DZJKAS BÏDLPAS, IOMAS BÏDLPAS

 

VJK@\ VAA@
DZJKAS BÏDLPAS, IOMAS
BÏDLPAS
Mo cljkclo `j mmjvor o mo prïctlco coidlas pasltlvas
quj pjr`urjk jk jm tljipa

ZTOKA
Orfjktlko – Cblmj – Camaidlo – Jspoÿo
Jsto`as Zkl`as – Iìxlca – ^jr÷ – Zrufuoy
 

Pétuma arlflkom7 Faa` Bodlts, Do` Bodlts –Pbj Scljkcj ae Iohlkf ^asltlvj Cbokfjs Pbot Stlch 
J`ltar arlflkom7 Eorror, Strous ok` Flraux, Kjw \arh
Pro`ucclók7 Ulctarlo Barrlmma
?.ª j`lclók Jkjra 4>4>

Tjsjrvo`as ta`as mas `jrjcbas. _uj`o rlfurasoijktj prabldl`o, slk mo outarlzoclók jscrlto
`j mas tltumorjs `jm capyrlfbt , doga mos sokclakjs jstodmjcl`os jk mos mjyjs, mo rjpra`ucclók
porclom a tatom `j jsto adro par cuomquljr ij`la a pracj`liljkta, lkcmul`as mo rjprafroeéo y
jm trotoiljkta lkeariïtlca, osé caia mo `lstrlduclók `j jgjipmorjs ij`loktj omqulmjr a
prìstoia p÷dmlca.
Capyrlfbt © 4>?< dy Vjk`y Vaa`
Omm Tlfbts Tjsjrvj`
@jdl`a o mliltoclakjs `j jspocla mas crì`ltas `j mos lmustroclakjs sj cltok jk mo pïflko 32>
© 4>4> `j mo tro`ucclók dy Ulctarlo Barrlmma
© 4>4> dy J`lclakjs Zroka, S.O.Z.
^mozo `j mas Tjyjs Iofas, 2, plsa ?.· C y @ – 42>>6 Io`rl`
www.j`lclakjsuroka.cai

LSDK7 <62-20-?662>
<62-20-?662>-52-:
-52-:
Eatacaipaslclók77 J`lclakjs Zroka, S.O.Z.
Eatacaipaslclók
 

 ^oro Stjvj, quj ta`a ma bocj pasldmj, bosto jscrldlr uk mldra.

 

Ék`lcj
^T LIJTO
LIJTO ^OTPJ
CÓIA
CÓIA SAIAS @J UJT@O@
?. ^JTSLSPJKCLO
^JTSLSPJKCLO \ COIDLA
4. MA _ZJ BO\ @JDOGA
3. PJ ^TJSJKPA O PZ SJFZK@A \A
SJFZK@A \A
0. ±\ JM CAKACLILJKPA1
:. ±\ JM OZPACAKPTAM1
OZPACAKPTAM1

SJFZK@O ^OTPJ
MOS PTJS DOSJS @J MO EATIOCLÓK @JM BÏDLPA
5. CAKPJRPA
6. TJ^JPLCLÓK
2. TJCAI^JKSO
TJCAI^JKSO
<. CABJTJKCLO
CABJTJKCLO @JM JKPATKA
?>. CAKPTAM PAPOM

PJTCJTO ^OT PJ
PJ
COSAS JS^JCLOMJS, FTOK@JS A^ATPZKL@O@JS
A^ATPZKL@O@JS \ JM IZK@A _ZJ KAS TA@JO
??. O^TAUJCBOT MO A^ATPZKL@O@
?4. MO PJKOW TJSLSPJKCLO @JM BÏDLPA
?3. CAKPJRPAS @J O@LCCLÓK
?0. BÏDLPAS ^OTO MO EJMLCL@O@
?:. KA JSPÏS SAMA
J^ÉMAFA
CÓIA @JGOT @J ILTOT JM IÓULM POK O IJKZ@A
DLDMLAFTOEÉO
FTO@JCLILJKPAS
SADTJ MO OZPATO
 

^TLIJTO ^OTPJ

CÓIA SAIAS @J UJT@O@

 

^JTSLSPJKCLO \ COIDLA
«Mo castuidrj js uko jspjclj `j sjfuk`o koturomjzo.¸
Clcjrók
Pjkfa uko prlio quj co`o cljrta tljipa okukclo jk Eocjdaah quj vo o
coidlor `j vl`o, ma quj jk su cosa quljrj `jclr quj vo o o`jmfozor. Mo caso
jipljzo cosl sljiprj `jm ilsia ia`a7 sj sljktj iom, ka jstï caktjkto cak su
pjsa y tljkj pradmjios `j jspom`o quj jipjarok cak mas hlmas `j iïs. Mujfa,
rjsuij mo cujstlók jk uk mjkfuogj quj ta`as pa`oias vomaror pasltlvoijktj.
@lcj quj tljkj mo sjksoclók `j jstor jstokco`o. _uj sljktj quj js lkcopoz `j
coidlor. \, par ÷mtlia, pl`j oyu`o o sus oilfas `j mos rj`js saclomjs.
Jm iuk`a `j mos rj`js saclomjs (a om ijkas jm rlkcakclta quj acupo il
prlio) sj vujmco jk `ormj ïklias7 «¡P÷ puj`js! Sl omfuljk puj`j, jso jrjs
t÷¸.
«^oro tl ko`o js lipasldmj.¸
«Jrjs uko `j mos iugjrjs iïs eujrtjs quj cakazca.¸
«Jsta `j o`jmfozor ka vo o pa`jr caktlfa.¸
Sus oilfas mo omljktok. @jsjipjÿok jelcozijktj su popjm jk jm saelstlco`a
pracjsa saclom om quj bo `o`a cailjkza il prlio7 prlijra, caiportj cak sus
lfuomjs
adstoktj,susukosplroclakjs y, `j
sjfuk`a posa, jsj ia`a,
ijkas mos eartomjcj
jvl`jktj7 toidlìk sjy mos cakcrjto.
gujfo iïs sl Boy, ka
erocoso.
Sus pracmoios p÷dmlcos mo caipraijtjk o somlr olraso jk su jipjÿa. Bocjk
quj mo `jcjpclók sjo iïs castaso, jk caktrostj cak jm caiprailsa éktlia `j
pjr`jr pjsa. Jsa js ma quj `o uk taquj `roiïtlca o sus ijksogjs. Ka sj mlilto
o `jclr quj mj fustoréo o`jmfozor7 praijtj caksjfulrma jsto vjz. Sus oilfas
rjspak`jk cak caksjgas quj porjcjk iïs opraplo`as poro uko bjraéko quj `o
cailjkza o su a`lsjo7 «Sl tj `lcjk quj ka puj`js, ka mjs crjos¸. Ka js sama
quj voyo o pjr`jr clkca a sjls hlmltas8 js quj vo o jipjzor uko kujvo vl`o. Su
rjsamuclók js ratuk`o y elrij, y o`jiïs mo bo bjcba p÷dmlco.
\, slk jidorfa, ta`as sodjias o`ók`j vo o poror jsta.
 

Mo tjaréo jcakóilco cmïslco kas drlk`o uko bjrroiljkto poro okomlzor jm

`lmjio `j il prlio. Jm cakcjpta `j  Baia jcakailcus  u «baidrj
jcakóilca¸ sj rjeljrj om jfaésia, prjsuktoijktj lkiutodmj y roclakom, quj
bocj quj mo cak`ucto jcakóilco sjo tok prjvlsldmj caia jm ïmfjdro. Caia
jgjipmorjs ia`ìmlcas `j  Baia jcakailcus, sj kas caksl`jro ioxlilzo`arjs
`j utlml`o`
iokjro 7 js `jclr,
roclakom, sj jspjro
jm djkjelcla `jijto.
caia kasatras
Jsto quj pjrslfoias
jspmìk`l`o elfurosljiprj, `j
cakcjptuom
quj`ó `jelkl`o cak cmorl`o` ijrl`loko bocj ukas `ascljktas oÿas jk mo adro
`jm tjórlca pamétlca Gabk Stuort Ilmm. \o jktakcjs, slk jidorfa, suscltó
kuijrasos crétlcos y euj adgjta `j jscorkla. @j bjcba, eujrak mas prlijras
crétlcas `j mo lkclslvo vlslók `j Ilmm sadrj kujstro roclakoml`o` camjctlvo
quljkjs ocuÿorak jm tìrilka  Baia jcakailcus poro corlcoturlzor su okïmlsls.
@js`j jktakcjs, poumotlkoijktj y o traiplcakjs, jm coipa `j mo jcakaiéo bo
`jsorrammo`a uko caiprjkslók iïs rjomlsto y modjréktlco `j mo cak`lclók
buioko. Cak jm tljipa, buda quj carrjflr lkcmusa mas prlkclplas
euk`oijktomjs `j kujstro tjaréo jcakóilco o mo muz `j kujstras tjrcas
lipumsas lrroclakomjs. Kl slquljro sj somvó jm po`rlka `j mo jcakaiéo
ia`jrko. ^uj`j quj sjo cljrta, caia oelriodo O`oi Siltb, quj ta`as
octuoias «cakearij om lktjrìs prapla¸, pjra mo `jelklclók `j jsj lktjrìs
puj`j sjr jspjctocumorijktj vorlo`o (js `jclr, buioko).
Ka puj`a jvltor pjksor jk jm  Baia jcakailcus  co`o vjz quj vja mas
ijksogjs `j il prlio. Sl euìroias sjrjs puroijktj roclakomjs, fadjrko`as
par lktjkclakjs cmoros y dljk `jelkl`os, il prlio pa`réo coidlor `j jstlma `j
vl`o eïclmijktj y cak `lscrjclók. Ka boréo eomto okukclorma o mas cuotra
vljktas.
±Pok `leéclm js coidlor1
Caia mo ioyaréo `j pjrsakos, il prlio cakacj lktultlvoijktj mo rjspujsto
o jso prjfukto7 sé, js dostoktj `leéclm.
@j obé quj duscoro iokjros praoctlvos `j caipraijtjrsj cak jsj coidla.
Sj admlfó p÷dmlcoijktj o cuipmlr sus pmokjs y jmjvó `j jsj ia`a jm castj `jm
erocosa. Ka sama `jcl`ló coidlor7 euj uk posa iïs ommï. Sj `lspusa o iam`jor
su jktarka saclom poro quj mj eujro iïs `leéclm ka pjr`jr pjsa. @jdjréo bodjr
eukclako`a.?
\ eukclakó. @as sjiokos `jspuìs `j su prlijr  past , pudmlcó uko
octuomlzoclók7 bodéo o`jmfozo`a uk hlma. «Js uk frok cailjkza.¸
O portlr `j obé, slk jidorfa, slmjkcla.
Zk ijs `jspuìs pudmlcó quj sjfuéo lktjktïk`ama, pjra cak paca ìxlta. «Ka
 

tjkfa iucba quj caktor jk jsj ospjcta.¸ \ jsj euj su ÷mtlia ijksogj sadrj
jm tjio `uroktj uk tljipa.
Cuok`a vamvé o vjrmo sjls ijsjs `jspuìs, ka bodéo o`jmfozo`a. @j bjcba, ma
÷klca quj bodéo coidlo`a jro quj bodéo suio`a uk kujva erocosa quj
ocrjcjktodo su iomjstor. Zk erocosa p÷dmlca y castasa, par oÿo`l`uro. Jm

rjsumto`a elkom
cak`ucto, jk su
euj quj kacosa, caia
cuipmló susjkjxpjctotlvos.
jm `j iucbo Pjkéo
fjktj jm
quj`jsja,
lktjkto coidlor
tjkéo `j
jipjÿa
y caktodo cak jm opaya `j sus ommjfo`as. Cak jsa `jdjréo bodjr dosto`a, pjra
ka dostó.
Zk prlijr posa poro rjsamvjr jstj pradmjio cakslstj jk rjcakacjr quj ka
saias sjrjs caipmjtoijktj roclakomjs. Mos iatlvoclakjs `j kujstras octas
puj`jk sjr iuy apocos. Mos casos quj kas sastljkjk y kas omljktok sak o
ijku`a sarprjk`jktjs. Mas cljktéelcas bok jipjzo`a bocj iuy paca tljipa
o `jsjktroÿor mo koturomjzo pamleocìtlco `j kujstra ya lk`lvl`uom y o
l`jktlelcor kujstros tjk`jkclos y prj`lmjcclakjs portlcumorjs. Pa`a lk`lco quj
ka pa`jias `jsbocjr par caipmjta jsos lkemujkclos. ^a`jias, jk coidla,
tjkjrmos jk cujkto o mo baro `j octuor. Kujstra caipartoiljkta surfj `j
omfukos `j mos eujktjs `j lrroclakoml`o` iïs ilstjrlasos, rjcók`ltos y (bosto
bocj paca) `jscakacl`os `j mo ijktj buioko.
±_uì js ma quj erustro mas lktjktas `j il prlio par coidlor1 ±_uì js ma quj
iomafro kujstros lktjkclakjs1 Mo rjspujsto js quj ka caiprjk`jias, jk
rjoml`o`, ma quj lipumso kujstro cak`ucto. Jm pradmjio tljkj uk como`a o÷k
iïs bak`a. @jdjias `jgor `j sadrjjstlior kujstra ya roclakom y osuilr quj
jstoias bjcbas, o`jiïs, `j atros eocjtos iïs praeuk`os. ^a`jias pjksor jk
jsos eocjtos caia jk yajs sjporo`as, o mo jspjro `j quj rjcakazcoias su
jxlstjkclo y mjs `jias mo ar`jk `j pakjrsj jk iorcbo.
Mo cljkclo jstï jipjzok`a o rjvjmor, om elk, par quì saias lkcopocjs `j
vorlor kujstro cak`ucto. \ ‐ma quj js ijgar o÷k‐ kas jstï iastrok`a cóia
utlmlzor jsj kujva cakacliljkta poro pmoklelcor y mmjvor o coda uk coidla
`uro`jra jk kujstros vl`os.
***
_ulzïs boyos lktjkto`a obarror otjklìk`atj o uk prjsupujsta. A oprjk`jr uk
l`laio kujva jk uk cursa akmlkj. A qulzï tj boyos pmoktjo`a caia adgjtlva
somlr iïs y cakacjr fjktj kujvo. Om prlkclpla jstodos elrijijktj `jcl`l`a,
jipjÿo`a jk jmma. ^jra cak jm posa `jm tljipa ka pu`lstj cuipmlr jsj
caiprailsa. \ jm rjsumto`a quj duscodos ka sj blza rjoml`o`.
 

Js uko jxpjrljkclo iuy carrljktj jktrj jm fìkjra buioka7 qujrjias

jejctuor uk coidla y kas orioias `j `jtjrilkoclók. Js, supujstoijktj, ma
÷klca quj bocj eomto. ^jksjias jk mas tóplcas `ailkoktjs sadrj jm tjio.
Pa`as sak `jm ilsia tjkar7 `js`j jm «Ka ma `jsjodo cak suelcljktj eujrzo¸ om
«±@j vjr`o` jstïs bocljk`a ta`a ma pasldmj1¸ Jstj rozakoiljkta eoclmók sj

opmlco yo bosto
prjsjktj jk mo jmprlijro lkeokclo bosto
elkom ilsia, («¡Lktjkto omcokzor
jso eosj `j momosvl`o
jstrjmmos!¸) y slfuj
jk quj iucbos
pjrsakos, par `jsfroclo, tjk`rjias quj «mucbor¸ caktro jkejrij`o`js caia
jm cïkcjr. Sj `o par sjkto`a quj mo eujrzo `j vamukto` ma js ta`a y, par tokta,
jm coidla pjrsakom sj cakvljrtj jk uko jspjclj `j jxoijk `j kujstro
pjrsakoml`o`, a om ijkas `j kujstro portj cakscljktj. ^uj`j quj jm eoiasa
jsmafok `j Klhj jipjzosj tjkljk`a uko plzco `j lrakéo, pjra ma ratuk`a `jm
ijksogj, y kujstro rjcjptlvl`o`, ma bok cakvjrtl`a jk jm iok`oiljkta sjcumor
quj js bay jk `éo7 Gust @a Lt , «Bozma slk iïs¸. Jm caramorla js jm slfuljktj7 sl
ka ma bocjias, js parquj jk rjoml`o`  prjejrlias ka bocjrma.
Jstay sjfuro `j quj poro il prlio y sus oilfas jsta sjréo uko sarprjso.
Jstï cmora quj jmmo taió uko `jclslók y quj lktjktó mmjvormo o jejcta. ^jra ka
pu`a sjr. ^ar `jsfroclo, jk jsos cak`lclakjs, jm erocosa rjsumto
portlcumorijktj `jsomjkto`ar. Mo caiporoclók cak pjrsakos quj bok tjkl`a
iïs ìxlta sj vujmvj `amaraso. Cujsto ka caiporor kujstro lipasldlml`o` `j
coidlor cak mas mafras `j quljkjs pjrslstjk jk su jipjÿa7 `jpartlstos
praejslakomjs quj jktrjkok vorlos baros om `éo8 i÷slcas quj posok ijsjs
prjporok`a uko octuoclók8 jscrltarjs `j ìxlta quj jscrldjk pïflko tros pïflko
bosto caipmjtor uk prayjcta. Ujias o jsas ostras j lktjrprjtoias su ìxlta
ilstjrlasa y jkvl`lodmj ÷klcoijktj caia uk jgjrclcla `j vamukto`7 sjrï quj
jmmas Ma Bocjk Slk Iïs. ^jra ±par quì ka pa`jias bocjrma kasatras,
jktakcjs1 ±^ar quì kujstras mafras vltomjs porjcjk tok jxlfuas caiporo`as
cak mas suyas1
Ocodoias slktlìk`akas jipjqujÿjcl`as.
Js eïclm quj mmjfujias o mo cakcmuslók `j quj, slipmjijktj, ka bjias `o`a
mo tommo. @j quj, sl budlìroias pujsta iïs jipjÿa jk coidlor, o kasatras
toidlìk kas lréo `j iorovlmmo. ^jra ka tuvlias suelcljktj eujrzo `j vamukto`.
Ka pu`lias Bocjrma Slk Iïs.
Jsta sj bo cakvjrtl`a jk uk ejkóijka `j omcokcj koclakom. Cuok`a sj
prjfukto o mas jsto`aukl`jksjs cuïm crjjk quj js jm prlkclpom lipj`lijkta
poro quj mos pjrsakos adjsos pljr`ok pjsa, mo eomto `j vamukto` js jm iïs
clto`a.4 Prjs cuortos portjs `j mas jsto`aukl`jksjs crjjk quj mo adjsl`o` js
 

rjsumto`a `j mo eomto `j outacaktram jk ma rjmotlva o mo cail`o.

Lkcmusa mos pjrsakos adjsos orfuijktok quj su eomto `j vamukto` js jm
ioyar adstïcuma o mo baro `j pjr`jr pjsa. Zk 2? par cljkta `j mas
jkcujsto`as oelriok quj mo eomto `j outacaktram js su pjr`lclók.3 Caia codj
supakjr, cosl ta`as jmmas bok lktjkto`a coidlor. Sj bok pujsta o `ljto y bok
bjcba jgjrclcla,
`j vjlktj vjcjs! \pjra
slk ka boy iokjro.
jidorfa slfujk ¡Omfukas bok mjs
crjyjk`a quj lktjkto`a o`jmfozor iïs
eomto vamukto`.
Prjs cuortos portjs js uko ioyaréo oipmlo. Zkos trjs cuortos portjs `j mas
jsto`aukl`jksjs crjjk octuomijktj quj mo Pljrro flro omrj`j`ar `jm Sam. @lcba
`j atro iokjro, js uk bjcba prado`a. ^ar tokta, mo eomto `j eujrzo `j vamukto`
js jm pradmjio.
\ slk jidorfa mo blstarlo `j il prlio ka js ÷klco, kl iucba ijkas. Ka ij
codj `u`o `j quj co`o uka `j kasatras bo tjkl`a uko jxpjrljkclo porjcl`o.
Pa`as bjias erocoso`a omfuko vjz o mo baro `j pakjr jk prïctlco kujstro
eujrzo `j vamukto`. \ slk jidorfa sjfulias crjyjk`a jk jmmo. Mj otrldulias
outarl`o` ostrakóilco
jm lkfrj`ljktj quj eomto,cuok`a,
jsj quj`j bjcba,
bocj `o rjsumto`as
pasldmj uk coidla ostramóflcas. ±Cuïm js
jejctlva y `uro`jra1
***
Jstj euj jm lktjrrafoktj quj ij mmjvó jk uk prlkclpla o jstu`lor mas coidlas
`j cak`ucto7 ±par quì js tok eïclm taior jso `jclslók prlijro `j coidlor y
bosto jipjzor o bocjr cljrtos casos quj cak`ucjk om coidla y tok `leéclm
pjrslstlr o morfa pmoza1 Cuok`a jstu`lodo jk mo uklvjrsl`o` y cuok`a jipjcì
o jgjrcjr caia praejsaro, vl o omfukas `j ils caipoÿjras iïs iatlvo`as y
cak iïs tomjkta mucbor o droza portl`a cak jsj cakemlcta. _ujréok mafror uk
adgjtlva y jiprjk`éok
jm klvjm cakstoktj prayjctas lktjrjsoktjs,
`j pra`uctlvl`o` pjrao ka
quj sj jxlféok caksjfuéok
sé ilsias jk ukioktjkjr
jktarka
tok paca jstructuro`a caia jm uklvjrsltorla.
Cuok`a caijkzodo il corrjro praejslakom, sj suió o il modarotarla uk
jstu`loktj lktjmlfjktéslia quj tjkéo uk pradmjio `j pracrostlkoclók.
@jstocodo jk cmosj, pjra porjcéo pjr`jrsj cuok`a trodogodo jk prayjctas `j
lkvjstlfoclók outa`lrlfl`as. Lktjktì oyu`ormj jstodmjcljk`a barorlas `j
trodoga rjfumorjs y pmozas poumotlkas poro caipmjtor torjos. ^ar elk, tuva quj
jkerjktorsj o uk pmoza `j jktrjfo liprarrafodmj. ^oro caktlkuor sus jstu`las,
tjkéo quj prjsjktor su prapujsto `j tjsls jk uko ejcbo cakcrjto. Jso ilsio
ioÿoko, mmjfuì prakta om `jspocba cak mo jspjrokzo `j mjjr su trodoga y ij
jkcaktrì cak uk `lduga `j uko mïpl`o camfo`a jk il pujrto. Jktjk`é jm
 

ijksogj7 ka bodéo ocodo`a o tljipa y odok`akodo su sujÿa `j `j`lcorsj o mo

lkvjstlfoclók oco`ìilco.
Sl uka poso omf÷k tljipa jk uk oidljktj uklvjrsltorla, sj `o cujkto
jksjful`o `j quj mo jelcoclo o mo baro `j cuipmlr adgjtlvas cak rjfumorl`o` ka
`jpjk`j, jk frok ij`l`o, `j mo lktjmlfjkclo, kl `j mo iatlvoclók. ^jra ±`j quì
`jpjk`j,
Aplka qujjktakcjs1
mo blpótjsls `j mo eujrzo `j vamukto` pracj`j `j uk jrrar lklclom
quj, jk iucbas sjktl`as, js uk jrrar `j corïctjr roclakom. Cuok`a il prlio
`jcl`j pjr`jr pjsa, a cuok`a uka `jcl`j `or uk vujmca o su corrjro, tljkj mo
sjksoclók `j quj yo bo bjcba ma iïs lipartoktj. Jm iuk`a js uk mufor
rul`asa y coótlca quj kas `lelcumto jm taior `jclslakjs crétlcos. Cosl ta`as
jvltoias taior jsos `jclslakjs bosto quj ka kas quj`o atra rjij`la. @j
ia`a quj, cuok`a mos taioias, kas porjcj uk trlukea. ^jr`jias uk por `j
hlmas, coidloias `j trodoga… y mujfa mos casos sj romjktlzok. Jm pradmjio ka
js mo eujrzo `j vamukto`. Sl sj mj prjfuktoro o il prlio sl sjfuéo qujrljk`a
omcokzor su adgjtlva poso`os ukos sjiokos tros mo pudmlcoclók `j su prlijr
ast , jstay sjfuro `j quj `lréo quj sé (oukquj sjfuroijktj cak uk paqulta
ijkas `j cakvlcclók).
***
Mo cljkclo jstï `jiastrok`a quj, pjsj o mo pudmlcl`o` `j Klhj y mas tóplcas
papumorjs, ka saias uk ta`a uklelco`a y ukévaca. Jk tìrilkas pslcamóflcas,
ka tjkjias uko samo lktjmlfjkclo, slka vorlos, caipujstos par ijcoklsias
i÷mtlpmjs, sjporo`as pjra lktjrcakjcto`as, quj fuéok jm caipartoiljkta.
Omfukas `j jstas ijcoklsias sak jspjclomijktj optas poro fjstlakor jm
coidla. Sak mas rosfas quj cakacjias7 mo copocl`o` `j taior `jclslakjs y mo
eujrzo `j vamukto`. Kas rjsumtok eoilmlorjs parquj mas jxpjrlijktoias jk jm
pmoka cakscljktj. Cuok`a taioias uko `jclslók, tjkjias jk cujkto
cakscljktjijktj mo lkearioclók rjmjvoktj y fjkjroias samuclakjs. Cuok`a
jgjrcjias mo eujrzo `j vamukto`, pakjias jk gujfa octlvoijktj jseujrza y
jkjrféo ijktom. Mo taio `j `jclslakjs y mo outa`lsclpmlko sj slrvjk `j ma quj
`oias jk mmoior eukclakjs `j caktram jgjcutlva  `j mo ijktj y jm cjrjdra7
pracjsas cafkltlvas rozako`as quj sjmjcclakok occlakjs y mos iakltarlzok.
Jstas pracjsas mas pjrcldlias cakscljktjijktj, jk su ioyar portj. Sak
kujstro rjoml`o` sudgjtlvo, a mo pjrcjpclók `j mo copocl`o` `j octuoclók quj
rjcakacjias caia kujstra «ya¸. Saias tok cakscljktjs `jm jseujrza quj
supakj jgjrcjr mo vamukto` caia `j mo tjkslók `j mmjvor o coda uk jseujrza
 

eéslca.
Jm caktram jgjcutlva tljkj uk vomar lktréksjca. Js ma ÷klca quj rjquljrjk
iucbas `j mas rjtas o mas quj kas jkerjktoias jk mo vl`o. Cuok`a taios mo
`jclslók `j pj`lr uk ouijkta `j sujm`a, tljkjs quj jipjzor par elgor uko clto
cak tu gjej. @jspuìs, jkukclos cul`o`asoijktj tu pjtlclók y jxpakjs tus
orfuijktas.
vl`o j lkvltorAo puj`j
taior quj `jcl`os
uk coeì o jsooÿo`lr ukotok
pjrsako plkcjmo`o `j`jm
otroctlvo raioktlclsia o tu
flikosla. Pros
pjksïrtjma uk tljipa, jkcujktros uko eario `j bocjrma quj ka rjsumtj
`jioslo`a earzo`o. Mo `jtjrilkoclók eukclako jk jstas cosas puktuomjs.
Paioias uko `jclslók, kas orioias `j vomar y bocjias ocapla `j eartomjzo
poro mmjvor o coda kujstra prapóslta.
Atros eocjtos `j kujstro vl`o, jk coidla, sj rjslstjk tjkozijktj om caktram
jgjcutlva. \ pororkas o rjemjxlakor co`o vjz quj octuoias sjréo, jk cuomquljr
cosa, uko iokjro suioijktj lkjelcoz `j `lrlflr kujstros vl`os. Uamvjrì sadrj
jstj tjio iïs o`jmoktj, pjra ±omfuljk sj lioflko ma quj supak`réo trotor `j
«taior mo `jclslók¸ `j lr om flikosla co`o vjz quj vo1 Jstoréoias
cak`jkïk`akas o rjovlvor co`o vjz jm éipjtu `jm ^rlijr @éo, admlfok`a o
kujstro ijktj o posor `j kujva par jm pracjsa ofato`ar `j vomaror mas
iatlvas par mas quj `jcl`lias lr om flikosla jk uk prlkclpla y, `o`a quj
kujstro ijktj js iorovlmmaso j lrroclakomijktj `lomìctlco, toidlìk o rjvlsor
mas iatlvas poro ka lr. Co`o vjz. Co`o `éo. Osé js caia eukclako mo taio `j
`jclslakjs. Sjréo caia jstor mjvoktok`a pjsos ijktomijktj o `lorla, ma quj
kas `jgoréo iuy paca tljipa poro pjksor jk atro caso.
Ma quj voias o `jscudrlr jk jstj mldra js quj boy atros portjs `j kujstro
ijktj iïs lk`lco`os y jspjcéelcos poro jstodmjcjr poutos `j caipartoiljkta
rjltjrotlvos. Osé sak kujstras bïdltas7 jstïk o`opto`as poro eukclakor
outaiïtlcoijktj, iïs quj poro jktrjforsj om jseujrza y jm tuiumta `jm `jdotj
quj sujmj ocaipoÿor o mo taio `j `jclslakjs. Ujrjias toidlìk quj frok
portj `j kujstro vl`o  yo jstï caktjkl`o jk jso outaiotlzoclók, jk jsos eocjtos
sjkclmmos y rjcurrjktjs `jm ya quj pa`jias caksofror o uko torjo cakcrjto.
±^uj`j bodjr omfa ijgar poro caksjfulr ijtos lipartoktjs o morfa pmoza1
Somtorsj jm tuiumta `jm `jdotj y pakjrsj iokas o mo adro. ^oro jsa,
ustoijktj, jstïk mas bïdltas.
Mo cljkclo y mo jxpjrljkclo pjrsakom kas jksjÿok quj kujstro ijktj eario
bïdltas `j iokjro koturom, bïdltas quj sak om ilsia tljipa lkacuas y
slfklelcotlvas. Sjfura quj mas prlijras qulkcj ilkutas quj co`o uka `j
kasatras poso `jspljrta co`o ioÿoko trokscurrjk jxoctoijktj `j mo ilsio
 

iokjro. Js koturom. ^jra js eïclm mmjfor o mo cakcmuslók `j quj kujstro ijktj

tljkj quj jstor crjok`a y rjcrjok`a caktlkuoijktj tjk`jkclos octlvos y
`jmldjro`os jk mos quj pjrslstlr. Js eïclm crjjr quj mo cakstokclo pracj`j `j
kujstras jseujrzas cakscljktjs y rjpjtl`as par iam`jor kujstras octas y
caksjfulr kujstros ijtos. Sl kujstras potrakjs `j cak`ucto eujrok jm
rjsumto`a
cakscljktj`j jsj «Bozma
tjk`réo slk oiïs¸,
quj `jcl`lr `lorlacaia
sjfulriucbas
bocljk`acrjjk, kujstro
mos casos quj ijktj
bocj.
±Ka1
^a`réo sjr osé, sl mo admlfïroias. ^jra kujstro ijktj cakscljktj tljkj paca
quj vjr cak kuijrasos casos quj bocjias. Sadrj ta`a, cak casos quj
bocjias bodltuomijktj. Jk jsj cosa, jm quj oct÷o js uk vosta oporota ka
cakscljktj quj pjriokjcj sjilacumta, uk oporota quj pa`jias `lrlflr
ij`loktj sjÿomjs y opuktjs jiltl`as par kujstro ijktj cakscljktj, pjra quj
jk `jelkltlvo eukclako par sé sama, slk quj lktjrvjkfo jm caktram jgjcutlva.
Jsos portjs `j kujstra ya sak iuy `lstlktos `jm ya cakscljktj quj
cakacjias, y puj`jk utlmlzorsj `j earios iuy `lvjrsos.
Om ya quj cakacjias mj prjacupok mas oscjksas y jm oiar. Kujstra ya
lkcakscljktj sj `j`lco, jk coidla, o earior bïdltas quj kas pjriltjk rjpjtlr
cak eoclml`o` ma quj bjias bjcba jk atros acoslakjs. Pjkjias paco
cakcljkclo `j cóia o`qulrlias uk bïdlta, a lkcmusa `j quj octuoias par
bïdlta. Mas bïdltas ka sj caktramok `j mo ilsio iokjro quj sj caktramok mos
`jclslakjs cakscljktjs. Jso js mo koturomjzo acumto, satjrro`o, `jm bïdlta, y
jxpmlco par quì, cuok`a bodmoias `jm tjio, samjias bocjrma cak uko curlaso
sjksoclók `j saijtliljkta («Jk elk, js mo castuidrj…¸), cosl caia sl mas
bïdltas tuvljrok uko jxlstjkclo outókaio y ogjko o kasatras, a `lscurrljrok
jk poromjma om ya quj jxpjrlijktoias. \ js cljrta7 mas bïdltas bok sl`a
sljiprj uk ilstjrla, cakelko`a `uroktj `ìco`os jk mo l`jo `j quj raipjr cak
uk iom bïdlta a o`aptor uka somu`odmj js slipmjijktj uko cujstlók `j
lktjkclók y outa`lsclpmlko.
Oktjs `j sjfulr o`jmoktj, js lipartoktj sudroyor quj mas ilsias
ijcoklsias `j oprjk`lzogj sak rjspaksodmjs `j kujstras dujkas bïdltas8 js
`jclr, `j mas quj jstïk jk caksakokclo cak kujstros ijtos, y `j kujstras
iomas bïdltas8 js `jclr, `j mas quj jktrok jk cakemlcta cak kujstras lktjrjsjs.
Pa`as mas bïdltas, dujkas a iomas, tljkjk jm ilsia arlfjk. @ok caia
rjsumto`a jxpjrljkclos iuy `lstlktos, `js`j mujfa, pjra jmma ka `jdj lkemulr jk
kujstro cakcjpclók `jm bïdlta caia tom. Jk jstj sjktl`a, js ma ilsia lr om
flikosla cak rjfumorl`o` quj euior uk por `j clforrlmmas om `éo. Mas
 

ijcoklsias quj jktrok jk gujfa sak jxoctoijktj mas ilsias.

Jk tìrilkas `j vl`o somu`odmj, jk coidla, bocjr jgjrclcla y euior sak pamas
apujstas. Jm prapóslta `j jstj mldra js iastror cóia pa`jias sjrvlrkas `j mo
caiprjkslók cakscljktj `j kujstros ijtos y osplroclakjs poro arljktor
kujstras bïdltas. ^a`jias, `j bjcba, iorcor mo ofjk`o, `lrlflr jm tliók.
Sodljk`a
jktrj cóia
jmmas y eukclakok mas bïdltas,
kujstros ijtos poro pa`jias
quj sj crjor puktas `j caktocta
slkcraklcjk iokjro
jxtrjio`oijktj vjktogaso poro kasatras. Jsta yo acurrj jk omfukas cosas,
caia vjrjias.
***
Jk il jtopo `j jstu`loktj blcj prïctlcos jk uka `j mas prlkclpomjs modarotarlas
`j lkvjstlfoclók octltu`lkom `jm iuk`a. Iastrïdoias o mo fjktj lkearioclók
sadrj uk tjio cakcrjta y okomlzïdoias sl jso lkearioclók lkemuéo jk sus
ulclas y aplklakjs. @jsorrammïdoias ia`jmas jelcocjs rjspjcta o cóia

pracj`j jm lk`lvl`ua
cjktrïk`akas o mo baro
prlkclpomijktj `j coidlor
jk mos `j octltu`
eosjs lklclomjs y caipartoiljkta,
`j coidla7 js `jclr, jk
cóia lkemulr jk jm sugjta poro quj o`aptj uko vlslók `lstlkto `jm iuk`a.
Jstu`lïdoias, par jgjipma, cóia mas orfuijktas pjrsuoslvas eaijktok jm
opaya o mos pamétlcos `j pratjcclók ij`laoidljktom. Jro uk trodoga
lipartoktj y vomlasa. Caia bj `lcba oktjs, iucbos `jclslakjs vltomjs jstïk
sugjtos prlkclpomijktj om caktram jgjcutlva, mo codlko `j iok`a `j mas
coidlas lklclomjs quj liprlilias o kujstros vl`os.
Atros casos, jk coidla, jxlfjk omfa iïs quj uko taio `j `jclslók lklclom y
outa`lsclpmlko7 sjr ijgar po`rj, a caiuklcortj iïs cak tu porjgo, a ijgaror tu
pra`uctlvl`o` modarom, a opmlcortj iïs om jstu`la, a sjr iïs obarro`ar. Jstas
coidlas ka sucj`jk `j mo kacbj o mo ioÿoko. Sj jejct÷ok, par jm caktrorla,
poumotlkoijktj, o ma morfa `j oÿas, ij`loktj occlakjs quj boy quj ioktjkjr
`j iokjro cakstoktj. Sl tu ijto js rj`uclr tu bujmmo jcamóflco, ka dosto cak
quj taijs jm outad÷s poro vamvjr o coso `jm trodoga uk sama `éo. Pljkjs quj
bocjrma bay, ioÿoko y sljiprj. ^oro som`or tus `ju`os y sokjor tu jcakaiéo,
ka js suelcljktj cak quj `jgjs `j caiprortj jsas zopotas a jsj tjmìeaka
kujva. Pljkjs quj rjslstlrtj rjpjtl`oijktj o mo tjktoclók `j caipror, om
ijkas bosto quj tus elkokzos somfok o ematj. ^oro jktodmor kujvos rjmoclakjs,
`jdjs pjrslstlr jk tu jipjÿa oukquj mo prlijro pjrsako `jm flikosla o mo quj
lkvltjs o taior uk coeì rjb÷sj tu lkvltoclók. Pljkjs quj cakacjr o iïs fjktj
quj qulzï tj lktjrjsj y bocjr aerjcliljktas rjpjtl`as poro cakjctor cak jsos
 

pjrsakos. Pljkjs quj oslilmor y pakjr jk prïctlco  pracj`liljktas cabjrjktjs

poro bocjr casos.
Cuok`a jipjcì o lkvjstlfor par il cujkto, caiprjk`é jksjful`o quj mo
cakstokclo jro omfa jspjclom. Ma cljrta js quj ka ij prapusj jstu`lor jm
bïdlta caia tom7 qujréo jktjk`jr cóia pjrslstj mo fjktj. Jxlstéo mo crjjkclo
fjkjromlzo`o
caia poro quj `j jmquj mo cakstokclo
sugjta jejctuoro jxlféo octltu`js
uk coidla y ma elrijs, ma dostoktj
ioktuvljro o morfaeujrtjs
pmoza.
Ij `l cujkto `j quj sj pa`éo pakjr o prujdo jsto l`jo o frok jscomo rjvlsok`a
mos lkvjstlfoclakjs quj bodéok ij`l`a ma quj mo fjktj `jsjodo y sj prapakéo
bocjr ‐opuktorsj o uk cursa, pakjrsj mo vocuko `j mo frlpj, rjclcmor, usor jm
outad÷s‐ y caktrostorma `jspuìs cak ma quj bocéo `j vjr`o`. ±Cuipméok sus
lktjkclakjs y sj opuktodok om cursa, sj pakéok mo vocuko, rjclcmodok, taiodok
jm outad÷s1 ^orjcéo uko prjfukto iuy sjkclmmo y jvl`jktj quj `jdjréo tjkjr
uko rjspujsto sjkclmmo.
Gukta cak uko `j ils omuikos, Gu`y Aujmmjttj, rjvlsì slstjiïtlcoijktj
sjsjkto y cuotra jstu`las quj suiodok iïs `j clkca ilm jkcujsto`as. Ma quj
`jscudrlias euj sarprjk`jktj. Jk jm cosa `j cljrtas caipartoiljktas, mo
fjktj octuodo caia sj jspjrodo7 sl `jcéo quj pjksodo iotrlcumorsj jk uk
cursa a pakjrsj mo vocuko `j mo frlpj, par ma fjkjrom ma bocéo. ^oro jsas
caipartoiljktas puktuomjs eukclakodo mo taio `j `jclslók cakscljktj y mos
pjrsakos cak octltu`js elrijs mmjvodok o coda sus `jclslakjs. Cuokta iïs
cakcrjtas eujrok sus pmokjs, iïs pradodmj jro quj mas cuipmljrok. Atros
cak`uctos, jk coidla, rjsumtodok `jscakcjrtoktjs. Jk jm cosa `j occlakjs quj
pa`éok rjpjtlrsj cak erjcujkclo, caia rjclcmor a taior jm outad÷s, mos
lktjkclakjs ka lipartodok frok caso. Mo fjktj pa`éo qujrjr rjclcmor mo dosuro
a taior jm outad÷s poro lr o trodogor par mos ioÿokos, pjra ka octuodo jk
caksjcujkclo. Sl saméo tlrorma ta`a om ilsia caktjkj`ar, sjfuéo boclìk`ama, om
iorfjk `j su lktjkclók `j rjclcmor. Sl saméo lr om trodoga jk cacbj, sjfuéo
boclìk`ama, pjsj o su lktjkclók `j utlmlzor jm trokspartj p÷dmlca. Jk jm cosa `j
cljrtas caipartoiljktas, mos octltu`js y mas prapósltas `j mos pjrsakos tjkéok
jscoso lkemujkclo jk su eario `j octuor.
Jstas rjsumto`as kas sarprjk`ljrak. Ma móflca bodréo sl`a quj, tros taior
uko `jclslók y bocjrsj uk elrij prapóslta, mo fjktj cuipmljro sus pmokjs.
Cuok`a ij `lspakéo o pudmlcor mas rjsumto`as, jm j`ltar `j mo rjvlsto ij pl`ló
quj rjvlsoro jm okïmlsls y il cakcmuslók euj mo ilsio. @j ia`a quj pl`ljrak
uk kujva jstu`la quj voml`oro mas rjsumto`as. @j kujva, `jscudrlias quj mos
occlakjs rjpjtl`os sj `jsvlodok `j ma jspjrodmj. Mo fjktj pa`éo bocjrsj
 

prapósltas elrijs `j iokjro cakscljktj, pjra ouk osé ioktjkéo su

caipartoiljkta `j sljiprj. ^ar elk sj pudmlcó mo lkvjstlfoclók, y `js`j
jktakcjs sj bo rjpmlco`a cjktjkorjs `j vjcjs. Caia js móflca, ka ta`as mas
lkvjstlfo`arjs jstodok cakvjkcl`as. Omfukas rjdotljrak cak obékca mas
rjsumto`as, jk mo crjjkclo `j quj mos octltu`js y mos lktjkclakjs cakscljktjs
0
dostodok
Oqujmmoporo jxpmlcorlkvjstlfoclók
prlijro jm caipartoiljkta.
euj euk`oijktom poro l`jktlelcor mos
coroctjréstlcos jspjclomjs `j mo cakstokclo. Om `jclr «jspjclomjs¸, ij rjeljra o
quj mo cakstokclo `lejréo `j mo kaclók prjvlo quj tjkéoias `j jmmo. Ka porjcéo
jstor rjmoclako`o cak mas ia`jmas ocjpto`as, kl sjfulr mo eariumoclók `jm
sodjr cakvjkclakom. ^orjcéo iïs jxtroÿo y caipmjgo `j ma quj crjéoias. Om
porjcjr, ka sj mo pa`éo l`jktlelcor par jm slipmj ijcoklsia `j pj`lrmj o mo
fjktj quj jkukcloro sus lktjkclakjs. Ka jro jm rjemjga `j uk prapóslta y ukos
octltu`js elrijs.
_uljkjs crltlcorak jm jstu`la tjkéok, slk jidorfa, rozók jk cljrta ia`a,
parquj
pjrslstlr il
jk lkvjstlfoclók
su prapóslta. lklclom ka jxpmlcodo
Sodéoias quì mmjvo
quj sj trotodo o mos
`j omfa pjrsakos
jspjclom, pjrao
lfkarïdoias cóia sj jejctuodo. Kas bo casto`a `ìco`os, pjra par elk bjias
`o`a rjspujsto o jsos crétlcos. Obaro sodjias quj js jm bïdlta jm quj crjo mo
cakstokclo. Jstj mldra jxpmlco ma quj bjias oprjk`l`a sadrj cóia crjor
bïdltas.
***
Jm ilta `j quj poro coidlor `j cak`ucto bocj eomto paca iïs quj uko
lktjkclók elrij y eujrzo `j vamukto` mmjvo iucba tljipa clrcumok`a par obé
cak ìxlta. Uomj
kas sjrvlias `jmmocaktram
pjko, jgjcutlva
par tokta,poro
saijtjrma
mmjvor oo jejcta
crétlco.uk±Cóia,
coidlajxoctoijktj,
`uro`jra1
Sodjias quj, cuok`a omfuljk jstï iuy `jcl`l`a o o`jmfozor, puj`j pjr`jr
jktrj sljtj y kujvj hlmas. Js jm pjsa quj puj`j jspjror pjr`jr uko pjrsako
adjso saijtlìk`asj o uk prafroio `j o`jmfozoiljkta `j sjls ijsjs.: Omfa
js omfa.
^jra sodjias toidlìk quj, cak jm tljipa, mo ioyar portj `j mos pjrsakos
quj sj saijtjk o tomjs prafroios rjtaio sus potrakjs `j jgjrclcla y
omlijktoclók prjvlas. Clkca oÿas `jspuìs `j portlclpor jk uk prafroio téplca
`j o`jmfozoiljkta, sama uk ?: par cljkta `j mas portlclpoktjs ka bo vujmta o
jkfar`or clkca hlmas.5 Mo lkijkso ioyaréo bo rjcupjro`a su pjsa oktjrlar a
 

lkcmusa bo jkfar`o`a iïs. A sjo quj ka mjs bo sjrvl`a `j ko`o.

Mas prafroios caijrclomjs `j o`jmfozoiljkta tljkjk jk cujkto jstas `otas.
Bodmì cak @ovl` Hlrcbbaee,6  jxprjsl`jktj y caksjgjra `jmjfo`a `j Vjlfbt
Votcbjrs, ocjrco `j mas rjsumto`as o morfa pmoza `j quljkjs proctlcodok su
iìta`a. Hlrcbbaee rjcakacló quj, «jk mo lkijkso ioyaréo `j mas cosas,
cuok`a mo fjktj
_uljk bocj sj jseujrzo
kujstro par coidlor
`ljto jm tljipa ka cakslfuj
suelcljktj, ioktjkjr o`jmfozor,
om elkom cakslfuj jm jseujrza.
sl
`j vjr`o` cuipmj jm prafroio. Ma quj vjias js quj mo ioyaréo `j mo fjktj
ka ma cuipmj. Js mo atro coro `j Vjlfbt Votcbjrs¸.
Cuipmlr uk prafroio `j o`jmfozoiljkta caia jm `j Vjlfbt Votcbjrs
jxlfj uk jseujrza cakstoktj. «\a ij ma pmoktja osé7 sl tljkjs pradmjios poro
o`jmfozor, sljiprj vos o tjkjrmas¸, osjfurodo Hlrcbbaee. «Sl tljkjs jm
lipumsa outaiïtlca `j otldarrortj, sl utlmlzos mo cail`o `j `jtjrilko`o
iokjro, a sl tj cujsto o`jmfozor `jdl`a o tu ijtodamlsia, tljkjs uko
jkejrij`o` cróklco quj ka `jsoporjcj slk iïs. Mo adjsl`o` ka tljkj curo, ma
quj slfklelco
om dujk quj pjrló`lcoijktj
coilka. Ka js quj slfosvosmoo `ljto,
`jscorrlmor y mujfa
pljr`os pjsa tjk`rïs quj vamvjr
y yo jstï, yo ka
vujmvjs o jkfar`or. Ka sj troto `j jsa.¸
Js `leéclm vlvlr osé. Caia `jcéo Hlrcbbaee, «jk mos rjuklakjs `j Vjlfbt
Votcbjrs vjéos cuïkta sj jseujrzo mo fjktj y cuïkta suerj. Ujéos fjktj quj
bodéo pjr`l`a cuorjkto y clkca hlmas y quj mujfa bodéo vujmta o jkfar`ormas.
\ vjéos cóia mjs oejctodo jsa. Sj sljktjk eotom. Sljktjk quj bok erocoso`a par
caipmjta. Su outajstlio ocododo par mas sujmas¸.
Jm caktram `jm pjsa js uk jgjipma jspjclomijktj ÷tlm parquj sj puj`j
cuoktlelcor y parquj mas jstu`las sadrj jm tjio sak iuy kuijrasas, pjra mo
ilsio `lkïilco jktro jk gujfa sl ma quj lktjktos js posor iïs tljipa cak tus
blgas, a obarror, a cjktrortj jk jm trodoga.
Jm pradmjio js quj mo tjaréo `jm prapóslta elrij y mo outa`lsclpmlko opjkos
tljkj jk cujkto mo pradodlml`o` `j rjlkcl`jkclo. ^jksjias, par jgjipma, jk il
prlio, quj troto `j o`jmfozor par slipmj eujrzo `j cakvlcclók, slk `jsorrammor
bïdltas kujvas.
Paio mo `jclslók `j pjr`jr pjsa jk ij`la `j uk jktarka bastlm, `o`a quj
sujmj caipror cail`o dosuro o iaktakjs poro sus blgas o`amjscjktjs. Su
caclko jstï mmjko `j fommjtos somo`os y `umcjs, rjerjscas y bjmo`as. Boy
cail`o par ta`os portjs7 jk mos jkclijros, jk mas oriorlas, jk mo kjvjro y jm
cakfjmo`ar. Jk jsj jktarka, jk jm quj sus blgas jstïk caktlkuoijktj
plcatjok`a, jmmo caij iljktros vj mo tjmj, bodmo par tjmìeaka a rjcldj vlsltos.
 

Mj fusto lr om cjktra caijrclom y sljiprj soco tljipa poro posorsj par omf÷k
rjstouroktj `j cail`o rïpl`o. Caijr iljktros bocj casos porjcj sjr uka `j
mas jgjs vjrtjdromjs `j su vl`o.
Cakvljkj sjÿomor jk jstj cosa quj jm jktarka koturom ka js lktréksjcoijktj
bastlm. Slk `u`o, o kujstras okcjstras mjs bodréo bjcba froclo mo l`jo `j quj
sadroro mo cail`o
po`jcliljktas. y `j
^jra quj omf÷k ka
jm pradmjio `éojssusama
sadrjoduk`okclo
mo coktl`o` `jsjréo uko `j
cail`o eujktj `j
mo quj
`lspakjias. Sjf÷k @ovl` Hjssmjr, jxprjsl`jktj `j mo Ofjkclo `j Omlijktas
y Ij`lcoijktas jsto`aukl`jksj (E@O), mo lk`ustrlo omlijktorlo ka sama tljkj
par adgjtlva quj sus cmljktjs quj`jk sotlsejcbas. 2  Jm sjctar jk su cakgukta,
lkcmuyjk`a o ofrlcumtarjs, eodrlcoktjs, jipoqujto`arjs, `lstrldul`arjs y
ilkarlstos, jstï lkvlrtljk`a jk cail`os blpjrjstliumoktjs8 js `jclr, jk
pra`uctas quj suscltok jk kasatras jm `jsja `j sjfulr cailjk`a. Jk jstas
iaijktas, boy cljktéelcas `j`lco`as o lkvjktor earios `j bocjrkas caijr
iïs `j ma quj `jsjoréoias `j iokjro koturom. Js lipartoktj sodjrma, poro ka
lktjrlarlzor
pjsor `j masuk sjktliljkta
erocosas `j lipatjkclo
rjpjtl`as. Jm jktarka yoctuom
caksjrvor
pmoktjokujstro
uk rjtaoutajstlio
jkarij, uko
rjta quj sama pa`rjias supjror sl kas bocjias uko l`jo codom `j sus
praparclakjs.
^oro camia `j iomjs, il prlio vlvj jk uk dorrla rjsl`jkclom quj ka eoclmlto
mo prïctlco `jm jgjrclcla. Su macoml`o` sj cakstruyó poro iavjrsj jk cacbj, ka
poro coilkor. Pljkj trjs cacbjs oporco`as `jmoktj `j su coso, o sama ukas
posas `j mo pujrto. \ su coso jstï tok mmjko `j casos quj ka boy sltla poro
oporotasos iïqulkos `j jktrjkoiljkta eéslca.
^oro cuipmlr su lktjkclók `j pjr`jr pjsa jk jsj jktarka, tjk`réo quj
rjslstlrsj cakstoktjijktj o mo tjktoclók `j caijr jk jxcjsa y `j ka iavjrsj
opjkos. Su vl`o sj cakvjrtlréo jk uko sjrlj `j `jclslakjs `leéclmjs quj tjk`réo
quj taior uko tros atro. Co`o `éo sjréo caia jm ^rlijr @éo, caia jm @éo `j mo
Ioriato7 rjslstlrsj uko y atro vjz o mos ilsios caia`l`o`js, jkcoror sus
`jdlml`o`js lktréksjcos, pakjrsj o prujdo caktlkuoijktj.
Mo `jclslók y mo vamukto` ka sak, sjkclmmoijktj, mos bjrroiljktos iïs ÷tlmjs
poro bocjr uk socrlelcla cakstoktj o elk `j caksjfulr kujstros ijtos. Js
`jioslo`a ofato`ar, y ka kas `jgoréo tljipa poro pjksor jk atro caso.
O`jiïs, jm ijma`roio quj ocaipoÿo o jso rjkukclo caktlkuo js
caktropra`ucjktj.
Jm pslcómafa @okljm Vjfkjr y sus camodaro`arjs l`jorak uk jxpjrlijkta
poro `jiastror quj lkbldlr kujstras `jsjas surtj uk jejcta poro`óglca. Sj
 

jkcaijk`ó o mas portlclpoktjs uko torjo iuy sjkclmmo7 ka  pjksor jk uk asa
pamor. @j ta`os earios, ±qulìk pljkso o ijku`a jk asas pamorjs1 Mas
portlclpoktjs posodok clkca ilkutas sjkto`as o samos jk uko somo y pumsodok
uk tlidrj co`o vjz quj jrok lkcopocjs `j rjprlilr jsj pjksoiljkta. @j
ij`lo, pumsodok jm tlidrj ukos clkca vjcjs, cosl uko par ilkuta. < Ka js ko`o
jxtroÿa
cuok`a kasquj bommoias
kas `lstrolfoias y pjksjias
samas y odurrl`as. lkcmusa jk js
Ma lktjrjsoktj tjios prabldl`as
ma quj acurrló
cuok`a pastjrlarijktj sj pl`ló o mas ilsias portlclpoktjs quj posorok clkca
ilkutas lktjktok`a  pjksor  jk uk asa pamor. Pros mo torjo `j rjprjslók,
pumsorak jm tlidrj cosl acba vjcjs. ^ar jm caktrorla, mas portlclpoktjs o mas
quj sj pl`ló quj pracurorok pjksor jk uk asa pamor `uroktj clkca ilkutas,
pjra slk mo torjo lklclom `j ka  bocjrma, pumsorak jm tlidrj ijkas `j clkca
vjcjs. Euj caia sl jm bjcba `j lktjktor rjprlilr uk pjksoiljkta `ljro o jsj
pjksoiljkta jspjclom jkjrféo poro oemaror cak pastjrlarl`o`. @jspuìs `j quj
mas portlclpoktjs trotorok `j ka pjksor jk asas pamorjs, pjksodok jk jmmas uko
yprlkclpla
atro vjz.bodéok
O mo baro `j jvomuor
pracuro`a su jxpjrljkclo,
ka pjksor mas portlclpoktjs
jk asas pamorjs quj jkcosl
`jcéok sjktlrsj uk
adsjslako`as cak mas asas pamorjs.
Js jm flra poro`óglca `jm `jsja. Protor `j rjprlilrma sacovo kujstros
lktjkclakjs y kas `lelcumto jm caksjfulr kujstros ijtos. Erustro kujstra dujk
caipartoiljkta cakvlrtlìk`ama jk uko tarturo. Caia jxpmlcodo Vjfkjr,
«kas qulto jm sujÿa mo prjacupoclók `j ka pa`jr `arilr, y cuok`a qujrjias
pakjrkas o `ljto kas posoias jm `éo jktjra cak mo codjzo pujsto jk mo
kjvjro¸.?>  Jgjrcjr jm caktram lipmlco uk «lipumsa `j caktro`lcclók quj
sljiprj porjcj erustror mas lktjktas `j `lrlflr kujstros ijktjs¸.
Mmjfo`as
kujstro o jstj pukta,
iatlvoclók sj cuok`a
bommo jkkujstras
erokco`jsjas lksotlsejcbas
rjtlro`o, lktjrvljkjsj kujstra
ofrok`okyay
cakscljktj y pjksoktj. Mo cakcljkclo, jk su sjkclmmjz, `o jksjful`o cak
ustlelcoclakjs poro odok`akor kujstras prapósltas. Mo copocl`o` `j l`jor
jxcusos js uk tomjkta quj kujstro ijktj cakscljktj `ailko o mo pjrejcclók.
^uj`js orfuijktor `j lkij`lota par quì tj cailstj jso plzzo okacbj (tj
somtostj mo cail`o) a par quì ka bos l`a bay om flikosla (tj `améok mos
ra`lmmos). Jsj tomjkta kas pjriltj, elkomijktj, `jgor `j `jdotlrkas y `j mucbor
o droza portl`a cak kujstra jktarka. Uamvjias om pukta `j portl`o.
***
 

Kujstros vl`os pa`réok sjr iuy `lstlktos sl opravjcbïroias mas kujvas

`jscudrliljktas cljktéelcas ocjrco `j cóia, cuïk`a y par quì eukclakok mas
bïdltas. ^oro sjr omfa tok lktréksjca o mo cak`lclók buioko, mas bïdltas
caktro`lcjk, poro`óglcoijktj, kujstra cakacliljkta lktultlva. Caia
vjrjias, jso apocl`o` js uk rosfa `jelkltarla `jm bïdlta quj caktrlduyj o quj
cuipmo cak jk
cakscljktjs ìxlta su eukclók7
sjktl`a js `jclr, pjrslstlr pjsj o kujstros lktjkclakjs
caktrorla.
Kujstra ya cakscljktj y m÷cl`a ‐jm quj pjrcldlias sjfuk`a o sjfuk`a
cuok`a taioias `jclslakjs, jxprjsoias jiaclakjs y jgjrcjias mo eujrzo `j
vamukto`‐ js mo portj `j kujstra sjr cak mo quj trotoias o `lorla. ^asjjias
copocl`o` lktraspjctlvo, pjra kas jkcaktroias oktj jm pradmjio elmasóelca `j
opmlcor kujstra oporota cafkltlva y `j pjrcjpclók o mo praplo caiprjkslók.
Sama pa`jias cakacjr mos portjs cafkascldmjs `j kujstro jxpjrljkclo.
Mas bïdltas eukclakok tok pjrejctoijktj quj opjkos pjksoias jk jmmas. Jm
uklvjrsa `jm bïdlta js tok outókaia quj js móflca pjksor jk ìm caia jk uko
jspjclj `j sjfuk`a ya7 uko vjrtljktj `j tu sjr quj vlvj o mo saidro `j mo
ijktj pjksoktj quj tok dljk cakacjs. ^oro caiprjk`jr cóia eukclako jstj
ijcoklsia sak kjcjsorlas ta`as mas rjcursas `j mo pslcamaféo y mo
kjuracljkclo.
@j vjz jk cuok`a, cmora jstï, rjporoias cakscljktjijktj jk kujstras
bïdltas. Pros taior mo `jclslók `j bodmor jk pjrsako cak uk caipoÿjra `j
trodoga jk vjz `j jscrldlrmj uk ijksogj, tlroias o mo popjmjro jsj carrja
lk`lfko`a quj bodéoias jipjzo`a o jscrldlr outaiïtlcoijktj. Cuok`a kas
ocar`oias `j quj boy quj jcakailzor jm ofuo, cjrroias jm frlea `j mo `ucbo.
Tjcar`oias quj `jdjias `jgor o uk mo`a jm tjmìeaka cuok`a jstoias
cjkok`a cak kujstras blgas. Js `jclr, jgjrcjias jm caktram jgjcutlva, a
racjsoiljkta `j orrldo odoga, om caktramor ij`loktj mo lktjkclók mas bïdltas
quj kas `lsfustok.
Osé js caia vlvlias mo ioyaréo `j pjrsakos. Kujstra ya cakscljktj, jm quj
taio `jclslakjs, sj caktropakj o kujstros rjspujstos outaiïtlcos bodltuomjs.
Jk uko jspjclj `j fujrro lktjstlko, kujstras iomas bïdltas kas tljk`jk
jidasco`os uko y atro vjz.
Boy, slk jidorfa, uko soml`o.
^a`jias coidlor bïdltas quj caksl`jroias pjrgu`lclomjs y earior atras
kujvas quj jstìk jk caksakokclo cak kujstras `jsjas. Cuok`a kujstro
rjspujsto outaiïtlco js mo `jsjo`o, kujstras bïdltas y kujstros ijtos jstïk jk
slktakéo. \o ka tjkjias quj cakelor jk mo vamukto`. Jsj js jm adgjtlva `j jstj
 

mldra7 oprjk`jr o earior dujkas bïdltas o pjsor `j mas adstïcumas `j mo vl`o

catl`loko. ^a`jias oprjk`jr o o`aptor bïdltas quj kas djkjelcljk, jk vjz `j
pjrgu`lcorkas.
Ma cljrta js quj iucbos `j tus vlrtu`js yo sak eruta `j mo castuidrj.
±Jcbos outaiïtlcoijktj mo mmovj `j mo pujrto cuok`a somjs `j coso1 ±^akjs jm
lktjriltjktj cuok`a
blgas ta`as mas vos o coidlor
`éos cuok`a sj vok `j corrlm a o _ulzï
om camjfla1 flror1 pljksjs
±Mjs `osquj
uk bocjs
djsa ojsos
tus
casos parquj tljkjs lktjkclók `j bocjrmos, pjra js iïs pradodmj quj jsos
occlakjs rjpjtl`os cak rjfumorl`o` sjok bïdltas, `j bjcba. Mas bïdltas
eukclakok `j iokjro tok jelcoz y commo`o quj crjjias quj bjias tjkl`a quj
taior mo `jclslók cakscljktj `j jgjcutormas.
Cuok`a mas bïdltas y mos ijtos jstïk jk caksakokclo, sj jkfrokok
suovjijktj poro fulor kujstras octas. Mo ioyaréo `j mos vjcjs kl slquljro
saias cakscljktjs `j quj jsta acurrj. Octuoias par castuidrj slk tjkjr quj
taior mo `jclslók `j bocjrma.
Caia vjrjias, mo lktjmlfjkclo bodltu`lkom js jk iucbas sjktl`as ijkas
liprjslakoktj quj kujstra ya cakscljktj y pjksoktj. Mmoio ijkas mo
otjkclók, `js`j mujfa, pjra eukclako cak jkarij jelcoclo. Tjocclakoias
lkvamuktorloijktj o jstéiumas a cak`lclakoktjs oidljktomjs, jk uko jspjclj
`j  pracjsoiljkta `j odoga orrldo  `jm jktarka quj kas ra`jo7 jktror jk tu
`jspocba y jcbor uk vlstoza o mo ofjk`o `j jsj `éo8 tjkjr jk mo ioka uko
datjmmo vocéo y tlrormo o mo popjmjro8 aér jm tlidrj y odrlr mo pujrto… Jsj js jm
ia`a outaiïtlca, bodltuom, `j pjrslstlr poro caksjfulr kujstros ijtos slk
jseujrza.
±_uì caipartoiljktas tj lktjrjso coidlor1 _ulzï quljros cjkor cak iïs
erjcujkclo jk eoilmlo. A caiuklcortj iïs emul`oijktj cak tus jipmjo`as. A
obarror poro tu gudlmoclók a poro mas jstu`las `j tus blgas. A oslstlr o iïs
octlvl`o`js cumturomjs. Pa`os jsos casos puj`jk lktjfrorsj jk jso portj `j tu
vl`o rjfl`o par jm caipartoiljkta bodltuom. ^uj`jk mmjfor o sjr casos quj
bofos outaiïtlcoijktj. Mas bïdltas trodogok poro kasatras caia kukco
pa`rïk bocjrma kujstros `jclslakjs cakscljktjs.
 

?. @ok Orljmy y Hmous Vjrtjkdracb, «^racrostlkotlak, @jo`mlkjs, ok` ^jreariokcj7 Sjme-caktram

dy ^rjcaiiltijkt¸.  ^sycbamaflcom Scljkcj ?3, k.· 3 (4>>4)7 4?<–440, `al7?>.????/?056-
`al7 ?>.????/?056-
<42>.>>00?88 Gokjt Scbwortz jt om., «Bjomtbljr dy ^rjcaiiltijkt¸.  ^sycbamaflcom Scljkcj 4:,
<42>.>>00?
k.· 4 (4>?0)7 :32–:05, `al7?>.??66/><:56<65?3:?><:>
`al7?>.??66/><:56<65?3:?><:> .

4.  «PbjOSIDS ok` KATC Survjy ak Adjslty lk Oijrlco¸. KATC ot tbj Zklvjrslty ae
Cblcofa, caksumto`a jm ?> `j iorza `j 4>?
4>?2,
2, bttp7//www.karc.arf/Tjsjorcb/^ragjcts/^ofjs/tbj-
osidskarc-
osidskar c-adjslty-pamm.ospx
adjslty-pamm.ospx..

3. «Kjw LLkkslfbts lkta Oijrlcoks“ ^jrcjptlaks ok` Ilspjrcjptlaks ae Adjslty Prjotijkts, ok`
tbj Struffmjs Ioky Eocj¸. KATC ot tbj Zklvjrslty ae Cblcofa, actudrj `j 4>?5,
bttp7//ww
bttp7//wwww.karc.arf/^@Es/OSI
.karc.arf/^@Es/OSIDS%4>Adjslty/OSID
DS%4>Adjslty/OSIDS%4>KATC%4>
S%4>KATC%4>Adjslty%4>^ammQD
Adjslty%4>^ammQDrlje
rlje

0. Lcjh Ogzjk, «Tjsl`uom Jeejcts ae ^ost ak Motjr Djbovlar7 Bodltuotlak ok` Tjosakj` Octlak
^jrspjctlvjs¸.  ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Tjvljw 5, k.· 4 (4>>4)7 ?>6–?44,
`al7?>.?4
`al7?>.?4>>6/S?:346<:6^S^T>5>4Q>4
6/S?:346<:6^S^T>5>4Q>4..

:.  Tjko T.  Vlkf y Suzokkj ^bjmok, «Makf-tjri Vjlfbt Mass Iolktjkokcj¸. Pbj Oijrlcok
T.
Gaurkom ae Cmlklcom Kutrltlak 24, k.· ? (4>>:)7 444S–44:S, `al7?>.?><3/ogck/24.?.444S
`al7?>.?><3/ogck/24.?.444S..
5. Vlkf y ^bjmok.
y 

6. Jktrjvl
 Jktrjvlsto
sto
cak @ovl` Hlrcbbaee, jxprjsl`jktj y caksjgjra `jmjfo`a `j Vjlfbt Votcbjrs, ?2
`j ioya `j
`j 4>?6.

2. @ovl` O. Hjssmjr, Pbj Jk` ae Avjrjotlkf7 Pohlkf Caktram ae tbj Lksotlodmj

Lksotlodmj Oijrlcok
 Oppjtltj (Ta`omj Daahs, Jiious, ^O, 4>><).

<.  @okljm I. Vjfkjr jt om., «^oro`axlcom Jeejcts ae Pbaufbt Supprjsslak¸, Gaurkom a

ty ok` Saclom ^sycbamafy :3, k.· ? (?<26)7 :–?0.
 ^jrsakomlty
 ^jrsakoml

?>. @okljm I. Vjfkjr, «Lraklc ^racjssjs ae Ijktom Caktram¸,  ^sycbamaflcom Tjvljw ?>?, k.· ?
`al7?>.?>36//>>33-4<:x.?>?.?.30..
(?<<0)7 30, `al7?>.?>36//>>33-4<:x.?>?.?.30
 

MA _ZJ BO\ @JDOGA

«Mos ilk÷scumos co`jkos `jm bïdlta sak tok mlvlokos quj roro vjz sj sljktjk,
bosto quj sak `jioslo`a eujrtjs poro raipjrmos.¸
Soiujm Gabksak
^jra ±quì sak mas bïdltas, jxoctoijktj1
Frok portj `j il trodoga sj bo `lrlfl`a o `or rjspujsto o jstj lktjrrafoktj.
Oktjs `j oprjk`jr o eaijktor mas dujkas bïdltas y o raipjr cak mas iomas,
boy quj caiprjk`jr quì eukclók `jsjipjÿok jk kujstros vl`os.
Jipjcì o lktjrjsorij par mas bïdltas tros `jscudrlr quj mo cakstokclo tljkj
uko koturomjzo pjcumlor, pjra js `leéclm jstu`lormas parquj sak, par `jelklclók,
lkcafkascldmjs poro mo pjrsako quj mas jgjcuto. ±Cóia pa`jias jstor sjfuras
`j quj mas portlclpoktjs jk uk jstu`la kas praparclakok `otas elodmjs sadrj
omfa cuyo eukclók sj coroctjrlzo prjclsoijktj par quj`or acumto o kujstro
ijktj cakscljktj1
Pros vorlos soml`os jk eomsa, aé bodmor `j uko tìcklco `j lkvjstlfoclók
`jkailko`o iìta`a `j  iujstrja `j jxpjrljkclo, jk mo quj mas portlclpoktjs
lkeariok `j ma quj jstïk bocljk`a jk jm iaijkta jk quj ma jstïk bocljk`a.
Jro uko eario kavj`aso `j rjcodor `otas. Mo lkij`lotjz `j jstj jkeaquj
pa`éo, qulzï, pmosior mo jxpjrljkclo `jm octuor par bïdlta, sl js quj tom caso
jxlstéo.
Orrokcoias cak uk fruplta `j jstu`loktjs `j mo Zklvjrsl`o` O&I `j
Pjxos.??  @lias o co`o uka ukos cuoktos mldrjtos `j damslmma y vorlas
daméfroeas poro quj mas mmjvorok sljiprj jkclio. O mo baro sjÿomo`o, `jdéok
`jtjkjrsj y okator ma quj jstodok bocljk`a y pjksok`a. Zko jstu`loktj
okatodo, par jgjipma7 «Jstay vljk`a uk cakcursa `j prjfuktos y rjspujstos,
y jstay pjksok`a jk mos rjspujstos¸. Atra lkeariodo `j quj jstodo oslstljk`a
o uko cmosj y pjksok`a7 «_uì cokso`a jstay¸. Poidlìk tjkéok quj vomaror
cakearij o uko jscomo cak quì erjcujkclo bodéok iastro`a mo ilsio
cak`ucto cak oktjrlarl`o` jk jsj caktjxta, js `jclr, o jso baro y jk jsj mufor.
 

Cak mo tjckamaféo octuom, sama tjk`réoias quj prafroior mas tjmìeakas `j

mas portlclpoktjs poro quj mjs eariumorok mos prjfuktos. Mas ru`lijktorlas
rjmagjs cak omorio quj tjkéoias jktakcjs pmoktjodok cljrtas lkcakvjkljktjs,
caia quì bocjr cak mas rjmagjs cuok`a mas portlclpoktjs jstodok `uriljk`a.
Iucbas ocododok ijtljk`a jm rjmag jk uk cogók `j mo cóia`o poro quj jm
pltl`a `j mo`as
^oso`as omorio
`éos, ka mas `jspjrtoro
jktrjfodok co`o baro.
mos mldrjtos.
Zk 3: par cljkta `j mos cak`uctos cakslfko`os sj jejctuodok cosl o `lorla y
jk mo ilsio udlcoclók. Jrok octas rutlkorlas, pjra ±tjkéo sjktl`a
`jkailkormas «bïdltas¸1 ±Sj pa`éo oelrior quj caijr, bocjr jgjrclcla a
trodogor cak jm ar`jko`ar jrok cak`uctos quj jktrodok `jktra `j mo `jelklclók
`jm bïdlta1 Kujstro prjilso `j portl`o jro quj uk bïdlta, poro sjrma `j
vjr`o`, tjkéo quj jgjcutorsj outaiïtlcoijktj, slk `lrjcclók cakscljktj. ^oro
vomaror sl jro osé, pj`éoias o mas portlclpoktjs quj okatorok ma quj jstodok
pjksok`a iljktros octuodok. Frok portj `j ma quj okatodok jrok casos iuy
prasolcos. Omfuka, iljktros caclkodo, jstodo pjksok`a7 «±Mj bj pujsta
pliljkto1¸ a «¡_uì boidrj tjkfa!¸ Jrok pjksoiljktas quj sj carrjspak`éok
cak mos occlakjs. Mas portlclpoktjs jstodok iakltarlzok`a sus occlakjs om
ilsia tljipa quj mos rjomlzodok a jxpmlcïk`asj o sé ilsias par quì mos
bocéok. Jk coidla, sl okatodok casos caia «Zy, eomto ij`lo baro poro quj
jipljcj Sjlkejm`¸ iljktros caclkodok, clerïdoias cakel`jkclomijktj jso
occlók caia `j jgjcuclók outaiïtlco, slk `lrjcclók cakscljktj.
Jstj jkeaquj caipujsta ‐cakslfkor ka sama cak`uctos rutlkorlos, slka
toidlìk mas pjksoiljktas calkcl`jktjs cak jsos cak`uctos‐ rjvjmó `j quì 
iokjro  rjomlzodok mas portlclpoktjs cljrtos occlakjs quj rjpjtéok
rutlkorloijktj. Mas rjsumto`as eujrak sarprjk`jktjs. Jk uk 5> par cljkta `j
mos occlakjs, mas portlclpoktjs ka pjksodok jk ma quj jstodok bocljk`a.
Eoktosjodok, rjemjxlakodok a bocéok pmokjs. Zk jstu`loktj, par jgjipma,
okató quj iljktros bocéo jgjrclcla pjksodo `ók`j mj fustoréo lr jk mos
vococlakjs `j prliovjro. Js pasldmj quj jm lioflkor jm sam y uk iaglta gukta
o mo plsclko octuoro caia uko jspjclj `j okomfìslca caktro mos iamjstlos
eéslcos couso`os par jm jgjrclcla. Jk ta`a cosa, jm bjcba `j quj ka pjksoro jk
jm jgjrclcla ilsia rjvjmodo quj ka bodéo vékcuma cakscljktj. Mo occlók
ijcïklco ka acupodo jspocla jk mo ijktj cakscljktj, quj ka js mo vjrslók
rjprlil`o, erju`loko `jm lkcakscljktj, slka atro eario `j eukclakoiljkta `j
kujstros ijktjs, om iorfjk `j mo cakcljkclo.
Ka quljra `jclr cak jmma quj mo fjktj ka pljksj kukco jk sus
 

caipartoiljktas bodltuomjs. Sl dljk ka samjias pjksor jk cjplmmorkas mas

`ljktjs, o vjcjs ma bocjias, slk `u`o (oktjs `j lr o uko rjuklók lipartoktj a
cuok`a sj kas ocodo mo posto `j `ljktjs, par jgjipma). \ `lias cak uk
jstéiuma jspjclomijktj lktjrjsoktj poro quj mo fjktj cadroro cakcljkclo `j
sus bïdltas7 jm bjcba `j jstor cak atras. Bommorsj cak atros pjrsakos dosto
poro quj vamvoias
boréoias kariomijktjjm eaca
sl kaboclo `jktra y jipjcjias
jstuvlìroias saijtl`as oo moelgorkas
ilro`ojk`jmaatra.
quj
Jsta puj`j sjr iuy ÷tlm sl uka tljkj mo sjksoclók `j quj ka js iuy cakscljktj
`j quì casos bocj par bïdlta (y mj fustoréo sjrma)7 tjkjr p÷dmlca. @j jsj ia`a
tj bocjs jksjful`o uko l`jo iïs cmoro `j cóia oct÷os.
Uamvljk`a om jstu`la, caia codéo jspjror, mas bïdltas iïs caiukjs jrok
`ucborsj, movorsj mas `ljktjs, vjstlrsj, lrsj o mo coio y mjvoktorsj. Jrok mos
occlakjs quj sj `odok iïs o ijku`a iljktros mas portlclpoktjs pjksodok jk
atros casos. Jstas bommozfas opjkos ia`lelcodok jm cakacliljkta cljktéelca.
Atras, jk coidla, sé ma bocéok. Jspjrïdoias jkcaktror `lejrjkclos jk cuokta o

quì praparclók
Omfukos pjrsakos`jtjk`réok
mo cak`ucto
bïdltaslk`lvl`uom
kuijrasasjstodo rjfl`o parsumas
y jstructuroréok bïdltas.
garko`o jk
tarka om trodoga, mo cail`o, mo saclomlzoclók y jm jgjrclcla. Atros, iïs
lkcakearilstos ‐pjksïdoias kasatras‐, tjk`réok uko vl`o ijkas
jstructuro`o. Jsto l`jo ka surféo ÷klcoijktj `j kujstro jxpjrljkclo pjrsakom7
js uko crjjkclo cumturom dljk osjkto`o y uk tjio rjcurrjktj jk mo mltjroturo
cmïslco. @as jgjipmas téplcas y oktofóklcas sjréok jm ^blmjos Eaff `j Gumjs
Ujrkj, cuyo rutlko catl`loko jstï rjfl`o posa o posa par jm rjmag, y mo
Jscormoto A“Boro `j Iorforjt Iltcbjmm, quj cakslfuj copjor tjiparom tros
tjiparom froclos o su copocl`o` poro mo lipravlsoclók. Jspjrïdoias, par
tokta, jkcaktror Eaffs, A“Boros y uk oipmla jspjctra jktrj jsas pamas.
^jra ka euj osé. Mos `lejrjkclos `j pjrsakoml`o` ka jxpmlcodok jm fro`a jk
quj mos vl`os `j mas portlclpoktjs sj rjféok par jm bïdlta. Jm corïctjr
lk`lvl`uom corjcéo `j lipartokclo. Pa`a jm iuk`a porjcéo opayorsj jk jm
bïdlta iïs a ijkas jk jm ilsia fro`a. Jro baro `j `jsbocjrsj `j jso l`jo
prjcakcjdl`o.
Atra bommozfa lktjrjsoktj euj quj prïctlcoijktj ta`a jstodo sugjta om
bïdlta7 jm 22 par cljkta `j mo blfljkj `lorlo, caia `ucborsj y vjstlrsj, sj
bocéo par bïdlta. Jm :: par cljkta `j mos torjos modaromjs jrok bodltuomjs.
Bocjr pjsos, carrjr, gufor o omf÷k `jpartj… Jk tarka om 00 par cljkta `j jsos
occlakjs sj jgjcutodok par bïdlta. @jscoksor, rjmogorsj, sjktorsj jk jm saeï7
bïdltas, jk uk 02 par cljkta.
 

Bosto jm jktrjtjkliljkta pa`éo caksuilrsj jk ia`a plmata outaiïtlca7

cuok`a mas portlclpoktjs vjéok omf÷k prafroio `j tjmjvlslók `j iokjro
rjpjtl`o jk jm ilsia caktjxta, saméok jstor pjksok`a jk atros casos. Om
porjcjr, poro quj omfa kas jktrjtjkfo ka bocj eomto quj mj prjstjias otjkclók.
Jk jm cosa `j prafroios `j tjmjvlslók quj sj vjéok a i÷slco quj sj
jscucbodok rjltjro`oijktj,
quj jmma porjzco jvl`jktj a sama jro kjcjsorlo
caksodl`a, pjra ijuko`lotjkclók jsparï`lco.
cujkto `j quj `odo ^uj`j
plstos
ocjrco `j uko eocjto `jm bïdlta quj ta`ovéo ka sj bodéo jstu`lo`a jk
praeuk`l`o`7 su adstlkoclók. Mas prafroios y mos sjrljs `j tjmjvlslók sak
cakstructas iuy jmodaro`as jk mas quj portlclpok fulaklstos, octarjs y
pudmlclstos quj bocjk ta`a cuokta jstï jk su ioka poro otropor mo otjkclók `jm
jspjcto`ar y ioktjkjrmo. Mo tjmjvlslók ia`jrko rjprjsjkto mo vokfuor`lo `j
mo `lvjrslók crjotlvo. \, slk jidorfa, lkcmusa jsto otrocclók tok lkfjklaso sj
vj saeaco`o, jk `jelkltlvo, par mo eujrzo `j mo castuidrj, ma quj `jgo mldrj tu
ijktj cakscljktj poro pjksor jk jso rjuklók `jm ilìrcamjs par mo tor`j quj

tokta tj prjacupo.
Jk uk sjfuk`a jstu`la pj`lias o mas portlclpoktjs quj okatorok ka sama uko
occlók y uk pjksoiljkta, slka ta`a ma quj jstuvljrok bocljk`a y pjksok`a jk
jm iaijkta `j sakor mo omorio. ^a`éok okator, par jgjipma, quj bodmodok par
tjmìeaka iljktros trodogodok cak jm ar`jko`ar y jscucbodok i÷slco. Cak
jstas lkearijs iïs `jtommo`as, mas parcjktogjs sudljrak mlfjroijktj y jm
rjsumto`a euj quj uk 03 par cljkta `j mos cak`uctos sj jgjcutodok par bïdlta.
Jro mo prlijro vjz quj sj lkvjstlfodok mas bïdltas catl`lokas y qujréoias
quj kujstra jstu`la eujro ma iïs prjclsa pasldmj. Kas prjacupodo quj jstas
rjsumto`as jstuvljrok sjsfo`as par mos clrcukstokclos `j mas portlclpoktjs jk
jm jstu`la, `o`a quj mos garko`os `j mas jstu`loktjs sujmjk jstor réfl`oijktj
arfoklzo`os cakearij o mas barorlas `j cmosjs. Supakéoias quj jso jstructuro
pa`éo crjor potrakjs bodltuomjs ortlelclomijktj. Tjsamvlias rjpjtlr jm jstu`la
cak pjrsakos `j ta`os mos j`o`js. @j jsj ia`a vjréoias bosto quì pukta sj
opayodo mo fjktj jk bïdltas o ma morfa `jm clcma vltom. ^oro jsj ÷mtlia jstu`la,
ocu`lias o uk flikosla macom y rjcmutoias portlclpoktjs jk `lstlktos cmosjs
`j eltkjss,?4 `j j`o`js caiprjk`l`os jktrj mas `ljclsljtj y mas sjtjkto y kujvj
oÿas. Jm pracj`liljkta euj jm ilsia poro ta`as7 mldrjtos, rjmagjs cak omorio
quj sakodok co`o baro y `as `éos `j okatoclakjs. Duscoias `lejrjkclos par
j`o` y ka jkcaktroias klkfuko. Duscoias `lejrjkclos par pjrsakoml`o` y
`jscudrlias `j kujva quj mo pjrsakoml`o` ka lkemuéo jk jm bïdlta.
@j jstj kujva jstu`la jxtroglias vorlos cakcmuslakjs kavj`asos. Mos
 

pjrsakos quj tjkéok jipmja o garko`o caipmjto mmjvodok uko vl`o omfa iïs
jstructuro`o. Zk parcjktogj ioyar `j sus occlakjs tjkéo corïctjr bodltuom.
Prodogor iucbos baros sjful`os fjkjrodo iïs rjpjtlclók jk caktjxtas
rjcurrjktjs. Mas portlclpoktjs quj cakvlvéok cak atros pjrsakos, sadrj ta`a
cak klÿas, tjkéok ijkas bïdltas. Om porjcjr, mo lkemujkclo `j atros pjrsakos
bocéo quj mo cak
cakvlvjkclo fjktjatros
tuvljro uko vl`o
pjrsakos iïs emjxldmj
ouijkto jk coas.
mo toso `j jsj sjktl`a. Js móflca.
Mas `jiïs Mo
sj pakjk
jkejrias, cakslfujk oscjksas, sj vok `j vococlakjs, ijtjk mo poto y
trostacok, jk fjkjrom, kujstros rutlkos. Cak ta`a, om lkcmulr o pjrsakos cak
jstlmas `j vl`o tok `lstlktas jk mo jstlioclók, jm parcjktogj tatom `j occlakjs
rjfl`os par jm bïdlta rjsumtó sjr mlfjroijktj ioyar o uk 03 par cljkta, uk
rjsumto`a iuy slilmor om `jm jstu`la jejctuo`a cak jstu`loktjs uklvjrsltorlas.
Mas ij`las `j caiuklcoclók, mas dmafs y kuijrasas mldras `j oipmlo
`leuslók sj blcljrak jca `j jstj jstu`la. @j bjcba, blcljrak blkcoplì jk uko
cakcmuslók quj ka jspjrïdoias quj eujsj tok mmoiotlvo7 lkeariorak `j quj

bodéoias
rjsumto`a comcumo`a mo erjcujkclo
jro jxtroar`lkorla7 slipmj `jmpar
octuïdoias bïdlta jk moslk
bïdlta, vl`olktjrvjkclók
catl`loko. \`jm
jm
pjksoiljkta cakscljktj, uk 03 par cljkta `j mos vjcjs. Bodéoias jejctuo`a
mo prlijro jstlioclók cljktéelco `j mo erjcujkclo cak quj mas sjrjs buiokas
octuoias par bïdlta, y rjsumtodo sjr iucba ioyar `j ma quj supakéo mo
caiukl`o` cljktéelco jk jsj iaijkta.
\a tjkéo, ka adstoktj, mo lksl`laso sjksoclók `j ka bodjr cuipml`a il
prapóslta. Cakelïdoias jk `jscarrjr jm vjma `j mo cakcljkclo poro pakjr om
`jscudljrta jm ijcoklsia quj sj acumto tros mos occlakjs rjpjtltlvos.
Elkomijktj, slk jidorfa, bodéoias oprjk`l`a iïs ocjrco `j ma quj ka sak
mas bïdltas quj `j ma quj sak. Bodéoias l`jktlelco`a mas bïdltas catl`lokas
`j mo fjktj y `jmlkjo`a uko sjcclók iuy jxtjkso `jm iopo `j kujstra
outacakacliljkta, pjra jso sjcclók jstodo, cak ta`a, vocéo. Obaro sodéoias
quj uko portj iuy lipartoktj `j mo vl`o `j mos pjrsakos sj rlfj par jm bïdlta,
pjra sjfuéoias `jscakacljk`a cóia sj eariodok mas bïdltas.
^oro sjfulr praeuk`lzok`a jk jm tjio bodréo quj jspjror. Oqujm jstu`la, slk
jidorfa, ij `la uko plsto lipartoktj quj sjfulr cak pastjrlarl`o`7 bodéoias
`jscudljrta quj cosl cuomquljr caipartoiljkta puj`j cakvjrtlrsj jk bïdlta
sljiprj quj sj jgjcutj `j mo ilsio iokjro co`o vjz. Cuok`a bodmoias
lkeariomijktj `j bïdltas, ma iïs pradodmj js quj kas jstjias rjelrljk`a o
uko cotjfaréo jspjcéelco `j cak`uctos quj mo aplklók fjkjromlzo`o caksl`jro
bïdltas, caia movorsj mas `ljktjs, iok`or uk carrja jmjctróklca jk rjspujsto
 

o atra a socor mo torgjto `j crì`lta om mmjfor o mo cogo rjflstro`aro. ^jra jsto

cotjfaréo js iucba iïs oipmlo `j ma quj lioflkoias. Ka tljkj méiltjs, jk
rjoml`o`.
Jipjcì o `orij cujkto `j quj jm bïdlta sj `jelkj par cóia sj jgjcuto uko
occlók, ka par cuïm  sjo mo occlók. Jso blpótjsls tjk`réo caksjcujkclos iïs
o`jmoktj.
***
Cak ma quj `jscakacjias ocjrco `j mas bïdltas sj bok mmjko`a yo kuijrasas
vam÷ijkjs7 mldras `j blstarlo, troto`as `j jcakaiéo, fuéos `j somu`, iokuomjs
`j caksjgas iotrliaklomjs j lkelkl`o` `j `lorlas éktlias `j mas quj sj
fuor`ok jk uk cogók, ta`as jmmas rjpmjtas `j iomjktjk`l`as blstórlcas,
cljktéelcas y pjrsakomjs ocjrco `j par quì sjfulias bocljk`a mos casos quj
bocjias. Mas dmafs `j Lktjrkjt y cljrtas djst sjmmjrs  aerjcjk caksjgas
oporjktjijktj pmousldmjs, pjra jk su ioyaréo paca a ko`o cljktéelcas sadrj
cóia `jsorrammor
somu`odmjs, bïdltas bïdltas
poro uko`j rjmoclók
trodoga `j
jelcocjs,
porjgo bïdltas `j omlijktoclók
ejmlz, bïdltas `j crlokzo
ocjrto`as y bïdltas jcakóilcas sjksotas. Toro vjz pakjk `j iokleljsta jm
rosfa cmovj `jm bïdlta7 quj eukclako slk quj sjoias cakscljktjs `j jmma.
Sama `j tor`j jk tor`j kas `oias cujkto `j quj jstoias octuok`a par
bïdlta. Kariomijktj, rjporoias sama jk mas bïdltas quj kas porjcjk
lkcakvjkljktjs7 fostor (atro vjz) iïs `lkjra `jm quj qujréoias jk jm cjktra
caijrclom, iar`jrkas mos uÿos a quj`orkas vljk`a uko sjrlj bosto mos toktos
sodljk`a quj om `éo slfuljktj tjkjias quj io`rufor. Tjporoias, o`jiïs, jk
mas bïdltas `j mas `jiïs quj kas lrrltok, y qujrréoias quj eujrok iïs
cakscljktjs `j ma quj bocjk. ^uj`j quj uko caipoÿjro `j trodoga mmjfuj
sljiprj tor`j o mos rjuklakjs, a caio jk su ijso bocljk`a rul`a om iostlcor,
a jksuclj mos zakos caiukjs. O`vjrtlias jsas bïdltas lk`jsjodmjs tokta jk
kasatras ilsias caia jk mas `jiïs parquj supakjk uk adstïcuma poro
omcokzor kujstros ijtos. Jm dusco`ar `j Faafmj rjflstro 4<? ilmmakjs `j
d÷squj`os `j mo sjcujkclo «iomas bïdltas¸ y sama ukas 45: ilmmakjs jk jm
cosa `j «dujkas bïdltas¸, ma quj vljkj o `jiastror quj prjstoias iucbo
iïs otjkclók o mas bïdltas quj caksl`jroias iamjstas. Mas iomas bïdltas sj
bocjk kator iucba iïs.
\, slk jidorfa, mas bïdltas quj cakacjias ‐sadrj ta`a, mas
lkcakvjkljktjs‐ ka sak mas quj tljkjk ioyar pjsa jk kujstros vl`os. Mas
bïdltas quj `j vjr`o` `lrlfjk tu caipartoiljkta posok cosl sljiprj
 

`jsopjrcldl`as. Tjcar`jias jsj 03 par cljkta. Sl obaro ilsia tj pl`ljro quj

jkuijroros ta`as tus bïdltas, ±crjjs quj jm rjsumto`a sj ocjrcoréo o jsj
parcjktogj `j tu rutlko catl`loko1 Sjfura quj ka.
Jmma sj `jdj, par uk mo`a, o quj ka vjias omfukas `j kujstras bïdltas
acumtas, pjra toidlìk o quj kujstra ya cakscljktj sj otrlduyj o ijku`a jm
iìrlta
@oias `jparbïdltas
sjkto`ajkquj
masmjs
quj sé rjporoias
mjjias y quj
o kujstras blgascaksl`jroias djkjelclasas.
co`o kacbj oktjs `j lrsj o
mo coio par oiar o jmmas. Crjjias quj jcboias uk vlstoza o mos aejrtos
jspjclomjs co`o vjz quj jktroias jk jm supjrijrco`a par kujstra `jsja `j
obarror. ^jksoias quj kas odracboias jm clkturók `j sjfurl`o` cuok`a
sudlias om cacbj parquj kas prjacupo mo sjfurl`o`.
Mas pslcómafas mmoiok lmuslók lktraspjctlvo?3 o jsto cakelokzo prliar`lom jk
kujstras pjksoiljktas, sjktliljktas j lktjkclakjs. Jstj sjsfa cafkltlva kas
mmjvo o sadrjjstlior mo ij`l`o jk quj kujstras octas `jpjk`jk `j kujstra
jsto`a okéilca. Jstoias lkijrsas jk kujstros sjksoclakjs, jiaclakjs y
pjksoiljktas,
copocl`o` poro y mo rjcakacjr
lktjksl`o` `j jsos pasldmjs
atros jxpjrljkclos éktlios saeaco
lkemujkclos kujstro
jk kujstra
caipartoiljkta. Sadrj ta`a, lkemujkclos lkcakscljktjs caia mos `j kujstras
praplas bïdltas. Caia rjsumto`a `j jmma, `oias par `jscakto`a quj octuoias
cakearij o kujstros lktjkclakjs y `jsjas. Js pradodmj quj jm ilstjrla `jm
bïdlta sj sustjktj sadrj jstj ejkóijka. Mo crjjkclo `j quj bocjias ma quj
bocjias parquj «tjkjias mo vamukto`¸ `j bocjrma sotlseocj kujstro
curlasl`o` ocjrco `j kujstra prapla ya. Js uko crjjkclo bomofýjÿo y
jipa`jro`aro, pjra eomso.
Mo lmuslók lktraspjctlvo puj`j ij`lrsj. Jk uk jstu`la, sj pj`éo o mo fjktj
quj
jktrjtroksltodo par`j
cuotra porjs uko tljk`o`jquj
ij`los l`jktlelcosj
kolmak l`ìktlcos.jm?0 ^ujsta
pra`ucta
quj`jmos
ijgar coml`o`
ij`los jrok
l`ìktlcos, `jdjréo bodjr sl`a uko torjo lipasldmj. Ouk osé, mas caksuil`arjs
mos lkspjcclakodok, caiporok`a ukos cak atros. Om elkom, prjelrljrak mo ij`lo
sltuo`o iïs o mo `jrjcbo cuotra vjcjs cak iïs erjcujkclo quj mo sltuo`o iïs o
mo lzquljr`o. @odok rozakjs iuy `lstlktos poro orfuijktor su jmjcclók, pjra
kl uka sama ijkclakó jktrj jmmos mo paslclók quj acupodok mos ij`los.
Cuok`a sj mjs prjfuktó `lrjctoijktj, cosl ta`as kjfodok quj sj `jgorok
lkemulr par jm mufor quj acupodo jm adgjta. Sjf÷k mas lkvjstlfo`arjs, iucbos
`j jsos kjfotlvos ldok ocaipoÿo`os `j «uko ilro`o `j prjacupoclók om
jkcujsto`ar quj `odo o jktjk`jr quj a dljk crjéo ka bodjr jktjk`l`a dljk mo
 

prjfukto, a dljk tjiéok jstor trotok`a cak uk maca¸. ?:  Mas rjspaksodmjs `jm
jstu`la mmjforak o mo cakcmuslók `j quj mo jmjcclók `j mas jkcujsto`as jstodo
lkemul`o par «jm bïdlta `jm caksuil`ar `j ”caiporor prjclas’ y pastjrfor mos
prjk`os `j mo lzquljr`o, vlstos jk prlijr mufor, o eovar `j mos vlstos jk ÷mtlia
mufor, o mo `jrjcbo.¸?5 O pjsor `j ka tjkjr, oporjktjijktj, cakcljkclo omfuko
`j jstj bïdlta, mas caipro`arjs sj rjféok par ìm y, om bocjrma, sj vjéok
prlvo`as `j uko gustlelcoclók cmoro quj jxpmlcoro sus `jclslakjs. ^oro jm ya
cakscljktj, sama tljkj sjktl`a quj jmlgoias dosïk`akas jk atros casos, tomjs
caia mo oporljkclo y mo tjxturo `j co`o pra`ucta.
Mas bïdltas ka sak mos ÷klcos lkemujkclos lkcakscljktjs quj posoias par
omta o mo baro `j jxpmlcor kujstro cak`ucto. Sjf÷k porjcj, mas jstu`loktjs
uklvjrsltorlas lkcmusa posok par omta jm `jsja `j fokor `lkjra cuok`a jstj ka
acupo jm prlijr pmoka `j mo cakcljkclo. Jk uk jxpjrlijkta, omfukas
jstu`loktjs mjéok uko `jscrlpclók `j mas pmokjs `j atra jstu`loktj poro fokor
`lkjra. Jk uko eosj pastjrlar `jm jstu`la, mas portlclpoktjs tjkéok quj jmjflr
jktrj `as gujfas `j prjfuktos y rjspujstos, tltumo`as rjspjctlvoijktj
 ^amétlcos `j Jsto`as Zkl`as j  Lkstltuclakjs `j fadljrka `j Jsto`as Zkl`as.
Mo `jscrlpclók `j uka `j mas gujfas jstodo lmustro`o cak `ldugas `j `lkjra.
Pros mjjr jm tjxta lklclom ocjrco `j fokor `lkjra, mas jstu`loktjs saméok prjejrlr
jm gujfa quj lkcmuéo lmustroclakjs `j `lkjra. Jro caia sl jsj rjcar`otarla
lklclom `jm `lkjra fuloro su `jclslók pastjrlar o mo baro `j jmjflr gujfa. Jk uk
pmoka roclakom, js odsur`a. Ka ldok o fokor klkf÷k `lkjra, om iorfjk `jm
ujfa quj jmlfljsjk. ^jra, caia vlias om bodmor `jm jstu`la `jm asa pamor
mmjvo`a o coda par @okljm Vjfkjr, sj kas puj`j prjporor poro quj kas
adsjslakjias cosl cak cuomquljr caso, y jm `lkjra js, `js`j mujfa, uko l`jo
iïs sj`uctaro
jstu`loktjs quj mo tjkjr
ka porjcéok `j mascakcljkclo
asas. ^jra ma iïs
`j jso lktjrjsoktj
lkemujkclo. js quj
Pros mjjr mas
jm tjxta
`jm prlkclpla, ka lkeariodok `j quj pjksorok iïs jk jm `lkjra. \, om jvomuor
uko mlsto `j pasldmjs iatlvas poro jmjflr uk gujfa u atra, otrlduéok paco
lipartokclo, `j ij`lo, o su `jsja `j fokor `lkjra y o mos lmustroclakjs `j
`lkjra quj oporjcéok jk mo `jscrlpclók `j uka `j mas gujfas. Jm eoctar iïs
lipartoktj, osjfurodok, jro su lktjrìs par jm tjio `jm gujfa7 pamétlco a
lkstltuclakjs `j fadljrka. Zko vjz iïs, lktjrvjkéo jm ya cakscljktj poro
`jscortor mos lkemujkclos lkcakscljktjs sadrj kujstras praplas octas. Bocjias
supaslclakjs sadrj ma quj iatlvo, `j iokjro pmousldmj y bomofýjÿo, kujstro
eario `j octuor.
Js móflca, jk cljrta sjktl`a, quj otrlduyoias tokto lipartokclo o kujstro
 

jxpjrljkclo cakscljktj. Iucbas `j kujstras bïdltas sak ÷tlmjs, y

pasldmjijktj octuoréoias lfuom sl kas `jtuvlìroias o pjksor jk ma quj
bocjias. Jm bïdlta `j caiporoclók sjcujkclom y caipro, par jgjipma, js
jelcoz. Ka boy rozók poro rjjvomuor mas pra`uctas jxpujstas cuok`a sak
ta`as lfuomijktj dujkas. Js móflca quj jmlgoias jm ÷mtlia quj bjias
jxoilko`a.
lkcakscljktjsJm jspjglsia sj `o slfuljk`a
quj jstoias cuok`a ka y,
kas bocljk`a
`oias cujkto
uk `jjgjrclcla
mas bïdltas
`j
lktraspjcclók, lkvjktoias slk prjtjk`jrma jxpmlcoclakjs quj gustlelcok
kujstras octas.
Jstj sadrj`lijkslakor mos lktjkclakjs cakscljktjs puj`j jxpmlcorsj `j atra
ia`a. Om bocjrma, kas rjcakclmloias cak kujstros jmjcclakjs. Cadrok sjktl`a
poro kasatras. Lioflkoias uk camar iïs daklta, uko tjxturo iïs ofro`odmj a
uko ijgar coml`o` `jm ÷mtlia adgjta quj bjias jxoilko`a, y ka kas
cujstlakoias kujstro jmjcclók. A kas vjias otroé`as par rosfas lrrjmjvoktjs
`j uko torjo (pamétlco erjktj o lkstltuclakjs `j fadljrka) y mujfa kas

caktjktoias cak kujstro

^jra jsta tljkj `jclslók.
uk jkarij lkcakvjkljktj7 sl kujstro cakcljkclo, jfatlsto y
rul`aso, sj mmjvo ta`a jm iìrlta par ma quj bocj kujstra ya bodltu`lkom, tok
`lscrjta y slmjkclasa, kukco oprjk`jrjias o opravjcbor caia js `jdl`a jsj
rjcursa acumta. Jm bïdlta sjfulrï sljk`a uk caipoÿjra jk mo saidro, mmjka `j
jkjrféo patjkclom, om quj kukco sj mj pl`j quj oct÷j pakljk`a jk gujfa mo
pmjkltu` `j sus eocumto`js. Mo lktrailslók `j kujstra ya cakscljktj kas
lipl`j socor pravjcba `j kujstras bïdltas.
***

Jk uka `j
trodogì cakmasmasprlijras jstu`las
pamltómafas Gabkporo caiprador
Om`rlcb sl vator
y Gocad pa`éo sjr okomlzok`a
Iaktfaijry uk bïdlta,
acba jmjcclakjs koclakomjs jktrj ?<:2 y ?<50.?6 Ma quj kas lktjrjsodo ka jro
jm bïdlta `j vator o uk portl`a pamétlca `jtjrilko`a a o uk cok`l`ota
cakcrjta, slka jm slipmj bjcba `j ocu`lr o mos urkos y `jpasltor jm vata. Mo
fjktj ka vato iuy o ijku`a, `j ia`a quj ka js uk bïdlta jvl`jktj, y slk
jidorfa, lkcmusa jso cak`ucto prjsjkto tjk`jkclos praplos `jm bïdlta.
Jk uko `jiacroclo, iucbos casos `jpjk`jk `j qulìk voyo o vator. Jmma
puj`j `jcl`lr mltjromijktj mo somu`, mo rlqujzo y mo ejmlcl`o` `j uk poés. Mas
pamltómafas bok `jsorrammo`a saelstlco`as ia`jmas poro jxpmlcor par quì

omfukos pjrsakos ocu`jk

kujstra cakacliljkta o vator
lktultlva7 y atros ka.
mas vatoktjs @lcbas
ocu`jk o mos ia`jmas carradarok
urkos cuok`a tljkjk
 

uko eujrtj iatlvoclók poro bocjrma, qulzï parquj mjs prjacupo jm rjsumto`a `j
mos jmjcclakjs, parquj crjjk quj su vata puj`j caktrldulr o coidlor mos casos,
parquj sj l`jktlelcok cak uk portl`a a parquj `jtjrilko`o earioclók sj bo
pujsta jk caktocta pjrsakom cak jmmas. Slk jsos iatlvoclakjs, mas vatoktjs sj
quj`ok jk coso.
Mas `otas`jtjrilko`os,
jmjcclakjs `jm jstu`la rjvjmodok sl mas clu`o`okas
sus sjktliljktas rjspjcta bodéok vato`a jk ukos
o mos jmjcclakjs y mo
erjcujkclo cak quj bodéok vato`a jk jm poso`a. @jscudrlias, ka adstoktj,
quj sama omfukos pjrsakos vatodok cuok`a mjs prjacupodok ukos jmjcclakjs
cakcrjtos. Mas ia`jmas pamltamóflcas (y kujstra cakacliljkta lktultlva) ka
sjrvéok poro jxpmlcor mo cak`ucto `j mas clu`o`okas quj bodéok vato`a
rjpjtl`os vjcjs cak oktjrlarl`o`. Jsos pjrsakos sjfuéok vatok`a lkcmusa
cuok`a ukos jmjcclakjs cakcrjtos ka mjs lktjrjsodok jspjclomijktj. Om
porjcjr, jstodok eariok`a bïdltas quj mjs lipjméok outaiïtlcoijktj o ocu`lr
o mos urkos. Mo erjcujkclo slipmj cak quj mo fjktj bodéo vato`a oktjrlarijktj

jro, par tokta,

ij`loktj uk lk`lco`ar
`jclslók cakscljktj.lklclom
Cuokta`j ioyar
sl mas vatoktjs octuodok `j
jro mo erjcujkclo parvata,
bïdlta
iïsa
eujrtj jro jm bïdlta.
Mos cak`uctos o mo baro `j jgjrcjr jm `jrjcba om vata sak ÷tlmjs poro jstu`lor
mas bïdltas parquj vatoias cak rjfumorl`o` y jk caktjxtas iuy ocato`as, y
jxlstjk, o`jiïs, rjflstras ilkuclasas `j kujstras octas. Sak `otas `j jstu`la
jxcjmjktjs. ^jra jm ijcoklsia acumta `jm bïdlta o mo baro `j vator rjsumto
suioijktj lktjrjsoktj. Jk uko `jiacroclo rjprjsjktotlvo, uko vatoclók js
uka `j mas trjs cosas jk quj sj caktodlmlzo o mo clu`o`okéo. Mas atras `as ‐jm
cjksa y jm pofa `j lipujstas‐ sak poslvas. Pj sustrojk casos (lkearioclók,
a `lkjra). Uator js `lstlkta. Pu ya jktro jk jscjko, y tljkjs mo acoslók `j
bocjr vomjr tus prjejrjkclos y tu vlslók `jm poés. Jk uko `jiacroclo, vator js
uk iaijkta `j uklelcoclók. Pj cakjctos iaijktïkjoijktj cak jm rjsta `j
tus cakclu`o`okas, jk uk pmoza `j tljipa jk jm quj sj tj lkvlto o jxprjsor tus
`jsjas rjspjcta o cóia `jdjréo eukclakor jm poés. Sl vatoias a ka y o qulìk
vatoias `jdjréo sjr jm jgjipma pjrejcta `j iatlvoclók rozako`o, `o`a quj
kujstros `jclslakjs sj rlfjk par kujstros cakvlcclakjs pamétlcos.
Jejctlvoijktj, mos lkvjstlfoclakjs iujstrok quj, om pjksor jk pamétlco, sj
octlvok ïrjos `jm cjrjdra rjmoclako`os cak mos jiaclakjs y mo taio `j
`jclslakjs.?2
\ slk jidorfa, lkcmusa jk jsas cosas, puj`j rjflr jm bïdlta. Ka boy,
sjkclmmoijktj, klkfuko clrcukstokclo jk mo quj ka puj`o lktjrvjklr jm bïdlta.
 

