Professional Documents
Culture Documents
Gebelerin Algılanan Stres, Hayat Memnuniyeti, Psikolojik
Gebelerin Algılanan Stres, Hayat Memnuniyeti, Psikolojik
Sema KARAGÖZ
Dr., Arş. Gör. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi,
Din Bilimleri Anabilim Dalı
Dr., Res. Asst. Bolu Abant Izzet Baysal University, Divinity Faculty,
Departmant of Religious Studies
Bolu, Turkey
sema.karagoz@yahoo.com.tr
orcid.org/0000-0002-6731-3883
Giriş
Gebelik, bir kadının yaşam sürecinde kendine ait özellikleri olan
anneliğe geçiş dönemini ifade etmektedir. Bu dönemde fizyolojik,
psikolojik, biyolojik ve sosyal değişimler kendiliğinden meydana
gelmekte ve uyum sağlamayı gerektirmektedir (Üzar Özçetin - Erkan,
2019, 1018; Leifer, 1980, 754; Dağlar - Nur, 2014, 430). Değişim ve
gereksinimleri içeren bu uyum süreci zaman zaman stres verici
olabilmektedir (O’Keane - Marsh, 2007, 1003). Stres verici faktörlerin
varlığı ve bunların etkili biçimde yönetilememesi hem anne adayının ve
fetüsün iyilik halini olumsuz yönde etkilemekte (Corno vd., 2018, 2) hem
gebelik sonrasında görülebilecek postpartum depresyon riskini
artırmaktadır (Xian vd., 2019, 293). Dolayısıyla, bu riskleri azaltabilecek
veya yok edebilecek stratejiler geliştirmek önem kazanmaktadır. Dini ve
manevi başa çıkma gebelik stresini yönetmede etkili bir unsur olabilir
(Dolatian vd., 2017, 2268). Anne adayları, din ve maneviyattan güç alarak
tehdit edici durumları kontrol altına alabilir, sükûnetlerini koruyabilir ve
yaşama dair amaç ve anlamlılık elde edebilir (Lucero vd., 2013, 310). Bu
psikolojik dayanıklılık için ,076, algılanan stres için ,048, olumlu dini başa
çıkma için ,006 ve son olarak olumsuz dini başa çıkma içinse ,033 olarak
hesaplanmıştır. Buna göre model; hayat memnuniyetindeki değişimlerin
(varyansın) %24’ünü, psikolojik dayanıklılıktaki değişimlerin %8’ini,
algılanan stresteki değişimlerin %5’ini, olumsuz dini başa çıkmadaki
değişimin %3’ünü, olumlu dini başa çıkmadaki değişimin ise yaklaşımın
ise yaklaşık %1’ini açıklayabilmektedir. Model, açıklayıcılık anlamında en
büyük başarıyı hayat memnuniyeti için göstermekle birlikte, hayat
memnuniyeti üzerindeki açıklayıcılığın büyük kısmı olumlu dini başa
çıkmaya aittir. Modelde anlamlı olduğu görülen diğer ilişkilere ait etki
büyüklüklerinin ,09 ve ,01 arasında değiştiği; dolayısıyla ilişki güçlerinin
düşük seviyede olduğu söylenebilir.
Tablo 7: Eğitim ve Trimester Grupları Arasında Algılanan Stres ve Olumsuz Dini
Başa Çıkma Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması
Bağımlı Grup N M SS Sıra Dunn’s Post
Değişken Ort. χ2 a p Hocb
Algılanan İlkokul (1) 13 3,44 ,77 174,85
Stres Ortaokul (2) 35 3,60 ,81 197,36 2-5
Lise (3) 122 3,58 ,84 198,65 16,077 ,003* 3-5
Kaynakça
Abdul Rashid, Mohd Hazreen vd. “Religiosity, Religious Coping and
Psychological Distress among Muslim University Students in
Malaysia”. International Journal of Evaluation and Research in Education
10/1 (2021), 150-160.
Akın, Özlem. Gebelik Stresini Değerlendirme Ölçeğinin Türkçe Geçerlik ve
Güvenirlik Çalışması. Ordu: Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.