YEREL SAAT HESAPLAMALARI

NELER ÖĞRENECEKSİNİZ
Bu bölümde yerel saat kavramını, yerel
saat hesaplamalarını, uluslararası saat
dilimlerini ve ulusal (ortak) saat
kavramını öğreneceksiniz.

Kazanım: 9.1.5. Koordinat sistemini

kullanarak zaman ve yere ait özellikler
hakkında çıkarımlarda bulunur.
Görüşmeden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Aynı anda Türkiye ve Japonya’da farklı saatlerin yaşanmasının sebebi nedir?
2. Görüşmeyi yapan kişiler Türkiye ve Yunanistan’da yaşıyor olsaydı aynı durum ortaya çıkar mıydı?
YEREL SAAT NEDİR?
Yerel saat, bir yerin kendine özgü
saatidir. Bir noktanın yerel saati,
bulunulan meridyenin Güneş’in tam
karşısında olduğu an, saat 12.00’ye
ayarlanarak tespit edilir.
Yerel saat, genellikle ibadet vakitlerinin düzenlenmesinde (namaz, iftar, sahur vakitleri vb.) kullanılmaktadır.
Güneş Saati
 Yerel saat hesaplanırken aşağıdaki adımlar uygulanır:
1. Verilen iki nokta arasındaki meridyen farkı bulunur.
2. Bulunan meridyen farkı 4 dakika ile çarpılır.
3. Bulunan fark 60 dakikadan büyük ise saate çevrilir, küçük ise fark
aynen alınır.
4. Dünya batıdan doğuya doğru döndüğü için doğuda yerel saat
ileride, batıda ise geridedir. Dolayısıyla doğudaki bir yerin yerel
saati sorulduğunda bulunan yerel saat farkı toplanır, batıdaki yerde
ise yerel saat farkı çıkarılır.
 Doğuya gidildikçe bulunan yerel saat farkı toplanır.

Greenwich
Aynı yarım kürede bulunan iki Aynı yarım kürede bulunan iki
nokta arasındaki boylam farkı nokta arasındaki boylam farkı
hesaplanırken boylam hesaplanırken boylam
değerleri çıkarılır. değerleri çıkarılır.

K L M N
Ekvator (K-L)x4 (N-M)x4 Ekvator

(L+M)x4

Farklı yarım kürede bulunan iki

nokta arasındaki boylam farkı
hesaplanırken boylam
değerleri toplanır.

Batıya gidildikçe bulunan yerel saat farkı çıkarılır.

 33° doğu meridyeninde yer alan Ankara’da yerel saat
ÖRNEK 12.00 iken aynı anda 45° doğu meridyenindeki
SORU 1 Iğdır’da yerel saat kaçtır?

Greenwich(0o) 33oD 45oD ÇÖZÜM

 Ankara ve Iğdır aynı yarımkürede yer aldığı için
meridyenler birbirinden çıkarılır:
45° - 33°= 12° meridyen fark var.
Ankara Iğdır
 Ankara ile Iğdır arasındaki zaman farkı: 12°×4= 48 dk

 Iğdır, Ankara’nın doğusunda yer aldığı için yerel

saati daha ileridir.
12.00 ?
 Iğdır’ın yerel saati: 12.00+48 dk= 12.48
 ÖRNEK 60° batı meridyeninde yerel saat 18.00 iken aynı anda
SORU 2 100° batı meridyeninde yerel saat kaçtır?

100oB 60oB Greenwich(0o) ÇÖZÜM

 Verilen merkezler aynı yarımkürede yer aldığı için
meridyenler birbirinden çıkarılır:
100° - 60°= 40° meridyen fark var.

 İki merkez arasındaki zaman farkı: 40°×4= 160 dk

= 2 sa 40 dk

 100o B meridyeni, 60o B meridyeninin batısında yer aldığı

için yerel saati daha geridir.
? 18.00
 100o B meridyeninin yerel saati: 18.00 - 2sa 40dk= 15.20
ÖRNEK 60° doğu meridyeninde yerel saat 16.00 iken aynı
SORU 3 anda 10° batı meridyeninde yerel saat kaçtır?

