Σάββατο το ύ Λαζάρου Συντάκτης (†) επίσκοπος
20 Απριλίου 2019 Αυγουστῖνος Ν. Καντιώτης
Λάζαρος και Λάζαροι
Η σημερινὴ ἡμέρα, ἀγαπητοί μου, εἶνε Σάββατο τοῦ
Λαζάρου.
Τὸ ὄνομα Λάζαρος σημαίνει «Ὁ Θεὸς εἶνε ἡ ἐλπίδα
μου». Πρὶν πολλὰ χρόνια στὴ Θεσσαλονίκη, περπα
τώντας μιὰ μέρα στὸ Ἑπταπύργιο, εἶδα πρωῒ – πρωῒ
ἕνα πλανώδιο λαχανοπώλη μὲ τὸ καροτσάκι του φο
ρτωμένο. Μοῦ ἔκανε ἐντύπωσι μιὰ ἐπιγραφή, ποὺ εἶ
χε πάνω στὸ καροτσάκι. Ἔγραφε· «Ἔχει ὁ Θεός».
Ἔπιασα κουβέντα μαζί του. Ἦταν καμμιὰ τριανταπε
νταριὰ χρονῶν. Εἶχε 6-7 παιδιά· νοίκιαζε σπιτάκι στὸ
ἄκρο τῆς πόλεως. Γύριζε ἔτσι ὅλους τοὺς δρόμους·
χωρὶς κανένα ἄλλο ἔσοδο. «Μ᾿ αὐτὸ τὸ καροτσάκι»,
λέει, «ζῶ τὴν οἰκογένεια. Ἂς ἔχῃ δόξα ὁ Θεός, ποὺ
δὲ᾿ μ᾿ ἐγκατέλειψε. Γι᾿ αὐτὸ ἔγραψα τὸ “Ἔχει ὁ Θε
ός”». Τί μεγάλο πρᾶγμα νὰ ἔχῃ κανεὶς τὴν ἐλπίδα του
στὸ Θεό!
Θὰ μιλήσουμε λοιπὸν γιὰ τὸ Λάζαρο. Ἢ μᾶλλον θὰ
σᾶς παρουσιάσω δύο Λαζάρους. ―Περίεργο πρᾶγμα,
θὰ πῆτε· δυὸ Λάζαροι ὑπάρχουν;… Ναί. Τὸν ἕνα τὸ
γνωρίζετε· εἶνε αὐτὸς ποὺ ἑορτάζουμε.Ὑπάρχει ὅμως
καὶ κάποιος ἄλλος.Θὰ τὸν ἀκούσετε στὸ τέλος· ἤ, ἐὰν
προσέξετε τὰ ὡραῖα τροπάρια ποὺ ψάλλει ἡ Ἐκκλη
σία μας, θὰ τὸν ἀνακαλύψετε μόνοι σας.
Ἀλλ᾿ ἂς ἀρχίσουμε ἀπὸ τὸν πρῶτο Λάζαρο. Ἔξω ἀπ᾿
τὰ Ἰεροσόλυμα ὑπάρχει, μέχρι καὶ σήμερα, ἕνα μικρὸ
χωριό, ἡ Βηθανία. Ἐκεῖ ζοῦσε μιὰ εὐλογημένη οἰκογέ
νεια μὲ τρία πρόσωπα· ὁ Λάζαρος, ἡ ἀδελφή του
Μαρία, καὶ ἡ ἄλλη ἀδελφή του Μάρθα. Σ᾿ αὐτοὺς πή
γαινε συχνὰ ὁ Χριστός· στὸ θερμὸ περιβάλλον τῆς
ἀγάπης τους εὕρισκε ἀνάπαυσι. Ὡς Θεὸς δὲν εἶχε
ἀνάγκη ἀναπαύσεως, ἀλλ᾿ ὡς ἄνθρωπος, ποὺ δοκί
μαζε τόσες πικρίες, εἶχε καὶ αὐτὸς ἀνάγκη ἀναπαύ
σεως· καὶ οἱ ψυχὲς αὐτὲς τὸν περιέβαλλαν μὲ μεγάλη
ἀγάπη καὶ στοργή.
