Εισαγωγή Στις Τηλεπικοινωνίες - Επισκόπηση Των Τηλεπικοινωνιών Τσίπουρας Αριστείδης ΕΚΠΑ

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες -
Επισκόπηση των Τηλεπικοινωνιών
Τσίπουρας Αριστείδης
2020-21
ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Τομέας Επικοινωνιών και Επεξεργασίας Σήματος
Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
Το περιβάλλον των Τηλεπικοινωνιών

Βασικές έννοιες - Μάθημα 1ο
ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
1
Περιεχόμενα Mαθήματος
 Ευρυζωνικότητα και Υπηρεσίες
 Η διαδικασία της Επικοινωνίας και Τύποι
επικοινωνίας
 Σύγκλιση των τηλεπικοινωνιών
 Πηγές πληροφορίας
 Ψηφιακό-αναλογικό σήμα
– Αναλογική, ψηφιακή και οπτική μετάδοση
δεδομένων
 Δίκτυα τηλεπικοινωνιών
 Εξέλιξη Τηλεπικοινωνιών
Η Ελληνική πραγματικότητα
 Φορείς Τυποποίησης
3
Ευρυζωνικότητα
 Σήμερα λόγω των τεχνολογικών αλλά και
κοινωνικοοικονομικών παραμέτρων, η ευρυζωνικότητα
ορίζεται ως το προηγμένο, εφικτό και καινοτόμο από πολιτική,
κοινωνική, οικονομική και τεχνολογική άποψη περιβάλλον, με
τα εξής χαρακτηριστικά:
– Δικτυακή υποδομή (δομημένη ανάπτυξη δικτυακών απαιτητικών
εφαρμογών και υπηρεσιών, όσον αφορά το εύρος ζώνης αλλά και τη
διαθεσιμότητα του δικτύου, και αδιάκοπη σύνδεση στους χρήστες)
– Συνεχής αναβάθμιση υποδομής χωρίς μεγάλη οικονομική

επιβάρυνση των χρηστών
– Παροχή γρήγορης σύνδεσης στο διαδίκτυο σε λογικό κόστος (χωρίς

περιορισμούς στα συστήματα μετάδοσης και τον τερματικό εξοπλισμό )
– Δυνατότητα στον πολίτη να μπορεί ανά πάσα στιγμή να επιλέγει την

κατάλληλη σύνδεση που ταιριάζει στον εξοπλισμό του μέσα από
εναλλακτικές προσφορές (διάφορες δικτυακές εφαρμογές, υπηρεσίες
ψυχαγωγίας και πληροφόρησης, ακόμα και να γίνεται ο ίδιος πάροχος
τέτοιων εφαρμογών, υπηρεσιών και περιεχομένου 3play –4play)
– Θεσμικό πλαίσιο (Υγιής ανταγωνισμός- προστασία καταναλωτή)
4 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
2
Ευρυζωνικότητα - Υπηρεσίες
 υπηρεσίες που αναπτύσσονται χάρη
στη χρήση ευρυζωνικών δικτύων:
– Οι λεγόμενες τηλε-υπηρεσίες όπως:
– τηλε-εργασία, τηλε-εκπαίδευση, τηλε-ιατρική, τηλε-
διάσκεψη κτλ, δικτυακές υπηρεσίες ανάμεσα σε
ομότιμους κόμβους (peer-to-peer networking
services), μετάδοση video υψηλής ποιότητας,
αλληλεπιδραστικά παιχνίδια
– ένα μεγάλο σύνολο υπηρεσιών που σχετίζονται με
την παροχή πληροφοριών, ψυχαγωγικών
δραστηριοτήτων αλλά και εμπορικών συναλλαγών
(HD Video Streaming, File Sharing, On Line Gaming
& Cloud based υπηρεσίες)
– VoIP, IoT, εφαρμογές web 2.0
– Ψηφιακή Διακυβέρνηση
Οι τάσεις στο χώρο των επικοινωνιών
– Αύξηση των πωλήσεων των "smartphones",

– δυνατότητα παρακολούθησης τηλεόρασης ακόμα και
εν κινήσει,
– κυριαρχία των online διαφημίσεων
– Αυξηση στα "social games" που είναι ηλεκτρονικά
παιχνίδια που παίζονται μέσω ίντερνετ
– αύξηση της ζήτησης για νέες υπηρεσίες (mobile
Internet, DSL, κινητή τηλεφωνία 4G – LTE, 5G
– αύξηση του ανταγωνισμού για φωνητικές υπηρεσίες
μέσω ανάπτυξης υπηρεσιών τηλεφωνίας VoIP και
VoLTE
– Τεχνολογία NFC (Near Field Communication) και
κινητές συσκευές
3
Από το 4G στο ....5G
 Tο δίκτυο πέμπτης γενιάς ήδη βρίσκεται στα σκαριά, θα έχει 1.000
φορές μεγαλύτερη χωρητικότητα από το 4G και είναι έτοιμο και
λειτουργικό από το τέλος του 2020 σε αρκετές χώρες. (Mobile World
Congress Sep 2015)
 Υποστηρίζει όχι μόνο κινητά και ταμπλέτες, αλλά
αυτοκίνητα, μέσα συγκοινωνίας, μικροσυσκευές στο σπίτι
και έξω, Internet of Things (IoT) κ.ά. Έτσι οι προσπάθειες
επικεντρώνονται στη χωρητικότητα με τον στόχο να είναι
στις 7 τρισεκατομμύρια συσκευές, δηλαδή χίλιες για κάθε
κάτοικο της Γης
 Με τα κινητά μας να γίνονται όλο και πιο ισχυρά, με
κάμερες και οθόνες HD, άπειρους αισθητήρες και κεραίες
και με εφαρμογές που δεν μπορούμε καν να φανταστούμε,
το μέλλον αναμένεται πολύ ενδιαφέρον και εντελώς
ασύρματο.
Τα δίκτυα 5G: απαιτήσεις, κίνητρα, τεχνικοί στόχοι και τύποι

υπηρεσιών
Παράμετρος Προτεινόμενη Απόδοση
Τουλάχιστον 20Gbps κατερχόμενη
Ποσοστό δεδομένων ζεύξη(downlink) και 10Gbps ζεύξη ανά
κορυφής κινητό σταθμό βάσης. Αυτό
(peakdatarate) αντιπροσωπεύει μια 20-πλάσια αύξηση Τύποι υπηρεσιών που
στην downlink έναντι του LTE.
προσφέρει το 5G
Τουλάχιστον 1 εκατομμύριο συνδεδεμένες
5G πυκνότητα
συσκευές ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (για
σύνδεσης
να είναι δυνατή η υποστήριξη του IoT).
0 -500 km/h για υψηλής ταχύτητας
5G κινητικότητα
οχήματα.
Η προδιαγραφή 5G απαιτεί ασύρματες
διεργασίες που είναι ενεργειακά
5G ενεργειακή αποδοτικές όταν βρίσκονται υπό πλήρη
απόδοση λειτουργία, αλλά επίσης πέφτουν γρήγορα
σε λειτουργία χαμηλής κατανάλωσης
ενέργειας όταν δεν χρησιμοποιούνται.
5G φασματική 30bits/Hz downlink και 15 bits/Hz uplink με

απόδοση τη χρήση massive MIMO
5G ρυθμός
Ταχύτητα λήψης ανά χρήστη 100Mbps και
δεδομένων
ταχύτητα φόρτωσης 50Mbps.
πραγματικού χρόνου
Υπό ιδανικές συνθήκες, τα δίκτυα 5G θα
5G καθυστέρηση
πρέπει να προσφέρουν στους χρήστες
8 Latency
μέγιστη καθυστέρηση μόλις 1ms (σε
σύγκριση με 20ms για LTE).
4
Σύγκλιση...
Τι θέλει ο χρήστης σήμερα;
 Ενιαία πρόσβαση σε Δεδομένα, Φωνή και Βίντεο.
 Οι χρήστες ΔΕΝ ενδιαφέρονται για την τεχνολογία
 Ενδιαφέρονται να απολαμβάνουν τις υπηρεσίες ΠΑΝΤΟΥ
 Ενδιαφέρονται για καλές τιμές …. ποιότητα υπηρεσιών … υποστήριξη
Οι τάσεις ....
 Σύγκλιση Τεχνολογικών πεδίων (Τηλ/νίες, Πληροφορική, Περιεχόμενο και
Μέσα)
 Σύγκλιση Δικτύων (οδηγούμαστε σε ένα δίκτυο βασισμένο στο IP με ενιαίο
control & service layer )
 Σύγκλιση Υπηρεσιών (ίδια υπηρεσία να προσφέρεται μέσω διαφορετικών
δικτύων πρόσβασης σε διαφορετικά τερματικά)
 Σύγκλιση Τερματικών Συσκευών (Τηλέφωνο-PDA-Υπολογιστής-MP3-player-
Photo/Video Camera / TV).
ΣΤΟΧΟΣ:
 Αποδοτική ανάπτυξη μέσω ενιαίας πλατφόρμας πολλαπλών υπηρεσιών
Συγκλιση δικτύων - υπηρεσιών
10
ΔΙΚΤΥΑ NGN
5
ευρυζωνικά δίκτυα νέας γενιάς ΝGN
 NGN δίκτυα κορμού  NGN δίκτυα πρόσβασης:
NGA
– Ευρυζωνικές συνδέσεις
δικτύων νέας γενιάς NGN: – Ευρυζωνικές συνδέσεις
ταχύτητες ~1Τbps υψηλής ταχύτητας:
ταχύτητες > 100 Mbps –
FTTx, LTE
 Δίκτυα Νέας Γενιάς (NGN) = δίκτυα οπτικών ινών

 Στη μετάδοση δεδομένων κυριαρχεί το ETHERNET (IP
πρωτόκολο)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προκρίνει την ανάπτυξη δικτύων NGN στην

πρόσβαση, με στόχο το 2025 όλοι οι πολίτες να έχουν στη διάθεσή τους
ταχύτητες σύνδεσης στο Ίντερνετ τουλάχιστον 100 Mbps (με ενδιάμεσο στάδιο
το 2020, όπου δυνατότητα για ταχύτητες 100 Mbps θα πρέπει να έχει το 50%
του πληθυσμού και για 30 Mbps το 100%)
11 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληρορικής & Τηλεπικοινωνιών
Θέματα Κλειδιά του σήμερα

Στην Ελλάδα
 Ευρυζωνικότητα
– ADSL/ADSL2+, VDSL/ vectoring, FTTH, δίκτυο του ΟΤΕ
– εναλλακτικοί Τηλεπ. Πάροχοι με LLU ή VLU
– Δίκτυα ΝGA - FTTc - FTTH
 Κινητικότητα
– Βασίζεται στα δίκτυα των Παρόχων Κινητής
– σε νέα δίκτυα που αναπτύσσουν οι «σταθεροί» (WiMAX (;),
WiFi mesh, LTE, 5G)
6
Θέματα Κλειδιά του σήμερα Στην
Ελλάδα
 Εθνικό Σχέδιο Ευρυζωνικής Πρόσβασης
Επόμενης Γενιάς (Εθνικό Σχέδιο NGA):
ανάπτυξη της διαθεσιμότητας σύγχρονων
ευρυζωνικών υποδομών στη χώρα, αλλά και την
υιοθέτηση ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλής και
υπερυψηλής ταχύτητας από τους πολίτες και τις
επιχειρήσεις
– Στόχος 1: έως το 2020, διαθεσιμότητα πρόσβασης
στο διαδίκτυο με ταχύτητες άνω των 30Mbps για
όλους τους Έλληνες
– Στόχος 2: έως το 2020, τουλάχιστον 50% των
ελληνικών νοικοκυριών να διαθέτουν σύνδεση στο
διαδίκτυο με ταχύτητα άνω των 100Mbps
Στοχοι των NGN στην Ελλάδα Ι

 Επιτάχυνση της ψηφιοποίησης της οικονομίας.
– Το ποσοστό των πωλήσεων των επιχειρήσεων μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου
είναι μικρό, τα ηλεκτρονικά παραστατικά έχουν περιορισμένη διείσδυση και οι
επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν σύγχρονες τεχνολογίες οργάνωσης της
παραγωγής είναι λίγες.
 Έμφαση θα δοθεί στην ψηφιοποίηση της λειτουργίας των
επιχειρήσεων Αγροδιατροφής – Βιομηχανίας τροφίμων, Ενέργειας,
Εφοδιαστικής αλυσίδας-Μεταφορών, Τουρισμού, Υγείας –
Φαρμάκων και Υλικών – κατασκευών.
 Ώθηση του Τομέα Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) για την
ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και της απασχόλησης. Με την
κρίση, ο κλάδος έχει συρρικνωθεί στα 5,7 δισεκ. ευρώ ετησίως. Οι
τηλεπικοινωνίες αποτελούν το 60% (31% στη Δ. Ευρώπη), ο
εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών το 21% (το ίδιο με
τη Δ. Ευρώπη) και οι υπηρεσίες πληροφορικής και λογισμικού μόνο
το 19% (47% στη Δ. Ευρώπη).
7
Στοχοι των NGN στην Ελλάδα ΙΙ
 Aυξηση του ανθρώπινου δυναμικού με ψηφιακές δεξιότητες.
– Η πληθυσμιακή ομάδα άνω των 55 ετών, αποτελεί την πλειονότητα του 30%
του πληθυσμού, που δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ το διαδίκτυο και υστερεί
σημαντικά σε ψηφιακές δεξιότητες.
 Αναθεώρηση της δομής των Ψηφιακών Υπηρεσιών του Δημοσίου

Πολλά έργα πληροφορικής του Δημοσίου εξακολουθούν να είναι «Ολοκληρωμένα
Πληροφοριακά Συστήματα». Στοχος η διαλειτουργικότητα
 Άρση των αποκλεισμών και διάχυση των ωφελειών της ψηφιακής

οικονομίας.
– Στις ηλικίες άνω των 55 ετών, μόνο το 21,1% χρησιμοποιεί τακτικά το διαδίκτυο,
με τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ε.Ε να είναι στο 43%. Αντίστοιχα, η χρήση του
διαδικτύου από τον ελληνικό πληθυσμό με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης,
αγγίζει το 22,7%, έναντι 46,2% που είναι ο αντίστοιχος μέσος όρος της Ε.Ε.
Ο χώρος των επικοινωνιών σήμερα
 Νέοι κανονισμοί στο χώρο των

Τηλεπικοινωνιών
 Πλήρης ψηφιακοποίηση δικτύων και
τερματικών
 Μεγάλη διαθεσιμότητα και χωρητικότητες
δικτύων
 Έκρηξη ανάπτυξης του Internet
 Μεγάλη ανάπτυξη των ευρυζωνικών
ασυρματικών τεχνολογιών
 IPTV με αμφίδρομες δυνατότητες - διαδραστική τηλεόραση
16
8
Ελληνική πραγματικότητα Ι
 Ε.Ε.Τ.Τ. (Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών &

Ταχυδρομείων)
– Πλήρης Απελευθέρωση το 2001
– Σταθερή Ασύρματη Πρόσβαση 2000
– Κινητή τηλεφωνία 1993 (Cosmote 1998, Q 2001)
Ελληνική πραγματικότητα ΙΙ
 Tο 1994, 37 εταιρίες πήραν άδεια παροχής τηλεπικοινωνιακών
υπηρεσιών από την (ΕΕΤΤ)
 Σήμερα
– Σταθερής Πρόσβασης: (ΟΤΕ-COSMOTE, Wind, Forthnet, Vodafone)
– Κινητής Πρόσβασης: (Cosmote, Vodafone, Wind (+Q εξαγορά))
– Internet: (FORTHnet, OTEnet, Vodafone, Wind)
– TV: (NOVA, Cosmote, Vodafone, Wind)
– οι τρεις πάροχοι (ΟΤΕ, Vodafone, Wind) συνεχίζουν τις επενδύσεις για
τα νέα δίκτυα 5G και οπτικών ινών
– MVNOs
H Volton, εταιρεία παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου,
ανακοίνωσε την πρόθεσή της να δραστηριοποιηθεί στην
τηλεπικοινωνιακή αγορά ως εικονικός πάροχος (Mobile Virtual Network
Operator – MVNO), δηλαδή ως εταιρεία που δεν διαθέτει δικό της δίκτυο
αλλά το "νοικιάζει" από τους εγκαταστημένους παρόχους
Η Forthnet ξεκίνησε την πιλοτική λειτουργία της Nova Mobile, αλλά το
βάρος της πέφτει στη συνδρομητική TV
H Cyta Hellas που τελικά εξαγοράστηκε το 2018 από τη Vodafone
9
ΜΕΡΟΣ Β
Η διαδικασία της Επικοινωνίας Ι

 Επικοινωνία: η ανταλλαγή πληροφορίας μεταξύ δύο ή
περισσοτέρων ατόμων
 Τηλεπικοινωνίες: η ανταλλαγή πληροφορίας με χρήση
ηλεκτρικών σημάτων (HM κυμάτων)
– Πηγή: παράγει τα δεδομένα - Πληροφορία
– Πομπός: Ο πομπός τροποποιεί και κωδικοποιεί την πληροφορία με τέτοιο
τρόπο ώστε να παράγει ηλεκτρομαγνητικά σήματα τα οποία μπορούν να
μεταδοθούν μέσω κάποιου είδους συστήματος μετάδοσης
– Σύστημα μετάδοσης: Αυτό μπορεί να είναι μία μονή γραμμή μετάδοσης ή ένα
πολύπλοκο δίκτυο που συνδέει την πηγή με τον προορισμό
– Δέκτης: Ο δέκτης δέχεται το σήμα από το σύστημα μετάδοσης και το
μετατρέπει σε τέτοια μορφή ώστε να μπορεί να είναι κατανοητή από την
συσκευή προορισμού
– Προορισμός: Παίρνει τα εισερχόμενα δεδομένα από τον
δέκτη
10
Μια απλή σύνδεση
Πληροφορία
 Πληροφορία μπορεί να είναι δεδομένα (π.χ. ένα

αρχείο υπολογιστή ή η ανάλυση ενός τραπεζικού
λογαριασμού)
 Πληροφορία μπορεί να είναι το νόημα (π.χ. το
περιεχόμενο του αρχείου, ή το υπόλοιπο του
λογαριασμού τραπέζης)
 Πληροφορία (σύμφωνα με τον Hartley και τον
Shannon) είναι ο βαθμός μείωσης της
αβεβαιότητας που δίνει η γνώση των συμβόλων.
11
Σήματα πληροφορίας
 Ένα ηλεκτρικό σήμα είναι μια μεταβαλλόμενη τάση υ(t) (σε Volts) ή
ένα μεταβαλλόμενο ρεύμα i(t) (σε Amperes) και θεωρείται ως το
«ηλεκτρικό αντίγραφο» της πρωτογενούς «φυσικής» πληροφορίας
(φωνής, εικόνας, αλφαριθμητικών δεδομένων υπολογιστή κλπ.)
 Σήμα: συνάρτηση του χρόνου
– Ηχος: ΒW = 3400 Hz ή 15 kHz
Εύρος ζώνης ΒW:
– Εικόνα
βασική παράμετρος ενός
– Video: BW= 5 ΜΗz
σήματος
– HY data
 Ένα σήμα χαρακτηρίζεται ως:
 Αιτιοκρατικό όταν γνωρίζουμε τη χρονική του εξέλιξη
 Στοχαστικό (τυχαίο) η χρονική εξέλιξη του είναι άγνωστη
 Πληροφορία = τυχαίο σήμα

Σήματα στις τηλεπικοινωνίες

 Στα Τηλεπικοινωνιακά συστήματα το σήμα στον δέκτη
αποτελείται από τρία σήματα που θεωρούνται τυχαία
(στοχαστικά)
– Το σήμα που μεταφέρει την πληροφορία (π.χ. Φωνή,
video, data…)
– Ένα σήμα παρεμβολής που οφείλεται:
 Στην επίδραση από άλλα γειτονικά συστήματα
 Στον ατμοσφαιρικό ή κοσμικό θόρυβο (κυρίως στις ασύρματες
επικοινωνίες)
– Το σήμα Θερμικού Θορύβου που οφείλεται στην τυχαία
κίνηση των ηλεκτρονίων στους αγωγούς και τα εξαρτήματα
στην είσοδο του δέκτη.
 Δεν μπορούμε να προβλέψουμε την χρονική εξέλιξη τους
 μπορούμε να τα περιγράψουμε εν μέρει με τις στατιστικές τους ιδιότητες
όπως τη μέση τιμή και την πυκνότητα φασματικής ισχύος.
12
Κατηγοριοποίηση σημάτων
Συνάρτηση ή
στοχαστική διαδικασία
του χρόνου
Ψηφιακό-αναλογικό σήμα
 Αναλογικό
– Συνεχές σήμα (παραδοσιακή τηλεόραση, μετάδοση φωνής-
τηλεφωνία, ραδιόφωνο, 1η γενιά κινητής (806-890MHz))
 Ψηφιακό
 Κβαντισμένο σήμα.
 Διακριτές τιμές [αµετάβλητες για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα (π.χ. H/Y Data)]
 Αναλογικό ψηφιακό σήμα: Ρυθμός Νyquist
13
Η διαδικασία της Επικοινωνίας
 Δημιουργία Σήματος- μήνυμα πληροφορίας m(t):
– ομιλία, μουσική, εικόνα, κινούμενη εικόνα (video), data
 Μετατροπη σε Ηλεκτρομαγνητικό
 Περιγραφή m(t) με τη βοήθεια συνόλου συμβόλων -
κωδικοποίηση
 Προσαρμογή των συμβόλων για μετάδοση στο
χρησιμοποιούμενο φυσικό μέσο μετάδοσης (κανάλι ή
δίαυλος) - Διαμόρφωση
 Μετάδοση των κωδικοποιημένων συμβόλων στο δέκτη σε
ηλεκτρική μορφή
 Αποκωδικοποίηση και αναπαραγωγή των συμβόλων
 Αναδημιουργία του m(t) + n(t) αφού το σήμα
υποβαθμίζεται λόγω ατελειών του συστήματος (n(t): noise)
 Επεξεργασία σήματος
Τύποι ζεύξεων
Τηλεπικοινωνιακή ζεύξη: σύνολο διατάξεων μέσω των
οποίων υλοποιείται η μετάδοση σημάτων. Τα βασικά μέρη
μιας τηλεπικοινωνιακής ζεύξης είναι ο πομπός, το
μέσο μετάδοσης ή κανάλι και ο δέκτης.
 Οι τερματικές διατάξεις (ή κόμβοι) συνδέονται μέσω
ΖΕΥΞΕΩΝ
– Direct Link has no intermediate devices
 Point-to-Point is a direct link where only 2 devices share
the link
 Broadcast: Point-to-multipoint. Όλοι λαμβάνουν το ίδιο
σήμα. [Cable TV, TV, radioLANs]
– Indirect Link passes through one or more
intermediaries before arriving at the destination
– Ασύρματες – Ενσύρματες ζεύξεις
14
Σύστημα Επικοινωνίας
Σύστημα πηγής Πομπός
Σύστημα προορισμού Δέκτης
Σκοπός: η διαβίβαση συμβόλων να γίνεται με όσο υψηλότερο ρυθμό διαβίβασης και πιστότητα
29
Απαιτήσεις Μετάδοσης
15
Πόροι Συστήματος τηλεπικοινωνιών
 Ενέργεια - Εκπεμπόμενη ισχύς P
 Εύρος ζώνης καναλιού μετάδοσης
 Εύρος ζώνης του σήματος BW
– Εν γένει η ισχύς του σήματος κατανέμεται σε ένα εύρος
συχνοτήτων από 0 έως fB (εύρος βασικής ζώνης (και BW=fB
baseband)
 Απαιτήσεις επεξεργασίας (χρόνος – πολυλυπλοκοτητα)
 Παραμόρφωση - Καθυστέρηση
 Δείκτης αξιοπιστίας
– Θόρυβος SNR (=S/N) (S η ισχύς του σήματος στο δέκτη και Ν η ισχύς του
Θορύβου)
– ΒΕR (Bit Error Rate)
 Όλα αυτά τα μεγέθη έχουν κόστος και λειτουργούν