10oB Greenwich(0o) 60oD ÇÖZÜM

 Verilen merkezler farklı yarımkürelerde yer aldığı için
meridyenler toplanır.:
60° + 10°= 70° meridyen fark var.

 İki merkez arasındaki zaman farkı: 70°×4= 280 dk

= 4 sa 40 dk

 10o B meridyeni, 60o D meridyeninin batısında yer aldığı

için yerel saati daha geridir.
? 16.00
 10o B meridyeninin yerel saati: 16.00 - 4sa40dk= 11.20
 ÖRNEK 30° Doğu boylamında yerel saat 10.00 iken, yerel
SORU 4 saatin 09.00 olduğu boylam hangisidir?

Greenwich(0o) ? 30oD ÇÖZÜM

 İki merkezin de yerel saatleri verildiği için aralarındaki
zaman farkını buluruz: 10.00 – 9.00 = 1 saat
= 60 dakika

 İki merkez arasından geçen meridyen sayısını bulmak

için zaman farkını 4 dakikaya böleriz : 60/4= 15

 30o D meridyenin yerel saati daha ileri olduğu için

diğer merkez daha batıda yer alır:
09.00 10.00 30 - 15= 15 Doğu Meridyeni
 Aralarında 6 saat 20 dakika yerel saat farkı olan iki
ÖRNEK merkezden, daha batıdaki 10° Doğu meridyeninde ise
SORU 5 diğer merkez hangi meridyen üzerinde yer alır?

Greenwich(0o) 10oD ?
ÇÖZÜM
 İki merkez arasındaki zaman farkı = 6 saat 20 dakika
= 380 dakika

6 saat  İki merkez arasından geçen meridyen sayısını bulmak

20 dakika için zaman farkını 4 dakikaya böleriz: 380/4= 95
zaman
 10o Doğu meridyenine 95 meridyen ekleyerek sonuca
farkı var
ulaşırız: 10 + 95= 105o Doğu
 42° Doğu boylamındaki Siirt’te 05.30’da doğan Güneş,
ÖRNEK aynı enlem üzerinde ve 29° Doğu boylamında yer
SORU 6 alan Denizli’de kaçta doğar?

Greenwich(0 )
o
29 Do 42 D
o ÇÖZÜM
 Verilen merkezler aynı yarımkürede yer aldığı için
meridyenler birbirinden çıkarılır:
42° - 29°= 13° meridyen fark var.

Denizli Siirt  İki merkez arasındaki zaman farkı: 13°×4= 52 dk

 Doğuda Güneş erken doğar erken batar, batıda Güneş

geç doğar geç batar.

? 05.30  Denizli, Siirt’e göre daha batıda yer aldığı için Güneş
52 dakika daha geç doğar.: 05.30 + 52dk = 06.22
 21 Mart tarihinde 10° Doğu boylamında Güneş
ÖRNEK 07.10'da doğarsa, aynı gün 15° Batı boylamında saat
SORU 7 kaçta batar?

15oB Greenwich(0o) 10oD ÇÖZÜM

 Verilen merkezler farklı yarımkürelerde yer aldığı için
meridyenler toplanır: 10° + 15°= 25°
 İki meridyen arasındaki zaman farkı: 25°×4= 100 dk
= 1 sa 40 dk
 Doğuda Güneş erken doğar erken batar, batıda Güneş
geç doğar geç batar.
 15° Batı, 10° Doğu meridyeninin batısında yer aldığı
için Güneş 1 saat 40 dakika daha geç doğar:
? 07.10 07.10 + 1sa 40dk = 08.50
 21 Mart tarihinde dünyanın her yerinde gündüz süresi
Not: 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde dünyanın
her yerinde 12 saat gündüz 12 saat gece yaşanır. 12 saat olduğu için: 08.50 + 12.00 = 20.50’de batar.
 50° Batı meridyeninde yerel saat 20.00 ve günlerden
ÖRNEK Salı iken, aynı anda 50° Doğu meridyeninde gün ve
SORU 8 saat nedir?

ÇÖZÜM
50oB Greenwich(0o) 50oD  Verilen merkezler farklı yarımkürelerde yer aldığı için
meridyenler toplanır:
50° + 50°= 100° meridyen fark var.

 İki meridyen arasındaki zaman farkı: 100°×4= 400 dk

= 6 sa 40 dk
 50o Doğu meridyeni, 50o Batı meridyeninin doğusunda
yer aldığı için yerel saati daha ileridir.

20.00 ?  50o Doğu meridyenin yerel saati ve gün:

Salı ? 20.00 + 6sa 40dk= = 02.40 günlerden Çarşamba
 Ekvator çizgisi üzerinde yer alan A ve B noktaları
ÖRNEK arasında 3 saatlik zaman farkı vardır. Buna göre iki
SORU 9 nokta arasındaki uzaklık kaç km’dir?

A B
3 saatlik zaman farkı var
Ekvator
ÇÖZÜM
 A ve B merkezleri arasındaki 3 saatlik zaman farkını
dakikaya çeviririz.
3 x 60 = 180 dk
 İki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakika olduğu
için A ve B arasında 180/4= 45 meridyen fark vardır.

 Ekvator üzerinde yer alan ardışık iki meridyen arasında

111 km mesafe vardır. A ve B merkezleri arasında 45
meridyen geçtiği için 45 x 111 = 4995 km uzaklık vardır.
 Güneş’in ufuk düzlemi üzerindeki
konumuna bakarak yorum yapma

A B C

A’da yerel saat 12.00’yi B merkezinde yerel saat C merkezinde yerel saat
geçmiştir ve güneş batmak 12.00’dır. B merkezi; henüz 12.00 olmamıştır.
üzeredir. O halde A en C’nin doğusunda, A’nın ise O halde C merkezi en
doğuda yer alır. batısında yer alır. batıda yer alır.

Verilen merkezlerden en doğuda yer alan A, en batıda yer alan merkez ise C’dir.
2012-YGS

Yukarıdaki şekilde Kuzey paraleli üzerinde yer alan K, L, M ve N merkezlerinde aynı günde ve
aynı anda güneşin, gökyüzündeki konumu gösterilmiştir.
Buna göre,
I
• Diğerlerine göre en batıda yer alan merkez --- ’dir.
II
• Diğerlerine göre K merkezinin başlangıç meridyenine göre konumu ---- .
III
• Diğerlerine göre güneşin en erken doğduğu merkez ----’dir.
cümlelerindeki boş bırakılan yerlere getirilmesi gerekenler aşağıdakilerden hangisinde doğru
olarak verilmiştir?
I II III
A) K en yakındır N
B) N belirlenemez K
C) M en uzaktır L
D) N en yakındır K
E) L belirlenemez M
 Dünya, ekseni etrafındaki dönüşünü 24 saatte tamamlar. Bu dönüş
ULUSLARARASI esnasında 360 meridyen, 1 saatte ise 15 meridyen Güneş’in
karşısından geçer. Dünya böylece 15° aralıklarla 24 saat dilimine

SAAT DİLİMLERİ ayrılmıştır. Ülkeler arasındaki saat farklarından ortaya çıkabilecek

karışıkları önlemek amacıyla uluslararası saat dilimleri düzenlenmiştir.
 Greenwich
30oB 22o 30’ B 15oB 7o 30’ B (0o) 7o 30’ D 15oD 22o 30’ D 30oD

... ...

-2. saat -1. saat 0. saat 1. saat 2. saat

dilimi dilimi dilimi dilimi dilimi

-1. saat 0. saat 1. saat

diliminin diliminin diliminin
sınırları sınırları sınırları
 Bir yerin hangi saat diliminde olduğu bulmak için:
1) Verilen yerin meridyen derecesi 15’e bölünür.
2) Kalan sayı 7,5’tan büyükse sonuca 1 eklenir.
3) 7,5’tan küçükse olduğu gibi bırakılır.

Örnek: 32o doğu meridyeni hangi saat Örnek: 162o doğu meridyeni hangi saat
diliminde yer alır? diliminde yer alır?

2. saat diliminde yer alır. 11. saat diliminde yer alır.

Kalan sayı (2) 7,5’tan küçük olduğu Kalan sayı (12) 7,5’tan büyük olduğu
için sonuca 1 eklenmemiştir. için sonuca 1 eklenmiştir.
7 x 15= 105o D -10 x (-15)= 150o B
 2017 – YGS
+8. saat dilimini kullanan Çin’in Şanghay kentinde bulunan bir grup
turist 2017 yılına burada girmiştir. Ziyaret sonrasında grubun uçağı
01.01.2017 tarihinde saat 02.30’da kalkarak -8. saat dilimini kullanan
ABD’nin San Francisco kentine 11 saatlik uçuşun ardından inmiştir.
Buna göre, uçağın indiği anda San Francisco’da geçerli olan tarih ve
saat aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) 01.01.2017, Saat 13.30
B) 31.12.2016, Saat 10.30
C) 01.01.2017, Saat 21.30
D) 31.12.2016, Saat 13.30
E) 31.12.2016, Saat 21.30
ULUSAL (ORTAK) SAAT
Bir ülkenin içinden ya da
yakınından geçen saat diliminin
merkez boylamına ait yerel
saatin ülkenin tamamında
kullanılmasıdır.
 BİLGİ NOTU
Rusya, Kanada, ABD,
Avustralya gibi ülkeler
doğu-batı yönlü geniş alan
kapladığı için birden fazla
ortak saat kullanırlar.
Rusya, doğu-batı yönlü çok geniş topraklara sahip olduğu
için ülkede birden fazla ortak saat kullanılır.

Ortak saat uygulamasının amaçları neler olabilir? Bir ülkede ortak

saat kullanılmaması ne gibi sonuçlara yol açabilir?
Ülkemizden 2. ve 3. saat dilimleri geçmektedir.
 BİLGİ NOTU
Ülkemiz kış aylarında 2. saat dilimini (30°D), yaz
aylarında ise 3. saat dilimini (45°D), kullanmaktaydı.
6 Eylül 2016 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yaz
saati uygulamasının yıl boyunca değişmeden devam
etmesi kararı alınmıştır.
 2011 – YGS
Türkiye’de, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla yaz ve kış saati
uygulanmaktadır. Bu uygulama kapsamında yılın yaklaşık beş aylık
döneminde 30o Doğu meridyeninin, diğer dönemde ise 45o Doğu
meridyeninin yerel saati ulusal saat olarak kullanılmaktadır.
Buna göre, 45o Doğu meridyeninin yerel saatinin ulusal saat olarak
kullanıldığı dönemde, Türkiye’de, aşağıdakilerden hangisi yaşanmaz?
A) Gündüz-gece süresinin eşit olduğu gün
B) Güneş ışınlarının dike en yakın açıyla geldiği gün
C) En sıcak ay
D) Öğle vakti en uzun gölge boyu
E) En uzun gündüz
 TARİH DEĞİŞTİRME ÇİZGİSİ

Tarih değiştirme çizgisi, başlangıç

meridyeninin anti meridyeni olan
180 derece meridyenidir. Tarih
değiştirme çizgisi tam olarak 180°
meridyen yayını izlemeyip
zikzaklar çizer. Bu durumun
nedeni, ülke içinde tarih
farklılıklarına neden olmamak için
siyasi sınırların takip edilmesidir.
Tarih değiştirme çizgisinin
batısında kalan yerlerin
yerel saati, doğusunda kalan
yerlere göre daha ileridir. Bu
nedenle 180. meridyeninin
batısındaki bir yer yeni güne
daha erken başlar.
 Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız.

1. Murat’ın yaşadığı şehir hangi meridyen üzerindedir? Belirtiniz.

Greenwich’te saat gece yarısı 12:00 iken (00:00) Murat’ın bulunduğu şehirde yerel saat 01:00’dir. Yani
Murat’ın bulunduğu şehir Greenwich’e göre 1 saat ileri olduğu için daha doğuda yer alır.
60/4= 15 meridyen fark var Murat’ın bulunduğu şehir 15o Doğu meridyeni üzerindedir.
 Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız.

