PILONGO, Romeo A.

COURSE DECRIPTION OF THE LANGUAGE SUBJECT AREAS

AND GOALS OF THE LANGUAGE TEACHING
FILIPINI SEKONDARYA

A. Mga Batayang konseptwal

Dalawa ang pangunahing dahilan kung bakit itinuturo ang Filipinosa a ting mga
paaralang pambansa. Ang mga dahilang ito ay nakatadhana sa umiihral na patakarang
Edukasyong Bilinggwal. Una, ituturo ito bilang isang sabjek pangwika. Ikalawa, upang magamit
ang wikang ito bilang wikang pangklasrum sa iba pang sabjek na ginagamitan ng Filipino bilang
wikang panturo. Kinakailangang matutuhan ang Filipino bilang isang wikang may sariling
kakayahan upang magamit ito ng epektibo sa pagkatuto ng iba pang sabjek na itinuturo sa
Filipino
Sa pagbibigay ng tuon sa mga

tiyak na istrukturang gramatikal bilang bahagi ng

pagkatuto ng wika, naging batayan ang mga kaisipan ni Sibayan (1998). Ayon sa kanya, A
Knowledge of grammatical rules is usgeful. For example, a good knowledge of the eight parts of
speech is important because one cannot use the dictionary intelligently as an aid to learning
without knowing the verb or adjective is and their function in the sentence. Properly taught the
basic of grammar rules, the learners will understand and appreciate the language.
Sa pamamagitan ng mga kaisipang nabanggit, nabnuo ang isang batayang konseptwal.
Bilang isang larangan ng pagkatuto sa lebel sekondari, ang pangunahing mithiin ng Filipino ay
ang makadebelop ng isang gradwety na mabisang komyunikator sa Filipino. Upang masabing
mabisamng komyunikator sa Filipino, kinakailangang taglay nila ang mga pangangailangang
makro ang isang pagbasa, pagsulat, pagsasalita, at pakikinig. Bilang isang sanay sa
komunikatibong pakikipagtalastasan, nararapat na may kabatiran at kasanayan siya sa apat na
component ng kasanayang komunikatibo tulad ng diskorsal, gramatikal, sosyo-linggwistik, at
istratejik. Sa proseso ng pagkatuto, magiging hanguan ng kaalaman at kasanayang pangwika
ang mga pangnilalaman particular sa Araling Panlipunan. Nakasamndig dvin ang pagkatuto ng
Filipino sa mga pampamahalaang target, apat na haligi ng pagkatuto at ang bisyon at misyon
ng departamento.
1

B. Kontent
Bilang isang larangan ng pagkatuto ay panntulong sa sabjek sa lebel sekondari, makikilala
ang Filipino bilang isang FILIPINO SA ISKOLARLIG PAKIKIPAGTALASTASAN.
Sa unang dalawang taon (una at Ikalawang taon), Ang bibigyan ng focus ay ang masusing
pag-aanalisa at pag-aaral ng mga tiyak na istrukturang gramatikal ng Filipino ng Filipino bilang
isang wika kasabay na pagtatamo ng wastong kasannayan sa maunawang pagbasa. Upang
matamo ito. Pagsasanibin ang mga interdisiplinaring paksa at bikabularyong nakapaloob sa
ibat ibang uri ng teksto porsijural, referensyal, jornalistik, literari, at politico-ekonomik at ang
pagkatuto ng ibbat ibang istrukturang gramatikall.
Sa huling dalawang taon (ikatlo at Ikaapat na taon). Ang pokus ay ang pagtatamo ng
mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng kritikal na pagbabasa at ang paguunawa sa ibat
ibang genre ng panitikang (likal at rehiyunal, nasyunal at asyano) nakasalin sa Filipino.
Sa bawat taon, mananatili ang pagbibigay ng tiyak na atensyon sapaglinang sa pagsulat na
komunikasyon sa pamamagitan ng eksposyur sa ibabt iabng uri ng komposisyon at maikling
pagsulat. Ito ay pagtutuunan ng isang linggong sesyon sa bawat markahan.
Mananatili pa rin ang pagbibigay pansin sa mga tiyak na akdang pampanitikan. Sa Unang
taon Ibong Adarna, Ikalawang taon Flotrante at Laura, Ikatlong Taon Noli Me Tangere, at
El Filibusterismo sa Ikaapat na taon. Pagtutuan ang mga akdang ito ng dalawang linggong
sesyon sa bawat markahan.
Ang bibigyan ng pansin sa apat na taong pag-aaral sa Filipino ay ang pagtatamo.
Hindi magkakroon ng pagbabago sa content ng Filipino bilang isang sabjek sa lebel
sekondari. Nanatili ang pagtuturo ng gramatika ng wika at ang panitikan. Binigyan lamang ng
pokus ang maunawang pagbasa sa tulong ng iabt ibang uri ng teksto upang malinang ang
kasanayang linggwistika ng mga mag-aaral. Sa panitika, tiyakin, lamang ang mga batayan at
sukatan ng pagkatuto tulad ng tiyak na teorya, paman tayan at simulain.

