10.

Holandia w czasach II wojny światowej - pomiędzy ruchem oporu a kolaboracją

a) Sytuacja geopolityczna Holandii w przeddzień wybuchu II wojny światowej
→ Światowy kryzys gospodarczy 1929-1933 poważnie zaciążył na gospodarce Holandii
→ 1934 r. strajki i demonstracje przybrały na sile
→ W okresie czterokrotnych rządów (1933-39) premiera Hendrika Colijna (1869-1944),
prawicowego przywódcy kalwińskiej Partii Antyrewolucyjnej, jednym z głównych problemów
zaostrzających wewnętrzną sytuację Holandii była rywalizacja katolików i protestantów
(np. walka o szkolnictwo).
→ W latach bezpośrednio poprzedzających II WŚ próbowano zwalczać bezrobocie przez szeroko
zakrojone roboty publiczne, związane m.in. z polderyzacją.
b) Przebieg II wojny na ziemiach holenderskich
→ Holandia nie leżała w kręgu zainteresowań Hitlera, z wyjątkiem znacznej ilości bogatych
i wpływowych Żydów (diaspora żydowska), mieszkających w Niderlandach
→ Rok 1940 oznaczał koniec porządku i wiary Holendrów w to, że unikną wojny
→ 10 maja 1940 – atak Niemiec na Holandię
→ 14 maja 1940 – dywanowe naloty na Rotterdam
→ Polityka opresji wobec Żydów w Holandii (1940-1945)
▪ Spis ludności żydowskiej (Arierverklaring, ‘Żółta karta’)
▪ Zakaz studiów na uniwersytetach
▪ Zakaz wstępu do kin, kawiarni, parków, na plażę
▪ Zakaz uczestnictwa w zgromadzeniach publicznych
▪ Usunięcie Żydów z wszelkiego rodzaju organizacji, klubów, zrzeszeń
▪ Zakaz wysyłania dzieci żydowskich do publicznych szkół prowincjonalnych
▪ Konfiskata bibliotek żydowskich
▪ Zakaz podróżowania i przeprowadzki
→ Kamp Westerbork (prowincja Drenthe) – nazistowski obóz przejściowy, funkcjonujący w
latach 1942-1945 → segregacja osób, a następnie przewóz do innych obozów
→ Anne Frank (1929-1945) – dziennik Anny Frank
c) Nastroje społeczne – przykłady kolaboracji i walki o niepodległość
→ Kolaboracja z Niemcami
▪ Ruch Narodowo-Socjalistyczny → NSB (Nationaal-Socialistische Beweging) – Anton
Mussert (1894-1946)
 ▪ Anton Mussert chciał, aby Holandia była częścią Wielkiej Rzeszy; liczył na karierę u boku
Hitlera
▪ W wyborach w 39 lub 40 roku partia uzyskała 9% głosów
→ Walka o niepodległość
▪ Strajk lutowy – Februaristaking (1941) - był strajkiem generalnym w okupowanej przez
Niemców Holandii w 1941 r., podczas II wojny światowej, zorganizowanym przez
zdelegalizowaną wówczas Komunistyczną Partię Holandii w obronie prześladowanych
holenderskich Żydów i ogólnie przeciwko antyżydowskim posunięciom i działaniom
nazistów. (info z Wikipedii jak coś)
d) Społeczne, tożsamościowe, polityczne konsekwencje II wojny światowej. W jakim stopniu II WŚ
zmieniła oblicze społeczeństwa holenderskiego?
→