Ὁ Λάζαρος μιὰ μέρα ἔπεσε στὸ κρεβάτι ἄρρωστος βα
ρειά. Καὶ κινδύνευε νὰ πεθάνῃ· ἀπὸ ὥρα σὲ ὥρα πε
ρίμεναν τὸ θάνατό του. Ποῦ ἦταν τότε ὁ Χριστός;
Μᾶς ἐνδιαφέρει.
Ὡς Θεὸς ἐγνώριζε, ὅτι πλησιάζει ἡ ὥρα τῆς θυσίας
του. Πέρασε λοιπὸν τὸν Ἰορδάνη καὶ βρέθηκε στὴν ἔ
ρημο, μὲ τὰ λιοντάρια.
Ἀλλὰ τὰ θεριὰ ἐκεῖνα ἔσκυβαν καὶ τοῦ φιλοῦσαν τὰ
πόδια. Στὰ Ἰεροσόλυμα ὅμως ὑπῆρχαν ἄλλα θεριὰ
πιὸ ἄγρια, κακοὶ ἄνθρωποι, οἱ γραμματεῖς καὶ φαρι
σαῖοι. Καὶ εἶνε προτιμότερο νὰ κατοικῇς στὴν ἔρημο
μὲ τ᾿ ἄγρια θηρία, παρὰ σὲ μιὰ πολιτεία ὅπου οἱ
ἄνθρωποι ἔχουν γίνει χειρότεροι ἀπὸ θηρία· «Ἄν
θρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε, παρασυνεβλήθη
τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτο
ῖς» ( Ψαλμ. 48,13,21). Γι᾿ αὐτὸ ὁ Χριστὸς τὶς παρα
μονὲς τῶν παθῶν του βρισκόταν ἐκεῖ μαζὶ μὲ τοὺς
μαθητάς του.
Οἱ δύο ἀδελφὲς ἐγνώριζαν ποῦ εἶνε. Ἔστειλαν λοι
πὸν καὶ τοῦ μήνυσαν· Ὁ ἀγαπητός σου Λάζαρος κι
νδυνεύει· ἔλα. Ὁ Χριστὸς εἶπε στοὺς μαθητάς· ―Εἶ
νε ἀνάγκη νὰ πᾶμε στὰ Ἰεροσόλυμα. Ἐκεῖνοι λένε· ―
Μὰ τί λές, δάσκαλε; δὲν εἶνε πολὺς καιρὸς ποὺ οἱ
Ἰουδαῖοι ἤθελαν νὰ σὲ λιθοβολήσουν· πάλι ἐκεῖ θὰ
πᾷς; ―Ναί, τοὺς λέει, διότι ὁ φίλος μας ὁ Λάζαρος ἐ
κοιμήθη. ―Ἔ, λένε ἐκεῖνοι, ἂν κοιμήθηκε, θὰ ξυπνή
σῃ μόνος του. Τότε ὁ Χριστός, ἐπειδὴ δὲν κατάλα
βαν, τοὺς λέει· ―Ὁ Λάζαρος πέθανε. Καὶ ὁ Θωμᾶς
λέει στοὺς ἄλλους μὲ μελαγχολικὴ διάθεσι· ―Ἀφοῦ
τὸ θέλει, ἂς πᾶμε κ᾿ ἐμεῖς νὰ πεθάνουμε μαζί του.
Ἀφήνουν λοιπὸν τὴν ἔρημο καὶ ξεκινοῦν.
