pragnieniu posiadania dóbr i satysfakcji z ich posiadania
(Kasser, 2002; Richins i Dawson, 1992; Zawadzka, 2006).
Zdaniem Piedmonta transcendencja duchowa jest cechą osobowości wspólną
dla ludzi na całym świecie. Sądzi on, że stanowi ona uzupełnienie cech osobo-
wości modelu Wielkiej Piątki i przedstawia na to przekonujące dowody (np.
Piedmont, 1999, 2007; Piedmont, i in., 2009; por. też Saucier i Goldberg, 1998;
Rican i Janosova, 2010). W ramach transcendencji duchowej Piedmont wyróżnia
siedem aspektów: spełnienie w modlitwie (odczuwanie radości i zadowolenia
w osobistym kontakcie z transcendentną rzeczywistością, spełnienie w modlitwie
lub medytacji), uniwersalność (wiara w jedność całego życia), poczucie więzi
(poczucie bycia częścią ludzkości, niezbędną dla utrzymania nieprzerwanej
harmonii, więzi z innymi ludźmi przekraczającej nawet śmierć), tolerowanie
paradoksów (zdolność do myślenia w terminach „i tak, i tak”, raczej niż „albo-
-albo”, tolerowanie sprzeczności i niespójności we własnym życiu), nieosądzanie
(akceptowanie życia i innych ludzi na ich warunkach, unikanie osądzania innych,
wrażliwość na potrzeby i cierpienie innych ludzi), pełne odczuwanie (chęć
pełnego przeżywania każdej chwili, przyjmowanie doświadczeń życiowych jako
okazji do radości i rozwoju), wdzięczność (poczucie wdzięczności i zachwytu

wobec wszystkich aspektów swojego życia). Zdaniem autorów artykułu należy
do tej listy dodać jeszcze jeden aspekt. Został on określony w trakcie dyskusji
między osobami zajmującymi się naukowo tą tematyką i obejmuje poczucie
bycia częścią ważniejszej od siebie samego sprawy lub idei. Zdecydowano się
nadać mu roboczą nazwę „ideowość”.
Ponieważ Piedmont zakłada, że transcendencja duchowa jest szóstą cechą
osobowości, przy konstrukcji własnej skali odrzucił więc wszystkie aspekty
transcendencji duchowej, które korelowały z którąkolwiek z cech Wielkiej Piątki
(Costa i McCrae, 1992). Wskutek tego w skład skonstruowanej przez niego skali
ASPIRES weszły jedynie: spełnienie w modlitwie, uniwersalność i poczucie
więzi (Piedmont, 2010).
Transcendencja duchowa jest ściśle powiązana z religijnością. Piedmont
(2010) uważa transcendencję duchową za cechę osobowości, natomiast religij-
ność za sentyment – zjawisko powstałe w oparciu o cechy osobowości, lecz nie-
będące jedną z nich. Religijność i duchowość wykazują silne pozytywne powią-
zanie, choć nie są tożsame. Inni autorzy bardzo różnorodnie ujmują związek mię-
dzy duchowością a religijnością. Czasami traktują te zjawiska jako rozłączne
(Pawuczuk, 2004), czasami ujmują religijność jako formę duchowości (Libi-
szowska-Żółtkowska, 2010; Socha, 2010; Zinnbauer – w: Zinnbauer i Parga-
ment, 2005), czasami duchowość jako formę religijności (Jeżowski, 2010;
Pargament – w: Zinnbauer i Pargament, 2005; Saroglou, 2011). Czasem oba kon-
strukty są traktowane jako częściowo zachodzące na siebie (Saucier i Skrzypiń-
ska, 2006) lub wręcz synonimy (Grom, 2009). Niezależnie od definiowania rela-
cji między nimi, większość autorów wskazuje na pozytywny związek między
duchowością a religijnością. Do podobnych wniosków prowadzą badania korela-
cyjne (np. Piedmont, 2010; Saroglou i Galand, 2004).
Na podstawie wyżej opisanych powiązań, do potwierdzenia trafności Skali
Transcendencji Duchowej (STD) postanowiono wykorzystać jego korelacje z na-
stępującymi zmiennymi: materializm, religijność oraz cechy Wielkiej Piątki.
Oczekiwano również, że poziom transcendencji duchowej będzie wyższy u osób
duchownych niż u pozostałych badanych oraz że będzie wyższy wśród osób wie-
rzących niż niewierzących. Sprawdzono także korelacje konstruowanego narzę-
dzia z istniejącymi miarami duchowości oraz zbadano związek STD z tendencją
do zgadzania się, do udzielania skrajnych odpowiedzi, a także ze zmienną apro-
baty społecznej.
WŁAŚCIWOŚCI PSYCHOMETRYCZNE
SKALI TRANSCENDENCJI DUCHOWEJ (STD)
Charakterystyka badanych prób
W ramach konstrukcji skali zbadano łącznie 1859 osób, wchodzących

w skład czterech prób. W próbie I część badanych odpowiadała na pytania
o częstość praktyk religijnych. W próbie znajdowało się 988 osób (557 kobiet
i 164 mężczyzn, 269 osób nie podało płci), w wieku od 18 do 61 lat. Próba II
składała się z 614 osób (449 kobiet, 157 mężczyzn, 8 osób nie podało płci)
w wieku od 18 do 71 lat. Poza STD badani wypełniali Skalę Fundamentalizmu
Religijnego i Inwentarz Życia Religijnego. Część osób wypełniała również kwe-
stionariusz NEO-FFI, Skalę Materializmu, Kwestionariusz Samoopisu i Kwestio-
nariusz Sfery Duchowej. W skład próby III weszło 128 osób (78 kobiet i 33 męż-
czyzn; 17 osób nie podało płci), w wieku od 19 do 49 lat. Wypełniały one STD
dwukrotnie, w odstępie dwóch tygodni. Osoby badane z próby III wypełniały też
Kwestionariusz Aprobaty Społecznej i Skalę Upodobań. Dobór osób badanych
do prób I-III był przypadkowy. W skład próby IV weszło 129 osób duchownych,
48 kobiet i 81 mężczyzn (w tym 30 księży i 51 zakonników), w wieku od 23 do
75 lat. Wypełniali oni jedynie STD.
Opis zastosowanych metod badawczych
Kwestionariusz Aprobaty Społecznej służy do pomiaru zmiennej aprobaty

społecznej (Wilczyńska i Drwal, 1995).
Skala Upodobań Jakubowskiej (2005) jest przeznaczona do pomiaru
tendencji do zgadzania się i do udzielania skrajnych odpowiedzi.
Kwestionariusz Samoopisu Heszen-Niejodek i Gruszczyńskiej (2004) służy
do badania duchowości.
Kwestionariusz Sfery Duchowej Skrzypińskiej i Karasiewicza (2013) jest
przeznaczony do badania duchowości.
Skala Materializmu bada satysfakcję z posiadania dóbr materialnych
(Zawadzka, 2006).
Inwentarz Życia Religijnego Batsona i Schoenrade (1991a, 1991b), w ada-
ptacji Sochy (1991), służy do pomiaru orientacji religijnych: poszukującej, we-
wnętrznej i zewnętrznej.
Skala Fundamentalizmu Religijnego Altemeyera i Hunsbergera (1992) jest

przeznaczona do pomiaru fundamentalizmu religijnego, rozumianego jako całko-
wite przyjmowanie dogmatów religijnych.
Inwentarz Osobowości NEO-FFI McCrae i Costy (1987) w adaptacji Za-
wadzkiego, Strelaua, Szczepaniak i Śliwińskiej (1998).
Wstępny etap konstrukcji

Skali Transcendencji Duchowej
Wyjściowa pula twierdzeń Skali Transcendencji Duchowej (STD) wyniosła

40 twierdzeń. Pytania odnosiły się do ośmiu aspektów duchowości: siedem po-
chodziło bezpośrednio z koncepcji transcendencji duchowej Piedmonta, a ósmy
aspekt określony został przez autorów jako poczucie jedności ze sprawą bądź
ideą wykraczającą poza jednostkowe „ja”. Twierdzenia wygenerowano w opar-
ciu o analizę poszczególnych aspektów duchowości oraz ASPIRES Piedmonta
(2010). Początkowo każdemu aspektowi odpowiadało pięć pytań. Selekcji pytań
dokonano w oparciu o wyniki analizy czynnikowej i analizę rzetelności poszcze-
gólnych skal. Usunięte zostały twierdzenia, których ładunki czynnikowe były
niższe niż 0,40, ze zbyt wysokimi ładunkami czynnikowymi w innym niż zakła-
dany czynnik oraz obniżające rzetelność podskal.
Wyniki analizy czynnikowej
Analizę czynnikową przeprowadzono na materiale zebranym w próbie I. Wy-

konano analizę czynnikową metodą głównych składowych z rotacją metodą
Oblimin (metodę tę wybrano, gdyż nie zakładano ortogonalności czynników). Na
podstawie analizy wykresu osypiska zdecydowano się na wyodrębnienie dwóch
czynników. Pierwszy, o wartości własnej 9,41, tłumaczył 23,53% wariancji. Dru-
gi, o wartości własnej 4,14, tłumaczył 10,34 % wariancji. Na podstawie wartości
ładunków czynnikowych (por. Tabela 1) oraz analizy rzetelności do czynnika 1
zaliczono 11 pytań (odrzucając pozycje obniżające rzetelność skali). Czynnik
nazwano „Transcendencją Właściwą”. W jego skład weszły pytania dotyczące
aspektów: spełnienie w modlitwie, uniwersalność, poczucie więzi oraz ideowość.
Do czynnika 2 zaliczono również 11 pytań; nazwano go „Otwartością Ducho-
wą”. W jego skład weszły pytania dotyczące: tolerowania paradoksów, nieoce-
niania, pełnego odczuwania i wdzięczności.
Tabela 1.
Nasycenie (ładunki czynnikowe) poszczególnych pozycji czynnikami 1 i 2 uzyskanymi
w wyniku analizy czynnikowej po zastosowaniu rotacji OBLIMIN
Czynnik 1 Czynnik 2
Wartość własna
9,41 4,14
% wariancji wyjaśnionej
23,53 10,34
Doświadczyłem głębokiego zaspokojenia i radości poprzez moją
0,80 0,03
modlitwę lub medytację
Czerpię wewnętrzną siłę i / lub spokój z modlitwy lub medytacji 0,79 -0,01
Istnieje wyższy poziom świadomości duchowej, który łączy wszystkich

