Professional Documents
Culture Documents
Mga Uri NG Tayutay
Mga Uri NG Tayutay
TAYUTAY
Ihinanda nina:
VALERIE S. CASULLA
ANGELY P. TUALLA
Ipinasa kay:
JELYN M. MAGNO EdD
Ang Tayutay (Figures of Speech)
Ito ay mga salita o mga pahayag na gumagamit ng mga salitang matalinghaga upang ang
pagpapahayag ay mas maging kaakit-akit, makulay, at mabisa.
Ang isang salita o parirala sa isang tayutay nagtataglay ng hiwalay na kahulugan mula sa literal na
kahulugan nito. Ginagamit ito upang bigyang diin ang isang kaisipan o damdamin.
3. Personipikasyon (Personification)
Ito ay pagsasatao ng isang personal na kalikasan o mga katangian ng tao sa isang bagay na hindi tao,
o ang representasyon ng isang abstrak na kalidad sa anyo ng tao.
halimbawa:
1. Sumayaw ang kidlat sa kalangitan.
2. Narinig ni Rita ang huling piraso ng pie na tumatawag sa kanyang pangalan.
3. Sinisigawan ako ng alarma na bumangon na sa kama tuwing umaga.
4. Tutol ang pinto nang dahan-dahan itong bumukas.
5. Kumaway ang mga dahon sa hangin.
6. Ang aking bahay ay isang kaibigan na nagpoprotekta sa akin.
7. Ngumiti sa akin ang araw.
8. Sumayaw ang sasakyan sa mayelong kalsada.
9. Mahal siya ng kamera.
10. Ang mga puno ay yumuko sa lupa.
5. Pagmamalabis (Hyporbole)
Ito ay ang paggamit ng pagmamalabis bilang isang retorika na aparato o pagtatanghal ng pananalita.
Ito ay maaaring gamitin upang pukawin ang matinding damdamin o upang lumikha ng isang malakas na
impresyon, ngunit hindi ito sinadya upang kunin nang literal.
Halimbawa:
1. Gutom na gutom ako kaya kong kumain ng kabayo.
2. Namatay ako sa kahihiyan.
3. Siya ay kasing tangkad ng isang tore.
4. Umuulan ng pusa at aso.
5. Naglakad ako ng isang milyong milya para makarating dito.
6. Ang araling-bahay na ito ay aabutin ng maraming taon bago matapos.
7. Nalilito ako kaya umiikot ang ulo ko.
8. Mamamatay na ako sa kakatawa.
9. Pinapatay ako ng takong ko.
10. Umiyak siya ng ilog.
6. Paghihimig (Onomatopoeia)
Ito ay ang proseso ng paglikha ng isang salita na ginagaya, kahawig, o nagmumungkahi ng tunog na
inilalarawan nito.
Halimbawa:
1. Nagulat ako sa lakas ng beep-beep ng truck.
2. May naririnig akong nag meow-meow sa likod ng bahay naming.
3. Ang tik-tak ng relo ay napakaingay.
4. Napakalakas ng dagundong ng kulog kaya hindi ako naka tulog kagabi.
5. Napalakas ng awoo ng mga aso sa kapit bahay naming.
6. Alam kong gutom na ang aming kambing dahil napakalakas na ng meee nito.
7. Natatakot ako sa mga kokak ng mga palaka sa damuhan.
8. Parang awitin sa tenga ang mga twit twit ng ibon.
9. Labis ang aking saya nang narinig ko ang pag quack quack ng aking mga bibe.
10. Na alimpungatan ako sa lakas ng tilaok ng mga manok.
7. Pag-uyam (Sarcasm)
Ito ay isang tayutay kung saan ang isang komento ay sinadya upang masaktan o kutyain ang isang
bagay ngunit nakabalatkayo na paraang nakakapuri.
