ΦΙΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΧΩΡΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ

Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιώ ν στην καθημερινή ζωή των ανθρώ πων έχει προκαλέσει
σημαντικές επιδρά σεις τό σο σε ατομικό επίπεδο, ό σο και σε επίπεδο διαπροσωπικώ ν σχέσεων και
επικοινωνίας. Η ανά πτυξη των νέων μέσων επικοινωνίας δημιού ργησε νέες μορφές δρά σης και
αλληλεπίδρασης και κατά συνέπεια νέα είδη κοινωνικώ ν σχέσεων, μεταβά λλοντας έτσι την
παραδοσιακή δομή των σχέσεων, συμπεριλαμβανομένων αναπό φευκτα και των φιλικώ ν.
Ιδιαίτερα έντονο προβληματισμό έχει προκαλέσει η εμφά νιση του κοινωνικού ιστοχώ ρου,
γνωστού ως Facebook, που αποτελεί νέα μορφή «κοινωνική ς αλληλεπίδρασης» και αριθμεί σή μερα
πά νω από εκατό εκατομμύ ρια ενεργού ς χρή στες. Ο προβληματισμό ς αναφέρεται στις ανθρώ πινες
σχέσεις και τους συσχετισμού ς που δημιουργεί, ιδιαίτερα σε ά τομα νεαρή ς ηλικίας, η υπερβολική
χρή ση του ό ρου «φίλος» για οποιαδή ποτε «επαφή » διατηρεί κανείς στο Facebook.
Τα ερωτή ματα που προκύ πτουν είναι ποικίλα. Σε μια εποχή , στην οποία η χρή ση του
διαδικτύ ου αποτελεί καθημερινή πρακτική επικοινωνίας, ειδικό τερα για τους έφηβους, σε συνά ρτηση
με τις λιγοστές διαπροσωπικές επαφές λό γω έλλειψης χρό νου, τι αλλά ζει στις αντιλή ψεις των νέων
ανθρώ πων σχετικά με τις φιλικές τους σχέσεις; Σε ένα διαδικτυακό περιβά λλον, στο οποίο το «ρίσκο»
της «πρό σωπο με πρό σωπο» επαφή ς εξαφανίζεται απλώ ς με το πά τημα ενό ς κουμπιού , οι βασικές
αισθή σεις απουσιά ζουν και ο εαυτό ς που προβά λλεται είναι φιλτραρισμένος από τον ίδιο τον χρή στη,
τι είδους φιλικές σχέσεις μπορού ν να αναπτυχθού ν και να διατηρηθού ν; Μπορού ν τελικά τα
κοινωνικά δίκτυα, και ειδικά το Facebook, να οδηγή σουν στην ανά πτυξη και την ενίσχυση των
φιλικώ ν σχέσεων ή η διαρκή ς ενασχό ληση με τους δικτυακού ς «φίλους» οδηγεί στην απομά κρυνση
από τους πραγματικού ς, στην αδυναμία σύ ναψης νέων ουσιαστικώ ν σχέσεων και τελικά στην
απομό νωση;
Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να διερευνηθεί το νό ημα της φιλίας και οι πιθανές
μεταβολές του από τη στιγμή που εμφανίστηκαν οι ιστοχώ ροι κοινωνική ς δικτύ ωσης. Είναι, δηλαδή ,
απαραίτητο να διευκρινιστεί τι ακριβώ ς σημαίνει «φιλία» και «φιλικές σχέσεις» στα νέα αυτά
περιβά λλοντα, στα οποία οι ό ροι χρησιμοποιού νται αδιακρίτως, για να χαρακτηρίσουν κά θε είδους
ανθρώ πινη σχέση. Τέλος, πρέπει να επισημανθού ν οι συνέπειες που μπορεί να έχει το γεγονό ς αυτό
στην αντίληψή μας περί φιλίας.
Μ. Σαβρά μη (2008). Αναπαραστάσεις της φιλίας στην πραγματική και στη διαδικτυακή Ζωή: Η
περίπτωση του FaceBook. Μεταπτυχιακή έρευνα.
Πανεπιστή μιο Αθή νας: Τμή μα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζική ς Ενημέρωσης (διασκευή ).

