You are on page 1of 10

K.|.P.

HAND BOOK 1

KTP
HANDBOOK
2 K.|.P. HAND BOOK
K.|.P. HAND BOOK 3

BUNG I

K.|.P. CHANCHIN TAWI

1. November 27, 1953 zanah Teachers' Training School-


ah Aijal mi pawimawh deuh deuhte leh thingtlang Middle School
Staff te'n Kohhran chhunga \halai awmte mumal nei deuh taka
suihkhawm a, Krista rawng bawl tura an mawhphurhna hriat
chiantir lehzual theihna turin pawl an din a, Provisional Committee
an siam a, hei hi K|P lo din chhuahna bul chu a ni a.(K|P
Lamtluang, p-6). Synod Standing Committee-ah an thlen a,
Synod Standing Committee chuan 16.2.1954-ah rem an ti a (SSC
thurel no.3).
Mumal taka K|P din ni hi record hmuh a nih mai loh
avangin Central K|P chuan tihchian \ula hriain chhui \hin a ni a,
hruaitu hmasate an kawm a\angin a ni chiang taka hriat theih an
nei lo a, document pawimawh hmuh chhuah a ni lo bawk. Chuvang
chuan February 23-26, 1989 chhunga General Conference,
Khawzawl Venglaia neihah chuan February 22, 1954 chu K|P
din \an hun, K|P Day atan pawm a lo ni ta a.
Kum 2005 khan Central Kristian |halai Pawl (K.|.P.)
chuan K|P Day atan hian ni chi hrang pathum awm thei- February
27, 1953- Provisional Committee an siam zan; February 26,
1954, Synod Standing Committee-in an rel ni leh February 22,
1954, K|P Daya hman mekte hi tihchian \ula hriain Synod
Executive Committee-ah a thlen leh a. SEC chuan February 22,
1954 hi K|P Day atan a nemnghet fel ta a ni.(SEC) February
22, 1954 hi K|P din tura an \hutkhawmna hmasa ber ni loin
Synod Standing Committee-in an rel hnua an meeting neih hmasak
ber ni a ni thung.
4 K.|.P. HAND BOOK

Hruaitute chu Provisional Committee an dina mite kha an


ni. A din ni leh a din dan hi heti teh nuai a nih avang hian hruaitu
hmasate pawh hi a chiang mawh ta hle a, chi hniha tarlan mai a
chi awm e, hetiangin:
Provisional Committee hruaitute (27.11.1953-24.9.1954)
Chairman : Pu O.W.Owen
Vice Chairman : Pu Lalthankima
Org. Secretary : Nl. Zokhumi
Asst. Secretary : Tv. Luka
Treasurer : Pi Owen-i
Committee Members:
1.Tv. Vanlalkunga, Dawrpui
2. Pu Thanhnuna (Ztu), Venghlui
Hruaitu thlan hmasak te:
September ni 24,1954-a General Conference hmasa
bera hruaitu an thlan te chu hengte hi an ni.
Chairman : Rev. O.W. Owen
Vice Chairman : Pu Lalthankima
Organising Secretary : Nl. Saptawni
Assistant Secretary : Tv. Vanlalkunga
Treasurer : Mrs. O.W. Owen
Financial Secretary : Nl. Thangpuii

Committee members :
1) Nl. Denghlunchhungi
2) Nl. Rinkimi
3) Nl. Zokhumi
4) Tv. Dawngliana
5) Tv. Pachhunga
6) Tv. Thanhnuna
K.|.P. HAND BOOK 5

2. K|P thupui atan ‘Rawngbawl tura Chhandam’ (Saved


to Serve) thlan a ni a. Bible chang innghahna atan II Timothea
2:3 hman a ni a. Hemi hnu lawkah hian remchang zawka ngaiin
Ephesi 2:10 hman a ni ta zawk a ni.

3. K.|.P hian thiltum pali a nei a, chungte chu -


i) Isua Krista rinna leh amah anna kawnga \halaite hruai
ii) Kohhran kutke ni tura \halaite buatsaih
iii) Kohhran hnathawh tihpuitlin
iv) Krista Chanchin |ha puan darh
4. Kristian |halai Pawla tel turte chu Presbyterian Kohhran
chhunga mi an ni tur a ni a. Kum 14-40 thleng he pawl thiltumte
pawma tel duh apiangte chu member-ah tel theih a ni a, kum tin
member lak thar \hin tur a ni.
5. Inkaihhruaina Dan tawi fel tak siam a ni a, hei hi Synod
Executive Committee pawmpuia siam a ni. K.|.P. Inkaihhruaina
Dan hi kum 1954, 1962, 1969, 1974, 1978, 1982, 1985, 1990,
1995, 1999, 2004-ah ennawn leh chhut \hat a ni tawh.

