You are on page 1of 27

10

Araling Panlipunan
Unang Markahan-Modyul 5
KONTEMPORARYONG ISYU AT
HAMONGPANGKAPALIGIRAN

NOON

NGAYON

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipina


Araling Panlipunan- Grade 10
Alternative Delivery Mode
Quarter 1, - Module 5: Kontemporaryong Isyu at Hamong Pangkapaligiran
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring


magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan
na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul
na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang
mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng
mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit
maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-
akda ng mga ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon


Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Mga Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Mirnalyn E. Espanueva
Editor: Maria Rowena R. Lee
Ella Rosario Sencio,
Elisa B. Simon
Tagasuri: Wendell C. Catam-isan,PhD
Punong Tagapamahala: Arturo B. Bayocot, PhD, CESO III
Rehiyunal na Director
Victor G. De Gracia Jr. PhD, CESO V
Pangalawang Rehiyunaln na Director
Randolph B. Tortola, PhD, CESO IV
Tagapamanihalang Pansangay
Shambaeh A. Usman, PhD
Pangalawang Tagapamanihalang Pansangay
Mala Epra B. Magnaong, Chief, CLMD
Neil A. Improgo, EPS-LRMS
Bienvenido U. Tagolimot Jr., EPS-ADM
Mga Miyembro: Elbert R. Francisco, PhD, Chief, CID
Wendell C. Catam-isan, PhD, EPS in Araling Panlipunan
Rejynne Mary L. Ruiz, PhD, LRMS Manager
Jenny B. Timbal, PDO II
Shella O. Bolasco, Division Librarian II

Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon-Dibisyon ng Bukidnon
Office Address: Fortich St., Sumpong, Malaybalay, Bukidnon
Telephone: (088) 813-3634
E-mail Address: bukidnon@deped.gov.ph

2
Paghahandang Nararapat Gawin
Aralin
sa Harap ng Panganib na Dulot

5.1 ng mga Suliraning


Pangkapaligiran

A. Pangkalahatang Ideya
Ano-anong mga bagay kaya ang kailangan mong pag-aralan? Ang sagot ay
malalaman mo sa mga sumusunod na pahina. May mga gawain din na inilaan na
makatulong sa iyo upang lubos na maunawaan ang mga ito. Saklaw sa araling
ito, ang Hakbang na dapat isagawa sa panahon ng kalamidad. Pagkatapos nito,
inaasahang ikaw ay maging mulat sa hakbang na dapat gawin sa ano mang
kalamidad o sakuna.

 Layunin:

Pagkatapos ng aralin na ito,ang mga mag-aaral ay inaasahang:

1. Natutukoy ang mga paghahandang nararapat gawin sa pagharap ng


kalamidad tulad ng bagyo at baha
2. Nalalaman ang paghahandang nararapat gawin kung sa pagharap ng
kalamidad tulad ng bagyo at baha
3. Napapahalagahan ang pagiging handa sa panahon ng kalamidad tulad
ng bagyo at baha

 Panimulang Pagtatasa
Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat
aytem. Pillin at bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian.

1. Alin sa mga ito ang itinataas kung inaasahang bubuhos ang 7.5mm hangang
15mm na ulan sa susunod na isang oras?
A. Yellow rainfall advisory
B. Orange rainfall advisory
C.Red rainfall advisory
D.Green rainfall advisory
2. Ang itinataas ng abiso sa mga lugar na iniasahang makakaranas ng 15mm
hanggang 30mm na buhos ng ulan sa susunod na isang oras?
A. Red color-coded
B. Yellow color-coded
C. Blue color-coded
D. Orange color-coded

3
3. Anong ahensiya mamumuno sa paghahanda at pagtugon sa mga kalamidad
na mararanasan ng bansa?
A. Disaster risk mitigation
B. NDRRMC
C. DENR
D. DSWD
4. Ano ang dapat mong Gawain habang may bagyo?
A. Ihanda ang de-bateryang radio,flashlight, at ekstrang baterya, kandila
at posporo o lighter
B. Kung maninirahan sa mababang lugar at peligroso sa baha, lumikas sa
mataas na lugar
C. Isara nang husto ang mga pinto at bintana. Iligpit ang mga gamit na
madaling matangay ng hangin
D. Ibalot sa plastic ang mga mahahalagang papeles
5. Ano ang dapat gawin BAGO dumating ang bagyo?
A. Ihanda ang mga dadalhin sa paglikas
B. Putulin ang mga punongkahoy sa tabi ng bahay
C. Maglaba ng mga damit
D. Gumamit ng de-kuryenteng kagamita na nabaha
6. Ano ang mga dapat gawin BAGO ang pagbaha?
A. Gumawa ng bangka
B. Tawirin ang tubig-baha gamit ang sasakyan
C. Lumikas sa nakatalagang evacuation center kung kinakailangan
D. Iisara ang mga pinto at bintana ng bahay para hindi makapasok ang
tubig baha
7. Ano ang kategorya ng pinakamalakas na bagyo?
A. Tropical Depression
B. Severe Tropical Depression
C. Typhoon
D. Super Typhoon
8. Ano ang kahulugan ng RED Flood warning?
A. Hindi babaha
B. Maaaring bumaha, ngunit walang kailangan gawin
C. Maaaring bumaha sa ilang oras, kaya kailangang maghanda
D. Maaaring bumaha ano man oras, kaya kailangan ng lumikas.
9. Anong ahensya ang inatasang magbigay ng mga babala tungkol sab aha,
bagyo at pampublikong taya ng panahon?
A. Philippine Weather Bureau
B. Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services
Administration
C. Department of Science and Technology
D. Department of Environmental and Natural Resources
10. Ano ang dapat gawin sa panahon ng bagyo?
A. Manatili sa isang mababang lugar tulad ng basement
B. Humanap at manatili sa mataas na lugar na hindi aabutin ng pagbaha
C. Lumabas ng bahay o gusali ano man ang taya ng panahon
D. Manatili sa loob ng bahay o gusali na malapit sa bintan

