มะเร็งปากมดลูก

cervical cancer

นพ. ศุภกร พิทก

ั ษการกุ
์ ล
สถาบันมะเร็งแหงชาติ
่
 Top 5 Cancer in Thailand

Female Male
• 1.Breast cancer • 1. HCC
• 2.Cervical cancer • 2. Lung cancer
• 3.HCC • 3. Colorectal cancer
• 4.Lung cancer • 4. Prostate cancer
• 5.Colorectal cancer • 5. Lymphoma
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

อุบต
ั ก
ิ ารณ์
สาเหตุ
อาการ
การรักษา
การป้องกัน
 Incidence of Leading cancer in Thailand (estimated), 2008

Female
rate per 100,000

Breast 26.4
Cervix uteri 16.7
Liver and bile… 16.6
Bronchus, lung 11.5
Colon and rectum 11.0
Ovary 6.2
Thyroid 4.6
Leukemia 4.3
Non-Hodgkin… 4.1
Corpus uteri 4.0
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

Cancer in Thailand 2007-2009

อุบัติการณ์ของมะเร็งปากมดลูกในประเทศไทยในแต่ละภูมิภาค
(ตอประชากรสตรี
่ 100,000 คนตอปี
่ )

เชียงใหม่ ขอนแก่น
Year Incidence Year Incidence
1990 29.7 1990 23.9
1999 25.7 1999 18.0
2003 25.6 2003 15.0
2007 29.4 2007 15.9

กรุ งเทพมหานคร
Year
1990
Incidence
20.9
ประเทศไทย:1990-2011
1999 18.5 Year Incidence Cases/yr.
2003 20.7
2007 19.3 1990 23.4 5593
1999 20.9 5462
สงขลา 2003 19.5 6268
Year Incidence
1990 18.5 2007 24.7 6954
1999 15.8 2010 17 9999
2003 16.1
2007 20.6
Cancer in Thailand 2007-2009
Cancer in Thailand 2007-2009
Cancer in Thailand 2007-2009
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

พบมากเป็ นอันดับ 2 ของมะเร็งในสตรีไทย

พบผู ้ป่ วยรายใหม่ 10,000 คนปี หรือวันละ 27 คน
ี ชวี ต
เสย ิ จากมะเร็งปากมดลูกประมาณ 5,200 คน หรือ
เฉลีย
่ วันละ 14 คน
เป็ นมะเร็งทีป
่ ้ องกันได ้ถึง ร ้อยละ 80
พบในผู ้หญิงชว่ งอายุ 30-60 ปี
 ทอน
่ าไข่
รังไข่
มดลูก

ปากมดลูก

ช่องคลอด
 มดลูก

ทอน
่ าไข่

รังไข่
ปากมดลูก

ช่องคลอด
รูตั
้ ว ก อการ
่
ใช้ เวลานานก่ อนเป็ น
มีระยะก่ อนมะเร็งนามา
นานาวิธีป้องกัน
HPV virus
อัตราส่วนของการเกิดมะเร็งชนิดตางๆที
่ ม ่ ส
ี าเหตุมา
จากเชือ
้ ไวรัส HPV
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

อุบต
ั ก
ิ ารณ ์ 17 :100,000

สาเหตุ HPV virus 99.7%

HPV virusHigh risk group

16,18,31,33,35,39,45,51,52,56,58,61,
66-68,73,82

High risk 16,18 > 70%

 ชนิดของไวรัส HPV ทีก่ ่ อให้ เกิดมะเร็งปากมดลูก

HPV virus
19.7%
HPV 16

HPV 18 70%
2.9% HPV 45
53.5.%
HPV 31

16,18
2.7%
HPV others

17.2%
VIDEO : HPV
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

ปัจจัยเสี่ ยง
การไม
มีคนอนหลายคน
ู่
เข
่ ้ ารับ การตรวจ
คั ด กรองมะเร ็ ง
มีเพศสั มพันธตัง้ แตอายุนอย
ปากมดลู
ก
์ ่ ้
มีประวัตโิ รคติดตอทางเพศสั
่ มพันธ ์ ซิฟิลส
ิ หนองใน