2
C. Yunit Kredit/ Laang Oras Pangklasrum

Sa bagong

pilosopiya ng DepEd Order No. 76, s. of 2010 Polocy Guidelines On the

Implementation Of the 2010 Secondary Education Curriculum (SEC) Effective School Year
2010, sa Filipino ay manyroong 240 minuto/linggo at ang kabuuang yunit ay 1.2,

D. Batayan ng Pagmamarka
Narito ang gabay sa pagmamarka sa Filipino bilang isang sabjek at larangan ng
pagkatuto.
Markahang Pagsusulit 25%
Interaksyong pangk;lase 25%
Pagtataya sa Nagawa 25%
- Pagsasatao
- Panggagagad
- Pakikipagtalo
- Pangangatwiran
- Dagliang Pagtatalumpati
- Pag-uulit
- Pagkatang talakayan
Pagsulat ng Komposisyon 10%
-

Nilalaman
Pamamaraan

Lingguhang Awtput na pasulat15%

Kabuuan:

100%

E. Mga Hulwarang Banghay-aralin

Ang pagkakaroon ng mga hulwarang banghay-aralin ay isang gabay sa pagtatamo ng
iisang mithiin ang lubos na maisakatuparan ang epaktibong proseso ng pagtuturo at
pagkatuto. Sa mga halimbawang banghay taglay ang mga probisyong nagpapakita ng ibat
ibang gawaing lilinang sa life skills, sa higher order thinking skills (HOTS), multiple
intelligence, at aakay sa mga mag-aaral tungo sa pagtatamo ng cooperative learning.
3
F. Mga Estratehiya sa pagtuturo ng Wika
1.Paggamit ng Visual

a. Komik Istrip
b. Stick Fugures
c. Anunsyo, Mapa Talahanayan
d. Karikatura
e. Tunay na Bagay
2. Role Playing with Cues
3. Drama at role Playing
4. Monologo
5. Picture Puzzle
6. Pagkukwento
7. Paggamit ng Tapes
8. Picture Frame
9. Horoscope
10. Paggamit ng PAMAGAT NG MGA PELIKULANG TAGALOG
11. Usapan sa TELEPONO
12. Gamit ng Ibat ibang STREET SIGN
13. Programang PANTELEBISYON, at Programang PANRADYO
14. Pagbuo ng Islogan
15. Pagba san g mga damdamin sa mga pahayag, Saknong, Tula, atb.
16.Mga Larong Pangwika
Tama o Mali
Ikuwento
Maaari bang magtanong?
Matagp[uan mo kaya?
Ano ako?
17.BALITA, EDITORYAL, O PANGULONG TUDLING

References:
Espiritu, Clemencia C. August 27, 2004. Labas sa klasrum na pagtuturo at pagkatuto ng
wika. Lektyur sa Pambansang Seminar- Worksyap sa Pgtuturo ng/ sa Filipino: Mga
Teorya at Praktika. Makati City: Unibersidad ng Makati.
Padolina, Cristina. January 30, 2002. Talumpating Binigkas sa bansang Seminar
Worksyap sa Wika, Diliman Quezon City: Unibersidad ng Pilipinas.
Reverse Implementing Guidelines of the 2002 Secondary Education Curriculum effrctive
year 2003- 2004. Dep[artment of Education Oerder No. 37, s. 2003.
DepEd Order No. 76, s. of 2010 Policy Guidelines on the Implementation of the 2010
Secondary Education Curriculum (SEC) effectivr school Year 2010.

4
Constantino Lobarte

SILABUS SA FILIPINO
Taong Panuuran 2008- 2009

l.

Paglalarawan sa Kurso

Ang Filipino II ay Pnagsanib na Wika at Panitikan. Itong silabus ay inihanda upang malinang
at mahasa ang kasanayan at kakayahan ang mga mag-aaral sa pakikinig, pagsasalita,
pagbasa at pagsulat sa Wikang Filipino.
ll. Panlahat na Layunin
Ang Sekundaryang Filipino ay naglalayong matugunan ng mgahinihinging pangangailangan
sa nga paksa, kaya ang mga mag-aaral ay inaasahang:
Wika:
1.Nagagamit at nailalapat ang mga na tamong kasanayan sa pakikinig:
2. Nagagamit at nailalapat ang mga kaalaman at kakayahan sa paglinang ng
pangangailangang pangkomunikasyon:
3.Nauunawaan at nabibigyang Kahulugan ang nilalaman ng mga tekstong pasulat
kabilang na ang tuluyang pagsasanay, paglalarawan, paglalahad, at iba pang anyong
panlimbag:
4.Naipapakita ang pagkamasining at pagka malikhain sa pamamagitan ng anyong pasulat:
5. Naisasaayos at nagagamit ang impormasyon sa talang nalikon mula sa iba-ibang lawak
ng pag-aaral o pananaliksik:
6. Nagagamit at nailalapat ang mga natamong kaalaman at impormasyon sa paggawa ng
balangkas at iba pang pagsunod sa panuto o dereksyon.
Panitikan:
Napapahalagahan, napapangalagaan at nalilinang ang katangian moral, ispiristwal at iba
pang kanais-nais na pagpapahalagang pangatuhan at mga kaisipan sa mga katutubong
panitikan na matatagpuan sa kmultura at lipunang Filipino:
Napayayaman ang karanasan sa pamamagitan ng mga akdang pampanitikan upang
mapaunlad at mapalawak ang kasana yan sa kultura at lipunang Filipino:
181
Napaunlad ang kakayahan, kasanayan at pananaw sa buhay:
Nililinang ang kakayahang kumilala ng mga katangiang p[ampanitikan sa pamamagitan ng
mapanuringa pamamalagay at bukas na isipan.

