«Ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος» (Ἀπ.

1,10)
Ἐκδίδεται ἀπὸ τὴν Κοινοβιακὴ Γυναικεία Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίου Αὐγουστίνου Φλωρίνης – 531 00 ΦΛΩΡΙΝΑ – τηλ. 23850-28610 –imaaflo@yahoo.gr

Περίοδος Δ΄ - Ἔτος Κ΄ Τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου (Ἑβρ. 13,7-16) Συντάκτης (†) ἐπίσκοπος
Φλώρινα - ἀριθμ. φύλλου 9342 Πέμπτη 18 Ἰανουαρίου 2023 (2003) Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

Ὁ Ἀμετάβλητος
«Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» (Ἑβρ. 13,8)

Ἡ μνήμη τοῦ μεγάλου Ἀθανασίου, ἀγαπη-

τοί μου, μᾶς ἔδωσε καὶ ἄλλοτε ἀφορμὴ
νὰ μιλήσουμε γιὰ τὸν βίο καὶ τοὺς ἀγῶνες του.
Ὁ κορυφαῖος αὐτὸς ἱεράρχης τῆς Ἐκκλη-
σίας τοῦ Χριστοῦ γεννήθηκε στὰ τέλη τοῦ τρί-
του αἰῶνος στὴν Ἀλεξάνδρεια, ὅπου ἔμαθε
τὰ ἑλληνικὰ καὶ τὰ ἐκκλησιαστικὰ γράμματα,
καὶ ὅταν ἔφθασε σὲ ἡλικία ἔγινε κληρικός.
Διάκονος ἀκόμα, συνώδευσε τὸν πατριάρ-
χη Ἀλεξανδρείας Ἀλέξανδρο στὴν Πρώτη Οἰ-
κουμενικὴ Σύνοδο τὸ 325 μ.Χ.. Ἐκεῖ διακρίθη-
κε στὴν ἀντιμετώπισι τοῦ Ἀρείου. Ἔπειτα,
«ψήφῳ κλήρου καὶ λαοῦ», διαδέχθηκε τὸν ἅ-
γιο Ἀλέξανδρο στὸ θρόνο τῆς Ἀλεξανδρείας.
Ὁ βίος του ἦταν περιπετειώδης. Ἀπὸ τὶς ἡ-
μέρες τοῦ ἀρειανοῦ αὐτοκράτορος Κωνσταν-
τίου ἡ ἀρχιερατεία του ἦταν γεμάτη διωγμοὺς
καὶ ἐξορίες. Ἔμεινε ὅμως μέχρι τέλους ἄκαμ-
πτος, μέχρις ὅτου ἐπὶ αὐτοκράτορος Οὐάλεν-
τος ἐπανῆλθε στὸ θρόνο.
Σήμερα διαβάζεται ὡς ἀπόστολος μία πε-
ρικοπὴ ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή (βλ.
Ἑβρ. 13,7-16), ποὺ λέει, ὅτι ὁ μέγας ἀρχιερεὺς Χρι-
στός, τὸ πρότυπο τοῦ μεγάλου Ἀθανασίου καὶ
ὅλων τῶν πατέρων τῆς Ὀρθοδοξίας, μένει ἀ-
μετάβλητος μέσα στὸ χρόνο· «Ἰησοῦς Χριστὸς
χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας»
(ἔ.ἀ. 13,8). Ἂς ἀναπτύξουμε τὴν ἀλήθεια αὐτή.
***
Ἕνας φιλόσοφος τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος, ὁ
Ἡράκλειτος, ἔλεγε, ὅτι «τὰ πάντα ῥεῖ καὶ οὐ-
δὲν μένει», δηλαδὴ ὅτι ὅλα μεταβάλλονται (πα-
ρὰ Μιχ. Ἰατροῦ Ε97 σ. 191, Π405 σ. 365). Ἐὰν θελήσουμε νὰ ῥί-
ξουμε μιὰ ματιὰ στὸν κόσμο, θὰ δοῦμε ὅτι ἡ
παρατήρησι αὐτὴ τοῦ ἀρχαίου φιλοσόφου εἶ-
νε ὀρθὴ σὲ πολλὰ πράγματα.