ΘΕΜΑΤΑ
Α. (Μονάδες 20)
Α. Να αποδώ σετε περιληπτικά το κείμενο. (80-100 λέξεις)
(μονάδες 20)

Β. (Μονάδες 30)
Β1. Να χαρακτηρίσετε τις επό μενες προτά σεις με την ένδειξη Σωστό (Σ) ή Λά θος (Λ) δίπλα στο
γρά μμα που αντιστοιχεί στην κά θε πρό ταση.
α) Οι νέες τεχνολογίες δεν επέφεραν αλλαγές στις διαπροσωπικές σχέσεις. β) Τα νέα μέσα κοινωνική ς
δικτύ ωσης συνυπά ρχουν με τις παλαιό τερες μεθό δους. γ) Σή μερα γίνεται κατά χρηση του ό ρου
«φίλος» από τα μέσα κοινωνική ς δικτύ ωσης.
δ) Οι νέοι έχουν αρκετό ελεύ θερο χρό νο για διαπροσωπικές σχέσεις.
ε) Υπά ρχουν αρνητικά αποτελέσματα από τη χρή ση των μέσων κοινωνική ς δικτύ ωσης.
(μονάδες 5)
Β2. Να βρείτε: α) τη δομή , β) και τον τρό πο ανά πτυξης της πρώ της παραγρά φου «Η εισαγωγή ·..και
των φιλικώ ν».
(μονάδες 10)
Β3. Να γρά ψετε από έναν πλαγιό τιτλο για τη δεύ τερη (Ιδιαίτερα έντονο ... στο Facebook) και την
τελευταία παρά γραφο (Επομένως,.. περί φιλίας) του κειμένου.
(μονάδες 10)

Β4. Να γρά ψετε από ένα συνώ νυμο για τις παρακά τω λέξεις του κειμένου: ζωή, προκαλέσει, μορφή,
ενίσχυση, μεταβολές.
(μονάδες 5)

Γ. (Μονάδες 50)
Γ. Σε ά ρθρο που πρό κειται να δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να αναφερθείτε στις
θετικές και αρνητικές πτυχές των μέσων κοινωνική ς δικτύ ωσης. Στη συνέχεια, να προτείνετε
τρό πους για την καλύ τερη αξιοποίησή τους. (350-400 λέξεις)
(μονάδες 50)
 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το κείμενο αναφέρεται στη διαδικτυακή φιλία' πιο συγκεκριμένα, η κειμενογρά φος
προβληματίζεται για το είδος φιλίας που δημιουργείται από τα μέσα κοινωνική ς δικτύ ωσης. Αρχικά ,
επισημαίνεται πως οι νέες τεχνολογίες οδή γησαν σε νέα είδη κοινωνικώ ν σχέσεων καταρρίπτοντας
τις έως τό τε παραδοσιακές. Εν συνεχεία, ο προβληματισμό ς επικεντρώ νεται στην κατά χρηση του
ό ρου «φιλία» από τα μέσα αυτά και στο δίλημμα αν η νέα σημασία του ό ρου είναι καλύ τερη ή οδηγεί
στην αποξένωση των ατό μων και δη των εφή βων. Συμπερασματικά , τονίζεται η σημασία νέας
διερεύ νησης και επαναπροσδιορισμού του ό ρου «φιλία» στο πλαίσιο των μέσων κοινωνική ς
δικτύ ωσης. Λέξεις:91
Β1. Σωστό ή Λάθος
Α Λάθος
Β Λάθος
Γ Σωστό
Δ Λάθος
Ε Σωστό