0,76 0,17
ludzi
Wierzę, że życie jest częścią większego planu 0,71 0,33
Potrzeby mojego ciała nie powstrzymują mnie od modlitwy lub

0,68 0,04
medytacji
Wierzę, że na pewnym poziomie moje życie jest połączone z całym
0,67 0,26
rodzajem ludzkim
Czuję, że jestem częścią ludzkości, potrzebną do utrzymywania harmonii 0,66 0,36
Wierzę, że życie ma jakieś głębsze znaczenie 0,65 0,42
Modlę się lub medytuję, aby osiągnąć wyższy poziom świadomości

0,64 -0,01
duchowej
Kiedy modlę się lub medytuję, zapominam o sprawach tego świata 0,64 -0,06
Czuję się częścią większej, wykraczającej poza mnie sprawy 0,64 0,32
Czuję, że na pewnym wyższym poziomie wszystkich łączy wspólna

0,62 0,12
więź
Czuję się lepszym człowiekiem dzięki temu, że biorę udział w sprawach
0,58 0,41
ważniejszych ode mnie
Mam nadal silne emocjonalne więzi z kimś, kto już nie żyje 0,44 0,16
Jestem ogniwem w łańcuchu pokoleń mojej rodziny, mostem między

0,43 0,36
przeszłością a przyszłością
Warto podporządkować całe swoje życie naprawdę ważnej sprawie 0,41 0,22
Ludzie, których naprawdę podziwiam, to ci, którzy poświęcili się

0,40 0,30
w pełni w imię ważnych spraw
Postacie niektórych moich krewnych nadal wpływają na moje obecne
0,30 0,18
życie, mimo że oni już nie żyją
Nie ma jednej słusznej drogi w życiu -0,27 0,23
Uczestniczenie w realizacji ważnych dla mnie spraw daje mi poczucie

0,33 0,66
sensu życia
Jestem wdzięczny za szanse, które otrzymałem w życiu 0,40 0,65
Codzienne doświadczenia są dla mnie okazją do zabawy i rozwoju 0,08 0,64
Każda chwila mojego życia jest dla mnie ważna 0,23 0,62
Czuję, że mierzenie się z trudnościami bardzo mnie wzbogaca 0,28 0,61
Czuję, że moje życie to wyjątkowy cud 0,47 0,60
Potrafię cieszyć się bieżącą chwilą 0,06 0,59
Odczuwam głęboką wdzięczność za wszystko, co spotkało mnie w życiu 0,49 0,58
Moje życie jest najpiękniejszym darem 0,39 0,55
Staram się nie zamykać mojego umysłu na rzeczy dziwne i niezwykłe 0,14 0,50
Wyjątkowość mojego życia wprawia mnie w zadziwienie 0,33 0,50
Cenię to, że życie jest pełne paradoksów -0,05 0,49
Z radością przyjmuję wszystko, co przynosi życie 0,20 0,49
Świat jest ciekawy dzięki temu, że zawiera wiele sprzeczności -0,13 0,46
W wielu sytuacjach prawda jest bardziej skomplikowana, niż to się

0,11 0,45
wydaje
Troszczę się o tych, którzy nastąpią po mnie 0,34 0,43
Staram się zrozumieć innych zamiast ich osądzać 0,09 0,43
Nie osądzam niczyjego życia 0,14 0,41
Wierzę, że nie mam prawa oceniać cudzych działań 0,22 0,40
Unikam oceniania innych ludzi 0,05 0,29
Akceptuję innych ludzi takimi, jacy są -0,07 0,23
Pismem półgrubym wyróżniono te ładunki czynnikowe, które zadecydowały o włączeniu pozycji do danej skali.
Pozostałe pozycje nie zostały włączone do skal z uwagi na zbyt niskie ładunki czynnikowe, ładunki czynnikowe
nie pozwalające na jednoznaczne włączenie ich do którejś ze skali i / lub obniżające rzetelność skal.
Wyniki uzyskane w wyróżnionych podskalach korelowały istotnie ze sobą:

r = 0,32, p < 0,001. Dla próby II korelacja między podskalami wyniosła:
r = 0,31, p < 0,01, a dla próby III: r = 0,48, p < 0,001. Zdecydowano się
w związku z tym na obliczanie także wyniku ogólnego Skali Transcendencji
Duchowej.
Rzetelność
Spójność wewnętrzna skal zmierzona została na danych uzyskanych w pró-

bie I, a stałość czasowa na danych z próby III. Dla podskali Transcendencji
Właściwej spójność wewnętrzna wyniosła α = 0,89, a stałość czasowa r = 0,92.
Dla Otwartości Duchowej współczynniki te wyniosły odpowiednio α = 0,80 oraz
r = 0,81. Spójność wewnętrzna całej skali wyniosła α = 0,87, a stałość czasowa
r = 0,91.
Średnie wyniki podskal Skali Transcendencji Duchowej

oraz wynik ogólny
Średni wynik w całej skali (próba I) był równy 2,87 (SD = 0,45). W przy-
padku podskal było to: M = 2,61, SD = 0,64 dla podskali Transcendencji Właści-
wej oraz M = 3,13, SD = 0,46 dla podskali Otwartości Duchowej.
Związek wyników w Skali Transcendencji Duchowej

z wiekiem i płcią
Związek wyników STD z wiekiem i płcią badano na danych z próby II. Obie
podskale korelowały dodatnio z wiekiem (r = 0,16, p < 0,01 – dla Transcendencji
Właściwej; r = 0,12, p < 0,01 – dla Otwartości Duchowej), podobnie jak wynik
ogólny STD (r = 0,17, p < 0,01).
Kobiety uzyskały w Skali Transcendencji Duchowej wyższe wyniki (M =
= 2,95, SD = 0,40) niż mężczyźni (M = 2,75, SD = 0,46), t(173,65) = 4,33,
p < 0,001. W podskali Transcendencji Właściwej wyniki kobiet okazały się wyż-
sze (M = 2,66, SD = 0,61) niż mężczyzn (M = 2,42, SD = 0,67), t(516) = 3,60,
p < 0,001, podobnie jak w podskali Otwartości Duchowej, t(516) = 4,03,
p < 0,001 (odpowiednio M = 3,24, SD = 0,39 dla kobiet i M = 3,07, SD = 0,47
dla mężczyzn).
Związki Skali Transcendencji Duchowej

z aprobatą społeczną i stylami udzielania odpowiedzi
Tabela 2.
Współczynniki korelacji (r Pearsona) między Skalą Transcendencji Duchowej a aprobatą
społeczną i stylami udzielania odpowiedzi (N = 128)
Transcendencja Otwartość Skala Transcendencji
Właściwa Duchowa Duchowej
Dążenie do aprobaty społecznej 0,15 0,21* 0,20*
Tendencja do zgadzania się -0,04 0,12 0,08
Tendencja do udzielania skrajnych
-0,04 -0,01 -0,03
odpowiedzi
* p < 0,05 (test dwustronny)
Wynik ogólny w Skali Transcendencji Duchowej i wynik w Otwartości Du-

chowej korelował słabo z wynikiem Kwestionariusza Aprobaty Społecznej. Nie
wystąpiła korelacja KAS z Transcendencją Właściwą. Wyniki w całym STD oraz
w obu podskalach nie korelowały z tendencją do zgadzania się i z tendencją do
udzielania skrajnych odpowiedzi.
Skala Transcendencji Duchowej

a inne miary duchowości
Tabela 3.
Współczynniki korelacji (r Pearsona) między Skalą Transcendencji Duchowej a miarami
duchowości (N = 82) i materializmu (N = 393)
Postawy religijne 0,72*** 0,10 0,53***
Wrażliwość etyczna 0,49*** 0,25* 0,45***
Harmonia 0,37*** 0,20* 0,35**
Kwestionariusz Samoopisu 0,66*** 0,21* 0,55***
Brak Relacji z Siłą Wyższą -0,56*** -0,01 -0,37***
Aduchowość -0,60*** -0,07 -0,44***
Stan Sfery Duchowej 0,62*** 0,20* 0,52***
Dynamika Sfery Duchowej 0,74*** 0,14 0,56***
Materializm -0,14** -0,15** -0,18***
* p < 0,05 (test dwustronny), ** p < 0,01 (test dwustronny), *** p < 0,001 (test dwustronny)
Korelacje z Kwestionariuszem Samoopisu. Podskala Transcendencji

Właściwej korelowała z wynikiem ogólnym i ze wszystkimi podskalami Kwe-
stionariusza Samoopisu (KS), podobnie jak wynik ogólny STD. W przypadku
Otwartości Duchowej wystąpiły słabe korelacje z Wrażliwością Etyczną i Har-
monią oraz wynikiem ogólnym KS. Nie wystąpiła korelacja z Postawami
Religijnymi.
Korelacje z Kwestionariuszem Sfery Duchowej. Transcendencja Właściwa
korelowała ze wszystkimi skalami Kwestionariusza Sfery Duchowej, dodatnio ze
Stanem Sfery Duchowej i Dynamiką Sfery Duchowej, a ujemnie z Aduchowo-
ścią i Brakiem Relacji z Siłą Wyższą. Najsilniejsza korelacja wystąpiła dla Dyna-
miki Sfery Duchowej. Analogiczne wyniki uzyskano dla wyniku ogólnego
w STD. Skala Otwartości Duchowej korelowała słabo dodatnio ze Stanem Sfery
Duchowej.
Korelacje ze Skalą Materializmu. Wyniki w podskalach i wynik ogólny
STD korelowały ujemnie ze Skalą Materializmu.
Skala Transcendencji Duchowej a religijność
Korelacje z miarami religijności. Transcendencja Właściwa korelowała

istotnie ze wszystkimi zastosowanymi w badaniu miarami religijności, stosun-
kowo słabiej z religijnością zewnętrzną i poszukującą. Podobny wzorzec korela-
cji wystąpił dla wyniku ogólnego STD. Otwartość Duchowa korelowała istotnie
(słabo) jedynie z religijnością poszukującą (por. Tabela 4).
Tabela 4.
Współczynniki korelacji (r Pearsona) między Skalą Transcendencji Duchowej a miarami
religijności (N = 526)
Praktyki religijne 0,55*** 0,02 0,42***
Religijność wewnętrzna 0,67*** 0,04 0,52***
Religijność zewnętrzna 0,29*** 0,00 0,22***
Religijność poszukująca 0,33*** 0,16*** 0,32***
Fundamentalizm religijny 0,60*** -0,01 0,44***
Porównanie wyników osób wierzących i niewierzących. W próbie II

wyodrębniono wśród osób badanych na podstawie autoidentyfikacji grupę
wierzących katolików (N = 433) oraz grupę osób niewierzących (N = 61). Osoby

wierzące (M = 2,96, SD = 0,39) uzyskały wyższe rezultaty w STD niż niewie-
rzące (M = 2,52, SD = 0,44), t(502) = 8,03, p < 0,001. Również dla Transcenden-
cji Właściwej wierzący (M = 2,71, SD = 0,55) uzyskali wyższe wyniki niż
niewierzący (M = 1,87, SD = 0,64), t(72,89) = 9,81, p < 0,001. W wypadku
Otwartości Duchowej nie wystąpiła różnica między osobami wierzącymi
(M = 3,21, SD = 0,41) a niewierzącymi (M = 3,17, SD = 0,46), t(502) = 0,66,
p = 0,508.
Porównanie wyników osób duchownych z pozostałymi badanymi. Porów-
nano wyniki grupy 129 osób duchownych (próba IV) z wynikami osób z próby I.
Osoby duchowne (M = 3,20, SD = 0,43) uzyskały wyższe rezultaty w STD niż
pozostali badani (M = 2,61, SD = 0,64), t(1069) = 7,79, p < 0,001. Również
w Transcendencji Właściwej osoby duchowne (M = 3,23, SD = 0,50) uzyskały
wyższe wyniki niż inni badani (M = 2,61, SD = 0,64), t(188,11) = 12,76,
p < 0,001. Natomiast dla Otwartości Duchowej nie wystąpiła różnica między
duchownymi (M = 3,16, SD = 0,46) a pozostałymi osobami (M = 3,13,
SD = 0,46), t(1069) = 0,74, p = 0,536.
Związki Skali Transcendencji Duchowej

z podstawowymi cechami osobowości
Dla podskali Transcendencji Właściwej nie wystąpiła korelacja z żadną

z cech osobowości wchodzących w skład modelu Wielkiej Piątki. Podskala
Otwartości Duchowej korelowała ujemnie z neurotycznością oraz dodatnio
ekstrawersją, otwartością i sumiennością. W wypadku wyniku ogólnego STD
wystąpiły dodatnie korelacje z ekstrawersją, otwartością i sumiennością (por.
Tabela 5).
Tabela 5.
Współczynniki korelacji (r Pearsona) między Skalą Transcendencji Duchowej a NEO-FFI
(N = 239)
Transcendencja Skala Transcendencji
Otwartość Duchowa
Właściwa Duchowej
Neurotyczność 0,06 -0,24*** -0,07
Ekstrawersja 0,10 0,29*** 0,22**
Otwartość 0,13 0,21** 0,19**
Ugodowość 0,09 0,09 0,11
Sumienność 0,09 0,20** 0,16*
DYSKUSJA
W wyniku przeprowadzonych badań utworzono narzędzie do pomiaru trans-

cendencji duchowej w rozumieniu teorii Piedmonta (1999). Narzędzie składa się
z dwóch podskal: Transcendencji Właściwej i Otwartości Duchowej. W ich skład
wchodzi po 11 pytań. Można również wyliczyć wynik ogólny w Skali Transcen-
dencji Duchowej. Obydwie podskale oraz cała skala charakteryzują się wysoką
spójnością wewnętrzną i stabilnością czasową. STD jest stosunkowo niepodatna
na oddziaływanie aprobaty społecznej, a na odpowiedzi udzielane w niej nie
wpływa ani tendencja do zgadzania się, ani do udzielania skrajnych odpowiedzi.
Transcendencja Właściwa wyraźnie korelowała z wszystkimi zastosowanymi
w badaniu miarami duchowości i religijności, różnicowała także osoby wierzące
i niewierzące oraz duchowne i pozostałych badanych. Można stwierdzić, że mie-
rzone przez nią zjawisko wystarczająco dokładnie pokrywa się z konstruktami
diagnozowanymi przez inne miary duchowości. W przypadku Otwartości Ducho-
wej wystąpiły korelacje jedynie z częścią miar duchowości oraz tylko z religijno-
ścią poszukującą. Nie wystąpiły różnice w jej poziomie między wierzącymi
a niewierzącymi ani między osobami duchownymi a resztą osób badanych.
Otwartość Duchowa mierzy aspekty duchowości częściowo pomijane w innych
narzędziach, dotyczące obszaru duchowości niezwiązanego z wiarą religijną.
Podskala Transcendencji Właściwej okazała się niezależna od podstawowych
cech osobowości. Warto zauważyć, że w skład tej podskali weszły głównie pyta-
nia dotyczące aspektów „spełnienie w modlitwie”, „uniwersalność” i „poczucie
więzi”, czyli tych samych, na których oparta jest skala ASPIRES (Piedmont,
2010). Natomiast Otwartość Duchowa korelowała z czterema spośród pięciu
cech osobowości, podobnie jak miary duchowości stosowane przez Saroglou
(2002), MacDonalda (2000) czy też Schnell (2012). Co interesujące, w jej skład
weszły głównie pytania dotyczące aspektów pierwotnie wyodrębnionych przez
Piedmonta w teorii transcendencji duchowej, a następnie odrzuconych w wyniku
badań empirycznych. Można zatem stwierdzić, że STD obejmuje szersze rozu-
mienie transcendencji duchowej niż jego operacjonalizacja w postaci ASPIRES.
Jest to całościowa miara transcendencji duchowej, również tych jej aspektów,
które pokrywają się z zakresem wielkich cech osobowości.
Podsumowując, można stwierdzić, że udało się skonstruować przydatne
narzędzie. Charakteryzuje się ono wysoką rzetelnością i potwierdzoną trafnością.
Mierzy też dwa oddzielne, choć ściśle ze sobą powiązane, aspekty duchowości.
Transcendencja Właściwa, mocno wiążąca się z religijnością i niezależna od
cech osobowości Wielkiej Piątki, odpowiada duchowości mierzonej przez inne
skale, zwłaszcza przez ASPIRES Piedmonta (2010). Otwartość Duchowa, po-

wiązana z podstawowymi cechami osobowości, a przy tym nie związana z mia-
rami religijności, mierzy aspekt duchowości zwykle pomijany przez istniejące
narzędzia. Otwartość duchowa obejmuje pozytywnie wartościowane aspekty
duchowości, wymieniane czasem także jako cnoty z nią powiązane: nieosądzanie
innych i szacunek wobec nich, zadowolenie z tego, co przynosi życie, oraz
tolerowanie wieloznaczności i odmiennych punktów widzenia (por. np. Trzebiń-
ska, 2008). Dopiero uwzględnienie tych dwóch aspektów umożliwia pełny wgląd
w naturę duchowości człowieka.
LITERATURA CYTOWANA
Altemeyer, B. i Hunsberger, B. (1992). Authoritarianism, religious fundamentalism, quest, and

prejudice. The International Journal for the Psychology of Religion, 2(2), 113-133.
Batson, C. D. i Schoenrade, P. (1991a). Measuring religion as quest: Validity concerns. Journal for
the Scientific Study of Religion, 30, 416-429.
Batson, C. D. i Schoenrade, P. (1991b). Measuring religion as quest: Reliability concerns. Journal
for the Scientific Study of Religion, 30, 430-447.
Benner, D. G. (1989). Toward a psychology of spirituality: Implications for personality and
psychotherapy. Journal of Psychology and Christianity, 5, 19-30.
Burris, J. L., Sauer, S. E. i Carlson, C. R. (2011). A test of religious commitment and spiritual
transcendence as independent predictors of underage alcohol use and alcohol-related prob-
lems. Psychology of Religion and Spirituality, 3(3), 231-240.
Carter, J. (2009). Transformational leadership and pastoral leader effectiveness. Pastoral Psychol-
ogy, 58(3), 261-271.
Chiu, L., Emblen, J. D., Van Hofwegen, L., Sawatzky, R. i Meyerhoff, H. (2004). An integrative
review of the concept of spirituality in the health sciences. Western Journal of Nursing Re-
search, 26(4), 405-428.
Davis, D. E., Worthington Jr., E. L., Hook, J. N., Van Tongeren, D. R., Green, J. D. i Jennings II,
D. J. (2009). Relational spirituality and the development of the similarity of the offender’s
spirituality scale. Psychology of Religion and Spirituality, 4(1), 249-262.
Diessner, R., Solom, R. C., Frost, N. K. i Parsons, L. (2008). Engagement with beauty: Appreciat-
ing natural, artistic and moral beauty. The Journal of Psychology, 142(3), 303-329.
Doyle, D. (1992). Have we looked beyond the physical and psychosocial? Journal of Pain and
Symptom Management, 7, 302-311.
Grom, B. (2009). Psychologia religii. Ujęcie systematyczne. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Grygier, P. (2010). Duchowość (spirituality) jako przedmiot badań i analiz socjologicznych. Ana-
liza cytowań bibliograficznych. W: M. Libiszowska-Żółtkowsk, i S. Grotowska (red.), Religij-
ność i duchowość – dawne i nowe formy (s. 231-261). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Heszen-Niejodek, I. i Gruszczyńska, E. (2004). Wymiar duchowy człowieka, jego znaczenie
w psychologii zdrowia i jego pomiar. Przegląd Psychologiczny, 47(1), 15-31.
Hill, P. C. (2005). Measurement in the psychology of religion and spirituality. W: R. F. Paloutzian,
i C. L. Park (red.), Handbook of the psychology of religion and spirituality (s. 43-61). New
York: The Guilford Press.
Hill, P. C. i Pargament, K. I. (2003). Advances in the conceptualization and measurement of reli-

gion and spirituality. American Psychologist, 58(1), 64-74.
Hill, P. C., Pargament, K. I., Hood, R. W., McCullough, M. E., Swyers, J. P., Larson, D. B. i Zin-
bauer, B. J. (2000). Conceptualizing religion and spirituality: Points of commonality, points
of departure. Journal for the Theory of Social Behaviour, 30, 51-57.
Jakubowska, U. (2005). Ekstremizm polityczny. Studium psychologiczne. Gdańsk: Gdańskie Wy-
dawnictwo Psychologiczne.
Jarosz, M. (red.) (2011). Psychologiczny pomiar religijności. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Jeżowski, M. (2010). Duchowość – paradygmat socjologii religii czy socjologii moralności?
A może socjologia duchowości? W: M. Libiszowska-Żółtkowska i S. Grotowska (red.), Reli-
gijność i duchowość – dawne i nowe formy (s. 66-78). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Kapuscinski, A. N. i Masters, K. S. (2010). The current status of measures of spirituality: A critical
review of scale development. Psychology of Religion and Spirituality, 4(2), 191-205.
Libiszowska-Żółtkowska, M. (2010). Od religijności rodzinnej do duchowości indywidualnej –
z biografii studentów. W: M. Libiszowska-Żółtkowska i S. Grotowska (red.), Religijność
i duchowość – dawne i nowe formy (s. 167-183). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
MacDonald, D. A. (2000). Spirituality: Description, measurement, and relation to the five factor
model of personality. Journal of Personality, 68(1), 153-197.
Mariański, J. (2010). Nowa duchowość – alternatywa czy dopełnienie religijności? W: M. Libi-
szowska-Żółtkowska i S. Grotowska (red.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy (s.
19-34). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
McCrae, R. R. i Costa, P. T. (1987). Validation of the Five-Factor Model of personality across
instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 81-90.
Mielicka, H. (2010). Religijny wymiar duchowości. W: M. Libiszowska-Żółtkowska i S. Grotow-
ska (red.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy (s. 45-55). Kraków: Zakład Wy-
dawniczy NOMOS.
Owczarek, M. (2004). Jakość życia a doświadczenia wewnętrzne. Niepublikowana praca doktor-
ska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.
Paloutzian, R. F. i Park, C. L. (red.) (2005). Handbook of the psychology of religion and spiritual-
ity. New York: The Guilford Press.
Pawluczuk, W. (2004). Duchowość. W: M. Libiszowska-Żółtkowska i J. Mariański (red.), Leksy-
kon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie (s. 90-92). Warszawa: Verbinum.
Piedmont, R. (1999). Does spirituality represent the sixth factor of personality? Spiritual transcen-
dence and the Five-Factor Model. Journal of Personality, 67(6), 985-1013.
Piedmont, R. (2001). Spiritual transcendence and scientific study of spirituality. Journal of Reha-
bilitation, 67, 4-14.
Piedmont, R. (2004). The Logoplex as a paradigm for understanding spiritual transcendence. Re-
search in the Social Scientific Study of Religion, 15, 262-284.
Piedmont, R. (2007). Cross-cultural generalizability of the Spiritual Transcendence Scale to the
Philippines: Spirituality as a human universal. Mental Health, Religion & Culture, 10(2),
89-107.
Piedmont, R. (20102). Assessment of spirituality and religious sentiments. Technical manual. Timo-
nium, MD: Author.
Piedmont, R., Ciarrochi, J. W., Dy-Liacco, G. S. i Williams, J. E. G. (2009). The empirical and
conceptual value of the Spiritual Transcendence and Religious Involvement Scales for per-
sonality research. Psychology of Religion and Spirituality, 1(3), 162-179.
Piedmont, R. i Wilkins, T. (2013). Spirituality, religiousness, and personality: Theoretical founda-
tions and empirical applications. W: K. Pargament, J. Exline, i J. Jones (red.), APA handbook
of psychology, religion and spirituality (s. 173-186). Washington, DC: American Psychologi-
cal Association.
Rican, P. i Janosova, P. (2010). Spirituality as a basic aspect of personality: A cross-cultural veri-
fication of Piedmont’s model. International Journal for the Psychology of Religion, 20, 2-13.
Różycka, J. i Skrzypińska, K. (2011). Perspektywa noetyczna w psychologicznym funkcjonowaniu
człowieka. Roczniki Psychologiczne, 14(2), 101-121.
Saroglou, V. (2002). Religion and the five factors of personality: A meta-analytic review. Personal-
ity and Individual Differences, 32(1), 15-25.
Saroglou, V. (2010). Religiousness as a cultural adaptation of basic traits: A Five-Factor Model
perspective. Personality and Social Psychology Review, 14(1), 108-125.
Saroglou, V. (2011). Believing, bonding, behaving, and belonging: The big four religious dimen-
sions and cultural variation. Journal of Cross-Cultural Psychology, 42(8), 1320-1340.
Saroglou, V. i Galand, P. (2004). Identities, values and religion: A study among Muslim, other
immigrant, and native Belgian young adults after the 9 / 11 attacks. Identity: An International
Journal of Theory and Research, 4, 97-132.
Saucier, G. i Goldberg, L. R. (1998). What is beyond the Big Five? Journal of Personality, 66,
495-524.
Saucier, G. i Skrzypińska, K. (2006). Spiritual but not religious? Evidence for two independent
dispositions. Journal of Personality, 74(5), 1257-1292.
Seidlitz, L., Abernethy, A. D., Duberstein, P. R., Evinger, J. S., Chang, T. H. i Lewis, B. L. (2002).
Development of the Spiritual Transcendence Index. Journal for the Scientific Study of Reli-
gion, 41(3), 439-453.
Shafranske, P. i Gorsuch, R. L. (1984). Factors associated with the perception of spirituality in
psychotherapy. Journal of Transpersonal Psychology, 16, 231-241.
Skrzypińska, K. (2004). Czy duchowość jest tożsama z religijnością? Nowe perspektywy badaw-
cze. Przegląd Religioznawczy, 4(214), 13-25.
Skrzypińska, K. (2008). Dokąd zmierzam? – duchowość jako wymiar osobowości. Roczniki Psy-
chologiczne, 1, 39-57.
Skrzypińska, K., Grzymała-Moszczyńska, H. i Jarosz, M. (2013). Nauka wobec religijności i du-
chowości człowieka. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Schnell, T. (2012). Spirituality with and without religion – Differential relationships with personal-
ity. Archive for the Psychology of Religion, 34, 33-61.
Socha, P. (1999). Ways religious orientations work: A Polish replication of measurement of reli-
gious orientation. The Journal for the Psychology of Religion, 9, 209-228.
Socha, P. (2007). Poczucie świętości jako rezultat przemiany poznawczej. Przegląd Religioznaw-
czy, 225(3), 13-26.
Socha, P. (2010). Duchowość jako przemiana. Nowa teoria duchowości i jej zastosowanie w bada-
niach. W: M. Libiszowska-Żółtkowska i S. Grotowska (red.), Religijność i duchowość –
dawne i nowe formy (s. 262-274). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Tomscanyi, T., Martos, T., Ittzes, A., Horvath-Szabo, K., Szabo, T. i Nagy, J. (2013). Spiritual
transcendence and mental health of psychotherapists and religious professionals in a Hunga-
rian adult sample. International Journal for the Psychology of Religion, 23(2), 161-170.
Trzebińska, E. (2008). Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie
i Profesjonalne.
Westerink, H. (2012). Spirituality in psychology of religion: A concept in search of its meaning.
Archive for the Psychology of Religion, 34, 3-15.
Wilczyńska, J. i Drwal, R. Ł. (1995). Opracowanie Kwestionariusza Aprobaty Społecznej (KAS)
J. Wilczyńskiej i R. Ł. Drwala. W: R. Drwal (red.), Adaptacja kwestionariuszy osobowości.
Wybrane zagadnienia i techniki (s. 57-66). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Yakusko, O. (2011). Preliminary validation of the Women’s Spirituality Instrument: Development

of a measure to assess feminist religious and spiritual attitudes. Psychology of Religion and
Spirituality. Advance online publication.
Zawadzka, A. M. (2006). Wartości osobiste tłumaczące orientację materialistyczną jednostek.
Roczniki Psychologiczne, 9(2), 61-80.
Zawadzki, B., Strelau, J., Szczepaniak, P. i Śliwińska, M. (1998). Inwentarz Osobowości NEO-
-FFI Costy i McCrae. Adaptacja polska. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psycholo-
gicznych PTP.
Zinnbauer, B. J. i Pargament, K. I. (2005). Religiousness and spirituality. W: R. F. Paloutzian
i C. L. Park (red.), Handbook of the psychology of religion and spirituality (s. 21-42). New
ROCZNIKI PSYCHOLOGICZNE / ANNALS OF PSYCHOLOGY
2013, XVI, 3, 467-483
JAROSŁAW PIOTROWSKI44
University of Social Sciences and the Humanities
Sopot
KATARZYNA SKRZYPIŃSKA
MAGDALENA ŻEMOJTEL-PIOTROWSKA
University of Gdańsk
Institute of Psychology
THE SCALE OF SPIRITUAL TRANSCENDENCE:

CONSTRUCTION AND VALIDATION
This paper presents the construction of the Scale of Spiritual Transcendence (STD), which is based
on Ralph Piedmont’s conception of spiritual transcendence. Piedmont defined it as the ability to
transcend a direct sense of time and place and to perceive life from a broader, more objective pers-
pective. The obtained measure is characterized by good psychometric parameters. In the validation
process (N = 1859), the relations of the Scale of Spiritual Transcendence (the global result and two
main subscales) with existing measures of social approval, religiosity and spirituality, materialism,
and personality traits were tested. The presented scale could be implemented in experimental and
correlational studies in this field. It is designed for studies on populations above the age of 16.
Keywords: spiritual transcendence, measurement, construction.
INTRODUCTION
The problem of spirituality becomes more and more relevant in contempo-

rary psychology, and the psychology of religion is more and more often characte-
rized as the psychology of religion and spirituality. Spirituality is also the object
JAROSŁAW PIOTROWSKI – Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wydział Zamiejscowy

w Poznaniu, ul. Polna 16/20, 81-745 Gdańsk; e-mail: jaroslaw.piotrowski@swps.edu.pl
KATARZYNA SKRZYPIŃSKA – Institute of Psychology, University of Gdańsk, ul. Bażyńskiego 4,
80-952 Gdańsk; e-mail: psyks@univ.gda.pl
MAGDALENA ŻEMOJTEL-PIOTROWSKA – Institute of Psychology, University of Gdańsk, ul. Ba-
żyńskiego 4, 80-952 Gdańsk; e-mail: psymzp@ug.edu.pl
* Badania częściowo sfinansowano z grantu nr BW/7400-5-0067-9 na badania własne przy-
znanego Magdalenie Żemojtel-Piotrowskiej przez Uniwersytet Gdański.
of research interest in areas other than psychology of religion domains. For

example, it has been included in the psychology of personality, social psychol-
ogy, the psychology of management, and psychotherapy (e.g., Paloutzian & Park,
2005). Reflecting on the general increase in the significance of spirituality in the
social sciences, Grygier (2010) reports that before the year 2000 the term spi-
rituality was indexed in Institute for Scientific Information less than 100 times
per year but by 2008 the figure went up to 489 times per year. This illustrates the
enormous increase in the number of publications resulting from an amplified
interest in this phenomenon (see also Różycka & Skrzypińska, 2011; Skrzypiń-
ska, Grzymała-Moszczyńska, & Jarosz, 2013).
Spirituality has acquired many theoretical concepts and methods of assess-
ment (e. g. Davis et al., 2009; Hill, 2005; Hill & Pargament, 2003; Kapuscinski
& Masters, 2010; Yakushko, 2011). Definitions of spirituality could be divided
into two groups; one assumes that spirituality should be understood as a relation-
ship with God (or Higher Power) while the other does not make this assumption
(cf. Westerink, 2012). Among those that belong to the former group, several defi-
nitions could be mentioned. Benner’s (1989, p. 20) definition states that spiritual-
ity is “the human response to God’s gracious call to a relationship with Himself.”
Armstrong (1995, p. 3, as cited in Zinbauer & Pargament, 2005) presents spiri-
tuality as “the presence of a relationship with a Higher Power that affects the
way in which one operates in the world.” In the latter group, among the classical
approaches, Doyle’s definition (1992, p. 302) is worth mentioning: “The search
for existential meaning.” For Shafranske and Gorsuch (1984, p. 231), spirituality
is “a transcendent dimension within human experience . . . discovered in mo-
ments in which the individual questions the meaning of personal existence and
attempts to place the self within a broader ontological context.” While definitions
may differ, common elements of spirituality exist that relate to unity, transcen-
dence, and search for meaning. After analyzing 73 definitions of spirituality in
English-language works related to health sciences, Chiu, Emblen, Van Hofwe-
gen, Sawatzky, and Meyerhoff (2004), identified several common components:
(a) existential reality or meaning and a way of being in life; (b) transcendence;
(c) connectedness and wholeness; (d) the presence of unifying power or energy.
In comparison with the English-language literature, there are few Polish-lan-
guage methods for assessing spirituality (e.g., Jarosz, 2011). Among the few that
exist there is the Self-Description Questionnaire by Heszen-Niejodek and
Gruszczyńska (2004), Socha’s Feeling of Sacredness Test (2007), the Spiritual
Sphere Questionnaire by Skrzypińska and Karasiewicz (2013), and Owczarek’s
(2004) unpublished scale, which includes a small group of measures dedicated
THE SCALE OF SPIRITUALITY TRANSCENDENCE 469
only to assessing spirituality. However, none of the methods mentioned is firmly

based on a theoretical conception.
THE THEORETICAL BACKGROUND

OF SCALE CONSTRUCTION
Because there is confusion regarding the definitions of spirituality in the lite-

rature, it is important to base the new method on a strictly specified definition
and theory. To fill the gap in Polish methods, the authors have decided to create
a scale based on one of the most important contemporary theories of spirituality
– Ralph Piedmont’s (1999, 2001) Spiritual Transcendence Theory. It was selec-
ted for several reasons, including but not limited to: exact localization of spiri-
tuality in personality, detailed description of its relationship to religiosity, and
a multitude of empirical works from different countries and areas of research that
refer to this theory (e.g., Diessner, Solom, Frost, Parsons, & Davidson, 2008;
Carter, 2009; Burris, Sauer, & Carlson, 2011; Tomcsanyi, Martos, Itzzes, Hor-
vath-Szabo, Szabo, & Nagy, 2013). Piedmont defines spiritual transcendence as
“the capacity of individuals to stand outside of their immediate sense of time and
place to view life from a larger, more objective perspective” (Piedmont, 1999,
p. 988). This definition could be considered the opposite of materialism (Pied-
mont, 2004), which is defined as the desire to possess goods and the satisfaction
of actually having them (Kasser, 2002; Richins & Dawson, 1992; Zawadzka,
2006).
In Piedmont’s opinion, spiritual transcendence is a personality trait that is
common for people all over the world. He claims that it supplements the Big
Five model of personality traits, and he presents persuasive arguments for this
(e.g., Piedmont, 1999, 2007; Piedmont, Ciarrochi, Dy-Liacco, & Williams, 2009;
cf. Saucier & Goldberg, 1998; Rican & Janosova, 2010). Piedmont identifies
seven aspects (or facets) of spiritual transcendence: prayer fulfillment (feelings
of joy and contentment that result from personal encounters with a transcendent
reality, fulfillment in prayer or meditation), universality (a belief in the unitive
nature of life), connectedness (a belief that one is part of a larger human orches-
tra whose contribution is indispensable in creating life’s continuing harmony),
tolerance for paradoxes (the ability to live with inconsistencies and contradic-
tions in one’s own life, to think of things in terms of “both-and” rather than
“either-or,” tolerance for inconsistency and incoherence), nonjudgmentality
(an ability to accept life and others on their own terms and to avoid making va-
lue judgments; a sensitivity to the needs and pains of others), existentiality (a de-
sire to live in the moment and to embrace the experiences that life confronts us
with as opportunities for growth and joy), gratefulness (an innate sense of won-
der and thankfulness for all the many shared and unique features of one’s life).
The authors of the article believe it is necessary to add one more aspect to this
list. This additional aspect was described during a discussion between persons
working on this scientific issue and refers to the feeling of being part of a cause
or idea more important than oneself. It was decided to give it a provisional name:
ideologicality.
Piedmont assumes that spiritual transcendence is the sixth trait of personal-
ity, so during the construction of his own scale he rejected all aspects of spiritual
transcendence that correlated with any trait from the Big Five model (Costa
& McCrae, 1992). As a consequence, his measure, named ASPIRES, consists
of only three components: prayer fulfillment, universality, and connectedness
(Piedmont, 2010).
Spiritual transcendence is closely related to religiosity. Piedmont (2010) re-
gards spiritual transcendence as a personality trait and religiosity as a sentiment
(i.e., a phenomenon that emerged from personality traits, but is not one of them).
Religiosity and spirituality have a strong positive connection, although they are
not identical. Other authors formulate the relationship between religiosity and
spirituality differently, treating them as separate phenomena (Paluczuk, 2004).
Sometimes religiosity is seen as a form of spirituality (Libiszowska-Żółtkowska,
2010; Socha, 2010; Zinnbauer & Pargament, 2005), and sometimes spirituality
is seen as a form of religiosity (Jeżowski, 2010; Zinnbauer & Pargament, 2005;
Saroglou, 2011). Still, others argue that sometimes these two phenomena partly
overlap each other (Saucier & Skrzypińska, 2006) or even that the two concepts
are synonymous (Grom, 2009). Regardless of how they define the relation be-
tween them, most of authors indicate a positive relationship between spirituality
and religiosity. Similar conclusions have been drawn from correlational research
(e.g., Piedmont, 2010; Saroglou & Galand, 2004).
On the basis of the connections described above and in order to confirm the
validity of the Scale of Spiritual Transcendence (STD), the following variables
were measured in this study: materialism, religiosity, and all the traits of Big
Five model. It was expected that the level of spiritual transcendence would be
higher among clergy participants than among other respondents and that it would
be higher among believers than among nonbelievers. Correlations of our newly
constructed method with existing measures of spirituality were computed; the
relationship of STD with tendency to agree, tendency to give extreme answers,

and with the measure of social approval were also examined.
PSYCHOMETRIC PROPERTIES
OF THE SCALE OF SPIRITUAL TRANSCENDENCE (STD)
Samples
During the construction of STD, 1859 participants from four samples were
examined. In Sample I, in addition to STD, some of the participants answered
questions about religious practices. Sample I consisted of 1859 persons (164 men
and 557 women; 269 participants did not indicate their gender) who ranged from
18 to 61 years of age. Sample II consisted of 614 participants (157 men and 449
women; 8 participants did not indicate their gender) ranging in age from 18 to 71
years. Participants answered questions for the Religious Fundamentalism Scale
and Religious Life Inventory, in addition to the STD; some of the participants
completed the NEO-FFI inventory, the Materialism Scale, the Self-Description
Questionnaire, and the Spiritual Sphere Questionnaire. In Sample III, data were
collected from 128 participants (33 men and 78 women; 17 participants did not
indicate their gender) ranging in age from 19 to 49 years. These participants
filled the STD twice, with a two-week break between the first and the second
time. They also completed the Social Approval Questionnaire and the Likes
Scale. In Samples I – III, the selection of candidates was based on convenience.
In the case of Sample IV, data were collected from a purposive sample of 129
members of the clergy: 48 women (nuns), and 81 men (30 priests and 51 monks)
aged from 23 to 75. They filled only STD.
Measures
Social Approval Questionnaire. This questionnaire measured social approval