Ὅταν πλησίασαν στὴ Βηθανία καὶ τό ᾿μαθε ἡ Μάρ
θα, ἔτρεξε ἀπὸ τὸ σπίτι, ἦρθε καὶ προϋπάντησε τὸ
Χριστό. Ἔπεσε στὰ πόδια του καὶ λέει· ―Κύριε, ἂν
ἤσουν ἐδῶ, δὲ᾿ θὰ πέθανε ὁ ἀδερφός μου. Τῆς λέει
ὁ Χριστός· ―«Ἀναστήσεται ὁ ἀδελφός σου», θ᾿ ἀνα
στηθῇ ὁ ἀδελφός σου. ―Τὸ ξέρω, λέει, δάσκαλε· ἀλ
λὰ θ᾿ ἀναστηθῇ «ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ», στὸ τέλος
τοῦ κόσμου· πρὸς τὸ παρὸν εἶνε νεκρός (πιστεύανε
δηλαδὴ στὴν ἀνάστασι τῶν νεκρῶν). ―Ἐγὼ εἶμαι «ἡ
ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή» ( Ἰωάν. 11,23-25), τῆς ἀπα
ντᾷ ὁ Χριστός. Ἀμέσως ἡ Μάρθα τρέχει καὶ εἰδοποι
εῖ τὴ Μαρία. Ἔτρεξε κι αὐτή, καὶ πίσω της ὅλος ὁ κό
σμος. Πέφτει στὰ πόδια του καὶ λέει τὰ δια λόγια· ―
Κύριε, ἂν ἤσουν ἐδῶ, δὲ᾿ θὰ πέθαινε ὁ ἀδερφός μο
υ. Συγκινήθηκε ὁ Χριστὸς καὶ δάκρυσε..Ἔτσι, καὶ ἐν
ῷ εἶχε μαζευτῆ πολὺς κόσμος, ἔφθασαν καὶ στάθηκ
αν μπροστὰ στὸ μνῆμα τοῦ Λαζάρου.
 2
( Π ρέπει νὰ ξέρουμε, ὅτι οἱ Ἑβραῖοι σκάβανε μιὰ
σπηλιά· ἐκεῖ μέσα βάζανε τὸ νεκρό, καὶ στὴ θύρα τοῦ
τάφου ἔβαζαν ἕνα μεγάλο λιθάρι γιὰ νὰ φράζῃ τὴν
είσοδο). Ἐκεῖ στάθηκε ὁ Χριστός. Κ᾿ ἐνῷ ὅλοι κλαίγα
νε, διέταξε ν᾿ ἀνοίξουν τὸ μνῆμα. ―Δάσκαλε, λέει ἡ
Μάρθα, μυρίζει, «τεταρταῖος γάρ ἐστι» ( ἔ.ἀ. 11,39).
Σήκωσε κατόπιν τὰ μάτια στὸν οὐρανὸ καὶ ἔκανε τὴν
προσευχή· ―Πάτερ, σ᾿ εὐχαριστῶ ποὺ πάντοτε μ᾿
ἀκοῦς, καὶ τώρα σὲ παρακαλῶ νὰ μ᾿ ἀκούσῃς· ὄχι
γιὰ ᾿μένα, ἀλλὰ γιὰ τὸ λαὸ ποὺ εἶνε ἐδῶ, γιὰ νὰ πιστέ
ψουν ὅτι ἐσὺ μὲ ἀπέστειλες. Καὶ τότε ἔγινε κάτι ἀπί
στευτο μὰ ἀληθινό. Ἔδωσε διαταγή· ―«Λάζαρε,
δεῦρο ἔξω» ( ἔ.ἀ. 11,43). Καὶ μὲ τὴ φωνὴ αὐτὴ καὶ
μόνο, παίρνει ζωὴ τὸ νεκρὸ σῶμα τοῦ Λαζάρου, σὰ᾿
νὰ τὸ πέρασε ἠλεκτρισμός. Ἄνοιξε τὰ μάτια κι ἄρχισε
νὰ περπατάῃ, νὰ βγαίνῃ ἀπὸ τὸ μνημεῖο. Τρόμος κα
τέλαβε τὸ πλῆθος, καὶ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους
πίστεψαν σ᾿ αὐτόν.