ทานยาคุมกาเนิดตอเนื
่ ่องเป็ นเวลานาน
คลอดบุตรมากกวา่ 4 ครัง้

สูบบุหรี่
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

อาการ
ไมมี
่ อาการใน ระยะตน
้
พบบอย
่ - เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด
เลือดออกหลังมีเพศสั มพันธุ ์

เลือดออกระหวางรอบเดื
่ อน

ตกขาวผิดปกติ
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

การป้องกัน 2 4
ปฐมภูม ิ
HPV vaccine => 16, 18
2 สายพันธุ
์ ุ 16, 18
4 สายพันธุ
์ ุ 6, 11, 16, 18
หลีกเลีย
่ งการสั มผัส HPV virus
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
การรับวัคซีน
 แนะนาให้วัคซีนในช่วงอายุ 9-26 ปี
ผลขางเคี
้ ยง
 เจ็บบริเวณทีฉ
่ ี ดยา อาจมีรอยแดง
 มีไขต
้ า่ ๆ
 เวียนศี รษะ
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
การป้องกัน
ทุตย
ิ ภูม ิ
ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
การตรวจแป๊ปสเมียร ์
การเก็บสิ่ งส่งตรวจในสารละลาย
การตรวจโดยน้าส้มสายชู
การตรวจหาไวรัส HPV
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

ตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสุขกาหนดให้
สตรีไทยทีม
่ อ ้้ ั
ี ายุตงแต ่ 25 ปี ขน
ึ้ ไป

 เข้ารับการตรวจภายในปี ละ 1 ครัง้
 เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทุก 5 ปี
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

ระยะกอนมะเร็
่ ง
เซลลผิ
์ ดปกติชนิดกา้ กึง่
เซลลเปลี
์ ย ่ นแปลงชนิดไมรุ่ นแรง

เซลลเปลี
์ ย ่ นแปลงชนิดรุนแรง
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

การตรวจเพิม ่ ตรวจพบเซลลปากมดลู
่ เติมเมือ ์ กผิดปกติ

ส่องกลองขยายปากมดลู
้ ก (Colposcope)
การตรวจดวยน
้ ้าส้มสายชู (VIA)
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

ปากมดลูกปกติ
 Abnormal lesions

- Acetowhite - Punctation
lesion - Mosaic pattern
- Atypical
- Leukoplakia blood vessel
(hyperkeratosis)

เกณฑประเมิ
์ นระดับความผิดปกติ

unsatisfactory or satisfactory
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
ปากมดลูกผิดปกติชนิดไมรุ่ นแรง
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
ปากมดลูกผิดปกติชนิดรุนแรง
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
มะเร็งปากมดลูก
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

การป้องกัน
ตติยภูม ิ
การรักษา
รักษาเฉพาะโรค
รักษาประคับประคอง
มะเร็งปากมดลูกตามระยะของโรค มี 4 ระยะ
(clinical staging by FIGO STAGING 2009)

• ระยะที่ 1
มะเร็งปากมดลูกตามระยะของโรค มี 4 ระยะ
(clinical staging by FIGO STAGING 2009)
มะเร็งปากมดลูกตามระยะของโรค มี 4 ระยะ
(clinical staging by FIGO STAGING 2009)

• ระยะที่ 3
มะเร็งปากมดลูกตามระยะของโรค มี 4 ระยะ
(clinical staging by FIGO STAGING 2009)

• ระยะที่ 4
VIDEO : STAGING
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
การรักษา
การผาตั
่ ด => ระยะตน
้
การผาตั
่ ดมดลูก
การผาตั
่ ดมดลูกแบบถอนรากถอนโคน
การผาตั
่ ดยายรั
้ งไข่
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