Β2. Δομή και Τρόπος Ανάπτυξης Παραγράφου

α) Θεματική Περίοδος: Η εισαγωγή ··· και επικοινωνίας.
Λεπτομέρειες/Σχόλια: Η ανά πτυξη ··· των φιλικώ ν.
Απουσιάζει η Κατακλείδα.
β) Ο τρό πος ανά πτυξης της πρώ της παραγρά φου είναι με Αίτιο - Αποτέλεσμα. Πιο συγκεκριμένα, το
αίτιο εντοπίζεται στην πρό ταση «η ανά πτυξη των νέων μέσω επικοινωνίας» και το αποτέλεσμα στην
πρό ταση «δημιού ργησε νέες μορφές ... φιλικώ ν».

Β3. Πλαγιότιτλοι
Β' Παρά γραφος: «Η κατά χρηση του ό ρου φιλία»
Δ' Παρά γραφος: «Ανά γκη επαναπροσδιορισμού του ό ρου φιλία»

Β4. Συνώνυμα
Ζωή Βίος
Προκαλέσει Δημιουργή σει
μορφή Είδος
ενίσχυση Επιβεβαίωση
μεταβολές Αλλαγές
Σε άρθρο που πρόκειται να δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να αναφερθείτε
στις θετικές και αρνητικές πτυχές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Στη συνέχεια, να
προτείνετε τρόπους για την καλύτερη αξιοποίησή τους. (350-400 λέξεις)

Ενδεικτικοί Τίτλοι Άρθρου: «Η νέα μορφή διαδικτυακής φιλίας», «Ασφαλέστερες διαδικτυακές

φιλίες» κ.ο.κ.
Πρόλογος: Ο/Η μαθητή ς/-τρια καλείται να αναφερθεί στο προς ανά πτυξη θέμα. Στη συγκεκριμένη
περίπτωση καλό θα ή ταν να αναφερθεί στα μέσα κοινωνική ς δικτύ ωσης και στις δυνατό τητες που
αυτά προσφέρουν στους σημερινού ς νέους:
 έχουν αλλά ξει δραστικά την έννοια της επικοινωνίας,
 ο επηρεά ζουν σημαντικά τις διαπροσωπικές/επαγγελματικές/διακρατικές σχέσεις.

Κυρίως Θέμα: Το θέμα μπορεί να χωριστεί σε 3 παραγρά φους (αρνητικά , θετικά , προτά σεις).

Αρνητικά Χρήσης Μ.Κ.Δ.:

 Περιορίζεται δραστικά η ά μεση επαφή / συνομιλία/ συζή τηση. Οι νέοι προτιμού ν την εικονική
φιλία παρά την πραγματική . Η επιλογή αυτή εντείνει το αίσθημα της μοναξιά ς, καθώ ς η ψηφιακή
επικοινωνία δεν προσφέρει τις ψυχολογικές ευεργεσίες της ά μεσης επαφή ς, αφού απουσιά ζουν οι
χειρονομίες, τα βλέμματα, οι κινή σεις του σώ ματος κ.ά .
 Οι διαδικτυακές φιλίες δεν βασίζονται στην ειλικρίνεια και στην πραγματική προσωπικό τητα των
ατό μων. Οι χρή στες έχουν την τά ση να βά ζουν ψεύ τικες πληροφορίες του προφίλ τους για να
δημιουργή σουν μια διαφορετική προσωπικό τητα από αυτή ν που είναι. Έτσι, οι φιλίες που
δημιουργού νται βασίζονται σε μια ψεύ τικη εικό να των χρηστώ ν.
 Οι νέοι δίνουν πλέον περισσό τερη έμφαση στην ψηφιακή τους εικό να και παραμελού ν την
πραγματική τους προσωπικό τητα. Τους νοιά ζει πώ ς θα φαίνονται και ό χι πώ ς φαίνονται. Έτσι, ο
ίδιος ο χρή στης οδηγείται στην πλά νη για τον ίδιο τον εαυτό του.
 Το ά τομο περιορίζεται στις ψηφιακές φιλίες και δεν τον απασχολού ν οι πραγματικές.
 Το ά τομο μπορεί να πέσει θύ μα εκφοβισμού από κακό βουλα ά τομα.
 Το ά τομο μοιρά ζεται -ουσιαστικά - με αγνώ στους προσωπικές πληροφορίες αλλά και προσωπικά
δεδομένα (φωτογραφίες, βίντεο κ.ά .).