Ἄλλοι ὅμως δὲν πίστεψαν. Καὶ οἱ ἐχθροί του, ὅταν
ἔμαθαν τὸ θαῦμα αὐτό, μαζεύτηκαν ὅλοι· τότε πλέον
ἀποφάσισαν νὰ τὸν θανατώσουν. Καὶ ὁ Χριστὸς πῆ
γε πάλι στὴν ἔρημο.
Αὐτό, ἀγαπητοί μου, μὲ ἁπλᾶ λόγια εἶνε τὸ θαῦμα,
ἡ ἀνάστασις τοῦ Λαζάρου. Ἀλλὰ εἶπα ὅτι ὑπάρχει κ᾿
ἕνας ἄλλος Λάζαρος. Ἢ μᾶλλον ὄχι ἕνας, ἀλλὰ πολ
λοὶ Λάζαροι. Ποιοί εἶνε αὐτοὶ οἱ Λάζαροι, οἱ τεταρταῖ
οι νεκροί, ποὺ σκορπᾶνε πτωμαΐνη μέσα στὴν κοι
νωνία καὶ στὸν κόσμο; Λαζάρους; ὅσους θές!
Τὸν βλέπεις ἐκεῖνον; Ἔχει 5, 10, 15 χρόνια νὰ πάῃ
στὸ σπίτι του. Φωνάζουν ἡ γυναίκα, τὰ παιδιά του,
ἡ κοινωνία· τίποτα αὐτός! Ποῦ εἶνε; Στὸν τάφο του.
Ποιός εἶνε ὁ τάφος; Εἶνε τὸ σπίτι τῆς ξένης γυναίκας.
Δὲν ξεκολλᾷ ἀπὸ ᾿κεῖ. Τεταρταῖος Λάζαρος εἶνε ὁ μοι
χός, ποὺ διέσπασε τὸν ἱερὸ δεσμὸ τοῦ γάμου.
Τὸν βλέπεις τὸν ἄλλο; Βραδιάζει, περνοῦν τὰ με
σάνυχτα, τὸν περιμένει τὸ σπίτι του, κι αὐτὸς ποῦ εἶ
νε; Στὸν τάφο του, στὴν ταβέρνα. Κι ὅταν ἐπιστρέφει
τὸ πρωΐ, κάνει σὰν βρυκόλακας· δὲ᾿ στέκει στὰ πόδι
α του, βγάζει ἄναρθρες φωνές, βρίζει, βλαστημάει,
κάνει ὄργια. Τεταρταῖος Λάζαρος εἶνε ὁ μέθυσος.
Βλέπεις τὸν ἄλλο; Εἶνε στὸ δικό του τάφο, στὸ
χαρτοπαίγνιο. Εἶνε σὰ᾿ νά ᾿χῃ πεθάνει γιὰ τὸ σπίτι
του. Λάζαρος καὶ ὁ χαρτοπαίκτης. Βλέπεις τὸν ἄλλο;
… Μποροῦμε ν᾿ ἀναφέρουμε πολλοὺς τέτοιους Λα
ζάρους, ποὺ ὁ καθένας εἶνε νεκρὸς σὲ κάποιο τάφο.
Ὅλοι αὐτοὶ εἶνε ζωντανοὶ νεκροί. Τὸ λέει ἡ Ἀποκάλυ
ψις· «ὄνομα ἔχεις ὅτι ζῇς, καὶ νεκρὸς εἶ»,σὲ θεωροῦν
ζωντανὸ μὰ σὺ εἶσαι νεκρός (Ἀπ. 3,1).
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος ( ἑσπερινὴ ὁμιλία στὸν ἱ. ναὸ Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης Σάββατο τοῦ Λα
ζάρου 5-4-1969 )
Γιατί; Διότι ζωντανὰ εἶνε καὶ τὰ ζῷα, τὰ ποντίκια οἱ
ἀρκοῦδες τὰ λιοντάρια τὰ θηρία. Ἀλλὰ ζωὴ ἀπὸ
ζωὴ διαφέρει. Αὐτοὶ ἔχουν μάτια, αὐτιά, στομάχια,
ἔντερα, ὅλα ὅσα ἔχει ἕνα ζῷο· δὲν ἔχουν ὅμως ζωὴ
πνευματική.
Ὁ Λάζαρος μέσ᾿ στὸν τάφο δὲ᾿ μιλοῦσε, δὲ᾿ σκε
πτόταν, δὲν περπατοῦσε. Ἔτσι κι αὐτοί. Σὰ᾿ νὰ μὴν
ἔχουν γλῶσσα· ὅσο κι ἂν καθήσῃς κοντά τους, δὲ᾿
θ᾿ ἀκούσῃς ἕνα λόγο πίστεως, μιὰ θρησκευτικὴ κου
βέντα. Τὸ μυαλό τους; ἀπ᾿ τὸ πρωῒ ὣς τὸ βράδυ ὅ
λα τὰ σκέπτεται, ὄχι ὅμως τὸ Θεό. Ἡ καρδιά τους;
δὲν πάλλει γιὰ τὸν Ἐσταυρωμένο. Δὲν ἔχουν αὐτὸ
ποὺ λέει ὁ προοιμιακὸς ψαλμός, «Ἡδυνθείη αὐτῷ ἡ
διαλογή μου, ἐγὼ δὲ εὐφρανθήσομαι ἐπὶ τῷ
Κυρίῳ», ἡ σκέψι μου εὐφραίνεται ὅταν πετͺᾶ στὸν
Κύριο (Ψαλμ. 103,34). Λοιπόν, ἡ γλῶσσα δὲ᾿ μιλάει
γιὰ τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ, τὸ μυαλὸ δὲν Τὸν σκέ
πτεται, τὰ πόδια δὲν πᾶνε στὴν ἐκκλησία, τὸ χέρι δὲ
ν κάνει σταυρό· δὲν εἶνε νεκροὶ αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι;
δὲν εἶνε Λάζαροι τεταρταῖοι; δὲν εἶνε ἄξιοι θρήνων
καὶ κοπετῶν; Ἀσφαλῶς.
Τί πρέπει νὰ γίνῃ; Ἄχ νά ᾿χαμε τὴ δύναμι τοῦ Χρι
στοῦ, νὰ πᾶμε στὶς ταβέρνες καὶ στὰ κέντρα, στὰ
ἁμαρτωλὰ σπίτια καὶ στὶς χαρτοπαικτικὲς λέσχες,
παντοῦ, νὰ σταθοῦμε ἀπ᾿ ἔξω καὶ νὰ φωνάξουμε
«Λάζαρε, δεῦρο ἔξω»· ἐλᾶτε ἔξω, βγῆτε ἀπὸ τοὺς
τάφους σας. Τέτοιες ἅγιες μέρες ἐλᾶτε στὴν ἐκκλη
σία νὰ προσκυνήσετε τὸν Ἐσταυρωμένο. Δὲν ἔχου
με τέτοια δύναμι, γιατὶ εμεθα ἁμαρτωλοί. Ἀλλὰ ὁ
Χριστὸς ἔχει τὴ δύναμι· καὶ φωνάζει τοὺς ἁμαρτω
λοὺς καὶ τοὺς καλεῖ κοντά του. Αὐτὴ εἶνε ἡ πραγμα
τικὴ ἀνάστασι, ἀνάστασι τῶν ψυχῶν, στὴν ὁποία
κατ᾿ ἐξοχὴν ἀρέσκεται ὁ ἀναστὰς Κύριός μας.
Ἀμήν.