ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΑ ΧΩΡΙΟΥ-ΝΗΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2019-2020

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Α. Βιβλίο: «ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» Β’ γυμνασίου

1. Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη (σελ. 7-9)

 Μέτρα που πήρε ο Κωνσταντίνος Α’ για την ανόρθωση του κράτους

α. Ίδρυση Κωνσταντινούπολης

 Λόγοι μεταφοράς της πρωτεύουσας από τη Δύση στην Ανατολή

 Η οικοδόμηση της Κωνσταντινούπολης: ρυμοτομικό/αρχιτεκτονικό σχέδιο, ρωμαϊκά
και χριστιανικά κτίσματα, ονομασία και εγκαίνια νέας πρωτεύουσας

β. Θρησκευτική πολιτική

 Η στάση του Κωνσταντίνου Α’ απέναντι στον Χριστιανισμό

 Οι λόγοι για τους οποίους είχε αυτή τη στάση
 Οι ενέργειές του με τις οποίες φαίνεται η στάση του
 Χριστόγραμμα: τι ήταν, πού βρισκόταν, πού μεταφέρθηκε
 Διάταγμα των Μεδιολάνων: πότε, πού, μεταξύ ποιων, τι αποφασίστηκε, αποτέλεσμα
 Α’ Οικουμενική Σύνοδος: πού, από ποιον, για ποιον σκοπό, αποτέλεσμα

2. Εξελίξεις ως τις αρχές του 6ου αι. (σελ. 10-12)

 Χαρακτηριστικά της οικονομίας του Πρώιμου Βυζαντινού κράτους στις αρχές του 6ου
αι.
 Τα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετώπιζε το βυζαντινό κράτος στην ύπαιθρο στις
αρχές του 6ου αιώνα
 Τα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετώπιζε το βυζαντινό κράτος στις πόλεις στις
αρχές του 6ου αιώνα
 Χωρισμός ρωμαϊκού κράτους σε δυτικό και ανατολικό τμήμα μετά τον θάνατο του
Θεοδοσίου Α’ (395 μ.Χ.)

3. Ο Ιουστινιανός και το έργο του (σελ. 16-18)

α. Η πολιτική του Ιουστινιανού

 Το πολιτικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού (Ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία)
1
β. Εσωτερική πολιτική

 Δήμοι του Ιπποδρόμου: τι ήταν, καθήκοντα, οι δύο (2) μεγαλύτεροι δήμοι

 Στάση του Νίκα: πού, πότε, ανάμεσα σε ποιους, αίτια, αποτέλεσμα, συνέπειες
 Η στάση της Θεοδώρας κατά τη στάση του Νίκα
 Νομοθετικό έργο Ιουστινιανού:
 Λόγοι κωδικοποίησης του ρωμαϊκού δικαίου
 Νομοθετικά έργα Ιουστινιανού και περιεχόμενό τους
 Η σημασία του νομοθετικού έργου του Ιουστινιανού για το βυζαντινό κράτος
αλλά και για τη νεότερη Ευρώπη

γ. Εξωτερική πολιτική

 Κύριος στόχος της εξωτερικής πολιτικής του Ιουστινιανού

 Θετικές και αρνητικές συνέπειες της εξωτερικής πολιτικής του Ιουστινιανού

δ. Κτίσματα και Αγία Σοφία

 Αγία Σοφία:
 Αρχιτεκτονικός ρυθμός
 Αρχιτέκτονες
 Ο τρούλος και η εντύπωση που προκαλεί
 Η σημασία του ναού για τον Ελληνισμό

4. Ο Ηράκλειος και η δυναστεία του (610-717): Εσωτερική μεταρρύθμιση και

αγώνας επιβίωσης (σελ. 19-21)
α. Το Βυζάντιο σε κρίση

 Η κατάσταση της αυτοκρατορίας, όταν ο Ηράκλειος έγινε αυτοκράτορας

 Αίτια κρίσης – συνέπειες κρίσης – λύση κρίσης

β. Η αντεπίθεση του Ηρακλείου

 Εχθροί που απειλούσαν την αυτοκρατορία την περίοδο αυτή

 Ενέργειες Ηρακλείου, προκειμένου να αντιμετωπίσει τους Πέρσες
 Μάχη στη Νινευί: πότε, μεταξύ ποιων, αποτέλεσμα
 Πολιορκία Κωνσταντινούπολης: πότε, μεταξύ ποιων, αποτέλεσμα-Ακάθιστος Ύμνος
 Λόγοι για τους οποίους ο χαρακτήρας των εκστρατειών του Ηρακλείου ήταν
θρησκευτικός
 Παράγοντες που συνέβαλαν/βοήθησαν στους νικηφόρους αγώνες του Ηρακλείου
εναντίον των Περσών

2
γ. Θέματα και εξελληνισμός του κράτους

 Θέματα: τι ήταν, λόγος δημιουργίας, διοίκηση των θεμάτων (στρατηγός)

 Θεματικός στρατός: ποιοι υπηρετούσαν, τι τους παραχωρούσε το κράτος ως
αντάλλαγμα, ποιες ήταν οι υποχρεώσεις των στρατιωτών, κριτική για τον θεματικό
στρατό
 Εξελληνισμός κρατικής διοίκησης:
 Τα γεγονότα που συνετέλεσαν στην ολοκλήρωση του εξελληνισμού του κράτους
τον 7ον αιώνα
 Τι σηματοδοτεί ο εξελληνισμός του κράτους