μεταξύ τους ανταγωνιστικά (μειώνοντας το κόστος του
ενός αυξάνεται το κόστος των άλλων).
Φυσικά μέσα μετάδοσης
 Τα φυσικά μέσα με τα οποία υλοποιείται το

τηλεπικοινωνιακό κανάλι είναι:
– Ασύρματα (unguided media):
 To σήμα διαδίδεται στον ελεύθερο χώρο π.χ., radio, ΤV
– Ενσύρματα μέσα (guided media):
 To σήμα διαδίδεται σε υλικά αγώγιμα ή διηλεκτρικά οπως χαλκός ή
γυαλί: πχ δισύρματες γραμμές (UTP), ομοαξονικά καλώδια,
οπτικές ίνες (fiber)
 Εύρος ζώνης και µέσο µετάδοσης: Κάθε µέσο µετάδοσης είναι
κατάλληλο για συγκεκριµένα bandwidth σήματος (ώστε το σήµα να
µεταδίδεται ικανοποιητικά – χωρίς σηµαντικά σφάλµατα)
 Εύρος ζώνης καναλιού Β. Η διαφορά της μέγιστης και ελάχιστης
συχνότητας που μπορούν να μεταδοθούν από το μέσο
– Παράδειγµα: Κατά τη µετάδοση φωνής στο σύστηµα PSTN, τα τηλεφωνικά
καλώδια χαλκού υποστηρίζουν συχνότητες από 300 ως 3.300 Hz, Εύρος
ζώνης Β = 3 ΚHz
16
Περιοχές Συχνοτήτων
Οπτικές επικοινωνίες
(5G)
Σήματα πληροφορίας και εύρος ζώνης
 Τα σήματα πληροφορίας είναι σήματα βασικής ζώνης

– Voice: 0-4kHz
– Μουσική: 0-20kHz
– Videο: 0-6MHz
– Data HY: (0-Rb)
17
Διαμόρφωση
 Ο διαμορφωτής πρέπει να εκμεταλλεύεται πλήρως το διαθέσιμο

εύρος ζώνης του καναλιού
 Διαμόρφωση: είναι η διαδικασία με την οποίa η πληροφορία
«τοποθετείται» σε ένα φυσικό σήμα έτσι ώστε να είναι κατάλληλη
για μετάδοση μέσω ενός φυσικού καναλιού
 Τύποι διαμόρφωσης
– Ανάλογα με τη μορφή της πληροφορίας
 Αναλογική – Ψηφιακή
– Ανάλογα με τη φέρουσα ωc
 Βασικής Ζώνης (ωc=0) – Διέλευσης ζώνης (ωc≠0)
Πολυπλεξία
Οι End users δικτύου έχουν χαμηλούς ρυθμούς μετάδοσης. Πως
θα αυξηθεί ο ρυθμός μετάδοσης στο δίκτυο;
 TDM (Πολυπλεξία διαίρεσης χρόνου – Ψηφιακά
σήματα
Πολυπλεγμένο ψηφιακό σήμα
 FDM (Πολυπλεξία διαίρεσης συχνότητας -

Αναλογικά σήματα)
18
Οπτική Μετάδοση-Τεχνολογία
 Στα οπτικά συστήματα

χρησιμοποιείται «φως» (infrared)
σαν μέσο μεταφοράς
πληροφορίας.
 Το «φως» οδηγείται μέσω

οπτικών ινών (fiberoptic
(HP)
technology)
Γιατί?
 Cost-effective για μεταφορά

μεγάλου όγκου πληροφορίας
(voice, data) σε υψηλούς
ρυθμούς
 Αναισθησία σε ηλεκτρικές
παρεμβολές.
(HP)
 Μικρότερο βάρος και χώρο
19
Εφαρμογές
– Long distance telecommunication

– up to 600 km repeater spans,
up to 9000 km total link length
– Access network (1 km - 20 km)
 Κόστος, ανταγωνισμός (MAN, FTTC, FTTH)
Είναι τα δίκτυα επικοινωνιων

απαραιτητα;
Τι γίνεται όταν υπάρχουν

περισσότεροι χρήστες;
4040
20
Είναι τα δικτυα επικοινωνιων
απαραιτητα;
 Σε μεγάλα δίκτυα δεν είναι δυνατό να υπάρχει
ζεύξη από σημείου σε σημείο ανάμεσα σε
κάθε ζευγάρι χρηστών
– απαγορευτικό κόστος
– σπατάλη πόρων
 Ένα δίκτυο είναι οργανωμένο κατά τέτοιον
τρόπο, ώστε διαφορετικές ροές πληροφορίας
να χρησιμοποιούν από κοινού τις ίδιες
τηλεπικοινωνιακές ζεύξεις
41
Δικτυο επικοινωνιων
42
21
Τα δομικά στοιχεία των δικτύων
1. Ο κόμβος: μπορεί να είναι οποιαδήποτε

συσκευή του δικτύου
 Τερματικός κόμβος
 Κόμβος μεταγωγής. Πραγματοποιεί τη μεταγωγή -
δρομολόγηση της πληροφορίας από την πηγή, στον
προορισμό
2. Το μέσο διασύνδεσης
3. Το πρωτόκολλο επικοινωνίας αποτελείται
από ολοκληρωμένα κυκλώματα καθώς και
από τα προγράµµατα της κάρτας
διασύνδεσης του δικτύου και είναι υπεύθυνο
για τη λογική της επικοινωνίας του δικτύου.
43
Μοντέλο OSI
 Πρωτόκολλο επικοινωνίας:
ένα σύνολο αναλυτικών
κανόνων που πρέπει να
τηρούνται για να εξασφαλίζεται
ο πλήρης έλεγχος σε μία
συγκεκριμένη λειτουργία ενός
επικοινωνιακού συστήματος.
 Μοντέλο OSI:
προτυποποιημένο μοντέλο επτά
(7) επιπέδων. Κάθε επίπεδο
συγκροτείται από ένα σύνολο
πρωτοκόλλων.
44
22
Μέθοδοι αποκατάστασης σύνδεσης σε ένα
δίκτυο
I. Μεταγωγή κυκλώματος (circuit switching)
 Χρήση μεταγωγών για την αποκατάσταση της ζεύξης μεταξύ δυο σημείων
 Η ζεύξη είναι ενεργή όσο διαρκεί η επικοινωνία
 Συνδέσεις μεγάλης διάρκειας
Παράδειγμα: ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
23
Μέθοδοι αποκατάστασης σύνδεσης σε ένα
δίκτυο
II. Μεταγωγή πακέτων (packet switching)
 Κατακερματισμός της πληροφορίας σε
διευθυνσιοδοτημένα πακέτα
 Ανακατασκεύη πακέτου στον προορισμό (email ,
TCP/IP)
 Μη αξιόπιστη μετάδοση
 Απαιτεί γρήγορη δρομολόγηση (routing)
Μέθοδοι δρομολόγησης πακέτων

IIa. Μεθοδος Αυτοδύναμου πακέτου
datagram
48 48
24
Μέθοδοι δρομολόγησης πακέτων
IIb. Μέθοδος Νοητού κυκλώματος
49 49
Είδη Δικτύων
 Με κριτήριο τη γεωγραφική κάλυψη
 Wide Area Network (WAN)
– Εθνικό ή Διεθνές επίπεδο
– Μέσω παρόχων
 Metropolitan Area network (MAN)
– Επίπεδο πόλης/περιοχής
– Τοπικό φορέα/πάροχο
 Local Area Network (LAN)
 Με κριτήριο την ιδιοκτησία

– Δημόσια
– Ιδιωτικά
Dial-Up xDSL Network
– Σύνδεση υπολογιστή μέσω modem και τηλεφωνικής γραμμής σε ένα
άλλο δίκτυο δεδομένων
 Με κριτήριο το φυσικό μέσο μετάδοσης

– Ενσύρματα (Οπτικών ινών και χάλκινων καλωδίων)
– Ασύρματα (επίγεια και δορυφορικά)
25
To τηλεπικοινωνιακό δίκτυο
 A local area network interconnects users in a large room or work area, a
department, a home, a building, an office or factory complex, or a group of
buildings.
 A campus network interconnects a several LANs in a localized area.
 A metro network interconnects facilities ranging from buildings located in
several city blocks to an entire city and the metropolitan area surrounding it.
 An access network: connections that extend from a centralized switching
facility to individual businesses, organizations, and homes.
 A core network
51
Δίκτυα WAN ή δίκτυα κορμού
- SDH – SONET LAN

- ETHERNET 40G/50G/
100G
10G/25G Gigabit 10/100M
NGN
26
Τοπολογίες δικτύων
 Τοπολογία αστέρα
 Τοπολογία δακτυλίου
 Τοπολογία Αρτηρίας
 Τοπολογία Mesh
Τα στρώματα του τηλεπ/κού Δικτύου
27
Στρώματα Τεχνολογίας τηλεπικοινωνιών
Φωνή
Στρώμα
εφαρμογής
ή
υπηρεσίας Δεδομένα
VoIP
Μισθωμένες
γραμμές IP
Στενή
Στρώμα Ζώνη
τεχνολογίας
ATM - GE or 10GE MPLS
PDH SDH
Φυσικό
επίπεδο
DWDM
Υποδομές τηλεπικοινωνιών
CPE Local Loop Switching Systems Interoffice Trunks Switching Systems Local Loop CPE
Subscriber
Loop Toll Switching
Plant Toll
Connecting Satellite
Trunks Systems Local Switching
Customer Premises
Carrier System Equipment
Local Central Office Inter Inter Local Central Office
Telephone Exchange Exchange
Microwave
Systems
Tandem Tandem
Switch Switch
Modem
Local Coaxial System
Interoffice
Switching
Truncks
PBX
Systems
Modem Pool 3Com
Fiber Optic
Local Central Office Carrier System Modem
Fax
Dedicated
(Private) Line Multiplexer
Modem
Τηλεπικοινωνιακό Δίκτυο Computer
Multiplexer Modem
or Channel Service Unit
Computer Local
Area
56 Computer
Network
Gateway
Modem
28
Ετερογενή δίκτυα
TYΠΟΠΟΙΗΣΗ
58
29
Φορείς Τυποποίησης
 ANSI (American National Standards Institute)

 IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers)
 IEC (International Electrotechnical Commission
 NIST (National Institute of Standards and Technology)
Ποιοι ωθούν τις εξελίξεις;
 Η Εκτεταμένη Ανάπτυξη των Συστημάτων που υπάρχουν
 Η αύξηση της ζήτησης εύρους ζώνης που

διπλασιάζεται κάθε χρόνο
 Ο Ανταγωνισμός μεταξύ των Παρόχων Υπηρεσιών

Δικτύου μεταφοράς τηλεπικοινωνιακής ζήτησης
30
Το περιβάλλον των Τηλεπικοινωνιών
Βασικές έννοιες - Μάθημα 3ο- 4ο – 5ο
Περιεχόμενα Ενότητας
 Η έννοια της πληροφορίας
 Σήμα πληροφορίας
 Ψηφιακό και αναλογικό σήμα
 Φασματικό περιεχόμενο των σημάτων πληροφορίας
– Ανάλυση Fourier
– Η έννοια του εύρους ζώνης
 Κανάλι επικοινωνίας και Θόρυβος
– Η μονάδα μέτρησης dB
– SNR και BER
 Μετατροπή αναλογικού σήματος σε ψηφιακό
– Θεώρημα δειματοληψίας - Νyquist

Eπικοινωνία και Πληροφορία
 Όλα τα τηλεπικοινωνιακά συστήματα σχεδιάζονται για να
μεταφέρουν πληροφορία
 Τι είναι πληροφορία;
– Η ποιοτική περιγραφή (γνώση για κάποιο θέμα) δεν είναι αρκετή
– Απαιτείται ποσοτική περιγραφή
– Η πηγή πληροφορίας παράγει εξόδους που δεν είναι γνωστές στον
δέκτη εκ των προτέρων
– Εάν μπορούσαμε να τις προβλέψουμε δεν θα υπήρχε λόγος μετάδοσης
 C. E. Shannon-W. Weaver: «Επικοινωνία είναι όλες εκείνες

οι διαδικασίες που εμπλέκονται στη μεταφορά της
πληροφορίας από τον αποστολέα στον παραλήπτη...»
Το μοντέλο επικοινωνίας C. E. Shannon-W. Weaver

 Εισάγει τις έννοιες της πηγής πληροφορίας (information source), του
μηνύματος (message), του πομπού (transmitter), του δέκτη (receiver), του
καναλιού (channel), της κωδικοποίησης (coding), της πιθανότητας σφάλματος
(probability of error), της χωρητικότητας καναλιού (channel capacity)
 Το μοντέλο αυτό έγινε ευρέως αποδεκτό και από διάφορες άλλες επιστήμες
εκτός από τις τηλεπικοινωνίες, όπως η παιδαγωγική, η ψυχολογία, η
κοινωνιολογία, κ.λ.π.
Η διαδικασία της Επικοινωνίας
 Δημιουργία Σήματος- μήνυμα πληροφορίας S(t):
– ομιλία, μουσική, εικόνα, κινούμενη εικόνα (video), data
 Κατάλληλη Περιγραφή S(t): Μετατροπή σε Ηλεκτρικό
Αναπαράσταση με τη βοήθεια
συνόλου συμβόλων
ομιλία,
Αναλογικό
μουσική, σήμα
Μετατροπέας
εικόνα, Πληροφορίας
κινούμενη εικόνα (ηλεκτρικό)
(video),
Ψηφιακό σήμα
Data H/Y Πληροφορίας
(ηλεκτρικό)
Γενικό Μοντέλο Τηλεπικοινωνιακού Συστήματος
ΠΗΓΗ ΠΟΜΠΟΣ ΚΑΝΑΛΙ ΔΕΚΤΗΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΑΣ

ΕΞΟΔΟΥ
 Η πηγή παράγει το προς μετάδοση σήμα
 Ο μετατροπέας μετατρέπει το σήμα εισόδου σε μορφή κατάλληλη για τη μετάδοση από
το κανάλι (ηλεκτρικό σήμα)
 Ο πομπός διαμορφώνει το ηλεκτρικό σήμα εισόδου (Αναλογικό σήμα) ή το μετατρέπει
σε κατάλληλα διακριτά σύμβολα (ψηφιακό σήμα), τα διαμορφώνει και τα στέλνει στο
κανάλι
 Το κανάλι εισάγει παραμόρφωση, θόρυβο και παρεμβολή
 Ο δέκτης αποδιαμορφώνει και επεξεργάζεται το ληφθέν σήμα
 Ο μετατροπέας εξόδου μετατρέπει την έξοδο του δέκτη στην αρχική μορφή της
πληροφορίας
6
Ψηφιακές / Αναλογικές πηγές Πληροφορίας
 Ψηφιακή Πηγή: Η ψηφιακή πηγή πληροφορίας παράγει
πεπερασμένο πλήθος πιθανών συμβόλων
 Αναλογική Πηγή: Η αναλογική πηγή πληροφορίας
παράγει μηνύματα, με συνεχές πεδίο τιμών
Πηγή Πληροφορίας
 Αναλογική  Ψηφιακή
– σύμβολα από πεπερασμένο
– μπορεί να μετατραπεί σε
αλφάβητο
ψηφιακή
– μετατροπή σε δυαδική ή Μιαδική
 δειγματοληψία (Nyquist) μορφή
 κβαντιση – πληροφορία συμβόλου
– εντροπία: η μέση πληροφορία

των συμβόλων της πηγής
Αναλογική Πηγή Πληροφορίας  σήμα συνεχούς χρόνου

Διακριτή - ψηφιακή Πηγή ΠληροφορίαςΣύνολο διακριτών συμβόλων -
8 μηνυμάτων
Σήματα
 Γενικά η πληροφορία αποτυπώνεται και μεταφέρεται με την βοήθεια των
σημάτων σε ηλεκτρική μορφή (ηλεκτρική Τάση ή ρεύμα)
 Ως σήμα ορίζουμε την οποιαδήποτε χρονική συνάρτηση ενός φυσικού
μέγεθους. Έτσι μπορεί να έχουμε σήματα τάσης, V=V(t), σήματα ρεύματος
I=I(t) και σήματα ισχύος P=P(t)
 Ένα αναλογικό σήμα x(t) είναι ένα συνεχές σήμα το οποίο μπορεί να πάρει
οποιαδήποτε τιμή μέσα σε ένα πεδίο τιμών [xmin,xmax].
 Ένα ψηφιακό σήμα y(t) είναι ένα σήμα το οποίο επιτρέπεται να πάρει μονάχα
συγκεκριμένες τιμές xi μέσα σε ένα πεδίο τιμών [xmin,xmax].
H ποσοτικοποίηση της Πληροφορίας

 Πληροφοριακό περιεχόμενο Ι ενός συμβόλου mi
 Η πηγή εκπέμπει i σύμβολα mi με πιθανότητα pi και
i=1,2,..q
q

i 1
pi  1
I (m k )  I (m j )  pk  p j
I (m k )  0  pk  1
I (m k )  0  0  pk  1
I ( m k  m j )  I ( m k )  I ( m j ), m k  m j  ά 

Μέτρο της Πληροφορίας
 Η συνάρτηση που ικανοποιεί τις προηγούμενες

συνθήκες είναι:
I ( m k )  log( 1 / p k )
 Για να αναπαραστήσω μια πληροφορία
χρειάζομαι τουλάχιστον 2 σύμβολα
 Μονάδα μέτρησης της πληροφορίας: i =2
I ( m 1 )  I ( m 2 )   log 2 ( p 1 )   log 2 ( p 2 )  log 2 2  1 bit
Ρυθμός Μετάδοσης
 Τα ψηφιακά σήματα είναι συνήθως διακριτού χρόνου: Δηλαδή αλλάζουνε
τιμές σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές ti που συνήθως απέχουν κατά Δt.
 Οι τιμές x(ti) καθορίζονται από μία σειρά συμβόλων. Στο παρακάτω σχήμα
φαίνεται ένα τυχαίο σήμα που παράγεται από 10 διαφορετικά σύμβολα (από
το 0 ως το 19 ).
 Η διάρκεια T καθορίζει και την ταχύτητα που αποτυπώνονται τα σύμβολα στο σήμα.
 Ο ρυθμός σηματοδοσίας Rs καθορίζεται από το αντίστροφο του Τ, δηλαδή Rs=1/T και μετριέται σε
symbols/s [baud]
20  Στην πιο απλή περίπτωση έχουμε δύο
σύμβολα 0 και 1 που ονομάζονται bits
15 Τ  Ο ρυθμός μετάδοσης Rs τότε μετριέται σε
bit/s
10
Στα συστήματα επικοινωνίας μας
x

ενδιαφέρει κυρίως με πόσο μεγάλο ρυθμό
5 σηματοδοσίας μπορούμε να
μεταδώσουμε τα σύμβολα μας και σε
0 ποια απόσταση.
12 -1 0 -5 0 5 10
t (m s e c )ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
Μέση Πληροφορία
 Μέση πληροφορία – Εντροπία Η
 Μήνυμα Ν συμβόλων περιέχει πληροφορία ανά σύμβολο Η:
I     N
H 
Ν
 
 1
p i lo g 2 (1 / p i ) b it s / s y m b o l
 Παρατήρηση: H m a x  lo g 2 N b it s / s y m b o l
 Ρυθμός μετάδοσης Rb=rsH bits/sec [bps]
Όπου rs ο Ρυθμός μετάδοσης συμβόλων [baud]
παράδειγμα
I   N
1 1 1
H 
Ν
 