BATAYANG AKLAT:
Baisa et al. Plum all, Phenix Publishing House Inc. 2004
Florante at Laura

MGA SANGGUNIANG AKLAT:

Domingues et al. Hiyas ng lahi, Vibal Publishing House, Inc. 2001
et al. Ang Bagong Filipino Ngayon ll, Bookmark Inc.2002
Makabagong Balarila, Rex Book Store, 1991
Filipino Bagong Henerasyon ll, Bookmark 2001

Anastacio
Santiago et al.
Cruz et al.

Web Site:
www.tagalog-dictionary.com
www.yehey.com

1. Batayan sa pagbibigay ng Marka

2. Final Grade:
3. Class Standing x 2 = Quarterly Exam
4. Class Standing: 3
5. Short Quiz 20%
6. Long Test 35%
7. Assign/SW 5%
8. Sulatin 15%
9. Talumpati 15%
10. Recitation 10%

182
IKATLONG MARKAHAN
Paksang layunin Panahong Itinakda Karanasan/Estratehiya Repleksyon Aksyon
Ebalwasyon.
Kasarinlan ng Lahing Filipino

WIKA
Pandiwa
(Pokus at Pandiwa)
a.
b.
c.
d.

Natutukoy ang pangunahing kaisipan ng akdang nabasa.

Nakikilala ang mga pandiwa sa pangungusap.
Natutukoy ang kaibahan ng bawat aspekto at pokus ng pandiwa.
Nakapagbibigay ng mga halimbawa ng mga pandiwa sa bawat sa bawat aspekto at
pokus ng pandiwa.
e. Napapahalagahan ang aralin.
Limang Araw
1. Preleksyon
Paghugot ng ilang mga pangungusap sa akdang natalakay.
2. Lectuette
3. Malayang talakayan
4. Pagpapahalaga sa aralin
1. Bakit manhalagang pag-aralan ang m,ga pandiwa? Ano ang nagagawa ng mga ito sa
pangaraw-araw na pakikipagtalastasan.
Nagagamit ang napag-aralang aralin sa pangaraw-ararw na pakikipagtalastasan.
᠃ malayang pakikinig
᠃ Lecturette
᠃ Pagsasanay
᠃ Maikling pagsusulit
17
Paksang layunin Panahong Itinakda Karanasan/Istratehiya Replksyon aksyon Ebalwasyon.
Panitikan
Tanging pamana
(Maikling Kwento)
183
Buod
a.
b.
c.
d.
e.

Nabibigyang kahulugan ang mga mahihirap na salita sa akda.

Nakikilala ang mga p[angunahing tauhan sa kwento at nailalarawan ang bawat isa.
Nasusuri ang mga damdaming namamayani sa bawat tauhan.
Natatalakay ang katuturan ng pagbubuod.
Nakabubuo ang buod sa kwentong nabasa.

f.

Napapahalagahan ang aralin.

Apat na araw
1. Plereksyon
 ano ang ibig sabihin ng pamana?
2. Pagsagot sa talasalitaan.
3. Round Robin With talking Chips
4. Malayang talakayan
5. Pagbubuod
6. Pagpapahalaga sa Aralin

1.

Ano ang tunany na mahalagang mana ang makukuha ninyo mula sa inyong magulang
mga magulang at isalin sa darating mong mga anak?
Mapahalagahan ang edukasyon bilang pinakamahalagang pamana sa magulang at
ibigay din sa mga anak.
 Malayang Talakayhan
 Clustering
 round Robin with Talking Chips
 Buod
18

Paksang Layunin Panahong Itinakda karanasan/Istratehiya Repleksyon Aksjyon

ebalwasyon.

184
Balagtasan
a. Naisasaulo ang piyesang napili para sa balagtasan.
b. Nababalik-aralan ang mga tuntuning dapat sundin sa pagbabalagtas.
c. Nabibigyan ng kaukulang marka ang pagtatanghal batay sa pamantayan sa
pagtatanghal.
d. Nakapagtanghal ng balagtasan sa klase.

e. Napapahalagahan ang mga kasanayan.

Dalawang Araw
1.Preleksyon
Paglalahad sa Layunin
2. Paglalahad sa pamantayan
3. Pagtatanghal ng balagtasan at pagbibigay ng kaukulang Marka.
4. Pagpapahalaga sa aralin.

Paano napaunlad ang inyong sarili sa pamamagitan ng proyekto ito?

Nakapagtanghal ng Balagtasan sa Klase
Malinang ang kasanayan sa pagbabalagtasan.
 Pagtatangfhal ng Balagtasan
Paksang Lay Panahong Itinakda Karanasan/Istratehiya Repleksyon Aksyon Ebalwasyon
Panitikan
Florante at Laura
(Awit at Korido)
a. Nakikilala ang mga tauhan sa awit at korido.
b. naibibigay ang mga katangian ng bawat tauhan sa akda.
c. Nasusuri ang mga salitang may malalim sa kahulugan.
d. napapahalagahan ang bawat detalye ng akda.

185
Dalawang araw
1.Preleksyon
Pagtatanong
2. Pagsagot sa talasalitaan
چ Clustering

3. Malayang Talakayan
򖛪 Think – Pair – Share
4. pagpapahalaga sa aralin.
1. hanggang saan mo ipaglalaban ang iyong pag-ibig sa inyong minamahal?
2. Paano natin maiuugnay ang aralin sa kasaysayan ng bansang Pilipinas?
Mapahalagahan ang bawat detaye sa akda.
Masusunod ang natatanging kaugalian ng Pilipino.
 Clustering
 Malayang
Talakayan
 Think &# 8211; Pair – shagre
 Maikling Pagsusulit
19

IKAAPAT NA MARKAHAN
paksang Layunin panahong itinakda karanasan /Istratehiya Repleksyon Ebalwasyon.
Panitikan
Sa dulo ng Daigdig
a. Nabibigyang Kahulugan ang talasalitaan.
b. Nakikilala ang mga tauhan.
c. Natutukoy ang tiyak na detalye ng akda.
d. Naipapahayag ang sarling Saloobin.
e. nakagagawa ng karikatura na nagpapakita ng tunay na kapayapaan.
186
Tatlong araw
1. Preleksyon
Film Clip
2. Pagpapalawak ng
Cross Word Puzzle

3. Pagbasa sa akda
4. Round Robin With talking Clip
5. Malayang talakayan
6. pagpapahalaga sa Aralin

1. Patunayan na ang kapayapaan ay nag sisismula sa sarili, sa bahay, at sa paaralan.

Nakakabuo ng Karikatura natumatalakay sa tunay na kapayapaan.

 Malayang Talakayan

 Cross word puzzle
 Rpound Robin with Talking Clip
 Maikling Pagsusulit

20
Paksang Layunin Panahong Itinakda karanasan/Istratehiya Repleksyon Ebalwasyon
Panitikan
Ang Katamaran ng mga Pilipino
(Sanaysay)
a. Nabibigyang Kahulugan ang mga mahihirap sa salita sa sanaysay
b. Natutukoy ang tiyakna detalye g sanaysay
c. Natatalakay ang mga mahahalagang kaisipang taglay ng akda.
187
d. Naiuugnay ang nilalaman ng sanaysay sa tunay na buhay.
e. Nabibigay ang mensahe ng may akda sa mga mambabasa at nakapagbibigay ng
sariling reaksyon ukol ditto.

Dalawang araw
1. Preleksyon
Think– Pair– share
2.
3.
4.
5.

Pagsagpot sa talasalitaan
Malayang Talakayan
Venn Diagram
Pagpapahalaga sa aralin

1. Paano uunlad an gating bansa ? Sino ang unag kikilosa para ditto?
2. Gaano kahalaga ang kasipagan ng bawat mamamayan sa bansa? Maging masipag sa
lahat ng pagkakataon.
Masimulan ang kaunlaran ng bansa sa sarili.
 Malayang Talakayan
 Think-pair-Share
 Venn Diagram
 Minarkahang Pagsusulit
21

188

Nature and Sructure of Makabayan

What is Makabayan?
Makabayan is a learning area of the 2002 Basic Education Curriculum (BEC) which
is restructuring of the New Elementary School Curriculum (NESC). The BEC aims to raise
quality of Filipino Learners and empower them for lifelong learning requires the attainment of
functional literacy.
Makabayan is a learning area that serves as a laboratory of life or a practice
environment for holistic learning develops a health personal and national self-identity.
Formation of a Healthy Filipino self-identity entails an adequate understanding of Philippine
history and our politic-economic system, local, culture, crafts, arts, music and games.
What is said of Makabayan as a learning area?
1. Makabayan is said to be a laboratory of life or a practice environment.
2. It is a learning area that is experiential, interactive, Interdisciplinary, and value-laden.
3. It is a learning area that provides the Filipino learner the quality time to demonstrate
practical knowledge and skills of empathy, vocational efficiency and problem solving
in daily life.
4. Love of country serves as the unifying principle for the diverse values in this learning
area, thus it is called pagkakabayan or makabayan for short.
5. As a practice environment, makabayan will cultivate in the learner a Healthy,
Personal, national self-concept which includes an adequate Understanding of
Philippines history and genuine appreciation of our local, culture, crafts, arts, music
and games.
6. Makababyan will promote a constructive or healthy patriotism which is neither hostile
nor isolation list toward other nation but appreciative of global interdependence.

189

7. The core competencies in the elementary level come from varied disciplines such as
social studies, Home Economics, Physical Education, Music and arts.
8. In the secondary level competencies come from Araling Panlipunan, Technology and
Livelihood Education, Music, arts, Physical Education, Health, Citizenship and
Advancement Training and Edukasyong pagpapahalaga.

