Professional Documents
Culture Documents
Araling
Panlipunan 10
Pagtugon sa mga Hamong
Pangkapaligiran
Unang Markahan - Modyul 4
1
Alamin
Subukin
I. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga tanong. Piliin ng wasto ang tamang
sagot.
1 Anong likas na yaman ang tumatalakay sa pagiging bahagi ng kagubatan bilang
tirahan ng tao na kung saan din nagmumula ang mga pangunahing
pangangailanagn ng Tao?
A. Yamang tubig
B. Yamang gubat
C. Yamang lupa
D. Yamang mineral
2
2. Ano-anong mga aspeto ang naapektuhan ng mga kalamidad na naranasan sa
Pilipinas?
A. Kalusugan, Kabuhayan, at Kalikasan
B. Kabuhayan, Kalakalan, at Kalusugan
C. Kalakalan, Kapayapaan, at Kalikasan
D. Wala sa Nabanggit.
3. Anong batas ang ipinatupad upang magkaroon ng legal na batayan sa iba’t ibang
desisyon at proseso ng pamamahala ng solid waste sa bansa?
A. Republic Act 9003 C. Republic Act 7942
B. Republic Act 8742 D. Republic Act 7586
C. Republic Act 8742 D. Republic Act 7582
D. Republic Act 8742 D. Republic Act 7514
3
10. Ano ang tawag sa kakayahan ng pamamayanan na harapin ang mga epeketo
ng kalamidad?
A. Natural Hazard C. Resilience
B. Risk D. Vulnerability
II. Tukuyin kung anong konsepto na may kaugnayan sa Disaster Risk Reduction and
Management ang tinutukoy. Piliin ang titik lamang bilang tamang sagot
.
11. Maagang umuwi ng bahay si Kim Chu mula sa kanilang trabaho dahil sa may
paparating na bagyo.
A. Anthropogenic hazard C. Natural Hazard
B. Disaster D. Risk
13. Isa ang pamilya ni Marco na nakaligtas mula sa pinsalang dulot ng pagputok ng
bulkang Taal na tumama sa kanilang pamayanan.
A. Disaster C. Resiliency
B. Natural hazard D. Vulnerability
14. Ipinasara ni Sec. Fajardo ang isang establilismyento dahil pinadadaan nito sa
ilog ang mga kemikal na kanilang ginagamit sa paggawa ng produkto.
A. Anthropogenic Hazard C. Vulnerability
B. Disaster D. Tornado
15. Ang maitim na usok na ibinubuga ng mga pabrika, mga sasakyan ay isang
halimbawa ng:
A. Anthropogenic Hazard C. Risk
B. Resiliency D.Lindol
Aralin
Ang Dalawang Approach sa Pagtugon sa
3 mga Hamong Pangkapaligiran
4
Balikan
Sagutin ang tanong na: “Paano mabisang matutugunan ang mga suliranin
at hamong pangkapaligiran?”
Isulat ang mga suliranin sa Bola ng Baketball at sa basket naman para sa
inyong solusyon .
Tuklasin
GAWAIN 2: Awit Sayo!
5
Upang kung tayo'y pumanaw man Ay wala nang madadapuan
Sariwang hangin sa langit natin Masdan mo ang mga punong dati ay kay
matitikman tatag
Ngayo'y namamatay dahil sa 'ting
Mayroon lang akong hinihiling kalokohan
Sa aking pagpanaw sana ay tag-ulan
Gitara ko ay aking dadalhin upang Lahat ng bagay na narito sa lupa
Sa ulap na lang tayo magkantahan Biyayang galing sa Diyos kahit nong ika'y
wala pa
Ingatan natin at 'wag nang sirain pa
Pagkat pag kanyang binawi, tayo'y
mawawala na
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang mensahe ng awiting kapaligiran?
2. Gaano kahalaga ang ating kalikasan?
3. Anu-ano ang dahilan ng unti-unting pagdumi ng ating kalikasan?
4. Bilang isang kabataan sa panahon mo ngayon, paano ka makakatulong
sa paglutas ng nasisira nating kalikasan?
Ang sagot sa mga tanong na ito ay ilan lamang sa mga dapat mong
malaman upang maging ligtas ka sa panahon ng kalamidad. Ang pagiging ligtas ng
isang komunidad sa mga sakuna ay nakasalalay sa pagkakaroon ng isang mahusay
na Disaster Management.
Suriin
6
Ayon naman kay Ondiz at Rodito (2009) , ang disaste r ay tumutukoy
sa iba’t ibang gawainna dinise nyo upang mapanatili ang kaayusan sa
panahon ng sakuna, kalamidad at Hazard.
Pinagkunan: https://www.google.com/search?q=disaster&tbm=isch&ved=2ahUKEwjpkdXB9KHqAhUZBaYKHYiHAbkQ2
7
3. Vulnerability – tumutukoy ang vulnerability sa tao, lugar, at imprastruktura na
may mataas na posibilidad na maapektuhan ng mga hazard. Ang pagiging vulnerable
ay kadalasang naiimpluwensiyahan ng kalagayang heograpikal at antas ng
kabuhayan. Halimbawa, mas vulnerable ang mga bahay na gawa sa hindi matibay
na materyales.
