Lammenschansweg 48, woningen rondom en de Sint-Petruskerk

Sinds 2013 woon ik, Stine Nuijen, op

lammenschansweg nummer 48. Naast dat
lammenschansweg 48 een mooi huis is staat dit
naast een kerk, de rooms katholieke Sint-
Petruskerk. De St. Petruskerk is een
rijksmonument, wat de omringende huizen ook
rijksmonumenten maakt. In de foto hiernaast is
de St. Petruskerk en omringende huizen nog in
originele staat te zien (foto gemaakt voor 1960).
Door modernisering en ouderdom van de omgeving zijn er een aantal dingen veranderd.
Op eerste gezicht lijkt mijn huis net zoals de andere van het rijtje. Alleen heeft mijn huis net
wat extra’s, een hoek. Hierdoor hebben wij een net wat grotere begane grond en eerste
verdieping. De eerste verdieping op de hoek is er niet altijd geweest, die is er later
bijgebouwd (rond 1950). Deze heeft dan ook een iets modernere architectuur (te zien in de
ramen) dan de rest van het huis. Ook zijn er door de jaren heen veel veranderingen geweest
in bijna elk huis van de wijk. Er zijn veel verbouwingen geweest. Omdat deze huizen
monumenten zijn er voorwaarden van de gemeente en moet er een vergunning
aangevraagd worden om te mogen verbouwen. Op lammenschansweg nummer 48 zijn er
veranderingen in de tuin en zolder geweest. Maar nog altijd ziet het huis ervan voor uit als
de originele herenhuizen. De huizen en St. Petruskerk zijn gebouwd met rode baksteen, dat
gemaakt is in Leiderdorp. De wijk met de St. Petruskerk heet de Professorenwijk (West).
De St. Petruskerk op de lammenschansweg werd gebouwd als vervanging voor de
oorspronkelijke Sint-Petruskerk (1836) aan de Langebrug in het centrum van Leiden. Deze
vorige kerk was afgebrand. Door de bouw van de nieuwe St. Petruskerk, in 1935-1936,
hebben de architect en de gemeente ervoor gekozen om bij de bouw van de nieuwe kerk
een omringend huizen complex (driehoek) te maken. De kerk is dan ook als middelpunt van
de wijk gemaakt. Dit hebben ze gedaan omdat ze van de opvatting waren dat de kerk ”het
centrum van een gemeenschap hoorde te zijn”, er woonden dan ook veel katholieke
mensen in de jaren na de bouw. De architect is A.J. Kropholler en de ingenieur is H.A. Oerle.
A.J. Kropholler was zelf ook katholiek en erg geïnteresseerd in de bouw van kerken, met zijn
traditionele stijl. Je ziet in zijn andere werken dan ook de St. Petruskerk terug. Hij heeft
bijvoorbeeld ook het van Abbe museum In Eindhoven ontworpen. De Petruskerk is nog
steeds in functie als rooms-katholieke kerk, net als de omringende woningen nog steeds in
functie zijn als eengezinswoningen.
In de eerste foto die je hierboven ziet is alles nog in originele staat.
Wel zie je bij de kerk aan de achterkant ene klein torentje met de
windhaan. Deze is in 1960 weg gehaald door bouwvalligheid. De
rest van de St. Petruskerk is nog volledig in originele staat en de
omringende huizen aan de voorzijde ook. Aan de achterzijde zijn
wel een aantal verbouwingen geweest. Zoals (mijn) het huis,
lammenschansweg 48, met dakramen, zoals hiernaast is te zien. Daarnaast is ook de
omgeving veranderd. Vroeger liep er een tram door de Lammenschansweg en was er veel
groen, nu is het de drukke autoweg.

Kropholler was een beroemde architect maar ook bouwkundige en constructeur. Hij
bouwde in een traditionele stijl, de zogenaamde “Delftse school” genoemd. De kerk en
omringde huizen zijn in het begin van de 20e eeuw gebouwd (rond 1935) en hebben
karakteristieke historische kunstelementen. Ook kan het hierdoor ook een wat hogere
koopprijs hebben. De woningwaarde momenteel is erg verschillend, en variëert van rond de
400.000 tot boven 900.000 euro, afhankelijk van onder andere de grootte van de woning en
het grondperceel. In de Kropholler-driehoek zijn 8 verschillende typen woningen. Zie
onderaan de website welke type’s er zijn.

Mijn mening over mijn huis en omringende huizen is dat ik het een erg mooie architectuur
vind. Het mooie vind ik dat alles bij elkaar past in de wijk en Leiden. Er zijn veel details, zoals
lantaarnpalen, die ook in de architectuur van Kropholler zijn gemaakt. Dat vind ik
fascinerend. Wel vind ik dat de omgeving achteruit is gegaan. Vroeger liep er een tram door
de wijk, nu een drukke autoweg. Een tram is, vind ik persoonlijk, mooier en geeft een
rustiger gevoel wat past bij de omgeving. Dit zou ik graag terug willen zien in de wijk nu.
Daarnaast is er nu een 5g mast in de kerkopening gezet. Dit vind ik een van de lelijkste
dingen die je in een mooie groene omgeving kan doen. Ik weet van meer mensen in onze
wijk dat ze het hier mee eens zijn. De professorenwijk-west vind ik een van de mooiste
wijken van Leiden. Het wordt elke honderd jaar mooier en bijzonderder. Veel Leidenaren
zullen het hiermee eens zijn.

Bronnenlijst:
https://www.monumenten.nl/monument/515068

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Petruskerk_%28Leiden%29

Boek: A.J. Kropholler St. Petruskerk en de woningen rondom