9. Each of the five learning areas addresses both the individual and social needs of the
learners.

190
Ma. Lourdes C. Ramos

SAKLAW SA PAGKAKASUNOD-SUNOD NG MGA ARALIN

UNANG TAON SA SEKONDARYA

ANG KASAYSAYAN AT PAMAHALAAN NG PILIPINAS
Kahulugan at Batayan ng Kasaysayan ng

Pilipinas

Pilipinas

Yamang-tao

Kahulugan ng Kasaysayan

Mga sinaunang pamayanang Padating at

Bilang Disiplinang Panlipunan

paglaganap ng Islam

Heograpiyang Pisikal at Kasaysayan ng

Pakikipag-uganayan sa ibang bannsa

Kilonisasyon at Ebanghelisasyon

Hamon sa Bagong Milenyo

konsolidasyon at Integrisasyon

People Power ll

Reaksyon ng mga Pilipino laban sa

Ang Estado ang Saligang Batas

kolonyalismo

proseso, paraan ng pag-babago

Pilipino Laban sa Ibang Dayuhan

pamahalaang Lokal

Pagsilang ng Nasyonalismo sa Pilipinas

Badyet

Propaganda

pagkamamamayan

Katipunan

tungkulinat pananagutan ng mamamayan

himagsikang Pilipino

katarungang panlipunan

pagpupunyagi sa Kabila ng Pagsupil

karapatang pantao

pagkabalamng Kalayaan
Mag Hamon sa Kalayaan
pilipinas sa IlalmimNg Batas Militar

*Mga Interesadong Pangkat

* Lipunang Sibil
* Mga Isyu: Katiwalian sa Pamahalaan

Pagpanumbalik ng Demokrasya
People Power l

191

IKALAWANG TAON SA SEKONDARYA

PAG-AARAL NG MGA BANSANG ASYANO
Katanglang Pisikalng Bawat Pilipino sa

Ang Sitemang Pampulitika sa Asya

Asya

Ang Lipunang Asya ang Ekonomiya ng Asya

yamang Tao sa Asya

Mga Sigalot sa Asya (cold war)

katutubong Kasaysayan ng mga Relihiyon

Pagtutulungang Asyano

ng Asya

Mga Pangunahing Isyu at Pagmamalasakit

sinaunang Kabihasnan

Mga Pangkasalukuyang Isyung may

Unang Yugto ng Paglaganap ng Kaunlaran

Kinalaman sa

sa Asya

pakikipag-ugnayan ng Asya sa Kapwa

Ang Nasyonalismo sa Asya

Bansang Asyano

Ang Neo-Kolonyalismo ng Hapon at

at sa mga Bansa sa Daigdig

Estados Unidos ng Amerika at Asya

IKATLONG TAON SA SEKONDARYA

ANG KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Simula ng Pagpapaunlad

Kabihasnang Ekolohikal sa Aprika

Heograpiya ng Daigdig

* kabihasnang Klasikal sa Pasipiko

* Teorya ng Pinagmulan

at Amerika

Mga unang Tao

Pag-usbong ng Europa

* Teorya ng Pinagmulan

Paghina ng Imperyong Romano

Mga sinaunang Kabihasnan

Pagkabuo ng Holy Roman Empire

ang Daigdig sa Panahon ng Transisyon

Paglakas ng Simbahang Katoliko

Kabihasnang klasikal at Mediterano

paglaganap ng Islam Krusada Piyudalismo

* Imperyong Griyego

Paglaganap ng mga Bayan at Lungsod

* Impryong Romano

Pag-igting ng Ugnayang pandaigdig at

* Imperyong Byzantine

Pagtatatag ng

Kabihasnang Klasikal sa Aprika at Amerika *

192

192

mgaNation-State

* Pasismo

paglakas ng mga Bourgeoise

* Nasismo Doktrinang Sosyo-Ekonomiko

Pagsilang ng Merkantelismo

* Kapitalismo

Pagtatag ng Natl Monarchy

* Sosyalismo

Renaissance

Cold War

Repormasyon Paglawak ng Kapangyarihan

Neo-Kolonyalismo

ng Europa

Pagpaparami ng Armas

Kolonisasyon (unang Yugto)

Populasyon at Pag-Unlad

Ang Daigdig ngayon at sa Hinaharap

Teknolohiya at Kalagayan

Mga Ideolohiyang Pulitikal

Ekolohikal

* Demokrasya

Karapatang Pantao

* Komonismo

Mga pangkasalukuyang Isyu

* Anarkismo

Kinakaharap ng mga bansa

* Indibidwalismo

sa Daigdig

IKAAPAT NA TAON SA SEKONDARYA

EKONOMIKS
Kahukugan

* Salik

Kaugnayan sa Ibang Desiplina

Elastisidad ng suplay

Debisyon ng Ibang Ekonomiks

Ekilibriyo ng Demand at Suplay

Khalagahan

Pamilihan

Paghahati ng Ekonomiks

Ebalwasyon ng Imersyon

Batayang Konsepto ng Ekonomiks

Uri ng Pamilihan

Maykroekonomiks

Ganap na Kompetisyon

Demand

Di-ganap na Kumpetisyon

* Salik

Monopolyo

Elastisidad Suplay

Monopolistic Competion

192

Oligapolyo

Ekonomiya at Pag-unlad

Makroekonomiks

kababaihan bilang Manggagawa

Paikot na Daloy ng Ekonomkiya

Kawalan ng Hanapbuhay

Saklaw ng Makroekonomiks

Migrasyon

Pag-unlad (growth)

Prostitusyon

193
Pambansang Kita (GNP, GDP)
Employment
Implasyon
Epekto ng Implasyon
Gampanin ng Pamahalaan
kaugnay ng Implasyon
Ebalwasyon at Imersyon
Fiscal Policy
Monetary Poplicy
Bangko Sentral ng Pilipinas
(kasaysayan)
Mga Bangko
Uri ng Bangko
Kooperatiba
Savings ang Loan Association
Pawnshop
Pananalapi
Mga Industriya, pangingisda,
Pagmimina at Pangungubat
Industriya Pangangalakal
Impormal na Sektor
Kalakalang Panlabas Mga
Pangkasalukuyang Isyu
kaugnay ng Pambansang

192

193

192

Tomesa , Maylen R.

TECHNOLOGY AND LIVELIHOOD EDUCATION

Offered by the secondary level, Technology and Livelihood Education Provides
high school students with practical experiences, technical knowledge, and expertise in home
Economics, Entrepreneurship, and various aspects of technology.
In all levels of high School, the following topics are included in the course:

Technology Computer Science (Information and Communication Technology), and

agricultural and fisheries development

Industrial arts drafting, electronics, automotive technology
Home economics family care an homemaking, health and hygiene, clothing

technology, food services, cosmetology and hairdressing

Entrepreneurship

Teacher Competencies in Technology and Livelihood Education

1.0 Content Knowledge
1.1 Liberal Arts. Teacher have broad Knowledge of the liberal arts.
1.1.1 Have Background in basic subject areas: the arts, humanities,
mathematics, and science and have a broad understanding of
the major culture, religions, geography, political system,
philosophies, and economic system by which people organize
their lives.
1.1.2 Know and appreciate the great creative works of world
cultures.
1.2 Subject-area content. Teachers know the content appropriate to their
teaching specialty and the relevant applications of this content.
194
1.2.1 Know their subjects considerably beyond the content they are
think and analyze the world.

1.2.2 Have a strong background in the subjects related to their

specialty area.
1.2.3 Understand major concepts, assumptions, debates, processes
of inquiry, and always of knowing that area central to the
discipline they teach.
1.2.4 Know how to apply information from their discipline to real
world situations.
1.3 Curriculum Theory Teachers understand the ways in which their
teaching area contents to the broad curriculum.
1.3.1 Know the links between the grade or subject they teach and
what comes before and after their course and grade.
1.3.2 Can relate disciplinary knowledge to other subject area.
1.4 Developmental Theory Teachers know the ways in which learning
takes place, and they know the appropriate levels of intellectual,
physical, social, and emotional development of the students they teach.
1.4.1 Understand how learning occurs how students construct
knowledge , acquire skills, and development habits of mine.
1.4.2 And Understand the students physical, social, emotional,
moral and cognitive development influence learning.
1.4.3 Are aware of expected developmental progressions and
ranges of individual variation with each domain (physical,
social, emotional, moral and cognitive), ca identify levels of
readiness in learning, and understand how development in any
one domain may effect performance in others.

195
1.4.4 Understand how social groups functions and influence people,
and how people influence group.
1.4.5 Recognize factors and situations that are likely to promote of
diminish intrinsic motivation.

1.5 Diverse Cultural Environment Teachers recognize the impact of the

cultural, economic, political, and social environment upon their
discipline.
1.5.1 Know the history of their discipline.
1.5.2 Know the contributions that diverse cultural groups have
made to their discipline.

1.6 Subject Specific Technology Teachers know the specific uses of

technology in their discipline.
1.6.1 Understand how technological advances affect their discipline.
1.6.2 Know where to find technological resources specific to their
discipline.

2.0 Pedagogical Skills

2.1 Effective Classroom Management Teacher effective classroom
management.
2.1.1 Exercise leadership by taking personal responsibility for the
progress of all students.
2.1.2 Organize and motivate students to act in ways that meet the
needs of both the individual students and the class as a whole.
2.1.3 Maximize efficiency, maintain, discipline and moral, promote
teamwork, plan, communicate, focus on results, evaluate
196
progress, and make constant adjustments.
2.1.4 Work to minimize disruptions in student learning and take
advantage of unexpected events to teach student.
2.1.5 Are skilled at facilitating consensus and mediating conflict.
2.1.6 Use a range of Strategies to promote positive relationship,
cooperation, and purposeful learning in the classroom.
2.1.7 Engage students in individual and cooperative learning
activities that help them develop the motivation to achieve.

2.1.8 Organize, allocate, and manage the resources of time, space,

activities and attention to provide active and equitable
engagement of students in productive task.
2.1.9 Help the group to develop shared values and expectations of
students interaction, and academic discussions, and
individual and group responsibility that create the positive
classroom climate of openness, mutual respects, support, and
inquiry.

2.2 Effective Teaching Practice Teachers use a variety of methods to

teach students, including cooperative learning techniques, to promote
content knowledge, critical thinking, and problem solving skills.
2.2.1 Teach students how to live in work together productively and
in a positive manner.
2.2.2 Effectively use multiple representations and explanations of
disciplinary concepts that captured key ideas and link them
the students prior understandings.
2.2.3 Represent and use of differing viewpoints, theories, ways of
knowing and methods of inquiry in the teaching of subject
matter concepts.
197
2.2.4 Integrate interdisciplinary learning experiences that allow
students to integrate knowledge, skills, and methods of
inquiry from several subjects areas.
2.2.5 Use multiple teaching and learning strategies to engage
students in active learning opportunities that promote the
development of critical thinking, problem solving, and
performance capabilities and that help students assume
responsibility for identifying and using learning resources.
2.2.6 Constantly monitor and adjust strategies and response to
learner feedback.

2.2.7 Engage students in individual and cooperative and learning

activities that help them develop the motivation to achieve.
2.2.8 Model effective communication strategies in conveying
ideas and information and in asking questions.

2.3 Effective Assessment Teacher use a variety of methods to assess

what students have learned.
2.3.1 Use formal tests, responses to quizzes, evaluation of class
assignment, student 0perfomence and projects, and
standardized achievement tests to understand what students
know.
2.3.2 Evaluate information measure of students understanding,
such as the question asked in class and the level of students
enthusiasm.
2.3.3 Use assessment strategies to involve learners in self
assessment activities, to help them become aware to their
strengths and needs, and to encourage them to set personal
goals for learning.
198
2.3.4 Modify teaching strategies and behavior in relation to students
success, modifying plans and instructional approaches
accordingly.
2.3.5 Maintain useful records of students work and performance and
communicate students progress knowledgeably, based on
appropriate indicators, to students, parents, and other
colleagues.

2.4 Curriculum alignment Teachers align their instruction with the

required curriculum.
2.4.1 Develop and apply strategies to make the North Carolina
Standard Course of Study, local curriculum framework, and

content standards development by professional organizations

in their specialty area significant to the study they teach.
2.4.2 Meet the requirement of the entire curriculum, while
recognizing and focusing on those concepts in the curriculum
which are fundamental to student understanding.

2.5 Diversified Instructions Teachers plan instruction that is appropriate

for a diverse student population, including students with special needs.
2.5.1 Develop short and long range plans for instructions, which
reflect understanding of how students learn, and allow for
students who learn at a faster or slower pace than other to be
successful and engaged in learning.
2.5.2 Understanding that plans are general guidelines and must be
constantly monitored and modified to enhance the learning
that is occurring in the classroom.
2.5.3 Make inclusion of special needs students in the regular
199
2.5.4 classroom a positive experience for each student I the class
and collaborate with the range of support specialists to help
them meet the needs of all students.
2.5.5 Indentify and design instruction appropriate the students
stages of development, learning system, strengths, and needs.
2.2.5 Bring multiple perspective to the discussion of subject
matter, including attention to students personal, family,
community experiences and cultural norms.
2.5.6 Know how to take contextual considerations (instructional
materials, individual students interests, needs and aptitudes,
and community resources) Into curriculum goals and students
experiences.
2.5.7 Know when and how to adjust plans based on students
response and other contingencies.

2.6 Technology Skills Teachers have strong and current technology skills.
2.6.1 Know when and how to use current educational technology.
2.6.2 Understand the most appropriate type and level of technology
to use to maximize student learning.
3.0 Professional Dispositions
3.1 Belief That All Students Can Learn- Teachers believe that all students and
learn.
3.1.1 Instill a love learning and self confidence based on achievements.
3.1.2 Treats students as individuals.
3.1.3 Enjoy the spending time in the company of children in young adults learn
200
all day can about each of their students maintain the dignity of each students
express pride on their students accomplishment.
3.1.4 Believe the all children can learn at high levels and persist in helping all
children achieve success.

3.2 Respects of Diversity Teachers know and respects the influence of race,
ethnicity, gender, religion and other aspects of culture on a childs
development and personality.

3.2.1 Demonstrate the belief the diversity in the classroom, in the school, and
in society in the strength and show this commitment by daily conduct.
3.2.2 Do not allow subtitle or overt intolerance to bigotry in classroom or
school, actively select materials and develop lessons that counteract
stereotype.
3.2.3 Strive to understand how an individual childs culture and background
influence his or her school performance.

3.2.4 In school and communities where population diversity is limited, find

ways to acquaint children with a wide variety of people who make up our
society and world.

3.3 Professional Development and ethics - teachers meet high ethical

standards of practice and engage on professional development in the area of
technology.
3.3.1 Keep the needs of students at the center of professional thoughts and
actions.
201
3.3.2 Live up the universal ethical principle of honesty, truthfulness, integrity,
fair treatment, and respect for others.
3.3.3 Maintain a clear distinction between personal values and professional
ethics.
3.3.4 Advocate for teacher professionalism, for school conditions that
encourage teaching and learning, and for decision making structures that take
advantage of the expertise of teaching.
3.3.5 Recognize that life-long learning is an integral part of the profession.
3.3.6 Recognize the professional responsibility for engaging in and supporting
appropriate professional practices for self and colleagues.
3.4 Reflective Practice Teachers are reflective about their practice.
3.4.1 Think systematically about what happens in the classroom and school,
why it happens, and what can be done to improve student achievement.
3.4.2 Study educational literature and interpret research and apply it to
classroom and school.
3.4.3 Value critical thinking and self-directed learning as habits of mind.

3.5 Community & School Collaboration Teacher work collaboratively with

colleagues, families, and the community to support the learning environment.
3.5.1 Reach out beyond the school to promote trust and understanding, to
build partnerships with all segments of the school community, and to
overcome obstacles that stand in the way of effective family and community
involvement in the education of children.
3.5.2 Are informed about policy issues and initiates or assists in implementing
initiatives to improve the education of children.
3.5.3 Are respected members of the community who play key roles in helping
improved communication and collaboration between the members of the
community and educators in the school and school system.
202
3.5.4 Realize that ever thing that happens in the community, between
individual students, with families, or with colleagues has an impact in the
classroom, and work to minimize disruptions in students learning and take
advantage of unexpected events to teach students.
3.5.5 Value and learn from the expertise of the educators.

203

Ebalwasyon sa Pagtuturo ng Filipino

Panuto: Piliin anf titik ng tamang sagot:
1. Isa ang konsepto ng Filipino kung saan itinatampok ditto and mga layunion, paksang
aralin, at pagkakasuno-sunod ngaralin.
a) Dulog
b) Teknik
c) Silabus
d) Istratehiya
2. Isang seyt ng pagpapahalagag hinggil sa kalikasan ng wika, pagkatuto, at patuturo.
a) Teknik
b) Dulog
c) Isatratehiya
d) Metodo
3. Simulain at pagtuturo ng wika na nakapokus sa pagpapahalaga sa mga karanasang
pang-kutura na dala ng pag-aaral ng wika.
a) Simulating pagtataya
b) Simulating sosyo-kutural
c) Simulain sa kamalayan
d) Simulain sa pananagutan
4. May tiyak na pokus sa isang arail. Ang mga ity nagbibiggay diin sa ditreksyon para
sa isang tiyak na aralin.
a) Tunguhin (aims)
b) Layunin (objectives)
c) Miyhiin (goals)
d) Metodolohiya (methidos)

5. Isa sa makrong kasanayan na pag-unawa sa mga simbolong nakalimbag o

nakasulat.
a) Pagsasalita
b) Pagsulat
c) Pagbasa
d) Pakikinig
204
6. Itoy tumutukoy sa kung kaninung nakatuon ang pagtuturo at kung paano at sino
ang gagawa ng mga task o gawain.
a) Audience
b) Behavior
c) Condition
d) Degree
7. Pamamaraan sa pagtuturo na kung saan ang target ng wika ay tinuturo ng tuwiran
(walag pagsasalin).
a) Series method
b) Pamamaraang direct
c) Pamamaraang audiolingual
d) Designer method
8. Nalilinang ang kakayahang komunikatibo sa pamamagitan ng diyalogo.
a) Visual
b) Role play
c) Graphs
d) Palaisipan
9. Uri ng pagsusulin na naglalayong malaman ang kakayahan ng isang tao sa isang
wika na hidi isinaalang-alang ang anumang kasanayan ng taglay ng wikang ito.
a) Pagsusurio sa natamong kabatiran
b) Panuring na pagsusulit
c) Pagsusulit sakakayahan
d) Pagsusulit sa aptityud
10. Itoy binibigay bago simulan ang pagtuturo ng isang kasanayan upang matiyak kung
taglay na nang mag-aaral ang mga panimulang kakayahan (pre-requisite skills).
a) Pagsusulit sa natamong kabatiran
b) Panuring na pagsusulit
c) Pagsusulit sa kakayahan
d) Pagsusult sa aptityud
11. Sinusubok nito ang iisa lamang na kakayahan sa bawat aytem.
a) Close test
b) Integrative
c) discrete-point
205
d) dictation test

12. Patakarang nililinang sa pagtuturo ng dalawang wika, Ingles at Filipino ay ang

a) Patakarang monolingual
b) Patakarang trilingual
c) Patakarang multilingual
d) Patakarang bilingual

13. Facets sa pagkaunawa na inilalagay ang sarili sa ibang katayuan o

characterization.
a) Kaalaman sa sarili
b) May pagdama
c) May kakayahang magsuri
d) Nakapagpapaliwanag
14. Ikalimang kasanayan sa disenyo ng pagkatuto (UBD).
a) Panonood
b) Pakikinig
c) Pagbasa
d) Pagsulat
15. Ang mga ass. Ay mga kakayahang sinusubok sa pagbasa maliban sa isa.
a) Pagkilala at pag-unawa sa salita
b) Pag-unawa sa leksyon
c) Kasanayan sa pag-aaral
d) Pag-unawa sa napakinggang teksto
16. Itoy paglalarawan ng mga nakikita o namamasid bilang bunga o resulta ng
kanilang pakakahantad sa isang pagtuturo.
a) Audience
b) Behavior
c) Condition
d) Degree
17. Ito ay nilalamang binalangkas na pagkatutung pangwika na may tiyak na
206
layunin, nilalaman, pakasa, atinaasahang matatamo ng magsasagawa ng
task.
a) Whole language education
b) Content based education
c) Pagkatutong task-based
d) Pagkatutong tulong-tulong
18. Tawag sa paraan ng organisasyon ng interaksyong pangklase.
a) Istratehiya
b) Dulog
c) Pamaraan
d) Teknik
19. Pangka;lahatang kurikulum na ginagamit sa elementary at sekondarya sa
pilipinas.
a) UBD system
b) BEC
c) CMO 30 s. of 2004
d) NCBTS
20. Ang pambansang wika na nakasaad sa artikulo XIV seksyon 8 ng Philippine
Constitution of 1987.

a)
b)
c)
d)

Tagalong
Pilipino
Filipino
Lingua franca

Mga inaasahang sagot:

1)
2)
3)
4)
5)

C
B
B
C
C

6) a
7) a
8) b
9) c
10) b

11) d
12) b
13) a
14) d
15) b
207

16) c
17) a
18) b
19) b
20) a