Sayın hocaları değerli katılımcılar

sevgili öğrenciler

Cumhuriyetimizin 100 Yılı anısına

dikkatlif ettiğimiz Türkiye ve Felsefe

üst başlıklı etkinliğimizin beşincisine

Hepiniz hoş geldiniz sefalar getirdiniz

bildiğiniz gibi bu program 24 şubattaydı

ancak

bir Doğa felaketiyle karşı karşıya

kaldık ve

kocamın tabiriyle

darmadağınık bir haldeydik o yüzden

olabildiğince

öteleme kararı aldık hep birlikte

yaşamını kaybeden bütün vatandaşlarımıza

Allah'tan rahmet diliyoruz

Allah bir daha böyle günler göstermesin

Kadir hocamla birlikte bu programları

tertip ederken Türkiye haritasında

temetinde sadece

Türk felsefecilerin değil

felsefe ve Felsefe tarihine hakimiyeti

ile birlikte bilim tarihçiliği ile de

semai üretmiş olan hocalarımızı davet

ettik

ishal hocamız onlardan birini

Sağ olsun var olsun kırmadı bizi Evet

hocam hoş geldiniz Şeref verdiniz

şimdi her ne kadar pek çok çevre

tarafında tanımıyor biliniyor olsa da

İhsan Hocam hakkında sizlere kısa bir

bilgi vermek isterim İslam Fazlıoğlu

lisans ve yüksek lisans tahsilini

İstanbul Üniversitesi'nde tamamlamıştır

yüksek lisansını İstanbul Üniversitesi

Bilim Tarihi ana bilim dalında 13

yüzyılda yaşamış olan Bağdat'ta Bir

düşünür hekim mütekellgi mütefekkir

bir edip olan ibn-ül Havva'nın üzerine

yapmıştır

doktorasını ise yine felsefe ana bilim

dalında aristoteleste nicelik sorunu

üzerine tamamlamıştır

bu lisansüstü arka planına uygun olarak

hocaların çalışmaları da

hocamızın çalışmaları da Doğuyu

batıyı ihata edecek şekilde teşekkür

etmiştir

Bu çalışmaları

yapacağın burada çünkü hakikaten çok

uzun

insan hocamızın adına açılmış bir

sayfa var arkadaşlar o sayfadan bütün

eserlerini sesli ve yazılı olarak

içeriklerine dolaşacak şekilde temin

edebiliyoruz çok şanslıyız bu konuda

Evet hocamızın ama

çalışmalarını genel olarak

Türkistan İran Mısır işte Anadolu ve

Avrupa

coğrafyaların kuşatacak şekilde

buralarda ki astronomi matematik İrfan

larında yazmış olan isimler üzerine

gerçekleştirdiğini söyleyebiliriz

bu alanlardaki problemleri ele almıştır

Evet hocamızın

[Müzik]

doğu ve batı dünyası ile olan

ilişkisi

aynı zamanda bir kendilik bilinci

oluşturma gayreti içerisinde yaptığını

söyleyebilirim ki hocamdan bir alıntıyla

Bunu devam ettirebiliriz İnsan kendi

tarihiyle ilişkiye girerek şahsiyetini

güçlendirebiliyor olacağız

şahsiyet kazanır değil güçlendirir

burada

hektopi paylaşmama izin veriniz

yıllar önce bir hocamdan dinlemiştim

Türkiye'ye Radyo ilk kez geldiğinde

Yanılmıyorsam 1920'lerin sonra

fakat işte İstanbul'a 20'lerin sonunda

gelen Radyo Urfa'ya kırklı elli yıllarda

ulaşmıştır

Radyoda

Bir şeyler çalıyor

babası annesine soruyor radyoda ne var

ve şöyle bir yanıt geliyor bir şey yok

bu örneği hocamız birazcık ilerletmişti

düşünün dedi Şimdi Türkler için Esasen

ne var ne yok

Müslüman için Müslüman olmayan gerçekten

var mı

insan hocamı da izlerken O da benzer

şekilde bir cümle kurmuştu

işte Az önce

sunduğum Türkistan İran işte Mısır

Anadolu coğrafyalarında ne var ne yok

Diye sorduğumuzda bu tarihte

layıkıyla girmemiş olanlar vallahi

Burada hiçbir şey yok diyorlar

bir şey var da

Yani kendisi için Henüz hiç hükmederek

kendinden birlikteyim mi hocam Evet

efendim alkışlarınızla İslam fazla oldu

[Alkış]

hocalarım seninle Arkadaşlar hoş

geldiniz

şimdi biraz trafiğe takıldıkça çektik

Hakkınızı helal edin öncelikle bu

programda tertemiz ettikleri için

teşekkür ediyorum ve buna destek veren

belediyeye

kadar önce anlamlı özelliği

Cumhuriyetimizin 100 yılında düzenlenmiş

olması bakımından önce yüzyıllara sağlık

afiyetler evde temizliğe hürriyetimizi

varlığını dileğiyle İnşallah Ayrıca ben

de

çikolata herhangi bir kaybettiğimiz

canlılara Allah'tan rahmet diliyorum

konuşacağım konu

adresimi bahsedildiği çerçevenin

içinde olan bir konu değil ama

konuşacağım Türkiye'de

607 ve ben sevmiyorum var bende

felsefede yazıyor

çalıştığım alan hem bilim tarih hem

felsefe özellikle matematik tarihi ve

felsefesi işte Arap dünyasında Avrupa'da

Amerika'da uzun yıllar hem

Azimli hocalar görev yaptı

oradaki felsefe bölümlerinde de

dersler verdim

buradaki tecrübeleri ve bir araya

getirip

Antep akademinin 38 yılını doldurmuş

biri olarak

Türkiye'de felsefe eğitiminde

öğretiminde

kanaatimce yanlış giden bir şeye bilimin

ıskalanmasına işaret edeceğim konuşmam

bu buradaki bilimin kıskananmasının

sadece

sistematik felsefe

dediğin fel

sefe incelerken

yakalama değil aynı zamanda felsefe

tarihi çalışmaları yaparken de ortaya

çıkan bir iz kalanı çift yol yönlü bir

problemle içeceğiz Akademi konuşunca

varken genelde sohbeti süpürgeler

oluşacak

hem günlük günümüzdeki felsefe

problemleriyle ilgili bilinirken

konuşurken dilini kıskanıyoruz yemeğe

geliyor Elbette bunu istisnalar var hem

de felsefe tarihi çalışmaları yaparken

diyelim ki aristoteles'in ibn-i Sina'nın

ibn-i Ne bileyim de kartın işte laik

misin metinlerini okurken o metinleri

yorumlarken o metinden

üzerine dayandığı dönemin bilimsel

çalışmalarını dikkate almadan

metinlerin nüfuz etmeye çalışıyoruz

gibime geliyor

içiyoruz

Özgürlük nedir insan özgür müdür

Biz bunu felsefede ders olarak da aldık

bardak felsefesinin de bugündeme gelir

Efendim siyaset felsefesine gündeme

gelir metafizikte gündeme gelir

ontolojinin gündeme gelir yani Nedir bu

özgürlükler Hatta felsefe tarihi

çalışmalar

ına çalışıyoruz ama diyelim ki bugün

biyoloji bölümlerinde efendim

enerji bölümleri gittiğiniz zaman

genetik

bilimler'in

normal

gibi konuları Okuduğunuz zaman ortaya

çıkan özgürlükle ilgili

sonuçlarını dikkate almaksızın özgürlük

meselesi nasıl artacaksınız ben şunu

söyleyeyim mesela öyle İngilizce

metinler var ki eğer biz

genişletilmiş evrim teorisi dediğimiz

yani genetik devrimi gereçler

teoridikada aldığımız zaman

özgürlük diye bir şey yok yani

bunu hatta kozmolojik bir çerçevede her

şey bitmekte

beliren ve o bir açının bir Zuhur günü

açtığı dedikleri

gibi açılarak gidiyor her şey kodlanmış

yani ekranda Gördüğümüz her şeyin

kodları var

Siz ekrana bakarak işte kişinin kılıcını

çekmesini ya da işte birine yumruk

atmasına özgürlük gibi gör

ebiliyor Halbuki oradaki

o zaman Tahir demiştir kodlara nüfuz

edemiyorsunuz

bu çok ilginç bir şey yani bunun

arkadaşlara bir örnek verelim böyle bir

metin okurken kafam kriterin bayıldığını

hatırlıyorum ben hastanede açtırıyorsun

Çünkü felsefe olarak uğraştığım sorunlar

Düşünsenize ahlak diye bir şey kalmıyor

sorumluluk diye bir şey kalmıyor

Ama öbür tarafta

insanların özgür olduğunu

yasak diye bir kavramımız var bu yasama

vakit içerisinde davranmaları lazım ama

şimdi Dedi ki bir kişiyi yakaladığınızda

siz yanlış yaptığını ya ben ne yapayım

Big bang'den beri belirlenmiş kodlar

yazılmış diyebilir mi bütün Dolayısıyla

Siz bugün silebilir Efendim genetik

evrim teorisi

beyin bilim işte komedi bilimler

bilimsel bilimler gibi bilim

iddialarının

ölenler mekan

izmalarından yapıp nelerini ulaştıkları

sorun özgürlük meselesini nasıl

tartışacağız

ama hiç

bunu yani yapılan yerler olabilir Bakın

ben kendi tecrüben burada size

paylaşıyorum ben görmedim

şimdi

Osmanlıların en önemli

kardeşini okurken de nasip

ediyorsun ama bu sefer de o metinleri

okuturken

karşıdaki insana sizin

klasik biyolojinin ve Tıp bilimini

anlatmamız lazım Çünkü Mizaç teorisi

söylenip geçeceğini ne demektir

Şimdi orada kalemden gelen bir yerine

dönebiliyorsun büyük bir Romalı Hekim

milattan sonra

üçüncüyüz diyor ki kalem

[Müzik]

ya bir yapıdır Yoksa bu mizacı

değiştirmek eğitim yoluyla öğretim

yoluyla kolay bir şey değil

[Müzik]

öğrenci ne olduğunu sadece lafız

seni kavram seviyesinde

oturur sizi

içmez Dolayısıyla

artık peygamberin de bir anlamı

var ama sevabı neye göre

iyi ve doğrunun yerine dinde

Eğer gün oluyorsa Ona da bir anlamı yok

Dolayısıyla kanı sadece bunu ciddi bir

şekilde tartışmaya açıyor diyor ki ya

acaba bu doğru mu yani

değişim mi değişmedi hem de oradan 4

olsun 4 yıllık teorisi

mizacı

bunu anlatıyor ama biz derslerde ne

yapıyoruz
arkadaş Dolayısıyla klasik

anlamlamak için de sizin klasik

dönemdeki

Türkiye Mizaç teorisini Çünkü ne için

bir ahlaktır

hafif

fonksiyonu olarak

ele alıp böyle metafizik bir şey değil

de oradan

fizik ve oradan çok farklı unsurlar var

kozmoloji ile alakalı tarafı da var yani

dürüstün teorisini almayı bilmek için o

dönemdeki Tüm bu o dönem

de yani hep çağımızdaki bir çağımızda şu

anda içinde yaşadığımız

dönemde üniversitede bir felsefe sorumlu

okurken ister istemez sizi

Çağdaş bilimsel gelişmelere bu bilinen

tırnak içine alıp dondurmak değil bilin

Bir güvendir Bu yöntem

[Müzik]

ancak

liftondur öyle değil yani Yunanlılar

meselesi değil bu iş insanlığın orada

hafızası bu

İslam

biraz doğuymuş gün almış helvestik

denmiş İslam

bir meseleyi alırım o meseleyi

ulaşabildiğim tüm kaynaklar Bilgin

yettiği kadar başkana Mezopotamya'da

Hani imkanım olsa ilk insanı

başlayacağım da

bunu nasıl ele aldığını

incelerken bu süreci

Bir kadın bu

konuşurken Şimdi biz burada felsefe

kavramının hani biz benim fel

sefe hem de kavramlar ya da melezleşmiş

kavramlar melez kavramlar değil mi Tanrı

kullanıyoruz

nedir melez kavram

Ak kavram lafız olarak sözcük

mefromu oluyor sürekli değişir şimdi

diyelim ki işte ideal kavramları

platonun kullanması ile kantin

kullanması birbirine benzemez ya da

İbni Sina başka bir şekilde

var sözcük olarak benzer de ne demek biz

derslerden anlatırken şunu diyoruz

felsefe Tümel bilimdir Klasik dönemde

felsefenin üç temel dönüşümü olan kavram

olarak

önceden de tamamlar da Sofya

Filo Sofia Sofia tanrıçadır arkadaşlar

Mısır tar

lacı Ege'den bir sürü heykelciği var

başka şeylere taşıyor firmada akılla

irtibat kurmak
demektir İbni sina'daki Akli İktisat

kavramı var ya Ramazan'dan Ben

komisyonda başka birisi

şeye dönüşüyor bütün

doğru Peki tek bir temel bilimler

var örnek

lerini yapıp ortaya şöyle bir cümleyi

duyduk hocalarımızda kitapları açılarına

göre evrenin bir gece sayılır

yani sayı derken bir iki mi

3 ve Özel sözlü olarak bir iki mi Ben

hiç cevabını duymadım Yani ben buradan

Türkçe'deki ben sana tarihlerinde de

büyük bir kısmından ne demek bir şeyin

ilkesinin sayılması Ne demek yani

Siz şimdi tutup tutup ta mezopotamya'dan

biri gelen Mısır'dan beni gelen

aritmosfebe dos tartışmalarını

bilmezsiniz yani klasik

aritmetik kelimesinin geldiği aritmos ve

geometreye otele Diye megatos

tartışmalarını bilmezseniz

kesinlikle nefsiyle hiçbir tasavvuru

oluşturmaya bakın Kahramanlar sizden bir

tasarımı oluşturur

bana ne demek ha Ali nokta olduğunu Yani

figüratif sayılar dediğimiz kitaplar

açıksa gidiyorlar

bir bir nokta iki iki nokta üç üç nokta

dört

noktalı olduğunu ve bunun zaten süre

içerisinde megoritos'a

kurulduğunu çok hızlı

bir şekilde matematik

bugünkü matematik

ısı yok

ideanın zaman metal sahnesindeki morfen

görüntüsü üzerinde çalışmak demektir Bir

de osira dediğimiz aristoteless çift

mantık üzerinden yapılan iki büyük

felsefi sistem var pres

entler var ama bir matematacılar bir de

aristot

el'in elementlerinin muhakkak görmüştür

Onun için tahtalar

olur niye bunu ben söylemiyor

2022'den fizik Ödülü alan memelerini her

yerini ya bir doğal felsefesidir O ne

içindir Çünkü orada araştırılan şey

doğanın üzerine kurulduğu değişmez

muafforolojik özellikler o geometrik

Çünkü hareket kavramı yoktur

hareket çünkü klasik gelenekte hareketi

çekim aldıktan sonra

doğal kalan şeyi bilmektir bilimsel

bilgi hareket içerisinde nesne bilinmez

o değişen unsurlar bilginin konusu kabul

edilmez zaten modern ve klasik

arasına model evreni hareket içerisinde

bilmenin

Peş

inde Düşünsene budur Onun için yani Net

biraz senin var Çünkü öyle bir dertleri

yok

dışarıda tutulmuş

ekranda uğraşmaz ki

Dolayısıyla orada

Siz bir daha felsefesi metni olarak

aldığınız zaman bütün bakış açınız yok

Power

metinlerinde yine bunun bir

intoiacılıkta

Play tarafına yani platoni falan

felsefesine giriş metni olduğunu ve

biraz tomculuğun fiziksel gerçekliği

morfe üzerinden Çünkü iddianın temsil

leri yani

Klasik dönemde yazılmış bir bizim bilim

değil bugün

bildiğimiz ısrarını

şimdi klasik Arap Cemiyetinden olurken

sık sık şöyle bir ifade ile karşıl

aşırdık bilmem

mantık teşbihe

fındığı

geometriye benzeterek kurdu

Ben hiçbir şey anlamadım

ne demek geometriye nasıl benziyor

mantık

ta rosun aristoteless kitabını ünlü

Müzesinde okuduktan sonra anlatırsın

mantığı tamamen

akademinde ders

alır ve geometrik olan romantik

teorisini

c//d özel

felsefe tarihinde Ben

eğitim aldığım süreç boyunca

niye matematikçi o bilim tarihinde

okutulur bakın ne dedim biraz önce

öğrencilere

Klasik dönemde felsefe tümen bir

bilimdir bütün hepsi onun altındadır

diyoruz

ama okutmaya gelince e-oksu okutmuyoruz

çünkü onu Bilim Tarihi okuyor yapma

böyle bir şey olabilir mi Ali Usta

meseleleri okutuyoruz Ebru tarafta mı

okutuyoruz böyle bir ayrımı yapma

hakkını bize kim

verdi felsefeyi bilmediği için ne

yaptığını

anlam felsefeci ise bilim tarihinin

bilmediği için

eksik amelin diyelim Hani şimdi

Dolayısıyla bizim hem felsefe tarihi

metinlerini okurken güzel bir örnek

vereceğim Biraz sonra hem de Çağdaş

felsefi mesele müdahale ederken

o dönemdeki bilimsel

gelişim bakın daha yakın bir örnek

vereyim piyano çevresi felsefesine

gidecek

[Müzik]

bir bakıyorsunuz Duhan gibi bir fizikçi

bilim felsefesi ile uğraşmaya başlıyor

pooper’dan rasonundan frengisinden değil

mi Bir sürü isim var

defterinde bu adamları

ne için durup dururken Yani eğer hani

sokratese Nispet eden insanca neden bir

cümle vardır evlerinde tesadüfe tesadüf

edilmez Her şey bir gerekçesi bir nedeni

bir sebebi vardır

işte korelation anlamında işte relation

anlamında fark etmez nedeni var

Niye acaba birdenbire

Batı Avrupa'da bilimin

sebep ne

ne eğer o dönemde toplum işi

geometrileri

işte amacı hepsi Liman var gavusun

yaptığı çalışmaları

geometri

psikolojisi bir yere

epsolos etkisini söyledikleriniz durup

ya da biyolojinin bilim olarak kurulması

darbenin türlerinin kökeni kitabı

yendikten sonra biyoloji bir bilim

olmaya başlıyor modern anlamıyor çünkü

bir

sürü soran elektromanyetik teori çıkıyor

Max ve lorents

bu alıştığımız klasik mekaniğin newtonik

klasik mekaniğinin sınırlarını aşıyor

şimdi bu

pek çok örnek verilebilir

şimdi ortaya çıkan bu Yapı

lar önemlidir bilimsel nesneler nedir

Bilimsel yöntem nedir Çünkü biliyoruz ki

laptayız

1815'te yayınladığı

birçok meşhurdur biliyorsun

değil mi Bu nedir bu Şeytan Diyor ki

abdestte şu

koordinat sisteminde durduğumuzda

sonrayı evrenin bin yıl sonraki

davranışlarını ve bin yıl önceki

davranışlarını aynı nette bir açık

lıkta muazzam bir iddia işte klasik

pozitif aylarda genellikle

1860-70 lira geldiğinde Tabii ki beraber

düşünelim her nesne

fizikçiden örnek aldığı adam aklıma

inanmadan önce

adam inanç kelimesini kullan mecazi

kullanıyorum dilimde inanç olmaz da

kabul etmedi

Niye Çünkü kamptan beni yenen

kooreratif bilim bilgi anlayışı atomu

belli bir korelasyon inişi kuramadığım

için enpilik deneyimle konu olmadığından

dolayı bir anlamı yok

mu Halbuki Tama tarihte

şimdi ne çıktı ortaya

nedir bilimsel endişeler çıplak

gözlerimizde konu olan en Tepelere

olmadığına göre o zaman biz bu empirik

anlayışımızı klasik yoktan gelen kantın

reform ile ettiği tekrar gözden

geçirdiği bu en büyük anlayışı yeniden

gözden geçir

mek için mantıksal

pozitivizm demek bu zaten

Şimdi bazen eseri isimleri sizi çarpar

ama konuyu bilirseniz İşte

birisi ve matematik yani Ne demek bu

işte biraz önce bahsettiğim

matematecilerle Doğa felsefe birleştiren

sistemi

meydan okuyor ben buna

ya da keplerin gökyüzü Sen

karıştırıyorsun ki gökyüzü kitabı

yani

o dönemdeki bilim tasavvuru o bilinin

altına bir külü olarak düşünen hangi bir

üyeler var elemanları nelerdir

onları mümkün değil ha bu

işte meşhur biliyorsunuz zaten Sokağa

diye bir mesele

bilmiyor Duydunuz mu

sokan problemini gördünüz buraya

bu adam bir fizikçi matematikçi

postmoder bir bilim dergisine

ağırlık geldi demek için konuşmalar

ını engelleri Sosyal Tesis 19

6 kütle çekiminin dönüşüm size

dönüşümsel hermatik bir yorumuna doğru

ve diyor ki bu makaleyi gönderiyor ya

dürüstlük yapıyor Bunu eleştirin

uzmanlarını okudu falan dergi

yayınlıyorlar sonra biliyorsunuz Bu 1900

daha sonra Lincoln

dercini Ben sadece postmodernist

düşünürlerin gibi postmodernist

düşünelim

tanıdığımızda

var Bunların ne kadar sahtekar olduğunu

bilim düşman

[Müzik]

ı ama yayınlarda da çok okumada

Bakın bu durum buna Sokak

ta ve bugün hala bu bir kral vardır

felsefe camiasında bizde değil benim

Yurt dışında eğitim gördükçe yaptım ders

verdiğim şeylerden sonra zaten

19908'de son moda saçmalar diye bir

kitap yayılıyor

Tabi biz

pek çok bilim adamı bugün

felsefeyi olumsuz görüyor Bunun üzerine

durmak lazım bunu örterek yapamayız Yani

diyelim ki harfinge benzer şekilde

meşhur

ise Feyman

ne öğreneceğiz bu fel

sefede söyledin ya Ata söyledi ya

sonra tartışmalarını takip ettiler

bilmiyorum ben geceden kıyamet koptu

ve Felsefe dinden daha tehlikelidir

benim için

bunlardan yüzleşmemiz lazım arkadaşlar

bakın dinden

tabi özellikle dost modeldir ve postrof

endeciler

Bir de artık osurup da geçti alternatif

tabi alternatif rial edit ediyor Tabii

tabii yani İngilizce literatür Kuzey

Amerika'da bu amcasına şu an İngilizce

dünyada Latif realeti alternatif

tartışmalar var şimdi bizim Dolayısıyla

burada ya bunlar kafası çalışmıyor

felsefe soyut bir şeydir Felsefe

istisnaemiz lazım özellikle postmodern

düşünmenin neden olduğu

bilim adamları nezdinde felsefenin

itibarını aşılmasına

biraz sonuçlanmasının bile zemini var

sizin herhangi bir

felsefeme analiz ederken o

felsefi problemi kendi dönemindeki

bilimsel o

ülkede Yani şeyden başlatalım

bilmiyoruz aile bir dünya felsefe Doktor

derdi yapıydı arkadaşlar

bir öğreti Hatta dine evliler tanımı

vardır ne demek var bir yöntem var Bu

yöntem gerçek

gerçekliğin hakikatini elde etmemizi

sana bu yöntem eksik

tir ana

bir sistem unsurdan Tanrıya kadar

aradaki her şeyi cevap

[Müzik]

landırır ve Bu da bizim gerçekçi

anlamamızı sağladı ama Gazali'nin

eleştirileri ve razi'nin

önüne

demek

tek bir hakikat var ama yöntemleri

çoktur

[Müzik]

Efendim Kenan da böyledir matematikte

böyledir Efendim tasavvuf da böyledir

gibi
deneyi İslam dünyasında Osmanlı'da devam

etti batıda Nova saintiyanın ortaya çık

yeni doğan felsefesi ve benzeri

yapılarda bir miktar tekrar doktor

lar enfessümalizm empat

ini birlikte

bunu bizim iyi anlamamız lazım Nedir o

bilimle felsefenin çatısı aldığında

bulunan bilimler ayrıldılar Eskiden

ben fizik yapacak

ya da aristotelesse bunu söyleyeyim

herhalde dayak atar bize değil mi

sen matematik yap ben matematik fel

sefesinin devlet siyaset bilimi yap ben

Siyaset felsefesi

yapayım bunları klasik yani

de tabi Bu elbette

17 yüzyıl restoranası gelişmelere

sonuçlar var önce bir

konuşur kan bunun bir

felsefe bilimi ile fizik felsefesi

birbirinden ayrı matematikle matematik

felsefi ne Çağdaş felsefenin üzerine

konuşursak ortaya çıktı

birinci dereceden bir düşünce bilim ve 1

derecenin dil gelişimi Çünkü nesneleri

ile doğrudan temas bilim burada İlla

Doğa birimi değil matematik nesnelerle o

matematiksel gerçeklik
biyolojik biy

olojik bir atom altı yapılan ama neti

ceden XL gibi bir önerme koyar bir

açıklama önermesi veya bir yapı bilim

dediğimiz

bu nesnelerle birinci elden temas

kurutayım

birinci ama felsefe ise bu birinci

dereceden dilini yorumudur

önemli değildir

kavramlarını

her bir

disiplini

fizik yaparken takip ettiği aklı

kullanmak için yani metodolojisi yöntem

fiziğin kendine göre bir yöntemi var

Doğa bilimleri canlı bilimlerin kendi

formül bilimlerin kendini görebiliyor

yöntemi

var Dolayısıyla

yöntem metodoloji şeyi

yani şuna benzer bu işte İngilizce

konuşuyoruz Arapça

bu dil bilgisinin ortak bir dil bilgisi

var mı Metehan

film teorisi dediğimiz Yani insan bilim

yaparken

ne tür bir akıl kullanıyor aklın nasıl

çalıştırıyor şimdi Dolayısıyla bize

Çağdaş dünyada içinde yaşadığımız

gerçeklikte felsefe ikinci dereceden bir

değil

şeklinde düşünülüyor Dolayısıyla Siz

matematik felsefesini yapıyorsanız

matematik sonuçlarına girmek

zorundasınız

işte şöyle bir soru sorayım matematik

okumuş ya da Matematik doktora yapmış

biri matematik tüm alanlarını

tüketebilir mi

yani Cebir cebirin kendi alt dalları

topolojisi alkolüsü bir sürü frangk'dan

geometrisi o kadar bir matematikte

Doktor yapan bile tüm matematik bu

fizik daha

bunu felsefesini yaparken yani mesela

18

00-197

1-75 lira 19

belki de literatürde en çok üretilen

yerde bir hamamda eşi var Matematik

Niye böyle bir şey var 60'tan sonra bir

de altı falan değişir

artık temele gerek yok temelsiz temel ne

kadar önemli

niçin temel ayrışına giriyorlar o

dönemde geometri ne tür problemler oldu

biraz önce bahsettiğimi

siz diyorsunuz ki İnsan zihni

mutlak mekânı farklı tezahür ettirerek

çok değişik geometreler kurabilir

ve İşin garibi

özel görevli ve göreneksizler evrenin

dilinin

uzay geometriden geometri değil

Liman gövdesi

olduğunu söylüyor

değil mi

Ne oldu o zaman bütün o sistem değişmiş

Siz artık

araştırmalara göre şimdi

[Müzik]

Ben verdiğim örnekler bunu

temellendiriyor felsefe

Çağdaş anlamdaki sorunların incelerken

hangi konuyla alakalı olursa olsun o

dönemdeki

onunla irtibatıp bilimsel gelişmelerden

bir şekilde bakmıyor

2 klasik felsefe metinlerini okurken o

dönemdeki

gerçeklik resimlerine ilişkin

eserleri iyi bilmemiz lazım bakın arı

süt verene çevirdik bilim meseleleri yok

kanı Optik eseri çeviremediğinden Tabii

yöntem ama girişte

Optik var ve bir de stanavat var yani

kozmolojisinin astronomisi var Bunlar

çevirmiyorlar bilin onları bilim

sanatçıların iğrenç Ya ben bunu

yapmamış Ha şunu söyleyeyim Tabii bu

Batı felsefesi denilen çerçevede bir

problem değil İslam felsefi

çalışmalarında Türkiye'de Türkçe

kutlamak mı Sen Türkiye'de kamp

okumasıyla okuması çok farklı değil

aynı şekilde lafzi kalıyor şimdi ibn-i

Sina'nın eserini alıyorsunuz evinize

şifayı onun için

şimdi İbni Sina Madem filozof niye 4

yılda mantık Çünkü mantık o dönemde

bilim teorisi

Onu da yanlış oldu Biz bugün farklı bir

şekilde anlıyorsun ama bu böyle mantık o

şekilde

etki eden evrimleşmiş olabilirler mantık

klasik gelen

ektir biz bilim tarihi ne öyle bir

tanımladık ki Çünkü ilk bilim tarihleri

matematikçilerdi

matematiksel olarak mind dedik ki bunu

da kendine göre

gerekçeleri var mı ve tüm tarihe geri

gidip

matematiksel olana benzeyeni benim kabul

ettik ama aristot

Doğa felsefesi oldu

ama
diyelim ki harisminin Cebir kitabı Bilim

Tarihi bilim olduk

Böyle bir şey olabilir mi ona bakarsanız

size söyleyeyim ilk bilim adamları

Mezopotamya

Çünkü bu mantığa göre diyebilirsin

niçin

ibn-i

kim karar verdi buna

işte şifanın 4 yıldı Ondan sonra

Madenler sonra bitkiler sonra hayvanlar

sonra insan yani ama kitabını sonra

matematikleri sonra aritmetik sonra

astronomi

Şimdi biz şifayı 10 cümle

4 yıl dönümü mantığa ayırıyoruz son kez

deneyi felsefe ayırıyoruz geri kalan 5

kildi bilim sanatçıyla çalışsın

Bu temel felsefe dediğiniz metinleri

çevirdi ama henüz daha bilim tarihinin

konusu olan metinler çevirir misin

O açıdan bize

elbette ama

emin ol sorunlu klasik dili bilmediği

için çok zor oluyor

ama hiç yoktan iyi yenisi yapılınca

emeğine sağlık şeyden çıktı Bir dakika

bu

saatte halisel bilgiyi bugün için anlam

Aktan Klasik dönemde felsefedeki dönüşüm

leri değil de dönemin

bilimsel tümör varımsal devreye

Fenomen fenomenolojik bir şeyi var

farklı Raziye göre eşyalar hakikati var

mı yok

varsa da Bunu bilemeyiz Biz Çünkü biz

eşyanın kendisini bize sunduğu ile

getirmek zorundayız yani şunun bilinmesi

bunun bana kendisini sunma biçiminin

dökümünün toplamıdır ve bu kadar ancak

bütün babaların saf bir

ilerleme diyor yine şimdi insan şöyle

soruyor ya Razi niye böyle bir yola

girdi her

ne kadar Optik kitabını biliyorsunuz

o kitaptır ve

Rahatsızlığın yaptığını anlayamayız

Çünkü razı Tam da [ __ ] için [ __ ] seni

o teki tanımının gelişimine özellikle

ayrıntılı bir şekilde anlattığını Gerçi

fiziksel gerçekliği bilme yönteminin

felsef

esine İbni kullanmaz

kesinlikle Mahiyet hakikatmış varlık

kelimesine bile kullanmaz

Arapça'da ucuz kesinlikle kullanmaz

mevcut kelimesini kullanmazdı yani

felsefi temin üzerine uzak durur

fiziksel gerçekliği ancak

tümevarım yoluyla bire gideceğimiz

oradan gelen verileri matematik

modelleme yaparak idrak edebilir şimdi

iddia eden

arşimetten gelen bir çizgiyi

geliştirerek

fiziksel gerçeklerle matematikle idrak

edeceğini iddia eder

son derece özgürlük yöntemi var ve ilk

defa tarihte yönlendirilmiş deney

dediğimiz deney başka deneyin başka bir

deneyi çok yeni bir şey yani ne demek

bil ki proteze göre deney yapıp onu

doğayı yapay bir şekilde üretim oradaki

doğanın

var gelişi güzeldi E şimdi Bu raziden

emindir arkadaşlar Rasim burada hareket

ederek yeni bir felsefe geliştirmeye

sadece Bugün bizim klasik gelenekte

yapılan nedir Nasıl anlaşılmalar benim

bilelim değil klasik gelenekteki

felsefeyi dönüşümleri anlamak için de

matematikten neler olmuş

fizikte neler olmuş astronomide neler

olmuş o dönüşümü ciddi bir şekilde takip

etmek lazım

aksaçta anlayamayız onu

yani niye Gelişi güzel olmadığına göre

bunun yani şöyle düşünün Siz şimdi Halis

Bey ne yaptı gerçekte

mezopotamya'dan gelen bir matematik

anlayışı var

yunan'dan gelen bir maddeden hayvanla

işi var Bunlar zaten var tırnak içinde

madde madde Matematikte karışmazsa

matematik

ne yaptın

Tamam Bu yapabilir Teknik olarak diyelim

yaptı da bunun nasıl felsefeyi etkil

Edi daha sonraki filozoflar onu gören

mesleği geldiler ki

yani ilişkisi matematik ne demektir

hesabı matematik

ne demektir

Bu sayı tanımını bile değiştiriyor yani

sizin mısırdan gelip taleseniz üzerinden

aristot

elesi

ama bunu anlayabilmeniz için siz onun

geliştirdiği matematiği ad iyi anlamanız

gerekiyor

ya da Analitik geometriyi anlamadan

decathin felsefesine nasıl muhafaza

edeceğiz

sonsuz küçükleri savunan için ne

diyorsun laiklik Biz dersleri okudunuz

mu bilmiyorum tamamen delöz layık bezi

sonsuz küçükler

hesabı varsayım
larını temel kurallarını bilmeden olur

nasıl

bir zorlaştırıyorum değil mi

yokuşa sürüyorum yani ama başka türlü

olacağını düşünmüyorum bakın

Ne kadar konuşacağım ben

Fatih 1 saat kadar Ne oldu şimdi

saati kaçırdım yarım saattir

dedi

şimdi bakın çok güzel bir örnek

vereceğim size

en kanun fıttım İbni Sina'nın Herkes

bilir kimse çok az kişi bakmıştır da

büyük eserlere bakacak

üniversitelerine

önemli metinlerini işte bırakmak

istemediği Bunlar insanlığın

kurucu metinleri yani Akdeniz

medeniyetinin

bilim tarih

inde tıp

tarihi bizim tarihe tıpta aynıdır

biliyorsunuz

yurt dışında da Tıp tarihi ayrı bir

disiplindir

genelde tıp fakültelerinde

Biz zaten okuduğu zaman özel bir alan

değil Niye her kanun fıt

tırmıyor

[Müzik]
nasıl bir makara yayınlıyor diyor ki

burada bir pasaj var

yani

bilinebilirlik ve bilinemezliğin

sınırları üzerine

neyi bilebiliriz neyi bilemeyiz

Hatta böyle bir makale yazacak Bizim

genç arkadaşlarla

İbni Sina'ya göre Neyi bilemeyiz

masaj diyor pood bu Fransız bir bilim

tarzı Orta Çağ bilimsel rasyon ünitesini

inşa eden bir pasaj

da sonra

maof diye birine İspanya bir

felsefesinde ona katılır niye

yok

klasik eleştiririz tamamen o pasaj el

eştirir yani herhangi bir genç bir

fiziksel entitenin

bileşenlerini incelerken ibn-i Sina

aristotelesçi geleneği aşıp orada Akli

gözler ya da Akli Suretler diye bir

kavram geliştirip

Teknik bir şey bu konuda dediğim gibi

İbrahim makalesi var bunu

farklı bir nettirolojisi ki bu bir

meteorisi bakın mesela o külün sayesinde

disiplin var değil mi o kül sanayisi

işte İbni Sina'nın pasajından dolayı

ortaya çıkıyor şimdi bütün bu orta Çağa

belirliyor ve Hümme şey ben bunu

televizyonda programda bir bahis

açmıştım buna hür ve yok

direniyor İşte biz bu akıl suretleri

bilebilir miyiz bu

türsel değerleri bilemeyiz bilinmezsek

niye söylemeden bil

mez

olduğu için kimsenin umurunda değil

hatırlıyor muyum bakın

meseleyi Dediklerimi çok iyi aslında

Çünkü Kur'an'dan gelen videoya tespih

[Müzik]

yöntemi

ile yatıyorlar sonra bu Arapçaya Has

kelimesi

Yani bir özellik bu ama

sen yönteminiz bunu

ve son dakikalık olmasına Bakarız eğer

bir fiziksel teori model

gerçekteki olgu olayları

oluyorsa

bir süreliğine

normal iddia test çuvalı hava

çuvalı acayip ve Karayip diye denilen

bir tabire

dönüşüyor nedir

yani evrenin insan için insan idrak için

sınırı anlamına geliyor Buna

biliyorsunuz Veyron is

is

üstünde bu cümle yazılıdır

Ne demek bu

Mısır tanrıçası artemise dönüşüyor

şeylerin inanacak şu demek fiziksel

gerçeklik

üst üste peçe giyenlerin Yapı gibidir

dersen başka

[Müzik]

ve sanata bile yansıyor Çünkü Avrupa'da

ilk dönem kadın heykellerine bakın böyle

kara paltolu çarşaflı demiyim Hani Kara

paltolu falan

çünkü ama modernova sayınteadan sonra

yavaş yapar Bu kadın açılıyor en son

çalışırlar Yani bileyim bilim fiziksel

gerçeklik peçelerini

bakın salata yanıyor yani

şimdi bunun bu

esini bunu belirliyor çünkü ital

yanlar acayip meslek

daha büyük kara büyü ayrıştıramadım

bir yerlere atama falan var işte Meşru

bir makale var değil mi modern bilimin

ortaya çıkması da okuyor niteliklere ne

oldu diye İngilizce yeterlere bakar

bakın Erkan'ı fıtık bir Tıp kitabıdır

Doğrudur büyük oranda işte organ

analizleri ilaçlar filan Ama özellikle

birinci cildi Tümel kurallarda ve

aralarda önüne felsefeyi ilgilendiren

sadece Tıp felsefi

ilgilendiren öyle pasajlar var ve bunlar

kendinden sonra o kadar

da meseleler

var benim kişisel teklifim şunu Fazla

uzatmayayım kişisel teklifini

bu aynı zamanda Türkiye'de hem klasik

felsefeyi yapmışlar gıda olsun Dediğim

gibi ama mevcut Bunlar ister

anlayabilmemiz için

hastalığına sahip olmamız lazım şimdi

klasik Beldesi geleneğimizde bu kural

vardır

yani hukuk O halde şeyhi ne demek

şeye yargıda bulunmak

o şeyin tasarlanıyor yani sizin kirli

hakkındaki tasavvurunuz yoksa ki üzerine

yargıda bulunamazsın bunu alabilir

misiniz boşluk olur o yani

Atom ne demek ya da elektron ne demek

Bozok ne demek bozon bir lafız olarak

var da bozan hakkında

en azından bilimsel bir

fizik bozun üzerine yaptığımız bütün

işte Boz

arlar yapılardaki nedir gücü verir

falan savunur sonra bilmesi için de o

şeyin deneyimini idrak etmeniz lazım

bakın modern bilimde laboratuvarlar Neyi

kuruluyor biliyor musunuz

[Müzik]

anlatıların

öğrencilere denenin üzerinden

tasavvuru olarak aktarılması için Çünkü

siz anlatırsınız formülleri yazarsanız

gayet güzel yani Bu şuna benzer

[Müzik]

oku hiçbir şey anlamazsın ki

işte

onun yöntemi de anlatır İşte şunu şöyle

yaparsan birinci aksiyon ikinci Post

alar sana bunu hani yapma diyeyim

dediğinde uğruna deneyimine de

deneyimden tasavvurur orada sonra

yargılara

bakıyorlar anlayabilirsiniz

mesele o zaman aristotelesi biz anlamak

istiyorsak aristotel'in deneyimine Bu

deneyimde tasavvuruları nasıl elde

ettiğine

nüfuz et

memiz lazım yargılarını

anlayıp yaniayı okuyorsun

yani Muazzam metinler Bunlar tabi kurucu

babalarımızın

metinde olmadan o açıdan

herhangi bir Çünkü bize metinler yargı

olarak görüyor hepsi önermeler olarak

geliyor bu önermelerin dayandığı

tasavvadan bu

adamın Gerçekten ne dediğini

bu neyi bize Sağ

lar ona aşık olan Yani onun dönüştüğünü

yoksa öğretiye dönüşüyor

hele anlatıyor İbni anlatıyor yani

yani kantı felsefe

tarihinin bugünkü felsefe hala

etkili Yani herhangi bir filozofuoğlu

öğretisinin ya da o döneme ilişkin

anlatısı ve bilmek bize ne kazandırıyor

ne tür bir fikri dönüşüme neden oluyor

beni nasıl zenginleştiriyor O ancak olan

tuz etmemle alakalı Aksi takdirde

Hiçbir şey yapamaz Bu Matematik için de

geçerli Bu

dil içinde geçerli ne tür şey yapıyorsak

yani

bak verildiğinde o anlatıyı ayrıştırıp

önce önermelerine Sonra önermelerin

tasavvurularından sonra

onu sadece tekrar ederiz mensubiyetler

uzman bile değil artık o bence

bana yine geliyor

hadisi vardır diyor ki bir anlatıyı

bilgiye dönüştürmektir bilgi ne demiştir

Efendim en önemli yolu onu tenezzül

etmek ne demek tenezzül etme

senin misline benzetmek tebessüm mü gibi

kılmak senin gibi kılmak

ayet olmak

onu sen Bunu nasıl yaparsın diyor o

anlatıyı zihninde yeniden İnşa ederek

çeşitli açılardan bakın

Ne diyelim şey ki makine gibi

düşünün tekrar inşa ediyorsun bunu

yaptığınız zaman aynı anlatıyı bin kez

farklı şekilde anlatabilirsiniz farklı

şekilde

satan birleştirmeye başlarsınız

tekrar etmeden Eğer siz onun unsurlarına

nüfuz etme imkanınız olursa

yanında felsefe bölümlerinin bakın

Anadolu

'daki fenerlere öğrenci al gelmiyor

İşte bu sadece iş kurma yani o mesleğin

toplumda bir karşılığı olmaması ile

alakalı onu reddetmiyorum

Ama eğer biz Türkiye'de felsefi

düşünceyi yaratıcı canına dinamik

siyasal sorunlara çözüm üretecek bir

dile dönüştürmek

istiyor çağımızı bilimleri ile dediğim

gibi bilimi burada

şey ya da aistolik metodikleri gibi

bilim bir yöntem

dir paylaş

ılan ikram edilebilir kavramsal nedensel

yöntemsel bir bilgidir

böyle olduğu için birçok çeşitli

alanlarda bilginiz var biliyorsunuz Biz

bilgi sadece Doğa bilimleri için şöyle

bir bilimleri var dini bilimler var

toplum bilimleri sosyal bilimler var

yöntemli olmak kaydıyla

Çünkü benim kişisel kanaatim bilimsel

bir bilgi çok çeşitlidir ama bir

bilginin bilimsel olması yöntemiyle

alakalıdır yöntemli olması ne demek Ben

kendimin olması algorit

mayı girdiler belli süreçlerde çıktılar

belli tekrar edil

ebilir ki budur

bilim toplumdaki

bu tarz bilgi ile Aşina olmazsak o

ikinci düşünce dediğin o yorumu

ezberleriz

felsli bilgi kesinlikle çoğaltamayız o

açıdan bir an evvel bu şeyimizi felsefe

tarihi odaklı saf felsefe tarihi odaklı

felsefe çalışmamızı değiştirmemiz

gerekiyor Yoksa sittin sene burada

kartopunuz ib

nisini buradan ne çıkar bir süre sonra

tabi müşter

ilere diye düşünüyorum beni dinlediği

için teşekkür ederim

sorulara geçebiliriz

size bir sorum var böyle birincisi de

varsayalım ki tüm dünya kaynakları sizin

için ayarlandı ve dediler ki size

herkese tüm kaynakları size harcayacaktı

dediler ki insan Hocam bize bir felsefe

bölümü kurdu

sınırsız kaynaklı zaten

güneşin

bir klasik dil bilecek

ve klasik birden Yunanca Latince Arapça

yazıyor şimdi Almanca'da klasik bilgini

düşünülebilir örnek gözük

üyor Çünkü Almancada büyük bir fels

Efe

temel bilimler

Doğa bilimleri

ilahiyat bilimleri dil bilimleri

hakikaten bizim

formel bilimler dediğimiz

sosyal medya tarih felsefe

çok rezil etti

felsefenin soyut felsefi yapabil

mek Yani en önemli

bunlardan birini bilecek ondan sonra

metin okuma yani büyük ustaların hepsini

değil Büyük Ustalar kimdir Büyük Ustalar

benden razıdir
ama satıyorlar bunlar diyor ustalar

gibi

metinleri

sozanlar

öğrenmesini sağlarım

mesela Onu uçururum

derim

bir aklıma gelen Ama ben bunları yazdım

tabi yazılım soracağım deseydin

ama böyle bir felsefe dönemi kurmak

mümkün mü

mesela felsefe lisansı

Bu kadar yaygın gerekli mi

ne öğretiyorsunuz onlara yani

felsefe fakülteleri kursak

bölüm değil fakülteleri kursak ve orada

yetiştirirsek da çünkü bakın felsefe

olmadan

demek yani

Ben felsefeyi çağımızda nedir refleksi

olarak görüyorum yaptığınıza katlanma

Bunun yöntemini iyi yakal

hakikaten yolumuzu yordamımızı bulamayız

diye

düşünüyorum burada felsefi kutsal

anlamında söylemiyor çok kimsenin dediği

yok merak etme sen

de bak böyle yaparsak herkes

diye düşünüyor bilmiyorum cevap olduğunu

acaba felsefe mi okusam derken yolun

felsefeye denk getirdi

sonra da felsefeyi bitirdim şu an

diplomamı Almıyorum çünkü alırsam

belirteceğim Çünkü

ölümden çıktığımda felsefe öğrencisi

olduğunu fark ettim yurt dışına bir

baktım hemen benim biliyorlardı

öğrenci olarak gitmedim oraya O kadar

değil Bak şöyle bir psikolojik olarak

iyi şeyleri sadece bizim

sayede Sadece bizim sayemizde Türkler

söyle Türkler çok

düşük o kadar oldu her yerde

bize şeyler

den abi orada her şey çok düzgün

objektif

yapmayan gözünü seveyim ya

[Müzik]

ne gibi üniversitede başkanıyla

aramızda 3 fark vardır bir biz İngilizce

biliyoruz Çünkü birinin İngilizce

2 Bizim paramız var

para çok

bu işin tezgahını kurduk yani ta

ilkokuldan bir trafik nasıl yazılır bir

makale öğretiyoruz başka bir fark yok ya

Üç kağıt Üç kağıt Hırsız

lık nelere şahit olduğumu

yaz böyle değil

ama

toplumun Nasıl yani diğer dizilişini çok

iyi

yani

[Müzik]

yüz binde bir de üstün zekalı

Şimdi senin Osmanlı paşası dediğin

adamların

zeki insanı yakalayacaksın bizde zekâ

[Müzik]

ları geçmeyecek insanlar

arası Demek ki bir

şey yapar niye iki insan

niye kıskanıyorsun ki ben bunları çok

rahatım

Sadece burada değil her yerde böyle

Antalya demesin o açıdan bizim bu

bütün tarife tec

rübesi varken çok avantajlıyız Orta Asya

kültürü var bizde İran kültürü var ondan

İslam kültürü var Bizans kültürü var

yani öyle Sudan Çıkmış sahteyken Bütün

kültürlere karışmışız bunların hepsi

büyük zenginlik

mümkünler bunu yurtdışında çok iyi

görüyorsunuz farklı ülkelere gittiğiniz

zaman bunu iyi yönlendirirse

Hatırlamıyor mu

kendimizi aşacak şekilde Yani işin

olmasına bakacağız Türkiye'de bence

diyorum ki kim kurtarırsa kurtarsın

yeteneği olan ben onu veririm

iş olsun Önemli olan bu işi ben yapayım

anlayışı ne yapıyor insanlar evini

kesmeye neden oluyor kıskanma

küçüğün senin miydi abdülmecidiydi

sadrazam diyor ki

sadrazamlık verilecek birine ya diyor

falanca dururken bana ayıp diyor yani

Padişah da söylüyor İyi o zaman ona

verelim diyor Bizde falan öyle bir

Delikan

lıyım mesele Budur diye düşünüyorum

gerçekten

bilimin ve felsefenin tarihini

anlattınız bilim ve felsefe arasındaki

ilişkileri etkileşime yanlış anlamaya

anlamadıysam onları özetledebiliriz

benim

Sorum şu şimdi

günümüzdeki felsefe ve bilim

ilişkilerinden bahsettiniz geriye doğru

da gittiniz

20 yüzyıldan geriye doğru gittiğimiz

zaman ben

verebildiğim kadar

düşüncelerin yani felsefe yapan

insanlara bu konuda ne olan insanlara

çok hareketli ve
akımlarıyla toplumları toplumsal

düzenleri ve bilime temin ettilerine ver

aralarında iyi bir ilişki daha da

büyüsün biçimi de ben belli yerlere

sürüklediklerini gördü

Yani bir ağırlığı vardı

bilimin

felsefenin değişiminde şimdi 21

yüzyıla geldiğimizde içinde yaşadığımız

100 yılda

felsefenin Sizce yani bu kadar toplum

toplumsal düzen insanlar üzerinde

etkinliği var mı onları belli yönlere

doğru sürükleyebiliyorlar mı

yoksa yani

felsefe

postmodaresinden bahsettiniz asıl

postmelerinizin o felsefi olumsuz yönde

etkileridir bu konuda düşünceleriniz bir

de

önce buna bir cevap

Türkiye'ye geldiğimiz zaman günümüzdeki

önemli bulduğunuz

düşünürler kimlerdir sizi

etkileyenlere var mıdır

klasik geleneklerde filozoflar çok

dikkati alınıyorlar Emin misiniz

mesela; yaptığı çalışmaların Aslında

bilmiyorlar arkadaşlar

Ya ben Bilim Tarihi de çalıştığım için

öyle değil bu

öyle değil

felsefi fikirler anlık etki yapmıyor

süreç içerisinde yapıyor

Bu biraz

kamusallaştıkça

üniversite eğitime dahil oldu çünkü

yavaş yavaş yani Bakın ben bunu bir

saattir

Teoman'ın

kritiği yayınladıktan 3 yıl sonra

Fransa'da çıkan bir değerlendirmede

Bir de bir felsefe kitabı yayınlanmış

Allah felsefeci

empirizmde rastre birleştirmeye çalışmış

diye yazdırır ben İran'da bulundum

oradaki felsefeyi de takip ediyorum

Allah aşkına bakın Devrim oluncaya kadar

her yıl Fransız filozoflarla İran'da

filozofların yılda bir kere buluşup

Zakir ettiğini bilen var mı

niçin Fransız filozoflar bunları ciddiye

alıyorlardı

Çünkü inananlar kendilerini ciddiye

alıyorlar

Biz kendimize şimdi

kendi insanlarımızı iddiamıyoruz herkes

kendisinden başlar Bize kimse kimsenin

hangi Profesör diye

tenezzül eder lan O kim be

O kim ben felsefe benim mezunuyum yüksek

lisans

kimse kendini kandırmazsa bizim en büyük

problemimiz

kendini ciddiye almadığı için başkasına

kendini ciddi adam başkasına ciddiye

alan bak Ben kocamı Kasım hocam burada

yüzüne

söyledim Kasım Hoca ile dünya

görüşümüzdür birbirine benziyor

niye ayıp mı benim ayıbım bu

ha Onun için önce felsefeciler filozof

Bir de bu

felsefe Hocama filozof demin utanıyoruz

ne düşünür canım

[Müzik]

biraz da güzel yani

bir makam gibi görünüyor ama

doğru değil bence

yani yöntemli olarak felsefi mezhebin

üzerine düşünen insan filozoftur gerçi

İngilizce röportaj yapıldığında

Resulullah

filozof demeyelim demiyor

lar ya bir Önce kendimize kendi

saygımızın olması lazım kendimize

saygımız olur kendilik hakkında kendimi

zaten idrakimiz olursa

Abdulkadir hoca ile de sorunun olmaz

Kasım hocam Ahmet hocalardan Fatih hocam

dan sonra hatırlıyor musun bu bence çok

önemli ikincisi Türkiye ben hemen hemen

elimden geldiği kadar takip ediyorum

Yani diyelim ki

değer bölümü

Yani

hala unutma müthiş dersleri

felsefe yapardı hocam Teoman hoca Hatta

bir benim zaten doktora hocam

TEOG Bunu ben kocaman öpüyorum takip

ederim ve Türkçe yok

mesela çok önemli metinleri var

onunla alakalı Tabii çok önemli değişik

bilgiler var yani

Türkiye'de çok önemli filozoflar

olduğunu düşünüyorum Ben elimden

geldiğince de takip ediyorum bir

toplantıdan

Ben adamın özel hayatın kişisel

bir matematikçinin ya da

bir Facebook olmayabilir ama ya Bir

filozofun zikirlerine herhangi bir

felsefi meselede problem

deki bariyer de koyuyoruz onun ideolojik

görüşler için

epistem

Em

kaybettiğimi düşünüyorum yani literatör

takibi fena değildir Mesela

genç arkadaşların yazdığı yazıları Biz o

da vardı yaşlı hocalar değil

Ama buna biraz da yetişmeyle alakalı Biz

Teoman Hoca'dan Ben yetiştiğim için

hocanın biraz

daha rahmet ve şöyle idi

yani konferans verdiğimizde Biz gelirdi

Hoca dinlemeye bizi

Ben de kendi öğrencilerle dinliyorum

gidiyorum Yani abi

ama soruyorum tabii yani gelmem bazen

heyecanlanması neden olur izin istiyor

mu usta hocam

kişi olarak ayet bulunduğumuz milletin

medeniyetin

kötülükler bir ayet diğer ayette

engelleriz arkadaşlar benim Türk olmam

dünya vatandaş olmadan engellemez

sin Ben bir ailenin çocuğuyum Bir sülale

var işte bir şey Köy nedir

fazla olur bir sülaledir Karadeniz'de

ama bir aile istemiyorsun sonra

ofluyorum

şu Dünya'da yaşıyorum ilerde başka bir

uzaylıyla karşılaşıp dünyalı diye bir

şey gelişebilir

mensubu olmak bu kültüre mensup olmak

bunu benimsense benimsemezsin ona saygı

duymak kendine saygı duymak

elma sözcüğü ancak Türkçe varsa anlam

kazanır bütün yoksa parçayı ne

bilebilirsiniz ne anlayabilirsiniz ne

anlama

hangi parçaların hangi kümenin elemanı

olduğunuzu iyi belirlersiniz

oradan bir çıkış güzergah bulabilirsiniz

o kümenin elemanlarına da saygı duy

uyoruz bu milletin çocuğuyum bu kültürün

mensubuyum burada mı hareket ediyorum

ama dünyanın kainatı sorunlarıyla

uğraşıyoruz

Evet

başka soru

benim merak ettiğim Felsefe ile tarih

arasında ilişki konusunda sizin

annenizin

Sadece bizim ülkemizde mi yoksa yurt

dışında da mı Felsefe ile tarih Yani hep

çok yakın hem de üniversitelerde bu

yakınlık hissedilmiyor eğitim mi yok

iyi bir tarım dedim ya biraz önce

Tarih biliminin nesneleri nelerdir

bir tarih metafizikleri

değil mi yöntem bilgisi dijital tarih

çalışmaları başladı biliyorsunuz bunları

bilmeksizin o mesel

eden derinlemesine Yani bu söz

etmeniz çok sadece diye bir düşündüğümüz

var Ben çok

1561 onu bir tanımı var teorik düşünce

nedir diyor

hem de Akli bakışta yatıyorum düşünceye

şöyle zaten Yani şu nesnenin içinde

akılla girip

bu nesnenin temel bileşenlerinin kurucu

unsurlarını tespit etmek

aralarındaki nedensel ilişk

ileri Kur ve bu nedense ilişkileri

tümen yasalıklar içerisinde idrak etmek

Şimdi bunu bildiğiniz alan Siz Tarih

biliminin ya da ele aldığımız tarih

konusunu bileşenleri neler kurucu

unsurları ögeleri

ine Bunlar arasındaki nedensel ilişkiler

nasıl

sonra buradan hareket ederek analit

temel yasalar

yapabilir miyiz

ve bu yasal olanlar içerisinde

yapıdayız yani

mahsus olan algılanabilir arada da Akli

olarak çeviriyoruz bilgi budur zaten

insan sürekli tercüme yapıyor

Biz inanıyorsak Tanrı ile bir ilişkimiz

de bildiğin ilişkisi evrenin ilişkimiz

bilgileri olmayanlarıyla ilişkin bilgi

gelişme

türleri var ve bu sürekli bir şeyleri

faaliyetidir verileri

Akli hale getiriyorum idrak etmek

yakalamak için bunu

size Eğer bunu hakkıyla layıkıyla

kararsızsınız

bakın bir [ __ ] adı mukaddimenin

girişinde çok iddialı konuşuyor ben

insanlığın bilgisini genişlettim diyor

çok enteresan bir insan Niye Çünkü ilk

defa tarihsel olgun olayların nedensel

gelişimini

bir anlatayım İbretlik hikayelerdi bir

istiflemeydi hayır Tarık böyle değil de

tam tersine tarihin belirli nesnelerden

oluşur Bu nesneler arasında nedensel

ilişkiler vardır

belirli yasalılıklar bize verebilir

bir defa ben bunu

Dia ettiği bir alaka sadece tarifim

yok yani Gücüm olsa

[Müzik]

ben seni

psikolojiyi tarihe değil

iyi bilen

değil mi bir kişinin dil çalışmaları ile

bilmeyen bir kişinin çalışmalar arasında

emin olun büyük farklar var bunu

okuyabilirsiniz yani İngilizce

Bilmiyorum cevap verebildim

Kadir hocamla birlikte yakın zamanda bir

çalışma gerçekleştirdik

alan yazında olmayan bir çalışma

alan yazımıza daha önce hiç yapılmamış

bir çalışma

hocam sıfır hiç açıkta kaldı

nefis neminden beri çok genç

arkadaşımızın da sordu ve çok olsun

başlamışsın yani

daha çok dünyanın bütün kaynakları

verirse

ama bizim

bununla alakalı

üniversite eğitimler Türkiye

'deki

temellendirilebilecek

aynı gün çalışmamızın sonucuna göre

eğlenceleri

kendini gerçekleştirme adımına varmadan

önce kendini güvende hissedecek gir

Sizce

deneyiminize bağlı olarak Hani farklı

ülkelerde de ders

lerde ya da müthişler açıdan bu bölümün

kapatıp başka bölümleri içerisinde işte

bahsettiğimiz şekilde felsefeden

ayırmadan

bir eğitim anlayışınız var mıdır bu

birinci sorun bitti sorun

Peki hocam yakın

zamanda

[Müzik]

binaydı İşte hayatın üzerine binalar

kurulmuş işte Yollar yıkıldı gibisinden

ama sınav sistemine baktığımız zaman

özellikle 1980 yıllardan itibaren

politikalarla birlikte hep Trend

meslekler işte çok para kazanılan

meslekler tercih edilmiş

insan sevmeyen Doktor olmuş Çok para

kazanma mimarın müteahhit ya da

mühendisi olmuş Acaba felsefe eğitimi

sizin hayal ettiğiniz trafik olan

muhitisinlerde verilmiş olsaydı daha

ahlaklı

bu Derneği farklı felsefe konuşmaları

olsun farklı çalışmalarda bunların

dışında daha çok ülkenin çoğuna hitap

eden eğitim olmuş olsaydı daha ahlaklı

bir

Hem maddi güvenliğini

Neyi metafiz

ik sağladıktan sonra kendini

gerçekleştir

en ölüm korkusu altında olan bir insan

herhalde oturacak Varlık nedir diye soru

soracak hali yok mu durumdan

bir şey aynı şekilde metafizik güvenliği

tehdit altında olan yani fikir

geliştirdiği için cezalandıracağından

korkar ve benzeri bir insandır

korkar ve sus

Ar ki problem yok ama insanlar en

nihayetinde

benlik alanları

elde edecek ve

iyi yaşayabilmek için

mesleklerini seçiyorlar tarifede

böyleydi Merak etme yani

bu bir ikincisi kapitalde yaşıyorsun

ize edeyim insanlarda Buna göre

gençlerde Buna göre tercihlerde

felsefi Niye bir meslek olarak görüyoruz

ki

Niye bir meslek olsun ki yani bir et

felsefe bölümlerin dikkate alarak

felsefe üzerine konuşuyoruz bir

matematikçi hiç Ara otur madem bu

filozof olabilir felsefe Kuran anlamıyla

bir meslek midir felsefe öğrenme filozof

mu yetiştirilir var mı gördün mü sen çok

nadir yani

bilmiyorum hatırlıyor musun

makale

bu kadar önemli değil ama yazmışlar öyle

yani

Amerika'da Ben görev yaptığım zaman

uygulamalı ahlak hep uygun bir

somutlayacaksın
kabul etmiyor yani Amerika'nın

toplumunun kendi ihtiyaçlarına göre Bu

da böyle her zaman aynı olmasın

bilinebilir olanın hangi şey dilediğine

Değerdir toplumlar için bu değişiyor her

zaman

şimdi düşün Almanya'da felsefe verileri

kapatılıyor Felsefe nedir Çağdaş

dünyadaki felsefenin anavatanı

var diyorlar ya adamlara kapatılıyor

niye çoğunluk geldi

talisca'nın geldiği noktada Yani bir

anlamı yok harvard'dan Bir öğrencimi

göndermiştir

felsefi antropoloji üzerine kalpten

başlayıp özellikle Alman geleneğinde

kovdular

ya da demedik kabilesine

baktım anlatamıyorum bu

bunu ihtiyaç

ları Efendiler toplumun bilmeceye değer

bulduğu şeylerin nehrine göre de

değişebilir bir şey bunun için böyle

standart X nedir diye bir cevap

veremeyiz

biraz üst bir disiplin olduğu için

ihtiyaç da çok alakalı o üst

ihtiyacı 85 lira öğrenciydim

O yüzden
birinci tercih birinci neydi

birinci olarak tercih ederler felsefe

ben kaldırdım bir iki üç kişilik

yedik 136 kişilik sıfır

diye çoğunlukla açıkta

ben Dolayısıyla sana böyle çok ayakları

yerde basar

bir cevap veremem

çok farklı bir değişkenlere bağlı bir

şey

Ama şunu sana söyleyeyim felsefe yani

Tüm bunları Aşan Bir uğraşıyor olduğu

için

kişiyle çok alakalı

avukatlık yaparken bir o kokun tesis ve

tecelli ettiğini göremiyorum

hukukçu olmak için de büyük bir tutkuyla

mücadele ediyorum eşim de burada onda

psikolog ve sosyolog

hukukun temelinde ben o gençlerle

sürecinden geçmiş birisi olarak

söylüyorum hukuk derslerini okudum

geldiğim yer şu anda felsefe

Felsefe ile ilgili bir irtibatlarla

kuramazsam hukuk kuramayacağım Hukuk

kuramasam da profesyonel bir adam olarak

kalacağım ama bu insanın doğasıyla

uyumlu bir durum değil hani insanın bir

kendi doğası var o doğasının özü hakikat

arayıcısı olmak benim açımdan

kendime mal etme

Yani bu Duraktayım hocam bir yerde

beklemeyeceğiz herhalde

ölene kadar da bu yolculuk devam ediyor

Ama yaptığım mesleğin toplumsal kültürel

insani sorumluluğunda adaletin önemli

bir yer teşkil ettiğini kabul ediyorum

ama adaletin teşkil ettiği yeri de biz

yasada aradık şu an tüm hukuk eğitimi

yasa üzerinden kurgulanıyor şimdi

geldiğim yer Felsefe ile belki geldim

adaletli yasa değildir hukuk yasa

değildir o halde Hukuk nedir Adalet

nedir'e gelsin

hakikati hukukun merkezine koyarak bir

yolculuk yapmak istiyorum

profesyonel yaptığım hayattan da şey

olmak işte huzurlu olmak istiyorum Nasıl

bir yolculuk sürdürmeliyim çok özür bir

şey daha söylüyorum

bizde bilgi hayatla temas etmiyor

akademinin pratikle harvartı ben de

takip ediyorum hukuk üzerinden değil ama

işletme felsefesi üzerinden takip

ediyorum ben hani işletme felsefesi ile

de özel bir bilgi var pratikte de

bununla uğraşıyorum

hakikati hukukun merkezine yasanın

merkezine nasıl taşıyabiliriz

bu soruları her zaman masada durması

lazım öyle sorular var ki bize

insanlığımızı hatırlat

IR niye buradayım hayatın bir anlamı

bunları niha icra kuruyor mu Ama bunlar

hep masada durması lazım

yoksa Allah'ın

bırakır Yoksa bu sorunun masaları

vurması senin insana kalabilmen için

önemli ama şunu bilmeyen

arkadaşlar Ahmet Yesevi çok

sevdiği var kurumsallık

riyakarlıktır

ne demek Su demek

belirli sorulara sorarsınız

dikkat edin

bu cevaplar kurumsallaşır tekrar ed

ilir yanıtlar üzerinde başlarlar

çalışmaya başlar

sın bakın bizde bir hüccetin kavramı var

değil mi

yüzyılın önce gittiğinde ne demek Yüce

biliyor musunuz yeni bir şey yapan değil

Bir toplumun içinde yaşadığı yanıtların

ait olduğu soruları tekrar İhya edip

yenileyip insanların Zihnine taşı var

sorularla yanıtlar arasında

Ama bu insanlığın kaderi

bu her dönemde ürettiğiniz

yanıtlar içerisinde yaşayıp gidiyoruz

Çünkü Geliyor birileri at sinekleri

diyor dediğimiz tekrar felsefe Deniz

Yapı ortaya çıkıyor bu insanlığın kaderi

Böyle Herkes bir filozof olamaz yani

filozof cümlesi var ya Herkese iyi

hisset filozof yapsak bazıları da aynı

zor oluyor

ne için olarak doğadan getirdiğimiz

farklı yeteneklerimiz var çevremizden

Epi genetik yeteneklerimiz

falan bu sorunları

bu maçiyetinden çok önemli bir anlamı

var Fakat bunlar her zaman böyle bir

kere cevapladıktan sonra masaya

konulacak ve Efendim

Kürtçe sorular değil orada değil

yaşadığımızı

ama bir süre sonra tekrar bu soruları

okudum ama cevaplar içerisinde yaşanır

o açıdan şey yapmıyorum böyle çok kötü

bir zamanların

[Müzik]

hukuk bir yasadadır

çok derinden zeminden sorgulama yapmamız

lazım geldiğimiz nokta ve Türkiye'nin bu

konuda çok Biricik bir yerde durduğunu

düşünüyorum

yani hakikaten büyük bir tıkanmışlık var

diğer felsefi açıdan teknik anlamda çok

felsefeci var Belki belirli sorunları

çözüyorlar Ama şu anda Eğer iyi takip

ederseniz batı dünyasında da özellikle

sakson dünyada da bu sorunları Sahici

bir şekilde sormaya çalışan insanlar var

Biz de bunun bu konuda neçik Bir

yerdeyiz bunları dert edelim sormamız

lazım Mesela dem

okrasiden başlamadan yapar

sın Kapitalizm nedir gücünden var çok

sosyal medyada yani

kapitalisti yaşayan bir insanın İnsanın

olduğu konusunda bir şüphelenmemiz lazım

bir kere yani kabul ederseniz

sorgulamadan Niye öyle ben sorgulamadan

niye sordu diyebilirsin

şunu yapıyoruz silah fabrikaları

çalışıyor

ama değil mi efendim kitap

lar sonrası güzel şeylerde otellerde

toplandı

içine her taraftan insan hakları ihlal

ediliyor ama insan hakları

Hani bu şeye benzedi o 1984

[Müzik]

rommeliyim Sadece burada değil

Hani ağaçtan

filozofları bir iş düşüyor yani

öyle filozofta Bulabilirsek de

anlatabilir mi meseleyi
dertli olmaya devam etti

hocam Ağzınıza sağlık

yine sizi ağırladığımız için çok

memnunuz için beni dinlediğin için

teşekkür ediyorum