1
p i log 2 (1 / p i ) 
2
log 2 2  log 2 4  log 2 4 [ bits / sym bol ]
4 4

Ισχύς και Ενέργεια Σημάτων
 Στιγμιαία ισχύς ενός σήματος x(t) [w] P (t )  x 2 (t )
T /2
1
 Μέση ισχύς ενός σήματος x(t)[w] Pa v     x ( t )   li m
2
T  T  x 2 (t ) d t
T /2

 Ενέργεια του σήματος x(t) [J] E   x 2 (t )d t


 Η τυπική απόκλιση σ εκφράζει τη μέση διαφοροποίηση

ενός σήματος από τη μέση τιμή του:
 Παρατήρηση: στην περίπτωση σημάτων με μηδενική μέση

τιμή (μ = 0), η μέση ισχύς P (άρα και η μέση τετραγωνική
τιμή <x2(t)> του σήματος x(t)) συμπίπτουν με το τετράγωνο
της τυπικής απόκλισης (σ2): Pave = σ2 1
T /2

   x ( t )   lim
T  T 
T /2
x (t ) d t
Περιοδικά σήματα

Μη περιοδικά τυχαία σήματα
• Discrete Signal
maintains a constant
level, then changes to
another constant level
• Continuous Signal
varies over time with no
discrete plateau in
amplitude
Περιγραφή σημάτων
Πεδίο χρόνου
Πεδίο φασματικό
(συχνότητας)

Ανάλυση Fourier – περιοδικά σήματα
• Οποιοδήποτε περιοδικό «σήμα» μπορεί να αναπαρασταθεί ως:
f0 η θεμελιώδης συχνότητα
Εύρος ζώνης ΒW
 BW είναι το διάστημα
των συχνοτήτων,
που πρακτικά
περιέχονται στο
σήμα

Ανάλυση Fourier- μη περιοδικά σήματα
 Δοθέντος ενός σήματος S(t) στο πεδίο του χρόνου, οι

φασματικές του συνιστώσες S(f) προκύπτουν ως :

 j 2ft
S( f )  s (t )  e dt
Και αντιστρόφως:

j 2ft
s (t )  S ( f )  e df
Αναλογικό σήμα και MF

Ψηφιακό σήμα και MF
t = w/2, 1/T=f0
τ (θεωρητικά)
1/τ
Εφαρμογές ΙΙ
- (2) Smoothness:
Very
s(t) FT
|S(f)|
smooth
t f
s(t) FT
|S(f)|
50Hz
smooth
50Hz
t f
s(t) 100Hz FT
|S(f)|
steeper
100Hz
t f
(περισσότερες
24 εναλλαγές/sec ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
Εφαρμογές ΙΙΙ
- (3) Υπέρθεση
s(t) FT
|S(f)|
50Hz
smooth
+
50Hz
t f
s(t) 100Hz FT
|S(f)|
steeper
100Hz
t f
s(t) 50Hz + 100Hz FT
|S(f)|
even
steeper 50Hz 100Hz

t f
Εφαρμογές ΙV
- (2) Τυχαίο αναλογικό σήμα:
s(t) FT
|S(f)|
smooth
50Hz
t f
s(t) FT
|S(f)|
‘rocky’
100Hz
t f
ΒW
- (2) Smoothness:
s(t) FT
|S(f)|
sinc(f)
50Hz
Tb=20ms t f
s(t) FT
|S(f)|
Tb=10ms
100Hz
t f

- Φίλτρο: Τι απειρίζει το εύρος ζώνης?
s(t) FT
|S(f)|
sinc(f)
T=20ms
50Hz
t f
s(t) IFT
|S(f)|
T=20ms
50Hz
t f

- Φίλτρο: Επιλογή συγκεκριμένου τμήματος του φάσματος.
Περιορισμός του <άπειρου> φάσματος μιας παλμοσειράς
filter
s(t) FT |S(f)|
T=20ms
50Hz
t f
s(t) IFT |S(f)|

T=20ms
50Hz
29 t f

Στο MF Ολοκληρώνουμε (αθροίζουμε) σε όλο το πεδίο του
χρόνου.
s(t) FT
|S(f)|
‘0’ ‘1’ ‘0’ sinc(f)
T=20ms
50Hz
t f
s(t) T
|S(f)|
‘00’ ‘11’ ‘00’
T=10ms FT
Θεωρητικά
100Hz
t f

Εύρος ζώνης
Μετάδοση σημάτων - Φίλτρα

Ιδανικά φίλτρα

Σήμα βασικής – διέλευσης ζώνης
 Τα Σήματα περιορισμένου εύρους ζώνης δεν είναι

Πραγματοποιήσιμα, αφού έχουν άπειρο εύρος ζώνης
Ψηφιακό ΟΟΚ
•Συνηθίζεται στα οπτικά συστήματα τηλεπικοινωνιών

ΜF και θόρυβος
Η φύση του θορύβου

 Κάθε ηλεκτρονικό σύστημα έχει την ιδιότητα να προσθέτει θόρυβο στα
τηλεπικοινωνιακά μας σήματα
 Ο θόρυβος n(t) είναι ένα τυχαίο σήμα. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε την τιμή
που θα έχει κάθε χρονική στιγμή σε αντίθεση με τα σήματα που χρησιμοποιούμε
για να μεταδώσουμε πληροφορία.
 Ο θόρυβος shottky προέρχεται από το γεγονός ότι τα σήματα μεταφέρονται από
διακριτές μονάδες (π.χ. ηλεκτρόνια ή φωτόνια). Αν η ισχύς του σήματος είναι
μικρή, το σήμα στον δέκτη θα υπόκειται τυχαίες μεταβολές ανάλογα με τον αριθμό
των μονάδων που θα λαμβάνονται.
 Ο θερμικός θόρυβος προέρχεται από την θερμική κίνηση των ηλεκτρονίων σε έναν
αγωγό, ανεξάρτητα από το αν εφαρμόζεται ή όχι τάση.
 Ο ροζ(!) θόρυβος ( δηλαδή θόρυβος που εμφανίζεται σε συγκεκριμένες
συχνότητες) γεννιέται μέσα στα τρανζίστορ εξαιτίας διαφόρων αιτιών. Είναι ισχυρός
ιδιαίτερα στις χαμηλές συχνότητες.

Θόρυβος λόγω παρεμβολών
ΝΕΧΤ
FEXT
Παράδειγμα Ενθόρυβου Σήματος

x(t) n(t) y(t)=x(t)+n(t)
0 .1
1 1
0 .8 0 .0 5 0 .8
0 .6 0 .6
n(t)
0
x(t)
y(t)
0 .4 0 .4
0 .2 - 0 .0 5 0 .2
0 0
- 0 .1
-3 -2 -1 0 1 2 3 -2 0 2 -3 -2 -1 0 1 2 3
t (m se c ) t (m s e c ) t (m sec )
Αθόρυβο Σήμα Θόρυβος Ενθόρυβο Σήμα

0 .3
1
0 .2
0 .8
0 .1
0 .6
y(t)
n(t)
0
0 .4
-0 .1
0 .2
-0 .2
0
-2 0 2 -3 -2 -1 0 1 2 3
t (m se c ) t (m se c)
Ο θόρυβος μπορεί να αναπαρασταθεί με τη βοήθεια

τυχαίας μεταβλητής [Ν(t), μ, σ)]
Gaussian Κατανομή
 ο θόρυβος n(t) είναι ένα τυχαίο σήμα και για να τον
χαρακτηρίσουμε χρησιμοποιούμε τις πιθανότητες
 ο θόρυβος n(t) μάλιστα χαρακτηρίζεται ως συνεχής
τυχαία μεταβλητή
 H πυκνότητα πιθανότητας fN(x) του n(t) στο σημείο x
είναι η πιθανότητα να πάρει το n(t) μία τιμή σε ένα
πολύ μικρό διάστημα γύρω από το x δια το μήκος του
διαστήματος
 Στις τηλεπικοινωνίες συχνά ο θόρυβος ακολουθεί Gaussian στατιστική,

δηλαδή η πυκνότητα πιθανότητας του είναι:
 m είναι η μέση τιμή του n (συνήθως 0)

 σ2 είναι η διακύμανση του n:

Πηγές θορύβου Ι
Κρουστικός θόρυβος
• Οφείλεται στη σωματιδιακή φύση των ηλεκτρονίων.
Επειδή το ηλ. ρεύμα αποτελείται από ηλεκτρόνια
που η διάδοση τους γίνεται με στατιστικό τρόπο,
για μικρές τιμές του θα προκληθούν αυξομοιώσεις.
Η διακύμανση υπολογίζεται από το:
Πηγές θορύβου ΙΙ
Θερμικός θόρυβος
Ο θερμικός θόρυβος παράγεται από τις τυχαίες κινήσεις των
ηλεκτρονίων που οφείλονται στην θερμότητα. Μοντελοποιείται σαν
λευκός θόρυβος, και η ισχύς του θορύβου θα εξαρτάται από την
αντίσταση του φορτίου που παράγεται από :
Επιπλέον, στους ηλεκτρικούς ενισχυτές, ο θερμικός θόρυβος

παράγεται σύμφωνα με:

Εκφράσεις για το θερμικό θόρυβο
 H ισχύς του θερμικού θόρυβου ανά 1Hz
bandwidth εκφράζεται ως:
N0 = kTK
όπου:
– N0 πυκνότητα ισχύος θορύβου, [watts ανα Hz,
ή W/Hz]. Όταν το bandwidth του μέσου
αυξάνεται, αυξάνεται και ο Θ. Θόρυβος
– k σταθερά του Boltzmann = 1.38 × 10−23J/K
– TK Θερμοκρασία σε βαθμούς kelvin (absolute
temperature).
– 0 K −2730C, so TK = t 0C + 273
 Εάν το bandwidth είναι B, η ισχύς του fN(f)=N0/2
θερμικού θορύβου θα είναι .˙.
N = kTKB
Αξιολόγηση Τ.Σ. και θόρυβος

Αναλογικά συστήματα: S/N
Ψηφιακά συστήματα: Eb/N0 : energy per bit

Ανάκτηση σήματος- Αναλογικό σύστημα

Ανάκτηση σήματος- Αναλογικό σύστημα
 Στα αναλογικά συστήματα για να γίνει σωστά η ανάκτηση του σήματος
πρέπει ο λόγος S/N να είναι μεγαλύτερες από μια τιμή ανάλογα με το
σύστημα (πχ τηλεφωνία S/N > 30 dB, TV S/N >50 dB)
 Κυριώτερες πηγές θορύβου
 Θερμικός
Ρεύμα που αντιστοιχεί
 Κρουστικός οπότε:
στο σήμα πληροφορίας
με
Ανάκτηση σήματος- Ψηφιακό σύστημα

Ανάκτηση σήματος- Ψηφιακό σύστημα
 Το ψηφιακό σήμα εισέρχεται στο δέκτη (κύκλωμα
απόφασης) παραμορφωμένο από τους διάφορους
μηχανισμούς θορύβου
 Στο κύκλωμα απόφασης αποφασίζεται αν έγινε λήψη 0

49 ή 1(Ι<ΙD ή Ι>ΙDΕΚΠΑαντίστοιχα )
- Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
Το μοντέλο του καναλιού

 Θεωρούμε ότι στη μεταδιδόμενη κυματομορφή πληροφορίας
επιδρά θόρυβος n, γνωστός ως Additive White Gaussian
Noise (AWGN).
 Additive : ο θόρυβος “προστίθεται” ‘(μη πολ/στικός) στο σήμα
λήψης
 White : Η ισχύς του n κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλες τις
συχνότητες.
 Gaussian : οι τιμές του θορύβου x ακολουθούν την Gaussian
probability distribution function:
 με μ=0 and
50 ΕΚΠΑ - Τμμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
Υπολογισμός της πιθανότητας σφάλματος
 Τhe received signal:

– y = s1 + n when bit 1 is transmitted and
– y = s0 + n when bit 0 is transmitted
Ηλ. Ρεύμα που

αντιστοιχεί στο ID Ενέργεια
σύμβολο s0
ανά
σύμβολο
ID

Ρυθμός σφάλματος - ΒΕR

Υπολογισμός BER
Σημείο απόφασης:
Η παράμετρος Q
S Eb
 Ορίζοντας:  
N N0
 Προκύπτει:
 Με γνωστά τα Ι0,1 και
σ 0,1Υπολογίζεται το ΒΕR
Για δεδομένο BER υπολογίζεται

Η μεση τιμή του ρεύματος Ι
(ευαισθησία του δέκτη)

To BER εξαρτάται από τον τύπο διαμόρφωσης που
χρησιμοποιούμε
M-QAM
METAΤΡΟΠΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ ΣΕ

ΨΗΦΙΑΚΟ
ΘΕΩΡΗΜΑ ΔΕΙΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ

Ιδανική Δειγματοληψία
Πεδίο Χρόνου Πεδίο Συχνότητας

x s (t )  x (t )  x (t ) X s( f )  X ( f ) X ( f )
x (t )
Β=fm | X (f )|
x (t ) fs =1/Ts η συχνότητα | X(f )|

δειγματοληψίας
x s (t )
| X s( f ) |
59
Φαινόμενο Αναδίπλωσης (Aliasing Effect)

Κατωδιαβατό
Φίλτρο
Συχνότητα
Nyquist
Παραμόρφωση(aliasing)
Ανάκτηση αρχικού σήματος

με χαμηλοπερατό φίλτρο
60
Φυσική Δειγματοληψία
61
Θεώρημα Δειγματοληψίας(Sampling theorem)

Σήμα Διαμόρφωσης παλμών κατά πλάτος
Αναλογικό Σήμα Διαδικασία (Pulse amplitude
Δειγματοληψίας modulated signal- PAM)
•Θεώρημα Δειγματοληψίας:Ένα σήμα περιορισμένης ζώνης χωρίς
άλλα φασματικά στοιχεία, μπορεί να καθοριστεί μοναδικά με
δειγματοληψία σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα όπως φαίνεται:
•Η συχνότητα δειγματοληψίας καλείται και Nyquist.
 fm : η μέγιστη συχνότητα του αναλογικού σήματος (=BW εύρος

ζώνης)
62
Κβάντιση (Quantization)
Κβάντιση Πλάτους (Amplitude quantizing): Απεικόνιση δειγμάτων της
κυματομορφής συνεχούς πλάτους, χρησιμοποιώντας ένα συγκεκριμένο σύνολο
τιμών πλάτους. Η κβάντωση είναι διαδικασία μη αναστρέψιμη και εισάγει θόρυβο
Out
In
Κβαντισμένες τιμές
Μέση Ισχύς Θορύβου Κβάντισης
 Μέγιστη Ισχύς Σήματος
Ισχύς Σήματος προς Μέση Ισχύ Θορύβου

Κβαντισης
Ομοιόμορφη Κβάντιση
64
Κωδικοποίηση

 Αν s ο αριθμός των δειγμάτων τότε για τη

διαδικασία ADC πρέπει να ισχύει:
fs > 2 BW Θεώρημα Nyquist-Shannon
με ΒW το εύρος ζώνης του αναλογικού σήματος
65
Μετατροπή σήματος
Ένα αναλογικό σήμα μπορεί να μετατραπεί σε ψηφιακό (και αντίστροφα)
Αναλογικοψηφιακός μετατροπέας
v(t) (analog to digital (A/D) converter)
v[n]
v(t) Δειγματολήπτης Κβαντιστής

Κωδικοποιητής Κωδικοποιητής
Κβαντιστής v[n]
Επιλέγουμε ένα αριθμό διακριτών Βρίσκουμε την πλησιέστερη

τιμών από το σύνολο των άπειρων στάθμη κάθε τιμής που προέκυψε
τιμών του σήματος από τη δειγματοληψία
Επιλέγονται οι στάθμες με τις οποίες θέλουμε να αντιπροσωπεύσουμε
το σήμα (ανάλογα με την ακρίβεια που θέλουμε)
66 Μετατροπείς ADC
Μετατροπή ψηφιακού σήματος σε αναλογικό
Μετατροπείς DAC
67
Άσκηση

68
Άσκηση

Vp
69
Εύρος ζώνης και χωρητικότητα

• Ποσότητα πληροφορίας που μπορεί να μεταδοθεί σε
ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
•Εύρος ζώνης Bandwidth [Hz]
 Signal bandwidth: the difference between the highest and lowest
frequency in the signal spectrum.
 Channel bandwidth: the difference between highest and lowest
frequency that can be transmitted by a analog transmission
channel.
• Χωρητικότητα - Capacity [bit/s - bps]

 Signal capacity: a bit speed of a signal
 Channel capacity: a maximum bit speed that can be transmitted at
a digital channel
Εύρος ζώνης, bitrate, χωρητικότητα καναλιού
 Κάθε σήμα πληροφορίας έχει εύρος ζώνης Δf

 To κανάλι – τηλεπικοινωνιακό σύστημα έχει
συγκεκριμένο εύρος ζώνης B
 Σχεδόν πάντα Β < Δf
 H παράμετρος χρόνος
 Χωρητικότητα καναλιού και Rb
Χωρητικότητα αθόρυβου καναλιού

 Κανάλι με BW =B
 υποστηρίζει τη μετάδοση αναλογικού σήματος με μέγιστη
συχνότητα: fmax = B
 υποστηρίζει τη μετάδοση ψηφιακού σήματος με μέγιστo ρυθμό
σηματοδοσίας (Πολλαπλών σταθμών (multilevel): Rs Ρυθμός
 Rs = 2B ή συμβόλων
 Ρυθμό πληροφορίας: Rb= C =Rs log2 M = 2B log2 M
Πλήθος
 Δυαδικό (binary Μ=2): Rb = C(bps) = 2B(Hz) διαφορετικών
συμβόλων
• Aυτός είναι θεωρητικά ο μέγιστος ρυθμός μετάδοσης (για ιδανικές
συνθήκες = απουσία θορύβου)
• Χωρητικότητα καναλιού (C - Channel Capacity) είναι μέγιστος ρυθμός
(Maximum Data Rate)
χωρητικότητα καναλιού απουσία θορύβου
 Παράδειγμα: Για κανάλι με εύρος ζώνης B = 10 KHz και μετάδοση:

– Δυαδική (M = 2): C = 2 10.000 22 = 20.000 bps
– Τετραδική (M = 4): C = 2 10.000 24 = 40.000 bps
– Παρατηρούμε ότι η αύξηση των επιπέδων μετάδοσης (M) βελτιώνει τον
ρυθμό μετάδοσης
 Κρίσιμοι παράγοντες για τον προσδιορισμό Μ για επικοινωνία
απαλλαγμένη από σφάλματα:
 Ο λόγος της ισχύος του σήματος προς την ισχύ του θορύβου
(Signal to Noise Ratio, S/N ή SNR), επειδή η ικανότητα του δέκτη να
διακρίνει τα σύμβολα μεταξύ τους επηρεάζεται από την ύπαρξη
παραμορφώσεων (θόρυβος, παρεμβολές, κλπ)
 Η διάρκεια κάθε συμβόλου, επειδή τα μακρά σύμβολα δίνουν
περισσότερο χρόνο στο δέκτη να μετριάσει την επίδραση του
73 θορύβου ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
Χωρητικότητα Καναλιού AWGN

Θεώρημα: Η χωρητικότητα ενός καναλιού AWGN με εύρος
ζώνης Β είναι 
C   lo g 1 
S 
2  
 N 
 Το παραπάνω είναι γνωστό ως Θεώρημα Shannon-Hartley

 Είναι το άνω όριο ρυθμού μετάδοσης για οποιοδήποτε τηλεπικοινωνιακό
κανάλι
 Είναι δυνατή η αξιόπιστη μετάδοση (δηλαδή, με πιθανότητα σφάλματος
μικρότερη από δεδομένη τιμή) πληροφορίας σε δίαυλο – κανάλι με θόρυβο,
αρκεί ο ρυθμός μετάδοσης να είναι μικρότερος από τη χωρητικότητα του
διαύλου (Shannon 1948)
 Ο βασικός περιορισμός που εισάγει ο θόρυβος στο δίαυλο - καναλι
επικοινωνίας δεν τίθεται στην αξιοπιστία μετάδοσης αλλά στο ρυθμό
μετάδοσης
Shannon-Hartley + Ισχύς Θορύβου
 Αντί της μέσης ισχύος P ( f)

θορύβου Ν, μπορεί να N 0/2
χρησιμοποιηθεί η πυκνότητα
φάσματος ισχύος, Ν0
 Οπότε:
0 W f
-Β
W Β
N  N 0Β
 Άλλη διατύπωση του

Shannon-Hartley
 S 
C  Β lo g 2  1  
 N 0Β 
75
Συνέπειες του Θεωρήματος S-H
 Μας δίνει ένα ανώτατο όριο αξιόπιστης μετάδοσης

δεδομένων μέσα από AWGN κανάλι.
 Προσφέρει τη δυνατότητα για ανταλλαγή (trade-off)

σήματος-προς-θόρυβο (SNR) με εύρος ζώνης
 «Συμπίεση» εύρους ζώνης μεταδιδόμενου σήματος
76
Όριο Shannon
 N 0 WΒ 
 Β 
S   S   N 0W  S   S  

S  S 

Β lo g 2  1 
C W      lo g 2 1      lo g 2 1  
 Β   N0  S 
N 0W  N 0W
Β   N0   Β 
N 0W
 S   S 
li m W  C    lo g 2 e  1 .4 4  
 N0   N0 
77
Σχέση χωρητικότητας – εύρους ζώνης- θορύβου

 Ποια η max Rb που μπορεί να μεταδώσει ένα ενθόρυβο κανάλι;
Πρέπει: Rb < C
Όπου C, η χωρητικότητα του καναλιού
C = Β log2(1+S/N)
Νόμος Hartley-Shannon
 Προσθετικός Gaussian θόρυβος (N=ΝοΒ)
S
lim C  1 .4 4
B  N0
 Ανταλλαγή εύρους ζώνης - ισχύος
Παράδειγμα 1