Θετικά Χρήσης Μ.Κ.Δ.:

 Δυνατό τητα επικοινωνίας που ξεπερνά τους τοπικού ς περιορισμού ς και φέρνει σε επαφή
ανθρώ πους από ό λα τα μέρη του κό σμου. Οι χρή στες μπορού ν να μιλή σουν με ά τομα που
ενδέχεται να μη γνωρίζουν, αλλά με τα οποία έχουν κοινά ενδιαφέροντα, κά τι που οι παλαιό τερες
μέθοδοι δεν το κατά φερναν.
 Αξιοποίηση στον επαγγελματικό τομέα, αφού ο επαγγελματίας διαμορφώ νει σελίδες ό που
προωθεί την επαγγελματική του ιδιό τητα, αλλά και έρχεται σε επαφή με μελλοντικού ς συνεργά τες.
 Είναι καλή πηγή ενημέρωσης. Επιτρέπουν την αναμετά δοση ειδή σεων και οι χρή στες
καταγρά φουν και μεταδίδουν πληροφορίες για γεγονό τα που συμβαίνουν στην πό λη ή την
περιοχή τους.
 Επιτρέπουν την ανταλλαγή ιδεώ ν και από ψεων ανά μεσα σε πολίτες από ό λες τις χώ ρες.
 Οι πολίτες μπορού ν να παρακολουθού ν, να σχολιά ζουν και να αξιολογού ν πολύ πιο
αποτελεσματικά τη δρά ση της εκά στοτε κυβέρνησης, γεγονό ς που ενισχύ ει τη δημοκρατία.
 Παρέχουν πολλές δυνατό τητες ψυχαγωγίας, καθώ ς είναι πλέον δυνατό το μοίρασμα διά φορων
εφαρμογώ ν που επιτρέπουν τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία των χρηστώ ν.
Προτάσεις για ασφαλέστερα ΜΚΔ:
 Προφύ λαξη προσωπικώ ν δεδομένων και λογική δημοσίευση προσωπικώ ν στοιχείων.
 Προσοχή και επιφυλακτικό τητα σε προσκλή σεις από αγνώ στους.
 Φροντίδα για κοινωνικές συναναστροφές στον πραγματικό κό σμο, ό που το ά τομο δημιουργεί
πραγματικές φιλίες με ό λα τα θετικά της ά μεσης επαφή ς.
 Η Πολιτεία χρειά ζεται να ευαισθητοποιή σει τους πολίτες απέναντι στους κινδύ νους και την
προστασία τους στο διαδίκτυο.
 Η Πολιτεία χρειά ζεται να συμβά λλει στην προφύ λαξη ειδικό τερα των νέων που πέφτουν θύ μα
κακό βουλων ατό μων.
 Κρίνεται αναγκαίο οι γονείς να παρακολουθού ν με διακριτικό τρό πο τη διαδικτυακή
δραστηριό τητα των παιδιώ ν τους διατηρώ ντας πά ντοτε ανοιχτή και ά νετη επικοινωνία μαζί τους.
 Χρή σιμες μπορού ν να αναδειχθού ν εφαρμογές για ασφαλή περιή γηση στο διαδίκτυο.

Επίλογος: Ο/Η μαθητή ς/-τρια αναφέρεται ξανά στο θέμα δίνοντας ένα συμπέρασμα. Επίσης, μπορεί
να εκφρά σει την ελπίδα του/της ό τι η βελτίωση της κατά στασης είναι εφικτή .