PAGSUSURI NG DULA

Ni: Kimberly A. Cañonio

Ano nga ba ang dula?

Ang isang dula ay isang anyo ng panitikan na isinasapelikula sa entablado.

Kasama dito ang mga karakter, tagpo, at mga eksena na nagbibigay buhay sa kwento.
Sa pag-aanalyze ng isang dula, nararapat na tingnan ang mga sumusunod na
elemento:

1. Plot – Ang plot o kuwento ng dula ay nagbibigay ng direksyon at pinag-iisipan sa mga

karakter upang maging coherent at mas komprehensibong kwento. Dito makikita ang
mga pagbabago sa eksena, ang mga konflikto at ang mga solusyon nito.

2. Mga Tauhan – Ang mga tauhan ay nagpapakita ng tao o karakter na naghahanap ng

mga solusyon sa mga problema. Nararapat ding siyasatin ang mga kaganapan ng
bawat tauhan. Maaari ding tingnan ang kanilang mga kaisipan, nakakapagtrabaho sila
sa iba’t ibang mga tema at kaganapan sa dula.

3. Tema – Ang tema ay ang pangunahing ideya o mensahe ng dula. Ito ay ang
malalaman ng mga manonood na dapat matutunan o maiuwi. Maaaring maging
maaaring topical o timeless and universal.

4. Estratehiya ng Manunulat - Ang manunulat ng dula ay nagtatag ng mga estratehiya

upang tukuyin ang mga pangyayari, manunulat ng malaswang wika, at mga sesyon sa
kanilang kasaysayan.

5. Setting – Ang setting o lugar ng dula ay nagbibigay ng konteksto sa kwento at

maaaring nagbabago mula sa tagpo sa tagpo. Kung saan ay malimit naglalarawan ng
lokasyon, oras at kultura ng nangyayari.

Sa pangkalahatan, ang pag-analyze ng isang dula ay nag-aalok ng isang

kumbersasyonal na diskusyon upang mabigyan ng kahulugan at talasanggunian ang
mga pangyayari sa entablado. Sa ganitong paraan, maaari mong makalikha ng isang
malalim na pag-unawa sa mga tematika at mga karakter na nakapaligid sa produksyon.
 Ang pagsusuri ng isang dula ay nagiging mas sistemiko at biswal kapag
mayroong balangkas. Narito ang ilang mga puntos na maari magamit upang
maisakatuparan ang ganitong balangkas:

I. Panimula

- Isulat ang pangalan ng dula at ang pangalan ng manunulat

- Sabihin ang kasaysayan ng dula, ano ang layunin ng manunulat at ang pakay ng
gawaing ito

- Isummarize ang plot o kwento ng dula at i-highlight ang layunin ng dula

II. Paglalarawan ng mga tauhan

- I-presenta ang bawat tauhan ng dula at ang kanilang katangian

- Luwalhatiin ang damdamin at karanasan ng bawat tauhan

- I-highlight ang pagkakatulungan at magkasalungatan sa pagitan ng mga tauha

III. Pag-aaral ng Tema

- I-highlight ang tema ng dula, mga gawi, at mga patalastas na napapaloob dito

- I-analyze kung paano ginagamit ng manunulat ang mga tauhan sa pagsulong ng tema

- Abangan kung mayroong kaisahan at kongruensiya sa pagitan ng tema at plot

IV. Tagpuan

- I-describe ang setting at ang mga elementong kasama ng setting katulad sa klima,
arkipelago, geohistorikal, at sosyal na kalikasan

- Abangan kung paano ginagamit ng manunulat ang setting sa pag encourage sa tema
at plot

V. Pag-aaral sa Wika at Estilo

- I-aral ang mga istilo ng dula sa pangungusap, talata, at tagapagpahayag.

- I-suggest ang funksiyon ng mga istilong ito upang maipahayag na nababasa ng mga
aktor kaya may kaugnayan sa kanilang intensyon.

VI. Pagtatapos

- Recapitin ang mga kinasangkutan ng anumang mga nabanggit na sektor at

isummarize ito.

- Ihatid ng mga opinion at komento ang mga aspetong napag-usapan at tanggapin o

reject ito depende sa iyong pansariling pagtingin.

Sa pangkalahatan, ang pagsusuri ng isang dula ay nagbibigay ng pagkakataon upang

maisakatuparan ang isang malalim na pag-unawa sa mga kawastuhan at lugar ng mga
karaktera at sa mga pangyayari na nakalista sa kwento. Kapag may isang malinaw na
balangkas, ang oras ng pag-aaral ay nagiging mas maginhawa at nababawasan ng
stress.