Σε τηλεφωνική ζεύξη με εύρος ζώνης Β = 3 και μέσο λόγο σήματος προς θόρυβο
= 30 . Ποιος είναι ο μέγιστος ρυθμός αποστολής δεδομένων άνευ σφαλμάτων
που μπορεί να υποστηριχθεί από το κανάλι και πόσες καταστάσεις σηματοδοσίας πρέπει
να χρησιμοποιηθούν;
= 3000 2 (103 + 1) = 29.9
Προσοχή! Ο SNR πρέπει να μετατραπεί από dB σε καθαρό αριθμό, π.χ. τα 30

dB είναι 103 .
Για να καθοριστεί το πλήθος των καταστάσεων σηματοδοσίας που απαιτούνται για να
υποστηριχθεί αυτός ο ρυθμός δεδομένων, θα εφαρμόσουμε τη σχέση:
= 2 log2 (για κανάλι βασικής ζώνης)
Έτσι απαιτούνται : = 2 𝐶/2𝐵 = 31.6 → 32 καταστάσεις σηματοδοσίας

Απόδοση Ισχύος και Εύρους Ζώνης


82
Γραφική Απεικόνιση Θεωρήματος Shannon -
Hartley
 Η φασματική απόδοση σχετίζεται και άρα μπορεί να ανταλλαχθεί με την
απόδοση ισχύος, και αντίστροφα.
 Το θεώρημα Shannon – Hartley θεωρεί ότι ο θόρυβος που συνυπάρχει με
το σήμα, είναι λευκός, προσθετικός και γκαουσσιανής μορφής (Additive
White Gaussian Noise - AWGN).
 Αυτό γενικά ισχύει αν το εύρος ζώνης
λειτουργίας ενός συστήματος επικοινωνίας
είναι μικρό σε σύγκριση με την κεντρική
συχνότητα του καναλιού.
 Στην πράξη, κανένα ψηφιακό σύστημα
επικοινωνιών δεν μπορεί να επιτύχει τη
χωρητικότητα που προβλέπεται από την
εξίσωση Shannon, και τα περισσότερα
83 υπολείπονται κατά 3 dB ή περισσότερο.
Άσκηση

84
Είδη Συστημάτων και Σημάτων
ΠΗΓΗ ΠΟΜΠΟΣ ΚΑΝΑΛΙ ΔΕΚΤΗΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΑΣ

ΕΞΟΔΟΥ
– Τηλεπικοινωνιακά συστήματα
 πολλά διαφορετικά συστήματα
 πολλοί διαφορετικοί τύποι πληροφορίας
– Σχεδιαστικές προκλήσεις σε θέματα
 υλικού
 συστήματος
 δικτύου
– Αναπαράσταση πληροφορίας
 αναλογικά σήματα
 bits
x(t)– x(t)
Αναλογικά και Ψηφιακά Σήματα x(t) 1 1 1
0 T 0 0 0
86 t ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιώνt t
Κριτήρια Απόδοσης
 Αναλογικά Συστήματα Επικοινωνίας
– κριτήριο είναι η πιστότητα
m  t   mˆ  t 
 Ψηφιακά Συστήματα Επικοινωνίας

– κριτήρια είναι
 ο ρυθμός μετάδοσης δεδομένων (R bps)

Pb  P b  bˆ 
 πιθανότητα σφάλματος bit
– για ιδανικό κανάλι και απουσία θορύβου δεν εμφανίζονται σφάλματα

– παρουσία θορύβου, η Pb εξαρτάται
 από την ισχύ σήματος και την ισχύ θορύβου
 το ρυθμό μετάδοσης δεδομένων
 τα χαρακτηριστικά του καναλιού
Περιορισμοί
 Ο ρυθμός μετάδοσης δεδομένων Rb για δεδομένη πιθανότητα
σφάλματος bit περιορίζεται από
– ισχύ του σήματος και του θορύβου
– την παραμόρφωση
 Απουσία παραμόρφωσης και θορύβου, μπορεί να επιτευχθεί
άπειρος ρυθμός μετάδοσης με μηδενική πιθανότητα σφάλματος
 Το θεώρημα Shannon-Hartley ορίζει το μέγιστο δυνατό ρυθμό
μετάδοσης δεδομένων για συστήματα με θόρυβο
 για κανάλι AWGN, ισχύει:
 S 
C  B lo g 2  1   b its /s e c
 BN 0 
* δεν προτείνει όμως δέκτες για πρακτικά συστήματα
Κριτήρια επίδοσης
 Bandwidth (Εύρος Ζώνης): Το εύρος των συχνοτήτων που περιέχεται σε
ένα σήμα ή το εύρος των συχνοτήτων που μπορεί να μεταδώσει ένα κανάλι
(Hertz). Καταχρηστικά, μπορεί να αναφέρεται στο bit rate (bits/sec) που
μπορεί να μεταδώσει ένα κανάλι.
 Throughput: αποτελεί μέτρο της (πραγματικής) ταχύτητας μετάδοσης
πληροφορίας σε ένα δίκτυο και είναι μικρότερο από το bandwidth.
 Latency (Delay): χαρακτηρίζει το χρόνο που χρειάζεται ένα σήμα για να
μεταδοθεί από την πηγή στον προορισμό
– Bandwidth-delay product: καθορίζει τον αριθμό των bits που μπορούν να μεταδοθούν από
το κανάλι
 Jitter: δημιουργείται όταν διάφορα πακέτα πληροφορίας υφίστανται
διαφορετική καθυστέρηση και η πληροφορία που μεταδίδεται αφορά time-
sensitive εφαρμογή

Συνιστώσες καθυστέρησης
 καθυστέρηση μετάδοσης (Transmission delay) οφείλεται στο
ρυθμό μετάδοσης του καναλιού
 καθυστέρηση διάδοσης (Propagation delay) εξαρτάται από την
ταχύτητα διάδοσης στο συγκεκριμένο μέσο και την απόσταση
μεταξύ πηγής και προορισμού
 καθυστέρηση αναμονής (Queuing delay) εξαρτάται από το
μέγεθος του buffer
 καθυστέρηση επεξεργασίας (Processing delay) Π.χ. σε packet
witched networks, header processing, error check, κλπ]
Delay = Transmission + Processing + Queuing + Propagation
Υπολογισμός συνιστωσών καθυστέρησης

 Transmission delay: μήκος πακέτου προς μετάδοση
(bits) / data rate (bits/sec)
 Propagation delay: μήκος καλωδίου / ταχύτητα σήματος
στο καλώδιο
 Queuing delay: ποσοστό του transmission delay
 Processing delay: ποσοστό του transmission delay

Προτιμάμε τα ψηφιακά συστήματα γιατί ...
 Μπορούμε πιο εύκολα να αφαιρέσουμε τον “θόρυβο”
 Η πιστότητα του σήματος ελέγχεται πιο εύκολα στην ψηφιακή
μετάδοση
 Το ψηφιακό σήμα μπορεί να αναγεννηθεί εξαλείφοντας έτσι την
επίδραση θορύβου
 Το αναλογικό ενισχύεται οπότε ο θόρυβος δρα προσθετικά
 Μπορούμε να εξαλείψουμε την πλεονάζουσα πληροφορία του
αναλογικού σήματος(MPEG)
 Μικρότερες απαιτήσεις εύρους ζώνης (συμπίεση)
 Τα ψηφιακά συστήματα είναι συνήθως πιο φθηνά
Πλεονεκτήματα των ψηφιακών έναντι των αναλογικών

σημάτων
 Ομοιομορφία (όλα τα είδη πληροφορίας μπορούν να μετατραπούν
σε ψηφιακή μορφή και να επεξεργαστούν με τον ίδιο τρόπο και το
ίδιο υλικό).Πολυμεσικές (multimedia) πηγές (φωνή, βίντεο,
δεδομένα) μπορούν να συνυπάρξουν και να μεταδοθούν διαμέσου
ενός κοινού ψηφιακού συστήματος
 Πιο εύκολη κρυπτογράφηση πληροφορίας
 Μπορεί να υλοποιηθεί διαδικασία ανίχνευσης και διόρθωσης

λαθών
Μειονεκτήματα των ψηφιακών έναντι των αναλογικών
σημάτων
 Παραμόρφωση του σήματος λόγω της

διαδικασίας δειγματοληψίας και κβαντισης
 Χρειάζονται μεγαλύτερο εύρος ζώνης (χωρίς

τη συμπίεση)
 Χρειαζονται μηχανισμούς συγχρονισμού στον
πομπό και το δέκτη
Συγχρονισμός των ψηφιακών συστημάτων
 Τα ψηφιακά συστήματα απαιτούν έλεγχο χρονισμού

(Αναγνώριση bit rate, αρχή και τέλος κάθε bit)
 Tα bits αποστέλλονται ως ομάδες ( blocks)
 Προσθήκη bits ελέγχου –χρονισμού
 Ασύγχρονα συστήματα
 Σύγχρονα συστήματα
Ασύγχρονα Συστήματα
 Αποστολή δεδομένων υπό μορφή χαρακτήρων
(8bits)
 Χρονικό διάστημα διαχωρισμού
 Προσθήκη bits ελέγχου: start bit, parity bit,
stop bit (idle)
Σύγχρονα συστήματα
 Οι χαρακτήρες ομαδοποιούνται σε blocks
 Τα δεδομένα συνοδεύονται από ένα σήμα
χρονισμού (Clock) = τετραγωνική
κυματομορφή με συχνότητα ίση με το ρυθμό
μετάδοσης
 Ανεξάρτητα clocks για εκπομπή και λήψη
 Δυο χαρακτήρες συγχρονισμού για την
αναγνώριση της αρχής και του τέλους του
block
Αναλογικό Τηλεπικοινωνιακό σύστημα
Ψηφιακό Τηλεπικοινωνιακό σύστημα

Τα επιμέρους…
 Η έξοδος της πηγής πληροφορίας μπορεί να είναι ένα αναλογικό σήμα
(π.χ. φωνή ή video) ή ένα ψηφιακό (π.χ. η έξοδος από ένα PC).
 Τα μηνύματα που παράγονται από την πηγή μετατρέπονται συνήθως σε
ακολουθίες από δυαδικά ψηφία (0 και 1).
 Ο κωδικοποιητής πηγής αναλαμβάνει να μετατρέψει τα δυαδικά ψηφία
αυτά σε άλλες ακολουθίες ψηφίων που είναι πιο κατάλληλες για την
μετάδοση (π.χ. κάνει κάποιο είδος συμπίεσης).
 Ο κωδικοποιητής καναλιού αναλαμβάνει να αυξήσει την αξιοπιστία των
δεδομένων με την χρήση πλεονασμού: Π.χ. θα μπορούσε να
επαναλαμβάνει δύο φορές κάθε σύμβολο που έρχεται από τον
κωδικοποιητή πηγής ώστε να μπορούμε να ανιχνεύουμε τα σφάλματα
κατά την μετάδοση.
 Ο ψηφιακός διαμορφωτής αντιστοιχεί μία ακολουθία από δυαδικά ψηφία
σε μία κυματομορφή.
10  Στον δέκτη υπάρχουνε τα αντίστροφα επιμέρους στοιχεία.
Στοιχεία μετάδοσης στα Τηλεπικοινωνιακά

συστήματα
 Μορφές μετάδοσης: Σειριακή-Παράλληλη
 Τύποι διαμόρφωσης
 Κωδικοποίηση Πηγής -καναλιού
 Συγχρονισμός: Ασύγχρονα - Σύγχρονα Συστήματα
 Τρόποι επικοινωνίας: Simplex, Half/Full Duplex
 Τρόποι Σύνδεσης: point to point, Multipoint
 Ρυθμοί μετάδοσης
 Τύποι Μεταγωγής: Μεταγωγή κυκλώματος,
Μεταγωγή Πακέτου
Ρυθμός μετάδοσης διαμορφωμένου
σήματος
•Ρυθμός μετάδοσης διαμορφωμένου

σήματος: 1/0.010= 100 bauds
•Ρυθμός μετάδοσης data :
1/0.010= 100 bps
•Ρυθμός μετάδοσης διαμορφωμένου

σήματος: 1/0.010= 100 bauds
•Ρυθμός μετάδοσης data :
1/0.0050= 200 bps
Τυποποιημένοι ρυθμοί Μετάδοσης

Τα ψηφιακά σήματα πολυπλέκονται κατά ΤDM
και σύφωνα με τα πρότυπα:
-100Gbps

Ενότητα 2η
Τεχνολογία Τηλεπικοινωνιών
Μάθημα 6ο
Περιεχόμενα
 Σύντομη ανασκόπηση της Τεχνολογίας

– Ολοκληρωμένα ηλεκτρονικά κυκλώματα
– Μικροκυματικές διατάξεις
– Οπτικές Διατάξεις και οπτικοηλεκτρονική

Σύστημα Επικοινωνιών
Πληροφορία Πομπός Κανάλι Δέκτης
Μήνυμα
Σήμα Επικοινωνιακό Σύστημα
Πηγή πληροφορίας Θόρυβος Προορισμός

Ηλεκτρονική και Τηλεπικοινωνίες
 Η εξέλιξη των επικοινωνιών υπήρξε Θεαματική σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα,
ιδιαίτερα από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά
 Επιτεύγματα της περιόδου αυτής είναι το ραντάρ, τα μικροκυματικά συστήματα, το
τρανζίστορ και τα ολοκληρωμένα κυκλώματα, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι
τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι και τα laser
 Μέχρι το 1950 ορίζαμε την Ηλεκτρονική ως τη σπουδή των φαινομένων της αγωγιμότητας
στο κενό, στα αέρια, ή στους ημιαγωγούς, καθώς και τη χρήση των διατάξεων που
βασίζονται στα φαινόμενα αυτά
 ΣΗΜΕΡΑ: Η Ηλεκτρονική περιγράφεται ως το σύνολο των τεχνικών που

χρησιμοποιούν τις μεταβολές φυσικών μεγεθών (ηλεκτρομαγνητικών πεδίων,
πληθυσμών φωτονίων και ηλεκτρονίων) για να συλλάβουν, να διαβιβάσουν και
να εκμεταλλευτούν μια πληροφορία. Η πληροφορία και η ανταλλαγή αυτής
(δηλ. η επικοινωνία), γίνεται επικρατούσα μορφή-στόχος της νέας
Ηλεκτρονικής.
 Όλες αυτές οι εξελίξεις βασίζονται στην ανάπτυξη της τεχνολογίας των:

• Ολοκληρωμένων ημιαγωγικών κυκλωμάτων
• Μικροκυματικών διατάξεων 0.3GHz < f < 300GHz
• Οπτικοηλεκτρονικών διατάξεων (οπτικές συχνότητες –υπέρυθρο)
Πομποί - Δέκτες
 Οι πομποί είναι καθετί που στέλνει πληροφορία σε έναν παρατηρητή (δέκτης)

 Ο πομπός αποτελείται από ένα σύστημα ηλεκτρικής τροφοδοσίας, έναν
ταλαντωτή, έναν διαμορφωτή και ενισχυτές.
 Ο δέκτης αποτελείται από ένα σύστημα ηλεκτρικής τροφοδοσίας, ένα
αποδιαμορφωτή και ενισχυτές
 Ο διαμορφωτής αποτυπώνει την πληροφορία προς μετάδοση σε ένα
«μονοχρωματικό» φέρον cos(2πf0t) το οποίο παράγεται από τον ταλαντωτή.
 Συχνά, όπως π.χ. στα κινητά τηλέφωνα, οι πομποί συνδυάζονται με τα αντίστοιχα
κυκλώματα δεκτών. Τα συστήματα αυτά ονομάζονται πομποδέκτες.
 Οι πομποί/δεκτες είναι δυνατόν να συνδέονται με κεραίες οι οποίες μετατρέπουν το
ηλεκτρικό ρεύμα σε ηλεκτρομαγνητικό κύμα το οποίο διαδίδεται μέσω της
ατμόσφαιρας.
Ταλαντωτής
(Colpitts)
Πομπός – Αναλογικό Σύστημα

Πομπός - Σύστημα ψηφιακό
 Σύμφωνα με τα προηγούμενα ο πομπός σε ένα

σύστημα ψηφιακό πρέπει να υλοποιεί:
– Μορφοποιήση και κωδικοποίηση πηγης
– Διαμόρφωση
– Εξισορρόπηση καναλιού
– Κωδικοποίηση καναλιού
– Πολυπλεξία
– Διασπορα φάσματος
– Κρυπτοπροστασια
– Συγχρονισμός
 O δέκτης υλοποιεί τις αντίστροφες διαδικασίες
αλλά λαμβάνει υπόψη και το κανάλι κάνοντας
διορθώσεις κατά την ανάκτηση του σήματος
ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών 7
Ο δέκτης
 Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία ενός τηλ/κου συστήματος

είναι ο δέκτης και η αρχιτεκτονική του. Οι παράμετροι οι οποίες
πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη κατά το σχεδιασμό ενός
δέκτη είναι
 Το πλήθος των υπηρεσιών που προσφέρονται σε ένα
τηλεπικοινωνιακό σύστημα
 ο αυξανόμενος αριθμός χρηστών
 τα προβλήματα παρεμβολών, θορύβου κ.τ.λ.,
 Ο δέκτης παράλληλα πρέπει να έχει:
– υψηλή ευαισθησία,
– καλή επιλεκτικότητα,
– χαμηλή κατανάλωση ενέργειας και
– χαμηλό κόστος

Δομικά στοιχεία πομπού -δέκτη: Ταλαντωτής
 Το δίκτυο καθορισμού της συχνότητας (frequency-determining network)

αποτελεί τον πυρήνα του ταλαντωτή και σκοπός του είναι να η δημιουργία
μιας καθορισμένης συχνότητας
–Ταλαντωτές χαμηλών συχνοτήτων, ακουστικών συχνοτήτων, ραδιοσυχνοτήτων
–Ταλαντωτές μικροκυματικών συχνοτήτων (ΤV, Radar, Δορυφορικές επικοινωνίες)
–Ταλαντωτές οπτικών συχνοτήτων (ή Laser) – Οπτικά συστήματα
Ιδιαιτερότητα παρουσιάζουν οι πομποί υψηλών συχνοτήτων και μεγάλης ισχύος
Παραδείγματα ταλαντωτών
Μαγνετρον

Δομικά στοιχεία πομπού - δέκτη: Φίλτρα
 Φίλτρο ονομάζεται μια διάταξη που επιτρέπει τη διέλευση μιας ζώνης

συχνοτήτων και απορρίπτει όλο το υπόλοιπο μέρος του φάσματος
Υλοποιούνται, είτε μόνο με

παθητικά στοιχεία
(αντιστάσεις, πυκνωτές, πηνία)
είτε με τη χρήση ενεργών
στοιχείων (τελεστικοί ενισχυτές )
Δομικά στοιχεία πομπού -δέκτη: Μείκτες
 Ο μείκτης είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία ενός σύγχρονου

τηλεπικοινωνιακού συστήματος. Είναι κυκλώματα δύο εισόδων και μίας
εξόδου (τρίθυρα)
 στην ιδανική περίπτωση να παρέχει ένα
σήμα στην έξοδό, με συχνότητα ίση με το
άθροισμα ή τη διαφορά των συχνοτήτων των
δύο σημάτων εισόδου. Αυτή η διαδικασία
ονομάζεται μετατροπή συχνότητας ή
ετεροδύνωση (Heterodyning)
 Οι μείκτες μπορούν να υλοποιηθούν με
διάφορους τρόπους, χρησιμοποιώντας είτε
ενεργά είτε παθητικά στοιχεία.
 Χρησιμοποιείται για να αυξήσουμε ή να μειώσουμε τη συχνότητα ενός
σήματος up-conversion
 Η επιθυμητή συχνότητα (up ή down) επιλέγεται με φίλτρο Down-conversion

Δομικά στοιχεία πομπού δέκτη:
Ενισχυτής Χαμηλού Θορύβου LNA

 Συνήθως το λαμβανόμενο σήμα συνοδεύεται από ισχυρές
παρεμβολές
 μη γραμμικότητα του ενισχυτή θα δημιουργήσει προϊόντα
ενδοδιαμόρφωσης τρίτης τάξης. Επομένως είναι αναγκαίο, ο
ενισχυτής - LNA να παρουσιάζει μεγάλη γραμμικότητα
Βρόχος κλειδωμένης φάσης – PLL
Ο βρόχος κλειδωμένης φάσης (phase-locked loop - PLL) είναι το στοιχείο που
χρησιμοποιείται σήμερα στα περισσότερα συστήματα για την παραγωγή
εξαιρετικά σταθερών συνθετών συχνοτήτων τόσο στον πομπό όσο και στο
δέκτη
Στους δέκτες χρησιμοποιείται για την ανάκτηση του αδιαμόρφωτου φέροντος
από το εισερχόμενο σήμα, ως διαμορφωτής/αποδιαμορφωτής συχνότητας
και φάσης και σε μια σειρά από άλλες εφαρμογές κυρίως σαν ζωνοπερατό
φίλτρο για την εξάλειψη του θορύβου και των παρεμβολών
Δομικά στοιχεία πομπού-δέκτη: I/Q

(Απο)διαμορφωτές
 Οι τετραγωνικοί (quadrature) ή I/Q διαμορφωτές και αποδιαμορφωτές
 η πιο διαδεδομένη μέθοδος σήμερα για παραγωγή και ανίχνευση τόσο
ψηφιακά, αλλά και αναλογικά, διαμορφωμένων σημάτων.
 δημοφιλείς διότι είναι δυνατή η κατασκευή τους σε ολοκληρωμένα
κυκλώματα
 Οι διαμορφωτές αυτοί, προσφέρουν τη δυνατότητα εύκολης παραγωγής
πολύπλοκων σχημάτων διαμόρφωσης
 Οι I/Q αποδιαμορφωτές βασίζονται στο γεγονός ότι ένα οποιοδήποτε σήμα
ζώνης μπορεί να εκφραστεί μέσω άλλων δύο, ενός συμφασικού I σήματος
και ενός ορθογώνιου σήματος Q (μετατόπιση φάσης κατά 90ο)
 Έστω το σήμα:


Δομικά στοιχεία πομπού-δέκτη: I/Q
(Απο)διαμορφωτές
 Γνωρίζοντας τις στιγμιαίες τιμές των

Ι&Q για ένα σήμα s(t), είναι δυνατό να
υπολογίσουμε ο,τιδήποτε σχετικά με το
σήμα αυτό. Το στιγμιαίο πλάτος και η
στιγμιαία φάση του σήματος δίνονται
μέσω των σχέσεων:
 Μέσω αυτών των σχέσεων πλέον

μπορεί να πραγματοποιηθεί απευθείας
η αποδιαμόρφωση
Δέκτες SDR (Software Defined Radio)

 Στα SDR συστήματα, η υλοποίηση στοιχείων όπως μεικτές, φίλτρα,
ενισχυτές κ.α. , γίνεται μέσω λογισμικού που εκτελείται είτε σε
προσωπικούς υπολογιστές είτε σε ενσωματωμένα συστήματα. Η
χρήση της ψηφιακής επεξεργασίας σήματος, επιτρέπει την εκτέλεση
λειτουργιών όπως διαμόρφωση/αποδιαμόρφωση σημάτων,
παραγωγή σημάτων, κωδικοποίηση
 Με γνωστά τα I(t) και Q(t) λοιπόν μπορώ να αποδιαμορφώσω με λογισμικό
 Στους συμβατικούς
(μαθηματικές πομποδέκτες,
πράξεις) σε υπολογιστή τα πάντα!
έχουμε περιορισμούς στην
διαλειτουργικότητα , που μπορούν
να ξεπεραστούν μόνο με αλλαγές
στο υλικό και μεγάλο κόστος.
 Η τεχνολογία SDR αποτελεί μια
αποδοτική και σχετικά φθηνή λύση
στο παραπάνω πρόβλημα,
επιτρέποντας την κατασκευή
ευέλικτων, ευρυζωνικών και
πολυλειτουργικών συσκευών , οι
οποίες μπορούν να βελτιωθούν
μέσω αναβαθμίσεων λογισμικού

Περιορισμοί χωρητικότητας τηλ/κων
συστήματων λόγω πομπού και δέκτη
 Οι παράγοντες που περιορίζουν τη χώρητικότητα προέρχονται είτε

από τις ίδιες τις ηλεκτρονικές διατάξεις είτε από το περιβάλλον μέσα
στο οποίο γίνεται η επικοινωνία,, αλλά και από περιορισμούς που
τίθενται από εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς
 Παραμόρφωση
– Η πλειονότητα των κυκλωμάτων που χρησιμοποιούνται στις τηλεπικοινωνίες, όπως
φίλτρα, μίκτες, ενισχυτές κ.α., καθώς και οι περισσότεροι τύποι καναλιών μετάδοσης,
παραμορφώνουν το σήμα καθώς τα παραπάνω δεν είναι απόλυτα γραμμικά
 Ενδοδιαμόρφωση
– όταν δύο ή περισσότερα σήματα εισέλθουν μέσα σε ένα μη γραμμικό σύστημα στην
έξοδο του συστήματος εμφανίζονται, και σήματα με συχνότητες ίσες με το άθροισμα ή
τη διαφορά ακέραιων πολλαπλασίων των συχνοτήτων των σημάτων. Αυτά τα
παρασιτικά σήματα χαρακτηρίζονται ως προϊόντα ενδοδιαμόρφωσης (IM products)
και είναι ανεπιθύμητα. Η τάξη της μη γραμμικότητας και το πλήθος και η ισχύς των
σημάτων που συζευγνύονται επηρεάζει το πλήθος των παρασιτικών
 Θόρυβος
– Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους δημιουργείται θόρυβος μέσα στο ίδιο το
σύστημά μας και αναλόγως παίρνουν και την ονομασία τους
– Ο θερμικός, ο θόρυβος βολής, ο θόρυβος αναλαμπής (flicker)
Ολοκληρωμένα κυκλώματα – τεχνολογία Si, SiGe
 Συχνότητες < 3.5 GHz

 Βασικό υλικό : Si (ημιαγωγικό)
 Βασικό στοιχείο : transistor
 Συχνότητες 3,5-280GHz
Βασικό υλικό : SiGe (ημιαγωγικό)
 Ολοκληρωμένο κύκλωμα (chip) : σύστημα που
περιλαμβάνει ενεργά στοιχεία (τρανζίστορ) και παθητικά
στοιχεία (αντιστάσεις, πυκνωτές, διόδους),
 Οι διασυνδέσεις τους περιλαμβάνονται μέσα ή πάνω σε
ένα τμήμα μονοκρυστάλλου (δηλ. ένα κομμάτι ημιαγωγού
που έχει παντού την ίδια κρυσταλλική δομή) πυριτίου το
οποίο ονομάζεται υπόστρωμα (substrate),
διαμέτρου μερικών εκατοστών και πάχους κλάσματος τον
χιλιοστού τον μέτρου που ονομάζεται δισκίο (wafer).
Σήμερα, τα ολοκληρωμένα κυκλώματα περιέχουν ένα τεράστιο αριθμό
.
τρανζίστορ που υπερβαίνει τα δέκα εκατομμύρια. Τα ICs με τέτοια μεγάλη
πυκνότητα ημιαγωγικών στοιχείων (τρανζίστορ) ονομάζονται κυκλώματα VLSI
20 (Very Large Scale Integration) και αποτελούν την τελευταία λέξη της
τεχνολογίας ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
Μικροκυματικές διατάξεις Ι
 Διατάξεις που λειτουργούν στην περιοχή συχνοτήτων από 0.3 GHz
έως 300 GHz (λ: 30 cm έως 1 mm)
 Η ιστορική εξέλιξη των μικροκυματικών κυκλωμάτων μοιάζει με
αυτή των κλασικών ηλεκτρονικών. Υπήρξε μια συνεχής τάση για
μετάβαση από τις ηλεκτρονικές μικροκυματικές λυχνίες σε στοιχεία
στερεάς κατάστασης και στην περαιτέρω ανάπτυξη ολοκληρωμένων
κυκλωμάτων, διατάξεων και συστημάτων
 1960-1980: αναπτύχθηκαν τα υβριδικά μικροκυματικά
ολοκληρωμένα κυκλώματα (Microwave Integrated Circuits,
MIC} τα οποία συνδυάζουν ενεργές διατάξεις (λ.χ. FET} και
παθητικά στοιχεία (γραμμές μεταφοράς, αντιστάσεις, πυκνωτές,
πηνία) κατανεμημένα ή συγκεντρωμένα πάνω σε ένα
διηλεκτρικό υπόστρωμα (αλουμίνα, Α12Ο3)
 Η λογική τους εξέλιξη είναι τα μονολιθικά μικροκυματικά

ολοκληρωμένα κυκλώματα (Monolithic Microwave Integrated
Circuϊts, MMIC) όπου οι ενεργές διατάξεις και τα παθητικά
στοιχεία διαμορφώνονται μέσα ή πάνω σε ένα ημιαγωγικό
υπόστρωμα, χρησιμοποιώντας τις διαδικασίες κατασκευής των
ICs χαμηλότερων συχνοτήτων σε διηλεκτρικό υπόστρωμα (GaAs)
Μικροκυματικές διατάξεις ΙI
 Μικροκυματικές λυχνίες
 2-6 GHz Λυχνίες klystron
 12-23 GHz Λυχνίες TWT
Λυχνίες Εφαρμογές
Κλύστρον TWT Πηγές ισχύος,
Ενισχυτές
Magnetron Πηγές ισχύος
Κεραμικές Ταλαντωτές -
τρίοδοι Πομποί

Μικροκυματικές διατάξεις ΙIΙ
 ΜΙC: Οι βασικότερες λειτουργίες που παρέχουν τα

μικροκυματικά ολοκληρωμένα κυκλώματα είναι ως
ενισχυτές, ταλαντωτές, μείκτες, ολισθητές φάσης και
μικροκυματικοί διακόπτες. (Gunn, Impatt, YIG)
 ΜΙC: μεγαλύτερο εύρος ζώνης, ευελιξία

κυκλωματικής σχεδίασης συνδυασμός πολλών
λειτουργιών πάνω στο ίδιο chip ("επίπεδη" τεχνολογία
δηλ. η τεχνολογία ανάπτυξης κυκλωμάτων υπό μορφή
παράλληλων ημιαγωγικών επιπέδων)
 Οι εφαρμογές: ραντάρ, και αμυντικά συστήματα. Οι
δορυφορικοί πομποί και δέκτες σε συχνότητες 12 ή 4
GHz, η δορυφορική τηλεόραση, το δορυφορικό
τηλέφωνο και τα κινητά τηλέφωνα στα 900 και 1800
MHz. Επίσης, τα ναντιλιακά και στρατιωτικά ραντάρ
στρεφόμενου λοβού και τα συστήματα ηλεκτρονικού
πολέμου
 Τα MIC έχουν σήμερα δυνατότητες επεξεργασίας
ηλεκτρομαγνητικών σημάτων με φέρουσες συχνότητες
της τάξης των 100 GHz
Τεχνολογία οπτικών Επικοινωνιών

 Η επανάσταση στo χώρο των τηλεπικοινωνιών δόθηκε με την
ανακάλυψη του laser (1960)
 Χρησιμοποιεί «φως» (κοντά στο υπέρυθρο 1.3 μm –1.55 μm) για τη
μεταφορά της πληροφορίας
 Μέσο μετάδοσης: οπτική ίνα
14 ΤΗz
15 ΤΗz

Οπτικές πηγές - Στοιχεία ημιαγωγών
Ενέργεια
 Ημιαγωγοί: επαφές p-n
 Υλικά: P, Ga, As, In, Al
 Κάθε ημιαγωγός χαρακτηρίζεται από την
ενέργεια χάσματος ΕG
 Ενέργεια φωτονίων: Εφ=hf
(α)Φωτεινή
ακτινοβολία
Οπτικές μεταπτώσεις στους ημιαγωγούς

α. Απορρόφηση
β. Αυθόρμητη εκπομπή
(β) γ. Εξαναγκασμένη εκπομπή και δράση
Laser
Ενέργεια Φωτεινή
ακτινοβολία
Ετεροεπαφές: GaAs/GaAlAs και

InGaAsP/InP

(γ)
Ημιαγωγικές Οπτικές πηγές (Ι)
 LED (αυθόρμητη εκπομπή)

Φασματικό εύρος
Οπτική
Ρητίνη epoxy
Ίνα
επιμετάλλωση
Στρώμα τύπου n
Τύπου p
Εκπεμπόμενο φως ενεργό στρώμα
Τύπου p
στρώμα εστίασης
επιμετάλλωση
Oπτική ισχύς που

Μήκος φασματικ Ρυθμοί
Υλικό εισάγεται σε ίνα Απόσταση
κύματος ό εύρος διαμόρφωσης
ημιαγωγού βαθμιαίου δ.δ. Μετάδοσης [Km]
[μm] [nm] [MB/s]
[μW]
LED 0.88 –
50 GaAs 2 0.01 - 0.1 5 -10
οε 0.95
LED 0.80 –
45 AlGaAs/ 30 - 100 1-5 30 - 100
εε 0.885
GaAs
LED
1.3 –1.5 100 InGaAsP/Inp 50 - 100 1-5 50 - 200
εε

Ημιαγωγικές Οπτικές πηγές (ΙΙ)
 Δίοδοι Laser (LD): εξαναγκασμένη εκπομπή
DFB Laser DBR Laser
Φασματικό εύρος
Ημιαγωγικές Οπτικές πηγές (ΙΙI)
Oπτική ισχύς που

φασματικό Απόσταση Ρυθμοί διαμόρφωσης
Μήκος κύματος [μm] Υλικό ημιαγωγού εισάγεται (ίνα βαθμιαίου
εύρος [nm] Μετάδοσης [Km] [MB/s]
δ.δ.) -[μW]
LD FP 0.80 - 0.885 1.3 3 -20 AlGaAs/ GaAs 1-5 5 - 20

 565
1–3
LD DFB και
1.3,1.5 0.8 10-3 InGaAsP/Inp 0.5 -1.5 (μονότροπη
DBR ίνα)  70  1200
Laser
Εμπορίου

Φωτοφωρατές (Ι)
 Μετατρέπουν το προσπίπτον από την οπτική ίνα

φωτεινό σήμα σε ηλεκτρικό (Φαινόμενο απορρόφησης)
•Φωτοφωρατές PIN
•Φωτοφωρατές APD
Οι χαρακτηριστικές παράμετροι ενός

φωτοφωρατή είναι:
 Η κβαντική απόδοση (quantum
efficiency) n
 Η αποκρισιμότητα R που ορίζεται
i
από τη σχέση: R   ph [W/A]
Pph
Οπτικοί ενισχυτές
 Στα πρώτα οπτικά συστήματα η ενίσχυση

του οπτικού σήματος γίνεται με ΟΕ-ΕΟ
μετατροπή: εξαιρετικά πολύπλοκες ακριβές διατάξεις, που
μπορούσαν να λειτουργήσουν μόνο για αναλογικά ή μόνο για
ψηφιακά συστήματα, για ένα μήκος κύματος και ένα ρυθμό
(bitrate), με αναπόφευκτο το θόρυβο της ηλεκτρονικής
ενίσχυσης - και περιοριστικές για το σύστημα στην περίπτωση
αναβαθμίσεων, και υψηλό κόστος συντήρησης
 Οι αδυναμίες αυτές ξεπερνιούνται με τη διατήρηση του σήματος
σε οπτική μορφή σε όλο το μήκος της διαδρομής και επομένως
με την απευθείας ενίσχυση του από καθαρά οπτικούς
ενισχυτές, αποφεύγοντας τις πολύπλοκες οπτικοηλεκτρικές
και ηλεκτροοπτικές μετατροπές. Οι οπτικοί ενισχυτές
ενισχύουν οποιοδήποτε σήμα ανεξαρτήτως σχήματος
διαμόρφωσης, μήκους κύματος και ρυθμού μετάδοσης
Ενισχυτές ημιαγωγού (Semiconductor Optical
Amplifiers – SOA)
 Οι SOA μοιάζουν κατασκευαστικά με τις διατάξεις Laser

(εξαναγκασμένη εκπομπή χωρίς οπτική ανατροφοδότηση
)
 BW =35 – 240nm
 Mπορούν να ολοκληρωθούν μονολιθικά με άλλα ηλεκτρονικά κυκλώματα
 Εισάγουν θόρυβο στο οπτικό σήμα και έχουν σχετικά μεγάλο κόστος
 Δυσκολία σύνδεσης με οπτική ίνα
 Μικρή απολαβή (~15 dB)
Ενισχυτές Ίνας με Πρόσμειξη Ερβίου (Εrbium

Doped Fiber Amplifiers – EDFA)
 EDFA: μικρού μήκους οπτική ίνα της οποίας ο πυρήνας εμπλουτίζεται με

έρβιο (Er++), ένα οπτικά ενεργό χημικό στοιχείο.Τα ιόντα ερβίου διεγείρονται
σε μία ανώτερη ενεργειακή στάθμη με την απορρόφηση φωτός από μία πηγή
LASER, συνήθως στα 1480 nm (Laser άντλησης). Τα διεγερμένα ιόντα ερβίου
μεταπίπτουν στη βασική ενεργειακή στάθμη είτε με αυθόρμητη είτε με
εξαναγκασμένη εκπομπή φωτονίων (εξαιτίας της αλληλεπίδρασης με τα
φωτόνια του προς ενίσχυση σήματος)

Ενισχυτές Ίνας με Πρόσμειξη Ερβίου (Εrbium
Doped Fiber Amplifiers –EDFA)
 ΒW: 35 nm
 Oι EDFAs επιβάλλουν τη λειτουργία των
οπτικών ζεύξεων μόνο στο οπτικό παράθυρο
των 1525-1565nm
 Απολαβή πάνω από 40 dB και μέγιστη ισχύς
εξόδου πάνω από 27 dBm
 Μεγάλος χρόνος ζωής των φωτονίων στη
διεγερμένη κατάσταση (περίπου 10 msec)
Ο θόρυβος στους οπτικούς ενισχυτές
 Σε έναν οπτικό ενισχυτή, η κύρια πηγή θορύβου είναι

η ενισχυμένη αυθόρμητη εκπομπή (amplified
spontaneous emission – ASE)
 Στην πράξη η απόσταση που μπορεί να ταξιδέψει το

σήμα μεταξύ των ενισχυτών μπορεί να είναι μέχρι τα 120
km. Για αποστάσεις μεγαλύτερες από 600 km έως 1000
km το σήμα πρέπει να αναγεννηθεί
Τα παθητικά στοιχεία των οπτικών συστημάτων (I)
 Συγκολλήσεις (spices) - οπτικοί σύνδεσμοι:
 Οπτικοί συζεύκτες (Couplers):
 Οπτικοί απομονωτές:
Τα παθητικά στοιχεία των οπτικών συστημάτων (IΙ)
 Κυκλοφορητές:
 Οπτικά φίλτρα: διαχωρισμός (ή συνδυασμός) διαφορετικών

μηκών κύματος
Fiber Bragg
Συμβολόμετρο Fabry-Perot Grattings - FBG Thin film filters

Οπτικοηλεκτρονική
 Σήμερα, βρισκόμαστε στο ξεκίνημα μιας νέας τεχνολογικής
επανάστασης: της οπτικοηλεκτρονικής ολοκλήρωσης δηλαδή
της ταυτόχρονης ανάπτυξης οπτικών, ηλεκτροοπτικών και
ηλεκτρονικών διατάξεων στον ίδιο μονοκρύσταλλο.
 Νέες δυνατότητες και εφαρμογές
 Η οπτικοηλεκτρονική τεχνολογία είναι κεφαλαιώδους σημασίας στη
νέα κοινωνία της πληροφορίας
Οπτικοηλεκτρο
Νέες
νικές διατάξεις
Βασικά στοιχεία του Τηλεπικοινωνιακού

καναλιού
Μάθημα 7o - 8o
1
Περιεχόμενα
 Γενικά χαρακτηριστικά του καναλιού

 Φυσικά μέσα μετάδοσης
 Ενσύρματα μέσα Μετάδοσης
 Οπτικές ίνες
 Ασύρματη Μετάδοση
 χαρακτηριστικά
Κανάλι Μετάδοσης ως Φυσικο μεσο
 Μέσο μετάδοσης (transmission medium)  είναι ο

φορέας που μεταδίδει το σήμα
– Ή αποθηκεύει το σήμα π.χ. CD, οπτικός δίσκος, κλπ
 Παραδείγματα
– Ενσύρματα μέσα:
 τηλεφωνικά καλώδια (telephone cables) για μετάδοση της φωνής
 ομοαξονικό καλώδιο (coaxial cable)
 οπτικές ίνες (optical fiber) για μετάδοση δεδομένων κάθε μορφής ->
είδος σήματος: παλμοί φωτός (η παρουσία παλμού υποδηλώνει το
δυαδικό ‘1’ και η απουσία παλμού το δυαδικό ‘1’)
 κυματοδηγοί (waveguides)
– Ασύρματα μέσα (wireless):
 αέρας (μετάδοση ηχητικών κυμάτων)
 ατμόσφαιρα της γης και το διάστημα (μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών
κυμάτων)

Το τηλεπικοινωνιακό κανάλι
 Χαρακτηριστικά
– Αναλογικό - δυαδικό (συμμετρικό) - ψηφιακό κανάλι
– Το AWGN κανάλι (Additive Gaussian Noise
Channel)
– Εύρος ζώνης – Χωρητικότητα C
Για να χρησιμοποιηθεί το κανάλι πρέπει:

 Κωδικοποίηση καναλιού (Coding Theorem)
 ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ
Τύποι τηλεπικοινωνιακού καναλιού
 Γραμμικό - μή
γραμμικό
 Χρονικά αμετάβλητο ή
μη
 Αθόρυβο – ενθόρυβο
 Με μνήμη – χωρίς
μνήμη
 Βασικής ζώνης
Το φάσμα συμπεριλαμβάνει την f=0
(baseband)- διέλευσης
ζώνης
f /BW<<1 , όπου f η κεντρική
 Wideband – συχνότητα και BW το διαθέσιμο
Narrowband εύρος ζώνης του καναλιού
 Αναλογικό -Ψηφιακό
Αναλογικό - Ψηφιακό κανάλι
 probability of a transmission error is

P0p + P1p = p.
Θόρυβος Καναλιού
– Εξωτερικές πηγές -> εξωτερικός θόρυβος (external
noise)
 Από άλλο σύστημα επικοινωνίας (κεραίες, radar)
 Από φυσικές πηγές και ατμοσφαιρικά φαινόμενα
 Φως, ακτινοβολία, κεραυνοί
– Από το ίδιο το μέσο μετάδοσης -> εσωτερικός θόρυβος
(internal noise)
 ο θερμικός θόρυβος: προκαλείται από τις
συγκρούσεις των ηλεκτρονίων του μέσου μετάδοσης
 ο θόρυβος ενδοδιαμόρφωσης: οφείλεται στη
συνύπαρξη σημάτων διαφορετικών συχνοτήτων
που μοιράζονται το ίδιο μέσο μετάδοσης
 η συνακρόαση (cross-talk): προκαλείται όταν δύο
ξένα μεταξύ τους σήματα, συζευχθούν HM για
κάποιο λόγο S(t) to σήμα πληροφορίας
 Αλλοιώνει την ποιότητα του σήματος και
προκαλεί παραμόρφωση n(t) λευκός Gaussian
–Πρόβλημα στην σωστή αναγνώριση του Θόρυβος
μηνύματος από τον δέκτη (Π.χ. θόρυβος στο ΑΜ
ράδιο) Η φασματική πυκνότητα
 Στο ψηφιακό σύστημα το πρόβληματα του Ν(f) είναι σταθερή
θορύβου είναι λιγότερα!!
– Ο δέκτης αποφασίζει μόνο μεταξύ του ‘1’ και ‘0΄
Παραμόρφωση σήματος λόγω
διασποράς
Επίδραση καναλιού στο φάσμα του σήματος
 Τα τηλεπικοινωνιακά κανάλια χαρακτηρίζονται και αυτά από μία φασματική απόκριση