Halimbawa:
1. Napaka kyut mo, para kang aso.
2. Parang yelo sa lamig ang iyong mga kamay kapag nanenerbiyos.
3. Talaga palang mabait ka, kasing bait mo si hudas.
4. Ang sipag mo palang tao, wala nang ginawa kundi ma tulog mag hapon.
5. Ang ganda naman ng damit mo, kay ganda gawing basahan.
6. Bilib ako sa tibay ng relasyon niyo, sa sobrang tibay, giniba nalang ng kasintahan mo.
7. Ang kinis ng mukha mo parang spalto.
8. Ikaw ang pinaka maganda sa lahat kapag ikaw ay naka talikod.
9. Sa sobrang talino ni Kevin ay babalik ulit siya ng grade 9.
10. Ang yaman mo talaga, sa sobrang yaman ay hindi kana nakabili ng bagong sapatos.
8. Pagpapalit-saklaw (Synecdoche)
Ito ay isang tayutay kung saan ang isang salita o parirala na tumutukoy sa isang bahagi ng isang
bagay ay hinahalili upang tumayo sa kabuuan, o kabaliktaran.
Halimbawa:
1. Huwag mo nang ipakita ang pagmumukha mo sa aking harapan!
2. Hihingin ko na ang kaniyang kamay bukas.
3. Ibuhos mo ang tubig na ‘to pag lumapit ang taksil mong asawa.
4. Nang dahil sa sampung kamay ay natapos rin ang aming proyekto.
5. Kung hahakbang ka pa ay hindi kana muling makakaapak sa buhay namin.
6. Nararamdaman ni Sam na may sampung matang nakatitig sa kaniya.
7. Walang bibig ang umasa kay Ben.
8. Hindi ako susuko kahit sirain mo pa ang aking mga kamay.
9. Sumunod ka sa mga magulang mo hanggat matigas pa ang kanilang paa.
10. Mamahalin kita hanggang sa malibing na ang mga buto ko.
Hindi tulad ng kasukdulan, ang antiklimaks ay ang pagkakaayos ng isang serye ng mga salita,
parirala, o sugnay sa pagkakasunud-sunod ng pagbaba ng kahalagahan.
Halimbawa ng Antiklaymaks
Halimbawa:
Halimbawa:
1. “Mag-aaral na guro.”
2. “Ano ba’t paroo’t parito ka?”
3. “Gaano kadalas ang minsan?”
4. “Ikaw ay dakilang matalinong tanga!”
5. “Gawin mo ang tahimik na sigaw para mawala kahit kaunti ang sakit na nararamdaman mo.”
6. “Ang mga pulis lamang ang may kontrol sa kaguluhan.”
7. “Itigil mo ang iyong paglalakad-hinto at ako’y nahihilo.”
8. “Ang buhay ay parang gulong; minsan sa ibabaw, minsan sa ilalim.”
9. “Umaakto ka na naman na parang banal na demonyo.”
10. “Nasa malapit na distansya lang bahay namin.”
Halimbawa:
16. Paralelismo
Isang uri ng tayutay kung saan ang dalawa o higit pang elemento ng isang pangungusap (o serye ng
mga pangungusap) ay may parehong gramatika na istraktura.
Ang mga “parallel” na elementong ito ay maaaring gamitin upang paigtingin ang ritmo ng wika, o
upang gumuhit ng paghahambing, bigyang-diin, o liwanagan ang isang ideya.
Halimbawa:
1. “Bigyan mo ang isang tao ng isda, at pinakain mo siya sa isang araw. Turuan mo ang isang tao na
mangisda, at pinakain mo siya habang buhay.”
2. “Sa tingin mo ba ako ay tanga, na ako ay isang tanga na walang maintindihan?
3. “Isang beses mamatay ang matapang. Ang duwag ay namamatay ng isang libong beses.”
4. “Ibalik mo sa akin ang aking pantasya! Ibalik mo sa akin ang aking buhay!”
5. “Tayo ang mga kabataan ng bansang ito. Tayo ang kinabukasan ng mga lupain ito.”
6. “Ako na minahal ka ng sobra. Ako na minahal ka hanggang kamatayan.”
7. “Bumoto para sa pink party. Bumoto para sa matinong partido.”
8. “Muli siyang tumingin sa kaniya, muling itinuon ang mata sa kaniya.”
9. “Bagong taon, bagong buhay.”
10. “Sino ang sasama sa akin? Sino ang sasama sa katotohanan?”