Καὶ εἶνε πρῶτα - πρῶτα ὀρθὴ ἡ παρατήρη-
σι ὡς πρὸς τὸν ὑλικὸ κόσμο ποὺ ἀπαρτίζει τὸ
σύμπαν. Ποιό, ἐρωτῶ, ποιό εἶνε τὸ λαμπρότε-
ρο φαινόμενο τοῦ οὐρανοῦ; Ἀσφαλῶς θὰ ἀ-
παντήσετε, ὅτι εἶνε ὁ ἥλιος. Ὁ ἥλιος φωτίζει
τὴ γῆ. Φαίνεται ἀμετάβλητος. Ἀνατέλλει σὲ
ὡρισμένη ὥρα χειμῶνα - καλοκαίρι, φθινόπω-
ρο - ἄνοιξι. Αἰῶνες τώρα καὶ χιλιετίες τηρεῖ
τὸ δρομολόγιό του. Ἀλλὰ εἶνε ἀμετάβλητος;
Οἱ ἀστρονόμοι, ποὺ ἐξετάζουν τὰ οὐράνια
φαινόμενα, λένε, ὅτι κάθε μέρα καίει ἑκα-
τομμύρια τόννους καὶ κάτι χάνει ἀπὸ τὴ μᾶζα
του. Ἡ μεταβολή του δὲν φαίνεται αἰσθητή. Κι
ὅμως θὰ ἔρθῃ ὥρα, ποὺ ὁ ἥλιος θὰ σβήσῃ, ὅ-
πως ἔχουν σβήσει μέχρι τώρα κι ἄλλοι ἥλιοι
πιὸ μεγάλοι ἀπὸ τὸ δικό μας. Μεταβάλλεται
καὶ ἀλλοιώνεται, ὅπως ἀλλοιώνεται καὶ μετα-
βάλλεται καὶ ἡ σελήνη, ἡ ὁποία μᾶς δείχνει
ἄλλοτε τὸ ἥμισυ, ἄλλοτε τὸ ἕνα τέταρτο, καὶ
ἄλλοτε ἐξαφανίζεται γιὰ νὰ ἐμφανισθῇ σὲ ὡ-
ρισμένο διάστημα ὡς πανσέληνος.
Μεταβολὴ γίνεται καὶ σ᾿ ἄλλα ἀστέρια, ποὺ
βράχοι ὁλόκληροι ξεκολλοῦν ἀπὸ τὶς πλευ-
ρές τους, πέφτουν στὸ διάστημα καὶ καίγον-
ται σὰν λαμπάδες, καὶ ὀνομάζονται διάττον-
τες ἀστέρες· ἕνα περίεργο καὶ θαυμάσιο φαι-
νόμενο, ποὺ φαίνεται κυρίως τὸ καλοκαίρι.
Λένε οἱ ἐπιστήμονες, ὅτι καὶ χιλιάδες ἄλλα ἀ-
στέρια ποὺ κάποτε φώτιζαν, ἔπειτα ἔσβησαν,
κονιορτοποιήθηκαν καὶ ἐξαφανίστηκαν.
Ἀλλοιώνεται καὶ μεταβάλλεται ὁ οὐράνιος
κόσμος. Ἀλλὰ καὶ ὁ μικρὸς πλανήτης πάνω
στὸν ὁποῖο κατοικοῦμε, ἡ Γῆ, κι αὐτὸς ἀλλοι-
ώνεται καὶ μεταβάλλεται. Τὰ νερὰ τῆς θαλάσ-
σης ἄλλοτε προχωροῦν μέσ᾿ στὴν ξηρὰ καὶ
τρῶνε συνεχῶς τὴν παραλία, καὶ ἄλλοτε ἀπο-
σύρονται καὶ ἀφήνουν ἀκάλυπτες ἐπιφάνει-
ες τοῦ βυθοῦ. Ἐκρήξεις δὲ ἡφαιστείων ἀλ-
λοιώνουν καὶ μεταβάλλουν τὴ φυσιογνωμία
τῆς γῆς, νησιὰ ὁλόκληρα ἐξαφανίζονται καὶ
νέα νησιὰ ἐμφανίζονται, καὶ δὲν γνωρίζουμε
πότε θὰ γίνῃ κανένας μεγάλος σεισμός, ποὺ
 2
ξηρὲς θὰ γίνουν θάλασσες καὶ θάλασσες θὰ
γίνουν ξηρές. Διαρκὴς ἀλλοίωσις καὶ μεταβο-
λή. Πηγὲς ἀλλάζουν ῥοὴ καὶ τὰ νερὰ κυλώ-
ντας ὑπογείως, χωρὶς νὰ φαίνωνται, ξεσποῦν
σὲ ἄλλα μέρη.
Ἀλλὰ καὶ τὰ ἔργα ποὺ μὲ κόπο καὶ ἱδρῶτα
κατασκευάζει ὁ ἄνθρωπος, ἔργα θαυμαστά,
ὅπως εἶνε γέφυρες, κάστρα, πυραμίδες, μαυ-
σωλεῖα, πόλεις μεγάλες καὶ ἰσχυρές, ἐνῷ φαί-
νονται αἰώνια καὶ ὁ ἄνθρωπος καυχᾶται γιὰ
τὰ ἔργα τῶν χειρῶν του, ξαφνικά, σὲ κάποια
στιγμὴ τοῦ χρόνου, καταρρέουν καὶ θάβονται
κάτω ἀπὸ πελώρια βουνὰ ἄμμου, καὶ οἱ ἀρχαι-
ολόγοι σκάβουν βαθειὰ γιὰ ν᾿ ἀνακαλύψουν
τὰ ἴχνη τους.
Ἀλλοιώσεις καὶ μεταβολὲς παρατηροῦνται
καὶ στὰ πνευματικὰ ἀκόμη φαινόμενα τῆς ἀν-
θρωπίνης ὑπάρξεως, ὅπως εἶνε οἱ διάφορες
φιλοσοφικὲς καὶ κοινωνικὲς ἰδέες· ἐμφανίζον-
ται σὲ διαφόρους καιρούς, λάμπουν σὰν διάτ-
τοντες ἀστέρες, καὶ ξαφνικὰ σβήνουν κ᾿ ἐξα-
φανίζονται, καὶ κανένας πιὰ λόγος δὲν γίνε-
ται γιὰ τὶς ἰδέες αὐτές. Ἄλλες ἰδέες ἔρχον-
ται, παλεύουν μὲ τὶς νεώτερες, γιὰ νὰ νικη-
θοῦν κι αὐτὲς καὶ νὰ ἐμφανιστοῦν ἄλλες, και-
νούργιες ἰδέες… Τέλειο δὲν ὑπάρχει ἀνάμε-
σα στὰ ἀνθρώπινα ἔργα καὶ στὶς ἀνθρώπινες
ἐκδηλώσεις.
Ἀλλὰ καὶ στὸν κοινωνικὸ τομέα ἂν ῥίξουμε
ἕνα βλέμμα, θὰ δοῦμε ὅτι κ᾿ ἐκεῖ τὸ ῥητὸ «τὰ
πάντα ῥεῖ καὶ οὐδὲν μένει» ἔχει τὴν ἐφαρμο-
γή του. Βασιλεῖς καὶ αὐτοκράτορες σὲ μιὰ στι-
γμὴ ἔχασαν τὸ θρόνο τους, ἐξωρίστηκαν, πέ-
θαναν στὶς φυλακές. Ζητιάνοι ποὺ δὲν εἶχαν
ἕνα κομμάτι ψωμί, πειναλέοι καὶ ῥακένδυτοι
καὶ περιφρονούμενοι ἀπ᾿ ὅλους, ξαφνικά, ὅ-
ταν ἡ ῥόδα τοῦ κόσμου γύρισε, προβιβάστη-
καν σὲ ὑψηλὰ ἀξιώματα καὶ ἔγιναν βασιλεῖς
καὶ αὐτοκράτορες.
Ἀλλὰ καὶ σ᾿ ἄλλο ἕνα τομέα, τὸν πιὸ εὐγε-
νῆ, ὅπως εἶνε ὁ τομέας τῆς ἁγιότητος, βλέ-
πουμε ὅτι, ἐφ᾿ ὅσον ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται
πάνω στὴ γῆ, ἡ ἁγιότητα δὲν εἶνε κάτι τὸ στα-
θερό. Ἀσκηταί, ποὺ μὲ πολλὲς νηστεῖες, προσ-
ευχὲς καὶ ἀγρυπνίες δάμασαν τὰ ἄγρια θηρία
τῶν παθῶν καὶ ἀνέβηκαν σὲ πολὺ ὑψηλὰ ἐπί-
πεδα ἀρετῆς καὶ θαυμάζονταν ἀπὸ τοὺς πολ-
λοὺς σὰν ἅγιοι, ξαφνικὰ ἀπὸ κάποια ὑπερη-
φάνεια καὶ ἀπροσεξία ἔπεσαν ἠθικὰ καὶ θρη-
σκευτικὰ καὶ ἔγιναν περίγελως δαιμόνων καὶ
ἀνθρώπων. Ἀντιθέτως ἄνθρωποι ποὺ ζοῦσαν
τὴν πιὸ διεφθαρμένη καὶ ἄσωτη ζωὴ καὶ εἶχαν
διαπράξει ἀδικήματα καὶ ἐγκλήματα καὶ τοὺς
μισοῦσε καὶ τοὺς ἀποστρεφόταν ὁ κόσμος,
Ὁμιλία ἀφαιρεθεῖσα ἀπὸ τὴν Α΄ ἔκδοσι τοῦ βιβλίου Σπινθῆρες ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο (Ἀθῆναι 1983). Μικρὴ συμπλήρωσις 18-1-2003. Ἐπανέκδοσις 19-11-2023.
ξαφνικὰ ἄλλαξαν ζωὴ καὶ ἀνέβηκαν σὲ ὑψηλὰ
ἐπίπεδα ἀρετῆς καὶ ἁγιότητος καὶ κατέλαβαν
ἐξαιρετικὴ θέσι ἀνάμεσα στοὺς ἁγίους.
***
Τὰ πάντα, λοιπόν, στὸν ὑλικό, πνευματικό,
ἠθικὸ καὶ ἰδεολογικὸ κόσμο, τὰ πάντα μετα-
βάλλονται· «τὰ πάντα ῥεῖ καὶ οὐδὲν μένει».
Ἀλλ᾿, ὦ ἄνθρωποι, ποὺ βλέπετε τὴν ἀλλοί-
ωσι καὶ τὴ μεταβολὴ καὶ ὅτι τίποτε δὲν εἶνε
σταθερὸ καὶ ἀκλόνητο, ἐλᾶτε, σᾶς παρακα-
λῶ, μαζὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦλο νὰ θαυμάσε-
τε ΕΝΑ ποὺ παραμένει ἀναλλοίωτο καὶ ἀμε-
τάβλητο σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες. Καὶ αὐτὸ εἶνε
τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Χριστός, διακηρύττει σήμερα στὸ ἀνάγνω-
σμα ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «χθὲς καὶ σήμερον
ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» (Ἑβρ. 13,8). Μῆνες,
χρόνια, αἰῶνες καὶ χιλιετίες θὰ περνοῦν, τὰ
πάντα θὰ μεταβάλλωνται. Ἡ φύσις θὰ ἀλλοι-
ώνεται. Τὰ ἄστρα θὰ σβήσουν, ὁ ἥλιος θὰ σκο-
τεινιάσῃ, οἱ ποταμοὶ καὶ οἱ θάλασσες θὰ ξερα-
θοῦν. Θρόνοι θὰ πέσουν. Ἰδέες καὶ πρόσωπα
θ᾿ ἀλλάξουν. Ὁ παγκόσμιος γεωγραφικὸς χάρ-
της θ᾿ ἀλλάξῃ πολλὲς φορές. Ἔθνη μεγάλα
θὰ ἐξαφανιστοῦν. Κονιορτὸς θὰ γίνουν τὰ ἔρ-
γα τῶν ἀνθρώπων. Ἀλλὰ ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ θὰ παρα-
μένῃ αἰώνιος καὶ ἀμετάβλητος, «χθὲς καὶ σή-
μερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας». Καὶ αὐ-
τό, γιατὶ εἶνε τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄν-
θρωπος.
Μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου, ἦταν
καὶ ὁ μέγας Ἀθανάσιος ποὺ ἑορτάζουμε σή-
μερα. Τὸ ἄκαμπτο φρόνημά του, μέσα σὲ μύ-
ριες ἀντιξοότητες, εἶνε μία μικρὴ ἀνταύγεια
τῆς ἀμετάβλητης καὶ ἀναλλοίωτης μορφῆς
τοῦ Χριστοῦ. Μικρὸς ἀρχιερεὺς αὐτός, μιμή-
θηκε τὸν Μέγα Ἀρχιερέα. Ἀμετάβλητος αὐ-
τὸς σὲ βαθμὸ σχετικό, ὁδηγεῖ τὶς ψυχὲς στὸ
Χριστό, ποὺ εἶνε ὁ Ἀμετάβλητος σὲ ἀπόλυτο
βαθμό.
Καμμιά ἀλλοίωσις καὶ μεταβολὴ δὲν εἶνε
δυνατὸν νὰ παρατηρηθῇ στὸ πανάγιο πρό-
σωπο τοῦ Χριστοῦ. «Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ πα-
ρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλ-
θωσι», εἶπε ὁ ἴδιος (Ματθ. 24,35). Ὁ Χριστὸς θὰ εἶνε
ἡ αἰώνια παρηγοριά, ἡ δύναμις καὶ τὸ στήρι-
γμα τῶν ἀνθρώπων ποὺ σὲ ὁποιαδήποτε γε-
νιὰ καὶ ἂν ζοῦν πίστεψαν σ᾿ αὐτὸν καὶ ἔζησαν
σύμφωνα μὲ τὶς ἅγιες ἐντολές του καὶ παρέ-
δωσαν τὴν ψυχή τους λέγοντας «Μνήσθητί
μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου»
(Λουκ. 23,42).
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος