Przeszukaj Wikipedię Utwórz konto Zaloguj się

Kazimierz Morawski (filolog) [edytuj] 4 języki

Spis treści [ukryj] Artykuł Dyskusja Czytaj Edytuj Edytuj kod źródłowy Wyświetl historię Narzędzia

Początek

Życiorys Kazimierz Morawski (ur. 29 stycznia 1852 w Jurkowie, zm. 25 sierpnia 1925 w Krakowie) – polski filolog Kazimierz Morawski
klasyczny, historyk, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezes Polskiej Akademii Umiejętności,
Praca naukowa
kandydat na urząd Prezydenta RP. Odznaczony Orderem Orła Białego.
Uczniowie

Publikacje Życiorys [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy Pochodził z rodziny ziemiańskiej – był synem Kajetana i Józefy z Łempickich, oraz starszym bratem Zdzisława.
Bibliografia Uczęszczał do Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu (1861–1869), gdzie wśród jego nauczycieli był
m.in. późniejszy arcybiskup gnieźnieński Edward Likowski oraz August Wannowski[1], nauczyciel języków
Linki zewnętrzne
klasycznych. W latach 1869–1874 studiował filologię i historię na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie (m.in. u
przyszłego noblisty Theodora Mommsena). W 1874 na tej uczelni obronił pracę doktorską, pt. Quaestiones
Quintilianae, przygotowaną pod kierunkiem Emila Huebnera. Pracował jako profesor łaciny w Gimnazjum św.
Macieja we Wrocławiu (1875–1876), w 1878 habilitował się w dziedzinie filologii klasycznej na Uniwersytecie
Jagiellońskim i rozpoczął wykłady z latynistyki na tej uczelni jako docent w II Katedrze Filologii Klasycznej. Od Data i miejsce 29 stycznia 1852
1880 był profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem III Katedry Filologii Klasycznej, a wraz z nominacją na urodzenia Jurkowo

profesora zwyczajnego (1887) objął I Katedrę Filologii Klasycznej. W roku akademickim 1902/1903 pełnił Data i miejsce 25 sierpnia 1925
funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego, a w 1906/1907 – rektora UJ[2]. śmierci Kraków

Od 1883 był członkiem korespondentem, a od 1887 – członkiem czynnym Akademii Umiejętności w Krakowie Zawód, zajęcie filolog klasyczny, historyk

(późniejszej Polskiej Akademii Umiejętności); pełnił funkcje: dyrektora Wydziału I (Filozoficznego) AU (1890– Narodowość polska
1917), wiceprezesa akademii (1917–1918), a od 12 lutego 1918[3] – trzeciego w historii jej prezesa (po śmierci Tytuł naukowy profesor
historyka literatury, Stanisława Tarnowskiego). Brał udział w pracach komisji akademii – Komisji dla Badań w
Edukacja Gimnazjum św. Marii
Zakresie Historii Literatury i Oświaty w Polsce (1880–1890 – sekretarz, 1893–1904 – przewodniczący), Komisji Magdaleny w Poznaniu
Filologicznej (od 1912 – przewodniczący), Komisji Języka Polskiego i Komisji Orientalistycznej. Należał ponadto
Alma Mater Uniwersytet Humboldta
do innych towarzystw naukowych i społecznych, m.in. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1879 –
Uczelnia Uniwersytet Jagielloński
członek zwyczajny, 1917 – członek honorowy), Towarzystwa Naukowego we Lwowie (1920 – członek czynny),
Stowarzyszenia Przyjaciół Francji (prezes). Został odznaczony m.in. austriackim Orderem Żelaznej Korony III Stanowisko rektor UJ,
prezes PAU
klasy, Orderem Orła Białego (1921) i (1922) komandorią francuskiej Legii Honorowej[4]. Akademia Umiejętności
przyznała mu dwukrotnie nagrodę im. Barczewskiego za prace: Andrzej Patrycy Nidecki (1891) i Historia Partia Stronnictwo Narodowe

Uniwersytetu Jagiellońskiego. Średnie wieki i Odrodzenie (1900). Rodzice Kajetan Morawski,

Józefa z Łempickich
Od 1907 zasiadał w austriackiej Izbie Panów. We wrześniu 1914 został wybrany członkiem galicyjskiej C. K.
Rady Szkolnej Krajowej[5]. W grudniu 1922 Związek Ludowo-Narodowy wysunął jego kandydaturę na Krewni i brat – Zdzisław

prezydenta RP w wyborach następcy zamordowanego Gabriela Narutowicza. 20 grudnia 1922 – w jedynej turze powinowaci

głosowań – uległ Stanisławowi Wojciechowskiemu (otrzymał 221 głosów, zaś jego konkurent – 298). Odznaczenia

Był długoletnim prezesem i został członkiem honorowym kolonii Wakacyjnych dla uczniów Szkół Średnich[6].

Był dwukrotnie żonaty. Pierwsza żona, Helena, córka Władysława Wężyka, zmarła po dwuletnim pożyciu, Multimedia w Wikimedia Commons
osierocając syna Kazimierza Mariana. Żona druga, Maria z Chłapowskich, urodziła syna Krzysztofa oraz dwie
Teksty w Wikiźródłach
córki[7].

Chorował na serce, a zmarł 25 sierpnia 1925 w Krakowie[8]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na Cytaty w Wikicytatach
Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS 24-zach-między Dunajewskich i Bielskich)[9][10].

Praca naukowa [ edytuj | edytuj kod ]

Zainteresowania naukowe Kazimierza Morawskiego obejmowały retorykę rzymską, historię i topografię Rzymu, hellenistykę, literaturę polsko-łacińską,
dzieje kultury polskiej, historię Uniwersytetu Jagiellońskiego. Cieszył się sławą najwybitniejszego na świecie znawcy retorycznego stylu rzymskiego, a
wielu intelektualistów (m.in. Henryk Sienkiewicz, Tadeusz Sinko, Julian Krzyżanowski) uważało go za twórcę nowoczesnej polskiej filologii klasycznej.
Sienkiewicz korzystał z jego konsultacji przy pracy nad powieścią Quo vadis. Morawski analizował twórczość Tacyta, prowadził badania porównawcze nad
autorami starożytnymi (m.in. Owidiuszem, Cyceronem i Horacym). W obszernej, siedmiotomowej pracy Historia literatury rzymskiej (1909–1921)
przedstawił syntezę dziejów piśmiennictwa łacińskiego do końca III wieku n.e. Przygotował krytyczne wydanie poematów łacińskich Andrzeja Krzyckiego,
Andriae Cricii carmina (1888), napisał przedmowę do wydania Iliady Homera w przekładzie Jana Czubka (1920). Zainicjował wydawanie „Archiwum
Filologicznego”, „Biblioteki Przekładów z Literatury Starożytnej”, „Corpus Antiquissimorum Poetarum Poloniae Latinorum”, Słownika łaciny średniowiecznej
w Polsce. W 1916 opublikował przekład dzieł Sofoklesa (Tragedye). Do grona przyjaciół Kazimierza Morawskiego należało wiele wybitnych osobistości –
Józef Szujski, Julian Klaczko, Jan Matejko, Jan Marcin Rozwadowski, Henryk Sienkiewicz, Stanisław Tarnowski i Wilhelm Creizenach.

Uczniowie [ edytuj | edytuj kod ]

Był twórcą największej polskiej szkoły filologicznej. Z okazji 30-lecia pracy naukowej otrzymał księgę honorową: Stromata in honorem C. Morawski (1908).
Jego studentami byli m.in. Jan Bystroń, Jan Stanisław Bystroń, Seweryn Hammer, Józef Kallenbach, Jerzy Kowalski, Kazimierz Kumaniecki, Tadeusz
Lehr-Spławiński, Jan Michał Rozwadowski, Tadeusz Sinko, Gustaw Przychocki, Jan Sajdak, Jerzy Schnayder, Stanisław Skimina, Stanisław Witkowski.

Publikacje [ edytuj | edytuj kod ]

1873 O początku mowy i rozwoju języka 1893 Dwaj cesarze rzymscy Tyberyusz i Hadryan
1875 Przyczynki do charakterystyki języka Wellejusza Paterkula 1900 Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Średnie wieki i Odrodzenie[12]
Quaestionum Charisianarum specimen 1909–1921 Historia literatury rzymskiej
1921 Rzym, portrety i szkice
1878 Beitraege zur Charakteristik der Sprache des Velleins
1922 Zarys literatury rzymskiej
Chrześcijaństwo i patrycjat rzymski
Ku czci pracy i w obronie nauki
1887 Wiersze makaroniczne łacińsko-polskie utworu autora
Nowa epoka ludzkości a szkoła klasyczna, [w:] O naprawę
hiszpańskiego
Rzeczypospolitej
1891 Andrzej Patrycy Nidecki
1924 Rzym i narody
1892 Jakub Górski, jego życie i dzieła[11]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

1. ↑ Wiktor Steffen. Kilka sprostowań i uzupełnień do „Słownika biograficznego 7. ↑ Aleksander Krawczuk: Opowieści o zmarłych. Cmentarz Rakowicki część 1 i 2.
Warmii, Mazur i Powiśla” . „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”. 3–4, s. 204- Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza w Krakowie, 1987, s. 71, 75.
205, 1986. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego. ISBN 83-03-01942-2.
ISSN 0023-3196 . 8. ↑ † Prof. Dr. Kazimierz Morawski . „Nowości Ilustrowane”. Nr 35, s. 2, 29
2. ↑ Nowe magnificenye . „Nowości Illustrowane”. Nr 27, s. 15, 7 lipca 1906. sierpnia 1925.
3. ↑ M.P. z 1918 r. nr 7 Telegramy. Wybór prezesa akademji, s. 3. 9. ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych , zck-krakow.pl [dostęp
4. ↑ Krakowianie odznaczeni francuską Legią Honorową . „Nowości Illustrowane”. 2020-01-20].
Nr 11, s. 3, 18 marca 1922. 10. ↑ Karolina Grodziska-Ożóg, Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803-1939), wyd.
5. ↑ Z Rady szkolnej krajowej . „Nowa Reforma”, s. 1, Nr 413 z 21 września 1914. II, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987, s. 127
6. ↑ W walce o zdrowie młodzieży . „Nowości Illustrowane”. Nr 3, s. 4, 20 stycznia 11. ↑ Kazimierz Morawski, Jakub Górski, jego życie i dzieła
1923. 12. ↑ Kazimierz Morawski, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Średnie wieki i
Odrodzenie, t. 1, 2

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Biogramy uczonych polskich, cz. I Nauki społeczne, zeszyt 2, K–O, Wrocław 1984

Linki zewnętrzne [ edytuj | edytuj kod ]

Tłumaczenia Kazimierza Morawskiego w serwisie Wolne Lektury:

Sofokles, Antygona
Sofokles, Król Edyp
Utwory Kazimierza Morawskiego w serwisie Wolne Lektury
Publikacje Kazimierza Morawskiego w bibliotece Polona

p·d·e Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego [pokaż]

Kontrola autorytatywna (osoba): ISNI: 0000 0000 8395 8863 VIAF: 76747061 LCCN: n86028564 GND: 104115343

BnF: 11185566n SUDOC: 133333159 NKC: js20020812109 NTA: 071778276 CiNii: DA07810348 Open Library: OL2220914A
PLWABN: 9810607684105606 NUKAT: n94001394 J9U: 987007306082305171 LIH: LNB:V*271087;=BL WorldCat: lccn-n86028564
Encyklopedia internetowa: PWN: 3943393

Kategorie: Członkowie Izby Panów Rady Państwa w Wiedniu Członkowie Kapituły Orderu Orła Białego (II Rzeczpospolita)
Kandydaci na urząd prezydenta II Rzeczypospolitej Odznaczeni Orderem Orła Białego (II Rzeczpospolita)
Pochowani na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie Polacy – Komandorzy Legii Honorowej Polacy odznaczeni Orderem Korony Żelaznej
Polscy filolodzy klasyczni Polscy historycy starożytności Polscy teoretycy kultury Polscy tłumacze literatury greckiej
Prezesi Polskiej Akademii Umiejętności Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów) Urodzeni w 1852 Zmarli w 1925

Tę stronę ostatnio edytowano 25 sty 2023, 13:13.

Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania.

Polityka prywatności O Wikipedii Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność Wersja mobilna Dla deweloperów Statystyki Komunikat na temat ciasteczek