การร้อยเรียงประโยค

ท30209 การเขียน 1
ครูเมธาวี ทองคุ้ม
หนังสือเรียนวิชาการเขียน หน้า 2-18
จุดประสงค์
• บอกหลักการเลือกใช้คาและประโยคที่เหมาะสมในงานเขียนได้
• เลือกใช้คาและประโยคในงานเขียนได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
• บอกความสาคัญของการเลือกใช้คาและเรียงร้อยประโยคได้
ลักษณะของสาร 3 ประเภท
สารที่เป็นข้อเท็จจริง
สารที่เป็นข้อคิดเห็น
สารที่แสดงความรู้สึก
 ลักษณะของสาร : หน้าที่ 3
สารที่เป็นข้อเท็จจริง
“เข็มของนาฬิกา
ย่อมวนกลับมาที่เก่าเสมอ”
ความจริงที่เห็นได้ชัดเจนหรือสามารถพิสูจน์ได้ด้วยข้อมูล
อาจจะเกี่ยวกับบุคคล สิ่งของ สถานการณ์ต่าง ๆ
 ลักษณะของสาร : หน้าที่ 3
สารที่เป็นข้อคิดเห็น
“ไม่ว่านาฬิกาจะราคาแพงแค่ไหน
ถ้าคนสวมไม่ตรงต่อเวลา
นาฬิกาเรือนนั้นก็ไม่มีประโยชน์”
ความเชื่อ ความเห็น หรือการคาดคะเนเฉพาะตัวของผู้เขียน
ที่มีต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ไม่อาจพิสูจน์ได้หรือพิสูจน์ได้ยาก
 ลักษณะของสาร : หน้าที่ 3
สารที่แสดงอารมณ์ความรู้สึก
“ถึงแม้ว่าเข็มของนาฬิกา
จะวนกลับมาที่เก่า
แต่เราก็ไม่อาจย้อนกลับไปแก้ไข
เรื่องราวเมื่อวันวานได้”
ข้อความที่แสดงอารมณ์ที่ผู้เขียนมีต่อบุคคล สิ่งของ
หรือเหตุการณ์ จูงใจให้ผ้อู ่านมีอารมณ์ความรู้สึกคล้อยตามไปด้วย
 กลวิธีการเขียน
ใช้คาถูกต้องตามหลักภาษาไทย สละสลวย
(ถูกชนิด สะกดถูก ถูกความหมาย)
เรียบเรียงประโยคให้เหมาะสมกับระดับภาษา
(ถูกไวยากรณ์ ถูกประเภท ถูกระดับ ถูกรูปแบบ)
การใช้เครื่องหมาย เว้นวรรค ตามหลักการ
 เรียงร้อยประโยค
1. การใช้คาตรงความหมาย หนังสือการเขียน หน้า 5-18

2. การใช้คาตามชนิดและหน้าที่
3. การใช้ความหมายโดยตรงและโดยนัย
4. การใช้คาเชื่อมที่เหมาะสม
5. การใช้ประโยคตามโครงสร้างครบถ้วนสมบูรณ์
6. การใช้ประโยคกะทัดรัด ใจความชัดเจน
 เรียงร้อยประโยค
7. การใช้ประโยคที่มีใจความชัดเจน ไม่กากวม
8. การเรียงลาดับความตามความเหมาะสม
9. การใช้ระดับภาษาในประโยค
10.การใช้สานวนภาษาต่างประเทศในภาษาไทย
11. เพิ่มเติม : การเว้นวรรคตอนและใช้เครื่องหมาย
 หนังสือการเขียน หน้า 5
1 ใช้คาให้ถูกความหมาย
ปิ้ง ย่าง
นึ่ง ตุน๋
เจียว อบ
 หนังสือการเขียน หน้า 5
1 ใช้คาให้ถูกความหมาย
ต้องประกอบด้วยคาที่มีความหมายชัดเจน ถูกต้อง ตรงความหมาย
ถ้าใช้ผิดจะทาให้ใจความคลุมเครือ
เชี่ยวชาญ ชาภาษาไทย
เธอเป็นคนที.่ ..................ในวิ
เจนจัด = มีประสบการณ์มาก ชานาญ สันทัด
เชี่ยวชาญ = สันทัด ช่าชอง มีความชานาญ
ปนเปื้อน มมันตภาพรังสี
กรมศุลากรได้สั่งเก็บนมผงที่......................กั
เปรอะเปื้อน = เลอะเทอะ
ปนเปื้อน = ประสมกัน รวมกัน คละกัน
 หนังสือการเขียน หน้า 5
1 ใช้คาให้ถูกความหมาย
บรรพบุรุษได้สถ่ืบายทอด
ทอดวัฒนธรรมมาให้เราจนทุกวันนี้
เราจึงได้สสืืบบสายวั
ต่อ ฒนธรรมดังกล่าวต่อกันมา
เพราะวัฒนธรรมเป็นสิ่งที่สตกทอด
ืบทอดมาจากบรรพบุรุษ
มาอย่างช้านาน ถ่ายทอด/สืยทอด = บมอบให้
สาน/สืตบ่อสาย/สืบทอด/สืบต่อ/สานต่อ/
ตกทอด/ตกค้
สืบต่อ/สืบทอด/สืาง/ตกตะกอน/ตกผลึ
บสาน = รับช่วงปฏิ ก/ บัติต่อ
รัตกทอด
บรอง/รั=บช่ตกสื
วง/รับกับนลูมาเป็
ก/รับนทอด
ทอด ๆ
1 ใช้คาให้ถูกความหมาย
เงื้อมมือ
คนทาผิดย่อมไม่อาจหนีพ้น………….กฎหมาย
เงื้อมือ
เงื้อมมือ
1 ใช้คาให้ถูกความหมาย

เงื้อมือ เงื้อมมือ
ก. ยกมือขึ้นทาท่าว่าจะทุบตี น. อานาจที่ครอบงา
หรือยกสิ่งใดขึ้น ไม่ให้หลุดพ้นไปได้
เพื่อจะตีหรือฟัน เช่น เงื้อมีด
 หนังสือการเขียน หน้า 6
2 ใช้คาให้ถูกหน้าที่
เลือกใช้คาให้ตรงกับหน้าที่ตามหลักภาษา เช่น คานาม คากริยา คาวิเศษณ์ คาบุพบท คาสันธาน

ประเทศอิรักเป็นประเทศที่ถูกโดดเดี่ยวจากโลกภายนอก เปลี่ยนชนิดคาให้สอดคล้องกับประโยค
พิมพ์ รหัสนักเรียน/3/คำตอบ
โดดเดี่ยว เป็นคาวิเศษณ์ ต้องใช้คากริยา ถูกตัดขาด ถูกกีดกัน
คนเราเลือกเกิดไม่ได้แต่เลือกอนาคตได้ถ้ามีมุมานะ
มุมานะ เป็นคากริยา ต้องใช้คานาม คือ ความมุมานะ
ขณะนี้ภาวะฝนแล้งเริ่มเข้าสู่ระดับวิกฤตการณ์
วิกฤตการณ์ เป็นคานาม ต้องใช้คากริยา คือ วิกฤต/วิกฤติ
 หนังสือการเขียน หน้า 7
3 ใช้คาให้โดยตรง/โดยนัย
ความหมายโดยตรง = ใช้กันในความหมายปกติ
ความหมายโดยนัย = ความหมายเชิงเปรียบเทียบ
เขาชอบกินอาหารในภัตตาคารหรูและยังกินทุกอย่างไม่เว้นดินทราย

ฉันลาไยพวกลูกค้าที่ชอบมาขอต่อราคาลาไย
 หนังสือการเขียน หน้า 8
4 การใช้คาเชื่อมที่เหมาะสม
คาเชื่อม ได้แก่ คาบุพบทและสันธาน ใช้เชื่อมประโยคหรือวลี
พลอยปวดศีรษะมากและยังมาเรียนวันนี้
พลอยปวดศีรษะมากแต่กย็ ังมาเรียนวันนี้
มิ้นท์เข้าเรียนภาษาอังกฤษทุกครั้งแต่ทว่าเธอจะใช้ภาษาอังกฤษได้ดีมากอยู่แล้ว
มิ้นท์เข้าเรียนภาษาอังกฤษทุกครั้ง ถึงแม้ว่าเธอจะใช้ภาษาอังกฤษได้ดีมาก
 หนังสือการเขียน หน้า 8
4 การใช้คาเชื่อมที่เหมาะสม
การใช้ กับ แก่ แด่ ต่อ

“กับ” เช่น
ใช้ในการรวมคากัน เชื่อมคาเข้าด้วยกัน
หายวับไปกับตา สอดคล้องกับยุทธศาสตร์

“แก่”
นาหน้านามผู้รบั ทีเ่ สมอหรืออ่อนอาวุโสกว่าผู้ให้
เช่น วิชาการมอบทุนการศึกษาแก่นักเรียนทีเ่ รียนดี
 หนังสือการเขียน หน้า 8
4 การใช้คาเชื่อมที่เหมาะสม
มีความหมายว่า
“แด่”
สาหรับ, เพื่อ, อุทิศ, ถวาย
นาหน้านามผู้รับที่มีศักดิอ
์ าวุโสกว่าผู้ให้
เช่น ผู้อานวยการถวายปัจจัยแด่พระภิกษุสงฆ์

“ต่อ” มีความหมายว่า เฉพาะ, ประจันหน้า

ใช้ในการติดต่อหรือขัดแย้งกับผูใ้ หญ่หรือหน่วยงานที่มีอานาจหน้าที่สงู กว่า
เช่น เกรียงไกรยืน่ เอกสารร้องเรียนต่อนายอาเภอ
ครูเมษ์ส่งรายงานการจัดกิจกรรมเสนอต่อผูบ้ ริหาร
5 การใช้ประโยคที่มีองค์ประกอบสมบูรณ์
หนังสือการเขียน หน้า 9
ประกอบด้วยทั้งภาคประธานและภาคแสดง อาจมีกรรมหรือมีส่วนขยายให้ครบถ้วนสมบูรณ์
แต่งประโยคตามโครงสร้างประโยคในภาษาไทย ได้แก่ ประโยคสามัญ ประโยครวม
ประโยคซ้อน
เรื่องราวต่าง ๆ ในวารสารฉบับนี้ทั้งด้านประวัติศาสตร์
ศิลปะ ประเพณีของกรุงศรีอยุธยาในอดีตเป็นงานเขียน
ของนักวิชาการที่มีชื่อเสียงโด่งดัง
6 เรียงประโยคให้กะทัดรัด ไม่ฟุ่มเฟือย หนังสือการเขียน หน้า 11

ประโยคที่ดีควรใช้ถ้อยคากระชับ ไม่ฟุ่มเฟือย
ใช้คาน้อยแต่ได้ใจความ ไม่ใช้ความหมายซ้ากันโดยไม่จาเป็น

ในอนาคตคนไทยทุ กคนจะไม่กตคนจะไม่
ในอนาคตข้างหน้าคนไทยทุ กงาน ตกงาน
มินตรารู้สึกละอายใจมากที่ทุจริตในการสอบ
คดโกงในการสอบ
7 ใช้ประโยคที่ชัดเจน ไม่กากวม หนังสือการเขียน หน้า 12
ใจความชัดเจนจากการใช้คาที่กระชับรัดกุม
หรือใช้ส่วนขยายเพื่อให้เจาะจงมากยิ่งขึ้น
การใช้บทขยายไม่เหมาะสมทาให้เกิดความกากวม ตีความได้หลายอย่าง
ฉันไปงานแต่งของเพื่อนกับน้องสาวที่โรงแรม
- ฉันและน้องสาวไปงานแต่งของเพื่อนที่โรงแรม
- ฉันไปร่วมงานแต่งระหว่างเพื่อนกับน้องสาวที่โรงแรม
7 ใช้ประโยคที่ชัดเจน ไม่กากวม หนังสือการเขียน หน้า 12

เขาขับรถชนควายตาย
เขาขับรถชนควายจนทาให้มันตาย
เขาขับรถยนต์ชนซากควายที่ตายแล้ว
เขาตายเพราะขับรถชนควาย
7 ใช้ประโยคที่ชัดเจน ไม่กากวม หนังสือการเขียน หน้า 12

ถ้าเราเดินสวนกัน ..อย่าเหยียบผัก
ไปเดินเล่นในสวน
เดินผ่านไปตรงข้ามในเส้นทางเดียวกัน
8 เรียงลาดับใจความให้เหมาะสม หนังสือการเขียน หน้า 14
เรียงลาดับใจความของประโยคตามความเหมาะสม
ต้องพิจารณาบทขยาย ความสัมพันธ์ระหว่างเหตุกับผล
และความสาคัญของใจความประกอบ แก้ไขประโยคเรียงลาดับใจความให้เหมาะสม
พิมพ์ รหัสนักเรียน/5/คำตอบ

พิจารณาบทขยาย ขยายคาใดควรอยู่ใกล้คานั้นมากที่สุด
นักท่องเที่ยวไม่คานึงถึงผลเสียต่ทีอ่จสิะตามมาต่
่งแวดล้ออมทีสิ่งจแวดล้
ะตามมาอม
ที่จังหวัดเชียงใหม่ผอลของการตรวจเลื
ผลของการตรวจเลื ดของเจ้าหน้าทีพ่ อบว่
ดของเจ้
า าหน้าที่พบว่า
มีผู้ติดเชื้อเอดส์ทเป็ี่จนังจหวัานวนมาก
ดเชียงใหม่เป็นจานวนมาก
8 เรียงลาดับใจความให้เหมาะสม หนังสือการเขียน หน้า 14
ความสัมพันธ์ระหว่างเหตุกบั ผล
พิจารณา “เหตุ” หรือ “ผล” เน้นส่วนใดให้นาส่วนนั้นไว้ด้านหน้า
(ต้องเลือกใช้คาเชื่อมให้เหมาะสมด้วยเช่นกัน)
เขาเอาฉากมากั้นดังนั้นหลังบ้านของเขาคงไม่น่าดู
เน้นเหตุ เพราะหลังบ้านของเขาไม่น่าดู (เหตุ) เขาจึงเอาฉากมากั้น (ผล)
เน้นผล เขาเอาฉากมากั้น (ผล) เพราะหลังบ้านของเขาไม่น่าดู
8 เรียงลาดับใจความให้เหมาะสม หนังสือการเขียน หน้า 14
ความสาคัญของใจความ
ควรเรียงลาดับใจความโดยพิจารณาตามความสาคัญ
จากน้อยไปมาก หรือมากไปน้อย จากทิศทางเหนือไปใต้หรือตะวันออกไปตะวันตก
จากเวลาอดีตไปอนาคต หรือ ปัจจุบันย้อนไปอดีต
“เนื่องจากระบบนิเวศอันบริสุทธิ์ของมนุษย์ในอดีต นับวันมีแต่จะเสื่อมโทรมไป
จนแทบไม่หลงเหลืออยู่อย่างในปัจจุบัน มนุษย์ในอนาคตจึงอาจจะต้องสร้าง
ระบบนิเวศขึ้นมาใหม่ทั้งหมดเพื่อให้อยู่รอด”
(ใจความจากอดีตมาปัจจุบันและเชื่อมโยงถึงอนาคต)
9 การใช้ระดับภาษา หนังสือการเขียน หน้า 15

คือการใช้ภาษาพูด ภาษาเขียนตามความแตกต่างของภาษาให้เหมาะสม
กับบุคคล กาลเทศะในการสื่อสาร แบ่งเป็น
ระดับกันเอง สื่อสารในชีวิตประจาวันระหว่างผู้คนุ้ เคยใกล้ชิด ใช้ในนิยาย
ระดับสนทนา สื่อสารระหว่างผู้ที่ไม่คุ้นเคยนักในการประชุมที่ไม่เป็นทางการมาก
โฆษณาในระดับกันเอง
ระดับกึ่งทางการ ใช้ในการประชุมอภิปราย การบรรยาย การปราศรัย ประกาศทางการ
ระดับทางการ ใช้ในการประชุมที่เป็นทางการ เช่น กล่าวสุนทรพจน์ หนังสือราชการ
ระดับพิธีการ ใช้ในพิธีการต่าง ๆ เช่น กล่าวเปิดอาคาร การบวงสรวง ถวายพระพร
10 การใช้สานวนภาษาต่างประเทศ หนังสือการเขียน หน้า 17
การเรียบเรียงประโยคควรใช้สานวนภาษาไทย หลีกเลี่ยงสานวนภาษาต่างประเทศ
เช่น ใช้ประธานเป็นผู้ถูกกระทา หรือ ใช้คาว่า “โดย” เลียนแบบบุพบท by ในภาษาอังกฤษ
(ไทยใช้เฉพาะความหมายไม่ดี ใช้กริยาช่วย“ถูก” นาหน้าได้) เขำถูกผ่ำตัดโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชำญ
ไพลินได้ ถูกรเชิับญ
เชิออกไปรั
ญออกไปรั บรางวั
บรางวัลล แก้ไขรูปประโยคให้ตรงไวยากรณ์ไทย
พิมพ์ รหัสนักเรียน/6/คำตอบ
นันิยกายเรื
เขียนที ่มีช้แื่อต่เสี
่องนี ยงแต่กงเขีนิยายเรื
งโดยนั นที่ม่อีชงนี
ื่อเสี้ ยง
สุชาติถูกลงโทษตัดเงินเดือนเพราะมาทางานสาย “ถูก” (คากริยา) ได้ปกติ
ใช้ “ถูก” เป็นกริยาช่วยได้ในความหมาย ไม่ด/ี ผู้ถูกทาเดือดร้อน เช่น ถูกกฎหมาย ถูกหวย
11 การเว้นวรรคและใช้เครื่องหมาย เพิ่มเติมจากราชบัณฑิต
จุลภาค , เว้นวรรคด้านหลังเครื่องหมาย 1 เคาะ
เช่น สินค้าราคาคุม ได้แก่ ข้าวสาร, น้าตาลทราย, น้ามันพืช และผงซักฟอก
ไม้ยมก ๆ เว้นวรรคด้านหน้าและด้านหลังเครื่องหมายอย่างละ 1 เคาะ
เช่น เด็ก ๆ กาลังเล่นเครื่องเล่นอย่างสนุกสนาน
ไปยาลน้อย ฯ เว้นวรรคด้านหลังเครื่องหมายอย่างละ 1 เคาะ
ใช้ละคาที่รู้จักดีหรือเคยกล่าวถึงแล้ว เช่น กรุงเทพฯ ฯพณฯ (พะนะท่าน)
วงเล็บ ( ) อัญประกาศ “” เว้นวรรคก่อนและเครื่องหมายอย่างละ 1 เคาะ
เช่น เจ้าพระยาพระคลัง (หน) "หนูรักพี่ไหม" แดงถาม "รัก" แป๊วตอบ
11 การเว้นวรรคและใช้เครื่องหมาย
11 การเว้นวรรคและใช้เครื่องหมาย เพิ่มเติมจากราชบัณฑิต

ศึกษาเพิ่มเติมเรื่องเครื่องหมายวรรคตอนได้จาก QR code ด้านล่าง

สรุปการเรียงร้อยประโยค
ใช้ให้เหมาะสมกับสถานการณ์ กาลเทศะ บุคคล
“ใช้ภาษาเขียนในการเขียน ไม่ใช้ภาษาพูด”
ผูกประโยคให้เหมาะสม จะช่วยให้เขียนสื่อความได้ดี
ชัดเจนและเข้าใจได้อย่างถูกต้อง
 แอปพลิเคชันพจนานุกรม
ฐานข้อมูลคาทับศัพท์