Halimbawa:
1. “Huwag ka sanang mabibigla ngunit ang iyong anak ay natagpuan na pantay na ang mga paa.” (patay
na)
2. “Tinatawag na ako ng kalikasan.” (naiihi o nais maglabas ng dumi)
3. “Kapos na ang aking kaibigan.” (naghihirap)
4. “Malusog tingnan si Becca.” (walang karamdaman)
5. “Si Rhea ay balingkinitan tingnan.” (payat)
6. “Yumao na ang pusa ni Carl.” (patay na)
7. “May bago na namang kasambahay sina Mika at Roel.” (katulong)
8. “Hikahos na sa buhay si Tiyo Kanor.” (hirap)
9. “Butas ang bulsa ko ngayon.” (walang pera)
10. “Ibaon na natin iyon sa hukay.” (kalimutan)
Halimbawa:
1. “Ang halimuyak ng rosas na bagong pitas ay katulad ng umuusbong na pag-ibig ng binata para sa
dalaga.”
2. “Ang mga mata ay sa paningin gaya ng mga kamay sa paghawak.”
3. “Ikay ang dagat at ako ang mga isda na hindi nabubuhay pag wala ka.”
4. “Ang pagsikat ng araw ay parang pag-asang sumisikat.”
5. “Ang pait ng mga pangyayari sa aking buhay kasing pait ng kape.”
6. “Ang paghahanap ng matinong lalake ay parang paghahanap ng karayom sa tambak na dayami.”
7. “Kung paanong ang espada ay sandata ng isang mandirigma, ang panulat ay sandata ng isang
manunulat.”
8. “Kung paano sumuri ng mga sakit ang isang doktor ay katulad ng kung paano sinisiyasat ng detiktibo
ang mga krimen.”
9. “Kung paano ang uod ay lumabas sa kaniyang bahay, kaya dapat din tayong lumabas sa ating pook
kaginhawaan.”
10. “Nakakainis ka kagaya ng mga pako sa pisara.”
Halimbawa:
a. Aliterasyon
b. Anapora
c. Katapora
d. Anadiplosis
e. Epipora
f. Pabalik na pag-uulit o Empanodos
Halimbawa:
“Maaari ko bang hiramin ang iyong aklat?”
Aliterasyon
Ito ay tumutukoy sa unang titik o pantig ng isang salita na inuulit sa unang bahagi ng salita.
Halimbawa:
Anapora
Ang pag-uulit ng salita o pagkakasunod-sunod ng mga salita sa simula ng magkakasunod na sugnay,
parirala, o pangungusap.
Halimbawa:
1. Panahon na upang ang diwa’y lumipad, panahon na upang ang puso’y tumigas, panahon na
upang maipon ang lakas.
2. Ako ay mabait, at matulungin. Ako ay bihasa sa lahat ng bagay sa paaralan. Ako ay matalino sa
lahat.
3. Kaya kong abutin ang buwan, kaya kong sungkitin ang bituin, kaya kong gawin lahat para sa iyo.
4. Distansya ang dahilan, distansya rin ang kailangan, distansya ang sukatan sa tunay na
pagmamahalan.
Katapora
Ang paggamit ng isang salita o parirala na tumutukoy o kumakatawan sa hulihan ng salita o parirala.
Halimbawa:
1. Siya ay may awra na napaka dili at ang mga mata’y parang nag aapoy, si Eliot ay nakakatakot!
2. Ito’y isang dakilang lungsod. Ang Cebu ay may napakagandang kasaysayan.
Anadiplosis
Ang pag-uulit ng huling salita ng isang naunang sugnay. Ang salita ay ginagamit sa dulo ng isang
pangungusap at pagkatapos ay ginamit muli sa simula ng susunod na pangungusap.
Halimbawa:
Epipora
Ang pag-uulit ng salita sa dulo ng magkakasunod na sugnay o pangungusap.
Halimbawa:
1. Ang batas ng ating paaralan ay galangin mo, sundin mo, at isapuso mo.
2. Nawa’y ingatan mo ito, mahalin mo ito, at alagaan mo ito.
3. Ang Bagay ay gawa ng lahat, para sa lahat at galing sa lahat.
4. Mas makapangyarihan ang pamahalaan, kontrolado ng pamahalaan at dapat kang sumunod sa
pamahalaan.
5. Ang lahat ay may halaga, kahit anong liit nito ay may halaga kaya pahalagahan natin kahit kaunti
man
basta may halaga.
Halimbawa: