Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 19
Imię i nazwisko ....................................................

1 Wykonaj zadania na podstawie schematu, na ( ... / 3 p.)

którym przedstawiono profil glebowy.

a) Wpisz we właściwych miejscach schematu
brakujące nazwy poziomów glebowych.
b) Podaj nazwy:
· typu genetycznego gleby, której profil
przedstawiono na schemacie,
· strefy klimatycznej, w której ta gleba występuje,
· skały macierzystej, która jest typowa dla tej
gleby.
2 Rozpoznaj, które z podanych gleb należą do gleb strefowych, a które – do gleb ( ... / 2 p.)

śródstrefowych. Wpisz we właściwych kolumnach tabeli nazwy wybrane spośród

podanych.
bielice, rędziny, czarnoziemy, gleby bagienne, czarne ziemie, gleby brunatne,
gleby tundrowe, szaroziemy pustynne, gleby inicjalne, gleby ferralitowe, mady rzeczne
Gleby strefowe Gleby śródstrefowe

3 Przyporządkuj formacjom roślinnym (A–C) nazwy krajów, w których te formacje ( ... / 2 p.)

występują (1–4).
A. Preria. 1. Tanzania.
B. Makia. 2. Kolumbia.
C. Las równikowy. 3. Grecja.
4. USA.

4 Przyporządkuj procesom glebotwórczym (A–C) właściwe opisy wybrane spośród ( ... / 3 p.)

podanych (1–4).
A. Bielicowanie.
B. Oglejenie.
C. Lateryzacja.
1. Szybki rozkład szczątków organicznych zachodzący w wilgotnym i gorącym klimacie.
2. Wymywanie w głąb gleby związków mineralnych i organicznych, w wyniku czego
tworzą się w niej poziom wymywania i poziom wmywania.
3. Odtlenianie związków mineralnych znajdujących się w glebie, w wyniku czego
powstają gleby o sinoniebieskiej barwie.
A. ___ B. ___ C. ___
5 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedzi A lub B oraz 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Najżyźniejszą glebą na Ziemi jest
A. szaroziem, który powstaje z utworów 1. trawiastej.
B. czarnoziem, lessowych przy udziale roślinności
2. twardolistnej.
6 Przyporządkuj podanym nazwom skał macierzystych (A–E) właściwe typy gleb, ( ... / 3 p.)

które się na tych skałach wykształciły (1–6).

A. Piasek. 1. Czarnoziem.
B. Glina. 2. Mada.
C. Iły i żwiry. 3. Bielica.
D. Less. 4. Szaroziem.
E. Wapień. 5. Rędzina.
6. Gleba brunatna.

Grupa A | strona 1 z 2
 Rozpoznaj, które piętra roślinne w Himalajach charakteryzują się opisanymi ( ... / 3 p.)
7
cechami (A–D). Zapisz ich nazwy wybrane spośród podanych.
piętro niwalne, piętro alpejskie, piętro lasów, piętro subniwalne
A. Karłowate drzewa, krzewy i łąki górskie – ____________.
B. Mchy i porosty, drobne krzewinki – ____________.
C. Różnorodny skład gatunkowy drzew: dęby, klony, kasztanowce, świerki i sosny
himalajskie – __________.
D. Turnie, zalegający śnieg i lodowce – ____________.
8 Na fotografiach A i B przedstawiono dwie formacje roślinne. ( ... / 2 p.)
Uzupełnij tabelę. Wpisz we właściwych komórkach tabeli nazwy typów klimatu,
w których występują formacje A i B, nazwy typów gleby dominujących na
obszarach występowania tych formacji oraz przykłady charakterystycznych dla nich
roślin. Wybierz właściwe informacje spośród podanych.
A. B.

Typy klimatów: umiarkowany ciepły kontynentalny, równikowy wilgotny,

okołobiegunowy subpolarny
Typy gleb: gleby tundrowe, czarnoziemy, gleby ferralitowe
Przykłady roślin: oleandry, porosty, liany, brzoza karłowata, heban, kaktusy, baobaby
Formacja A Formacja B
Typ klimatu
Typ gleby
Przykłady roślin

Grupa A | strona 2 z 2
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 19
Imię i nazwisko ....................................................

1 Wykonaj zadania na podstawie schematu, na ( ... / 3 p.)

którym przedstawiono profil glebowy.

a) Wpisz we właściwych miejscach schematu
brakujące nazwy poziomów glebowych.
b) Podaj nazwy:
· typu genetycznego gleby, której profil
przedstawiono na schemacie,
· strefy klimatycznej, w której ta gleba występuje,
· skały macierzystej, która jest typowa dla tej
gleby.
2 Rozpoznaj, które z podanych gleb należą do gleb strefowych, a które – do gleb ( ... / 2 p.)

śródstrefowych. Wpisz we właściwych kolumnach tabeli nazwy wybrane spośród

podanych.
terra rossa, mady rzeczne, czarnoziemy, gleby bagienne, czarne ziemie, gleby płowe,
gleby tundrowe, szaroziemy pustynne, gleby górskie, gleby kasztanowe, rędziny
Gleby strefowe Gleby śródstrefowe

3 Przyporządkuj nazwom kontynentów (A–C) właściwe regionalne nazwy formacji (1– ( ... / 2 p.)

4).
A. Australia. 1. Pampa.
B. Europa. 2. Puszta.
C. Ameryka Północna. 3. Preria.
4. Skrub.

4 Przyporządkuj procesom glebotwórczym (A–C) właściwe opisy wybrane spośród ( ... / 3 p.)

podanych (1–4).
A. Brunatnienie.
B. Płowienie.
C. Ferralityzacja.
1. Szybki rozkład szczątków organicznych oraz wypłukiwanie z gleby większości
minerałów.
2. Stopniowy rozkład złożonych związków chemicznych, podczas którego są uwalniane
związki glinu i żelaza nadające glebie brunatną barwę.
3. Wymywanie składników ilastych w głąb gleby.
A. ___ B. ___ C. ___
5 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedzi A lub B oraz 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
W wyniku działalności człowieka powstają gleby

które odznaczają się znaczną ogrodach

A. cynamonowe, 1.
zawartością próchnicy oraz i szklarniach.
składników pokarmowych i dolinach
B. antropogeniczne, występują w 2.
rzecznych.
6 Przyporządkuj podanym nazwom skał macierzystych (A–E) właściwe typy gleb, ( ... / 3 p.)

które się na tych skałach wykształciły (1–6).

A. Wapień. 1. Czarnoziem.
B. Piasek. 2. Mada.
C. Iły i żwiry. 3. Bielica.
D. Less. 4. Szaroziem.

Grupa B | strona 1 z 2
 E. Glina. 5. Rędzina.
6. Gleba brunatna.

7 Rozpoznaj, które zbiorowiska leśne Polski rozwijają się na wymienionych typach ( ... / 3 p.)

gleb (A–D). Zapisz ich nazwy wybrane spośród podanych.

bór, ols, łęg, grąd
A. Gleby bielicowe na piaskach – ____________.
B. Gleby bagienne torfowe i mułowe – ____________.
C. Gleby brunatne na glinach i iłach – ____________.
D. Mady na piaskach zalewanych okresowo wodą rzeczną – ____________.
8 Na fotografiach A i B przedstawiono dwie formacje roślinne. ( ... / 2 p.)
Uzupełnij tabelę. Wpisz we właściwych komórkach tabeli nazwy typów klimatu,
w których występują formacje A i B, nazwy typów gleby dominujących na
obszarach występowania tych formacji oraz przykłady charakterystycznych dla nich
roślin. Wybierz właściwe informacje spośród podanych.
A. B.

Typy klimatów: umiarkowany ciepły kontynentalny, równikowy wilgotny,

okołobiegunowy subpolarny
Typy gleb: gleby tundrowe, czarnoziemy, gleby ferralitowe
Przykłady roślin: ostnice, porosty, liany, brzoza karłowata, heban, kaktusy, turzyce
Formacja A Formacja B
Typ klimatu
Typ gleby
Przykłady roślin

Grupa B | strona 2 z 2