Wika at Panitikan

Pahinang isinapublliko upang matulungan ang mga mag-aaral na nagpapakadalubhasa sa Wikang Filipino
maging ang mga istudyanteng nais matuto ng Wika at Panitikang Filipino. Lahat ng impormasyon sa
pahinang ito ay sinuri ng mga medyor sa Filipino at propesor sa Pamantasang Normal ng Pilipinas, Ang
Pambansang Sentro ng Edukasyong Pangguro at ang Pambansang Sentro ng Kahusayan sa Wikang
Filipino at Panitikan sa buong bansa.

PARES MINIMAL
Makabuluhan ang isang tunog kapag nagagawa nitong baguhin ang kahulugan ng isang kaligiran sa
sandaling ito’y alisin o palitan. Ito ay maaaring ipakita sa pamamagitan ng pares ng mga salita o mas
kilala bilang Pares Minimal.

Karaniwang ginagamit ang Pares Minimal sa pagpapakita ng pagkakaiba ng mga tunog ng

magkakahawig ngunit magkakaibang ponema.

Pasa /pasa’/ bruise’

Basa /basa’/ ‘wet’

Ampon /ampon/ ‘adopt’

Ambon /ambon/ ‘drizzle’

Kulang /ku.lan/ ‘lacking’

Gulang /gu.lan/ ‘age’

Mapapansin na nagkokontrast sa magkaparehong kaligiran ang mga ponemang /p/ at /b/, gayundin
naman ang ponemang /k/ at /g/. Kung mapapansin ang mga nabanggit na ponema ay matatagpuan sa
magkakatulad na punto ng artikulasyon. Makikita rin sa mga nabanggit na halimbawa na magkatulad ng
bigkas maging sa haba at diin ng mga ito subalit nagkakaiba naman sa taglay na kahulugan. Bukod dito,
makikita na matatagpuan ang mga ponemang ito sa magkatulad na posisyon.

Tandaan: Hindi pa masasabi na magkaibang ponema ang /p/ at /f/ sapagkat may mga salita na
nagtataglay ng ponemang ito sa magkatulad na magkatulad na kaligiran gayundin ang bigkas tulad
halimbawa ng kape at kafe. Subalit sa wikang ingles, kitang-kita na magkaibang ponema ang mga ito
tulad sa mga sumusunod na salita:

pin at fin, pan at fan atbp.

Sumakatuwid, ang pares minimal ay mga pares ng mga salita na magkaibaang kahulugan ngunit
magkatulad sa bigkas maliban sa isang ponema sa magkatulad na posisyon.

FILIPINO GRAMATIKA BALARILA LINGGWISTIKA PONEMA PARES MINIMAL PARESMINIMAL

Pares-Minimal
Mga Halimbawa:
1.dito-rito
2.lalaki-lalake
3.diyan-riyan
4.doon-roon
5.madami-marami
6.madumi-marumi
7.mariin-madumi
8.hindi-hinde
9.babae-babai
10.pake-paki
11.mali-male
12.noon-nuon
13.totoo-tutoo
14.gabe-gabi
15.dayalekto-diyalekto

-nagiiba ang baybay ng salita ngunit hindi ang kanilang mga kahulugan.

Pares-Minimal at Ponemang Malayang Nagpapalitan

Ano nga ba ang pinagkaiba ng Pares-Minimal at Ponemang Malayang Nagpapalitan?
1.gulong-bulong
2.bahay-buhay
3. lanta-kanta
4.dali-tali
5.pala-bala
6.patas-batas
7.baga-maga
8.upo-opo
9.kulang-gulang
10.uso-oso
11.sabit-kabit
12.pusa-kusa
13.pana-mana
14.patas-batas
15.tila-dila
16.mesa-misa
17.sita-kita
18.tela-tila
19.huli-muli
20.mana-sana
Mga Halimbawa:
- salita na magkaiba ng kahulugan ngunit magkatulad na magkatulad sa bigkas maliban sa isang ponema
sa magkatulad na pusisyon ay tinatawag na pares minimal.

Ponemang Malayang Nagpapalitan