4
 Dating alam

Bago mo umpisahan ang pagtukoy sa paghahahandang nararapat gawin


sa harap ng panganib na dulot ng mga suliraning pangkapaligiran ay mainam
na magbalik-tanaw ka muna sa mga nakaraang aralin.
Gawain 1: HALO-LETRA Panuto : Tukuyin ang salitang hinihingi sa halo-halong
letra. Isulat sa sagutang papel ang tamang sagot.
1. K R I S
- ito ay tumutukoy sa inaasahang pinsala sa tao, ari-arian, at buhay dulot
ng pagtama ng isang kalamidad
2. B N T U E L I A Y I L V R
– tumutukoy sa tao, lugar, at imprastruktura na may mataas na posibilidad
na maapektuhan ng mga hazard. Ang pagiging vulnerable ay kadalasang
naiimpluwensiyahan ng kalagayang heograpikal
3. I C E N E E S R I L
- kakayahan ng pamayanan na harapin ang mga epekto na dulot ng
kalamidad. Ang pagiging resilient ay maaaring istruktural, ibig sabihin ay
isasaayos ang mga tahanan, tulay o gusali upang maging matibay
4. L A R U T A N R D A H A Z
- mga hazard na dulot ng kalikasan
5. S I D R E T S A
- mga pangyayari na nagdudulot ng panganib at pinsala sa tao, kapaligiran,
at mga gawaing pang-ekonomiya

3
B. PAGLALAHAD
 TUKLASIN
Panuto: Suriin ang larawan na may kaugnayan sa dapat gawin sa panahon
ng sakuna, pagkatapos ay sagutin ang pamprosesong tanong.

https://www.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fupload.wikimedia.org%2Fwikipedia%
2Fcommons%2Fe%2Fef%2FFlooding_from_Typhoon_Ondoy_%2528Ketsana%2529%252C_

Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang mahihinuha mo sa larawang nakita?
2. Ano ang iyong pagtugon kung ikaw ang nakaranas nang ganitong sitwasyon?

 SURIIN
Paghahanda sa mga kalamidad
Hindi natin mapipigilan ang pagdating ng mga kalamidad, ngunit
maaari tayong gumawa ng mga paraan upang mabawasan ang maaaring
matinding epekto ng mga kalamidad sa ating buhay at ari-arian. May mga
hakbang na maaari nating Gawain upang maiwasan o mabawasan ang maaaring
pinsalang dulot ng mga kalamidad.
Upang maging handa ang mga mamamayan sa pagdating ng ulan,
naglabas ng gabay ang PAGASA na naglalayong makatulong upang maibsan ang

4
matindi at maaaring masamang epekto, lalong-lalo na sa pagdating ng malakas
na bagong na may dalang malakas na ulan.
Ang Flood Alert
Yellow rainfall advisory ang itinatataas kung inaasahang bubuhos
ang 7.5 mm hanggang 15mm na ulan.
Orange rainfall advisory naman ang ininatataas sa mga lugar na
inaasahang makararanas ng 15mm hanggang 30mm na buhos ng ulan sa
susunod na oras.
Red rainfall advisory itinatataas ng PAGASA kung ang inaasahang
ang pagkilos at pagtugon ng mga pamayanan. Mapanganib na ang baha at dapat
nang agarang lumikas ang mga residente tungo sa mas ligtas na lugar.
SAKUNA BAGO HABANG MATAPOS
 Makining sa radio o manood ng  Makinig sa radio o  Makinig sa
Tv upang malaman ang manood ng TV upang radio o
pinakahuling balita o babala malaman ang manood ng
tungkol sa kalagayan ng pinakahuling balita Tv uopang
paparating na bagyo. tungkol sa bagyo. malaman
 Ihanda andg de-bateryang radio, ang
flashlight, at ekstrang baterya,  Siguraduhing handa sa pinakahuling
kandila, at posporo o lighter ang emergency kit at balita kung
 Maghanda ng emergency kit na ibalot ito ng plastic nakaalis na
naglalaman ng mga kagamitang upang hindi mabasa. sa bansa
kakailanganin para sa tatlong Maging handa sa ang bagyo.
araw tulad ng tubig, gamot, paglikas sa ligtas na
pagkaing hindi agad nasisira o lugar.  Mag-ingat
nabubulok at iba pang gamit tulad sa mga
 Mag-ipon ng tubig para naputol na
ng damit, jacket, at paying o
Bagyo sa ibang koryente na
kapote.
pangangailangan nakakalat sa
 Ibalot sa plastic ang mga
daan.
mahahalagang papeles at gamit.  Ipinid o isira nang
Huwag
 Magplano ng gagawin kapag may hustoang mga pinto at
pumasok sa
parating na kalamidad. bintana. Iligpit ang mga
mga
 *Siguruhing ang inyong bahay gamit na madaling
napinsalang
nasa mabuting kondisyon, lalong; matangay ng hangin.
gusali.
lalo na ang inyong bubong.
 *Bawasan ang malalaking sanga  Mag-ingat sa bagyo.
ng mga punongkahoyupang
 Iwasan ang paglabas
makayanan nito ang malalakas na
ng bahay.
ihip ng hangin at hindi matumba.
 Kung naninirahan sa mababang
lugar at peligroso sab aha,
lumikas sa mataas na lugar.

 Alamin ang balita o babablang  Maging maingat sa  Mag-ingat


ipinalalaganap sa inyong lugar. mga lugar na lubog sa kapag
Makin ig sa radio o manod sa TV tubig. Iwasan amg mga babalik at
upang malaman ang pinakahuling ito kung hindi papasukin
balita sa PAGASA tungkol sa mga nakasisiguro ang lalim ang
binabahang lugar. nito. binahang
 Alamin sa bahay.
Baha http://www.mapcentral.ph/mgb/ind  Ipagbawal ang
ex.cfm?maptype&areatype=provin paglalaro ng mga bata  Huwag
ce kung ang inyong lugar ay
sab aha dahil marumi kainin ang
maaring magbaha. Pagmasdan at
ang tubig, lalaong-lalo mga
obserbahan ang inyong
na kung mula sa kanal. pagkaing
kapaligiran.
 Ihanda ang inyong emergency kit. nababad sa
 Siguraduhing malinis
 Almin ang pinakaligtas na daan

5
papunta sa evacuation center o ang iinuming tubig. tubig-baha.
mataas at ligtas na lugar. Upang makasiguro,
 Sundin ang payo ng inyong pakuluan ito bago  Tiyaking
Barangay Risk Reduction inumin. malinis at
Management Council (BRRMC) hindi
upang hindi mapahamak kung barumihan
kinakailangan nang lumikas bago ng tubig-
tumaas ang tubig sa inyong lugar. baha ang
 Ipaalam sa ibang kamag-anak mga pagkain
kung saan kayo lilikas upang hindi at inumin.
sila mag-alala. Lutuin muna
ng mabuti o
pakuluan ito
bago kainin
o inumin.

 Ipaalam sa
mga
kinauukulan
ang mga
nasirang
kawas ng
koryente at
tubo ng
tubig.

 Suguraduhin
g indi basa
ang mga
gamit de-
koryente
bago gamitin
ang mga ito.

Pagyamanin
Sa puntong ito, ikaw ay inaatasan na punan ang graphic organizer sa mga
nararapat na paghahanda sa pagharap ng kalamidad.

BAGYO BAHA
Anong paghahanda
ang nararapat na
gawin sa pagharap
ng kalamidad

C. PAGLALAPAT

Sa bahaging ito, ikaw ay susulat ng isang repleksyon, tungkol sa


kahalagahan ng pagiging handa sa pagharap ng kalamidad tulad ng bagyo at
baha.

6
PAMANTAYAN SA PAGSUSULAT NG REPLEKSYONG PAPEL
MGA KRAYTERA 10 8 6 4

Organisasyon(10 Mahusay ang Maayos ang May lohikal na Hindi maayos


pts) pagkasunod-sunod ng pagkasunod-sunod organisasyon ang
ideya sa kabuuan ng ng ideya sa talata, ngunit hindi organisasyon at
talata, mabisa mag may angkop na masyadong walang panimula
panimula at malakas simula at mabisa ang at kongklusyon
ang kongklusyon kongklusyon panimula at
batay sa ebidensya. kongklusyon

Lalim ng Napakalalim na Malalim na makikita Mababaw at Napakababaw at


Repleksyon makikita ang pag- ang dati at bagong hindi gaanong walang pag-
(10pts) uugnay ng dating kaalaman. makikita ang uugnay ang dati
kaalaman at paguugnayan at bagong
karanasan sa bagong ng dating kaalaman
kaalaman bagong
kaalaman

Paggamit ng Wika Napakahusay ang Mahusay dahil Maraming mali Kailangang


at Mekaniks paggamit ng wika, kakaunti lamang ang sa grammar at baguhin dahil
(10pts) walang mali sa mali sa grammar, baybay halos lahat ng
grammar, baybay, at baybay at gamit ng ganundin sa pangungusap ay
gamit ng bantas, may bantas paggamit ng may mali sa
mayamang bantas grammar at
bokabularyo gamit ng bantas

D. PAGLALAHAT/PAGBUO
Para sa akin ang pagiging handa sa panahon ng kalamidad
ay________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Isang uri ng paghahanda sa kalamidad ang _______________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

E. PANAPOS NA PAGTATASA
1. Alin sa mga ito ang itinataas kung inaasahang bubuhos ang 7.5mm hangang
15mm na ulan sa susunod na isang oras?
A. Yellow rainfall advisory
B. Orange rainfall advisory
C. Red rainfall advisory
D. Green rainfall advisory
2. Ang itinataas ng abiso sa mga lugar na iniasahang makakaranas ng 15mm
hanggang 30mm na buhos ng ulan sa susunod na isang oras?
A. Red color-coded
B. Yellow color-coded
C. Blue color-coded
D. Orange color-coded
7
3. Anong ahensiya mamumuno sa paghahanda at pagtugon sa mga kalamidad
na mararanasan ng bansa?
A. Disaster risk mitigation
B. NDRRMC
C. DENR
D. DSWD
4. Ano ang dapat mong Gawain habang may bagyo?
A. Ihanda ang de-bateryang radio,flashlight, at ekstrang baterya, kandila at
posporo o lighter
B. Kung maninirahan sa mababang lugar at peligroso sa baha, lumikas sa
mataas na lugar
C. Isara nang husto ang mga pinto at bintana. Iligpit ang mga gamit na
madaling matangay ng hangin
D. Ibalot sa plastic ang mga mahahalagang papeles
5. Ano ang dapat gawin BAGO dumating ang bagyo?
A. Ihanda ang mga dadalhin sa paglikas
B. Putulin ang mga punongkahoy sa tabi ng bahay
C. Maglaba ng mga damit
D. Gumamit ng de-kuryenteng kagamita na nabaha
6. Ano ang mga dapat gawin BAGO ang pagbaha?
A. Gumawa ng bangka
B. Tawirin ang tubig-baha gamit ang sasakyan
C. Lumikas sa nakatalagang evacuation center kung kinakailangan
D. Iisara ang mga pinto at bintana ng bahay para hindi makapasok ang
tubig baha
7. Ano ang kategorya ng pinakamalakas na bagyo?
A. Tropical Depression
B. Severe Tropical Depression
C. Typhoon
D. Super Typhoon
8. Ano ang kahulugan ng RED Flood warning?
A. Hindi babaha
B. Maaaring bumaha, ngunit walang kailangan gawin
C. Maaaring bumaha sa ilang oras, kaya kailangang maghanda
D. Maaaring bumaha ano man oras, kaya kailangan ng lumikas.
9. Anong ahensya ang inatasang magbigay ng mga babala tungkol sab aha,
bagyo at pampublikong taya ng panahon?
A. Philippine Weather Bureau
B. Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services
Administration
C. Department of Science and Technology
D. Department of Environmental and Natural Resources
10. Ano ang dapat gawin sa panahon ng bagyo?
A. Manatili sa isang mababang lugar tulad ng basement
B. Humanap at manatili sa mataas na lugar na hindi aabutin ng pagbaha
C. Lumabas ng bahay o gusali ano man ang taya ng panahon
D. Manatili sa loob ng bahay o gusali na malapit sa bintana

8
Aralin Paghahandang Nararapat Gawin sa

5.2
Harap ng Panganib na Dulot ng mga
Suliraning Pangkapaligiran

A. PANGKALAHATANG IDEYA
Ano-anong mga bagay kaya ang kailangan mong pag-aralan? Ang sagot
ay malalaman mo sa mga sumusunod na pahina. May mga gawain din na inilaan
na makatulong sa iyo upang lubos na maunawaan ang mga ito. Saklaw sa araling
ito, ang Hakbang na dapat isagawa sa panahon ng kalamidad. Pagkatapos nito,
inaasahang ikaw ay maging mulat sa hakbang na dapat gawin sa ano mang
kalamidad o sakuna.

 Layunin:

Pagkatapos ng aralin na ito,ang mga mag-aaral ay inaasahang:

1. Natutukoy ang mga paghahandang nararapat gawin sa pagharap ng


kalamidad tulad ng pagputok ng bulkan at lindol

2. Naipapaliwanag ang mga paghahandang nararapat gawin sa pagharap


ng kalamidad tulad pagputok ng bulkan at lindol
3. Napapahalagahan ang pagiging handa sa panahon ng kalamidad tulad
ng pagputok ng bulkan at lindol
.
 Panimulang Pagtatasa
Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem.
Piliin at bilugan ang titik ng tamang sagot. Pillin at bilugan ang titik ng tamang
sagot mula sa pagpipilian.
1. Nasa loob ka ng bahay at naabutan ka ng lindol, Ano ang iyong gagawin?
A. tawagin ang iyong Ina
B. Sumigaw at umiyak
C. tumalon sa bintana
D. sumilong sa matatag na mesa
2. Sina Mang Cardo ay nakatira malapit sa bulkang Mayon. Ano ang dapat
niyang gawin?
A. mamasyal sa paligid
B. gumawa ng malalaking bahay
C. makipag-uap sa kapitbahay
D. alamin ang ligtas na lugar para sa paglikas

3. Alin ang mapanganib na pagyanig ng lupa na maaaring dahilan ng pagbagsak


ng malalaking gusali?
A. baha B. bagyo C. lindol D. Sunog

9
4. Alin ang isinasagawa sa paaralan o gusali upang maiwasan ang anumang
sakuna kung may lindol?
A. Athletic meet
B. Earthquake Drill
C. Fun Run
D. Nutrition program
5. Ang ahensiya na ito ang namamahala sa mga alerto ukol sa pagputok ng
bulkan at paglindol.
A. PHIVOLCS
B. PAGASA
C. NDRRMC
D. DENR
6. Ang dapat gawin kung may lindol ay
A. HOLD, COVER, DROP
B. HOLD, DROP, COVER
C. DUCK, COVER, HOLD
D. DUCK, HOLD, COVER
7. Kung lumindol at nasa labas ng bahay, ano ang iyong gagawin?
A. tumakbo ng mabilis
B. sumilong sa isang nakaparadang sasakyan o anumang Malaki at
Matibay na bagay
C. sumilong sa malaking puno ng kahoy
D. sumilong sa mga gusaling malapit sa kinaroroonan
8. Ang sumusunod ay mga dapat gawin kung may Ashfall maliban sa isa
A. maging kalmado, manatili sa loob ng lugar, takpan ang ilong ng
tela o dust mask.
B. Makinig sa radio, telebisyon o mga balita sa soial networking sites
Para sa mga updates o developments hinggil sa volcanic eruption
C. Takpan ang lahat ng pagkain at inumin upang maiwasan ang
Kontaminasyon ng abo.
D. Buksan ang lahat ng bintana at pintuan ng bahay at sasakyan.
9. Pagkatapos ng unang pagyanig at nasa loob ng bahay
A. magmadaling lumabas sa bahay
B. tumakbo ng mabilis
C. marahang lumabas sa kinalalagyang lugar
D. manatili sa loob ng bahay
10. Ang sumusunod ay dapat gawin habang sumasabog ang bulkan maliban sa
isa
A. Sundin ang utos ng mga kinauukulan na lumikas agad mula sa
lugar ng bulkan upang makaiwas sa mga lumilipad na debris,
maiinit na gas, lateral blast at pagdaloy ng lava.
B. tandaan na tulungan ang iyong kapitbahay na maaaring
nangangailangan ng espesyal na tulong tulad ng sanggol at
matatanda.
C. Pumunta sa mga lambak na may ilog at mababang lugar.
D. Mag-ingat sa mga pagdaloy ng putik o mudflow
10
 Dating alam
Bago mo umpisahan ang pagtukoy sa mga hakbang nararapat gawin sa
harap ng panganib na dulot ng pagputok ng bulkan at lindol ay mainam na
magbalik-tanaw ka muna sa paksang nakaraan

Sa pamamagitan ng larawan, alin sa mga sumusunod ang tinutukoy na


assessment?
a. damage assessment c. loss assessment
b. disaster response d.need assessment
1._______________________ 4. ________________________

2._______________________ 5.________________________

3._______________________

Alam kong handa ka nang tuklasin ang mga karunungan na iyong


matututuhan sa araling ito. Ang gawaing inilaan ay makatutulong sa iyo upang
maiugnay mo ang paghahahandang nararapat gawin sa harap ng panganib na
dulot ng mgaa suliraning pangkapaligiran

11
B. PAGLALAHAD
 Tuklasin
Gawain I. SURI LARAWAN
A.

Pamprosesong tanong
1. Anong kalamidad ang madalas nararanasan ng iyong komunidad?
2. Ano ang iyong gagawin kapag ikaw ay nakaranas ng ganitong sitwasyon sa
iyong buhay?
B.

Pamprosesong tanong
1. Sa larawang ipinakita, ikaw ba ay mayroong nakahandang kagamitan para sa
sakuna o kalamidad na maaring iyong matamasa?
2. Paano makakatulong ang mga bagay na ito kapag ikaw ay nakaharap ng mga
sakuna o kalamidad?
Paghahanda sa mga kalamidad

 Suriin

Hindi natin mapipigilan ang pagdating ng mga kalamidad, ngunit


maaari tayong gumawa ng mga paraan upang mabawasan ang maaaring
matinding epekto ng mga kalamidad sa ating buhay at ari-arian. May mga
hakbang na maaari nating Gawain upang maiwasan o mabawasan ang maaaring
pinsalang dulot ng mga kalamidad.

Upang maging handa ang mga mamamayan sa pagdating ng ulan,


naglabas ng gabay ang PAGASA na naglalayong makatulong upang maibsan ang
matindi at maaaring masamang epekto, lalong-lalo na sa pagdating ng malakas
na lindol at pagputok ng bulkan.

12
SAKUNA BAGO HABANG MATAPOS
 Ipinagbabawal ng Philippine  Kumilos ng mabilis huwag  Kung kayo ay
Institute of Volcanology and maging balisa. nasa ligtas na
Seismology (PHILVOLS)  Takpan ang ilong ng lugar o
ang paninirahan sa mga basing tela kung may evacuation
lugar na apat hanggang ashfall. center,
anim na kilometro ang layo  Kung nakatira sa paanan o maghinyutay ng
mula sa tuktok ng aktibong malapit sa bulkan payo kung ,maari
bulkan. kailangang may na kayong
 Makinig sa radyo o manood nakahandang masasakyan bumalik sa
ng TV upang malaman ang sa anumang oras ng inyong tahanan.
Pagputok pinakahuling balita tungkol paglikas.  Siguruhing
sa vocanic o seismic  Sumdin amg payo ng maayos ang
ng activity. PHIVOLCS, lalong lao na inyong tahanan.
Bulkan  Sundin ang payo ng local kung pinalilikas na kayo.  Siguruhing
na pamahalaan kaugnay sa  Kung mayroong nasaktan, walang amoy ang
paglikas dulot ng bigyan agas ng paunang inyong tubigat ito
nagbabantang pagsabog ng lunas at maghanap kaagad ay
bulkan. ng makatutulong na malinaw.pakulua
 Makilahok sa mga doktoro nars. n ito ’10-15
emergency drill para sa  Kung may matinding minuto bago ito
lindol at ;pagputok ng ashfall, alisin ang makapal inumin.
bulkan upang matutuhan na abo sa bubong ng
kung paano kikilos kapag bahay upang hindi ito
nangyari ang sakuna. masira.
 Alamin ang earthquake  Maging kalmado at alerto.  Kapag huminto
hazard sa inyong lugar. Huwag mag-panic. ang pagyanig,
Sundin ang structural lumabas agad sa
design at engineering  Kung nasa loob ngmatibay gusali. Huwag
practices kung na gusal, mabilis na gumamit ng
magpapatayo ng bahay. buksan ang pinto kunf elevator o
Lindol  Ihanda ang inyong tahanan, maari. Magtago sa matibay pumasok sa
lugar ng trabaho, at na mesa at manatili don nasirang gusali.
paaralan. habang iniwasanng
 Gawing pamilyar ang sarili matamaan ang ulo ng kahit  Suriin ang sarili o
sa exit route sa inyong na anong bagay. at ang kapwa kung
tahanan, lugar ng trabaho,
mayroong injury.
at paaralan. Alamain din  Kung nasa loob ng gusali

13
kung nasan ang mga fire magpunta sa open area.  Suriin anglinya ng
extinguisher at first aid kit. Umiwas sa mga puno, koryente at tubig
 Maghanda ng emergency poste, linya ng koryente, at upang malaman
kit na naglalaman ng estruktura. kung na-damage
de;latang pagkain, bottled ang mga ito.
water, gamot, flashlight,  Kung nasa loob ng
ekstrang baterya, at umaandar na sasakyan,  Suriin kung may
transistor radio na de- huminto at lumabas sa natapong kemikal
baterya. sasakyan. at mga
 Magsagawa o lumahok sa nakalalason at
regular na earthquake drill. madaling magliyab
na uri ito. Puksain
agad ang apoy sa
paligid upang hindi
ito kumalat.

 Kung
kinakailangang
lisanin ang
tahanan, mag-
iwan ng mensahe
kung saan kayo
pupunta. Magdala
ng emergency kit.

 Pagyamanin

Sa puntong ito, ikaw ay inaatasan na punan ang graphic organizer sa mga


nararapat na paghahanda sa pagharap ng kalamidad.

PAGPUTOK NG LINDOL
Anong paghahanda
BULKAN
ang nararapat na
gawin sa pagharap
ng kalamidad

C. PAGLALAPAT
Sa bahaging ito, ikaw ay susulat ng isang repleksyon, tungkol sa
kahalagahan ng pagiging handa sa pagharap ng kalamidad tulad ng pagputok ng
bulkan at lindol.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

14
D. PAGLALAHAT/PAGBUBUOD
Panuto: Kompletuhin ang sumusunod na pangungusap. ano ang inyong pinaka-
kinatatakutan mo sa mga uri ng kalamidad at mga sakunang maaaring idulot
nito? Bakit? Ano ang kaya mong gawin upang maiwasan o mabawasan ang
masamang dulot nito?
1. Ang hindi ko makakalimutan na kalamidad ay
___________________________________________________________

2. Ang pinakakinatatakutan kong kalamidad na aking naranasan ay


____________________________________________________________
3. Upang mapaghandaan ang mga kalamidad, ako
ay__________________________________________________________

E. PANAPOS NA PAGTATASA

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin
at bilugan ang titik ng tamang sagot. Pillin at bilugan ang titik ng tamang sagot
mula sa pagpipilian
1. Nasa loob ka ng bahay at naabutan ka ng lindol, Ano ang iyong gagawin?
A. tawagin ang iyong Ina
B. Sumigaw at umiyak
C. tumalon sa bintana
D. sumilong sa matatag na mesa
2. Sina Mang Cardo ay nakatira malapit sa bulking Mayon. Ano ang dapat niyang
gawin?
A. mamasyal sa paligid
B. gumawa ng malalaking bahay
C. makipag-uap sa kapitbahay
D. alamin ang ligtas na lugar para sa paglikas
3. Alin ang mapanganib na pagyanig ng lupa na maaaring dahilan ng pagbagsak
ng malalaking gusali?
a. baha b. bagyo c. lindol d. Sunog
4. Alin ang isinasagawa sa paaralan o gusali upang maiwasan ang anumang
sakuna kung may lindol?
A. Athletic meet
B. Earthquake Drill
C. Fun Run
D. Nutrition program
5. Ang ahensiya na ito ang namamahala sa mga alerto ukol sa pagputok ng
bulkan at paglindol.
A. PHIVOLCS
B. PAGASA
C. NDRRMC
D. DENR

15
6. Ang dapat gawin kung may lindol ay
A. HOLD, COVER, DROP
B. HOLD, DROP, COVER
C. DUCK, COVER, HOLD
D. DUCK, HOLD, COVER
7. Kung lumindol at nasa labas ng bahay, ano ang iyong gagawin?
A. tumakbo ng mabilis
B. sumilong sa isang nakaparadang sasakyan o anumang Malaki at
Matibay na bagay
C. sumilong sa malaking puno ng kahoy
D. sumilong sa mga gusaling malapit sa kinaroroonan
8. Ang sumusunod ay mga dapat gawin kung may Ashfall maliban sa isa
A. maging kalmado, manatili sa loob ng lugar, takpan ang ilong ng
tela o dust mask.
B. Makinig sa radio, telebisyon o mga balita sa soial networking sites
Para sa mga updates o developments hinggil sa volcanic eruption
C. Takpan ang lahat ng pagkain at inumin upang maiwasan ang
Kontaminasyon ng abo.
D. Buksan ang lahat ng bintana at pintuan ng bahay at sasakyan.
9. Pagkatapos ng unang pagyanig at nasa loob ng bahay
A. magmadaling lumabas sa bahay
B. tumakbo ng mabilis
C. marahang lumabas sa kinalalagyang lugar
D. manatili sa loob ng bahay
10. Ang sumusunod ay dapat gawin habang sumasabog ang bulkan maliban sa
isa
A. Sundin ang utos ng mga kinauukulan na lumikas agad mula sa
lugar ng bulkan upang makaiwas sa mga lumilipad na debris,
maiinit na gas, lateral blast at pagdaloy ng lava.
B. tandaan na tulungan ang iyong kapitbahay na maaaring
nangangailangan ng espesyal na tulong tulad ng sanggol at
matatanda.
C. Pumunta sa mga lambak na may ilog at mababang lugar.
D. Mag-ingat sa mga pagdaloy ng putik o mudflow

16
Aralin Paghahandang Nararapat Gawin sa

5.3
Harap ng Panganib na Dulot ng mga
Suliraning Pangkapaligiran

A. Pangkalahatang ideya

Ano-anong mga bagay kaya ang kailangan mong pag-aralan? Ang sagot
ay malalaman mo sa mga sumusunod na pahina. May mga gawain din na inilaan
na makatulong sa iyo upang lubos na maunawaan ang mga ito. Saklaw sa araling
ito, ang Hakbang na dapat isagawa sa panahon ng kalamidad. Pagkatapos nito,
inaasahang ikaw ay maging mulat sa hakbang na dapat gawin sa ano mang
kalamidad o sakuna.

 Layunin:
Pagkatapos ng aralin na ito,ang mga mag-aaral ay inaasahang:
1. Natutukoy ang mga paghahandang nararapat gawin sa pagharap ng
kalamidad tulad ng sunog at landslide

2. Naipapaliwanag ang mga paghahandang nararapat gawin sa pagharap


ng kalamidad tulad ng sunog at landslide

3. Napapahalagahan ang pagiging handa sa panahon ng kalamidad tulad


ng pagputok ng sunog at landslide

 Panimulang Pagtatasa

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin
at bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa mga pagpipilian.
1. Ito ang dapat gawin kapag ang sunog ay nagmula sa kuryente.
A. Buhusan ng tubig ang apoy
B. Humingi ng tulong sa kapitbahay
C. Patayin ang main switch
D. Tumawag ng bumbero
2. Ang pagbaba ng lupa, bato at iba pang mga bagay mula sa mataas na lugar
A. Bagyo
B. Baha
C. Landslide
D. Baha
3. Ito ay dapat gawin kapag ang sanhi ng sunog ay ay gasoline, langis o petrolyo
A. buhusan ng tubig ang apoy
B. takpan ng basahan ang apoy
C. sumigaw at humingi ng tulong
D. patayin ang main switch ng kuryente

17
4. Ito ay kadalasang nangyayari kapag may malakas at tuloy-tuloy nap ag-ulan at
pagyanig mula sa lindol?
A. El NiÑo
B. Landslide
C. Sunog
D. Baha
5. Mga dapat gawin kung nasusunog ang iyong damit
A. alisin ang nasusunog na damit sa katawan
B. Stop, Drop and Roll
C. Lumundag sa malalim na tubig
D. humingi ng saklolo
6. Ito ay isa sa mga sanhi ng landslide dahil nawawala ang mga ugat na
humahawak sa lupa.
A. Baha
B. Bagyo
C. Pagputol ng mga puno
D. Pagputok ng bulkan
7. Anong ahensiya mamumuno sa paghahanda at pagtugon sa mga kalamidad
na mararanasan ng bansa?
A. Disaster risk mitigation
B. NDRRMC
C. DENR
D. DSWD
8. Mga dapat gawin pagkatapos ng pagguho ng lupa maliban sa isa
A. lumapit mula sa pinagdaluyan ng guho.
B. magbantay kung magbabaha, na maaaring mangyari pagkatapos ng
pagguho ng lupa o pagdaloy ng debri
C. tingnan kung may mga taong napinsala o naipit malapit sa
pinagdausdusan ng lupa
D. magtungo sa mga itinalagang sisilungan kung sinabihang lumikas
9. Sino ang inatasan ng NDRRMC na agad lumikas upang makaiwas sa
posibilidad nang pagguho ng lupa.
A. Kawani ng DPWH
B. Mangingisda
C. Rescue Team
D. Residente
10. Isang ahensya ng pamahalaan na nasa ilalim ng Department of Interior and
Local Government (DILG), na may pananagutang mag-implement ng
National
Policies tungkol sa fire fighting and protection
A. DENR
B. Bureau of fire and Protection
C. Disaster risk mitigation
D. NDRRMC
B. Paglalahad

18
 Dating alam
Bago mo umpisahan ang pagtukoy sa mga hakbang nararapat
gawin sa harap ng panganib na dulot ng sunog at landslide ay
mainam na magbalik-tanaw ka muna sa paksang nakaraan.
Ano ang tatlong bagay na Natutunan mo tungkol sa pagputok
ng bukan at lindol?

B. PAGLALAHAD
 Tuklasin

http://newsprod.abs-cbnnews.com/news/01 ...news.abs-cbn.com
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang ipinahiwatig ng Larawan?
2. Nakakakita ka na ba ng ganitong pangyayari?
3. Ano ang ginawang paghahanda ng inyong komunidad?

 Suriin
Paghahanda sa mga kalamidad
Hindi natin mapipigilan ang pagdating ng mga kalamidad, ngunit
maaari tayong gumawa ng mga paraan upang mabawasan ang maaaring
matinding epekto ng mga kalamidad sa ating buhay at ari-arian. May mga
hakbang na maaari nating Gawain upang maiwasan o mabawasan ang maaaring
pinsalang dulot ng mga kalamidad.
Upang maging handa ang mga mamamayan sa pagdating ng ulan,
naglabas ng gabay ang PAGASA na naglalayong makatulong upang maibsan ang
matindi at maaaring masamang epekto, lalong-lalo na kung mayroong sunog at
landslide.

19
SAKUNA BAGO HABANG MATAPOS
 Ilayo ang mga portable Maliit pa ang sunog:  Iwasang lumapit sa lugar
heater, kandila o anumang  Patayain agad ang apoy gamit kung saan naganap ang
flammable material sa ang kumot o iba pang gamit na sunog, maliban kung
kurtina hindi agad nagiging daluyan idineklara na ito na ligtas
 Huwag ilagay sa ilalim ng ng sunog para puntahan o lapitan.
basahan o carpet ang mga  Patayin ang mga appliances  Tiyakin na mainspeksyon
cord ng kuryente. kung maari upanghindi na ng mga kinauukulan ang
 Huwag manigarilyo sa madamay ang iba pang inyong bahay o ang lugar
higaan. kagamitan. kung saan naganap ang
 Itago ang posporo sa lugar  Iwasang apilahin ang apoy sunog.
na di’ maabot ng mga bata. gamit ang tubig dahil maari  Alisin ang mga bagay na
itong maging daluyan ng maaring magdulot ng
Sunog kuryente.’ karagdagang pinsala tulad
Malaking sunog: ng mga mga basag na
 Huwag mataranta. bubog o pira-pirasong
 Alertuhin at ilikas agad an kahoy at iba pa.
gating mga kasamahan sa
loob ng bahay. Mag-ingat sa
paglabas.
 Pagkalabas sa silid, agad na
tawagan ang numero ng BFP
at ipukaw na rin ang atensyon
ng inyong mga kapitbahay o
katabing establisimiyento.
 Tukuyin at iwasan ang mga  Kapag nasa loob ng bahay o  Lisanin lamang ang
mapanganib na lugar. gusali at hindi possible ang evacuation area kapag
 Magplano ng mga gagawin paglikas ang magtungo sa ligtas na ayon sa
sa oras ng kalamidad tulad ilalim ng matubay na mesa. kinauukulan.
ng landslide.  Kapag nasa labas, umiwas sa  Umiwas sa mga lugar na
 Siguruhing laging may gumuhonh lupa at magtungo may pagguho ng lupa.
nakahandang emergency kit sa mas ligtas na lugar.  Kung malapit sa ilog
Landslide para sa mga posibildad ng  Kung hindi maiiwasan na maging alerto sa
kalamidad. tamaan ng gumuguhong lupa, posibilidad ng biglaang
 Magftanim ng puno sa protektahan ang sarili. pagtaas ng tubig.
inyong kapaligiran.  Kung nagmamaneho, huwag  Alamin kung may
dadaan sa mga tulay at nawawalang kaanako
nasirxang kalsada. kakilala at ireport iyo sa
kinauukulan.

 Pagyamanin
Sa puntong ito, ikaw ay inaatasan na punan ang graphic organizer sa mga
nararapat na paghahanda sa pagharap ng kalamidad.

SUNOG LANDSLIDE
Anong paghahanda
ang nararapat na
gawin sa pagharap
ng kalamidad

20
C. PAGLALAPAT

Panuto: Isa sa inakamahalagang bagay na dapat ihanda ng bawat


tahanan, maging sa paaralan at lugar ng trabaho ay ang emergency supplies kit.
Sa puntong ito ay gagawa ka ng Emergency Kit Checklist na kakailanganin mong
dalhin sa panahon ng kalamidad tulad ng sunog at lindol.

EMERGENCY KIT CHECKLIST

RUBRICS SA GAWAIN

Pamantayan Puntos

Makabuluhan Makabuluhan at wasto ang sinulat 10

Makatutuhanan Lubhang maayos ang datos at kapani-paniwala ang 10


at kapaniniwala impormasyon

Kabuuan na puntos 20

D. PAGLALAHAT/PAGBUOD
Panuto: Kompletuhin ang sumusunod na pangungusap. ano ang inyong pinaka-
kinatatakutan mo sa mga uri ng kalamidad at mga sakunang maaaring idulot nito?
Bakit? Ano ang kaya mong gawin upang maiwasan o mabawasan ang masamang
dulot nito?

1. Ang hindi ko makakalimutan na kalamidad ay

2. Ang aking gagawin ay

21
E. PANAPOS NA PAGTATASA

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat


aytem. Piliin at bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa mga pagpipilian.
1. Ito ang dapat gawin kapag ang sunog ay nagmula sa kuryente.
A. Buhusan ng tubig ang apoy
B. Humingi ng tulong sa kapitbahay
C. Patayin ang main switch
D. Tumawag ng bumbero
2. Ang pagbaba ng lupa, bato at iba pang mga bagay mula sa mataas na lugar
A. Bagyo
B. Baha
C. Landslide
D. Baha
3. Ito ay dapat gawin kapag ang sanhi ng sunog ay ay gasoline, langis o petrolyo
A. buhusan ng tubig ang apoy
B. takpan ng basahan ang apoy
C. sumigaw at humingi ng tulong
D. patayin ang main switch ng kuryente
4. Ito ay kadalasang nangyayari kapag may malakas at tuloy-tuloy nap ag-ulan at
pagyanig mula sa lindol?
A. El NiÑo
B. Landslide
C. Sunog
D. Baha
5. Mga dapat gawin kung nasusunog ang iyong damit
A. alisin ang nasusunog na damit sa katawan
B. Stop, Drop and Roll
C. Lumundag sa malalim na tubig
D. humingi ng saklolo
6. Ito ay isa sa mga sanhi ng landslide dahil nawawala ang mga ugat na
humahawak sa lupa.
A. Baha
B. Bagyo
C. Pagputol ng mga puno
D. Pagputok ng bulkan
7. Anong ahensiya mamumuno sa paghahanda at pagtugon sa mga kalamidad
na mararanasan ng bansa?
A. Disaster risk mitigation
B. NDRRMC
C. DENR
D. DSWD

22
8. Mga dapat gawin pagkatapos ng pagguho ng lupa maliban sa isa
A. lumapit mula sa pinagdaluyan ng guho.
B. magbantay kung magbabaha, na maaaring mangyari pagkatapos ng
pagguho ng lupa o pagdaloy ng debri
C. tingnan kung may mga taong napinsala o naipit malapit sa
pinagdausdusan ng lupa
D. magtungo sa mga itinalagang sisilungan kung sinabihang lumikas
9. Sino ang inatasan ng NDRRMC na agad lumikas upang makaiwas sa
posibilidad nang pagguho ng lupa.
A. Kawani ng DPWH
B. Mangingisda
C. Rescue Team
D. Residente
10. Isang ahensya ng pamahalaan na nasa ilalim ng Department of Interior and
Local Government (DILG), na may pananagutang mag-implement ng
National Policies tungkol sa fire fighting and protection
A. DENR
B. Bureau of fire and Protection
C. Disaster risk mitigation
D. NDRRMC

23
Susi sa Pagwawasto
Paunang Panapos na
Pagyamanin
Pagtatasa Pagtatasa
1. A PAGHAHANDA SA BAGYO: 1. A
2. D -mag-imbak ng pagkain na hindi kailangang lutuin 2. D
3. B -maghanda ng mga ilawan at radyong de baterya 3. B
4. B -makining sa radio o manood sa telebisyon tungkol sa weather 4. B
5. A updates 5. A
6. C -suriin ang bahay at kumpunihin ang mga mahihinang bahagi 6. C
7. D nito 7. D
8. D PAGHAHANDA SA BAHA: 8. D
9. B -Alamin ang mga babala tungkol sa pagbaha at tiyaking alam 9. B
10. B ito ng buong pamilya 10. B
-mag-imbak ng malinis na tubig
-isaayos ang mga kagamitan upang hindi abutin ng baha
-maglaan ng pagkaing delata o iyong hindi madaling mapanis,
lalo na kung tag-ulan, magtabi ng flashlight, ekstrang baterya,
posporo at kandila sa lugar na madaling hanapin kahit na
madilim
Paunang Panapos na
Pagyamanin
Pagtatasa Pagtatasa
1. D PAGPUTOK NG BULKAN 1. D
2. D -Bumuo ng isang Emergency supply kit, kung saan kasama 2. D
3. C ang mga bagay na katulad ng di-nasisirang pagkain, tubig, de 3. C
4. B baterya o de-susing radio, karagdagang flashlight at baterya. 4. B
5. A -Gumawa ng isang Planong Pangkomunikasyon ng Pamilya. 5. A
6. C LINDOL 6. C
7 .B -Siguraduhing matibay ang bahay at alamin ang mga 7 .B
8. D panganib sa inyong lugar 8. D
9. C -palaging ihanda ang mga kagamitang pang-emergency tulad 9. C
10. C ng flashlight, kandila, posporo, first aid kit at iba pa. 10. C

Paunang Panapos na
Pagyamanin
Pagtatasa Pagtatasa
1. C SUNOG 1. C
2. B - Ilayo ang mga portable heater, kandila o anumang 2. B
3. B flammable material sa kurtina 3. B
4. B - Huwag ilagay sa ilalim ng basahan o carpet ang mga cord 4. B
5.B ng kuryente. 5. B
6. B - Huwag manigarilyo sa higaan. 6. B
7. C Itago ang posporo sa lugar na di’ maabot ng mga bata 7. C
8. A 8. A
9. C LANDSLIDE 9. C
10. B - Tukuyin at iwasan ang mga mapanganib na lugar. 10. B
- Magplano ng mga gagawin sa oras ng kalamidad tulad ng
landslide.
- Siguruhing laging may nakahandang emergency kit para sa
mga posibildad ng kalamidad.
- Magftanim ng puno sa inyong kapaligiran.

26
Sanggunian
Antonio ,Eleanor D. Antonio et al. “Kayamanan”.29-36. Manila Philippines:Rex
Bookstore Published & distributed. 2017

Learners Mandual Kontemporaryong Isyu sa Araling Panlipunan Grade 10

http://newsprod.abs-cbnnews.com/news/01 ...news.abs-cbn.com

https://www.google.com/search?q=color+code+rainfall+warning&rlz=1C1RLNS_enPH900P
H900&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=ef6xFqEzrkbGnM%253A%252CD4oJ2N2Z9UgvgM
%252C_&vet=1&usg=AI4_-
kRMnTEbnA9fFXJxT0DVZQRAcYB7bw&sa=X&ved=2ahUKEwikqP6ArJLqAhWIHHAKHST
GA9MQ_h0wA

27

You might also like