5. Η εξάπλωση των Αράβων (σελ. 26-28)

α. Ίδρυση και αρχές του Ισλάμ

 Ισλάμ: τι σημαίνει ο όρος, τι είναι, Θεός, ιδρυτής/προφήτης

 Μωάμεθ: ποιος ήταν, τι ίδρυσε, από πού επηρεάστηκε
 Έτος Εγίρας: πότε, τι ακριβώς έγινε τότε, τι καθιερώνει το έτος αυτό
 Κοράνι: τι σημαίνει ο όρος, τι είναι
 Τζιχάντ: τι ονομάζεται έτσι, ποιος το απαιτεί/πού το γράφει
 Μουσλίμ: ποιοι είναι, τι εξασφάλιζαν

β. Η επέκταση – Παράγοντες και συνέπειες

 Παράγοντες που ευνόησαν την επέκταση των Αράβων

 Συνέπειες της επέκτασης των Αράβων για τη βυζαντινή αυτοκρατορία
 Μάχη Πουατιέ: πότε, μεταξύ ποιων, αποτέλεσμα
 Υγρό Πυρ: τι ήταν, ποιος το εφηύρε, τρόποι εκτόξευσης

6. Η μεταβατική εποχή: Οι έριδες για το ζήτημα των εικόνων (σελ. 34-35)

α. Ορισμός, πρωτεργάτες και παράγοντες

 Ορισμός εικονομαχίας: τι ήταν, πότε, πού, αντίπαλες παρατάξεις, πρωτεργάτες

 Αίτια της εικονομαχίας

β. Φάσεις

 Α’ Φάση εικονομαχίας: αφορμή, γεγονότα, λήξη: πότε, αυτοκράτειρα, Οικουμενική

Σύνοδος, αποτέλεσμα
 Β’ Φάση εικονομαχίας: αφορμή, λήξη: πότε, αυτοκράτειρα, Οικουμενική Σύνοδος,
αποτέλεσμα

3
δ. Σημασία της ήττας των εικονοκλαστών

 Σημασία της ήττας των εικονοκλαστών

ε. Συνέπειες της εικονομαχίας

 Συνέπειες της εικονομαχίας

7. Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ’ και η αυγή της Νέας Εποχής (σελ. 36-37)
α. Έναρξη της Νέας Εποχής

β. Ίδρυση της σχολής της Μαγναύρας

 Σχολή Μαγναύρας: ιδρυτής, διεύθυνση, σχολές, σημασία της λειτουργίας της

γ. Ενδιαφέρον για τους κλασικούς

 Ασχολίες των λόγιων της εποχής αυτής

 Πατριάρχης Φώτιος: η προσωπικότητά του, σε τι συνέβαλε, ποιο το συγγραφικό του
έργο

δ. Αραβικοί πόλεμοι και επική ποίηση

 Ακριτικά τραγούδια: δημιουργοί, θέμα, κύριοι ήρωες, σημασία

8. Η Βυζαντινή Εποποιΐα. Επικοί αγώνες και επέκταση της Αυτοκρατορίας

(σελ. 41-42)
 Μάχες Σπερχειού και Κλειδίου: πότε, μεταξύ ποιων-Αυτοκράτορας, αποτέλεσμα

Β. Βιβλίο: «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ»

1. Πρωτοβυζαντινή Περίοδος (4ος – 7ος αι. μ.Χ.) (σελ. 68-73)

 Διοίκηση:

 Σε ποιο τμήμα του Βυζαντινού κράτους ανήκε διοικητικά η Κύπρος

 Από ποιον διοριζόταν ο διοικητής του νησιού
 Διοικητικές περιφέρειες
 Πρωτεύουσα του νησιού

4
  Οικονομία:

 Παράγοντες που συνέβαλαν στην οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου

 Κυριότερες ασχολίες των κατοίκων στον τομέα της γεωργίας και στον τομέα της
βιοτεχνίας

 Το Αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Κύπρου:

 Αποστολικός χαρακτήρας της Εκκλησίας της Κύπρου

 Α’ απόπειρα υποταγής της Εκκλησίας της Κύπρου: πότε, από ποιον, επιχείρημα,
απόφαση Γ’ Οικουμενικής Συνόδου
 Β’ απόπειρα υποταγής της Εκκλησίας της Κύπρου: πότε, από ποιον, επιχείρημα
 Το γεγονός που αποδεικνύει τον αποστολικό χαρακτήρα της Εκκλησίας της
Κύπρου – όραμα αρχιεπισκόπου Ανθέμιου
 Προνόμια αρχιεπισκόπου Κύπρου: ποια ήταν, ποιος τα παραχώρησε, ποια η
σημασία τους
 Η σημασία της αναγνώρισης του Αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Κύπρου

 Η Τέχνη την Πρωτοβυζαντινή εποχή:

 Αρχιτεκτονικός ρυθμός εκκλησιών

 Μωσαϊκά δάπεδα: γιατί έχουν περιορισμένα θέματα, από πού αντλούνταν τα
θέματά τους
 Οι τρεις ψηφιδωτές συνθέσεις αυτής της περιόδου που σώζονται στην Κύπρου και
γιατί έχουν τόσο μεγάλη αξία

Διδάσκουσες:
Νεοφύτου Εύη, Β.Δ.
Βρίκκη Ειρήνη, Β.Δ.
Θεολόγου Ελένη