วิ ช า ภ า ษ า ไ ท ย

ก า ร ใ ช้ ภ า ษ า
ใ น ก า ร คิ ด เ ชื่ อ ม โ ย ง
การร้อยเรียง
ประโยค
ครู เ มธาวี ทองคุ้ ม
ครูเมธาวี ทองคุ ้ม
 เนื้อความและลักษณะของถ้อยคําในประโยค
หลักการ

จะต้องเกี่ยวข้องต่อเนื่องกัน มีลําดับ
และมีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน หรือที่เรียกเป็นศัพท์
เฉพาะทางวิชาการว่ามี เอกภาพ
ลักษณะถ้อยคําที่ทําให้ประโยคสัมพันธ์กัน
อาจเกิดจากวิธีต่าง ๆ ได้แก่
การเชื่อม การซํ้า การละ การแทน
 : :
: : ..
:
:
 ในกรณีที่มคี ําซํ้ากันเช่นนี้
คําที่ซํ้าอาจมีคาํ วิเศษณ์บอก
ความชี้เฉพาะ (นิยมวิเศษณ์)
นี้ นั้น โน้น นี่ นั่น
มาขยายเพื่อชี้เฉพาะว่า
เป็นสิ่งที่กล่าวถึงไปแล้ว
การละ

#ละไว้ในฐานที่เข้าใจ
#ละประธาน #ละกรรม
การแทน
ตัวอย่างสรรพนาม
แทนคน เช่น
เขา เธอ คุณ ท่าน
หรือใช้กลุ่มคําอื่น ๆ
เช่น ..จากที่กล่าว
..ดังกล่าวข้างต้น
 ตัวอย่าง
เทพบุตรชื่อสุเทษณ์หลงรักเทพธิดามัทนา แต่นาง
นางไม่รักตอบ
สุเทษณ์โกรธมากจึงสาปให้นางตายไปจากสวรรค์
และไปเกิ
และ ดเป็นดอกกุหลาบบนโลกมนุษย์
ดอกกุหลาบมัทนานี้จะกลายเป็นมนุษย์แค่เพียงวันเดียว
คือในคืนวันเพ็ญ แต่หาก
ากมีความรักกับบุรุษเมื่อใด
นางก็จะไม่ต้องกลับไปเป็นดอกไม้อีก
 เชื่อมแบบขัดแย้ง : สุเทษณ์หลงรักเทพธิดามัทนา แต่นางไม่รักตอบ / ..แต่หากนางรัก
เชื่อม เชื่อมแบบเป็นเหตุเป็นผล : สุเทษณ์โกรธมากจึงสาปให้นางตายไปจากสวรรค์
เชื่อมแบบคล้อยตาม : … และไปเกิดเป็นดอกกุหลาบ

ใช้ค้าซ้้าเน้นชื่อคน ได้แก่ สุเทษณ์ มัทนา

ซ้า ใช้ค้าซ้้าเน้นย้้าดอกกุหลาบ ดอกกุหลาบมัทนานี้

ละ ละกรรมในประโยค ....แต่นางไม่รัก (สุเทษณ์) ตอบ

ละประธานในประโยค …แต่หาก (นาง) มีความรักบุรุษเมื่อใด...

แทน ใช้ค้าว่า “นาง” สื่อถึง “นางมัทนา”

ใช้ค้าว่า “ดอกไม้” สื่อถึง “ดอกกุหลาบ”
 ตัวอย่าง
จุดอ่อนประการหนึ่งของคนไทย คือ รู้จักหน้าที่ของตัวเองต้่ามาก
โดยเฉพาะหน้าที่ต่อสังคม ลักษณะของจุดอ่อนข้อนี้ที่เห็นได้ชัดคือ
มีส้านึกต่อสังคมส่วนรวมต้่า และจุดอ่อนอีกประการหนึ่งคือ
มือใครยาวสาวได้สาวเอา หลายคนแสวงหาอ้านาจเพื่อจะตักตวง
ผลประโยชน์ จนมีค้าพูดว่าธุรกิจการเมือง ธุรกิจราชการ
ธุรกิจการศึกษา ลักษณะของจุดอ่อนทั้งสองอย่างดังกล่าวข้างต้น
ท้าให้บ้านเมืองเราไม่เจริญเท่าที่ควร อีกทั้งยังท้าให้
ประเทศชาติล้าหลังไปเรื่อย ๆ
เชื่อม

จุดอ่อน
ของคนไทย

ซ้า
 ใช้คาเชื่อมคล้อยตาม ขัดแย้ง ให้เลือก

สรุป เชื่อม เป็นเหตุเป็นผล บอกเวลา บอกเงื่อนไข

หลักการ ซ้า
ใช้คาเน้นย้าซ้า ๆ
อาจมี นี้ นั้น โน้น นี่ นั่น ขยาย

เรียงร้อย ละข้อความประธานหรือกรรมในประโยค

ประโยค ละ สื่อถึงสิ่งที่เคยกล่าวไปแล้ว

แทน
่
ใช้สรรพนามหรือหาคํา กลุ่มคําอืน
มาแทนคาที่เคยกล่าวไว้ก่อนหน้า