2. Ömer’in yaşadığı şehir hangi meridyen üzerindedir? Belirtiniz.

Greenwich’te saat gece yarısı 12:00 iken (00:00) Ömer’in bulunduğu şehirde yerel saat 10:00’dur. Yani
Ömer’in bulunduğu şehir ile Greenwich arasında 10 saat fark vardır. 10 saati dk çeviririz. 10x60=600dk
600/4=150 meridyen fark var. Ömer’in bulunduğu şehir 150o Doğu Meridyeni üzerindedir.
 Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız.

3. Murat ve Ömer’in yaşadıkları şehirler arasındaki yerel saat farkı ne kadardır? Araştırınız.
Murat’ın bulunduğu şehir 15o Doğu Meridyeni, Ömer’in bulunduğu şehir 150 o Doğu Meridyeni üzerinde
yer almaktadır. İki şehir aynı yarım kürede yer aldığı için meridyen değerleri çıkarılır.
150-15=135 meridyen fark var İki şehir arasında 135x4=540 dk yani 9 saat yerel saat farkı vardır.
 Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız.

4. Greenwich’te tarih 5 Nisan ve yerel saat 23.05 iken; Murat ve Ömer’in yaşadığı şehirlerdeki tarih ve
yerel saati hesaplayınız.
Murat’ın bulunduğu şehirde yerel saat Greenwich’e göre 1 saat ileri olduğu için tarih 6 Nisan ve yerel saat 00:05
Ömer’in bulunduğu şehirde yerel saat Greenwich’e göre 10 saat ileri olduğu için tarih 6 Nisan ve yerel saat 09:05
 Aşağıdaki soruları metinden ve görseldeki bilgilerden yararlanarak cevaplayınız.

5. Murat ve Ömer’in sohbet edebilecekleri saatleri bulunuz.

Murat’ın bulunduğu şehirdeki yerel saate göre 07:30-09:00 ile 22:00-23:00 arasında Ömer ile görüşebilir.
Ömer’in bulunduğu şehirdeki yerel saate göre 16:30-18:00 ile 07:00-08:00 arasında Murat ile görüşebilir.
 Aşağıdaki Dünya haritası üzerinde bazı şehirlerin meridyen değerleri verilmiştir. Bu
meridyen değerlerinden yararlanarak haritanın altında istenen işlemleri yapınız.

1. Londra’da yerel saatin 12.00 olduğu anda diğer şehirlerin yerel saatlerini hesaplayınız.
Washington 77o Batı yani Londra’dan saati geri olur. 77x4= 308 dk (5saat 8dk) 12:00 - 05:08= 06:52
Brasilia 47o Batı yani Londra’dan saati geri olur. 47x4= 188 dk (3saat 8dk) 12:00 - 03:08= 08:52
Moskova 39o Doğu yani Londra’dan saati ileri olur. 39x4= 156 dk (2saat 36dk) 12:00 + 02:36= 14:36
Pekin 116o Doğu yani Londra’dan saati ileri olur. 116x4= 464 dk (7saat 44dk) 12:00 + 07:44= 19:44
Sidney 151o Doğu yani Londra’dan saati ileri olur. 151x4= 604 dk (10saat 4dk) 12:00 + 10:04= 22:04
 Aşağıdaki Dünya haritası üzerinde bazı şehirlerin meridyen değerleri verilmiştir. Bu
meridyen değerlerinden yararlanarak haritanın altında istenen işlemleri yapınız.

2. Görsel 15’ten yararlanarak haritada yer alan şehirlerin saat dilimlerini bulunuz.

• Washington: -5. saat diliminde yer alır. • Moskova : +3. saat diliminde yer alır.
• Brasilia: -3. saat diliminde yer alır. • Pekin: +8. saat diliminde yer alır.
• Londra: 0. saat diliminde yer alır. • Sidney: +10. saat diliminde yer alır.
 Aşağıdaki Dünya haritası üzerinde bazı şehirlerin meridyen değerleri verilmiştir. Bu
meridyen değerlerinden yararlanarak haritanın altında istenen işlemleri yapınız.

3. Haritada verilen şehirlerin yeni yıla girme sırasını bulunuz.

1. sırada Sidney 4. sırada Londra
2. sırada Pekin 5. sırada Brasilia
3. sırada Moskova 6. sırada Washington
 171o Batı Meridyeni üzerinde bulunan Samoa Bağımsız Devleti’nin başkenti
Apia, ülke meclisinin aldığı kararla;
2012-YGS
• 149o Doğu Meridyeni üzerinde bulunan Avustralya’nın başkenti
Kanberra’nın 21 saat 20 dakika gerisindeyken 2 saat 40 dakika ilerisine
geçmiştir.
• Yeni yıla en son giren başkent iken 2012’ye ilk giren başkent olmuştur.
Bu bilgilere göre, Samoa Bağımsız Devleti aşağıdaki kararlardan
hangisiyle yukarıdaki her iki durumu aynı anda gerçekleştirmiştir?
A) Tarih değiştirme çizgisi olarak Greenwich’i kabul etme
B) 31 Aralık tarihini Samoa için 21 saat 20 dakika olarak kabul etme
C) Tarih değiştirme çizgisini ülkenin doğusuna kaydırma
D) Ülkenin batısındaki başka bir kenti başkent olarak kabul etme
E) 28 gün olan şubat aylarını 29 güne çıkarma
1 8 7 4 3 5 6 2
A=40oK, 30oD - C=40oK, 40oD
40-30 =10 - 10x4=40 dakika
C ve D
A ve F
26o Doğu, 42o Kuzey
F
09.44
B=16.06 D=16.30
C ve D
07:00 14:36 21:20

-5. saat 0. saat 3. saat 9. saat

dilimi dilimi dilimi dilimi
 2010 – YGS
Ekvatorun 4500 km kuzeyinde bulunan X noktasının yerel saati
başlangıç meridyeninin yerel saatinden 120 dk ileridir.
Yalnızca yukarıdaki bilgileri kullanarak X noktasının,
I. matematik konumu,
II. ortalama yükseltisi,
III. bulunduğu saat dilimi,
IV. yıllık yağış tutarı
özelliklerinden hangisine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV
1. - 3. soruları aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız.
84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama Saati’ne göre
26.02.2012 tarihinde -8. saat dilimini kullanan Los Angeles kentinde
yapılmıştır. Tören Los Angeles saatine göre 19.30’da başlamış ve
Türkiye’de de televizyon kanalları aracılığıyla canlı olarak
yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk yönetmen, aynı gün Los
Angeles saati ile 23.30’da uçağa binmiş ve uçakta kendisine uçuş
bilgilerini içeren bir broşür verilmiştir. Broşürde Los Angeles ve
İstanbul arasındaki uçuş rotası aşağıda verilen haritadaki gibi yay
şeklinde gösterilmiştir. 13 saat süren kıtalar arası bir uçuşun
ardından uçak İstanbul Atatürk Havalimanı’na inmiştir. Uçak 3 saatlik
bir aktarma molasının ardından yeni yolcuları ile birlikte Türkiye’nin
ulusal saatinden 4 saat ileri olan bir başka kente uçmuştur.
1- Yalnızca yukarıdaki parçada verilen bilgiler göz önüne alındığında,
I. Oscar Ödül Töreni’nin canlı yayınla Türkiye’den izlenmeye başlandığı tarih ve saat,
II. Los Angeles ve İstanbul arasında uçuş yapan uçağın Türkiye saati ile İstanbul Atatürk Havalimanı’na indiği tarih ve saat
aşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir?
I II
A) 27.02. 2012 saat 05.30 27.02. 2012 saat 12.30
B) 28.02. 2012 saat 06.30 27.02. 2012 saat 12.30
C) 27.02. 2012 saat 05.30 28.02. 2012 saat 18.30
D) 28.02. 2012 saat 06.30 28.02. 2012 saat 12.30
E) 27.02. 2012 saat 05.30 27.02. 2012 saat 22.30 2012-LYS
1. - 3. soruları aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız.
84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama Saati’ne göre
26.02.2012 tarihinde -8. saat dilimini kullanan Los Angeles kentinde
yapılmıştır. Tören Los Angeles saatine göre 19.30’da başlamış ve
Türkiye’de de televizyon kanalları aracılığıyla canlı olarak
yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk yönetmen, aynı gün Los
Angeles saati ile 23.30’da uçağa binmiş ve uçakta kendisine uçuş
bilgilerini içeren bir broşür verilmiştir. Broşürde Los Angeles ve
İstanbul arasındaki uçuş rotası aşağıda verilen haritadaki gibi yay
şeklinde gösterilmiştir. 13 saat süren kıtalar arası bir uçuşun
ardından uçak İstanbul Atatürk Havalimanı’na inmiştir. Uçak 3 saatlik
bir aktarma molasının ardından yeni yolcuları ile birlikte Türkiye’nin
ulusal saatinden 4 saat ileri olan bir başka kente uçmuştur.

2) Los Angeles’tan İstanbul’a doğru hareket eden uçağın rotasının, harita üzerinde düz
bir çizgi ile değil de yay şeklinde gösterilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dünyanın günlük hareketinin uçakların rotalarını saptırması
B) Dünyanın şeklinden dolayı en kısa mesafeyi göstermesi
C) Kuzey Yarım Küre’de uçak rotalarının sağa sapması
D) Sürekli rüzgârların, uçakların rotalarını etkilemesi
E) Uçak rotalarının dünyanın manyetik alanından etkilenmesi
2012-LYS
1. - 3. soruları aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız.
84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama Saati’ne göre
26.02.2012 tarihinde -8. saat dilimini kullanan Los Angeles kentinde
yapılmıştır. Tören Los Angeles saatine göre 19.30’da başlamış ve
Türkiye’de de televizyon kanalları aracılığıyla canlı olarak
yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk yönetmen, aynı gün Los
Angeles saati ile 23.30’da uçağa binmiş ve uçakta kendisine uçuş
bilgilerini içeren bir broşür verilmiştir. Broşürde Los Angeles ve
İstanbul arasındaki uçuş rotası aşağıda verilen haritadaki gibi yay
şeklinde gösterilmiştir. 13 saat süren kıtalar arası bir uçuşun
ardından uçak İstanbul Atatürk Havalimanı’na inmiştir. Uçak 3 saatlik
bir aktarma molasının ardından yeni yolcuları ile birlikte Türkiye’nin
ulusal saatinden 4 saat ileri olan bir başka kente uçmuştur.

3) İstanbul’dan kalkan uçak, hangi saat dilimini kullanan kente uçmuştur?

A) +6. saat dilimini
B) +7. saat dilimini
C) +8. saat dilimini
D) +9. saat dilimini
E) +10. saat dilimini
2012-LYS
2012-LYS4

Yukarıdaki Dünya haritasında K, L, M ve N merkezleriyle bu merkezlerden geçen

meridyen değerleri verilmiştir.
Buna göre bu merkezlerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) K - L ile M - N merkezleri arasındaki yerel saat farkı eşittir.
B) Yerel saati en ileri olan merkez L’dir.
C) Gurup ve tan sürelerinin en uzun olduğu merkez N’dir.
D) K, Başlangıç Meridyeni’ne göre Batı Yarım Küre’dedir.
E) Güneşin en geç doğduğu merkez M’dir.
 Aşağıdaki haritada, bazı şehir merkezleri numaralandırılarak bulundukları paralellerle
birlikte gösterilmiştir.

2015-YGS

Bu şehirlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) I. ve IV. şehirlerdeki çizgisel hız, II. ve V. şehirlerden daha fazladır.
B) II. şehirde yılın bazı dönemlerinde gölge yönü kuzeye düşer.
C) Gece ile gündüz süresi farkı en fazla III. şehirdedir.
D) 1 Ekim’de öğle vakti gölge uzunluğu en az III. şehirdedir.
E) V. şehirde yerel saat, her zaman diğerlerine göre daha geridir.
ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME
 BOŞLUK DOLDURMA
Bir noktanın yerel saati, bulunulan meridyenin Güneş’in tam karşısında olduğu
12.00’ye ayarlanarak tespit edilir.
an, saat ……………….

Bir ülkenin içinden ya da yakınından geçen saat diliminin merkez boylamına ait
ulusal (ortak) saat denir.
yerel saatin ülkenin tamamında kullanılmasına …………………………..

08.09.2016 tarihindeki Bakanlar Kurulu toplantısında ……………. yaz saati

uygulamasının yıl boyunca değişmeden devam etmesi kararı alındı.

15
Bir saat dilimi ............... meridyenden oluşur.

doğuda
Dünya günlük hareketini batıdan doğuya doğru yaptığı için ....................... yerel
saat ileridir.
 DOĞRU-YANLIŞ
Ardışık iki meridyen arasında 4 dakikalık zaman farkı vardır.

Aynı enlem üzerinde bulunan bütün noktaların yerel saati aynıdır.

Tarih değiştirme çizgisinin batısında kalan yerlerin yerel saati,

doğusunda kalan yerlere göre daha geridir.
Rusya, Çin, Kanada, ABD, Avustralya gibi ülkeler doğu-batı yönlü geniş
alan kapladığı için birden fazla ortak saat kullanırlar.

180° boylamı tarih değiştirme çizgisidir.

1) 60° Doğu meridyeninde yerel saat 16.45 iken 20° Batı
meridyeninde yerel saat kaç olur?
A) 10.45
B) 11.25
C) 11.40
D) 12.15
E) 12.35
Aşağıda aynı enlem üzerinde bulunan üç farklı merkezin aynı anda Güneş’in ufuk
düzlemi üzerindeki konumları verilmiştir.

Bu merkezlerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi kesin olarak söylenemez?

A) Yerel saati en geri olan L merkezidir.
B) P merkezinde gölge boyu en kısadır.
C) P merkezinde yerel saat K merkezine göre geridir.
D) Başlangıç meridyenine en uzak merkez K merkezidir.
E) Verilen merkezlerin gece-gündüz süreleri eşittir.
3) 45o doğu boylamında yerel saat 23.20 ve günlerden Perşembe iken, 70o
doğu boylamında hangi gün ve saat yaşanır?
A) Perşembe, 01:40
B) Cuma, 01:00
C) Cuma, 01:40
D) Perşembe, 23:20
E) Cuma, 21:40
4) 21 Mart’ta Uşak’ta Güneş’in ufuk düzlemindeki konumu şekildeki gibi ise,
yerel saat kaçtır?
A) 6:00
B) 9:00
C) 12:00
D) 15:00
E) 18:00
5) Güneş 23 Eylül günü 27° Doğu meridyenindeki Çanakkale’de saat
19.20’de battığına göre aynı gün 42° Doğu meridyenindeki Sivas’ta saat
kaçta doğmuştur?
A) 05.40
B) 06.20
C) 06.44
D) 07.10
E) 07.22
 KAYNAKLAR
MEB Coğrafya 9 MEB Coğrafya 9 MEB Coğrafya 9
TUTKU YAYINCILIK
Ders Kitabı, 2017 Ders Kitabı, 2021 Coğrafya 9 Ders Kitabı, 2018
Yazarlar Ders Kitabı, 2021
Yazarlar Alper SOYATLAR Yazarlar
İsmail ÖZDOĞAN Bülent AKÇA Yazarlar Bahaddin ŞAHİN
Mahmut Alper KOÇAK
Kenan TÜRKEZ Halil COŞAR Ertan AYDIN Ali KIRAY
Mutlu KARAKOÇ İsmail SOLAK
İhsan YÜKSEL Dr. Aynur TOSUN
Mehmet KARAGÖZ