8
Pinagkunan: https://www.google.com/search?q=resilience+in+disaster&tbm=isch&ved=2ahUKEwiRz6PO9aHqAhUZzYsBHclLAbcQ2-
Nagsisimula sa mga
mamamayan at iba pang
sektorng lipunan ang mga
hakbang sa pagtukoy, pag-
aanalisa, at paglutas sa mga
hamong pangkapaligiran.
o ito ay isang pamamaraan kung saan ang mga pamayanang may banta ng
hazard at kalamidad ay aktibong nakikilahok sa pagtukoy, pagsuri, pagtugon,
pagsubaybay, at pagtatayang mga risk na maaari nilang maranasan upang
maging handa ang komunidad at maiwasan ag malawakang pinsala sa buhay
at ari-arian.
9
Gawain 3: Shout-Out!
Tungkulin na
Personalidad
Paghahanda
a. a.
b. b.
c c.
Isaisip
10
Sa pagtalakay ng suliranin sa solid waste ay maaari itong simulan sa pamamagitan
ng pagsusuri sa kasunod na larawan.
Larawan A Larawan B
SITW ASYON
Larawan A Larawan B
11
Pamprosesong mga Tanong
1. Ano ang sitwasyon na maaaring maganap kasunod ng pagtatapon ng
isang pasahero ng basura? Bakit ito ang iyong naisip?
Pagyamanin
Kahulugan
Kahinaan
Pagtugon sa mga
Hamong
Pangkapaligiran
Kahulugan
Bottom Up
Kalakasan
Approach
Kahinaan
12
Isaisip
INAASAHANG
PAMAGAT NG KAHULUGAN NG
KATANGIAN EPEKTO/
PROYEKTO PROYEKTO
SOLUSYON
KAHANDAAN
KOOPERASYON
DISIPLINA
13
Isagawa
Mula sa apatnapu’t isang (41) large -scale mining sa Pilipinas ay dalawampu’t tatlo
(23) dito ang ipinasara at 6 ang ipi nasuspinde kamakailan lang ni Department of
Environment and Natural Resources (DENR) Secretary Gina Lopez matapos ang
isinagawang mining audit ng ahensya.
Sinagot din ni Lopez kung bakit hindi kabilang sa mga ipinasarang minahan ang SR
Metals Inc. (SRMI) sa Agusan na kilalang pag-aari ng ilang miyembro ng Liberal
Party.
“When we passed it, there was no siltation it so clean eh from above. I flew over
everything. I was even towing with the fact of just letting them go on, they have two
more years to go, and in 2 years we can use their SDMP fund to really kick ass the
entire economy there, but the people ayaw nila, ang sabi ko even if it’s clean how can
we go against the people here, they really don’t want it.”
Binigyang diin nito ang polisiya ng DENR na bawal ang minahan sa isang functional
watershed.
“Nasa loob sila ng watershed that’s the reason why we closed it because it directly
puts at risk the quality of life of the people. Tinanong ko ang tao ko, bakit pinayagan
ito? Kasi daw hindi proclaimed watershed…the law does not make a watershed a
watershed, a watershed is a watershed because it functions as a watershed. Whether
the law has proclaimed it or not, it’s a watershed and to do any kind of extractive
industry near rivers and streams inside the watershed, that’s really scary, the
14
peoples’ lives will be at risk and no amount of money a company made can be worth
that risk.” Pahayag ni Lopez
Kasabay nito ay pinasinungalingan din ni Lopez ang ulat na higit isang milyong
trabaho ang mawawala sa pagsasara ng mga minahan, aniya, umaabot lang sa 0.6
percent na kabuuang trabaho ang naibigay ng pagmimina.
“Mining is not labor intensive, it is capital intensive, how can it be a million over so
many years, from BIR figures in 2014, mining has given ₱ 82.4 billion in terms of
money and 235,000 jobs over a span of 34 years, this is what I know in terms of
employment it only has employed 0.6 percent employment of the total, not even 1
percent so I don’t know where they get it. In contrast to mining, tourism has given ₱
982.4 billion of GDP and 4.7 million jobs, just compare.” Ani Lopez
“From the mining law is that 82 perce nt of the net income goes to the mining
companies whatever they give pumupunta sa kanila, 95 percent of that 82 percent
goes out of the local economy but they suffer and the money goes out, so parang
sobrang lugi tayo diyan. I’m not against mining as an industry because it has role to
play but I really think in our country of 7,000 islands na may ilog, dagat, maraming
tao, it’s very hard, the mining that can be done in Canada and Australia is not
appropriate here.” Paliwanag ni Lopez
“I went to Rio Tuba (Palawan) they have a school, a hospital, their mined-out area
they’ve made it into a mangrove garden, yung mga ganun nakapasa. I even want to
help them use their SDMP (Social Development and Management Programs) fund to
have an even greater impact in the area. I’m not fighting with the mining industry, I
want to work with them.”
Rubriks ng Pagmamarka sa Sanaysay:
Krayterya Kaalamang Organisasyon Paraan ng
Ibinahagi ng Ideya Pagkakasulat
(10 puntos) (5 puntos) (5 puntos) Kabuuan
Kumpleto at Organisado, Direkta ang (20 puntos)
komprehensibo Malinaw at paglalahad na
ang pagtatalakay Lohikal ginamit
Marka
15
Tayahin
________4. Uri ng hazard na kagagawan ng mga tao tulad ng maiitim na usok mula
sa pabrika at mga sasakyan.
II. Tama O Mali. Isulat ang Tama kung ang isinasaad ng mga pangungusap
wasto at Mali naman kung Hindi.
_______11. Magplano sa pagharap ng kalamidad..
16
ating pamahalaan.
Karagdagang Gawain
PAGNILAYAN AT UNAW AIN
Ang Anthropogenic
1.
hazard ay tumutukoy sa
hazard na _______ at ang
________________________
2.
17
Natural hazard ay tumutukoy
sa________________________________
__________________________________
__________________________________
________________.
18
14. C 1. Hazard
15. B 2. Anthropogenic Hazard
BALIKAN (Gaw ain 1) 3. Natural Hazard
19
- Sariling SagoT 4. Anthropogenic Hazard
TUKLASIN (Gaw ain 2) 5. Risk
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Google:
https://www.google.com/search?q=usok+ng+pabrika&client=firefox-b-
d&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=gKZ6Rmtn5KZ0IM%253A%252CeZXmQcBpi0_V8M%252C_&vet=1&
usg=AI4_-kSJ1LIAG5CXfhn8Cb_qLqD-
h5kS4g&sa=X&ved=2ahUKEwin0o31wYjqAhVXQd4KHe8yBe0Q9QEwAHoECAoQIA&biw=1366&bih=654#
imgrc=gKZ6Rmtn5KZ0IM
https://www.google.com/search?q=air+pollution+images&tbm=isch&ved=2ahUKEwil2L_2wYjqAhWbwIsB
HRqADa4Q2-
cCegQIABAA&oq=air+pol&gs_lcp=CgNpbWcQARgBMgcIABCxAxBDMgQIABBDMgQIABBDMgIIADICCAAyA
ggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADoECAAQHjoFCAAQsQM6BQgAEIMBUPLIA1ih3wNgx_IDaABwAHgEgAGOA
ogBnxKSAQUwLjkuNJgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nsAEA&sclient=img&ei=g9_pXuWKLZuBr7wPmoC
28Ao&bih=654&biw=1366&client=firefox-b-d#imgrc=Z32zBrHC3UK5-M
https://www.google.com/search?q=carter+1992+disaster+management&client=firefox-b-
d&hl=en&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiRnIbDx4jqAhVT_GEKHbQ2D_UQ_AUoAXoECA0
QAw &biw=1366&bih=654#imgrc=oqOaughOiWu4PM
https://www.google.com/search?q=disaster+&tbm=isch&ved=2ahUKEwiXn6ySyYjqAhUJgpQKHcX5CMQ
Q2-
cCegQIABAA&oq=disaster+&gs_lcp=CgNpbWcQAzIECAAQQzIECAAQQzIECAAQQzIECAAQQzIECAAQQzIE
CAAQQzIECAAQQzIECAAQQzIECAAQQzICCABQ9hBY9hBglBNoAHAAeACAAXyIAXySAQMwLjGYAQCgAQ
GqAQtnd3Mtd2l6LWltZw&sclient=img&ei=FefpXtfAC4mE0gTF86OgDA&bih=654&biw=1366&client=firefo
x-b-d&hl=en#imgrc=VXedxEAyXbDUMM
https://www.google.com/search?q=vulnerability%20disaster&tbm=isch&hl=en&hl=en&tbs=rimg%3ACW
uQfHskLcypImCnKa_1ODArizo5sSHfbyULLajBNDwFDXU4PFevnpr_1WPpcJ6Df46lChadIb4Bz5W7WnNkO
lGVo40TrCWBgcMkuJ5gNUsMQnc6dYy7-G-015e_1uM7fL3R8ictE-QNJCyfkqEgmnKa_1ODArizhE-
https://www.google.com/search?q=resilience+during+DISASTER&tbm=isch&ved=2ahUKEwiE9Jmz0ojqA
hXHAKYKHaTsBwwQ2-
cCegQIABAA&oq=resilience+during+DISASTER&gs_lcp=CgNpbWcQAzoCCABQ5eUBWOCPAmD5lwJoA3A
AeACAAewBiAGQD5IBBjEwLjcuMZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1n&sclient=img&ei=yvDpXoRnx4GYBa
T Zn2A&bih=654&biw=1349&client=firefox-b-
d&hl=en&hl=en#imgrc=M2STaYmedrheKM&imgdii=GmSPbcABlB_
20