(Wilczyńska & Drwal, 1995).
Jakubowska’s (2005) Likes Scale. This scale was used to measure tendency
to agree and tendency to give extreme answers.
Self-Description Questionnaire by Heszen-Niejodek and Gruszczyńska
(2004). This method was used for spirituality assessment.
Spiritual Sphere Questionnaire by Skrzypińska and Karasiewicz (2013).
This questionnaire was used for spirituality assessment.
Materialism Scale. This scale measured satisfaction from owning material

goods (Zawadzka, 2006).
Socha’s (1999) adaptation of Religious Life Inventory (Batson & Schoe-
nrade, 1991a, 1991b). This instrument measured religious orientations: intrinsic,
extrinsic, and quest.
Religious Fundamentalism Scale (Altemeyer & Husnberger, 1992). This
scale measured religious fundamentalism, understood as total acceptance of reli-
gious dogmas.
NEO-FFI Personality Inventory (McCrae & Costa, 1987) as adapted by Za-
wadzki, Strelau, Szczepaniak, and Śliwińska (1998).
The Preliminary Stage in the Construction

of the Scale of Spiritual Transcendence
The initial set of items in the Scale of Spiritual Transcendence (STD) con-
sisted of 40 statements. They referred to eight spirituality facets, seven of which
were taken straight from Piedmont’s spiritual transcendence conception; the last
one was defined by the authors as a feeling of unity with a cause or idea tran-
scending the individual self. The items generated were based on Piedmont’s AS-
PIRES (2010) and analyses of particular spirituality facets. At first, there were
five questions for each facet. The selection of items was based on the results of
factor analysis and reliability analysis carried out for subscales. Items with load-
ings lower than .40, with high loadings on a wrong factor, and items decreasing
the reliability of subscales were eliminated.
Factor Analysis Results
Factor analysis was conducted. In particular, the principal component analy-

sis was used with Oblimin rotation because the orthogonality of factors was not
assumed for data collected in Sample I. Based on scree plot analysis, we decided
to distinguish two factors. The first factor, with the eigenvalue of 9.41, explained
23.53% of variance. The second one, with the eigenvalue of 4.14, explained
10.34% of variance. Based on factor loading values and reliability analysis,
11 items were included in the first subscale (items decreasing reliability were ex-
cluded). This subscale was named “Transcendence Proper.” It consists of items
that refer to the following facets: prayer fulfillment, universality, connectedness,
and ideologicality. Additionally, 11 items were included in the second subscale,
which was named “Spiritual Openness.” This one consists of items referring to
acceptance of paradoxes, nonjudgmentality, existentiality, and gratefulness.
Table 1.
Factor Loadings of Particular Items in the First and Second Factors Obtained in Factor
Analysis (with Oblimin Rotation)
Factor 1 Factor 2
Eigenvalue %
9.41 4.14
of explained variance
23.53 10.34
I experienced deep satisfaction and joy trough prayer or meditation .80 .03
I find inner strength and/or peace from my prayers or meditations .79 -.01
There is a higher plane of consciousness or spirituality that binds

.76 .17
all people
I believe there is a larger plan to life .71 .33
The needs of my body do not keep me from my prayers or meditations .68 .04
I believe that at a certain level my life is closely tied with the whole
.67 .26
humanity
I feel that I am part of humanity, needed for maintaining harmony .66 .36
I believe there is a larger meaning to life .65 .42
I pray or meditate to obtain a higher level of spiritual consciousness .64 -.01
When I pray or meditate, I forget about the events of this world .64 -.06
I feel that I am a part of a bigger cause, exceeding me. .64 .32
I feel that at a certain level all of us share a common bond .62 .12
I feel I am a better person due to participating in causes more

.58 .41
important than me.
I still have strong emotional ties with someone that has died .44 .16
I am a link in a chain of my family's heritage, a bridge between

.43 .36
the past and the future
It is worthwhile to subordinate your entire life to a really important
.41 .22
cause
People whom I really admire are the ones who sacrificed everything
.40 .30
for the sake of important causes
Images of some of my dead relatives still influences my current life .30 .18
There is no one right way of living -.27 .23

Participating in the realization of causes important to me gives me

.33 .66
a sense of purpose in life
I am grateful for the chances I have received in my life .40 .65
Everyday experiences are opportunities for entertainment and

.08 .64
development for me
Every moment of my life is important to me .23 .62
I feel that fighting with difficulties really enriches me .28 .61
I feel that my life is a special miracle .47 .60
I can enjoy current moments .06 .59
I feel deeply grateful for all that happened to me in my life .49 .58
My life is the most beautiful gift .39 .55
I try not to close my mind to things strange and unusual .14 .50
The uniqueness of my life astonishes me .33 .50
I appreciate that life is full of paradoxes -.05 .49
I happily accept all that life brings .20 .49
World is interesting thanks to including plenty of contradictions -.13 .46
In many situations, truth is more complicated than it appears .11 .45
I am concerned about those who will come after me .34 .43
I try to understand others instead of judging them .09 .43
I do not judge anyone's life .14 .41
I believe I do not have the right to judge other people’s actions .22 .40
I avoid judging others .05 .29
I accept other people as they are -.07 .23
The factor loadings that qualify a given item for inclusion in one of the subscales are bolded. The remaining
items were not included because of low factor loadings, because of similar factor loadings on two factors, or
because they decreased the reliability of subscales.
Results on the distinguished subscales correlated significantly for Sample I,

r = .32, p < .001. For Sample II , this correlation was r = .31, p < .01, and for
Sample III r = .48, p < .001. This being the case, the total score for the Scale of
Spiritual Transcendence was also calculated.
Reliability
The internal consistency of scales was measured based on data obtained in

Sample I, and stability was measured based on data from Sample III. For the
Transcendence Proper subscale, internal consistency was α = .89, and stability
r = .92. For the Spiritual Openness subscale, these coefficients were α = .80,
and r = .81, respectively. The internal consistency of the whole scale was α = .87,
and stability was r = .91.
Mean STD Subcale Scores

and STD Total Score
The mean score for the whole STD (Sample I) was 2.87 (SD = 0.45). For the
subscales, it was M = 2.61, SD = 0.64 for the Transcendence Proper subscale and
M = 3.13, SD = 0.46 for the Spiritual Openness subscale.
Relations Between STD Scores

and Gender and Age
The relationship between STD and age as well as gender were studied on
data from Sample II. Both subscales correlated positively with age (r = .16,
p < .01 in the case of Transcendence Proper, r = .12, p < .01 in the case of Spi-
ritual Openness), as did also the total STD score (r = .17, p < .01).
Women (M = 2.95, SD = 0.40) had higher scores on the STD than men
(M = 2.75, SD = 0.46), t(173.65) = 4.33, p < .001. On the Transcendence Proper
subscale, women’s scores (M = 2.66, SD = 0.61) were higher than men’s,
(M = 2.42, SD = 0.67), t(516) = 3.60, p < .001, which was also the case for the
Spiritual Openness subscale, t(516) = 4.03, p < .001 (M = 3.24, SD = 0.39 for
women, M = 3.07, SD = 0.47 for men).
Correlations of the STD with Social Approval

and Answer Giving Styles
Table 2.
Correlation Coefficients (Pearson’s r) Between the Scale of Spiritual Transcendence (STD)
and Social Approval as Well as Styles of Giving Answers (N = 128)
Transcendence Spiritual Scale of Spiritual
Proper Openness Transcendence
Need for social approval .15 .21* .20*
Tendency to agree -.04 .12 .08
Tendency to give extreme answers -.04 -.01 -.03
Note. * p < .05 (two-tailed)
The total score for the Scale of Spiritual Transcendence and the Spiritual
Openness subscale correlated weakly with results on the Social Approval Ques-
tionnaire (KAS). There was no correlation between KAS and Transcendence
Proper. Neither the total score on the STD, nor the results in the subscales corre-
lated with the tendency to agree or tendency to give extreme answers.
The Scale of Spiritual Transcendence

and Other Measures of Spirituality
Table 3.
and Measures of Spirituality (N = 82) as Well as Materialism (N = 393)
Transcendence Scale of Spiritual
Spiritual Openness
Proper Transcendence
Religious Attitudes .72*** .10 .53***
Ethical Sensitivity .49*** .25* .45***
Harmony .37*** .20* .35**
Self-Description Questionnaire .21* .55***
.66***
(total score)
Lack of Relation with Higher -.01 -.37***
-.56***
Power
Aspirituality -.60*** -.07 -.44***
State of Spiritual Sphere .62*** .20* .52***
Dynamics of Spiritual Sphere .74*** .14 .56***
Materialism -.14** -.15** -.18***
Note. * p < .05 (two-tailed), ** p < .01 (two-tailed), *** p < .001 (two-tailed)
Correlations with Self-Description Questionnaire. The Transcendence

Proper subscale correlated with the total score and all the subscales of the Self-
-Description Questionnaire (KS), as did the STD total score. In case of Spiritual
Openness, weak correlations with Ethical Sensitivity, Harmony, and KS total
score were observed. There was no correlation, however, between Spiritual
Openness and Religious Attitudes.
Correlations with the Spiritual Sphere Questionnaire. Transcendence
Proper correlated with all the scales of the Spiritual Sphere Questionnaire, posi-
tively with the State of Spiritual Sphere and the Dynamics of Spiritual Sphere,
and negatively with the Aspirituality and Lack of Relation with Higher Power.
The strongest correlation occurred for the Dynamics of Spiritual Sphere. Analog-
ous results were obtained for the STD total score. The Spiritual Openness subs-
cale correlated positively but weakly with the State of Spiritual Sphere.
Correlations with the Materialism Scale. The results on the subscales and
STD total score correlated negatively with the Materialism Scale.
The Scale of Spiritual Transcendence (STD)

and Religiosity
Correltions with religiosity measures. Transcendence Proper correlated

with all of the used measures of religiosity. Its correlations with Extrinsic and
Quest Religiosity were relatively weaker. A similar pattern of correlations oc-
curred for STD total score. Spiritual Openness correlated weakly only with Quest
Religiosity (see Table 4).
Table 4.
and Measures of Religiosity (N = 526)
Spiritual Openness
Religious Practices .55*** .02 .42***
Intrinsic Religiosity .67*** .04 .52***
Extrinsic Religiosity .29*** .00 .22***
Quest Religiosity .33*** .16*** .32***
Religious Fundamentalism .60*** -.01 .44***
Note. * p < .05 (two-tailed), ** p < .01 (two-tailed), *** p < .001 (two-tailed)
Comparison between believers’ and nonbelievers’ scores. In Sample II,

based on self-identification, groups of believing Catholics (N = 433) and nonbe-
lievers (N = 61) were distinguished. Believers (M = 2.96, SD = 0.39) obtained
higher scores on the STD than nonbelievers (M = 2.52, SD = 0.44), t(502) = 8.03,
p < .001. Also, in the case of Transcendence Proper, the results of believers
(M = 2.71, SD = 0.55) were higher than those of nonbelievers (M = 1.87,
SD = 0.64), t(72.89) = 9.81, p < .001. In the case of Spiritual Openness, there
was no difference between believers (M = 3.21, SD = 0.41) and nonbelievers
(M = 3.17, SD = 0.46), t(502) = 0.66, p = .508.
Comparison between clergy and lay participants. The results of 129
clergy participants (Sample IV) were compared with the results of participants
from Sample I. Clergy participants (M = 3.20, SD = 0.43) obtained higher STD
scores than laypersons (M = 2.61, SD = 0.64), t(1069) = 7.79, p < .001. Also, on
the Transcendence Proper subscale, clergy participants (M = 3.23, SD = 0.50)
had higher scores than other participants (M = 2.61, SD = 0.64), t(188.11) =
= 12.76, p < .001. There was no difference between clergy (M = 3.16, SD = 0.46)
and other participants (M = 3.13, SD = 0.46), t(1069) = 0.74, p = .536 in the case
of the Spiritual Openness subscale.
Associations Between the STD

and Fundamental Personality Traits
In the case of the Transcendence Proper subscale, no correlations with traits

from the Big Five personality model occurred. The Spiritual Openness subscale
correlated negatively with Neuroticism and positively with Extraversion, Open-
ness, and Conscientiousness. STD total score correlated positively with Extraver-
sion, Openness, and Conscientiousness (see Table 5).
Table 5.
and NEO-FFI (N = 239)
Spiritual Openness
Neuroticisn .06 -.24*** -.07
Extraversion .10 .29*** .22**
Openness .13 .21** .19**
Agreeablenes .09 .09 .11
Conscientiousness .09 .20** .16*
Note. * p < .05 (two-tailed), ** p < .01 (two-tailed), *** p < .001 (two-tailed )
GENERAL DISCUSSION
This study developed a research tool for assessing spiritual transcendence

(as defined by Piedmont, 1999). The questionnaire consists of two subscales:
Transcendence Proper and Spiritual Openness. It contains 11 items for each
subscale, but it is also possible to calculate one general result for the whole
instrument. Both subscales as well as the whole questionnaire are characterized
by high reliability, internal consistency, and time stability. The Scale of Spiritual
Transcendence (STD) is relatively free from the impact of the social approval
variable; bias or tendency to answer by choosing extreme options does not seem
to have affected the results, either.
Transcendence Proper correlated significantly with all the implemented tools
for assessing religiosity and spirituality. Additionally, the results differentiated
between believers and non-believers as well as between clergy and lay partici-
pants. One could state that this subscale measures the phenomenon strictly and
that it is similar in accuracy to other established measures of spirituality.
Spiritual Openness correlated only with one particular scale measuring spiri-
tuality and religiosity, namely with Quest Religiosity. There were no differences
in scores between believers and nonbelievers or between clergy and lay partici-
pants. Thus, Spiritual Openness apparently measures those aspects of spirituality
which are often overlooked by other questionnaires and related to the non-reli-
gious spiritual domain.
The General Transcendence subscale was found to be unrelated to basic per-
sonality traits. It is worth of noting that this subscale contains questions that are
manifestation of Piedmonts’ three spiritual transcendence aspects: prayer ful-
fillment, universality, and connectedness (i.e. the same as the ASPIRES, which is
based on Piedmont, 2010). On the other hand, Spiritual Openness correlated with
four of five basic personality traits, similar to what other measures of spirituality
– e.g., Saroglou’s (2002), MacDonald’s (2000) and Schnell’s (2012) – have
found. Interestingly, this scale primarily consists of questions referring to aspects
originally identified by Piedmont in his spiritual transcendence conception and
finally rejected on the basis of empirical research. As a result, one could state
that the STD employs a broader operationalization of the spiritual transcendence
construct than the ASPIRES does. It is a complex comprehensive instrument for
the assessment of spiritual transcendence, including those of its aspects that
overlap with basic personality traits.
In summary, it can be stated that the Scale of Spiritual Transcendence is
a useful tool for the assessment of spiritual transcendence. It is characterized by
high reliability and proved validity. Additionally, it measures two distinct but
strictly interrelated aspects of spirituality. Transcendence Proper, which is strictly
related to religiosity and independent of basic personality traits from the Big Five
model, is equivalent to the spirituality construct measured by other established
tools such as Piedmont’s ASPIRES. Spiritual Openness, which is related to basic
personality traits and independent from religiosity, measures the aspects of spiri-
tuality commonly overlooked by existing methods. Spiritual Openness comprises
positively evaluated aspects of spirituality, sometimes described as virtues re-
lated to spirituality: nonjudgmentality, respect toward others, existentiality, toler-
ance of paradoxes, and gratefulness (see e.g. Trzebińska, 2008). Only when both
aspects of spirituality are considered will one be able to have full insight into the
spiritual nature of the human individual.
REFERENCES
Altemeyer, B., & Hunsberger, B. (1992). Authoritarianism, religious fundamentalism, quest, and
prejudice. The International Journal for the Psychology of Religion, 2(2), 113-133.
Batson, C. D., & Schoenrade, P. (1991a). Measuring religion as quest: Validity concerns. Journal
for the Scientific Study of Religion, 30, 416-429.
Batson, C. D., & Schoenrade, P. (1991b). Measuring religion as quest: Reliability concerns. Jour-
nal for the Scientific Study of Religion, 30, 430-447.
Benner, D. G. (1989). Toward a psychology of spirituality: Implications for personality and
psychotherapy. Journal of Psychology and Christianity, 5, 19-30.
Burris, J. L., Sauer, S. E., & Carlson, C. R. (2011). A test of religious commitment and spiritual
transcendence as independent predictors of underage alcohol use and alcohol-related prob-
lems. Psychology of Religion and Spirituality, 3(3), 231-240.
Carter, J. (2009). Transformational leadership and pastoral leader effectiveness. Pastoral Psychol-
ogy, 58(3), 261-271.
Chiu, L., Emblen, J. D., Van Hofwegen, L., Sawatzky, R., & Meyerhoff, H. (2004). An integrative
review of the concept of spirituality in the health sciences. Western Journal of Nursing Re-
search, 26(4), 405-428.
Davis, D. E., Worthington Jr., E. L., Hook, J. N., Van Tongeren, D. R., Green, J. D., & Jennings II,
D. J. (2009). Relational spirituality and the development of the similarity of the offender’s
spirituality scale. Psychology of Religion and Spirituality, 4(1), 249-262.
Diessner, R., Solom, R. C., Frost, N. K., & Parsons, L. (2008). Engagement with beauty: Appre-
ciating natural, artistic and moral beauty. The Journal of Psychology, 142(3), 303-329.
Doyle, D. (1992). Have we looked beyond the physical and psychosocial? Journal of Pain and
Symptom Management, 7, 302-311.
Grom, B. (2009). Psychologia religii. Ujęcie systematyczne. Cracow: Wydawnictwo WAM.
Grygier, P. (2010). Duchowość (spirituality) jako przedmiot badań i analiz socjologicznych.
Analiza cytowań bibliograficznych. In M. Libiszowska-Żółtkowska & S. Grotowska (Eds.),
Religijność i duchowość – dawne i nowe formy (pp. 231-261). Cracow: Zakład Wydawniczy
NOMOS.
Heszen-Niejodek, I., & Gruszczyńska, E. (2004). Wymiar duchowy człowieka, jego znaczenie
w psychologii zdrowia i jego pomiar. Przegląd Psychologiczny, 47(1), 15-31.
Hill, P. C. (2005). Measurement in the psychology of religion and spirituality. In R. F. Paloutzian
& C. L. Park (Eds.), Handbook of the psychology of religion and spirituality (pp. 43-61). New
Hill, P. C., & Pargament, K. I. (2003). Advances in the conceptualization and measurement of
religion and spirituality. American Psychologist, 58(1), 64-74.
Hill, P. C., Pargament, K. I., Hood, R. W., McCullough, M. E., Swyers, J. P., Larson, D. B.,
& Zinbauer, B. J. (2000). Conceptualizing religion and spirituality: Points of commonality,
points of departure. Journal for the Theory of Social Behaviour, 30, 51-57.
Jakubowska, U. (2005). Ekstremizm polityczny. Studium psychologiczne. Gdańsk: GWP.
Jarosz, M. (Ed.) (2011). Psychologiczny pomiar religijności. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Jeżowski, M. (2010). Duchowość – paradygmat socjologii religii czy socjologii moralności?
A może socjologia duchowości? In M. Libiszowska-Żółtkowska & S. Grotowska (Eds.),
Religijność i duchowość – dawne i nowe formy (pp. 66-78). Cracow: Zakład Wydawniczy
NOMOS.
Kapuscinski, A. N., & Masters, K. S. (2010). The current status of measures of spirituality: A criti-
cal review of scale development. Psychology of Religion and Spirituality, 4(2), 191-205.
Libiszowska-Żółtkowska, M. (2010). Od religijności rodzinnej do duchowości indywidualnej –
z biografii studentów. In M. Libiszowska-Żółtkowska & S. Grotowska (Eds.), Religijność
i duchowość – dawne i nowe formy (pp. 167-183). Cracow: Zakład Wydawniczy NOMOS.
MacDonald, D. A. (200). Spirituality: Description, measurement, and relation to the five factor
model of personality. Journal of Personality, 68(1), 153-197.
Mariański, J. (2010). Nowa duchowość – alternatywa czy dopełnienie religijności? In M. Libi-
szowska-Żółtkowska & S. Grotowska (Eds.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy
(pp. 19-34). Cracow: Zakład Wydawniczy NOMOS.
McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1987). Validation of the Five-Factor Model of personality across
instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 81-90.
Mielicka, H. (2010). Religijny wymiar duchowości. In M. Libiszowska-Żółtkowska & S. Grotow-
ska (Eds.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy (pp. 45-55). Cracow: Zakład Wy-
dawniczy NOMOS.
Owczarek, M. (2004). Jakość życia a doświadczenia wewnętrzne. (Unpublished doctoral disserta-
tion). Warsaw: Cardinal Stefan Wyszyński University.
Paloutzian, R. F., & Park, C. L. (Eds.) (2005). Handbook of the psychology of religion and spiri-
tuality. New York: The Guilford Press.
Pawluczuk, W. (2004). Duchowość. In M. Libiszowska-Żółtkowska & J. Mariański (Eds.), Leksy-
kon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie (pp. 90-92). Warsaw: Verbinum.
Piedmont, R. (1999). Does spirituality represent the sixth factor of personality? Spiritual transcen-
dence and the Five-Factor Model. Journal of Personality, 67(6), 985-1013.
Piedmont, R. (2001). Spiritual transcendence and scientific study of spirituality. Journal of Reha-
bilitation, 67, 4-14.
Piedmont, R. (2004). The Logoplex as a paradigm for understanding spiritual transcendence. Re-
search in the Social Scientific Study of Religion, 15, 262-284.
Piedmont, R. (2007). Cross-cultural generalizability of the Spiritual Transcendence Scale to the
Philippines: Spirituality as a human universal. Mental Health, Religion & Culture, 10(2),
89-107.
Piedmont, R. (2010). Assessment of spirituality and religious sentiments. Technical manual.
Second edition. Timonium, MD: published by the author.
Piedmont, R., Ciarrochi, J. W., Dy-Liacco, G. S., & Williams, J. E. G. (2009). The empirical and
conceptual value of the Spiritual Transcendence and Religious Involvement Scales for perso-
nality research. Psychology of Religion and Spirituality, 1(3), 162-179.
Piedmont, R., & Wilkins, T. (2011, in press). Spirituality, religiousness, and personality: Theoreti-
cal foundations and empirical applications. In K. Pargament, J. Exline, & J. Jones (Eds.),
APA handbook of psychology, religion and spirituality. Washington, DC: American Psycholo-
gical Association.
Rican, P., & Janosova, P. (2010). Spirituality as a basic aspect of personality: A cross-cultural
verification of Piedmont’s model. International Journal for the Psychology of Religion, 20,
2-13.
Różycka J., & Skrzypińska K. (2011). Perspektywa noetyczna w psychologicznym funkcjonowa-
niu człowieka. Roczniki Psychologiczne, 14(2), 101-121.
Saroglou, V. (2002). Religion and the five factors of personality: A meta-analytic review. Persona-
lity and Individual Differences, 32(1), 15-25.
Saroglou, V. (2010). Religiousness as a cultural adaptation of basic traits: A Five-Factor Model
perspective. Personality and Social Psychology Review, 14(1), 108-125.
Saroglou, V. (2011, in press). Believing, bonding, behaving, and belonging: The big four religious
dimensions and cultural variation. Journal of Cross-Cultural Psychology, 42(8).
Saroglou, V., & Galand, P. (2004). Identities, values and religion: A study among Muslim, other
immigrant, and native Belgian young adults after the 9/11 attacks. Identity: An International
Journal of Theory and Research, 4, 97-132.
Saucier, G., & Goldberg, L. R. (1998). What is beyond the Big Five? Journal of Personality, 66,
495-524.
Saucier, G., & Skrzypińska, K. (2006). Spiritual but not religious? Evidence for two independent
dispositions. Journal of Personality, 74(5), 1257-1292.
Seidlitz, L., Abernethy, A. D., Duberstein, P. R., Evinger, J. S., Chang, T. H, & Lewis, B. L. (2002).
Development of the Spiritual Transcendence Index. Journal for the Scientific Study of Reli-
gion, 41(3), 439-453.
Shafranske, P., & Gorsuch, R. L. (1984). Factors associated with the perception of spirituality in
psychotherapy. Journal of Transpersonal Psychology, 16, 231-241.
Skrzypińska, K. (2004). Czy duchowość jest tożsama z religijnością? Nowe perspektywy badaw-
cze. Przegląd Religioznawczy, 4(214), 13-25.
Skrzypińska, K. (2008). Dokąd zmierzam? - duchowość jako wymiar osobowości. Roczniki
Psychologiczne, 1, 39-57.
Skrzypińska, K., & Karasiewicz, K. (2013, in press). Granice duchowości – perspektywa druga –
Kwestionariusz Sfery Duchowej. Roczniki Psychologiczne.
Skrzypińska, K., Grzymała-Moszczyńska, H., & Jarosz, M. (2013). Nauka wobec religijności i du-
chowości człowieka. Lublin: KUL.
Schnell, T. (2012). Spirituality with and without religion – Differential relationships with persona-
lity. Archive for the Psychology of Religion, 34, 33-61.
Socha, P. (1999). Ways religious orientations work: A Polish replication of measurement of reli-
gious orientation. The Journal for the Psychology of Religion, 9, 209-228.
Socha, P. (2007). Poczucie świętości jako rezultat przemiany poznawczej. Przegląd Religioznaw-
czy, 225(3), 13-26.
Socha, P. (2010). Duchowość jako przemiana. Nowa teoria duchowości i jej zastosowanie w bada-
niach. In M. Libiszowska-Żółtkowska & S. Grotowska (Eds.), Religijność i duchowość –
dawne i nowe formy (pp. 262-274). Cracow: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Tomscanyi, T., Martos, T., Ittzes, A., Horvath-Szabo, K., Szabo, T., & Nagy, J. (2013). Spiritual
transcendence and mental health of psychotherapists and religious professionals in a Hunga-
rian adult sample. International Journal for the Psychology of Religion, 23(2), 161-170.
Trzebińska, E. (2008). Psychologia pozytywna. Warsaw: Wydawnictwa Akademickie
i Profesjonalne.
Westerink, H. (2012). Spirituality in psychology of religion: A concept in search of its meaning.
Archive for the Psychology of Religion, 34, 3-15.
Wilczyńska, J., & Drwal, R. Ł. (1995). Opracowanie Kwestionariusza Aprobaty Społecznej (KAS)
J. Wilczyńskiej i R. Ł. Drwala. In R. Drwal (Ed.), Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Wy-
brane zagadnienia i techniki (pp. 57-66). Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Yakusko, O. (2011). Preliminary validation of the Women’s Spirituality Instrument: Development
of a measure to assess feminist religious and spiritual attitudes. Psychology of Religion and
Spirituality. Advance online publication.
Zawadzka, A. M. (2006). Wartości osobiste tłumaczące orientację materialistyczną jednostek.
Roczniki Psychologiczne, 9(2), 61-80.
Zawadzki, B., Strelau, J., Szczepaniak, P., & Śliwińska, M. (1998). Inwentarz Osobowości NEO-
-FFI Costy i McCrae. Adaptacja polska. Podręcznik. Warsaw: Pracownia Testów Psycholo-
gicznych PTP.
Zinnbauer, B. J., & Pargament, K. I. (2005). Religiousness and Spirituality. In R. F. Paloutzian &
C. L. Park (Eds.), Handbook of the psychology of religion and spirituality (pp. 21-42). New
View publication stats

2013 - The Escale of Spiritual Transcendence Contruction and Validation

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2013 - The Escale of Spiritual Transcendence Contruction and Validation

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

THE SCALE OF SPIRITUAL TRANSCENDENCE: CONSTRUCTION AND

Article · December 2013

Jarosław Piotrowski Katarzyna Skrzypińska

SEE PROFILE SEE PROFILE

Toward Circumplex Model of Narcissism View project

Life path in a context of spirituality and personality. View project

The user has requested enhancement of the downloaded file.

SKALA TRANSCENDENCJI DUCHOWEJ.

Słowa kluczowe: transcendencja duchowa, konstrukcja narzędzia.

Zagadnienie duchowości staje się coraz bardziej istotne we współczesnej

JAROSŁAW PIOTROWSKI – Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wydział Zamiejscowy

jako psychologia religii i duchowości. Duchowość jest również obiektem

Żadna z wymienionych skal nie opiera się ściśle na jednej koncepcji

Ponieważ w literaturze przedmiotu panuje swoisty chaos definicyjny, ważne

okazji do radości i rozwoju), wdzięczność (poczucie wdzięczności i zachwytu

Charakterystyka badanych prób

W ramach konstrukcji skali zbadano łącznie 1859 osób, wchodzących

Opis zastosowanych metod badawczych

Kwestionariusz Aprobaty Społecznej służy do pomiaru zmiennej aprobaty

Skala Fundamentalizmu Religijnego Altemeyera i Hunsbergera (1992) jest

Wstępny etap konstrukcji

Wyjściowa pula twierdzeń Skali Transcendencji Duchowej (STD) wyniosła

Wyniki analizy czynnikowej

Analizę czynnikową przeprowadzono na materiale zebranym w próbie I. Wy-

Istnieje wyższy poziom świadomości duchowej, który łączy wszystkich

Wierzę, że życie jest częścią większego planu 0,71 0,33

Potrzeby mojego ciała nie powstrzymują mnie od modlitwy lub

Czuję, że jestem częścią ludzkości, potrzebną do utrzymywania harmonii 0,66 0,36

Wierzę, że życie ma jakieś głębsze znaczenie 0,65 0,42

Modlę się lub medytuję, aby osiągnąć wyższy poziom świadomości

Czuję, że na pewnym wyższym poziomie wszystkich łączy wspólna

Jestem ogniwem w łańcuchu pokoleń mojej rodziny, mostem między

Ludzie, których naprawdę podziwiam, to ci, którzy poświęcili się

Nie ma jednej słusznej drogi w życiu -0,27 0,23

Uczestniczenie w realizacji ważnych dla mnie spraw daje mi poczucie

Jestem wdzięczny za szanse, które otrzymałem w życiu 0,40 0,65

Codzienne doświadczenia są dla mnie okazją do zabawy i rozwoju 0,08 0,64

Czuję, że mierzenie się z trudnościami bardzo mnie wzbogaca 0,28 0,61

Czuję, że moje życie to wyjątkowy cud 0,47 0,60

Potrafię cieszyć się bieżącą chwilą 0,06 0,59

Odczuwam głęboką wdzięczność za wszystko, co spotkało mnie w życiu 0,49 0,58

Moje życie jest najpiękniejszym darem 0,39 0,55

Wyjątkowość mojego życia wprawia mnie w zadziwienie 0,33 0,50

Cenię to, że życie jest pełne paradoksów -0,05 0,49

Z radością przyjmuję wszystko, co przynosi życie 0,20 0,49

W wielu sytuacjach prawda jest bardziej skomplikowana, niż to się

Troszczę się o tych, którzy nastąpią po mnie 0,34 0,43

Staram się zrozumieć innych zamiast ich osądzać 0,09 0,43

Nie osądzam niczyjego życia 0,14 0,41

Wierzę, że nie mam prawa oceniać cudzych działań 0,22 0,40

Unikam oceniania innych ludzi 0,05 0,29

Akceptuję innych ludzi takimi, jacy są -0,07 0,23

Wyniki uzyskane w wyróżnionych podskalach korelowały istotnie ze sobą:

Spójność wewnętrzna skal zmierzona została na danych uzyskanych w pró-

Średnie wyniki podskal Skali Transcendencji Duchowej

Związek wyników w Skali Transcendencji Duchowej

Związki Skali Transcendencji Duchowej

Wynik ogólny w Skali Transcendencji Duchowej i wynik w Otwartości Du-

Skala Transcendencji Duchowej

Korelacje z Kwestionariuszem Samoopisu. Podskala Transcendencji

Skala Transcendencji Duchowej a religijność

Korelacje z miarami religijności. Transcendencja Właściwa korelowała