H(f) η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τις επιδόσεις του τηλεπικοινωνιακού
συστήματος.
 Στην έξοδο του καναλιού το φάσμα του σήματος είναι Y(f)=X(f)H(f) όπου Χ(f) το
φάσμα στην είσοδο του καναλιού.
 Είδαμε πως όσο αυξάνει ο ρυθμός σηματοδοσίας, αυξάνει και το εύρος ζώνης του
σήματος. Ένα τηλεπικοινωνιακό κανάλι με στενό H(f) δεν μπορεί να υποστηρίξει
υψηλούς ρυθμούς σηματοδοσίας. Y(f)=H(f)X(f)
H(f) x 10
y(t) -4
1 10 1
0.8 8 0.8
X(f) 0.6 6 0.6
y(t)
H(f)
Y(f)
-4
x 10 0.4 0.4
4
10
0.2 2 0.2
8
0 0 0
6
-5 0 5 -3 -2 -1 0 1 2 3
X(f)
-5 0 5 t (msec)
f (KHz)
x(t) 4
ΚΑΝΑΛΙ -4
f (KHz)
2 x 10
0 10 1
1
-5 0 5 8 0.8
1 f (KHz) 0.8
0.8 6 0.6
0.6
y(t)
Y(f)
H(f)
0.6 4 0.4
0.4
()
0.4 2 0.2
0.2
0.2 0
0
0 0 -3 -2 -1 0 1 2 3
-5 0 5
-3 -2 -1 0 1 2 3 -5 0 5 f (KHz) t (msec)
t (msec) f (KHz)
 Ένα κανάλι με στενό εύρος ζώνης δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις γρήγορες μεταβολές
9 του σήματος… ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
Εύρος ζώνης και Χωρητικότητα
 Το εύρος ζώνης (bandwidth) του καναλιού ορίζεται ως η

διαφορά ανάμεσα στη μέγιστη και στην ελάχιστη συχνότητα ,
στην οποία η γραμμή μπορεί να μεταδώσει πληροφορίες (σε
μονάδες Hz)
– Κάθε σύστημα έχει ένα πεπερασμένο εύρος ζώνης (finite
bandwidth)
 Η χωρητικότητα (capacity) ενός μέσου μετάδοσης αποτελεί ένα
μέτρο της δυνατότητας μεταφοράς δεδομένων από μια γραμμή
επικοινωνίας, και ορίζεται ως ο μέγιστος ρυθμός μεταφοράς
δεδομένων που υποστηρίζεται από το κανάλι, χωρίς η μετάδοση
να χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση σφαλμάτων (σε μονάδες bit
ανά δευτερόλεπτο ή bps – bits per sec) .
 Η χωρητικότητα ενός μέσου μετάδοσης συσχετίζεται με το εύρος
ζώνης
– ένα μέσο μετάδοσης με μεγάλο εύρος ζώνης έχει
αντίστοιχα και μεγάλη χωρητικότητα.
Εύρος ζώνης και ανάπτυξη τεχνικών μετάδοσης
 Οι τεχνικές μετάδοσης αναπτύσσονται έτσι

ώστε πληροφορίες να μεταδίδονται
αποτελεσματικά σε περιορισμένο εύρος
ζώνης
 Σημαντικες τεχνικες
– η πολυπλεξια
 Μεταδοση πολλων σηματων πληροφοριας στο ιδιο μεσο
– η Διαμόρφωση Σήματος (Modulation)
 Επιτρέπει τη μεταφορά ενός σήματος σε συγκεκριμένη
ζώνη συχνοτήτων
 π.χ. χρησιμοποιείται στο ΑΜ και FM ραδιόφωνο
– Κωδικοποιηση καναλιου
Παραδείγματα

Σε μια ζεύξη απαιτείται μετάδοση Rb= 2.5Gbps. Ποιο είναι ελάχιστο εύρος
ζώνης (για NRZ σηματοδοσία) και ποιό το ελάχιστο SΝR σε dB ;
NRZ σηματοδoσία, άρα M = 2

Required Channel capacity C = 2B log2M = 2.5 x 109 = 2B x log22, B = 1.25GHz


Noisy Channel Capacity C = B log2(1+S/N)


S/N = 2^(C/B)-1 = 2^2.5/1.25 – 1 = 3 or 4.77dB



 Σε μια ζεύξη απαιτείται μετάδοση Rb= 2.5Gbps με χρήση QPSK. Ποιο είναι
ελάχιστο εύρος ζώνης (για NRZ σηματοδοσία) και ποιο το ελάχιστο SΝR σε dB
;.
QPSK σηματοδοσία, αρα M = 4

Required Channel capacity C = 2B log2M, so 2.5 x 109 = 2B x log24, B = 625MHz


Noisy Channel Capacity C = B log2(1+S/N)


S/N = 2^(C/B)-1 = 2^2.5/0.625 – 1 = 15 or 31.6dB


QPSK WAVEFORM
A D A B A A D C C A

Σήματα και φυσικά μέσα μετάδοσης
Μετάδοση σήματος με
 ηλεκτρομαγνητικά
κύματα στον αέρα (a)
– Ραδιόφωνο, TV, κινητή
τηλεφωνία
 ηλεκτρικό ρεύμα σε
ομοαξονικό καλώδιο (b)
ή σε άλλα καλώδια
– Δίκτυα Η/Υ όπως
Ethernet, cable TV,
τηλεφωνική γραμμή
σπιτιού
 Παλμούς φωτός σε
οπτικές ίνες (c)
– γραμμές τηλεφώνου
Και στις 3 περιπτώσεις αυτό που μεταφέρεται
14 είναι το ίδιο: ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο!
Διαφορές Μέσων Μετάδοσης
 Ενσύρματα μέσα
– Ψηλό κόστος εγκατάστασης και συντήρησης
– Κόστος αυξάνει ανάλογα με την απόσταση
– Αναγκαία η χρήση αναμεταδοτών (repeaters) λόγω
εξασθένησης του σήματος
 Ασύρματα μέσα
– Χαμηλό κόστος εγκατάστασης και συντήρησης
 Διαχωρισμός σήματος σε πολλαπλές διαδρομές που
οφείλεται σε ανάκλαση, διάθλαση κλπ
 Πιθανή επιρροή έντονων καιρικών φαινομένων (π.χ.
καταιγίδων)
– Επηρεάζονται από βιομηχανικούς θορύβους
Ενσύρματη επικοινωνία
 Αποτελεί τον πιο κοινό

τρόπο σύνδεσης
 Το κανάλι επικοινωνίας
είναι ένα φυσικό υλικό
μέσο το οποίο είναι
καλός αγωγός του
μεταδιδόμενου σήματος
– Καλώδια για μετάδοση
ηλεκτρικού ρεύματος
Ή όχι...
– Οπτικές ίνες για μετάδοση
παλμών φωτός
Ενσύρματα μέσα μετάδοσης
 Δισύρματες γραμμές: δυο μονωμένοι αγωγοί

 Μικρά μήκη ζεύξεων
 ΒW: μερικές δεκάδες ΚΗz
 Ευαισθησία στο θόρυβο – Παραδιαφωνία
–Category 3 ΤΡ:
 Συνεστραμμένα ζεύγη (TP) traditional phone
 Μικρότερη ευαισθησία στο θόρυβο wires, 10 Mbps
 ΒW: μερικές εκατοντάδες ΚΗz (1ΜΗz) ethernet
 Mεγάλη απόσβεση (f2) –Category 5 TP:
 Ομάδες-θωρακισμένα καλώδια 100Mbps
 Eύκολη εγκατάσταση-απομάστευση ethernet

Συνεστραμμένα ζεύγη (TP) Εφαρμογές
Εξασθένιση και συχνότητα

Ενσύρματα μέσα μετάδοσης ΙΙ
 Ομοαξονικό καλώδιο (RGxy)

 Ο κεντρικός περιβάλλεται από τον
αγωγό γείωσης
 Μηδενική ευαισθησία στον εξωτερικό
θόρυβο
 Δυσκολία στη χρήση – connectors
 BW: 800MHz –1 GHz
 Μετάδοση αναλογικών και ψηφιακών
σημάτων ΤV – Υπεραστικά
τηλεφωνικά δίκτυα
Οπτικές ίνες
 Χαρακτηρίζονται από πολύ

μεγάλο εύρος ζώνης
γεγονός που οδηγεί σε
ταχύτητες μετάδοσης της
τάξεως του 1-2 Gbps.
 Δεν επηρεάζονται από
απότομες μεταβολές στην
τάση ενός δικτύου, από
ηλεκτρομαγνητικές
παρεμβολές, από
οξειδωτικές χημικές ουσίες,
ή από άλλα ατμοσφαιρικά
και βιομηχανικά παράσιτα
 Το βασικό τους μειονέκτημα
είναι η πολύπλοκη
τεχνολογία εγκατάστασής
τους, και η υψηλή τιμή και
ευαισθησία του εξοπλισμού
21 διασύνδεσης που τη
συνοδεύει ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ IΝΩΝ
 Χρησιμοποιεί «φως» (κοντά στο υπέρυθρο 1.3 μm –1.55 μm)

για τη μεταφορά της πληροφορίας
 Μέσο μετάδοσης: οπτική ίνα
14 ΤΗz
15 ΤΗz
ΟΠΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ
Μανδύας ng
Πυρήνας nc
2a
2b
Επένδυση

ΚΥΜΑΤΟΔΗΓΗΣΗ
Φαινόμενο Διάθλασης και Ολικής Ανάκλασης

n1  n2 Διαθλώμενη
φδ Διαθλώμενη
n2 ακτίνα
n1 φπ φc φ>φc
Ππροσπίπτουσα
ακτινα Ανακλώμενη
Νόμος Snell n1 sin  n2 sin =>    Μέσο Δείκτης διάθλασης n

κενό 1.0
 αέρας 1.00029
  c    Νερό 1.33
2 Χαλαζίας (Quartz) 1.46
Διαμάντι 1.45 – 1.60
  c  Ολική Ανάκλαση
Πυρίτιο (Si)3.40
Αρσενικούχo Γάλλιο (GaAs) 3.6
ΚΥΜΑΤΟΔΗΓΗΣΗ
Προσπίπτουσα ακτίνα
(1)
Κώνος (4) Μανδύας ng
αποδοχής
φ
(2) θα (2)
θc Αξονική ακτίνα
(1) (3)
φc
(3) Πυρήνας nc
Μανδύας ng
(4) Αέρας n0
Ανακλώμενη
Ακτίνα
NA  sin  a  nc2 n g2
 1
   c   c NA  sin  a  nc2  ng2 Pf  Ps (NA) 2
2 ne
c  
ΚΥΜΑΤΟΔΗΓΗΣΗ Τρόποι Διάδοσης
Οι ακτίνες του οπτικού σήματος, ανάλογα με

τη γωνία εισόδου τους στην οπτική ίνα,
οδεύουν ανακλώμενες υπό διαφορετικές γωνίες.
Κάθε ακτίνα αντιστοιχεί σε ένα τρόπο διάδοσης.
ΟΠΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ
2π
 V= 
a NA
 Μονότροπη ίνα 2.0 < V < 2.405
Μανδύας (ng)
Πυρήνας (nc)
2a
2b
Επένδυση

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΠΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ
• Ίνα βηματικού δ.δ.
• Ίνα βαθμιαίου δ.δ.
• Μονότροπη Ίνα (SMF)
Ίνες και Τρόποι διάδοσης

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΠΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ- Χρήσεις
Οπτική ίνα
Περιοχή μήκων Διαστάσεις
Χρήση
κύματος [μm] Υλικό Τύπος ΝΑ
100-1000/200-1200 Μεταφορά δεδομένων

0.63 Πλαστική πολύτροπη
ΝΑ: 0.50 - 0.66 τοπικές ζεύξεις
Πολύτροπη,
50/125, 85/125,
βηματικού ή
0.85 Silica, PCS 100/140 Γενική
διαβαθμισμένου
ΝΑ: 0.3 - 0.5
δείκτη
Πολύτροπη,
βηματικού ή 50/125, 85/125 ζεύξεις μεγάλων
1.30 Silica
διαβαθμισμένου ΝΑ: 0.2 -0.35 αποστάσεων
δείκτη
Μονότροπη, 8.5/125 ζεύξεις μεγάλων

1.55 Silica
βηματικού δείκτη ΝΑ: 0.1 αποστάσεων
Παράγοντες απωλειών και περιορισμού

του εύρους ζώνης στις οπτικές ίνες (Ι)
•Απορρόφηση (ΟΗ-)
 Εξασθένιση •Σκέδαση (Rayleigh λ-4)
14 ΤΗz
15 ΤΗz

Εξασθένιση και συχνότητα - Σύνοψη
Παράγοντες περιορισμού του εύρους

ζώνης στις οπτικές ίνες ΙΙΙ
ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΑΛΜΩΝ
•ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΤΡΟΠΩΝ ΔΙΑΔΟΣΗΣ (MODAL DISPERSION)
•ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΥΛΙΚΟΥ –ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΣΠΟΡΑ

(MATERIAL DISPERSION)
•ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΚΥΜΑΤΟΔΗΓΟΥ (WAVEGUIDE DISPERSION)

Παράγοντες απωλειών και περιορισμού
του εύρους ζώνης στις οπτικές ίνες (ΙΙ)
 Διασπορά
 Διασπορά τρόπων Μονότροπη ίνα
 Χρωματική διασπορά nc=nc(λ)
Υλικού &
   Dchr    L
Κυματοδηγού
ps
Συντελεστής
nm  km χρωματικής
Dchr [ ]
Φασματικό εύρος πηγής
διασποράς
Τυπικές τιμές για μια συνήθη μονότροπη ίνα (SMF)
είναι: Dchr = 0 nmps km για λ=1.3 μm
και Dchr =17 ps για λ = 1.55μm
nm  km
 Διασπορά τρόπου πόλωσης PMD

    DPMD L
Διασπορά κυματοδηγού
 Συμβαίνει επειδή περίπου 80% της

οπτικής ισχύος περιορίζεται στον
πυρήνα σε μονότροπες οπτικές ίνες.
Το φώς που διαδίδεται στον μανδύα
ταξιδεύει πιο γρήγορα. Δεν είναι
σημαντικό σε πολύτροπες οπτικές ίνες.
 Για μονότροπες ίνες, διασπορά υλικού
είναι η πιο σημαντική μορφή
διασποράς
 Ακόμη και αν δεν έχουμε διασπορά

υλικού, διασπορά κυματοδηγού θα
υπάρχει λόγω της κατασκευής της
διαχωριστικής επιφάνειας μεταξύ
πυρήνα-μανδύα
ΟΛΙΚΗ ΔΙΑΣΠΟΡΑ
• όταν όταν η πηγή είναι μονοχρωματική, η Διεύρυνση παλμού

οφείλεται στη διαμόρφωση της οπτικής δέσμης και αποδεικνύεται ότι:
Μήκος κύματος Μήκος ζεύξης
λειτουργίας 2
 mod  2 D Rb L Ταχ, φωτός
c
• Η ολική διασπορά σε μια οπτική ίνα δίνεται από τη σχέση:
2
 TOT   m2   2   mod
2
 
Εκτίμηση του μέγιστου ρυθμού σηματοδοσίας.
Θεωρώντας ότι για αξιόπιστη μετάδοση, η διαπλάτυνση των παλμών δεν πρέπει να
ξεπεράσει ένα ποσοστό ε της περιόδου bit Τb (ή της διάρκεια του bit) της
αποστελλόμενης πληροφορίας, θα ισχύει:
1
   Τ b  
Rb
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ
•ΧΡΗΣΗ ΜΟΝΟΧΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ
•ΕΙΔΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΟΠΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ
•Προσθήκη ινών αντιστάθμισης

Παράδειγμα
 Δίνεται μονότροπη ίνα με συντελεστή διασποράς Dch=-15 ps/nmkm.

Να βρεθεί το μέγιστο μήκος ζεύξης με την οποία μπορώ να μεταδοθεί
ρυθμός R=100Mb/s. [φασματικό εύρος εκπομπής Δλ=10nm]
Χρωματική Διασπορά → Χρονική διεύρυνση: Δτ = Dch Δλ L

Θα πρέπει όμως η χρονική διεύρυνση να είναι μικρότερη από την
διάρκεια των bit (TB=1/R, ε=1)
Δτ < ε 1/R → R Δτ < 1 → R Dch Δλ L<1  Lmax=1/ [Dch Δλ R ] →
Lmax =1/(15 ps/(nm*km)*10nm*100Mb/s)= 66,6 km
Για ε=0,306 (και penalty 1dB): Lmax= 19,8 km
Άσκηση-16
 Έστω ζεύξη L=20Km μονότροπης ίνας με συντελεστή διασποράς δ(λ)=-20

ps/nmkm με πηγή μονοχρωματικό laser που εκπέμπει στα 1550nm. Μέχρι
ποιό ρυθμό μπορώ να μεταδώσω, αν υποτεθεί διαμόρφωση ΟΟΚ με εύρος
ζώνης BW=2Rb. Υποθέστε ότι η ευαισθησία του δέκτη επαρκεί για αρκετά
μεγάλη αύξηση ρυθμού λόγω της μικρού σχετικά μήκους ζεύξης. (Στην
πραγματικότητα PR=PR(Rb) )
Ισχύει: Δτ=Dch Δλ L και επειδή Δτ < 1/R → Dch Δλ L =1/Rbmax (1)
Θεωρούμε ότι όλο το Δλ οφείλεται στη διαμόρφωση αφού το laser
εκπομπής είναι μονοχρωματικό. Επιπλέον ισχύει:
λ = c/f  Δλ= (c/f2)Δf  Δλ= (λ2/c)Δf  Δλ= (λ2/c) BW (2)
όπου BW είναι το εύρος ζώνης που οφείλεται όπως είπαμε στη
διαμόρφωση και θεωρείται 2Rb. Άρα η (1) λαμβάνοντας υπ'όψιν την (2)
γίνεται (ε=1):
Dch (λ2/c) 2Rb L =1/Rb  (Rb)2=c/(2L Dch λ2)Rb=[c/(2L Dch λ2)]1/2 και με
αντικατάσταση προκύπτει: (προσοχή λ2->nm2)
Rb= 12.5 Gb/s
Τύποι Καλωδίων οπτικών ινών
 Τα καλώδια οπτικών ινών
περιέχουν από 4 έως 144 -
720 οπτικές ίνες.
 Tight buffer
– υπάρχουν συνθετικές ίνες και
εξωτερικό μονωτικό περίβλημα
σε κάθε οπτική ίνα και εξωτερικά
από την επίστρωση
– μέσα στο καλώδιο υπάρχουν
πολλές τέτοιες ίνες, όπου η κάθε Tight buffer
ίνα αποτελεί και ένα ξεχωριστό
καλώδιο.
 Loose buffer
– Οι οπτικές ίνες με την
επίστρωση τους είναι
τοποθετημένες ελεύθερα μέσα
στο καλώδιο και περικλείονται
από εξωτερικό περίβλημα
– μέσα στο καλώδιο τοποθετείται
επίστρωση από συνθετικές ίνες
για την ανθεκτικότητα του
Loose buffer
καλωδίου
Πλεονεκτήματα οπτικών ινών
 οι οπτικές ίνες παρουσιάζουν πολυ μικρές απώλειες. Η εξασθένιση στις

οπτικές ίνες οφείλεται στην καθαρότητα του υλικού
 οι οπτικές ίνες είναι απρόσβλητες από περιβαλλοντικές παρεμβολές που
προκαλούν εξασθένιση του σήματος
 Επειδή δεν υπάρχουν ελεύθερα ηλεκτρόνια μέσα στις ίνες όπως στα
καλώδια με αγωγούς, δεν υπάρχει παρεμβολή στο σήμα λόγω
περιβαλλοντικών μαγνητικών πεδίων
 Επειδή η οπτική ίνα δεν μεταφέρει ηλεκτρικό σήμα, προτιμάται σε
περιοχές υψηλού κίνδυνου εκρήξεων από σπινθήρες
– π.χ. σε χώρους καυσίμων, εύφλεκτων αερίων κλπ.
– Δεν είναι ευαίσθητες σε υγρό περιβάλλον, όπου τα χάλκινα καλώδια μπορεί να
δημιουργήσουν βραχυκυκλώματα.
 ΠροσΠολλές οπτικές ίνες μπορούν να τοποθετηθούν σε ένα καλώδιο
(ενός σύρματος) επειδή οι ίνες έχουν μικρό μέγεθος και βάρος
– π.χ. χάλκινο καλώδιο με 1000 ζεύγη και μήκος 500 μέτρων ζυγίζει περίπου 4000 κιλά, ενώ οπτική
ίνα του ίδιου μήκους, που περιέχει τον ίδιο αριθμό καναλιών, ζυγίζει μόνο 45 κιλά

Μειονεκτήματα οπτικών ινών
 Η δυσκολία υλοποίησης συνδέσεων, επειδή απαιτείται υψηλή

προσαρμογή και ευθυγράμμιση της φωτεινής πηγής, για να μην
υπάρχει διασπορά και να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες.
– ανάγκη ύπαρξης επιδέξιων εγκαταστατών
 Ακριβές για μικρές αποστάσεις

– Σε μακρινές αποστάσεις είναι πιο φθηνές από τα άλλα
καλώδια
 Συμπερασματικά τα καλώδια οπτικών ινών παρουσιάζουν ίδιες

μηχανικές ιδιότητες με τα ομοαξονικά, αλλά είναι ελαφρότερα
σε βάρος, μικρότερα σε διάμετρο και οι αποστάσεις μεταξύ των
επαναληπτών (για την αναπαραγωγή του σήματος) είναι
μεγαλύτερες
Ασύρματα μέσα μετάδοσης
 Διάδοση στον «ελεύθερο χώρο» με τη βοήθεια ΗΛΜ

κυμάτων και τη χρήση του «ραδιοφάσματος»
 Το ραδιοφάσμα είναι εθνικός πόρος και υπόκειται σε
περιορισμούς που τίθενται από εθνικούς και διεθνείς
οργανισμούς (IFRB,CCIR)
 Η κατανομη του φασματος παγκοσμιως ρυθμιζεται
από την InternationalTelecommunicationsUnion-R

Εφαρμογές Wireless Ι
 Very Low Frequency (VLF) 3 to 300 kHz

– Submarine
 Medium Frequency (MF) 0.3 to 3 MHz
– AM Radio Broadcast
 High Frequency (HF) 3 to 30 MHz
– Ionospheric long distance communications
 Very High Frequency (VHF) 30 to 300 MHz
– Land mobile
– Television Broadcast
 Ultra High Frequency (UHF) 300 MHz to 3 GHz
– UHF television channels 14-82
– PCS
– mobile
 Μικροκύματα - Microwaves > 3GHz

– Δορυφορικές επικοινωνίες
44 – Radar
Ραδιοσυχνότητες και εφαρμογές

Τύποι Ραδιοζεύξεων
 Frequency range:
– 30 MHz to 2,5 GHz: κατευθυντικές και Μη
εφαρμογές
– 2,5 GHz to 40 GHz: Ραδιοζεύξεις λίαν
κατευθυντικές (line of sight- LOS):
– infrared spectrum; used for point to point and
multiple point application(FSO) (line of sight)
 Εφαρμογές:
– Επίγειες μικροκυματικές ζεύξεις – long haul για
τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες (εναλλακτικές στα
coaxial or optical fiber)
– Few amplifier and repeaters
– Propagation via towers located without blockage
from trees, etc (towers less than 80 km apart)
Το πρόβλημα των ασυρμάτων
 Το φάσμα συχνοτήτων είναι

περιορισμένος πόρος
 Λύσεις:
 Ψηφιοποίηση Υπηρεσιών (ΤV-radio)
 Γνωστικά ραδιοδίκτυα:
 transceiver architecturehat can intelligently detect which
communication channels are in use and which are not, and
instantly move into empty channels to use them to transmit
data.
 Μετακίνηση στις οπτικές συχνότητες

 FSO
 VLC

Παραδοσιακές Ραδιοεπικοινωνίες
 Φυσικά /Τεχνολογικά χαρακτηριστικά

– Διάδοση - Propagation
 Κάλυψη - Coverage
 Παραμόρφωση, πολλαπλές διαδρομές, διασπορά
(Distortion, Multipath, Dispersion)
– Θόρυβος/παρεμβολές (Noise/Interference)
 Τοπολογία/Αρχιτεκτονική
– Point-to-Point/Broadcast Communications
– Fixed/Mobile Terminals
– One-Way/Duplex(Half-Full)
 Περιορισμοί
– Το φάσμα συχνοτήτων είναι εθνικός πόρος
– The radio channel is a shared channel
Frequency Re-Use
4 3
1 2 4
1 2
5
5 1
7
Cellular Switch - MTX
PSTN
Κεραίες - Antennas
 Κεραίες: Διατάξεις για την εκπομπή και λήψη

σήματος στον/από ελεύθερο χώρο με τη
μορφή ΗΛΜ κυμάτων
 Μετατροπείς (Transducers) ενέργειας
(V,I) Ενέργεια ΗΛΜ πεδίου
 Απλές και σύνθετες κεραίες
 Παθητικές διατάξεις
– Gain
– Εύρος ζώνης
– Διάγραμμα ακτινοβολίας
– Mέγεθος (~λ μήκος κύματος λειτουργίας)
Τύποι κεραιών
 Κεραίες διπολου (Hertz)

– Ανοιχτό
– Αναδιπλωμένο
 Συστοιχίες κεραιών (VHF-UHF)
 Παραβολικές κεραίες(microwave)

Απολαβή και ενεργός επιφάνεια
Τύποι διάδοσης στον ελεύθερο χώρο
 Το σήμα (ΗΛΜ κύμα) εκπέμπεται από τη κεραία και

φτάνει στην κεραία λήψης, ακολουθώντας διάφορες
διαδρομές:
– Επιφάνεια του εδάφους (ground wave)
– Ανακλώμενο στα διάφορα στρώματα της ατμόσφαιρας (Sky
wave)
– Απευθείας διαδρομή οπτικής επαφής (LOS- space wave)
– Τρυπώντας την ατμόσφαιρα (satellite wave)
 Ο τύπος διάδοσης εξαρτάται:
– Τύπο κεραίας
– Συνθήκες ατμόσφαιρας
– Μήκος κύματος
– Ωρα, εποχή, ηλιακή δραστηριότητα

Κύμα χώρου - LOS
 Τα κύματα χώρου διαδίδονται σε ευθεία γραμμή

 Το μήκος της ζεύξης L εξαρτάται από τo ύψος των
κεραιών εκπομπής και λήψης
 Τα φαινόμενα περίθλασης αυξάνουν το L (+30%)
 FM, TV, mobile, microwave
Απευθείας Διάδοση Line-of-

Sight
Πως κρίνουμε την

απευθείας διάδοση?
(Fresnel Zone)

55
Διάδοση χωρίς οπτική επαφή Out-of-Sight
Απώλειες λόγω περίθλασης
Αρχή Huygens

Ατμοσφαιρική διάδοση I
 Η διάδοση στον ελεύθερο χώρο γίνεται με σφαιρικά κύματα
 Η πυκνότητα ισχύος του σήματος(για όλες τις συχνότητες)

μειώνεται ανάλογα με το D2 , όπου D η απόσταση από την πηγή:
Free space Loss
 Για f < 10 GHz η ατμόσφαιρα έχει ελάχιστη επίδραση
 Σε μεγαλύτερες συχνότητες η ατμόσφαιρα ωστόσο συμβάλει στην

εξασθένιση του σήματος
Διάδοση στον ελεύθερο χώρο Ι

Διάδοση στον ελεύθερο χώρο ΙΙ
Gt
D Gr
Gr
Pr
Gt
SNRo
Transmitter Receiver
SNRi
Pt
NF
Ισχύς που αποδίδεται στον
 ΕΙRP = PtGt πομπό (t) / δέκτη (r)
Απώλειες ελεύθερου χώρου
Friis
P r = Pt Gt Gr λ 2/ 16π2D2 Equation
D = the distance between receiver and transmitter

λ = free space wavelength = c/f
c = speed of light (3 x 108 m/s)
f = frequency (Hz)
Pr = received power
Pt = transmitted power
Gt = transmitter antenna gain
Gr = receiver antenna gain
Path losses = L = 20 log 4πD/ λ = 32.4 + 20logf[MHz] + 20logD[km]

Απώλειες ελεύθερου χώρου
Ωστόσο.....
Η διάδοση πάνω από το έδαφος είναι τελείως διαφορετική...
Διαθέσιμη ισχύς στο δέκτη
Pa = Pt +Gt +Gr– L - FM
where:
Pa = Available Power
Pt= transmitted power
Gt = transmitter antenna gain
Gr = receiver antenna gain
L= Loss at Transmitter, Receiver, transmition
FM = Fade Margin
63
Pa = S signal power
Ευαισθησία δέκτη - Receiver Sensitivity
 Ευαισθησία δέκτη:
 ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ ΣΎΣΤΗΜΑ
– Η ελάχιστη ισχύς στο δέκτη ώστε να επιτυγχάνεται Signal-to-
Noise Ratio (SNR) > ( τιμή κατωφλίου που εξαρτάται από τη
χρησιμοποιούμενο σχήμα μετάδοσης)
 ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΎΣΤΗΜΑ
– Η ελάχιστη ισχύς στο δέκτη ώστε να επιτυγχάνεται το
απαιτούμενο BER ( η τιμή του Q θα εξαρτάται από τη
χρησιμοποιούμενο σχήμα μετάδοσης)
 The SNR at the receiver output is 1/NF times the SNR at

the input, where NF is the Noise Figure of the receiver.
SNRin (dB) > NF + SNRout
 ένα σύστημα WLAN με συχνότητα fc=900 MHz, ακτίνα εκπομπής 10m και
μη κατευθυντικές κεραίες. Λαμβάνοντας υπόψη μόνο το μοντέλο free-
space path loss, υπολογίστε την ισχύ εκπομπής στο access point, ώστε
όλα τα τερματικά να λαμβάνουν στάθμη ισχύος τουλάχιστον 10μW
Pr = Pt Gt Gr λ2/ 16π2D2
D = 10m
λ=
Pr = 10-6 W
Pt = ?
Gt = 1 ή 0 dB (transmitter antenna gain)
Gr = 1 ή 0 dB (receiver antenna gain)
Path losses = L = 20 log 4πD/ λ = 32.4 + 20logf[MHz] + 20logD[km]

Επίδραση του περιβάλλοντος στη διάδοση
 Ανάκλαση - Reflection
Το ΗΛΜ κύμα προσπίπτει σε λεία επιφάνεια με διαστάσεις πολύ μεγαλύτερες από το
χρησιμοποιούμενο μήκος κύματος λ
 Περίθλαση - Diffraction (Shadowing)
Η διαδρομή του ΗΛΜ κύματος μπλοκάρεται από εμπόδια με διαστάσεις μεγαλύτερες του
μήκους κύματος με οξείες ακμές (ασυνέχειες): Διάδοση δευτερογενών κυμάτων
 Σκέδαση - Scattering
Το ΗΛΜ κύμα προσπίπτει σε εμπόδιο με διαστάσεις της τάξεως του μήκους κύματος ή
μικρότερες και σκορπίζει σε διάφορες διευθύνσεις
Διάδοση κύματος με multipath -πολυόδευση
Σήμα εκπομπής t
Σήμα λήψης

67
Διαδοση Η/Μ κυματων
 Τρια είναι τα σημαντικα φαινομενα που

παρατηρουνται
– Απωλειες διαδρομης (path losses) = αποσβεση λογω
αποστασης
– Σκιαση (shadowing) = αποσβεση λογω μεγαλων εμποδιων
– Διαλειψεις (fading) = μεταβολες μικρης χρονικης κλιμακας
που οφειλονται στο περιβαλλον

68
Δηλαδή...
 Λαμβανόμενη Ισχύς
B C
Απόσταση
 A αποτελέσματα μεγαλης κλιμακας - Απωλειες διαδρομής
 B αποτελέσματα μεσαίας κλίμακας- σκίαση (ανακλάσεις)
 C αποτελέσματα μικρής κλίμακας – ταχείες διακυμάνσεις του
πλάτους του σήματος
Προβλήματα των RF συστημάτων
 ένα wireless signal διαδιδόμενο στον αέρα

υφίσταται:
 Reflection, Scattering, Diffraction
 Normal Fading (Διαλείψεις)
 Multipath Delay (καθυστέρηση πολλαπλής διαδρομής)
 Interference – παρεμβολές, θόρυβος (θερμικός, κοσμικός, ατμοσφαιρικός)
 Απώλειες διαδρομής
 Τα ανωτέρω προβλήματα αντιμετωπίζονται με
διαφορες τεχνικές:
 Diversity (time, space, code, etc.) - Διαφορική λήψη
 Spread Spectrum (particularly good at combating small-scale fading)
 Frequency Hopping (also combats small-scale fading)
 Power Control (reduces interference for others)
 Discontinuous Transmission (also reduces interference for others)
 Smart Antennas (focuses on the desired signal and avoids interference)
 Channel Allocation Strategies
 AMC (Adaptive Modulation & Coding)
Διαλείψεις
Εάν στο ασύρματο τηλεπικοινωνιακό κανάλι εμφανίζονται παραμορφώσεις στο

σήμα σαν αποτέλεσμα των διαλείψεων, ο ρυθμός των σφαλμάτων που εμφανίζεται
στο σύστημα αυξάνεται με τέτοιο τρόπο που ακόμα και πιθανή αύξηση της ισχύος του
σήματος δεν βελτιώνει την επίδοση του.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η γενική ϑεώρηση είναι να χρησιμοποιηθεί κάποια ειδική
μέθοδος εξασθένησης των ϕαινομένων αυτών για την αφαίρεση ή τουλάχιστον μείωση
των παραμορφώσεων
γνωστές μέθοδοι για την εξασθένηση των παραμορφώσεων εξαιτίας των

διαλείψεων
προσαρμοστική εξίσωση (εξισωτής Viterbi),
 τεχνικές διεύρυνσης του ϕάσματος,
κώδικες διόρθωσης λαθών,
 ορθογωνική πολυπλεξία διαίρεσης συχνότητας, orthogonal frequency division
multiplexing (OFDM),
η χρήση του διαφορισμού (diversity) στο δέκτη

Συστήματα πολλαπλών εισόδων/εξόδων
(MIMO)
72
Συστήματα πολλαπλών εισόδων/εξόδων

(MIMO)

73
Ανασκόπηση
Κωδικοποίηση πηγής- καναλιού

Μάθημα 9o -10o
 Κωδικοποίηση Πηγής
– Προθεματικοί κώδικες
– Αλγόριθμος Huffman
– Αλγόριθμος Lempel-Ziv
 Κωδικοποίηση Καναλιού
– Γραμμικοί κώδικες block
– Συνελικτικοί κώδικες
– Κώδικες turbo
Μοντέλο Ψηφιακών Επικοινωνιών

Πληροφορία& Ψηφιακά Συστήματα
 Βασικοί Στόχοι στις Τηλεπικοινωνίες:

1. η αποδοτική αναπαράσταση των δεδομένων που εξάγει
μια πηγή πληροφορίας
2. η αποδοτική μετάδοση της πληροφορίας πάνω από ένα
κανάλι
– Με το πρώτο ζήτημα ασχολείται η κωδικοποίηση πηγής (source
coding) συμπίεση δεδομένων
– Με το δεύτερο ζήτημα ασχολείται η κωδικοποίηση
καναλιού(channel coding)  ανίχνευση και διόρθωση
σφαλμάτων
Κωδικοποίηση Πηγής & Καναλιού

Κωδικοποίηση Πηγής
 Η έξοδος της πηγής είναι μια τυχαία διαδικασία. Αν ήταν
ντετερμινιστική, δεν θα υπήρχε λόγος μετάδοσης...
 τι αποτέλεσμα έχει στην πληροφορία η εφαρμογή κάποιας
επεξεργασίας (π.χ. μετατροπή A/D);
 Για τη θεωρητική ανάλυση  πηγές πληροφορίας με διακριτό

αλφάβητο
Η Εντροπία
Η εντροπία μιας Ν-αδικής DMS (Ν πλήθος

7 συμβόλων):
 Αν η πηγή παράγει Rs σύμβολα ανά
δευτερόλεπτο, ο μέσος ρυθμός πληροφορίας
είναι: Rb= Rs H
 Ο μέσος ρυθμός πληροφορίας έχει μονάδες
(symbol/sec) × (bit/symbol) = bit/sec (ή bps)
 O χρόνος μεταξύ δύο διαδοχικών συμβόλων
(σε sec/symbol) προκύπτει: Τs=1/Rs
Παράδειγμα: Μια πηγή παράγει ένα σύμβολο κάθε 5 ms

ανάμεσα από n = 32 ισοπίθανα σύμβολα. Rb=?
Πλεονασμός Πηγής

Κωδικοποίηση Πηγής Ι
10
Θεώρημα Κωδικοποίησης Πηγής
RL
11
Κωδικοποίηση Πηγής ΙΙ
Ένας κωδικοποιητής πηγής δέχεται ως είσοδο σύμβολα
από πηγή πληροφορίας και εξάγει bit
(Χάλκινο καλώδιο – οπτική ίνα)
12
Προθεματικοί κώδικες
13
Κωδικοποίηση Πηγής III
Αλγόριθμος Κωδικοποίησης Huffman

Αλγόριθμος Κωδικοποίησης Huffman

Παράδειγμα- τετραδικό σύστημα
19
Σχόλια
 Παρατηρήσεις
 Η διαδικασία κωδικοποίησηςHuffman δεν είναι μοναδική.
 Σημεία που μπορούν να υλοποιηθούν με διαφορετικό τρόπο:
 Αν δυο σύμβολα έχουν την ίδια πιθανότητα εμφάνισης υπάρχουν δυο
τρόποι διάταξης τους.
 Η ανάθεση 0 και 1 μπορεί να γίνει από πάνω προς τα κάτω ή από κάτω
προς τα πάνω.
 Διαφορετικές υλοποιήσεις οδηγούν σε σύμβολα με διαφορετικό κώδικα ή
ακόμα και διαφορετικό μήκος κώδικα.
 Το μέσο μήκος κώδικα διατηρείται σταθερό.
 Μειονεκτήματα
 Οι κώδικες Huffman παρουσιάζουν ισχυρή εξάρτηση από τη στατιστική
της πηγής.Η εκτίμηση της στατιστικής της πηγής απαιτεί χρονοβόρες
διαδικασίες.
 Ο κώδικας μπορεί να είναι μη αποδοτικός επειδή είναι σχεδιασμένος για
μπλοκ μήκους ενός συμβόλου π.χ. για μεγάλο pmax απαιτείται ιδανικό
μήκος κωδικής λέξης μικρότερο από ένα, κάτι που δεν είναι εφικτό.
20
Παραδείγματα κωδίκων Fano
Source
Probability Code 1 Code 2 Code 3
Symbol
s0 0.5 0 0 0
s1
0.25 1 10 01
s2
0.125 10 110 011
s3
0.125 11 111 0111
Uniquely decodable NO YES YES
Prefix NO YES NO
Κώδικας Μοrse
Αλγόριθμος Κωδικοποίησης Lempel-Ziv
 Ξεπερνά τα προβλήματα του αλγορίθμου

Huffman.
 Ανήκει στην κατηγορία των καθολικών
(universal) αλγορίθμων
 μη εξάρτηση από την στατιστική της πηγής
 Κωδικοποίηση από μεταβλητό σε σταθερό
μήκος.
 Όταν εφαρμοστεί σε Αγγλικό κείμενο
επιτυγχάνει συμπίεση 55% σε σύγκριση με το
43% του Huffman.
 συμπίεση εικόνων (αρχεία GIF) –rar και gzip
Ασκηση
PCM
 Η PCM είναι μια κλασσική τεχνική κωδικοποίησης με

δεκαετίες εφαρμογής σε συστήματα τηλεπικοινωνιών.
 Θεωρείται σήμερα απαρχαιωμένη και αντικαθίσταται
σταδιακά με πιο σύνθετες τεχνικές που βασίζονται στις
παραπάνω δυνατότητες που προσφέρει η σύγχρονη
τεχνολογία. Είναι όμως μια απλή υλοποίηση του
θεωρήματος δειγματοληψίας και την διαχωρίζουμε σε
ομοιόμορφη και μη-ομοιόμορφη PCM ανάλογα εάν
έχουμε ομοιόμορφη ή μη-ομοιόμορφη κβάντιση

PCM
 Υπάρχουνε μία σειρά από τρόπους
μετατροπής αναλογικού σήματος σε
ψηφιακό. Στην τηλεφωνία (π.χ. κινητά)
χρησιμοποιείται το PCM (Pulse Code
Modulation)
 Pulse-code modulation
(παλμοκωδική διαμόρφωση) (PCM)
(παρουσία/απουσία παλμού)
 PCM: είναι η συνηθέστερη
τεχνική μετάδοσης αναλογικού
ως ψηφιακό σήμα
 προκύπτει ρυθμός bit:
 Rb > (2 Δf) log2(M)
 Μ σταθμες κβάντισης (M=256)
 [π.χ: τηλεφωνία Δf = 4 kHz, Rb = 64
kbit/s]
Σύστημα PCM
Συγχρονισμός
Δείγμα/καναλι

Εύρος Ζώνης PCM
 Σήμα αναλογικό, εύρους ζώνης W
 Ελάχιστος ρυθμός δειγματοληψίας: 2W

δείγματα/sec
 Συνήθως χρησιμοποιείται υπερδειγματοληψία
– fs > 2W δείγματα/sec
 Χρησιμοποιούνται n bits/δείγμα
– Οπότε για να μεταδώσω ρυθμό συμβόλων: fsn bits/sec
 Για τη μετάδοση σε βασική ζώνη ενός σήματος με ρυθμό
μετάδοσης Rs παλμοί(bits ή symbols)/sec,
………..απαιτείται εύρος ζώνης μεγαλύτερο ή ίσο από Rs/2
Εύρος Ζώνης PCM (2)

 απαιτείται εύρος ζώνης
nf s
BWPCM 
2
 Για δειγματοληψία σε ρυθμό Nyquist
BWPCM  nW
 Συμπέρασμα:
– το σύστημα PCM αυξάνει το εύρος ζώνης του
αρχικού σήματος n φορές
– n = log2M, M o αριθμός των σταθμών κβάντισης

η πιθανότητα σφάλµατος γίνεται:
Κωδικοποίηση καναλιού

Κέρδος ΚωδικοποίησηςΚαναλιού
ΚατηγορίεςΚωδίκων Καναλιού

Κώδικας Ελέγχου Απλής Ισοτιμίας
Γραμμικοί Κώδικες Block

Γεννήτορας & Πίνακας Ελέγχου Ισοτιμίας

Βάρος και Απόσταση Hamming
Παράδειγμα : Οι λέξεις 01101 και 01111 έχουν απόσταση

Hamming ίση με 1
Απόσταση Hamming
 Η σημασία της απόστασης Hamming είναι ότι αν δύο λέξεις
απέχουν d bits, τότε αρκούν d σφάλματα για να μετατρέψουν τη
μια στην άλλη.
 Συνήθως και τα 2m μηνύματα είναι έγκυρα, όχι όμως όλες οι 2n
κωδικές λέξεις. Αυτές επιλέγονται με τρόπο που να μεγιστοποιεί
την απόσταση Hamming
 Η απόσταση Hamming μεταξύ των κωδικών λέξεων προσδιορίζει
την ικανότητα εντοπισμού σφαλμάτων και την ικανότητα
διόρθωσης σφαλμάτων ενός κώδικα
 Αν έχω απόσταση d+1 μπορώ να ανιχνεύσω d απλά σφάλματα
γιατί τα d σφάλματα δεν αρκούν να μετατρέψουν μια λέξη σε μια
άλλη έγκυρη κωδική λέξη. Άρα το λάθος θα φανεί.
 Για να διορθώσω d σφάλματα πρέπει η απόσταση να είναι 2d+1
γιατί τότε ακόμα κι αν συμβούν d σφάλματα η αρχική κωδική λέξη
θα είναι κοντύτερα σε αυτή με τα σφάλματα οπότε ο δέκτης μπορεί
να τις αντικαταστήσει.

