BIÊN SOẠN: NGUYỄN ANH TUẤN

BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI

MỚI BẮT ĐẦU
Baseball for beginners(Rules)
Lizardon Baseball
9/5/2021

[Cuốn tài liệu này sẽ cung cấp cho bạn đọc tất tần tật những gì cơ bản nhất của bộ môn Bóng chày – Bộ
môn thể thao mới nổi ở Việt Nam, cho bạn những cái nhìn tổng quát hơn về cách chơi và luật chơi của
bóng chày]
 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

LỜI NÓI ĐẦU

Bóng chày từ lâu đã là một bộ môn khá nổi tiếng trên thế giới. Nó là các môn
thể thao vua ở Mỹ và các quốc gia Đông Á như Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan,... Vào
năm 1999, bóng chày đã có những bước chân khập khiễng đầu tiên vào Việt Nam.
Bạn đọc Việt Nam xưa và nay chắc hẳn cũng đã khá quen thuộc với bộ truyện
Dorabase - hay ngày xưa nó được biết với tên gọi là Đô-rê-mon Bóng chày. Ai mà
ngờ được rằng, bộ truyện đó cũng là khởi nguồn cho phong trào và niềm đam mê
cháy bỏng hiện nay đối với bóng chày trên khắp đất Việt. Từ một nhóm bạn thời
tiểu học tập tành chơi bóng chày, dùng chai coca làm gậy để đánh, dùng quả bóng
nhựa đồ chơi để ném, phong trào bóng chày ngày nào còn yếu ớt, nhỏ nhoi, cho tới
nay đã lan rộng ra khắp các tỉnh thành ở nước ta: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng,
Nha Trang,... Các giải đấu lớn nhỏ cũng dần được hình thành, các trận đấu nảy lửa
cũng diễn ra trên khắp 3 miền.

Đây là môn thể thao khá mới mẻ và lạ lẫm ở nước ta vì nó chỉ mới du nhập
vào, nên người chơi sẽ không tránh khỏi được việc có những khúc mắc, nghi vấn về
cách chơi và luật chơi của bộ môn bóng chày. Vì vậy, tôi soạn cuốn tài liệu này ra
nhằm mục đích giúp những người muốn chơi và tìm hiểu về bóng chày giải đáp
những thắc mắc đó, cũng như có những cái nhìn tổng quan hơn về bóng chày và luật
chơi cơ bản của nó. Mong rằng cuốn tài liệu này sẽ có ích cho bạn.

_Nguyễn Anh Tuấn_

Nguyễn Anh Tuấn Page 1

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

MỤC LỤC
I. TỔNG QUAN VỀ BÓNG CHÀY ..................................................... 3
I.1. DỤNG CỤ ............................................................................................................................ 4
I.2. SÂN CHƠI ........................................................................................................................... 5
I.3. CÁCH CHƠI VÀ MỤC TIÊU TỔNG QUÁT CỦA
MỘT TRẬN ĐẤU BÓNG CHÀY ...................................................................................................... 7

II. LUẬT BÓNG CHÀY CƠ BẢN ....................................................... 9

II.1. SƠ LƯỢC VỀ CÁC VỊ TRÍ TRÊN SÂN ......................................................................... 10
II.2. LUẬT CHƠI CƠ BẢN ..................................................................................................... 13
II.2.1. STRIKE ZONE ......................................................................................... 13
II.2.2. FOUL BALL VÀ FAIR BALL ...................................................................... 15
II.2.3. OUT ...................................................................................................... 21
II.2.3.1. FLYOUT VÀ POP OUT.................................................................... 22

II.2.3.2. FORCE OUT .................................................................................. 23

II.2.3.3. TAG OUT ...................................................................................... 26

Nguyễn Anh Tuấn Page 2

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

I. TỔNG QUAN VỀ BÓNG CHÀY

Nguyễn Anh Tuấn Page 3

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
I. TỔNG QUAN VỀ BÓNG CHÀY

I.1. DỤNG CỤ

Để chơi bóng chày, người chơi cần phải có 3 dụng cụ cơ bản: quả bóng chày,
găng tay bắt bóng, và gậy đánh bóng. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về chúng để có thể
tiếp xúc với bộ môn này.

BÓNG CHÀY
Một quả bóng chày đặc trưng thường có màù trắng với lớp vỏ bằng
da, được may lại bởi các đường chỉ màu đỏ. Quả bóng chày dùng
cho thi đấu cứng và nặng hơn quả bóng tennis rất nhiều. Ngoài ra
bóng chày cũng có nhiều loại bóng và chất liệu cấu thành khác nhau
dựa theo mục đích sử dụng (Thi đấu hoặc luyện tập).

GĂNG TAY BÓNG CHÀY

Được sản xuất tỉ mỉ và hoàn thiện từ chất liệu da, găng tay bóng
chày là dụng cụ dùng để bắt bóng khi chơi môn thể thao này. Người
chơi phải đeo nó khi bắt bóng bởi nếu bắt bằng tay trần thì sẽ rất
đau tay do quả bóng chày rất cứng. Găng có thể có nhiều hình dạng
khác nhau để phù hợp với vị trí chơi của từng cầu thủ.

GẬY ĐÁNH BÓNG

Như tên gọi, công dụng của gậy bóng chày là dùng để đánh bóng.
Khi pitcher(người giao bóng) của đội bạn ném bóng, thì batter
(người đánh bóng) sẽ dùng gậy đánh bóng đi. Gậy bóng chày
thường làm từ gỗ hoặc kim loại. Những cây gậy kim loại thường
được lớp trẻ và người chơi nghiệp dư sử dụng vì chúng trợ lực và
nhẹ hơn các cây gậy làm từ gỗ, những cây gậy gỗ thường được sử
dụng bởi những cầu thủ ở các giải chuyên nghiệp hơn, ví dụ như
MLB (Giải Bóng chày Nhà nghề Mỹ).

Ngoài 3 dụng cụ chính nêu trên thì người chơi bóng chày còn sử dụng thêm
một số dụng cụ đặc biệt khác như giày đinh để chơi trên sân đất, mũ bảo hộ dành
cho batter, hay giáp toàn thân cho catcher (người bắt bóng),... Vì dụng cụ để chơi
môn này khá đa dạng nên có thể nói nó hơi tốn kém hơn một chút so với các môn
thể thao khác. Tuy nhiên nếu bạn biết cách xem trọng và giữ gìn dụng cụ thì chúng
sẽ bền và sử dụng được rất lâu. Do đó khi chơi bóng chày, bạn hãy học cách chăm
sóc các dụng cụ của mình nhé!

Nguyễn Anh Tuấn Page 4

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

I.2. SÂN CHƠI

Bóng chày là 1 môn thể thao được chơi trên một sân bóng lớn có hình dáng
giống như 1 chiếc quạt, hoặc một viên kim cương. Sân bóng chày được chia làm 2
phần chính(Xem hình minh họa):

 INFIELD (Sân trong): Infield được gói gọn trong một hình vuông với 4
góc lần lượt là các chốt: Home plate (Chốt nhà), first base (Gôn 1),
second base (Gôn 2) và third base (Gôn 3); ở trung tâm của infield là
pitching mound (Bục ném bóng)-nơi pitcher thực hiện các cú ném của
mình.
 OUTFIELD (Sân ngoài): là phần hình quạt rộng nhất của sân đấu, nằm ở
ngoài infield. Nơi đây được trồng cỏ bao phủ và ở rìa ngoài cùng là 1
bức tường chắn.

Nguyễn Anh Tuấn Page 5

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
Hãy cùng nhìn gần hơn vào trong sân bóng, ngoài khu vực các gôn ra, sân bóng
chày gồm có 3 khu vực chính khác, đó là:

BATTER BOX
Nằm ở 2 bên của home plate chính là 2 ô
batter box hình chữ nhật có kích thước
bằng nhau. Đây là khu vực để các batter
đứng vào và thực hiện lượt đánh bóng của
mình.
CATCHER BOX
Catcher box là khu vực nằm phía sau home
plate, là nơi catcher sẽ ngồi vào và bắt quả
bóng được ném bởi pitcher.

PITCHER MOUND
Nằm ở trung tâm của infield, đồng thời cũng là
trung tâm của mọi ánh nhìn trên sân vận động,
mô đất này chính là bục ném nơi các pitcher sẽ
thực hiện những cú ném của mình để đánh bại
các batter đội đối phương.

Bên cạnh các khu vực nêu trên, ở những sân vận động lớn họ còn xây thêm các
khu vực như ghế dự bị, khu vực cho các cầu thủ khởi động và khu vực khán đài cho
khán giả tới xem. Dưới đây là hình ảnh sân vận động Fenway Park của CLB Red Sox
Boston ở giải MLB.

Fenway Park Stadium

Nguyễn Anh Tuấn Page 6

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
I.3. CÁCH CHƠI VÀ MỤC TIÊU TỔNG QUÁT CỦA MỘT TRẬN ĐẤU BÓNG CHÀY

Một trận đấu bóng chày sẽ được chơi bởi 2 đội A và B, mỗi đội gồm có 9 cầu
thủ. Trận đấu sẽ có 9 hiệp đấu (9 innings). Trong mỗi hiệp, một đội sẽ có cho mình 1
lượt tấn công và 1 lượt phòng thủ; mỗi đội sẽ thay phiên nhau, đội A tấn công thì
đội B phòng thủ và ngược lại, đội A phòng thủ thì đội B sẽ tấn công. Sau khi hoàn
thành xong cả 2 lượt thì hiệp đấu đó sẽ kết thúc và cả hai đội cùng bước sang hiệp
mới.

Ở lượt tấn công, từng cầu thủ trong một đội sẽ lần lượt ra sân và thực hiện
lượt đánh của mình theo một thứ tự cố định được sắp xếp sẵn. Khi đó, họ được gọi
là batter (người đánh bóng). Các batter sẽ cố gắng đánh trái bóng được ném bởi
pitcher (Người giao bóng) của đội đối phương. Sau khi bóng được đánh trúng và bay
vào trong sân, batter sẽ chạy lên chiếm lần lượt gôn 1, gôn 2, gôn 3, rồi cuối cùng
là về chốt nhà. Sau khi 1 cầu thủ tấn công chiếm được chốt nhà, đội tấn công sẽ ghi
được 1 điểm(1 Run). Mục tiêu của lượt tấn công là ghi được càng nhiều điểm càng
tốt.

Từ tiếng Anh của

Bóng chày là
Baseball, vì trong
môn này, người
chơi sau khi đánh
bóng(ball), họ phải
thực hiện chiếm
các gôn(Base) để
ghi điểm.

Ở lượt phòng thủ, lúc này toàn bộ 9 cầu thủ của đội sẽ ra sân và trở thành 9
fielder (Chi tiết về các vị trí sẽ có trong phần sau của tài liệu). Nhiệm vụ của các
fielder là phòng thủ ngăn đội tấn công ghi điểm và loại các cầu thủ đối phương. Mục
tiêu của lượt phòng thủ là loại 3 cầu thủ của đối phương để kết thúc lượt phòng thủ
và chuyển sang lượt tấn công.

Nguyễn Anh Tuấn Page 7

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
Sau 9 hiệp thi đấu, đội bóng nào ghi được nhiều run (điểm) hơn thì đội đó
chiến thắng. Nếu sau 9 hiệp mà tỷ số 2 đội hòa nhau thì cả 2 đội sẽ tiếp tục thi đấu
hiệp phụ cho đến khi nào phân được thắng thua thì trận đấu sẽ kết thúc.

Nguyễn Anh Tuấn Page 8

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

II. LUẬT BÓNG CHÀY CƠ BẢN

Nguyễn Anh Tuấn Page 9

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
II. LUẬT BÓNG CHÀY CƠ BẢN

II.1. SƠ LƯỢC VỀ CÁC VỊ TRÍ TRÊN SÂN

*Khi tấn công

Như đã nói ở phần trước, ở trong lượt

tấn công, 9 cầu thủ sẽ lần lượt cầm gậy ra sân
đánh bóng theo thứ tự. Lúc này, họ được gọi là
các Batter. Nhìn chung, các Batter sẽ sử dụng
gậy bóng chày và cố gắng đánh trái bóng được
ném bởi Pitcher đội bạn. Mục tiêu chính của
batter đó chính là tránh bị loại và giúp đội
bóng ghi điểm. Ngoài việc sử dụng gậy bóng
chày ra, Batter khi đánh bóng bắt buộc phải
đội mũ bảo hộ để đảm bảo an toàn. Batter chuẩn bị đánh bóng

Tuy nhiên, sau khi Batter đánh bóng thành công và chiếm được gôn, lúc này
khi đứng trên các gôn họ sẽ không còn là Batter nữa mà họ sẽ trở thành các
Baserunner (hay gọi tắt là Runner). Nhiệm vụ cơ bản của các Runner là chạy chiếm
gôn sau khi Batter tiếp theo đánh trúng bóng, hoặc có thể cướp gôn (Steal) khi
Batter đó chưa đánh. Sau khi chiếm hết các gôn và về được chốt nhà an toàn thì
Runner sẽ ghi được 1 điểm. Các Runner có thể bị đối phương loại khi chiếm gôn.

Runner đang trong tư thế chuẩn bị chiếm gôn

Nguyễn Anh Tuấn Page 10

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
*Khi phòng thủ

Ở lượt phòng thủ, toàn bộ 9 cầu thủ trong đội hình chính sẽ đeo găng bóng
chày và ra sân để trở thành các Fielder (cầu thủ phòng ngự). Có 9 vị trí phòng thủ
chính trên sân (xem hình minh họa):

Fielding Position

Mỗi vị trí phòng thủ sẽ được đánh 1 số quy ước sẵn, để thuận tiện cho việc ghi
chép và phân chia chiến thuật. Các vị trí này lần lượt là:

①. Pitcher/P (Người giao bóng): Pitcher là người đứng trên bục ném ở chính
giữa Infield và thực hiện các cú ném về phía Catcher. Pitcher sẽ cố gắng ném
bóng sao cho Batter của đối phương không thể đánh bóng và chiếm chốt.
②. Catcher/C (Người bắt bóng): Catcher là một vị trí rất quan trọng trên sân, là
tuyến phòng thủ cuối cùng của đội hình. Catcher sẽ mặc 1 bộ giáp bảo hộ,
ngồi đằng sau Home Plate và bắt những quả bóng được giao bởi Pitcher, 2
người họ sẽ phối hợp với nhau để ngăn đối phương đánh được bóng.
③. First Baseman/1B (Chốt gôn 1): Là vị trí phòng thủ sân trong, Chốt gôn 1 sẽ
bảo vệ phần sân gần gôn 1, chụp các quả bóng được đánh ra ở khu vực đó,
hoặc nhận bóng từ các vị trí khác chuyền về.

Nguyễn Anh Tuấn Page 11

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
④. Second Baseman/2B (Chốt gôn 2): Là vị trí phòng thủ sân trong, bảo vệ phần
sân xung quanh bên phải của gôn 2(Như hình minh họa ở trên). Chốt gôn 2
thường là cầu thủ có phản xạ và kỹ năng tốt.
⑤. Third Baseman/3B (Chốt gôn 3): Là vị trí phòng thủ sân trong, bảo vệ phần
sân xung quanh gôn 3. Chốt gôn 3 thường là cầu thủ chụp bóng nảy đất giỏi
và có tay ném rất khỏe để chuyền bóng từ gôn 3 về gôn 1.
⑥. Shortstop/SS (Cầu thủ chặn ngắn): Là vị trí phòng thủ sân trong, bảo vệ phần
sân bên trái của gôn 2. Shortstop cũng là dạng cầu thủ rất nhanh nhạy, cầu
thủ này sẽ cùng với chốt gôn 2 quán xuyến khu vực xung quanh gôn 2.
⑦. Left Fielder/LF (Chốt cánh trái): Là vị trí phòng thủ sân ngoài ở cánh trái. Left
fielder có nhiệm vụ chụp những quả bóng được đánh ra khu vực này. Ngoài
ra left fielder còn hỗ trợ sau lưng chốt gôn 3 phòng khi cầu thủ đó chụp bóng
hụt.
⑧. Center Fielder/CF (Chốt cánh giữa): Là vị trí phòng thủ ở trung tâm của sân
ngoài. Các Center Fielder thường chạy rất nhanh và cảm quan không gian tốt
vì họ phải phòng thủ ở 1 khu vực rất rộng.
⑨. Right Fielder/RF (Chốt cánh phải): Là vị trí phòng thủ sân ngoài ở cánh phải.
Right fielder có nhiệm vụ chụp những quả bóng được đánh ra khu vực này.
Ngoài ra right fielder còn hỗ trợ sau lưng chốt gôn 1 phòng khi cầu thủ đó
chụp bóng hụt.

Toàn bộ 9 vị trí phòng thủ nêu trên sẽ được chia làm 3 nhóm chính:

Infielders Outfielders Battery

Là 4 cầu thủ chơi ở khu Gồm 3 cầu thủ chơi ở sân Là bộ đôi ném bắt bóng của
vực sân trong và trấn giữ ngoài: Left fielder, Center đội bóng, bao gồm Pitcher
các gôn, bao gồm: Chốt fielder và Right fielder và Catcher
gôn 1, chốt gôn 2, chốt
gôn 3, Shortstop.

Nguyễn Anh Tuấn Page 12

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
II.2. LUẬT CHƠI CƠ BẢN

II.2.1. STRIKE ZONE

Khi xem các trận đấu bóng chày trên tivi, bạn sẽ thường được xem ở góc quay
từ đằng sau lưng Pitcher. Ở góc quay đó, người xem sẽ quan sát được tổng quát
nhất cuộc đối đầu giữa Pitcher và Batter của 2 đội bóng. Hãy nhìn vào hình dưới
đây:

Một trận bóng chày được chiếu trên tivi

Khi quan sát hình này, bạn sẽ thấy ở ngay phía trên Home Plate và ở trước mặt
Catcher, có 1 khung hình chữ nhật màu trắng (Trên thực tế khung đó không có thật,
đó chỉ là kỹ xảo của đài truyền hình vẽ lên). Vậy đó là gì?

Khung hình chữ nhật đó được gọi là Vùng Strike Zone.

Trước khi có thể đánh bóng, bạn phải hiểu rõ về Vùng Strike Zone. Vùng Strike
Zone được định nghĩa là 1 vùng không gian nằm ở trên Home Plate, có chiều rộng
bằng với chiều rộng của home plate và chiều cao được tính từ đầu gối của Batter lên
tới ngực của anh ta (Vì thế Batter càng cao thì sẽ có vùng strike zone càng lớn).

Nguyễn Anh Tuấn Page 13

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

Vùng Strike Zone

Để được tính là một cú Strike (bóng tốt), thì Pitcher phải ném bóng vào vùng
Strike Zone, nếu bóng không được ném vào vùng này mà bay chệch ra ngoài thì
trọng tài sẽ tính đó là một cú Ball (Bóng xấu). Quyết định cú giao bóng đó có đi qua
vùng Strike Zone hay không sẽ tùy thuộc vào vị trọng tài đứng ở sau lưng Catcher.
Vậy thì tại sao lại phải có Ball (Bóng xấu) và Strike (Bóng tốt)?

Khi Pitcher ném bóng vào một vị trí bất kì
nằm trong vùng Strike Zone và Batter
không vung gậy thì trọng tài sẽ tính đó là
một quả STRIKE (Bóng tốt). Nếu như
Pitcher ném 3 quả STRIKE mà Batter
không vung một quả nào thì khi đó,
Batter này sẽ bị STRIKE OUT (Loại trực
tiếp).
Nếu Pitcher ném bóng nhưng bóng bay
chệch khỏi vùng Strike Zone và Batter
không vung gậy thì trọng tài sẽ tính đó là
một quả BALL (Bóng xấu). Nếu như
Pitcher ném 4 quả BALL mà Batter không
vung một quả nào thì khi đó, Batter sẽ
được 1 WALK(Được chiếm trực tiếp gôn
1 mà không cần phải đánh bóng nữa).

Nguyễn Anh Tuấn Page 14

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

Trong một pha bóng, batter vung gậy
không trúng bóng, bất kể bóng có đi vào
trong hay ra ngoài vùng Strike Zone đi
chăng nữa, thì pha bóng đó vẫn sẽ được
tính là STRIKE. Vì thế, khi ném bóng, các
pitcher sẽ cố gắng phối hợp các pha giao
bóng của mình sao cho batter không thể
đánh trúng được để lấy STRIKE.
Một tình huống khác đó là khi Pitcher có
pha giao bóng khiến bóng bay trúng vào
một vị trí trên cơ thể batter. Trong
trường hợp này, trọng tài sẽ tính đó là
HIT-BY-PITCH/DEAD BALL (Bóng chết).
Khi bị ném Bóng chết, Batter sẽ không
cần phải đánh bóng nữa mà sẽ được
chiếm trực tiếp gôn 1.

II.2.2. FOUL BALL VÀ FAIR BALL

Vậy, khi batter đánh trúng bóng thì sao? Lúc đó sẽ có 2 trường hợp. Một là
Batter đánh bóng lỗi, hay nói cách khác là bóng bay ra ngoài vùng hợp lệ (FOUL
BALL). Hai là Batter đánh bóng bay vào trong vùng hợp lệ (FAIR BALL).

*FOUL BALL (Bóng lỗi):

Nếu bạn từng xem và/hoặc từng chơi bóng đá thì chắc hẳn bạn đã biết, trong
bóng đá, cầu thủ đá bóng ra ngoài vạch biên thì khi đó, bóng sẽ không còn hợp lệ
nữa đúng không?

Trong bóng chày cũng vậy. Khi Batter đánh bóng nhưng bóng không bay vào
trong sân (Khu vực hình quạt), mà lại bay ra một vị trí khác ở ngoài 2 biên (Foul line)
thì đó sẽ được tính như là FOUL BALL.

Hãy cùng nhìn lại sơ đồ của một sân bóng chày nhé:

Nguyễn Anh Tuấn Page 15

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

Sơ đồ sân bóng chày

Ở sơ đồ trên bạn sẽ thấy ở 2 bên của sân bóng hình quạt có 2 đường biên
được gọi là Foul Line. Đường Foul Line có nhiệm vụ là phân cách, phân biệt giữa
vùng bóng hợp lệ và vùng bóng lỗi. Vùng sân hình quạt trong hình gồm Infield và
Outfield chính là vùng bóng hợp lệ; còn vùng Màu trắng chính là vùng bóng lỗi.

Nếu Batter đánh bóng,

bóng bay ra ngoài Foul line và rơi
vào vùng bóng lỗi thì nó là FOUL
BALL. Một trường hợp khác cũng
được tính như FOUL BALL đó là
khi batter đánh bóng, bóng bay
vào trong vùng hợp lệ, nhưng lại
lăn ra ngoài Foul Line trước khi
Foul Ball
ra khỏi Infield.

Vậy, một câu hỏi nữa lại được đặt ra: “Khi batter đánh FOUL BALL thì trọng tài
sẽ tính pha bóng đó là STRIKE (Bóng tốt) hay là BALL (Bóng xấu)?”.

Nguyễn Anh Tuấn Page 16

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
Điều này sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào số quả STRIKE mà Batter đó đã nhận
trong lượt đập đang diễn ra của mình.

Số STRIKE mà Số STRIKE
Pitcher đã ném sau khi
Batter đánh FOUL BALL
trong lượt đối Batter đánh
đầu với Batter FOUL BALL
0 FOUL BALL = STRIKE 1
1 FOUL BALL = STRIKE 2
2 Không tính là STRIKE 2

Điều này có nghĩa như sau:

 Nếu Batter đánh FOUL BALL khi trước đó Pitcher chưa ném một quả
STRIKE nào, thì cú đánh đó sẽ được tính là 1 STRIKE. Số STRIKE ban đầu
là 0 sẽ được cộng lên 1.
 Nếu Batter đánh FOUL BALL khi trước đó Pitcher đã ném 1 quả STRIKE,
thì cú đánh đó cũng sẽ được tính là 1 STRIKE. Số STRIKE ban đầu là 1 sẽ
được cộng lên 2.
 Tuy nhiên nếu batter đánh FOUL BALL khi trước đó Pitcher đã ném 2
quả STRIKE, thì cú đánh đó không có nghĩa và cũng không được tính là
STRIKE. Số STRIKE ban đầu là 2 vẫn sẽ được giữ nguyên.

Như vậy, FOUL BALL sẽ được tính là STRIKE khi và chỉ khi số STRIKE trước đó bé
hơn 2 (Có thể là 0 strike hoặc 1 strike). Còn nếu Batter đã có 2 STRIKE rồi thì khi đó
Batter có đánh bao nhiêu quả Foul Ball đi nữa thì con số 2 đó vẫn giữ nguyên không
thay đổi. Chỉ khi nào ở quả Strike thứ 3, Batter không vung, hoặc vung hụt bóng thì
khi đó mới là 3 STRIKE, và Batter sẽ bị STRIKE OUT.

*FAIR BALL (Bóng hợp lệ):

Nếu đã hiểu về Foul Ball thì không khó để hiểu về FAIR BALL. Ngược lại với
Foul Ball, FAIR BALL (Bóng hợp lệ) đơn giản là bóng được Batter đánh vào trong khu
vực hợp lệ của sân bóng chày, nằm trong 2 vạch Foul line. Nói một cách dễ hiểu hơn
thì FAIR BALL chính là Đánh bóng trong sân.

Nguyễn Anh Tuấn Page 17

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
Bóng được đánh vào một vị trí bất kz nào bên trong sân cũng sẽ được tính là
Fair Ball. Bóng có thể rơi trong Infield, bóng có thể rơi ngoài outfield, miễn là ở bên
trong sân thì đó sẽ được coi như bóng hợp lệ. Sau khi đánh được bóng thì lúc này,
Batter sẽ bỏ gậy và phải chạy thật nhanh lên chạm gôn 1 để chiếm gôn (Có thể
chiếm nhiều hơn 1 gôn tùy vào tình huống).

Fair Ball
Một trường hợp đặc biệt khác mà bóng vẫn được coi là Fair Ball là khi bóng rơi
xuống bên trong Outfield rồi lăn ra khỏi Foul Line (Lăn ra ngoài vùng bóng lỗi).
Trường hợp này không được tính là Foul Ball mà vẫn được coi như là Fair Ball - Bóng
hợp lệ, giống như hướng đi của quả bóng bên phía cánh phải của sân ở hình minh
họa trên.

Khi quan sát hình minh họa cho Fair Ball ở trên, bạn sẽ thấy có 1 quả bóng ở
bên phía cánh trái có một hướng bay đặc biệt. Nó không bay vào bên trong sân
bóng, nó không bay ra vùng bóng lỗi (Foul Ball). Quả bóng đó bay vượt rào chắn ở
ngoài Outfield và rơi lên khán đài. Đó là gì vậy?

Quả bóng được đánh bay hết sân

Nguyễn Anh Tuấn Page 18

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
Batter tiến lên ô đập bóng, Catcher ra hiệu cho Pitcher, Pitcher đối phương
ném trái bóng đi. Batter lấy đà, canh thời gian thật chuẩn và vung gậy thật mạnh.

COONG!

Quả bóng được đánh bay đi với tốc độ xé gió, Pitcher đối phương ngước mắt
nhìn theo với khuôn mặt ngán ngẩm. Bóng bay thật cao, thật xa, bay qua tường
chắn của Outfield, rồi rớt xuống khán đài trong sự hò reo của khán giả.

ĐÓ LÀ MỘT CÚ HOME RUN!!!

Home Run chính là phần thú vị nhất của một trận đấu bóng chày. Đó là cú
đánh mạnh của batter khiến đường bóng bay trong vùng hợp lệ và bay qua hàng rào
ngoài Outfield, rơi ra khỏi sân đấu trước khi chạm đất. Batter đánh được cú Home
Run sẽ được trao toàn bộ 4 gôn của sân đấu gồm gôn 1, gôn 2, gôn 3, và Home
Plate; và có thể thong thả đi qua chiếm tất cả các gôn và về chốt nhà để ghi điểm
trực tiếp. Nếu lúc đó trên các gôn có Runner thì toàn bộ runner đang ở trên các gôn
cũng được quyền chiếm hết gôn và về chốt nhà ghi điểm, nghĩa là có bao nhiêu
Runner thì sẽ có bấy nhiêu điểm được ghi.

Hãy nhìn vào tình huống của hình

bên. Đội tấn công (Mũ màu xanh
dương) hiện đang có 2 Runner trên gôn
1 và gôn 3. Nếu Batter đang ở trên
batter box đánh 1 cú Home Run, thì ở
tình huống đó, cả 2 Runner và 1 Batter
vừa đánh Home Run sẽ được chiếm hết
chốt và ghi điểm cho đội nhà. 3 người
họ sẽ ghi được tổng cộng là 3 điểm.

Trên thực tế ở những trận đấu bóng chày, rất khó để được thấy một cú Home
Run bởi không dễ gì cho Batter để có thể đánh được quả bóng bay xa với 1 khoảng
cách lớn như vậy (Khoảng cách từ Home Plate tới tường chắn Outfield là gần 100
mét). Vì vậy thật tuyệt nếu như một Batter đánh được một cú Home Run, điều đó sẽ
làm cho trận đấu trở nên thật sôi động, mọi người đều ăn mừng cuồng nhiệt, một

Nguyễn Anh Tuấn Page 19

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
khán giả bắt được quả bóng Home Run đang hò reo sung sướng khi anh đã có một
món quà lưu niệm để đời, và đơn giản tất cả bọn họ đều thấy là, bóng chày thật vui!

Ối dồi ôi văn chương cho vui thế thôi chứ quay lại vấn đề chính nhé!

Cùng ôn lại những gì đã học được qua hình vẽ tóm tắt dưới đây nào:

 Bóng vào Strike Zone, Batter không đánh  STRIKE. 3 STRIKE  Batter
bị STRIKE OUT(Loại trực tiếp).
 Bóng ngoài Strike Zone, Batter không đánh BALL. 4 BALL  Batter
được WALK (Chiếm trực tiếp gôn 1).
 Batter vung gậy không trúng bóng  STRIKE. 3 STRIKE  Batter bị
STRIKE OUT(Loại trực tiếp).
 Batter bị ném bóng vào người  HIT-BY-PITCH/DEAD BALL Batter
được chiếm trực tiếp gôn 1.
 Batter đánh FOUL BALL, nếu trước đó batter nhận dưới 2 Strike, thì cú
FOUL BALL sẽ được tính là 1 STRIKE. Còn trước đó Batter có 2 Strike rồi
thì cú FOUL BALL sẽ không được tính thêm Strike.
 Nếu Batter đánh FAIR BALL(Bóng hợp lệ/Bóng trong sân) thì khi đó,
Batter sẽ phải chạy lên chiếm gôn 1.

Nguyễn Anh Tuấn Page 20

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
II.2.3. OUT

Khi đội bóng của bạn đang ở trong lượt phòng thủ còn đối phương đang trong
lượt tấn công, để kết thúc được lượt phòng thủ của mình thì đội của bạn phải
loại(OUT) được hết 3 cầu thủ tấn công của đội đối phương. Sau đó, lượt tấn công sẽ
được chuyển sang đội của bạn.

Có 4 cách để loại (OUT) cầu thủ tấn công của đối phương.

Ở phần trên, ta đã biết được một

cách để loại (OUT) cầu thủ tấn công
của đối phương. Đó chính là STRIKE
OUT (Loại trực tiếp Batter trong lượt
đập của họ). Một Batter sẽ được tính
là Strike Out nếu như trong lượt đập
của mình, batter này không đánh được
3 cú giao bóng Strike của Pitcher. Strike three! OUT!

Bên cạnh Strike Out Batter, còn có thêm 3 cách để loại cầu thủ tấn công của
đối phương. Đó là:

 FLYOUT
 FORCE OUT
 TAG OUT

Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về 3 cách trên nhé!

Nguyễn Anh Tuấn Page 21

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
II.2.3.1. FLYOUT VÀ POP OUT

Pha bóng sẽ được tính là FLYOUT khi batter đánh bóng bay lên không trung
(bất kể nó bay bên trong hay bên ngoài 2 vạch Foul Line), và một cầu thủ phòng ngự
của đội đối phương chụp được nó trước khi nó rơi xuống đất.

Flyout
Vậy POP OUT là gì?

Về mặt bản chất thì Pop Out và Flyout giống nhau. Nếu Batter đánh bóng
nhưng bóng không bay xa mà bay bổng trong khu vực xung quanh Infield và cầu thủ
phòng ngự chụp được thì sẽ gọi là Pop Out. Còn bóng bay xa ra ngoài Outfield và
cầu thủ phòng ngự chụp được thì sẽ gọi là Flyout.

Trong tình huống Flyout, nếu như đội tấn công có (các) Runner trên gôn thì khi
đó, bóng phải được chụp bởi các cầu thủ phòng ngự đối phương rồi (các) Runner
mới được rời gôn và chiếm gôn tiếp theo chứ không được rời gôn trước khi bóng
được chụp. Nếu bóng đánh ra và Runner ở các gôn đó lỡ rời gôn để chạy, nhưng cầu
thủ đối phương chụp bóng Flyout, thì Runner phải quay về gôn mình đang chiếm
trước đó.

Lấy ví dụ trường hợp sau để dễ hiểu hơn: Đội A đang trong lượt tấn công và có
1 Runner trên gôn 1; Batter tiếp theo của đội A thực hiện lượt đánh của mình. Anh
đánh bóng bay cao ra Outfield; Runner gôn 1 chạy lên hòng chiếm được gôn 2,
nhưng anh nhận thấy quả bóng này rất có thể là Flyout, nên anh chạy được tới nửa
đường lên gôn 2 thì dừng lại để quan sát (Xem hình minh họa ở trang kế). Nếu cầu
thủ đối phương bắt được bóng thì Runner sẽ quay về gôn 1, còn nếu bắt hụt Flyout
và để bóng rơi xuống đất thì khi đó bóng hợp lệ và Runner sẽ chạy lên gôn 2.

Nguyễn Anh Tuấn Page 22

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

 o : Runner.
  : Hướng chạy của Runner.
 Caught : Nếu bóng được bắt.
 Dropped: Nếu bắt hụt và làm rơi
bóng xuống đất.

Flyout khi có Runner trên gôn

Dễ hiểu hơn rồi đúng không nào? Đó là khái niệm về FLYOUT.

II.2.3.2. FORCE OUT

FORCE OUT là tình huống Runner bị loại (out) khi runner đó bị buộc (force)
phải chạy tới một gôn nào đó, nhưng chưa kịp chạm vào gôn thì cầu thủ phòng ngự
của đối phương đã chụp được bóng và chạm vào gôn trước.

Để cụ thể hơn, chúng ta hãy xem xét một số tình huống sau:

*Không có runner trên gôn:

Đây chính là tình huống thường thấy

nhất trong các trận đấu bóng chày. Batter
đánh bóng ra Infield, giả dụ trong trường
hợp này là về phía gôn 1 (Bóng đi nảy đất,
không có Flyout vì không ai chụp được trước
khi nó có cú chạm đất đầu tiên, nên bây giờ
đó là bóng hợp lệ), chốt gôn 1 đã chụp được
trái bóng đó. Sau khi đánh bóng thì Batter sẽ không còn là Batter nữa mà bây giờ
anh sẽ là Runner, và lúc này Runner buộc (force) phải chạy lên gôn 1 để chiếm gôn
chứ không còn lựa chọn nào khác vì đã đánh bóng hợp lệ.

Lúc này, để chiếm được gôn thì Runner đó phải chạm được một bộ phận cơ
thể vào gôn. Thường thì Runner sẽ chạy nhanh hết mức tới và dậm vào gôn, nhưng
cũng có khi họ lao tới và với tay chạm nó bằng được. Tại sao lại phải vội vàng vậy
bạn tôi ơi? Bạn không làm chủ được sức mạnh của mình à?

Nguyễn Anh Tuấn Page 23

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
Là bởi nếu như Chốt gôn 1 cầm trái bóng vừa chụp được và chạm vào gôn 1
trước khi Runner tới kịp, thì Runner đó sẽ bị loại (Out). Còn nếu runner chạm được
gôn trước khi Chốt gôn 1 chạm thì Runner sẽ SAFE (Chiếm chốt an toàn). Đơn giản
vậy thôi.

Ví dụ tình huống này diễn ra theo 1 hướng khác: Bóng đánh ra bay về phía gôn
3 và Chốt gôn 3 chụp được. Để loại Runner đang chạy lên gôn 1, cầu thủ phòng ngự
phải cầm bóng và chạm vào gôn trước. Tuy
nhiên Chốt gôn 3 đứng quá xa gôn 1, và
không thể nào chạy tới chạm gôn 1 trước
Runner vì khoảng cách quá lớn. Thế thì phải
làm sao? Lúc này các cầu thủ phòng ngự sẽ
có một hướng xử lý khác: Chốt gôn 1 sẽ
chạm 1 chân lên gôn 1 và chờ sẵn, Chốt gôn
3 đang cầm bóng lúc này sẽ ném trái bóng đó về cho Chốt gôn 1 chụp trước khi
Runner chạy tới gôn. Như vậy là Out được Runner đó bởi vì Chốt gôn 1 lúc này đã có
bóng và cũng đã chạm lên gôn 1 trước khi Runner chạy tới kịp.

*Có một Runner trên gôn 1:

Tương tự như tình huống trên nhưng

lúc này đội tấn công có một Runner ở trên
gôn 1 (Tạm gọi là B). Batter tiếp theo (Tạm
gọi là A) đánh bóng nảy đất về phía gôn 3 và
Chốt gôn 3 đã chụp được bóng.

Sau khi đánh bóng thì tất nhiên Batter

A phải chạy lên gôn 1 để chiếm gôn đúng
không? Nhưng hiện tại ở gôn 1 đã có Runner B, mà không thể có chuyện cả hai cầu
thủ cùng chiếm một gôn được, nên khi này Runner B bị buộc (Force) phải chạy tiếp
lên gôn 2 để chiếm gôn 2, nhường gôn 1 cho Batter A vừa đánh bóng chạy lên chiếm.

Muốn loại Runner B đang chạy lên gôn 2 thì cầu thủ phòng ngự chỉ cần cầm
bóng và chạm vào gôn 2 trước khi Runner B chạy tới, vì Runner này đang trong tình

Nguyễn Anh Tuấn Page 24

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
huống bị buộc (force) phải chạy. Tuy nhiên Chốt gôn 3 đang cầm bóng hiện tại đang
đứng cách một khoảng khá xa với gôn 2, do đó cách xử lý lúc này là một trong 2 cầu
thủ quán xuyến khu vực xung quanh gôn 2 (Chính là Shortstop và Chốt gôn 2) phải di
chuyển và đứng vào gôn để cho Chốt gôn 3 chuyền bóng về. Như vậy là đã Out (loại)
được Runner B rồi.

Trong trường hợp này nếu đội phòng

thủ muốn loại tiếp Runner A đang chạy lên
gôn 1 thì người đang cầm bóng(Trong hình
minh họa bên, Shortstop là người vừa nhận
bóng từ Chốt gôn 3) chỉ việc chuyền bóng
về cho Chốt gôn 1 đang dậm gôn là xong,
giống như tình huống Không có Runner
trên gôn nhắc tới ở phần vừa rồi.

Tình huống mà đội phòng thủ loại một lúc 2 Runner của đội tấn công như trên
sẽ được gọi là Double-play (Loại kép).

Sau hai tình huống cụ thể về Force Out trên, ta cũng dễ dàng suy ra được
các tình huống tương tự như có 2 Runner trên gôn 1 và gôn 2, hoặc Có cả 3 Runner
trên 3 gôn. Ở các tình huống đó, nếu Batter tiếp theo đánh bóng ra và bóng hợp lệ,
không có Flyout, thì tất cả các cầu
thủ tấn công đó đều ở trong thế bị
buộc (force) phải chạy tới gôn tiếp
theo. Các cầu thủ phòng ngự chỉ
cần cầm bóng và chạm gôn trước
khi các cầu thủ đó chạy tới là có
thể loại được họ. Nếu bạn muốn
xem video chi tiết thì hãy xem qua đường link Youtube sau đây nhé, và chịu khó dịch
tiếng Anh một chút nha: https://www.youtube.com/watch?v=ZZgrq4iJi9I&t=214s .

Nguyễn Anh Tuấn Page 25

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
II.2.3.3. TAG OUT

TAG OUT là tình huống Runner bị loại khi một cầu thủ phòng ngự cầm bóng
trên tay hoặc giữ bóng trong găng tay, và dùng nó để chạm (Tag) vào người của
Runner đó lúc Runner này đang không ở trên ụ gôn nào. Lưu {, cầu thủ phòng ngự
phải chạm vào Runner bằng găng/bàn tay đang giữ bóng thì mới được tính là TAG
OUT. Nếu như tay phải đang cầm bóng, mà lại Tag người Runner bằng chiếc găng
bên tay trái không có bóng, thì cú Tag đó vô nghĩa và Runner vẫn không bị loại.

Tag Out
Lấy ví dụ thực tế tình huống có Runner trên gôn 1. Runner không đứng trên ụ
gôn mà đứng cách xa gôn 1 đoạn để chuẩn bị tinh thần nếu Batter tiếp theo đánh
trúng bóng thì sẽ chạy lên gôn 2. Đội
phòng thủ muốn loại Runner này. Pitcher
đang cầm bóng, thay vì thực hiện cú giao
bóng tới Catcher thì bước ra khỏi bục ném
và xoay người chuyền bóng thật nhanh về
Chốt gôn 1 đang đứng ở gôn chờ sẵn.
Runner lúc này phải quay về chạm và giữ
ụ gôn thật nhanh bởi nếu không, khi Chốt
gôn 1 cầm được bóng và Tag Runner này trước khi về được gôn thì anh sẽ bị tính là
Tag Out và phải rời khỏi sân chờ cơ hội tiếp theo.

Nguyễn Anh Tuấn Page 26

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
Nhưng đó không phải là cách duy nhất để Tag Out Runner đó. Đôi khi, lúc
Batter tiếp theo chưa đánh bóng, Runner sẽ bất thình lình chạy lên chiếm gôn 2 lúc
Pitcher giao bóng. Hành động này được gọi là Cướp gôn (Stolen Base). Để ngăn
không cho Runner lên gôn 2 thì sau khi chụp cú giao bóng của Pitcher, Catcher phải
ném bóng thật nhanh lên gôn 2 để Chốt gôn 2 chụp và Chốt gôn 2 đó sẽ Tag Out
Runner đó trước khi cầu thủ này chạm được vào ụ gôn. Cướp gôn cũng có một số
rủi ro khi mà trong lúc chạy chiếm gôn, Batter đánh Foul Ball thì Runner phải quay
về gôn đang đứng ban đầu chứ không được chạy tiếp nữa.

Runner đang cố cướp gôn 2

Trong một tình huống bóng, khi một Runner chạy tới để chiếm một gôn nhưng
cầu thủ này không bị buộc(force) phải chiếm gôn đó, thì cầu thủ phòng ngự sau khi
chụp bóng phải Tag Out Runner đó để có thể loại được đối phương. Nếu ở pha bóng
đó cầu thủ phòng ngự chỉ chạm gôn thì sẽ không được tính là Out và Runner sẽ
chiếm gôn an toàn (SAFE).

Ví dụ như tình huống có Runner ở gôn 2

(Tạm gọi là X), Batter tiếp theo đập bóng bay
trong sân (không có Flyout), thì khi đó X ở
gôn 2 không bị buộc phải chạy tới gôn 3 vì
cầu thủ này không phải nhường gôn cho
Runner nào chạy lên cả. Nếu X chạy chiếm
gôn 3 thì sau khi Chốt gôn 3 nhận bóng xong, X là cầu thủ mang áo xanh, còn Chốt
cầu thủ này phải Tag X trước khi X chạm và gôn 3 là cầu thủ áo trắng

giữ gôn thì Runner này mới bị loại được.

Nguyễn Anh Tuấn Page 27

 BÓNG CHÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU
Hết rùi! Đó là tất tần tật những điều cơ bản về bóng chày mà bạn cần biết khi
muốn chơi môn thể thao đầy hấp dẫn này. Còn rất nhiều điều về bóng chày mà cuốn
tài liệu này chưa đề cập đến. Tuy nhiên, tài liệu này chỉ đề cập tới những vấn đề cơ
bản nhất của bộ môn mà thôi. Nếu bạn muốn đào sâu hơn vào những chi tiết đó thì
bạn hãy tự mình chơi, trải nghiệm và tìm hiểu thêm về nó nhé.

Chúc các bạn tập luyện thật tốt và gặt hái được nhiều thành công!

_NGUYỄN ANH TUẤN_

---END---

Nguyễn Anh Tuấn Page 28