6. Central K.|.P. hruaitute hi K.|.P. General Conference-


ah thlan a ni \hin a. Mi pakhat tan term hnih (kum 4) bak chelh
theih a ni lo. Leader leh General Secretary erawh chu Synod
Executive committee ruat a ni.

7. Central K.|.P. hian lehkhabu eng emaw zat a chhuah


tawh a. Ram pum huapin Essay, Drama leh Hla inphuahsiakte a
buatsaih bawk \hin. Central hruaitute hian ram chhung leh ram
pawn hmun hrang hrangah - Leadership Training, Workshop,
Consultation, Seminar, etc. neiin an zin chhuak \hin a. Kum tin
K.|.P. General Conference a huaihawt bawk \hin a, S.E.C.
remruatnain kum 2005 atangin kum khat danah a huaihawt ta
thung a ni.
6 K.|.P. HAND BOOK

8. K.|.P.-in kum puan a neih tawh dan hetiang hi a ni:-


1987–88 - Mizorama Hnam dang ringlomite beihpui kum
1989 - Missionary Year
1990 - Zuk leh hmuam do kum
1991–93 - Mahni intodelh kum
1994 - Pathian thu zir uar kum
1995–98 - Kristian chhungkaw kum
2000-2001 - Kristian Nun - Thianghlimna kum
2002-2003 - Rinawmna
2004-2005 - Lalpa |ih
(Kum puan ni chiah lo, ram pum huapa hmalakna vawi eng
emaw zat neih a ni bawk).

09. Mizoram Synod Choir, kum 1983 a\anga din (K|P bikin
a din tak chu 1985 a ni) chu Central K.|.P. hian a enkawl a,
zaipawlte rawngbawl dan tur hi a ngaihtuahsak \hin a ni.

10. Kristian |halai Pawl chanchinbu ‘Kristian |halai’ hi kum


1970 a\ang khan chhuah a ni a. 1979 a\angin thla tin tluang taka
chhuah a ni a.

11. K.|.P. chhinchhiahna (Emblem) mawi tak 1992-ah


siam a ni a. Bial leh Branch tinte tan Flag, Emblem chuang
siam a ni bawk.

12. K.|.P. hi Presbyterian Youth Fellowship (P.Y.F.)-


ah leh North East India Christian Council Youth Assembly
(N.E.I.C.C.Y.A.)-ah telin a hnarkaitu pawimawh tak a ni
reng bawk.

13. 2005 K.|.P. dinhmun : Bial zat - 139


Branch zat - 736
Member zat - 111116
K.|.P. HAND BOOK 7

BUNG II

RAWNGBAWL TURA CHHANDAM


(SAVED TO SERVE)

K.|.P. thupui “Rawngbawl tura Chhandam” tih hi a fuh


hle mai. Tawi tea Pathian thu hnuk khaikhawmna a tling. Kristian
zirtirna dik tak a ni a, chhui chian a dawl em em a ni. “Pathianin
a rawngbawl turin min chhandam” tihna a ni. A innghahna chu
Ephesi 2:10, “Thil \ha ti atan Krista Isuaah chuan siama awmin
ama kut chhuak kan ni si a; chu thil \ha tih chu kan awmna turin
Pathianin a buatsaih lawk a ni,” tih hi a ni. Hei hi chhandamna leh
rawngbawlna chungchanga Pathian thu ril leh thuk, thu hausa tak
a ni. “Pathianin, a duhzawng thil \ha tia kan nun chawt theih nan,
Isua Krista hmangin min siam thar leh a, chu chu chatuana a tum
ber a ni” tihna a ni. “Ama kut chhuak kan ni” tih hian kan
piantharna leh chhandamnaah pawh chuan Pathianin a bul a tum
a, a thawh sa ring turin min ko ve chauh a ni tih a kawk.

Chanchin |ha thuchah laipui chu Chhandamna a ni a, sual


vanga chhiat theihna zawng zawng laka chhandamna a ni. Sual
vangin mihringin a dinhmun dik tak a luah zo lo va, Pathian a hriat
dan te, amah a inhriat dan te, mi dangte a thlir dan leh a chenna
khawvel a thlir dan te a fiah lo (phe) zo vek a. Chu chuan a ngaih
dan leh a duh dan a tibuai a, a chang chuan amah leh amah ngei
pawh a inkalh \hin. Sual vanga natna leh thihna chu a hmabak a
ni. Nawm chakin hrehawmnaah a lut a, hlim chakin lungngaihna a
tawng bua a, zalen chakin sual bawihah a tang a, dam man tel
tumin sual rit phurin a rum \hin. Chu zawng zawng lak ata chu Lal
Isuan amah ringtute chu a chhandam a ni. |awngkam dangin sawi
ta ila, anmahni leh sual rawngbawlna lak ata Pathian rawngbawl
tura chhan chhuah an ni ta tihna a ni.
8 K.|.P. HAND BOOK

Pathian rawngbawl kan tih pawh hi kan hriat dan a inang


vek lo vang. Kan hriat lar ber chu Biak In leh Kohhrana
rawngbawl a ni. Mi pakhat pawh a pianthar hlim hian Biak Ina
thusawi hi a chak em em mai a. A pi (a nu nu) hnenah, “Ka pi,
Biak Inah thusawi dil ila an phal ang em?” a ti a. Ani chuan,
“Phal loh ngawt tur chu a awm lo va, mahse an dil ngai lo,” a ti a.
“Engati nge?” a ti a. “Biak Ina thusawi tur mi chu a ruattute
thinlungah Pathianin a hriattir mai \hinah an ngai,” a ti ta a. Chuta
chinah chuan thusawi hi a la dil ngai ta lo. Chanvo hrang hrang
pawh pek awm mite hnenah sem a ni \hin. Hei hi talent tihpun
tura pek ang leh, a bika rawngbawl tura kohna anga ngaih a ni.

Heng bakah pawh hian miten engti zawng emaw tala Pathian
\hatna an lo tem phahna tura nun hi rawngbawlna vek a ni.
“Malsawm thlentuah min siam ve la, vawiinah ngei hian tu tan tal
emaw,” tih phuahtu hian a hre chiang awm hle mai. Hei hi
rawngbawltu nun chu a ni mai.

Bible-ah hian rawngbawlna lam thu sawina vawi 2000 vel


a awm a. Kristian rawngbawlna innghahna chu Marka 10:45,
“Mihring Fapa meuh pawh rawngbawlsaka awm turin a lo kal lo
va, rawngbawl tur leh mi tam tak tlan nana a nun pe zawk turin a
lo kal a ni si,” tih hi a ni. Hei hian chhiahhlawh hna a kawk a; mi
dangte nawm nana inhmang zo chu, Paula chuan, “Krista bawih”
ti zawngin a sawi uar hle thung. Bawih chu chhiahhlawh ai pawhin
a la hniam awm e. A pu bawih nih bak chanvo leh ham\hatna
dang chuh theih a nei ve miah lo. Thupuan 18:11-13-ah chuan
bawihte chu an pute bungraw zinga chhiar tel an ni. Bawih leh sal
hi sawi pawlh an ni leh a. Thuthlung Thar hun laiin Rom ram
chhungah sal maktaduai 60 lai awmin an sawi. Chuvangin, a hun
laiin chhiahhlawh, bawih, sal dinhmun mi tinin an hre chiang em
em a, anmahni nunna chungah pawh thu an nei lo. An awm ve
chhan chu an pute duhzawng tih a ni mai. Sam 40:8-ah chuan,
“Aw ka Pathian, i duhzawng tih hi ka lawm zawng tak a ni a, a ni,
i dan thu chu ka thinlungah a awm reng e,” a ti a. Chu chu Hebrai
K.|.P. HAND BOOK 9

10:7-ah, “Aw Pathian, ngai teh, i duhzawng ti turin ka lo kal e,”


tiin a lo la nawn ve leh a. Rawngbawlna dik takah chuan mahni
duhzawng a lal lo. Pathian duhzawng chauh ngaihtuah tur a ni.

Rawngbawlnaah chuan mahni inhrechiang lo va rawng kan


bawlsaka duhzawng chiah ngaihtuah tur a ni. Isua hminga thawk inti,
Isua ropuina tur aia mahni mawina leh larna tur buaipui a awm theih.
Chutiang chu Paulan, ‘tlan thlawn’ (Gal. 2:2) a tih ang kha a ni.

Rawngbawl tur chuan ‘zirtir’ nih hmasak a ngai. Tirhkohte


(Krista tirhkahhote) pawh a zirtirte (a hnena zir hmasa zet) an ni.
Krista pawlin, a chanchin hriat tuma zirin, a chhungkua Kohhranho
awm dante hriat tuma rilru inhmang zui zelin, rawngbawltu \ha
atan kan inchher zel thei dawn a lo ni. Kohhranho a\anga zir tum
lo, a hrilhtu tur ni nghala inngaite belh chian an dawl ngai lo.

“Keiniho hi Krista rawngbawltuah leh Pathian thuruk


enkawltuah miin min ngai rawh se. Hetah hian enkawltu chu mi
rinawm nih a ngai a ni,” (I Kor. 4:1,2). Mahni ngaiha rawngbawltu
nih a tawk mai lo; mi dangte ngaiha rawngbawltu nih tlin a ngai.
Mi hriat chiante hi kan dawl loh em avangin mahni hming chhe
khuh nan Lal Isua thusawi, “Zawlnei chu ama khaw lamah leh
ama inah chauh lo chuan chawimawi lohvin a awm ngai lo”(Mat.
13:57) tih te kha kan han thlang vel a. Mahse, Isuan a mite a
fuihna dik tak chu an taknaa khawvel siam \ha turin a ni zawk.
Rom 14:18-ah pawh, “Chutianga Krista rawngbawltu tawh phawt
chu Pathian lawmzawng mi a ni a, mihring fak pawh a hlawh \hin,”
(lehlin thar) a ti zawk daih a ni. Hetah hian mi rinawm a ngai a. Mi
rinawm chu rin tlak, mahni mawhphurhna pha hni hne lo, mi taima,
nun dan principle hriatpui theih nei, mi regular (a chang changa ti
ve mai ni lo), thil ti tak tak mi, a Lalpa nena nun inzawm reng a ni
tur a ni. Keiniho hi miin Krista rawngbawltu hmuhin min hmu ang
em? Krista rawngbawltu tak tak chu Krista hnenah a awm ang (Joh.
12:26).
10 K.|.P. HAND BOOK

BUNG III

K.|.P. THILTUM PALITE SAWI FIAHNA

Pawlho reng reng hian thiltum (motto) kan nei \hin a. Thiltum
tih awmzia chu pawlho tihhlawhtlin tur atana hmalakna tur kipui
duan chhuah hi a ni a. Thiltum chuan pawlho chu mumal takin a
hruai a, a bul \anna a\anga a kal zel dan tur te, a thlen tur (goal)
te a kawhhmuh \hin a ni. Pawlho member-te chu an telna pawl
thiltum tihlawhtling tura inpe an nih avangin pawl thiltum leh
member-te chu an inzawm tlat tur a ni ang. Keini K.|.P.-te pawh
hian thiltum pawimawh tak tak pali kan nei a, chungte chu a mal
mala sawifiah han tum dawn ila. Heta kan thiltum sawifiahna hi a
tlangpui chauh a ni a, a hman zui dan chipchiar chu Branch K|P-
te remhriatnaah a innghat dawn a ni.
1. Isua Krista rinna leh amah anna lama \halaite hruai
1) A awmzia : Mihringte hi a huhova kan awm
hian ngaih dan leh duh dan hrang hrang a tam \hin avangin
inkaihhruaina mumal tak kan mamawh \hin. |halai awmkhawm
phei chu kan thawm a nat em avangin a chhe zawng leh a \ha
zawnga nghawng lian tak kan nei \hin a, inhruaina \ha kan mamawh
lehzual a ni. Khawii khuaah pawh kal ila, chumi khuaa \halaite
nun dan chuan chu khawtlang zia chu a tilang \hin a. Chutiang
bawkin chhungkua leh kohhran zia pawh hi a chhunga \halaite
nun dan chuan a nghawng \hain a nghawng chhe \hin a ni.
Chuti a nih chuan sakhuana lamah \halai rualte chu hruai
ngil an pawimawh hle tih kan hre thei awm e. Kan Bible chuan
vanglai hun hi ‘mi chak kuta thal awm’ angin a tehkhin a (Sam
127:4), mi chak chu a hlauhawm a, a kutah thal a ken phei chuan
a \ha zawng leh a chhe zawngin hna a thawk nasa thei hle dawn a
ni. |halaite hi chutiang mi chak tak ang chu kan ni a, hetih hun lai
taka inkaihhruaina dik kan neih loh chuan chatuan thlenga pawi

You might also like