Ικανότητα Ανίχνευσης & Διόρθωσης
 Απόσταση Hamming
 ας θεωρήσουµε έναν κώδικα µε µόνο τέσσερις έγκυρες κωδικές

λέξεις: 0000000000, 0000011111, 1111100000 και 1111111111
 Αυτός ο κώδικας έχει απόσταση 5, που σηµαίνει ότι µπορεί να
διορθώνει διπλά σφάλµατα. Εαν ληφθεί η κωδική λέξη
0000000111, ο δέκτης γνωρίζει ότι η πρωτότυπη πρέπει να ήταν
0000011111. Εαν, ωστόσο, ένα τριπλό σφάλµα αλλάζει το
0000000000 σε 0000000111, το σφάλµα δεν θα διορθωθεί σωστά

Χρήσεις Κωδίκων Καναλιού
Τεχνικές Μετάδοσης : Διαμόρφωση

και πολυπλεξία
Μάθημα 11ο – 12ο
 Αναλογική - ψηφιακή μετάδοση

 Σήματα βασικής ζώνης - ζωνοπερατά
 Διαμόρφωση σήματος:
– Αναλογική -ψηφιακή
– Ημιτόνου -παλμών
 Αποδιαμόρφωση
 Πιθανότητα & ρυθμός σφαλμάτων
 Επιδόσεις & σχεδίαση τηλ/κών συστημάτων
 Τύποι Πολυπλεξιας
 Διασπορά – διεύρυνση φάσματος
Αναλογική -Ψηφιακή Μετάδοση

 Δεδομένα: αναλογικά ή ψηφιακά
 Σήματα: αναλογικά ή ψηφιακά
 Μετάδοση: αναλογική ή ψηφιακή
– Αναλογική Μετάδοση: μετάδοση αναλογικού σήματος
(π.χ. ραδιοφωνία, τηλεόραση)
– Ψηφιακή Μετάδοση: μετάδοση ψηφιακού σήματος
(π.χ. LAN, οπτικές επικοινωνίες, ψηφιακή τηλεφωνία )
 Στην αναλογική μετάδοση τα δεδομένα είναι αναλογικά η
ψηφιακά
 Στην Ψηφιακή μετάδοση τα δεδομένα είναι Ψηφιακά
 Αν τα δεδομένα είναι Αναλογικά, θα πρέπει να μετατραπούν
σε Ψηφιακά (A/D conversion)

Ψηφιακή Μετάδοση Πλεονεκτήματα
μειονεκτήματα
-
Σήματα βασικής ζώνης και ζωνοπερατά

Διαμόρφωση Σήματος (Modulation) Ι
 Διαμόρφωση: διαδικασία με την οποία η
πληροφορία «τοποθετείται» σε ένα φυσικό «φορέα»
ώστε να είναι κατάλληλη για μετάδοση μέσω ενός
φυσικού καναλιού.
 Ένα σήμα πληροφορίας χαμηλών συχνοτήτων (baseband)
μεταφέρεται από ένα φέρον σήμα (carrier signal) συνήθως
υψηλότερης συχνότητας [φέρουσα συχνότητα (carrier frequency) ή
συχνότητα φέροντος].
 Φέρον σήμα: αναλογικό σήμα ή σειρά παλμών
 Διαμόρφωση χαρακτηριστικών φέροντος σήματος (μεταβολή π.χ.
πλάτους, συχνότητας ή φάσης) με βάση τα χαρακτηριστικά του
σήματος πληροφορίας, ώστε το σήμα να περάσει μέσα από το μέσο
μετάδοσης.
 Ο διαμορφωτής πρέπει να εκμεταλλεύεται πλήρως το διαθέσιμο
εύρος ζώνης του καναλιού.
Διαμόρφωση Σήματος (Modulation) ΙΙ

Μοντέλο Ψηφιακών Επικοινωνιών
Πλεονεκτήματα Διαμόρφωσης Σήματος

 Δυνατότητα εύκολης μετάδοσης του σήματος
– π.χ. στην ασύρματη μετάδοση με μέσο μετάδοσης τον αέρα
(μικρό μέγεθος κεραίας)
 Δυνατότητα χρήσης πολυπλεξίας
– Ταυτόχρονη μετάδοση πολλών σημάτων μέσα από το ίδιο μέσο
μετάδοσης (FrequencyDivision Multiplexing-FDM)
 Δυνατότητα υπέρβασης των περιορισμών των μέσων
μετάδοσης, δηλαδή εκμετάλλευση περιοχών του
φάσματος με καλύτερες συνθήκες μετάδοσης
 Δυνατότητα περιορισμού θορύβου και παρεμβολών
 Εκχώρηση συχνότητας

Αποδιαμόρφωση(demodulation)
 Αποδιαμόρφωση(demodulation) είναι η
αντίστροφη διαδικασία της διαμόρφωσης
– Ανάκτηση-εξαγωγή αρχικού σήματος πληροφορίας
από το λαμβανόμενο διαμορφωμένο σήμα στον
δέκτη.
 Αποδιαμόρφωση - Φώραση: σύμφωνη –
ασύμφωνη
Δεδομένα και Σήματα Μετάδοσης

 Αναλογικά δεδομένα και μετάδοση αναλογικού σήματος
– Τα αναλογικά δεδομένα εύκολα μετατρέπονται σε αναλογικό σήμα
(π.χ.Αναλογική TV, ραδιοφωνία)
 Αναλογικά δεδομένα και μετάδοση ψηφιακού σήματος
– Μετατροπή σε ψηφιακά δεδομένα που επιτρέπει τη χρήση της
σύγχρονης ψηφιακής μετάδοσης και τη χρήση του εξοπλισμού
μεταγωγής A/D (π.χ. κωδικοποιητές, PCM)
 Ψηφιακά δεδομένα και μετάδοση αναλογικού σήματος
– Ορισμένα μέσα μετάδοσης μεταδίδουν μόνο αναλογικά σήματα
(π.χ. ασύρματα συστήματα), modems
 Ψηφιακά δεδομένα και μετάδοση ψηφιακού σήματος
– Ο εξοπλισμός για την κωδικοποίηση είναι φθηνότερος από τον
εξοπλισμό μετατροπής του ψηφιακού σήματος σε αναλογικό
(π.χ.σειριακή θύρα, PCs)

Είδη Διαμόρφωσης
 Το είδος της διαμόρφωσης καθορίζει:

– Την αντοχή στον θόρυβο και την παραμόρφωση του
καναλιού
– Την πιστότητα αναπαραγωγής του αρχικού σήματος
πληροφορίας
– Το εύρος του απαιτούμενου για την μετάδοση
φάσματος
– Την πολυπλοκότητα των συστημάτων εκπομπής

Αναλογική Διαμόρφωση Ι
Φασματικό περιεχόμενο
 Bm: εύρος ζώνης σήματος πληροφορίας

 BRF: εύρος ζώνης μετάδοσης
 ΑΜ: BRF = 2Bm
 FM: ΒRF= 2·(Δ+1)·Βm
– Δ =fΔ/ Βm: δείκτης διαμόρφωσης
– fΔ= η μέγιστη απόκλιση συχνότητας από
κεντρική συχνότητα φέροντος

 Ένας FM ραδιοφωνικός σταθμός εκπέμπει σήμα εύρους ζώνης
15KHz που έχει δείκτη διαμόρφωσης 5. Να υπολογιστεί το εύρος
ζώνης μετάδοσης του διαμορφωμένου σήματος.Αν ο ίδιος
ραδιοφωνικός σταθμός εξέπεμπε δυο προγράμματα ίδιου εύρους
ζώνης σε διαδοχικές συχνότητες χρησιμοποιώντας πολυπλεξία
FDM, πόσο θα είναι το εύρος ζώνης μετάδοσης του συνολικού FM
διαμορφωμένου σήματος.
 Βm=15KHz, BRF=2(Δ+1)Bm=180KHz,
 BRF,FDM=360KHz
Αναλογική διαμόρφωση… Χρειάζεται;
 Σήμερα χρησιμοποιείται AM και FM (PM) για τη

μεταφορά ψηφιακών σημάτων
 Η AM είναι η βάση για όλες τις ψηφιακές
οπτικές μεταδόσεις
 Η FM (PM) είναι η βάση για πολλά άλλα
τηλεπικοινωνιακά συστήματα
 Και θυμηθείτε …..Όλα στην πραγματικότητα
είναι ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ

Ψηφιακή διαμόρφωση
Είδη ψηφιακής διαμόρφωσης Ι

Είδη ψηφιακής διαμόρφωσης ΙΙ
 ΑSK: ΒRF =Rb
 ΟΟΚ = ASK δυο σταθμών on/off
– μετάδοση δεδομένων με οπτικές ίνες
(οπτικές επικοινωνίες)
 FSK: ΒRF= fc0 -fc1+Rb
– πρώτα modem για μετάδοση δεδομένων
με ρυθμούς 300bit/s
– αποθήκευση δεδομένων σε αναλογικές
κασέτες
– συστήματα αναγνώρισης κλήσης
– συστήματα ειδοποίησης
– μετάδοση πληροφορίας σχετική με τον
καιρό
– εφαρμογές remote sensing
– συσκευές GSM
 PSK: ΒRF =Rb
– ασύρματα δίκτυα WiFi (IEEE 802.11)
– πολλά standards RFID (Radio-Frequency
Identification) για βιομετρικά διαβατήρια
σύστημα Bluetooth
20
–
Πολυσταθμικήδιαμόρφωση ASK(M-ASK)
Rb=Rs·b≥ Rs
0≤a≤1
(ιδανικά a=0)

Πολυσταθμική διαμόρφωση FSK(M-FSK)
Rb=Rs·b≥ Rs
0≤a≤1
Πολυσταθμική διαμόρφωση PSK(M-PSK)
Rb=Rs·b≥ Rs
0≤a≤1

Διαμόρφωση QAM I
Διαμόρφωση QAM II

16 QAM
Διαμόρφωση QPSK

Φασματική Απόδοση Διαμόρφωσης
Αποδιαμόρφωση - Φώραση

Σύγκριση αποδιαμορφωτών
Πιθανότητες σφάλματος σύμβολου και bit

Η συνάρητηση Q(x)
Η συνάρητηση Q(x)

Σύγκριση μεθόδων ψηφιακής διαμόρφωσης
n: η φασματική
πυκνότητα θορύβου
Εφαρμογές ψηφιακών διαμορφώσεων
 Υψηλή φασματική απόδοση(ηB) και Υψηλή απόδοση ισχύος(Eb/N0)

 Αντοχή στα φαινόμενα διαλείψεων(fading)
Κριτήρια επιλογής
 Χαμηλό κόστος και ευκολία υλοποίησης
μεθόδου
 Χαμηλές παρεμβολές σε γειτονικά κανάλια διαμόρφωσης
 Σταθερή ή σχεδόν σταθερή περιβάλλουσα
– Σταθερή: διαμόρφωση φάσης
– Μη σταθερή: διαμόρφωση φάσης και πλάτους
Παραδείγματα
Μετάδοση σε Βασική Ζώνη

Αναλογική Διαμόρφωση Παλμών
Διαμόρφωση με Παλμικό Φέρον
– Το φέρον είναι μία ακολουθία παλμών
– Διαμόρφωση ύψους παλμών

(PAM – Pulse Amplitude Modulation)
– Διαμόρφωση διάρκειας παλμών
(PWM – Pulse Width Modulation)
– Διαμόρφωση θέσης παλμών
(PPM – Pulse Position Modulation)
Διαμόρφωση PCM
n  log 2 M
M :   ά
 ά

Κωδικοποίηση γραμμής (Line coding)
Κωδικοποίηση γραμμής (Line coding)
 Κατηγορίες κωδικοποίησης(line
codes):
 Πολική (Polar): παλμός θετικός για
το "1"και αρνητικόςγια το "0".
 Μονοπολική (Unipolar): παλμός
θετικός για το "1"και 0 για το "0".
 Διπολική (Bipolar): παλμός 0 για
το "0" και θετικός ή αρνητικός για
το "1" με διαδοχική εναλλαγή
πολικότητας.
 Κάποιες κωδικοποιήσεις έχουν dc
συνιστώσα ->δεν
χρησιμοποιούνται για κυκλώματα
που μπλοκάρουν το dc σήμα
(π.χPSTN).
 Η Manchester δεν έχει dc
συνιστώσα. Χρησιμοποιείται στις
ζεύξεις με καλώδια Ethernet
Σύνοψη Αρχών Διαμόρφωσης
Σχεδίαση τηλ/κού συστήματος

Για ψηφιακό σήμα με ρυθμό μετάδοσης R= 34 Mbit/s και για μετάδοση
ελάχιστης παραμόρφωσης (α = 1), να υπολογιστούν:
Το εύρος ζώνης για μετάδοση με διαμόρφωση ΒPSK, QPSK, 16-QAM
 α = 1, Rb = 34 MHz, Rb= Rslog2M, BRF=(1+a) Rs

 (α) ΒΒPSK = 2Rb = 68 MHz
 (β) Η QPSK προβλέπει M= 4 καταστάσεις
ΒQPSK = 2Rb /2 = 2R/2 = 34 MHz
 (γ) Η 16-QAM προβλέπει M=16 καταστάσεις
Β16-QAΜ = 2Rb /4 = 2R/4 = 17 MHz
Πολυπλεξία
 Όταν το εύρος ζώνης του μέσου που υλοποιεί μία
σύνδεση είναι μεγαλύτερο από τις ανάγκες σε εύρος
ζώνης των συσκευών που συνδέονται, τότε η σύνδεση
μπορεί να ‘μοιραστεί’.
 Πολυπλεξία είναι ένα σύνολο τεχνικών που επιτρέπουν
την ταυτόχρονη μετάδοση πολλαπλών σημάτων μέσα
από την ίδια ζεύξη (Link –σύνδεση)
 Multiplexer (MUX) : many-to-one
 Demultiplexer (DEMUX) : one-to-many

Τύποι πολυπλεξίας
Διασπορά Φάσματος (DS)

CDMA (πρόσβαση στο κανάλι)
digital
Frequency Division Multiplexing (FDM)

Παράδειγμα. Αναλογικό τηλ. δίκτυο
Wavelength Division Multiplexing (WDM)

Time Division Multiplexing (TDM)
 Κατά την πολυπλεξία στο χρόνο τα σήματα (1, 2, 3, 4, ..)
καταλαμβάνουν το κανάλι διαδοχικά σε καθορισμένα timeslots
 Η διαφορά από το TDMA είναι ότι η πληροφορία από την πηγή
κατευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο και σταθερό προορισμό
 Η πολυπλεξία στο χρόνο είναι ψηφιακή και συνδυάζει αριθμό

καναλιών μικρότερου ρυθμού διάδοσης σε ένα κανάλι μεγαλύτερου
(πολλαπλάσιου) ρυθμού διάδοσης.
 Η πολυπλεξία στο χρόνο μπορεί να είναι σύγχρονη ή στατιστική
Synchronous Time Division Multiplexing (TDM)

Statistical Time Division Multiplexing

 Μόνο όταν το
σήμα εισόδου
διαθέτει
πληροφορία
ίση με ένα time
slot του
ανατίθεται slot
στην έξοδο του
MUX
 Ο αριθμόςτων
time slots σε
κάθε frame
είναι γενικά
μικρότερος
από τον
αριθμό των
σημάτων στην
είσοδο

Ιεραρχίες ΤDM
 Η πολυπλεξία διαίρεσης χρόνου (TDM) προβλέπει συγκεριμένα
ιεραρχικά επίπεδα που ονομάζονται τάξεις πολυπλεξίας
ιεραρχία
PDH
ιεραρχία
SDH
Πολυπλεξία Διαίρεσης Κώδικα (CDM)

Ασφάλεια ΜετάδοσηςΑσύρματων Συστημάτων
Διασπορά Φάσματος – Spread Spectrum
 Το εύρος ζώνης που ανατίθεται σε κάθε πομπό

είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό που
χρειάζεται (redundancy)
 Η διασπορά του φάσματος από το αρχικό του
σήματος στο τελικό μετά τη διασπορά, πρέπει
να είναι μια διαδικασία ανεξάρτητη από το
αρχικό σήμα

Τεχνικές Διασποράς Φάσματος (Spread Spectrum)
Τεχνικές Διασποράς Φάσματος (Spread Spectrum

Frequency Hopping Spread Spectrum (FHSS)
Η συχνότητα του φέροντος μεταβάλλεται (hops) «τυχαία»

παίρνοντας τιμές σε μεγάλο εύρος συχνοτήτων σύμφωνα
με γνωστή ακολουθία.
Direct Sequence Spread Spectrum (DSSS)

Δέκτης

DS/CDMA – Πολλαπλή πρόσβαση
 Η CDMA είναι μια μέθοδος πολλαπλής πρόσβασης που βασίζεται
στην τεχνολογία διασποράς φάσματος (συνύπαρξη πολλών χρηστών
όπου ο καθένας χρησιμοποιεί έναν ξεχωριστό κώδικα
καταλαμβάνοντας την ίδια μπάντα συχνοτήτων στην ίδια χρονική
στιγμή.
Κώδικες Διασποράς CDMA
Oχι XOR

Διαμόρφωση με πολλαπλές φέρουσες-
OFDM
 Αύξηση ψηφιακών multimedia εφαρμογών
 Αύξηση ζήτησης ευρυζωνικών συστημάτων
 Απαίτηση για φτηνές αξιόπιστες λύσεις
 Orthogonal Frequency Division Multiplexing
(OFDM) is a method that allows to transmit high
data rates over extremely hostile channels at a
comparable low complexity.
– OFDM has been chosen as the transmission method
for the European radio (DAB) and TV (DVB-T)
standard
Το πρόβλημα: multipath channel

Προσέγγιση με ένα φέρον
Προσέγγιση με πολλαπλές φέρουσες

OFDM - Orthogonal FDM I
fi+1=fi+Rs
Σύμβολα των υποκαναλιών: xQAM

OFDM - Orthogonal FDM II
Χρήσεις
 OFDM +QAM
 xDSL – (DMT)
 DAB
 DVB
 Κινητή τηλεφωνία (3G -
LTE )
 5G

Εισαγωγή Στις Τηλεπικοινωνίες - Επισκόπηση Των Τηλεπικοινωνιών Τσίπουρας Αριστείδης ΕΚΠΑ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Εισαγωγή Στις Τηλεπικοινωνίες - Επισκόπηση Των Τηλεπικοινωνιών Τσίπουρας Αριστείδης ΕΚΠΑ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες -

Επισκόπηση των Τηλεπικοινωνιών

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Το περιβάλλον των Τηλεπικοινωνιών

ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

– Συνεχής αναβάθμιση υποδομής χωρίς μεγάλη οικονομική

– Παροχή γρήγορης σύνδεσης στο διαδίκτυο σε λογικό κόστος (χωρίς

– Δυνατότητα στον πολίτη να μπορεί ανά πάσα στιγμή να επιλέγει την

4 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

Οι τάσεις στο χώρο των επικοινωνιών

– Αύξηση των πωλήσεων των "smartphones",

7 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

Τα δίκτυα 5G: απαιτήσεις, κίνητρα, τεχνικοί στόχοι και τύποι

5G φασματική 30bits/Hz downlink και 15 bits/Hz uplink με

9 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

Συγκλιση δικτύων - υπηρεσιών

 Δίκτυα Νέας Γενιάς (NGN) = δίκτυα οπτικών ινών

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προκρίνει την ανάπτυξη δικτύων NGN στην

11 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληρορικής & Τηλεπικοινωνιών

Θέματα Κλειδιά του σήμερα

12 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

Στοχοι των NGN στην Ελλάδα Ι

14 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

 Αναθεώρηση της δομής των Ψηφιακών Υπηρεσιών του Δημοσίου

 Άρση των αποκλεισμών και διάχυση των ωφελειών της ψηφιακής

15 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

Ο χώρος των επικοινωνιών σήμερα

 Νέοι κανονισμοί στο χώρο των

 Ε.Ε.Τ.Τ. (Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών &

17 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

19 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

Η διαδικασία της Επικοινωνίας Ι

20 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

21 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

 Πληροφορία μπορεί να είναι δεδομένα (π.χ. ένα

22 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

 Πληροφορία = τυχαίο σήμα

Σήματα στις τηλεπικοινωνίες

25 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

26 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

27 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

Σύστημα πηγής Πομπός

Σύστημα προορισμού Δέκτης

30 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

 Όλα αυτά τα μεγέθη έχουν κόστος και λειτουργούν

Φυσικά μέσα μετάδοσης

 Τα φυσικά μέσα με τα οποία υλοποιείται το

32 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

33 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

Σήματα πληροφορίας και εύρος ζώνης

 Τα σήματα πληροφορίας είναι σήματα βασικής ζώνης

34 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

 Ο διαμορφωτής πρέπει να εκμεταλλεύεται πλήρως το διαθέσιμο

35 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

 FDM (Πολυπλεξία διαίρεσης συχνότητας -

36 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

 Στα οπτικά συστήματα

 Το «φως» οδηγείται μέσω

37 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

 Cost-effective για μεταφορά

 Μικρότερο βάρος και χώρο

38 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών

– Long distance telecommunication

39 ΕΚΠΑ - Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών