grupa a

Procesy zewnętrzne
kształtujące powierzchnię Ziemi ..........................................
Imię i nazwisko

Poniższy test składa się z 10 zadań. Przy każdym poleceniu podano ..............
liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Klasa
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 22 punkty.

1. Na podstawie poniższych opisów rozpoznaj, a następnie podaj nazwy rodzajów wietrzenia. 0–2 p.
a) W procesie tym rozwój i aktywność życiowa organizmów roślinnych oraz zwierzęcych powoduje
zmiany fizyczne oraz chemiczne skał.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .

b) Pod wpływem czynników fizycznych skała rozpada się na bloki, okruchy i pył. Jej skład chemiczny
pozostaje jednak niezmieniony.
........................................................... ..

2. Rozpoznaj i podpisz rodzaj ruchów masowych 0–3 p.

przedstawiony na fotografii zamieszczonej obok.
Opisz, na czym polega ten proces. Następnie wpisz nazwę
formy rzeźby terenu oznaczonej na ilustracji strzałką.
Rodzaj ruchów masowych:
..............................................................

Opis:
...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

Forma rzeźby terenu:

............................ ..................................

3. Podkreśl czynnik sprzyjający procesom krasowym. 0–1 p.

a) Duża grubość warstw skał węglanowych.
b) Ujemna temperatura powietrza.
c) Duża częstotliwość zamarzania i rozmarzania wody w szczelinach skalnych.
d) Brak opadów atmosferycznych.
4. Podkreśl nazwy form krasu powierzchniowego. 0–3 p.
żłobek krasowy, stalaktyt, lejek krasowy, polje, stalagnat, komin krasowy, mogot
5. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. 0–1 p.
W górnym biegu rzeki przeważa...
a) erozja boczna.
b) akumulacja rzeczna.
c) erozja wgłębna.
d) deflacja.
6. Zaznacz ilustrację przedstawiającą typ doliny utworzonej w wyniku rzeźbotwórczej
działalności rzeki. 0–1 p.

7. Wymień dwa przykłady elementów krajobrazu polodowcowego powstałego w wyniku

działalności lodowców górskich. 0–2 p.
• ......................................................... ... ...

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

8. Podaj nazwę typu wybrzeża przedstawionego 0–2 p.

na poniższej ilustracji. Następnie opisz sposób
jego powstawania.
Typ wybrzeża: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . .
Sposób powstawania: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .

.................................................................

.................................................................

.................................................................

9. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego – literę F. 0–4 p.

a) Oz to blok skalny zdarty z podłoża i przeniesiony przez lądolód na znaczne odległości. . . . . .
b) Abrazja jest procesem polegającym na niszczeniu brzegów przez fale morskie. . . . . .
c) „Takyr” to nazwa pustyni ilastej stosowana w Azji Środkowej. . . . . .
d) Bruk deflacyjny stanowi warstwę większych fragmentów skalnych, która powstała wskutek wywiania
przez wiatr drobniejszego materiału skalnego. . . . . .
10.Uzupełnij tabelę, wpisując właściwe nazwy czynników i procesów rzeźbotwórczych
oraz nazwy form rzeźby terenu. 0–3 p.

Czynnik rzeźbotwórczy Proces rzeźbotwórczy Forma rzeźby terenu

korazja

abrazja

lodowiec górski dolina U-kształtna

fale morskie plaża

grupa b
Procesy zewnętrzne
kształtujące powierzchnię Ziemi ..........................................
Imię i
nazwisko
Poniższy test składa się z 10 zadań. Przy każdym poleceniu podano ..............
liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Klasa
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 22 punkty.
1. Na podstawie poniższych opisów rozpoznaj, a następnie podaj nazwy rodzajów wietrzenia. 0–2 p.
a) Główną rolę w tym rodzaju wietrzenia, powodującym zmianę składu chemicznego skał, odgrywają woda
oraz rozpuszczone w niej związki chemiczne.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .

b) Efektem tego procesu, zachodzącego na skutek działania lodu w szczelinach skalnych, są rumowiska
skalne nazywane gołoborzami.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .

2. Rozpoznaj i podpisz rodzaj ruchów masowych 0–3 p.

przedstawiony na fotografii zamieszczonej obok.
Opisz, na czym polega ten proces. Następnie wpisz nazwę
formy rzeźby terenu oznaczonej na ilustracji strzałką.
Rodzaj ruchów masowych:
...............................................................

Opis:
...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

Forma rzeźby terenu:

......................................................... .....

3. Podkreśl czynnik sprzyjający wietrzeniu mrozowemu. 0–1 p.

a) Bogata szata roślinna.
b) Dodatnia temperatura powietrza.
c) Podłoże skalne zbudowane ze skał węglanowych.
d) Duża częstotliwość zamarzania i rozmarzania wody w szczelinach skalnych.
4. Podkreśl nazwy form krasu podziemnego. 0–3 p.
mogot, stalagmit, studnia krasowa, żłobek krasowy, stalaktyt, polje, jaskinia
5. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. 0–1 p.
W wyniku erozji bocznej i akumulacji materiału transportowanego przez rzekę powstają...
a) delty.
b) doliny V-kształtne.
c) meandry.
d) ławice.
6. Zaznacz ilustrację przedstawiającą typ doliny utworzonej w wyniku działalności
lodowców górskich. 0–1 p.

7. Wymień dwa przykłady elementów krajobrazu polodowcowego powstałego w wyniku

działalności lądolodu i wód polodowcowych. 0–2 p.
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

8. Podaj nazwę typu wybrzeża przedstawionego 0–2 p.

na poniższej ilustracji. Następnie opisz sposób
jego powstawania.
Typ wybrzeża: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .
Sposób powstawania: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

..................................................................

..................................................................

9. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego – literę F. 0–4 p.

a) Mierzeja to piaszczysty wał odcinający wody zatoki od otwartego morza. . . . . .
b) Wybrzeża fiordowe powstają w wyniku zalania przez morze dolin polodowcowych. . . . . .
c) Proces korazji polega na wywiewaniu przez wiatr drobnego materiału skalnego. . . . . .
d) W polu firnowym śnieg przeobraża się w firn, a następnie w lód lodowcowy. . . . . .
10.Uzupełnij tabelę, wpisując właściwe nazwy czynników i procesów rzeźbotwórczych
oraz nazwy form rzeźby terenu. 0–3 p.

Czynnik rzeźbotwórczy Proces rzeźbotwórczy Forma rzeźby terenu

wiatr barchan

deflacja

wody rzeki erozja wgłębna

wzniesienia moreny czołowej