การรักษา
การฉายรังสี รก
ั ษา => ทุกระยะของโรค
การฉายรังสี รก
ั ษารวมกั
่ บการให้ยาเคมีบาบัด
การฉายรังสี รก
ั ษาเพียงอยางเดี
่ ยว
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
การรักษา
การให้ยาเคมีบาบัด
ให้กอนรั
่ บการรักษา ในมะเร็งระยะตน
้ เพือ
่ ลดขนาด
กอนมะเร็
้ ง
ให้เพือ
่ รักษา ระยะลุกลาม และภาวะประคับประคอง
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)

การรักษา
การรักษาแบบประคับประคอง
บรรเทาอาการปวด
ลดภาวะเลือดออกผิดปกติ
ลดอาการกดทับจากตัวกอน
้
Stage 5 yrs survival rate
0 93%
Ia 93%
Ib 80%
IIa 63%
IIb 58%
IIIa 35%
IIIb 32%
IVa 16%
IVb 15%
รูตั
้ ว กอการ
่
ใช้ เวลานานก่ อนเป็ น
มีระยะก่ อนมะเร็งนามา
นานาวิธีป้องกัน
The END
 ระยะของโรค
ระยะที่ 1 ระยะกอนลุ
่ กลามหรือลุกลามเฉพาะทีป
่ ากมดลูก
ระยะที่ 2 ระยะลุกลามเฉพาะที่ อาจลุกลามมาทีช
่ ่ องคลอด
ส่วนบน เนื้อเยือ
่ รอบปากมดลูก ตัวมดลูก
ระยะที่ 3 ระยะลุกลามเฉพาะที่ อาจลุกลามมาทีช
่ ่ องคลอด
ส่วนลาง
่
หรือเนื้อเยือ
่ ผนังอุงเชิ
้ งกราน นอกจากนี้อาจทาให้มี
การอุดกัน้ ทางเดินปัสสาวะ
ระยะที่ 4 ระยะลุกลาม อาจลุกลามอวัยวะขางเคี
้ ยงเช่น
ลาไส้
,กระเพาะปัสสาวะ หรือกระจายไปยังอวัยวะอืน
่
HPV คืออะไร และมันติดตอไปยั
่ งคุณไดอย
้ างไร
่
HPV เป็ นไวรัสตระกูลหนึ่งทีเ่ ป็ นสาเหตุสาคัญมะเร็งปากมดลูก
และปัญหาอืน
่ ๆเช่น หูดทีอ
่ วัยวะเพศ หรือเทา้ HPV ยังคงเป็ น
สาเหตุของมะเร็งทีอ
่ วัยวะเพศ, ช่องคลอด, ทวารหนัก, และมะเร็ง
ของศี รษะและคอ ผูหญิ
้ งและผูชายจะติ
้ ดเชือ
้ HPV ชนิดที่
กอให
่ ้เกิด
มะเร็งปากมดลูกผานทางการมี
่ เพศสั มพันธ ์ ผูหญิ
้ งส่วนใหญจะเคย
่
ไดรั
้ บเชือ
้ HPV ในช่วงใดช่วงหนึ่งของชีวต ิ
ผูหญิ
้ งทีเ่ คยมีเพศสั มพันธแล
์ วจะได
้ ประโยชน
้ จาก
์
วัคซีนหรือไม่

ผูหญิ
้ งทีเ่ คยมีเพศสั มพันธแล
์ วก็
้ ยงั คงไดรั้ บประโยชน์
จากการฉี ดวัคซีนอยู่ แตอาจจะน
่ ้ อยกวาเนื
่ ่องจากผูหญิ
้ ง
เหลานี
่ ้อาจจะเคยไดรั
้ บเชือ
้ HPV มาแลวไม
้ ว่ าจะเป็
่ นสาย
พันธุเดี
์ ยวหรือหลายสายพันธุซึ
์ ง่ เป็ นชนิดทีค
่ รอบคลุมโดย
วัคซีน
 หลังฉีดวัคซีนแลวจ
้ าเป็ นตองตรวจหามะเร็
้ งปาก
มดลูก (pap smear) อีกหรือไม่

ยังไมมี
่ คาแนะนาพิเศษเฉพาะสาหรับคนทีไ่ ดรั
้ บวัคซีน
HPV โดยปัจจุบน
ั ยังคงแนะนาให้ปฏิบต
ั ต
ิ ามแนวทางตรวจ
คัดกรองมะเร็งปากมดลูกตามปกติ ขอมู
้ ลในส่วนนี้อาจจะ
ตองรอความเห็
้ นของผูเชี
้ ย ่ วชาญในอนาคต
ถุงยางอนามัยป้องกันการแพรเชื
่ อ ้ HPV ไดหรื
้ อไม่

การใช้ถุงยางอนามัย ไมสามารถป
่ ้ องกัน HPV ได้
ถุงยางอนามัยจะลดความเสี่ ยงในการติดเชือ
้ HIV และ
โรคติดตอทางเพศสั
่ มพันธอื
์ น่ ๆ เมือ
่ ใช้ทุกครัง้ ทีม
่ ี
เพศสั มพันธและใช
์ ้อยางถู
่ กวิธ ี
 จะรูได
้ อย
้ างไรว
่ ามี
่ การติดเชือ
้ HPV

คนทีต
่ ด
ิ เชือ
้ HPV มักไมมี
่ อาการผิดปกติ หนทาง
เดียวทีจ
่ ะทราบไดว
้ าคุ
่ ณมีเชือ
้ HPV ก็คอ
ื ทดสอบหาไวรัส
โดยตรงการติดเชือ
้ HPV อาจจะปรากฏในช่วงเวลาเป็ น
สั ปดาห ์ เดือน หรือปี หลังจากไดรั
้ บเชือ
้ ครัง้ แรก ซึง่ ก็คอ
ื
ความสาคัญวาท
่ าไมจึงจาเป็ นตองตรวจอย
้ างสม
่ า่ เสมอ
มะเร็งปากมดลูก (Cervical
cancer)

เป้าหมายหลัก
เพื่อลดหรื อป้องกันการเจ็บป่ วย(morbidity) และการ
เสียชีวิต (mortality) จากมะเร็ งปากมดลูก
มะเร็งปากมดลูก (Cervical
cancer)
จุดประสงคของการตรวจคั
์ ดกรอง
การตรวจหารอยโรคกอนมะเร็ ่ งปากมดลูก เพือ ่ ทีจ
่ ะ
ทาการรักษากอนที ่ จ
่ ะกลายเป็ นมะเร็งระยะลุกลาม ใน
ขณะเดียวกันตองหลี ้ กเลีย
่ ง การตรวจหาการติดเชือ ้
HPVแบบชัว ่ คราวและรอยโรคทีจ ่ ะไมคื ่ บหน้าเป็ นมะเร็ง
เพือ
่ หลีกเลีย
่ ง การดูแลรักษาทีไ่ มจ ่ าเป็ น ซึง่ อาจจะมี
ผลกระทบตอภาวะเจริ
่ ญพันธุในอนาคต
์
มะเร็งปากมดลูก (Cervical
cancer)
การเตรียมตัวกอนเข
่ ้ารับการตรวจ
 งดสวนลางช
้ ่ องคลอด 48 ชัว
่ โมง
 งดใช้ยาสอด 48 ชัว
่ โมง
 งดเพศสั มพันธ ์ 48 ชัว
่ โมง
 งดเว้นการตรวจช่วงมีประจาเดือน
กรณีมอ
ี าการอักเสบของปากมดลูก ตกขาวผิดปกติ
ควรรักษาให้หายกอนเข
่ ารั
้ บการตรวจ