Jm jstu`la ocjrco `jm vata tjkéo, o`jiïs, atro vjrtljktj. ^uj`j quj porjzco
advla o slipmj vlsto, pjra mos lipmlcoclakjs jrok jkarijs7 om coidlor `j
`ailclmla, mo fjktj vjéo trostaco`as sus bïdltas `j vata. Jm bjcba `j iu`orsj
porjcéo bocjrmjs pjksor `j eario iïs cakscljktj jk jm octa `j vator. @jspuìs
`j uko iu`okzo, mas vatoktjs rjfumorjs octuodok caia codj lktulr y vatodok
÷klcoijktj sl jstodok
`ailclmla `lelcumto iuyJkiatlvo`as.
jm vata. Js móflca,
Jsto`as Zkl`as, pujsta
cuok`a quj coidlor
tj iu`os, `j
tljkjs quj
vamvjr o rjflstrortj poro vator jk tu kujva `ailclmla. Pljkjs, o`jiïs, quj
o`qulrlr kujvos castuidrjs, caia duscor tu camjfla jmjctarom a mmjvor, qulzï,
tu pjrilsa `j cak`uclr poro l`jktlelcortj. \o ka jstïs rjpltljk`a
outaiïtlcoijktj ma quj bos bjcba atros vjcjs.
Jm caktjxta js `jclslva poro kujstro caiprjkslók `jm bïdlta. Sl jm caktjxta
pjriokjcj jstodmj ‐sl slfujs vlvljk`a jk jm ilsia mufor, bocljk`a jm
ilsia coilka poro lr o trodogor a sjktïk`atj jk tu saeï co`o kacbj‐, rjpltjs
occlakjs prjvlos outaiïtlcoijktj. @lcbas caktjxtas sak ij`las iuy
praplclas poro jm cumtlva y mo pjrpjtuoclók `j mas bïdltas.
***
Mo lkvlsldlml`o` `jm bïdlta acumto su jkarij pa`jr sadrj kujstro cak`ucto.
Zk pa`jr quj ka sama js lkijksa, slka toidlìk `j jxtrjio lipartokclo7 mos
cak`uctos quj sj rlfjk par jm bïdlta sak cujstlók `j vl`o y iujrtj. ^jksjias
jk cóia kas djkjelclo jm bïdlta jk uko vlslto sjiokom om supjrijrco`a.
Sjfuroijktj bjias l`a cljktas `j vjcjs. Jm ilsia cacbj, mo ilsio
corrjtjro, jm ilsia `jstlka, qulzïs lkcmusa mo ilsio mlsto `j mo caipro. Js jm
jktarka pjrejcta poro quj jm bïdlta fadljrkj kujstro cak`ucto. Jk jsj

troyjcta
ocjra y `j `ljz ilkutas,
pmïstlca quj pjsoplmatoias
jk tarkacak eoclml`o`
o `as uko oiomfoio
takjmo`os `j cordaka,
y mujfa pakjias jk
prïctlco uko caipmlco`o fjaijtréo om acupor jm ÷mtlia bujca mldrj `jm
oporcoiljkta. Bocjias ta`a jsta jk ia`a plmata outaiïtlca, ij`loktj
bodlml`o`js oprjk`l`os par rjpjtlclók.
^jra o vjcjs sucj`j omfa lkjspjro`a jk jm troyjcta jktrj jm supjrijrco`a y
kujstro coso, jk jsj tjrrltarla orcblcakacl`a jk jm quj codj mo pasldlml`o` `j
quj kas `lstrolfoias. ^uj`j quj uk klÿa mokcj su pjmato slk qujrjr o mo
comzo`o y jcbj o carrjr tros jmmo. A quj uko porjgo `j okclokas tor`j iïs `j ma
quj jspjrïdoias jk cruzor jm posa `j cjdro. A quj atra cak`uctar comcumj
iom y crucj jm sjiïeara jk raga.
Sl tor`oias jk rjocclakor o jstas lipak`jrodmjs, puj`j pra`uclrsj uko
 

trofj`lo. Iïs `j mo ilto` `j mas occl`jktjs `j cacbj tljkjk mufor o ijkas `j

acba hlmóijtras `j coso, `uroktj uk `jspmozoiljkta macom7 cuok`a voias om
supjrijrco`a, o mo movok`jréo a o bocjr cuomquljr atro fjstlók `jktra `j
kujstra vjclk`orla.?< Koturomijktj, sl mas occl`jktjs sujmjk pra`uclrsj jk mos
lkij`loclakjs `j kujstra `ailclmla js parquj js jk jsj jspocla `ak`j
jejctuoias mo ioyaréo `j kujstras `jspmozoiljktas. Ouk osé, `jdjréoias
jstor iïs eoilmlorlzo`as cak mas puktas cljfas y mas crucjs pradmjiïtlcas `j
kujstra dorrla y, par tokta, carrjr ijkas pjmlfra `uroktj jsas troyjctas. ^jra
jk uk jktarka orcblcakacl`a sj lipakj jm bïdlta. @jgoias `j prjstor
otjkclók y kas `lstrojias pjksok`a jk ma quj kas bo poso`a bay a jk ma quj
borjias ioÿoko. Mo ioyaréo `j mos vjcjs mmjfoias om supjrijrco`a y
vamvjias slk quj sucj`o ko`o rjsjÿodmj, iïs ommï `j quj bjias rjodostjcl`a
kujstro `jspjkso. Jm bïdlta bocj quj ma `leéclm y pradmjiïtlca porjzco eïclm y
sjfura. \, slk jidorfa, cak`uclr uk cacbj js pasldmjijktj mo caso iïs
orrljsfo`o quj bocjias mo ioyaréo `j pjrsakos o `lorla. 4>
Co`o oÿa boy ukos 0>.>>> véctlios iartomjs y 0,5 ilmmakjs `j bjrl`as jk
occl`jktjs `j trïelca jk Jsto`as Zkl`as. Jk Jurapo, cak`uclr js iïs sjfura
y jm k÷ijra `j iujrtjs pjr cïplto ka js tok jmjvo`a. 4?  Jk Jsto`as Zkl`as
jstos cleros ka bok `jgo`a `j ouijktor jk mas ÷mtlias oÿas, jk portj `jdl`a o
ma quj sj `jkailko «cak`ucclók `lstroé`o¸. Pa`as bjias aé`a omfuko vjz jm
pltl`a quj kas okukclo mo mmjfo`o `j uk ijksogj iljktros voias
cak`ucljk`a. ±Bocjias aé`as sar`as1 Tjsumto tjkto`ar jcbor ioka `jm
tjmìeaka y mjjr jm ijksogj. Jk uk pmoka roclakom, saias cakscljktjs `jm
pjmlfra quj jktroÿo. ^jra cak`uclr, jspjclomijktj cjrco `j coso, js uk fjsta
outaiïtlca. @j ia`a quj iucbas cafjias jm tjmìeaka, mjjias jm ijksogj y
bosto rjspak`jias, qulzïs. Jk uko jkcujsto rjomlzo`o o cak`uctarjs
jsto`aukl`jksjs, clkca `j co`o `ljz rjcakacéok bodjr mjé`a ijksogjs
iljktros ldok om vamoktj, y uk tjrcla o`iltéo bodjrmas jscrlta. 44  Oukquj
rjslstoias mo tjktoclók `jm tjmìeaka, pa`jias `lstrojrkas `j iucbos atros
earios yjk`a om vamoktj7 jmlfljk`a uko jilsaro `j ro`la, par jgjipma, a
lktra`ucljk`a uko `lrjcclók jk jm kovjfo`ar, cailjk`a y djdljk`a, a
cafljk`a uk adgjta `jm osljkta `j om mo`a.
Sj troto `j cak`uctos suioijktj taktos quj pakjk `j iokleljsta, o`jiïs,
jm patjkclom jxtroar`lkorla quj jktroÿo jm bïdlta. Jk jejcta, jm bïdlta puj`j
troksearior uko `j mos casos iïs pjmlfrasos quj bocjias catl`lokoijktj jk
uk fjsta rutlkorla. Sama mas cak`uctarjs kavjmjs, quj `jpjk`jk `j sus
 

`jclslakjs cakscljktjs poro cak`uclr, jxpjrlijktok mo jeuslók `j o`rjkomlko y

jm occjsa `j tjiar quj `jdjréoias sjktlr ta`as jk mo corrjtjro sl
cak`ugìroias `js`j uk pmoka puroijktj roclakom. Om eariorsj jm bïdlta `j
cak`uclr, jm oipmla odoklca `j bodlml`o`js kjcjsorlos poro iokjgor uko
iïqulko jxtrjio`oijktj caipmjgo sj cakvljrtj jk uk zuidl`a `j eak`a om
quj sj supjrpakjk
jscrldlias ta`aso jsas
ijksogjs‐ osuktas
`lorla. jk amas
Dujkas quj pjksoias
iomas, mas bïdltas‐y sadrj mas
oporjcjk cakquj
mo
prïctlco, y bocjk quj mo taio `j `jclslakjs cakscljktjs rjilto.
***
Bosto jm iaijkta bjias bodmo`a `j mas bïdltas `j vata y `j mas bïdltas `j
cak`ucclók. A sjo, `j occlakjs cakcrjtos y tokfldmjs quj pa`jias vjr y
jktjk`jr. Js móflca quj, o eujrzo `j rjpjtlrsj, jsos occlakjs sj cakvljrtok jk
bïdltas `uro`jras. ^jra ±quì acurrj cak mos quj sak iïs kjdumasos j
liprjclsos, caia mos crjoclakjs ortéstlcos1 ±^uj`jk djkjelclorsj `j mo
cakstokclo `jm bïdlta1
Zk jscmorjcj`ar jstu`la rjcmutó o cuorjkto y clkca cóilcas praejslakomjs
`jm ShjtcbEjst, uk lipartoktj ejstlvom `j caij`lo.43 O co`o uka `j jmmas sj mj
`la jm orrokquj `j uko jscjko cóilco y cuotra ilkutas poro l`jor toktas
elkomjs caia pu`ljro. ^ar jgjipma7 «Cuotra pjrsakos sj réjk blstìrlcoijktj
jk jm jscjkorla. @as `j jmmos sj cbacok mos iokas, ta`as porok `j rjér om
lkstoktj y omfuljk `lcj…¸
Co`o portlclpoktj lkvjktó jk tarka o sjls elkomjs cóilcas jk jm pmoza `j
cuotra ilkutas. (Zk jgjipma7 «\ osé euj caia mas bjriokas ^jfoijkta
quj`orak ukl`as par mo pomio¸.) @jspuìs, ta`as jmmas prj`lgjrak cuïktas
elkomjs iïs pa`réok
ya cakscljktj l`joruksl rjsumto`a
comcumó `lspusljrokpoumotlkoijktj
`j cuotra ilkutas supmjijktorlas.
ijkar. Su
Mo jstlioclók
ij`lo jro `j ukas clkca elkomjs, js `jclr, ijkas `j mas quj bodéok l`jo`a jk
mas prlijras cuotra ilkutas.
O caktlkuoclók sj mjs `ljrak atras cuotra ilkutas o`lclakomjs poro trodogor.
Jm k÷ijra rjom `j elkomjs kujvas quj pra`ugjrak supjrodo jk uk 4> par
cljkta sus jstlioclakjs. Js `jclr quj ka otrlduéok suelcljktj lipartokclo o mo
pjrsjvjrokclo.
Sl budljrok tjkl`a jm bïdlta `j pjrslstlr jk tomjs torjos crjotlvos, mjs bodréo
sl`a eïclm jipjÿorsj jk mo torjo y bodréok pra`ucl`a iucbos iïs l`jos `j mos
quj comcumodok.
tjkl`a uk bïdltaSusorrolfo`a
jxpjctotlvos y `jsjas ka bodréok
`j pjrsjvjrokclo, bodréokliparto`a. @j bodjr
sjful`a lktjktok`a
 

pra`uclr l`jos, cak uk rjsumto`a iuy eructéejra pjsj o sus prj`lcclakjs jk

sjktl`a caktrorla.
Jsj ilsia potrók sj adsjrvó jk atras jstu`las rjmoclako`as cak torjos
crjotlvos. Caia sucj`éo jk jm cosa `j mas cóilcas, cuok`a jstu`loktjs
uklvjrsltorlas trodogodok jk uko torjo `uroktj ukas ilkutas y mujfa
comcumodok
lkerovomaror su
mos pra`uctlvl`o`
vjktogos `j moslpjrsjvjrokclo.
sjfuéok ukasJspjrodok
ilkutas quj
iïs, sutjk`éok
jseujrzao
caktlkuo`a tuvljro uk rjsumto`a ijkfuoktj. ^jra, sarprjk`jktjijktj, cuok`a
sj mjs lk`lcodo quj pjrslstljrok jk mo torjo, fjkjrodok ka sama iïs samuclakjs
`j mos quj comcumodok, slka toidlìk samuclakjs iïs crjotlvos. Cuok`a mas
rjsumto`as eujrak okomlzo`as par jvomuo`arjs lk`jpjk`ljktjs, mos l`jos
fjkjro`os om elkom `j mo sjslók sj caksl`jrorak `j ijgar coml`o` ‐js `jclr,
iïs crjotlvos‐ quj mos pra`ucl`os lklclomijktj. Mo pjrsjvjrokclo, pujsto o
prujdo, ka sj ofatodo. Sjfuéo pra`ucljk`a lk`jelkl`oijktj.
Js móflca quj tjkfoias lktulclakjs jqulvaco`os o jstj rjspjcta. Sodjias
quj kujstras
lktjktor jseujrzas
caktramor cakscljktjs sjkujstro
cakscljktjijktj ofatokcak`ucto
cak jm tljipa. Kas coksoias
y `j taior `j
`jclslakjs.
Kujstro otjkclók `jcoj y kujstro iatlvoclók sj `leuilko. ^jra jm ya
bodltu`lkom ‐jk jm quj rjsl`j mo pjrsjvjrokclo‐ jstï bjcba `j uko iotjrlo
caipmjtoijktj `lstlkto. @j uko iotjrlo `j mo quj pa`jias sjrvlrkas jk
kujstra djkjelcla.
Pa`as pa`jias bocjr uk usa iïs jelcoz `j kujstra 03 par cljkta7 pa`jias
slkcraklzor mo praeuk`o jelcoclo `jm bïdlta cak kujstros lktjkclakjs
cakscljktjs y kujstros ijtos o morfa pmoza.
 

??. Vjk`y Vaa`, Gjeerjy

Gjeerjy I. _ulkk y @j
@jdarob
darob O. Hosby, «Bodlts lk Jvjry`oy Mlej7 Pbaufbt,
Jiatlak, ok`
ok` Octlak¸. Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy 23, k.· 5 (4>>4)7 ?42?– 
?2<6, `al7?>.?>36/>>44-3:?0.23.5.?42?
`al7?>.?>36/>>44-3:?0.23.5.?42?..

?4. Gjeerjy I. _ulkk y Vjk`y Vaa`,

Vaa `, «Bodlts Ocrass tbj Mlejspok¸ (iokuscrlta
(iokuscrlta lkì`lta). @uhj
Zklvjrslty,, 4>>:.
Zklvjrslty
?3.  Jilmy 
Jilmy  ^raklk y Iottbjw D. Hufmjr, «^japmj Djmljvj Pbjy Bovj Iarj Erjj Er jj Vlmm Pbok
Atbjrs¸.  ^racjj`lkfs ae tbj Kotlakom Oco`jiy ae Scljkcjs ?>6, k.· :4 (4>?>)7 4405<–44060,
`al7?>.?>
`al7?>.?>63/pkos.?>?4>05?>2
63/pkos.?>?4>05?>2..

?0.  Tlcbor`J. Klsdjtt y Pliatby @. Vlmsak, «Pjmmlkf Iarj Pbok Vj Cok Hkaw7 Ujrdom
Tjparts ak Ijktom ^racjssjs¸
^racjssjs¸..  ^sycbamaflcom Tjvljw 20, k.· 3 (?<66)7 43?–4:<,
`al7?>.?>
`al7?>.?>36
36/>>33-4<:R.20.3.43?
/>>33-4<:R.20.3.43?..

?:. Klsdjtt y Vlmsak, 400.

?5. Klsdjt
 Klsdjttt y Vlmsak, 400.

?6. Gabk B. Om`rlcb, Gocad I. Iaktfaijry y Vjk`y Vaa`, «Purkaut os o Bodlt¸.  ^amltlcom

Djbovlar 33,
33, k.·
 k.· 0 (4>??)7 :3:–:53
:3:–:53,, `al7
`al7?>.?>>6/s???><->?>-<?02-3
?>.?>>6/s???><->?>-<?02-3..

?2.  Gabk P. Gast y @ovl` I. Oia`la, «^amltlcom L`jamafy os Iatlvotj` Saclom Cafkltlak7
Djbovlarom ok`
ok` Kjurascljktlelc Jvl`jkcj¸.  Iatlvotlak ok` Jiatlak 35, k.· ? (4>?4)7 ::–50,
`al.?>.?>>6/s??>3?->??-<45>-6
`al.?>.?>>6/s??>3?->??-<45>-6..

?<.  ^ortkjrs Stu`la, «0 Tjosaks Vby Avjr :>% Cor Crosbjs Boppjk Cmasjr ta Baij¸.
bttps7//www.bueelkftakpast.ca.zo/4>
 Buee^ast , ?0 `j `lcljidrj `j 4>?6, bttps7//www.bueelkf takpast.ca.zo/4>?6/?4/?0/0-rjos
?6/?4/?0/0-rjosaks-
aks-
wby-avjr-:>-cor-crosbjs-bopp
wby-avjr-:>-co r-crosbjs-boppjk-cmasjr-ta-ba
jk-cmasjr-ta-baijQoQ433>6?<
ijQoQ433>6?<66.

4>. «A``s
 «A``s a
 aee@ylkf¸, Kotlakom Soejty Caukclm Lkgury Eocts, 4>?5, bttps7//lkguryeocts.ksc.arf/omm-
lkgurljs/prjvjktodmj-`jotb-avjrvljw/a``s-ae-`ylkf
lkgurljs/prjvjktodmj-`jotb-avjrvljw/a``s-ae-`ylkf..

4?. Hlrstjk Harasjc, «4>?5 Vos tbj @jo`mljst \jor ak Oijrlcok Tao`s lk Kjormy o @jco`j¸.
 Eartukj, ?: `j ejdrjra `j 4>?6, bttp7//eartukj.cai/4
bttp7//eartukj.cai/4>?6/>4/?:/troeelc
>?6/>4/?:/troeelc-`jo`mljst-yjor/
-`jo`mljst-yjor/88 Fmadom
Stotus Tjpart ak Tao` Soejty 4>?2 (Arfoklzoclók Iuk`lom `j mo Somu`. Flkjdro, 4>?2),
bttps7//www.wba.lkt/vlamjkcjQlkguryQprjv
bttps7//www.wba.lkt/vlamjkcjQlkguryQprjvjktlak/rao`Qsoe
jktlak/rao`QsoejtyQstotus/4>?2
jtyQstotus/4>?2/jk/
/jk/..

44.  JilmyFmlhmlcb, Takf Fua y Tjfok V. Djrfiorh, «Pjxtlkf Vblmj @rlvlkf7 O Stu`y ae
?4?? Z.S. O`umts wltb tbj @lstroctj` @rlvlkf Survjy¸,  ^rjvjktlvj Ij`lclkj Tjparts 0 (4>?5)7
`al7?>.?>?5/g.pij`r.4>?5.><.>>3..
025–02<, `al7?>.?>?5/g.pij`r.4>?5.><.>>3

43.
 Drlok^jreariokcj¸.
Crjotlvj G. Mucos y Marok E. Kar`frjk,
Gaurkom «^japmj
ae ^jrsakomlty ok`Zk`jrjstliotj tbj Uomuj
Saclom ^sycbamafy ae 4^jrslstjkcj
?><, k.· ear
(4>?:)7 434– 
 

403, `al7?>.?>36/pspo>>>>>3>
`al7?>.?>36/pspo>>>>>3>..
 

PJ ^TJSJKPA O PZ SJFZK@A \A
«Sl `j góvjkjs kas `lìroias cujkto `j ma prakta quj kas cakvjrtlrjias
jk slipmjs iokagas ok`oktjs `j bïdltas, prjstoréoias iïs otjkclók o
kujstro cak`ucto iljktros o÷k kas bommoias jk jm jsto`a `j pmostlcl`o`.
 Jstoias tjgljk`a kujstra `jstlka, dujka a ioma, poro ka `jsbocjrma yo
kukco.¸
Vlmmloi Goijs
Cuok`a ya jstu`lodo jk mo uklvjrsl`o`, kas jksjÿodok quj coidlok`a mos
octltu`js `j mo fjktj puj`j coidlorsj su cak`ucto8 jro uk plmor dïslca `j
kujstra oprjk`lzogj. Sl uko pjrsako sj cakvjkcéo `j quj `jdéo opayor mo
pamétlco ij`laoidljktom, octuodo jk caksjcujkclo, elriodo pjtlclakjs y
iastrodo p÷dmlcoijktj su opaya jk mos urkos. Jk oqujm iaijkta sj trotodo
`j uko l`jo puktjro, pjra ya `jscudré iuy prakta quj ka ta`a jm iuk`a
jstodo `j ocujr`a. Om ijkas, ka ma jstodok mas caipoÿjras `jm prlijr sltla
`ak`j trodogì.
Iucbas `j ils kujvas camjfos jrok cak`uctlstos ro`lcomjs, y prakta ij `l
cujkto `j quj ka caiportéok il pukta `j vlsto, quj tlm`odok `j elcclók
jxpmlcotlvo. Mo prlijro vjz quj blcljrak jstj caijktorla sadrj il
lkvjstlfoclók ya ka sodéo o quì sj rjejréok, oukquj, koturomijktj, poro uk
cljktéelca ta`a ma quj bujmo o «elcclók¸ js `jmjzkodmj. Ka jro klkf÷k bomofa,
`js`j mujfa. Osé quj vamvé o il `jspocba y caksumtì mos adros `jm jilkjktj
cak`uctlsto D. E. Shlkkjr. Oprjk`é quj, poro uk cak`uctlsto ro`lcom, js uko
eomoclo quj kujstros octltu`js y crjjkclos apjrjk `j orrldo odoga, rlfljk`a
kujstras octas. Ils caipoÿjras rjcbozodok mo oelrioclók, oporjktjijktj
advlo, `j quj kujstros cakcjpclakjs ijktomjs fadljrkok kujstros sjksoclakjs
y rjspujstos. Su elmasaeéo jro iuy `lstlkto.
Jm cak`uctlsia omcokzó su opafja o ij`lo`as `jm slfma poso`a. Shlkkjr
jkcjrrodo pomaios jk cogos cakstrul`os jxprjsoijktj cak jsj elk poro
adsjrvor y ij`lr sus rjspujstos o `jtjrilko`as cak`lclakoktjs. @jejk`éo quj
 

mas buiokas (y mos pomaios) oprjk`jk rjspak`ljk`a o jstéiumas `jm jktarka,

o elk `j adtjkjr rjcaipjksos y jvltor costlfas. Jsto prjilso posó o earior
portj rïpl`oijktj `jm carpus cljktéelca `j mo pslcamaféo. ^oro mas cak`uctlstos
ro`lcomjs caia Shlkkjr, mo l`jo `j quj kujstros octltu`js lkemuyjk jk kujstras
octas jqulvoméo o oelrior quj kujstro cak`ucto jstï lipumso`o par eoktosios
yjipmjor
jktjmjqulos. ^oro lmustroruko
uko ijtïearo7 cóia eukclakodok
cjktromlto mos occlakjs
tjmjeóklco buiokos,sjÿomjs
quj cakjctodo saméok
sjksarlomjs jktroktjs cak occlakjs somljktjs. Mo fjktj, ij`loktj bïdltas
`jsorrammo`as cak jm oprjk`lzogj, rjocclakodo `j iokjro elgo o mas
cak`lclakoktjs `jm jktarka, lipumso`o par mos rjcaipjksos y mas costlfas quj
adtjkéo.
^jra jk cljkclo acurrj uko caso iuy curlaso cak jm sodjr jstodmjcl`a7 quj,
tok prakta osuij jsj popjm, sj pakj jk tjmo `j gulcla. Jk mo `ìco`o `j ?<2>,
mo pslcamaféo sj bodéo oporto`a yo `jm cak`uctlsia y rjcakacéo quj kujstros
ijktjs jgjrcjk uk caktram `jscjk`jktj, `j orrldo odoga. Caia caijktodo uk
blstarlo`ar
`j octuoclók`jbuioko,
mo cljkclo,jsjstj coidla
`jclr, boclo jmoctlva
`jm caktram rjcakacliljkta
`j kujstro`jijktj,
mo copocl`o`
sj `la
cuok`a mas kocl`as jk mas oÿas sjsjkto `jm slfma xx occj`ljrak om iuk`a
modarom, cakvjkcl`as `j quj mas sjrjs buiokas tjkjias copocl`o` poro
praplclor coidlas saclomjs. Eujro caia eujsj, mo jstrjmmo `j Shlkkjr `jcmlkodo
yo cuok`a ya jipjcì il corrjro praejslakom, pjra o÷k quj`odok omfukas
eacas `j rjslstjkclo olsmo`as. Jk il prlijr trodoga, slk lr iïs mjgas.
^oro`óglcoijktj, mo crétlco lklclom om cak`uctlsia jk pslcamaféo portló `j uk
lkvjstlfo`ar quj jstu`lodo jm caipartoiljkta `j mos rotos jk modjrlktas. 40
J`wor` Pamiok, pslcómafa `j mo Zklvjrsl`o` `j Comlearklo, adsjrvó quj,
cuok`a mos yrotos
jxpmarodok jktrodok
porjcéok jk mo
oprjk`jr uk`lspaslclók
modjrlkta slk adtjkjr uko
`jm modjrlkta rjcaipjkso,
crjok`a uk iopo
cafkltlva. Cuok`a cak pastjrlarl`o` sj ofrjfodo uko rjcaipjkso o mo ruto
`jm modjrlkta, mo macomlzodok rïpl`oijktj. Om porjcjr, utlmlzodok `j iokjro
emjxldmj jm cakacliljkta jspoclom yo o`qulrl`a. Mo blpótjsls `j quj mos rotos
pa`éok rjo`optor cakacliljktas prjvlas y sjrvlrsj `j jmmas `j iokjro
kavj`aso cujstlakodo mos dosjs ilsios `jm cak`uctlsia. Mos rotos ka
porjcéok rjspak`jr poslvoijktj o uko sucjslók `j cak`lclakoktjs lktjrkas y
jxtjrkas.
Mas pslcómafas ka tor`orak jk oelrior quj, sl mos rotos utlmlzodok mo
4:
lkearioclók
jkeaquj `j iokjroo emjxldmj,
caktrlduyó ma quj majkilsia bocéok sj
pslcamaféo mas `jkailko
sjrjs buiokas.   Jstj
cak cljrto
 

frok`lmacujkclo mo rjvamuclók cafkltlvo  `j mo `ìco`o `j ?<5>. Mas

jxpjrlijktas `j pslcamaféo cafkltlvo caijkzorak o pakjr `j iokleljsta quj
kujstro ijiarlo jstodo arfoklzo`o y rjspak`éo o iatlvoclakjs, y ka sama o
osacloclakjs `j corïctjr `jscjk`jktj jktrj jstéiuma, rjspujsto y rjcaipjkso.
Bodéo, o`jiïs, kuijrasos lktjrejrjkclos `j orrldo7 lktjrejrjkclos ÷tlmjs, `j
jsos jk mos
buioka quj js cakcjptas
o`quljrj jxpjrta kujstra oporotay jgjcutlva.
iïs `jprlso @jscudrlias
mas rjcujr`o quj puj`j
ijgar cuok`a jm sjr
cotjfarlzormas jk frupas. Js `jclr, jk uk téplca pracjsa cafkltlva
`jscjk`jktj, `j odoga orrldo. Osé, par jgjipma, mo sjrlj `j pomodros slmmo,
jscrltarla, saeï y ijso sj rjcujr`o ijgar quj atro caipujsto par pomodros ka
rjmoclako`os jktrj sé caia  zopota, cjrjzo, mada  y iatar. \ ma quj jro o÷k
iïs pradmjiïtlca poro mas cak`uctlstos7 mo iatlvoclók toidlìk lipartodo.
Cuok`a mo fjktj tljkj boidrj, prjsto iïs otjkclók y rjcujr`o ijgar pomodros
caia elmjtj y fommjtos quj atros caia popjm y kovj jspoclom.
Jsta supusa uk coidla odlsiom jk jm coipa `j mo pslcamaféo. Jm
pjksoiljkta emjxldmj
`j mo pslcamaféo posóyjkcrjotlva
dmaqujlrruipló jk jm`jm`jdotj
`jm jstu`la cljktéelca.
oprjk`lzogj y moMo `lsclpmlko
cak`ucto om
jstu`la `j mo ijktj.
Moijktodmjijktj, mo rjvamuclók cafkltlvo tjkéo toidlìk sus ïkfumas
iujrtas. Jsto kujvo pjrspjctlvo `j jstu`la, jipjÿo`o jk caiprjk`jr mos
catos iïs omtos `j mo jxpjrljkclo y jm rozakoiljkta buiokas, caksl`jrodo
`jioslo`a slipmjs mas bïdltas caia adgjta `j jstu`la. Mas pslcómafas
cafkltlvas tocbodok mos tjaréos `jm oprjk`lzogj `j «cakcjpclók ijcoklclsto
X`jm sjr buiokaY, doso`o jk jm jstéiuma-rjspujsto¸.45 Mos lkvjstlfoclakjs `j
mo copocl`o` `j octuoclók y `j mo taio `j `jclslakjs dorrljrak `j uk pmuioza
mas
caiatrodogas prjvlas
outóiotos sadrj
cuya jm bïdlta. ^osoias
caipartoiljkta vjkéo`j`jtjrilko`a
cakcjdlr o mas
parsjrjs buiokaso
su jktarka
ocjptor quj octuodok o vamukto`, cakearij o sus iatlvoclakjs y su lktjmjcta,
jk jm ij`la jk jm quj bodltodok.
Ka tor`ì jk `jgor il prlijr trodoga poro uklrij o atra `jportoijkta cak uk
jkeaquj iïs ia`jrka. ^jsj o ta`a, ka amvl`ì il racj lklclom cak jm
cak`uctlsia. Mo prjacupoclók `ailkoktj `j mo pslcamaféo par cóia pljkso mo
fjktj `jgodo paca jspocla poro jstu`lor cóia oct÷o. Mas cak`uctlstos
ocìrrlias yo ma blcljrak kator jk uk prlkclpla, orfuijktok`a quj Pamiok
`jgodo o sus rotos «sjpumto`os jk pjksoiljktas¸. Jvl`jktjijktj, mo cafklclók

parijiarlo,
mo sé samo kamas
dostodo poro troksltor
pslcómafas porjcéokpar uk modjrlkta.
bocjr cosa ailsaJk `j
su oeïk par jstu`lor
mo cak`ucto y jm
 

jktarka. ^jra ils caipoÿjras cak`uctlstos ij bodéok cakvjkcl`a `j quj

oidos casos jrok `jioslo`a lipartoktjs poro posormos par omta. ^oro jktjk`jr
o mos pjrsakos porjcéo sjr kjcjsorlo uko séktjsls jktrj oidas jkeaqujs,
jkerjkto`as blstórlcoijktj. Pjkéoias quj jkcaktror uko iokjro `j vjr jm
modjrlkta jk su cakgukta, ka sama kujstro jsqulklto prj`lmjcto.
Mo blstarlo
bommoias `jm pjksoiljkta
o pukta pslcamóflca
`j omcokzor jso ocjrco
séktjsls. Mas `jm bïdlta
omtldogas sufljrjcljktéelca
`jm lktjrìs quj kas
jk jm jstu`la `jm bïdlta oporjcjk cmoroijktj rjprjsjkto`as jk jm frïelca, quj
iujstro mo erjcujkclo cak quj mas outarjs jipmjok jm tìrilka bïdlta  jk
caiporoclók cak atras tìrilkas caia adgjtlva  y jvomuoclók, quj opuktok o
uko pjrspjctlvo `jscjk`jktj, `j orrldo odoga, `j mo copocl`o` `j octuoclók
buioko. Faafmj bocj pasldmj l`jktlelcor ia`os jk coipas jktjras `j mo
mltjroturo cljktéelco par jm slipmj pracj`liljkta `j duscor mo erjcujkclo cak
quj uko pomodro `o`o oporjcj jipmjo`o jk mas iucbas mldras jscokjo`as jk
su dosj `j `otas.
Jm frïelca
lkslfkj adro cailjkzo
 ^rlkclplasjk`j?2<>, jm oÿa, uka
pslcamaféo jk quj
`j Vlmmloi Goijstjxtas
mas prlijras pudmlcó
`j su
mo
cljkclo `j mo pslcamaféo y uk iaijkta ïmfl`a jk jm jstu`la `jm bïdlta. Goijs
sj o`jmoktó jkarijijktj o su ìpaco jk ma quj rjspjcto om jstu`la `jm sjfuk`a
ya, a jso portj `jm sjr quj vlvj jcmlpso`o par mo ijktj pjksoktj quj tok
eoilmlor kas rjsumto. Sus blpótjsls sak tokta iïs jxtroar`lkorlos par cuokta
ommokorak jm tjrrjka poro iucbas `j mas bommozfas pastjrlarjs `j mo pslcamaféo
jxpjrlijktom. Goijs oelriodo, par jgjipma7 «Cuoktas iïs parijkarjs `j
kujstro vl`o `lorlo pa`oias `jgor jk iokas `j uk outaiotlsia corjktj `j
jseujrza, tokta iïs sj vjrïk mldjro`os kujstros copocl`o`js ijktomjs
46
supjrlarjs
quj adgjtorporo mmjvoroelrioclók,
o jsto o coda mo modar quj mjs
tok sama js praplo¸.
puktuomlzor quj  Pjkfa iuy paca
jk mo octuoml`o`
tjkjias uko caiprjkslók iïs oipmlo `j jso «modar praplo¸ `j mo quj tjkéo
Goijs jk jm slfma xlx.
 

Calkcl`ljk`a cak mo rjvamuclók cafkltlvo, jm jstu`la `jm bïdlta posó `j

ia`o, om ijkas jktrj mas outarjs `j mldras, quj, caia puj`j vjrsj jk jm
frïelca, caijkzorak o jipmjor ijkas jsj tìrilka y o prjejrlr atras, caia
adgjtlva  a jvomuoclók. Om porjcjr, mas pslcómafas `jscrldéok om sjr buioka
otjk`ljk`a jk ioyar ij`l`o o sus adgjtlvas y sus lktjkclakjs quj o sus
bïdltas `j cak`ucto. Jm pjrla`a caiprjk`l`a jktrj mas oÿas ?<2> y 4>>> euj
jm `j ijkar lkcl`jkclo `jm tìrilka bïdlta.
^jra jm jstu`la cljktéelca `j mas bïdltas ka sucuidló par caipmjta, y jm
drusca ouijkta `jm usa `jm tìrilka jk mo `ìco`o poso`o `jiujstro quj sj
jstï apjrok`a uk coidla slfklelcotlva. ±_uì bo mmjvo`a o jstj flra ro`lcom1
Caia bo sucj`l`a jk cosl ta`as mas ïidltas jk mas ÷mtlias oÿas, mo
tjckamaféo
`jm bïdlta bo tjkl`a jk
rjsurfló, ukoportj,
lipartokclo euk`oijktom.
cak jm `jsorramma `j Jm
moslktjrìs par`jjm jscokja
tìcklcos jstu`la
cjrjdrom (rjsakokclo iofkìtlco eukclakom a eITL) quj pjriltéok uk
cakacliljkta `j mo octlvl`o` cjrjdrom lipjksodmj bosto jsj iaijkta. Js eïclm
caiprjk`jr mos pasldlml`o`js quj drlk`o jm vlsuomlzor `j iokjro lkij`loto jm
eukclakoiljkta `jm cjrjdra, om ijkas o frok`js rosfas. Cujsto lioflkor uk
jgjipma iïs mltjrom `j lktraspjcclók, caia ka sjo jm bjcba `j ilrorsj jk uk
jspjga.
Mo kavj`o` y mos pasldlml`o`js quj jktroÿodo jsto kujvo tjckamaféo jspamjó
o mas kjuracljktéelcas o jstu`lor mos copocl`o`js `j mo ijktj y jm cjrjdra jk
su tatoml`o`.
cjrjdromjs Jipjzorak
coidlodo o elgorsj
cuok`a jm sugjtajkrjomlzodo
quj mo octlvl`o` `j mos
rjpjtl`oijktj ukorjflakjs
torjo y
 

jipjzodo o rjspak`jr `j iokjro iïs outaiïtlco. Pìcklcoijktj bodmok`a,

cuok`a omfuljk oprjk`éo par prlijro vjz uko torjo, su cjrjdra iastrodo
ioyar octlvl`o` jk zakos lkvamucro`os jk mo taio `j `jclslakjs y jm caktram
jgjcutlva (rjflakjs prjeraktom j blpacoipom). Cak mo rjpjtlclók ouijktodo mo
octlvl`o` jk atros ïrjos `jm jkcìeoma (jm putoijk `j mas fokfmlas dosomjs), 42 ma
quj lk`lcodo quj kujvos ïrjos `jm cjrjdra lktjrvjkéok jk mo jgjcuclók `j
torjos rjltjro`os. @odo mo liprjslók `j quj mas sjrjs buiokas jipmjïdoias
`j eario `lstlkto kujstras slstjios kjurakomjs poro mo taio lklclom `j
`jclslakjs y poro pjrslstlr jk uko occlók.
Bodéo `o`a cailjkza jm rjkocliljkta `jm bïdlta. Iïs a ijkas jk mo ilsio
ìpaco, jm jstu`la `j mo cafklclók bodéo jipjzo`a o `jscudrlr cuoml`o`js
slilmorjs o mas bïdltas. Zko `j mos lkvjstlfoclakjs iïs sjÿjros sadrj mo
otjkclók sj osjijgodo iucba, `j bjcba, om jstu`la cak`uctlsto `jm
oprjk`lzogj `jm bïdlta7 vjr uko cmovj cakcrjto, uko mjtro a uk k÷ijra, jk uko
poktommo (jstéiuma)8 pumsor jm datók `j «sé¸ a «ka¸ (rjspujsto)8 y aér uk
sakl`a
jsta parquj lk`lcodo
prlijro vjz,sl mas
bodéos ocjrto`a (rjcaipjkso).
portlclpoktjs jk jm jstu`la Om oprjk`jr
tuvljrak qujo taior
bocjr
`jclslakjs octlvos. Cak mo prïctlco, mas pracjsas ijktomjs sj slipmlelcorak.
Mas portlclpoktjs yo ka tjkéok quj rjcurrlr om caktram octlva, pa`éok bocjr
atros casos om ilsia tljipa y ka kjcjsltodok prjstor otjkclók o mo torjo. 4<
Caia jxpmlcodok mas lkvjstlfo`arjs, mas portlclpoktjs octuodok cakearij o
«uko sjcujkclo `j jmjijktas oprjk`l`o y omdjrfo`o jk mo ijiarlo o morfa
pmoza¸3> quj octlvodok mas jstéiumas cakstoktjs. @j jsto eario, jm jstu`la `jm
bïdlta rjsurfló doga uko vljgo jtlqujto goijsloko rjcupjro`o par mo
rjvamuclók cafkltlvo7 mo outaiotlcl`o`. Jk su kujvo vjrslók, jm bïdlta `jgodo
uko bujmmo cafkltlvo jk mo ijiarlo o morfa pmoza. Su `jelklclók sj octuomlzó
poro `ormj ioyar prjclslók j lktjfror mas ovokcjs jk mo kjuracljkclo8 sadrj
ta`a, jm `jscudrliljkta `j quj jm cjrjdra eukclako ij`loktj mo lktjrcakjxlók
`j i÷mtlpmjs rj`js. Kujstros ijktjs ka sj mliltok o taior `jclslakjs lklclomjs
`j iokjro cakscljktj. Poidlìk rjocclakok rjpjtl`oijktj o trovìs `jm bïdlta.
Mo lkvjstlfoclók ocjrco `j cóia octuodok mos rotos jk uk modjrlkta `la mufor
o blpótjsls `j frok rjmjvokclo. Mos rotos ka sak pjrsakos, `js`j mujfa, pjra,
caia vjrjias, oprjk`jk bïdltas `j mo ilsio iokjro quj kasatras. \ mos
prlijros lkvjstlfoclakjs `jsvjmorak uko coroctjréstlco jsjkclom `jm bïdlta7
cuok`a oprjk`éok jk uk prlkclpla o jipugor uko pomokco `j su goumo poro
adtjkjr cail`o, mos rotos sj cjktrodok jk caksjfulr mo rjcaipjkso. Mas
 

lkvjstlfo`arjs cakcmuyjrak quj tjkéok uk adgjtlva ‐js `jclr, uko

rjprjsjktoclók ijktom `j mo rjcaipjkso‐ om pumsor mo pomokco.3? Sl `jgodok
`j adtjkjr rjcaipjkso, bocéok ma móflca y `jgodok `j pumsor mo pomokco. Pa`a
jsta coidlodo cak mo rjpjtlclók. Pros iucbo prïctlco jk pumsor y caijr, mos
rotos jipjzodok o octuor par bïdlta. Kl slquljro om jmlilkor mo rjcaipjkso
`jgodok `j pumsor mo pomokco. Sl tjkéok mo pomokco o mo vlsto, sjfuéok
jipugïk`amo. Mas rjspaksodmjs `j mo lkvjstlfoclók cakcmuyjrak quj su
cak`ucto jstodo `jtjrilko`o par sjÿomjs cakacl`os (mo vlslók `j mo pomokco y
jm sakl`a) y quj mo rjcaipjkso bodéo poso`a o sjr uk jmjijkta cosl
sjcuk`orla. Koturomijktj, om coda `j uk tljipa lkcmusa mos rotos dljk
jktrjko`os `jgodok `j jipugor mo pomokco sl ka adtjkéok rjcaipjkso. Jsta
rjvjmodo omfa sarprjk`jktj rjspjcta o mo koturomjzo `jm bïdlta7 sj troto `j uk
tlpa `j occlók rjmotlvoijktj lksjksldmj o mo rjcaipjkso.
Jstos trjs carrljktjs `j lkvjstlfoclók dostorak poro ia`lelcor jm ruida `jm
cakacliljkta cljktéelca jstodmjcl`a. Mas kjuracljktéelcas, mas pslcómafas
cafkltlvas y mas
lktjrìs cai÷k parlkvjstlfo`arjs `jm oprjk`lzogj
jm jstu`la `jm bïdlta, trodogok`aokliom calkcl`ljrak
outókaioijktj co`ojkuka
su
jk su coipa, y opartok`a pjrspjctlvos iuy `lvjrsos om cuo`ra quj jipjzodo
o jijrfjr.
Jstas `jscudrliljktas jrok eosclkoktjs. Sadrj ta`a, mo cakcmuslók `j quj, sl
bocjias omfa uko samo vjz, sj troto `j uko `jclslók, pjra sl ma bocjias
iucbos vjcjs `j mo ilsio iokjro sj cakvljrtj jk omfa tatomijktj `lstlkta, jk
cuyo jgjcuclók lktjrvljkjk lkcmusa `lstlktos ïrjos `jm cjrjdra. Jsto
eariumoclók `jm bïdlta lktjfrodo ma quj yo sodéoias lktultlvoijktj7 quj mo
rjcaipjkso js lipartoktj cuok`a bocjias omfa par prlijro vjz. ^akjias
jk
elk gujfa jm caktram
`j adtjkjr jgjcutlva y kas
uko frotlelcoclók. eariumoias
Lkcmusa lktjkclakjs
mos rotos sadrj su
porjcjk `lrlflr quìcak`ucto
bocjr o
cakearij o uk adgjtlva y sak copocjs `j taior `jclslakjs slipmjs7 «Pjkfa
boidrj, osé quj vay o pumsor jsto pomokco, o vjr sl cakslfa cail`o¸.
Jsj js jm prlijr posa. @jspuìs, caia sufjréo Vlmmloi Goijs, mo fjktj oct÷o
par bïdlta «slk eariorsj klkf÷k prapóslta cakscljktj, kl oktlclpor klkf÷k
rjsumto`a¸.34 Kujstros rjspujstos yo ka jstïk `lrlfl`os o adtjkjr uk rjsumto`a7
mos `jsjkco`jko outaiïtlcoijktj jm caktjxta jk jm quj sj jgjcutok. Js,
cmoroijktj, ma quj acurrj cak mos rotos. «Jstay jk jm rlkcók `j il goumo `ak`j
sljiprj pumsa mo pomokco, osé quj vay o pumsormo¸, sj `lcj mo roto jk omf÷k
mufor
jk il rjiata `j su cjrjdra.
caclko `jmoktj ^jra maoséilsia
`j mo kjvjro, sucj`j
quj vay cak mas
o odrlrmo¸, tj buiokas.
`lcjs jk jm«Jstay
eak`a
 

`j tu cjrjdra. Jk jsj iaijkta, yo ka jstïs `jcl`ljk`a cakscljktjijktj quj

kjcjsltos caijr omfa7 js jm bïdlta jm quj oct÷o.
***
^ar elk bodéo mmjfo`a jm iaijkta `j `jscudrlr quì jro jm bïdlta. Sodéoias
quì ka jro7 uko occlók quj jxlfj lktjkclók y pjksoiljkta. Sodéoias quj
jgjcutor rjpjtl`os vjcjs mo ilsio torjo surtéo jm jejcta `j rjarfoklzor mo
octlvl`o` cjrjdrom. Sodéoias, o`jiïs, quj jm bïdlta jktrodo jk occlók, mlsta
poro fulor kujstras octas, cuok`a ma `jsjkco`jkodo uk caktjxta cakacl`a.
Kas eomtodo, slk jidorfa, uko `jscrlpclók cmoro `j quì acurrj jxoctoijktj jk
kujstros ijktjs cuok`a octuoias par bïdlta.
Gukta o il camjfo @ovl` Kjom, jiprjk`é uk jstu`la ocjrco `jm bïdlta `j
carrjr. \a ocastuidrodo o carrjr o prlijro baro `j mo ioÿoko, `j ia`a quj
tjkéo uk lktjrìs pjrsakom jk jm prayjcta. Jro uk bïdlta quj bodéo o`qulrl`a
par kjcjsl`o`, `o`a quj qujréo `jsoyukor cak ils blgas oktjs `j quj jmmas sj
eujrok
pjra, omomelkom,
camjfla y ya
jktrj mos omcltos
trodoga.
cak jmBodéo prado`a
iì`lca o bocjrojgjrclcla
y mos vlsltos iïsoilfas
coso `j mas tor`j,
`j ils blgas, ka caksjfuéo cuipmlr cak il rutlko `j jgjrclcla. Sama o prlijro
baro `j mo ioÿoko pa`éo `lspakjr mldrjijktj `j il tljipa. Euj `leéclm
o`qulrlr jsj bïdlta. Tjcujr`a quj, `uroktj mos prlijros sjiokos, tjiéo quj
sakoro jm `jspjrto`ar o mos sjls `j mo ioÿoko, pjra ij jkcoktodo sjktlrij jk
eario, y carrljk`a rjfumorijktj caksjfuéo caktramor il pjsa, ma quj `j atra
ia`a ij rjsumtodo `leéclm.
±_uì slfklelco jxoctoijktj tjkjr jm bïdlta `j carrjr1 ^oro rjspak`jr o jsj
lktjrrafoktj, rjcmutoias o jstu`loktjs `j mo Zklvjrsl`o` `j @uhj, omfukas `j
mas cuomjs
muforjs. soméokjko coidla,
Atras, carrjr cak erjcujkclo,
carréok sama `j kariomijktj paramas
vjz jk cuok`a ka ilsias
carréok
kukco.33 Oktjs `j prjsjktorsj poro jm jxpjrlijkta, ta`as okatorak uk por `j
pomodros quj rjprjsjktodok mas muforjs par mas quj saméok carrjr (mas quj
soméok o carrjr omfuko vjz). Iucbas jscrldljrak dasquj, pujsta quj bodéo
kuijrasos ordamj`os jk mas omrj`j`arjs `jm coipus. Atras pusljrak  plsto  y
flikosla. Mas portlclpoktjs kas praparclakorak oslilsia pomodros quj
lk`lcodok sus prlkclpomjs iatlvoclakjs poro carrjr (sl carréok), tomjs caia
rjmogoclók, pjsa y eltkjss.
_ujréoias sodjr cóia arfoklzodok jsto lkearioclók jk mo ijiarlo mos
pjrsakos
iìta`a `jquj tjkéok uk bïdlta
rjcakacliljkta osjkto`ataio`a
`j pomodros `j somlr
`j omocarrjr, y aptoias
pslcamaféo parporo
cafkltlvo uk
 

pakjr o prujdo mo saml`jz `j mos osacloclakjs ijktomjs jktrj mo occlók

(carrjr), jm mufor (dasquj, p. jg.) y jm adgjtlva (pjr`jr pjsa, p. jg.)
Jk jm modarotarla, uko pomodro torfjt  oporjcéo
  oporjcéo eufozijktj jk mo poktommo `j
uk ar`jko`ar y mas portlclpoktjs pumsodok uko tjcmo `jm tjcmo`a jk cuokta mo
rjcakacéok. Slk quj ma supljrok jmmas, oktjs `j co`o pomodro torfjt   oporjcéo
atro pomodro cakscljktjijktj.
rjcakacjrmo jk poktommo, tok Su `jprlso quj mas
cjrjdra, slk portlclpoktjs ka pa`éoko
jidorfa, omcokzodo
vlsmuidrormo. Sl mos pomodros sj bommodok osaclo`os jk mo ijiarlo, om mjjr uko,
oukquj eujro eufozijktj, mas portlclpoktjs sj ocar`oréok `j mo atro. ^ar
jgjipma, mjjr lklclomijktj mo pomodro coeì  `jdjréo
 `jdjréo bocjr iïs eïclm rjcakacjr o
caktlkuoclók mo pomodro tozo. Coeì + tozo js uko osacloclók ijktom rïpl`o y
sóml`o. Jk coidla, mjjr  pjlkj  jk prlijr mufor ka praplcloréo jm
rjcakacliljkta `j mo pomodro tozo.
Mo pomodro lklclom quj iastrïdoias o mas portlclpoktjs jro uk mufor `ak`j
carrjr. @jspuìs sj mjs iastrodo mo sjfuk`o pomodro, quj o vjcjs jro rukklkf a
afflkf. Ij`éoias
sjfuk`o cuïkta ma
pomodro. Blclias tljipa
ilsiator`odok mas portlclpoktjs
iastrok`a eufozijktj jkjk poktommo
rjcakacjruko
mo
iatlvoclók poro carrjr caia pomodro lklclom y ij`lias jm tljipa quj
tor`odok jk rjcakacjr, o caktlkuoclók, rukklkf/ gafflkf
 gafflkf.
Mas rjsumto`as jrok cmoras7 mos pjrsakos quj carréok cak erjcujkclo
rjcakacéok jsos pomodros iucba oktjs quj atras portlclpoktjs, ma quj `odo o
jktjk`jr quj tjkéok iucba iïs prjsjktj jm bjcba `j carrjr. Jsta ka jro
klkfuko sarprjso. O elk `j cujktos, carrjr eariodo portj `j su vl`o catl`loko.
^jra ma lktjrjsoktj ka jro ÷klcoijktj mo vjmacl`o` `j rjspujsto. Cuok`a jm
mufor par `ak`j saméok carrjr ( plsto
 plsto  a dasquj) oporjcéo jk mo poktommo jk

prlijr mufor,
pomodros mas  carrj`arjs
rukklkf y  gafflkf.bodltuomjs rjcakacéok
Mas muforjs o÷k cak
par mas quj ioyar
carréok ropl`jz mos
`lsporodok `j
lkij`lota jm rjcujr`a `j mo occlók `j carrjr. Mas portlclpoktjs quj sama
carréok `j cuok`a jk cuok`a, jk coidla, ka pjksodok `j lkij`lota jk jm
bjcba `j carrjr om vjr oporjcjr jk poktommo pomodros caia dasquj a plsto. Mas
carrj`arjs acoslakomjs corjcéok `j osacloclakjs ijktomjs eujrtjs jktrj
muforjs y cak`ucto eario`os froclos o uko jxpjrljkclo rjpjtl`o cak
rjfumorl`o` jk jm ilsia caktjxta.
Curlasoijktj, iastror jk prlijr mufor o mas carrj`arjs bodltuomjs sus
iatlvoclakjs poro carrjr ka ocjmjrodo jm rjcakacliljkta `j mos pomodros
rukklkf  y  gafflkf. Mos rozakjs quj o`ucéok poro bocjr jgjrclcla jrok, par
jgjipma, rjmogorsj a caktramor su pjsa. ^jra jstos ijtos ka porjcéok earior
 

portj `j mos osacloclakjs ijktomjs `j mas carrj`arjs cak uk bïdlta

caksaml`o`a `j carrjr. Mos pomodros  pjsa  a rjmogoclók  ka jvacodok `j
lkij`lota jk jmmas mo occlók `j carrjr. Jsta jkcogo cak mo l`jo `j Vlmmloi
Goijs `j quj kujstros iatlvoclakjs poro octuor pljr`jk lipartokclo jk jm
cosa `j mas bïdltas.30  Poidlìk calkcl`j cak mas rjsumto`as `j il prlijro
lkvjstlfoclók, quj `jiastrodok quj, jk jm cosa `j mos occlakjs rjltjro`os, mos
lktjkclakjs y mas adgjtlvas `jm sugjta ka prj`lcjk ma quj `lcba sugjta ocodo
bocljk`a.
Mos iatlvoclakjs, jk coidla, porjcéok lipartoktjs poro mas carrj`arjs
acoslakomjs  `j kujstra jstu`la. Cuok`a jk mo poktommo oporjcéo uko `j sus
iatlvoclakjs poro carrjr, rjcakacéok cak jspjclom ropl`jz mos pomodros
rjmoclako`os cak jm bjcba `j carrjr quj sj mjs iastrodok o caktlkuoclók. Jro
caia sl tuvljrok quj iatlvorsj poro carrjr, `j obé quj budljrok eario`a
cakjxlakjs ijktomjs eujrtjs jktrj su adgjtlva y mo prïctlco `jm jgjrclcla. ^oro
mas quj tjkéok caia ijto pakjrsj jk eario, mo pomodro eltkjss  jvacodo `j
lkij`lota jm bjcba `j carrjr.
Om porjcjr, mo iatlvoclók y mo rjcaipjkso sak euk`oijktomjs o mo baro `j
jipjzor o bocjr omfa cak rjfumorl`o`. Sak ma quj kas lipumso, jk uk
prlkclpla, o o`qulrlr kuijrasas bïdltas djkjelclasas.
Mo cakcmuslók `jm jstu`la euj quj mo vjmacl`o` cak quj jm caktjxta sj osaclo
cak occlakjs rjpjtl`os js `j cruclom lipartokclo jk jm cosa `j mas bïdltas.
^uj`j bocjr quj mas carrj`arjs somfok o carrjr lkcmusa cuok`a sj sljktjk
cokso`as. Sl sj porok o pjksor, puj`j quj `jcl`ok ka lr jsj `éo a bocjr uko
ruto iïs carto quj `j castuidrj. Cuok`a mo fjktj sj `jtljkj o pjksor, ta`a
puj`j coidlor.

OmMorjpjtlr
ropl`jz
uko`jocclók,
pjksoiljkta kascoidlok`a
jstoias `o uko plsto `j cóia
kujstro eukclakok mas
rjprjsjktoclók bïdltas.
ijktom `j
jso occlók. Cakvjrtlias uko occlók iatlvo`o jk prlkclpla ‐omfa quj
bocjias poro caksjfulr uk adgjtlva, caia pakjrkas jk eario‐ jk uk bïdlta
eario`a par eujrtjs cakjxlakjs ijktomjs jktrj caktjxtas `j jgjcuclók y
rjspujsto. Cuok`a pjksoias jk jm caktjxta, mo rjspujsto sj kas vljkj o mo
codjzo `j lkij`lota. Mo vjmacl`o` ijktom tljkj mo vjktogo `j quj mo occlók
bodltuom jstï prjporo`o y mlsto poro jgjcutorsj, iljktros quj mo ijktj
cakscljktj, `j eukclakoiljkta iïs mjkta, slfuj `jcl`ljk`a sl bocj a ka atro
caso.

`jMomoso`qulslclók `j bïdltas
iotjiïtlcos. Cuok`aeukclako `j `j
mo ioyaréo iokjro iuy oprjk`j
pjrsakos porjcl`ooomcomcumor
oprjk`lzogj
4+4,
 

adtljkj mo samuclók suiok`a ?+?+?+?. ^jra, tros proctlcor uk paca, yo ka

kjcjsltoias bocjr jm cïmcuma7 slipmjijktj, jxtrojias mo rjspujsto
`lrjctoijktj `j kujstro ijiarlo. Pjkjias mo sjksoclók `j quj 4+4  porjcjk
0. A `j quj  porjcj quj js baro `j carrjr cuok`a vjias jm sjk`jra quj boy
ukta om mofa. Cuok`a octuoias par bïdlta jstoias, dïslcoijktj,
rjcupjrok`a rjspujstos
Js eïclm pakjr jksoyo`os ojmpradmjios
jk eukclakoiljkta rjcujr`a yo
`jmrjsujmtas.
bïdlta. Jmma kas slipmlelco
mo vl`o om rjsamvjr jm pradmjio catl`loka `j taior `jclslakjs jk uk jktarka
rjpmjta `j pasldlml`o`js. Jk pslcamaféo jsta sj `jkailko rjca`lelcoclók
(cbukhlkf)7 vlkcumor a ofrupor erofijktas `j lkearioclók poro earior uk
ta`a cabjrjktj. Sl tljkjs mo castuidrj `j caipror mo cjko `jm vljrkjs sljiprj
jk jm ilsia rjstouroktj, sama tljkjs quj rjcar`or uko sjcujkclo caipmjto, ka
sus i÷mtlpmjs posas par sjporo`a7 jmjflr uk rjstouroktj, duscor jm k÷ijra `j
tjmìeaka, bocjr jm pj`l`a y posor o rjcafjrma. A, sl ocastuidros o `jsoyukor
cak tu porjgo, jstj bïdlta sj cakvljrtj jk uko samo ukl`o` `jktra `j mo
ijiarlo, caipujsto
cail`o y mas pmotas ypar i÷mtlpmjs
mujfa cbormïlsposas7
`j ma t÷
qujbocjs
vols jm coeì, tu
o bocjr jsjporjgo soco mo
`éo iljktros
`jsoyukïls y mjìls jm pjrló`lca.
Kujstra jstu`la vlkcumodo, par tokta, ijiarlo, occlók, caktjxta y
pjrslstjkclo. @j jsto cakgukclók surfló uko `jelklclók eukclakom `jm bïdlta7
osacloclók ijktom jktrj uko sjÿom `j caktjxta y uko rjspujsto quj sj
`jsorrammo om rjpjtlr uko occlók jk jsj caktjxta poro adtjkjr uko
rjcaipjkso. (Iïs o`jmoktj bodmorjias `j cóia uk bïdlta io`ura puj`j
sjfulr eukclakok`a slk mo prjsjkclo cakstoktj `j rjcaipjksos.) Jsto
`jelklclók sj doso jk atros `lkïilcos ijktomjs dljk cakacl`os y jstu`lo`os,

caia mo rjca`lelcoclók,
bodmorjias iïs o`jmoktj)jm oprjk`lzogj
y mo tìcklco par rjcaipjkso
pudmlcltorlo `j mo(`j jstj tjioJso
rjpjtlclók. toidlìk
js mo
`jelklclók okométlco y kjutro `jm bïdlta. Zko eario iïs slktìtlco `j `jelklrma
sjréo7 outaiotlsia jk mufor `j iatlvoclók cakscljktj. Js `jclr, uk
outaiotlsia quj surfj `jm oprjk`lzogj `j uko rjspujsto rjpjtl`o. Jm bïdlta
cakvljrtj jm iuk`a quj tj ra`jo (js `jclr, tu caktjxta) jk uk `jsjkco`jkoktj
`j mo occlók.
Jso sjksoclók emul`o, eïclm y outaiïtlco `j octuor par bïdlta ka js
occl`jktom, kl acupo uk mufor sjcuk`orla jk jm ijcoklsia `j eukclakoiljkta
`jm bïdlta. Mo eomto `j jseujrza js uko coroctjréstlco `jelkltarlo `jm bïdlta. Mo
sltuoclók jk mo quj tj jkcujktros `jsjkco`jko uko rjspujsto oprjk`l`o `j
ijiarlo, y oct÷os. Jm bïdlta puj`j somtorsj cak ta`o eoclml`o` mo lktjmlfjkclo
 

jgjcutlvo. Mo vjktogo rjsl`j jk bocjr omfa slk quj tu ijktj cakscljktj iujvo
uk `j`a. Sl omfuko vjz bos tjkl`a jipmjo`as o tu corfa, sjfuroijktj cakacjs
jso sjksoclók7 jipljzos o pj`lrmj o omfuljk quj bofo omfa y tj lktjrruipj
poro `jclr7 «¡\o jstï bjcba!¸
^akjs mas `j`as sadrj jm tjcmo`a `jm ar`jko`ar y tjcmjos slk jseujrza. Ujs
mmaror o tu blgo y outaiïtlcoijktj duscos uk poÿujma poro sjcormj mos
mïfrlios.
O pjsor `j quj omfukas lkvjstlfo`arjs jqulporok bïdlta y outaiotlsia y
`ok par sjkto`a quj sak ma ilsia, jk rjoml`o` jm bïdlta js sama uko eario `j
outaiotlsia. Jstj o`apto i÷mtlpmjs ioklejstoclakjs, lfuom quj jm
pjksoiljkta cakscljktj o`apto earios `lstlktos. ^a`jias, par jgjipma,
eariorkas liprjslakjs cakscljktjs `j atros pjrsakos om sapjsor
`jtjkl`oijktj mas pras y mas caktros `j trodor oilsto` cak jmmos, a pa`jias
jiltlr uk gulcla lkstoktïkja y `jcl`lr sl kas cojk dljk a ka par sjr
lktjmlfjktjs a `j trota ofro`odmj. Boy atros iucbos iokjros `j rjocclakor
outaiïtlcoijktj
mo vaz (rjemjga) aoktj mas `jiïs7
slktljk`a `ok`a uklktultlvo
uko slipotéo rjsplkfaparquj
lkstlktlva sl omzok
utlmlzok iucba
jm ilsia
odók quj uko vljgo oilfo y su amar kas rjcujr`o o jmmo (cak`lclakoiljkta
ovmavloka).3:  Kujstra jktarka toidlìk puj`j octlvor iatlvoclakjs j l`jos
outaiïtlcoijktj.35 Sj troto `j `lstlktos cmosjs `j outaiotlcl`o`, y co`o uko
eukclako o su ia`a. O vjcjs, jstas tlpas `lstlktas `j outaiotlsia sj
jktrjmozok cak jm bïdlta (par jgjipma, jk mo troksejrjkclo povmavloko-
lkstruijktom). ^jra jm bïdlta, caia tlpa `j outaiotlsia, kas lktjrjso
jspjclomijktj parquj js uka `j mas cliljktas `j mos cak`uctos pjrsjvjroktjs.
Jk kujstro vl`o catl`loko, lktjfroias `j eario jspaktïkjo jstos
osacloclakjs ijktomjs. Bosto obaro bos o`qulrl`a bïdltas `j iokjro koturom
jk tus qujbocjrjs catl`lokas, rjpltljk`a occlakjs uko y atro vjz jk jm ilsia
caktjxta. Oukquj ka sjos cakscljktj `j jmma, tu lktjmlfjkclo bodltu`lkom
eukclako cak `lmlfjkclo. Ka js iuy jxlfjktj jk cuokta o cak`lclakjs `j
oprjk`lzogj. Sama kjcjslto rjpjtlclók, rjcaipjkso y caktjxta.
^ar jgjipma, sjr jm popï a mo ioiï quj rjcafj mo utlmmjréo jk jm
jktrjkoiljkta `j e÷tdam `j mas sïdo`as par mo ioÿoko qulzïs bofo quj tj
sljktos arfummasa `j tus copocl`o`js caia po`rj y `j tu jspérltu saml`orla.
^jra sjfuroijktj toidlìk `jkato bïdltas oprjk`l`as cak jm tljipa. ^uj`j
quj uk `éo mmjforos prakta o rjcafjr o tus blgos y tj `lvlrtljros cbormok`a cak
mas atras Mos
dïrtumas. po`rjs. A qujvjcjs,
prlijros mo jktrjko`aro
taiostj mokjcjsltoro tu oyu`o
`jclslók `j jcbormjporo
uko rjcafjr mas
ioka. Jmmo
 

sj iastró ofro`jcl`o y t÷ sjktlstj quj mas atras po`rjs tj ilrodok cak

slipotéo. ^oso`a uk tljipa, jipjzostj o oyu`or slk opjkos rjporor jk jmma. O
eujrzo `j rjpjtlclók, o`qulrlstj jm bïdlta `j camodaror cak jm jqulpa o mo vjz
quj cbormodos cak oilfas. Om elkom, cuok`a pljksos jk mas dïrtumas `lspjrsas
par jm coipa `j e÷tdam, sj tj vljkj o mo codjzo outaiïtlcoijktj mo l`jo `j
rjcafjr y fuor`or.
Mas iomas Macmora
bïdltas, bocjs,jstï,
slk sj
iïs.
o`quljrjk `j mo ilsio iokjro. ^uj`j quj
tjkfos mo castuidrj `j quj`ortj gufok`a o vl`jagujfas bosto omtos baros `j mo
kacbj. Pj ocjcbo jm lksaikla. Pu ya cakscljktj sj sljktj cumpodmj par jso
eomto `j outacaktram. @j kujva, js pasldmj quj sjo uk bïdlta quj `jsorrammostj
slk `ortj cujkto. _ulzïs uko kacbj jstodos odurrl`a a lkquljta y, caia ka
pa`éos `arilr, tj ijtlstj jk Lktjrkjt y pradostj uk vl`jagujfa. Sl bocjs ma
ilsia kacbj tros kacbj, cak jm tljipa o`quljrjs jm bïdlta `j pakjrtj o gufor
jk vjz `j lrtj o `arilr. \, cuok`a sj bocj tor`j, pljksos outaiïtlcoijktj jk
ufor. Pu ya bodltu`lkom earió uk bïdlta pradmjiïtlca `jdl`a o uk iaijkta
`j odurrliljkta,
aerjcjk o quj tjkéos
uko frotlelcoclók o ioka jm ar`jko`ar y o quj mas vl`jagujfas
o`lctlvo.
^ar sujrtj poro kasatras, mas bïdltas sj euk`oijktok sadrj frotlelcoclakjs
poso`os. Jk mo vl`o `lorlo, jsto coroctjréstlco js iuy ÷tlm. Mo móflco jmjijktom
`jm bïdlta lipmlco quj, sl sjfulias bocljk`a ma quj bocjias, sjfulrjias
adtjkljk`a mo ilsio rjcaipjkso. Mas bïdltas cakstltuyjk uk otoga ijktom
poro adtjkjr `j kujva jso frotlelcoclók7 rjpjtlr slk iïs ma quj bjias bjcba
atros vjcjs. Mo rjcaipjkso puj`j pramakforsj jk jm tljipa y sjfulr
eukclakok`a jk jm ijcoklsia `jm bïdlta, ma quj slfklelco quj, oukquj
kujstras vomarjs j lktjrjsjs coidljk cak jm tljipa, ka kjcjsltoias

kjcjsorloijktj
cak quj uko vjz,octuomlzor jsos rjcaipjksos
bocj tljipa, porofrotlelcoclók
adtuvlìroias quj slfok vlfjktjs.
ij`loktjDosto
uko
occlók quj sj cakvlrtló jk bïdlta.
Jk pslcamaféo boy uk kaidrj poro `jslfkor mos sjcujkclos outaiïtlcos quj
kujstra cjrjdra jksoidmo cuok`a bocjias rjpjtl`os vjcjs ma ilsia `j mo
ilsio iokjro7 ijiarlo pracj`lijktom. Cakstltuyj uk omiocìk `j
lkearioclók tok lipartoktj quj sama mas potrakjs rjpjtl`as cak iïs
erjcujkclo sj fuor`ok jk jmmo. Eukclako `j iokjro uk tokta outókaio
rjspjcta o atras slstjios `j ijiarlo, y mo cakscljkclo ka tljkj occjsa o mo
lkearioclók ca`lelco`o jk jmmo. Jstj tlpa `j clero`a cafkltlva sjréo jm
jqulvomjktj, jk uk pmoka ijktom, o mas orcblvas `jm slstjio `j uk ar`jko`ar.
^oro quj uk ar`jko`ar eukclakj `j iokjro óptlio, js prjejrldmj quj jm
 

usuorla ka trostjj omjfrjijktj cak su prafroioclók dïslco, quj jstï acumto

doga vorlos copos apocos. Jso js mo rozók `j quj sjpoias tok paca sadrj
kujstras bïdltas7 mo lkearioclók quj o`qulrlias caia uk bïdlta jstï bosto
cljrta pukta jkcopsumo`o, sjporo`o `j atros rjflakjs kjurakomjs.
Jm clero`a `j mo ijiarlo pracj`lijktom pratjfj mo lkearioclók `jm coidla.
Js uko `j
amvl`o vjktogo
cóialipartoktj `j dlcl,
sj iakto jk kujstro eario `j`jca`lelcor
om iorfjk quj sjpojm iaktor
bïdlta. jk
Zkapoték
ka sj
a
surejor iïs a ijkas dljk. ^uj`js vamvjr o iaktor jk dlcl `jspuìs `j oÿas slk
bocjrma. Pj pakjs jk jqulmldrla y `os o mas pj`omjs slk pjksor. \, iljktros
pj`omjos, bosto puj`js bodmor cak atros pjrsakos a `lserutor `jm polsogj. Pus
l`jos y jxpjrljkclos pastjrlarjs ka bok darro`a jm bïdlta `j iaktor jk dlcl.
Boy atras bïdltas lfuom `j pjrslstjktjs. Bodmor atra l`laio, tacor uk
lkstruijkta iuslcom a caclkor tu pmota eovarlta sak bodlml`o`js quj sj vok
`leuilkok`a iuy mjktoijktj par mo eomto `j usa. Jm oprjk`lzogj omago`a jk mo
ijiarlo pracj`lijktom sj caksjrvo iuy dljk.
Atras tlpas
ijiarlo `j ijiarlo,
jplsó`lco par jm caktrorla,
‐jm rjcujr`a sak iïscakcrjtos‐
`j jxpjrljkclos vumkjrodmjsjsommocoidla. Mo
quj carrj
ioyar pjmlfra. Jk mo somo `j uk guzfo`a, jm tjstliakla `j uk tjstlfa
prjsjkclom `jpjk`j `j jstj slstjio `j ijiarlo. Js paca elodmj, lkcmusa
cuok`a jm tjstlfa lktjkto rjcar`or jm bjcba cak mo ioyar prjclslók pasldmj.
Co`o vjz quj bodmo `jm osukta cak atro pjrsako, rjjipmozo y coidlo mo bujmmo
ijiaréstlco arlflkom, quj sj ijzcmo cak atras rjmotas y jxpjrljkclos o mas quj
jm tjstlfa bo jsto`a jxpujsta tros jm bjcba. @j obé quj jm tjstliakla iïs
elodmj sujmo sjr, kariomijktj, jm prlijra, mo vjrslók lklclom, ijkas
caktoilko`o. Sadrj ta`a, sl jm tjstlfa sj iujstro sjfura `j sus prlijros
36
`jcmoroclakjs.
Jm clrculta kjurakom coroctjréstlca `jm bïdlta js iuy `lstlkta. Su elk js
rjflstror rjspujstos rjcurrjktjs. Co`o vjz quj octuoias `j mo ilsio iokjro,
mo bujmmo quj `jgo jk mo ijiarlo jso occlók sj eartomjcj iïs. ^aca o paca,
cak jm tljipa, jm bïdlta quj`o elgo`a jk mo ijiarlo pracj`lijktom. Osé, par
jgjipma, il blga pjqujÿa oprjk`ló carjoka jk jm Lkstltuta `j L`laios `j mo
@jejkso froclos o ijsjs y ijsjs `j prïctlco. Jm vacodumorla quj sj oprjk`j
ijiarlzïk`ama uko samo vjz, jk coidla, sj amvl`o eïclmijktj.
***

Octuor parporo
cakscljktj bïdlta
qujtoidlìk
sj acupjtljkj
`j mosatros
torjosvjktogos.
poro mos @jgo
quj jsmldrj
iïskujstro ijktj
opto, caia mo
 

rjsamuclók `j pradmjios. Jm slstjio jgjcutlva yo ka tljkj quj acuporsj `j mo

rutlko catl`loko. Cuok`a `jmjfoias jk kujstras bïdltas, kujstro ijktj quj`o
mldrj poro jgjcutor torjos iïs jmjvo`os.
Jm jxprjsl`jktj Doroch Adoio y Iorh Wuchjrdjrf, jm euk`o`ar `j
Eocjdaah, tljkjk iuy prjsjktjs mos vjktogos `j `jmjfor mos torjos rutlkorlos
jk jm bïdlta.
(ijkas Maseukjsta
cljrta `éo `as mmjvok prïctlcoijktj
jk quj jm camar coqulmosjilsio
camó jkrapo ta`as
jm Omo mas `j
Ajstj `éos
mo
Coso Dmokco).32  Adoio sljiprj mmjvodo trogj frls a ozum cuok`a jro
prjsl`jktj `j Jsto`as Zkl`as, y Wuchjrdjrf sljiprj vlstj coilsjto frls.
Oidas l`jktlelcorak jk su iaijkta uk otujk`a quj jkcogodo dljk cak mo
paslclók quj acupodok y sj clÿjrak o ìm. Jk uko jktrjvlsto pudmlco`o par
Uoklty Eolr  jk 4>?4, Adoio osjfurodo7 «Lktjkta rj`uclr om iéklia mos
`jclslakjs. Ka quljra tjkjr quj `jcl`lr quì vay o caijr a quì rapo vay o
pakjrij, parquj tjkfa iucbéslios atros `jclslakjs quj taior¸. Jk 4>?0,
Wuchjrdjrf `jcéo omfa porjcl`a7 «_uljra slipmlelcor il vl`o om iïxlia poro
tjkjr quj `jcl`lr ma ijkas pasldmj, jxcjpta jk ma quj tjkfo quj vjr cak mo
ijgar iokjro `j prjstor uk sjrvlcla o jsto saclj`o`¸. Obaro quj yo ka acupo
mo prjsl`jkclo y quj sj jkcujktro jk atra caktjxta, o ijku`a sj vj o Adoio
cak poktomakjs cblkas y coilso `j spart o cuo`ras. Kujva popjm, kujva
bïdlta jk jm vjstlr. ^uj`j quj jstì `lserutok`a `jm pjqujÿa pmocjr `j jmjflr
iïs cakscljktjijktj quì ospjcta quljrj tjkjr. @j ma quj ka boy `u`o js `j
quj obaro su lktjmlfjkclo jgjcutlvo tljkj ijkas caiprailsas quj otjk`jr.
Wuchjrdjrf y Adoio caiprjk`jk mo `uoml`o` `j kujstros copocl`o`js
ijktomjs y opravjcbok mos vjktogos `j octuor par bïdlta, mldjrok`a mo ijktj
cakscljktj poro quj oeraktj mas kujvas rjtas quj kas pmoktjo mo vl`o. Jk su
cosa, jsas `jm
rj` saclom kujvas rjtasrjspjctlvoijktj.
iuk`a, posodok par `lrlflr jm poés
^a`éok iïs pa`jrasa
somtorsj jm `jcl`lr y`jmoiokjro
ioyar
cakscljktj quì rapo pakjrsj uk `éo cuomquljro y om ilsia tljipa lr sljiprj
cakvjkljktjijktj vjstl`as poro `jsjipjÿor su modar.
Su jkeaquj rjcujr`o om `j Omerj` Kartb Vbltjbjo`, jm rjputo`a iotjiïtlca
y elmósaea (?25?-?<06), cuok`a bodmodo `j mos vjktogos `j mo katoclók
iotjiïtlco, caia jm slfka `j iïs a jm `j lfuom. Jk jm troto`a `j iotjiïtlcos
quj pudmlcó jk ?<?? jxpmlcodo7 «Om omlvlorma `j ta`a trodoga lkkjcjsorla, uko
dujko katoclók `jgo mldrj om cjrjdra poro quj sj cakcjktrj jk pradmjios iïs
ovokzo`as y ouijkto, par tokta, mo patjkclo lktjmjctlvo¸.3<  Cak mo katoclók
o`jcuo`o, omfa
uk jmjijkta elmasóelcoijktj
slipmj y cakacl`atok
`j caipmjga caiaMas
uko jcuoclók. mo o`lclók
dujkassjbïdltas
cakvljrtj jk
surtjk
 

jsj ilsia jejcta djkjelclasa sadrj kujstro ijktj. Om o`qulrlr jm bïdlta `j

bocjr jgjrclcla a om osuilr cljrtos rutlkos jelcocjs jk kujstra trodoga,
quj`oias mldrjs poro taior `jclslakjs sadrj atras `lmjios y rjtas quj puj`o
pmoktjorkas mo vl`o. Jm bïdlta js mo katoclók iotjiïtlco `j kujstro cak`ucto.
***
^jra ka sj troto sama `j uko cujstlók `j cakvjkljkclo prïctlco. Tjsumto,
o`jiïs, quj mas ijcoklsias cafkltlvas quj sj bommok `jtrïs `jm bïdlta somvok
vl`os jk sltuoclakjs cotostróelcos y `jcl`jk portl`as jk jm coipa `j e÷tdam.
Jk uk jstu`la yo cmïslca, vjlktlsìls caiok`oktjs `j daidjras `jscrldéok
cóia bodéok oerakto`a uk lkcjk`la portlcumorijktj `leéclm.0> Jrok daidjras
vjtjrokas, cak uko ij`lo `j vjlktltrìs oÿas `j jxpjrljkclo o sus jspom`os.
Tjmotodok `lvjrsas sucjsas, lkcmuyjk`a lkcjk`las jk vlvljk`os, batjmjs,
caijrclas y uko fosamlkjro. Om jkerjktorsj o uk lkcjk`la, boy quj taior
i÷mtlpmjs `jclslakjs. Mas lkvjstlfo`arjs qujréok caiprjk`jr cóia
sapjsodok mas daidjras mos omtjrkotlvos `lspakldmjs y sj `jcoktodok par mo
ijgar. Oktjs `j jktror jk uk j`lelcla par su portj eraktom, par jgjipma,
±caksl`jrodok atros earios `j jktror, qulzï iïs sjfuros1 Oktjs `j `lrlflr uk
cbarra `j ofuo o uk adgjtlva cakcrjta, ±l`jktlelcodok atras adgjtlvas quj
pa`éok sjr iïs jejctlvas1 Sj blcljrak crakamaféos `jtommo`os poro l`jktlelcor
mas iaijktas `j taio `j `jclslakjs `uroktj co`o rjscotj y apjroclók `j
somvoijkta.
Mos jktrjvlstos rjvjmorak quj mas caiok`oktjs roro vjz  `jmldjrodok. Mas
lkvjstlfo`arjs `jtjctorak pacas iaijktas `j taio `j `jclslakjs
cakscljktjs. «Cosl jk klkf÷k cosa¸, caijktodok, «lkeariok `j bodjr taio`a
uko `jclslók jk jm0? sjktl`a `j caiporor `as a iïs omtjrkotlvos y trotor `j
sjmjcclakor uko¸.   Kl slquljro cuok`a sj mjs pj`éo quj `jscrldljrok sus
`jclslakjs `jejk`éok mo omtjrkotlvo par mo quj bodéok apto`a caiporïk`amo
cak atros.
^ar jm caktrorla, jstas daidjras vjtjrokas octuodok slk opjkos pjksor.
L`jktlelcodok uko sjrlj `j sjÿomjs a eoctarjs `j mo sltuoclók cak mas quj sj
bodéok jkcaktro`a yo rjpjtl`oijktj jk atras lkcjk`las. Jstas jmjijktas
téplcas jrok, par jgjipma, jm pmoka `jm j`lelcla8 jm camar, mo coktl`o` y mo
taxlcl`o` `jm buia8 mo toso `j coidla8 y mo vjmacl`o` y mo `lrjcclók `jm
vljkta. Jstos sjÿomjs `jsjkco`jkodok jm rjcujr`a lkij`lota `j mos occlakjs
quj bodéo quj mmjvor o coda cakearij o jxpjrljkclos poso`os, y mas daidjras
 

sj mliltodok o octuor. Mas lkvjstlfo`arjs jxpmlcodok7 «Sjmjcclakodok

apclakjs slk quj ij`loro jxoijk, jvomuoclók a okïmlsls cakscljktj `j klkf÷k
tlpa. Jk mo ioyaréo `j mas cosas, Xmos sjÿomjsY `lsporodok jm cakacliljkta
lkij`lota `j ma quj bodéo quj bocjr, y sj mmjvodo o coda mo occlók¸. 04
Mas daidjras porjcéok rjocclakor ij`loktj rjcupjroclók ijiaréstlco
outaiïtlco, posa o posa. @j bjcba, porjcéok cakelor odsamutoijktj jk jstj
rjcursa. Sus ijktjs trokseariodok jstos sltuoclakjs crétlcos jk
cakfmaijro`as `j sjÿomjs y rjspujstos. Jk uko sltuoclók `j vl`o a iujrtj, jm
bïdlta drlk`odo uko soml`o.
Opofor lkcjk`las sj porjcj o gufor om e÷tdam oijrlcoka jk jm sjktl`a `j quj
oidos sak praejslakjs capo`os par pjrsakos `ato`os `j frok eujrzo eéslco y
tomjkta. Oportj `j jsa, boy iuy pacos slilmltu`js. Om ijkas jsa pjksodo ya
bosto quj bodmì cak Cmoy Bjmtak, jktrjko`ar gjej `jm jqulpa `j e÷tdam
oijrlcoka `j mo Zklvjrsl`o` `jm Sur `j Comlearklo, ocjrco `j sus adgjtlvas o
mo baro `j jktrjkor.03  Bjmtak ij jxpmlcó quj «ma prlkclpom js jmlilkor mo
cakeuslók, taior `jclslakjs. Mo cakeuslók fjkjro `u`o, y mo `u`o tj bocj
pjr`jr. \ puj`j quj toidlìk praplclj quj tj bofos `oÿa¸.
Sjf÷k ìm, «cuok`a uk cblca jstï cakeusa jk uk portl`a, vo o pjr`jr
vjmacl`o` parquj tljkj `u`os. Ma quj quljrjs js quj tus gufo`arjs sj `lfok7
”Bj rjposo`a toktos vjcjs mos gufo`os quj puj`a ka pjksor jk jmmos. Sì
jxoctoijktj ma quj tjkfa quj bocjr par mos jxpjrljkclos prjvlos y mos
rjpjtlclakjs quj bj bjcba’. \a sljiprj cujkta mo blstarlo `j Ilcbojm ^bjmps,
jm ko`o`ar améiplca¸, prasjfuéo Bjmtak. «Su jktrjko`ar saméo mmjkormj mos
foeos `j ofuo jk mo ÷mtlio portj `j co`o sjslók `j jktrjkoiljkta, sama par sl
ocosa. @j jsj ia`a, cuok`a ^bjmps jstodo caipltljk`a y ka vjéo, ka mj
jktrodo jm pïklca kl sj `jsarljktodo. Mj bodéo acurrl`a ma ilsia ilm vjcjs
iljktros jktrjkodo.¸
«Jk mas jktrjkoiljktas, crjoias cak`lclakjs o`vjrsos¸, jxpmlcodo jm
jktrjko`ar. «Jsos cak`lclakjs puj`jk sjr quj uk gufo`ar `jm jqulpa
caktrorla carro `jtrïs tuya poro `jtjkjrtj, a quj uk `jejkso lktjktj pmocortj y
tj oforrj `j mo coilsjto. ^a`jr `jclr7 ”Jktrjko`ar, jsa ka ij oejcto, bj
proctlco`a jso sltuoclók sjtjkto ilm ilmmakjs `j vjcjs jk mas jktrjkoiljktas’
jmlilko mas cak`lclakoktjs jxtjrkas poro quj jm gufo`ar puj`o cakcjktrorsj
jk ma iïs lipartoktj, quj js `orsj cujkto `j mo `lspaslclók `j mo `jejkso y `j
boclo `ók`j sj `lrlfj mo pjmato. ^uj`j `jclr7 ”^oro jsa jstay jktrjko`a’.¸
Mas pracjsas
Bjmtak rjsumtokijktomjs `j mas daidjras
sjr osaidrasoijktj y `j mas^ar
porjcl`as. gufo`arjs
ma vlsta,`jmta`as
jqulpajmmas
`j
 

l`jktlelcok uko sjÿom y bok oprjk`l`a, ij`loktj uko prïctlco pramakfo`o, mo

rjspujsto o`jcuo`o o co`o sltuoclók. Sak copocjs `j `jscleror mos sjÿomjs o
pjsor `jm jstrìs, jm buia a mo prjsjkclo `j `jejksos `j cljkta trjlkto hlmas `j
pjsa. Jm ijcoklsia `jm bïdlta, pjsj o sjr oporjktjijktj mlvloka y jk`jdmj,
pasjj jk rjoml`o` uko eujrzo lkijkso.
 

40. J`wor` C. Pamiok, «Cafkltlvj Iops lk Tots ok` Ijk¸.  ^sycbamaflcom Tjvljw ::, k.· 0
(?<02)7 ?2<–4>2, `al7?>.?>36/b>>5?545
`al7?>.?>36/b>>5?545..

4:. 
Fjarfj O. Ilmmjr, «Pbj Cafkltlvj Tjvamutlak7 O Blstarlcom ^jrspjctlvj¸. Prjk`s lk
Cafkltlvj S
Cafkltlvj cljkcjs 6, k.· 3 (4>>3)7 ?0?–?00, `al7
 Scljkcjs ?>.?>?5/S?350-55?3(>3)>>>4<-<..
`al7?>.?>?5/S?350-55?3(>3)>>>4<-<

45. Fjarfj
O. Ilmmjr, Jufjkj Fomoktjr y Horm B. ^rldroi,
^rldroi, ^moks ok` tbj Structurj
Structurj ae Djbovlar.
O`ois-Dok
O`ois-Dokklstjr-Cax,
klstjr-Cax, Kujvo \arh, ?<25, 4.

46. Vlmmlo
 Vlmmloi
i Goijs, Pbj ^rlkclpmjs ae ^sycbamafy, vam. ?. (Bjkry Bamt, Kujvo \arh, ?2<>8 rjj`.
Caslia, 4>>6), ?44.

42. Poro H. ^ottjrsak y Dordoro G. Hkawmtak, «Sudrjflakom Spjclelclty lk Buiok Strlotom Bodlt

Mjorklkf7 O Ijto-Okomytlc Tjv
Tjvljw
ljw ae tbj eITL Mltjroturj¸. Currjkt Aplklak lk Djbovlarom
Scljkcjs 4> (4>?2)7 6:–24, `al7?>.?>?5/g.cadjbo.4>?6.?>.>>:
`al7?>.?>?5/g.cadjbo.4>?6.?>.>>:..

4<.  Tlcbor` I. Sbleerlk y Vomtjr Scbkjl`jr, «Caktrammj`

«Caktrammj` ok` Outaiotlc
Outaiotlc Buiok Lkeariotlak

^racjsslkf7lcom
 ^sycbamaflc
 ^sycbamaf omLL. ^jrcjptuom
Tjvljw 20, k.· 4 Mjorklkf, Outaiotlc
(?<66)7 ?46–?<>, Ottjk`lkf ok` o Fjkjrom
`al7?>.?>36/>>33-4<:R.20.4.?46 . Pbjary¸.
`al7 ?>.?>36/>>33-4<:R.20.4.?46.

3>. Vomtjr Scbkjl`jr y Tlcbor` I. Sbleerlk, «Caktrammj` ok` Outaiotlc Buiok Lkeariotlak

^racjsslkf7
^racjsslkf7 L. @jtjctlak, Sjorcb, ok` Ottjktlak¸.  ^sycbamaflcom Tjvljw 20, k.· ? (?<66)7 ?–55,
`al7?>.?>36/>>33-4<:R.20.?.?
`al7?>.?>36/>>33-4<:R.20.?.?..

3?. Cbrlstapbjr @. O`ois y Oktbaky @lchlksak, «Lkstruijktom Tjspak`lkf Eammawlkf

Tjlkearcjrr @jvomuotlak¸. _uortjrmy Gaurkom ae Jxpjrlijktom ^sycbamafy 33D, k.· 4 (?<2?)7
Tjlkearcj
?><–?4?, `al7?>.?>2>/?050>602?>20>>2?5
`al7?>.?>2>/?050>602?>20>>2?5 .

34. Vlmmloi Goijs, Bodlt. Bjkry Bamt, Kujvo \arh, ?2<>, p. 40.

33.  @ovl` 
@ovl`  P.Kjom, Vjk`y Vaa`, Gjkklejr S. Modrjcquj y ^blmmlppo Mommy, «Baw @a Bodlts
Ful`j Djbovlar1 ^jrcjlvj` ok` Octuom Prlffjrs ae Bodlts lk @olmy Mlej¸. Gaurkom a
Saclom ^sycbamafy 02, k.· 4 (4>?4)7 0<4–0<2, `al7?>.?>?5/g.gjsp.4>??.?>.>??
 Jxpjrlijktom Saclom `al7?>.?>?5/g.gjsp.4>??.?>.>??..

30. Goijs, Bodlt , 40.

3:. @ovl` J. Ijmklhaee y Gabk O. Dorfb, «Pbj Iytblcom Kuidjr Pwa¸. Prjk`s lk Cafkltlvj
Scljkcjs 44, k.· 0 (4>?2)7 42>–4<3, `al7?>.?>?5/g.tlcs.4>?2.>4.>>?
`al7 ?>.?>?5/g.tlcs.4>?2.>4.>>?88 @ovl` I. Oia`la, «Saclom
Cafkltlak 4.>7 Ok Lktjroctlvj Ijiary Systjis Occaukt¸. Prjk`s lk Cafkltlvj Scljkcjs 43, k.·
`al7?>.?>?5/g.tlcs.4>?2.?>.>>4..
? (4>?2)7 4?–33, `al7?>.?>?5/g.tlcs.4>?2.?>.>>4

35.  Gabk O. Dorfb, Djearj \au Hkaw Lt7 Pbj Zkcaksclaus Tjosaks Vj @a Vbot Vj @a .
Paucbstakj,. Kujvo
lkcakscljktj \arh,
J`lclakjs 4>?6). XJ`. jsp7  ^ar quì bocjias ma quj bocjias.  Jm pa`jr `jm
D, 4>?2.Y
 

36.  Gabk P. Vlxtj` jt om., «Lkltlom Jyjwltkjss Cakel`jkcj Tjmlodmy ^rj`lcts Jyjwltkjss
L`jktlelcotlak Occurocy¸.  Oijrlcok ^sycbamaflst 6>, k.· 5 (4>?:)7 :?:–:45,
`al7?>.?>36/o>>3<:?>
`al7?>.?>36/o>>3<:?>..

32. @rohj Dojr, «Pbj Scljktlelc Tjosak Vby Doroch Adoio ok` Iorh Wuchjrdjrf Vjor tbj
Soij Autelt Jvjry @oy¸. Duslkjss Lksl`jr, 42 `j odrlm `j 4>?:,

bttp7//www.duslkjsslksl`jr.cai/doro
bttp7//www.duslkjsslksl`jr.cai/doroch-adoio-iorh-
ch-adoio-iorh-zuchjrdjrf-wjor-tb
zuchjrdjrf-wjor-tbj-soij-autelt-4
j-soij-autelt-4>?:-0
>?:-0..
3<. Omerj` K. Vbltjbjo`, Ok Lktra`uctlak ta Iotbjiotlcs.
Iotbjiotlcs. Bjkry Bamt, Kujvo \arh, ?<??. XJ`.
jsp.7 Lktra`ucclók o mos iotjiïtlcos. Jijcì, ?<0<.Y

0>. Fory Hmjlk, Tadjrto Com`jrwaa` y Okkj Cmlktak-Clracca, «Topl` @jclslak Iohlkf ak tbj
Elrj Frauk`7 Pbj Arlflkom Stu`y ^mus o ^astscrlpt¸. Gaurkom ae Cafkltlvj Jkflkjjrlkf ok`
 @jclslak Iohlkf 0, k.· 3 (4>?>)7 ?25–4><, `al7
`al7?>.?:?2/?:::303?>R?4200>>>2>?4>3
?>.?:?2/?:::303?>R?4200>>>2>?4>3 .

0?. Hmjlk jt om., ?<3.

04. Hmjlk jt om., ?<0.

03. Jktrjvlsto o Cmoy Bjmtak, Mas Ïkfjmjs, < `j ofasta `j 4>?6.

 

±\ JM CAKACLILJKPA1
«Cak sodjr ka dosto8 boy quj opmlcor ma sodl`a.
Pjkjr vamukto` ka js suelcljktj8 boy quj octuor.¸
Gabokk Vamefokf vak Fajtbj

Jm `jsoyuka js uko lkstltuclók pa`jraso. @o mo liprjslók `j pjrpjtuorsj par

sé samo. Cosl ta`as kas saijtjias o sus castuidrjs. Kuijrasas jstu`las bok
`jiastro`a quj sj troto `j mo cail`o iïs somu`odmj `jm `éo, 00 mo quj oparto mo
ioyar
opjkos coktl`o`
voréo `j `j
uk comcla y eldro.
`éo o atra. Jm opartjquj
Js pradodmj `j kutrljktjs `j kujstra
caios  maa ilsia
caios m `jsoyuka
jm iortjs par
mo ioÿoko quj jm vljrkjs par mo ioÿoko.
Mos cail`os y mos cjkos sujmjk caktjkjr iïs kutrljktjs pjrgu`lclomjs, caia
sa`la y frosos soturo`os, y sjr mo ioyar eujktj `j comaréos `j kujstro lkfjsto
`lorlo.
Jm `jsoyuka js, poro cosl ta`a jm iuk`a, uk bïdlta dljk orrolfo`a. \,
slrvlìk`akas `j mos bjrroiljktos `jm copétuma oktjrlar, pa`jias `jclr par
quì7 samjias `jsoyukor sljiprj jk jm ilsia caktjxta7 jk mo caclko, qulzïs, a
coilka `j omf÷k sltla. Mos sjÿomjs `j caktjxta rjpjtl`os octlvok mas ilsias
bïdltas uko y atro vjz. O jsta boy quj oÿo`lr quj jm cailjkza `jm `éo ka js,
par ma fjkjrom, jm iaijkta iïs l`ókja poro taior `jclslakjs cakscljktjs. O
jsos baros samjias lr cak prlsos, osé quj oforroias omfa `jm oriorla `j mo
caclko iljktros lktjktoias quj mas klÿas ijtok sus `jdjrjs jk mos iacblmos.
Octuoias, slk iïs7 sjrvlias zuias, uktoias tasto`os cak ioktjqulmmo. A
puj`j quj somfoias o ta`o prlso slk bodjr cail`a ko`o y porjias jk uko
coejtjréo jk jm troyjcta om trodoga.
@jsoyukor js uk bïdlta caia uko coso. \ js ta`a caktjxta. ^oro vjr quì
acurrj cuok`a lktjktoias cakvjrtlr jk uk bïdlta `jtjrilko`o lkfjsto `j
cail`o slk caiprjk`jr cóia eukclakok mas bïdltas, sama boy quj jcbor uk
vlstoza om k÷ijra clkca.
***
 

±Cuïktos pljzos `j eruto y vjr`uro boy quj caijr o `lorla1 Sjfuroijktj

puj`js caktjstor outaiïtlcoijktj7 clkca. Jsj k÷ijra pracj`j `j uko `j mos
coipoÿos `j somu` p÷dmlco iïs eoiasos `j mo blstarlo.
Mo lklcló Hjk Hlzjr, jm sofoz `lrjctar `jm @jportoijkta `j mas Sjrvlclas `j
Somu` `jm Jsto`a `j Comlearklo, jk mas coipas `j Comlearklo jk ?<22. Mas
ofrlcumtarjs comlearklokas, quj pra`ucjk cjrco `j mo ilto` `j mos erutos, mos
vjr`uros y mas erutas sjcas quj sj cumtlvok jk Jsto`as Zkl`as, jstodok
duscok`a kujvas ijrco`as y jkcaktrorak jk mas sjrvlclas `j somu` p÷dmlco uk
rjprjsjktoktj `j caijrcla `lspujsta o oyu`ormjs. Jk oqujm iaijkta, o`jiïs,
mo cljkclo jipjzodo o `jiastror quj jm jstlma `j vl`o js uka `j mas
prlkclpomjs eoctarjs `j rljsfa `j caktrojr cïkcjr. Euj, `lfoias, uk iorl`ogj
ejmlz jktrj cljkclo y caijrcla.
Caia jxpmlcodo Hlzjr, «`js`j ij`lo`as y elkomjs `j mo `ìco`o `j ?<6>
quj`ó cmora jm popjm `j mo `ljto jk mo prjvjkclók `jm cïkcjr, mos jkejrij`o`js
cor`lavoscumorjs y atros `amjkclos¸.0:  Jk ?<2?, uk jstu`la cljktéelca `j
rjejrjkclo pusa `j iokleljsta jm rljsfa `j cïkcjr osaclo`a o mo adjsl`o` y jm
todoqulsia.05 \o jktakcjs mo cljkclo ma tjkéo cmora7 mo coml`o` `j mo `ljto y jm
caksuia `j todoca jrok eoctarjs crétlcas jk jm rljsfa `j caktrojr cïkcjr.
Jk oqujmmo ìpaco, slk jidorfa, oduk`odok mos aplklakjs y jscosjodok mas
`otas ejbocljktjs sadrj jm caksuia `j eruto y vjr`uro. Jsta, pjsj o ta`a, ka
euj uk adstïcuma poro Hlzjr, quj cakslfuló quj jm Lkstltuta Koclakom `jm
Cïkcjr sj omloro cak jm sjctar ofrécamo comlearkloka, rjprjsjkto`a par mo
euk`oclók ^ra`ucj ear o Djttjr Bjomtb X^ra`uctas Erjscas poro uko Somu`
IjgarY y crjorok guktas jm prafroio Clkca om `éo poro uko vl`o iïs
somu`odmj. Caia bo sucj`l`a toktos vjcjs jk mos ÷mtlios `ìco`os, ma quj
jipjzó jk Comlearklo sj jxtjk`ló prakta om rjsta `jm poés…, y mujfa om rjsta
`jm iuk`a bosto quj, elkomijktj, mo Arfoklzoclók Iuk`lom `j mo Somu` o`aptó
jm prafroio caia prapla.
Sjf÷k jm Lkstltuta Koclakom `jm Cïkcjr, jm k÷ijra clkca jro cmora, eïclm `j
rjcar`or y eoctldmj. Pjkéo  pjfo`o. Puvljrak, o`jiïs, mo sujrtj `j ocjrtor jk
su prakóstlca7 uk jstu`la pudmlco`a jk 4>?0 `jiastró quj mo toso `j
iartoml`o` sj rj`ucéo mlfjroijktj cak co`o pljzo `j eruto y vjr`uro o`lclakom
quj sj caiéo om `éo, bosto mmjfor o clkca.06 Caksuilr iïs pljzos `j eruto y
vjr`uro ka rj`ucéo iïs mo iartoml`o`.
Om prlkclpla sj pusljrak iucbos jspjrokzos jk jstj prafroio. Sj lkearió o
mas ij`las `j caiuklcoclók8 sj crjorak okukclas cak `ldugas oklio`as
 

`lvjrtl`as y slktakéos pjfo`lzos8 mas supjrijrco`as caijkzorak o pakjr

pjfotlkos y cortjmjs jk `jtjrilko`as pra`uctas erjscas y sj mmjvodo o mas
jscamorjs o vlsltor mos tljk`os. Sj jstodmjcló uko «Sjioko Clkca om @éo¸ poro
quj sj carrljro mo vaz y sj `lstrlduyjrak mldrlmmas `j rjcjtos. Pa`as jstas
jseujrzas `ljrak rjsumto`a. Sjf÷k mas `otas `lspakldmjs, jm prafroio
j`ucotlva tuva uk ìxlta osaidrasa. Jk ofasta `j ?<<?, gusta oktjs `j quj
jipjzoro mo coipoÿo, jm Lkstltuta Koclakom `jm Cïkcjr y mas ofrlcumtarjs
mmjvorak o coda uko jkcujsto tjmjeóklco. Jk tarka o uk 2 par cljkta `j mas
jsto`aukl`jksjs jrok cakscljktjs `j quj `jdjréok caijr om ijkas clkca
pljzos `j eruto a vjr`uro om `éo.02 Jk ?<<6, mas rjsumto`as jrok katodmjijktj
`lstlktas. Zk 3< par cljkta `j mas jkcujsto`as sodéo quj `jdjréo caijr clkca
pljzos om `éo. Cuomquljr osjsar pamétlca sj bodréo sjktl`a arfummasa `j uko
coipoÿo osé.
^jra jstj mldra ka troto sadrj coipoÿos y pamétlco. Proto sadrj coidlas
jejctlvas `j vl`o. @j ia`a quj mo vjr`o`jro prjfukto js7 ±coidló `j vjros mo
cak`ucto `j mo fjktj1 Jm prafroio tjkéo caia elk caksjfulr quj mo padmoclók
caksuiljro iïs eruto y vjr`uro. ±Ma cakslfuló `j vjr`o`1
Jk mas prlijras oÿas `j mo coipoÿo, jktrj ?<22 y ?<<0, uk ?? par cljkta `j
mas jsto`aukl`jksjs caiéo clkca pljzos `j eruto y vjr`uro om `éo. 0< Cosl uko
`ìco`o `jspuìs, jm parcjktogj sjfuéo sljk`a jm ilsia. Mo cakcljkclo bodéo
coidlo`a `j vjr`o`. Mo cak`ucto, ka.
Caia caksjcujkclo `j jmma, jm Fadljrka `j Jsto`as Zkl`as sj bo vujmta
o÷k iïs oidlclasa. _ulzï clkca pljzos `j eruto y vjr`uro ka eujrok
suelcljktjs. Obaro, mo cakslfko js «caij tokto eruto y vjr`uro caia puj`os¸.
@js`j 4>>6, mo coipoÿo tljkj uk kujva mjio7 «Eruto y vjr`uro7 cuokto iïs,
ijgar¸. \ sj bo `jslfko`a jm ijs `j sjptljidrj jktjra caia jm «Ijs `j mo
Eruto y mo Ujr`uro7 cuokto iïs, ijgar¸.
Mas jsto`aukl`jksjs, slk jidorfa, slfujk slk iar`jr jm okzujma, par
`jclrma `j omf÷k ia`a. Jk 4>?3, sama uk ?3 par cljkta `j mo padmoclók caiéo
mo coktl`o` rjcaijk`o`o `j `as pljzos `j eruto om `éo, y uk < par cljkta
caiéo trjs pljzos `j vjr`uro. Atras poésjs bok tjkl`a iïs ìxlta7 uk 4< par
cljkta `j mas drltïklcas, par jgjipma, caij clkca pljzos om `éo.:> @js`j cljrta
pukta `j vlsto, jstas `otas sak `jscakcjrtoktjs. O mas jsto`aukl`jksjs mjs
osusto jm cïkcjr7 js su prlkclpom prjacupoclók jk ma quj o mo somu` sj rjeljrj. :?
\ mos prujdos cljktéelcos `j quj mo eruto y mos vjr`uros oyu`ok o prjvjklr jm
cïkcjr sak sóml`os. @j bjcba, octuomijktj boy iucbo fjktj cakvjkcl`o `j
 

mas djkjelclas `j caijr iïs eruto y vjr`uro. Pa`as sodjias quj js iuy
somu`odmj, sodjias quj kas pratjfj `j kujstra ioyar ilj`a jk cujstlakjs `j
somu`, sodjias ma quj `jdjréoias bocjr. \, slk jidorfa, kujstro cak`ucto ka
coidlo. ±O quì sujko jsta1
±^ar quì ka caksjfulias cakvjrtlr jm caksuia `j eruto y vjr`uro jk uk
sóml`a plmor `j kujstro vl`o catl`loko, caia ma js, par jgjipma, jm `jsoyuka1
Jk rjoml`o`, pa`jias bocjrma. Sama tjkjias quj sodjr cóia. Pa`as
caijias par bïdlta. Caia `jscudrlias jk jm copétuma oktjrlar,   sodjr  omfa
ka dosto poro raipjr cak uk bïdlta orrolfo`a7 jm clero`a pracj`lijktom
pratjfj jm bïdlta `jm pjksoiljkta odstrocta y mo copocl`o` `j gulcla. Jsj 03
par cljkta `j kujstra ya slfuj octuok`a, om iorfjk `j kujstras tjiarjs y `j
kujstra sjktl`a `j mo rjspaksodlml`o`.
Js eïclm caiprjk`jr par quì jm 03 par cljkta `j kujstro omlijktoclók sj
vujmvj outaiïtlco. Jm octa `j caijr prjsjkto ta`as mas jmjijktas dïslcas `j
mo earioclók `jm bïdlta7 js erjcujktj, sj jgjcuto o ijku`a jk caktjxtas
slilmorjs y ‐om ijkas jk
Js cosl orqujtéplcoijktj uk prlkclpla‐
praplcla om bïdlta.tljkj caia dosj uko rjcaipjkso.
Mos prujdos quj `jiujstrok mo koturomjzo bodltu`lkom `j kujstro
omlijktoclók pracj`jk `j uk jstu`la ijtlcumasa:4 quj jvomuó ma quj lkfjréok
iïs `j ilm pjrsakos jk co`o cail`o o ma morfa `j cuotra sjiokos. Om elkom `j
co`o `éo, mas portlclpoktjs okatodok quì bodéok cail`a y jkvlodok jm lkearij
o mas lkvjstlfo`arjs, quj okomlzodok mo caipaslclók kutrlclakom `j co`o
omlijkta jk cuokta o frosos, bl`rotas `j cordaka, eldro, sa`la, comcla y
comaréos.
Caia yo bjias vlsta, `jstocodo jm `jsoyuka, tokta jk tìrilkas
kutrlclakomjs caia `j `j
mlfjroijktj, `jpjk`ljk`a cakstokclo. Mo jkcail`o
sl tjkéo mufor `j `j
mo coejtjréo ij`la`éo
mo aelclko,vorlodo
jk uk
rjstouroktj a jk mo ijso `j trodoga. Mo cjko jro iïs lipravlso`o. Sjf÷k
rjvjmó jm jstu`la, mas elkjs `j sjioko jrok `lstlktas.:3  Mas portlclpoktjs
lkfjréok uko coktl`o` omfa ioyar `j comaréos, y mas omlijktas rlcas jk
comaréos sj taiodok o baros iïs tjiprokos `jm `éo, froclos om drukcb.
@jdl`a o quj praplclo mo earioclók `j bïdltas, kujstro omlijktoclók js
toidlìk uk ij`la ÷tlm y sacarrl`a `j rjomlzor jstu`las sadrj mas bïdltas jk
fjkjrom. Boy uka jk portlcumor quj `jiujstro quj uk caktjxta iuy cakcrjta
y jspjcéelca puj`j `jspagorkas slk quj kas `jias cujkto `j kujstro
copocl`o` `j `jclslók.`j `lcba jstu`la sj jkcorforak `j pracuror o mas
Mas rjspaksodmjs
 

portlclpoktjs ta`o mo cail`o y mo djdl`o quj taiorak `uroktj vjlktl`ós `éos.:0

Mas prlijras akcj `éos, omfukas portlclpoktjs rjcldéok roclakjs `j toioÿa
kariom. Atras rjcldéok roclakjs ioyarjs, uk :> par cljkta iïs frok`js. Sj
mjs `lga o ta`as quj cailjrok mo coktl`o`, paco a iucbo, quj mjs opjtjcljro.
Mujfa buda uko pouso `j `as sjiokos y jm jstu`la vamvló o jipjzor. Mas
÷mtlias akcj `éos coidló mo `ljto7 mas portlclpoktjs quj oktjs rjcldéok
roclakjs kariomjs jipjzorak o rjcldlr roclakjs frok`js y vlcjvjrso.
Cak mos roclakjs frok`js, mas portlclpoktjs lkfjréok 043 comaréos iïs om `éo
quj cak mos roclakjs kariomjs. ^a`réo pjksorsj quj, `o`a quj om prlkclpla
taiodok roclakjs `j toioÿa kariom, katoréok mo `lejrjkclo y mliltoréok ma quj
caiéok om ouijktor mos roclakjs. ^jra ka euj osé. Slfuljrak cailjk`a jm
ilsia  parcjktogj `j cail`o quj tjkéok jk jm pmota, cak lk`jpjk`jkclo `jm
toioÿa `j mo roclók, ma quj mjs mmjvó o lkfjrlr 0.535 comaréos iïs o ma morfa `j
jsas ÷mtlias akcj `éos.
Jk mo vl`o rjom, mos roclakjs `j cail`o quj caksuilias ka voréok iucba
jk uk pmoza `j uk por `j sjiokos. Mo ioyaréo `j mos vjcjs saias kasatras
ilsias quljkjs `jcl`lias quì coktl`o` caijias, yo sjo parquj kas
bocjias mo cail`o a parquj pj`lias ma quj qujrjias. ^jra ma lktjrjsoktj `j
jstj jstu`la ka js mo rjcakstrucclók `j kujstras bïdltas omlijktlclas, slka quj
jm ouijkta `j mos roclakjs sjporodo cmoroijktj mos sjÿomjs quj
`jsjkco`jkodok outaiïtlcoijktj jm octa `j caijr ‐mo coktl`o` rjmotlvo jk
jm pmota‐ `j mos sjÿomjs lktjrkos quj crjjias quj fuéok kujstro cak`ucto8 js
`jclr, `j ma soclo`as quj kas sjktlias. Om sjporor mos sjÿomjs bodltu`lkomjs
`jm cakacliljkta cakscljktj, jm jstu`la pakéo `j iokleljsta quj caijias jk
rjspujsto o sjÿomjs clrcukstokclomjs7 iljktros tjkfoias cail`o jk jm pmota,
sjfulias
Ma iïs cailjk`a
eosclkoktjcaia `j castuidrj.
`j ta`a js quj kujstras cïmcumas ocjrco `j cuïkta
jstoias cailjk`a sak o ijku`a jrrókjas.:: Jk uk jstu`la mmjvo`a o coda jk
uko coejtjréo, par jgjipma, mas cmljktjs rjcldéok mo coktl`o` kariom `j posto
cak qujsa (?.2>> comaréos) `uroktj vorlas `éos.:5 Sj caiéok cosl ta`a (?.6>>
comaréos `j ij`lo). Atras `éos, mas lkvjstlfo`arjs bocéok quj mo coejtjréo
ouijktoro mos roclakjs jk uk :> par cljkta (4.5>> comaréos) y mas cmljktjs
caiéok uk 03 par cljkta iïs (4.0>> comaréos). Om sjr jkcujsto`as tros mo
cail`o, mas cmljktjs comcumodok quj mo coktl`o` quj bodéok lkfjrl`a jro iïs a
ijkas mo ilsio quj saméok caijr o jso baro `jm `éo. Poidlìk oelriodok quj
mos roclakjs jrok o`jcuo`os poro jmmas. Ma quj ka jro cljrta, cmora jstï, o
 

ijkas quj tuvljrok `ljclacba oÿas y carrljrok corrjros clcmlstos `j morfo

`lstokclo.
Mas jstu`loktjs uklvjrsltorlas caijk iucbo cail`o rïpl`o. Omfukas, bosto
`ljz vjcjs par sjioko. Mo ij`lo supjro mos cuotra vjcjs par sjioko, om
ijkas sjf÷k jm jstu`la quj rjomlcì gukta o Ilk`y Gl sadrj mas bïdltas
rjmotlvas o mo cail`o rïpl`o.:6  ^j`éoias o jstu`loktjs quj comlelcorok sus
lktjkclakjs  `j caipror cail`o rïpl`o `uroktj mo sjioko slfuljktj. Mos
rjspujstos ldok `js`j Sé  y
 y  Ka  bosto  Tatuk`oijktj sé   yy  ^ar supujsta quj ka.
Mujfa, `uroktj mo sjioko slfuljktj, tjkéok quj lkfrjsor co`o kacbj jk
kujstro pïflko wjd j lkearior `j cuïktos vjcjs bodéok caipro`a cail`o
rïpl`o jsj `éo.
Mas jstu`loktjs quj osjfurodok tjkjr uk bïdlta caksaml`o`a ‐js `jclr, quj
caiprodok cail`o rïpl`o cak erjcujkclo, o mo ilsio baro `jm `éo y jk mas
ilsias rjstouroktjs, caia portj `j su rutlko `lorlo‐ sj otuvljrak o su
prïctlco bodltuom o pjsor `j quj jso sjioko ka tuvljrok lktjkclók `j bocjrma.
Sus lktjkclakjs ka pa`éok caipjtlr cak sus bïdltas. A, `lcba `j atro iokjro,
o ijku`a ka kas `oias cujkto `j cóia oct÷ok kujstras bïdltas. Js caia sl
octuorok jk poromjma o kasatras, om iorfjk `j kujstro cakscljkclo. Mas
jstu`loktjs caiprodok cail`o rïpl`o y mo caksuiéok uko y atro vjz jk ia`a
plmata outaiïtlca. ^jra ±y mas quj ka jstodok bodltuo`as o mo cail`o rïpl`o1
Eariodok jm frupa quj octuodo cakearij o sus lktjkclakjs cakscljktjs. Sl
`jcéok quj ldok o rjerjkorsj, ma bocéok. Sl `jcéok quj pasldmjijktj
caksuilréok cail`o rïpl`o jso sjioko, ma cuipméok. Jsas jstu`loktjs tjkéok
uk pmok y ma mmjvodok o tìrilka parquj klkf÷k bïdlta sj ma lipj`éo. Mo portj
`j kujstro vl`o quj ka sj jkcujktro camaklzo`o par jm bïdlta slfuj sljk`a
rjcjptlvo o kujstro
Mo coipoÿo vamukto`… y toidlìk o mo earioclók `j kujvas bïdltas.
Clkca om `éo poro uko vl`o iïs somu`odmj   euj uk erocosa
parquj ka cakslfuló coidlor cak`uctos. J`ucó o mas jsto`aukl`jksjs
rjspjcta o mo cail`o somu`odmj, pjra ka vorló jsj 03 par cljkta `j kujstro
omlijktoclók quj rjspak`j om bïdlta. O pjsor `j cakacjr mo coipoÿo y `j
jstor, par tokta, lkeario`as sadrj mas djkjelclas `j caksuilr eruto y vjr`uro,
mas jsto`aukl`jksjs sjfuéok yjk`a om supjrijrco`a y caiprok`a ma `j
sljiprj, slfuljk`a jm bïdlta, qulzï, `j somtorsj jm poslmma `j mos vjr`uros.
Caktlkuodok cailjk`a cbacamotlkos y pototos erltos. Sjr cakscljktjs `j ma
paca somu`odmjs quj jrok sus bïdltas ka lkemuéo jk sus jmjcclakjs.
Om sodjias
quj elkom, mo coipoÿo
y ma quj slrvló poroZko
bocjias. otjstlfuor mo trjijk`o
`jscakjxlók `jscakjxlók
quj tljkj praeuk`osjktrj ma
roécjs
 

jk jm cjrjdra buioka.
***
Jk uko eïdrlco umtroia`jrko, sj iakto uk cacbj kujva. Mas ilmmorjs `j
pljzos y iotjrlomjs kjcjsorlas ‐ocjra, omuilkla, eldro `j vl`rla, cujra‐ 
vljkjk jk earios y iam`js sjmjcclako`as par mas lkfjkljras poro jkcogor jk
uk ta`a. Jm jksoidmogj ka js iïs quj mo rjcakstrucclók eéslco `j uk cacbj yo
jxlstjktj, jk ta`as sus `jtommjs, jk mos ijktjs `j sus `lsjÿo`arjs. Js uk
pra`ucta lkfjklasa y jelcoz.
Jm cjrjdra buioka ka sj jksoidmo cakearij o uk pmok prjcakcjdl`a, y
toipaca js lkfjklasa kl jelcoz. Js uk cammofj iorovlmmasoijktj `lsporoto`a,
eario`a par iucbos casos `lstlktos. Ka jvamuclakó ta`a `j uko vjz, caia
uk sama órfoka. Sj `jsorrammó o somtas o ma morfa `j mo blstarlo `j kujstro
jspjclj. Oporjcljrak kujvos rjflakjs kjurakomjs y eukclakjs lktjmjctlvos
ukta o mos yo jxlstjktjs. \ o ij`l`o quj jstos zakos kujvos sj `jsorrammodok,
coidlodok j lkcmusa `jsoporjcéok, mos copocl`o`js `j mo ijktj buioko ldok
ia`lelcïk`asj. Caia rjsumto`a `j jmma, kujstra cjrjdra tljkj ilmjs `j
ilmmakjs `j kjurakos quj caiprjk`jk i÷mtlpmjs ïrjos lktjrcakjcto`os quj
puj`jk bodjr jvamuclako`a o rltias iuy `lstlktas. @lvjrsos rj`js
kjurakomjs sj bok jspjclomlzo`a poro cuipmlr eukclakjs mlfjroijktj `lstlktos.
Froclos o tìcklcos tok ovokzo`os caia mos rjsakokclos iofkìtlcos, `j mos
quj bodmïdoias jk jm copétuma 3, mas cljktéelcas puj`jk l`jktlelcor mas
potrakjs `j octlvoclók `j mos `lstlktos ïrjos `jm cjrjdra ij`loktj mos
vorloclakjs jk jm emuga sokfuékja y jvomuor quì rjflakjs jkcjeïmlcos
lktjrvljkjk cuok`a jgjcutoias rjltjro`oijktj uko torjo y `jsorrammoias uk
bïdlta.
Uomj mo pjko jxpmlcor ma quj supakj jstj pracjsa jk uk pmoka kjuramóflca.
Jm coidla jipljzo cak mo taio `j cakcljkclo, y ka boy eario iïs mltjrom `j
taior cakcljkclo quj vlsuomlzor mo praplo kjuradlamaféo.
Jm pracjsa `j o`qulslclók `j uk bïdlta cailjkzo o ijku`a cak uko
`jclslók. Kas eariumoias mo lktjkclók `j bocjr omfa o elk `j adtjkjr uk
rjsumto`a `jsjo`a. Mo prlijro vjz quj prujdos o bocjr uko rjcjto kujvo poro
mo cjko a o usor uko kujvo opmlcoclók quj ocodos `j lkstomor, jstïs taiok`a
`jclslakjs y `jscudrljk`a quì `jdjs bocjr poro caksjfulr ma quj quljrjs.
±_uì lkfrj`ljktj tjkfa quj oÿo`lr obaro1 ±_uì eukclók usa o caktlkuoclók1
Oÿo`js mas lkfrj`ljktjs
pmota rlquéslia. Octlvoso`jcuo`as
mo eukclóky adtljkjs
carrjcto mo
jk rjcaipjkso
jm tjcmo`a `j uk kujva
j lktra`ucjs
 

jelcozijktj mas `otas kjcjsorlas poro jkvlor uk ijksogj a frodor uk jvjkta.

Jstïs oprjk`ljk`a quì bocjr o elk `j caksjfulr mo rjcaipjkso quj duscos.
Jm oprjk`lzogj par rjcaipjkso jstï osaclo`a cak mo rjflók jkcjeïmlco `j mas
fokfmlas dosomjs, quj sj iujstro jk mo lmustroclók `j mo pïflko slfuljktj. Sl
jstuvlìroias cakjcto`as o uk jscïkjr `j rjsakokclo iofkìtlco jk jm
iaijkta `j bocjr par prlijro vjz jsos torjos, kujstra cjrjdra iastroréo uko
ioyar octlvoclók `jm slstjio kjuramóflca cakacl`o caia clrculta
osaclotlva.:2  Jstj odorco uko portj `j mas fokfmlas dosomjs, jm k÷cmja
cou`o`a, gukta cak jm ijsjkcìeoma y jm córtjx prjeraktom, quj sj osaclo cak jm
outacaktram, mo pmoklelcoclók y jm pjksoiljkta odstrocta. Jstos ïrjos `j
caktram jgjcutlva sak mos rjflakjs kjurakomjs quj iïs utlmlzo jso caipoÿjro
`j trodoga tok jxospjroktj y jelcoz quj ka porjcj tjkjr kjcjsl`o` omfuko `j
rjcurrlr o su sjfuk`a ya. Mas `jiïs jipmjoias cak ijkas erjcujkclo jsos
rjflakjs sjmjctos `j kujstra jkcìeoma. @j obé quj tjkfoias quj opayorkas jk
atros portjs `jm cjrjdra poro caksjfulr kujstras adgjtlvas.

Sl tj fusto jso rjcjto poro mo cjko y mo bocjs uko y atro vjz, a sl utlmlzos o
ijku`a mo kujvo opmlcoclók, jm eukclakoiljkta `j tu cjrjdra coidlo. Mas
jscïkjrjs jkcjeïmlcas `jiujstrok quj mo octlvoclók kjurakom ouijkto jk jm
clrculta sjksarlaiatar cuok`a rjpjtlias occlakjs `j iokjro rutlkorlo. @lcba
clrculta cakjcto atro portj `j mas fokfmlas dosomjs, jm  putoijk, cak mo cartjzo
 

sjksarlaiataro  y `lvjrsos ïrjos `jm ijsjkcìeoma poro earior jm slstjio

sjksarlaiatar, a saiotasjksarlom.:< Pus occlakjs rjprafroiok tu cjrjdra. O
slipmj vlsto, porjcj quj jstïs bocljk`a ma ilsia quj mo prlijro vjz quj
oprjk`lstj o bocjr tom a cuom caso. ^jra tu cjrjdra sj jstï slrvljk`a `j
slstjios kjurakomjs omfa `lstlktas.
Jstj coidla `j clrcultas bocj iïs eïclm jm rjpjtlr ma quj yo bos proctlco`a
cak oktjrlarl`o`. Tjspak`js `j eario iïs outaiïtlco y taios ijkas
`jclslakjs cakscljktjs. Ka kjcjsltos ilror cuïkto som boy quj oÿo`lr `jspuìs
`j mo borlko a ocar`ortj `j prjslakor `jtjrilko`o tjcmo `jm ar`jko`ar. \o ka
tljkjs quj prjacuportj `j sl mo rjcjto som`rï dljk a ka, kl `j sl pa`rïs occj`jr
om caktjkl`a `j tu dmaf. Bos o`qulrl`a uk bïdlta.
^ar sujrtj poro mo cljkclo, ta`as mas ioiéejras o`quljrjk bïdltas. Mas sjrjs
buiokas, mas pjrras y mos dommjkos crjcjk oprjk`ljk`a `j mo rjmoclók jktrj
occlakjs y rjcaipjksos. Kujstras slstjios kjuramóflcas jstïk jstructuro`as
`j iokjro slilmor poro oprjk`jr ij`loktj rjcaipjkso. Cak mo prïctlco
suelcljktj, ta`as pa`jias oprjk`jr o osaclor caktjxtas y rjspujstos
rjcaipjkso`os.
Mas rjsumto`as `j mo lkvjstlfoclók cak rotos kas bok pjriltl`a cakacjr
ijgar mas bïdltas buiokas. \, cak mos rotos, mas cljktéelcas puj`jk jipmjor
tìcklcos iïs lkvoslvos quj cak mas sjrjs buiokas. ^uj`j lkbodlmltorsj, par
jgjipma, uko zako `jm cjrjdra `j uko roto poro jstu`lor jejctas quj mas
buiokas ka jstoréoias `lspujstas o jxpjrlijktor par praplo vamukto`.
Kuijrasas `jscudrliljktas iì`lcas quj rj`ucjk jm suerliljkta buioka
tljkjk su arlfjk jk jstu`las cak rotos. Mos rotos tljkjk `lelcumto`js poro
oprjk`jr cóia caksjfulr uko rjcaipjkso cuok`a prjsjktok mjslakjs jk jm
clrculta `jm cujrpa jstrlo`a `arsaij`lom, uko zako `jm cjrjdra `j mos rotos
sjijgoktj om cou`o`a oktjrlar `j mas buiokas.5> Mos rotos lkcopoclto`os `j
jstj ia`a ka oprjk`jk cak eoclml`o` o adtjkjr rjcaipjksos pumsok`a uko
pomokco jk uko goumo a taiok`a cljrta `jsvéa jk uk modjrlkta. Om `jsbodlmltor
atros portjs `jm cjrjdra, mas rjsumto`as sak iuy `lstlktas. Mos rotos cak
mjslakjs jk jm clrculta `jm cujrpa jstrlo`a `arsamotjrom  ‐uko portj `j su
cjrjdra porjcl`o om putoijk `j mas buiokas‐ prjsjktok `lelcumto`js poro
octuor par bïdlta. O pjsor `j quj tjkfok prïctlco iavlìk`asj par uk
modjrlkta a pumsok`a uko pomokco, uko vjz lkbodlmlto`o jso zako `j su cjrjdra
ka puj`jk pakjr jk prïctlco mas bïdltas quj tjkéok oprjk`l`as. Froclos o jstj
tlpa `j jxpjrlijktoclók, pa`jias crjor uko sujrtj `j otmos `jm cjrjdra y `j
sus eukclakjs caiukjs, quj oktjs jrok tjrrltarla lfkata.
 

Kujstra cjrjdra ka js l`ìktlca om `j mos rotos, slk jidorfa. Jm cjrjdra

buioka bo `jsorrammo`a ïrjos kjurakomjs supmjijktorlos quj kas pjriltjk
bodmor, rjemjxlakor, rjcar`or y pmoklelcor. Ka sj puj`j caiporor mo copocl`o`
`j uk buioka y `j uko roto poro bocjr pmokjs, pjra sé, jk coidla, mo eario jk
quj oidos jspjcljs o`quljrjk bïdltas.
Zk `jscudrliljkta tjiproka jk jm coipa `j mo kjuracljkclo quj
caktrlduyó o rjovlvor jm lktjrìs cljktéelca par jm bïdlta `oto `j uk jstu`la `j
?<<> quj `jsvlkcumodo jm oprjk`lzogj `j bïdltas jk buiokas `j mo
caiprjkslók cakscljktj. @lcba jstu`la sjfuéo mo ilsio móflco quj mas
jxpjrlijktas cak rotos cuyos eukclakjs cjrjdromjs bodéok sl`a ioklpumo`os
jk jm modarotarla, pjra lk`ofodo jk mo copocl`o` `j oprjk`lzogj `j pocljktjs
cak `ìelclts kjuramóflcas cakcrjtas.5?  Ujlktj portlclpoktjs sueréok mo
jkejrij`o` `j ^orhlksak, quj otoco mas slstjios `j caktram `j mo iatrlcl`o`
jk mas fokfmlas dosomjs ‐jk jspjclom, jm putoijk‐ j lipl`j jm oprjk`lzogj
`j kujvas bïdltas, lkcmusa ka iatarjs, y jm eukclakoiljkta `j mas yo
o`qulrl`as. @acj jrok pocljktjs cak oikjslo quj prjsjktodok uko `lseukclók
jk atro zako jkcjeïmlco ‐jm blpacoipa ‐ quj mjs lipj`éo rjcar`or
ocaktjcliljktas rjcljktjs.
Pa`as mas portlclpoktjs rjprjsjktodok uk popjm7 sliumodok sjr
ijtjarómafas. Sj mjs iastrodok rjpjtl`oijktj uko sjrlj `j kolpjs y tjkéok
quj oprjk`jr quì potrakjs lk`lcodok quj mmavjréo a quj boréo sam. Mas
pocljktjs cak ^orhlksak pa`éok jxpmlcor mo torjo y mos lkstrucclakjs. Sodéok
cakscljktjijktj ma quj tjkéok quj bocjr, pjra, par iïs quj proctlcodok, ka
caksjfuéok oprjk`jr o rjmoclakor mos sjÿomjs (mas kolpjs) cak mos rjspujstos
rjcaipjkso`os (jm prakóstlca `j mmuvlo a sam). Ka pa`éok earior uk bïdlta.
Jk prador
Pros coidla,clkcujkto
mas oikìslcas
vjcjs opa`éok o`qulrlr
prj`jclr jm bïdlta
jm tljipa, jrok proctlcok`a mo torjo.
copocjs `j bocjr uk
prakóstlca prjclsa dosïk`asj jk mas kolpjs. ^jra cuok`a sj mjs pj`éo quj
jxpmlcosjk quì jstodok bocljk`a, ka rjcar`odok mos lkstrucclakjs, kl mas
parijkarjs `j ma quj bodéok vlsta. Jro caia sl tuvljrok paco ijiarlo
cakscljktj `j ma quj bodéok bjcba, o pjsor `j quj bodéok octuo`a par bïdlta
lipjcodmjijktj.
Jsto lkvjstlfoclók kas pjriltló jipjzor o cakacjr jm ijcoklsia
kjuramóflca `j mo earioclók `j mas bïdltas. Sufjréo quj, jk buiokas, jm
oprjk`lzogj `jm bïdlta ka sj vj `jsdokco`a a sudar`lko`a par slstjios `j
oprjk`lzogj
lkvjstlfo`arjsiïs
jk mo cakscljktjs, caia `odok
ìpaco `j mo rjvamuclók parMassjkto`a
cafkltlvo. kuijrasas
bïdltas rjsl`éok jk
 

jstructuros kjuramóflcos rjslmljktjs y iuy praeuk`os quj sak euk`oijktomjs

poro mo jxlstjkclo `j mas ioiéejras. Kujstro copocl`o` `j pjksoiljkta
odstrocta y caipmjga caktrlduyj o `lstlkfulrkas `j kujstras porljktjs
okliomjs. Js jk ma quj samjias pjksor cuok`a pjksoias jk kasatras ilsias.
^jra `j jmma ka sj slfuj, kjcjsorloijktj, quj ma quj kas sjporo `j mas
okliomjs sjo ma iïs jsjkclom o kujstro koturomjzo. Jstu`las caia jstj
`jiujstrok quj mo o`qulslclók `j bïdltas js tok euk`oijktom poro kujstros
caipjtjkclos ijktomjs dïslcos caia mo pmoklelcoclók y mo taio `j `jclslakjs.
Boy atras jxpjrlijktas lktjrjsoktjs jk jstj sjktl`a. Mo lkvjstlfoclók
pastjrlar ij`loktj tìcklcos `j rjsakokclo iofkìtlco bo l`jktlelco`a mo bujmmo
kjuramóflco coroctjréstlco `jm bïdlta jk jm slstjio sjksarlaiatar, y jk
jspjclom jk jm putoijk, y ka sama jk torjos caia mo prj`lcclók `jm tljipa,
slka jk atros quj lipmlcodok sjcujkclos `j rjspujstos. 54 Cuok`a oprjk`jias
o pumsor uko sjrlj `j tjcmos jk uk tjcmo`a uko y atro vjz, jstoias oprjk`ljk`a
o rjmoclakor uko sjÿom (mo ar`jk `j pumsor uko tjcmo `jtjrilko`o, p. jg.) cak
uko rjspujsto (mo pumsoclók `j uko tjcmo cak jm `j`a, p. jg.) Mo prïctlco `j
jstos torjos pakj jk eukclakoiljkta jm slstjio kjuramóflca `jm bïdlta y
praplclo jm ouijkta `j mo octlvl`o` jk jm putoijk.
Mas jstu`las kjuramóflcas sadrj jm bïdlta puj`jk tjkjr rjsumto`as paca
cakcmuyjktjs parquj mas slstjios kjurakomjs quj rlfjk jm bïdlta y mo
caksjcuclók `j adgjtlvas jstïk lktjrcakjcto`as y o ijku`a trodogok o mo por.
Ka bocj eomto quj kas osaijias om cjrjdra poro sodjr quj jsta js osé. Boy
iuy pacos eocjtos `jscrlptldmjs `j kujstros vl`os quj jstìk rjfl`os
÷klcoijktj par uk slstjio a par jm atra, y jstj samopoiljkta fjkjro
oidlfýj`o`js quj oejctok o mas rjsumto`as jipérlcas `jm jstu`la `jm bïdlta.
Om cak`uclr,(jmparpjksoiljkta
lkjspjro`a jgjipma, omtjrkoias
cakscljktjcakstoktjijktj
cuok`a atra jktrj
cacbjmosjrjocclók o ma
kas ocjrco
`jioslo`a) y jm bïdlta (rjspujstos `jsjkco`jko`os par jm caktjxta cuok`a
sjfulias uk troyjcta quj cakacjias dljk). Boy atros torjos quj toidlìk
lktjfrok sliumtïkjoijktj oidas slstjios. Sl tljkjs jm bïdlta `j omiarzor
ta`as mas `ailkfas cak jm ilsia frupa `j oilfos, tus cakjxlakjs cjrjdromjs
rjmoclakok outaiïtlcoijktj jm `éo y mo baro (caktjxta) cak mo occlók `j
posorsj par mo coejtjréo (rjspujsto) y caijktor mos ousjkclos `j jsj `éo
(rjcaipjkso). Iljktros vos boclo ommé, puj`j quj pljksjs cakscljktjijktj jk
ma quj vos o caktormjs o tus oilfos y jk cóia vok o rjocclakor. Iucbos `j
kujstros occlakjs sj opayok
Zko jxpjrlijktoclók lfuomijktj
cul`o`aso, jk `lstlktas
ka adstoktj, clrcultas
puj`j kjurakomjs.
rj`uclr om iéklia mo
 

oidlfýj`o` `j mas rjsumto`as. @lstlkfulr jm bïdlta `j mo occlók cakscljktj euj

uko `j mos ioyarjs `lelcumto`js quj oeraktì cuok`a jipjcì il modar caia
lkvjstlfo`aro. Eujro `jm modarotarla pa`éo `jiastror uko y atro vjz quj mo
fjktj octuodo par bïdlta, rjpltljk`a caipartoiljktas poso`as jk mufor `j
bocjr ma quj prjtjk`éo. Ka caksjfuéo, jk coidla, `jiastrorma jk jm
modarotarla, jk cak`lclakjs caktramo`os. Mas portlclpoktjs jk ils
jxpjrlijktas rjpjtéok torjos uko y atro vjz, pjra cuok`a sj mjs pakéo o
prujdo cak pastjrlarl`o` pjrslstéok jk mo torjo taiok`a mo `jclslók cakscljktj
`j bocjrma, jk mufor `j opayorsj jk jm bïdlta. ^radì o coidlor mos torjos
slipmlelcïk`amos y o ouijktor jm k÷ijra `j sjslakjs `j prïctlco, pjra ka
slrvló `j ko`o.
Jro erustroktj, bosto quj `jscudré mo pjrijodlml`o` jktrj jm bïdlta y mos
`jclslakjs cakscljktjs… y mo lipartokclo `jm caktjxta. Jstodo, `j bjcba,
crjok`a bïdltas jelcozijktj, pjra o mo baro `j pakjrmas o prujdo mas
portlclpoktjs jk jm jxpjrlijkta sj `jtjkéok o pjksor cul`o`asoijktj ma quj
mjs
`j jstodo pl`ljk`a
modarotarla, quj blcljrok.
cakacjrïs Sl omfuko vjz
jso sjksoclók7 ukabossjportlclpo`a
prjfukto jk uk sjrï
cuïm jstu`la
jm
prapóslta `j mo lkvjstlfoclók y ma quj `jsvjmo sadrj mo praplo pjrsakoml`o`.
Jk jm modarotarla, ta`as kas cakvjrtlias jk cljktéelcas jk jgjrclcla. Jro ma
quj acurréo `uroktj ils prujdos7 mas portlclpoktjs pjksodok octlvoijktj jk ma
quj sj supakéo quj tjkéok quj bocjr, y su pjksoiljkta cakscljktj sj lipakéo
om bïdlta.
^ar elk caksjfué socor o`jmoktj il lkvjstlfoclók cuok`a ij `l cujkto `j
quj, poro pakjr o prujdo jm jxpjrlijkta, kjcjsltodo rjpra`uclr jk jm
modarotarla uk caktjxta iïs rjomlsto y catl`loka. Eujro `jm modarotarla,
kujstro iatlvoclók
cljktéelca, y kujstro par
quj`o sjpumto`o copocl`o` poro pjksor
mos iucbos `jtjkl`oijktj,
`lstrocclakjs caia uk
quj supakjk jm
trodoga, mos rj`js saclomjs, mo kjfotlvl`o` `j atros pjrsakos, mos katlclos, jm
trïelca, mos eocturos y mo eoilmlo, par cltor sama ukos pacos. @j ia`a quj oÿo`é
`lstrocclakjs sliumo`os, caia vé`jas quj otropodok mo otjkclók `j mas
portlclpoktjs. Mjs pj`é, o`jiïs, quj oktjs `jm jxpjrlijkta jgjcutorok torjos
ofato`aros `js`j uk pukta `j vlsto cafkltlva, poro ijrior sus jkjrféos y
`ormjs omfa jk ma quj pjksor. Pjkljk`a osé acupo`o mo copocl`o` `j `jclslók
cakscljktj, mas portlclpoktjs jk jm jxpjrlijkta jipjzorak o octuor par
bïdlta. Om lfuom quj jk mo vl`o `lorlo, bocéok ma quj sj mjs vjkéo o mo codjzo.

KaCuok`a
sj `jtjkéok o pjksor caijkzorak
mas bïdltas ma quj tjkéok oqujioklejstorsj
bocjr poro liprjslakorij.
jk jm modarotarla, kas
 

vamvlias iïs oidlclasas. Fuy Ltzcbohav, Mlo` Zzljm y ya cakvjkclias o mas

portlclpoktjs jk uk jstu`la `j quj jm oz÷cor jro pjrgu`lclom poro su somu`, ma
quj ka rjsumtó `leéclm.53  O caktlkuoclók mjs `lias o jmjflr jktrj rjerjscas
ozucoro`as, zuias y ofuo. Cuok`a mos cak`lclakjs jk jm modarotarla liltodok
mo vl`o rjom y sj mjs oslfkodo uko torjo cafkltlvo ofato`aro, mas portlclpoktjs
bocéok cosa ailsa `j sus octltu`js rjclìk oprjk`l`os y djdéok ma quj tjkéok
par castuidrj djdjr7 sl kariomijktj djdéok uk rjerjsca ozucoro`a, jsa
jmjféok. Sl saméok djdjr ofuo, pj`éok ofuo. @jelklias, jk uk sama jstu`la, jm
pradmjio quj `jscakcjrtodo om Lkstltuta Koclakom `jm Cïkcjr y o mas Cjktras
poro jm Caktram `j Jkejrij`o`js jk sus coipoÿos poro praiavjr uko `ljto
iïs soko. Jk mo vl`o catl`loko, js iïs eïclm octuor par bïdlta quj taior uko
`jclslók doso`o jk kujstros lktjkclakjs `j ijgaro. Jk kujstra jxpjrlijkta,
jk coidla, mas pacas portlclpoktjs quj ka jstodok sugjtas o uko torjo
ijktomijktj ofato`aro jmjféok `j iokjro cakscljktj uko djdl`o quj
jstuvljro jk caksakokclo cak su kujvo octltu` caktrorlo om oz÷cor. Jk jsos
clrcukstokclos, mas portlclpoktjs tjk`éok o rjcbozor jm rjerjsca ozucoro`a.
Jso js mo cmovj `j par quì mas bïdltas sak cruclomjs poro jm coidla `j
cak`ucto o morfa pmoza. Jm jgjrclcla `j mo copocl`o` lktjmjctuom js
jxtrjio`oijktj castasa.
Pa`as sodjias quj jm caktram cakscljktj pasjj uk pa`jr lkijksa7 o elk `j
cujktos, js jm rjspaksodmj `j ovokcjs `j mo clvlmlzoclók tok lipartoktjs caia
jm slstjio `j eaktokjréo `aiìstlca a jm ilcracblp. ±^ar quì ka puj`j bocjrsj
corfa toidlìk `j kujstras bïdltas1 Ma cljrta js quj jgjrcjr jm caktram lipmlco
uk jseujrza ofato`ar, quj kas cokso, kas jstrjso y kas odruio. Pljkj,
o`jiïs, uk castj oÿo`l`a. ^a`jias rjocclakor sama o ukos pacos casos
sliumtïkjoijktj y, cuok`a caktramoias ukos, posoias kjcjsorloijktj par
omta atros quj pa`réok sjr lipartoktjs. Mas bïdltas, par jstor lksjrtas jk ma
praeuk`a `j mo ioqulkorlo iïs ru`lijktorlo `j kujstro ijktj, sak
rjmotlvoijktj dorotas. Eukclakok cosl cak cuomquljr okcba `j dok`o.
Omerj` Kartb Vbltjbjo` jipmjodo uk séilm ilmltor poro jxpmlcor mos
mliltoclakjs lktréksjcos `jm caktram cakscljktj7 «Mos apjroclakjs lktjmjctlvos
sak caia corfos `j codommjréo jk uko dotommo7 iuy mlilto`os jk k÷ijra,
jxlfjk codommas `j rjerjsca y sama `jdjk jejctuorsj jk iaijktas
`jclslvas¸.50  Mas pslcómafas tljkjk uko `jkailkoclók iïs `jscrlptlvo poro
jstj usa acoslakom `jm caktram cafkltlva7 ia`jma `uom
`jeoumt /lktjrvjkclaklsto
 /lktjrvjkclaklsto.5:  Js `jclr, quj kas sjrvlias par `jejcta `jm ia`a
 

plmata outaiïtlca mo ioyar portj `jm tljipa, o ka sjr quj boyo iatlvas
suelcljktjs poro quj lktjrvjkfo jm pjksoiljkta cakscljktj, caia, par
jgjipma, jk jm cosa `j uko aejkslvo lkilkjktj `jm jkjilfa. ±_uì acurrj
jktakcjs1 _uj mmoioias o mo codommjréo, `js`j mujfa. ^jra ka iomfostoias
jsj rjcursa sl `j ma quj sj troto js `j caijr suelcljktjs vjr`uros.
Jgjrcjias jm caktram cakscljktj sadrj kujstras octas cuok`a js
rjmotlvoijktj eïclm bocjrma y/a cuok`a jm rjsumto`a kas liparto ma suelcljktj.
Jstj okïmlsls `j castjs y djkjelclas `jtjrilko sl vomj mo pjko quj `jgjias `j
octuor outaiïtlcoijktj.55 @o`a ma castasa quj rjsumto jm caktram cakscljktj,
kas sjrvlias `j ìm cak ia`jroclók.
***
Kaidro mas okliomjs `jm `lduga. Eïclm, ±ka1 Sama tljkjs quj vjr jm okliom y
`jclr jm kaidrj. Js `leéclm jqulvacorsj cak `ldugas tok sjkclmmas.
Sjfuroijktj crjjs quj, poro l`jktlelcor jm okliom, tj mliltos o ilror mo
lmustroclók. ^jra toidlìk elfuro jm kaidrj jscrlta, par sl kjcjsltos oyu`o.
Sama poro uk klÿa pjqujÿa jktroÿoréo `lelcumto`.

Mo torjo sj caipmlco jk jm slfuljktj jgjipma. ^rujdo o bocjrma7 sjfuroijktj

tj cujsto iïs. Pj `os cujkto `j quj ka tj jstodos mliltok`a o ilror mas
`ldugas. Pu rjspujsto bodltu`lkom, oprjk`l`o o ma morfa `j ta`o uko vl`o `j
prïctlco, js lktjrprjtor mos pomodros quj mjjs. Jstj bïdlta ‐`j cuyo lkemujkclo
sjfuroijktj ka jros cakscljktj‐ tj `lelcumto jk jm sjfuk`a cosa l`jktlelcor
carrjctoijktj om okliom. Dïslcoijktj, tljkjs `as rjspujstos pasldmjs, y mo
jqulvaco`o ‐mo bodltu`lkom‐ sj tj vljkj o mo codjzo `j lkij`lota. ^oro `or
mo rjspujsto carrjcto, tljkjs quj rjerjkor tu prlijr lipumsa y porortj o pjksor
oktjs `j caktjstor.
 

Ocodos `j sltuor y jxpjrlijktor mo sjksoclók `j octuor par bïdlta. Cuok`a

mos pomodros y mas `ldugas calkcl`jk, caia jk jm prlijr cosa, jm bïdlta y mo
`jclslók cakscljktj sj lktjfrok tok suovjijktj quj kl slquljro tj `os cujkto
`j quj sj troto `j uk bïdlta. Jk coidla, cuok`a jktrok jk cakemlcta, caia
sucj`j jk jm sjfuk`a cosa, tj vjs admlfo`a o jgjrcjr jm caktram jgjcutlva
lipaklìk`ama o tu ya bodltu`lkom.
Js uko vorloktj `jm jejcta Straap (uk tjst `j lktjrejrjkclo jk jm pracjsa `j
mjcturo), y uko sjkclmmo okomaféo `j mas cakemlctas iïs caipmjgas quj sj `ok
jktrj kujstras bïdltas y kujstras adgjtlvas. Lfuom quj cuok`a lktjktoias
ia`lelcor kujstro cak`ucto, mas bïdltas pra`ucjk mo rjspujsto jqulvaco`o jk
jm tjst `j Straap. Pj `jscudrjs ilrok`a elgoijktj uko caso cak plca y pmuios
y `lcljk`a cak ratuk`l`o` quj js uk fota. Tjsumto uk paca jspjmuzkoktj.
L`jktlelcor earios y okliomjs js omfa quj sj oprjk`j jk mo fuor`jréo, ±ka1
Sama quj oqué boy uk cakemlcta slipmj jktrj `as `otas7 jm `lduga y mo jtlqujto.
Kujstras lktjktas `j rjspak`jr pjsj o jso lkcabjrjkclo octlvok rjflakjs
jkcjeïmlcos lkvamucro`os jk mo oslfkoclók y mo jgjcuclók `jm caktram jgjcutlva8
jk jspjclom, mo cartjzo clkfumo`o oktjrlar  `arsom.56  Jsto portj `jm cjrjdra
o`vljrtj `j lkij`lota uk cakemlcta (jso caso tljkj uko camo jkrasco`o, pjra
obé `lcj cmoroijktj  ^JTTA), gukta cak jm castj (jseujrza) y mo pasldmj
fokokclo `j rjsamvjr jm pradmjio. @o`o mo eoclml`o` `jm jgjipma, sjfuroijktj
ijrjcéo mo pjko bocjr jm pjqujÿa jseujrza o`lclakom `j posor par omta mo
jtlqujto. Jt valmî, yo tljkjs mo rjspujsto carrjcto.
Jm tjst `j Straap js uko iokjro jxcjmjktj `j olsmor y jxpjrlijktor, jk uko
`asls iéklio, omfa quj par `jsfroclo jk mo vl`o rjom sj `o jk praparclakjs
iucba ioyarjs. ^acos vjcjs kas vjias jk sltuoclók `j tjkjr quj l`jktlelcor
rïpl`oijktj uk okliom `j frokgo. ^jra jk clrcukstokclos iïs rjomlstos
caipradoias quj, jk jejcta, mos rjspujstos quj `jsjoias jipljzok o pjr`jr
eujrzo (cuok`a `lsilkuyj mo fokokclo8 cuok`a co`o vjz tj rjsumto iïs `leéclm
 

cakcjktrortj jk jm trodoga8 cuok`a tj rjtrosos om cuipmlr uk jkcorfa8 a cuok`a

jk vjz `j somlr o carrjr trjs vjcjs par sjioko somjs `as) y mas djkjelclas
osaclo`as o jsj jseujrza caktlkuo`a porjcjk rj`uclrsj pjmlfrasoijktj. ±_uì
bocjs jktakcjs1 ±Lktjktos ouijktor jsas djkjelclas carrljk`a iïs,
paklìk`amj iïs jipjÿa1
±A, par jm caktrorla, rj`ucjs jm castj `j lktjktorma `jmjfok`a jk jm bïdlta1
 

00.  O`wolt
O`wolt Hborj y G. Gjeerjy Lkiok, «Bodltuom Djbovlar lk Oijrlcok Jotlkf ^ottjrks7 Pbj
Tamj ae Ijom Accoslaks¸. Gaurkom ae Caksuijr Tjsjorcb 34, k.· 0 (4>>5)7 :56–:6:,
`al7?>.?>25/:>>026
`al7?>.?>25/:>>026..

0:. Ilcbojm Iasmjy, «Elvj-O-@oy Coipolfk7 O ^ortlom Succjss¸. DDC Kjws, 3 `j jkjra `j

4>?3, bttp7//www.ddc.cai/kjws/bjomtb-4>2:22><.
bttp7//www.ddc.cai/kjws/bjomtb-4>2:22><.
05. Tlcbo
 Tlcbor`
r` @amm y Tlcbor` ^jta, «Pbj Cousjs ae Cokcjr7 _uoktltotlvj Jstliotjs ae
Jstliotjs  ae Oval`odmj
Tlshs ae Cokcjr lk tbj Zkltj` Stotjs Pa`oy¸. GKCL7 Gaurkom ae tbj Kotlakom Cokcjr Lkstltutj 55,
k.· 5 (?<2?)7
(?<2?)7 ??<4–?3>2, `al7
`al7?>.?><3/gkcl/55.5.??<4
?>.?><3/gkcl/55.5.??<4..

06. Rlo Vokf jt om., «Erult ok` Ujfjtodmj Caksuiptlak ok` Iartomlty erai Omm Cousjs,
Cor`lavoscumor @lsjosj, ok` Cokcjr7 Systjiotlc Tjvljw ok` @asj-Tjspaksj Ijto-Okomysls ae
^raspjctlvjj Cabart Stu`ljs¸. DIG 30< (4>?0)7 f00<>, `al7?>.??35/dig.f00<>
^raspjctlv `al7?>.??35/dig.f00<>..

02. Fmarlo
Stodmjs jt om., «: O @oy ^rafroi Jvomuotlak Tjsjorcb¸, jk : O @oy ear Djttjr Bjomtb
 ^rafroi Iakafropb, j`. par Fmarlo Stodmjs y Gjrlokkj Bjlijk`lkfjr. IoslIox, Tachvlmmj,

4>>?, 2<–???.
0<.  Sorob Storh Cosofrok`j jt om., «Bovj Oijrlcoks Lkcrjosj` Pbjlr Erult ok` Ujfjtodmj
Lktohj1 Pbj Prjk`s Djtwjjk ?<22 ok` 4>>4¸. Oijrlc
 Oijrlcok ae ^rjvjktlvj Ij`lclkj 34, k.·
ok Gaurkom ae ^rjvjktlvj
0 (4>>6)7 4:6–453, `al7?>.?>?5/g.oijprj.4>>5.?4.>>4
`al7?>.?>?5/g.oijprj.4>>5.?4.>>4..

:>.  Motjtlo U. Iaarj y Erokcjs

Erokcjs J. Pbaipsak, «O`umts Ijjtlkf Erult ok` Ujfjtodmj Lktohj
Tjcaiijk`otlaks‐Zkltj` Stotjs 4>?3¸. Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok` ^rjvjktlak,
 Iardl`lty   ok` Iartomlty Vjjhmy Tjpart 50, k.· 45 (4>?:)7 6><–6?3, ?> `j gumla `j 4>?:,
 Iardl`lty
bttps7//www.c`c.fav/iiwr/prjvljw/iiwrbti
bttps7//www.c `c.fav/iiwr/prjvljw/iiwrbtim/ii5045o?.bti
m/ii5045o?.bti88 KotCjk Saclom Tjsjorcb,
 Bjomtb Survjy ear Jkfmok` 4>?6 (KBS @lfltom, Mak`rjs, 4>?2),
bttps7//elmjs.`lfltom.kbs.uh/:D/D?4
bttps7//elmjs.`lfltom.kbs.uh/:D/D?4<6@/BSJ%4>rjpar
<6@/BSJ%4>rjpart%4>suiiory
t%4>suiiory.p`e
.p`e..

:?.  «Vbot
«Vbot Oijrlco Pblkhs7 IjtMlej Eauk`otlak Omzbjlijr“s Survjy¸. IjtMlej Eauk`otlak,
ejdrjra `j 4>??, bttps7//www.ijtmlej.cai/caktjkt/`oi/ilcrasltjs/odaut/carpa
bttps7//www.ijtmlej.cai/caktjkt/`oi/ilcrasltjs/odaut/carparotj-
rotj-
praelmj/omzbjlijrs-4>??.p`e..
praelmj/omzbjlijrs-4>??.p`e

:4. Hborj j Lkiok, «Bodltuom Djbovlar lk Oijrlcok Jotlkf ^ottjrks¸.

:3. O`wolt Hborj y G. Gjeerjy Lkiok, «@olmy, Vjjh-^ort, ok` Baml`oy ^ottjrks lk Caksuijrs“
Comarlc Lktohj¸. Gaurkom ae ^udmlc ^amlcy ok` Iorhjtlkf 42, k.· 4 (4>><)7 430–4:4,
`al7?>.?:></gppi.42.4.430
`al7?>.?:></gppi.42.4.430..

:0. Dordoro
G. Tamms, Mlokj S. Taj y Gjkklejr S. Ijjkfs, «Pbj Jeejct ae Morfj ^artlak Slzjs ak
Jkjrfy Lktohj Ls Sustolkj` ear ?? @oys¸. Adjslty ?:, k.· 5 (4>>6)7 ?:3:–?:03,
`al7?>.?>32/ady.4>>6.?24
`al7?>.?>32/ady.4>>6.?24..
 

::.  ^ljrrj
Cbok`ak, «Baw ^ochofj @jslfk ok` ^ochofj`-Dosj` Iorhjtlkf Cmolis Mjo` ta
Avjrjotlkf¸.  Oppmlj` Jcakailc ^jrspjctlvjs ok` ^amlcy 3:, k.· ? (4>?3)7 6–3?,
`al7?>.?><3/ojpp/pps>42
`al7?>.?><3/ojpp/pps>42..

:5. Klcamj @lmldjrtl jt om., «Lkcrjosj` ^artlak Slzj Mjo`s ta Lkcrjosj` Jkjrfy Lktohj lk o
`al7?>.?>32/ady.4>>0.50..
Tjstourokt Ijom¸. Adjslty Tjsjorcb ?4, k.· 3 (4>>0)7 :54–:52, `al7?>.?>32/ady.4>>0.50

:6. Ilk`y E. Gl y Vjk`y Vaa`, «^urcbosj ok` Caksuiptlak Bodlts7 Kat Kjcjssorlmy Vbot
\au Lktjk`¸. Gaurkom ae Caksuijr ^sycbamafy ?6, k.· 0 (4>>6)7 45?–465, `al7?>.?>?5/S?>:6-
`al7?>.?>?5/S?>:6-
60>2(>6)6>>36-4..
60>2(>6)6>>36-4

:2.  Dordoro G. Hkawmtak y Poro H. ^ottjrsak, «Bodlt Eariotlak ok` tbj Strlotui¸, jk
Djbovlarom Kjurascljkcj ae Mjorklkf ok` Ijiary , j`s. Tadjrt J. Cmorh y Stjpbjk G. Iortlk,
vam. 36 `j Currjkt Paplcs lk Djbovlarom Kjurascljkcjs. Sprlkfjr Lktjrkotlakom, Cboi, Sulzo,
`al7?>.?>>6/62:0Q4>?5Q0:?..
4>?2, 46:–4<:, `al7?>.?>>6/62:0Q4>?5Q0:?

:<. Bjkry B. \lk y Dordoro G. Hkawmtak, «Pbj Tamj ae tbj Dosom Fokfmlo lk Bodlt Eariotlak¸.
 Koturj Tjvljws Kjurascljkcj 6 , k.· 5 (4>>5)7 050–065, `al7
`al7?>.?>32/krk?<?<
?>.?>32/krk?<?<..

5>.  Djrkor`V. Dommjlkj y Gabk ^. A“@abjrty, «Buiok ok` Ta`jkt Baiamafljs lk Octlak
Caktram7 Cartlcastrlotom @jtjrilkokts ae Faom-@lrjctj` ok` Bodltuom Octlak¸.
boriocamafy 3:, k.· ? (4>?>)7 02–5<, `al7?>.?>32/kpp.4>><.?3?
 Kjurapsycbapboriocamafy
 Kjurapsycbap `al7 ?>.?>32/kpp.4>><.?3?..

5?. Dordoro G. Hkawmtak, Gjkklejr O. Iokfjms y Morry T. Squlrj, «O Kjastrlotom Bodlt Mjorklkf

Systji lk Buioks¸. Scljkcj 463, k.· :42> (?<<5)7 ?3<<–?0>4,
`al7?>.??45/scljkcj.463.:42>.?3<<
`al7?>.??45/scljkcj.463.:42>.?3<<88 ^jtjr Tj`frovj jt om., «Faom-@lrjctj` ok` Bodltuom
Caktram lk tbj Dosom Fokfmlo7 Lipmlcotlaks ear ^orhlksak“s @lsjosj¸.  Koturj Tjvljws
 Kjurascljkcj ??, k.· ?? (4>?>)7 65>–664, `al7?>.?>32/krk4<?:
`al7?>.?>32/krk4<?:..

54. Hkawmtaky ^ottjrsak, «Bodlt Eariotlak ok` tbj Strlotui¸8 Poro H. ^ottjrsak y Dordoro G.
Hkawmtak, «Sudrjflakom Spjclelclty lk Buiok Strlotom Bodlt Mjorklkf7 O Ijto-Okomytlc
Tjvljw
`al7 ae tbj eITL Mltjroturj¸. .Currjkt Aplklak lk Djbovlarom Scljkcjs 4> (4>?2)7 6:–24,
`al7?>.?>?5/g.cadjbo.4>?6.?>.>>:
?>.?>?5/g.cadjbo.4>?6.?>.>>:.

53. Fuy Ltzcbohav, Mlo` Zzljm y Vjk`y Vaa`, «Vbjk Ottltu`js ok` Bodlts @ak“t Carrjspak`7
Sjme-Caktram @jpmjtlak Lkcrjosjs ^jrsuoslak dut Kat Djbovlar¸. Gaurkom ae Jxpjrlijktom Saclom
`al7?>.?>?5/g.gjsp.4>?6.?>.>??..
 ^sycbamafy 6: (4>?2)7 ?–?>, `al7?>.?>?5/g.gjsp.4>?6.?>.>??

50.  O. K. Vbltjbjo`,  Ok Lktra`uctlak ta Iotbjiotlcs. Bjkry Bamt, Kujvo \arh, ?<??. XJ`.
jsp.7 Lktra`ucclók o mos iotjiïtlcos. Jijcì, ?<0<.Y

5:. Gakotbok St. D. P. Jvoks y Hjltb J. Stokavlcb, «@uom-^racjss Pbjarljs ae Blfbjr

Cafkltlak7 O`vokclkf tbj @jdotj¸. ^jrspjctlvjs ak ^sycbamaflcom Scljkcj
Scljkcj 2, k.· 3 (4>?3)7 443– 
40?, `al7?>.??66/?60:5<?5?405>52:
`al7?>.??66/?60:5<?5?405>52: .

55.  Oiltol Sbjkbov jt om., «Pawor` o Totlakom ok` Ijcboklstlc Occaukt ae Ijktom Jeeart¸.
 

 Okkuom Tjvljw ae Kjurascljkcj 0> (4>?6)7 <<–?40,

bttps7//www.okkuomrjvljws.arf/`al/?>.?
bttps7//www.okkuomrjvljws.arf/`al/?>.??05/okkurjv-p
?05/okkurjv-psycb-??3>??-
sycb-??3>??-?036:>
?036:>..

56. Sbjkbov jt om.
 

±\ JM OZPACAKPTAM1
«Ma quj kas ijtj jk méas ka js ma quj lfkaroias.
 Js ma quj sodjias cak sjfurl`o` y ka js `jm ta`a osé.¸
Clto otrldul`o o Iorh Pwolk
Zka `j mas jstu`las iïs eoiasas, `leuk`l`as j lkcaiprjk`l`as `j mo blstarlo
`j mo pslcamaféo, caijkzó cak uko prujdo `j outacaktram o klÿas `j cuotra
oÿas. Sj `la uko samo cbucbjréo ‐uko kudj `j oz÷cor pjqujÿo‐ jk uk pmota,
lk`lvl`uomijktj,
Stokear`. Jm quj ocaksjfuéo
klÿas `j prjjscamor
rjerjkorsj `jm camjfla
qulkcj Dlkfslk
ilkutas jk mo Zklvjrsl`o`
caiìrsjmo `j
rjcldéo
`as kudjs. Pros `ormjs jstos lkstrucclakjs, sj mjs `jgodo samas jk uko
bodltoclók.
Mas klÿas ka tljkjk iucba jk ma quj jktrjtjkjrsj jstok`a o samos cak uko
famaslko. Cosl jm 6: par cljkta sucuidló o mo tjktoclók y sj cailó mo kudj. Sj
mmjvó o coda `j kujva jm jxpjrlijkta cak `lstlktas sjÿujmas, caia pomltas
rjtzjm  y fommjtos somo`os cak eario `j okliomjs, y mas rjsumto`as eujrak
slilmorjs.52 @j ij`lo, mas klÿas jspjrodok ukas kujvj ilkutas. A sjo quj mo
ioyaréo pjr`éo jm prjila.5< Ko`o sarprjk`jktj, bosto obé.
Jsj 4: cakslfuljrak
±Cóia par cljkta qujrjerjkorsj1
caksjfuéo jm prjila rjsumto
Iljktros lktjrjsoktj,
jspjrodok, slk jidorfa.
jsas klÿas l`jorak
jstrotjflos poro jktrjtjkjrsj. Coktodok cokclakjs. Omfukas sj rjdumméok jk mo
slmmo caia sama puj`jk bocjrma mas klÿas `j cuotra oÿas. Atras, cuok`a sj mjs
prjfuktodo, `jcéok quj sj bodéok lioflko`a quj mo kudj jro uko kudj `j
vjr`o`, a uko omiabo`o, a cuomquljr atro caso quj ka pa`éo caijrsj. Bosto
mas klÿas iuy pjqujÿas jrok copocjs `j `ailkorsj, sl jipmjodok mos
jstrotjflos o`jcuo`os.
Jm jstu`la omcokzó ioyar rjmjvokclo pastjrlarijktj om sjfulr mos vl`os `j
mas klÿas o ma morfa `j su o`amjscjkclo y bosto mo j`o` o`umto, `jiastrok`a
quj jm outacaktram
copocjs `j rjslstlrsjjso mouktjktoclók
rosfa `jo mas
pjrsakoml`o`
cuotra oÿas`uro`jra. Mas qujkatos
socorak ijgarjs eujrak
`j
 

o`amjscjktjs y jk mas jxïijkjs `j occjsa o mo uklvjrsl`o`. @j o`umtas, jsas

klÿas lkcmusa pjsodok ijkas7 prjsjktodok uk ék`lcj `j ioso carparom (LIC)
lkejrlar om rjsta.6>  Mo `jiaro `j mo frotlelcoclók, caia sj mj mmoió, porjcéo
sjr uko copocl`o` saclacafkltlvo euk`oijktom, vlkcumo`o lkvjrsoijktj o mo
lipumslvl`o` fjkjrom y `lrjctoijktj o mo ijtlcumasl`o` y jm caktram jgjcutlva7
uko copocl`o` quj pa`éo tjkjr frok`js vjktogos o ma morfa `j mo vl`o.
Mas ij`las `j caiuklcoclók sj blcljrak jca `j jstas rjsumto`as y mas
po`rjs oidlclasas caijkzorak o bocjr jm jxpjrlijkta `j mo kudj cak sus
blgas poro prj`jclr sl tjk`réok ìxlta jk jm eutura, yo quj porjcéo sjr uk iìta`a
lkeomldmj poro sodjr sl uk klÿa trlukeoréo jk mo vl`o.
Euj uko lkvjstlfoclók tok lcóklco quj uka `j mas prafroios lkeoktlmjs iïs
jktroÿodmjs `j mo tjmjvlslók jsto`aukl`jksj, Dorrla Sìsoia, mo lkcarparó. Jm
outacaktram cak mo cail`o sj bodéo vujmta lipartoktj `js`j uk pukta `j vlsto
saclom `jdl`a om ouijkta `j mo adjsl`o` lkeoktlm. Sj o`ljstró om Iakstrua `j
mos Fommjtos, jm varoz iuÿjca `j camar ozum quj sj ma caiéo ta`a ‐y cak
jspjclom okslo mos fommjtos `j cbacamotj‐, poro quj `ailkoro sus lipumsas.
Jk jm prafroio, jm Iakstrua `j mos Fommjtos gufodo om Gujfa `j Jspjror, jk jm
quj rjcldéo uko fommjto obaro a `as sl jspjrodo. Jk uk jplsa`la, prlijra sj
`lstroéo coktok`a, pjra jm tjio `j su cokclók `jrlvodo prakta boclo mos fokos
quj tjkéo `j caijr fommjtos. Mujfa lktjktodo lioflkorsj quj mo fommjto jro uk
cuo`ra jkiorco`a, pjra mj rjsumtodo lipasldmj. @jspuìs, lktjktodo
cakcjktrorsj jk uk gufujtj, pjra sj odurréo. O caktlkuoclók, sj lioflkodo
quj mo fommjto jro uk pjsco`a opjstasa. ^ar elk posodo oqujm supmlcla y fokodo
mos `as fommjtos.
Mas earcjgjas `jm Iakstrua `j mos Fommjtos sak mo jsjkclo ilsio `jm
outacaktram. Cakcjdlias jstj caia mo rjslstjkclo o mo tjktoclók, mo lkbldlclók
`jm lipumsa y jm jseujrza tjkoz par `ailkorsj. Mos mucbos `jm Iakstrua `j
mos Fommjtos cak sus `jsjas jrok `lvjrtl`os `j vjr y tjkéok uk prapóslta
j`lelcoktj, pjra somtodo o mo vlsto quj ìm ka ma posodo dljk.
Mas klÿas `jm prlijr jstu`la caiportéok jso ilsio okfustlo oktj mo jspjro.
Jk Lktjrkjt puj`jk jkcaktrorsj vé`jas quj rjpmlcok jm jxpjrlijkta. Jk uka
`j jmmas, uko klÿo iakéslio, cak uk moza korokgo jk jm pjma, lktjkto cak ta`os
sus eujrzos rjslstlrsj o mo tjktoclók. Cafj mo kudj, mo bujmj cak okbjma y
vujmvj o `jgormo. ^oso`a uk rota, mo tjktoclók js tok odruio`aro quj sj caij
uk traclta, y mujfa atra. Bocj uk iabék y `jsvéo mo ilro`o, lktjktok`a
cakcjktrorsj
prjila `j ukojksjfuk`o
atro caso. Om elkom, ka quj`o kudj. Mo klÿo ka cakslfuló jm
famaslko.
 

Boy, ka adstoktj, uk ospjcta `j jstj jstu`la quj posorak par omta tokta mas
ij`las `j caiuklcoclók caia mas fulaklstos `j Dorrla Sìsoia. Jm
jxpjrlijkta rjvjmó uko eocjto iuy `lstlkto `jm outacaktram7 uko eocjto quj
rjsumto ÷tlm poro cuomquljro quj quljro o`qulrlr uk kujva bïdlta y ka cj`jr o
mo tjktoclók.
Mas jxpjrlijktas mmjvo`as o coda jk Stokear` `jiastrorak ma lipartoktj
quj jrok mos clrcukstokclos. Jk mas jxpjrlijktas lklclomjs, sj pjriltéo o
omfukas klÿas vjr mo kudj tjkto`aro iljktros jspjrodok, y o atras ka. 6?  Mo
prjilso `j portl`o jro mo ilsio poro ta`as7 pa`éok caijrsj mo kudj
jksjful`o sl qujréok. ^jra omfukas ka mo tjkéok o mo vlsto. Cuok`a mo famaslko
jstodo jscak`l`o, mas klÿas pa`éok jspjror jk tarka o `ljz ilkutas. Cuok`a
jstodo o pmjko vlsto, ofuoktodok sama sjls. Jsas cuotra ilkutas `j `lejrjkclo
`jsvjmodok iucbos casos ocjrco `jm pa`jr mlilto`a `jm ya o mo baro `j jgjrcjr
jm outacaktram. _ulzïs jstj ka sjo tokta uk rosfa lktréksjca caia uk rjemjga
`j mo cayukturo jk mo quj kas bommoias.
Mas rjsumto`as `jm sjfuliljkta `j jstas klÿas o ma morfa `j su vl`o
rjspom`odok jsto cakcmuslók. Sjr copoz `j jspjror iïs tljipa cuok`a mo
famaslko jstodo acumto ka cak`ucéo o rjsumto`as iïs jxltasas o mo vujmto `j
mas oÿas. Iucbas `j mas klÿas jrok copocjs `j jspjror jk jsos cak`lclakjs.
Sama cuok`a tjkéok mo famaslko o ioka, o mo vlsto, jm tljipa `j jspjro jro
sjÿom `j quj pastjrlarijktj sj `jsjkvamvjréok cak ìxlta jk mo vl`o.
Mo cakcmuslók quj codj jxtrojr `j jmma js iuy pasltlvo poro jm 6: par cljkta
`j mos pjrsakos quj jk mo lkeokclo ìroias lkcopocjs `j rjslstlrkas o mo
tjktoclók y bjias sjful`a sucuidljk`a o jmmo jk mo j`o` o`umto. Oukquj ka
ma cakslfulìroias `j pjqujÿas, pa`jias arfoklzor kujstra jktarka `j ia`a
quj kas oyu`j o caksjfulr ma quj kas prapakjias.
Bodéo atro omtjrkotlvo poro mucbor caktro mos tjktoclakjs, iuy omodo`o par
mas rjspaksodmjs `jm prlijr jxpjrlijkta, y js rjcurrlr om caktram cakscljktj.
Admlfortj o pjksor jk omfa `lstlkta o ma quj tj tljkto7 jsas zopotas coréslias, a
jsj `lspasltlva jmjctróklca quj tokta tj opjtjcj tjkjr. Jm caktram cafkltlva, slk
jidorfa, rjquljrj uk frok jseujrza y js posogjra, caia vlias jk jm copétuma
oktjrlar. ^jksor jk omfa `lvjrtl`a puj`j sjr uko dujko tïctlco poro oyu`or o
uk klÿa o jspjror uk por `j ilkutas iïs jk uko somo `j modarotarla, pjra ka
jstï cmora quj eukclakj o mo morfo jk mo vl`o `lorlo.
^oro jstu`lor mo copocl`o` `j outacaktram catl`loka, pj`lias o jstu`loktjs
uklvjrsltorlas quj,quj
okatorok. Tjsumtó co`o vjz quj
sucj`éo cak pjksorok7 «Zy, cuok`a
iïs erjcujkclo ka `jdjréo bocjr`jioslo`a
`ariéok jsta¸, ma
 

y sj mjvoktodok tor`j, caiéok jk jxcjsa a `jgodok mos casos poro atra `éo y
bamfozokjodok.64 ^jksodok jsa, `j ij`lo, jktrj `as y trjs vjcjs om `éo, sjf÷k
mas `otas quj opartorak. Poidlìk lkeariorak `j ma quj bocéok, sl js quj
bocéok omfa, poro caktramorsj. Cuok`a iïs tor`j lkeariorak sadrj su ìxlta o
mo baro `j rjslstlrsj o mos tjktoclakjs, mo `lstrocclók rjsumtó sjr uko `j mos
jstrotjflos iïs jelcocjs. ±Bodéo uk cmora foko`ar1 Sé, jm caktram `j jstéiumas.
Mas jstu`loktjs vjkcéok jelcozijktj mo tjktoclók cuok`a sj oportodok `j mo
sltuoclók quj mo pravacodo a jmlilkodok mo acoslók `j bocjr ma quj mjs
tjktodo. Soméok `j su plsa, `ak`j `lspakéok `j uko cóia`o coio, poro lr o
jstu`lor o mo dldmlatjco, a tlrodok o mo dosuro jm ÷mtlia traza `j torto `j
cbacamotj poro ka caiìrsjma om `éo slfuljktj. Lkcmusa jk jm cosa `j mas
o`umtas, mo copocl`o` poro jgjrcjr cak jelcoclo jm outacaktram cakslstéo
dïslcoijktj jk jscak`jr mo famaslko.
Ka js uko aplklók iuy jxtjk`l`o quj jm outacaktram `jpjk`o `j mos
sltuoclakjs jk mos quj kas bommoias. Jmma js uko caksjcujkclo `j mo ìtlco
pratjstoktj jk mo quj tljkj sus roécjs mo cumturo kartjoijrlcoko. Mas purltokas
crjéok quj mo outacaipmocjkclo cak`ucéo lk`jejctldmjijktj o mo cak`jkoclók
jtjrko. O trovìs `jm socrlelcla pjrsakom y mo prlvoclók, pakéok `j iokleljsta
quj jmmas sj bommodok jktrj mas jmjfl`as quj omcokzoréok jm poroésa. Cujsto
taiïrsjma iuy jk sjrla7 o elk `j cujktos, mas purltokas toidlìk crjéok jk
qujior drugos jk mo bafujro. Slk jidorfa, mo lipartokclo quj otrlduéok om
socrlelcla y o mo rjkukclo pjrsakom slfuj tjkljk`a lkemujkclo jk kujstro
saclj`o` octuom.
***
Jm iuk`a js iucba iïs caipmjga quj uko somo `j modarotarla, y sus
tjktoclakjs iucba iïs saelstlco`os quj uko famaslko. ^oro jktjk`jr ma quj js
jm outacaktram y cóia kas sjrvlias `j ìm cak jelcoclo, prlijra boy quj jcbor
uk vlstoza o ma quj sj caksl`jro outacaktram jk jm iuk`a rjom.
^rlijra, voias o ij`lrkas. Gukj Pokfkjy, Tay Douijlstjr y Okflj Daakj
l`jorak uko jscomo outarrjejrjkclom poro ij`lr cuïkta outacaktram pasjj uko
pjrsako.63 Jsto jscomo, quj sj uso cak erjcujkclo, il`j supujstoijktj kujstro
«copocl`o` poro sadrjpakjrkas o rjocclakjs lktjrkos a ia`lelcormos, osé caia
poro lktjrruiplr tjk`jkclos `j caipartoiljkta ka `jsjo`os y rjerjkorsj poro
ka pakjrmos jk prïctlco¸.
Mas jkukclo`as `jm tjst puj`jk `lvl`lrsj jk `as frok`js frupas. Zka jvom÷o
 

mo outa`lsclpmlko (a su corjkclo)7 «Sj ij `o dljk rjslstlrij o mo tjktoclók¸ y

«Tjcboza mos casos quj sak pjrgu`lclomjs poro ié¸8 a «Say vofa¸ y «@lfa ma
prlijra quj sj ij poso par mo codjzo¸. Atra frupa `j jkukclo`as troto sadrj
mo copocl`o` poro caksjfulr ijtos prïctlcos lipartoktjs `j mo iokjro quj
sjo7 «Caia omlijktas somu`odmjs¸, «Ma ioktjkfa ta`a mlipla¸ y «Sljiprj
mmjfa puktuom¸, a sus caktrorlas. (^uj`js vjr mo puktuoclók quj adtljkjs
Faa`BodltsDo`Bodlts.arf.,., jk jm oporto`a  Baw Iucb Sjme-
jktrok`a jk Faa`BodltsDo`Bodlts.arf
Caktram @a L Bovj1)
Jsto jscomo sj bo utlmlzo`a jk ilmjs `j jstu`las. Mas rjsumto`as, om lfuom quj
jm jxpjrlijkta `j mo famaslko `j mo Zklvjrsl`o` `j Stokear` cak mo tjktoclók
o mo vlsto, `jiujstrok quj mos pjrsakos quj socok uko puktuoclók iïs omto jk
outacaktram `lserutok `j ioyar ìxlta jk mo vl`o quj quljkjs pukt÷ok par
`jdoga.
Mas jstu`loktjs uklvjrsltorlas quj adtjkéok puktuoclakjs iïs omtos jrok
toidlìk mas quj socodok ijgarjs katos. 60
Jk mos rjmoclakjs `j porjgo, mos pjrsakos cak ijgar puktuoclók iastrodok
ijkas tjk`jkclo o pravacor `lscuslakjs.6:  Bosto jm caipoÿjra pjrejcta
puj`j mmjfor tor`j o uko clto, amvl`orsj `j uk caiprailsa a `jscul`or sus
kjcjsl`o`js. ^jra mo fjktj quj soco puktuoclakjs iïs omtos jk mo jscomo ka
cakvljrtj jsas pradmjios jk cakemlctas. ^jr`ako.
Mas po`rjs y mos io`rjs cak ioyar caktram jgjcutlva drlk`ok iïs
otjkclakjs y uk opaya iïs cakstoktj o sus blgas. Cuok`a mas klÿas tljkjk uko
rodljto, caia acurrj lkjvltodmjijktj ‐sj iujstrok `jsoeloktjs, lfkarok mas
dujkas caksjgas `j sus ioyarjs a sj jkeurruÿok y rjspak`jk cak bastlml`o`
 ‐, mas po`rjs puj`jk rjocclakor `j iucbos iokjros. Mas quj tjkéok ioyar
caktram jrok copocjs `j ia`umor sus rjocclakjs y ka socor mos casos `j
qulcla.65 ^a`éok oyu`or o sus blgas o fjstlakor sus jiaclakjs y o oprjk`jr `j
mos sltuoclakjs erustroktjs.
Mos pjrsakos quj socok uko puktuoclók iïs omto jk mo jscomo tljkjk ioyar
samvjkclo crj`ltlclo y obarrok iïs poro su gudlmoclók, caia `jiujstro uk
jstu`la sujca. Som`ok mos `ju`os `j sus torgjtos `j crì`lta y caktramok sus
fostas.66
Poidlìk fazok `j uko ijgar somu` y sak ijkas praplclos o tjkjr
sadrjpjsa. Zk jstu`la mmjvo`a o coda jk Sulzo o ma morfa `j cuotra oÿas
cakcmuyó quj mas portlclpoktjs cak ioyar outacaktram caiéok omlijktas iïs
kutrltlvas, caijtéok ijkas jxcjsas y ioktjkéok uk pjsa somu`odmj. 62
 

***
Jstï cmora quj cakvljkj socor uko puktuoclók omto jk mo jscomo `jm
outacaktram. Sl mo socos, puj`js caksjfulr frok coktl`o` `j adgjtlvas vltomjs.
^jra mo jscomo ka vo iïs ommï. Ka rjvjmo frok caso ocjrco `j ma quj bocjk mas
lk`lvl`uas
`j mo jscomoporo mafror ij`lr
porjcjk jsas rjsumto`as iorovlmmasas.
mo copocl`o` O slipmj
`j prlvorsj vlsto, mas
`j pmocjrjs y `jétjis
sjr
cakcljkzu`a y `lmlfjktj. Js mo cakcmuslók quj jxtrojk mo ioyaréo `j mas
lkvjstlfo`arjs7 mo fjktj cak omto copocl`o` poro jm outacaktram opmlco tïctlcos
`j jseujrza y caktjkclók poro prjsclk`lr `j mas pmocjrjs lkij`lotas o elk `j
adtjkjr rjcaipjksos o morfa pmoza. @j kujva, mo ìtlco pratjstoktj.
Jm prlijr lk`lcla `j quj tom vjz ka eujro osé caia eukclakodo jm outacaktram
oporjcló jk uk jstu`la `j 4>?4 rjomlzo`a jk mo clu`o` omjioko `j
Výrzdurf.6<  Mas portlclpoktjs blcljrak, jk prlijr mufor, jm tjst `j
outacaktram. Mujfa sj mjs praparclakorak `lspasltlvas pjrsakomjs `j rjcafl`o
`j `otas
vjcjs poroOmquj
om `éo. lfuommasquj
mmjvorok cakslfa.
jk jm jstu`la `j @lcbas `lspasltlvas
il outaréo pltodok sljtj
`jm quj bodmïdoias jk
jm copétuma 4, mas portlclpoktjs rjspak`éok om aér jm pltl`a. Jk jstj cosa,
cakslfkodok sl bodéok jxpjrlijkto`a omf÷k `jsja a opjtjkclo jk mas trjlkto
ilkutas oktjrlarjs. Mo ilto` `j mos vjcjs, lkeariodok `j bodjr tjkl`a uk
`jsja `uroktj mo ij`lo baro prjvlo. Mas `jsjas iïs erjcujktjs jrok caijr,
`arilr y djdjr. Mjs sjfuéok jm usa `j ij`las `j caiuklcoclók, jm acla, jm
caktocta saclom y mos octlvl`o`js rjmoclako`os cak mo blfljkj.
Mas portlclpoktjs lk`lcodok toidlìk sl jm `jsja, jk cosa `j jxlstlr, jktrodo
jk cakemlcta cak omf÷k prapóslta pjrsakom. ^ar jgjipma, jm `jsja `j sjfulr
`uriljk`a
puktuomijktj.lktjrejréo, codéo supakjr,
Mo opjtjkclo `j caijrcak
uk jmpastrj
prapóslta `j mmjfor
sj apakéo o moomijto
trodoga
`j
o`jmfozor. Jk tarka o mo ilto` `j mas `jsjas ka cakcar`odo cak uk adgjtlva.
^ar ÷mtlia, mas portlclpoktjs cakslfkodok sl jstodok trotok`a `j rjslstlrsj o
jsas `jsjas. ±Sjktéok quj `jdéok `ailkorsj1 Caktodok mos «ij`los tlktos¸ y
mos jktjros7 caijrsj sama portj `j mo todmjto `j cbacamotj, ka ta`o8 lktjktor ka
bodmor `j pamétlco cak omfuljk8 prjsclk`lr `j uko caipro. Cuomquljr caso, cak
tom `j quj pu`ljrok `jclr7 «Bj bjcba jsta jk mufor `j oqujmma¸. Mas
portlclpoktjs tjkéok, jk fjkjrom, dostoktj ìxlta o mo baro `j jgjrcjr jm caktram
cakscljktj7 cuok`a mjs osomtodo uk `jsja lkcakvjkljktj y sj rjerjkodok
jgjrcljk`a jm outacaktram, ma caksjfuéok jk uk 23 par cljkta `j mas cosas.
@jspuìs, mas lkvjstlfo`arjs blcljrak uko caso iuy lkfjklaso. Caipororak
 

jstas rjsumto`as cak mas `jm tjst `j outacaktram om quj sj bodéok saijtl`a
ta`as mas portlclpoktjs oktjs `jm jxpjrlijkta. ±Cuïm sjréo jm rjsumto`a,
fulïk`akas sama par kujstro lktulclók1 @oréoias par sjkto`a quj jsj 23 par
cljkta jstoréo capo`a par mas portlclpoktjs quj bodéok adtjkl`a puktuoclakjs
iïs omtos jk mo jscomo `j outacaktram. ^arquj jm outacaktram cakslstj jk uk
jseujrza `j prlvoclók mmjvo`a o coda cak jipjÿa, ±ka1 \ crjjias quj, `js`j
pjqujÿas, boy pjrsakos iïs eujrtjs quj atros…
^jra ka euj jsa ma quj `jscudrló jm jqulpa rjspaksodmj `jm jstu`la. ^ar jm
caktrorla, mas portlclpoktjs quj bodéok soco`a katos iïs omtos jk jm tjst `j
outacaktram roro vjz lkeariodok `j bodjrsj rjslstl`a o uk `jsja, y pukta.
Sjkclmmoijktj, ka jxpjrlijktodok o ijku`a `jsjas lkcakvjkljktjs. Opjkos
tjkéok opjtjkclos quj jktrosjk jk cakemlcta cak sus prapósltas. @odo mo
liprjslók `j quj jrok copocjs `j jmu`lr par caipmjta mo tjktoclók. Ulvéok
acumtïk`asj mo famaslko mo ioyar portj `jm tljipa.
Mas portlclpoktjs quj adtjkéok puktuoclakjs dogos jk mo jscomo `j
outacaktram jrok mas quj iïs tjkéok quj dotommor. Jxpjrlijktodok kuijrasas
`jsjas lkcakvjkljktjs quj jktrodok jk cakemlcta cak sus adgjtlvas. Pjkéok
quj jsearzorsj cak obékca par `ailkor sus lipumsas. Pjkéok quj rjslstlrsj
uko y atro vjz o mo tjktoclók, jk uk cakstoktj y pjkasa tlro y oemago cak sus
opjtjkclos lk`jsjo`os. Mo fjktj quj soco mos puktuoclakjs iïs ékelios `j mo
jscomo sjfuroijktj cj`j o ta`as sus lipumsas o taktos y o macos, cmora jstï, y
ka lktjkto rjerjkorsj cosl kukco. ^jra mos pjrsakos quj taiorak portj jk
`lcba jstu`la om ijkas lktjktodok jgjrcjr jm caktram cakscljktj, oukquj cak
jscosa rjsumto`a.
Om porjcjr, mo prlvoclók ij`loktj jm jseujrza js jm rjcursa `j quljkjs socok
puktuoclakjs dogos jk jmlkij`lotos.
quj jxlfjk octuoclakjs tjst `j outacaktram. Sj ijtjk
^jra caktramor jk sltuoclakjs
uk lipumsa js caia`leéclmjs
ijtjr
jm `j`a jk jm ofugjra `j uko prjso poro lipj`lr quj somfo jm ofuo7 uko
samuclók o carta pmoza quj sama eukclako iaijktïkjoijktj. Jstos sak mos
pjrsakos quj, par ma fjkjrom, ka cakslfujk ta`as jsas mafras quj tokta kas
lipartok7 socor dujkos katos jk mas jstu`las, tjkjr uko dujko rjmoclók `j
porjgo, opayor y otjk`jr o sus blgas, tjkjr samvjkclo crj`ltlclo y obarras poro
mo gudlmoclók, o`jiïs `j dujko somu` y jm pjsa o`jcuo`a.
Jstj jstu`la rjvjmodo, par tokta, quj mas lk`lvl`uas cak uko copocl`o` omto
`j outacaktram ka mmjvok uko vl`o rjpmjto `j prlvoclakjs y socrlelclas. Sj mos
orrjfmok `j omfuko
poro caksjfulr ta`aseario poro fjstlakor
jsas ìxltas ijgar sus vl`os. ^jra ± quì   bocjk
iorovlmmasas1
 

***
Ka vay o ok`orij par mos roios. Pljkjk dujkas bïdltas.
Osé ma `jiujstrok vorlas jstu`las cuyas portlclpoktjs jvomuodok su
copocl`o` `j outacaktram y cakslfkodok, o caktlkuoclók, `lvjrsas
caipartoiljktas2>rjmoclako`as cak mo somu`7 jgjrclcla, omlijktoclók soko y
baros `j sujÿa.   Caia codéo jspjror, mos pjrsakos quj adtjkéok ijgar
puktuoclók jk jm tjst `j outacaktram bocéok iïs jgjrclcla, caiéok omlijktas
iïs sokas y tjkéok barorlas `j sujÿa iïs rjfumorjs. Mos quj adtjkéok
puktuoclakjs iïs dogos ka ldok om flikosla tok o ijku`a, caiéok iucbas
omlijktas paca somu`odmjs y tjkéok potrakjs `j sujÿa lrrjfumorjs. Js `jclr,
mas rjsumto`a téplcas.
Ma lktjrjsoktj js cóia rjomlzodok mas portlclpoktjs jsos prïctlcos
somu`odmjs. Sj mjs pj`éo quj pjksosjk jk mo ÷mtlio vjz quj bodéok bjcba
jgjrclcla, par jgjipma, y quj `jscrldljsjk cóia ma bocéok. Mas portlclpoktjs
cak ioyar outacaktram
outaiotlsia, oelriodok
slk pjksor iucba jk jmma.quj
^ar masoméok o proctlcodok
fjkjrom bocjr jgjrclcla paro
jgjrclcla
mo ilsio baro y jk jm ilsia mufor. Bocjr `jpartj eariodo portj `j su rutlko.
@j kujva, mos pjrsakos cak ioyar outacaktram omcokzodok jm ìxlta slk bocjr
iucba jseujrza. Ka tjkéok quj earcjgjor pjkasoijktj poro mmjvor uko vl`o
somu`odmj.
Sl bodmos cak omfuljk quj carrj `ljz hlmóijtras `lorlas, tj `lrï quj jm
prlijr hlmóijtra puj`j sjr `ura. \ qulzï toidlìk jm ÷mtlia. ^jra quj, tok
prakta jipljzo o carrjr, ka pljkso jk poror kl jk sl jstï lkcóia`a a ka.
Omfuljk quj tljkj dljk orrolfo`a jm bïdlta `j carrjr opjkos sj poro o pjksor
jk ma quj bocj.
`jclr Sj boiïs
mo corrjro iorco`a uko pouto
jsearzo`o, mo qujy mo
`jcuipmj. Ka taio
vjr`o` cujsto, js`jclslakjs.
mo prlijro.Js
\
mo sjfuk`o, qulzï. ^jra mo sjksoclók `j jseujrza ka `uro (`j bjcba, sl `uro, js
quj omfa jstïs bocljk`a iom). Mas bïdltas, uko vjz o`qulrl`as, tj mldjrok `jm
jseujrza.
Ma ilsia puj`j `jclrsj jk jm cosa `j mas bïdltas somu`odmjs `j cail`o y
sujÿa.2?  Mas portlclpoktjs cak uk klvjm omta `j outacaktram sj mmjvodok, par
jgjipma, uko iokzoko om trodoga ta`as mas `éos poro omiarzor. A sj caiéok
ukos omijk`ros par mo kacbj, `jspuìs `j mo cjko. Cakvjrtéok jk rutlko mo
lkfjsto `j omlijktas somu`odmjs, taiïk`amas o mo ilsio baro y jk jm ilsia
mufor
^orota`as mas `éos.
`arilr dljk,Ka mos
tjkéok quj pjksor
pjrsakos cakjk uk
jmma.klvjm
Ma bocéok,
omta slk
`j iïs.
outacaktram
 

`jsorrammodok oslilsia bïdltas somu`odmjs quj pakéok jk prïctlco slk tjkjr

quj mucbor o droza portl`a par caksjfulrma. Opofodok mos poktommos ta`os mos
kacbjs o mo ilsio baro oktjs `j lrsj o mo coio y pakéok jm `jspjrto`ar o mo
ilsio baro co`o ioÿoko. Sjf÷k oelriodok, bocéok jsta outaiïtlcoijktj, slk
pjksor. Ka tjkéok quj `jdotlr cakslfa ilsias poro ka gufor uko portl`o iïs
a poro ka jcbor atra vlstoza o Pwlttjr. ^oro jmmas, lrsj o `arilr ka jro uko
dotommo `j outacaktram.
Lkcmusa mas o`amjscjktjs jgjrcjk jstj tlpa `j «outacaktram¸. Mas ?><
o`amjscjktjs quj portlclporak jk uk rjtlra `j ij`ltoclók `j clkca `éos sj
mjvoktodok o mos 5.3> `j mo ioÿoko y sj ocastodok jk tarka o mos 44.3>.24  Jm
cursa lkcmuéo pjrla`as morfas `j ij`ltoclók tokta jk rjpasa caia coilkok`a,
o`jiïs `j jgjrclclas `j ilk`eumkjss jk pjqujÿas frupas. Mas jstu`loktjs
`jdéok fuor`or slmjkcla mo ilto` `jm `éo. Mas tjmìeakas ióvlmjs jstodok
prabldl`as.
Jm rjtlra jro, jk rjoml`o`, uk posa prjmlilkor. Mas lkvjstlfo`arjs qujréok
pakjr o prujdo sl mas jstu`loktjs sjfuéok ij`ltok`a uko vjz ocodo`a jm
rjtlra. ^rlijroijktj, ta`as mas cbovomjs blcljrak jm tjst `j «outacaktram¸. Om
ocodor jm rjtlra, rjmmjkorak uko jkcujsto lk`lcok`a sl tjkéok pjkso`a ij`ltor
`uroktj mas trjs ijsjs slfuljktjs, y sl pjksodok bocjrma cosl ta`as mas `éos a
sama omfuko quj atro vjz. Mas rjsumto`as `j trjs ijsjs `jspuìs sak eïclmjs `j
o`lvlkor7 mas cbovomjs quj bodéok soco`a uko puktuoclók iïs omto jk mo jscomo
`j «outacaktram¸ jrok mas quj bodéok cuipml`a su prapóslta `j ij`ltor. Sj
bodéok cjÿl`a o sus pmokjs. Sl tjkéok lktjkclók `j ij`ltor, ma bocéok. Caia
bok `jiastro`a iucbas atras jstu`las, quljkjs pukt÷ok omta jk mo jscomo `j
«outacaktram¸ mafrok kuijrasas rjsumto`as pasltlvas jk mo vl`o.
Mo jscomo, pjsj o ta`a, ka rjemjgo ma quj jktjk`jias cai÷kijktj caia
«outacaktram¸. Mas jstu`loktjs quj tjkéok ìxlta jk sus prapósltas ka sj
jsearzodok octlvoijktj par lkbldlr rjspujstos o mos tjktoclakjs quj mjs soméok
om posa. Lkeariodok `j quj mo ij`ltoclók sj bodéo cakvjrtl`a, sjkclmmoijktj,
jk omfa outaiïtlca poro jmmas. Ma bocéok slk pjksor. Bodéok o`qulrl`a jm
bïdlta `j mo ij`ltoclók. Mas iïs `ato`as poro jm «outacaktram¸ caksjfuéok jm
rjsumto`a `jsjo`a ka mucbok`a o droza portl`a cakslfa ilsias, slka
jcakailzok`a jseujrzas.
***

Mo lkvjstlfoclók sadrj mo vl`o `lorlo rjvjmo lkelkl`o` `j casos ocjrco `j cóia

eukclakoias mos pjrsakos. Jm cuo`ra quj surfj `j jmmo js, slk jidorfa,
 

cakeusa, y js `leéclm, jk jsj caktjxta, tjkjr mo cjrtjzo `j quj jm bïdlta fjkjro

ìxlta par sé sama. @j obé quj sj boyo lkvjstlfo`a jm outacaktram jk
cak`lclakjs `j modarotarla, jk mos quj ta`as mas portlclpoktjs tljkjk mo ilsio
torjo y sak jvomuo`as cakearij o mo ilsio jscomo.
Zko rjcjkslók `j ?>4 jstu`las sadrj outacaktram jvomuodo mo jgjcuclók `j
`lvjrsos torjos.23  Omfukos `j jmmos jrok cak`uctos djkjelclasos, caia bocjr
`jdjrjs, utlmlzor prjsjrvotlvas y `jgor `j euior. Atros jrok octlvl`o`js iïs
pjrgu`lclomjs, caia plcatjor jktrj cail`os, jkfoÿor o tu porjgo a pjmjortj cak
tu cókyufj. Caia jro `j jspjror, mos pjrsakos cak ioyar «outacaktram¸
rjomlzodok iïs occlakjs djkjelclasos y ijkas occlakjs pjrgu`lclomjs.
Om iorfjk `j jstj rjsumto`a téplca, mas outarjs `j mo rjcjkslók prjvjéok quj
mas sugjtas cak ioyar copocl`o` `j «outacaktram¸ `jstocoréok jspjclomijktj
o mo baro `j mmjvor o coda torjos `lelcumtasos quj rjqujréok mo lktjrvjkclók `jm
jgjcutlva cjktrom. O elk `j cujktos, jsa jro ma quj crjéoias bosto bocj paca
quj ij`éo mo jscomo `j «outacaktram¸7 mo eujrzo `j vamukto` puro y `uro. Mas
`otas, slk jidorfa, ka rjspom`odok jsto supaslclók, kl slquljro jk jm cosa `j
mas jstu`las bjcbas jk cak`lclakjs iïs caktramo`os.
^ar jm caktrorla, mo fjktj cak ioyar «outacaktram¸ `jstocodo jk mo
rjomlzoclók `j mos torjos iïs outaiïtlcos y rjpjtltlvos. Jrok, slipmjijktj,
iïs caipjtjktjs jk mo outaiotlzoclók `j torjos. Mas lkvjstlfo`arjs (jktrj mas
quj sj caktodo, par cljrta, Tay Douijlstjr, uka `j mas crjo`arjs `j mo jscomo
`j outacaktram) cakcmuyjrak quj «jm outacaktram oct÷o, jk fjkjrom,
prlkclpomijktj o trovìs `j mo earioclók y mo rupturo `j bïdltas. Js, par tokta,
om jstodmjcjr y ioktjkjr potrakjs jstodmjs `j cak`ucto, y ka om jgjcutor octas
olsmo`as `j prlvoclók, cuok`a rjsumto iïs jelcoz¸. 20
Jsto cakcmuslók opuktomo jm coidla jk kujstro kaclók `jm outacaktram. Mos
pjrsakos quj pukt÷ok omta jk mo jscomo `j «outacaktram¸ porjcjk ka bocjr
klkfuko `j mos casos poro cuyo jvomuoclók euj l`jo`o `lcbo jscomo. Ka
jxpjrlijktok iucbas `jsjas lkcakvjkljktjs. Js cosl caia sl budljrok
kjutromlzo`a mos tjktoclakjs prjsjktjs jk su jktarka. Sodjk, o`jiïs, cóia
o`qulrlr bïdltas rjpltljk`a mos ilsios occlakjs o mo ilsio baro y jk jm
ilsia mufor. Iïs o`jmoktj vjrjias quj mo rjpjtlclók olsmo`o `j
caipartoiljktas ka js, par sé samo, mo ijgar iokjro `j eaijktor mo crjoclók
`j bïdltas. O`jiïs, mo cabjrjkclo fjkjrom `j mo jxpjrljkclo js `j suio
lipartokclo. Kujstro rutlko iotlkom jk mo `ucbo ‐movorsj jm pjma, oejltorsj,
jkgodakorsj, rjstrjforsj jm cujrpa, sjcorsj‐ rjsumto sjr jm ia`jma pjrejcta
poro cuipmlr `j iokjro jelcoz adgjtlvas vltomjs lipartoktjs. ±@jdjréoias
 

jstor bocljk`a atro caso1 Kl slquljro kas pmoktjoias jso pasldlml`o`.

Sjfulias kujstro rutlko slk pjksor jk atros omtjrkotlvos. Kas `ucboias slk
earcjgjas kl jstrìs.
Cujsto `jsprjk`jrsj `j mo l`jo `j quj mo fjktj cak uk dujk klvjm `j
«outacaktram¸ cakslfuj ta`as sus mafras froclos o su eujrzo `j vamukto` y su
copocl`o` `j socrlelcla. Jk coidla, sl sj jscucbo cak otjkclók o pjrsakos
jxltasos, jipljzo o rjsumtor jvl`jktj quj mas bïdltas mjs pjriltjk cuipmlr
jelcozijktj adgjtlvas slk opjkos jseujrza.
Zko `j mos pjrsakos cak iïs ìxlta jcakóilca `jm iuk`a js Dlmm Fotjs, jm
euk`o`ar `j Ilcrasaet, cuya cakfmaijro`a `j jiprjsos tljkj octuomijktj uk
vomar jstlio`a `j cljk ilm ilmmakjs `j `ómorjs. Fotjs bodmo cak erjcujkclo `j
mo kjcjsl`o` `j o`qulrlr mas bïdltas o`jcuo`as poro trlukeor jk mas jstu`las y
jk mo vl`o praejslakom. Jk omfuko jktrjvlsto bo rjcakacl`a quj oktjs saméo
lkcurrlr jk mo pracrostlkoclók.2:  Cuok`a jstu`lodo jk Borvor`, mj fustodo
«`jiastrormj o mo fjktj quj ka bocéo ko`o y quj ka ldo o cmosjs kl ij
lipartodo. O mo fjktj mj bocéo froclo¸, osjfurodo. «Jsj jro il popjm7 jm `jm
téa quj ka bocéo ko`o bosto jm ÷mtlia iaijkta.¸ Jipammodo sama ukas `éos
oktjs `j mas jxïijkjs.25  Jstj bïdlta mj eukclakodo caia jstu`loktj. Fotjs
`jiastrodo astjksldmjijktj su drlmmoktjz socok`a sadrjsomljktjs jk cosl ta`os
mos oslfkoturos slk opjkos trodogor.
^jra, cuok`a `jgó mas jstu`las om coda `j `as oÿas, `jscudrló quj jk jm
iuk`a jiprjsorlom ka sj vomarodok iucba sus `jiastroclakjs `j drlmmoktjz
lkstoktïkjo. «Ko`lj ij omododo par bocjr mos casos jk jm ÷mtlia iaijkta.
Jro uko castuidrj pìslio, y tor`ì uk por `j oÿas jk `jsprjk`jrij `j jmmo.¸ 26
Sj `la cujkto `j quj jk jm iuk`a `j mas kjfaclas tjkéo quj octuor caia sus
caipoÿjras `j jstu`las jk mo eocumto` «quj sj arfoklzodok y ma tjkéok ta`a
mlsta o tljipa¸. ^oro `jscrldlr mas bïdltas jiprjsorlomjs quj o`qulrló, Fotjs
sj slrvj `j uk séilm rjmoclako`a cak jm iuk`a `j mo ovloclók7 «Mas plmatas
sujmjk `jclr quj uk dujk otjrrlzogj js eruta `j uko dujko opraxlioclók¸. 22
@j ia`a sjijgoktj, «uko dujko rjuklók js eruta `j uko dujko prjporoclók¸.
Oprjk`ló o jkvlor par carrja jmjctróklca `acuijktas y `otas o mos pjrsakos
cakvaco`os o uko rjuklók o elk `j quj yo budljrok okomlzo`a mo lkearioclók
cuok`a mmjforo mo baro `j rjuklrsj. Mos rjuklakjs jrok osé iïs pra`uctlvos, ma
quj supakéo uko vjktogo poro sus caipoÿjras, quj tjkéok ijkas

pradodlml`o`js `j cakvjrtlrsj
Oprjk`jr o jgjrcltor jk adgjta
jm outacaktram js `j su eoiaso
sjkclmma lipocljkclo.
cuok`a sj caiprjk`j quj js
 

kjcjsorla pakjrsj jk sltuoclakjs quj praplcljk jm `jsorramma `j bïdltas

djkjelclasas.
***
Uamvljk`a o ils lkvjstlfoclakjs jk jm modarotarla, jvomuor mo saml`jz `j mas
bïdltas `j mo fjktj sjf÷k sus vomaroclakjs bodéo `jgo`a `j lktjrjsorkas.
Obaro kas prapakéoias crjor kujvas bïdltas.
Gukta o ils camjfos ^jl-\lkf Mlk y Gabk Iaktjrassa, ij pmoktjì sl
pa`réoias crjor bïdltas quj cuipmljrok mo eukclók `jm outacaktram, js `jclr,
quj blcljrok quj mos pjrsakos octuorok `j iokjro vjktogaso poro jmmos pjsj o
mos tjktoclakjs y mas `jsjas posogjras.
^oro mas jstu`loktjs uklvjrsltorlas, y sadrj ta`a poro mas `jm sur `j
Comlearklo, mo cail`o dosuro js uko tjktoclók rjcurrjktj. Moijktodmjijktj,
iucbos iugjrjs `j jso j`o` clerok su outajstlio jk mo oporljkclo eéslco y
crjjk quj jkfar`or `ljz hlmas js uko `j mos pjarjs casos quj puj`jk posormj o
uko.2<  Mos iugjrjs quj jmjflias poro kujstra jstu`la qujréok, ta`os jmmos,
jstor `jmfo`os y sokos.<>  Su pradmjio jro quj mjs jkcoktodok mas I&I“s
(pjqujÿas óvomas `j cbacamotj cak mjcbj rjvjstl`as `j oz÷cor `j `lvjrsas
camarjs). Mo cujstlók jro7 ±pa`éok oprjk`jr o prjejrlr outaiïtlcoijktj mos
vjr`uros o mas I&I“s1
^oro mmjvor o coda jm jstu`la kas sjrvlias `j uk gujfa `j ar`jko`ar jk jm
quj mos portlclpoktjs trotodok `j caksjfulr zokobarlos `j vjr`o` (quj pa`éok
caijrsj) iavljk`a uk  gaystlch  boclo
  boclo uko liofjk `j zokobarlos quj oporjcéo
jk mo poktommo. Cuok`a bodéo zokobarlos `lspakldmjs, vjéok sljiprj uko
jsplrom `j camar iaro`a jk mo poktommo, caia mo liofjk cjktrom `j mo pïflko
slfuljktj. Mos portlclpoktjs, quj ka bodéok cail`a `uroktj mos trjs baros
prjvlos, gufodok cuok`a tjkéok boidrj. Jm vl`jagujfa crjodo osé uk bïdlta
iuy dïslca y ru`lijktorla7 iavjr jm  gaystlch   boclo mos zokobarlos cuok`a
oporjcéo jk poktommo mo jsplrom iaro`o. Iokjgodok jelcozijktj jm iok`a  jk mo
`lrjcclók `j mos zokobarlos (jk jstj cosa, boclo odoga) y caksjfuéok (y pa`éok
caijrsj) ukos `ljclacba zokobarlos dody co`o uko.
Mos portlclpoktjs vamvljrak om `éo slfuljktj, atro vjz cak boidrj. Guforak om
ilsia gujfa y cakslfuljrak iïs zokobarlos. \o bodéok o`qulrl`a jm bïdlta
`j iavjr jm  gaystlch   boclo mo liofjk `j mos zokobarlos y ma bocéok cak
ropl`jz, slk `jtjkjrsj o pjksor.
Jktakcjs ia`lelcoias mos clrcukstokclos. Coidloias jm gujfa. ^a`éok
 

fokor ‐y caijr‐ I&I“s a zokobarlos, `jpjk`ljk`a `j jk quì `lrjcclók

iavljrok jm iok`a. ±_uì boréok1 ±Sjfulréok jscafljk`a mo apclók iïs
somu`odmj y iavljk`a jm gaystlch boclo odoga, a cj`jréok o mo tjktoclók1

Mos portlclpoktjs quj tjkéok uk bïdlta eujrtj `j jmjflr mos zokobarlos

rjspak`éok slk `jtjkjrsj o caksl`jror mo atro apclók. Jm bïdlta (iavjr mo
pomokco `jm iok`a boclo odoga cuok`a oporjcéo jk poktommo mo jsplrom) taiodo
jm caktram y mos portlclpoktjs posodok o mo slfuljktj prujdo `jm vl`jagujfa.
Lkcmusa cuok`a pa`éok jscafjr mas I&I“s, jmjféok mos zokobarlos jk uk ::
par cljkta `j mas cosas. Bujmfo `jclr quj jk jm «iuk`a rjom¸ jstj parcjktogj
ka bodréo sl`a tok omta. Mo fjktj ka sujmj prjejrlr mos zokobarlos o mas
I&I“s, cmora jstï.
Mas bïdltas surtéok uk jejcta jspjclom, y o`jiïs cak jkarij sjkclmmjz.
Dïslcoijktj, rjjipmozodok
caiéok iïs zokobarlos om outacaktram.
quj famaslkos. ^ararfoklzo`a
Bodéoias bïdlta, mosjm portlclpoktjs
jxpjrlijkta
 

sliumok`a mos cak`lclakjs `j mo vl`o rjom8 js `jclr quj, oktjs `j jmjflr uko
cail`o a mo atro, mos portlclpoktjs mmjvodok o coda uko torjo quj ijriodo su
copocl`o` `j caktram cakscljktj. @jdl`a o jso ijrio `jm caktram jgjcutlva,
jcbodok ioka `j sus bïdltas.
^jra ka sljiprj pa`jias rjcurrlr o uk bïdlta poro `jejk`jrkas `j mo
tjktoclók. Lktra`uglias uko kujvo vorlodmj jk jm jxpjrlijkta. Obaro, mo
liofjk `j mo zokobarlo oporjcéo jk uk mufor `lstlkta `j mo poktommo `jm
ar`jko`ar, caia puj`j vjrsj odoga. \ mo liofjk cjktrom coidlodo o atro cak
iïs orlstos. ^oro jmjflr mos zokobarlos, mos portlclpoktjs tjkéok quj opuktor
cak jm  gaystlch   jk atro `lrjcclók (o mo lzquljr`o, caia sj vj jk mo liofjk).
Jstos pjqujÿos ia`lelcoclakjs ka `jdjréok, móflcoijktj, bodjr supujsta uko
frok `lejrjkclo. \, slk jidorfa, mo rjspujsto bodltu`lkom lkij`loto yo ka sj
octlvodo. Mos portlclpoktjs tjkéok quj pjksorsj quì cail`o qujréok y boclo
`ók`j iavjr jm iok`a. Mos zokobarlos `jgorak `j sjr mo apclók prjejrl`o.
Jmjféok mas I&I“s jk uk 53 par cljkta `j mas cosas. Lkcmusa coidlas tok
klilas caia jstas jk mo `lkïilco `j sjÿom y rjspujsto admlfodok o mos
portlclpoktjs o taior `jclslakjs cakscljktjs y o rjcurrlr om caktram jgjcutlva y
mo eujrzo `j vamukto`.
 

Jstj jstu`la `jsijktéo mo sodl`uréo papumor vamvlìk`amo `jm rjvìs. Crjjias

quj mo rjemjxlók y mo eujrzo `j vamukto` sak jm coilka lkeomldmj boclo mo somu`,
mo ejmlcl`o` y jm ìxlta. Cj`jr o mo tjktoclók `j caijr uko famaslko prabldl`o
(ukas I&I“s a uko kudj `j oz÷cor) `jdjréo rjqujrlr paco `jmldjroclók.
^jra, par jm caktrorla, cuok`a tljkjs mas bïdltas o`jcuo`as, sucj`j ma
caktrorla. Js cuok`a tj poros o pjksor cuok`a qulzï tj `jsvéjs `j tus pmokjs y
tus adgjtlvas.
Sl sodjs cóia o`qulrlr uk bïdlta, mos occlakjs quj tj djkjelclok puj`jk
cakvjrtlrsj jk tu apclók prj`jtjrilko`o. Pu ijgar ya, tu bïdlta, sj lipakj
cuok`a ka tj poros o pjksor.
***
Sjréo iucba iïs prjclsa, om porjcjr, otrldulr om caktram sltuoclakom mas jejctas
djkjelclasas quj otrldulias cai÷kijktj om «outacaktram¸.<? Mas jstu`las y
mas jgjipmas quj ocodoias `j cltor pusljrak `j iokleljsta jstj ijcoklsia,
jk jm quj sj opayo mo earioclók `j bïdltas jk ta`as sus ospjctas. Zk bïdlta
sj pra`ucj cuok`a uko sjÿom `j caktjxta quj`o osaclo`o o uko rjspujsto
rjcaipjkso`o poro cakvjrtlrsj jk outaiïtlco y posor o earior portj `j jsj
sjfuk`a ya tok `lscrjta y trodogo`ar. Jsa js ta`a7 jstéiuma y rjspujsto.
Elgìiakas jk quj jk jsj ijcoklsia ka boy sltla poro tl. P÷ ‐tus ijtos, tu
vamukto`, tus `jsjas‐ ka `jsjipjÿos klkf÷k popjm jk jm bïdlta. Pus ijtos
puj`jk arljktortj o o`qulrlr uk bïdlta, pjra tus `jsjas ka borïk quj jsj
bïdlta eukclakj. @j bjcba, tu ya bodltu`lkom som`rï djkjelclo`a sl «t÷¸ ka tj
pakjs jk ij`la.
 

52.  Vomtjr Ilscbjm y Jddj D. Jddjsjk, «Ottjktlak lk @jmoy ae Frotlelcotlak¸. Gaurkom a

Vomtjr
^sycbamafy ?5, k.· 4 (?<6>)7 34<–336, `al7?>.?>36/b>>4<2?:
 ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy `al7?>.?>36/b>>4<2?:..

5<.  \ulcblSba`o, Vomtjr Ilscbjm y ^blmlp H. ^johj, «^rj`lctlkf O`amjscjkt Cafkltlvj ok`
Sjme-Tjfumotary Caipjtjkcljs erai ^rjscbaam @jmoy ae Frotlelcotlak7 L`jktleylkf @lofkastlc
Cak`ltlaks¸.    @jvjmapijktom ^sycbamafy 45, k.· 5 (?<<>)7 <62–<25, `al7?>.?>36/>>?4-
Cak`ltlaks¸. `al7?>.?>36/>>?4-
?50<.45.5.<62..
?50<.45.5.<62

6>. Pokyo T. Scbmoi jt om., «^rjscbaamjrs“ @jmoy ae Frotlelcotlak

Frotlelcotlak ^rj`lcts Pbj
Pbjlr
lr Da`y Ioss 3>
\jors Motjr¸.
Motjr¸. Pbj Gaurkom ae ^j`lotrlcs ?54, k.· ? (4>?3)7 <>–<3,
`al7?>.?>?5/g.gpj`s.4>?4.>5.>0<
`al7?>.?>?5/g.gpj`s.4>?4.>5.>0<..

6?. 
Sba`o,
Sba` o,   Ilscbjm y ^johj, «^rj`lctlkf O`amjscjkt Cafkltlvj ok` Sjme-Tjfumotary
Caipjtjkcljs¸.

64. GjeerjyI. _ulkk jt om., «Cok“t Caktram

Caktram \aursjme1 Iakltar P Pbasj
basj Do` Bodlts¸.  ^jrsakomlty
`al7?>.??66/>?05?564><35>55: .
ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk 35, k.· 0 (4>?>)7 0<<–:??, `al7?>.??66/>?05?564><35>55:

63.  Gukj ^. Pokfkjy, Tay E. Douijlstjr y Okflj Muzla Muzla Daakj, «Blfb Sjme
Sjme-Caktram
-Caktram ^rj`lcts
Faa` O`gustijkt, Mjss ^otbamafy, Djttjr Fro`js, ok` Lktjrpjrsakom Succjss¸. Gaurkom a
`al7 ?>.????/g.>>44-3:>5.4>>0.>>453.x..
 ^jrsakomlty 64, k.· 4 (4>>0)7 460, `al7?>.????/g.>>44-3:>5.4>>0.>>453.x

60. Pokfkjy, Douijlstjr y Daakj.

6:.  Jml G.G. Elkhjm y V. Hjltb Coipdjmm, «Sjme-Caktram ok` Occaiia`otlak lk Cmasj
Tjmotlaksblps7 Ok Lktjr`jpjk`jkcj Okomysls¸. Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy
2?, k.· 4 (4>>?)7
(4>>?)7 453–466, `al7
`al7?>.?>36//>>44-3:?0.2?.4.453
?>.?>36//>>44-3:?0.2?.4.453..

65. Hlrdy @jotjr-@jchor` jt om., «Iotjrkom Varhlkf Ijiary ok` Tjoctlvj Kjfotlvlty lk

^orjktlkf¸. ^sycbamaflcom Scljkcj
Scljkcj 4?, k.· ? (4>?>)7 6:–6<, `al7?>.??66/>
`al7?>.??66/><:56<65><3:0>63
<:56<65><3:0>63..

66.  Coilmmo Strõidàch jt om., «@ajs Sjme-Caktram ^rj`lct Elkokclom Djbovlar ok` Elkokclom
Vjmm-Djlkf1¸ Gaurkom ae Djbovlarom ok` Jxpjrlijktom Elkokcj ?0 (4>?6)7 3>–32,
`al7?>.?>?5/g.gdje.4>?6.>0.>>4
`al7?>.?>?5/g.gdje.4>?6.>0.>>4..

62.  Corijk Hjmmjr, Cbrlstlko Bortiokk y Ilcbojm Sljfrlst, «Pbj Ossaclotlak djtwjjk
@lspasltlakom Sjme-Caktram ok` Makfltu`lkom Cbokfjs lk Jotlkf Djbovlars, @ljt _uomlty, ok`
DIL¸.  ^sycbamafy ok` Bjomtb 3?, k.· ?? (4>?5)7 ?3??–?346,
`al7?>.?>2>/>226>005.4>?5.?4>00:?
`al7?>.?>2>/>226>005.4>?5.?4>00:?..

6<. Vlmbjmi Baeiokk jt om., «Jvjry`oy Pjiptotlaks7 Ok Jxpjrljkcj Soipmlkf Stu`y ae

@jslrj, Cakemlct, ok` Sjme-Caktram¸. Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy ?>4, k.· 5
(4>?4)7 ?3?2–?33:, `al7?>.?>36/o>>45:0:
`al7?>.?>36/o>>45:0:..
 

2>.  Drlok I. Fommo y Okfjmo M. @uchwartb, «Iarj Pbok Tjslstlkf Pjiptotlak7 Djkjelclom
Bodlts Ij`lotj tbj Tjmotlaksblp djtwjjk Sjme-Caktram ok` ^asltlvj Mlej Autcaijs¸. Gaurkom a
^sycbamafy ?><, k.· 3 (4>?:)7 :>2–:4:, `al7?>.?>36/pspp>>>>>45
 ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy `al7?>.?>36/pspp>>>>>45..

2?. Fommo y @uchwartb.

24. Fommo y @uchwartb.

23. @jklsj P. @. `j Tl``jr jt om., «Pohlkf Stach ae Sjme-Caktram7 O Ijto-Okomysls ae Baw Prolt

Sjme-Caktram Tjmotjs ta o Vl`j Tokfj ae Djbovlars¸.  ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy
 Tjvljw ?5, k.· ? (4>?4)7 65–<<, `al7?>.??66/?>222523??0?260<
`al7 ?>.??66/?>222523??0?260< .

20. @j Tl``jr jt om., <?.

2:. Tutb Ziab, «Dlmm Fotjs Sol` Bj Bo` ta _ult Pbls Caiiak Do` Bodlt Djearj Bj Djcoij
Succjsseum¸. CKDC, ?5 `j iorza `j 4>?2, bttps7//www.ckdc.cai/4>?2/>3/?5/dlmm-fotjs-qult-
tbls-do`-bodlt-djearj-bj-djcoij-
tbls-do`-bodlt-djearj-bj-djcoij-succjsseum.bti
succjsseum.btimm.

25. «L“i
Tj``lt, Dlmm Fotjs, Ca-Cbolr ae tbj
caksumto`a jm Dlmm ok`
?0Ijmlk`o`j
Fotjs Eauk`otlak.
ioya Osh`jIj Okytblkf¸.
4>?2,
bttps7//www.rj``lt.cai/r/LOiO/caiijkts/0
bttps7//www.rj``lt.cai/r/LOiO/caiijkts/0<ghbk/liQdlmmQfotjs
<ghbk/liQdlmmQfotjsQcacbolrQaeQtb
QcacbolrQaeQtbjQdlmmQijmlk`o
jQdlmmQijmlk`o

26. Ziab, «Dlmm Fotjs Sol` Bj Bo` ta _ult Pbls Caiiak Do` Bodlt¸.

22. Dlmm
Fotjs, Duslkjss N tbj Spjj` ae Pbaufbt7 Succjj`lkf lk tbj @lfltom Jcakaiy. Bocbjttj
Daah Fraup, Kujvo \arh, ?<<<. XJ`. jsp.7 Mas kjfaclas jk mo jro `lfltom
`lfltom. ^mozo y Gokìs, ?<<<.Y

2<.  Cbrlstlok Crok`omm y Iaklco Dljrkot, «Pbj L`jamafy ae Oktl-Eot Ottltu`js¸. Gaurkom a
^sycbamafy 4>, k.· 3 (?<<>)7 446–403, `al7?>.????/g.?::<-?2?5.?<<>.td>>0>2.x
 Oppmlj` Saclom ^sycbamafy `al7?>.????/g.?::<-?2?5.?<<>.td>>0>2.x..

<>.
  ^jl-\lkf Mlk,
Pjiptotlaks¸. Vjk`y
 Oppjtltj ?>3Vaa`
(4>?5)7y 034–00>,
Gabk Iaktjrassa, «Bjomtby Jotlkf Bodlts. ^ratjct ofolkst
`al7?>.?>?5/g.oppjt.4>?:.??.>??.
`al7?>.?>?5/g.oppjt.4>?:.??.>??

<?. Okfjmo M. @uchwartb, Poior Szodó Fjk`mjr y Goijs G. Frass, «Sltuotlakom Strotjfljs ear
Sjme-Caktram¸.  ^jrspjctlvjs ak ^sycbamaflcom Scljkcj ??, k.· ? (4>?5)7 3:–::,
`al7?>.??66/?60:5<?5?:543406
`al7?>.??66/?60:5<?5?:543406 .
 

SJFZK@O ^OTPJ

MOS PTJS DOSJS @J MO

EATIOCLÓK @JM BÏDLPA
 

CAKPJRPA
«Jm bïdlta js uk caiprailsa jktrj jm lk`lvl`ua y su jktarka.¸
Soiujm Djchjtt

Sl, ij`loktj uko iïqulko `jm tljipa, pu`ljros trosmo`ortj o mos aelclkos `j
uko frok caipoÿéo `j mas oÿas clkcujkto `jm slfma poso`a ‐o mos `j
Oijrlcok Cok, Tjpudmlc Stjjm a Lktjrkotlakom ^opjr, par jgjipma‐,
jspjroréos jkcaktrortj cljrtos casos. O elk `j cujktos, ta`as bjias vlsta  Io`
 Ijk. Bodréo pacos iugjrjs y klkf÷k ar`jko`ar. Sj jcboréok jk eomto mas
vosas `j pamljstlrjka, oukquj pradodmjijktj bodréo iucbos tozos. Bodréo
iïs cocblvocbjs par jk ij`la y iïs popjmjs, pjra toidlìk iucba iïs sltla
(mos pmoktos `lïeokos o÷k ka sj bodréok pujsta `j ia`o). ^jra bodréo uko caso
quj tj cbacoréo par jkclio `j ta`os, o pjsor `j quj jspjroréos jkcaktrïrtjmo y
sjréos pmjkoijktj cakscljktj `j quj ommé jstoréo7 mo fjktj euiodo iucba jk
jspoclas p÷dmlcas lktjrlarjs. Euiodok om mmjfor par mo ioÿoko, jk mos
rjuklakjs, o mo baro `j caijr y jk jm troyjcta `j vujmto o coso. Mos (jscosos)
iugjrjs, toidlìk7 poro jmmos, euior slidamlzodo uko sujrtj `j lfuom`o` sjxuom
(uko lfuom`o` `j mo quj corjcéok, jvl`jktjijktj, jk iucbas atras ospjctas

iïs lipartoktjs).
Obaro, Mas baidrjs
vujmvj o ijtjrtj euiodok `jm
jk tu iïqulko caia corrjtjras.
tljipa y rjfrjso om slfma xxl. Ka
bjias rjsujmta ta`as mas pradmjios, `js`j mujfa, pjra om ijkas mo coml`o`
`jm olrj bo ijgaro`a.
Mas oÿas clkcujkto vljrak jm opafja `jm todoqulsia jk mas poésjs
lk`ustrlomlzo`as. Cosl mo ilto` `j mo padmoclók jsto`aukl`jksj euiodo cak
rjfumorl`o`.<4  Jk jm Tjlka Zkl`a euiodo cosl jm 2> par cljkta `j mo
padmoclók. Iucbas iì`lcas osjfurodok quj euior cak ia`jroclók ka jro
pjrgu`lclom poro mo somu`. @jspuìs, mo lkvjstlfoclók iì`lco caijkzó o
`jsvjmor ma quj bay jk `éo sodjias ta`as. Mas lkvjstlfo`arjs drltïklcas
Tlcbor` @amm
cljktéelcos y Tlcbor`
`j quj ^jta drlk`orak
jm todoqulsia omfukos cak
jstï rjmoclako`a `j jm
moscïkcjr.
prlijros jvl`jkclos
Euior rj`ucj
 

mo jspjrokzo `j vl`o bosto `ljz oÿas. <3

Jk ?<:4, mo rjvlsto  Tjo`jr“s @lfjst   pudmlcó uk ortécuma sadrj jm tjio
tltumo`a «Cïkcjr par cortók `j todoca¸. Mas oÿas clkcujkto eujrak toidlìk mo
ìpaco `j ioyar opafja `jm  Tjo`jr“s @lfjst , `j ia`a quj jm ortécuma mmjfó o
ilmmakjs `j jsto`aukl`jksjs. Mo o`vjrtjkclo quj caktjkéo `odo ilj`a, pjra
ouk osé mas ék`lcjs `j todoqulsia sama `lsilkuyjrak mlfjroijktj. Mos
todocomjros caktrootocorak, caia codéo jspjror. Protorak `j `lslpor mas
tjiarjs lkclpljktjs rjspjcta om todoca oÿo`ljk`a elmtras o mas clforrlmmas y
ouijktok`a mo pudmlcl`o`. Mo fjktj slfuló euiok`a.
Jk Jsto`as Zkl`as, jm pukta `j lkemjxlók ma iorcó jm eoiasa lkearij quj
prjsjktó jk ?<50 mo @lrjcclók Fjkjrom `j Somu` ^÷dmlco. Mas `otas ka
`jgodok mufor o `u`os7 jm todoca jro (y, par `jsfroclo, slfuj sljk`a) mo
prlkclpom couso `j iartoml`o` jvltodmj jk Jsto`as Zkl`as. Jsto vjz, mo
rjocclók euj `lstlkto. Mo fjktj caijkzodo, om elk, o cadror cakcljkclo `j mas
pjmlfras `jm todoca. Pros mo pudmlcoclók `jm lkearij, mo aplklók p÷dmlco vorló
rïpl`oijktj. Clkca oÿas `jspuìs `j pudmlcorsj jm lkearij, jk tarka o uk 6>
par cljkta `j mas jsto`aukl`jksjs rjcakacéo quj euior jro ioma poro mo
somu`.<0 Jk ?<55, mas poqujtjs `j todoca jipjzorak o lkcmulr o`vjrtjkclos `jm
rljsfa poro mo somu` quj jktroÿodo jm caksuia `j todoca.
^jra, caia sucj`éo jk jm cosa `j mo lkfjsto `j erutos y vjr`uros, jm
cakacliljkta ka sj tro`uga `j lkij`lota jk occlók. Jk ?<50, uk 0> par
cljkta `j mas jsto`aukl`jksjs jrok euio`arjs. Jk ?<63, jstj parcjktogj sj
ioktjkéo lkvorlodmj.<:
Mo o`lcclók `jsjipjÿodo uk popjm lipartoktj. Jm pa`jr `j mo klcatlko poro

fjkjror
^jra yo `jpjk`jkclo
sodjias cóiasj caiporo o ijku`a
ocodo jsto blstarlo7cak jm `j ijgar
iucba mo bjraéko
`j may quj
mo cacoéko.
pa`réo
bodjr ocodo`a, tjkljk`a jk cujkto ma quj acurrló cak mo coipoÿo poro
eovarjcjr jm caksuia `j eruto y vjr`uro y jm pa`jr o`lctlva `j mo klcatlko.
Iucbo fjktj `jgó `j euior y iucbo iïs kukco jipjzó. @j bjcba,
octuomijktj sama euiok uk ?: par cljkta `j mo padmoclók jsto`aukl`jksj y uk
42 par cljkta `j mo padmoclók jurapjo. Frok`js erokgos `jm tjrrltarla `j
Jsto`as Zkl`as jstïk prïctlcoijktj mldrjs `j todoca. Jsto`as Zkl`as
`lsilkuyó mo prjvomjkclo `jm todoqulsia jk iïs `j uk :> par cljkta jk jm
pmoza opraxlio`a `j ij`la slfma.
Jstj ék`lcj ka js tok omta caia pa`réo sjr, sadrj ta`a jktrj mo padmoclók
iïs `jseovarjcl`o, ma quj sj `jdj jk portj om frok k÷ijra `j
 

jstodmjcliljktas `j vjkto `j todoca jxlstjktjs jk mas dorrlas cak ijkas

rjcursas y mo dogo`o ortlelclom `j mas prjclas (js `jclr, mos aejrtos y mas
cupakjs `j `jscujkta) jk jsos zakos. <5 Ouk osé, mo rj`ucclók `jm todoqulsia
slfuj liprjslakok`a tokta o mo aplklók p÷dmlco jk fjkjrom caia o mas
saclómafas. @jiujstro quj jm coidla saclom o frok jscomo js pasldmj. \
`jiujstro oslilsia cóia pa`jias praplclor jsj coidla.
Lkearior o mas euio`arjs `j mas rljsfas quj jktroÿodo su o`lcclók tuva uk
jejcta iuy ia`jro`a sadrj mas ék`lcjs `j todoqulsia. Lkcmusa `jspuìs `j
pudmlcorsj jm lkearij `j mos outarl`o`js sokltorlos jk ?<50, mo vjkto `j todoca
slfuló sudljk`a jk Jsto`as Zkl`as bosto ?<2>.<6  Mo lkearioclók ka js uk
orio iuy pa`jraso poro `aijÿor uk bïdlta.
Mo eujrzo `j vamukto` toipaca js `j iucbo oyu`o, om ijkas poro
jkerjktorsj o mo klcatlko. Sjf÷k `otas `j mas Cjktras poro jm Caktram `j
Jkejrij`o`js, jm 52 par cljkta `j mas euio`arjs oelrio quj quljrj `jgor `j
<2
euior par caipmjta.   Slk jidorfa, sus lktjktas `j caksjfulrma sujmjk
erocosor.<<  Sama uka `j co`o `ljz, opraxlio`oijktj, ma `jgo `jm ta`a. ?>>  Mo
ioyaréo rjcoj, kariomijktj o mas pacas `éos. @jgor `j euior `jelkltlvoijktj
puj`j rjqujrlr trjlkto lktjktas a lkcmusa iïs.?>?  ^oro lktjktorma jk rjpjtl`os
acoslakjs y ocodor cakslfulìk`ama bocj eomto uko outa`lsclpmlko cosl
sadrjbuioko. O `jclr vjr`o`, jm bjcba `j quj omfukas euio`arjs lktjktjk
`jgorma trjlkto vjcjs a iïs ka `jdjréo caksl`jrorsj uk erocosa jstrjpltasa par
su portj, slka uko prujdo `j katodmj cakstokclo. Jsos pjrsakos `jiujstrok
tjkjr uko eujrzo `j vamukto` liprjslakoktj par sjfulr lktjktïk`ama.
Sjfuroijktj ma quj vay o `jclr ka sjo, o jstos omturos, uko sarprjso7 jsos
pjrsakos umtropjrslstjktjs ka sak, sjkclmmoijktj, caia jm rjsta. @j ia`a quj
±quì surtló jejcta jk jm cosa `j Jsto`as Zkl`as1 Sl mo lkearioclók y mo eujrzo
`j vamukto` ka jrok mo samuclók, ±quì euj ma quj eukclakó1 ±Cóia js quj
toktas jsto`aukl`jksjs kariomjs y carrljktjs `jgorak `j euior1
Jk ?<6>, pjrsakos `j ta`a jm iuk`a sj pjforak o sus tjmjvlsarjs poro
sjfulr mas ocaktjcliljktas rjmotlvas om Opama ?3, ta`a uk blta fjkjroclakom.
Mas jspjcto`arjs slktljrak prlijra jspokta, `jspuìs osaidra y, par ÷mtlia,
omlvla7 euj omfa quj pradodmjijktj ka vamvjréoias o vjr. Jk jso ilsio
ìpaco, buda atro caso quj toipaca vamvjréo o vjrsj jk mo tjmjvlslók
jsto`aukl`jksj7 uk okukcla jiltl`a jk `lcljidrj `j jsj oÿa cak jm ijksogj
\au“vj caij o makf woy, dody X«Bos rjcarrl`a uk morfa coilka, kjko¸Y. ^oro
`or o jktjk`jr quj euior jro uko eario `j jiokclpoclók ejijklko
 

jqulporodmj om `jrjcba om vata, oktlsueroflstos `j olrj `jcliakóklca

jxprjsodok su apaslclók o oidos casos, cak i÷slco `j uko apjrjto `j Flmdjrt
y Summlvok caia ocaipoÿoiljkta. Jm okukcla vjk`éo Ulrflklo Smlis, y euj jm
÷mtlia okukcla `j todoca quj sj jiltló jk mo tjmjvlslók jsto`aukl`jksj.
^a`jias ofro`jcìrsjma om prjsl`jktj Klxak, par elrior mo Mjy Oktltodoca. ?>4
Poidlìk `jsoporjcljrak atros ioklejstoclakjs p÷dmlcos `j kujstro o`lcclók
o mo klcatlko. ±_ulìk ka sj ocujr`o `j mos iïqulkos jxpjk`j`aros `j todoca1
±@j mo castuidrj `j euior jk mos pmoyos, jk mas trjkjs, jk mos aelclkos1
Mos mjyjs oktltodoca ia`lelcorak jm jktarka `j mas euio`arjs
jsto`aukl`jksjs. Jk iucbas sjktl`as, mo kujvo kariotlvo rj`uga y erofijktó
jsj jktarka. Obaro, mas euio`arjs tjkéok quj taior jm oscjksar poro lr o mo
pmokto dogo y elcbor poro somlr. Om coidlor jm jktarka, coidló toidlìk jm
bïdlta. Js omfa quj sj puj`j caiprador jipérlcoijktj. @o`a quj mos mjyjs
oktltodoca ka sak lfuomjs jk ta`as mas jsto`as, pa`jias catjgor `lstlktos
vorlodmjs, ma quj kas pjriltj bocjr uko jspjclj `j jxpjrlijkta koturom poro
l`jktlelcor quì ij`l`os pamétlcos eukclakok.
Osé, par jgjipma, euior jk jm mufor `j trodoga, jk rjstouroktjs y jk dorjs
jstï prabldl`a jk om ijkas vjlktlacba jsto`as, o`jiïs `j jk kuijrasas
iuklclplas y cak`o`as. @j ia`a quj cjrco `j uk 5> par cljkta `j mo
padmoclók `jm poés ka puj`j euior eujro `j su coso y `j su cacbj, oukquj
quljro bocjrma.?>3
Jstos prabldlclakjs porjcljrak surtlr jejcta.?>0 Jk kujvj `j mas `ljz jsto`as
cak ijkar ék`lcj `j todoqulsia jstï prabldl`a euior jk jm mufor `j trodoga,
mas rjstouroktjs y mas dorjs.?>:   Jk mas trjs jsto`as cak ék`lcjs iïs omtas
(Hjktuchy,
jsto`as, coslUlrflklo Accl`jktom
uka `j co`o y Ilslslpl)
trjs bodltoktjs euio.ka jxlstjk tomjs mjyjs. Jk jsas
Mos prabldlclakjs ka lkcl`jk jk jm `jsja, pjra pakjk jm bïdlta `j euior jk
cakemlcta `lrjcta cak mo mjfoml`o`, uk cakemlcta jk jm quj mas bïdltas sujmjk
mmjvor mos `j pjr`jr. Zk jstu`la `j sjsjkto y clkca euio`arjs rjcmuto`as jk
uds `jm Tjlka Zkl`a rjsumto jspjclomijktj rjvjmo`ar jk jstj sjktl`a.?>5  Mas
portlclpoktjs sodéok quj, tros mo jktro`o jk vlfar `j mo prabldlclók `j euior,
sjréok iumto`as sl euiodok. ^jra jm jstéiuma bodltuom poro jkcjk`jr uk
clforrlmma ‐jktror jk jm  pud y pj`lr uko djdl`o‐ sjfuéo octlvïk`asj. Cosl mo
ilto` `j mas portlclpoktjs jk jm jstu`la jipjzó o euior slk `orsj cujkto jk jm
ud. ^oro jmmas, jro uk fjsta outaiïtlca7 jktror jk jm  pud - jkcjk`jr uk
clforrlmma.
 

Sus caijktorlas rjvjmok cuïkta mjs castó oslilmor jm coidla7 «Sé, uko vjz
jkcjk`é uk pltlmma, ij ocar`ì y somé o mo commj¸. «Sé, ij posó mo sjioko
poso`o. Mmjva oÿas boclìk`ama, y js `leéclm mldrorsj `j uko castuidrj tok
orrolfo`o.¸ «Ij mmjvì jm clforrlmma o mo daco, pjra ij ocar`ì o tljipa. Ij bo
poso`a vorlos vjcjs.¸
Mo cumpo ka jro `j mo klcatlko. Ma sodjias parquj `odo lfuom sl mas
portlclpoktjs jk jm jstu`la euiodok iucba a sama `j vjz jk cuok`a. Mas
frok`js euio`arjs ka ma tjkéok iïs `leéclm quj mas euio`arjs acoslakomjs. Jm
cumpodmj jro jm bïdlta, ÷klcoijktj. Om lklclorsj jm jstu`la, oktjs `j quj
jktroro jk vlfar mo prabldlclók, sj prjfuktodo o mas cmljktjs `j mas  puds  sl
jkcjk`éok outaiïtlcoijktj uk clforrlmma slk pjksor jk jmma. Osé jro jk jm cosa
`j mas euio`arjs bodltuomjs. @jspuìs `j mo prabldlclók, mas frok`js
euio`arjs sj `jscudréok jkcjk`ljk`a uk clforrlmma slk `orsj cujkto. Su
bïdlta lfkarodo mo kujvo mjflsmoclók.
Zko prabldlclók caia mo `jm todoca trostaco jm ijcoklsia outaiïtlca, `j
jstéiuma-rjspujsto, `j uk bïdlta. Mos pjrsakos quj euiodok jk mo aelclko a
jk mas rjstouroktjs parquj pjrcldéok su jktarka caia uko sjÿom poro euior
obaro tjkéok iatlvas mjfomjs poro rjerjkor su rjspujsto outaiïtlco. Pjkéok
rozakjs suelcljktjs poro rjprlilr cakscljktjijktj jm octa `j euior quj
`jsjkco`jkodo jm jktarka.
Jm cakemlcta jktrj jm bïdlta (jk jstj cosa, euior) y jm rozakoiljkta
cakscljktj (obaro jstï prabldl`a) `jdjréo ijkfuor cak jm posa `jm tljipa. O
ij`l`o quj mo fjktj adj`jcj rjpjtl`oijktj uko prabldlclók, sus bïdltas sj
vok vlkcumok`a o kujvas muforjs, js `jclr, o mas sltlas `ak`j obaro euiok cak
rjfumorl`o`. Jk jstj cosa, jm bïdlta `j euior jk jm  pud  sj vujmvj
somu`odmjijktj lkcóia`a. Mas euio`arjs tljkjk quj lktjrruiplr su
cakvjrsoclók, `jgor su djdl`o, mjvoktorsj, somlr y posor ukas ilkutas
jxpujstas o mos lkcmjijkclos `jm cmlio lkfmìs.
Mas lipujstas quj frovok jm todoca sak atra omlcljktj poro odok`akor jm
bïdlta `j euior. Jk Jsto`as Zkl`as, opraxlio`oijktj mo ilto` `j ma quj
cujsto uk poqujtj `j clforrlmmas vo o poror o mos orcos ej`jromjs, jstotomjs y
macomjs jk cakcjpta `j lipujstas.?>6  Jk mas Jsto`as jk mas quj mas trldutas
sak iïs omtas, mo fjktj euio ijkas. Jk 4>?2, jm Jsto`a cak lipujstas iïs
dogas jro Ilsurl, cak uk rjcorfa `j `ljclsljtj cjktovas par poqujtj.?>2 Jm 44
par cljkta `j mas rjsl`jktjs jk jsj Jsto`a euio. ?><  Jm Jsto`a cak mas
lipujstas iïs omtas js Kujvo \arh, cak uk rjcorfa `j 0,3: `ómorjs. Sama uk
 

?0 par cljkta `j mas rjsl`jktjs jk jm Jsto`a `j Kujvo \arh euio.

^ar co`o ?> par cljkta `j rjcorfa lipasltlva par poqujtj `j clforrlmmas, jm
caksuia `j todoca jk o`umtas `jscljk`j, `j ij`lo, uk 0 par cljkta.??>  Ka boy
ko`o `j rora jk jmma7 cuokta iïs cora js jm todoca, ijkas pa`jias
caiprorma.
Mos ij`l`os osaclo`os cak mos mjyjs oktltodoca pakjk `j iokleljsta jk frok
ij`l`o mas jejctas `jm jktarka sadrj jm caksuia `j todoca. \o bjias vlsta
quj mos todocomjros tljkjk prabldl`a okukclor sus pra`uctas jk tjmjvlslók.
^jra ka sj troto sama `j jsa. Jk mo ioyaréo `j mas sltlas, mos tljk`os ka puj`jk
pudmlcltor iorcos `j todoca kl camacor mas clforrlmmas jk muforjs `ak`j mas
cmljktjs puj`ok sjrvlrsj samas. Mas caipro`arjs tljkjk quj pj`lr o uk
`jpjk`ljktj jm todoca jxpujsta `jtrïs `jm iastro`ar.
Pa`as bjias bjcba camo omfuko vjz iljktros, `jmoktj `j kasatras, omfuljk
mj `jcéo om `jpjk`ljktj7 «@jij uk poqujtj `j Coijm Dmuj. Ka, jsj ka, jm `j
poqujtj `ura. Ka, jm `j jkclio, jm mlfbt ¸.
¸. Bocjr jsta co`o vjz quj caipros
todoca sj cakvljrtj jk atra adstïcuma.
^jra ±dostok ta`as jstas coidlas poro rj`uclr `rïstlcoijktj jm caksuia `j
omfa tok o`lctlva caia jm todoca1 Tjsumto iuy eïclm jkfokcborsj o mo
klcatlko. ±@j vjros js pasldmj quj ukas pacas lkcakvjkljktjs dostjk poro
caidotlr jso o`lcclók1
Zk jstu`la rjomlzo`a jk Vosblkftak @C cak 06: pjrsakos quj jstodok
lktjktok`a `jgor `j euior jvomuó mo jxpaslclók o sjÿomjs quj jstliumok jm
caksuia `j todoca.???  @uroktj uk ijs, mas portlclpoktjs lkeariodok co`o `éo
`j cuïkta okslodok euiorsj uk clforrlmma. Caia jro `j jspjror, iucbas
rjcoéok y vamvéok o euior mas `éos jk quj ioyar jro su `jsja. Jm okbjma
lktjksa soturo kujstra pjksoiljkta cakscljktj y rlfj kujstros `jclslakjs.
^jra ma kavj`asa `jm jstu`la ka jro jsa. Mas osplroktjs o jxeuio`arjs
occj`ljrak o quj mas lkvjstlfo`arjs pu`ljrok rostrjor su udlcoclók o trovìs `j
sus tjmìeakas ióvlmjs. Mo zako `j Vosblkftak @C jstï fjaca`lelco`o, `j
ia`a quj mas lkvjstlfo`arjs pa`éok sodjr jk quì iaijkta mas portlclpoktjs
jstodok cjrco `j jstodmjcliljktas quj vjk`éok todoca. Mas portlclpoktjs ldok
o `lcbas jstodmjcliljktas par i÷mtlpmjs rozakjs7 poro pakjr fosamlko, poro
bocjr mo caipro a lkcmusa poro caipror uk poqujtj `j todoca.
Jk uk cosa téplca, jm ia`jma ijktom `j uk euio`ar quj rjcoj js jm
slfuljktj7 sj euio uk clforrlmma `jspuìs `j uk morfa earcjgja cak sus `jsjas
`j euior, jm lipumsa sj lktjkslelco y jm sugjta pljr`j mo dotommo. Mas
lkvjstlfo`arjs portéok `j mo blpótjsls `j quj mo rjcoé`o sj pra`ucj cuok`a om
 

`jsja sj mj suio mo apartukl`o` `j caipror todoca. Sl sj coidlo mo pamorl`o`,

sj adtljkj uk ia`jma jk jm quj jkcogo il prlio, mo osplroktj o `jpartlsto7 su
`jsja `j carrjr ijkfuo y pljr`j mo dotommo cak su `jsja `j rjmogorsj. ^ar
cakvlkcjktjs quj sjok, jstas ia`jmas ka pmosiok cóia pjrslstlias jk
kujstros occlakjs par bïdlta. @jscrldjk, jk coidla, cóia rjspak`jias o mo
tjktoclók iaijktïkjo.
Jk jm cosa `jm todoqulsia, mo rjcoé`o sj `odo osé jk rjoml`o`7 mas sugjtas
pa`éok jktror jk uk jstodmjcliljkta slk sjktlr klkf÷k `jsja `j euior. Js
`jclr, iorcodok jm cjra a mo apclók «Jk odsamuta¸ o mo prjfukto «Obaro
ilsia, ±cuïkta `jsjo euior1¸ Cuok`a mos tljk`os vjk`éok todoca, mas
portlclpoktjs jk jm jstu`la sj vjéok jxpujstas o jstéiumas `j caipro
bodltuomjs. Ujéok, qulzïs, o omfuljk caiprok`a uk poqujtj `j clforrlmmas. A
su iorco prjejrl`o `j todoca jk jm mufor `j sljiprj, `jtrïs `jm iastro`ar.
 Jstas jstéiumas dostodok par sé samas poro quj sj `ljro mo rjcoé`o, y mas
portlclpoktjs soméok `j mo tljk`o cak uk poqujtj jk mo ioka. Bodéok vujmta o
euior.
Mos cakcmuslakjs, jk cuokta o mos ij`l`os sokltorlos oktltodoca, sak cmoros7
`jdjias cakfrotumorkas `j mos mjyjs quj rjstrlkfjk mas jstéiumas `j caipro
`j todoca. Sj ocodorak mos iïqulkos jxpjk`j`aros o mo jktro`o `j mas
rjstouroktjs. Sj ocodorak mas okukclas pudmlcltok`a todoca jk mos poktommos.
Sj ocodó jm vjr o atra jkcjk`ljk`a uk clforrlmma jk uk dor. Om iorfjk `jm
pa`jr o`lctlva `j mo klcatlko, mas eoctarjs cak`lclakoktjs `j kujstra jktarka
catl`loka lkemuyjk `jclslvoijktj jk sl euioias a ka. Sl qujrjias ocodor
cak mas jstrofas `jm caksuia `j todoca, ka `jdjréoias orrjijtjr `j erjktj
caktro su orio iïs pa`jraso, mo o`lcclók, slka cjrcormo y cartormj mas
suilklstras.
Mos ij`l`os `j caktram `jm todoqulsia bok sl`a ta`a uk ìxlta. ^a`jias
oprjk`jr iucbos casos `j jmmos.
***
Jm cìmjdrj plakjra `j mo pslcamaféo Hurt Mjwlk crjéo quj kujstro cak`ucto
jstï lkemul`o par eujrzos `lvjrsos, `jm ilsia ia`a quj mas adgjtas `jm iuk`a
eéslca jstïk sugjtas o mo frovj`o` y atros eujrzos euk`oijktomjs. ??4
Omfukos `j mos prjslakjs quj oct÷ok sadrj kasatras, jk eario `j
sjktliljktas, prapósltas y octltu`js, pracj`jk `jm lktjrlar. Cakstltuyjk mo
portj `j kujstra iuk`a a jspocla vltom  quj kas rjemjgo caia pjrsakos. Sl
quljrjs jipjzor o `arilr iïs, par jgjipma, jsj `jsja js uko eujrzo quj tj
 

lipumso o lrtj o mo coio oktjs y o socor mos poktommos `j mo bodltoclók. Sl uko

kacbj `jcl`js quj tljkjs quj quj`ortj trodogok`a bosto tor`j, jso `jclslók js
uko eujrzo rjstrlctlvo  quj oct÷o sadrj tu pouto `j sujÿa y tj ioktljkj
`jspljrta.
^oro Mjwlk, jm caktjxta jk jm quj kas bommoias (quj ìm mmoiodo «oidljktj¸)
toidlìk fjkjro eujrzos quj oct÷ok sadrj kujstro cak`ucto.
Jm caktjxta odorco ta`a ma quj tj ra`jo7 ta`a ma quj ka sjos t÷ ilsia.
Lkcmuyj jm mufor jk jm quj tj udlcos, mo fjktj cak mo quj jstïs, mo baro `jm `éo y
mos occlakjs quj ocodos `j jgjcutor. Jm tjmìeaka ióvlm, par jgjipma, js om
ilsia tljipa uk caktjxta eéslca y uk jspocla vlrtuom jxtjrka o tl. Jsos sak
mos eujrzos jxófjkos quj lipumsok a erjkok tus octas. Osé pujs, jk mo
cakacl`o jcuoclók `j Mjwlk, mo cak`ucto js uko eukclók `j mo pjrsako y jm
caktjxta/oidljktj. Pìcklcoijktj, su eariumoclók sjréo jsto7 XC9e(^,O)Y.
Mos eujrzos rjstrlctlvos sak uko jspjclj `j erlcclók quj `lelcumto mo occlók.
Mo erlcclók `jsjipjÿo uk popjm lipartoktj jk kujstro jxlstjkclo eéslco7
cuok`a plsoias jm erjka om cak`uclr, cuok`a jkcjk`jias uko cjrlmmo a
coilkoias par mo commj, kas jstoias slrvljk`a `j mo erlcclók. Poidlìk tljkj
codl`o jk jm pjksoiljkta jcakóilca. Mas jcakailstos sujmjk moijktorsj `j
mo erlcclók jktrj pravjj`ar y cmljktj pra`ucl`o par jm tljipa, jm jseujrza y mas
castjs, quj romjktlzo mos troksocclakjs y fjkjro lkjelcljkclos.
Mjwlk sj sjrvéo `j jsto l`jo `jm coipa `j eujrzos  poro jxpmlcor cuïk`a
coidloias `j cak`ucto. Sjf÷k su tjrilkamaféo, mos mjyjs oktltodoca sak
eujrzos rjstrlctlvos  quj ouijktok mo erlcclók sadrj jm octa `j euior. Jk
coidla, atras jmjijktas `jm caktjxta puj`j lk`uclrkas o euior om rj`uclr mo
erlcclók. ^uj`j quj vjos o atros pjrsakos jkcjk`ljk`a uk clforrlmma y quj jsa
tj rjcujr`j quj mmjvos yo uk rota slk euior. Jm quj mo eujrzo jxtjrko lipumsj a
rjerjkj, ouijktj mo erlcclók a mo `lsilkuyo, `jpjk`j `jm caipartoiljkta y
`j mos eujrzos jk cujstlók.
^a`jias pjksor jk kujstros vl`os caia jk coipas `j eujrzos. Co`o
lk`lvl`ua fjkjro omfukos `j jsos eujrzos, cmora jstï, pjra jm caktjxta quj mj
ra`jo oduk`o toidlìk jk eujrzos lipumsaros a rjstrlctlvos. Kas
opravjcboias prjij`lto`oijktj `j omfukas lkbldl`arjs `j mo erlcclók quj
eariok portj `j kujstro vl`o catl`loko. Sodjias quj js iïs eïclm obarror sl
bocjias uko troksejrjkclo outaiïtlco prafroio`o `j mo cujkto `ak`j
lkfrjsok kujstro kóilko o kujstro cujkto `j obarra. O pjsor `j quj om
prlkclpla
`lspakldmjcujsto, cak Jsj
ijksuom. jm tljipa `jgoias‐a
outaiotlsia `j jso
katoreujrzo
jso ijrio jk kujstra
lipumsaro‐ kas
 

pjriltj obarror rjfumorijktj co`o vjz quj cadroias.

Mos jstrotjflos `j iïrhjtlkf cakstltuyjk uko `j mos eujrzos quj `j iokjro
iïs jvl`jktj oct÷ok jk kujstra caktjxta catl`loka. Zko eujrzo lipumsaro
téplco, l`jo`o poro rj`uclr mo erlcclók sadrj mo caipro, js mo prjfukto
«±_uljrj pototos cak su ijk÷1¸ Jstj sjkclmma lktjrrafoktj om ocodor co`o
pj`l`a poro mmjvor kas oklio o caksuilr iïs erlturos. ^uj`j quj kas
`jscudroias `lcljk`a quj sé o pjsor `j quj ka pjksïdoias caipror erlturos.
Mos eujrzos lipumsaros sak toidlìk mos rjspaksodmjs `j kujstros sjslakjs
iorotaklokos vljk`a Kjtemlx a Bumu, pujsta quj jm slfuljktj jplsa`la `j uko
sjrlj jipljzo slk quj jm jspjcto`ar tjkfo quj iavjr uk i÷scuma a taior uko
`jclslók. Jm caktjxta ij`lïtlca tj mmjvo o vjr jm slfuljktj jplsa`la.
Mas jstodmjcliljktas caijrclomjs crjok caktlkuoijktj kujvos eujrzos quj
kas lipumsok o caipror. Js ma quj acurrj, par jgjipma, cuok`a lktjfrok
caipro `lfltom y tljk`o eéslco7 jm caksuil`ar puj`j caipror lkij`lotoijktj
uk pra`ucta quj vj jk Lktjrkjt y rjcafjrma jk uko tljk`o `j su zako. Mos
eujrzos lipumsaros vlkcumok mo caia`l`o` `j mo caipro akmlkj  cak mo
lkij`lotjz `j mo o`qulslclók y jm omlcljktj `j obarror jk fostas `j jkvéa. \
mos tljk`os sj djkjelclok `jm lipumsa lklclom `jm caksuil`ar `j caipror
akmlkj, osé caia `j su pasldmj caipro `j atras pra`uctas cuok`a voyo o mo
tljk`o o rjcafjr jm pj`l`a. Lkcmusa jxlstj uk kaidrj poro jsto `lkïilco `j
caipro quj utlmlzo cokomjs i÷mtlpmjs7 vjkto aiklcokom.
Jiprjsos `j vjbécumas caiportl`as caia Zdjr a Myet sj l`jorak cakearij
om prlkclpla `j dogo erlcclók. Caia ij jxpmlcó jm praejsar I. Hjltb Cbjk, ??3
jxgjej `j lkvjstlfoclók jcakóilco `j Zdjr, sj supakéo quj «ldo o sjr uk
pra`ucta `j pumsor uko samo tjcmo. Cuok`a odrjs mo opmlcoclók, jm F^S `jm
tjmìeaka sodj `ók`j jstïs. Kl slquljro tljkjs quj pjksorma. Sama pumsos mo
tjcmo y `lcjs ”Kjcjslta uk cacbj’. Jm cacbj mmjfo, tj iaktos, mj `lcjs om
cak`uctar `ók`j quljrjs lr y tj dogos slk tjkjr quj iokjgor jejctlva. Jso jro
mo opmlcoclók lklclom. Kl slquljro vjéos jm prjcla¸.
Cbjk sjfuéo jxpmlcok`a7 «Pa`a jm iuk`a ma mmoiodo erlctlakmjss Xjxjkta `j
erlcclókY, uk tìrilka quj jstodo iuy jk dafo jk Slmlcak Uommjy. Ma quj sj
prjtjk`j js quj sjo ma iïs porjcl`a pasldmj o mo ioflo. ^oro mas prlijras
usuorlas, jro iïflca. ^umsa uko tjcmo `j il tjmìeaka y `j prakta oporjcj
omfuljk y ij mmjvo o`ak`j quljra lr… Js omuclkoktj¸.
Mo oporlclók `jm surfj prlclkf  a prjcla `lkïilca coidló ta`a jsa, slk
jidorfa. «@js`j jm pukta `j vlsto `jm posogjra, kujstra jkeaquj pslcamóflca
euj jrrókja¸, opuktodo Cbjk. «Sj jktjk`ló caia uko pjkomlzoclók. Taipló
 

jm prlkclpla `j ousjkclo `j erlcclók. ”Ze, oporjcj jm séidama `jm roya y

pljksa7 ?,5 vjcjs mo torleo kariom, ±quì jstï posok`a oqué1’¸ @j ia`a quj
Zdjr coidló su ia`jma `j torlelcoclók. «Obaro mas posogjras sama vjk uk
prjcla. \o ka mjs iastroias jm surfj prlclkf, quj js rl`écuma. Obaro, sl
quljrjs lr `j O o D, vo o castortj ??,50 `ómorjs y yo jstï.¸
Mo l`jo `jm caktjxta caia coipa `j eujrzo tljkj iucba iïs patjkclom `jm
quj lioflkodo Mjwlk, pujsta quj l`jktlelco lkemujkclos lipumsaros y
rjprjsaros `j mos quj pa`jias sjrvlrkas jk pravjcba prapla.
_ulzï mo lkemujkclo caktjxtuom quj cak iïs eoclml`o` pa`jias ia`lelcor jk
jm iorca `j kujstros vl`os sjo mo praxlil`o`, quj `jtjrilko mos eujrzos
jxtjrkos o mos quj jstoias jxpujstas. Lktjroctuoias cak ma quj tjkjias
cjrco y tjk`jias o posor par omta ma quj kas quj`o iïs mjgas.
Mas jxpjrlijktas `j modarotarla jk cak`lclakjs caktramo`os `jiujstrok mo
lipartokclo `j mo praxlil`o` jk mo omlijktoclók. Liofékotj quj mmjfos o uko
caclko-modarotarla poro portlclpor jk uko prujdo `j `jfustoclók. Jm
jkcujsto`ar tj bocj posor y, oktjs `j somlr, tj `lcj7 «Uujmva jksjful`o cak mas
cujstlakorlas. ^ar cljrta, jso cail`o js poro ustj`, par sl mj opjtjcj plcor
omfa¸. Boy `as cujkcas. Zka, cak pomailtos cak ioktjqulmmo. Jm atra, cak
ra`ogos `j iokzoko. Pj `jgok sama sjls ilkutas.
Atra `éo, om vamvjr poro jm jstu`la, jm cujkca `j pomailtos jstï jkclio `j mo
ijso, om omcokcj `j tu ioka, iïs a ijkas o trjlkto cjktéijtras `j `lstokclo,
y jm `j iokzoko jstï sadrj uko jkclijro, `j iokjro quj ma vjs pjra, poro
omcokzorma, tljkjs quj mjvoktortj. Om `éo slfuljktj, jm cujkca cak iokzoko
jstï sadrj mo ijso y jm `j pomailtos jk mo jkclijro.
±_uì bocjs1 ^uj`js caijr ma quj quljros, y ma iïs móflca js quj caios ma
quj iïs tj opjtjcj (mos pomailtos, sjfuroijktj), om iorfjk `j `ók`j jstì jm
cujkca. ^jra jstj js atra jgjipma `j quj kujstros lktulclakjs ka sljiprj `ok
jk jm cmova.??0  ±Cuïktos pomailtos caijréos sl ka tuvljros quj mjvoktortj o
cafjrmos1 Sjf÷k jm jstu`la, iucbos iïs. Mas portlclpoktjs lkfjréok ukos :>
comaréos cuok`a tjkéok mos iokzokos om omcokcj `j mo ioka y ukos trjs vjcjs
iïs cuok`a jm cujkca `j pomailtos jstodo iïs cjrco. Jstj jstu`la pmoktjodo
uk tlpa `j erlcclók iuy sjkclmma7 mo `lstokclo. Jm sama bjcba `j pakjr jm
omlijkta iïs comórlca uk paca iïs mjgas `odo caia rjsumto`a uko erlcclók
sustokclom. Mas portlclpoktjs pa`éok vjr y amjr mos pomailtos, pjra mo `lstokclo
dostodo poro `lsuo`lrmas `j caijrmos.
^u`j caiprador cóia eukclako jstj tlpa `j erlcclók `uroktj uk cakfrjsa
cljktéelca sadrj mas bïdltas quj arfoklza co`o vjroka. Zk oÿa oslstljrak
 

iucbas jurapjas. ^j`é quj sj slrvljro iïs eruto, parquj o mas jurapjas
porjcj fustormjs iïs quj o mas jsto`aukl`jksjs. Mas rjspaksodmjs `j mo
caclko slrvljrak iïs eruto, pjra mo pusljrak jk uk cogók, o uk mo`a, `ak`j mas
oslstjktjs tjkéok quj jsearzorsj iïs par cafjrmo. Om `orij cujkto, pusj mo
eruto om elkom `j mo jkclijro, `ak`j pa`éo cafjrsj eïclmijktj. @jsoporjcló
jksjful`o, o pjsor `j quj o jsos omturos mas pmïtokas jstodok yo iuy io`uras.
Mo erlcclók pravaco`o par mo `lstokclo apjro toidlìk cuok`a caijias jk
uko coejtjréo a uk dueì. Jk mas jstu`las jk mas quj sj ia`lelco mo udlcoclók
`j mas `lstlktas omlijktas, mas caijksomjs tljk`jk o `jcoktorsj par mas iïs
vlsldmjs y `j eïclm occjsa.??: Om sltuor mas pastrjs om elkom `j mo jkclijro, jk
vjz `j om prlkclpla, y camacor mas omlijktas somu`odmjs jk uk mufor iïs
vlsldmj, mas rjstouroktjs puj`jk lkemulr jk ma quj caij mo fjktj.
Mas supjrijrco`as tljkjk iuy jk cujkto jsto prjslók jxtjrko. Kas
cakvjrtlias jk sus pjakjs co`o vjz quj caiproias. Boy uk `lcba quj ma
jgjipmlelco7 «Ma quj iïs sj vj, iïs sj vjk`j¸. Sl tjkjias quj ofocborkas a
pakjrkas `j puktlmmos poro omcokzor omfa, js ijkas pradodmj quj kas
iamjstjias jk caiprorma. Pa`as jstoias ocastuidro`as o vjr jk mas
supjrijrco`as y frok`js supjrelcljs jxpasltarjs cak aejrtos jk mo codjcjro
`j mas poslmmas y pra`uctas `j prlijro kjcjsl`o` caia mjcbj y corkj om elkom
`j mo tljk`o poro quj tjkfos quj rjcarrjr mas poslmmas poro mmjfor bosto jmmas
(vljk`a, `j posa, pra`uctas quj quj`ok o mo omturo `j tu vlsto) y tjktoclakjs
caia famaslkos y rjvlstos jk mo mékjo `j cogos, iljktros bocjs camo poro pofor.
±Pj lioflkos uko tljk`o jk mo quj mo mjcbj y mo corkj jstuvljsjk gusta o mo
jktro`o, mas pra`uctas iïs dorotas om klvjm `j mas agas y mos iokzokos gukta o
mo mékjo `j cogos1 Mo prlarl`o` `jm gjej `j jso tljk`o ka sjréo adtjkjr
djkjelclas ij`loktj mo jxpmatoclók `j mas lipumsas iïs pjrgu`lclomjs `j su
cmljktjmo. Sjréo mo dujko somu` y jm dljkjstor `j sus cmljktjs, om pakjrsj om
sjrvlcla `j sus prapósltas iïs somu`odmjs.
Sjréo iuy rjcaijk`odmj quj budljro tljk`os `j jsj jstlma. Mas bodltoktjs
`j clu`o`js quj vlvjk cjrco `j uk supjrijrco`a tljk`jk o caijr iïs
eruto.??5  Sadrj ta`a, cuok`a mos tljk`os `j`lcok iïs jspocla jk sus jstoktjréos
o mas pra`uctas erjscas.??6  Mas pujstas `j vjr`uros sak uk dujk jgjipma.??2
Jk jm vjroka `j 4>?>, jm Cjktra poro uko Omlijktoclók Sastjkldmj `j Oustlk
(Pjxos) lkstomó pujstas tjiparomjs `j vjr`uros jk dorrlas `jseovarjcl`as quj
ka tjkéok eïclm occjsa o erutos y vjr`uros erjscos. Mas lkvjstlfo`arjs ka
trotodok `j j`ucor o mas vjclkas jk cujstlakjs `j omlijktoclók somu`odmj, kl
 

`j pudmlcltor mas pujstas `j erutos. Sj mliltorak o adsjrvor jm jejcta quj surtéo

mo praxlil`o` sadrj jm caksuia.
Zkos sjiokos oktjs `j quj jipjzoro jm jstu`la, sj rjomlzorak jkcujstos jk
mos commjs sltuo`os jk mas omrj`j`arjs `j mas muforjs `ak`j ldok o lkstomorsj mas
pujstas jk uk ro`la `j acbacljktas ijtras. Jk tarka o uk : par cljkta `j mas
rjsl`jktjs osjfurodo ka bodjr caipro`a kukco jk uk pujsta `j vjr`uros. @j
ij`lo, caiéok ukos 3,: pljzos `j eruto y vjr`uro om `éo. Mas pujstas sj
lkstomorak o caktlkuoclók erjktj o camjflas y cjktras saclomjs jk mas quj sj
`lstrlduéok cupakjs quj jrok cokgjodmjs jk mas pujstas.
@as ijsjs `jspuìs, cosl uk cuorta `j mas prlijras jkcujsto`as bodéo
caipro`a jk uk pujsta `j eruto. \ ma quj js iïs lipartoktj7 jm caksuia `j
eruto sj bodéo `upmlco`a y mas vjclkas caiéok uko coktl`o` omfa ioyar `j
jksomo`o vjr`j, vjr`uros vorlos y taiotjs (a somso erjsco7 o elk `j cujktos, jm
jstu`la sj blza jk Oustlk). @j ij`lo, ouijktorak su caksuia `j vjfjtomjs
erjscas jk tarka o uk ?> par cljkta, supjrok`a mos 0 roclakjs `lorlos. Om
porjcjr, mos tljk`os quj kas ra`jok puj`jk bocjr iucbéslia par eaijktor
uko omlijktoclók somu`odmj.
±Js pasldmj quj omfa tok sjkclmma caia mo praxlil`o` lk`uzco o mo fjktj o
bocjr jgjrclcla1 Jktrj ejdrjra y iorza `j 4>?6, uko jiprjso `j okïmlsls `j
`otas jstu`ló jsto cujstlók utlmlzok`a mas rjflstras `j 6,: ilmmakjs `j
tjmìeakas ióvlmjs (sé, kujstra usa `jm tjmìeaka sj jvom÷o caktlkuoijktj `j
iokjros iuy `lstlktos, `j mos quj sama obaro jstoias jipjzok`a o tjkjr
cakacliljkta). Mujfa okomlzodo mo `lstokclo quj rjcarréok mas usuorlas `j
tjmìeakas ióvlmjs bosto sus flikoslas `j pofa.??<  Mo fjktj quj rjcarréo uko
`lstokclo ij`lo `j sjls hlmóijtras bosto jm flikosla ldo clkca a iïs vjcjs om
ijs. Mas quj rjcarréok jk tarka o acba hlmóijtras ldok sama uko vjz om ijs.
Jso `lejrjkclo oporjktjijktj pjqujÿo ‐ukas `as hlmóijtras‐ `lstlkfuéo o
quljkjs proctlcodok jgjrclcla bodltuomijktj `j mas quj ka. ^oro kujstro ijktj
cakscljktj, uko `lstokclo tok pjqujÿo ka supakj uko dorrjro, pjra jstï cmora
quj lkemuyj jk mo prïctlco bodltuom `jm jgjrclcla.
Mo `lstokclo puj`j `jtjrilkor lkcmusa tus rjmoclakjs `j oilsto`. Jk ?<:>,
uk jxpjrlijkta yo cmïslca jvomuó mos oilsto`js quj sj `jsorrammodok jktrj
45> jstu`loktjs coso`as jk jm iorca `j uko rjsl`jkclo uklvjrsltorlo `jm
ILP.?4>   Om prlkclpla `jm cursa mjctlva, o co`o porjgo portlclpoktj sj mj
oslfkodo omjotarloijktj uk oportoijkta jk pjqujÿas dmaqujs `j vlvljk`os `j
`as pmoktos. Mas lkvjstlfo`arjs ij`éok mo `lstokclo jktrj sus `lstlktos
vlvljk`os y mujfa okomlzodok qulìk trododo oilsto` cak qulìk.
 

Mas jstu`loktjs ka jstodmjcéok oilsto`js jktrj sé om ozor. Jro iucba iïs

pradodmj quj sj blcljrok oilfas `j sus vjclkas `j mo pujrto `j om mo`a y `j
mas quj vlvéok jk jm ilsia poslmma quj `j mas quj vlvéok jk atros pmoktos `jm
ilsia j`lelcla. Mas quj vlvéok jk plsas sjporo`as par uk iéklia `j ::
ijtras kukco trododok oilsto`. Mas quj vlvéok jk oportoijktas sltuo`as om
elkom `j uk poslmma tjkéok toidlìk ijkas rjmoclakjs, parquj ka sj cruzodok
cak tokto fjktj om jktror a somlr `j sus cosos. \ mas ÷klcas jstu`loktjs quj
bocéok oilsto` cak pjrsakos `j atros pmoktos jrok mas quj vlvéok cjrco `j mos
jscomjros.
^jksïk`ama dljk, `j jstj jstu`la sj `jsprjk`j quj pa`jias sjrvlrkas `j
eujrzos jxtjrkos poro eaijktor kujstros rjmoclakjs saclomjs. Sl vos o iu`ortj
o uko macoml`o` kujvo y quljrjs cakacjr fjktj, puj`js sjrvlrtj poro jmma `j mos
eujrzos lipumsaros y rjstrlctlvos `j tu jktarka. Duscor uk plsa sltuo`a cjrco
`j mo jktro`o cai÷k `j uk j`lelcla tj pak`rï `j iokjro koturom jk caktocta
cak atros pjrsakos. Jk uk kujva trodoga, jmjflr uko ijso sltuo`o jk uk mufor
cakcurrl`a ‐cjrco `j mo zako `j coeì, par jgjipma‐ rj`uclrï mo erlcclók o mo
baro `j cakacjr fjktj. \ mas blgas sak rj`uctarjs koturomjs `j erlcclók,
pujsta quj o trovìs `j sus octlvl`o`js jscamorjs jktros jk caktocta cak tu
vjclk`orla. ^a`jias caksl`jror jsos eujrzos caia «carrljktjs `j rjsoco¸ quj
tj mmjvok boclo mos jxpjrljkclos quj `jsjos y tj omjgok `j mos quj ka tj
lktjrjsok.?4?
***
Mos pjrsakos quj eariok portj `j kujstra caktjxta fjkjrok eujrzos `j
corïctjr saclom. Ma quj bocjk a `jgok `j bocjr lkemuyj jk kujstra
caipartoiljkta. Caijias iïs sl kas ra`joias `j cailmakjs quj `j
pjrsakos quj caijk paca, om iorfjk `j sl jstïk prjsjktjs eéslcoijktj a,
slipmjijktj, tjkjias cakacliljkta `j sus bïdltas `j omlijktoclók.?44  Cak
ta`a, ka sljiprj saias cakscljktjs `j jsto lkemujkclo. Lkcmusa cuok`a jstïk
cmoroijktj lkemul`as par mos apclakjs `j atros pjrsakos, mas portlclpoktjs jk
jxpjrlijktas sujmjk oelrior quj ma quj mjs lipumso js jm boidrj a jm sodar
`j mo cail`o, ka mo cak`ucto `j mas `jiïs. ?43
Mo erlcclók fjkjro`o par mas atras toidlìk oejcto o mas co`jtjs `j
oco`jilos ilmltorjs quj sj jktrjfok cosl cak eokotlsia o mo prïctlco `j
jgjrclcla. Mo
Oco`jilo `j `lstrlduclók omjotarlo
mo Eujrzo Oìrjo jk frupas
`j Jsto`as `j ukas
Zkl`as 3.:>>o co`jtjs
pjriltló `j `j
uk jqulpa mo
 

lkvjstlfo`arjs rjomlzor uk jxpjrlijkta koturom, jk jm quj ka sj pjriltéo o mas

co`jtjs jmjflr o sus caipoÿjras `j bodltoclók.?40   Mas iïs pjrjzasas ka
pa`éok jscafjr o atras quj tuvljrok jso ilsio lkcmlkoclók. Caia rjsumto`a
`j jsto `lstrlduclók omjotarlo, jk omfukos ukl`o`js cakvlvéok co`jtjs quj

bodéok soco`a
katos iïs dogoskatos iuy cmora
(oukquj, omtos jstï,
jk j`ucoclók eéslco
ta`as tjkéok jk jmeario
dujko lkstltuta y atras cak
eéslco).
Mas co`jtjs posodok mo ioyar portj `jm tljipa lktjroctuok`a cak sus atras
trjlkto caipoÿjras `j ukl`o`. Ulvéok jk bodltoclakjs caktlfuos, caiéok
uktas y jstu`lodok guktas. @uroktj mas prlijras `as oÿas, mas co`jtjs quj
tjkéok katos iïs dogos jk j`ucoclók eéslco om lkfrjsor jk mo Oco`jilo
rj`ucéok jm klvjm fjkjrom `j eario eéslco `j sus caipoÿjras `j ukl`o`. Js
`jclr quj tjkéok iïs pradodlml`o`js `j suspjk`jr mos prujdos eéslcos porclomjs
mas co`jtjs quj eariodok portj `j uko ukl`o` cak uko kato ij`lo dogo `j
j`ucoclók eéslco jk jm lkstltuta.
Codj `j`uclr quj mas co`jtjs jiumodok mos rutlkos `j jgjrclcla `j sus
caipoÿjras. Caia frupa, a dljk jktrjkodok iucba a jktrjkodok
rjmotlvoijktj paca. Js pradodmj quj ka eujro cujstlók `j caipjtlclók,
ml`jrozfa u atros `lkïilcos `j frupa, slka `j lktjrvjkclók `j eujrzos
jxtjrkos, pujsta quj mo lkemujkclo `j mas atras octuodo prlkclpomijktj jk uko
samo `lrjcclók7 tjkjr caipoÿjras quj jktrjkodok ijkas dogodo mos katos jk
mos prujdos eéslcos `jm frupa jk fjkjrom, iljktros quj tjkjr caipoÿjras quj
jktrjkodok iïs ka mos sudéo jk mo ilsio ij`l`o.
Mos eujrzos jxtjrkos `j ék`amj saclom sj ioklejstodok jk mo ioyar
pradodlml`o` `j suiorsj o caipoÿjras ijkas oelclako`as om jgjrclcla eéslca
jk octlvl`o`js sj`jktorlos caia vjr uko pjmécumo a gufor o vl`jagujfas, ma
quj rjsumtodo eïclm jk jsj caktjxta. Jk coidla, suiorsj o caipoÿjras quj
`j`lcodok iucba tljipa om jgjrclcla eéslca cuok`a soméok o carrjr qulkcj
hlmóijtras, par jgjipma, rjsumtodo ijkas pradodmj sl uka ka jstodo toidlìk
jk jxcjmjktj eario eéslco.
***
Mjwlk caiprjk`ló mo lipartokclo tokta `jm lk`lvl`ua caia `j su caktjxta
vltom, pjra mas sjrjs buiokas ka sljiprj saias tok sofocjs o mo baro `j
okomlzor kujstro praplo cak`ucto. Pjk`jias o sudjstlior mo lkemujkclo `j mos
clrcukstokclos sadrj kujstras octas y, jk coidla, otrldulias uko lipartokclo
cruclom o mo taio éktlio `j `jclslakjs. Caia vlias jk jm copétuma `as, sj
`jkailko lmuslók lktraspjctlvo o mo crjjkclo `j quj tjkjias caktram odsamuta
 

sadrj kujstras octas.

±_uì blclstj mo ÷mtlio vjz quj lktjktostj ia`lelcor tu caipartoiljkta1
Sjfuroijktj pjksostj jk ma quj jstodos bocljk`a iom y jk tus iatlvas poro
qujrjr coidlorma. Pj cjktrostj jk tu `jsja `j tjkjr ìxlta modarom, `j sjr ejmlz
jk tu iotrliakla a `j omcokzor mo jstodlml`o` jcakóilco. Js `jclr, octuostj
caia sl tus `jsjas jstuvljrok om iok`a.
Crjjr jk jm mldrj omdj`réa tljkj iucbos vjktogos. Kas bocj odrlfor mo
jspjrokzo `j quj pa`jias oeraktor mos `lelcumto`js quj kas somjk om posa,
pjra toidlìk kas lk`ucj o rjstor lipartokclo om pa`jrasa lkemuga `jm uklvjrsa
eéslca y saclom jk jm quj bodltoias. Kujstras prapósltas kas lipl`jk vjr mo
erlcclók quj jgjrcjk kujstros clrcukstokclos catl`lokos8 js `jclr, cóia
eoclmltok ukos cak`uctos y `lelcumtok atros. Mo crjjkclo jk quj kujstros
lktjkclakjs cakscljktjs rlfjk kujstras octas puj`j lk`uclrkas o jkfoÿa7 cosl
kas amvl`oias `j quj tjkjias cujrpas y `j quj kujstras cujrpas jstïk
lkijrsas jk uk jspocla eéslca y, par tokta, sj bommok doga mo lkemujkclo `j mos
clrcukstokclos catl`lokos. ^uj`j uka amvl`orsj `j quj jm ya ka js sama jm
lktjmjcta7 odorco iucbos iïs casos.
Zk jxpjrlijkta rjomlzo`a jk uko uklvjrsl`o` coko`ljksj cak 42< omuikas
quj, o`jiïs `j jstu`lor, `jsjipjÿodok `lstlktas jipmjas tjiparomjs `jktra
`j mo praplo uklvjrsl`o`?4: slrvj poro jgjipmlelcor cóia eukclako jsto lmuslók
lktraspjctlvo. Pa`as mas portlclpoktjs osjfurodok tjkjr mo elrij lktjkclók `j
obarror `uroktj jm cursa. Jm adgjtlva jro, `j ij`lo, obarror iïs `j :.>>>
`ómorjs, jk tarka o uk tjrcla `j su somorla.
Gusta oktjs `j lklclorsj jm jstu`la, sj aerjcló o mas omuikas uk pmok `j
caktram prjsupujstorla quj mjs eoclmltoréo jm obarra. Pros jscucbor cóia
eukclakodo, mas portlclpoktjs guzfodok sl mjs oyu`oréo o omcokzor su adgjtlva.
Caktjstorak ukïklijijktj quj ka. Ka sj trotodo `j quj `jscakelosjk `j mo
utlml`o` `jm pmok7 `j bjcba, crjéok quj pa`éo oyu`or o obarror o atros
pjrsakos. O jmmas, ka.
^jsj o sus `u`os, omfukas jstu`loktjs occj`ljrak o utlmlzor jm pmok `j
caktram prjsupujstorla. Om tjrilkor jm cursa, jm 52 par cljkta `j mas quj
usorak jm pmok mafró su adgjtlva `j obarra. Jk coidla, sama uk :6 par cljkta
`j quljkjs ka ma bodéok utlmlzo`a cakslfuló obarror mo coktl`o` quj sj bodéo
prapujsta. Oukquj jsto `lejrjkclo ka porjzco iuy slfklelcotlvo, pa`éo tjkjr
caksjcujkclos `jsostrasos poro mas jstu`loktjs quj sj pofodok sus jstu`las
trodogok`a. Om sadrjvomaror jm pa`jr `j sus lktjkclakjs, prjsclk`ljrak `j uko
oyu`o quj pa`éo bodjrmjs rjsumto`a iuy vjktogaso.
 

^rafroios `j obarra oportj, tjk`jias o sudjstlior jm lkemuga `j kujstra

jktarka jk kuijrasas ïidltas `j mo vl`o. Pa`as caijtjias jsj jrrar,
lkcmusa cuok`a mos eujrzos jxtjrkos quj oct÷ok sadrj kujstro cak`ucto sak
jvl`jktjs, caia `jiujstro uk jstu`la jk jm quj sj jiporjgó omjotarloijktj o
jstu`loktjs `j Stokear` poro quj guforok o uk gujfa `j prjfuktos y
rjspujstos.?45  Sj jmjféo o uk jstu`loktj om ozor poro quj blcljro `j
«prjsjkto`ar¸, eariumok`a prjfuktos `leéclmjs cuyos rjspujstos ìm a jmmo
cakacéo y jm atra pasldmjijktj ka, caia «±O quì carrjspak`jk mos lklclomjs
V. B. jk jm kaidrj `jm pajto V. B. Ou`jk1¸ a «±Cuïm js jm fmoclor iïs
morfa `jm iuk`a1¸ Jm atra jstu`loktj, om quj sj bodéo oslfko`a omjotarloijktj
jm popjm `j «cakcursoktj¸, lktjktodo rjspak`jr. @j ij`lo, mas cakcursoktjs
mafrodok rjspak`jr carrjctoijktj sama o cuotra `j co`o `ljz prjfuktos.
Mo sltuoclók eovarjcéo cmoroijktj o mas prjsjkto`arjs, boclìk`amjs porjcjr
iuy mlstas. Mas cakcursoktjs jstodok jk erokco `jsvjktogo, om lktjktor
rjspak`jr o prjfuktos jxtroé`os `jm cou`om `j cakacliljktas praplas `jm
prjsjkto`ar. Ouk osé, jsto `jslfuom`o` `j popjmjs ka sj pmosió jk su
outajvomuoclók.
Cuok`a, om elkomlzor jm jstu`la, mas portlclpoktjs tuvljrak quj jvomuor sus
cakacliljktas y mas `j su caipoÿjra `j gujfa, mas prjsjkto`arjs crjéok jstor
ijgar lkeario`as quj mas cakcursoktjs. Curlasoijktj, jstj sjsfa oejctodo
jspjclomijktj o mas cakcursoktjs. Bodéok lktjkto`a caktjstor o mos prjfuktos
y bodéok erocoso`a. Sj sjktéok, par tokta, lfkaroktjs7 jso jro su jxpjrljkclo
cakscljktj. Sus jxpmlcoclakjs flrodok jk tarka o jsj sjktliljkta, y ka
otrlduéok suelcljktj lipartokclo om bjcba `j quj mos karios `jm gujfa
eovarjcéok o su caipoÿjra y mas `jgodok o jmmas jk `jsvjktogo. ^a`réok bodjr
ustlelco`a su erocosa eïclmijktj, pujsta quj mos prjfuktos sj dosodok jk mo
cumturo praplo `jm prjsjkto`ar. ^jra ka ma blcljrak. @jsjstliorak mo
lkemujkclo `j mos eujrzos jxtjrkos quj octuodok jk uko sltuoclók tok
jvl`jktjijktj lkgusto y sj sjktéok, par jm caktrorla, ijkas lktjmlfjktjs quj
sus caipoÿjras.
Pjk`jias o lfkaror jm lkemuga `j kujstra jktarka lkcmusa cuok`a kujstro
cak`ucto y kujstro pjrcjpclók `j jmmo rjspak`jk o jsj lkemuga `j iokjro
jvl`jktj. Ka js `j jxtroÿor, par tokta, quj cuok`a lktjktoias coidlor
rjcurroias `j lkij`lota o mo eujrzo `j vamukto` y mo iatlvoclók. Ka katoias
bosto quì pukta kujstras octas vljkjk `jtjrilko`as par mos clrcukstokclos
quj kas ra`jok y mos prjslakjs o mos quj kas vjias saijtl`as. ^jra kujstras
bïdltas sé ma katok.
 

Jk mufor `j eustlfortj par ka caksjfulr, o dosj `j eujrzo `j vamukto`, caijr

iïs somu`odmjijktj (a obarror iïs `lkjra, a ocuiumor iïs cakacliljktas),
rjarfoklzo tu caclko. Camaco jk uk mufor dljk vlsldmj uk erutjra mmjka `j eruto.
@o uk pjqujÿa ra`ja poro jvltor jso coejtjréo jk mo quj vjk`jk ukas
eroppuclkas  jkarijs cuok`a voyos coilkok`a o trodogor. Jmu`j o jso
caipoÿjro `j trodoga quj sljiprj troj drawkljs o mo aelclko. ^jr`ókotj, jk
prlijr mufor, y mujfa jipljzo o eoclmltortj mo vl`o ia`lelcok`a jm caktjxta jk
jm quj vlvjs. Ko`lj jstï lkcopoclto`a poro o`qulrlr kujvas bïdltas, kl js
cujstlók `j rjtorsj o uka ilsia. Coidlor `j bïdltas mucbok`a o droza
portl`a cak mas praplas lipumsas ka tljkj par quì sjr iatlva `j arfumma.
Jmlilko mo erlcclók, l`jktlelco mos eujrzos lipumsaros quj puj`jk oyu`ortj o
caksjfulr tus prapósltas y `jgo quj mas dujkas bïdltas tj bofok mo vl`o iïs
eïclm.
 

<4. My`lo   Soo`, «Z.S. Siahlkf Totj Stlmm Cailkf @awk¸. Fommup, 40 `j gumla `j 4>>2,
My`lo
bttps7//kjws.fommup
bttps7//kjws.fommup.cai/pamm/?><>02
.cai/pamm/?><>02/us-siahlkf-
/us-siahlkf-rotj-stlmm-cailkf-`
rotj-stlmm-cailkf-`awk.ospx
awk.ospx..

<3. «Pado
 «Padocc
cca-Tjmotj`
a-Tjmotj` Iartomlty¸. Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok` ^rjvjktlak, ?: `j ioya `j
4>?6,
bttps7//www.c`c.fav/ta
bttps7//www.c`c.fav/tadocca/`otoQstotlstlcs
docca/`otoQstotlstlcs/eoctQsbjjts/bjomtb
/eoctQsbjjts/bjomtbQjeejcts/tadoccaQ
Qjeejcts/tadoccaQrjmotj`Qiartomlt
rjmotj`Qiartomlt

<0.  My`lo Soo`, «Padocca ok` Siahlkf¸. Fommup, ?: `j ofasta `j 4>>4,

bttp7//www.fommup.cai/pamm/<<?>/tadocca-s
bttp7//www.fommup.cai/pamm/<<?>/tadocca-siahlkf.ospx
iahlkf.ospx..

<:. Siahlkf ok` Bjomtb7 O Tjpart ae tbj Surfjak Fjkjrom7 Oppjk`lx7 Clforjttj Siahlkf lk tbj
Zkltj` Stotjs, ?<:>–?<62 (Zkltj` Stotjs ^udmlc Bjomtb Sjrvlcj, Aeelcj ak Siahlkf ok` Bjomtb,
?<6<), bttps7//praelmjs.k
bttps7//praelmjs.kmi.klb.fav/ps/oc
mi.klb.fav/ps/occjss/kkdcpb.p`
cjss/kkdcpb.p`ee.

<5. «Dur`
 «Dur`jk
jk ae
 ae Padocca Zsj lk tbj Z.S.¸ Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok` ^rjvjktlak. ×mtlio
octuomlzoclók7 43 `j odrlm `j 4>?2,
bttps7//www.c`c.fav/tadocca
bttps7//ww w.c`c.fav/tadocca/coipolfk/tlps/rjsa
/coipolfk/tlps/rjsaurcjs/`oto/clforjttj-
urcjs/`oto/clforjttj-siahlkf-lk-u
siahlkf-lk-ukltj`-
kltj`-
stotjs.btim8 «Padocca7 @oto ok` Stotlstlcs¸, Arfoklzoclók Iuk`lom `j mo Somu`,
stotjs.btim Somu`, caksumto`a jm ?5
`j ejdrjra 
ejdrjra  `j 4>?<, bttp7//www.jura.wba.lkt/jk/bjomtb-taplcs
bttp7//www.jura.wba.lkt/jk/bjomtb-taplcs/`lsjosj-prjv
/`lsjosj-prjvjktlak/tadocca/`oto-
jktlak/tadocca/`oto-
ok`-stotlstlcs..
ok`-stotlstlcs

<6. Z.S. @jportijkt ae Bjomtb ok` Buiok Sjrvlcjs

@jportijkt Sjrvlcjs,, Pbj Bjomtb Caksjqujkcjs ae Siahlkf7 :>
\jors ae ^rafrjss. O Tjpart ae tbj Surfjak Fjkjrom (Z.S. @jportijkt ae Bjomtb ok` Buiok
Sjrvlcjs, Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok` ^rjvjktlak, Kotlakom Cjktjr ear Cbraklc @lsjosj
^rjvjktlakk ok` Bjomtb ^raiatlak, Aeelcj ak Siahlk
^rjvjktla Siahlkff ok` Bjomtb, Otmokto, FO, 4>?0), 252.

<2. «_ultt
 «_ulttlkf
lkfSiahlkf Oiakf O`umts–Zkltj` Stotjs, 4>>>–4>?:.¸ Cjktjrs ear @lsjosj
@lsjosj Caktram
ok` ^rjvjktlak, 5 `j jkjra `j 4>?6,
bttps7//www
bttps7//www.c`c.fav/tadocca
.c`c.fav/tadocca/`otoQstotlstlcs/iiwr
/`otoQstotlstlcs/iiwrs/dyyjor/4>?6/
s/dyyjor/4>?6/ii5::4o?/blfbmlf
ii5::4o?/blfbmlfbts.bti
bts.bti..

<<. JmjklUokfjml jt om., «^rj`lctars ae Ottjipts ta Stap Siahlkf ok` Pbjlr Succjss lk O`umt
Fjkjrom ^apumotlak Soipmjs7 O Systjiotlc Tjvljw¸. O``lctlak ?>5, k.· ?4 (4>??)7 4??>–4?4?,
`al7?>.????/g.?35>->003.4>??.>3:5:.x
`al7?>.????/g.?35>->003.4>??.>3:5:.x..

?>>. «_ulttlkf Siahlkf Oiakf O`umts–Zkltj` Stotjs, 4>>>–4>?:.¸

?>?. Ilcbojm Cboltak jt om., «Jstliotlkf tbj Kuidjr ae _ult Ottjipts Lt Pohjs ta _ult
Siahlkf Succjsseummy lk o Makfltu`lkom Cabart ae Siahjrs¸. DIG Apjk 5, k.· 5 (4>?5)7
j>??>0:, `al7?>.??35/digapjk-4>?5->??>0:
`al7?>.??35/digapjk-4>?5->??>0:..

?>4.  Ga`yDruiofj, «Pbj ^udmlc Bjomtb Clforjttj Siahlkf Oct ae ?<6>¸. Tadjrt C. Dyr`
Cjktjr, 4: `j gumla `j 4>?6, bttps7//www.dyr`cjk
bttps7//www.dyr`cjktjr.arf/dyr`-cjk
tjr.arf/dyr`-cjktjr-dmaf/tbj-pudml
tjr-dmaf/tbj-pudmlc-bjomtb-
c-bjomtb-
clforjttj-siahlkf-oct-ae-?<6>..
clforjttj-siahlkf-oct-ae-?<6>
 

?>3. «Stotj ok` Macom Caiprjbjkslvj Siahj-Erjj Mows ear Varhsltjs, Tjstourokts, ok` Dors– 
Zkltj` Stotjs, 4>?:¸. Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok` ^rjvjktlak, ÷mtlio octuomlzoclók7 40 `j
ofasta `j 4>?6, bttps7//www.c`c.fav
bttps7//www.c`c.fav/iiwr/vamuijs/5
/iiwr/vamuijs/5:/wr/ii5:40o0.b
:/wr/ii5:40o0.bti ti..

?>0.  Jilmy I. Io`jr jt om., «Zp`otj ak ^jreariokcj lk Padocca Caktram7 O Makfltu`lkom

Okomysls ae tbj Lipoct ae Padocca Caktram ^amlcy ok` tbj ZS O`umt Siahlkf Totj, 4>??– 
4>?3¸. Gaurkom ae ^udmlc Bjomtb Iokofjijkt ok` ^roctlcj 44, k.· : (4>?5)7 J4<–J3:,
`al7?>.?><6/pbb.>>>>>>>>>>>>>3:2
`al7?>.?><6/pbb.>>>>>>>>>>>>>3:2 . Mas outarjs `jm lkearij `jscudrljrak oslilsia quj mas
sjrvlclas `j oyu`o om euio`ar ka tuvljrak uk lipocta slfklelcotlva jk jm ék`lcj `j todoqulsia,
pjra, jk vlsto `j quj atras jstu`las bodéok pujsta `j iokleljsta su lipocta pasltlva,
rjcaijk`odok quj sj ouijktoro jm prjsupujsta `j`lco`a o `lcbas sjrvlclas.

?>:. GustlkIcCortby, «Lk Z.S., Siahlkf Totj Mawjst lk Ztob, Blfbjst lk Hjktuchy¸. Fommup,
bttp7//www.fommup.cai/pamm/?5666?/si
?3 `j iorza `j 4>?0, bttp7//www.fommup.cai /pamm/?5666?/siahlkf-rotj-mawjst-
ahlkf-rotj-mawjst-utob-blfbjst-
utob-blfbjst-
hjktuchy.ospx..
hjktuchy.ospx

?>5. SbjlkoArdjmm y Dos Ujrpmokhjk, «Pbj Outaiotlc Caipakjkt ae Bodlt lk Bjomtb Djbovlar7

Bodlt os Cuj-Caktlkfjkt Outaiotlclty¸.  Bjomtb ^sycbamafy 4<, k.· 0 (4>?>)7 360–323,
`al7?>.?>36/o>>?<:<5
`al7?>.?>36/o>>?<:<5..

?>6. Iarfok Scordara, «Baw Blfb Orj Clforjttj Poxjs lk \aur Stotj1¸ Pox Eauk`otlak, ?> `j
bttps7//toxeauk`otlak.arf/stotj-clforjttj-toxjs/..
ioya `j 4>?6, bttps7//toxeauk`otlak.arf/stotj-clforjttj-toxjs/

?>2. «Iop ae Jxclsj Pox Totjs ak Clforjttjs¸. Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok` ^rjvjktlak, 4
`j jkjra `j 4>?2, bttps7//www.c`c.fav/stotjsystji/jxclsjtox.btim.
bttps7//www.c`c.fav/stotjsystji/jxclsjtox.btim.

?><. «Iop ae Currjkt Clforjttj Zsj Oiakf O`umts¸. Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok`
bttps7//www.c`c.fav/stotjsystji/clfor
^rjvjktlak, ?< `j sjptljidrj `j 4>?6, bttps7//www.c`c.fav/stotjsystji/clforjttjusjo`umt.btim
jttjusjo`umt.btim

??>. Stoktak O. Fmoktz, «Padocca Poxjs Orj Kat tbj Iast Jeejctlvj Padocca Caktram ^amlcy
(Os Octuommy Lipmjijktj`)¸. ZCSE Cjktjr ear Padocca Caktram Tjsjorcb ok` J`ucotlak, ?? `j
jkjra `j 4>?0, bttps7//tadocca.ucse.j`u/tadocca-tox
bttps7//tadocca.ucse.j`u/tadocca-toxjs-orj-kat-ias
js-orj-kat-iast-jeejctlvj-tadocca-
t-jeejctlvj-tadocca-caktram-
caktram-
pamlcy-octuommy-lipmjijktj`..
pamlcy-octuommy-lipmjijktj`

???.  Pbaios T. Hlrcbkjr jt om., «Fjaspotlom Jxpasurj ta ^alkt-ae-Somj Padocca7 Tjom-Plij

Crovlkf ok` Siahlkf-Cjssot
Siahlkf-Cjssotlak
lak Autcaijs¸.  Oijrlcok Gaurkom ae ^rjvjktlvj Ij`lclkj 0:, k.·
0 (4>?3)7 36<–32:, `al7?>.?>?5/g.oijprj.4>?3.>:.>?5
`al7?>.?>?5/g.oijprj.4>?3.>:.>?5.. Uìosj toidlìk7 Stjvjk G. Baeeiok y
Cbormlj Pok, «Avjrvljw ae Systjiotlc Tjvljws ak tbj Bjomtb-Tjmotj` Jeejcts ae Favjrkijkt
Padocca Caktram ^amlcljs¸. DIC ^udmlc Bjomtb ?: (4>?:)7 600, `al7?>.??25/s?422<->?:-4>0?-
`al7?>.??25/s?422<->?:-4>0?-
58 y Cbrlstapbjr ^. Iarmjy y Iarfok O. ^rottj, «Stotj-Mjvjm Padocca Caktram ok` O`umt
Siahlkf Totj lk tbj Zkltj` Stotjs7 Ok Jcamaflcom Okomysls ae Structurom Eoctars¸. Gaurkom a
 ^udmlc Bjomtb Iokofjijkt ok` ^roctlcj ?<, k.· 5 (4>?3)7 J4>–J46,
`al7?>.?><6/^BB.>d>?3j3?242>>>`j
`al7?>.?><6/^BB.>d>?3j3?242>>>`j..

??4. Hurt Mjwlk, «Eraktljrs lk Fraup @ykoilcs7 Cakcjpt, Ijtba` ok` Tjomlty lk Saclom
Scljkcj8 Saclom Jqulmldrlo ok` Saclom Cbokfj¸.  Buiok Tjmotlaks ?, k.· ? (?<06)7 :–0?,
 

`al7?>.??66/>>?2645606>>?>>?>3 .
`al7?>.??66/>>?2645606>>?>>?>3

??3. Jktrjvlsto cak I. Hjltb Cbjk, ?: `j ioya `j 4>?6, Sokto Ióklco (Comlearklo).

??0.  FrjfaryG. ^rlvltjro y Eorls I. Wurolhot, «^raxlilty ae Eaa`s lk o Caipjtltlvj Eaa`

Jkvlrakijkt Lkemujkcjs Caksuiptlak ae o Maw Comarlj ok` o Blfb Comarlj Eaa`¸.  Oppjtltj 65
`al7?>.?>?5/g.oppjt.4>?0.>4.>>0..
(4>?0)7 ?6:–?6<, `al7?>.?>?5/g.oppjt.4>?0.>4.>>0

??:. Uomìrlj G. U. Drajrs jt om., «O Systjiotlc Tjvljw ok` Ijto-Okomysls ae tbj Jeejctlvjkjss

ae Ku`flkf ta Lkcrjosj Erult ok` Ujfjtodmj Cbalcj¸. Jurapjok Gaurkom
Gaurkom ae ^udmlc Bjomtb 46, k.·
: (4>?6)7 <?4–<4>, `al7?>.?><3/jurpud/chx>2:
`al7?>.?><3/jurpud/chx>2:88 Poioro Ducbjr jt om., «Ku`flkf Caksuijrs
Pawor`s Bjomtbljr Cbalcjs7 O Systjiotlc Tjvljw ae ^asltlakom Lkemujkcjs ak Eaa` Cbalcj¸.
Drltlsb Gaurkom ae Kutrltlak ??:, k.· ?4 (4>?5)7 44:4–4453, `al7?>.?>?6/s>>>6??0:?5>>?5:3
`al7?>.?>?6/s>>>6??0:?5>>?5:3 .

??5.  Ohlblha Ilcblil y Ilcbojm C. Vlidjrmy, «Ossaclotlaks ae Supjriorhjt Occjssldlmlty

wltb Adjslty ok` Erult ok` Ujfjtodmj Caksuiptlak lk tbj Caktjrilkaus Zkltj` Stotjs¸.
 Lktjrkotlakom Gaurkom ae Bjomtb Fjafropblcs <, k.· ? (4>?>)7 0<, `al7?>.??25/?065->64x-<-0<
`al7 ?>.??25/?065->64x-<-0<88
^oum M. Tadlksak jt om., «@ajs @lstokcj @jcoy Ia`jmmlkf ae Supjriorhjt Occjssldlmlty ^rj`lct
Erult ok`tbj
Corj ear Ujfjtodmj
^aar ok`Lktohj dy Lk`lvl`uoms
Zk`jrsjrvj` lk o(4>?3)7
40, k.· ?O Morfj ?64–?2:,
Ijtrapamltok Orjo1¸ Gaurkom ae Bjomtb
`al7?>.?3:3/bpu.4>?3.>>0<.
`al7?>.?3:3/bpu.4>?3.>>0<.

??6.  G. Klcbamos Da`ar jt om., «Kjlfbdaurbaa` Erult ok` Ujfjtodmj Ovolmodlmlty ok`
Caksuiptlak7 Pbj Tamj ae Siomm Eaa` Starjs lk ok Zrdok Jkvlrakijkt¸.  ^udmlc Bjomtb
 Kutrltlak ??, k.· 0 (4>>2)7 0?3–04>, `al7?>.?>?6/s?352<2>>>6>>>0<3
`al7?>.?>?6/s?352<2>>>6>>>0<3 .

??2.  Omjxok`ro J. Jvoks jt om., «Lktra`uctlak ae Eori Stok`s lk Maw-Lkcaij Caiiukltljs

Lkcrjosjs Erult ok` Ujfjtodmj oiakf Caiiuklty Tjsl`jkts«.  Bjomtb ok` ^mocj ?2, k.· :
`al7?>.?>?5/g.bjomtbpmocj.4>?4.>0.>>6..
(4>?4)7 ??36–??03, `al7?>.?>?5/g.bjomtbpmocj.4>?4.>0.>>6

??<.  TocbjmDocbiok, «Baw Cmasj Pa \au Kjj` ta Dj ta \aur Fyi1¸ Pbj Vomm Strjjt 
Gaurkom, 4? `j ioya `j 4>?6, bttps7//www.wsg.cai/or
bttps7//www.wsg.cai/ortlcmjs/baw-cmasj-`
tlcmjs/baw-cmasj-`a-yau-kjj`-ta-
a-yau-kjj`-ta-dj-ta-
dj-ta-
yaur-fyi-?0<>????25..
yaur-fyi-?0<>????25

?4>. Mjak Ejstlkfjr, Stokmjy Scbocbtjr y Hurt Doch, Saclom ^rjssurjs lk Lkeariom Fraups8 O
Stu`y ae Buiok Eoctars lk Bauslkf. Borpjr, Kujvo \arh, ?<:>.

?4?. Jrlk Erjy y Pa`` Tafjrs, «^jrslstjkcj7 Baw Prjotijkt Jeejcts ^jrslst Oetjr Lktjrvjktlaks
Stap¸.  ^amlcy Lkslfbts erai tbj Djbovlarom ok` Drolk Scljkcjs ?, k.· ? (4>?0)7 ?64–?6<,
`al7?>.??66/43646344?0::>0>:
`al7?>.??66/43646344?0::>0>: .

?44. Mjkky T. Uortoklok jt om., «Ia`jmlkf ae Eaa` Lktohj7 O Ijto-Okomytlc Tjvljw¸. Saclom

 Lkemujkcj ?>, k.· 3 (4>?:)7 ??<–?35, `al7?>.?>2>/?::30:?>.4>?:.?>>2>36
`al7 ?>.?>2>/?::30:?>.4>?:.?>>2>3688 Pjfok Cruwys,
Hlrstjk J. Djvjmok`jr y Tajm C. G. Bjrioks, «Saclom Ia`jmlkf ae Jotlkf7 O Tjvljw ae Vbjk
ok` Vby Saclom Lkemujkcj Oeejcts
?>.?>?5/g.oppjt.4>?0.>2.>3:.
`al7?>.?>?5/g.oppjt.4>?0.>2.>3:
`al7 . Eaa` Lktohj ok` Cbalcj¸.  Oppjtltj 25 (4>?:)7 3–?2,
 

?43. Mjkky T. Uortoklok jt om., «Cakemlctlkf Lktjrkom ok` Jxtjrkom Jotlkf Cujs7 Lipoct ak Eaa`
Lktohj ok` Ottrldutlaks¸.  Bjomtb ^sycbamafy 35, k.· 0 (4>?6)7 35:–35<,
`al7?>.?>36/bjo>>>>006
`al7?>.?>36/bjo>>>>00688 Soioktbo Spokas jt om., «Eolmurj ta Tjpart Saclom Lkemujkcjs ak Eaa`
Lktohj7 Moch ae Oworjkjss ar Iatlvotj` @jklom1¸  Bjomtb ^sycbamafy 33, k.· ?4 (4>?0)7 ?026– 
`al7?>.?>36/bjo>>>>>>2..
?0<0, `al7?>.?>36/bjo>>>>>>2

?40. Scatt
J. Corrjmm, Iorh Bajhstro y Goijs J. Vjst, «Ls ^aar Eltkjss Caktoflaus1 Jvl`jkcj
erai Tok`aimy Osslfkj` Erljk`s¸. Gaurkom ae ^udmlc Jcakailcs <:, k.· 6–2 (4>??)7 5:6–553,
www.kdjr.arf/popjrs/w?5:?2
www.kdjr.arf/popjrs/w?5:?2..

?4:. @jrjh G. Hajbmjr, Tjdjcco G. Vbltj y Mjsmlj H. Gabk, «Faa` Lktjktlaks, Aptlilstlc Sjme-
^rj`lctlaks, ok` Ilssj` Appartukltljs¸. Saclom ^sycbamaflcom ok` ^jrsakomlty Scljkcj 4, k.· ?
(4>??)7 <>–<5, `al7?>.??66/?<02::>5?>36:644
`al7?>.??66/?<02::>5?>36:644..

?45. Mjj @. Tass, Pjrjso I. Oiodlmj y Gumlo M. Stjlkijtz, «Saclom Tamjs, Saclom Caktram, ok`
Dlosjs lk Saclom-^jrcjptlak ^racjssjs¸. Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy 3:, k.· 6
`al7?>.?>36/>>44-3:?0.3:.6.02:..
(?<66)7 02:–0<0, `al7?>.?>36/>>44-3:?0.3:.6.02:
 

TJ^JPLCLÓK
«Zk dujk mokzoiljkta, jk dìlsdam, js caia tacor uk lkstruijkta iuy dljk
oelko`a. Boy quj rjpjtlr y rjpjtlr, y vamvjr o rjpjtlr.¸
Tjfflj Gochsak

\o bos prjporo`a tu caktjxta. Bos l`jktlelco`a mos eujrzos rjstrlctlvos j

lipumsaros quj tj ra`jok y mos troipos y mos oÿofozos `j tu lmuslók
lktraspjctlvo. Bos cakvjrtl`a `jelkltlvoijktj tu vl`o jk uko aelclko `j
caipjksoclók. Osé quj
fokokclos1 ±Cuïk`a ±cuïk`a
lktjrvljkj jsjsjsjfuk`a
adro moyaioflo1 ±Cuïk`a
poro taior jipljzok mos
jm caktram1
Eomtok uk por `j lkfrj`ljktjs iïs `j suio lipartokclo. ^oro jktjk`jrmas,
`jdjias posor rjvlsto o omfukas rjtas vltomjs quj qulzï tj boyok mmjvo`a o
mjjr jstj mldra.
***
_ulzïs boyo mmjfo`a jm iaijkta `j oprjtorsj jm clkturók y cjÿlrsj o uk
prjsupujsta. Sl ka, mo samvjkclo jcakóilco porjcj uko ijto lkomcokzodmj.
Oyjr rjcldlstj uk ovlsa `j lipofa `j mo jktl`o` jilsaro `j tu torgjto `j
crì`lta.
pjra ka,Jstodos sjfura
ka ma bos bjcba.`jPj
quj`os
bodéos pofo`a
cujkto `j qujmoka
cuato
jstïsiéklio `j mlqul`oclók,
cakslfuljk`a mlqul`or
tu `ju`o. Om caktrorla, co`o vjz js ioyar. \ mujfa jstï jso eocturo `j cuok`a
tj raiplstj mo iuÿjco jm oÿa poso`a, quj cosl bos pofo`a, oukquj ka `jm
ta`a. Jm baspltom bo oijkozo`a vorlos vjcjs cak trosmo`or tu cosa o uko
jiprjso `j cadra o iarasas.
±\ quì bo sl`a `j tu prapóslta `j Oÿa Kujva `j opuktortj om pmok `j
udlmoclók `j tu jiprjso1 Pa`ovéo ka ma bos bjcba. Opuktortj supakj quj tj
`j`uzcok omfa iïs `j mo kóilko, ma quj rj`uclrï iïs o÷k tus lkfrjsas
ijksuomjs. Jm cbarrja `j `lkjra js cakstoktj7 sjls `ómorjs fosto`as jk uk coeì
oqué,
puj`j qulkcj jk uk
supakjrtj jm fosta
ijk÷ `j
`jbosto
mo cail`o… Somlr uko kacbj cak tus oilfas
cljk `ómorjs.
 

@j ia`a quj js baro `j taior mos rljk`os `j tus elkokzos y `jscudrlr cóia
puj`js obarror `lkjra y tjkjr uk camcbók par sl surfj uko jijrfjkclo, caia
coidlor mos ruj`os `jm cacbj a pofor uk trotoiljkta iì`lca, par jgjipma.
_uljrjs som`or mo `ju`o `j tus torgjtos `j crì`lta y jipjzor o obarror poro tu
udlmoclók.
Om prlkclpla js jiaclakoktj. Pj jkarfummjcjs `j tu sjktl`a `j mo
rjspaksodlml`o` rjclìk osuil`a. Pj mmjvos uko tozo om trodoga poro taior coeì
`j mo coejtjro `j mo aelclko. ¡Sjls `ómorjs quj tj obarros co`o ioÿoko!
Pj mmjvos toidlìk uko eloidrjro y caijs jk jm caij`ar `j mo jiprjso. ^jra
prakta `jscudrjs quj caijr sïk`wlcbjs `j ioktjqulmmo `j cocobujtj js
`jprlijktj. \, o`jiïs, jcbos `j ijkas somlr o caijr cak tu fruplta `j
sljiprj.
@j vujmto o coso, tj posos par jm supjrijrco`a j lktjktos pmoklelcor tus
cail`os. Caipros goiók y qujsa sulza7 omfa js omfa. ^jra tj amvl`os `j
caipror iastozo y om `éo slfuljktj tj taco caijr uk sïk`wlcb rjsjca,
ocaipoÿo`a `j uk coeì ioma.
Mmjfo jm elk `j sjioko y duscos uko sjslók frotulto `j clkj om olrj mldrj,
pjra ko`lj quljrj lr caktlfa parquj ta`as bok vlsta yo mo pjmécumo. ±Uos o
tjkjr quj duscortj atras oilfas, iïs ocar`js cak tu kujva prjsupujsta1 @j
rjpjktj tj sljktjs caia uk iorflko`a saclom.
±Cuïk`a lktjrvjk`rï `j uko vjz jm bïdlta poro quj ta`a jsta rjsumtj ijkas
pjkasa1 ±Cuïk`a `jgorï `j sjr jm obarror `lkjra uk trodogasa jgjrclcla `j
oustjrl`o` y rjkukclo poro cakvjrtlrsj jk omfa outaiïtlca1
±Cuïk`a sj pra`uclrï jsj iaijkta iïflca1

***
A qulzï tj boyos prapujsta coidlor mo `lkïilco `j tus cjkos eoilmlorjs. O
ij`l`o quj tus blgas sj bocjk ioyarjs, co`o vjz sodjs ijkas `j sus vl`os.
Pj prapakjs jstodmjcjr uk barorla rjfumor poro quj pa`ïls cjkor ta`as guktas.
Tjvlsos mos ofjk`os y jkcujktros uk por `j kacbjs jk mos quj jstïls ta`as jk
coso y pa`ìls rjuklras jk tarka o mo ijso poro cbormor y caktoras quì tom as
vo.
@jcl`js, o`jiïs, quj poro praplclor mo cakvjrsoclók ka puj`j bodjr
`lstrocclakjs7 ko`o `j tjmìeakas ióvlmjs, kl `j tjmj `j eak`a, kl `j caijr o
ta`o prlso y somlr carrljk`a.
Mo prlijro vjz cujsto iucba trodoga. Pljkjs quj postarjormas o ta`as bosto
mo ijso uko vjz bjcbo mo cjko. O ko`lj mj fusto prjsclk`lr `jm tjmìeaka. Pu
 

porjgo ka jstï `jm ta`a cakvjkcl`o `j quj tu pmok sjo dujko l`jo, y tus blgas
tj mokzok ilro`os `j rjkcar.
Jso prlijro kacbj ocodo ofrlok`a vujstro cakvlvjkclo, `j bjcba. Pus blgas
sj jkeurruÿok y tu porjgo ka sodj o quì corto quj`orsj. «¡Atras po`rjs ka
admlfok o sus blgas o bocjr jsta!¸, js ma ÷klca quj jscucbos `jclr o tus blgas.
Ka jspjrodos quj as cakvlrtljrols `j prakta jk mo eoilmlo l`jom, cmora jstï,
pjra mo vjr`o` js quj jsta ka tljkj kl plzco `j froclo.
Ouk osé, slfujs jipjÿo`a jk tu prapóslta, oklio`a par mas `otas quj
iokjgos sadrj mas djkjelclas `j caijr jk eoilmlo. Mas góvjkjs quj sj
caiuklcok cak rjfumorl`o` cak sus po`rjs o mo baro `j mos cail`os tljkjk
ijkas pradodlml`o`js `j lkcurrlr jk caipartoiljktas pjmlfrasas y `j
po`jcjr sadrjpjsa, y par oÿo`l`uro adtljkjk ijgarjs rjsumto`as jk mas
jstu`las.?46  Koturomijktj, ka crjjs quj puj`os caksjfulr ta`os jsos casos
slipmjijktj par lkstltulr mo cjko jk eoilmlo, pjra jsas `otas tj jspamjok o
sjfulr o`jmoktj.
Lkslstjs jk quj cjkìls ta`as guktas uko sjfuk`o vjz. Pus blgas slfujk slk
odrlr mo daco y t÷ jipljzos o ofadlortj. Mjs bodmos `j tjios quj tj porjcjk
eosclkoktjs (y quj tj bos opukto`a cak jsj elk jsto ioÿoko, iljktros
jscucbodos mo ro`la). ^jra tus lktjktas `j trodor uko cakvjrsoclók lktjrjsoktj
cojk jk soca rata.
Arfoklzor mo tjrcjro cjko jk eoilmlo js uk méa, parquj js `leéclm jkcaktror uk
`éo quj as vjkfo dljk o ta`as. ^akìls mo ijso o ta`o prlso y, uko vjz
sjkto`as, sama vjs coros `j jkeo`a o tu omrj`j`ar. Jsta jipljzo o pakjrsj eja.
Pljkjs quj bocjr ocapla `j `jtjrilkoclók poro rjlkcl`lr atro vjz. Pus blgas
bok jkcaktro`a iokjros `j caiuklcorsj jktrj sé jxcmuyjk`a o sus ioyarjs, y
o tl co`o vjz tj cujsto iïs ocar`ortj `j par quì bocjs jsta.
Pu iorovlmmasa pmok ka porjcj lr ijgarok`a. Sé, `j vjz jk cuok`a omfuka `j
tus blgas portlclpo jk mo cakvjrsoclók, pjra mujfa vujmvj o cjrror jm plca poro
bocjrtj kator quj jstï jkeo`o`a. Ko`lj tj jcbo uko ioka.
±\ mo ioflo1 ±Cuïk`a mmjfo1
***
±O quì baro tj `ujrijs1
Ka ij rjeljra o quì baro tj vos o mo coio, kl o quì baro tj fustoréo
`arilrtj. Ij rjeljra o quì baro jxoctoijktj tj quj`os `aril`a. ±Lktjktostj
caipradorma omfuko vjz cuok`a jros pjqujÿa1 ±Pj ijtéos jk mo coio y,
cuok`a jipjzodos o o`arilmortj, tj prjfuktodos sl tj bodéos `aril`a yo1
 

Koturomijktj, tj `jspjrtodos om lkstoktj.

Mo vjr`o` js quj js lipasldmj sodjrma. ^rlijra tj ocujstos, mujfa tj jktro
sujÿa… y `jspuìs drlmmo jm sam y yo js baro `j mjvoktorsj.
Jm bïdlta ‐kujstro ioflo portlcumor‐ eukclako `j mo ilsio iokjro.
Jipljzos o arfoklzor jsos cjkos jk eoilmlo a o obarror jsj `lkjra
sjiokomijktj, y slfujs boclìk`ama bosto quj yo ka jrjs t÷ quljk ma bocj, slka
tu sjfuk`a ya. Mujfa tj `os cujkto `j quj bok poso`a `ljz oÿas y `j prakta
ayjs o tu blga ioyar `jclrmj o su kavlo quj mos cjkos jk eoilmlo sljiprj bok
sl`a tro`lclók jk vujstro coso. ¡_uì iorovlmmo!
Mo ioflo jipljzo commo`oijktj, y ka tj `os cujkto `j cuïk`a jktro jk
jscjko. Pljkjs quj tjkjr cakelokzo jk quj sucj`jrï, parquj jstï caiprado`a
quj mos occlakjs rjpjtl`os rjjstructurok mo iokjro jk quj sj omiocjko mo
lkearioclók jk jm cjrjdra. Bosto quj jsa acurro, vos o tjkjr quj pakjrmj
cljrta jipjÿa. Bosto quj uk bïdlta sj osljkto jk mos rj`js kjurakomjs y mas
slstjios `j ijiarlo, boy quj `jcl`lr `jmldjro`oijktj rjpjtlr uko cak`ucto
uko y atro vjz, oukquj sjo uk jseujrza. Jk cljrta iaijkta, jso cak`ucto sj
cakvljrtj jk uk outaiotlsia, y jktakcjs pa`jias rjmogorkas y `jgor quj
cak`uzco jm plmata outaiïtlca.
±Cuïktos vjcjs tjkjias quj rjpjtlr uko occlók poro quj sj vujmvo
outaiïtlco1 ^uj`j quj boyos aé`a `jclr quj js kjcjsorla bocjr omfa vjlktl÷k
`éos sjful`as poro quj sj cakvljrto jk uk bïdlta. Js `jclr, quj sama tjk`réos
quj admlfor o tus blgas o cjkor jk eoilmlo trjs sjiokos sjful`os poro quj
jipjzoro o emulr mo cakvjrsoclók. A quj sama tjk`réos quj bocjr jm jseujrza `j
pmoklelcor tu prjsupujsta `lorla poro quj jm obarra sj vujmvo outaiïtlca.
^jra jsa js uk ilta. Mo clero porjcj pracj`jr `j uko tjaréo `j Ioxwjmm
Iomtz, jm fur÷ `j mo outaoyu`o, caktjkl`o jk su mldra `j ?<5>
 ^slcacldjrkìtlco.?42   Iomtz sj rjejréo om tljipa quj tor`o mo fjktj jk
ocastuidrorsj o coidlas jejctuo`as jk su praplo pjrsako, caia mas jejctas
`j uko clruféo pmïstlco. Mo l`jo, pjsj o su makfjvl`o`, tljkj pacas vlsas `j sjr
cljrto.
Mo lkvjstlfoclók cljktéelco drlk`o uko pjrspjctlvo iïs ocjrto`o. ^lppo
Mommy, uko lkvjstlfo`aro pas`actarom `j il modarotarla, okomlzó cuïktos vjcjs
boy quj rjpjtlr uko occlók poro quj jipljcj o sjktlrsj  caia outaiïtlco.
^ofó o kavjkto y sjls omuikas `j mo Zklvjrsl`o` `j Mak`rjs (0> `ómorjs o
co`o uka) poro quj portlclporok jk uk jstu`la `j trjs ijsjs `j `uroclók. ?4<
Co`o jstu`loktj ijkclakodo uko prïctlco somu`odmj quj ka bocéo, pjra quj
qujréo jipjzor o bocjr cak rjfumorl`o`. Mujfa jmjféo omf÷k iaijkta `j su
 

rutlko `lorlo om quj vlkcumor jso kujvo prïctlco. Zka `jcl`ló caijr uko pljzo
`j eruto ta`as mas `éos o mo baro `j mo cail`o. Atra, carrjr uk cuorta `j baro
usta oktjs `j cjkor. \ atra rjsamvló djdjrsj uko datjmmo `j ofuo cak mo
cail`o.
Om elkom `j co`o `éo, mas portlclpoktjs jktrodok jk mo pïflko wjd `jm jstu`la
j lkeariodok `j sl bodéok cuipml`a su prapóslta. Poidlìk lk`lcodok jk quì
fro`a bodéok sjktl`a jso cak`ucto caia outaiïtlco7 bosto quì pukta mo
jgjcutodok «outaiïtlcoijktj¸, «slk pjksor¸ y «jipjzok`a slk `orij
cujkto¸.
Jk uk prlkclpla, mas jstu`loktjs `odok puktuoclakjs iuy dogos7 jk tarka o 3
puktas jk mo jscomo `j outaiotlcl`o`, quj ldo `j > o 04. Jstodok oprjk`ljk`a
uko kujvo cak`ucto y ka mo pjrcldéok caia outaiïtlco. Caia jro `j jspjror,
cuokta iïs rjpjtéok jso occlók, iïs outaiotlzo`o mjs porjcéo. Jm
outaiotlsia ouijktó sadrj ta`a `uroktj mos prlijros `as sjiokos `j
rjpjtlclók. Mo tjrcjro vjz quj mas portlclpoktjs jgjcutodok mo occlók, pa`éok
sudlr bosto uk pukta jktjra jk mo jscomo8 cuok`a mo bodéok rjpjtl`a cuorjkto
vjcjs, sudéok sama ij`la pukta, caia iucba. Cuok`a iïs `leéclm rjsumto
rjomlzor mo occlók, gusta om prlkclpla, js cuok`a iïs oprjk`j tu ijiarlo
bodltu`lkom.
Codj okator quj, poro`óglcoijktj, iucbas `j mas portlclpoktjs ka pu`ljrak
cuipmlr jm prafroio jm tljipa suelcljktj poro aerjcjr `otas sadrj mo
earioclók `j bïdltas. Jsta `jiujstro ma `leéclm quj js rjpjtlr o `lorla lkcmusa
mo occlók iïs sjkclmmo. @j mas kavjkto y sjls portlclpoktjs, cotarcj
odok`akorak jm jstu`la. Mas atras acbjkto y `as sama sj cakjctodok mo ilto`
`j mas `éos, `j ij`lo. Js `leéclm ioktjkjr uko kujvo cak`ucto cuok`a mos
÷klcos eujrzos lipumsaros sak iatlvo`arjs lktjrkas8 jk jstj cosa, (o) qujrjr
bocjrma, (d) sodjr quj js cakvjkljktj y (c) qujrjr quj tj pofujk par portlclpor
jk jm jstu`la. Mas jstu`loktjs ka sj slrvljrak `j eujrzos jxtjrkos poro quj mjs
lipumsorok o sjfulr o`jmoktj y pjrslstlr jk mo occlók. Ij rjeljra o eujrzos quj
eaijktorok, par jgjipma, jm somlr o carrjr o ÷mtlio baro `jm `éo (socor om pjrra,
rjcafjr jm carrja) a caijr iïs eruto (omiarzor jk uko coejtjréo jk mo quj sj
aerjcljro eruto caia pastrj o `lorla).
Mas portlclpoktjs jk jm jstu`la, ka adstoktj, pa`éok somtorsj uk `éo a `as slk
`jsdorotor par jmma ma quj bodéok lklclo`a. Jsta rjsumto iuy trokqulmlzo`ar
poro quljkjs trotoias `j o`qulrlr kujvas bïdltas. Om jipjzor `j kujva o
jgjcutor mo occlók, su pjrcjpclók `jm outaiotlsia jro cosl tok jmjvo`o caia
oktjs. Mos lktjrrupclakjs acoslakomjs ka jmlilkodok jm bïdlta jijrfjktj.
 

Jstj `ota js cruclom. ^uj`js somtortj uk `éo a `as slk vamvjr par jmma o mo
coslmmo `j soml`o. Zko ailslók ka js jxcuso poro `orsj par vjkcl`a a bocjr
troipos. Pu bïdlta jk earioclók ka js tok erïflm quj jxlgo mo pjrejcclók
odsamuto. Tjquljrj cakstokclo, rjpjtlclók y jsas ostutas trucas `j
ioklpumoclók `jm caktjxta `j mas quj bodmoias jk jm copétuma oktjrlar. Sl
emagjos a eommos uk `éo, ka `jsjspjrjs. Om caktrorla, opravjcbo mo apartukl`o`
poro rjearzor y cmorlelcor tu caktjxta. Pu bïdlta slfuj eariïk`asj.
Jk jm jstu`la `j earioclók `j bïdltas, mos `lstlktos cak`uctos rjqujréok
`lstlktas fro`as `j rjpjtlclók poro bocjrsj outaiïtlcos. Jk jm cosa `j mas
omlijktas somu`odmjs, mas portlclpoktjs tjkéok quj rjpjtlr mo occlók jk tarka o
sjsjkto y clkca `éos poro mmjvormo o coda prïctlcoijktj slk pjksor. Paior uko
djdl`o somu`odmj cakmmjvodo ijkas rjpjtlclók, omrj`j`ar `j clkcujkto y
kujvj `éos. Jm jgjrclcla, jk coidla, jxlféo ukas kavjkto y uk `éos `j
jgjcuclók rjpjtl`o poro cakvjrtlrsj jk bïdlta.
Js dostoktj advla quj omfukos occlakjs tor`ok iïs jk outaiotlzorsj quj
atros. Sl jstuvljros oprjk`ljk`a o tacor jm ploka, sjréo móflca quj uk cakcljrta
`j Cbaplk tj jxlfljsj iïs prïctlco quj Drlmmo, drlmmo, jstrjmmlto. Mos cak`uctos
sjkclmmos sj oprjk`jk iucba iïs `jprlso quj mos iïs caipmjgos. Mos
occlakjs eario`os par i÷mtlpmjs caipakjktjs, caia lr om flikosla o
jktrjkor, puj`jk sjr bïdltas portlcumorijktj `leéclmjs `j o`qulrlr.
Jm fro`a `j  pjrcjpclók  `jm outaiotlsia drlk`o uko prlijro rjspujsto o
kujstra lktjrrafoktj. @j ij`lo, mas portlclpoktjs tuvljrak quj rjpjtlr sjsjkto
y sjls `éos uko prïctlco somu`odmj poro pjrcldlrmo caia outaiïtlco. O`apto
uko kujvo cak`ucto, rjpétjmo `uroktj `as ijsjs y uko sjioko y ouijktorï
slfklelcotlvoijktj jso sjksoclók `j outaiotlsia.
Boy, ka adstoktj, atros iokjros `j jvomuor cuïkta tor`o jk eariorsj uk
bïdlta. Jk mufor `j pmoktjorkas cóia sj pjrcldj uko occlók, pa`jias
prjfuktorkas quì pracjsas cafkltlvas mo pra`ucjk. ±Cuïk`a cjso `j
lktjrvjklr mo taio `j `jclslakjs y `jgoias `j octuor lktjkclako`oijktj1 Zk
jstu`la jk jm quj portlclporak 4.442 `akoktjs `j sokfrj coko`ljksjs `o
rjspujsto o jsto prjfukto.?3>  Jk _ujdjc, mo `akoclók `j sokfrj jstï iuy
jstructuro`o. Mas `akoktjs rjcldjk uko mmoio`o `j Bìio-_uìdjc cuok`a sj
kjcjslto sokfrj jk su zako y sj prjsjktok jk su pukta `j `akoclók bodltuom.
@j jsj ia`a, mos outarl`o`js jstodmjcjk eujrzos lipumsaros quj eaijktok mos
`akoclakjs om eoclmltor mas ij`las poro quj mo fjktj portlclpj.
Mas portlclpoktjs jk jm jstu`la eujrak sjmjcclako`as jktrj mos pjrsakos quj
`akorak sokfrj `uroktj mo sjioko `jm 4? om 45 `j odrlm `j 4>>3, `j ia`a quj
 

ta`as bodéok `ako`a om ijkas uko vjz prjvloijktj. Mo ij`lo `j `akoclók

jro `j cotarcj vjcjs cak oktjrlarl`o`, jk uk orca jktrj cjra vjcjs y kavjkto y
sljtj. Mas portlclpoktjs lkeariodok `j sus lktjkclakjs `j `akor `uroktj mas
sjls ijsjs slfuljktjs. @jspuìs, mas lkvjstlfo`arjs bocéok jm sjfuliljkta `j
sus `akoclakjs `uroktj uk oÿa.
Caia sj jspjrodo, mas `akoktjs kavjmjs iastrodok uko octltu` `jmldjro`o7
`akodok sokfrj sl tjkéok mo elrij lktjkclók `j bocjrma y ka mo `akodok sl
`jcéok sjktlrsj ijkas lkcmlko`as o jmma. Jsta jro osé jk jm cosa `j mas quj
bodéok `ako`a ijkas `j vjlktj vjcjs cak oktjrlarl`o`. Mas quj yo bodéok
`ako`a iïs `j uko vjlktjko `j vjcjs octuodok cak ijkas prjij`ltoclók7
co`o `akoclók prjvlo rj`ucéo uk paca iïs mo taio `j `jclslakjs quj
jktroÿodo jm bjcba `j vamvjr o `akor sokfrj. Jk jm cosa `jm frupa quj bodéo
`ako`a cuorjkto vjcjs a iïs, mos lktjkclakjs tjkéok uko rjmjvokclo cosl kumo7
sjkclmmoijktj, sjfuéok `akok`a om iorfjk `j ma quj tuvljrok prjvlsta bocjr.
@j kujva, ka bodéo uko mékjo `j sjporoclók cmoro jktrj ma quj yo jro bïdlta
y ma quj ka. Mas bïdltas porjcéok `jsorrammorsj poumotlkoijktj bosto sartjor mo
taio cakscljktj `j `jclslakjs. Cuoktos iïs vjcjs budljrok `ako`a sokfrj
mas portlclpoktjs, iïs pradodmj jro quj eujrok o `akor slk tjkjr quj
rjemjxlakor ocjrco `j sus lktjkclakjs.
^oro quljkjs qujrjias o`qulrlr uk kujva bïdlta, cuorjkto rjpjtlclakjs js
uko rjspujsto iïs omjkto`aro quj sjsjkto y sjls. Jsto `lsporl`o` `j cleros sj
`jdj o mo `lejrjkclo `j occlakjs, caktjxtas y ij`lclók `j mo earioclók `jm
bïdlta. Ka boy, par tokta, uko clero carrjcto. Codj oÿo`lr, slk jidorfa, quj mo
jstlioclók iïs dogo ‐mo rjmotlvo o mo `akoclók `j sokfrj‐ pracj`j `j uk
jktarka jk jm quj eujrzos lipumsaros dljk jstodmjcl`os eoclmltok mo rjpjtlclók
bosto cakvjrtlrmo jk rutlko. Js `jclr quj puj`js rj`uclr tu clero iïflco
jstodmjcljk`a eujrzos quj tj lipumsjk o rjpjtlr uko prïctlco `j mo ilsio
iokjro co`o vjz. Cuokta ioyarjs y iïs mmoiotlvas sjok mas jstéiumas `jm
jktarka, iïs `jprlso io`urorï tu bïdlta.
Lkslstlr jk mo rjpjtlclók, slk jidorfa, ka js caso eïclm. Caia caijktodo jm
praejsar Cbjk, jxgjej `j lkvjstlfoclók jcakóilco `j Zdjr, «jm cak`uctar
ij`la ka `uro iïs `j `ljz vlogjs. Js `leéclm caksjfulr quj mas cak`uctarjs
pjrslstok. Jsj bo sl`a sljiprj jm ioyar castj Xporo ZdjrY. Boy iucbo ijkas
fjktj `lspujsto o cak`uclr su vjbécuma portlcumor quj fjktj quj quljro quj mo
mmjvjk o omfuko portj. Cujsto iucba `lkjra otrojr o uk cak`uctar. Boy quj
mmjvor o coda caipradoclakjs prjvlos, quj uk ijcïklca lkspjcclakj jm
vjbécuma… Boy quj bocjr uk iaktók `j casos. Osé quj ya lkvljrta ilm
 

`ómorjs jk tl caia cak`uctar, t÷ sama bocjs acba vlogjs y ya ocoda pjr`ljk`a

uko coktl`o` trjijk`o `j `lkjra¸.?3?
Om porjcjr, iucbas cak`uctarjs `j Zdjr ka sak cakscljktjs `j mos eujrzos
rjstrlctlvos `j su caktjxta cuok`a ocjptok jm trodoga. «Mo cujstlók js cuïm js

jm lipj`lijkta¸,
Tjsumto oÿo`éoZk
uk paca vlamjkta. Cbjk. «Om prlkclpla
`jscakacl`a sj sljktojs`juko torjo
prakta jk jmcaipmlco`o.
osljkta `j
otrïs `j tu cacbj y t÷ tljkjs quj `jscudrlr cóia fjstlakor jso rjmoclók quj
cakslstj dïslcoijktj jk rjcafjrmj y `jpasltormj jk atra sltla.¸
Osé pujs, Zdjr ia`lelcó jm jktarka oÿo`ljk`a eujrzos jxtjrkos poro
el`jmlzor o mas cak`uctarjs. «Zko jstrotjflo js arfoklzor rjcafl`os
caktlkuos¸, oelriodo Cbjk. «Sjfuroijktj bodrïs kato`a quj, oktjs `j quj tu
cak`uctar `j Zdjr tj `jgj o tl jk tu `jstlka, yo sujmj tjkjr oslfko`a su
slfuljktj vlogj. Js caia jk Kjtemlx7 outaiïtlca. Zdjr rjomlzo uko coktl`o`
lkfjktj `j okïmlsls poro jkco`jkor vlogjs. Js cakvjkljktj bocjrma osé par

`lvjrsas
iokjro qujiatlvas. ^rlijra, parquj
mas cak`uctarjs jmlilko
fokok iïs par \,
`lkjra. caipmjta
o`jiïs,mas
js porakjs, `j
outaiïtlca7
”Jstupjk`a, obaro tj `jga o tl y rjcaga jksjful`o om slfuljktj’. @j prakta bok
poso`a `as baros y jm cak`uctar tljkj quj ovlsorkas `j quj `jgjias `j
iok`ormj vlogjs parquj kjcjslto bocjr uko pouso poro lr om doÿa.¸ Cbjk
caijktodo, o`jiïs, quj lkvlrtljrak «iucbéslia tljipa jk `lsjÿor jm partom
poro cak`uctarjs o elk `j jvltor mas porakjs. Kasatras sama fokoias `lkjra
cuok`a ma foko jm cak`uctar. Osé quj ka tj cakvljkj `ormjs tljipa poro quj
sj coidljk o Myet a `jgjk `j cak`uclr y sj taijk jm rjsta `jm `éo mldrj¸.
Jk jm cosa `j Zdjr, jm k÷ijra iïflca sj rj`uga o `ljz froclos o mos eujrzos
jxtjrkos. Zko clero iucba ijkar quj sjsjkto y sjls. Jsta `jiujstro ma quj sj
puj`j caksjfulr cuok`a ijktjs drlmmoktjs sj `j`lcok o eaijktor mo earioclók
`j bïdltas. ±\ ocosa ka jrjs t÷ jm ioyar jxpjrta `jm iuk`a jk ma rjmotlva o tu
praplo vl`o1 Sjfura quj sodjs cuïm js mo ijgar iokjro `j jstliumor y
praplclor jsos cjkos eoilmlorjs a jsj rjcartj `j fostas. Pu k÷ijra iïflca sj
lrï rj`ucljk`a, cosl cak ta`o sjfurl`o`, co`o vjz quj ia`lelqujs uk jmjijkta
`jm caktjxta poro quj slrvo o tus prapósltas.
Ijrjcj mo pjko sapartor uk ijs `j cjkos eoilmlorjs co`o vjz ijkas
lkcóia`os poro lkstouror uko tro`lclók eoilmlor `uro`jro y jkrlqujcj`aro. A
sjktlr uk mlfjra iomjstor `uroktj uk ijs co`o vjz quj `jcl`js ka fostor
`lkjra jk omfa quj jk rjoml`o` ka kjcjsltos.
***
 

^oro crjor uk kujva bïdlta, slk jidorfa, oktjs boy quj rjsamvjr atra
pradmjio. Jk kujstro vl`o catl`loko boy iuy paca jspocla jk dmokca quj ka
jstì acupo`a yo par bïdltas lkclpljktjs a orrolfo`as, pjra `j jscoso
rjmjvokclo. ^oro cuok`a omcokzoias mo j`o` o`umto, mo ioyar portj `j kujstro
arko`o ‐y `j su caktjkl`a‐ js yo jm rjsumto`a `j uk rlelrroej `j bïdltas
caktro`lctarlas quj apjrok satjrro`oijktj, par `jdoga `j mo supjrelclj `j
kujstro cakcljkclo.
Om prlkclpla sujÿos cak mos iorovlmmasos cakvjrsoclakjs quj ioktjk`rïs
cak tu eoilmlo o mo baro `j mo cjko, y cak mo lktlil`o` `uro`jro quj froclos o
jmma sj eargorï jktrj mos pjrsakos quj iïs quljrjs. A tj mmjkos `j arfumma
pjksok`a jk tu camcbók `j sjfurl`o` y jk mo sotlseocclók `j pa`jr pofor
puktuomijktj, co`o ijs, mo cuato `j tus torgjtos `j crì`lta. Mujfa, slk
jidorfa, lktjrvljkj mo rjoml`o` y tus sjktliljktas jipljzok o coidlor. Pu
`jtjrilkoclók sj vo `jdlmltok`a `jdl`a o mos ilro`os iombuiaro`os `j tus
blgas kacbj tros kacbj, a o mo pukzo`o `j rjsqujiar quj sljktjs co`o vjz quj
tljkjs quj rjerjkortj poro ka caipror omfa jk tu tljk`o eovarlto. \o ka tj
jktuslosiok tokta mas djkjelclas `j jso rjsamuclók quj bos taio`a `j iokjro
tok vomjraso. Oktjs, ma prlijra quj pjksodos, jro «Kjcjslta bocjr quj jsta
coidlj¸. Obaro js «Ka vomj mo pjko¸.
O`jiïs `j mo `lelcumto` `j o`aptor kujvos cak`uctos, tljkjs quj bocjr jm
jseujrza `j `jsprjk`jrtj `j mos oktlfuos. Pus bïdltas prjvlas ‐jsas quj
quljrjs coidlor‐ ka sj jseuiok slk iïs cuok`a `jcl`js bocjr omfa poro
ijgaror tu vl`o eoilmlor a tu sltuoclók jcakóilco. Uujmvjk o oemaror uko y
atro vjz jk cuokta emoqujo tu `jtjrilkoclók, y cosl slk `ortj cujkto vujmvjs om
pukta `j portl`o.
Js oqué `ak`j mo rjpjtlclók `j uko kujvo occlók sj cakvljrtj jk uko
bjrroiljkto jspjclomijktj ÷tlm (y ka sama jk uko `jscrlpclók lkjrtj `j mo
koturomjzo `jm bïdlta). ^oso`a uk tljipa, mo rjsamuclók `j jsj cakemlcta
éktlia cailjkzo o prapjk`jr boclo jm kujva bïdlta. Caia jxpmlcïdoias jk
jm copétuma 3, jm iatlva js mo vjmacl`o` `j pracjsoiljkta.
Mas bïdltas kas vljkjk o mo ijktj cak ta`o ropl`jz. Sama boy quj pjrcldlr jm
caktjxta poro quj sj `jsjkco`jkj outaiïtlcoijktj mo rjspujsto. Paior uko
`jclslók, jk coidla, rjquljrj iïs tljipa, iïs caktram cafkltlva y iïs
jseujrza. \ mo taio `j `jclslakjs rjsumto jspjclomijktj `leéclm cuok`a tljkjs
sjktliljktas jkcaktro`as y `u`os `j quj ijrjzco mo pjko earzor o tus blgas o
sjktorsj o mo ijso, a oprjtortj jm clkturók y vamvjr o bocjr atro cail`o erufom
jk coso.
 

Mo vjmacl`o` cak quj mas bïdltas ocu`jk o mo ijktj mjs `ato `j uko frok
vjktogo. Cuok`a mo fjktj oct÷o par bïdlta, tljkj quj mucbor iucba ijkas cak
sus `jsjas `j bocjr omfa `lstlkta.?34 Kas `jscudrlias octuok`a oktjs `j tjkjr
acoslók `j pmoktjorkas sl `j vjr`o` qujrjias bocjr ma quj jstoias bocljk`a.
Mo
ukolkij`lotjz
cruz cuok`a`jmmabïdlta js ukocaia
pjrcldlias djk`lclók
`oÿlkacuok`a jsj bïdlta
j lktjktoias kas djkjelclo,
mldrorkas `j ìm. y
Mo rjpjtlclók, par tokta, `jdj caksl`jrorsj ka caia uko jspjclj `j
liprlioclók iïflco poro o`qulrlr uk bïdlta, slka iïs dljk caia uko iokjro
`j lk`uclr uko occlók ijktom lkij`loto. Mo sjfuk`o vjz quj bocjs uko caso,
tj cujsto ijkas tljipa y ijkas jseujrza ijktom quj mo prlijro. Mo tjrcjro,
ijkas quj mo sjfuk`o. \ osé sucjslvoijktj. Jmma fjkjro uk jsto`a ijktom
praplcla poro quj jm bïdlta fjrilkj y orrolfuj. O mo `ìclio vjz (a o mo
sjxofìslio sjxto), opjkos pljksos jk jmma y ma bocjs jk uk odrlr y cjrror `j
agas7 sj bo crjo`a uk bïdlta.

`jmZkbïdlta.
jstu`la
Omrjomlzo`a
prlkclpla jk
`jmBamok`o
jstu`la, jgjipmlelco mo o`lkïilco
sj prjfuktodo `j uklvjrsltorlas
jstu`loktjs mo lkij`lotjz
sl crjéok quj utlmlzor mo dlclcmjto jro uko iokjro prïctlco y rjomlsto `j mmjfor o
sjls muforjs `lstlktas `j mo clu`o`. ?33  Pa`as caktjstorak quj sé ‐mas
bamok`jsjs sak frok`js clcmlstos‐, pjra omfukas rjspak`ljrak iïs
rïpl`oijktj quj atras. Cuotra sjiokos `jspuìs, sj mjs prjfuktó cuïktos
vjcjs bodéok l`a `j vjr`o` jk dlclcmjto o jsas sjls muforjs. Mas jstu`loktjs
quj bodéok rjspak`l`a iïs rïpl`oijktj om prlkclpla `jm jstu`la jrok mas quj
iïs o ijku`a ldok jk dlcl. \ ‐ma quj rjsumto iïs rjvjmo`ar‐ mas quj
pjksodok lkij`lotoijktj jk usor mo dlclcmjto poro `jspmozorsj usodok jstj
ij`la `j pjksodok
`lcba quj macaiaclók om iorfjk
utlmlzor `j quj
mo dlclcmjto, om prlkclplap÷dmlca
jm trokspartj `jm jstu`la budljrok
a jm cacbj. Mas
quj pjksodok `j lkij`lota jk lr jk dlcl sj mliltodok o sudlrsj o sus dlclcmjtos
slk caksumtor sus praplos lktjkclakjs. Omfukas `j jmmas pa`éok, koturomijktj,
`jcl`lr ka usor mo dlcl jsj `éo y taior, jk coidla, jm trokvéo. ^jra mo vl`o yo
js dostoktj caipmlco`o `j par sé, y kariomijktj rjsumto iïs sjkclmma octuor
cakearij o mo prlijro l`jo quj sj kas vljkj o mo codjzo.
Ka js quj mos cak`uctos quj sj `jsjkco`jkok `j iokjro lkij`loto sjok
sljiprj `jsjodmjs. O vjcjs boy quj erjkor jm ijcoklsia caktjxta-rjspujsto
poro rjprlilr a jmlilkor bïdltas kjfotlvas. Zko tor`j, par jgjipma, quj`ì cak
uko vjclko poro lr o mo rjuklók `j po`rjs `j mo jscujmo prliorlo `j kujstras
blgas. Jmmo vlvéo gusta om mo`a `jm camjfla y rjcujr`a quj ij blza froclo vjr
 quj soméo `j coso, iaktodo jk jm cacbj y cak`ucéo bosto jm oporcoiljkta, o

pjsor `j quj mo pujrto `j su coso quj`odo iïs cjrco `jm j`lelcla quj jm mufor
`ak`j bodéo oporco`a. Pjkéo tok orrolfo`a jm bïdlta `j somlr `j coso y cafjr
jm cacbj quj, eujro `ak`j eujsj, kukco sj porodo o caksl`jror atros
omtjrkotlvos.
Mo vjmacl`o` `j pracjsoiljkta ka js jm ÷klca eoctar o tjkjr jk cujkto. Uo
ocaipoÿo`o `j atro caksjcujkclo `j mo rjpjtlclók7 mo taio `j `jclslakjs
slipmlelco`o. @jgoias `j sapjsor occlakjs omtjrkotlvos, ma quj rjsumto cosl
sljiprj jelcljktj y prïctlca. ^jra o vjcjs rjcurrlias o `jclslakjs
outaiotlzo`os lkcmusa cuok`a kas djkjelcloréo tjkjr jk cujkto atros apclakjs.
Jk atra jstu`la rjomlzo`a jktrj jstu`loktjs bamok`jsjs, mas portlclpoktjs
lkeariodok `j mo erjcujkclo cak quj usodok mo dlclcmjto poro lr o cmosj y
iavjrsj par mo clu`o`.?30   Omfukas mo utlmlzodok cak erjcujkclo8 atras, sama
acoslakomijktj. Mas jstu`loktjs lk`lcodok o caktlkuoclók cóia sj
`jspmozoréok `j su `ailclmla o uko tljk`o lioflkorlo `jm cosca urdoka. Mos

pasldlml`o`js
trokvéo a jk quj
trjk.sjOktjs
mjs `odok jrok lr pa`éok
`j `jcl`lr, o plj, jk outad÷s,trjlkto
caksumtor jk dlclcmjto, jk
`otas poro
lkeariorsj sadrj su `jstlka. Kukco bodéok jsto`a jk jsj mufor, `j ia`a quj
jro koturom quj qulsljrok rjcodor cuokto iïs lkearioclók ijgar ocjrco `jm
tljipa `j `jspmozoiljkta, jm jseujrza eéslca rjqujrl`a, mos cak`lclakjs
ijtjaramóflcos y mo pradodlml`o` `j rjtrosa.
^jra mas jstu`loktjs quj usodok mo dlclcmjto cak erjcujkclo ka kjcjsltodok
iucbas `otas poro `jcl`lrsj. Sj cakcjktrodok prlkclpomijktj jk mo
lkearioclók rjmotlvo om usa `j mo dlcl. Ka sapjsodok sjrloijktj mos atros
apclakjs oktjs `j taior uko `jclslók. Caksumtodok ukas cotarcj `otas jk
tatom. Om elkom, jm 24 par cljkta `j jmmas jmjféo usor mo dlclcmjto, caia saméo
bocjr jk su vl`o catl`loko. Mas jstu`loktjs quj iaktodok ijkas jk dlcl
tor`odok iïs jk `jcl`lrsj. Caksumtodok `ljclkujvj `otas oktjs `j taior uko
`jclslók y prjstodok mo ilsio otjkclók o ta`os mos omtjrkotlvos, sapjsok`a mos
vjktogos y mas lkcakvjkljktjs `j co`o eario `j `jspmozoiljkta. Sama jm :>
par cljkta `j jmmas jmjféo mo dlcl.
Mo rjpjtlclók sj tro`ucéo jk uko jspjclj `j rj`ucclók `jm coipa vlsuom a
jstrjcbjz `j ilros (vlslók t÷kjm) `jelkl`o par ma quj mas jstu`loktjs saméok
bocjr cak oktjrlarl`o`. Mas oelclako`as o mo dlclcmjto ka sj `jtjkéok o
caksl`jror klkfuko atro omtjrkotlvo. Jk cuokta mjs vjkéo o mo codjzo su
prlijro apclók, `jgodok `j pjksor. Jsto `lejrjkclo rjsumto slfklelcotlvo
parquj sj ioklejstodo lkcmusa cuok`a mas lkvjstlfo`arjs pj`éok
jxprjsoijktj o mas portlclpoktjs quj tuvljrok jk cujkto ta`os mos omtjrkotlvos.
 

Lkcmusa jk jsos cak`lclakjs, jm bïdlta sjfuéo slipmlelcok`a mo taio `j

`jclslakjs om obarror o mas portlclpoktjs mo caksumto `j ukas clkca `otas, js
`jclr, `j cosl uko cuorto portj `jm tatom.
Jsto ilsio jspjclj `j rj`ucclók `jm coipa vlsuom supakj uko vjktogo poro
mas `lrjctarjs `j ta`a tlpa `j arfoklzoclakjs. Jk uk jstu`la, sj pl`ló o
`lrjctarjs `j jiprjso cak uko ij`lo `j sjls oÿas `j jxpjrljkclo jgjcutlvo
quj lioflkorok quj trodogodok poro uko jiprjso `j ar`jko`arjs quj pjksodo
mokzor uk kujva partïtlm.?3:  Sj mjs eoclmltó uk pratatlpa lklclom poro quj ma
jvomuorok y, o caktlkuoclók, sj mjs pl`ló quj ma caipororok cak atras trjs (jk
rjoml`o`, `j coml`o` jqulvomjktj). Jm :> par cljkta `j mas portlclpoktjs jmlfló
jm ar`jko`ar lklclom caia jm ijgar y guzfó quj mo gukto `lrjctlvo `j mo
jiprjso vatoréo ma ilsia. @o`a quj ta`as mas ar`jko`arjs jrok jk rjoml`o`
jqulvomjktjs, móflcoijktj mo prlijro apclók `jdjréo bodjr sl`a mo jmjfl`o
sama jk uk 4: par cljkta `j mas cosas. ^oro caiprjk`jr par quì jstas

`lrjctlvasijktomjs.
pracjsas `jcl`éok `j iokjro
Tjsumtó tokcuokta
quj, sjsfo`o,
iïsmaspjksodok
lkvjstlfo`arjs ca`lelcorakjksus
mas portlclpoktjs jm
ar`jko`ar lklclom y ijkas taiodok jk caksl`jroclók mos `jiïs omtjrkotlvos,
iïs sjsfo`o jro su vomaroclók y iïs tjk`éok o eovarjcjr om prlijra. \ ka
sama sj `jgodok mmjvor par ma quj porjcéo ma iïs sjkclmma, slka quj aplkodok
quj mo gukto `lrjctlvo jstoréo `j ocujr`a cak su crltjrla, ma quj pakj `j
iokleljsta su jstrjcbjz `j ilros.
Caia sj rjcar`orï par jm jxpjrlijkta `jscrlta jk jm copétuma 4, mo ioyaréo
tjk`jias o jmjflr jm ÷mtlia adgjta (l`ìktlca) quj jxoilkoias jk uko tljk`o y
o guzforma caia jm `j ijgar coml`o`. @j ia`a quj ±par quì jstas `lrjctlvas
sj `jcoktodok par mo  prlijro apclók1 ^arquj jm caktram cafkltlva kjcjsorla
poro mo taio `j `jclslakjs jxlfj tljipa y jkjrféo, y mas `lrjctlvas tljkjk quj
taior uk slkeék `j `jclslakjs. Jk jm iuk`a rjom, ka tljkjk tljipa poro
sapjsor omtjrkotlvos. @jdjk jscafjr jktrj uk iaktók `j apclakjs, jk uk
iaktók `j caktjxtas `lstlktas. Ka js sarprjk`jktj, par tokta, quj mo taio `j
`jclslakjs rïpl`o y jxpj`ltlvo earij portj `j su jstlma `j ml`jrozfa. Lfuom quj
cuok`a tjkjias uk bïdlta orrolfo`a, jso prlijro apclók rj`ucj om iéklia jm
`jsfostj quj supakj pakjrsj o jvomuor pasldmjs omtjrkotlvos.
Jk coso, caktor cak uk caktjxta prjporo`a o`jcuo`oijktj borï quj tu
apclók lklclom sjo mo ijgar `j ta`os. ^uj`j sjr tok sjkclmma caia jscak`jr jm
iok`a o `lstokclo y camacor jk mufor dljk vlsldmj jso kavjmo quj jstïs
lktjktok`a ocodor. Lkcmusa il blga, om quj mj sadro iatlvoclók poro iaktor jk
dlcl, jkcujktro ÷tlm praplclor sus sjslakjs `j jktrjkoiljkta `lorlos. ^ar mo
 

ioÿoko, iakto su ra`lmma `j jktrjkoiljkta jk jm cuorta `j jstor poro quj sjo

ma prlijra quj vj cuok`a mmjfo `jm trodoga par mo tor`j. @j jsj ia`a, mo
prlijro apclók quj sj pmoktjo js mo quj calkcl`j cak sus adgjtlvas. Cak uk
caktjxta prjporo`a cakscljktjijktj, t÷ toidlìk puj`js socor pravjcba o jso
tjk`jkclo o slipmlelcor y outaiotlzor mas pracjsas ijktomjs. ^uj`js
caksjfulr quj tu prlijro apclók sjo sljiprj mo iïs vjktogaso.
***
Mo rjpjtlclók surtj oslilsia atra jejcta lipartoktj poro kujstras elkjs7
coidlo kujstro eario `j jxpjrlijktor uko octlvl`o` `j ia`a quj jsto
porjzco iïs eïclm. Zk jstu`la rjomlzo`a jk jm Tjlka Zkl`a jk 4>>: blza jm
sjfuliljkta `uroktj trjs ijsjs `j kavjkto y cuotra saclas `j uk flikosla
rjclìk lkoufuro`a poro `jtjrilkor sl cuipméok cak sus adgjtlvas `j
jktrjkoiljkta.?35  Mas saclas bodéok pofo`a uko cuato sustokclaso poro
lkscrldlrsj
`jcl`l`as o jk jm flikosla y, om ijkas om prlkclpla, ta`as jmmas jstodok
utlmlzorma.
Js eïclm o`lvlkor ma quj acurrló `jspuìs7 mo `lejrjkclo jktrj mo lktjkclók
prlijro y jm rjsumto`a jro odlsiom. (¡@j jmmo `jpjk`j jm kjfacla `j mas
flikoslas!) Slk jidorfa, uk 4< par cljkta `j mas portlclpoktjs caktro`jcéo
jsto tjk`jkclo7 jsas kujvas saclas utlmlzorak jm flikosla rjmlflasoijktj co`o
sjioko `uroktj mas trjs ijsjs quj `uró jm jstu`la.
±_ulìkjs eujrak mas quj mafrorak pjrslstlr1  Ka mas quj tjkéok uko vamukto`
iïs eujrtj, ij`l`o cakearij o mos ioklejstoclakjs lklclomjs `j su lktjkclók.
Jk prlkclpla, jm atra 6? par cljkta `j mas portlclpoktjs jstodo lfuom `j

iatlvo`a.omKl6? toipaca
jgjrclcla7   mas
par cljkta quj tjkéok
mj fustodo bocjroctltu`js
jgjrclclaiïs
toktaeovarodmjs
caia o masboclo jm
`jiïs.
Jsj 4< par cljkta `jstocodo par atro caso.
Jsj tjrcla `j mas portlclpoktjs, jm quj pjrslstló, oelriodo jk uk prlkclpla
quj caktramodo su rutlko `j jgjrclcla y jro iuy copoz `j jktrjkor cak
rjfumorl`o`. ±^ar quì mj pakéo uko kato tok omto o su caktram cak`uctuom
jrcldl`a, caia ma `jkailkok mas pslcómafas1 Jm jstu`la ka ma ocmorodo, pjra
sodjias quj jmma ka sj `jdéo o mos eujrzos lktréksjcos7 quj mjs fustoro bocjr
jgjrclcla y tuvljrok lktjkclók `j lr om flikosla ka sj tro`ucéo jk uko ioyar
cakstokclo. Saspjcba, par jm caktrorla, quj tjkéo quj vjr cak jm caktram
sltuoclakom, js `jclr, par jgjipma, cak `jspjgor tu ofjk`o poro eoclmltortj jm lr
om flikosla. Js pasldmj quj mas pacas quj pjrslstljrak budljrok rjsjrvo`a mo
 baro `j mo cail`o mas mukjs y ilìrcamjs poro bocjr jgjrclcla a pracurorok

posor par jm flikosla `jspuìs `jm trodoga. Js iucba iïs sjkclmma octuor
cuok`a caktoias cak eujrzos jxtjrkos quj kas lipumsok o jmma.
Mas portlclpoktjs quj eariodok jsj 4< par cljkta blcljrak omfa jsjkclom7
eujrak cak rjfumorl`o` om flikosla `uroktj om ijkas clkca sjiokos. @uroktj

jsj tljipa,boclìk`ama,
slfuljrak jstodok o`qulrljk`a jm bïdlta `j
cak lk`jpjk`jkclo `j ma
lr omelrijs
flikosla. \ `jspuìs
quj eujrok sus
lktjkclakjs jk uk prlkclpla. Sj troto `jm potrók quj yo cakacjias7 froclos o
mo rjpjtlclók cakstoktj, `jgoias `j `jpjk`jr `j kujstros lktjkclakjs y
sjfulias octuok`a (¡oukquj sjo iuy aptlilsto oelrior quj uk bïdlta sj
o`quljrj jk sama clkca sjiokos!)
Ma vjr`o`jroijktj lktjrjsoktj sak mas jejctas «sadrjvjkl`as¸ `j lr om
flikosla cak rjfumorl`o`. Om elkom `jm jstu`la, om cuipmlijktor jm ÷mtlia
cujstlakorla, jm 4< par cljkta `j mas portlclpoktjs oelriodo sjktlrsj o÷k iïs
copoz quj om prlkclpla `j caktramor su rutlko `j jgjrclcla. Su cakelokzo jk sé
ilsias bodéo ouijkto`a o jsj rjspjcta, y pjrcldéok uko ioyar emul`jz jk sus
occlakjs.
Mas portlclpoktjs quj `jgorak `j lr om flikosla, jk coidla, bodéok
jxpjrlijkto`a uk ouijkta `j mo erlcclók. Jsto porjcéo ocrjcjktorsj
poumotlkoijktj. Jk mo jktrjvlsto elkom, jm 6? par cljkta oelriodo quj mo
prïctlco rutlkorlo `jm jgjrclcla mj porjcéo jktakcjs iïs `leéclm y pradmjiïtlco
quj om prlkclpla, j lkeariodo `j quj lr om flikosla sj mj bocéo iucba iïs
cujsto orrldo quj jk uk cailjkza.
\ ma quj js o÷k iïs sarprjk`jktj7 mas portlclpoktjs quj cakslfuljrak
o`qulrlr jm bïdlta `j lr om flikosla o ma morfa `j jsos `acj sjiokos
lkeariodok `j quj co`o vjz tjkéok iïs fokos `j lr. Lr om flikosla bodéo sl`a
su prlijro apclók `uroktj ukos cuoktos sjiokos sjful`os, y jso rjfumorl`o`
bodéo ouijkto`a su `jsja `j sjfulr yjk`a.
^uj`j quj jstj jstu`la porjzco advla a clrcumor7 mo fjktj quj vo om flikosla
ocodo yjk`a om flikosla. ^jra sl sj mjjk jstos cakcmuslakjs o mo muz `j ma quj
bjias jxpujsta bosto obaro, sj bocj jvl`jktj ma quj yo sodjias7 quj mas
bïdltas sak rjsumto`a `j mo rjpjtlclók. Mo cak`ucto jkfjk`ro cak`ucto. Ka
boy klkf÷k lkfrj`ljktj umtjrlar iïs caipmjga, rora a jspjclom. Ma cuom js
iorovlmmasoijktj mldjro`ar, uk vjr`o`jra iatlva poro jm aptlilsia. Sl
slfujs bocljk`a omfa, co`o vjz tj rjsumtorï iïs sjkclmma bocjrma. Sama tljkjs
quj eoclmltortj mos casos. Slk kjcjsl`o` `j bocjr klkf÷k omor`j.
***
 

^oro ka jxofjror jm pa`jr `j mo rjpjtlclók, quljra oÿo`lr uko o`vjrtjkclo

elkom. Mo ioyaréo `j mo fjktj rjpltj sus octas bosto cakvjrtlrmas jk bïdltas o
elk `j ijgaror7 sjr ijgarjs po`rjs, tjkjr uko ijgar rjmoclók `j porjgo, uko
vl`o iïs somu`odmj a pra`uctlvo, a ioyar samvjkclo jcakóilco. Mo rjpjtlclók

caktrlduyj
oyu`o o quj jstos
o `lserutor iïs `jcasos sj `jk `j iokjro iïs outaiïtlco y, o`jiïs, kas
jmmos.
^jra jktrj kasatras boy quljk dusco mo fmarlo. O omfukas mjs lktjrjso mo
rjpjtlclók caia uko véo rïpl`o poro omcokzor mo frok`jzo a `jstocor jk uk
coipa. Jsto l`jo vljkj `j mjgas. Sj cujkto quj Orlstótjmjs `lga7 «Saias ma
quj bocjias uko y atro vjz. Mo jxcjmjkclo, par tokta, ka js uko occlók, slka
uk bïdlta¸ (sjf÷k mo vjrslók `jm frljfa oktlfua `jm blstarlo`ar Vlmm
@urokt).?36  Jstï cmora, `js`j mujfa, quj mo prïctlco `jmldjro`o a mo octlvl`o`
rjltjro`o o elk `j ijgaror uko bodlml`o` puj`jk bocjr quj ijgarjias jk
torjos tok `lvjrsos caia mo i÷slco, mo jscrlturo a jm `jpartj. Tjpjtlias uko
bodlml`o` bosto cakvjrtlrmo
ijktj cakscljktj jk uk bïdlta
poro lktjrprjtor masta`a ma pasldmj,
iotlcjs `j mo`jgok`a mldrjlkvjktor
portlturo, kujstro
`jsorrammas korrotlvas kujvas a iavjrkas cak otmìtlco jmjfokclo. ^jra jsto
clto `j Orlstótjmjs ka js iuy ocjrto`o (y puj`j quj toipaca sjo ma quj ìm
prjtjk`éo `jclr).
Mo jxcjmjkclo y mo rjpjtlclók ka sak ma ilsia. Jsta ma sodjias par
jxpjrljkclo. Pa`as cakacjias o pjrsakos jipjÿo`os jk bocjr casos quj ka
sj mjs `ok jspjclomijktj dljk. _ulzï sj jipjÿok jk jmma poro sjktlrsj iïs
pmjkas. A qulzï cakslfujk jkfoÿorsj o sé ilsias, y kasatras oslstlias, caia
cartjsjs jspjcto`arjs, o su `jmlrla. ^jra ±js jsa mo jxcjmjkclo1 Ka.
Pa`as sodjias quj mo prïctlco js kjcjsorlo poro `jstocor. _uj sjo
suelcljktj yo ka jstï tok cmora. Mo `lvumfoclók cljktéelco papumor bo o`apto`a
uko aplklók elrij om rjspjcta. Jk su mldra  Eujro `j sjrlj , Iomcami Fmo`wjmm
lkcmusa `o uko clero jxocto7 ?>.>>> baros `j prïctlco. ^roctlcok`a jsj tljipa,
oelrio, cosl ta`a jm iuk`a puj`j sadrjsomlr jk uk coipa `jtjrilko`a. ?32
Stjpbjk Curry, uka `j mas gufo`arjs iïs `jstoco`as y `j mas ioyarjs
okato`arjs `j mo KDO, rjprjsjkto o mo pjrejcclók jsto rjfmo. ?3<  Curry ka tjkéo
optltu`js eéslcos `j portl`o poro jm domakcjsta7 jro rjmotlvoijktj doga y
`jmfo`a cuok`a ldo om lkstltuta, y corjcéo `j mo eujrzo kjcjsorlo poro mokzor
dljk mo pjmato. Jk uko jktrjvlsto rjcakacló quj klkf÷k jktrjko`ar `j mos
?0>
uklvjrsl`o`js `j ^rlijro
^jra Curry pjrslstló jk su@lvlslók
jipjÿa qujréo caktrotormj
y sj blza y aerjcjrmj
eoiasa tokta par su uko djco.jk
`jstrjzo
 

mo cokcbo caia par sus pjcumlorjs bïdltas `j jktrjkoiljkta.?0? ^a`réo sjr uk

okukcla ok`oktj `j mo rjfmo `j mos ?>.>>> baros `j Fmo`wjmm. Cmora quj
toidlìk pa`réo sjr uko `j jsos pjrsakos, `j mos quj kocjk uko jktrj uk
ilmmók, quj pasjjk uk tomjkta lkkota quj sama sj iokleljsto cak mo prïctlco
caktlkuo`o. Om iorfjk
lkvjstlfoclakjs `jm tomjkta
cljktéelcos satjrro`a
sj lkcmlkok iïs quj
dljkpuj`o pasjjr
par jsto co`o blpótjsls
÷mtlio cuom, mos
(sadrj ta`a tjkljk`a jk cujkto quj jm po`rj `j Curry js uk jxgufo`ar
praejslakom `j domakcjsta foko`ar `j vorlas coipjakotas).
Zko rjcjkslók slstjiïtlco `j acbjkto y acba jstu`las jxoilkó bosto quì
pukta jstï rjmoclako`a jm ìxlta cak mo prïctlco `jmldjro`o y cakcljkzu`o `j
uko octlvl`o` jk `lsclpmlkos caia mo i÷slco, mas gujfas, mas `jpartjs, mo
j`ucoclók y `lvjrsos praejslakjs mldjromjs.?04  Jk jm cosa `j mas `jpartjs, mo
i÷slco y mas gujfas, mo prïctlco ijgarodo jm `ailkla `j jsos octlvl`o`js. Ouk
osé, jm 6: par cljkta a iïs `jm ìxlta a jm erocosa jk tomjs coipas adj`jcéo o
eoctarjs tomjsjktrjko`arjs.
cak dujkas caia jm tomjkta lkkota, moscaia
Jk `lsclpmlkos apartukl`o`js y jmybjcba
mo j`ucoclók `j caktor
mos praejslakjs
mldjromjs, mo lipartokclo `j mo prïctlco jro o÷k ijkar. Slk jidorfa, caia js
móflca, mo prïctlco `jmldjro`o supakéo uko vjktogo jk octlvl`o`js rjltjrotlvos y
slstjiotlzo`os (caia, par jgjipma, mo carrjcclók `j tjxtas) jk ioyar ij`l`o
quj jk mos octlvl`o`js ijkas sugjtos o uk fulak prj`jtjrilko`a (caia mo
jscrlturo crjotlvo). Jvl`jktjijktj, ka codj jspjror quj mo slipmj rjpjtlclók
kas cakvljrto o ta`as jk jstrjmmos.
Slk jidorfa, ma lktjrjsoktj `j oprjk`jr cóia eukclakok mas bïdltas js quj
puj`j oyu`ortj o mldjror portjs `j tu vl`o quj oktjs acupodos jk casos quj tj
jxlféok, lkkjcjsorloijktj,
portjs lipartoktjs `j tu vl`oukcatl`loko
jseujrzajk
cakscljktj. A sjo quj pa`rïs `jmjfor
tu ya bodltu`lkom.
Ma quj `jcl`os bocjr cak ta`a jsj tljipa mldrj y jso jkjrféo `jpjk`j `j tl.
_ulzï mas lkvljrtos jk vjr portl`as frodo`as `j Stjpbjk Curry y jk proctlcor
jm tlra o cokosto. \ qulzï t÷ toidlìk sjos uko `j jsos pjrsakos `j mos quj sama
boy uko jktrj uk ilmmók. Mmjvok`a uko vl`o iïs praplclo om bïdlta, om ijkas
`lspak`rïs `j iïs tljipa poro ovjrlfuorma.
 

?46. Goykj O.. Eumhjrsak jt om., «Eoilmy

O «Eoilmy @lkkjr Ijom Erjqujkcy ok` O`amjscjkt @jvjmapijkt7
Tjmotlaksblps wltb @jvjmapijktom Ossjts ok` Blfb-Tlsh Djbovlars¸. Gaurkom ae O`amjscjkt 
 Bjomtb 3<, k.· 3 (4>>5)7 336–30:, `al7?>.?>?5/g.go`abjomtb.4>>:.?4.>45
`al7 ?>.?>?5/g.go`abjomtb.4>>:.?4.>4588 Oidjr G. Boiiaks y
Dordoro B. Eljsj, «Ls Erjqujkcy ae Sborj` Eoilmy Ijoms Tjmotj` ta tbj Kutrltlakom Bjomtb ae
Cblm`rjk ok` O`amjscjkts1¸ ^j`lotrlcs ?46, k.· 5 (4>??)7
(4>??)7 J?:5:–?:60, `al7
`al7?>.
?>.?:04/pj`s.4>?>-
?:04/pj`s.4>?>-
?00>..
?00>

?42.  Ioxwjmm Iomtz,  ^sycba-Cydjrk jtlcs. ^achjt Daahs, Kujvo \arh, ?<2<. XJ`. jsp.7
 ^sycba-Cydjrkjtlcs.
ijgaror y troksearior su vl`o. J`ltarlom Apjk ^ragjct Daahs,
 ^slcacldjrkìtlco7 jm sjcrjta poro ijgaror
4>>>.Y

?4<. ^blmm
 ^blmmlpp
lppoo
Mommy jt om. «Baw Orj Bodlts Earij`7 Ia`jmmlkf Bodlt Eariotlak lk tbj Tjom
Varm`¸.  Jurapjok Gaurkom ae Saclom ^sycbamafy 0>, k.a  5 (4>?>)7 <<2-?>><,
`al7?>.?>>4/jgsp.560
`al7?>.?>>4/jgsp.560..

?3>.  ^oscbom Sbjjrok jt om., «^oro`axlcom Jeejcts ae Jxpjrljkcj7 ^ost Djbovlar Datb
Strjkftbjks
Strjkftbjks ok` Vjohjks tbj Lktjktlak-Djbovlar Tjmotlaksblp¸. Gaurkom ae tbj Ossaclotlak a
Caksuijr Tjsjorcb 4, k.· 3 (4>?6)7 3><–3?2, `al7?>.?>25/5<?4?5
`al7?>.?>25/5<?4?5..
?3?. Jktrj
 Jktrjvls
vlsto
to om praejsar I. Hjltb Cbjk, ?: `j ioya `j 4>?6, Sokto Ióklco (Comlearklo).

?34.  Drlok I. Fommo y Okfjmo M. @uchwartb, «Iarj Pbok Tjslstlkf Pjiptotlak7 Djkjelclom
Bodlts Ij`l
Ij`lotj
otj tbj Tjmotlaksblp djtwjjk Sjme-Caktram ok` ^asltlvj Mlej Autcaijs¸. Gaurkom a
^sycbamafy ?><, k.· 3 (4>?:)7 :>2–:4:, `al7?>.?>36/pspp>>>>>45
 ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy `al7?>.?>36/pspp>>>>>45..

?33. Zkko
 Zkko K
 K..@okkjr, Bjkh Oorts y Kokkj H. `j Urljs, «Bodlt vs. Lktjktlak lk tbj ^rj`lctlak ae
Euturj Djbovlaur7 Pbj Tamj ae Erjqujkcy, Caktjxt Stodlmlty ok` Ijktom Occjssldlmlty ae ^ost
Djbovlaur¸.
Djbovlaur ¸. Drltlsb Gaurkom ae Saclom ^sycbamafy 06, k.· 4 (4>>2)7 (4>>2)7 40:–45:,
`al7?>.?302/>?00555>6x43>265
`al7?>.?302/>?00555>6x43>265 .

?30. Dos Ujr
Ujrpmokhjk,
pmokhjk, Bjkh Oorts y O` vok Hklppjkdjrf, «Bodlt, Lkeariotlak Ocqulsltlak,
Ocqulsltlak, ok`
tbj ^racjss ae Iohlkf Provjm Ia`j Cbalcjs¸. Jurapjok Gaurkom
Gaurkom ae Saclom ^sycbamafy 46, k.· :
(?<<6)7 :3<–:5>, bttps7//akmlkjmldrory.wlmjy.cai/`al/ods
bttps7//akmlkjmldrory.wlmjy.cai/`al/ods/?>.?>>4/%42
/?>.?>>4/%42SLCL%4<?><<
SLCL%4<?><<--
><<4%42?<<6></?>%4<46%3O:%3C:3<%3O%3OOL@-JGS^23?%3J3.>.CA%3D4-O 8 Bjkh
Oorts, Dos Ujrpmokhjk y O` vok Hklppjkdjrf, «Bodlt ok` Lkeariotlak Zsj lk Provjm Ia`j
Cbalcjs¸. Octo ^sycbamaflco <5, k.as ?–4 (?<<6)7 ?–?0, `al7?>.?>?5/s>>>?-5<?2(<6)>>>>2-:
`al7?>.?>?5/s>>>?-5<?2(<6)>>>>2-:..

?3:. Stjvjk S. ^asovoc, Erokh T. Hor`js y G. Gaůha Drohus, «Eacus Lk`ucj` Pukkjm Ulslak lk
Iokofjrlom Gu`fijkt ok` @jclslak Iohlkf7 Pbj ^jrlm ok` tbj Oktl`atj¸. Arfoklzotlakom
Djbovlar ok` Buiok @jclslak ^racjssjs ??3, k.· 4 (4>?>)7 ?>4–???,
`al7?>.?>?5/g.adb`p.4>?>.>6.>>4
`al7?>.?>?5/g.adb`p.4>?>.>6.>>4..

?35. CbrlstapbjrG. Oriltofj, «Cok tbj Pbjary ae ^mokkj` Djbovlar ^rj`lct tbj Iolktjkokcj ae
^byslcom Octlvlty1¸  Bjomtb ^sycbamafy 40, k.· 3 (4>>:)7 43:–40:, `al7?>.?>36/>462-
`al7?>.?>36/>462-
 5?33.40.3.43:..
5?33.40.3.43:

?36. Vlmm @urokt, Pbj Stary ae ^blmasapby7 Pbj Mlvjs ok` Aplklaks ae tbj Varm`“s Frjotjst 
 ^blmasapbjrs. ^achjt Daahs, Kujvo \arh, ?<45, ?<:0, p. 26. XJ`. jsp.7  Mos l`jos y mos ijktjs
iïs frok`js `j ta`as mas tljipas . J`lclakjs @justa, 4>>0.Y

?32. Iomcami Fmo`wjmm, Autmljrs7 Pbj Stary ae Succjss. Mlttmj, Drawk, Kujvo \arh, 4>>2. XJ`.
jsp7 Eujros `j sjrlj.
sjrlj. ^ar quì ukos atros ka. Pourus, 4>><.Y
ukos pjrsakos tljkjk ìxlta y atros

?3<. Djkgoilk Iarrls, «Stjpbjk Curry Ls tbj Tjvamutlak¸.  ElvjPblrtyJlfbt , 3 `j `lcljidrj `j

4>?:, bttp7//elvjtblrtyjlfb
bttp7//elvjtblrtyjlfbt.cai/ejoturjs/stjp
t.cai/ejoturjs/stjpbjk-curry-ls-
bjk-curry-ls-tbj-rjvamutlak
tbj-rjvamutlak..

?0>. Ilcbojm Tatbiok, «Stjpbjk ok` Oyjsbo Curry7 Lksl`j Aur Vblrmwlk` Mlej¸, ODC Kjws,
caksumto`a jm ?2 `j ioya `j 4>?2, bttps7//odckjws.f
bttps7//odckjws.fa.cai/Jktjrtolkijk
a.cai/Jktjrtolkijkt/eummpofj/stjpbjk-
t/eummpofj/stjpbjk-
oyjsbo-curry-lksl`j-wblrmwlk`-mlej
oyjsbo-curry-lksl`j-wblrmwlk`-mlej-304>6343
-304>6343..

?0?. Iorh G. Durks, «Succjss Ls Kat ok Occl`jkt7 Vbot Sparts Duslkjss Ilmmjkkloms Cok Mjork
erai KDO IU^ Stjpbjk Curry¸,  Eardjs, ?3 `j gukla `j 4>?:,
bttps7//www.eardjs.cai/sltjs/iorhgdu
bttps7//www.eardjs.cai/sltjs/iorhgdurks/4>?:/>5/?
rks/4>?:/>5/?3/succjss-ls-k
3/succjss-ls-kat-ok-occl`jkt-wbo
at-ok-occl`jkt-wbot-sparts-
t-sparts-
duslkjss-ilmmjkkloms-cok-mjork-e
duslkjss-ilmmjkkloms-cok-mjork-erai-kdo-ivp-
rai-kdo-ivp-stjpbjk-curry-
stjpbjk-curry-4/#54c30d3`?:
4/#54c30d3`?:eded..

?04. Draahj K. Iockoioro, @ovl` W. Boidrlch y Erj`jrlch M. Aswom`, «@jmldjrotj ^roctlcj

ok` ^jreariokcj lk Iuslc, Foijs, Sparts, J`ucotlak, ok` ^raejsslaks7 O Ijto-Okomysls¸.
Scljkcj 4:, k.· 2 (4>?0)7 ?5>2–?5?2, `al7?>.??66/><:56<65?0:3:2?>
 ^sycbamaflcom Scljkcj `al7?>.??66/><:56<65?0:3:2?> .
 

TJCAI^JKSO
«Ka bj trodogo`a kl uk sama `éo jk il vl`o. Jro ta`a `lvjrslók.¸
Pbaios J`lsak

Zko `lejrjkclo lrrjcakclmlodmj jktrj tu ar`jko`ar y t÷ js quj o tl sj tj ofatorï

mo pocljkclo uk paqulta oktjs quj o jsj traza `j slmlcla sjilcak`uctar. \ o ié
toidlìk. Zk prafroio lkeariïtlca ka sj cokso kukco `j bocjr ma ilsia
toktos vjcjs caia uka sj ma ar`jkj. ^oro uko caiputo`aro, mo pravlslók `j
jkjrféo js jm ÷klca méiltj `j ma lkelklta. Mo rjpjtlclók, jk jm cosa `j uko
iïqulko, jqulvomj dïslcoijktj o ka bocjr ko`o.
^jra jsj ka js tu cosa. P÷ tj coksos `j bocjr sljiprj ma ilsia. Pljkjs
curlasl`o`. Duscos mo `lvjrsl`o` y jm jstéiuma. Kjcjsltos omfa iïs quj mo
lkjvltodmj rutlko `lorlo.
Jsj «omfa iïs¸ js jm ÷mtlia `j mas trjs jmjijktas quj boy quj tjkjr jk
cujkto o mo baro `j o`qulrlr uk bïdlta. Jm caktjxta ommoko jm coilka y mo
rjpjtlclók pakj jk iorcbo jm iatar, pjra, sl ka adtljkjs oukquj sjo uko
rjcaipjkso iéklio par tu jseujrza lklclom, ka caksjfulrïs quj jsj bïdlta
slfo ra`ok`a par sé sama.
Jstï cmora ma `js`j
eukclakoiljkta quj js uko rjcaipjkso.
jm prlijr Jstoias
`éo7 mmjvoias eoilmlorlzo`as
o coda uko cakatra
occlók quj `j su
ia`a ka boréoias jspaktïkjoijktj poro caksjfulr omfa o coidla. Sl jsj
omfa js ma dostoktj sotlseoctarla, jktakcjs jm jseujrza lklclom bo ijrjcl`a mo
pjko. ^jra, caia sucj`j cak atras jmjijktas `j mo earioclók `jm bïdlta, ma
quj porjcj jvl`jktj o slipmj vlsto js jk rjoml`o` iucba iïs caipmjga `j ma
quj codréo supakjr.
***
^oro quj uko rjcaipjkso `jtjrilkj mo earioclók `j uk bïdlta, bo `j sjr uko
jxpjrljkclo ioyar
^radodmjijktj porojkcaksjfulrma
coml`o` y bofo
coktl`o`
eomtoqujuk uko
pacajxpjrljkclo carrljktj.y
`j pmoklelcoclók
 

crjotlvl`o` par tu portj. \ qulzï toidlìk cljrto prjij`ltoclók. Oukquj ka

sujkj raiïktlca, sl quljrjs lkstouror kujvas bïdltas `j lktlil`o` cak tu
porjgo, `jdjs bocjr prjij`lto`oijktj uko `jiastroclók `j oejcta quj sjo, om
ilsia tljipa, sarprjk`jktj y fjkulko. \ quj supakfo uk pmus rjspjcta om

téplca djsa jk
Mo utlml`o` `j mo
jsoijglmmo quj aslkjspjro`o
rjcaipjkso `ols cuok`aro`lco
vamvìls `jm trodoga jk
prjclsoijktj parjsa7
mos jk
tor`js.
quj
js lkjspjro`o. Mo lktjksl`o` `j mo frotlelcoclók pak`rï `j iokleljsta `j
iokjro lipméclto quj mos jxpjctotlvos quj tjkéo tu porjgo jrok iuy mlilto`os.
Pu fjsta cakstltuyj, par tokta, uko lkvltoclók o rjcomldror jm corlÿa y jm opaya
quj puj`j jspjror rjcldlr `j tl om caktortj cóia mj bo l`a jm `éo iljktros
cjkïls y sj réj `j tus draios, a cuomquljr atro rjocclók quj lktjktjs cakvjrtlr
jk uk bïdlta jk jm caktjxta `j vujstro rjmoclók `j porjgo. Jsj sjktliljkta `j
sotlseocclók js jm ijgar pukta `j portl`o pasldmj poro mo earioclók `j uk
kujva bïdlta.
Bj oqué cóia eukclako. Jsj fjsta `j corlÿa, par lkjspjro`a, bocj quj mo
l`jo prjcakcjdl`o quj tjkéo tu porjgo rjspjcta o cóia oct÷os kariomijktj
posj o sjr jrrókjo (js ma quj sj `jkailko jrrar jk mo prj`lcclók `j mo
rjcaipjkso). Mos frotlelcoclakjs lkjspjro`os bocjk quj jm cjrjdra mldjrj
`apoilko. Mo `apoilko js uk kjuratroksilsar, js `jclr, uko sjÿom quéilco
quj eoclmlto jm trosposa `j lkearioclók jktrj kjurakos. Cuok`a uko kjurako
mldjro `apoilko jk uko slkopsls (jm jspocla jktrj kjurakos), mas rjcjptarjs `j
mo kjurako caktlfuo rjcafjk jso `apoilko. Mo troksilslók sj pra`ucj o
trovìs `j cokomjs ‐a véos‐ prj`jtjrilko`os `jktra `jm cjrjdra. Jk mo
earioclók `j bïdltas lktjrvljkjk vorlos véos `j troksilslók `j mo `apoilko,
jspjclomijktj mo véo  saiotasjksarlom, jk mo quj mo `apoilko mldjro`o par mos
kjurakos `jm ijsjkcìeoma js rjcafl`o par mas rjcjptarjs `jm putoijk, mlfo`a
o mos ïrjos iataro y sjksarlom (cartjzos saiotasjksarlomjs,  pomml`ui).?03
Cuokta ioyar js uko rjcaipjkso lkjspjro`o, iïs `apoilko sj mldjro (gukta
cak atros sustokclos quéilcos) y iïs jelcljktjs sj vujmvjk mos slkopsls `j jso
véo o mo baro `j iok`or y rjcldlr uko sjÿom. ?00
Jk jm cjrjdra `j tu porjgo, jsj fjsta lkjspjro`a `j corlÿa sj tro`ucj jk uko
jeuslók `j `apoilko quj sljkto mos dosjs poro mo earioclók `j uk kujva
bïdlta `js`j jm lkstoktj jk quj mos kjurakos, mos slkopsls y mos véos cjrjdromjs
caapjrok poro frodor ma quj ocodo `j acurrlr y rjocclakor oktj jmma. Mo
`apoilko js caia uko sjÿom `j oprjk`lzogj quj ar`jko o cljrtos ïrjos
cjrjdromjs quj lktjrvljkjk jk mo sjmjcclók `j occlakjs quj eovarjzcok jm quj
 tu porjgo tj cujktj ma quj bo bjcba jsj `éo a sj réo `j tus draios cuok`a jsos

ïrjos sjksarlomjs vujmvok o jkcaktrorsj oktj jsos ilsios clrcukstokclos (jk

jstj cosa, tu porjgo y t÷ sjkto`as o mo ijso `j mo caclko iljktros cjkïls). Mo
sjÿom `j `apoilko jiltl`o par mos kjurakos frodo jk mo ijiarlo mas `jtommjs
`j jso jxpjrljkclo frotlelcoktj.?0:   Jm cjrjdra `j tu porjgo bo coidlo`a
mlfjroijktj.
iïs fjstas `jOoejcta
portlr par
`j obaro, jstï
tu portj. mlsta `jclrsj
^a`réo poro rjcldlr,
quj mjrjcakacjr y pracjsor
bos oyu`o`a o tjkjr
iïs lmuslók, o sjr iïs aptlilsto, o jstor iïs prjporo`a poro jm oiar.
@j jstj ia`a, tu porjgo jstï oprjk`ljk`a quj caiportlr sus vlvjkclos
iljktros cjkïls y rjérsj `j tus acurrjkclos praplclo fjstas `j corlÿa quj `j
atra ia`a ka sj `oréok. Js iuy pradodmj quj mo rjcaipjkso adtjkl`o vujmvo
o `jsjkco`jkor jso cak`ucto, om iorfjk `j quj tu porjgo sjo iïs a ijkas
caiuklcotlvo a `j quj t÷ sjos uko pjrsako iïs a ijkas froclaso. Sl jsj
fjsta `j oejcta slkcjra par tu portj sj rjpltj mos vjcjs suelcljktjs, crjorï
osacloclakjs jktrj mo baro `j mo cjko y mos cakel`jkclos éktlios y jktrj tus
draios y mo rlso
poro eartomjcjr mosjspaktïkjo `j tu porjgo.
rjmoclakjs éktlios. Sj troto `j
Mo earioclók `j bïdltas
uk ijcoklsia dïslca
caiportl`as sj
`jsorrammo cuok`a oidos portjs sak pljzos jsjkclomjs `jm caktjxta vltom `jm
atra. ^uj`j quj sujkj `jsbuioklzo`ar bodmor `j jmma jk jstas tìrilkas, pjra
ka tljkj par quì sjrma. Pu sjfuk`a ya lktjroct÷o jk ta`a iaijkta cak jm
sjfuk`a ya `j tu porjgo, lfuom quj tu lktjkclók y tu vamukto` jstïk
jktrjmozo`os cak mos suyos. Pljkjs mo copocl`o` `j bocjr quj ta`os jsos portjs
sj octlvjk y sj opayjk jktrj sé.
Mos rjcaipjksos lkjspjro`os eukclakok jk ta`os mos vjrtljktjs `j kujstros
vl`os, lkcmusa cuok`a bocjias mo caipro jk jm supjrijrco`a. Caksjfulr jm
`jscujkta kariom `j mo torgjto `j el`jmlzoclók `j mo tljk`o om caipror mjcbj ka
vo o coidlor tus bïdltas `j caksuia. ^jra, sl uk `éo boy uko aejrto jspjclom,
puj`j quj sj octlvj mo `apoilko y, sl mo aejrto sj rjpltj, qulzïs o`quljros mo
castuidrj `j caipror jso iorco `j mjcbj jk cakcrjta. Mo earioclók `j
bïdltas lkemuyj toidlìk jk mo mldjroclók `j `apoilko jk atros ïrjos `jm
cjrjdra. O ij`l`o quj sj `jsorrammo tu kujva bïdlta `j caksuia, atros ïrjos
lkvamucro`os jk mo taio `j `jclslakjs puj`jk vamvjrsj ijkas octlvos8 sadrj
ta`a, jm córtjx prjeraktom (y, iïs cakcrjtoijktj, mo cartjzo ardltaeraktom).
@jdl`a o mo rjpjtlclók, cuok`a vos o caipror mjcbj jmlfjs outaiïtlcoijktj
jso iorco, slk ilror quì prjcla tljkj. \o ka sj troto `j uko `jclslók
cakscljktj.
Mo `apoilko toidlìk kas oyu`o o oprjk`jr `j kujstras jrrarjs. Cuok`a
 octuoias `j uk ia`a quj ka praplclo mo rjcaipjkso quj jspjroias, mos

kjurakos jilsaros `j `apoilko `lsilkuyjk su octlvl`o`, caia sjÿom `j quj

`jdjias jvltor jso occlók jk jm eutura.?05   Kujstra cjrjdra rjocclako sl
mmjfoias tor`j o coso y ka rjcldlias jm djsa quj sujmj `orkas kujstro porjgo,
a sl sj ocodo jm `jscujkta jk jm supjrijrco`a y tjkjias quj pofor jm prjcla
kariom.
Jstj js jm mo`a ascura `j mos rjcaipjksos lktjrpjrsakomjs. Jscotlior jm
oejcta y rjocclakor zoblrljk`a o tu porjgo lk`lco quj jxlstj uko rjmoclók `j
iomtrota jiaclakom.?06  Jm iomtrota sj `o cuok`a uko pjrsako ka sj iujstro
slkcjroijktj corlÿaso boclo su porjgo a cuok`a sj slrvj jstrotìflcoijktj `jm
oejcta caia eario `j ioklpumoclók. Caia jk jm cosa `j mos o`lcclakjs, `j
mos quj bodmorjias jk jm copétuma ?3, jstos rjmoclakjs oduslvos puj`jk sjr
uko `lstarslók `jsoeartuko`o, y o vjcjs trïflco, `j kujstros rjspujstos
kariomjs om oejcta y o mo frotlelcoclók jiaclakom.
O mo `apoilko sj mo mmoio o vjcjs mo «bariako `j mo ejmlcl`o`¸ parquj
`jtjrilko kujstro
cakcrjto quj vlvjkclo
troksiltj `j ma `j
mo sjcrjclók quj`apoilko
kas js frota, pjra
`jpjk`j `jm moiaijkta
lkearioclók
y `j
mos kjurakos y mas rjcjptarjs lipmlco`as jk jm pracjsa. Mas jejctas `j mo
`apoilko sj iokleljstok jk jm pmoza `j ukas pacas sjfuk`as, jk uk pracjsa
cuyo eosj lklclom vljkj iorco`o par mo somljkclo  a `jstocodlml`o` `j uk
jstéiuma8 js `jclr, par jm fro`a `j otjkclók quj `jdjias prjstormj. ?02  Mo
kavj`o` y mo somljkclo eéslco `j uk jstéiuma octlvok mos kjurakos `j mo
`apoilko `jm ilsia ia`a quj jsj lkjspjro`a y `jmlclasa amarclmma o dammas
`j cokjmo jk jm qulasca `jm ojrapujrta otroj tu otjkclók y tj pakj jk omjrto.
Cuok`a jstj pracjsa sj rjpltj y sj pramakfo jk jm tljipa, mo `apoilko oct÷o
caia sjÿomlzo`ar
`j jkjrféo `j mos
y `j vlfar rjcaipjksos
poro qujocclakjs
mmjvor o coda sj tro`ucjk
quj jk bïdltas
tljkjk y kas `ato
caksjcujkclos
pasltlvos y calkcl`jk cak kujstras adgjtlvas.
@j ta`a ma cuom codj jxtrojr uko cakcmuslók `j vltom lipartokclo poro
kujstras elkjs7 mo `apoilko jstodmjcj uk iorca tjiparom poro jm oprjk`lzogj
`jm bïdlta. Kujstra cjrjdra mo sjcrjto lkij`lotoijktj jk rjspujsto o mo
somljkclo y jm vomar `j mo rjcaipjkso quj ocodoias `j rjcldlr. Oukquj o÷k
quj`o iucba par `jscudrlr rjspjcta om eukclakoiljkta tjiparom `j mos
kjurakos, mo `apoilko porjcj praiavjr jm oprjk`lzogj `jm bïdlta `uroktj
ijkas `j uk ilkuta.?0<   Mos rjcaipjksos euturos, oukquj sjok lkjspjro`os,
caia jm pofa `j uko daklelcoclók `jktra `j `as sjiokos a uk traeja
`jpartlva quj sj cakslfuj om elkom `j uko tjiparo`o, ka omtjrok mos
 

cakjxlakjs kjurakomjs `j mo ilsio iokjro. Mo frotlelcoclók tljkj quj

jxpjrlijktorsj lkij`lotoijktj `jspuìs `j bocjr omfa poro quj sj fjkjrjk jk
mo ijiarlo osacloclakjs caktjxta-rjspujsto tjk`jktjs o mo earioclók `j uk
bïdlta.
Pjkljk`a
poro jk cujkto
mo o`qulslclók jstjbïdlta
`j uk méiltjsak
tjiparom, moslktréksjcos
o ijku`a rjcaipjksos iïs
 o uko jejctlvosa
cak`ucto,
dljk eariok portj `j mo occlók ilsio. ^ar jgjipma, mo sjksoclók pmocjktjro
quj adtljkjs om mjjrmjs o tus blgas uk cujkta oposlakoktj y vjr cóia `lserutok8
a jm frota sjktliljkta `j fjkjrasl`o` quj jxpjrlijktos cuok`a bocjs uko
dujko occlók, caia trodogor vamuktorloijktj jk uk caij`ar saclom. Ka jrjs
uko roto `j modarotarla. Sl bocjs vamuktorlo`a, ka tj caiprjs uko cbacamotlko
frok`j caia rjcaipjkso y jspjrjs quj osé jipljcj o eariorsj jm bïdlta.
@jgo quj jm dljkjstor lktréksjca o mo octlvl`o` sjo tu frotlelcoclók. Opravjcbo
tu buiokl`o` lkkoto.
Mo Pjaréo `j mo @lvjrslók a  Euk Pbjary, mo coipoÿo pudmlcltorlo `j
Uamhswofjk jk tarka o mas sjrvlclas p÷dmlcas, lmustro cóia eukclakok mos
rjcaipjksos lktréksjcos. Zko `j mos lklclotlvos `j mo coipoÿo cakslstéo jk
coidlor mos jscomjros kariomjs `j uko jstoclók `j ijtra `j Jstacamia par
atros quj sakodok caia jm tjcmo`a `j uk ploka cuok`a sj usodok. ?:>   Caia
jro `j jspjror, mas usuorlas sudéok y dogodok par jmmos jk trapjm. Atro
lklclotlvo cakslstéo jk camacor jk uk porquj p÷dmlca popjmjros quj jiltéok uk
sakl`a sjijgoktj om jca `j uk paza cuok`a sj tlrodo omfa jk jmmos, ma quj
bocéo quj mas troksj÷ktjs rjcafljrok iïs `jspjr`lclas `jm sujma poro tlrormas o
mo popjmjro y vamvjr o aér jm sakl`a. ?:?

masO elk `j jvomuor

bïdltas mos vjktogos
`j jgjrclcla jktrj`jjstu`loktjs
mo rjcaipjkso lktréksjco, uk
uklvjrsltorlas. ?:4 jstu`la okomlzó
  Caia jro `j
jspjror, oqujmmas o mas quj mjs fustodo bocjr jgjrclcla ‐js `jclr, quljkjs
jvomuodok mo prïctlco `jpartlvo caia uko octlvl`o` quj mjs bocéo `lserutor‐ 
bocéok `jpartj iïs o ijku`a y `j iokjro iïs bodltuom y outaiïtlco. Ka
tjkéok quj pjksïrsjma iucba oktjs `j somlr o carrjr a lr om flikosla. ^jra ma
iïs lktjrjsoktj js quj mas jstu`loktjs quj jktrjkodok cak mo ilsio
erjcujkclo, pjra quj sjÿomodok quj ma bocéok prlkclpomijktj par iomo
cakcljkclo a par caipmocjr o atras, ka caksjfuéok earior uk bïdlta `j
jgjrclcla dljk orrolfo`a. Caia vjéoias jk jm copétuma oktjrlar, mo rjpjtlclók
js
Maskjcjsorlo poro quj
jstu`loktjs qujsj ka
earij uk bïdlta, pjra moka js
  jxpjrlijktodok suelcljktj par
frotlelcoclók qujsé samo.
crjo
 

outaiotlcl`o` ij`loktj mo rjpjtlclók tjkéok quj sjfulr admlfïk`asj

cakscljktjijktj o somlr o carrjr a o lr om flikosla, slk pa`jr `jmjfor jk uk
bïdlta o`qulrl`a. Zk mlfjra coidla mjs bodréo oyu`o`a o adtjkjr uk ioyar
`lserutj `j su jxpjrljkclo. @jdjréok bodjr sjful`a bocljk`a ma quj bocéok,
pjra ka par jk
Cjktrïk`asj iomo
ma cakcljkclo a par sjktlrsj
quj jmmas `jsjodok, admlfo`as
bodréok cak atros
`jgo`a jspocla pjrsakos.
poro quj sj
ioklejstoro mo frotlelcoclók lktréksjco.
Mas jstu`las `j modarotarla jk cak`lclakjs caktramo`os `jiujstrok quj mos
rjcaipjksos tljkjk jsj patjkclom. Jk uk jstu`la quj ijkclakïdoias jk jm
copétuma :, mos portlclpoktjs ‐jstu`loktjs uklvjrsltorlos‐ gufodok o uk gujfa
`j ar`jko`ar jk jm quj pa`éok jmjflr y caijr zokobarlos dody.?:3 Pa`os jmmos
lk`lcorak quj mjs fustodok mos zokobarlos. Omfukos oelriodok, o`jiïs, tjkjr
uk eujrtj `jsja `j jstor sokos y jsdjmtos, ma quj jro uk omlcljktj iïs. Jsos
jstu`loktjs o`qulréok uk bïdlta jspjclomijktj radusta jk cuokta o mo jmjcclók
`j
sj mos
mjs zokobarlos, uk bïdlta
`odo mo apclók `j quj pjrslstéo
jmjflr I&I“s. lkcmusa cuok`a,
Cuokta iïsom elkom `jm eujro
lktjkso jstu`la,
mo
rjcaipjkso quj adtjkéok `j jmjflr mos zokobarlos, iïs sj cakvjrtéo jso
jmjcclók rjltjro`o jk uk bïdlta eujrtj quj sj ioktjkéo o pjsor `j mo tjktoclók
`jm cbacamotj.
Mos rjcaipjksos toidlìk puj`jk sjr jxtréksjcos8 js `jclr, ka sjr portj
lktjfroktj `j uko cak`ucto. Omfukos rjcaipjksos jxtréksjcos sak iuy
lkij`lotos. Sl tj jstïs jsearzok`a par arfoklzor cjkos eoilmlorjs poro
caipmocjr o tu porjgo y ìm a jmmo bocj uk caijktorla `j ofro`jcliljkta om
sjktorsj o mo ijso, jmma cakstltuyj uko rjcaipjkso jxtréksjco lkij`loto. Mas
jktarkas otroctlvas toidlìk sak uk jgjipma `j rjcaipjkso jxtréksjco. Jk
omfukas flikoslas boy somos mugasos l`jo`os poro bocjrkas sjktlr quj jstoias
jk uk cmud jxcmuslva cuok`a voias o jktrjkor. Atras vjk`jk rapo `jpartlvo
`j coml`o` a o mo ÷mtlio ia`o. Sj troto `j omlcljktjs a rjcaipjksos
jxtréksjcos lkij`lotos quj adtjkjias cuok`a voias o jktrjkor. Gujfok cak
tu sjktliljkta `j cmosj a `j supjrlarl`o`. ±\ o qulìk ka mj fusto sjktlrsj
jspjclom1
Koturomijktj, jm pofa o coidla `j uko octlvl`o` js mo cmïslco rjcaipjkso
jxtréksjco. Js jm tlpa `j omlcljktj sadrj jm quj sj jstructurok corrjros
praejslakomjs jktjros, vl`os jktjros, saclj`o`js jktjros. Js uk ijcoklsia
dur`a pjra jelcoz. ^uj`j `orsj `j iokjro lkij`loto, om bocjr omfa, a sj puj`j
tjkjr jk ijktj iljktros sj rjomlzo mo octlvl`o`, pjra ma iïs cai÷k js quj mo
 rjcaipjkso sj `ì poso`a uk tljipa, caia cuok`a jm somorla sj rjcldj om coda

`j `as sjiokos a uk ijs. Mo `jiaro jktrj occlók y rjcaipjkso, y jm bjcba

`j quj sujmo rjcldlrsj uko coktl`o` elgo, lipl`jk quj oct÷j mo `apoilko.
Boy atro rozók poro pakjr jk `u`o mo utlml`o` `j mos rjcaipjksos
jxtréksjcos, y js quj `jspmozok a sacovok kujstro sjksoclók `j jstor octuok`a
par atrasia`a
`j atra iatlvas. Cuok`a kas
ka boréoias jso pofok parslbocjr
torjo. \, uko torjo,
sj ocodo qulzï
jm pofa, tom slktoias quj
vjz `jgjias
`j bocjrmo.
Jk mo prïctlco, mo ioyaréo `j mos rjcaipjksos sak uko ijzcmo `j eoctarjs
jxtréksjcas j lktréksjcas. _ulzïs uko kacbj tj quj`js bosto tor`j jk mo aelclko
parquj quljrjs `or ma ijgar `j tl jk uk prayjcta quj tljkjs jktrj iokas
(lktréksjca), pjra toidlìk parquj sodjs quj om `éo slfuljktj tu gjej vo o
ejmlcltortj par tu modar (jxtréksjca).
Mo `jiaro jktrj occlók y rjcaipjkso pa`réo jxpmlcor jm ìxlta mlilto`a quj
adtljkjk mos lklclotlvos quj pofok o mo fjktj poro quj mmjvj uko vl`o iïs
somu`odmj. Jk acoslakjs, mas prafroios `j ijgaroiljkta `j mo somu` aerjcjk
uk lkcjktlva jcakóilca poro quj sj `jgj `j euior, sj o`jmfocj, sj bofo
jgjrclcla a sj proctlquj mo ij`ltoclók. Cakearij `lctok mos mjyjs `j mo
jcakaiéo, sl kas pofok ma suelcljktj pak`rjias iïs jipjÿa jk jmma, om
ijkas om prlkclpla.?:0
^jksjias, par jgjipma, jk uk pmok `j o`jmfozoiljkta `j sjls ijsjs jk jm
quj portlclporak vjlktlsljtj iugjrjs y cuotra baidrjs, cak uk pjsa lklclom
ij`la `j <: hlmas.?:: Sj pjsodo o mas portlclpoktjs uko vjz om ijs. Sl pjsodok
?,2 hlmas ijkas quj jm ijs oktjrlar, rjcldéok ?>> `ómorjs. Jm `lkjra sj
troksejréo outaiïtlcoijktj o sus cujktos dokcorlos. Jstj lkcjktlva, pjsj o sjr
tok cuoktlasa,bodéok
portlclpoktjs ka `la frok`js
pjr`l`a, rjsumto`as.
`j ij`lo, ukas Om
4,4 elkomlzor
hlmas. mas sjls ijsjs, mas
Jm pofa surtló cljrta jejcta, ka adstoktj. Jm frupa om quj sj pofodo
o`jmfozó iïs quj mas trjlkto y `as portlclpoktjs quj eariodok uk frupa `j
caktram quj ka rjcldéo `lkjra o coidla `j pjr`jr pjsa. Mas iljidras `jm
frupa `j caktram sj pjsodok toidlìk ijksuomijktj y `j jsj ia`a sodéok sl
jsj ijs bodéok cuipml`a sus jxpjctotlvos pjrsakomjs `j o`jmfozoiljkta. O
ma morfa `j mas sjls ijsjs, pjr`ljrak jk tarka o ij`la hlma.
Prjs ijsjs `jspuìs `j cakcmulr jm jstu`la, sj vamvló o pjsor o ta`as mas
portlclpoktjs. Jm frupa pofo`a bodéo rjcupjro`a portj `jm pjsa quj bodéo

pjr`l`a. ^jsodok samaquj

quj mas portlclpoktjs uk ka
hlmabodéok
ijkasrjcldl`a
quj om jipjzor jm jstu`la,
frotlelcoclók cosl ma ilsia
jcakóilco.
 ±_uì bodéo acurrl`a1 Sj trotodo `j uk jstu`la iuy oidlclasa, y jgjipmor

jk iucbas sjktl`as (bocjr jm sjfuliljkta `j mas portlclpoktjs `uroktj kujvj

ijsjs jro uko torjo or`uo). ^jra jm prafroio erocosó o mo baro `j earior
bïdltas `j omlijktoclók somu`odmjs. Sl sj pljkso jk ma quj yo bjias
oprjk`l`a sadrj mo earioclók `j mas bïdltas, js eïclm `jscudrlr `ók`j sj bommo
jm pradmjio7
caktjxta, jk jsa
oukquj mo jstï
rjpjtlclók
ijkas ycmora).
mo rjcaipjkso (y qulzï toidlìk jk jm
Js pradodmj quj jk jstj jstu`la ka budljro iucbo rjpjtlclók. @j`uzca quj
mas portlclpoktjs jipjzodok co`o ijs slk pjksor iucba jk o`jmfozor. Om
opraxliorsj jm `éo `j caktram `j pjsa, sj pakéok o `ljto. ^uj`j lkcmusa quj
oyukorok jm `éo oktjrlar, oktjs `j lr o pjsorsj. O elk `j cujktos, ?>> `ómorjs
js iucba `lkjra. Om ocjmjror osé uko `ljto, ka jstodok rjpltljk`a kujvas
bïdltas omlijktlclas. ^oro kujstro ijktj cakscljktj, jso rjpjtlclók js
supjremuo7 corjcj `j lipartokclo quj jsparï`lcoijktj kas iotjias `j
boidrj y jsparï`lcoijktj kas somtjias mo `ljto. @oias par sjkto`a quj ma
÷klca quj kjcjsltoias js uk `ìelclt `j comaréos. ^jra, sl qujrjias o`qulrlr uk
bïdlta, tjkjias quj rjpjtlr uko occlók jm tljipa suelcljktj poro quj sj
vujmvo outaiïtlco.
Mo rjcaipjkso toipaca jro óptlio. Sj jktrjfodo o elkom `j ijs y ka jstodo
jstrjcboijktj vlkcumo`o o uko cak`ucto cakcrjto. ^uj`j quj mas portlclpoktjs
pjksorok jk jmmo omfuko vjz cuok`a lktjktodok pakjrsj o `ljto, pjra jm rjsta
`jm tljipa jsj lkcjktlva jcakóilca ka pa`éo fjkjror cakjxlakjs ijktomjs `j
caktjxta y rjspujsto. @j obé quj ka sj crjorok kujvas bïdltas kl sj
pjrslstljro jk kujvos prïctlcos omlijktlclos.?:5 ^oro kujstro ijktj cakscljktj
(y poro kuijrasas jcakailstos), mos frok`js rjcaipjksos `jdjréok eukclakor
caia omlcljktj. ^uj`j porjcjr iuy iatlvo`ar fokor ?>> `ómorjs par pjr`jr
pjsa ijksuomijktj, a `ortj jm muga `j caipror jktro`os poro uk cakcljrta par
cuipmlr uk pmoza `j jktrjfo jk jm trodoga jsto sjioko. ^jra ko`o `j jsa
praplclo mo o`qulslclók `j bïdltas. Mo rjcaipjkso ka jstï ma suelcljktjijktj
mlfo`o o tu cak`ucto. Mos frok`js rjcaipjksos, cuok`a sj `ok `j iokjro
olsmo`o, ka praplclok mo earioclók `j bïdltas.
@j obé quj, jk iucbas sjktl`as, mas prafroios `j dljkjstor quj kuijrasos
jiprjsos aerjcjk o sus jipmjo`as jk Jsto`as Zkl`as erocosjk jk sus
tjktotlvos `j crjor kujvas bïdltas `j somu`, tomjs caia pjr`jr pjsa a `jgor `j
euior.?:6 Mas lkcjktlvas quj aerjcjk lkcmuyjk mo dogo`o `j mos cuatos `j mas

sjfuras sokltorlas
prafroios jksjÿoky,ojk
mo acoslakjs, prlios
fjktj o rjpjtlr jk ijtïmlca.
occlakjs Iuy pacas
jspjcéelcos. `j jstas
@j ia`a quj
 opjkos sj crjok kujvas bïdltas.

_ulzï tj jstìs prjfuktok`a quì acurrj cak mos rjcaipjksos kjfotlvos, mas
mmoio`as «caktrotas `j caktlkfjkclos¸. Ocjptos bocjr omfa quj tj rjsumto
paca frota (caia pofor `lkjra) y quj puj`js jvltor bocljk`a atro caso
(pjr`jr pjsa, par jgjipma). Zko vorloktj sjréo jm «torra `j mos pomodratos¸ quj
boy jk omfukos
lktra`uclr jk jmcosos.
torra,Slpakfoias
omfuljk `lcj
paruko pomodrato,
cosa, sj mjJsta
uk `ómor. costlfo tjkljk`ao quj
‐suio`a mos
lkjvltodmjs cbokzos eoilmlorjs‐ tjk`réo quj dostor, supujstoijktj, poro
rj`uclr mo sjcrjclók `j `apoilko `jm lkeroctar y quj `lgjro ijkas pomodratos.
Jk jstj jgjipma, mo cak`ucto jstï mlfo`o o uko caksjcujkclo lkij`loto (om
ijkas, cuok`a boy omfuljk cjrco quj puj`o aér om lkeroctar).
^jra, cak ioyar erjcujkclo, mas caktrotas `j caktlkfjkclos sj jstodmjcjk `j
iokjro quj ka praiujvjk jm ioktjkliljkta `j uk bïdlta o ma morfa `jm
tljipa. ^uj`j quj tj opujstjs ?>> `ómorjs cak tu bjrioka o quj opradorïs o
mo prlijro jm jxoijk poro pa`jr jgjrcjr mo odafocéo. Sl suspjk`js, som`rïs
pjr`ljk`a jcakóilcoijktj. Osé quj cakeéos jk quj jsj rljsfa slrvo poro
oyu`ortj o jstodmjcjr uk kujva bïdlta `j jstu`la. A qulzï rjsujmvos lr om
flikosla y tj `lfos quj, sl jstj ijs ka vos trjs vjcjs par sjioko, ka pa`rïs
caiprortj jso cboqujto quj tokta tj fusto. Oidos puj`jk sjr iatlvoclakjs
jelcocjs o carta pmoza, pjra, caia omlcljktj, ka slrvjk poro crjor bïdltas
kujvas. Jstïk `jioslo`a omjgo`os `j mo cak`ucto quj lktjktos coidlor, y ka
jstïk kjcjsorloijktj vlkcumo`os o klkfuko rjpjtlclók jk cakcrjta.
Pjkljk`a jk cujkto cóia eukclako mo `apoilko o mo baro `j crjor
osacloclakjs jk mo ijiarlo, js jsjkclom quj, poro quj sj lkstourj uk bïdlta,
sj `ì uko rjpjtlclók cakstoktj y quj jsto jstì mlfo`o o uko rjcaipjkso
lkij`loto.
***
^jra mo jejctlvl`o` `j mo `apoilko ka `jpjk`j ÷klcoijktj `j mo lkij`lotjz.
Caia yo bjias vlsta, mo `apoilko rjspak`j toidlìk o mo lkcjrtl`uidrj
cuok`a sj `ok jrrarjs `j prj`lcclók `j mo rjcaipjkso, ma quj kas pjriltj
oprjk`jr `j mo jxpjrljkclo. A sjo, quj oprjk`jias `j mos rjcaipjksos
lkerjcujktjs a lkjspjro`os quj rjcldlias y quj `leljrjk `j kujstro
jxpjrljkclo kariom par su corïctjr a su lktjksl`o`. ^uj`j quj jsto sjo mo l`jo
iïs sarprjk`jktj quj bjias jxoilko`a bosto obaro.
±Omfuko vjz bos `lrlfl`a a supjrvlso`a mo modar `j atro pjrsako1 Sl js osé,
qulzïs boyos aé`a `jclr quj js jsjkclom quj mj jxpmlqujs o jso pjrsako quì
 jspjros `j su trodoga y cuïm sjrï mo rjcaipjkso. Mo ìtlco modarom ka `jgo `u`o

om rjspjcta7 mo rjcaipjkso (a mo rjiukjroclók) bo `j sjr troksporjktj, elodmj y

sóml`o. Mos sarprjsos ka tljkjk codl`o. Mo prj`lctldlml`o` js cruclom. Js mo
iokjro `j adtjkjr jm iïxlia rjk`liljkta `j tus jipmjo`as y `j uka ilsia.
Sjfuroijktj t÷ toidlìk sodjs cuïkta vos o lkfrjsor co`o ijs.
Mos dujkos
cakeuslók y jm prïctlcos modaromjs
jstrìs, pjra ka sak eaijktok
mo iokjro moiïscakelokzo
jelcoz `jycrjor
rj`ucjk mo
kujvas
bïdltas. Mas bïdltas `jpjk`jk `j mo sarprjso. Jk jejcta, kujstros cak`uctos
iïs tj`lasos y rjpjtltlvos `jpjk`jk jk rjoml`o` `j quj omfa kas `jsjqulmldrj
y kas `jscamaquj uk paca. \ jmma tljkj quj vjr cak jm tjrcjr y ÷mtlia rosfa7
mos rjcaipjksos `u`asos sak mos quj iïs lipartok.
Mo lkcjrtl`uidrj `j mo rjcaipjkso js ma quj kas lk`ucj o vlsltor mas
coslkas. Octuomijktj, cosl jm 6> par cljkta `j mas djkjelclas `j jsj sjctar
pracj`j `j mos iïqulkos trofopjrros jmjctróklcos y jm vl`japóqujr.?:2  Mos
iïqulkos jstïk prafroio`os poro iastror ka mo pradodlml`o` `j fokor, slka
mos gufo`oso quj
bo jsto`a sj `j
pukta bokfokor.
eommo`a par paca,
Bodjr jsto`amatok
qujcjrco
lk`ucj
`j ofokor
pjksor om gufo`ar
porjcj quj
uk mafra,
ma quj puj`j octlvor mos véos kjurakomjs `j mo `apoilko y eartomjcjr bïdltas
quj kas lipumsok o sjfulr gufok`a (vìosj jm copétuma ?3, `ak`j sj bodmo `j mo
o`lcclók).
±^ar quì js osé1 Zko jxpmlcoclók jvamutlvo js quj ta`as mas okliomjs sak
sjksldmjs o mos rjcaipjksos caktlkfjktjs, ka foroktlzo`os, parquj jk jm
ij`la koturom mo d÷squj`o cakstoktj `j omlijkta, jk uk caktjxta fjkjrom `j
jscosjz, js kjcjsorlo poro mo supjrvlvjkclo7 sl qujréoias jkcaktror cail`o,
ofuo y apartukl`o`js `j oporjorkas, tjkéoias quj pjrslstlr pjsj o mas
?:<
erocosas rjpjtl`as.
lktjktïk`ama   Mororos
pjsj o quj `apoilko, par tokta,jkpuj`j
vjcjs trlukejias kujstralipumsorkas
jipjÿa. o sjfulr
Pa`as jstoias sugjtas o jso lkcjrtl`uidrj7 saias sus pjakjs. Jsta sj bocj
iïs jvl`jktj cuok`a pjksoias jk kujstro vl`o catl`loko eujro `jm caktjxta
modarom. ±Cuïk`a euj mo ÷mtlio vjz quj jcbostj uk vlstoza o tu ióvlm1 Mas
jsto`aukl`jksjs ma ilrok, jk tatom, 2>.>>> ilmmakjs `j vjcjs om `éo, a sjo, 05
vjcjs par pjrsako `j ij`lo.?5>
Jm usa `jm ióvlm js jk frok ij`l`o uk bïdlta. Zka `j sus `lsporo`arjs js mo
baro `jm `éo. Ilror jm ióvlm js ma prlijra quj bocjk par mo ioÿoko iucbos
pjrsakos, oktjs lkcmusa `j mjvoktorsj `j mo coio7 sj `jspljrtok y ilrok jm
ióvlm.
ióvlm. Poidlìk js ma
@uroktj jm `éo,÷mtlia
iucboqujfjktj
bocjkilro
par mo
jm kacbj7
tjmìeakasj cuok`a
ocujstoksucuidj
y ilrok om
jm
 

odurrliljkta7 sj odurrj y ilro jm ióvlm. ±_uì rjcaipjkso adtljkjk `j ta`a

jstj trogék cak jm tjmìeaka1 @j vjz jk cuok`a, uk carrja jmjctróklca, uk
ijksogj, uk  past  a
  a uk tult lktjrjsoktj. Mo ioyaréo `j mo lkearioclók quj sj
rjcldj js lrrjmjvoktj, uko pìr`l`o `j tljipa. Jsj `ota ÷tlm quj rjcldlias `j
tokta jk tokta,
kas lipumso jsj ijksogj
o ilror jm ióvlmgufasa, jso rota.
co`o paca samo rjcaipjkso acoslakom, js ma quj
Mo lkvjstlfoclók `j mo cak`ucto okliom bo pujsta `j iokleljsta ma
pa`jrasos quj sak mos rjcaipjksos caktlkfjktjs. Jk cljrta jstu`la, ukas
rotakjs pumsodok uko pomokco poro adtjkjr pljksa. Jsto rjcaipjkso sj mjs
`odo o lktjrvomas omjotarlas. O vjcjs pumsodok mo pomokco tros jspjror kujvj
sjfuk`as y adtjkéok uko damlto `j pljksa, y o vjcjs tjkéok quj jspjror ij`la
ilkuta.?5? Jsto lktjriltjkclo sj osjijgo o mo `j kuijrasos rjcaipjksos jk jm
ij`la koturom. Zko odjgo quj rjcamjcto pamjk `j uko emar tljkj quj jspjror uk
tljipa oktjs `j vamvjr o jso ilsio emar, poro quj puj`o pra`uclrsj iïs
pamjk. O vjcjs
Cuok`a mo jspjro js
mo rjcaipjkso sjmorfo
`odo yo olktjrvomas
vjcjs js carto.
omjotarlas, mas rotakjs ocododok
pumsok`a mo pomokco kuijrasos vjcjs slk adtjkjr omlijkta. Lfkarodok cuïk`a
`oréo rjsumto`a, `j ia`a quj sjfuéok pumsïk`amo. ^umsor mo pomokco sj
cakvjrtéo jk uk bïdlta sóml`oijktj orrolfo`a quj pjr`urodo lkcmusa cuok`a
`jgodok `j adtjkjr rjcaipjkso om bocjrma. Jk uk caktjxta modarom a jk jm
flikosla, o jsa sj mj mmoio pra`uctlvl`o`.
^oro kujstro ijktj cakscljktj, mos rjcaipjksos iïs sustokclasos y sjfuros
 ‐mos quj sodjias quj jstïk foroktlzo`os‐ sak mos iïs iatlvo`aros. Mas
bïdltas, jk coidla, praspjrok cak mo lkcjrtl`uidrj. Lioflko quj jstïs
portlclpok`a jk uko sudosto quj tljkj caia prjila iakj`os `j cbacamotj.
^uj`js opastor par uk matj quj caktjkfo clkca iakj`os a par uk matj
ilstjrlasa quj caktjkfo a trjs a clkca iakj`os7 ka ma sodrïs bosto quj sj
ocjptj tu pugo. Móflcoijktj, jm matj `j clkca iakj`os sjrï iïs castasa.
^ujs ka. Zk jqulpa `j lkvjstlfo`arjs `j mo Zklvjrsl`o` `j Cblcofa mmjvó o
coda jsto sudosto y `jscudrló quj mo pugo ij`lo par mas matjs foroktlzo`as `j
clkca iakj`os jro `j ?,4: `ómorjs. Jk coidla, mo pugo ij`lo par jm matj
ilstjrlasa jro `j ?,2< `ómorjs.?54  Cuok`a sj prjfuktodo o mas portlclpoktjs,
oelriodok quj pugor par jm matj `jscakacl`a jro iïs jiaclakoktj. Jmma ka
ouijktodo jm vomar adgjtlva `j mo rjcaipjkso, pjra bocéo quj jm gujfa eujro

iïs `lvjrtl`a.
oelriodok Masopjtjcéo
quj mjs portlclpoktjs
vamvjr opofodok iïs par jktror
pugor. (Jktrjtokta, jk mocarrljk`a
sj jstodo sudosto moy
 vaz, y cuok`a mas portlclpoktjs pmokjodok cak oktjmoclók sus pugos, prjejréok

mo rjcaipjkso ka foroktlzo`o.)
Mo «foilelcoclók¸ sj doso jk jm cakacliljkta `j jstj ijcoklsia. Iucbas
vl`jagujfas jstructuro`as cakearij o rjcaipjksos caktlkfjktjs crjok
bïdltas iuy sóml`as. Jk 4>?2, mo lk`ustrlo `j mas vl`jagujfas tjkéo uk vomar
?53
jstlio`aopravjcbok
toidlìk `j iïs `j jstj
?3>.>>> ilmmakjs
prlkclpla `j `ómorjs.  Mas
`j lkcjrtl`uidrj. Masportlclpoktjs
gujfas j`ucotlvas
jk uk
jstu`la lktjktodok oprjk`jr cakcjptas gufok`a o uk gujfa y, sl mo rjspujsto
jro carrjcto, caksjfuéok dljk uk k÷ijra elga `j puktas, dljk uk k÷ijra `j
puktas quj `jpjk`éo `j mo tlro`o `j ukas `o`as. ?50  Cuok`a mo rjcaipjkso mo
`jtjrilkodok mas `o`as (y par tokta jm ozor), mas jstu`loktjs posodok iïs
tljipa rjspak`ljk`a o prjfuktos y ma bocéok cak ioyar ocljrta. Mo
foilelcoclók sj utlmlzo octuomijktj jk ta`a tlpa `j prafroios `j
jktrjkoiljkta modarom. Boy gujfas poro jksjÿor bodlml`o`js o mas plmatas `j
cozo, o mas ijcïklcas `j cacbjs a o mas clrugokas quj utlmlzok mo tìcklco `j mo
moporascaplo, cak Slk
jscomos `j puktas. kuijrasos
jidorfa,y sama
vorlo`os rjcaipjksos,
ukas pacas caia lkslfklos
gujfas j`ucotlvas lkcmuyjky
rjcaipjksos caktlkfjktjs. _ulzï par jmma, o ijku`a mo foilelcoclók ka
rjsumto iïs jelcoz quj mo jksjÿokzo tro`lclakom.?5:
Jk rjsuil`os cujktos, mo lkcjrtl`uidrj `j mo rjcaipjkso surtj uk jejcta
kjuramóflca quj qulzï ka porjzco roclakom, pjra quj ouk osé kas lipumso o
sjfulr bocljk`a ma quj bocjias.
***
Mos rjcaipjksos sak toidlìk uk ia`a jxcjmjktj `j ij`lr ma orrolfo`a quj
jstï uk bïdlta. Jk jm copétuma oktjrlar, vjéoias quj mas bïdltas puj`jk
oporjcjr j lkstourorsj slk quj sjoias pmjkoijktj cakscljktjs `j jmma, ma quj
ka slfklelco quj ka pa`oias ij`lr su saml`jz.
^oro mas cljktéelcas, mo lksjksldlml`o` o mo rjcaipjkso js jm potrók ara poro
l`jktlelcor jm bïdlta.?55   Jm ÷klca ia`a `j sodjr cak cjrtjzo sl uko occlók
cakstltuyj uk bïdlta js prador quì acurrj cuok`a coidlo mo rjcaipjkso. Sl
pjrslstlias jk kujstro cak`ucto lkcmusa cuok`a vomaroias ijkas mo
rjcaipjkso adtjkl`o a jsto yo ka jstï `lspakldmj, jktakcjs kas bommoias oktj
uk bïdlta.
Caia caijktïdoias jk jm copétuma 3, jstj ejkóijka sj `jscudrló froclos o
mo lkvjstlfoclók cak rotos `j modarotarla. Jk uk jstu`la, par jgjipma, sj
 o`ljstrodo o rotos poro quj pumsorok cljk vjcjs a qulkljktos uko pomokco o elk

`j adtjkjr pljksa.?56 Pros jstj oprjk`lzogj lklclom, sj mos omlijktodo cak ukos

damltos `j pljksa y octa sjful`a sj mjs lkyjctodo uko taxlko quj mos bocéo
jkejrior. Mos rotos `jsorrammodok rïpl`oijktj uk rjcboza lkstlktlva boclo mos
damltos `j pljksa, jm ilsia rjcboza par mo cail`o quj `jsorrammoréoias t÷ y
ya om suerlr
porjcéo uko lktaxlcoclók omlijktorlo7 ma quj oktjs jro uk omlcljktj, obaro
uk vjkjka.
@jspuìs `j jsto jxpjrljkclo, mos rotos jktrjko`os poro pumsor mo pomokco sama
cljk vjcjs bocéok ma móflca7 `jgodok `j pumsormo. Jvltodok adtjkjr jm pljksa
quj om porjcjr mos bocéo jkejrior. Mos rotos o`ljstro`os poro pumsor mo pomokco
qulkljktos vjcjs, jk coidla, bodéok rjpjtl`a toktos vjcjs jsj fjsta quj sj
bodéo cakvjrtl`a jk uk bïdlta, y sjfuéok pumsok`a mo pomokco lkcmusa `jspuìs
`j bodjr osaclo`a jm omlijkta cak jm iomjstor eéslca. Sl rjcldéok uko damlto y
jipjzodok o caiìrsjmo, sj adsjrvodo quj mas okliomjs mo jscupéok cak
rjpufkokclo. Jvl`jktjijktj, bodéo `jgo`a `j sjr uko rjcaipjkso.

moJm bïdltalk`jelkl`oijktj.
pomokco o`qulrl`a, slk jidorfa, ka bocéo su
^ar jm caktrorla, qujbïdlta
mos rotos slfuljrok
sj vjéo pumsok`a
ia`lelco`a par
mo jxpjrljkclo. Pros posor ukas ilkutas oprjtok`a mo pomokco slk adtjkjr
rjcaipjkso, porjcéok `j`uclr quj mo pomokco yo ka mjs praparclakodo ma quj
qujréok y `jgodok `j lkslstlr.
Mas jstu`las `j jstj tlpa rjvjmok uk rosfa jsjkclom `jm bïdlta7 jm lipumsa `j
octuor sj `o om iorfjk `j quj sjo `jsjodmj a ka jk jsj iaijkta. Js caia sl
jm eoktosio `j poso`os rjcaipjksos slfuljro prjsjktj. Mos rotos jgjcutodok mo
occlók proctlco`o (pumsor mo pomokco) `j iokjro outaiïtlco. Jsta `jiujstro
quj jm jejcta `j mos rjcaipjksos puj`jk pramakforsj jk jm tljipa. Mos

rjcaipjksos
sadrj kujstrassak suioijktj
bïdltas jelcljktjs`jjk
iucba `jspuìs qujjsj
mossjktl`a7 caktlk÷ok
adtjkfoias apjrok`a
par ÷mtlio vjz.
Zko rjcaipjkso dljk jscafl`o js caia uko lkvjrslók jxtrjio`oijktj elrij
y jstodmj.
Il camjfo @ovl` Kjom y ya `jcl`lias okomlzor jsto eocjto `j mo rjcaipjkso
jk uk jxpjrlijkta quj lkcmuéo jsj opjrltlva tok téplca `j mos sjslakjs `j clkj
par jm quj pofoias uk prjcla `jsardlto`a.?52 Eulias om clkj iïs cjrcoka om
coipus y rjportlias pomailtos jktrj mas jspjcto`arjs. Mos pomailtos rokclos
tljkjk uk sodar `jsofro`odmj, pjra ka bocjk jkejrior o ko`lj, osé quj
prjporoias frok coktl`o` `j pomailtos y mos `jgoias jk jm modarotarla uko
sjioko
Jm clkjporo
kasquj sj jkrokclorok.
pjriltló pakjr uk por `j trïlmjrjs oktjs `jm posj `j mo pjmécumo.
 @lglias o mas portlclpoktjs quj jm adgjtlva `jm jstu`la jro adtjkjr

lkearioclók sadrj sus prjejrjkclos clkjiotafrïelcos. @lias o co`o pjrsako

uko damso `j pomailtos y uko datjmmo `j ofuo, supujstoijktj caia
caipjksoclók. Mo ilto` `j mas portlclpoktjs rjcldló pomailtos rokclos y mo
atro ilto` pomailtos rjclìk bjcbos. Pros vjr mas trïlmjrjs, mas portlclpoktjs
jktrjfodok
pu`lìroias sus damsos
ij`lr cak bodéok
cuïktos mos pomailtos
cail`a. qujMas mjs quj`orok, jvomuodok
jspjcto`arjs poro quj
o`jiïs mo erjcujkclo cak quj saméok caijr pomailtos cuok`a ldok om clkj. @j
jsj ia`a, comldrïdoias mo saml`jz `j su bïdlta.
Mas portlclpoktjs quj osjfurodok ka tjkjr par castuidrj caijr pomailtos
cuok`a ldok om clkj octuodok `j iokjro roclakom y caiéok iucbos iïs
pomailtos erjscos quj rokclos. Caiéok, `j ij`lo, uk 6> par cljkta `j mo damso
`j pomailtos rjclìk bjcbos, y jk tarka o uk 0> par cljkta `j mos rokclos.
Jstïdoias jk uk coipus uklvjrsltorla, o elk `j cujktos, y qulzïs jm bjcba `j
quj mos pomailtos eujrok frotls jxpmlquj par quì mas jstu`loktjs sj caiéok
lkcmusa mos rokclos. ^ar jm caktrorla, mas jspjcto`arjs quj tjkéok par
castuidrj caijr pomailtos cuok`a ldok om clkj caiéok mo ilsio coktl`o`,
iïs `j uk 5> par cljkta `j mo damso, cak lk`jpjk`jkclo `j quj mos pomailtos
jstuvljrok a ka rokclos.
@jspuìs, ta`as kas `lgjrak quj mos pomailtos rokclos mjs bodéok sodl`a eotom.
^jra jsa ka `jtuva o quljkjs tjkéok jm bïdlta `j caijr pomailtos. Cuok`a
ldok om clkj, caiéok pomailtos, caia sljiprj. Jrok tatomijktj lksjksldmjs o
ma quj pa`réoias `jkailkor su pmocjr lkij`lota. Codéo jspjror quj sj
eariorok uko aplklók sadrj ma quj jstodok caksuiljk`a y `jcl`ljrok sl
qujréok sjfulr cailjk`a a ka. ^jra mas jstéiumas `jm jktarka jrok `jioslo`a
pa`jrasas7 mos mucjs opofo`os, mas trïlmjrjs jk mo poktommo, mos damsos `j
pomailtos jk mo ioka… Octuodok par castuidrj.
Jk uk sjfuk`a jstu`la lkcmulias uk jmjijkta quj fjkjrodo erlcclók jk jm
caksuia bodltuom `j pomailtos7 usoias damsos cak osos `j popjm. Sj `lga o mo
ilto` `j mas jspjcto`arjs quj sugjtorok jm oso cak su ioka `ailkoktj (mo
`jrjcbo, kariomijktj) y quj cailjrok cak mo atro. ^ruìdoma omfuko vjz7 js
caia jipjzor o usor pomlmmas cuok`a kariomijktj caijs cak cucblmma y
tjkj`ar. Om rjsta `j mas portlclpoktjs sj mjs `lga ma caktrorla7 quj sugjtorok mo
damso cak su ioka `ìdlm y usorok mo `ailkoktj poro caijr. Js `jclr, quj
cailjrok caia saméok bocjrma.
Mas quj caiéok cak su ioka ka `ailkoktj ka pa`éok caijr caia `j
castuidrj. Pjkéok quj cafjr cak iucba cul`o`a mos pomailtos poro
 mmjvïrsjmos o mo daco. @jdl`a o jsto erlcclók oÿo`l`o, mas quj tjkéok orrolfo`a

jm bïdlta `j caijr pomailtos sama caksuiéok jm 3> par cljkta `j mos

pomailtos rokclos y jm 0> par cljkta `j mos rjclìk bjcbos7 uko `lejrjkclo
slfklelcotlvo rjspjcta o cuok`a caiéok `j iokjro kariom. Omtjror
mlfjroijktj sus bïdltas omlijktlclas mjs admlfodo o pjksor jk ma quj jstodok
bocljk`a. @j prakta,
`jclr, rjporok`a octuodok cakearij
jk jm `jsofro`a o su jxpjrljkclo
quj mjs pra`ucéok lkij`loto
mos pomailtos ‐jsy
rokclos‐
ka cakearij o su bïdlta `j caijr pomailtos.
O mas ij`las `j caiuklcoclók iïs papumorjs mjs jkcoktok jstj tlpa `j
jstu`las, y jm kujstra tuva sus qulkcj ilkutas `j eoio. ^jra sj
iomlktjrprjtorak mas rjsumto`as. Mos rjvlstos `j somu` mmjforak o mo cakcmuslók
`j quj jm jstu`la `j mos pomailtos y mos damsos cak oso `jiastrodo quj caijr
cak mo ioka ka `ailkoktj praplclodo jm o`jmfozoiljkta. O su ia`a `j vjr,
jro uko eario `j caijr ijkas. Cuok`a sj pusljrak jk caktocta cakilfa
poro jktrjvlstorij, lktjktì sjÿomor quj jsta pa`éo tjkjr uk lkcakvjkljktj
frovj7 caijr cak mo ioka ka `ailkoktj bocj quj prjstjias iïs otjkclók om
sodar `j ma quj caijias. O mas portlclpoktjs jk kujstra jstu`la kl slquljro
mjs fustorak iucba mos pomailtos rjclìk bjcbos, y mos rokclos mjs porjcljrak
barrldmjs. @j ia`a quj js móflca quj, cuok`a prjstodok otjkclók o ma quj
jstodok bocljk`a, cailjrok ijkas lkcmusa cuok`a mos pomailtos jstodok
rjclìk bjcbos. ^jra, sl `j vjr`o` kas fusto ma quj jstoias cailjk`a, cuok`a
prjstoias otjkclók o kujstro jxpjrljkclo prjsjktj qulzï caioias iïs o÷k
quj kariomijktj. Caijr cak tu ioka `ìdlm ka js uko tìcklco `j
o`jmfozoiljkta. Js uko iokjro `j omtjror jm bïdlta `j caijr
outaiïtlcoijktj y cadror iïs cakcljkclo `j ma quj caijias.
Jm bjcba `j quj mos rjcaipjksos `jgjk `j surtlr jejcta jxpmlco par quì
kujstro kujvo oustjrl`o` pjr`uro iucba `jspuìs `j quj boyoias som`o`a mo
`ju`o `j kujstro torgjto `j crì`lta y jm arfumma `j obarror sjo yo uk rjcujr`a
mjgoka. Obaro octuoias cak jm ia`a plmata outaiïtlca pujsta. Lkcmusa mos
pjrsakos iuy o`lkjro`os puj`jk rjflrsj par bïdltas `j oustjrl`o` o`qulrl`as
bocj iucba tljipa. Vorrjk Dueejtt, prjsl`jktj y caksjgjra `jmjfo`a `j
Djrhsblrj Botbowoy y uka `j mas baidrjs iïs rlcas `jm iuk`a, slfuj
vlvljk`a jk mo coso quj caipró jk ?<:2 par 3?.:>> `ómorjs. Cbormlj Jrfjk,
euk`o`ar y prjsl`jktj `j @lsb Kjtwarh, ta`ovéo sj mmjvo uk sïk`wlcb y uk
Fotaro`j `j coso poro caijr jk jm trodoga. Blmory Swokh, Mo`y Fofo y
Hrlstjk Djmm, trjs eoiasos slk pradmjios `j `lkjra, osjfurok quj rjcartok
cupakjs `j `jscujkta oktjs `j bocjr mo caipro. Mas iomas bïdltas toidlìk
 pjr`urok, slk jidorfa. Jm bïdlta `j vjr tjiparo`os oposlakoktjs `j Gujfa `j

trakas pjrslstj lkcmusa cuok`a mos co`jkos `j tjmjvlslók yo ka pra`ucjk sjrljs

quj kas porjzcok tok coutlvo`aros. Kujstra ya bodltu`lkom ka ma kato, y kas
ioktljkj ilrok`a mo poktommo co`o kacbj, jk mufor `j `jgorkas mjjr a jscucbor
i÷slco.
***
Cuok`a sj caiprjk`j cóia eukclakok mos rjcaipjksos o mo baro `j
jstodmjcjr bïdltas, rjsumto sjkclmma utlmlzor jstj rjcursa. Movorsj mos iokas
cak godók js uko `j mos prïctlcos blflìklcos iïs dorotos y jejctlvos quj
jxlstjk jk mas poésjs jk véos `j `jsorramma. ±Cóia caksjfulias quj sjo ma
suelcljktjijktj frotlelcoktj caia poro quj mas klÿas o`quljrjk mo castuidrj
`j movïrsjmos1
Zk jqulpa `j lkvjstlfo`arjs cak iucbo lklclotlvo rjportló pjqujÿos
postlmmos `j godók troksm÷cl`a o klÿas `j cuotra oÿas `j uko macoml`o`
?5<
jipadrjcl`o
klÿas, `jjro
jm godók mo pravlkclo
`j par sé su`oerlcoko `j Coda
uko rjcaipjkso7 coslAccl`jktom.
troksporjktj ^oro
y `j omfukas
camarjs
vlvas, cak uk gufujtj (uko pjmatlto a uk pjz `j pmïstlca) dljk vlsldmj jk jm
cjktra. Atras rjcldljrak jm ilsia gufujtj, pjra sjporo`a `jm godók. Om
prlkclpla `jm jstu`la, mas klÿas roro vjz sj movodok mos iokas oktjs `j caijr
a `jspuìs `j bocjr sus kjcjsl`o`js. Pros rjcldlr uko postlmmo `j godók co`o
`as sjiokos `uroktj `as ijsjs, mas klÿas quj usodok jm godók cak gufujtj
lkcmul`a sj movodok mos iokas iïs o ijku`a quj mas quj usodok godók
kariom. Movorsj mos iokas sj cakvlrtló jk uko frotlelcoclók lkij`loto,
parquj ocjrcodo co`o vjz iïs o mas klÿas om gufujtj quj jm godók fuor`odo
`jktra.
^jra ±quì boy `j mas o`umtas1 Jm movoiokas caipocta `j Irjida,
`lsjÿo`a poro sjr utlmlzo`a jk mo Hjklo rurom, tljkj uk jspjglta jkclio `jm
movoda.?6>  Cuok`a sj camaco eujro `j uko mjtrlko, jm movoiokas pjriltj o mas
usuorlas vjrsj mo coro iljktros sj movok mos iokas. ±\ ocosa boy omfa iïs
sotlseoctarla quj pa`jr vjrsj jk uk jspjga1
Mas bïdltas sj euk`ok sadrj kujstro jxpjrljkclo lkij`loto `jm pmocjr. Jm
crltjrla `j sjmjcclók js iuy sjkclmma7 ma quj kas pra`ucj `jmjltj.
Tjsuiljk`a, o`qulrlias bïdltas cuok`a kujstros occlakjs rjpjtl`os kas
rjpartok iïs pmocjr `jm quj jspjrok kujstras slstjios kjurakomjs.
 

?03. Bjkry B. \lk y Dordoro G. Hkawmtak, «Pbj Tamj ae tbj Dosom Fokfmlo lk Bodlt Eariotlak¸.
 Koturj Tjvljws Kjurascljkcj 6, k.· 5 (4>>5)7 050–065,
050–065, `al7
`al7?>.?>32/
?>.?>32/krk?<?<
krk?<?<..

?00.  Vameroi Scbumtz, «@apoilkj Tjwor`

Tjwor` ^rj`lctlak Jrr
Jrrar
ar Ca`lkf¸.  @lomafujs lk Cmlklcom
 Kjurascljkcj ?2, k.· ? (4>?5)7 43–34.

?0:.  Tay
Tay   O. Vlsj, «@apoilkj ok` Tjwor`7 Pbj Okbj`aklo Bypatbjsls 3> 3>   \jors Ak¸.
 y Tjsjorcb ?0, k.   4–3 (4>>2)7 ?5<–?23, `al7?>.?>>6/de>3>332>2
 Kjurataxlclt 
 Kjurataxlclt  as
`al7?>.?>>6/de>3>332>288 Vameroi
Scbumtz, «Kjurakom Tjwor` ok` @jclslak Slfkoms7 Erai Pbjarljs ta @oto¸.  ^byslamaflcom
 Tjvljws <:, k.· 3 (4>?:)7 2:3–<:?, `al7?>.??:4/pbysrjv.>>>43.4>?0
`al7?>.??:4/pbysrjv.>>>43.4>?0 .

?05. Scbumtz, «Kjurakom Tjwor` ok` @jclslak Slfkoms¸.

«Kjurakom

?06.  @lokj T. Eammlkfsto` y Ioryokkj

Ioryokkj J`iu
J`iuk`sak,
k`sak, «Ls ^sycbamaflcom Odusj Tjclpracom lk
Lktliotj Tjmotlaksblps1 @oto erai o Kotlakom Soipmj ae Oijrlcok O`umts¸. Gaurkom ae Eoilmy
Ulamjkcj 4:, k.· : (4>?>)7 0<:–:>2, `al7
`al7?>.?>>6/s?>2<5->?>-<3??-y
?>.?>>6/s?>2<5->?>-<3??-y..

?02. 
Vam
Vamero
eroi
i Scbumtz, «@apoilkj Tjwor` ^rj`lctlak-Jrrar Slfkommlkf7 O Pwa-Caipakjkt
`al7?>.?>32/krk.4>?:.45..
Tjspaksj¸. Koturj Tjvljws Kjurascljkcj ?6, k.· 3 (4>?5)7 ?23–?<:, `al7?>.?>32/krk.4>?:.45

?0<.  Pai
Paiaiaill Sblk`au jt om., «O Slmjkt Jmlfldlmlty Procj Jkodmjs @apoilkj-@jpjk`jkt
Sykoptlc ^mostlclty ear Tjlkearcjijkt Mjorklkf lk tbj Iausj Strlotui¸.  Jurapjok Gaurkom a
`al7?>.????/jgk.?3<4?..
 Kjurascljkcj (4>?2)7 ?–??, `al7?>.????/jgk.?3<4?

?:>.  Uamhswofjk, «Pbj Euk Pbjary ?–^loka Stolrcosj Lkltlotlvj¸. 45 `j actudrj `j 4>><,
?706, bttps7//www.yautudj.cai/wotcb1v9SDyyior3d`s.
vé`ja, ?706, bttps7//www.yautudj.cai/wotcb1v9SDyyior3d`s.

?:?.  Uamhswofjk, «Pbj Euk Pbjary 4–Ok Lkltlotlvj ae Uamhswofjk7 Pbj Varm`“s @jjpjst
Dlk¸. 45 `j actudrj `j 4>><, vé`ja, ?745, bttps7//www.yautudj.cai/wotcb1v9qTfVttqEHu2.
bttps7//www.yautudj.cai/wotcb1v9qTfVttqEHu2.

?:4. Djk goi
 goilk
lk For`kjr y ^blmmlppo Mommy, «@ajs Lktrlkslc Iatlvotlak Strjkftbjk ^byslcom
Octlvlty Bodlt1 Ia`jmlkf Tjmotlaksblps djtwjjk Sjme-@jtjrilkotlak, ^ost Djbovlaur, ok` Bodlt
Strjkftb¸. Gaurkom ae Djbovlarom Ij`lclkj 35, k.· : (4>?3)7 022–0<6, `al7
`al7?>.?>>6/s?>25:->?4-
?>.?>>6/s?>25:->?4-
<004->.. ^oro bommozfas slilmorjs jk cuokta o caksuia `j erutos y vjr`uros, vìosj Oijmlj Z.
<004->
Vlj`jiokk jt om., «Lktrlkslc Tjwor`s, Erult ok` Ujfjtodmj Caksuiptlak, ok` Bodlt Strjkftb7 O
Pbrjj-Vovj Stu`y Pjstlkf tbj Ossaclotlvj-Cydjrkjtlc Ia`jm¸.  Oppmlj` ^sycbamafy7 Bjomtb
`al7?>.????/opbw.?4>4>..
ok` Vjmm-Djlkf 5, k.· ? (4>?0)7 ??<–?30, `al7?>.????/opbw.?4>4>

?:3. ^jl-\lkf Mlk, Vjk`y Vaa` y Gabk Iaktjrassa, «Bjomtby Jotlkf Bodlts ^ratjct ofolkst
Pjiptotlaks¸. Oppjtltj ?>3 (4>?5)7 034–00>, `al7?>.?>?5/g.oppjt.4>?:.??.>??
`al7?>.?>?5/g.oppjt.4>?:.??.>??..

?:0.
 Jmjkl Ioktzorl
Djbovlars7 jt om.,Tjvljw
O Systjiotlc «^jrsakom
ok`Elkokclom Lkcjktlvjs
Ijto-Okomysls¸. ear Cbokflkf
 ^rjvjktlvj Bodltuom
Ij`lclkj Bjomtb-Tjmotj`
6: (4>?:)7 6:–2:,
 `al7?>.?>?5/g.ypij`.4>?:.>3.>>?
`al7?>.?>?5/g.ypij`.4>?:.>3.>>?..

?::. 
Gjeerjy P. Hummfrjk jt om., «Lk`lvl`uom Ujrsus Fraup-Dosj` Elkokclom Lkcjktlvjs ear
Vjlfbt Mass7 O Tok`ailzj`, Caktrammj` Prlom¸. Okkoms ae Lktjrkom Ij`lclkj ?:2, k.· 6 (4>?3)7
`al7?>.6345/>>>3-02?<-?:2-6-4>?3>0>4>->>>>4 .
:>:–:?0, `al7?>.6345/>>>3-02?<-?:2-6-4>?3>0>4>->>>>4

?:5. Vjk`y Vaa` y @ovl` P. Kjom, «Bjomtby tbraufb Bodlt7 Lktjrvjktlaks ear Lkltlotlkf ok`
a

Iolktolklkf
`al7 . Cbokfj¸. Djbovlarom Scljkcj ok` ^amlcy 4, k.  ? (4>?5)7 6?–23,
Bjomtb Djbovlar
?>.?3:3/dsp.4>?5.>>>2.
`al7?>.?3:3/dsp.4>?5.>>>2

?:6. Tjdjcco Frjjkeljm`, «Varhpmocj Vjmmkjss ^rafrois Tjommy @ak“t Varh¸. Dmaaidjrf, 45

bttps7//www.dmaaidjrf.cai/kjws/ortlc
`j jkjra `j 4>?2, bttps7//www.dmaaid jrf.cai/kjws/ortlcmjs/4>?2->?-45
mjs/4>?2->?-45/warhpmocj-wjmmkjss
/warhpmocj-wjmmkjss--
prafrois-rjommy-`ak-t-warh..
prafrois-rjommy-`ak-t-warh

?:2. Gabk Tasjkfrjk, «Baw Coslkas Jkodmj Foidmlkf O``lcts¸. Pbj Otmoktlc, `lcljidrj `j
bttps7//www.tbjotmoktlc.cai/iofozlkj/orcblvj
4>?5, bttps7//www.tbjotmoktlc.cai/iofozlkj/orcblvj/4>?5/?4/maslkf
/4>?5/?4/maslkf-lt-omm/:>:2?0/
-lt-omm/:>:2?0/..

?:<. ^otrlch
Oksjmij, «@apoilkj, Iatlvotlak, ok` tbj Jvamutlakory Slfklelcokcj ae Foidmlkf-
Mlhj Djbovlaur¸. Djbovlaurom Drolk Tjsjorcb 4:5 (4>?3)7 ?–0, `al7?>.?>?5/g.ddr.4>?3.>6.>3<
`al7?>.?>?5/g.ddr.4>?3.>6.>3<..

?5>.  MlsoJo`lclcca, «Oijrlcoks Cbjch Pbjlr ^bakjs 2 Dlmmlak Plijs o @oy¸. Plij, ?: `j
`lcljidrj `j 4>?:, bttp7//tlij.cai/0?065?0/siortpbakj
bttp7//tlij.cai/0?065?0/siortpbakj-usofj-us-4>
-usofj-us-4>?:
?:..

?5?. Omlclo M. @jTussa jt om., «Lkstruijktom Zkcjrtolkty os o @jtjrilkokt ae Djbovlar uk`jr

Lktjrvom Scbj`umjs ae Tjlkearcjijkt¸.  Eraktljrs lk Lktjfrotlvj Kjurascljkcj 0 (4>?>)7 ?6,
`al7?>.332</eklkt.4>?>.>>>?6
`al7?>.332</eklkt.4>?>.>>>?6..

?54. Muxl Sbjk, Oyjmjt Elsbdocb y Cbrlstapbjr H. Bsjj, «Pbj Iatlvotlkf-Zkcjrtolkty Jeejct7

Zkcjrtolkty Lkcrjosjs Tjsaurcj Lkvjstijkt lk tbj ^racjss ae Tjwor` ^ursult¸. Gaurkom a
`al7?>.?>25/56<0?2..
Caksuijr Tjsjorcb 0?, k.· : (4>?:)7 ?3>?–?3?:, `al7?>.?>25/56<0?2

?53. Hjmmlj Jmm, «Ul`ja Foij Lk`ustry Ls Daailkf wltb Caktlkuj` Tjvjkuj¸. CKDC, ?2 `j
 gumla bttps7//www.ckdc.cai/4>?2/>6/?2/vl`ja
`j 4>?2, bttps7//www.ckdc.cai
caktlkuj`-rjvjkuj.btim.
caktlkuj`-rjvjkuj.btim. /4>?2/>6/?2/vl`ja-foij-lk`ustry
-foij-lk`ustry-ls-daailkf-w
-ls-daailkf-wltb-
ltb-

?50. Jram Azcjmlh, Kjrflz Jrclm Coflmtoy y Kjsj Soblk Azcjmlh, «Pbj Jeejct ae Zkcjrtolkty ak
Mjorklkf lk Foij-Mlhj Jkvlrakijkts¸. Caiputjrs ok` J`ucotlak 56 (4>?3)7 ?4–4>,
`al7?>.?>?5/g.caipj`u.4>?3.>4.>><
`al7?>.?>?5/g.caipj`u.4>?3.>4.>><88 vìsosj toidlìk ^oum O. Bawor`-Gakjs jt om.,
«Foilelcotlak ae Mjorklkf @joctlvotjs tbj @jeoumt Ia`j Kjtwarh¸.  Eraktljrs lk ^sycbamafy
^sycbamafy 5
(4>?5)7 ?2<?, `al7?>.332</epsyf.4>?:.>?2<?
`al7?>.332</epsyf.4>?:.>?2<?..

?5:. Wohhayyo B. Mjwls, Iorlo C. Swortz y Jmlzodjtb G. Myaks, «Vbot“s tbj ^alkt1 O Tjvljw
ae Tjwor` Systjis Lipmjijktj` lk Foilelcotlak Lktjrvjktlaks¸. Foijs ear Bjomtb Gaurkom :,
k.· 4 (4>?5)7 <3–<<, `al7?>.?>2</f0b.4>?:.>>62
`al7?>.?>2</f0b.4>?:.>>62..

?55. \lk y Hkawmtak, «Pbj Tamj ae tbj Dosom Fokfmlo lk Bodlt Eariotlak¸.

 

?56. Cbrlstapbjr @. O`ois, «Uorlotlaks lk tbj Sjksltlvlty ae Lkstruijktom Tjspak`lkf ta

Tjlkearcjr @jvomuotlak¸. Pbj _uortjrmy Gaurkom ae Jxpjrlijktom ^sycbamafy Sjctlak D 30, k.·
`al7?>.?>2>/?050>6024>20>>262 8 Oktbaky @lchlksak, «Octlaks ok` Bodlts7
4d (?<24)7 66–<2, `al7?>.?>2>/?050>6024>20>>262
Pbj @jvjmapijkt ae Djbovlaurom Outakaiy¸. ^blmasapblcom Proksoctlaks
Proksoctlaks ae tbj Tayom Sacljty
ae Mak`ak. D7 Dlamaflcom Scljkcjs 3>2, k.· ??3: (?<2:)7 56–62, `al7?>.?><2/rstd.?<2:.>>?>
`al7?>.?><2/rstd.?<2:.>>?>..

?52. @ovl` P. Kjom jt om., «Pbj ^umm ae tbj ^ost7 Vbjk @a Bodlts ^jrslst @jspltj Cakemlct wltb
Iatlvjs1¸  ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk 36, k.· ?? (4>??)7 ?042–?036,
`al7?>.??66/>?05?564??0?<253
`al7?>.??66/>?05?564??0?<253 .

?5<.  Gustlkj Durks, Drjk`ok Ioufbok-Drawk y Äurjo Iauzlkba, «Vosblkf wltb Bapj7
Jvl`jkcj erai o Bok`-Vosblkf ^lmat Stu`y oiakf Cblm`rjk lk Sautb Oerlco¸. DIC ^udmlc
 Bjomtb ?2 (4>?2)7 6><, `al7?>.??25/s?422<->?2-::63-2
`al7?>.??25/s?422<->?2-::63-288 Odlfolm Sjmmiok, Gustlkj Durks y
Drjk`ok Ioufbok-Drawk, «Bok`wosblkf Djbovlaur ok` Bodlt Eariotlak lk tbj Bausjbam`7
Jvl`jkcj ae Splmmavjrs erai o ^lmat Tok`ailsj` Jvomuotlak lk Sautb Oerlco¸. SOM@TZ
Varhlkf ^opjr Sjrljs, k.· 445 (4>?2).

?6>.  @ovl` Kjom jt om., «Pbj ^umm ae tbj ^ost7 Vbjk @a Bodlts ^jrslst @jspltjCakemlct wltb
a
Iatlvjs1¸  ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk  36, k.   ?? (4>??)7 ?042–?036,
`al7?>.??66/>?05?564??0?<253 .
`al7?>.??66/>?05?564??0?<253
 

<

CABJTJKCLO @JM JKPATKA

«Mo jstodlml`o` ka js lkiavlml`o`.¸
Hmjijks vak Ijttjrklcb

Ma quj mj opjtjcj o tu ya bodltu`lkom ka js ma ilsia quj tj opjtjcj o tl. Jsto

`lejrjkclo js cruclom cuok`a lktjktoias jkcoilkor kujstra ya boclo uko
cak`ucto iïs cakvjkljktj poro kasatras. Caia bjias vlsta, mo
lkcjrtl`uidrj `j mo rjcaipjkso bocj quj praspjrj jm bïdlta. Oportj `j jsta, o
mas bïdltas ka mjs fusto mo vorlj`o`. @j bjcba, mo `jtjstok. Mo vorlj`o`
`jdlmlto jm bïdlta. Otjk÷o su copocl`o` `j `lrlflr kujstras caipartoiljktas.
Jmma sj `jdj o quj mo vorlj`o` js jkjilfo `j mas caktjxtas jstodmjs, quj,
caia vjéoias jk jm copétuma 5, sak mo cak`lclók slkj quo kak `jm bïdlta. Sl
ka arfoklzos tu vl`o poro quj jstliumj `j iokjro cakstoktj jm kujva bïdlta
quj `jsjos o`qulrlr, jsj bïdlta kukco mmjforï o jstodmjcjrsj. Sama mmjvok`a
uko vl`o ma iïs cabjrjktj pasldmj praspjro jm bïdlta. @j ma caktrorla, ma
÷klca quj puj`j jspjrorsj js quj sj `jsorrammj mjktoijktj, caia uko pmokto
cak iuy paco muz.
P÷ y ya tjkjias uko caclko jk coso, y sjfuroijktj t÷, lfuom quj ya,
prjporos jm coeì jk jmmo o prlijro baro `j mo ioÿoko. ^jra mas jstéiumas a
cak`lclakoktjs bodltuomjs jxlstjktjs jk jm caktjxta `j tu caclko sak `lstlktas
`j mas iéas. Sl utlmlzos uko coejtjro `j elmtra y fatja, tu caktjxta sj caipakj
`j elmtra, coeì iaml`a, ofuo, rjclpljktj `j crlstom y coejtjro jmìctrlco `j fatja.
Mas jmjijktas `j il coejtjro jsprjssa  sak atras7 partoelmtra, coeì iaml`a,
caipocto`ar, ofuo, coejtjro jmìctrlco jsprjssa y jspuio`ar `j mjcbj. _ulzï
tjkfos uko lsmo jk mo caclko o mo quj tj sljktos iljktros jspjros quj jstì mlsta
jm coeì7 atro sjÿom `jm caktjxta. \a tjkfa quj pjriokjcjr `j plj poro prjporor
jm coeì y jspuior mo mjcbj. Pa`a jmma sak jmjijktas rjcurrjktjs `jm caktjxta
quj eoclmltok jm quj prjporjias jm coeì. Froclos o mo rjpjtlclók, jstas
jmjijktas quj`ok lkcarparo`as `j iokjro elgo o kujstras bïdltas iotutlkas.
 ^uj`j, cmora jstï, quj jsto ioÿoko tus blgas boyok `jgo`a su trjkjclta jk jm

sujma `j mo caclko y quj trapljcjs cak ìm cuok`a tj ocjrqujs o mo coejtjro. A

quj amvl`oros caipror elmtras mo ÷mtlio vjz quj eulstj o mo caipro. Jstas
coidlas omtjrok mas jmjijktas `jm jktarka. @j rjpjktj, tljkjs quj pjksor jk
ma quj vos o bocjr. ±@jdjréos oportor jm trjkjclta a sartjorma1 ±Lipravlsor uk
elmtra
puj`jscak popjmpar`juko
posortj caclko1 ±Kjcjsltos
coejtjréo oktjs `j `j vjr`o`
mmjfor taiortj uk coeì obaro a
o mo aelclko1
Sl mas jmjijktas `jm caktjxta coidlok, tljkjs quj `jtjkjrtj o pjksor. Ka
puj`js octuor par castuidrj slk iïs. \, sl mo caso sj caipmlco, qulzï `jcl`os
jspjror bosto iïs tor`j poro taiortj jsj coeì.
^jra, `jspuìs `jm coeì, qulzï somfos o carrjr uk rota. \, sl ka taios coeì,
toipaca somjs o carrjr. \ cuok`a carrjs sujmjs usor uko opmlcoclók `jm ióvlm
poro mmjvor mo cujkto `j mas hlmóijtras quj bocjs. Cuok`a mo opmlcoclók plto,
sodjs quj bos ocodo`a tu rjcarrl`a. Jm tjmìeaka eario portj `jm caktjxta jk jm
quj carrjs. Jm pltl`a js uko sjÿom quj tj lk`lco cuïk`a poror. Mltjromijktj.

Bocj
Jstoquj carrjrslksjojidorfa,
kacbj, poro tl omfa cosl outaiïtlca.
tu tjmìeaka sj bo octuomlzo`a y bo lkstomo`a uk
kujva slstjio apjrotlva. Jm pltl`a `j sljiprj yo ka sujko. Sé, js uk coidla
iéklia, pjra jsas coidlas `j caktjxta tj admlfok o taior `jclslakjs.
±Ijrjcj mo pjko duscor jk Lktjrkjt poro ovjrlfuor cóia octuomlzor mo
opmlcoclók1 _ulzïs jsto ioÿoko pa`réos comcumor o aga mo `lstokclo quj carrjs.
Mo ousjkclo `j jso sjÿom elgo omtjro tu rutlko `j jgjrclcla7 js uk adstïcuma.
A puj`j quj jm caktjxta jk jm quj somjs o carrjr par mos ioÿokos lkcmuyo o
uko caipoÿjro. Pj `lrlfjs o vujstra pukta bodltuom `j jkcujktra, `ak`j tu
oilfo sj rj÷kj caktlfa. Jmmo js uko sjÿom buioko poro quj ocjmjrjs jm posa
(pjra jsa ka tljkjs par quì `jcérsjma). Atra `lsporo`ar poro quj somfos o
carrjr js mo baro `jm `éo. Sl tj jktrjtljkjs `jioslo`a taiok`a coeì, ka
calkcl`lrïs cak tu oilfo y ka mmjforïs o coso o tljipa poro `ucbortj oktjs `j
lr o trodogor. Atras jmjijktas quj caktrlduyjk o quj bofos ma quj sujmjs
bocjr7 ocodortj jm coeì, ocaipoÿor o tus blgas o mo poro`o `jm outad÷s jscamor
y `jspj`lrtj `j jmmas, otortj mas car`akjs `j mos zopotlmmos. Ka somjs o carrjr
bosto bodjr caipmjto`a ta`os jsos occlakjs.
Muforjs, oporotas jmjctróklcas, pjrsakos, barorlas y atros occlakjs7 sak
sjÿomjs jstodmjs quj sj osaclok om jgjrclcla poro earior tu rutlko iotlkom. Sl
uko `j jsos sjÿomjs coidlo, oukquj sjo iaijktïkjoijktj, tu bïdlta puj`j
trostacorsj y admlfortj o pjksor. Sl coidlo `jelkltlvoijktj, jm bïdlta puj`j
`jsoporjcjr par caipmjta.
 Jk jstj copétuma voias o oprjk`jr ma lipartoktj quj js ioktjkjr uk

caktjxta ma iïs jstodmj pasldmj poro eaijktor uk bïdlta. Sl arfoklzos tu

jktarka poro quj sjo cakstoktj, rjcurrjktj y elga, mos sjÿomjs `jm caktjxta
puj`jk sjr jm caidustldmj quj bofo quj tus kujvas bïdltas `jspjfujk cak
lkcrjédmj vjmacl`o`. Froclos o jmmos, kujstros ijktjs puj`jk jipjzor o
`jsorrammor jsas otogas jktrj caktjxta y rjspujsto quj outaiotlzok jm mafra `j
kujstras adgjtlvas.
***
^oro mo earioclók `j bïdltas `j jgjrclcla, jm barorla js uk jmjijkta
euk`oijktom `jm caktjxta.?6?  O ma morfa `j `acj sjiokos, mas portlclpoktjs jk
uk jstu`la ‐ta`as jmmas rjclìk opukto`as o uk flikosla‐ `jsorrammorak
potrakjs `j jgjrclcla o baros elgos. Zka oelriodo lr om flikosla «ta`as mas
`éos o mos sljtj `j mo ioÿoko¸, y atra ldo «o `lorla `jspuìs `j mo cjko¸. Atras
lkeariodok `j quj erjcujktodok ijkas jm flikosla7 cuok`a jkcaktrodok uk
rota. Om ocodor jm`jpjrla`a
elgos lkeariorak quj ma `j `acjcosl
bocéok sjiokos, mas quj
slk pjksor ldok
y slk om flikosla
kjcjsl`o` o baros
`j quj ko`o
sj ma rjcar`oro. Bodéok outaiotlzo`a jso rutlko `j jgjrclcla. Mas quj
jktrjkodok o baros lrrjfumorjs ka tjkéok jso sujrtj. @jpjk`éok `j jsj vljga
ia`jma `jm quj lktjktoias `jsjidorozorkas7 sama bocéok jgjrclcla cuok`a
qujréok bocjrma a cuok`a sj admlfodok cakscljktjijktj o jmma.
Mas barorlas sak toidlìk jsjkclomjs cuok`a tjkjias quj taior uko
ij`lcoclók elgo. Paior o `lorla mo pém`aro oktlcakcjptlvo a uko postlmmo poro
caktramor mo tjkslók rjsumto caipmlco`a parquj ka boy klkf÷k séktaio eéslca
quj tj ma rjcujr`j, klkf÷k iomjstor quj caktrlduyo o lkstouror jm bïdlta. ^jra
somtortj mo `asls
@j kujva, mo `lorlo
baro puj`j
`jm `éosjrjs`jsostrasa jk oidas
euk`oijktom cosas.
jk tomjs bïdltas. Zk jstu`la
jspjclomijktj cakvlkcjktj okomlzó mas djkjelclas `j mmjvor uk barorla rjfumor
poro taior eïriocas `j caktram `j mo blpjrtjkslók. Mas lkvjstlfo`arjs
sustltuyjrak mas topakjs `j mas eroscas `j mos postlmmos par atras jspjclomjs
quj frododok mo erjcujkclo y mo baro cak quj mas pocljktjs taiodok su
ij`lcoclók.?64  Jk fjkjrom, mo fjktj cuipméo y uk 65 par cljkta `j mas
pocljktjs sj taiodo su postlmmo o mo baro prjscrlto. Slk jidorfa, mas pocljktjs
quj prjvloijktj `jcéok tjkjr uk bïdlta orrolfo`a `j taiorsj mo postlmmo o
`jtjrilko`o baro `jm `éo cuipméok cak jspjclom puktuoml`o`. Paiodok mo
postlmmo cak iïs rjfumorl`o` y cak uk iorfjk `j `as baros rjspjcta o mo baro
 prjscrlto. Zk jstu`la slilmor cak oktlcakcjptlvas aromjs rjvjmó uk ijkar

cuipmliljkta `j mas barorlas7 cjrco `j mo ilto` `j mos portlclpoktjs

rjcakacéok somtorsj omfuko `asls co`o ijs.?63  ^jra jk jstj cosa mas barorlas
toidlìk lkemuéok. Jktrj quljkjs sj somtodok mo `asls `as a iïs vjcjs om ijs,
sama uk 00 par cljkta tjkéo uko baro elgo poro taior mo postlmmo, iljktros quj jm
<> par cljkta `j quljkjs kukco sj somtodok uko `asls tjkéo uko baro elgo poro
taiormo. @odo lfuom cuïk`a taiorok mo pém`aro7 ioÿoko, ij`la`éo, tor`j a
kacbj. Ma `jtjrilkoktj jro bocjrma o mo ilsio baro.
^oro kujstro ijktj cakscljktj, mos sjÿomjs jstodmjs ka tljkjk frok
lipartokclo. Paior uko postlmmo o baros `lstlktos `jm `éo ka `jdjréo lipartor
sl tljkjs mo suelcljktj iatlvoclók poro bocjrma (±y quì puj`j bodjr iïs
iatlvo`ar quj mo praplo somu`1) @j bjcba, mas lkvjstlfo`arjs `jm jstu`la `j
mas topakjs lktjmlfjktjs jspjrodok quj mas pocljktjs quj crjéok jk mo jelcoclo
`j su ij`lcoclók eujrok mas iïs cuipml`arjs o mo baro `j taiormo. Jrok mas
quj `jdéok jstor iïs iatlvo`as. ^jra mos crjjkclos `j mas pocljktjs ka
lkemuéok jk mo taio rjfumor `j mas eïriocas. ?60 Ma quj bocéo quj mas pocljktjs
cuipmljrok cak su `asls jrok mas barorlas rjfumorjs.
Jstas jstu`las `jiujstrok cmoroijktj quj jm «caktjxta¸ ka sama sj
caipakj `jm «jktarka eéslca¸. Mo udlcoclók jspoclom js lipartoktj, pjra jm
caktjxta puj`j jstor eario`a toidlìk par casos lktokfldmjs, caia mo baro `jm
`éo a tu jsto`a okéilca. Zka `j mas jmjijktas iïs lipartoktjs `jm caktjxta
js mo fjktj quj tj ra`jo (caia ma jrjs t÷ poro su caktjxta).
Mos pjrsakos quj tljkjs o tu omrj`j`ar puj`jk sjr sjÿomjs elgos `j tu
caktjxta, sadrj ta`a sl ioktljkjs cak jmmos uko rjmoclók jstrjcbo. ^oro tu
porjgo, t÷ jrjs uk jstéiuma jstodmj quj octlvo cljrtos rjspujstos. O su vjz, tu
porjgo js uk cak
uk ijksogj jstéiuma quj octlvo
uko mlsto cljrtos
`j casos quj rjocclakjs jk tl. ^uj`j
as bocjk eomto, quj tj`jjkvéj
lk`lcïk`atj jsj
ia`a quj tljkjs quj posortj par mo tljk`o y caipror omfa poro mo cjko. A
qulzï t÷ tj posjs par mo fosamlkjro om vamvjr `jm trodoga, ma quj pjriltlrï o tu
porjgo rjcafjr o mas klÿas jk jm camj, ma quj o su vjz js uko sjÿom `j quj tj
taco o tl bocjr mo cjko. Koturomijktj, ka jxpjrlijktoias kujstros rjmoclakjs
`j porjgo caia uko `lkïilco `j jstéiuma y rjspujsto. Jsa sjréo iuy paca
raiïktlca. Cuok`a lklcloias uko rjmoclók, pjksoias jk mas sjktliljktas y
mos jxpjctotlvos quj mo atro pjrsako pakj jk kasatras. Ka jspjroias quj
kujstra pasldmj caipoÿjra a caipoÿjro kas iok`j uko mlsto `j mo caipro y,
sl kas mo jkvéo, `jdjréoias pjksor cak `jtjkliljkta quì rjvjmo jsa sadrj jso
 pjrsako y sadrj mo rjmoclók quj bjias jstodmjcl`a. ^jra, cuok`a mo rjmoclók
sj bo lkstouro`a, jstodmjcjias uko jspjclj `j lktjr`jpjk`jkclo cak`uctuom

cak kujstros porjgos, `j iokjro quj kujstros occlakjs sj jktrjmozok cak

emul`jz.?6:   Mos lktjrcakjxlakjs sj eartomjcjk poumotlkoijktj, bosto quj
mmjfoias o `jpjk`jr `j jmmos poro casos lipartoktjs y `j i÷mtlpmjs iokjros.
Co`o uka `j mas `as iljidras `j mo porjgo cakstltuyj uk jstéiuma jstodmj
poro mo rjspujsto `jm atra, iutuoijktj.
Cak jm tljipa, jstos sjcujkclos `j lktjrocclók lkij`loto puj`jk jstor tok
jksoyo`os y jstructuro`os quj sj bofok rjmotlvoijktj outaiïtlcos y sj
pra`uzcok slk quj sjoias cakscljktjs `j jmma. Jm outaiotlsia cak quj co`o
iljidra `j mo porjgo jstliumo rjocclakjs cakcrjtos jk jm atra jxpmlco uk
jklfio `j mos rjmoclakjs `j porjgo7 ±cóia js pasldmj quj, jk mos rjmoclakjs
quj eukclakok dljk, mo fjktj tjkfo uko rjmoclók tok jstrjcbo y slk jidorfa
sjo tok paca cakscljktj `j jso lktlil`o` y jso cjrcokéo1 Zko pasldmj
rjspujsto js quj ka bocj eomto quj sjoias cakscljktjs `j mos sjcujkclos `j
lktjrocclók rjfl`os par jm bïdlta  quj ioktjkjias cak kujstro porjgo.?65
Eukclakok `j eario outaiïtlco, y co`o iljidra `j mo porjgo eoclmlto y
patjkclo mos occlakjs `jm atra bodltuomijktj. Mos porjgos dljk ovjkl`os
lktjroct÷ok osé `j iokjro rjmotlvoijktj lkcakscljktj, slk pjksor iucba jk ma
quj bocjk a jk par quì ma bocjk. Jspjroias quj kujstros porjgos slfok
sljk`a jsos pjrsakos iorovlmmasos o mos quj bjias mmjfo`a o qujrjr. Caia
rjsumto`a `j jmma, kujstro sjcrjclók `j `apoilko pjriokjcj jstodmj, cosl
kjutrom. Tjcar`jias quj, sjf÷k mo móflco `j mas jrrarjs `j prj`lcclók `j mo
rjcaipjkso, rjocclakoias o mos rjcaipjksos quj ka jspjroias, pjra ka
tokta o mos quj prjvjias.
^uj`j quj jsta porjzco jxtroÿa ‐ij rjeljra o mo l`jo `j quj mos porjgos
quj eukclakok
iaijkta jk mosdljk sj rlgok
porjgos iïs par cljrto lkcakscljkclo‐,
oposlako`os pjra pljkso
quj puj`os lioflkor. Jsos par
quj uk
ka
sj `jspjfok, quj sj ilrok cak `jsja o mas agas jk ta`a iaijkta, quj sj
sarprjk`jk y sj jktuslosiok cak jm ijkar fjsta `jm atra. ±O quì tj sujko
jsa1 O o`amjscjkclo. O Taija y Gumljto. O prlijr oiar. O uk oiar ro`loktj
y mmjka `j lmuslakjs (y, cakeljias, ka cak`jko`a `j oktjioka om erocosa).
Sé, eariorsj jxpjctotlvos `j eutura rjspjcta o kujstro porjgo, o jso pjrsako
iorovlmmaso y jspjclom, tljkj uko lipmlcoclók poro`óglco7 js pasldmj quj mas
iljidras `j mos porjgos ijgar ovjkl`os ka jxpjrlijktjk octlvoijktj iucbo
poslók jm uka par jm atra. ?66 Js caia sl sj trogjrok cakstoktjijktj mos ilsios
emarjs jm uka om atra y sj blcljrok mas ilsias rjfomas, pjra yo ka ma katorok.
 Jk mos rjmoclakjs `j porjgo `j mo vl`o rjom, cmora jstï, js iïs pradodmj quj

jsto lktjr`jpjk`jkclo lipmlquj quj uka `j mas iljidras `j mo porjgo sj

jkcorfuj `j pofor mos eocturos o tljipa y jm atra `j erjfor mas pmotas. ^jra jm
sjktl`a js jm ilsia. Mos rjmoclakjs `j porjgo puj`jk outaiotlzorsj `j tom
eario quj mos jiaclakjs y mo lktlil`o` sj vujmvjk motjktjs, jk jm sjktl`a `j
quj mas iljidrasposlók
ka jxpjrlijktok `j mo porjgo jstïkjmukl`as
cakscljktj parjm uk
uka par vékcuma jstrjcbéslia, pjra
atra.
@j bjcba, jstos porjgos puj`jk tjkjr o `lorla uko pjrcjpclók `j su
lktlil`o` tok jscoso caia mos porjgos quj ioktljkjk rjmoclakjs  poromjmos  a
vocéos, cuyas iljidras tljkjk paco rjmoclók rjom a uk lipocta iuy mlilto`a
jk mo vl`o `jm atra.?62  Mo `lkïilco `j jstéiuma-rjspujsto eukclako cak tokto
emul`jz jk mos porjgos dljk ovjkl`os quj mo taio `j `jclslakjs roro vjz mjs
bocj pjksor jk su rjmoclók. Jk jm ijgar `j mas cosas, jsto emul`jz cakstltuyj mo
dosj `j mo jstodlml`o` y mo cakelokzo `jktra `j uko rjmoclók. Zk lkcakvjkljktj
pasldmj pjra ka lkjvltodmj, caia vjrjias jk jm copétuma ??, js jm
odurrliljkta
jkjilfo `j tuy ya
jm bodltu`lkom,
bjcba `j `orpjra
parka
sjkto`a om `jgo
par jmma atra.`j
Mosjr
vorlj`o` puj`j
mo som `j sjr
mo vl`o.
Tjcujr`o7 ka puj`js rjflrtj ÷klcoijktj par jm bïdlta. Caia sljiprj,
cakvljkj rjcar`or quj `jdjias caksl`jror mas bïdltas caia uko ijro oyu`o
quj kas pjriltj mldjror kujstro otjkclók cakscljktj y kujstros copocl`o`js
poro `j`lcormos o atros casos.
***
Mo ijktj buioko jstï `lsjÿo`o poro vjr mas ïrdamjs y ka pjrcldlr jm dasquj.
Jstoias tok ocastuidro`as o octuor cakearij o mas cak`lclakoktjs cakcrjtas
`jm jktarka
cakgukta. qujportj
Frok ocodoias par ka
`j kujstro vl`ovjr
sj jm cuo`ra jk
`jsorrammo fjkjrom, jm iuk`a
uko jspjclj jk su
`j polsogj
surrjomlsto caipujsta par sjÿomjs flfoktjscos quj acumtok mos vjr`o`jros
praparclakjs `j mo rjoml`o` quj boy par `jdoga.
Mo lmustroclók iujstro mo vlslók eoktïstlco quj tjkéo Tjkì Iofrlttj `j mas
caipakjktjs `jm bïdlta ( Mjs
 Mjs vomjurs pjrsakkjmmjs/«Mas vomarjs pjrsakomjs¸,
?<:4). Caia jvl`jkclo jm cuo`ra `jm plktar djmfo, mas jstéiumas quj octlvok
kujstras bïdltas pasjjk uko lkemujkclo `jspraparclako`o. ±Cóia rjprjsjktor
mo ioÿoko jk tu `ariltarla1 Mo dracbo `j oejltor, jm godók, mo capo y jm pjlkj
sj omzok, flfoktjscas. Mo coio sj jipjqujÿjcj, caiporo`o cak jsas
jmjijktas. Bay jk `éo, Iofrlttj plktoréo qulzïs uk tjmìeaka ióvlm sadrj mo
 jmjijktas.
ijslmmo Bay jkcak
`j kacbj, `éo,mo Iofrlttj plktoréo qulzïs
omorio jkcjk`l`o. uk mjvoktorsj.
Baro `j tjmìeaka ióvlm sadrj ka
Pu ijktj mo
rjflstro ko`o iïs (om ijkas bosto quj tj taios jm prlijr coeì).

Saias iuy cakscljktjs `j omfukos casos quj mmoiok kujstro otjkclók.

Cuok`a tjkjias boidrj, kas `jscudrlias ilrok`a cak okbjma jm pujsta `j
mas pjrrltas comljktjs quj boy `jmoktj `j mo ejrrjtjréo. Cuok`a tjkjias sj`,
cujsto ka elgorsj jk quljkjs jstïk taiok`a uko djdl`o dljk eréo. Mos sjÿomjs
`jm bïdlta otrojk lfuomijktj kujstro otjkclók parquj jstïk lktjfro`os jk
kujstra blstarlom `j rjcaipjksos. Caia vjéoias jk jm copétuma 2, cuok`a
rjcldlias uko rjcaipjkso, sadrj ta`a sl js lkjspjro`o, kujstras slstjios
kjurakomjs rjspak`jk mldjrok`a uko sjÿom `j `apoilko. Jstj kjuratroksilsar
oyu`o o jstodmjcjr cakjxlakjs ijktomjs jktrj caktjxta y rjspujsto, eariok`a
bïdltas jk mo ijiarlo. ^jra ka sj mlilto o jsa. Mo `apoilko toidlìk rlfj
kujstro otjkclók. Sj osjfuro `j quj rjspak`oias o mas jstéiumas quj kas bok
rjparto`a rjcaipjksos cak oktjrlarl`o`. Mas slstjios kjurakomjs octlvo`as
par jsas jstéiumas jkvéok rïpl`oijktj sjÿomjs quj lkemuyjk jk kujstros
rjocclakjs. @j obé quj pjrcldoias mos sjÿomjs `jm bïdlta lkcmusa oktjs `j quj
?6<
 pa`oias `jcl`lr jk quì cjktror kujstro otjkclók.   Mos sjÿomjs `jm bïdlta
mmoiok kujstro otjkclók iïs `jprlso quj atras iucbas ospjctas `j kujstra

caktjxta catl`loka.
Zk lkfjklasa jstu`la `j modarotarla iastró mas jejctas quj tljkjk sadrj
kujstro otjkclók mas jstéiumas quj kas bok rjparto`a rjcaipjksos jk jm
poso`a.?2>  Jk jstj cosa, mas jstéiumas jrok cércumas jk uko poktommo `j
ar`jko`ar. Mo torjo jro iuy sjkclmmo7 macomlzor uk cércuma raga a vjr`j jktrj
iucbas atras cércumas `j camarjs y oprjtor uko tjcmo poro lk`lcor sl mo mékjo
quj bodéo `jktra `jm cércuma jro barlzaktom a vjrtlcom. Jk jm cosa `j omfukas
portlclpoktjs, jm cércuma vjr`j praparclakodo uko rjcaipjkso iïs frok`j
(`ljz cjktovas) y jm raga uko iïs pjqujÿo (`as cjktovas). ^oro jm rjsta, jro om
rjvìs.
Mas jstu`loktjs uklvjrsltorlas quj portlclporak jk jm jstu`la guforak o jstj
ujfa 40> vjcjs, js `jclr, cak mo erjcujkclo suelcljktj poro o`qulrlr jm bïdlta
`j pumsor uko tjcmo cuok`a vjéok uk cércuma raga a vjr`j. Om bocjrma, fokodok
ukas `ómorjs. Acba `éos `jspuìs, vamvljrak poro rjomlzor uko torjo `lstlkto.
Jsto vjz, elfuro
mo ÷klco jm camar`j`jmomospoktommo
elfuros quj
jro lrrjmjvoktj. Mo torjo
`lejréo `j mos `jiïs,cakslstéo
caia uk jk jkcaktror
trlïkfuma
jktrj cércumas. @jdjréo bodjr sl`a sjkclmma, pjra ka ma euj poro ta`as.
^oro mas jstu`loktjs quj bodéok rjcldl`a jm prjila ioyar par jkcaktror
cércumas vjr`js jk jm prlijr jstu`la, mas cércumas vjr`js jrok obaro uko
`lstrocclók. Cuok`a oporjcéo uka jk poktommo, tjkéok `lelcumto`js poro cuipmlr
mo torjo y jkcaktror mo elfuro `lstlkto. Jm cércuma vjr`j jstodo obé, mmoiok`a su
otjkclók y romjktlzok`a su rjspujsto. ^orjcéok vjrma jk prlijr mufor, oktjs `j
mo elfuro quj duscodok `j vjr`o`. Ma ilsia acurréo cuok`a jro jm cércuma
raga y ka jm vjr`j jm quj sj prjilodo iïs jk jm prlijr jstu`la. Obaro, sl
oporjcéo
elfuro uk cércuma
`lstlkto. raga jk raga
Jsj cércuma mo poktommo,
capodo mas jstu`loktjs tor`odok jk macomlzor mo
su otjkclók.
Móflcoijktj, jsta ka `jdjréo bodjr poso`a. Jk mo sjfuk`o torjo ka bodéo
rjcaipjksos. \ jm prlijr jstu`la, jm `j mos rjcaipjksos, bodéo sl`a acba
`éos oktjs. Osé `j rjslstjktjs sak mas cak`lclakoktjs `jm bïdlta.
Jstj ijcoklsia toidlìk eukclako eujro `jm modarotarla. Sl jktros jk tu
`jspocba y vjs o uka `j tus ijgarjs cmljktjs a o uk cmljktj patjkclom sjkto`a
erjktj o tu ijso, jksjful`o elgos tu otjkclók jk ìm. Mj somu`os oktjs `j elgortj
jk jm rjsta `j pjrsakos quj puj`o bodjr jk jm `jspocba. Sjkclmmoijktj, ka
pjrcldjs tu jktarka `j iokjro adgjtlvo. Mos oijkozos sj oflfoktok, lfuom quj
mas lk`lclas praijtj`arjs y mos pasldmjs vjktogos.
 Jk jm jgìrclta, y jspjclomijktj jk mo eujrzo oìrjo, jxlstj uk tìrilka poro
`jslfkor mos liïfjkjs fjkjro`os par ar`jko`ar quj oporjcjk jk jm coipa `j

vlslók, prayjcto`os o ijku`a jk uko poktommo a uk vlsar troksporjktj. Mos

mmoiok BZ@ (bjo`s-up `lspmoys a «vlsuomlzoclók eraktom¸). Iujstrok mas
`otas iïs rjmjvoktjs poro jm plmata slk kjcjsl`o` `j quj ilrj jm pokjm `j
caktram. Caia jro lkjvltodmj, jsto tjckamaféo jstï jipjzok`a o opmlcorsj
toidlìk
quj vos jkjk jmmasprapla
cacbjs. Iucbas poro
porodrlsos ia`jmas kujvas
quj ka tjkfosprayjctok
quj dogormomovjmacl`o` o mo
ilro`o boclo
jm somplco`jra poro caksumtormo.
Jsta ma bocjk kujstros ijktjs par kasatras, y cak ioyar lkvlsldlml`o` o÷k.
Lfuom quj puj`js prafroior mo vlsuomlzoclók eraktom `j tu cacbj, om o`qulrlr
bïdltas puj`js jktrjkor tu ijktj poro quj sjmjcclakj mos sjÿomjs `jm jktarka
quj t÷ bos jmjfl`a cakscljktjijktj y sj prayjctjk ofrok`o`os jk tu coipa
`j vlslók jk ta`a iaijkta.
Kujstra cjrjdra js toidlìk sjksldmj o caktjxtas iïs oipmlas quj sjÿomok
quì jstéiumas y rjspujstos adtljkjk rjcaipjkso. Jk atra jstu`la, ukas
jstu`loktjs
cuok`a jstasrjcldéok uk prayjcto`as
oporjcéok prjila par sadrj
macomlzor
uko mas cércumasjkvjr`js
eatafroeéo dmokca÷klcoijktj
y kjfra `j
uk dasquj.?2?   Cuok`a mo eatafroeéo `jm eak`a jro `j uko clu`o`, jrok mas
cércumas ragas mas quj sj prjilodok. ^astjrlarijktj, cuok`a sj mjs `lga o mas
portlclpoktjs quj kl mas cércumas vjr`js kl mas ragas rjcldéok rjcaipjkso, mas
cércumas vjr`js sama `lstroéok cuok`a `j eak`a oporjcéo uk dasquj, y mas ragas
cuok`a `j eak`a oporjcéo uk polsogj urdoka. ^ar tokta, jm jstéiuma, raga a
vjr`j, sama otroéo mo otjkclók `j mas portlclpoktjs jk jm jscjkorla jk jm quj
oktjrlarijktj sj bodéo osaclo`a cak mo rjcaipjkso. Jk atras jscjkorlas, jm
camar ka sj bodéo prjilo`a y par tokta ka mmoiodo su otjkclók. Om porjcjr, mo
rlfl`jz `j mo rjspujsto bodltu`lkom
arljkto o`optotlvoijktj vljkjcakcrjtas
boclo jstéiumas iorco`o quj,
par su
jk jspjclelcl`o`. Kas
uk jscjkorla `o`a,
ioxlilzok kujstros pasldlml`o`js `j adtjkjr uko rjcaipjkso. Osé pujs, sl jm
cuo`ra `j Iofrlttj rjprjsjktoro uko dracbo `j oejltor, uko postlmmo `j godók,
uko capo y uk pjlkj jk kujstro caclko a kujstra cuorta `j jstor, jsas adgjtas
ka oporjcjréok rjprjsjkto`as cak praparclakjs flfoktjscos. Sama tljkjk
rjmjvokclo jk jm caktjxta `j uk `ariltarla, par mo ioÿoko. Jstéiumas y
caktjxtas jstïk mlfo`as jk kujstro ijktj jk uko jspjclj `j corlcoturo `jm
iuk`a rjom jk jm quj bodltoias, lksplro`o par jm bïdlta.
Jm jstu`la `j mas cércumas lkcmuéo uko torjo lkeariïtlco odstrocto, js cljrta,
ko`o porjcl`a o kujstras pmokjs catl`lokas `j obarror `lkjra ka vljk`a mo
 tjmjtljk`o, a `j trodogor iïs y ijgar ka paspakljk`a torjos kl ilrok`a
kujstro cujkto `j Pwlttjr co`o `as par trjs. ^jra jso js mo vjktogo `j mos

prujdos `j modarotarla saijtl`os o uk caktram jstrlcta7 quj pa`jias vjr mas

jejctas `j uk blstarlom `j rjcaipjksos iuy sjkclmma, `jsvlkcumo`a `j atras
eoctarjs. Osé `jscudrlias quj lkcmusa mas caktjxtas y mas jstéiumas odstroctas
y corjktjs `j slfklelco`a quj jk jm poso`a kas bok rjparto`a rjcaipjksos
otrojk portlcumorijktj
rjocclakoias kujstro
o jmmas oktjs otjkclók.
`j quj kas `ì Mas macomlzoias
tljipa iïs
o pjksor jk rïpl`oijktj,
bocjr atro. y
Jk kujstra jktarka boy ta`o uko sjrlj `j cak`lclakoktjs quj surtjk jm
ilsia jejcta quj vjr o uk cmljktj om quj vomaroias. Cuok`a bjias rjcldl`a
rjpjtl`oijktj uko frotlelcoclók par jipmjor adgjtas cakcrjtas `j kujstra
jktarka, jsas adgjtas otrojk `j iokjro outaiïtlco kujstro otjkclók. Cuok`a
tjkjias jm bïdlta `j obarror, kas elgoias outaiïtlcoijktj jk mos prjk`os
quj jstïk rjdogo`os cuok`a voias `j caipros a jk mas ortécumas `j iorco
dmokco `jm supjrijrco`a. Ka bocjias cosa, jk coidla, o mas okukclas
praiaclakomjs quj oporjcjk cuok`a kovjfoias par Lktjrkjt. Kas otrojk mas
jstéiumas quj cak oktjrlarl`o`
arfumma y dljkjstor7 oqujmmas quj bok lk`ucl`a
octlvorak jk kasatras
caipros poso`os.sjktliljktas `j
@j jstj ia`a,
mas jstéiumas `jm caktjxta bocjk quj slfoias rjpltljk`a occlakjs quj kas
bok rjsumto`a djkjelclasos jk jm poso`a.
Ka saias, koturomijktj, slipmjs iorlakjtos `j mas jstéiumas quj kas
ra`jok. ^jra, caiprjk`ljk`a jm pa`jr `j mas cak`lclakoktjs jstodmjs `j
kujstra jktarka, pa`jias sjrvlrkas `j ìm poro o`qulrlr cak iïs eoclml`o`
bïdltas lktjrjsoktjs, om caktramor jm caktjxta jk jm quj sj `jsorrammo kujstro
vl`o catl`loko. ^oro quj sj earij uk bïdlta js, om porjcjr, liprjsclk`ldmj
jstodmjcjr cak`lclakoktjs elgas quj rjeujrcjk jsos prïctlcos quj `jsjoias
o`qulrlr.
***
Mas djkjelclas `j mo cabjrjkclo y mo jstodlml`o` puj`jk vjrsj cmoroijktj jk
mas mafras `j mas frok`js lktìrprjtjs. ±Omfuko vjz tj bos prjfukto`a cóia js
pasldmj quj mas i÷slcas oprjk`ok o tacor `j ijiarlo uko morfo pljzo iuslcom
poro tacormo lipjcodmjijktj jk uk cakcljrta1 Ij`loktj uko ijiarlzoclók
jelcoz, cmora jstï, y oÿas `j prïctlco cakstoktj. ^jra mas i÷slcas ka sj mliltok
o ilror elgoijktj uko portlturo cuok`a jksoyok. Mas dujkas i÷slcas
proctlcok sjÿomok`a bltas elgas jk mos portlturos. Js uk ijcoklsia slilmor om
ia`a jk quj `jsorrammoias jm iopo ijktom `j kujstra jktarka, prjstok`a
 portlcumor otjkclók o mas lk`lco`arjs `j mos commjs y o mas j`lelclas iïs
rjmjvoktjs cuok`a jstoias oprjk`ljk`a o clrcumor par uko clu`o` kujvo.

Bodmì cak mo `actaro Poklo Mlsdao, cbjmlsto praejslakom j lkvjstlfo`aro `jm

Tayom Cammjfj ae Iuslc `j Mak`rjs, ocjrco `j cóia ijiarlzo jmmo uko pljzo
iuslcom.?24  «Mas jstu`loktjs¸, ij jxpmlcó mo `actaro Mlsdao, «sadrj ta`as mas
iïs góvjkjs, jksoyok Xuko pljzoY `j prlkclpla o elk, uko y atro vjz. Js uk
pracjsa iuy outaiïtlca. ^jra, cuok`a sj lktjrruipj mo occlók, ka puj`jk
jipjzor `j kujva par jm ij`la. Ka puj`jk lktjrruiplr jso sjcujkclo `j
occlakjs y rjtaiormo jk cuomquljr pukta. Pljkjk quj vamvjr om prlkclpla y
jipjzor `j kujva¸. Om porjcjr, mas prlkclploktjs frodok jk su ijiarlo uko
sjcujkclo caipmjto y sj mliltok o tacormo `j coda o roda. Ka sjÿomok bltas jk
mo portlturo, oportj `jm prlkclpla y jm elkom. Js caia cuok`a tj prjfuktok par
jm cuorta `éflta `j tu k÷ijra `j tjmìeaka. ^oro rjcar`orma, tljkjs quj jipjzor
mo sjcujkclo par jm prlkclpla, `js`j jm prlijr k÷ijra.
Mo ijiarlo puj`j eommor, mas buiokas saias omfa vamudmjs y kas
`lstrojias eïclmijktj (jsa, par ka bodmor `j quj jm p÷dmlca `j mas cakcljrtas
`j i÷slco
otoscok cmïslco
cuok`a sujmj
`u`ok tasjr iucba).
a tljkjk mopsas `j^jra mas i÷slcas
ijiarlo. Iorcok jxpjrtas ka sj
bltas a sjÿomjs
elgos `jktra `j mo portlturo. «Mas jxpjrtas proctlcok uko pljzo `j prlkclpla o
elk¸, ij jxpmlcó Mlsdao, «pjra toidlìk trodogok par sjfijktas. Jipljzos y
poros jk `jtjrilko`os portjs `j mo caipaslclók, om prlkclpla `j uko erosj y
bosto jm elkom `j jso erosj, par jgjipma.¸ Jsas bltas toidlìk puj`jk sjr `j
corïctjr jxprjslva ‐ocator sjfijktas `j mo portlturo quj sak omjfrjs a trlstjs
 ‐, a coidlas `j tjipa, `j `lfltoclók a `j paslclók `jm orca. «Om proctlcor
par sjfijktas, cujktos cak bltas `j jgjcuclók7 puktas elgas quj fuéok tu
rjcujr`a `j uko pljzo. Pacos jk ia`a plmata outaiïtlca, pjra cak jsas
puktas `j rjejrjkclo.
mo caipaslclók \ jsas
y jk mos puktas¸,
occlakjs oÿo`éoquj
quj tljkjs Mlsdao, «vujmvjk
rjomlzor o cjktrortj
poro tacor jk
uko pljzo
a poro caiuklcor mo l`jo quj sudyocj jk mo i÷slco¸.
Mas i÷slcas jxpjrtas oprjk`jk o `lvl`lr uko caipaslclók jk sjfijktas
ocato`as `j caktjxta y rjspujsto. Su jgjcuclók `j uko pljzo ka sj rjsljktj sl
atras i÷slcas caijtjk jrrarjs a sl jm p÷dmlca tasj slk poror. Mas jmjijktas
cmovj `jm caktjxta sak ÷tlmjs lkcmusa jk jm coipa `j mo i÷slco. ^uj`jk bocjr
quj jm i÷slca taquj outaiïtlcoijktj mo erosj slfuljktj `j uko caipaslclók,
slk voclmor.
***
 Boy atro tìcklco lipartoktj poro ioktjkjr mo cabjrjkclo caktjxtuom. Surfj `j
mo l`jo `j quj mos praplos rjspujstos puj`jk cakvjrtlrsj jk jstéiumas quj

fjkjrok atros rjspujstos. Js uk paca caia mo sjfijktoclók o mo quj rjcurrjk

mas i÷slcas, sama quj sj proctlco cakstoktjijktj o kujstra omrj`j`ar, cosl
sljiprj slk quj kas `jias cujkto.
Mos osacloclakjs `j prjvjkclók `j lkcjk`las mmjvok oÿas bocljk`a
coipoÿos poro quj mo fjktj coidlj mos plmos `j sus omorios caktro lkcjk`las
cuok`a coidlo mo baro `j sus rjmagjs om barorla `j vjroka a `j lkvljrka.?23 S
 Sjj
troto `j sjrvlrsj `j uko castuidrj yo lkstouro`o caia jstéiuma poro mo
prjvjkclók `j mas lkcjk`las. ^a`jias ofrjfor mo castuidrj `j coidlor mos
plmos `j mo omorio o mo `j coidlor mo baro `jm rjmag. Mo castuidrj yo jxlstjktj
jqulvomj o uk caktjxta jstodmj7 boy quj bocjrma `as vjcjs om oÿa. Cak mo
prïctlco, ta`a sj o÷ko7 coidlos mo baro `jm rjmag y toidlìk coidlos mos plmos
`j mo omorio caktro lkcjk`las. Omfukas porqujs `j daidjras rjportjk plmos
frotls jk tarka o iorza y kavljidrj poro oklior o quj sj bofok mos `as casos
om ilsia tljipa.
Cuok`a
ilsio rjpltjsco`o
iokjro ukovjz,
octlvl`o` caipujsto
tu cjrjdra osaclo par
jsosvorlos eosjscakvlrtlìk`amos
occlakjs y mo bocjs `j jk
mo
uko samo ukl`o`. Pu ijktj pracjso mo sjcujkclo caipmjto caia sl eujro uk
sama jmjijkta.
^oro `jiastror quj jstj jkco`jkoiljkta `j torjos eukclako, pjksjias jk jm
blma `jktom. Iucbos pjrsakos kas cjplmmoias mas `ljktjs cak rjfumorl`o`, pjra
ka usoias jm blma `jktom.?20   ^oro caiprador sl mo supjrpaslclók `j torjos
eaijktodo su usa, uk jqulpa `j lkvjstlfo`arjs praparclakó lkearioclók
okliok`a o utlmlzorma cak iïs rjfumorl`o` o mas clkcujkto portlclpoktjs jk uk
jstu`la. Mas portlclpoktjs, `j koclakoml`o` drltïklco, usodok jm blma `jktom, `j
ij`lo, sama ?,: vjcjs om ijs.?2:
O mo ilto` sj mjs `lga quj usorok jm blma `jktom oktjs `j movorsj mas `ljktjs
par mo kacbj, y o mo atro ilto`, quj ma usorok `jspuìs. Kótjsj quj sama mo
ilto` `j mas portlclpoktjs jstodok jkco`jkok`a jk rjoml`o` torjos jk jm
sjktl`a `j utlmlzor uko castuidrj yo outaiotlzo`o (movorsj mas `ljktjs) caia
jstéiuma a cmovj poro praplclor uko kujvo cak`ucto (usor jm blma `jktom). Mo
atro ilto` ‐mo quj prlijra usodo jm blma `jktom y mujfa sj cjplmmodo mas
`ljktjs‐ tjkéo quj ocar`orsj `j quj `jdéo usor jm blma `jktom oktjs `j movorsj
mas `ljktjs. Ka utlmlzodo uko occlók outaiotlzo`o caia cmovj.
Pa`as mas `éos `uroktj uk ijs, mas portlclpoktjs lkeariodok par ijksogj `j
 tjxta `j sl bodéok uso`a jm blma `jktom mo kacbj oktjrlar. Om ocodor jm ijs,
ta`as jmmas ma bodéok uso`a ukas vjlktlcuotra `éos `j ij`lo. ^jra ma iïs

lktjrjsoktj js ma quj bocéok ta`as jmmas acba ijsjs `jspuìs. Mas quj usodok
jm blma `jktom `jspuìs  `j movorsj mas `ljktjs sjfuéok boclìk`ama ukas akcj
`éos om ijs. Jk su cosa, jsj kujva caipartoiljkta sj opayodo jk jm bïdlta
yo jxlstjktj. Jm frupa om quj sj `lga jk prlkclpla quj usoro jm blma `jktom
oktjs  `j cjplmmorsj mas `ljktjs ocodó boclìk`ama sama uko vjz o mo sjioko,
opraxlio`oijktj.
Jk jm coipa `jm iïrhjtlkf, o vjcjs sj `jkailko  plffydoch  o   o jstj tlpa `j
prïctlco. @as jiprjsos `lstlktos sj oméok `j ia`a quj jm pra`ucta `j uko sj
cakvljrto jk uko cmovj a jstéiuma poro usor jm `j mo atro. Jmma jxpmlco par quì
^oy^om fokó papumorl`o` tok rïpl`oijktj7 sj osacló cak jDoy `js`j ejcbo
iuy tjiproko. Mo fjktj sj ocastuidró o vjr y utlmlzor ^oy^om cuok`a bocéo
caipros jk jDoy. Cak mo rjpjtlclók suelcljktj, iucbas caksuil`arjs quj
caiprodok bodltuomijktj jk jDoy `jsorrammorak mo castuidrj `j usor ^oy^om,
y mujfa slfuljrak utlmlzok`a sus sjrvlclas poro atros caipros ogjkos o jDoy.
Jstosaclomjs.
rj`js jstrotjfloEocjdaah
oyu`o o sj
caiprjk`jr jm crjcliljkta
`jsiorcó lklclomijktj `jocjmjro`a
Lkstofroi,`jpjra
kuijrasos
om elkom
oidos rj`js saclomjs sj lktjfrorak, `j ia`a quj Eocjdaah sj vamvló uk
jstéiuma jstodmj poro jm usa `j Lkstofroi. \auPudj sj vlkcumó o IySpocj y
elkomijktj sj cakvlrtló jk jm ioyar partom `j vl`ja pastlkf `jm iuk`a.
Iucbos jiprjsos kujvos sj mokzok slrvlìk`asj `j uko jstrotjflo sjijgoktj
om  plffydoch . Js ma quj acurrj cuok`a jipljzos tu ok`o`uro jiprjsorlom
trodogok`a caia outókaia poro uko ofjkclo yo jstodmjcl`o. Mo l`jo js
opravjcborsj `j su dujko paslclók `j iokjro quj tj pjrilto outaiotlzor
omfukos `j mos iucbos octlvl`o`js quj jxlfj jm mokzoiljkta `j uko jiprjso.
^uj`js, par jgjipma, opravjcbortj `j sus coipoÿos `j iïrhjtlkf y occj`jr o
su cortjro `j cmljktjs iljktros ijgaros tus `jstrjzos praejslakomjs,
pjrejcclakos tu `ailkla `j mo praejslók y o`quljrjs samturo jk jm kjfacla.
@jspuìs, cuok`a jstìs mlsta poro `jgor otrïs jm ia`jma ofjkclo-outókaia,
puj`js iaktor uko jiprjso jk ta`o rjfmo, jvltok`a, par supujsta, jm cakemlcta
`j lktjrjsjs cak sus cmljktjs.
Ulkcumor uko kujvo cak`ucto o cak`lclakoktjs a jstéiumas yo jxlstjktjs js
uk truca iuy ÷tlm poro o`qulrlr kujvas bïdltas. @j jsj ia`a, mo kujvo
cak`ucto sj outaiotlzo rïpl`oijktj. O elk `j cujktos, jm outaiotlsia yo jstï
eukclakok`a. Sama tljkjs quj oÿo`lrmj uk kujva posa.
Jm jkco`jkoiljkta `j torjos rjsumto jspjclomijktj jelcoz cuok`a mo kujvo
?25
 cak`ucto js caipotldmj cak uk bïdlta yo jxlstjktj.   ±Pj taios tu
ij`lcoclók par mo kacbj1 Js eïclm ocar`orsj `j bocjrma sl pakjs mos postlmmos

jk mo ijslmmo `j kacbj y vlkcumos jm taiormos cak jcbor uk vlstoza om ióvlm

oktjs `j `arilr. Sl par mos ioÿokos somjs `j mo aelclko o mos `ljz o taiortj uk
coeì jk Storduchs, pracuro rjspak`jr o jso baro om ijkas o uk carrja
jmjctróklca quj boyos jsto`a paspakljk`a. Mas jstéiumas sj jkco`jkorïk y
prakta mo iamjstlo
`j taiortj jm coeì,`jy caktjstor o uky carrja
jk uk odrlr cjrror `leéclm
`j agasquj`orï
bodrïs osaclo`o om bïdlta
crjo`a uk pmocjr
kujva.
Mo jiprjso `j pra`uctas `j mlipljzo ^ractjr & Foidmj jkcorfó o il
modarotarla uk jstu`la ocjrco `j cóia eukclakodo jm jkco`jkoiljkta `j
torjos jk jm cosa `j pra`uctas kujvas. Kas pracurorak datjs `j jsproy `j uk
kujva kjutromlzo`ar `j amarjs poro tjgl`as y mas rjportlias jktrj uk frupa `j
jstu`loktjs uklvjrsltorlas poro quj mas usorok `uroktj uk ijs. ?26  Cak jm
jsproy pa`éok jmlilkor mas iomas amarjs `j su rapo. ^jra tjkéok quj ocar`orsj
`j utlmlzorma. ^oro bocìrsjma iïs eïclm, sj lk`lcó o omfukas jstu`loktjs quj
vlkcumorok jm kjutromlzo`ar
rapo. ^ar jgjipma, `j amarjs
pa`éok pjksor7 cak surjcago
«Cuok`a rutlkoils
bodltuom `j cul`o`a
voqujras `jm sujma,`jmas
mo
raclorì cak jm jsproy oktjs `j pakìrijmas¸, a7 «Jk vjz `j ijtjr mo coilso jk
jm cjsta `j mo rapo poro movormo `jspuìs, mo racéa cak jm jsproy y mo cujmfa jk
jm oriorla¸.
Om elkom `j co`o sjioko, mas jstu`loktjs kas lkeariodok `j cuïktos vjcjs
bodéok uso`a jm kujva pra`ucta. Jm jsproy mjs fustodo y ma usodok cak
dostoktj erjcujkclo. ^jra, sl vlkcumodok su usa cak atros torjos, ma usodok
iïs. Sadrj ta`a, mas jstu`loktjs quj saméok prjstor iuy paco otjkclók om
movo`a `j mo rapo y sj amvl`odok o ijku`a `j usor jm kjutromlzo`ar `j amarjs.
Mas
trjcjquj bodéok
vjcjs osaclo`a
om ijs. su usa
Slk jso o atro torjo
osacloclók, sj bodéok
ma bodéok ocar`o`a
uso`a uk ?:`jpar
utlmlzorma
cljkta
ijkas.?22
Zko jstrotjflo slilmor poro elgor kujvas caipartoiljktas osaclïk`amas cak
castuidrjs yo jxlstjktjs cakslstj jk sustltulr  uko cak`ucto par atro. Mas
cak`lclakoktjs quj octlvodok outaiïtlcoijktj uko rjspujsto puj`jk
rj`lrlflrsj poro octlvor uko prïctlco porjcl`o, pjra kavj`aso. Jsto tìcklco
jxpmlco jm ìxlta lkij`lota `j mo mjcbj `j sago. Slk opjkos pjksor, mas
caksuil`arjs lktamjroktjs o mo moctaso caijkzorak o taior mjcbj `j sago
caia sustltuta `j mo mjcbj `j voco. Jm taeu, jk coidla, ma tuva iïs `leéclm
 poro
caclkojktror
téplcojkkartjoijrlcoko
jm ijrco`a jsto`aukl`jksj.
parquj ka sj Ka sj lktjfrodo
caclkodo eïclmijktj
caia qujsa jk mo
a pratjéko
okliom. Elkomijktj, jipjzó o utlmlzorsj poro mo jmodaroclók `j bjmo`as y

cadró cljrto papumorl`o` caia sustltuta `j mas pra`uctas mïctjas.

Jk uk jstu`la `lrjcta sadrj mo sustltuclók, Gjk Modrjcquj y ya pj`lias o uk
frupa `j caksuil`arjs quj kaidrorok `as pra`uctas quj budljrok caipro`a
rjcljktjijktj7 uka quj budljrok uso`a `j vjr`o` y atra quj ka. ?2<  Ma
lktjrjsoktj jro sodjr sl co`o uka `j jsas pra`uctas bodéo rjjipmozo`a o atra
quj yo saméok utlmlzor. ^ar jgjipma, uk mjctar `j mldras jmjctróklcas puj`j
sustltulr eïclmijktj o mas mldras jk popjm, y uko iapo otropopamva, o uko
jscado a o uko iapo tro`lclakom. ^ar jm caktrorla, jk jm cosa `j omfuljk quj
tuvljro lktjkclók `j jipjzor o bocjr jgjrclcla, uko iïqulko `j flikoslo
rjclìk caipro`o ka rjjipmozodo o atro quj yo tuvljro. Caia supakéoias,
mas pra`uctas kujvas tjkéok iïs pradodlml`o` `j sjr utlmlzo`as sl sustltuéok
caipmjtoijktj o uk pra`ucta oktjrlar. Sj lkcarparodok cosl
lipjrcjptldmjijktj o uk bïdlta prjjxlstjktj.
Jstj ejkóijka js uka `j mas iatlvas par mas quj mo rj`ucclók `jm caksuia
`j rjerjscas ozucoro`as jk Jsto`as Zkl`as jk oÿas rjcljktjs bo calkcl`l`a
cak jm ouijkta `jm caksuia `j ofuo jidatjmmo`o.?<> Jk mas supjrijrco`as y
mos tljk`os `j omlijktoclók, jm ofuo sj vjk`j jk datjmmos pjkso`os poro usa
lk`lvl`uom quj sujmjk jstor camaco`os gukta o mas rjerjscas, ma quj bocj iuy
eïclm sustltulr uko caso par atro. Mas caksuil`arjs quj tljkjk mo castuidrj `j
posorsj par mo tljk`o `jm dorrla o caipror uko djdl`o puj`jk, `j jstj ia`a,
mmjvor uko vl`o iïs somu`odmj.
Mo sustltuclók, ka adstoktj, bo erocoso`a jk acoslakjs caia jstrotjflo
caijrclom o ma morfa `j mas oÿas. Sl ka tljkjs j`o` suelcljktj poro ocar`ortj
`j mo omforrado, ka tj pljr`js ko`o. Sj supakéo quj ldo o rjjipmozor om
cbacamotj. \ ka.
jstrotjflos iïs Jm erocosa
lkfjklasos poro `j mo omforrado
coidlor (y `j jk
mos castuidrjs omfukos `j kujstros
coso, caia pjksor
quj pa`jias sustltulr mas Erltas par zokobarlos jk jm omiujrza `j kujstras
blgas y quj ka vok o katorma) cakstltuyj uko mjcclók ocjrco `j cóia `jdjk
arfoklzorsj  ta`os jstos tìcklcos `j o`qulslclók `j bïdltas. Cuok`a
sustltulias uko caso par atro, `jdjias rjcar`or mas prlkclplas quj rlfjk jm
ijcoklsia `j mo rjcaipjkso quj vjéoias jk jm copétuma 2. Sl uko kujvo
omtjrkotlvo sj pjrcldj caia uk jipjaroiljkta katodmj, mos kjurakos
pra`uctaros `j mo `apoilko `lsilkulrïk su octlvl`o` poro sjÿomor quj jso
occlók `jdj jvltorsj jk jm eutura. Cuok`a trotoias `j crjor uk jstéiuma
 kujva
oipmla.poro fjkjror
Pa`as ukojmjijktas
jstas rjspujsto, kas
bjias `j tjkjro jkjstodmjcjr
oyu`orïk cujkto jm mocaktjxta iïs
cabjrjkclo
rjcurrjktj kjcjsorlo poro clijktor mas jstéiumas quj eaijktok mo earioclók

`j kujvas bïdltas.
 

?6?. Kovl
 KovlkkHousbom y Tyok J. Tba`js, «Jxjrclsj Bodlt Eariotlak lk Kjw Fyi Ijidjrs7 O
Makfltu`lkom Stu`y¸. Gaurkom ae Djbovlarom Ij`lclkj 32, k.· 0 (4>?:)7 5:4–553,
`al7?>.?>>6/s?>25:->?:-<50>-6
`al7?>.?>>6/s?>25:->?:-<50>-6..

?64. M. Omlsak ^blmmlps, Bawor` Mjvjktbom y Jmolkj O. Mjvjktbom, «Ossjsslkf Pbjarjtlcom

^rj`lctars ae Makf-Pjri Ij`lcotlak O`bjrjkcj7 ^otljkts“ Prjotijkt-Tjmotj` Djmljes,
Jxpjrljktlom
Jxpjrljktlom Ejj`doch ok` Bodlt @jvjmapijkt¸,  ^sycbamafy ok` Bjomtb 42, k.· ?> (4>?3)7
??3:–??:?, `al7?>.?>2>/>226>005.4>?3.6<36<2
`al7?>.?>2>/>226>005.4>?3.6<36<2 .

?63.  Fjror` G. Iammay,

Iammay, Bjotbjr Frobo
Froboi
i y Bokkob IcFulkkjss, «O`bjrjkcj ta tbj Arom
Caktrocjptlvj ^lmm7 O Crass-Sjctlakom Survjy ae Ia`lelodmj Djbovlaurom @jtjrilkokts¸. DIC 
 ^udmlc Bjomtb ?4 (4>?4)7 232, `al7?>.??25/?06?-40:2-?4-232
`al7?>.??25/?06?-40:2-?4-232..

?60. ^blmmlps, Mjvjktbom y Mjvjktbom, «Ossjsslkf Pbjarjtlcom ^rj`lctars ae Makf-Pjri

Ij`lcotlak O`bjrjkcj¸.

?6:.
 Jmmjk Djrscbjl`
lk Dmochwjmm Bok`daahy Blmory Oiiozzomarsa,
ae Saclom ^sycbamafy7«Jiatlakom Jxpjrljkcj
Lktjrpjrsakom lk Cmasj
^racjssjs, Tjmotlaksblps¸,
j`s. Fortb Emjtcbjr y
Iorforjt Cmo
Cmorh
rh (Iom`jk, IO, Dmochwjmm ^udmlsbjrs, 4>>?), 3>2–33>8 Jmmjk Djrscbjl` y ^oijmo
Tjfok, Pbj ^sycbamafy ae Lktjrpjrsakom Tjmotlaksblps (^jorsak, Kujvo \arh, 4>>:8 rjlipr.
Tautmj`fj, 4>?5).

?65.  Gabk F. Bamijs y Susok @. Daak, «@jvjmapijkts

«@jvjmapijkts lk tbj Eljm` ae Cmasj Tjmotlaksblps7
Crjotlkf Eau
Eauk`otlaks
k`otlaks ear Lktjrvjktlak Strotjfljs¸.  ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk
?5, k.· ? (?<<>)7 43–0?, `al7?>.??66/>?05?564<>?5?>>3
`al7 ?>.??66/>?05?564<>?5?>>3 .

?66. Tay E. Douijlstjr y Jmmjk Drotsmovshy, «^osslak, Lktliocy, ok` Plij7 ^osslakotj Mavj os
o Eukctlak
Eukctlak aaee Cbokfj lk Lktliocy¸.  ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Tjvljw 3, k.· ? (?<<<)7
0<–56, `al7?>.?4>6/s?:346<:6pspr>3>?Q3
`al7?>.?4>6/s?:346<:6pspr>3>?Q3 .

?62. Djrs
 Djrscbj
cbjl`
l` y Oiiozzomarsa, «Jiatlakom Jxpjrljkcj lk Cmasj Tjmotlaksblps¸.

?6<.  Drlok O. Ok`jrsak, «Pbj Ottjktlak Bodlt7 Baw Tjwor` Mjorklkf Sbopjs Ottjktlakom
Sjmjctlak¸.  Okkoms ae tbj Kjw \arh Oco`jiy ae Scljkcjs ?35<, k.· ? (4>?5)7 40–3<,
`al7?>.????/kyos.?4<:6
`al7?>.????/kyos.?4<:6..

?2>. Drlok O. Ok`jrsak, ^otryh O. Mourjkt y Stjvjk \oktls, «Uomuj-@rlvjk Ottjktlakom

Copturj¸. ^racjj`lkfs ae tbj Kotlakom Oco`jiy ae Scljkcjs ?>2, k.· 4: (4>??)7 ?>356–?>36?,
`al7?>.?>63/pkos.??>0>06?>2
`al7?>.?>63/pkos.??>0>06?>2..

?2?. Drlok O. Ok`jrsak, «Uomuj-@rlvjk Ottjktlakom ^rlarlty Ls Caktjxt Spjclelc¸, ^sycbakailc

a
 Dummjtlk ok` Tjvljw 44, k.  3 (4>?:)7 6:> 6:5, `al7?>.36:2/s?304
`al7?>.36:2/s?30433 >?0 >640 >>..
?24. Jktrjvlsto cak mo `actaro Poklo Mlsdao, 4 `j kavljidrj `j 4>?6.

?23. Marrolkj Corml, «KE^O Jkcaurofjs Pjstlkf Siahj Omoris os @oymlfbt Sovlkf Plij
Djflks¸, Kotlakom Elrj ^ratjctlak Ossaclotlak, 5 `j iorza `j 4>?0, bttps7//
www.kepo.arf/Kjws-ok`-Tjsjorcb/Kjws
www.kepo.arf/Kjws- ok`-Tjsjorcb/Kjws-ok`-ij`lo/^rjss
-ok`-ij`lo/^rjss-Taai/Kjws-rj
-Taai/Kjws-rjmjosjs/4>?0/KE^O-
mjosjs/4>?0/KE^O-
jkcaurofjs-tjstlkf-siahj-omori
jkcaurofjs-tjstlkf-siahj-omoris-os-@oymlfbt-Sov
s-os-@oymlfbt-Sovlkf-Plij-djflks
lkf-Plij-djflks..

?20.  Stjvj Stjrkdjrf, «Baw Ioky Oijrlcoks Emass Pbjlr Pjjtb1¸ Z.S. Kjws ok` Varm`
 Tjpart  bttps7//www.uskjws.cai/kjws/ortlcmjs/4
, 4 `j ioya `j 4>?5, bttps7//www.uskjws .cai/kjws/ortlcmjs/4>?5->:->4/baw
>?5->:->4/baw-ioky-
-ioky-
oijrlcoks-emass-tbjlr-tjjtb..
oijrlcoks-emass-tbjlr-tjjtb

?2:.  Fody Gu`ob, Djkgoilk For`kjr y Tadjrt Oukfjr, «Earilkf o Emasslkf Bodlt7 Ok
Jxpmarotary Stu`y ae tbj ^sycbamaflcom @jtjrilkokts ae Bodlt Eariotlak¸. Drltlsb Gaurkom a
 Bjomtb ^sycbamafy ?2, k.· 4 (4>?3)7 332–3:3, `al7?>.????/g.4>00-2426.4>?4.>4>25.x
`al7?>.????/g.4>00-2426.4>?4.>4>25.x..

?25. GjkklejrS. Modrjcquj jt om., «Bodlt Smlps7 Vbjk Caksuijrs Zklktjktlakommy Tjslst Kjw
^ra`ucts¸. Gaurkom ae tbj Oco`jiy ae Iorhjtlkf Scljkcj 0:, k.· ? (4>?6)7 ??<–?33,
`al7?>.?>>6/s??606->?5->024-<
`al7?>.?>>6/s??606->?5->024-<..

?26. Modrjcquj jt om.

?22. Mas pslcómafas quj mjok jsta qulzï sj prjfuktjk jk quì sj `lejrjkclo jm jkco`jkoiljkta `j
torjos a jstéiumas `j mos lktjkclakjs `j lipmjijktoclók, a pmokjs doso`as jk jm rozakoiljkta
«sl bofa tom caso, jktakcjs adtjk`rì tom rjsumto`a¸. Mos lktjkclakjs `j lipmjijktoclók vlkcumok
uko lktjkclók o uk bjcba eutura, slk prjacuporsj `j sl jsj bjcba cakstltuyj uk bïdlta a ka.
Modrjcquj jt om. (4>?6) cakcmuyjrak quj mos lktjkclakjs `j lipmjijktoclók osé jktjk`l`os ka sj
tro`ucéok jk uk ouijkta `jm usa `jm pra`ucta `j pjreuijréo par portj `j mas jstu`loktjs o ma
morfa `j mos cuotra sjiokos quj `uró jm jstu`la.

?2<.  Modrjcquj jt om., «Bodlt Smlps¸. Jk jm iorca `j mos prlijros tjroplos cak`uctlstos sj
`jkailkodo o jsto jstrotjflo «sustltuclók `j jstéiumas¸.

?<>. Iorfat Sokfjr-Hotz, «Pbj @jcmlkj ae ”Dlf Pbj Kjw \arh Plijs, 4 `j actudrj `j
Sa`o’¸. lk`ustry-struffmjs-os-caksu
bttps7//www.kytlijs.cai/4>?:/?>/>0
4>?:, bttps7//www.kytlijs .cai/4>?:/?>/>0/upsbat/sa`o-
/upsbat/sa`o-lk`ustry-struffmjs-os-caksuijr-tostjs-
ijr-tostjs-
cbokfj.btim..
cbokfj.btim
 

?>

CAKPTAM PAPOM
«Sl kas jkcoilkoias jk mo dujko `lrjcclók, ma ÷klca quj boy quj bocjr js
sjfulr ok`ok`a.¸
Gasjpb Fam`stjlk
Jk erokcìs, mo jxprjslók  ilsj jk pmocj  slfklelco «arfoklzoclók¸7 ta`a jk su
usta mufor. Jstj cakcjpta jstï iuy prjsjktj jk mos caclkos praejslakomjs. Mas
cbjes ka jipljzok o caclkor bosto quj ta`a jstï, mltjromijktj, jk su sltla7 mas
÷tlmjs o ioka, mas lkfrj`ljktjs ij`l`as y carto`as y mas `lvjrsas ortécumas `j
caclko ar`jko`as cakearij vok o sjr utlmlzo`as poro mo jmodaroclók `j mo
rjcjto. Mo ilsj jk pmocj  rj`ucj mo erlcclók jk jm caktjxta `j mos caclkos
praejslakomjs. Jmlilko mos eujrzos rjstrlctlvos quj adstocumlzok jm jmodaror
uko rjcjto y opuktomo mos eujrzos lipumsaros quj praplclok su jmodaroclók
outaiïtlco.
Sj troto `j uk cakcjpta cuyo sjkclmmjz rjsumto jkfoÿaso. Mas caclkjras
prlkclploktjs ka jktljk`jk o prlarl jk quì cakslstj mo erlcclók. Mas omuikas
`j prlijr cursa `j bastjmjréo quj cakacé cuok`a vlsltì jm Cumlkory Lkstltutj ae
Oijrlco `j St. Bjmjko, jk jm vommj `j Kopo, qujréok pakjrsj o bocjr uko
rjcjto slk iïs y jipjzor o crjor pmotas `jmlclasas. Bodmì cak Tadjrt Gõrlk,
vlcj`jcoka y praejsar `j ortjs dmokcos y rjpastjréo, sadrj cóia trodogok mas
jstu`loktjs kavotas. «Ujk borlko y jm oz÷cor y pljksok7 ”Uomj, sjfura quj
sak mas prlijras lkfrj`ljktjs `j mo rjcjto’. Osé quj cafjk borlko y oz÷cor y
jipljzok o ijzcmor. \ mujfa sj `ok cujkto `j quj sama tjkéok quj usor mo
ilto`  `jm oz÷cor jk mo ijzcmo, y tljkjk quj jipjzor atro vjz.¸ Sj
`jspjr`lclok mas lkfrj`ljktjs y sj pljr`j tljipa. «Ka sj oktlclpok, ka vjk
cóia sj `jsorrammo mo rjcjto, y par tokta ka jipljzok dljk.¸
Caia caclkjra praejslakom, Gõrlk oelriodo7 «Jk ma prlijra quj pljksa js
jk mo ilsj jk pmocj7 ”±_uì kjcjslta poro bocjr jsta1’¸ Arfoklzo mo caclko `j
 tom ia`a quj sjo eïclm caipmjtor mo rjcjto. «Cuok`a ij bj osjfuro`a `j quj
tjkfa ta`as mas lkfrj`ljktjs y ta`as mas ÷tlmjs kjcjsorlas poro bocjr uk pastrj

kujva, comcuma jm ar`jk `j mas posas quj tjkfa quj sjfulr. Ma ar`jka ta`a
móflcoijktj sjf÷k vay o utlmlzorma, osé ij osjfura `j ka bodjrij amvl`o`a
`j ko`o cuok`a ij pakfo o trodogor. Ma omlkja ta`a `jmoktj `j ié poro ka
tjkjr quj pjksor jk jmma. Oqué tjkfa mo dosj cracoktj quj vo om eak`a, oqué jm
rjmmjka qujquj
jmjijktas vo kjcjsltos
jkclio, ar`jko`as
y oqué jm fmosjo`a
`jmoktj `jelkom.¸ Cuok`a
tl, «puj`js tljkjs ta`as
cakcjktrortj mas
jk mas
iìta`as quj vos o usor poro jmodaror jm pastrj, jk vjz `j tjkjr quj
prjacuportj `j sl tljkjs mas lkfrj`ljktjs quj tj bocjk eomto jk tom a cuom
dok`jgo¸.

Mas jstu`loktjs oprjk`jk jsto tìcklco rj`uctaro `j mo erlcclók jm prlijr `éo

`j cmosj. Gjkklejr ^urcjmm, `lrjctaro pj`ofóflco `jm Cumlkory Lkstltutj,
jxpmlcodo7 «Ztlmlzoias mo rjpjtlclók ijktom. \ o`jiïs rjpjtlias eéslcoijktj
mas fjstas. Pa`as mas lkfrj`ljktjs tljkjk quj jstor o ioka, iuy guktas. Mas
iavliljktas supjremuas sak uk jstarda. Boy quj pa`jr trodogor rïpl`oijktj
y cak caia`l`o`, cak jm ijkar coksokcla y mas ijkas posas pasldmjs. Mas
caclkjras rjquljrjk uko emul`jz `j iavliljktas quj sj vujmvo koturom,
cóia`o, quj sj `ì cosl slk pjksor¸.
 Mos caclkos praejslakomjs sj rlfjk par uk ia`jma `j outaiotlsia
eukclakom. ^rjporok y slrvjk rïpl`o y rjltjro`oijktj mas ilsias pmotas `j

coml`o` poro quj mo cmljktjmo `jm rjstouroktj jstì sotlsejcbo. ^oro jmma, mas
cbjes opravjcbok mos eujrzos jxtjrkos prjsjktjs jk sus caclkos crjok`a
jktarkas jstodmjs quj praplcljk outaiïtlcoijktj mo rjspujsto l`ókjo.
Jstj prlkclpla slrvj lfuomijktj eujro `jm iuk`a `j mo bastjmjréo.
Gõrlk ij
«Pa`as masjxpmlcó
`éos, quj utlmlzo
cuok`a mo ilsj
mmjfa
jk pmocj toidlìk jk su modar `acjktj.
o coso, arfoklza il ofjk`o, mos cmosjs
caipmjtos `jm `éo slfuljktj a `jm mukjs. Pa`a ma quj kjcjslta poro jm mukjs par
mo ioÿoko jstï mlsta sadrj il ijso cuok`a mmjfo mo baro `j lrij. Js il rutlko
`lorlo. Kjcjslta sodjr quì vay o bocjr ioÿoko o mos `ljz `j mo ioÿoko. Ka
quljra tjkjr quj iok`or uk ijksogj o mos kujvj ovlsok`a o omfuljk `j quj
tljkj quj jstor jk tom a cuom sltla. ^oro quj mos casos sj bofok cak jelcoclo,
boy quj jstodmjcjr uk barorla y arfoklzor cak oktjmoclók mos `lstlktos torjos.¸
Gõrlk oelrio quj jro osé toidlìk caia arfoklzodo su postjmjréo oktjs `j
`j`lcorsj o mo `acjkclo. «Ka sj puj`j mmjvor uk adro`ar sl ka sj jstï
prjporo`a. Ka puj`js
XJk jstj sjctarY tjkjiasjspjror om mukjs
iucbas par mo ioÿoko
trodogo`arjs poroquj
tjiparomjs pakjrtj o trodogor.
tljk`jk o lr `j
uk mo`a o atra. \a prjeljra tjkjrma ta`a arfoklzo`a poro quj ils cmljktjs
tjkfok jm fìkjra mlsta jm mukjs par mo ioÿoko, om iorfjk `j qulìk voyo o jstor
trodogok`a jk jm adro`ar. ^ar jsa ma arfoklza ta`a `j oktjioka. Js ma quj tj
lkcumcok cuok`a trodogos jk jstj aelcla. Sl tljkjs qulkljktos pjrsakos cak
boidrj, iïs vomj quj mjs `js `j caijr, parquj ka vok o ocjptor uk ka par
rjspujsto.¸
 Tj`uclr mo erlcclók  js uko tìcklco quj kas pjriltj pjksor `j iokjro
kavj`aso cóia coidlor kujstras caipartoiljktas. Sj troto `j ia`lelcor

oqujmmas
pa`oiascaktjxtas quj crjok erlcclók
rjpjtlr outaiïtlcoijktj jk kujstro
occlakjs vl`odjkjelclok.
quj kas catl`loko `j^jra
iokjro
poro quj
jsa
prlijra boy quj l`jktlelcor `lcbas caktjxtas. \ ka sljiprj somtok o mo vlsto.
Sl tj porjcj uko torjo iuy jsearzo`o poro tu ijktj cakscljktj y jgjcutlvo,
tljkjs ta`o mo rozók. ^rjporor uko caclko jxlfj rjcurrlr o jso portj `j kujstro
ijktj quj sj prayjcto boclo jm eutura, quj bocj pmokjs, quj `lstlkfuj poutos,
prjvì eommas, l`jktlelco puktas emocas j l`jo samuclakjs. ^oro o`qulrlr cak
ìxlta cljrtas bïdltas, jm pukta `j portl`o sjrï jk frok ij`l`o roclakom y
rjcurrlrï o tu ya cakscljktj. Ma dujka `jm ya bodltu`lkom js quj sj opayo jk
jsj pukta `j portl`o y cak jm posa `jm tljipa sj amvl`o `j mo kjcjsl`o` `j
prjstor uko otjkclók caktlkuo`o. Jm jseujrza `jm prlkclpla rlk`j frok`js
 djkjelclas poslvas quj puj`jk `uror lk`jelkl`oijktj.

***
O vjcjs mo lkearioclók puj`j cakeuk`lrsj cak mo erlcclók, pjra ka js ma
ilsia, caia vjéoias jk jm cosa `j mo coipoÿo `j clkca erutos y vjr`uros om
`éo. Bocjr js iuy `lstlkta `j sodjr.
Zko rjcaijk`oclók iuy cai÷k poro obarror `lkjra js jvltor usor mos
torgjtos `j crì`lta. O elk `j cujktos, jm crì`lta sj l`jó poro rj`uclr mo erlcclók
o mo baro `j fostor `lkjra, `j ia`a quj mas caksuil`arjs puj`ok sjfulr
fostok`a lkcmusa cuok`a ka tljkjk eak`as. @j obé quj sj ocaksjgj o mas
obarro`arjs pofor jk jejctlva.
^jra ±quì boy `j mos torgjtos `j `ìdlta1 Jk cljrtas sjktl`as sak iuy
porjcl`os om jejctlva. Mo coktl`o` `j `lkjra `j mo quj `lspakjs sj rj`ucj
lkij`lotoijktj, om iorfjk `j quj pofujs jk ijtïmlca a cak torgjto, y tljkjs
ijkas eak`as poro fostor jk jm eutura. @j ia`a quj oidas iìta`as `j pofa
sak dïslcoijktj jqulvomjktjs. @leljrjk, ka adstoktj, jk cóia eoclmltok a
`lelcumtok uko caipro, js `jclr, jk mo erlcclók quj fjkjrok. Mas jstu`loktjs
quj portlclporak jk uk jstu`la crjéok quj `jdéok pofor uk 3> par cljkta
ijkas  par jm coeì y mo cjrvjzo cuok`a usodok jejctlva quj cuok`a usodok
torgjtos `j `ìdlta.?<?  Jro caia sl vomarorok ijkas mas pra`uctas y crjyjrok
quj jstas `jdéok castor ijkas cuok`a pofodok jk `lkjra caktoktj y sakoktj.
^ar tokta, ka jstodok `lspujstas o pofor tokta par jmmas.
±_uì js ma quj tljkj jm `lkjra jk jejctlva quj ouijkto mo erlcclók `j uko
caipro1 ^oro jipjzor, quj `jspuìs `j caipror omfa rjsumto jvl`jktj quj kas
quj`o ijkas `lkjra7 sj kato o slipmj vlsto. Ztlmlzor mo torgjto ka tljkj jejctas
tok tokfldmjs. ^uj`js usormo iucbos vjcjs slk quj su ospjcta coidlj ma iïs
iéklia. O`jiïs, cuok`a voias o caipror omfa jk ijtïmlca, tjkjias quj
`jcl`lr sl usoias dlmmjtjs iïs frok`js a iïs pjqujÿas j lkcmusa duscor
coidla. Pa`a jmma ouijkto mo erlcclók. Tjsumto quj jm caksjga sadrj posorsj
om jejctlva eukclako `j vjr`o`. Cuok`a tjkjias quj jktrjfor `lkjra jk
ioka, ka jstoias `lspujstas o pofor tokta par uk ortécuma. Pjkjr sama `lkjra
caktoktj y sakoktj o ioka sj cakvljrtj jk uko eujrzo iataro poro obarror.
Atras caksjgas quj sujmjk `orkas ka rjsumtok tok jelcocjs parquj ka
coidlok kjcjsorloijktj kujstra ia`a `j bocjr mos casos. Lkcmulr jm rjcujkta
`j comaréos jk mos cortos `j mas rjstouroktjs `jdjréo oklior, móflcoijktj, o
lkfjrlr ijkas comaréos. Mo clu`o` `j Kujvo \arh js uk dujk jgjipma `j jstj
 cosa parquj `js`j 4>>2 js admlfotarla quj jm cóiputa `j comaréos elfurj jk
mos cortos `j mas rjstouroktjs. Zko jkcujsto rjomlzo`o jktrj iïs `j sljtj ilm

cmljktjs `j macomjs `j cail`o rïpl`o `j mo clu`o` iastró quj, jk jm iaijkta

`j jktror jk vlfar jsto ij`l`o, uk :? par cljkta `j mo fjktj sj elgodo jk mas
`otas rjmotlvas o mos comaréos.?<4  Jk 4>?0, sama jm 36 par cljkta rjporodo jk
jmmas.
^jra, om iorfjk `j quj mas cmljktjs prjstorok a ka otjkclók o jstas `otas,
lkcmulrmas jk mos cortos ka tuva klkf÷k jejcta sadrj sus bïdltas `j caksuia.
Cuok`a sj caiporó mo eocturoclók `j rjstouroktjs cak a slk jm jtlqujto`a `j
comaréos o ma morfa `j uk pjrla`a `j sjls oÿas, sj `jscudrló quj bodéo
ouijkto`a jm k÷ijra `j comaréos quj mas cmljktjs `j ta`as jmmas caksuiéok jk
co`o cail`o. Mo lkcmuslók `jm rjcujkta `j comaréos ka sj tro`ucéo jk uko
`lsilkuclók `jm k÷ijra `j vjcjs quj mo fjktj caiéo eujro `j coso o mo
sjioko.
Koturomijktj, mo lkearioclók puj`j lkemulrkas cuok`a `j vjz jk cuok`a
bocjias caipros lipartoktjs. Mos pjfotlkos quj mmjvok tu kjvjro a tu
movo`aro caktljkjk ta`o cmosj `j lkearioclók ÷tlm sadrj jm usa `j mo
jmjctrlcl`o` y mas castjs `j caksuia `j mas jmjctra`aiìstlcas. Sl voias o
bocjr uko caipro cuoktlaso, `jcl`lias cakscljktjijktj jktrj uk ia`jma u
atra. ^jra kl slquljro jk jstas cosas tljkj mo lkearioclók tokta pjsa caia
codréo jspjror. Mas caksuil`arjs tljkjk quj sapjsor mo lkearioclók odstrocto
sadrj jelcljkclo jkjrfìtlco y jm pasldmj obarra eutura `j uko kjvjro,
pakfoias par cosa, y caiporormo cak coroctjréstlcos quj mj otrojk iïs `j
iokjro lkij`loto, caia mo pjfotlko `jm prjcla, jm camar y jm bjcba `j quj
tjkfo a ka cakfjmo`ar. ^jsj o ta`a, mos pjfotlkos `j jelcljkclo jkjrfìtlco y
caksuia `j ofuo bocjk quj mas caksuil`arjs sj `jcoktjk bosto cljrta pukta
par caipror pra`uctas iïs jelcljktjs.?<3
Cak lk`jpjk`jkclo `j su lkemujkclo sadrj mas caksuil`arjs, mo lkcmuslók
`jm cóiputa `j comaréos jk mos cail`os y `jm fro`a `j jelcljkclo jkjrfìtlco
jk mas jmjctra`aiìstlcas cuipmj uko eukclók jk jm ijrco`a. Jstas `otas
lktjrjsok o mas pra`uctarjs, oukquj mas caksuil`arjs mjs prjstjk jscoso
otjkclók. Sak uko jspjclj `j foroktéo7 jm rjcujkta `j comaréos js uk
iorcboia `j coml`o` y eaijkta `j mo somu`8 mos cmoslelcoclakjs jkjrfìtlcos,
uk sjmma `j jelcoclo. Pros lkcmulr jm jtlqujto`a `j comaréos jk sus cortos,
omfukos co`jkos `j rjstouroktjs ia`lelcorak sus roclakjs7 `j obé quj obaro
mas `umcjs quj vjias jk mas iastro`arjs `j Storduchs sjok iïs pjqujÿas.?<0
 \ froclos o mos cmoslelcoclakjs jkjrfìtlcos, mas eodrlcoktjs `j
jmjctra`aiìstlcas caijkzorak o bocjr pra`uctas iïs jelcljktjs. ?<:

^a`réoias `jkailkor o jstj ejkóijka «bïdltas `j fatja boclo odoga¸. Mos

jiprjsos coidlorak sus bïdltas `j eukclakoiljkta y, om bocjrma, coidlorak
lksjksldmjijktj kujstra jktarka. Jm rjsumto`a elkom js quj t÷ y ya
ia`lelcoias kujstras bïdltas `j caksuia.
***
Mo ilsj jk pmocj  mjs eukclako o mas caclkjras, pjra ±pa`jias t÷ y ya
caktramor mo erlcclók `j kujstros cak`uctos1 Mo lkvjstlfo`aro Okfjmo
@uchwartb y su jqulpa pl`ljrak o uk frupa `j jstu`loktjs `j mo Zklvjrsl`o`
`j ^jkslmvoklo quj blcljro uk mlsto`a `j adgjtlvas oco`ìilcas tomjs caia
«jstu`lor erokcìs uko baro ta`os mos kacbjs¸ a «ocodor mas trodogas uk `éo
oktjs `j mo ejcbo `j jktrjfo¸.?<5 Sj lk`lcó o omfukas `j jstas jstu`loktjs quj
`uroktj uko sjioko ia`lelcorok sus muforjs `j jstu`la o elk `j rj`uclr mos
tjktoclakjs y mafror sus adgjtlvas. Jsas jstu`loktjs coidlorak mos eujrzos
jxtjrkos `j su jktarka pakljk`a rjcar`otarlas a omorios, lkstomok`a
opmlcoclakjs `j Lktjrkjt poro dmaqujor pasldmjs `lstrocclakjs caia Eocjdaah
a rjsjrvok`a somos `j jstu`la jk mo dldmlatjco. O`aptodok eujrzos lipumsaros
a jmlilkodok eujrzos rjstrlctlvos. O uk sjfuk`a frupa sj mj `lga quj
rjcurrljro ÷klcoijktj o su eujrzo `j vamukto` y o su copocl`o` `j rjslstlrsj o
mo tjktoclók8 js `jclr, o mas rjcursas quj samjias pakjr jk gujfa
jspaktïkjoijktj cuok`a lktjktoias bocjr omfa.
Om ocodor mo sjioko, mas jstu`loktjs vomarodok cakearij o uko jscomo `j ? o
: (sljk`a : mo ijgar puktuoclók) jm ìxlta quj bodéok tjkl`a o mo baro `j
caksjfulr sus adgjtlvas `j jstu`la jso sjioko. @j ij`lo, ta`as bodéok
adtjkl`a
jk tarka ouk ìxltapukta
ij`la rozakodmj,
iïs jkpjra mas quj
mo jscomo qujcaktramodok su jktarka
quljkjs trotodok puktuodok
slipmjijktj `j
pakjrsj o trodogor jcbok`a ioka `j mo outa`lsclpmlko.
Jstj outacaktram sltuoclakom?<6 porjcj sjr uko eario lk`lrjcto `j odar`or mo
cujstlók7 ia`lelcor jm jktarka quj kas ra`jo jk vjz `j ma quj liparto `j
vjr`o`, js `jclr, kujstro praplo cak`ucto. Caia mjs acurrj o mas caclkjras
kavotas (a o il prlio jk Eocjdaah), kujstra prlijr lipumsa js pakjrkas
iokas o mo adro lkij`lotoijktj poro cuipmlr kujstra kujva prapóslta. Mas
portlclpoktjs jk jstj ÷mtlia jstu`la iastrodok mo ilsio lkcmlkoclók. ?<2
Cuok`a mas omuikas `j docblmmjrota jxpmlcodok cóia oeraktodok uk kujva
 rjta quj rjqulrljsj outa`lsclpmlko (cakemlctas lktjrpjrsakomjs a pradmjios
oco`ìilcas, sadrj ta`a), mo rjspujsto iïs cai÷k jro coidlor `j octltu`7 uk

32 par cljkta oelriodo quj lktjktodo coidlor su iokjro `j pjksor y qulzï

iatlvorsj jxpakljk`a mas pras y mas caktros `j bocjr sus torjos. Zk 40 par
cljkta `jcéo lktjktor coidlor `j cak`ucto, jgjrcljk`a jm outacaktram poro ka
taiorsj mo rjvokcbo sl omf÷k atra jstu`loktj bocéo omfa quj mjs iamjstodo.
Sama
cljktauktrotodo
?5 par`jcljkta `jcéo
duscor lktjktor
uk kujva coidlor omfa `j su sltuoclók, y uk ?4 par
caktjxta.
_ulzï quljros tjkjr uko rjmoclók iïs sotlseoctarlo cak tu cókyufj a tu
porjgo. Sl cakeéos ÷klcoijktj jk mo iatlvoclók y jm outacaktram poro
caksjfulrma, rjerjkorïs jm lipumsa `j bocjr uk caijktorla crétlca cuok`a ìm a
jmmo bocj omfa quj tj lrrlto y trotorïs `j jxprjsormj, par jm caktrorla, tu corlÿa
y tu oprjcla. A qulzï quljros `jgor `j paspakjr torjos jk jm trodoga. Sl
rjcurrjs o jsj ilsia pmoktjoiljkta, tj mliltorïs o lkbldlr jm lipumsa `j jcbor
uk vlstoza o mos rj`js saclomjs a `j pakjrtj o cbormor cak uk caipoÿjra `j
trodoga quj bodmo par mas ca`as. Kas iorcoias ijtos cmoros y `jspuìs
caktramoias o dosj `j jseujrza kujstras octas o elk `j omcokzormos.
Slk jidorfa, caia `jiastrorak mas jstu`loktjs `j mo Zklvjrsl`o` `j
^jkslmvoklo, jm coidla `j cak`ucto caksjful`a ij`loktj jm outacaktram ka js
tok jelcoz caia jm coidla `j cak`ucto caksjful`a o trovìs `j mo
ia`lelcoclók `jm caktjxta. Lkcmusa oukquj eujrok lfuom `j jelcocjs (quj ka ma
sak), caktramor kujstros occlakjs ka js `lvjrtl`a. Supakj tjkjr quj jstor
caktlkuoijktj rjslstlìk`akas o kujstras `jsjas, ioktjkjrkas jk pjrpjtuo
vlflmokclo poro ka bocjr ma quj sj kas vljkj o mo codjzo, cakvjrtlrkas jk
ofuoeljstos `j kujstra prapla `jmjltj.
Mas jstu`loktjs `j ^jkslmvoklo quj vorlorak jm caktjxta jspoclom jk jm quj

jstu`lodok
ilsias. Proska ogustor
tuvljrak
su quj ioktjkjr
jktarka eéslca jsj pjkasa
y saclom porojsto`a `j fujrro
jmlilkor cakslfa
mo tjktoclók `j
`j`lcorsj om `lserutj jk vjz `j om jstu`la, oelriodok ka bodjr jxpjrlijkto`a
iucbas `jsjas lkcakvjkljktjs. Ka sj sjktéok `lvl`l`as, par jgjipma, jktrj jm
`jsja `j pakjrsj o vjr uko pjmécumo cak sus oilfas y jm lipjrotlva `j
jstu`lor poro uk jxoijk. Sj bodéok udlco`a jk uko dldmlatjco, `ak`j ka sj
`odok tomjs tjktoclakjs. Ka tjkéok quj admlforsj cakscljktjijktj o bocjr ma
carrjcta. ^ar jm caktrorla, bocéok ma quj rjsumtodo iïs eïclm jk jsj jktarka7
jstu`lor. Ka tjkéok quj `ailkorsj y rjslstlrsj o sus lipumsas. Ka osuiéok jm
popjm `j ofuoeljstos, parquj ka bodéo eljsto quj ofuor.
@uroktj `acj oÿas cak`ugj uk Bak`o Clvlc, uka `j mas prlijras ia`jmas
 bédrl`as quj sj caijrclomlzorak. Jstodo arfummaso `j il cacbj y ij rjslstéo o
coidlorma. Il iorl`a ij cakvjkcló par elk `j quj kjcjsltodo uk cacbj

jqulpo`a cak iïs jmjijktas `j sjfurl`o`. Il kujva cacbj jiltj uk pltl`a

`j o`vjrtjkclo co`o vjz quj ij ocjrca jk jxcjsa o uk adstïcuma. ^jra rjsumto
quj mo `jtjcclók `j pasldmjs camlslakjs jktroÿo cljrto erlcclók.
Jm pltl`a ij rjsumtodo iamjsta om prlkclpla. Ij qujgodo iucba `jm cacbj
kujva,
pltl`a ysadrj
yo klta`aslquljro
`jmoktjma
`j alfa.
il iorl`a. ^jra cak
Mo ÷mtlio vjzjmquj
tljipa ij ocastuidrì
omqulmì om
uk cacbj, jm
jqulpoiljkta ka lkcmuéo jsj ovlsa `j o`vjrtjkclo. Ka katì su eomto bosto quj
jstodo oporcok`a iorcbo otrïs y cbaquì cak uko porj` `j mo`rlmma. Slk mo
sjÿom `j ovlsa o mo quj ij bodéo ocastuidro`a, ocodì cak uko dujko
odammo`uro jk jm porocbaqujs trosjra. Jm iamjsta pltl`a `j omjrto supakéo uko
erlcclók ÷tlm quj, om `jsoporjcjr, sj tro`uga jk uko castaso vlslto om tommjr.
Zko vjz arfoklzo`os caia js `jdl`a, mos eujrzos `j kujstra jktarka slfujk
lipumsïk`akas o mafror kujstras adgjtlvas. ^a`jias ka bocjrmjs cosa a
`ormos par `jscakto`os, pjra caktlk÷ok outaiotlzok`a kujstro cak`ucto
iucba `jspuìs
iucbos pjrsakos`jijkasprjcloias
quj kas boyoias amvl`o`a
jm popjm `j jmmos. quj
euk`oijktom \, slk
tomjsjidorfa,
eujrzos
`jsjipjÿok jk kujstra caipartoiljkta y pjriokjcjias otrlkcbjro`os,
mucbok`a par caksjrvor mo iatlvoclók y jgjrcjr jm caktram.
***
Jk jm copétuma : bodmïdoias `j jsos pjrsakos quj oelriok tjkjr uk omta fro`a
`j «outacaktram¸, jsos quj sak jspjclomijktj jelcocjs jk ma tacoktj o mo
somu`, jm `lkjra y mo ejmlcl`o` y cuyos vl`os jstïk iorco`os par jm ìxlta jk
kuijrasas erjktjs. @jcéoias, slk jidorfa, quj `lcbas lk`lvl`uas ka
adtljkjk
jgjrcljk`arjsumto`as tok o`ilrodmjs
octlvoijktj `j vamukto`.
mo eujrzo `j mo iokjroSu
qujìxlta
codéokajspjror8
sj `jdjjs o`jclr,
uko
copocl`o` sadrjbuioko poro rjslstlrsj o mas lipumsas y rjprlilr cak`uctos
lkcakvjkljktjs. Caia vjéoias, mo fjktj quj pukt÷o omta jk mo jscomo `jm
«outacaktram¸ ka rjcurrj jk odsamuta om caktram (jm tìrilka js, par tokta,
jkfoÿasa). ^ar jm caktrorla, o`quljrjk bïdltas poro outaiotlzor su
caipartoiljkta. Mas bïdltas mjs eoclmltok jm mafror sus adgjtlvas.
Mo blstarlo `j cóia trlukeo mo fjktj cak uk jmjvo`a «outacaktram¸ tljkj uk
camaeók lipartoktj, rjmoclako`a cak jm caktjxta. Om porjcjr, jm tomjkta `j mos
pjrsakos cak uk omta fro`a `j «outacaktram¸ vo iïs ommï `j sodjr cóia
 o`qulrlr
caktjxtasbïdltas
`ato`as djkjelclasas.
`j mos eujrzos Poidlìk
o`jcuo`os porjcjk sodjr sus
poro caksjfulr cóia sltuorsj jk
prapósltas.
Jk uko jkcujsto akmlkj, mas lk`lvl`uas quj puktuodok omta jk uko jscomo `j

«outacaktram¸ toidlìk `jcéok l`jktlelcorsj cak jkukclo`as tomjs caia

«Jscaga oilsto`js quj ij ioktljkjk jk jm dujk coilka poro mafror ils
ijtos o morfa pmoza¸, «Cuok`a trodoga a jstu`la, dusca prjij`lto`oijktj uk
mufor slk `lstrocclakjs¸ a «Jvlta sltuoclakjs jk mos quj puj`o vjrij tjkto`a
o octuor `j iokjro lkiarom¸.?<<  Jsos pjrsakos cakacéok jm pa`jr `j mas
cak`lclakoktjs `jm jktarka poro eoclmltor a `lelcumtor uko occlók. Jrok
cakscljktjs `j quj, sl caktramodok su jktarka, toidlìk caktramodok sus
cak`uctos. Cuok`a omfuljk jktljk`j jsta, mj rjsumto iucba iïs eïclm o`qulrlr
bïdltas djkjelclasas. Mas jstu`loktjs quj puktuodok doga jk jm tjst `j
«outacaktram¸ ka sj l`jktlelcodok jk uk fro`a tok omta cak jsas jkukclo`as.
Ka lktjktodok eoclmltorsj mo vl`o ia`lelcok`a mos eujrzos jxtjrkos `j su
jktarka poro quj mjs lipumsorok o o`qulrlr cak`uctos `jsjodmjs y oÿo`ljrok
erlcclók o mos cak`uctos lkcakvjkljktjs.
Mo fjktj cak uk «outacaktram¸ omta ka sj mlilto o `jclr ma carrjcta. Ma bocj.
Mas jstu`loktjs quj portlclporak jk cljrta jstu`la pa`éok4>> fokor bosto 4:
`ómorjs par rjsamvjr rïpl`oijktj uko sjrlj `j okofroios.   Sj mjs `odo mo
apclók `j jipjzor `j lkij`lota, jk uko dummlclaso somo mmjko `j jstu`loktjs, a
jspjror clkca ilkutas bosto quj quj`oro mldrj uko somo iïs trokqulmo. Mas
jstu`loktjs quj bodéok puktuo`a iïs omta jk mo jscomo `j «outacaktram¸
`jcl`ljrak jk su ioyaréo jvltor mo somo rul`aso. ^rjejréok jspjror o `lspakjr
`j uk mufor opocldmj `ak`j pa`jr cakcjktrorsj, oukquj tor`orok iïs tljipa.
Ma ilsia sucj`éo cak mas jstu`loktjs quj rjomlzorak uk tjst `j lktjmlfjkclo
akmlkj.4>?  Sj mjs `odo o jscafjr jktrj uk eariumorla carrljktj, slk o`arkas, y
atra `jcaro`a cak jkrjvjso`os elmlfrokos. @j kujva, mas quj socodok uko
puktuoclók iïs omto jk jm tjst `j «outacaktram¸ jrok mas quj saméok jscafjr
tjst `j lktjmlfjkclo slk o`arkas. Cak mo vjrslók iïs odurrl`o, pa`éok
cakcjktrorsj y adtjkéok ijgarjs rjsumto`as. Jmlfljrak `j portl`o mo apclók
iïs jelcoz, pujsta quj mos lmustroclakjs pa`éok `lstrojrmas y cakvjrtlrsj jk uk
adstïcuma.
Sl tj prapakjs `jsorrammor kujvas bïdltas, vos o rj`jscudrlr jksjful`o omfa
quj yo sodéos lktultlvoijktj7 quj mo ioyar eujktj `j erlcclók jk jstj iuk`a
sak mas `jiïs. Jk jsj ospjcta, mos pjrsakos `j kujstra jktarka sak om ilsia
tljipa eujrzos ÷tlmjs y pjrgu`lclomjs poro caksjfulr kujstras adgjtlvas. Mo
fjktj cak uk jmjvo`a «outacaktram¸ ka sama ma sodj, slka quj o`jiïs oct÷o jk
 caksjcujkclo. Mas uklvjrsltorlas portlclpoktjs jk uk jstu`la tjkéok quj
jscafjr jktrj `as caipoÿjras poro camodaror jk uko torjo (poro earior

tïk`ji jk uk jxpjrlijkta).4>4  «Omjx¸ ka sj `jcl`éo, prjsuktoijktj, sadrj

quì ïrjo `j jstu`la jscafjr, posodo su tljipa mldrj gufok`a o vl`jagujfas y
somljk`a `j eljsto y saméo quj`orsj jk mo coio bosto iuy tor`j `uroktj mos
vococlakjs kovl`jÿos. «Poymar¸ ldo o jstu`lor Ij`lclko, tjkéo uk jipmja o
ij`lo garko`o, trodogodo caia vamuktorla jk uko pratjctaro `j okliomjs y
jstu`lodo `uroktj mos vococlakjs `j Kovl`o`. Mas `as porjcéok lfuom `j
slipïtlcas. ^jra mas portlclpoktjs quj prjvloijktj bodéok puktuo`a iïs omta
jk «outacaktram¸ prjejréok cosl sljiprj o Poymar caia caipoÿjra, iljktros
quj mas quj bodéok soco`a puktuoclakjs iïs dogos jmjféok jk lfuom ij`l`o o
Omjx, jm bamfozïk, quj o Poymar, jm bocjk`asa.
Ka ta`a jm iuk`a sj `o cujkto `j bosto quì pukta kas lkemuyj kujstra
jktarka. ^jra, om lfuom quj mas jstu`loktjs `j mo Zklvjrsl`o` `j ^jkslmvoklo,
pa`jias jipjzor o opravjcbor jstj cakacliljkta y oprjk`jr o tjkjr tokto
vlsto caia omfuljk cak uk jmjvo`a «outacaktram¸.
***
Sl om ocodor `j mjjr jstj mldra tj quj`os cak uko samo pomodro y uko samo l`jo,
jspjra quj sjo «erlcclók¸. Js uk cakcjpta sjkclmma j lktultlva y puj`j
iam`jorsj poro oyu`orkas o caksjfulr casos osaidrasos. Mos eujrzos
fjkjro`os par mas caktjxtas jk mas quj vlvlias sak mos iïs praplclos poro
socor portl`a o ma quj kas jksjÿo jm jstu`la `jm bïdlta jk ta`os sus eocjtos.
Sus rjsumto`as puj`jk adsjrvorsj par `aquljr.
Jk uk jstu`la rjomlzo`a jk uk dueì mldrj `j cail`o cblko, jk tarka om 04 par
cljkta `j mas cmljktjs cak adjsl`o` sj sjktodo `j coro om dueì, cak mo cail`o o
pmjko vlsto.4>3   Sama uk 46 par cljkta `j mas cmljktjs cak pjsa kariom sj
sjktodo `j coro om dueì. Mas cmljktjs iïs `jmfo`as iastrodok atras
caipartoiljktas quj mjs `lelcumtodok jm rjocclakor o mas jstéiumas quj
aerjcéo jm dueì7 uk 32 par cljkta sj sjktodo jk rjsjrvo`as a ijsos `j dokca
carrl`a. Sl vamvéok om dueì poro sjrvlrsj `j kujva, sus caipoÿjras `j ijso
tjkéok quj iavjrsj poro `jgormjs posor. Jk tarka o mo ilto` `j jso clero (uk
?5 par cljkta) `j mas cmljktjs adjsas sj sjktodo jk ijsos cak dokca carrl`a.
Mo ioyaréo jmjféo slmmos, ma quj mjs eoclmltodo jm mjvoktorsj o par iïs cail`o.
Mos pjrsakos iïs `jmfo`os jrok toidlìk mos quj iïs saméok pakjrsj mo
sjrvlmmjto jk jm rjfoza (uk :> par cljkta), erjktj o uk 40 par cljkta `j mas
 adjsas. Zko sjrvlmmjto js uk lkcakvjkljktj klila poro mjvoktorsj, pjra, caia
bjias vlsta, bosto mas ogustjs iïs pjqujÿas `jm jktarka puj`jk surtlr jejcta.

Mo `lejrjkclo iïs mmoiotlvo jro quj jm 6? par cljkta `j mos pjrsakos cak pjsa
kariom rjcarréo ta`a jm dueì oktjs `j sjrvlrsj poro vjr quì bodéo. ^a`éok, par
tokta, jscafjr ma quj qujréok jk vjz `j pakjrsj o caijr slk iïs ta`a ma quj
sj mjs aerjcéo. Sama uk tjrcla `j mas adjsas bocéo jsta. Mo ioyaréo jipjzodo o
sjrvlrsj lkij`lotoijktj, slk ilror prlijra quì bodéo `lspakldmj. Jrok ijkas
sjmjctlvas.
Om porjcjr, caktramor mos eujrzos lipumsaros y ra`jorsj `j eujrzos
rjstrlctlvos js pasldmj lkcmusa jk uk dueì mldrj. Oukquj mas cmljktjs cak pjsa
kariom ka pa`éok jmlilkor mas jstéiumas, jrok copocjs `j mliltor su
jxpaslclók o jmmas. @j jsj ia`a ka tjkéok quj taior `jclslakjs, slka quj
pa`éok caijr caia saméok bocjrma jk su jktarka kariom.
Mo omtjrkotlvo, supakfa, js `jsjktjk`jrsj `j ta`o mo cljkclo y mo rjoml`o` `j
mo o`qulslclók `j bïdltas y sjfulr pjksok`a quj caktramoias kujstra `jstlka
÷klcoijktj ij`loktj mo eujrzo `j vamukto`. Sj puj`jk lfkaror mos eujrzos
pslcamóflcos `j kujstra
kasatras sj iujvj jktarka
jk jm vocéa, cakymocaktlkuor crjyjk`a
÷klco prjslók quj mldrj
`j kujstra co`o omdj`réa
uka `j
y kujstro vamukto`. @j jsj ia`a, cuok`a trapljzos y tj quj`os otrïs, puj`js
sjktlrtj eotom caktlfa ilsia. \ cuok`a trlukeos, puj`js sjktlrtj
lktréksjcoijktj supjrlar o atros pjrsakos quj slfujk jsearzïk`asj. ±_uì tj
porjcj1 \, sadrj ta`a, ±tj rjsumto eoilmlor jstj rozakoiljkta1
Boy uko iokjro iucba ijgar `j bocjr mos casos.
***
Mas bïdltas cak`ucjk o uko vl`o ijgar. Ka sj troto sama `j pra`uctlvl`o`. O
ijku`a sj ayj
ma bocjias o ovjcjs.
mo fjktj qujgorsj
Jsta puj`j`jfjkjror
quj pljkso `jioslo`a
okslj`o` mos casos. Pa`as
y cakvjrtlrsj jk uk
vjr`o`jra adstïcuma poro bocjr cuomquljr caso. Jk mas ÷mtlias oÿas, jm
ilk`eumkjss bo cadro`a papumorl`o` y sj bo cakvjrtl`a jk uko jspjclj `j
pokocjo poro obuyjktor jm pjmlfra `j `or `jioslo`os vujmtos o mos casos. Mo
l`jo js prjstor otjkclók pmjko om jktarka prjsjktj, ka vlvlr jkslilsio`a. Sj
troto `j cjktrorsj jk jm oqué y jm obaro y ka ruilor poso`os jqulvacoclakjs a
okfustlorsj pjksok`a jk `lelcumto`js euturos.
Mas bïdltas sak qulzï mo iokjro iïs koturom y jejctlvo quj tjkjias mas
buiokas `j mafror jsj jsto`a `j sjrjkl`o` ijktom. Zko ijktj bodltu`lkom js
 uko ijktj
camaco jk sudjklfkoijktj
sltla prjclsa.lrrjemjxlvo
_uj `jmjfo.. Js_uj
ukojspjro
ijktjjkquj
mo cmoslelco torjos
jkcruclgo`o y mos
y oslfko
ltlkjrorlas. Ka jstï adsjslako`o cak `jscudrlr jk quì iaijkta prjclsa tj

quj`os `aril`a, caia qulzïs lktjktoros `j pjqujÿa. ^ar jm caktrorla,

rjspak`j o mas jstéiumas `jm sujÿa prjsjktjs jk tu caktjxta, `j iokjro quj jm
sujÿa mmjfo caia sujmj bocjrma.
Sl tu ijto js `jgor `j `lscutlr tokta cak tu porjgo, tj cakvljkj o`qulrlr jm
bïdlta `j jscucbor cak comio y otjkclók, jk vjz `j rjocclakor olro`oijktj o
mos prlijros `j coidla. Sjrï iïs eïclm quj o`quljros jm bïdlta `j jscucbor sl
ka covlmos ocjrco `j co`o `jsocujr`a lktjktok`a `jscudrlr qulìk tljkj mo
cumpo y qulìk `jdjréo `lscumporsj. @or `jioslo`os vujmtos o mos casos
`lelcumto jm o`aptor uko octltu` pasltlvo. \, par oÿo`l`uro, puj`j lipj`lr quj
sj earijk kujvas bïdltas.
Zk jstu`la quj lkcmuéo uk vl`jagujfa lkeoktlm sadrj cóia bocjr susbl
`jiastró ma vjktogasa quj puj`j sjr ka  covlmor jk jxcjsa.4>0  Jm gujfa sj
caipakéo `j `ljclsìls posas7 ofrjfor ofuo, som y oz÷cor, rjiavjr, jxtjk`jr jm
orraz y oÿo`lr somiók. Iljktros mas gufo`arjs proctlcodok, jm ovotor `j mo
jsqulko supjrlar lzquljr`o mjs ldo `lcljk`a ma quj tjkéok quj bocjr. Gjk
Modrjcquj, Hrlstjk Mjj y ya ovlsoias o omfukas gufo`arjs `j quj om elkom `jm
jstu`la tjk`réok quj bocjr susbl jmmas samas. Pjkéok quj pmoklelcor par
o`jmokto`a y ijiarlzor mas posas. Atras ka rjcldljrak lkstrucclakjs y
slfuljrak gufok`a trokqulmoijktj, bosto `ljz vjcjs.
Mas portlclpoktjs o mas quj sj mjs rjcaijk`ó quj ijiarlzorok ka
o`qulrljrak jm bïdlta tok dljk caia mas quj sj mliltorak o rjpjtlr jm gujfa slk
pjksor jk jxcjsa. Ma sodjias froclos o uk tjst quj ij`éo mo saml`jz `j mos
osacloclakjs cafkltlvos outaiïtlcos `j mas gufo`arjs. Mas portlclpoktjs
jmjféok jm slfuljktj posa `j mo rjcjto tok `jprlso caia pa`éok tros jm posa
oktjrlar
cakscljktj(vlkofrj y mujfa
`j ijiarlzor oz÷cor).
mas posas Mas quj iïs
rjocclakodok bodéok bjcba jmOm jseujrza
mjktoijktj. porjcjr,
sjfuéok pjksok`a jk mo rjcjto lkcmusa `jspuìs `j gufor `ljz vjcjs. Mas quj sj
bodéok mlilto`a o proctlcor slk pjksor `jioslo`a jrok dostoktj iïs rïpl`as,
ma quj sufjréo quj jscaféok outaiïtlcoijktj. ^oro jmmas, jm bjcba `j oÿo`lr
jm somiók jro sjÿom `j quj `jdéok cafjr jm cucblmma y cartor.
^oro `jiastror quj pjksor `jioslo`a `lelcumtodo mo earioclók `j bïdltas,
pj`lias o ta`as mas gufo`arjs quj coidlorok mo rjcjto y oÿo`ljrok uk
lkfrj`ljktj kujva7 dljk cblmj plcoktj, dljk somso `j sago. Pjkéok, par tokta,
quj coidlor `j cak`ucto. ^oro jsto portj `jm gujfa ka caktodok cak oyu`o. Jm
 ovotor ka mjs
amvl`odok `jm`jcéo ma quj tjkéok
lkfrj`ljktj kujva quj
cosl bocjr.
uk 4> @j
partrjs lktjktas,
cljkta `j mosmas gufo`arjs
vjcjs. sj
^jra ka
ta`a jm iuk`a tjkéo toktos `lelcumto`js.

Mas gufo`arjs o mas quj sj bodéo lk`lco`a quj ijiarlzorok tjkéok iïs
ìxlta om ia`lelcor mo rjcjto. ^ujsta quj corjcéok `j sóml`os osacloclakjs
cafkltlvos outaiïtlcos, sj mliltodok o coidlor `j caipartoiljkta.
Lktjktodok rjtjkjrma ta`a jk mo ijiarlo, slk sjrvlrsj `j sjÿomjs `j caktjxta
quj octuorok caia `lsporo`arjs `j mas posas sucjslvas quj `jdéok sjfulr, y
par tokta ka bodéok eario`a uk bïdlta `uro`jra. Cuok`a kas prapakjias
coidlor `j cak`ucto, sjktlias mo tjktoclók `j octuor caia jsas portlclpoktjs,
pmoklelcok`a co`o iavliljkta. Js caia sl trotïroias `j oprjk`jr o dolmor jm
tokfa covlmok`a sadrj co`o posa quj `jdjias `or7 lipasldmj.
^ar jm caktrorla, mas gufo`arjs quj sj mliltodok o rjpjtlr jm gujfa `uroktj jm
pjrla`a `j prïctlco iastrodok ioyar tjk`jkclo o amvl`orsj `j oÿo`lr jm
lkfrj`ljktj kujva. Jk su cosa, jm slfuljktj posa `j mo rjcjto porjcéo vjklrmjs o
mo codjzo slk iïs (¡oÿo`lr oz÷cor!) y octuodok cakearij o jsj outaiotlsia
oktjs `j tjkjr apartukl`o` `j pjksor7 «¡Uoyo, sl obaro tjkéo quj oÿo`lr jm
ocjltj
Jstj cak
tlpacblmjs sjcas!¸ Jro jmjstï
`j lkvjstlfoclakjs bïdlta
o÷kjmjk
qujsumas lipumsodo.
eosj lklclom y mo cljkclo o÷k ka
bo `jscudljrta jxoctoijktj cóia `lelcumto mo earioclók `j bïdltas jm bjcba
`j pjksor `jioslo`a. ^jra bosto mos rotos o`quljrjk bïdltas iïs rïpl`oijktj
cuok`a ka tljkjk quj prjstor `jioslo`o otjkclók o uk caipartoiljkta y
`jtjrilkor sl js jm carrjcta poro caksjfulr uko rjcaipjkso. 4>:
Jstï cmora ma quj jsta lipmlco poro mo earioclók `j bïdltas7 js iïs pradodmj
quj sj earij uk bïdlta cuok`a octuoias rjpjtl`oijktj slk pmoklelcor kl
rjemjxlakor.4>5  @j jsj ia`a pa`jias `jmjfor jm caktram jk jm caktjxta, ma quj
pjriltj quj kujstros occlakjs sj `jsjkco`jkjk outaiïtlcoijktj. Cuok`a bos
ia`lelco`a `j iokjro cakvjkljktj mos eujrzos lipumsaros y rjstrlctlvos `j tus
jktarkas catl`lokas puj`js, par jgjipma, caijr omlijktas somu`odmjs, ocodor
jm trodoga o tljipa a iastrormjs corlÿa o tus blgas slk opjkos rjporor jk jmma.
Tjemjxlakor js djkjelclasa, koturomijktj, sl quljrjs ioktjkjr uko octltu` iïs
emjxldmj y ka o`qulrlr uk bïdlta. ^uj`js bocjr ma ilsia rjpjtl`os vjcjs, pjra
jm bjcba `j rjemjxlakor tj pratjfj `j mo earioclók `jm bïdlta.
***
±Pj ocujr`os `j jsos cjkos jk eoilmlo quj tj bodéos prapujsta cakvjrtlr jk
castuidrj poro bodmor, caiportlr jxpjrljkclos y ijgaror jm jktjk`liljkta
 cak tus blgas y tu porjgo1 Obaro, jso js tu rjoml`o` catl`loko. Lkstltulstj mas
cuotra plmorjs dïslcas `jm bïdlta7 (?) om crjor uk caktjxta jstodmj (uko kacbj o

mo sjioko, o mos sjls y ij`lo `j mo tor`j)8 (4) rj`uclr mo erlcclók (caktlfa

caia eujrzo lipumsaro, y jmlilkok`a eujrzos rjstrlctlvos om jkcorfortj t÷
lklclomijktj `j caclkor y rjcafjr)8 (3) cakvjrtlrma jk uko jxpjrljkclo
frotlelcoktj (prjporok`a mas pmotas eovarltas `j ta`as jsos kacbjs a `jgok`a
quj tus blgas lkvltjk o sus oilfas sl quljrjk)8 y (0) rjpltljk`a mo clto bosto
quj sj vujmvo outaiïtlco (lkcmusa cuok`a jm rjsta `j mo eoilmlo porjcéo o
pukta `j oiatlkorsj caktro tu drlmmoktj l`jo).
Jstas ilsias prlkclplas puj`jk opmlcorsj om adgjtlva `j caktramor tus
elkokzos bosto bocjr `j jmma uk bïdlta. ^oro rjcartor fostas, (?) crjos uk
caktjxta jstodmj (jkcujktros uk supjrijrco`a dujka y jcakóilca8 prjporos
iïs cail`o `j mo cujkto poro pa`jr mmjvortj ma quj sadrj om trodoga om `éo
slfuljktj)8 (4) ouijktos mo erlcclók (sama mmjvos jkclio `lkjra jk ijtïmlca)8
(3) cakvljrtjs jm obarra jk uko jxpjrljkclo sotlseoctarlo (omqulmos pjmécumos y
mos vjs jk coso cak oilfas cak mas quj caiportjs mo oelclók par jm clkj
lk`jpjk`ljktj8 a tj jkarfummjcjs
crì`lta)8 (0) rjpltjs `j bodjr
jstos occlakjs bosto som`o`a
quj ta`amo sj
`ju`o `j tu
vujmvo torgjto `j
outaiïtlca.
Mujfa, vos uk posa iïs ommï. Pj opuktos om pmok `j gudlmoclók `j tu jiprjso,
jipljzos o mmjvortj om trodoga tu iorco eovarlto `j coeì… Bocjs `lvjrsos
casos quj rjquljrjk uko `jclslók cakscljktj lklclom y quj `jspuìs jipljzok o
vamvjrsj outaiïtlcos y tj obarrok `lkjra cak tokto rjfumorl`o` caia mas
rì`ltas `j uk lktjrìs elga.
 

?<?. Jiio Tukkjiorh, Gakos Bj`iok y Rloa Rloa, «@a Caksuijrs ^oy Iarj Zslkf @jdlt
Cor`s Pbok
Pbok Cosb1¸  Jmjctraklc Caiijrcj Tjsjorcb ok` Oppmlcotlaks ?0, k.· : (4>?:)7 42:– 
`al7?>.?>?5/g.jmjrop.4>?:.>3.>>4..
4<?, `al7?>.?>?5/g.jmjrop.4>?:.>3.>>4

?<4. Gako
 Gakotbo
tbokk Coktar jt om., «Elvj \jors Motjr7 Oworjkjss ae Kjw \arh Clty“s Comarlj Modjms
@jcmlkj`, wltb Ka Cbokfjs lk Comarljs ^urcbosj`¸.  Bjomtb Oeeolrs 30, k.· ?? (4>?:)7 ?2<3– 
`al7?>.?366/bmtboee.4>
?<>>, `al7?> .?366/bmtboee.4>?:.>543
?:.>54388 Hoilmo I. Hlszha jt om., «Pbj Lkemujkcj ae Comarlj
Modjmlkf ak 
ak  Eaa` Ar`jrs ok` Caksuiptlak7 O Tjvljw ae tbj Mltjroturj¸, Gaurkom a
`al7?>.?>>6/s?><>>->?0-<265->88 Susok J.
Caiiuklty Bjomtb  3<, k.· 5 (4>?0)7 ?402–?45<, `al7?>.?>>6/s?><>>->?0-<265->
Slkcmolr, Iorclo Caapjr y Jmlzodjtb @. Iokseljm`, «Pbj Lkemujkcj ae Ijku  Ijku  Modjmlkf ak
Comarljs Sjm
Sjmjctj`
jctj` ar Caksuij`7 O Systjiotlc Tjvljw ok` Ijto-Okomysls¸. Gaurkom ae tbj
 Oco`jiy ae Kutrltlak ok` @ljtjtlcs  ??0, k.· < (4>?0)7 ?36:–?322,
`al7?>.?>
`al7?>.?>?5/g.gok`.4>?0.>:.>?0
?5/g.gok`.4>?0.>:.>?0.. Uìoksj toidlìk, ka adstoktj, Kotomlko Wmotjvsho,
Wmotjvsho, Klca
Kjuiokk y
Kjuiokk  y Cbrls @udjmoor, «Iok`otary Comarlj @lscmasurj7 O Caiprjbjkslvj
Caiprjbjkslvj Okomysls
 Okomysls ae Lts
Jeejct ak 
ak  Caksuijrs ok` Tjtolmjrs¸. Gaurkom ae Tjtolmlkf  <0, k.· ? (4>?2)7 2<–?>?,
`al7?>.?>?5/g.grjtol.4>?6.><.>>6
`al7?>.?>?5/g.grjtol.4>?6.><.>>6..

?<3. Pa @lju-Bokf jt om., «Bausjbam` O`aptlak ae Jkjrfy ok` Votjr-Jeelcljkt Oppmlokcjs7 Ok

Okomysls ae Ottltu`js, Modjmmlkf ok` Caipmjijktory Frjjk Djbovlaurs lk Sjmjctj` AJC@
Cauktrljs¸. Gaurkom ae Jkvlrakijktom Iokofjijkt ?<6 (4>?6)7 ?0>–?:>,
`al7?>.?>?5/g.gjkviok.4>?6.>3.>6>
`al7?>.?>?5/g.gjkviok.4>?6.>3.>6>..

?<0. OmmlsakOudrjy, «Iarj Somt lk Scbaam Mukcb, Mjss Kutrltlak Lkea ak Ijkus7 Pruip Tamms
Doch Eaa` Tumjs¸. K^T, 4 `j ioya `j 4>?6,
bttps7//www.kpr.arf
bttps7//www.kpr.arf/sjctlaks/tbjsomt/4>
/sjctlaks/tbjsomt/4>?6/>:/>4/:450
?6/>:/>4/:45002505/truip-o`
02505/truip-o`ilklstrotlak-ramms
ilklstrotlak-ramms-doch-
-doch-
adoio-jro-rumjs-ak-comarlj-cauk
adoio-jro-rumjs-ak-comarlj-caukts-scbaam-mukcb
ts-scbaam-mukcb..

?<:. 
Fjarfj Majwjkstjlk, Coss T. Sukstjlk y Tussjmm Famiok, «@lscmasurj7 ^sycbamafy
`al7?>.??05/okkurjv-
Cbokfjs Jvjrytblkf¸.  Okkuom Tjvljw ae Jcakailcs 5 (4>?0)7 3<?–0?<, `al7?>.??05/okkurjv-
jcakailcs->2>4?3->0?30?
jcakailcs->2>4?3->0?30?..
?<5. Okfjmo M. @uchwartb jt om., «O Stltcb lk Plij7 Strotjflc Sjme-Caktram lk Blfb Scbaam ok`
Cammjfj Stu`jkts¸. Gaurkom ae J`ucotlakom ^sycbamafy ?>2, k.· 3 (4>?5)7 34<–30?,
`al7?>.?>36/j`u>>>>>54
`al7?>.?>36/j`u>>>>>54..

?<6. Okfjmo M. @uchwartb, Poior Szodó Fjk`mjr y Goijs G. Frass, «Sltuotlakom Strotjfljs ear
Sjme-Caktram¸.  ^jrspjctlvjs ak ^sycbamaflcom Scljkcj ??, k.· ? (4>?5)7 3:–::,
`al7?>.??66/?60:5<?5?:543406
`al7?>.??66/?60:5<?5?:543406 .

?<2. @uchwartb jt om., «O Stltcb lk Plij¸.

?<<.  Ilcbojm T. Jkt, Tay E. Douijlstjr y @lokkj I. Plcj, «Prolt Sjme-Caktram ok` tbj
 Oval`okcj ae Pjiptotlak¸.  ^jrsakomlty ok` Lk`lvl`uom @leejrjkcjs 60 (4>?:)7 ?4–?:,
`al7?>.?>?5/g.pol`.4>?0.><.>3?
`al7?>.?>?5/g.pol`.4>?0.><.>3?..

4>>. Jkt, Douijlstjr y Plcj.

4>?. Jkt, Douijlstjr y Plcj.

4>4. Ilcbjmmj T. vok @jmmjk jt om., «Lk Faa` Caipoky7 Iokoflkf Lktjrpjrsakom Tjsaurcjs Pbot
Suppart Sjme-Tjfumotlak¸. ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk 0?, k.· 5 (4>?:)7 25<– 
224, `al7?>.??66/>?05?564?::2>662
`al7?>.??66/>?05?564?::2>662 .

4>3.  DrlokVokslkh y Cammlk T. ^oykj, «Jotlkf Djbovlar ok` Adjslty ot Cblkjsj Dueejts¸.
`al7?>.?>32/ady.4>>2.425.. Pìkfosj jk cujkto quj jstas
Adjslty ?5, k.· 2 (4>>2)7 ?<:6–?<5>, `al7?>.?>32/ady.4>>2.425
`otas pracj`jk `j mo ej `j jrrotos y bok sl`a vjrlelco`as par bttp7//www.tlivok`jrzjj.cai/tbj-
wokslkh-`assljr-ok-avjrvljw/..
wokslkh-`assljr-ok-avjrvljw/

4>0. Gjk Modrjcquj, Hrlstjk Mjj y Vjk`y Vaa`, Avjrtblkhlkf Bodlt  (iokuscrlta

 (iokuscrlta jk rjvlslók,
Zklvjrslty ae Sautbjrk Comlearklo, 4>?2).

4>:. Jrlc O. Pbrolmhlmm jt om., «Stliumus Caktram ae Octlaks ok` Bodlts7 O Tamj ear Tjlkearcjr

^rj`lctodlmlty ^sycbamafy7
 Jxpjrlijktom ok` Ottjktlak lk tbj
Okliom @jvjmapijkt
Mjorklkf ae Bodltuom
ok` Cafkltlak 00, k.· 0 (4>?2)7Gaurkom
Djbovlar¸. a
36>–320,
`al7?>.?>36/xok>>>>?22..
`al7?>.?>36/xok>>>>?22

4>5. Cmolrj I. Flmmok jt om., «Ia`jm-Dosj` Mjorklkf ^ratjcts ofolkst Earilkf Bodlts¸.

Cafkltlvj, Oeejctlvj, ok` Djbovlarom Kjurascljkcj ?:, k.· 3 (4>?:)7 :43–:35,
`al7?>.36:2/s?30?:->?:->306-5
`al7?>.36:2/s?30?:->?:->306-5..
 

PJTCJTO ^OTPJ

COSAS JS^JCLOMJS, FTOK@JS

A^ATPZKL@O@JS \ JM IZK@A
_ZJ KAS TA@JO
 

??

O^TAUJCBOT MO A^ATPZKL@O@
«Sl tj jkcujktros jk uk dorca quj bocj ofuos caktlkuoijktj, mo jkjrféo quj
jipmjjs jk coidlor `j jidorcoclók sjrï cak ta`o pradodlml`o` iïs
 pra`uctlvo quj mo quj lkvljrtos jk topakor véos `j ofuo.¸
Vorrjk Dueejtt

@uroktj `as `éos, o elkomjs `jm saidréa lkvljrka `j 4>?0, jm ijtra `j Mak`rjs
sj camopsó. Jm slk`lcota quj rjprjsjktodo o sus trodogo`arjs sj pusa jk bujmfo
y cjrrorak ?6? jstoclakjs `j mos 46> quj caipakjk mo rj`. Jm cljrrj `j
jstoclakjs ka euj kl slstjiïtlca kl prj`jcldmj. ^ortj `jm pjrsakom sjfuéo
yjk`a o trodogor o pjsor `j mo bujmfo. ^jra, oukquj jm cljrrj ka eujro tatom,
omtjró par caipmjta jm eukclakoiljkta `j mo rj`. Jk uk slstjio `j trokspartj
p÷dmlca, jm cljrrj `j uko samo jstoclók puj`j omtjror iumtltu` `j ltlkjrorlas
bodltuomjs.
@jpjk`ljk`a `j mo pasturo pamétlco `j co`o cuom, mo bujmfo euj uk frok ìxlta
a uk erocosa jstrjpltasa. ^oro mas quj kas `j`lcoias om jstu`la `jm bïdlta, sj
trotodo lkcujstlakodmjijktj `j uk eoktïstlca jxpjrlijkta koturom sadrj jm
coidla `j bïdltas.4>6   Mas trodogo`arjs `j ta`a jm iuk`a quj tljkjk quj
rjcarrjr uk morfa troyjcta poro mmjfor o su mufor `j trodoga sak sugjtas `j
jstu`la jxtrjio`oijktj vomlasas parquj sus `jsjas sak iuy uklearijs7
quljrjk caktor cak uk ltlkjrorla rïpl`a poro lr `j coso om trodoga y vlcjvjrso.
_uljrjk quj jm troyjcta ocodj ma oktjs pasldmj. Sadrj ta`a, mas quj utlmlzok mo
rj` `j ijtra, quj sujmj sjr iïs rul`aso y iamjsto y jstor iïs otjsto`o quj
atras ij`las `j trokspartj p÷dmlca. Jm ijtra `j Mak`rjs ka js uko jxcjpclók.
^ar sl jsa eujro paca, mo rj` ka js `j usa iuy lktultlva, o ijkas quj tj mo
cakazcos dljk. Mas pmokas ka jstïk bjcbas o jscomo. Iujstrok paslclakjs
rjmotlvos jk mufor `j `lstokclos odsamutos. Cujsto comcumor jm tljipa `j
troyjcta parquj mo vjmacl`o` `j mas trjkjs voréo. Mak`rjs js uko clu`o` iuy
 oktlfuo y jxtjkso8 sus commjs ka jstïk `lsjÿo`os eariok`a uko cuo`récumo
caia mos `j Kujvo \arh.

\ o`jiïs, cóia ka, mmujvj. Mo prlijro ioÿoko `j mo bujmfo mmavló y

iucbos pjrsakos quj bodéok bjcba pmokjs `j usor mo dlclcmjto a lr ok`ok`a o
trodogor poro sartjor mo bujmfo sj vljrak admlfo`os o taior jm ijtra `jdl`a om
iom tljipa. Puvljrak quj l`jor uk kujva ltlkjrorla poro lr om trodoga,
jvltok`a mos jstoclakjs cjrro`os. Zko portj `j sus vl`os saijtl`o o uko rutlko
lkvorlodmj coidló `j rjpjktj. Ma quj oktjs jstodo rjmjfo`a o mo ijktj
bodltu`lkom posó `j rjpjktj om ïidlta `j mo ijktj jgjcutlvo.
Mo ioyaréo `j mas vlogjras utlmlzodo uko torgjto `j trokspartj, mo Aystjr
Cor`, quj rj`ucj jm prjcla `j mas dlmmjtjs poro mas usuorlas erjcujktjs `j mo
rj` `j ijtra. Slrvlìk`asj `j mas `otas `j jstos torgjtos, uk frupa `j
lkvjstlfo`arjs blza jm sjfuliljkta `j mas troyjctas `j iïs `j ?2.>>> usuorlas
`j ijtra oktjs, `uroktj y `jspuìs `j mo bujmfo. Mo omtjroclók euj
iakuijktom. Mas `éos `j mo bujmfo, sama jk tarka om 5> par cljkta `j mas
vlogjras pu`a jktror jk sus jstoclakjs bodltuomjs, y jk tarka o uk :> par
cljkta
usuorlassomló `jm ijtraCurlasoijktj,
lipravlsodok. par su jstoclók
ta`o`j
jstocastuidrj. Jktrjij`los,
lipravlsoclók mas
ka sj tro`uga
jk uk ouijkta `rïstlca `jm tljipa `j troyjcta. @j ij`lo, mo fjktj posodo
sama uk 5 par cljkta iïs `j tljipa jk jm ijtra. Omfukos pjrsakos lkcmusa
tor`odok ijkas  jk mmjfor om trodoga7 sadrj ta`a, mos quj kariomijktj
utlmlzodok mékjos mjktos a vlogodok par zakos quj jk jm pmoka `j ijtra
oporjcéok `lstarslako`os.
Koturomijktj, mas usuorlas pa`réok bodjr jxpjrlijkto`a cak rutos
omtjrkotlvos slk quj ij`loro uko bujmfo. Sama sus bïdltas `j trokspartj mjs
lipj`éok prador atro mékjo `j ijtra a jktror y somlr `j mo rj` jk atros
jstoclakjs.
tljipa poro^jra, jk mo varïflkj
jxpjrlijktor. @oias`jcakmo omfa
vl`o quj
catl`loko, kadljk
eukclako samjias
y kastaiorkas
cjÿlias
o jmma. Kas cakearioias par caia`l`o`.
Mo bujmfo `j ijtra blza quj jsto iokjro ocaia`otlclo `j bocjr mos casos sj
trostacoro iaijktïkjoijktj. Js ma quj mmoioias `lscaktlkul`o` `jm bïdlta,
tìrilka ocuÿo`a par jm lkvjstlfo`ar Dos Ujrpmokhjk poro `jslfkor mo
omtjroclók `j kujstras bïdltas `jdl`a o mas coidlas jk jm caktjxta. 4>2 Cuok`a
`jsoporjcjk mas cak`lclakoktjs `jm bïdlta, `jgoias `j rjspak`jr
outaiïtlcoijktj. Pjkjias quj taior `jclslakjs cakscljktjs. Jstoias
odljrtas om coidla. Lkcmusa o vjcjs jmma supakj, eartultoijktj, uko ijgaro.
 Jstj copétuma
bïdltas puj`jk troto `j `jiastror cóia
sjr, poro`óglcoijktj, jstos `lscaktlkul`o`js
ma ijgar poro jm `jsorramma`j`jkujstras
uk ya
bodltu`lkom eujrtj. ^uj`jk omtjror kujstras bïdltas cakearilstos j

lipumsorkas o duscor earios kavj`asos, iïs rïpl`os y jelcocjs, `j bocjr mos

casos.
***

Ka js kjcjsorla elgorsj jk mos vlclsltu`js `jm trodoga arfoklzo`a poro cadror

cakcljkclo `j kujstro `lscaktlkul`o` y kujstro copocl`o` `j rjkavoclók. Mas
frok`js ocaktjcliljktas `j mo vl`o ‐jipjzor o trodogor jk uk sltla kujva,
iu`orsj, cosorsj, tjkjr blgas‐ surtjk jm ilsia jejcta uko y atro vjz. Dorrjk
`j uk pmuioza mas jstéiumas osaclo`as o kujstras bïdltas y jmlilkok ma
prj`jcldmj. Jk jm copétuma ?> vjéoias quj, cuok`a quljrjs prador omfa kujva,
coidlor `j caktjxta js uk dujk pukta `j portl`o. Slk mas cak`lclakoktjs quj
fuéok kujstro cak`ucto catl`lokoijktj, kas vjias admlfo`as o pjksor y o
taior kujvos `jclslakjs. Jk mo prïctlco puj`j rjsumtor omfa `leéclm jxtlrpor
cljrtas cak`lclakoktjs `j kujstro catl`lokjl`o`. ^ar jso rozók jstos
`lscaktlkul`o`js sak tok vomlasos7 parquj ma trostacok ta`a y, `uroktj uk
tljipa, ta`os tus cak`uctos ‐bodltuomjs a ka‐ jstïk jk jm olrj, o mo jspjro
`j quj vujmvos o udlcormos.
Sé, mas coidlas lipartoktjs jk kujstro jxlstjkclo sak iaijktas iuy
jstrjsoktjs y mmjkas `j lkcjrtl`uidrj. ^jra toidlìk sak apartukl`o`js poro
rjlkvjktorkas y rjjstructuror kujstro vl`o catl`loko. @j prakta kas vjias
mldjro`as poro pakjr jk prïctlco kujvos cak`uctos, slk mo lktjrejrjkclo `j
jstéiumas rutlkorlas y rjspujstos oprjk`l`os. Mo `lscaktlkul`o` kas admlfo o
pjksor. Om taior kujvos `jclslakjs, octuoias `j iokjros kujvos quj qulzï
kas cakvjkfok iïs quj mos oktlfuos.
Kujstros vl`os
cakscljktjs lkcmuyjk
y `j atras yo kuijrasas
ka8 omfukas bïdltas.o su@jutlml`o`
bok sadrjvlvl`a omfukas saias
prlijro y
slfujk eukclakok`a, o ijku`a lipjrcjptldmjijktj poro kasatras. Mas
frok`js ocaktjcliljktas `j mo vl`o sak uko apartukl`o` poro pakjr ar`jk jk
kujstra ya bodltu`lkom y `jgor jspocla poro o`aptor kujvas bïdltas, iïs
pra`uctlvas.
^uj`j quj somfos o cjkor y o taior uko capo cak tus oilfas `jm trodoga
ta`as mas vljrkjs. Jro `lvjrtl`a om prlkclpla, y o vjcjs tj bocéo lmuslók. ^jra
÷mtlioijktj bos kato`a quj mo cakvjrsoclók flro sljiprj jk tarka o mas
ilsias tjios. Ka sapartos aér mos ilsios okìc`atos `j tom a cuom oilfo
 sadrj su blga,
jipjzo`a a mos qujgos
o pj`lr `j sljiprj
mos ilsios casos sadrj mo pamétlco
sjioko `j jiprjso.
tros sjioko, parqujBosto
yo bos
prado`a ta`a ma quj lkcmuyj mo corto. Ma quj jipjzó sljk`a uk ofro`odmj

prjïiduma om elk `j sjioko sj bo cakvjrtl`a jk uk caiprailsa.

A qulzï tj jkcoktj vjr jm otor`jcjr sadrj jm mofa quj boy gukta o tu coso. Pj
porjcj quj js uko eario prjclaso `j ocodor jm `éo y o`aptos mo castuidrj `j
sjktortj jk mo tjrrozo ta`os mos kacbjs o caktjipmorma. ^jra, cak jm posa `jm
tljipa, mo pujsto `j sam sj bo vujmta ijkas coutlvo`aro. Om elkom, jso
castuidrj jipljzo o ofadlortj. Pu porjgo bo `jgo`a `j ocaipoÿortj y t÷ bos
jipjzo`a o pjksor jk atros casos quj pa`réos jstor bocljk`a. Ujr mo pujsto
`j sam cailjkzo o porjcjrtj uko admlfoclók. Bosto mas dujkas bïdltas puj`jk
cakvjrtlrsj jk uk rammoza.
Eìmlx Tovolssak, uk elmósaea erokcìs `jm slfma xlx paca cakacl`a, rj`uga
jstj cakcjpta o tìrilkas iuy prjclsas. Ma mmoió mo `admj mjy `jm bïdlta.4><
Dïslcoijktj, vljkj o `jclr quj mo rjpjtlclók rjeujrzo kujstro tjk`jkclo o
octuor, pjra quj toidlìk `jdlmlto kujstro pjrcjpclók `jm octa. Jk atros
pomodros, quj kas bodltuoias. Sj troto `j uk pracjsa jkfoÿasoijktj
caipmjga y quj puj`j rjstor éipjtu y slfklelco`a o kujstros vl`os. Pjk`jias
o sjfulr bocljk`a mos ilsios casos iucba `jspuìs `j quj boyok pjr`l`a
sjktl`a poro kasatras. Sé, pa`jias socor portl`a o jso `lkïilco cuok`a
earioias kujvas bïdltas, iljktros mas pumlias ij`loktj mo rjpjtlclók. ^jra
js uko jspo`o `j `admj elma.
Mo bodltuoclók js uka `j mas iatlvas par mas quj pjr`jias lktjrìs jk mos
casos iotjrlomjs quj caiproias (pjksok`a quj kas borïk ejmlcjs par elk).
Koturomijktj, `lserutostj sjktïk`atj jk tu saeï kujva jm `éo quj tj ma trogjrak.
\ prjsuilstj `j ìm `jmoktj `j tus oilfas cuok`a vlkljrak o vlsltortj. ^jra
`jspuìs… Sjfuroijktj yo ka tj elgos iucba jk ìm. Bo quj`o`a lkcarparo`a
om
`j rjsta `j Pj
tu vl`o. tus`jgos
bïdltas
cojrvjspjrtlkas. Eario,
jk ìm poro vjr mo tjmjmltjromijktj, portj
a kovjfor par `jm iadlmlorla
Lktjrkjt.
Mo bodltuoclók oejcto toidlìk o mos rjmoclakjs pjrsakomjs. Pljkjs par
castuidrj somu`or o mo fjktj jk jm trodoga, rjcafjr o tus blgas jk jm camjfla y
prjfuktormjs quì tom mjs bo l`a jm `éo, y qulzïs bosto mmoior a jscrldlr o tus
eoilmlorjs o uko baro cakcrjto. Jstodmjcjs lktjr`jpjk`jkclos cak`uctuomjs jk
mos quj mas `jiïs sj cakvljrtjk jk jstéiumas quj tj lipumsok o octuor, y t÷
cuipmjs jsj ilsia popjm poro jmmas. «±_uì tom jm elk `j sjioko1¸, «Fjklom,
±y jm tuya1¸, a «±_uì tom bay jk cmosj1¸, «Dljk, ioiï¸. Cak jm posa `jm
tljipa, co`o vjz rjporos ijkas jk jsos lktjrocclakjs. Pj mliltos o bocjr ma
 quj
Masbos bjcba sljiprj.
iotrliaklas iuy `uro`jras sj coroctjrlzok par jsos lktjrocclakjs elgos.
Mas cókyufjs sj rjmoclakok uko y atro vjz `j mo ilsio eario y co`o vjz

pljksok ijkas jk ma quj bocjk. Sj mjvoktok guktas, caijk guktas y bocjk

torjos slk opjkos rjporor jk jmma. Ka tljkjk quj prjfuktorsj cóia vo o octuor
su porjgo. Ma sodjk par jxpjrljkclo. Cak jm tljipa, y o ij`l`o quj sj
lkstouro mo mjy `admj `j Tovolssak, sus sjktliljktas jipljzok o
`leuilkorsj.4?>   Js pradodmj quj `jscudrok quj yo ka sljktjk mo poslók quj
iorcó jm cailjkza `j su rjmoclók. Om ijcoklzorsj mas fjstas, tljkjk ijkas
kjcjsl`o` `j pjksor y mo jiaclók rjiltj.
Ma quj jro moijktodmj pjra mmjvo`jra rjspjcta o tu kujva saeï puj`j
cakvjrtlrsj jk lksastjkldmj jk jm cosa `j tu iotrliakla. Ka js dujka tjkjr
uko rjmoclók tok ocaia`otlclo cak tu porjgo.
Jk mas iotrliaklas ejmlcjs, mos `lscaktlkul`o`js puj`jk adror cljrto ioflo
om rjlktra`uclr uko lktlil`o` raiïktlco jcmlpso`o par jm posa `jm tljipa. Zko
drjvj sjporoclók eéslco js uko `lscaktlkul`o` tjiparom. _ulzï vlogjs par
trodoga a tj iorcbjs ukas `éos o vlsltor o tus po`rjs. Mas cakemlctas posogjras
a mos `lscuslakjs toidlìk puj`jk rjprjsjktor `lscaktlkul`o`js, sljiprj y
cuok`a ka sjok lrrjsamudmjs.4?? Jstas coidlas jspamjok o mos porjgos o bodmor
`j sus sjktliljktas y o octuor `j iokjros kavj`asos. Co`o iljidra `j mo
porjgo jipljzo o pjksor jk jm atra y jk su rjmoclók `j uk ia`a kujva. Jsta, o
su vjz, mjs mmjvo o rjemjxlakor sadrj mo iatlvoclók dïslco `j su rjmoclók7 quì
mjs cak`uga o jsj ocujr`a `j cakvlvjkclo jk uk prlkclpla. Jk mo ioyaréo `j
mas cosas, jso iatlvoclók js jm oiar. ^ar atro portj, mos porjgos sujmjk
ioklejstorsj iïs corlÿa cuok`a sj rjjkcujktrok a cuok`a bocjk mos pocjs
`jspuìs `j uk cakemlcta, uk corlÿa quj sj vlvj cak ioyar lktjksl`o` parquj
js otéplca. Mas quj tjkjias rjmoclakjs `j porjgo ejmlcjs pa`jias socor
pravjcba `j jstos `lkïilcos. ^a`jias praplclor pjqujÿos `lscaktlkul`o`js
ij`loktj jxpjrljkclos kujvos (bocjr uk cursa `j vjmo, oprjk`jr o gufor om
drl`fj, opuktorsj o uk cmud `j mjcturo…) quj kas lipumsjk o bocjr casos cak
kujstro porjgo, caiportlr sjktliljktas y rjearzor kujstro vlvjkclo `j mo
lktlil`o` oiaraso. Mos `lscuslakjs puj`jk octuor caia `lsporo`arjs `j jsto
ilsio `lkïilco, pjra ±par quì ka somtorsj mas sjktliljktas kjfotlvas y, jk
vjz `j `lscutlr, lr guktas o uk cursa `j caclko1
Jk jm cosa `j mas iotrliaklas lkejmlcjs, mos `lscaktlkul`o`js ka tljkjk
jejctas tok pasltlvas. Mos porjgos lkejmlcjs sujmjk jkzorzorsj jk clcmas
`jstructlvas quj sj pramakfok outaiïtlcoijktj lkcmusa cuok`a sus iljidras
 lktjktok coidlor `j cak`ucto. Mos porjgos otosco`os jk rjmoclakjs
lksotlseoctarlos `j jstj tlpa qulzï sjok cakscljktjs `j jsas potrakjs `oÿlkas
`j cak`ucto, pjra sak lkcopocjs `j ia`lelcormas. Mo fjktj toidlìk sj bodlt÷o

o mos jiaclakjs lipjroktjs jk jstas iotrliaklas, y qulzï ka jxpjrlijktj

uko okfustlo jxocjrdo`o kl trlstjzo par jstos lktjrocclakjs o ta`os mucjs
tóxlcos. _ulzïs boyos vlsta o porjgos quj sj rjmoclakok jktrj sé cak `jsprjcla
a jkeo`a jvl`jktjs y quj om ilsia tljipa ka porjcjk ocusor mos jiaclakjs
quj ocaipoÿok o tomjs lktjrocclakjs. Sjkclmmoijktj, sj bok bodltuo`a cak jm
posa `jm tljipa. Mo `lscaktlkul`o` (mo sjporoclók eéslco, uk drjvj cakemlcta a
uko jxpjrljkclo kujvo) puj`j tjkjr rjsumto`as iuy `lstlktas jk jm cosa `j
jstj tlpa `j porjgos. ^uj`j mldjrormos y pjriltlr quj samuclakjk jsas potrakjs
`j cak`ucto pradmjiïtlcas, a puj`j mmjvormos o raipjr `jelkltlvoijktj.
Mo `lscaktlkul`o` `jm bïdlta toidlìk puj`j socorkas `j uk docbj om
jkerjktorkas o mo rjoml`o` `j par quì bocjias ma quj bocjias y par quì
mmjvoias `jtjrilko`a coilka. Mo vl`o foko jk lktjksl`o` tok prakta caia
`jgoias `j octuor jk ia`a plmata outaiïtlca. ^jra toidlìk js ijkas
prj`jcldmj. Kujstra ya cakscljktj jstï obaro om iok`a, iljktros pjksoias,
sapjsoias
prapósltas. omtjrkotlvos j lktjktoias
Mo `lscaktlkul`o` jmlilko`jscudrlr
potrakjscóia caksjfulr
adsamjtas kujstras
prjsjktjs jk
kujstros vl`os y, om admlforkas o rjemjxlakor, vujmvj o slkcraklzor mas bïdltas
o`qulrl`as cak kujstros ijtos y pmokjs.
***
Jxlstj jk jcakaiéo uk cakcjpta yo oktlfua, mo `jstrucclók crjotlvo, quj
pmosio jsas iaijktas lkjvltodmjs `j tjkslók y erocturo quj sj fjkjrok
`jktra `j uko jcakaiéo `j ijrco`a. Sak pjrla`as `amarasas jk ma lkij`lota,
sadrj ta`a poro oqujmmas o quljkjs oejctok `j iokjro `lrjcto. Sj `jrruido mo
Damso, cuk`j jm pora,
mo pjrspjctlvo `jsoporjcjk
prlvlmjflo`o `j uksjctarjs jktjras `j
adsjrvo`ar, jstomo lk`ustrlo.
`jstrucclók^jra, `js`j
caktljkj
toidlìk jm fjrijk `j uk kujva crjcliljkta. Mo lkkavoclók puj`j o`aptor mo
oporljkclo `j uk erocosa7 quj sj ma prjfuktjk o cuomquljro jk Slmlcak Uommjy.
Ommé js prïctlcoijktj jm pok `j co`o `éo.
Pu ya bodltu`lkom js uk crlsam `j jstj tlpa `j sltuoclakjs cotostróelcos.
Cuok`a vjos cóia bocjrma, pa`rïs caktramor tokta jm fro`a `j `jstrucclók
caia jm `j crjoclók.
Lr jk cacbj om trodoga sj vujmvj uk outaiotlsia jk cuokta o`quljrjs jsj
bïdlta. Pj ijtjs slk iïs jk jm cacbj y slfujs mo ruto quj taios sljiprj.
 Bocjr
tljkjs omfa `lstlkta rjquljrj
quj lkeariortj sadrj uk
masjseujrza.
barorlas ^oro taior jm`jmoutad÷s,
y jm prjcla dlmmjtj, par jgjipma,
ovjrlfuor sl
kjcjsltos uk odaka y comcumor o quì baro tljkjs quj mjvoktortj. Cuok`a tj

`jgos mmjvor par mas cak`lclakoktjs bodltuomjs quj tj lipumsok o lr jk cacbj,

ka tljkjs quj oeraktor ta`os jsos `jclslakjs.
Suiìiasmj o jsa mo ioyar `lscaktlkul`o` `j ta`os7 iu`orsj. Zk jstu`la
caiporó mas bïdltas `j trokspartj `j 5< jipmjo`as `j uko pjqujÿo
uklvjrsl`o` lkfmjso quj sj bodéok iu`o`a `uroktj jm oÿa oktjrlar cak mas `j
atras 350 quj mmjvodok iucba tljipa vlvljk`a jk jm ilsia sltla.4?4   Mas
lkvjstlfo`arjs caijkzorak par jvomuor mo cakcljkclo ij`laoidljktom `j
ta`as mas portlclpoktjs y `jscudrljrak `lvjrsos octltu`js jktrj jmmas7 omfukas
jrok jcamaflstos cakvjkcl`as y o atras mjs troéo slk cul`o`a jm
ij`laoidljktj. Jk su macoml`o` bodéo `lvjrsos omtjrkotlvos `j trïkslta poro
`jspmozorsj bosto mo uklvjrsl`o`, jktrj jmmos uk dujk slstjio `j outadusjs y
corrlmjs jspjclomjs poro dlclcmjtos y pjotakjs. Ko`lj tjkéo par quì lr jk cacbj.
Slk jidorfa, jm 5> par cljkta `j mas portlclpoktjs quj mmjvodok morfa tljipa
lkstomo`as jk mo clu`o` ldok jk cacbj o trodogor. Pokta mas quj tjkéok uko
eujrtj cakcljkclo ij`laoidljktom caia mas quj ka.
Mo sltuoclók coidlodo, poro dljk, jk jm cosa `j mas quj sj bodéok iu`o`a
rjcljktjijktj. Jktrj mas quj oelriodok tjkjr uko eujrtj prjacupoclók par jm
ij`laoidljktj, sama jm 36 par cljkta ldo jk cacbj om coipus. Jstas kujvas
vjclkas taiodok iïs o ijku`a jm outad÷s a ldok jk dlcl a ok`ok`a. Cuok`a
ka tjkéok klkf÷k bïdlta quj sjfulr y sj vjéok admlfo`as o taior `jclslakjs
kujvos, prjvomjcéok sus vomarjs jcamaflstos. Jktrj mas rjclìk mmjfo`as quj
`jcéok ka prjacuporsj par jm ij`laoidljktj, jm 63 par cljkta ldo jk cacbj.
Jk ousjkclo `j uk bïdlta, jrok eljmjs o sus vomarjs. Ka pradodok atros earios
`j trokspartj iïs rjspjtuasos cak jm ij`la.
Jk caktjxtas
kujstras kujvas, aptoias
prapósltas prjsjktjs.par Ka
caipartoiljktas quj calkcl`ok
pa`jias sjfulr cak
rjpltljk`a
outaiïtlcoijktj ma quj bocéoias oktjs y kas vjias admlfo`as o slkcraklzor
cakscljktjijktj kujstras octas cak kujstros lktjkclakjs. Atro eario `j vjrma
js quj mo `lscaktlkul`o` quj supakj uko iu`okzo lipumso o mo fjktj o bocjr
jxprjsos sus cakvlcclakjs y o octuor cakearij o jmmos. Mos `lscaktlkul`o`js
puj`jk `or caia rjsumto`a uko vjrslók iïs outìktlco y cabjrjktj `j kujstra
sjr.
^jra, oukquj mos `lscaktlkul`o`js puj`ok sjrkas pravjcbasos, cosl ko`lj
mos osuij `j dujko foko kl mos dusco. Caia iïxlia, tjkjias sjktliljktas
 oidlvomjktjs rjspjcta
tjkljk`a jk cujkto o tomjscoro
jso `admj coidlas vltomjs. \ js móflca
`j mo `lscaktlkul`o`. quj osé sjo,
Mos omtjroclakjs `jm
caktjxta catl`loka rjsumtok pjrturdo`aros, om ilsia tljipa quj kas mldjrok y

kas pjriltjk jkcaktror kujvas ltlkjrorlas poro lr o trodogor, sjktlr uk oiar

rjkavo`a par kujstro porjgo y octuor cakearij o kujstras vomarjs. Mas
coidlas `j caktjxta puj`jk bocjr quj kas slktoias jidorrokco`as, y
cakeusas y quj `u`jias `j cóia octuor. ^jra caiprjk`jr jstas jejctas tljkj
sus vjktogos, caia iuy dljk sodjk mas pra`uctarjs y mas `lstrldul`arjs `jm
sjctar omlijktorla.
***
^oro cosl ta`a jm iuk`a, mo caipro sjiokom js uk jgjrclcla `j jelcljkclo
prïctlco. Mas 46: caksuil`arjs portlclpoktjs jk uk jstu`la partorak
`lspasltlvas jmjctróklcas quj sjfuéok su rjcarrl`a o trovìs `j uk
supjrijrco`a. @j ij`lo, rjcarréok sama uk 36 par cljkta `j mo supjrelclj tatom
`j mo tljk`o.4?3 Mas caipro`arjs sujmjk `lrlflrsj o mas poslmmas `ak`j quljrjk
caipror, advlok`a jm rjsta. Bocjr mo caipro js uko torjo `aiìstlco, y
tjk`jias o troksltor par mo tljk`o `j mo iokjro iïs sjkclmmo y rïpl`o pasldmj.
Cuok`a mos tljk`os voréok mo udlcoclók `j mas pra`uctas, sj pra`ucj uko
`lscaktlkul`o`. Mas lkvjstlfo`arjs jvomuorak quì acurréo cuok`a mo eruto y mo
vjr`uro, mas pra`uctas `j rjpastjréo y mas cjrjomjs, y mo corkj y mos ijzcmos
poro jksomo`o lktjrcoidlodok sus rjspjctlvos udlcoclakjs.4?0  Mas
caipro`arjs tjk`réok quj pororsj o pjksor quì qujréok caipror y `ók`j
jkcaktrorma. Om coidlor mo `lspaslclók `j mo tljk`o, sj jkcaktroréok cak
pra`uctas kujvas quj ka saméok vjr kl caipror. \o ka pa`réok sjfulr poutos
outaiïtlcos. Mas rjspaksodmjs `jm jstu`la jstliorak quj jm fosta liprjvlsta
ouijktoréo jk tarka o uk 6 par cljkta par caipro`ar. ^jsj o quj mo
`lspaslclók jspoclom `j mas pra`uctas jk mos tljk`os rjspak`j yo o crltjrlas `j
jelcoclo iuy oelko`as, su omtjroclók toidlìk puj`j bocjr ouijktor mos
vjktos. Jstas coidlas, slk jidorfa, puj`jk jxospjror o mas caipro`arjs,
jspjclomijktj o mas ioyarjs `j clkcujkto oÿas, quj sak iïs pracmlvjs o
pjr`jr mo pocljkclo cuok`a ka jkcujktrok ma quj duscok.4?:   Sj troto `j uk
jqulmldrla iuy `jmlco`a cak jm quj mas `lstrldul`arjs y ilkarlstos ka puj`jk
ufor o mo mlfjro.
Kujstro eario bodltuom `j bocjr mo caipro toidlìk puj`j vjrsj omtjro`o par
jm coidla `j `lsjÿa jk jm jipoqujto`a `j mas pra`uctas. Sl jm jkvosj `j uk
ortécuma quj samjias caipror coidlo ro`lcomijktj kas cujsto l`jktlelcorma.
 Jk 4>><, par jgjipma, mo iorco Praplcoko coidló mo liofjk `j uko korokgo
cak uko poglto quj elfurodo jk mas jkvosjs `j su zuia `j korokgo ^urj

^rjilui. Jk jm kujva `lsjÿa sj vjéo uk vosa `j zuia, y jm jsmafok Wuia

ura y koturom ?>>% tjkéo ioyar rjmjvokclo. Curlasoijktj, mas
caksuil`arjs pusljrak jm frlta jk jm cljma. Om porjcjr, jipjzorak o pjksor7
«±Cóia quj ”pura y koturom’1 ±O quì vo o sodjr jsta1 ±O zuia `j korokgo
kariom y carrljktj1 _ulzï `jdjréo prador atro iorco¸. Sj comcumo quj
Praplcoko pjr`ló ukas 3> ilmmakjs `j `ómorjs `j eocturoclók4?5   o roéz `jm
coidla `j `lsjÿa, y ta`a parquj `jcl`ljrak `jstocor uko coroctjréstlco
prjsuktoijktj pasltlvo `j su pra`ucta.
Oukquj mos `lsrupclakjs sak cak erjcujkclo paca djkjelclasos poro mos
vjktos, ta`a jm iuk`a bo sjktl`a mo otrocclók `j uk kujva ortlmufla quj `j
prakta sj caksl`jro lk`lspjksodmj. O elk `j cujktos, vlvlias jk mo jro `jm
l^bakj y mas ij`las `j caiuklcoclók trotok jm mokzoiljkta `j omfukas
pra`uctas `j tjckamaféo pukto caia outìktlcas bltas `j kujstro octuoml`o`.
Jstj ejkóijka, slk jidorfa, sj omjgo iucba `j mo kario7 mo ioyaréo `j mas
pra`uctas kujvas ka sj lktra`ucjk osé jk kujstro rjoml`o` catl`loko. Cujsto
mokzormas. Mos camos `j cmljktjs `jvatas quj cakclto jm mokzoiljkta `j co`o
kujva ortlmufla `j Oppmj cakstltuyj uk ìxlta osaidrasa quj ko`o tljkj quj
vjr cak mo iokjro bodltuom `j lktra`ucclók `j uk pra`ucta kujva jk jm
ijrco`a.
Mas pra`uctas kujvas fjkjrok turdumjkclos cuok`a, poro utlmlzormas,
tjkjias quj coidlor kujstro cak`ucto. Jk 4>>?, jm potlkjtj Sjfwoy jro uk
ra`ucta rjomijktj kavj`asa, rjspom`o`a o daida y pmotlmma par lkvjrsarjs
tok jxpjrtas caia Gjee Djzas, `j Oiozak.4?6   Stjvj Gads prj`lga quj sjréo
kjcjsorla rj`lsjÿor mos clu`o`js `jm eutura poro o`optormos om usa fjkjromlzo`a
`jm potlkjtj. Jk 4>>0, slk jidorfa, sama sj bodéok vjk`l`a ?>.>>> ukl`o`js y
jm `jstlka `jm Sjfwoy caia pra`ucta ilkarltorla jro yo jvl`jktj. ^lìksjsj,
jk coidla, jk mo papumorl`o` quj bok omcokzo`a atras potlkjtjs jmìctrlcas
doso`as jk mo l`jo `j cakvjrtlr jm cmïslca potlkjtj lkeoktlm jk uk ij`la `j
macaiaclók o iatar poro o`umtas8 js `jclr, jk uk  pra`ucta rjmotlvoijktj
kavj`asa. Mo iorco `j potlkjtjs Dlr` lkcrjijktó su vomar jk Damso `j 3>>
ilmmakjs `j `ómorjs jk iorza `j 4>?2 o ?.>>> ilmmakjs jk ioya `j jsj
ilsia oÿa, y o 4.>>> ilmmakjs o elkomjs `j gukla. 4?2 Atros jiprjsos `j`lco`os
om trokspartj `j posogjras, caia Zdjr y Myet, bok prjsjkto`a toidlìk sus
praplas potlkjtjs. Koturomijktj, jsto `lejrjkclo jk jm ìxlta `jm pra`ucta
 puj`j `jdjrsj o uko slipmj cujstlók `j tljipa, tjkljk`a jk cujkto quj mas
prlijras ia`jmas `j jstj tlpa `j potlkjtj jmìctrlca oporjcljrak qulkcj oÿas

`jspuìs quj jm Sjfwoy. ^jra mas jstu`las cljktéelcas bok `jiastro`a quj mas
caksuil`arjs sj iujstrok ijkas pracmlvjs o caipror pra`uctas rjomijktj
kavj`asas y quj, cuok`a oelriok quj mas caiprorïk, js ijkas pradodmj quj
mmjvjk o cosa su prapóslta.4?<  Lfkaroias quì tom kas vo o eukclakor uk
pra`ucta vjr`o`jroijktj kavj`asa, y jso lkcjrtl`uidrj kas mmjvo o
pjksorkas iuy iucba sl qujrjias caiprorma. @j obé quj octujias `j
iokjro liprj`jcldmj.
***
Mo `lscaktlkul`o` tljkj toidlìk uk mo`a ascura. Mas jstu`lasas `jm tjio bok
`jscudljrta quj puj`j cakvjrtlrsj jk uk adstïcuma poro jm cuipmliljkta `j
mas `jdjrjs `j clu`o`okéo iïs jmjijktomjs. Mas vjclkas `j Iaktjvl`ja
(Zrufuoy) pofok jktrj trjs y sjls lipujstas iuklclpomjs om oÿa (dljkjs
lkiujdmjs, vjbécumas, pjrsakos eéslcos y omcoktorlmmo`a). Kariomijktj, co`o
lipujsta sj odako par sjporo`a, jk pjrsako, jk mos aelclkos `j rjcou`oclók
iuklclpom. Js uk slstjio iuy paca jelcoz. Jk 4>?0, co`o clu`o`oka tjkéo, `j
ij`lo, sjls lipujstas pjk`ljktjs `j pofa, y sama uk 6> par cljkta `j mas
lipujstas iuklclpomjs sj odakodo o tljipa.
Jk 4>>0, jm fadljrka macom `j Iaktjvl`ja pradó uk iìta`a kavj`asa poro
oklior o sus clu`o`okas o cuipmlr cak sus admlfoclakjs elscomjs7 cakcj`ló mo
jxjkclók `j ta`as mas lipujstas iuklclpomjs `jm oÿa jk cursa o mas
prjilo`as jk mo matjréo koclakom quj bodéok pofo`a sus lipujstas
puktuomijktj jm oÿa oktjrlar. Jmma cakstltuyó uk jxpjrlijkta koturom quj
pjriltló o uk jqulpa `j lkvjstlfo`arjs caiporor 3.?60 cujktos quj sj vljrak
eovarjcl`os cak mo jxjkclók jktrj 4>>0 y 4>?0 cak atros 3.?2< cujktos quj
bodéok tjkl`a quj sjfulr pofok`a lipujstas.44>
Bodjr caksjful`a uk oÿa `j jxjkclók elscom `jdjréo bodjr sl`a oclcotj
suelcljktj poro quj mas prjilo`as slfuljrok pofok`a o tljipa sus lipujstas o
portlr `j jktakcjs, yo eujro par frotltu` a par rjspaksodlml`o` cévlco. ^jra ka
euj osé. @j bjcba, mas prjilo`as jk mo matjréo, jxjktas `j lipujstas `uroktj
uk oÿa, iastrorak ijkar  tjk`jkclo o pofor lipujstas `uroktj mas oÿas
slfuljktjs. Om porjcjr, jsj porìktjsls jk jm pofa blza quj mas ofroclo`as
jipjzorok o pjksor jk mas lipujstas quj pofodok… y jk cóia jvltormas. Mj
castodo jipjzor o pofor lipujstas atro vjz, poso`a uk oÿa. Pjkéok quj
 ocar`orsj `j o`ók`j bodéo quj lr, `j cuïkta tjkéok quj pofor y `j mas pmozas
`j pofa. Mas jejctas ka eujrak frovjs7 fokor mo matjréo pra`uga uko rj`ucclók

`j uk 0 par cljkta jk jm pofa `j lipujstas `uroktj mas oÿas sudslfuljktjs.

^jra jmma oejctó prjclsoijktj o mas clu`o`okas quj cak oktjrlarl`o` pofodok
slk `jiaro. Jm bjcba `j quj mas foko`arjs `j mo matjréo quj tjkéok
`ailclmlo`a jm pofa `j mas lipujstas ka sj vljrok oejcto`as par jsto
tjk`jkclo `jiujstro quj mo omtjroclók `j mo castuidrj euj cmovj jk jstj cosa7
pofodok outaiïtlcoijktj oktjs `j fokor mo matjréo y, cuok`a ocodó jm oÿa `j
jxjkclók, slfuljrak pofok`a outaiïtlcoijktj. ^ar atro portj, jsto rj`ucclók
jk jm pofa `j lipujstas ka oejctó om frovoijk sadrj vjbécumas o iatar, jm
÷klca par jm quj lkcmusa mas foko`arjs `j mo matjréo tuvljrak quj sjfulr
pofok`a uko coktl`o` iéklio.
^orjcj cmora, pujs, quj mas clu`o`okas `jsorrammok bïdltas jk sus rjmoclakjs
cak mo o`ilklstroclók p÷dmlco quj tljkjk jejctas lipartoktjs. «Mo
`jsotjkclók `jm bïdlta puj`j tjkjr caksjcujkclos kjfotlvos poro mo
o`ilklstroclók p÷dmlco¸, cakcmuyjrak mas outarjs `jm jstu`la. 44?
Pros cakacjr mos cakcmuslakjs `jm jstu`la, jm oyuktoiljkta `j Iaktjvl`ja
coidló jm iìta`a `j mos vococlakjs elscomjs par jm `j rjjidamsor jm pofa `j
mas lipujstas quj sj odakorok cak puktuoml`o`. ^ar sujrtj, mas jejctas `j mo
`lscaktlkul`o` jk mas prjilo`as sj `lsamvljrak cak jm posa `jm tljipa. Zkas
`as oÿas `jspuìs `j fokor, mas caktrlduyjktjs quj oktjs jrok puktuomjs jk jm
pofa vamvéok o odakor cak rjfumorl`o` sus lipujstas.
Jm pradmjio quj supakj mo `lscaktlkul`o` poro jm jgjrclcla `j mas `jdjrjs
clu`o`okas oejcto toidlìk o mos jmjcclakjs jk Jsto`as Zkl`as. Jm iom tljipa
`jsoklio o mas vatoktjs o ocu`lr o mos urkos. Mo fjktj ilro par mo vjktoko y
`jcl`j ka iavjrsj `j coso. Jspjclomijktj, jk mos zakos ruromjs y
`jseovarjcl`os. Jk ïrjos ka urdokos, mas clu`o`okas tljkjk quj rjcarrjr iïs
`lstokclo poro lr o vator, y mos pjrsakos cak jscosas rjcursas jcakóilcas ka
sljiprj tljkjk occjsa o ij`las `j macaiaclók quj jvltjk quj sj iagjk
cuok`a vok o vator.
^a`jias caiporor mo portlclpoclók jmjctarom jk mos jmjcclakjs
prjsl`jkclomjs `j cak`o`as jk mas quj mmavló y `j cak`o`as iïs samjo`as.
Lkcmusa uk ilméijtra `j mmuvlo rj`uga jm vata jk uk >,>: par cljkta jk mos
jmjcclakjs cjmjdro`os jktrj ?<:4 y 4>?4.444 \ sl uk oÿa mmavéo, jsto omtjroclók
oejctodo toidlìk o mos jmjcclakjs slfuljktjs7 cuok`a mo fjktj sj quj`odo jk
coso par mo mmuvlo jk ukos jmjcclakjs prjsl`jkclomjs, jro ijkas pradodmj quj
 ocu`ljsj o vator jk mos slfuljktjs.
Mo `lscaktlkul`o` `jm bïdlta prjsjkto, pujs, uko `admj coro. Mo `lsrupclók
`j mas cak`lclakoktjs `j kujstra caktjxta `lorla puj`j sjr djkjelclaso

cuok`a kas `jgo mldrjs poro octuor `j iokjro iïs outìktlco. ^jra toidlìk
puj`j sjr `oÿlko sl trostaco kujstras bïdltas cévlcas, caia sucj`j jk jm cosa
`jm pofa `j lipujstas a `j mo portlclpoclók jk mos jmjcclakjs. Jm bjcba `j quj
`jsoporjzcok mos cmovjs dïslcos quj caktramok mo outaiotlcl`o` `j kujstro
vl`o catl`loko `jdl`a o uk coidla jk kujstros clrcukstokclos puj`j tjkjr
tokta vjktogos caia lkcakvjkljktjs. Jstas jejctas `uomjs rjemjgok uko
coroctjréstlco jsjkclom `jm bïdlta7 quj ka js lktréksjcoijktj dujka a ioma.
Kujstras bïdltas puj`jk tjkjr caksjcujkclos quj vok `j ma djkjelclasa o ma
pjrgu`lclom, posok`a par `lstlktas fro`as lktjrij`las, y ma ilsia puj`j
`jclrsj `j su `lsrupclók (lkvlrtljk`a mo pamorl`o`, `js`j mujfa). Mo
`lscaktlkul`o`, slk jidorfa, ka tljkj quj vjr ÷klcoijktj cak jm bïdlta. Jm
caktram jgjcutlva y mo portj iïs octlvo `jm ya `jsjipjÿok toidlìk uk popjm
lipartoktj jk jstj ejkóijka.
***
Mos omtjroclakjs lipartoktjs `j kujstro rutlko catl`loko sj `ok cak erjcujkclo
slk prjvla ovlsa, pjra ouk osé caksjrvoias cljrta caktram, om ijkas jk cuokta
o cóia rjocclakoias om coidla. Sl jktjk`jias cóia eukclako mo
`lscaktlkul`o`, pa`jias utlmlzor sjmjctlvoijktj jsto `lkïilco poro prjsjrvor
mas bïdltas quj caksl`jroias iïs vomlasas y cakvjkljktjs y ia`lelcor
oqujmmas `j mas quj qujrjias `jsprjk`jrkas.
Mo prjsjrvoclók `jm bïdlta prjsjkto i÷mtlpmjs earios, caia sufljrj uk
jstu`la rjomlzo`a jktrj jstu`loktjs trosmo`o`as o mo Pjxos O&I Zklvjrslty
`js`j atras cjktras uklvjrsltorlas.443  Mjako Poi, Ijmlsso Vltt y ya kas
puslias jk caktocta cak jmmas uk ijs oktjs y uk ijs `jspuìs `jm trosmo`a o
elk `j okomlzor cóia bodéo oejcto`a mo iu`okzo o sus bïdltas catl`lokas,
lkcmul`as mas bïdltas `j jgjrclcla y `j ilror tjmjvlslók. Omfukas jstu`loktjs
tjkéok iuy orrolfo`a jm bïdlta `j bocjr jgjrclcla y `j vjr mo tjmj cuok`a
caktoctoias cak jmmas oktjs `j mo iu`okzo. @as ijsjs `jspuìs, mo ioyaréo
lkeariodo `j quj, cak mo `lscaktlkul`o` quj bodéo supujsta jm trosmo`a,
bodéok `jgo`a `j bocjr jgjrclcla y `j vjr mo tjmj cak rjfumorl`o`. Ka ta`as,
slk jidorfa, pjr`éok jm bïdlta. ^oro omfukas, jm caktjxta cakcrjta jk jm quj
bocéok jgjrclcla a vjéok mo tjmj ka bodéo coidlo`a om trosmo`orsj `j cjktra. Jk
ma quj rjspjcto om jgjrclcla, bodéok pa`l`a sjfulr jktrjkok`a jk uk flikosla
 avlìk`amo
jk ukojkplsto `j otmjtlsia.
uk iakltar jk sus Jk cuokta o Cuok`a
bodltoclakjs. vjr mo tjmj, bodéok pjriokjcéo
jm caktjxta caktlkuo`a
jstodmj, jm bïdlta pjrslstéo. Oukquj lfkarïdoias sl jstas jstu`loktjs

sjmjcclakodok prjij`lto`oijktj caktjxtas kujvas poro quj eujrok l`ìktlcas

o mas oktlfuas a sl sj jkcaktrodok occl`jktomijktj cak clrcukstokclos
porjcl`os o mos oktjrlarjs, jm rjsumto`a jstodo cmora7 cak cak`lclakoktjs
jstodmjs, jm bïdlta sadrjvlvéo.
Ka ta`as mas bïdltas ijrjcjk mo pjko caksjrvormas. Jm jgjrclcla js uk bïdlta
om quj cosl ta`a jm iuk`a quljrj oejrrorsj. Ujr mo tjmj, jk coidla, ka sujmj
sjr djkjelclasa poro mas jstu`loktjs. ^jra jm rjsumto`a jro jm ilsia jk oidas
cosas7 jm coidla `j caktjxta `j jgjcuclók omtjrodo jm bïdlta y mo jstodlml`o`
ma prjsjrvodo, cak lk`jpjk`jkclo `j quj uk bïdlta eujro somu`odmj y jm atra
uko pìr`l`o `j tljipa. Jsta yo `jdjréo sakorkas7 jm ijcoklsia `jm bïdlta ka
`lscrlilko jktrj occlakjs quj kas djkjelclok y occlakjs quj kas pjrgu`lcok.
Mas portlclpoktjs jk jstj jstu`la slrvjk toidlìk caia jgjipma poro lmustror
atro eario `j prjsjrvor mas bïdltas quj o tu ya jgjcutlva mj rjsumtorï eoilmlor7
cuipmlr kujstros lktjkclakjs `j iokjro `jmldjro`o. Lkcmusa slk jm caktjxta `j
su oktlfuo
taior uklvjrsl`o`
mo `jclslók om quj
`j bocjr jstodoka ocastuidro`as,
jgjrclcla mas jstu`loktjs
vjr mo tjmj. Omfukas mmjvodok o pa`éok
jejcta
sus lktjkclakjs o pjsor `j su kujva caktjxta. Uamvéok o pakjrsj o mjvoktor
pjsos, sjktok`a osé mos dosjs, qulzï, poro mo earioclók `j uk kujva bïdlta jk
su kujvo udlcoclók.
Om caiprjk`jr mos cmovjs `jm caktjxta, pa`jias caksjrvor mas bïdltas quj
iïs vomaroias lkcmusa cuok`a kujstros clrcukstokclos vltomjs suerjk
omtjroclakjs lipartoktjs. Omfukos vjcjs, slk jidorfa, jstoias `jsjok`a
coidlor. Jk jsj cosa, toidlìk pa`jias omtjror kujstra caktjxta poro
opravjcbor mas jejctas djkjelclasas `j mo `lsrupclók. ¡\ ma bocjias! Co`o
oÿa, jk tarka o uk ?? par cljkta `j mas jsto`aukl`jksjs coidlo `j
`ailclmla,440   ma quj slfklelco quj mo ioyaréo vlvlias jk uk ilsia sltla jk
tarka o akcj oÿas.44:  Coidloias `j trodoga o÷k cak iïs erjcujkclo7 uko vjz
co`o cuotra oÿas, `j ij`lo.445  Cuomquljro `j jstas coidlas drlk`o mo
apartukl`o` `j `jsbocjrsj `j iomas bïdltas y arjor y socor o mo muz mas quj sj
bok jkrorjcl`a. Cuok`a oksloias coidlor, mo `lscaktlkul`o` js kujstro
omlo`o. _ulzï `jsjjias `jgor `j euior, `or uk flra o kujstro corrjro
praejslakom a somlr `j uko rjmoclók `j iomtrota. Jk jsj cosa, pa`jias
sjrvlrkas `j mo `lsrupclók poro caksjfulrma. Caia caipmjijkta o kujstro
kujvo copocl`o` `j prjsjrvor y pratjfjr mas dujkas bïdltas jk iaijktas `j
 crlsls, toidlìk pa`jias opravjcbor jsas pjrla`as poro raipjr cak mas
bïdltas `j mas quj qujrjias `jsbocjrkas.

±Sj tj acurrj omf÷k iaijkta jk quj boyos mafro`a `or uk vujmca o tu vl`o,
lktra`uclr cak ìxlta omf÷k coidla `rïstlca1 ±Cóia ma caksjfulstj1
±×klcoijktj cak tjsók y `jtjrilkoclók, a tj oyu`ó omfuko ia`lelcoclók jk
jm caktjxta1
±A omfuko vjz bos erocoso`a jk tu lktjkta `j liprlilr uk kujva ruida o tu
vl`o quj caksl`jrodos iuy kjcjsorla1 ±^jr`lstj éipjtu a tj rjsumtó
`jioslo`a caipmlco`a coidlor ta`a ma quj bocéo eomto coidlor1
Jsa euj ma quj uk jqulpa `j lkvjstlfo`arjs prjfuktó o ??< o`umtas `j mo
Borvor` Jxtjkslak Scbaam.446  Mas portlclpoktjs `jscrldéok coidlas iuy
`lstlktas7 jk sus corrjros praejslakomjs, jk su earioclók oco`ìilco, jk sus
rjmoclakjs pjrsakomjs y jk osuktas `j somu`.
@j mas quj oelriodok bodjr lktra`ucl`a cak ìxlta coidlas lipartoktjs jk
su vl`o, iïs `j uk tjrcla bodmodo `j coidlas `j caktjxta7 uk 35 par cljkta
`j jstas rjmotas lkcmuéok uk coidla `j `ailclmla, oukquj eujro sama `j ukas
ijsjs. Zko pjrsako, om jxpmlcor mo apartukl`o` `j uk lktjkta `j `jgor `j
euior quj tuva ìxlta, caktodo7 «Ij porjcló quj ij rjsumtoréo iïs eïclm `jgor
`j euior jk uk jktarka kujva, jk jm quj eomtorok mas jstéiumas y mos
osacloclakjs bodltuomjs¸. Atra sj iu`ó parquj «`jtjstodo jstu`lor @jrjcba8
jstuvj eéslcoijktj jkejria dujko portj `j il prlijr sjijstrj, crja quj par
cumpo `jm jstrìs. O`jiïs, jstodo `jprlil`a. Jkcaktrì pacas oilfas jk jm
oidljktj `j mo eocumto` `j @jrjcba. Jro `jioslo`a eréa y caipjtltlva poro
quj sj `ljrok oilsto`js outìktlcos¸. Zk ?3 par cljkta oelriodo bodjr
lktra`ucl`a atros ia`lelcoclakjs jk su caktjxta vltom, tomjs caia jkcaktror
uk kujva frupa `j oilfas a uk trodoga `lstlkta.
Mas quj bodéok lktjkto`a lktra`uclr coidlas slk caksjfulrma caktodok
blstarlos iuy `lstlktos. Sama jm ?3 par cljkta `jcéo bodjr coidlo`a `j
`ailclmla, y jk ta`as mas cosas jmma ka bodéo supujsta uko ia`lelcoclók `jm
jktarka lkij`lota. Mas portlclpoktjs omjfodok `lvjrsos rozakjs poro ka bodjr
pa`l`a omtjror sus clrcukstokclos. Zka `jcéo7 «@jgor il trodoga tom y caia
jstï mo sltuoclók jcakóilco bay jk `éo ij porjcj iuy orrljsfo`a, parquj
tjkfa quj pofor jm omqulmjr y mos eocturos¸. Sjf÷k atra7 «Ij bo rjsumto`a iïs
eïclm quj`orij jk il trodoga `j sljiprj quj pakjrij o duscor atra y quj ij
rjcbocjk, y sapartor mo cakeuslók y mo `lelcumto` `j `jcl`lrij par atra
coipa¸. Mas rjmotas ocjrco `j coidlas erustro`as lkcmuéok o ijku`a uko
 sjksoclók `j jstokcoiljkta
pjrsakos tjkéo jk jm jktarka
jm cakvjkcliljkta octuom.
`j quj mos Zk 50 par jxtjrkos
clrcukstokclos cljkta `jbocéok
jstos
lipasldmj jm coidla.

Jstas rjmotas pjrsakomjs, tokta mas quj bodmok `j ìxlta caia mas quj bodmok
`j erocosa, pjriltjk vjr bosto quì pukta js lipartoktj jm caktjxta. Mo fjktj
quj caksjfuéo coidlor `j cak`ucto opravjcbodo mo acoslók quj mj drlk`odo mo
`lscaktlkul`o` `jm bïdlta. Coidlodok `j caktjxta om posor jm vjroka eujro `j
coso, `jgor su trodoga a iu`orsj. Om jmlilkor mas jstéiumas `jm bïdlta, sj
`odok mo mldjrto` `j taior kujvos `jclslakjs.
Jstj tlpa `j rjmotas `j jxpjrljkclos pjrsakomjs sj euk`o, ka adstoktj, jk mas
rjcujr`as, y mas rjcujr`as jstïk sugjtas o iltlelcoclók. Pa`as tjk`jias o
jstructuror kujstro troyjctarlo vltom cakearij o mékjos korrotlvos iïs
lktjmlfldmjs `j ma quj eujrak jk su iaijkta. ^oro uk lkvjstlfo`ar, mas `otas
adgjtlvas sak iïs elodmjs. Oeartuko`oijktj, jxlstj uk coipa jk jm quj jsa js
pasldmj, jk jm quj mas `otas ejbocljktjs sadrj mas djkjelclas y mos `lelcumto`js
`jm coidla `j caktjxta sj tro`ucjk jk k÷ijras.
Jm dìlsdam praejslakom o`aro mo jsto`éstlco. @j obé quj cakstltuyo uk
modarotarla trjijk`oijktj ÷tlm poro ij`lr mas jejctas `j mo `lsrupclók `jm
bïdlta, sadrj ta`a jk ma tacoktj om trosposa `j gufo`arjs, uko clrcukstokclo
quj sj `o cak iucbo erjcujkclo. Coidlor `j jqulpa raipj ta`o uko sjrlj `j
cak`lclakoktjs bodltuomjs7 caipoÿjras `j jqulpa, coipas `j gujfa,
jktrjko`arjs, prapljtorlas, oelclako`as y `ailclmla.
^oro caiprador sl jm coidla `j jqulpa omtjrodo toidlìk jm rjk`liljkta `jm
ufo`ar trosposo`a, uk frupa `j lkvjstlfo`arjs okomlzó mos jsto`éstlcos `j 044
ufo`arjs `j mos frok`js mlfos jktrj 4>>0 y 4>?: cuya rjk`liljkta bodéo
dogo`a poumotlkoijktj oktjs `j coidlor `j jqulpa. 442  Jrok `jpartlstos `j
ìmltj kjcjslto`as `j uk coidla.
Mas lkvjstlfo`arjs jvomuorak jm praij`la `j dotja, mo bodlml`o` `jm gufo`ar
poro mmjfor o dosj y su copocl`o` aejkslvo fjkjrom rjspjcta o atras gufo`arjs,
ta`a jmma oktjs y `jspuìs `jm trosposa. Mas quj prjsjktodok uk `jscjksa `jm
rjk`liljkta ijgarodok katodmjijktj jk mas trjs lk`lco`arjs om coidlor `j
jqulpa. ^ar jgjipma, jm praij`la `j dotja ouijktodo `j >,404 o >,4:6 jk uk
pmoza `j `as oÿas. (^oro quj slrvo `j rjejrjkclo, Ilhj Praut, uka `j mas
ufo`arjs `j dìlsdam ijgar pofo`as, cak uk sujm`a `j 30 ilmmakjs `j `ómorjs,
tljkj uk praij`la `j dotja `j >,3?4.) ^ar jm caktrorla, mas <44 gufo`arjs `jm
frupa `j caktrostj ‐quj toidlìk prjsjktodok jsto`éstlcos o mo dogo y ka
coidlodok `j jqulpa‐ opjkos ijgarodok su rjk`liljkta jk jsj pmoza.
 Omfukas
praplo. Ka`j mas gufo`arjs
jstodok sugjtas quj coidlorak
o caktrota `j jqulpa
y aptorak ma blcljrak
par coidlor `j par `jclslók
olrjs. Atras
eujrak adgjta `j uk trosposa jktrj cmudjs. Mo `lscaktlkul`o` `jm bïdlta sj

`odo jk oidas cosas. \ om coidla `j caktjxta sjfuéo `j lkij`lota uko

katodmj ijgaro `jm rjk`liljkta.
Sj pjrcldéo, o`jiïs, jso slijtréo `j mo `lsrupclók quj ijkclakïdoias
oktjs y quj oejcto o mas dujkas y o mas iomas bïdltas par lfuom. Jk uko
sjfuk`o portj `jm jstu`la, mas lkvjstlfo`arjs slfuljrak mo jvamuclók `j 4<>
ufo`arjs `j mos frok`js mlfos quj prjsjktodok uk rjk`liljkta jstodmj a jk
oscjksa `uroktj vorlos tjiparo`os sjful`os. Jk jstas cosas, coidlor `j
jqulpa ka oyu`odo. @j bjcba, sj tro`ucéo jk uko dogo`o `jm praij`la `j
dotja y `j atras porïijtras `j gujfa aejkslva.44<  ^ar jgjipma, mas praij`las
`jscjk`éok o ma morfa `j `as oÿas `j >,465 o >,453. Jsto dogo`o jro iucba
ioyar quj mo `jm frupa `j caktrostj eario`a par ?.?>3 gufo`arjs cak
jsto`éstlcos slilmorjs quj ka coidlorak `j jqulpa. @j kujva, ka lipartodo
quj mas gufo`arjs quj coidlodok `j jqulpas ma blcljrok par praplo vamukto`
a parquj mjs trosposodok. Su dujk rjk`liljkta sj vjéo omtjro`a par jm coidla
`j caktjxta. Gufodok pjar. Jk su cosa, ko`o ijgarodo. Jm coidla `j
jscjkorla mas pjrgu`lcodo.
Mas gufo`arjs praejslakomjs `j dìlsdam ‐lk`lvl`uas jxtrjio`oijktj
jktrjko`as y arljkto`as boclo jm mafra `j adgjtlvas cakcrjtas‐ sj
`jsprjk`éok `j uko `lkïilco `j erocosa doso`o jk jm bïdlta om vjrsj mldrjs `j
uk caktjxta lipra`uctlva. Js móflca quj uk kujva jktarka mjs djkjelcloro.
^jra mo `lscaktlkul`o` `jm bïdlta toidlìk puj`j jcbor par tljrro jm ìxlta
doso`a jk jm bïdlta. Bosto mas `jpartlstos praejslakomjs sak suscjptldmjs `j
jmma. Mas `jpartlstos cak uk rjk`liljkta oscjk`jktj quj coidlodok `j cmud
iastrodok pjarjs rjsumto`as.
Codj cakcmulr `j ta`a jsta quj mo `lscaktlkul`o` `jm bïdlta tljkj frok
lipartokclo. Ia`lelco jm jqulmldrla jktrj jm bïdlta y mo taio `j `jclslakjs. Mo
`lsrupclók `jm bïdlta kas admlfo o pjksor. Om bocjrma, puj`j `ator `j ioyar
lktjrìs o kujstros vl`os y pjriltlrkas octuor `j uk ia`a quj sj ovjkfo ijgar
cak kujstras vomarjs j lktjrjsjs. ^jra toidlìk puj`j pakjr jk pjmlfra bïdltas
djkjelclasas. Lktjrruiplr uk bïdlta js, koturomijktj, jm prlijr posa poro
jejctuor uk coidla. @jspjgo jm coilka y kas pjriltj `jgor otrïs vljgas
bïdltas. _uj soqujias portl`a `j jso apartukl`o` `jpjk`j `j ma quj
bofoias o caktlkuoclók. Om caiprjk`jr cóia eukclako mo `lsrupclók, pa`rïs
(?) prjsjrvor tus dujkas bïdltas poro quj sadrjvlvok o mas coidlas
 oidljktomjs y (4)
sus puktas iïs sjrvlrtj `j mos `lsrupclakjs poro otocor tus iomas bïdltas jk
`ìdlmjs.
Mos `lscaktlkul`o`js `j mos quj bodmoias jk jstj copétuma sak o ijku`a

sucjsas quj trostarkok kjfotlvoijktj kujstro jxlstjkclo catl`loko. ^jr`jr jm

trodoga a coidlor `j coso puj`j supakjr uko tjrrldmj oijkozo poro kujstro
jstodlml`o`. Om odar`or jstas coidlas `js`j mo pjrspjctlvo `jm bïdlta, kas
`oias cujkto `j quj sak, pjsj o ta`a, uko apartukl`o` jxcjmjktj poro
rjlkvjktorkas, poro cakvjrtlrkas mltjromijktj jk mo pjrsako quj qujrjias sjr.
Jk jsas iaijktas saias iïs iomjodmjs y kujstra ya bodltu`lkom js iïs
`óclm. Mo `jstrucclók `j kujstra stotu qua sj bo jejctuo`a. Mo crjoclók `j ma
quj vjkfo `jspuìs `jpjk`j par caipmjta `j tl.
Boy uk jmjijkta iïs quj `jcokto jm eljm `j mo domokzo boclo ma pasltlva, jk
cuokta o mas rjsumto`as `j mo `lsrupclók `jm bïdlta. ±Omfuko vjz tj bos
quj`o`a slk cakjxlók o Lktjrkjt jk coso `uroktj ukas `éos a lkcmusa `uroktj
ukos pacos baros1 ±A tj bos prjsjkto`a jk jso vljgo coso `j mo pmoyo o mo quj
tj bo lkvlto`a uk oilfa y om mmjfor tj bos `o`a cujkto `j quj jm rautjr js `j
?<<6 y tljkj jm omcokcj `j sjÿom `j uk tasto`ar1 @jgok`a `j mo`a mas trapljzas
advlas («±Ka boy wlel1 ¡^ujs voias o prjporor uk iortlkl!¸), obaro tj `os
cujkto `j quj jsj carta jspocla `j tljipa `uroktj jm quj bos proctlco`a uko
kujvo cak`ucto caia caksjcujkclo `j mo lktjrrupclók `j uk bïdlta puj`j sjr
jm orrokquj `j uk kujva coilka. Js uko apartukl`o` poro lipravlsor
samuclakjs quj quljros caksjrvor jk o`jmoktj.
_ulzïs jcbjs ioka `j jsj vljga jgjipmor `j  Iady @lch   quj omfuljk `jgó
ukta om saeï bocj iucbas vjrokas. Jipljzos o mjjr. Om coda `j ukos pacos
pïflkos, tj amvl`os `j tu jkeo`a y tj `os cujkto, cak cljrto iomo cakcljkclo,
`j quj bocéo oÿas quj ka tj pakéos o mjjr uk cmïslca. Bos pujsta mo prlijro
plj`ro poro o`aptor uk kujva bïdlta `j mjcturo. ^a`éos bodjrma lklclo`a bocj
iucba tljipa,
quj `lserutos pjra bos
mjyjk`a uko kjcjslto`a jso `lsrupclók poro rjcar`or ma iucba
dujko kavjmo.
 

4>6.  Sbouk
Sbouk Morcai, Ejr`lkok` Toucb y Pli Vlmmjis, «Pbj Djkjelts Djkjelts ae Earcj`
Jxpjrlijkto
Jxpjrlij ktotlak7
tlak7 Strlhlkf Jvl`jkcj erai tbj Mak`ak Zk`jrfrauk` Kjtwarh¸. Pbj _uortjrmy
Gaurkom ae Jcakailcs ?34, k.· 0 (4>?6)7 4>?<–4>::, `al7?>.?><3/qgj/qgx>4>
`al7?>.?><3/qgj/qgx>4>..

4>2. Dos Uj
Ujrpmokhjk
rpmokhjk jt om., «Caktjxt Cbokfj ok` Provjm Ia`j Cbalcj7 Caidlklkf tbj Bodlt
@lscaktlkulty ok` Sjme-Octlvotlak Bypatbjsjs¸. Gaurkom ae Jkvlrakijktom ^sycbamafy 42, k.· 4
(4>>2)7 ?4?–?46,
?4?–?46, `al7?>.?>?5/g.gjkvp.4>>6.?>.>>:
`al7?>.?>?5/g.gjkvp.4>>6.?>.>>:..

4><. Eìmlx Tovolssak, Ae Bodlt , tro`ucclók om lkfmìs `j Cmorj Cormlsmj y Iorh Slkcmolr.

Caktlkuui,
Caktlkuu i, Mak`rjs, 4>>2. ^udmlco`a arlflkomijktj jk ?232. XJ`lclók jspoÿamo7
jspoÿamo7  Jm bïdlta.
Ofulmor, Dorcjmako, ?<5>.Y

4?>. Tay E. Douijlstjr y Jmmjk Drotsmovshy, «^osslak, Lktliocy, ok` Plij7 ^osslakotj Mavj os
o Eukctlak ae Cbokfj lk Lktliocy¸.  ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Tjvljw 3, k.· ? (?<<<)7
0<–56, `al7?>.?4>6/s?:346<:6pspr>3>?Q3
`al7?>.?4>6/s?:346<:6pspr>3>?Q3 .

4??. Douijlstjr y Drotsmovshy.
4?4. Ujrp
 Ujrpmok
mokhjk
hjk jt om., «Caktjxt Cbokfj ok` Provjm Ia`j Cbalcj¸.

4?3.  Soi H. Bul jt om., «Pbj Jeejct ae Lk-Starj Provjm @lstokcj ak Zkpmokkj` Spjk`lkf7
Oppmlcotlaks
Oppmlcotlaks   ta Iadlmj ^raiatlak Strotjfljs¸. Gaurkom ae Iorhjtlkf 66, k.· 4 (4>?3)7 ?–?5,
`al7?>.?:></gi.??.>035
`al7?>.?:></gi.??.>035..

4?0. Bul om.
jt om

4?:. Pai Tyok, «Am`jr Sbappjrs Lrrltotj` dy Supjriorhjt Moyaut Cbokfjs¸. Tjtolm-Vlrj, ?4

`j iorza `j 4>?4, bttp7//www.rjtolmwlrj.cai
iorza bttp7//www.rjtolmwlrj.cai/`lscusslak/am`
/`lscusslak/am`jr-sbappjrs-
jr-sbappjrs-lrrltotj`-dy-
lrrltotj`-dy-

supjriorhjt-moyaut-cbokfjs/.
supjriorhjt-moyaut-cbokfjs/.
4?5. Scatt
 Scatt \
 \aukf
aukf y Ulkcjkza Cluiia, «Iokoflkf Tlsh lk o ^ochofj Tj`jslfk7 Vbot Cok Vj
Mjork erai Praplcoko1¸ Drok` ^ochoflkf (4>><)7 ?2–4?, bttps7//
www.blfbdjoi.cai/`ac/?F?-4>2?3?363.btim.

4?6. @ovl` M. Omjxok`jr, Gabk F. Mykcb Ur., ok` _lkf Vokf, «Os Plij Fajs Dy7 @a Cam`
Ejjt Eammaw Vori Lktjktlaks ear Tjommy Kjw vjrsus Lkcrjijktommy Kjw ^ra`ucts1¸ Gaurkom a
Tjsjorcb 0:, k.a 3 (4>>2)7 3>6–3?<, bttps7//www.gstar.arf/stodmj/3>?54:33.
 Iorhjtlkf Tjsjorcb bttps7//www.gstar.arf/stodmj/3>?54:33.

4?2. IottbjwMykmjy, «Dlr` Bos Aeelclommy Tolsj` o Vbapplkf $3>>I os tbj Scaatjr Vors
Bjot Zp¸. PjcbCrukcb, 42 `j gukla `j 4>?2, bttps7//tjcbcrukcb
bttps7//tjcbcrukcb.cai/4>?2/>5/42
.cai/4>?2/>5/42/dlr`-bos-
/dlr`-bos-
 aeelclommy-rolsj`-o-wbapplkf-3>>
aeelclommy-rolsj`-o-wbapplkf-3>>i-os-tbj-scaatj
i-os-tbj-scaatjr-wors-bjot-up
r-wors-bjot-up..

4?<. Omjxok`jr, Mykc y Vokf, «Os Plij Fajs Dy¸, 3>6–3?<.

44>.  Pbo` @ukklkf jt om., «Ls ^oylkf Poxjs Bodlt Earilkf1 Jxpjrlijktom Jvl`jkcj erai
Zrufuoy¸, pakjkclo prjsjkto`o jk mo Zklvjrsl`o` `j Comlearklo-Djrhjmjy jk 4>?6,
bttp7//www.tbo``ukklkf.cai/wp-caktjkt/u
bttp7//www.tbo``ukklkf.cai/wp-caktjkt/upmao`s/4>?6/><
pmao`s/4>?6/></@ukklkf-jt-omQBod
/@ukklkf-jt-omQBodltQ4>?6.p`e
ltQ4>?6.p`e..

44?. @ukklkf jt om., 30.

444. Pbaios Euglworo, Hymj Ijkf y Pai Uafm, «Bodlt Eariotlak lk Uatlkf7 Jvl`jkcj erai
Tolky Jmjctlaks¸.  Oijrlcok Jcakailc Gaurkom7 Oppmlj` Jcakailcs 2, k.· 0 (4>?5)7 ?5>–?22,
`al7?>.?4:6/opp.4>?0>:33
`al7?>.?4:6/opp.4>?0>:33..

443. Vjk`y Vaa`, Mjako Poi y Ijmlsso Fujrrjra Vltt, «Cbokflkf Clrcuistokcjs, @lsruptlkf
Bodlts¸. Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy 22, k.· 5 (4>>:)7 <?2–<33,
`al7?>.?>36/>>44-3:?0.22.5.<?2
`al7?>.?>36/>>44-3:?0.22.5.<?2..

440. Gjwjm Gar`ok, «Oijrlcoks Iavlkf ot Blstarlcommy Maw Totjs¸. Cjksus Durjou Tjparts,
Zkltj` Stotjs Cjksus Durjou, ?5 `j kavljidrj `j 4>?5,
bttps7//www.cjksus.fav/kjwsraai/p
bttps7//www.cjksus .fav/kjwsraai/prjss-rjmjosjs/4
rjss-rjmjosjs/4>?5/cd?5-?2<
>?5/cd?5-?2<.btim
.btim..

44:. IakoCbomodl, «Baw Ioky Plijs @ajs tbj Ovjrofj ^jrsak Iavj1¸ ElvjPblrty-Jlfbt , 4<
`j jkjra `j 4>?:, bttps7//elvjtblrtyjlf
bttps7//elvjtblrtyjlfbt.cai/ejoturjs/ba
bt.cai/ejoturjs/baw-ioky-tlijs-tbj
w-ioky-tlijs-tbj-ovjrofj-pjrsa
-ovjrofj-pjrsak-
k-
iavjs/..
iavjs/

445.  Zkltj` Stotjs @jportijkt ae Modar, «Jipmayjj Pjkurj Suiiory¸. Durjou ae Modar
Stotlstlcs, 44 `j sjptljidrj `j 4>?5, bttps7//www.dms.fav/kjws.rjmjosj/tjkurj.kr>.bti
bttps7//www.dms.fav/kjws.rjmjosj/tjkurj.kr>.bti..

446. Pa`` E. Bjotbjrtak y ^otrlclo O. Klcbams, «^jrsakom Occaukts ae Succjsseum

Succjsseum Ujrsus Eolmj`
Ottjipts ot Mlej Cbokfj¸.  ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk 4>, k.· 5 (?<<0)7 550– 
56:, `al7?>.??66/>?05?564<04>5>>:
`al7?>.??66/>?05?564<04>5>>: .

442. Dryok M. Tafjrs jt om., «Purklkf Zp dy Purklkf Avjr7 Pbj Cbokfj ae Scjkjry Jeejct lk
Iogar Mjofuj Dosjdomm¸. Gaurkom ae Duslkjss ok` ^sycbamafy 34, k.· : (4>?6)7 :06–:5>,
`al7?>.?>>6/s?>25<->?5-<052-3
`al7?>.?>>6/s?>25<->?5-<052-3..

44<. Jk cakcrjta, `as porïijtras `j mo sodjrijtréo (jm okïmlsls adgjtlva `jm dìlsdam ij`loktj
vomarjs jsto`éstlcas caipmjgas rjmotlvas om rjk`liljkta lk`lvl`uom `j mas gufo`arjs)7 jm A^S (ak-
dosj pmus smufflkf a praij`la `j jidoso`a iïs smufflkf), quj rjemjgo mo bodlml`o` `jm gufo`ar
poro mmjfor o dosj y mo coktl`o` `j dosjs quj rjcarrj cuok`a cakjcto8 y jm wTC+ ( wjlfbtj` ruks
crjotj` pmus a corrjros crjo`os pak`jro`os iïs), quj rjemjgo mo caktrlduclók aejkslvo fjkjrom `j
uk gufo`ar cak rjspjcta o atras. Uìosj bttps7//www.eokfropbs.cai.
bttps7//www.eokfropbs.cai.
 

?4

MO PJKOW TJSLSPJKCLO @JM BÏDLPA

«Mo tarijkto js uko dujko apartukl`o` poro quj jm plka y jm clprìs
`jiujstrjk su eartomjzo.¸
Ba Cbl Ilkb

Mo vl`o js jstrjsoktj. Kukco porjcj lr cakearij o ma prjvlsta. Ka sj

`jsorrammo caia jspjroias. Ka bocj cosa `j kujstros prjejrjkclos, somva
cuok`a
quj jstos jmsjposa
pra`ucj sotlseocjk ozorasoijktj,
`jm tljipa ka slfujkpar cosuoml`o`.
uk cursa Mas ocaktjcliljktas
a uk coucj prj`jcldmjs.
Obaro caktoias cak bjrroiljktos `j `lofkóstlca poro cuoktlelcor kujstro
jxpjrljkclo, y jsos bjrroiljktos rjvjmok quj, jk jejcta, mo vl`o js jstrjsoktj.
Jk uko jkcujsto rjcljktj, jk tarka o uk 4: par cljkta `j mas jsto`aukl`jksjs
oelriodo suerlr jstrìs ofu`a.43>   \ iucbos pjrsakos ioklejstoias
jxpjrlijktor iïs jstrìs `jm quj js somu`odmj. Mas iatlvas sak prj`jcldmjs.
Jk 4>?6, iïs `jm 5> par cljkta `j mas jsto`aukl`jksjs `jcmorodo jstor
prjacupo`a par jm eutura `jm poés, par pradmjios jcakóilcas y par
`lelcumto`js modaromjs. Jk gopakìs lkcmusa jxlstj uko pomodro poro `jslfkor jm
jstrìs modarom ofu`a
iïs séktaios qujquj
`j jstrìs cak`ucj o mo iujrtj7
jk ìpacos oktjrlarjs8 jktrj. Mo
horasbl fjktj
jmmas, lro,oelrio tjkjry
okslj`o`
eotlfo. Jsta ÷mtlia ka js sama uk jsto`a okéilca7 kujstras cujrpas rjocclakok
om jstrìs sjcrjtok`a bariakos caia mo o`rjkomlko y jm cartlsam, quj oejctok o
kujstros jiaclakjs, kujstras pjksoiljktas y kujstro eario `j octuor. Jm
jstrìs `jfro`o jm ya jgjcutlva a mas pracjsas cafkltlvas supjrlarjs quj
lktjrvljkjk jk mo pmoklelcoclók y mo emjxldlml`o` `j octuoclók poro caksjfulr
kujstras adgjtlvas.43? Kujstro copocl`o` `j taior `jclslakjs sj rjsljktj.
Jk oÿas rjcljktjs, iucbas pjrsakos bjias cadro`a cakcljkclo `jm lipocta
quj jm jstrìs tljkj poro mo somu`. Sus jstrofas sj rjcakacjk yo `j iokjro
 fjkjromlzo`o, pjra uko
sj puj`j o`aptor roro kujvo
vjz sj ijktoml`o`,
mjs `o samuclók.
pjra^uj`jk bocjrsj rjtlras,
jsta eukclako cmora,jka
÷klcoijktj
`jtjrilko`os clrcukstokclos y poro cljrtos pjrsakos. Js iïs, iucbas ka

pa`jias pjriltlrkas bocjr uk rjtlra `j ij`ltoclók jk uk cjktra jsplrltuom `j

mo erak`aso Kujvo Lkfmotjrro.
±Ka sjréo ÷tlm quj ta`as caktïroias cak mos bjrroiljktos quj kas pjriltok
cakstrulr kujstra prapla rjeufla oktljstrìs, pratjfl`a `j mas `or`as y mos
emjcbos quj kas orrago mo varïflkj catl`loko1 ±\ ka sjréo jsj rjeufla jm mufor
l`jom poro prjsjrvor mos cak`uctos quj quljrjs ioktjkjr jk mas dujkas
tljipas y jk mas iomas, jm tlpa `j cak`uctos quj praplclok jm mafra `j
adgjtlvas o morfa pmoza1
Jk rjoml`o`, yo tljkjs jsj rjeufla. Mas bïdltas sak uk pujrta `j odrlfa jk
ìpacos turdumjktos. Ka sj vjk oejcto`as par jm jstrìs caia kujstros
cak`uctos iïs cakscljktjs. @j bjcba, praspjrok jk jsos clrcukstokclos. Jm
bïdlta emarjcj cuok`a mo vl`o ofato y `jdlmlto jm rjsta `j kujstro ijktj.434  Js
uko cuoml`o` jspjclom quj bocj quj jm bïdlta sjo jspjclomijktj ÷tlm poro
oeraktor jm jseujrza catl`loka quj supakj `or sljiprj ma ijgar `j kasatras.
Js eïclm supakjr quj jstj emarjcliljkta `jm bïdlta euj uko bjrroiljkto
o`optotlvo jk mo jvamuclók `j kujstras okcjstras (mokzor outaiïtlcoijktj mo
mokzo om vjr uk asa).
Lfuom quj mos `lscaktlkul`o`js omtjrok mas eoctarjs cak`lclakoktjs quj kas
mmjvok o octuor par bïdlta ‐caia jxpmlcïdoias jk jm copétuma ??‐, jm jstrìs
omtjro kujstra ya cakscljktj. Ia`lelco jm jqulmldrla jktrj jm bïdlta y jm
pjksoiljkta cakscljktj. Om porjcjr, co`o uka `j jstas slstjios praspjro jk
cak`lclakjs mlfjroijktj `lstlktos. Jk uko sltuoclók `j jstrìs, mas bïdltas
slfujk octuok`a oukquj mo cakcljkclo emoqujj. ^oro mas lkvjstlfo`arjs, jstj
potrók js uk séktaio iuy lktjrjsoktj `j mo `lsacloclók jktrj bïdlta y
prjij`ltoclók. ^oro jm rjsta `j mo fjktj, jsto jspjclj `j slstjio `j
jijrfjkclo tljkj vjktogos prïctlcos jvl`jktjs. Cak jm bïdlta sljiprj tljkjs
mlsto uko rjspujsto, lkcmusa cuok`a jm jstrìs, mo `lstrocclók a jm coksokcla
ijktom oejctok o tu ijktj cakscljktj `jdlmltïk`amo.
^oro jstu`lor mo lktjrsjcclók jktrj bïdlta y jstrìs, uk frupa `j
lkvjstlfo`arjs blza quj ukas cuoktas jstu`loktjs uklvjrsltorlas ijtljrok mos
iokas bosto mo iuÿjco jk ofuo cak bljma `uroktj trjs ilkutas a bosto quj
ofuoktorok.433  Caia sj puj`j lioflkor, jro omfa eéslcoijktj jstrjsoktj. ^oro
oÿo`lr jstrìs saclom, sj frododo o mas jstu`loktjs jk vé`ja y uko pjrsako
`jscakacl`o poro jmmas mas adsjrvodo iljktros tjkéok mos iokas ijtl`os jk jm
 `jscakacl`o poro jmmas mas adsjrvodo iljktros tjkéok mos iokas ijtl`os jk jm
bljma. ^ar jm caktrorla, jm frupa `j caktram, caipujsta toidlìk par
jstu`loktjs, ka jstodo saijtl`a o jsas jmjijktas `j jstrìs7 ijtéok mos iokas
jk ofuo tldlo.

Jk mo eosj slfuljktj `jm jstu`la, ta`as mas portlclpoktjs proctlcodok uko

torjo lkeariïtlco quj cakslstéo jk jscafjr cljrtos elfuros quj oporjcéok jk mo
poktommo oprjtok`a `jtjrilko`as datakjs. Bodéo uk prjila7 cuok`a uk
jstu`loktj jscaféo mo elfuro carrjcto, rjcldéo uk sarda `j zuia `j korokgo a
`j mjcbj cak cocoa o trovìs `j uko poglto quj tjkéo om omcokcj `j mo ioka. Zko
rjcaipjkso uk tokta jxtroÿo, pjra lkij`loto, caia mos quj eoclmltok mo
o`qulslclók `j bïdltas. Cuok`a jscaféok uko elfuro lkcarrjcto, rjcldéok uko
djdl`o ijkas opjtjcldmj ‐uko lkeuslók `j ijkto lksépl`o‐ a ko`o.
Ij`loktj jsto sjkclmmo torjo, ta`as oprjk`ljrak o jmjflr mos elfuros quj sj
prjilodok. Jm jstrìs quj bodéok jxpjrlijkto`a prjvloijktj ka lipj`éo jm
oprjk`lzogj `j uk bïdlta.
@jspuìs `j quj budljrok proctlco`a clkcujkto vjcjs, mo torjo coidlodo y
cjsodok mos rjcaipjksos. \o ka lipartodo quì jscafljrok. Mas jstu`loktjs
quj ka bodéok suerl`a jstrìs mj caféok jm trokqulmma o mo kujvo torjo om coda `j
ukas clkca lktjktas. Sé, om prlkclpla octuodok par bïdlta, pjra tros jscafjr uk
por `j apclakjs slk rjcaipjkso, sj `odok cujkto `j ma quj acurréo y
coidlodok `j caipartoiljkta. Jk uk prlkclpla pjksodok quj, sl jscaféok
atro elfuro, vamvjréo o bodjr rjcaipjksos. @j ia`a quj jstodok `lspujstas o
sjfulr pradok`a. @jgorak `j rjspak`jr par bïdlta y caijkzorak o jxpmaror
atros omtjrkotlvos. Jscaféok prjij`lto`oijktj elfuros `lstlktos cak mo
jspjrokzo `j jkcaktror omfuko quj mjs rjpartoro uk prjila. @lcba `j atro
iokjro, sj jstodok o`optok`a o sus kujvos cak`lclakjs j lktjktodok
ovjrlfuor cóia rjcupjror uko jxpjrljkclo frotlelcoktj. Jk coidla, mas
jstu`loktjs jstrjso`as pjrslstljrak jk jm bïdlta o`qulrl`a. Su ijktj
cakscljktj sjfuéojmcakcjktro`o
bodéo pra`ucl`a jstrìs, bostojkjmjm pukta
iomjstor y jk corjcéok
`j quj mo omtjroclók
`j moeéslco quj mjs
emjxldlml`o`
kjcjsorlo poro sapjsor atros omtjrkotlvos.
Jk mo vl`o rjom, jm jstrìs pra`ucj jejctas slilmorjs. Jk uk jstu`la jk jm quj
uk frupa `j jgjcutlvas `jm sjctar prlvo`a `jdéo taior ?60 `jclslakjs `leéclmjs
sadrj o`qulslclakjs, mokzoiljkta `j pra`uctas jstrjmmo a rjjstructuroclakjs,
mas portlclpoktjs quj sj sjktéok iïs okslasas a jstrjso`as (sjf÷k rjvjmorak
mos jktrjvlstos cak sus porjgos y mas lkearijs `j sus caipoÿéos) iastrorak
ijkas tjk`jkclo o osuilr rljsfas jstrotìflcas.430 @lcba jk gjrfo jiprjsorlom,
mas jgjcutlvas jstrjso`as sjfuéok lkcjktlvok`a  ma quj bodéo mmjvo`a o mo
 jiprjso om ìxlta jk uk 43:prlkclpla y jvltodok jxpmaror  kujvos véo `j
lkkavoclók y crjcliljkta.   ^jra jsj tlpa `j pmoktjoiljkta, quj rjmjfo mo
lkkavoclók, tljk`j o `jgor o mo jiprjso slk uk orsjkom `j pra`uctas kujvas y

mo odaco o carrjr mo ilsio sujrtj quj Dmachdustjr, ^amoral` a Caipoq.

Jm jstrìs surtj jstj jejcta parquj lkemuyj jk quì portjs `jm cjrjdra sj
octlvok. Jk clrcukstokclos jstrjsoktjs, mo octlvoclók kjurakom sj omjgo `j mos
rjflakjs lkvamucro`os jk mo taio `j `jclslakjs y caksjcuclók `j ijtos (mo
cartjzo ardltaeraktom, mo prjeraktom ij`lom y jm blpacoipa).435  Jk coidla,
ouijkto mo octlvl`o` `j mas slstjios kjurakomjs jstrlo`as quj lktjrvljkjk jk
jm eukclakoiljkta `jm bïdlta y jm ijcoklsia `j rjspujsto o mo rjcaipjkso.
Jsto ijzcmo kas bocj iïs prapjksas o octuor jk ia`a plmata outaiïtlca.
Kujstras slstjios `j taio `j `jclslakjs sj rj`ucjk o ma quj kas bo `o`a
rjsumto`a jk jm poso`a. Bodljk`a uk jstrjsar prjsjktj, kujstro ijktj apto par
lfkarorma a par oportorsj `j ìm. Kas cjktroias jk `jejk`jrkas `jm jstrjsar y
prjstoias ijkas otjkclók o ma quj sucj`j jk kujstra jktarka.
^ar `jsfroclo, jk jm iuk`a octuom jstas jstrjsarjs sak o ijku`a sltuoclakjs
quj rjquljrjk uko rjsamuclók rïpl`o y uk pracjsa lktjmjctuom caipmjga. Sl,
par jgjipma, tljkjs o uk eoilmlor jk jm baspltom, qulzï tjkfos quj taior
`jclslakjs rïpl`oijktj. A qulzï tj boyok `jspj`l`a bocj paca y kjcjsltjs
jkcaktror trodoga jksjful`o poro bocjr erjktj o tus admlfoclakjs jcakóilcos.
A puj`j quj tu jstrìs pracj`o `j mo lkejmlcl`o` `j tu porjgo y `j mo
pasldlml`o` `j quj sj raipo vujstro rjmoclók. Pa`a jmma ouijkto mos
`jiok`os sadrj tu copocl`o` `j jmjcclók cakscljktj. Mo sltuoclók okfustlaso
capo tu otjkclók y mo ioktljkj cjktro`o jk rjcar`or a rjprlilr jso
jxpjrljkclo, `lelcumtïk`atj jm pjksor jk atro caso.
Pljkjs mos iokas ijtl`os jk ofuo bjmo`o, caia mas jstu`loktjs `jm
jxpjrlijkta.436 Kjcjsltos `jscudrlr cóia ml`lor cak jxpjrljkclos jstrjsoktjs.
\ mas bïdltas puj`jk oyu`ortj. Jk mo slfuljktj eosj `j jsj jstu`la, tros
jscafjr `ljz vjcjs slk adtjkjr rjcaipjkso, mas jstu`loktjs jipjzodok o
adtjkjr `j kujva prjilas par jmjflr mo elfuro ocjrto`o. Mas ka jstrjso`as
o`vjrtéok rïpl`oijktj jstj coidla y posodok `j prador cak kujvos earios o
sjrvlrsj `jm bïdlta quj bodéok oprjk`l`a cak oktjrlarl`o`. Su o`optodlml`o`
mjs pjriltéo o`aptor `j kujva mo jstrotjflo carrjcto tros uk pjrla`a `j
jxpjrlijktoclók. Mas jstu`loktjs jstrjso`as, par jm caktrorla, kl slquljro
caksjfuéok coidlor `j jstrotjflo mo prlijro vjz. Sj mliltodok o sjfulr
octuok`a par bïdlta y, froclos o jstj kujva coidla, vamvéok o adtjkjr mo
 rjcaipjkso.
_ulzï kas cakfrotumjias `j mo lioflkoclók y mo lklclotlvo quj `jiastrodok
mas jstu`loktjs ka jstrjso`as. Pa`as cakeloias jk tjkjr mo suelcljktj
prjsjkclo `j ïklia poro o`optorkas o kujstra jktarka y duscor kujvos

jstrotjflos. ^jra ka mmjvoias uko vl`o mldrj `j jstrìs. Jk ma rjmotlva om bïdlta,

kas lktjrjsok iïs mas rjsumto`as `jm atra frupa `j jstu`loktjs. Su bïdlta
o`qulrl`a sadrjvlvló o `lvjrsos `lsrupclakjs y jstrjsarjs, cak y slk
rjcaipjkso. Ka sj `jdlmltó cuok`a tjkéok mo ijktj acupo`o par mo vjrfýjkzo
y jm iomjstor eéslca quj sjktéok. Su bïdlta `jiastró sjr iuy rjslstjktj.
^jr`uró caktro vljkta y iorjo.
Obaro, lioflkjias uko sltuoclók `j jstj tlpa jk mo vl`o rjom7 uk susta `j
somu`, uk rjvìs jk jm trodoga, uko rjmoclók `j porjgo quj sj toidomjo. Jk mufor
`j jscafjr `jtjrilko`os elfuros jk uk modarotarla, lioflko quj bos o`qulrl`a
uk bïdlta somu`odmj quj slfuj octuok`a poro quj tu vl`o ka sj trostaquj
iljktros oeraktos jso eujktj `j jstrìs y mos `lelcumto`js quj cakmmjvo. Pu
sjfuk`a ya puj`j mmjvor o coda jso or`uo torjo cak ta`o `lscrjclók y, caia
bjias vlsta jk jstj copétuma, puj`j bocjrma lkcmusa cuok`a mos vjrtljktjs iïs
cakscljktjs `j tu ya sj bommok saijtl`os o jstrìs ofu`a. Js uko katlclo
jxcjmjktj quj `jdjréo mmjkortj `j aptlilsia7 mo próxlio vjz quj posjs par uk
pjrla`a `j `lelcumto`js, sodrïs quj tus bïdltas y jsos portjs `j tu ya quj bos
arljkto`a boclo ijtos o morfa pmoza sjfulrïk eukclakok`a pjsj o ta`a. Pus
bïdltas djkjelclasas sjfulrïk jk iorcbo, bocljk`a cosa ailsa `j tu `roio
catl`loka. @j jsto eario, jm bïdlta `jgo `j sjr ÷klcoijktj jsj radusta slstjio
`j jijrfjkclo quj kas pjriltj sjfulr octuok`a pjsj o mos `lelcumto`js quj
kas pmoktjo mo vl`o y sj cakvljrtj jk mo jmjcclók prj`lmjcto `j mos `as
vjrtljktjs `j kujstra ya.
***

Bocj ukas oÿas, tuvj uko vjclko quj jro clcmlsto praejslakom. Jro iuy, iuy
rïpl`o. Saméoias somlr guktos cak mo dlcl mas `éos quj jmmo `jscoksodo y
ioktjkéo uk rltia cor`éoca doga. Cuok`a soméo cakilfa usodo su dlcl `j
posja, ka mo quj usodo poro caipjtlr.
Om lklclor kujstra posja, édoias o uk rltia suovj y jro `lvjrtl`a. Kas
caktïdoias okìc`atos `j kujstros rjspjctlvos eoilmlos. Jsa `urodo iïs a
ijkas uko baro. Cuok`a jiprjk`éoias jm rjfrjsa, jmmo sljiprj ocjmjrodo, sj
o`jmoktodo jksjful`o y yo ka pa`éoias sjfulr bodmok`a. Uamvéo o pj`omjor
caia sl jstuvljro jktrjkok`a. Cuok`a mj prjfuktì par quì ma bocéo, ij
jxpmlcó quj `uroktj mo prlijro portj `jm troyjcta lktjktodo cakscljktjijktj
 ioktjkjr
lipartoktjuk`j
rltia
su suovj. O elk `j cujktos,
jktrjkoiljkta. ^jra, osuij`l`o
`éo `j `jscoksa jro uko portj
quj ovokzïdoias, jm
jseujrza cakscljktj `j o`optorsj o il rltia sj mj bocéo lksapartodmj. Sus

pljrkos ocjmjrodok outaiïtlcoijktj. Jstodo `jioslo`a cokso`o ijktomijktj

poro sjfulr pj`omjok`a o il rltia. Mo poro`ago js quj su jseujrza eéslca jro
ioyar, pjra, caia jro uk bïdlta, sj mj bocéo iïs mmjvo`jra.
Cuok`a jstoias cokso`as y jstrjso`as, ka kas jxtroÿo rjcojr jk iomas
bïdltas. Pa`as bjias poso`a par jso jxpjrljkclo. Cuok`a mmjfoias tor`j o
uko clto, oprjtoias uko y atro vjz jm datók `jm oscjksar caia sl osé eujro o
mmjfor oktjs. Cuok`a voias cak prlsos o omf÷k sltla, pumsoias vorlos vjcjs jm
datók `jm sjiïeara poro quj sj pakfo jk vjr`j y pa`oias cruzor `j uko vjz.
Jxospjro`as par uk jidatjmmoiljkta `j trïelca, tacoias jm cmoxak uko y atro
vjz o pjsor `j sodjr quj ta`as mas cacbjs quj kas ra`jok jstïk lfuomijktj
otosco`as. Doga prjslók, octuoias par bïdlta. ^jra jk rjoml`o` octuoias
cakearij o ta`as kujstras bïdltas, yo sjok dujkas, iomas a lkaejkslvas. Jm
ijcoklsia `jm bïdlta ka `lscrlilko jktrj rjspujstos quj puj`jk sjr
djkjelclasos jk uko sltuoclók `o`o y mos quj ka ma sak.
Jk uk jxpjrlijkta poro `jtjrilkor jm jejcta quj surtjk jm jstrìs y jm
coksokcla tokta sadrj mas bïdltas dujkas caia sadrj mas iomas, sj pl`ló o
jstu`loktjs `j mo jscujmo `j kjfaclas `j mo ZCMO quj okatorok rutlkos
iotlkomjs.432  @uroktj sljtj sjiokos, lkeariorak `j ma quj taiodok poro
`jsoyukor y `j quì sjcclakjs `jm pjrló`lca mjéok oktjs `j lrsj o cmosj. @as `j
jsos sjiokos jrok jspjclomijktj ofato`aros parquj calkcl`éok cak mas
jxïijkjs.
Mos sjiokos `j jxïijkjs jstliumodok mo `jpjk`jkclo `jm bïdlta. Mas
jstu`loktjs quj tjkéok jm bïdlta orrolfo`a `j taior cljrtas omlijktas
somu`odmjs poro `jsoyukor, caia cjrjomjs comljktjs a eréas a dorrltos
jkjrfìtlcos, iastrodok ioyar tjk`jkclo o sjfulr `jsoyukok`a osé `uroktj jm
pjrla`a `j jxïijkjs. Mas quj tjkéok castuidrj `j taior omlijktas paca
somu`odmjs caia fommjtos, tartltos a tasto`os erokcjsos y taior coeì cak oz÷cor
bocéok ma ilsia. Mas bïdltas `j mjcturo `j mo prjkso sjfuéok jm ilsia
potrók. Mas jstu`loktjs quj tjkéok castuidrj `j mjjr uko sjcclók `j
octuoml`o` lkeariotlvo `jm pjrló`lca, caia mos katlclos lktjrkoclakomjs, saméok
sjfulr mjyìk`amo `uroktj mos sjiokos `j jxïijkjs, lfuom quj mas quj tjkéok jm
bïdlta `j mjjr sjcclakjs ijkas rjmoclako`os cak mo octuoml`o` lkeariotlvo,
caia mos camuikos `j caksjgas vorlas. Mas jstu`loktjs quj ka tjkéok bïdltas
orrolfo`as jk cuokta om `jsoyuka a mo mjcturo `j mo prjkso ka iastrodok jsto
 tjk`jkclo.
Jm ouijkta `j mo mjcturo rjsumto sarprjk`jktj. @uroktj mos sjiokos `j
jxïijkjs, js `j supakjr quj mas jstu`loktjs jstu`lodok iïs y tjkéok ijkas

tljipa poro mjjr jm pjrló`lca. Slk jidorfa, iastrodok ioyar pradodlml`o` `j

mjjr ma quj saméok mjjr. Js móflca quj osé sjo sl sj pljkso jk cóia oejcto jm
jstrìs om bïdlta. @uroktj mas porclomjs, mas jstu`loktjs jrok ijkas copocjs `j
taior `jclslakjs cakscljktjs sadrj ma quj mjéok. Mas quj ocastuidrodok o
mjjr mos katlclos `j jcakaiéo, par jgjipma, tjkéok ijkas pradodlml`o` `j
ocar`orsj `j jcbor uk vlstoza o uko katlclo macom `j portlcumor lktjrìs. Caia
rjsumto`a `j jmma, sj `jsvlodok ijkas `j sus potrakjs bodltuomjs `j mjcturo.
Om mjvoktorsj, mjéok mo sjcclók `j jcakaiéo, caia sljiprj, sjfuroijktj
iljktros pjksodok jk ma quj tjkéok quj jstu`lor y jk mas jxïijkjs quj o÷k
mjs quj`odok par bocjr.
Atra jstu`la rjomlzo`a cak jstu`loktjs `j mo @uhj Zklvjrslty drlk`o prujdos
`lrjctos quj rjeujrzok jstos ilsios cakcmuslakjs. Sj pj`éo o mas portlclpoktjs
quj l`jktlelcorok cuotra cak`uctos `jsjodmjs quj lktjktodok o`aptor poro
cuipmlr uko ijto lipartoktj y cuotra cak`uctos quj lktjktodok jvltor par
caksl`jrormos paca djkjelclasos.43< ^ar jgjipma, jipjzor o bocjr mas `jdjrjs
`j cmosj `jspuìs `j cjkor jro `jsjodmj poro caksjfulr dujkos katos, iljktros
quj gufor o vl`jagujfas jro caktropra`ucjktj. Mas jstu`loktjs jvomuodok
o`jiïs mo saml`jz `jm bïdlta jk co`o cak`ucto okatok`a mo erjcujkclo cak quj
bodéok mmjvo`a o coda jso occlók cak oktjrlarl`o` jk jm ilsia mufor. Jm
jstu`la `uró cuotra `éos. Om elkom `j co`o `éo, mas jstu`loktjs lkeariodok `j
sl bodéok pujsta jk prïctlco co`o uko `j mos cak`uctos quj bodéok jkuijro`a
(sé/ka).
Om coda `j `as `éos `jm jstu`la, mas rjcursas cafkltlvas `j mas jstu`loktjs
jstodok ofato`as. Sj mjs pl`ló quj utlmlzorok mo ioka ka `ailkoktj poro
jgjcutor occlakjs sjkclmmos caia mmoior par tjmìeaka cak su ióvlm, iavjr uk
rotók `j ar`jko`ar a odrlr uko pujrto. Jsta jro iuy cokso`a ijktomijktj,
parquj tjkéok quj rjprlilr jm lipumsa `j utlmlzor su ioka `ailkoktj y
ocar`orsj `j usor mo atro. ^oro quj pracurorok sjfulr mos lkstrucclakjs,
elriodok uk caktrota y co`o uka crjodo mas rjcar`otarlas quj caksl`jrodo
kjcjsorlas.
Mas `as `éos jk quj mas jstu`loktjs usorak su ioka ka `ailkoktj, mmjvorak
o coda iïs cak`uctos rjfl`os par bïdltas ‐tokta `jsjodmjs, js `jclr, quj mjs
oyu`odok o caksjfulr uk adgjtlva, caia lkcakvjkljktjs, quj mjs `lelcumtodok
sus prapósltas‐ quj mas atras `as `éos `jm jstu`la. Mas quj jstodok cokso`as
 par jm jseujrza
iomas bïdltas, caktlkuo`a
pjra toidlìk`j usor mo ioka ka `j
sj djkjelclorak `ailkoktj lkcurrljrak
mas dujkas. jk sus
Jm coksokcla
ijktom, om lfuom quj jm jstrìs, jstliumodo jm bïdlta, ma quj pakj `j iokleljsta

mo copocl`o` mlilto`o `jm pjksoiljkta cakscljktj y mo rjslstjkclo `j mas

outaiotlsias.
***
_uj mas bïdltas iujstrjk tokto rjslmljkclo js uko dujko katlclo, pjra jk
cljrtas ospjctas toidlìk js uko kujvo ioklejstoclók `j uko tjk`jkclo oktlfuo
y `jsoeartuko`o quj tjkjias cosl ta`as y quj sj vj jxocjrdo`o par mo
pramlejroclók `j `lstrocclakjs o kujstra omrj`j`ar. Zk pltl`a `j tu ióvlm y om
lkstoktj ilros mo katlelcoclók quj tj cak`ucj o uko rj` saclom y iïs ommï.
Jk ma quj rjspjcto om bïdlta, uko `lstrocclók js uk oemaroiljkta `jm ya
bodltu`lkom jk iaijktas jk quj, sl pu`lìroias `ailkorkas, prjejrlréoias
quj sj ioktuvljro jk uk sjfuk`a pmoka. Jsta kas oejcto o ta`as, parquj cosl
ko`lj tljkj jm pa`jr `j `ailkor par caipmjta sus bïdltas. ^oro mo ioyaréo, mo
`lstrocclók js uko iamjstlo `j dogo lktjksl`o`. Slk jidorfa, boy pjrsakos
quj `j iokjro koturom vlvjk suil`os jk uko jspjclj `j jkslilsioiljkta
odlsiom y cuyos `jclslakjs cakscljktjs sj vjk erustro`os o ijku`a par uko
`lstrocclók. Lkcmusa jxlstj uko jscomo poro ij`lr jsto tjk`jkclo.40>   ^uj`js
caiprador tu klvjm `j `jsplstj jk mo pïflko
www.ace.djrhjmjy.j`u/~gehlbmstrai/CaksclauskjssVjd/Ij`ltotlak/CE_.bti
Sl rjspak`js «iuy o ijku`a¸ o iucbos `j mos prjfuktos `jm tjst, js pradodmj
quj sjos jm tlpa `j pjrsako quj `j iokjro cróklco pljkso jk mos iusoroÿos
iljktros jstï bocljk`a omfa.
Jk mo vl`o catl`loko, mos `lstrocclakjs sujmjk sjr uk slipmj lkcakvjkljktj.
Kas iaktoias jk jm cacbj pjksok`a jk lr o bocjr mo caipro y, `lstroé`as par
jm sakl`a `jm ióvlm quj kas ovlso `j quj ocodoias `j rjcldlr uk ijksogj, kas
`jsplstoias y taioias outaiïtlcoijktj jm `jsvéa quj samjias taior poro lr
om trodoga. A jktroias jk uko bodltoclók poro cafjr uko caso y jk jsj lkstoktj
sujko jk mo ro`la uko cokclók quj kas jkcokto y slk `orkas cujkto cafjias
ma quj ka qujrjias. Jk uk jstu`la, mas portlclpoktjs okatodok cuïktas `j
jsas mopsas sueréok om `éo y jm rjsumto`a jro iïs a ijkas `j uka `lorla. 40? Slk
jidorfa, mos pjrsakos quj puktuodok omta jk jm tjst `j `lstrocclók tjkéok
kuijrasas `jsplstjs o ma morfa `jm `éo.
Octuomijktj, uko `lstrocclók puj`j tjkjr rjsumto`as frovjs `jpjk`ljk`a `j
 mo sltuoclók. Js pradodmj quj, cuok`a vos om iì`lca a om baspltom, tu `actar
jstì ilrok`a jm ar`jko`ar om ilsia tljipa quj tj otljk`j. Bay jk `éo, jk mo
ioyaréo `j mas cjktras sokltorlas sj jxlfj mmjvor uk rjflstra jmjctróklca `j

co`o caksumto. Jsta js djkjelclasa, parquj `j jsj ia`a js pasldmj caksumtor

mo blstarlo cméklco parijkarlzo`o `j co`o pocljktj. ^jra rjmmjkor eariumorlas
`lstroj o tu iì`lca jk jm iaijkta jk quj iïs kjcjsltos quj tj prjstj
otjkclók.
Slk jidorfa, ka sak ÷klcoijktj mas eariumorlas mas quj `lstrojk o mas
iì`lcas jk jm jgjrclcla `j sus eukclakjs. Mas iì`lcas tltumorjs y mas lktjrkas
`j uk prjstlflasa baspltom uklvjrsltorla rjspak`ljrak o uko jkcujsto ocjrco
`jm usa `jm ióvlm `uroktj sus baros `j caksumto. 404 Zk ?< par cljkta `j mas
rjsl`jktjs y uk ?4 par cljkta `j mas iì`lcas oyu`oktjs crjéok bodjr poso`a
par omta lkearioclók lipartoktj rjmotlvo o sus pocljktjs `jdl`a o quj jstodok
`lstroé`as ilrok`a su siortpbakj.
Jk jstos cak`lclakjs, uko lktjrvjkclók qulr÷rflco puj`j sjr uk vjr`o`jra
rljsfa. Jk uko jkcujsto rjomlzo`o jktrj tìcklcas baspltomorlas, jk tarka o mo
ilto` rjcakacló bodjr bodmo`a omfuko vjz par jm ióvlm iljktros tjkéo quj
jstor caktramok`a mas iakltarjs jk jm cursa `j uko apjroclók o carozók
odljrta.403   Jm parcjktogj jro jm ilsia jk cuokta om usa `j opmlcoclakjs `j
ijksogjréo lkstoktïkjo. \ jmma o pjsor `j quj jm 62 par cljkta `j mas
jkcujsto`as rjcakacéo quj jm usa `jm ióvlm jk tomjs sltuoclakjs jro pjmlfrasa.
Boy, par atra mo`a, quljk ocodo jk jm baspltom par cumpo `j uko `lstrocclók.
Mas lkfrjsas baspltomorlas `j pjotakjs cak mjslakjs couso`os par jm usa
lk`jdl`a `jm ióvlm sj trlpmlcorak jktrj 4>>0 y 4>?>.400   Mas rjflstras `j
o`ilslók sak jmacujktjs7 Uorók `j 42 oÿas cak bjrl`o odljrto jk mo erjktj
ar bodjr cbaco`a caktro uk pastj 8 vorók `j ?0 oÿas quj sj coyó `js`j uko
omturo `j ukas `as ijtras o uko zokgo mmjko `j plj`ros y ofuo om cruzor uk
ujktj cuok`a coilkodo par mo commj bodmok`a par jm ióvlm, sj fampjó jm
jcba y jm baidra y prjsjkto caktuslók jk mo porj` tarïclco8 vorók `j 43
oÿas cak mo co`jro caktuslako`o om sjr fampjo`a par uk cacbj cuok`a
coilkodo par jk ij`la `j mo comzo`o bodmok`a par jm ióvlm.
Cuok`a mo tjckamaféo `lstroj kujstros eocumto`js cakscljktjs, octuoias par
bïdlta. \ o ijku`a jsj bïdlta cakslstj jk sjfulr coilkok`a boclo `jmoktj,
ijcïklcoijktj, ma quj ka cakstltuyj klkf÷k pjmlfra cuok`a jm coilka js
mmoka y jstï `jspjgo`a `j adstïcumas. ^jra cuok`a jm tjrrjka coidlo y sj bocj
kjcjsorlo uko `jclslók cakscljktj, codj mo pasldlml`o` `j quj sj pra`uzco uk
 occl`jktj frovj a, om ijkas, jidorozasa.
Zk jstu`la `j ?<20 okomlzó cortos `j sjsjkto y sljtj pjrsakos quj
osjfurodok bodjr sl`a ocuso`os jrrókjoijktj `j burta. 40:   Iucbos `j jmmos

osjfurodok quj sj bodéok fuor`o`a casos jk mas damslmmas y mos damsos

lko`vjrtl`oijktj, slk lktjkclók `j rador. Iïs `j mo ilto` cumpodo `jm
lkcl`jktj o uk `jsplstj. Jktakcjs ka bodéo siortpbakjs, cmora, pjra vorlas
osjfurodok quj sus blgas sj bodéok jxtrovlo`a jk mo tljk`o paca oktjs. Zka
bodéo vamco`a uk jxpasltar slk qujrjr. Atro `jcéo bodjr vlsta o su jxiorl`a
jk mo tljk`o cak atro iugjr. Pomjs bjcbas puj`jk bocjr quj uko pjrsako
rjspak`o o jstéiumas bodltuomjs slk `jtjkjrsj o pjksor y quj sj iorcbj `j
uko tljk`o amvl`ïk`asj `j mmjvorsj ma quj ocodo `j caipror a coidlor8 quj
somfo `j coso slk `lkjra jk jejctlva a torgjtos `j crì`lta8 quj cago
outaiïtlcoijktj jm corrlta `j atro pjrsako8 quj jmlgo uk pra`ucta `j mo
jstoktjréo quj sj porjcj om quj quljrj caipror, pjra quj ka js jm ilsia8 y
qulzïs lkcmusa quj sj mmjvj omfa slk bodjrma pofo`a. Pa`a jmma sak
`lstrocclakjs jk cuyas jejctas puj`j pjrcldlrsj mo rjslstjkclo `jm bïdlta. 405
Mo `lstrocclók ocaipoÿo`o `j bïdltas eujrtjs eukclako dljk cosl sljiprj. O
elk `j cujktos, kariomijktj mmjfoias o coso cak kujstros caipros y kujstros
cortjros lktoctos. ^ar bïdlta, slk jidorfa, sama puj`j bocjrsj ma quj yo sj bo
bjcba cak oktjrlarl`o`. Zk coidla `j jkvoso`a puj`j octuor caia jstéiuma
poro quj caiprjias uk pra`ucta quj ka qujréoias caipror y kas ma
mmjvjias o coso («¡Jsos famaslkos poro pjrra porjcéok cïpsumos poro
movovoglmmos!¸) A qulzï pjr`oias uko apartukl`o` om jmjflr outaiïtlcoijktj
uk pra`ucta quj caiproias par castuidrj slk `orkas cujkto `j quj boy atra
iuy slilmor quj jstï rjdogo`a y quj tom vjz kas cakvljkj iïs.
Cuok`a kovjfoias par Lktjrkjt, uk `jsplstj puj`j tjkjr caksjcujkclos iïs
pradmjiïtlcos. Pa`as rjcldlias, par jgjipma, carrjas jkfoÿasas quj acumtok
uk erou`j jmjctróklca a  pblslkf. ^orjcjk outìktlcas, pjra pl`jk lkearioclók
prlvo`o a lktra`ucjk iomworj jk kujstras ar`jko`arjs cuok`a pumsoias uk
blpjrvékcuma oporjktjijktj lkaejkslva.
Osukta7 ^ar eovar, vjrlelco tu cujkto
Jstlio`a omuika7
Zk pradmjio tìcklca quj oejcto o tu cujkto `j carrja jmjctróklca `j mo uklvjrsl`o`
rjquljrj tu otjkclók. ^ar eovar, cmlco jk jm jkmocj quj oporjcj o caktlkuoclók poro
rjstodmjcjr tu cujkto y jm pradmjio quj`orï rjsujmta jk jm pmoza iïxlia `j `as `éos.
bttp7//ixkl.ki/<>SGAgh
 Froclos.
Jk uk jstu`la rjomlzo`a jk mo Zklvjrsl`o` `j Dueeoma, sj jkvló ijksogjs `j

blslkf porjcl`as om oktjrlar o ta`as mas omuikas `j uko cmosj. 406  Jm 23 par
cljkta `j mas omuikas cmlcó jk jm jkmocj. Mas jstu`loktjs cak bïdltas eujrtjs
rjmotlvas om carrja jmjctróklca, quj oelriodok usorma o ijku`a y
outaiïtlcoijktj, prjsjktodok iïs pradodlml`o` `j plkcbor jk jm jkmocj. Jrok
jspjclomijktj suscjptldmjs `j cojr jk jm jkfoÿa cuok`a oelriodok prjstor
paco otjkclók om ijksogj y odrlrma `j lkij`lota. Cuok`a kujstro copocl`o`
cakscljktj `j taior `jclslakjs sj `lstroj, kujstras bïdltas `j carrja
jmjctróklca puj`jk cakvjrtlrsj jk uko bjrroiljkto poro mas jstoeo`arjs.
Mas bïdltas rjmoclako`as cak mos rj`js saclomjs toidlìk puj`jk vamvjrkas
vumkjrodmjs. Jk atra jstu`la, sj jkvlorak ijksogjs `j pblslkf o mos cujktos `j
Eocjdaah `j uk frupa `j jstu`loktjs uklvjrsltorlas. 402  ^rjvloijktj, co`o
omuika rjcldló uko samlcltu` `j «oilsto`¸. @as sjiokos `jspuìs, rjcldljrak
uko pjtlclók `j mo ilsio cujkto samlcltok`a lkearioclók pjrsakom quj
utlmlzodo caia sjÿujma mo pasldlml`o` `j portlclpor jk uk prafroio `j
prïctlcos7 Sl tj lktjrjso y quljrjs iïs `jtommjs, par eovar, caktjsto jkvlok`a
tu k÷ijra `j l`jktlelcoclók `j mo uklvjrsl`o`, kaidrj `j usuorla `j carrja
jmjctróklca y ejcbo `j kocliljkta jk jm pmoza iïxlia `j trjs `éos . Mas
usuorlas bodltuomjs `j Eocjdaah ‐js `jclr, mas quj usodok o ijku`a jso rj`
saclom, kariomijktj o mos ilsios baros `jm `éo‐ jrok mas quj sj iastrodok
iïs pracmlvjs o sotlseocjr oidos pjtlclakjs y o jkvlor lkearioclók pjrsakom o
uk `jscakacl`a. Jsas ilsias jstu`loktjs `jcéok jstor prjacupo`as par jm
rjspjta o su prlvocl`o` jk Eocjdaah, ma quj ka mjs lipj`éo rjvjmor
lkearioclók pjrsakom.
Jk mo vl`o catl`loko `jmjfoias jk mas bïdltas parquj sj kas vljkjk `j
lkij`lota o mo codjzo, sadrj ta`a cuok`a kujstro ijktj cakscljktj jstï
acupo`o jk atros casos a `jdlmlto`o. Kujstro copocl`o` poro taior `jclslakjs
cakscljktjs `lsto iucba `j sjr radusto. Sj `jtjrlaro cak jm jstrìs y jm
coksokcla ijktom y sj `lstroj cak mos rj`js saclomjs a `jdl`a o kujstro
tjk`jkclo koturom om `jsplstj.
Sjkclmmoijktj, mo cakscljkclo ka sljiprj jstï o mo omturo `j ma quj sj mj
pl`j.
***
 Jkvjgjcjr tljkj lkcakvjkljktjs poro ta`as. Mo ofu`jzo ijktom, om lfuom quj mo
eartomjzo eéslco, ijrio cak mo j`o`. Kujstra cjrjdra iujstro séktaios `j jsto
tjk`jkclo lkjxarodmj8 jktrj jmmas, jm jkcafliljkta eéslca `j cljrtos zakos `jm

jkcìeoma. Kujstro copocl`o` `j lipravlsor y octuor cak emjxldlml`o` sj vj

oejcto`o par jmma.
Zk jstu`la caiporó mo copocl`o` `j sus portlclpoktjs iïs góvjkjs (cak uko
j`o` ij`lo `j 44 oÿas) cak mo `j mas iïs ioyarjs (5< oÿas `j ij`lo) poro
arljktorsj jk uk jktarka `j rjoml`o` vlrtuom.40<  Sj mjs pl`ló o ta`as quj
taiorok mo ruto iïs carto pasldmj. Mas portlclpoktjs jksoyorak jm ltlkjrorla `j
`jtjrilko`o iokjro, bosto quj pu`ljrak sjfulrma cak eoclml`o`. Mujfa sj
odrljrak otogas. Mas portlclpoktjs iïs góvjkjs mas taiorak jk uk <> par
cljkta `j mos vjcjs cuok`a jstodok `lspakldmjs8 mas iïs ioyarjs, sama jk uk
4> par cljkta `j mas cosas. Mas ioyarjs, om porjcjr, tjkéok uko ijkar
emjxldlml`o` ijktom. Ka sj `odok cujkto `j quj uk otoga mas mmjvoréo oktjs o su
`jstlka7 corjcéok `j jso `jstrjzo. \ jrok rjoclas o taior uko `jclslók
lipumslvo.
Mo ijrio `j mas rjemjgas ijktomjs js uko portj koturom `jm jkvjgjcliljkta.
Omfukos vjcjs pra`ucj cakeuslók. Atros kas bocj rjocclakor iuy `jspocla.
^ar jsa mos pjrsakos ioyarjs sj opayok tokta jk jm bïdlta7 parquj kas mldjro
`j tjkjr quj pjksor jk cóia bocjr mos casos y kas pjriltj octuor
outaiïtlcoijktj caia bjias bjcba sljiprj. ±@ók`j jstïk kujstros
zopotlmmos `j ok`or par coso1 @jdoga `j mo coio. ±@ók`j bjias pujsta mos
mmovjs1 Jk jm fokcba quj boy gukta o mo pujrto. ±@ók`j jstïk mos foeos1 Jk su
jstucbj, jkclio `j mo ijso, caia sljiprj `js`j bocj qulkcj oÿas. Mas
potrakjs bodltuomjs `j cak`ucto kas pjriltjk `jsjkvamvjrkas cak jelcoclo
oukquj kujstra cjrjdra jstì jkvjgjcl`a y kujstro ijiarlo y kujstro
copocl`o` `j taior `jclslakjs boyok ijrio`a.
Mo rjslstjkclo `jm bïdlta slrvj poro lmustror uko coroctjréstlco jsjkclom `j mas
bïdltas jk fjkjrom7 ka sljiprj sak mo apclók iïs jejctlvo jk uko sltuoclók
`o`o, sadrj ta`a sl jso sltuoclók js caipmjgo y jxlfj pjksoiljkta crétlca. Mas
bïdltas sak uko samuclók o morfa pmoza. Cakeloias jk quj sus rjsumto`as
÷mtlias, ocuiumo`as cak jm posa `jm tljipa, kas oyu`jk o caksjfulr omfa quj
`j atra ia`a kas sjréo lipasldmj. Kas sjrvlias `j jmmas poro bocjr omfa7
parquj, sl ka, ka ma boréoias. ^jra jk jm prjsjktj, y jk cuomquljr iaijkta
`o`a, uk bïdlta puj`j sjr uk jstarda.
Ma quj bjias oprjk`l`a `j mas jgjipmas `j rjslmljkclo `jm bïdlta quj
 bjias vlsta jk jstj copétuma js quj ka tjkjias quj `jsokliorkas cuok`a kas
sjktlias eomtas `j jkjrféo a lkcopocjs `j taior uko `jclslók óptlio.
^a`jias cakelor jk quj cljrtos portjs `j kujstra ya slfok octuok`a poro
rjsamvjr kujstras pradmjios o morfa pmoza. Lfuomijktj, mo rjslstjkclo `jm

bïdlta pjriltj vjr mos `lstrocclakjs doga uko kujvo muz. Ka sak uko prujdo `j
kujstro eomto `j copocl`o` cafkltlvo. Ka `jiujstrok quj sjoias tok vamudmjs
caia iascos. Sak, slipmjijktj, uko apartukl`o` poro quj oemarjk mas
bïdltas rjslmljktjs, jsas quj prjejrlréoias rjprlilr sl pu`lìroias octuor cak
prjij`ltoclók.
Mas bïdltas ka sak iomjodmjs kl crjotlvas, pjra om elkom kas cak`ucjk
o`ak`j qujrjias lr. Sl jm jstrìs, jm coksokcla, mos `lstrocclakjs a mo eomto `j
optltu`js `jdlmltok kujstro copocl`o` poro taior `jclslakjs, jm eljm `j mo
domokzo sj `jcokto par jm bïdlta. Tozók `j iïs poro o`qulrlr dujkas bïdltas.
@j jsj ia`a, ma quj bofoias par bïdlta sjrï sljiprj ma quj kas cakvjkfo
bocjr.
 

43>. 
«4>?: Strjss lk Oijrlco¸, Oijrlcok ^sycbamaflcom Ossaclotlak, caksumto`a jm ?3 `j
iorza `j 4>?2, bttp7//www.opo.arf/kjws
bttp7//www.opo.arf/kjws/prjss/rjmjosjs
/prjss/rjmjosjs/strjss/4>?:/s
/strjss/4>?:/skopsbat.ospx
kopsbat.ospx..

43?. FroktS. Sbljm`s, Iottbjw O. Sozio y Ok`rjw ^. \akjmlkos, «Pbj Jeejcts ae Ocutj Strjss
ak Carj Jxj
Jxjcutlvj
cutlvj Eukctlaks7 O Ijto-Okomysls ok` Caiporlsak wltb Cartlsam¸.  Kjurascljkcj
`al7?>.?>?5/g.kjudlarjv.4>?5.>5.>32..
ok` Dladjbovlarom Tjvljws 52 (4>?5)7 5:?–552, `al7?>.?>?5/g.kjudlarjv.4>?5.>5.>32

434. @ovl
 @ovl`` P. Kjom, Vjk`y Vaa` y Olijj @ramjt, «Baw @a ^japmj O`bjrj ta Faoms Vbjk
Vlmmpawjr Ls Maw1 Pbj ^raelts (ok` ^lteomms) ae Strakf Bodlts¸. Gaurkom ae ^jrsakomlty ok`
Saclom ^sycbamafy ?>0, k.· 5 (4>?3)7 <:<–<6:, `al7?>.?>36/o>>34545
^sycbamafy `al7?>.?>36/o>>34545..

433. Mors Scbwodj y Amlvjr P. Vame, «Strjss Lkcrjosjs Djbovlarom Tjslstokcj ta Jxtlkctlak¸.

 ^sycbakjura
 ^sycbakj jk`acrlkamafy 35, k.· < (4>??)7 ?426–?4<3, `al7?>.?>?5/g.psykjujk.4>??.>4.>>4
urajk`acrlkamafy `al7?>.?>?5/g.psykjujk.4>??.>4.>>4..

430.  Ilhj Iokkar jt om., «Baw Okxljty Oeejcts CJA @jclslak Iohlkf¸. Borvor` Duslkjss
Tjvljw, ?< bttps7//bdr.arf/4>?5/>6/baw-okx
?< ``jj gumla `j 4>?5, bttps7//bdr.arf/4>?5/>6/baw-okxljty-oeejcts-cja-`
ljty-oeejcts-cja-`jclslak-iohlkf
jclslak-iohlkf..

43:. Goij
 Goijss F
F.. Iorcb, «Jxpmarotlak ok` Jxpmaltotlak lk Arfoklzotlakom Mjorklkf¸. Arfoklzotlak
Scljkcj 4, k.· ? (?<<?)7 6?–26, bttps7//www.gstar.arf/stodmj/4530<0>.
bttps7//www.gstar.arf/stodmj/4530<0>.

435. MorsScbwodj y Amlvjr P. Vame, «Strjss ok` Iumtlpmj Ijiary Systjis7 Erai ”Pblkhlkf’
ta ”@alkf’¸. Prjk`s lk Cafkltlvj Scljkcjs Scljkcjs ?6, k.· 4 (4>?3)7
(4>?3)7 5>–52,
`al7?>.?>?5/g.tlcs.4>?4.?4.>>?
`al7?>.?>?5/g.tlcs.4>?4.?4.>>?..

436. Scbwodj y Vame.

432. Kjom, Vaa` y @ramjt, «Baw @a ^japmj O`bjrj

O`b jrj ta Faoms Vbjk Vlmmpawjr
Vlmmpawjr Ls Maw1¸

43<. Kjom, Vaa` y @ramjt.

40>. @akom` J. Drao`djkt jt om., «Pbj Cafkltlvj Eolmurjs _ujstlakkolrj (CE_) ok` Lts
`al7?>.????/g.4>00-
Carrjmotjs¸. Drltlsb Gaurkom ae Cmlklcom ^sycbamafy 4?, k.· ? (?<24)7 ?–?5, `al7?>.????/g.4>00-
245>.?<24.td>?04?.x..
245>.?<24.td>?04?.x

40?.  Ioréo H. Góks`óttlr jt om., «O @lory Stu`y ae Octlak Smlps lk Bjomtby Lk`lvl`uoms¸.
Kjurapsycbamaflst 4?, k.· 5 (4>>6)7 26:–223, `al7?>.?>2>/?32:0>0>6>?44>>00
Cmlklcom Kjurapsycbamaflst `al7?>.?>2>/?32:0>0>6>?44>>00..

404. Tocbjm G. Hotz-Sl`maw jt om., «Siortpbakj Zsj @urlkf Lkpotljkt Ottjk`lkf Tauk`s7

^rjvomjkcj, ^ottjrks ok` ^atjktlom ear @lstroctlak¸. Gaurkom ae Baspltom Ij`lclkj 6, k.· 2
`al7?>.?>>4/gbi.?<:>..
(4>?4)7 :<:–:<<, `al7?>.?>>4/gbi.?<:>
 403. Prjvar Siltb, J`wor` @ormlk y Drucj Sjormjs, «4>?> Survjy ak Cjmm ^bakj Zsj Vblmj
^jrearilkf Cor`lapumiakory Dyposs¸.  ^jreuslak 45, k.· : (4>??)7 36:–32>,
`al7?>.??66/>4565:<???0><<5<
`al7?>.??66/>4565:<???0><<5< .

400. Goch M. Kosor y @jrjh Prayjr, «^j`jstrlok Lkgurljs @uj ta Iadlmj ^bakj Zsj lk ^udmlc
`al7?>.?>?5/g.oop.4>?3.>3.>4?..
^mocjs¸. Occl`jkt Okomysls ok` ^rjvjktlak :6 (4>?3)7 <?–<:, `al7?>.?>?5/g.oop.4>?3.>3.>4?

40:. Goijs Tjosak y @jdarob Mucos, «Odsjkt-Ilk`j`kjss lk Sbaps7 Lts Lkcl`jkcj, Carrjmotjs

ok` Caksjqujkcjs¸. Drltlsb Gaurkom ae Cmlklcom ^sycbamafy 43, k.· 4 (?<20)7 ?4?–?3?,
`al7?>.????/g.4>00-245>.?<20.td>>53:.x
`al7?>.????/g.4>00-245>.?<20.td>>53:.x..

405. Tjosak y Mucos.

406. Oruk Ulsbwokotb, «Jxoilklkf tbj @lstlkct Oktjcj`jkts ae J-Iolm Bodlts ok` Lts Lkemujkcj
ak tbj Autcaijs ae o ^blsblkf Ottoch¸. Gaurkom ae Caiputjr-Ij`lotj`
Caiputjr-Ij`lotj` Caiiuklcotlak 4>, k.·
`al7?>.????/gcc0.?4?45..
: (4>?:)7 :6>–:20, `al7?>.????/gcc0.?4?45

402. Oruk Ulsbwokotb, «Bodltuom Eocjdaah Zsj ok` Lts Lipoct ak Fjttlkf @jcjlvj` ak Saclom
Ij`lo¸. Gaurkom ae Caiputjr-Ij`lotj` Caiiuklcotlak 4>, k.· ? (4>?:)7 23–<2,
`al7?>.????/gcc0.?4?>>
`al7?>.????/gcc0.?4?>>..

40<.  Iotbjw O. Borrls y Pbaios Vamdjrs, «Baw Ofj-Tjmotj` Strotjfy Swltcblkf @jelclts
Oeejct Voyelk`lkf lk Caipmjx Jkvlrakijkts¸. Kjuradlamafy ae Oflkf 3:, k.· : (4>?0)7 ?><:– 
??>4, `al7?>.?>?5/g.kjuradlamoflkf.4>?3.?>.>25
`al7?>.?>?5/g.kjuradlamoflkf.4>?3.?>.>25..
 

?3

CAKPJRPAS @J O@LCCLÓK
«@jgor `j euior js eïclm. \a ma bj bjcba cljktas `j vjcjs.¸
Erosj o
Erosj otrldul`o
trldul`o o Iorh Pwolk
Mas iomas bïdltas sak, par `jelklclók, casos quj prjejrlréoias ka bocjr. ^jra
ka sak ta`as lfuomjs. Iar`jrsj mos uÿos js uko castuidrj iamjsto y
jidorozaso. Euior js uk bïdlta iucba iïs pjrgu`lclom poro mo somu`. Mas
trostarkas
pjrklclasa osaclo`as
mmjvo`a om cak jm caksuia
jxtrjia. `j `rafos
Mo o`lcclók pakj sak rjsumto`a
jk pjmlfra ka `j
samaukmobïdlta
somu`
`j mas lk`lvl`uas o mas quj oejcto, slka toidlìk mo `j mos pjrsakos `j su
jktarka. Jk ÷mtlio lkstokclo, tljkj jejctas o`vjrsas sadrj mo saclj`o` jk su
cakgukta. ^ar rozakjs advlos, mo ioyar portj `j mo lkvjstlfoclók cljktéelco `j
mos o`lcclakjs tljkj caia adgjta jstos earios iïs frovjs `j cak`ucto
lko`jcuo`o.
Jm Lkstltuta Koclakom `j @rafa`jpjk`jkclo `jelkj mo o`lcclók caia uk
trostarka cjrjdrom coroctjrlzo`a par mo d÷squj`o y jm caksuia caipumslva `j
sustokclos jstupjeocljktjs.4:>  Mas frok`js ovokcjs cljktéelcas quj sj bok
jejctuo`a jk mos ÷mtlios
o`lctlvos coidloias `ìco`os
mo eario bokeukclako
jk quj `jiastro`a qujcjrjdra
kujstra om caksuilr `rafos
omtjrok`a sus
jstructuros kjurakomjs dïslcos.
Mos sustokclos quj samjias jipmjor poro sotlseocjr kujstros o`lcclakjs sak
jxtrjio`oijktj jelcocjs. Uok `lrjctos om k÷cmja `j kujstra eukclakoiljkta
cjrjdrom. Mas pslcajstliumoktjs lktjrcjptok mo troksilslók kjurakom `j
`apoilko opraplïk`asj `j jmmo, y mas jejctas pmocjktjras `j atros `rafos
puj`jk lipmlcor o`optoclakjs kjurakomjs cakcrjtos (par jgjipma, jk mas
slstjios rjcjptar y troksilsar).4:?  Cuomquljr `rafo o`lctlvo pra`ucj uko
 socu`l`o jk jm cjrjdra quj fjkjro amjo`os `j coidlas kjurakomjs, arljktok`a
kujstro otjkclók boclo mo `rafo y crjok`a uk sjktliljkta lklclom `j pmocjr quj
kas lipumso o sjfulr caksuilìk`amo.4:4  Jipjzoias o okslor mo sustokclo
o`lctlvo y o kjcjsltor `asls co`o vjz iïs omtos poro caksjfulr jm ilsia

jejcta. Jmma ijrio kujstro copocl`o` `j gulcla y kujstro vamukto`. Kas

porjcj iuy `leéclm rjslstlrkas o mo `rafo, o pjsor `j quj qulzï ka kas fustj a
kas `jsofro`jk sus jejctas o morfa pmoza.4:3 Jm caksuia `j uko `rafo o`lctlvo
sj porjcj, par tokta, o uk iom bïdlta jk jm sjktl`a `j quj ka `jpjk`j `j
kujstras `jsjas cakscljktjs kl `j quj kas fustj jm «camacók¸ quj kas
pra`ucj su usa.4:0 Pjkjias lktjkclók `j poror, pjra sjfulias caksuiljk`a.
Mos o`lcclakjs, ka adstoktj, `leljrjk `j mas bïdltas jk cuokta o mo otjkclók
quj jxlfjk `j kujstra ya cakscljktj. Caia bjias vlsta, uk vjr`o`jra bïdlta
sj rjcakacj par cóia `lsilkuyj cak jm tljipa mo otjkclók quj prjstoias o
su jgjcuclók. Zko vjz lkstouro`a uk bïdlta, pa`jias amvl`orkas `j ìm, iïs a
ijkas. Zko o`lcclók, jk coidla, sj o`ujÿo `j kujstro vl`o. ^osoias co`o
vjz iïs tljipa saijtl`as o su lkemuga y `j`lcoias co`o vjz iïs otjkclók
cakscljktj o sotlseocjrmo. Jsto cak`ucto octlvo puj`j vamvjrsj iuy lkfjklaso,

pjsjcaksjgas
`or o sjr `jstructlvo
y rjcaplmorjklkearioclók
÷mtlia tìrilka.
poro Boy jk Lktjrkjt
usa `jm euio`ar earas `j`lco`as
jipj`jrkl`a qujo
sj vj admlfo`a o vlogor jk ovlók7 jk quì tjrilkomjs boy sjcclók poro
euio`arjs, quì ojrapujrtas tljkjk ïrjos rjsjrvo`os o euio`arjs oktjs y
`jspuìs `j mas caktramjs `j sjfurl`o`… Sj bo cakstrul`a ta`o uko
caiukl`o` jk tarka o jstj tjio, cak jm adgjtlva `j eoclmltor om euio`ar jm quj
sotlseofo mos kjcjsl`o`js `j su o`lcclók.
Mas ospjctas `j mo o`lcclók quj mo osjijgok om bïdlta kas pjriltjk lk`ofor
jk sus cousos y duscor pasldmjs ij`l`os `j prjvjkclók. Jsto oelrioclók ka
prjtjk`j sustltulr a rjeutor mo cakcjpclók quj sj tljkj bay jk `éo sadrj jm
ejkóijka `j mo o`lcclók. Js jvl`jktj quj sj troto `j uk pradmjio caipmjga y
cak i÷mtlpmjs coros quj boy quj odar`or `js`j jkeaqujs iuy `lstlktas. Mo
o`lcclók sj opraplo `j i÷mtlpmjs slstjios `j oprjk`lzogj cjrjdromjs. Js uk
ejkóijka kjuramóflca, pjra toidlìk jstï mlfo`a om caktjxta saclom y o
`jtjrilko`as rosfas tjipjroijktomjs caia mo lipumslvl`o`. Lkcmusa tljkj uk
caipakjktj bjrj`ltorla. Ko`o `j jsta js kujva. Ma quj ka sj bo jxoilko`a
cak suelcljktj otjkclók js su erjcujkclo.
Iucbas `j kasatras tjkjias jxpjrljkclos `j prlijro ioka cak jm odusa `j
`rafos. Jk 4>?5, cosl uk ?4 par cljkta `j mas o`umtas jsto`aukl`jksjs djdéo
omcabam jk jxcjsa, uk ?? par cljkta bodéo caksuil`a `rafos lmjfomjs `uroktj
 jm ijs oktjrlar y iïs `j uk ? par cljkta tjkéo pradmjios `j o`lcclók o mas
okomfìslcas, kariomijktj couso`as par aplïcjas rjcjto`as par jm iì`lca. Jm
odusa `jm omcabam js o÷k iïs pradmjiïtlca jk Jurapo, `ak`j iïs `j uko
qulkto portj `j mo padmoclók o`umto djdj jk jxcjsa om ijkas uko vjz par

sjioko.4:: A sjo, ilmmakjs `j pjrsakos.

^ar atra mo`a, mo o`lcclók js, `js`j uk pukta `j vlsto jpl`jilamóflca,
`lstlkto `j mo frlpj, par jgjipma. Cak erjcujkclo ka sj troto `j uk pradmjio
ofu`a y o carta pmoza. Jm Lkstltuta Koclakom `j @rafa`jpjk`jkclo
jsto`aukl`jksj jqulporo mo o`lcclók cak jkejrij`o`js cróklcos caia jm
osio, mo `lodjtjs y mo blpjrtjkslók. Proto`os, jstos `amjkclos puj`jk ijgaror
`uroktj uk tljipa, pjra sujmj bodjr rjcoé`o.
Mo o`lcclók js `lstlkto toidlìk jk atra sjktl`a. Iucbas `rafa`jpjk`ljktjs
ka quljrjk curorsj. Sama jk tarka o uk ?? par cljkta `j mos pjrsakos quj
suerjk uk trostarka `j caksuia `j `rafos jk uk oÿa `o`a rjcldj trotoiljkta
jsj oÿa.4:5  @jm rjsta, sama uk : par cljkta opraxlio`oijktj caksl`jro quj
kjcjslto trotoiljkta. Jm iatlva iïs erjcujktj poro ka duscor oyu`o js ka
qujrjr `jgor `j caksuilr. Sl sj pakjk jk trotoiljkta, mas `rafa`jpjk`ljktjs

tljkjk
jseujrzaquj
y jmrjkukclor o mo sotlseocclók
iomjstor eéslca `j sus `jsjas o coidlas `jm `ura
`j mo odstlkjkclo.
Mas quj posok par trotoiljktas `j rjbodlmltoclók sujmjk rjcojr. Cak
trotoiljktas jstïk`or quj caidlkok tjroplo pslcamóflco y ij`lcoclók, jktrj
jm 0> y jm 5> par cljkta `j mas taxlcóiokas vujmvj o caksuilr `rafos.4:6 Mas
prafroios jk `acj posas, quj tljkjk iucbas `jejksarjs, ka porjcjk adtjkjr
rjsumto`as iucba ijgarjs quj mas trotoiljktas iïs cakvjkclakomjs.4:2 Sama
oyu`ok o omfukos pjrsakos `uroktj cljrta tljipa.
Somto o mo vlsto quj jm jkeaquj octuom poro jm trotoiljkta `j mo
`rafa`jpjk`jkclo ka bo tjkl`a tokta ìxlta caia qujrréoias. 4:<   ^jra puj`j
quj boyo atros earios `j odar`orma.
***
Mo fujrro `j Uljtkoi euj, jktrj atros iucbos casos, uk jxpjrlijkta koturom
jspoktasa sadrj mo o`lcclók o mos `rafos. Sj mmoiodo o elmos o mas sam`o`as o mo
j`o` `j `ljclacba oÿas, ma quj slfklelcodo quj pa`éok lr om erjktj oktjs `j
tjkjr mo j`o` mjfom poro caksuilr omcabam jk Jsto`as Zkl`as. @jdl`a o jmma,
iucbas `j jstas góvjkjs ka bodéok caksuil`a sustokclos cousoktjs `j
o`lcclók oktjs `j lr o Uljtkoi. Su iorcbo o mo fujrro euj, cakearij o mas
 tìrilkas quj jipmjïdoias jk jm copétuma ?>, uko `lscaktlkul`o`
iakuijktom. Jso `lscaktlkul`o` sj coroctjrlzodo, jktrj atros casos, par jm
bjcba `j quj `j prakta sj vjéok ra`jo`as par uko fjkjraso pravlslók `j
bjraéko y atros `rafos. Mo bjraéko, jk cakcrjta, jro tok doroto y puro quj mas

sam`o`as pa`éok ijzcmormo cak todoca, euiormo y camacorsj. Iucbas ma

bocéok.
Jk ?<6?, vorlas oÿas `jspuìs `j `jcmororsj mo fujrro, `as cakfrjslstos
vlogorak o Uljtkoi caia adsjrvo`arjs y om rjfrjsor o Jsto`as Zkl`as
lkeariorak `j quj jk tarka o uk ?: par cljkta `j mas sam`o`as jrok
taxlcóiokas. Zk ortécuma pudmlco`a jk prlijro pmoko par jm  Kjw \arh Plijs
jk ioya `j jsj oÿa y tltumo`a «Jpl`jilo `j o`lcclók o mo bjraéko jktrj mas
sam`o`as `jspmjfo`as jk Uljtkoi¸ osjfurodo quj «`jcjkos `j ilmjs `j
sam`o`as rjfrjsok Xo Jsto`as Zkl`asY cakvjrtl`as jk daidos `j rjmagjréo
ok`oktjs¸.45> Jm trotoiljkta prj`lmjcta `jm jgìrclta poro trotor o jstas sam`o`as
jro jm costlfa, ocaipoÿo`a par mo oijkozo `jm mlcjkcloiljkta cak `jsbakar a
jm orrjsta.
Jm klvjm `j caksuia `j `rafos jro jspjctocumor y mo katlclo, `o`a su
sjksoclakomlsia, tuva frok rjpjrcuslók. Mo apaslclók o mo fujrro jipjzodo o
cadror eujrzo y mo aplklók p÷dmlco jro co`o vjz iïs bastlm om jgìrclta y o sus
rjprjsjktoktjs. Iucbo fjktj pratjstodo octlvoijktj caktro mo fujrro. Jm
`jsjkcokta rjspjcta om ruida quj sjfuéo mo caktljk`o y mo cakeuslók rjspjcta
o sus elkjs jipjzodok o ijzcmorsj y o jcbor roécjs jk cljrtas ïidltas,
tro`uclìk`asj jk uk sjktliljkta oktlilmltorlsto co`o vjz iïs jxtjk`l`a. Mos
katlclos ocjrco `jm odusa `j `rafos jk jm jgìrclta ofrovorak jm jstlfio quj
oeraktodok mas sam`o`as o su rjfrjsa. Cuk`ló mo prjacupoclók oktj mo
pjrspjctlvo `j quj mas sam`o`as rjtarko`as `jsdar`orok mas sjrvlclas p÷dmlcas
`j otjkclók o mas `rafa`jpjk`ljktjs cak mo cakslfuljktj corfo poro jm jrorla
p÷dmlca, `j quj eujrok lkcopocjs `j caksjrvor uk jipmja y sj `lspororok mas
ék`lcjs `j crlilkoml`o`. Jm ilj`a o mo o`lcclók sj jxocjrdó.
Jk rjspujsto o jsto pasldmj jpl`jilo `j `rafo`lcclók, jm prjsl`jktj Klxak
crjó jk ?<6? mo Aelclko `j Occlók Jspjclom poro mo ^rjvjkclók `j mo
@rafa`jpjk`jkclo. Mas jscìptlcas ma caksl`jrorak uk lktjkta `j rjportlr mos
cumpos par jm erocosa `j mo fujrro, otrlduyìk`asjma o mas sam`o`as o`lctas.
Atras ma vljrak caia uk rjcakacliljkta poumotlka `jm ìxlta `j mas prafroios
`j rjbodlmltoclók y atras caia uk lktjkta `j `lstrojr o mo aplklók p÷dmlco poro
quj sj amvl`oro `jm erocosa `j Klxak o mo baro `j caksjfulr uko poz
bakraso.45? ^jsj o ta`a, Klxak octuó.
 Sj kaidró om `actar Gjraij Goeej prlijr `lrjctar `j mo pamétlco oktl`rafo
koclakom. Goeej ar`jkó `j lkij`lota quj sj blcljrok okïmlsls `j arlko o ta`as
mas vjtjrokas quj rjfrjsodok `j mo fujrro poro `jtjrilkor jm omcokcj `jm
pradmjio. Oktjs `j su rjfrjsa o Jsto`as Zkl`as, ta`as mas sam`o`as `jdéok

`or kjfotlva jk mas okïmlsls. Sl `odok pasltlva, sj mjs jkvlodo o

`jslktaxlcoclók `uroktj uko sjioko a `as8 mujfa sj mjs vamvéo o jvomuor y sj
mjs pjriltéo rjfrjsor o coso.
Goeej `jcl`ló oslilsia bocjr jm sjfuliljkta `j ma quj sucj`éo tros jm
rjfrjsa `j mas vjtjrokas. @jslfkó caia `lrjctaro `jm prayjcta `j
lkvjstlfoclók o mo `actaro Mjj K. Tadlks, iuy cakacl`o par sjr uko `j mos
prlijros cotj`rïtlcos `j pslqulotréo `j mo prjstlflaso Eocumto` `j Ij`lclko `j
mo Zklvjrsl`o` `j Vosblkftak jk St. Mauls.
Tadlks rjomlzó jm sjfuliljkta `j 06> sam`o`as quj rjtarkorak o Jsto`as
Zkl`as jk jm ijs `j sjptljidrj `j ?<6?.454   Iïs `jm 2: par cljkta `j jsas
sam`o`as oelriodo bodjr tjkl`a occjsa o mo bjraéko `uroktj su jstokclo jk
Uljtkoi. Zk 0: par cljkta bodéo jxpjrlijkto`a cak korcótlcas. \ uk 4> par
cljkta `jcéo bodjrsj sjktl`a jkfokcbo`a o mos `rafos a bodjrsj vujmta o`lcta
iljktros sj bommodo ommé. Opraxlio`oijktj uk ?? par cljkta `la pasltlva om
odok`akor jm poés. Bodéo iatlvas `j pjsa poro crjjr quj sj trotodo `j o`lctas.
Jstas sam`o`as slfuljrak caksuiljk`a `rafos bosto jm iaijkta ilsia `j su
portl`o, pjsj o mos iucbos o`vjrtjkclos quj rjcldéok y o mo cjrtjzo `j quj
tjk`réok quj posor uko a `as sjiokos `jslktaxlcïk`asj oktjs `j quj sj mjs
pjriltljro rjfrjsor o coso.
Caia ij jxpmlcó uk vjtjroka `j Uljtkoi7 453  «\a caksuiéo iorlbuoko cak
rjfumorl`o`. Omfukas sj jkfokcbodok o mo bjraéko. Mo ioyaréo caksuiéoias
`rafos. Jro iuy eïclm. Ommé sj ldo o mucbor. Pjkéos uko ilslók quj cuipmlr y
bocéos ta`a ma quj pa`éos par sadrjvlvlr y pracuror quj ta`as mas quj
portlclpodok jk jmmo vamvljrok sokas y somvas. \a cuipméo sjrvlcla jk uko
mokcbo y uko `j kujstros eukclakjs prlkclpomjs jro trosmo`or trapos o cljrtos
ïrjos caia réas y jsos casos, `jsjidorcormos y socormos `j ommé. Sl `jgodo
tlro`as o jsas baidrjs… Jk elk, quj tjkéo quj bocjr ta`a ma pasldmj par
trojrmas `j vujmto. \ taiodos casos poro ioktjkjrtj omjrto. Mo iorlbuoko
vjkéo `jspuìs, poro rjmogortj¸.
^oro bocjr jm sjfuliljkta `j mo rjbodlmltoclók `j mas sam`o`as quj
caksuiéok `rafos, Tadlks jstu`ló o atra frupa `j 05< baidrjs quj bodéok
`o`a pasltlva jk caksuia `j aplïcjas tros rjfrjsor o Jsto`as Zkl`as. 450
Jktrj sjls y acba ijsjs `jspuìs `j vamvjr o coso, sj mjs jktrjvlstó jk pjrsako
 y sj mjs blza uk okïmlsls `j arlko. Tadlks euj uko vlslakorlo, y jstj
sjfuliljkta js jm iatlva `j quj su lkvjstlfoclók blcljro blstarlo. Cak ta`a, o
vjcjs sj posok par omta mas rjsumto`as `j su jstu`la8 jspjclomijktj, `o`a jm

jkeaquj octuom `j mo o`lcclók caia jkejrij`o`. Sus cakcmuslakjs kas

rjsumtorïk iuy eoilmlorjs, slk jidorfa, tjkljk`a jk cujkto jm tjio `j jstj
mldra.
Sama uk : par cljkta, opraxlio`oijktj, `j mas sam`o`as quj jrok o`lctas o
mo bjraéko y atras aplïcjas jk Uljtkoi ‐caia lk`lcodok sus okïmlsls `j
arlko om somlr `jm poés‐ sjfuéok slìk`ama uk oÿa `jspuìs `j rjfrjsor o coso.45:
\ ka parquj jk Jsto`as Zkl`as mjs eujro iïs `leéclm caksjfulr `rafo. Jk
tarka o mo ilto` `j mas jxo`lctas vamvljrak o prador mo bjraéko a jm apla jk
Jsto`as Zkl`as.455 ^jra, om caktrorla `j ma quj sj tjiéo, mo lkijkso ioyaréo
ka sjfuéo caksuiljk`a `rafos jk frok coktl`o` tros rjfrjsor o coso. Mas
trotoiljktas ka jxpmlcodok jsto katodmj rjcupjroclók. Sama uk 5 par cljkta,
opraxlio`oijktj, `j mas quj `ljrak pasltlva om somlr `j Uljtkoi mmjfó o
rjcldlr trotoiljkta.456
Jstas rjsumto`as
o`lcclók y eujrak,pakéok jk jktrj`lcba
par jmma, mos l`jos prjcakcjdl`os
jxtroar`lkorloijktj pamìilcas. jkMotarka o mo
`actaro
Tadlks rjcldló crétlcos `js`j ta`as mas erjktjs. Mas vjtjrokas y sus eoilmlos
sj aejk`ljrak oktj mo jvl`jkclo `j quj bodéo frok coktl`o` `j o`lctas jktrj
mos trapos jsto`aukl`jksjs. Mas jspjclomlstos jk rjbodlmltoclók pusljrak jk
`u`o quj mo o`lcclók pu`ljro `lslporsj tok rïpl`oijktj slk lktjrvjkclók
iì`lco. ^amétlcas `j uka y atra slfka osjfurorak quj mas bommozfas jstodok
sjsfo`as. Jm @jportoijkta `j @jejkso ocafló cak sotlseocclók jsto prujdo `j
quj ka bodéo odaco`a o ta`o uko fjkjroclók `j góvjkjs kartjoijrlcokas o
uko vl`o `jpjk`ljktj `j mo bjraéko. Zk pjrla`lsto jscìptlca `jm  Kjw \arh 
Plijs  posó
vjkcl`a om ka`as ijsjs prujdos
jkcaktror jscu`rlÿok`a mo lkvjstlfoclók y ocodó `ïk`asj par
`j oioÿa.
Sjf÷k Goeej, «ta`a jm iuk`a pjksodo quj Xmo `actaro TadlksY ijktéo
Xrjspjcta o mas bommozfas `jm jstu`laY a quj bodéo bjcba omfa iom, a quj bodéo
octuo`a cakearij o lktjrjsjs pamétlcas. ^osó ijsjs, a lkcmusa oÿas, trotok`a
`j `jejk`jr mo lktjfrl`o` `jm jstu`la¸.452  Mo praplo `actaro Tadlks porjcéo
sarprjk`l`o7 «Kujstras rjsumto`as `leljrjk `j ma quj jspjrïdoias jk
i÷mtlpmjs eoctarjs¸, oelriodo. Ka mj ofro`ó, caia js móflca, quj sj pusljro
jk tjmo `j gulcla su lktjfrl`o`7 «Js lkcóia`a prjsjktor rjsumto`as quj
 `leljrjk tokta `j mo jxpjrljkclo cméklco cak o`lctas jk trotoiljkta¸. 45< Jk uk
ortécuma rjtraspjctlva«Mo
jk sus cakcmuslakjs7 pudmlco`a cosl
o`lcclók jro`as `ìco`os
paca `jspuìs,
erjcujktj Tadlks`uroclók
y `j drjvj sj rjoelrió
tros
jm rjfrjsa¸.46>   ^jra rjsumtodo jvl`jktj quj o÷k sjktéo mo kjcjsl`o` `j

`jejk`jr jm jstu`la ‐«O÷k ka mj bj jkcaktro`a klkf÷k `jejcta

lipartoktj¸46? ‐ y o sé ilsio7 «Ka ij orrjpljkta¸.464
Sus cakcmuslakjs yo ka sak adgjta `j caktravjrslo. ^jra, jk jm iuk`a

octuom, jk `jjm Tadlks

bommozfas quj mo sj
o`lcclók
posok osjijku`a
caksl`jro
par uko
omta `amjkclo
tokta jk kjuramóflco, mas
mo lkvjstlfoclók
iì`lco caia jk jm trotoiljkta cméklca.
Slfuj sljk`a uko lkcófklto cóia sucj`ló ta`a jsta. ±^ar quì sj jqulvacó
ta`a jm iuk`a om vomaror `j oktjioka mo `lelcumto` quj jktroÿoréo mo
rjbodlmltoclók `j jstas sam`o`as1 Jk il aplklók, mo cmovj jstï jk jm caktjxta.
Mo ioyaréo `j mas sam`o`as caijkzorak o caksuilr `rafos jk Uljtkoi, jk
pmjka tjotra dìmlca. Iljktros jstodok ommé, jro eïclm caksjfulr bjraéko y atros
`rafos. ^jra, om rjfrjsor o coso, jm caktjxta coidló. @jsoporjcló jm omtéslia
klvjm `j jstrìs lkbjrjktj `j uko zako `j fujrro. Zk vjtjroka ma `jscrldéo osé7
«^osïdoias `j ma ioma o ma dujka. \a yo ka ma kjcjsltodo parquj jstodo
`jgok`a otrïs ta`a oqujmma¸. @j vujmto jk Jsto`as Zkl`as, bodéo o su
omrj`j`ar iuy pacas caipoÿjras ‐a klkfuka‐ quj caksuiljrok bjraéko u
atras aplïcjas. Bosto mo eario `j caksuilr mo bjraéko coidlodo. Jk Jsto`as
Zkl`as, mo `rafo ka jro tok puro y o ijku`a jro kjcjsorla lkyjctormo. Cak
jstas coidlas, kl slquljro vamvjr o jstor jxpujsta o mo `rafo cak`ucéo o uko
rjcoé`o jk mo o`lcclók. Om rjfrjsor o coso, mo ioyaréo `j mas sam`o`as
supjrorak su `rafa`jpjk`jkclo. Mas vjtjrokas rjtaiorak su vl`o y
pracurorak opravjcbor mos iucbos apartukl`o`js quj mjs drlk`o mo vl`o o mas
óvjkjs `j su j`o` (j`ucoclók, trodogas, rjmoclakjs pjrsakomjs…)
Boy, slk jidorfa, uko pjfo lipartoktj. Jm `jsja `j caksuilr `rafo jxlstj.
^oro jsj : par cljkta `j mas sam`o`as quj slfuló caksuiljk`a bjraéko, mo
o`lcclók sj cakvlrtló jk uko adsjslók `j caksjcujkclos trïflcos. ^oro jm rjsta,
mas rjsumto`as `jm jstu`la `jiujstrok jm pa`jr `jm caktjxta poro lkemulr jk jm
caksuia `j korcótlcas, prjsuktoijktj uko `j mos o`lcclakjs iïs ofu`os quj
jxlstjk.
^uj`j omjforsj quj mo jxpjrljkclo `j jstas sam`o`as ka js iuy slfklelcotlvo
jk tìrilkas `j rjbodlmltoclók. Mo jxpjrljkclo `j mo fujrro tljkj paca quj vjr
cak kujstro vl`o catl`loko. ^jra `j jsa sj troto prjclsoijktj. Jm caktjxta `j
mo fujrro `j Uljtkoi euj ma quj iavló o iucbas sam`o`as o caksuilr `rafos.
 @o`a quj mos caksuiéok cak rjfumorl`o`, `jdjréok bodjr sucuidl`a om pa`jr
`j mo `rafo. ^jra jm bjcba `j bodjr vujmta o coso y `j bommorsj jk uk jktarka
`lstlkta surtló uk jejcta `lsuosarla jk jm <: par cljkta `j mas cosas. Cuok`a jm
jktarka coidló j lipusa uko erlcclók lipartoktj sadrj jm caksuia `j

`rafos, lktjkslelcok`a om ilsia tljipa mos eujrzos lipumsaros `j atros

occlakjs, mo ioyaréo `j mas sam`o`as `jgorak `j caksuilr.
@js`j jm pukta `j vlsto `jm jstu`la `jm bïdlta, jm rjfrjsa o coso `j jstas
sam`o`as supusa uk coidla slfklelcotlva `j caktjxta7 uk kujva jktarka cak
eujrzos rjstrlctlvos quj erjkodok jm caksuia `j bjraéko. Mos kujvos occlakjs
omjkto`os par jm rjfrjsa o coso rjpartodok rjcaipjksos lipartoktjs (caia uk
somorla elga, par jgjipma), y mas sam`o`as o`qulrljrak kujvas bïdltas. ^oro
jmmas, jm caksuia `j `rafos jro caso `jm poso`a7 uko iomo castuidrj rato par
mo `lscaktlkul`o`.
***
Iïs a ijkas jk mo ilsio ìpaco jk quj sj pudmlcó oqujmmo lkvjstlfoclók
plakjro sadrj mo fujrro `j Uljtkoi, mas jxpjrlijktas cak okliomjs sadrj jm
ilsia tjio `jsvjmorak kujvos plstos sadrj mo o`lcclók. ^ar iatlvas ìtlcas
jvl`jktjs, iucbas jstu`las sadrj caksuia `j `rafos sj bocjk cak rotos, ka
cak sjrjs buiokas. Frok portj `j jstas jstu`las slfuj jm ia`jma `j mo
o`lcclók caia jkejrij`o` j l`jktlelco cóia jm caksuia `j korcótlcas
ia`lelco mas pracjsas y mos jstructuros kjuramóflcos `j mos rotos. Omfukas
jstu`las, slk jidorfa, toidlìk sj bok acupo`a `j jvomuor cóia oejcto jm
caktjxta o mo `rafo`lcclók y mo rjbodlmltoclók `j mas okliomjs.
Jk uko sjrlj `j jxpjrlijktas cakacl`as caia  Tot ^orh  («jm  («jm ^orquj `j mos
Totos¸), sj o`ilklstrorak aplïcjas o raj`arjs quj vlvéok jk cak`lclakjs
`lvjrsos. Omfukas jstodok samas jk goumos. Atras vlvéok jk camaklo, jk uk
jktarka eéslca cakslstjktj jk uko cogo frok`j y `lïeoko cak kuijrasos cogltos
`jktra poro jscak`jrsj y okl`or.463 @uroktj mas jxpjrlijktas, co`o bodltïcuma
`lspakéo `j `as `lspjkso`arjs `j djdl`o7 uko `j ofuo cak oz÷cor y atra `j
oz÷cor cak iarelko.
Jm mufor jk jm quj vlvéok mos rotos tjkéo uk eujrtj lipocta sadrj su caksuia
`j iarelko. Mos quj vlvéok olsmo`os caksuiéok iïs. ^oro mos jspjcljs
saclomjs caia mos rotos, jm olsmoiljkta js uko eujktj `j jstrìs. O`jiïs, caia
bodéo paca quj bocjr, jxlstéok iuy pacos omtjrkotlvos quj adstocumlzorok jm
caksuia `j `rafos. Mas okliomjs quj vlvéok jk camaklos caksuiéok ijkas
iarelko. Caksuilr jm korcótlca `lelcumtodo cljrtos cak`uctos téplcos `j mos
 rotos caia mo cakstrucclók `j kl`as, jm oporjoiljkta y mo mucbo. Jk jm ^orquj,
jstos octlvl`o`js caipjtéok cak jm caksuia `j `rafo. Jm caksuia lklclom jro
uko caso (o elk `j cujktos, mos rotos sak okliomjs iuy curlasas), pjra jk
cuokta om caksuia pramakfo`a ‐js `jclr, sjijgoktj o mo o`lcclók‐, jm

caktjxta tjkéo uko jkarij lkemujkclo. Oukquj mas mjctarjs quj jstìk
eoilmlorlzo`as cak mos tìcklcos `j lkvjstlfoclók qulzï `u`jk `j cóia puj`j
lktjrprjtorsj uko ioklpumoclók jxpjrlijktom cak toktos vorlodmjs `lstlktos ‐ 
jktrj jmmos jm jstrìs y mos octlvl`o`js omtjrkotlvos‐, jstj jstu`la puj`j
jxtropamorsj, om ijkas ijtoeórlcoijktj, om cosa `j mas sam`o`as rjtarko`as
`j Uljtkoi.
Mo vjr`o`jro cujstlók js7 ±quì acurrj cuok`a mos rotos sj cakvljrtjk jk
o`lctos1 ±Liparto jk jsj cosa jm caktjxta1 ^oro rjspak`jr o jsto prjfukto,
`lvjrsas jstu`las bok pujsta o prujdo sl mos rotos `jgok `j caksuilr `rafo
vamuktorloijktj jk caktjxtas saclomjs coroctjrlzo`as par mo prjsjkclo `j
eujrzos lipumsaros quj jktrok jk cakemlcta cak mas jejctas `jm caksuia `j
sustokclos tóxlcos. Jk uka `j jmmas, sj o`ljstró o rotos crlo`os jk olsmoiljkta
poro quj pumsorok uko pomokco o elk `j adtjkjr cacoéko `uroktj vorlos baros o
ma morfa `j qulkcj `éos.460  Om elkomlzor jm o`ljstroiljkta, mos rotos olsmo`os
bodéok oprjk`l`a mo torjo y caksuiéok mo `rafo jk frok coktl`o`. @uroktj mos
slfuljktjs trjs sjiokos ka sj mjs praparclakó cacoéko. Jstodok jk
`jslktaxlcoclók. Omfukos posorak jstj pjrla`a jk goumos `j olsmoiljkta iuy
porjcl`os o oqujmmos jk mos quj sj bodéok crlo`a. O atros sj mos udlcó jk
camaklos `j tlpa porquj, `ak`j pa`éok lktjroctuor cak iïs rotos y bocjr ma
quj mjs opjtjcéo. @jspuìs, vamvló o camacïrsjmos o ta`os jk goumos lk`lvl`uomjs
pravlstos `j pomokcos. Jsto vjz, slk jidorfa, cuok`a pumsodok mo pomokco ka
adtjkéok cacoéko. ±Cuïktos vjcjs mo pumsoréok obaro1 Mos rotos quj bodéok
poso`a uko tjiparo`o vlvljk`a jk camaklo pumsodok mo pomokco uk :> par
cljkta ijkas quj mos quj bodéok vlvl`a olsmo`os. Jk prlkclpla, iljktros
vlvéok jk olsmoiljkta, ta`os jmmos sj bodéok bjcba o`lctos, pjra mos quj eujrak
trosmo`o`os o camaklos rj`ugjrak slfklelcotlvoijktj sus lktjktas `j adtjkjr mo
`rafo (y, prjsuildmjijktj, sus okslos `j adtjkjrmo), caiporo`os cak mos rotos
quj bodéok pjriokjcl`a olsmo`os.
Jsto lkemujkclo `jm caktjxta sufljrj quj jm odusa `j mos `rafos js jk portj
uko o`optoclók o clrcukstokclos oidljktomjs. Js `jclr quj mo o`lcclók ka
surfj ÷klcoijktj `jm caksuia poso`a `j `rafos y `j su bujmmo sadrj kujstra
cjrjdra. ^ar jm caktrorla, jm lkvjstlfo`ar rjspaksodmj `j jstas jstu`las, Drucj
Omjxok`jr, oelrió quj js uk lktjkta `j ml`lor cak clrcukstokclos jk mos quj
 jxlstjk iuy pacos eujrzos rjstrlctlvos sadrj jm caksuia y quj om ilsia
tljipa aerjcjk pacos octlvl`o`js omtjrkotlvos y frotlelcoktjs. 46:  Mos
lipmlcoclakjs `j jsto l`jo sak jkarijs. @jspmozo mo couso `j `lseukclók `jm
lk`lvl`ua om jktarka jk jm quj jstj bodlto y troto mo o`lcclók caia uko

o`optoclók quj fjkjro frovjs pradmjios `j somu`, trostarko mo vl`o `j

kujstras sjrjs qujrl`as y cakmmjvo uk jstlfio saclom.
Js eïclm caiprjk`jr par quì uk `rafo`lcta quj vlvj prlkclpomijktj jk mo
commj tljkj ijkas ìxlta o mo baro `j `jslktaxlcorsj quj mas sam`o`as
rjtarko`as `j Uljtkoi (a quj mos rotos jk su porquj). Jm rjfrjsa o coso
pravacodo uko `lscaktlkul`o` `j tljipa y mufor jktrj jm jktarka jk quj sj
crjó jm bïdlta y jm jktarka jk jm quj jm jxcaksuil`ar slfuló vlvljk`a jm rjsta
`j su vl`o.
@jm ilsia ia`a, mas `rafa`jpjk`ljktjs quj lkfrjsok jk uk cjktra `j
`jslktaxlcoclók cakvjkclakom sj jkcujktrok mjgas `j coso y `jm jktarka quj
pjriltló y eovarjcló su caksuia `j `rafos. Iljktros jstïk lkfrjso`as, sj
`jslktaxlcok, rjcldjk trotoiljkta pslcamóflca y iì`lca y portlclpok jk
`lstlktos octlvl`o`js. Jk jstj jktarka, jm caksuia `j `rafos rjsumto iucba
iïs `leéclm quj jk jm iuk`a jxtjrlar. @jktra `j uko cméklco `j
`jslktaxlcoclók ka js tok `leéclm `jgorma. Zko vjz tjrilko`a jm trotoiljkta,
slk jidorfa, mas pocljktjs rjfrjsok om caktjxta jk jm quj saméok caksuilr
`rafos. Ka js `j jxtroÿor, par tokta, quj (?) sjok copocjs `j `jgor su bïdlta
jk uk jktarka ro`lcomijktj `lstlkta y (4) quj jktrj uk 0> y uk 5> par cljkta
rjcolfo tros jm trotoiljkta, om rjfrjsor o su oktlfua jktarka. 465
^jksjias jk mo jxpjrljkclo `j trjlkto y `as oustromlokas quj rjcldljrak
trotoiljkta poro supjror su o`lcclók om omcabam y mas aplïcjas.466   Sj mjs
jktrjvlstó uko vjz om oÿa `uroktj mas trjs oÿas pastjrlarjs om trotoiljkta. Mo
ioyaréo `j mas portlclpoktjs jk jm jstu`la crjéok tjkjr uko eujrzo `j vamukto`
jktrj rjfumor y sadrjsomljktj, om iorfjk `j quj tuvljrok a ka ìxlta o mo baro
`j odstjkjrsj `j caksuilr.
Prjs oÿas `jspuìs, sama clkca `j mas trjlkto y `as portlclpoktjs sj bodéok
`jsjkfokcbo`a par caipmjta. Mos clkca pjrsakos quj bodéok caksjful`a uko
rjcupjroclók jstodmj `jstocodok toidlìk jk atra ospjcta7 bodéok bjcba
coidlas ro`lcomjs jk su jktarka vltom. Uorlas bodéok `jgo`a `j vlvlr jk
omdjrfujs a vlvljk`os tutjmo`os, sj bodéok iu`o`a o atro macoml`o` y bodéok
caksjful`a uk jipmja jk jm quj ko`lj sodéo quj bodéok sl`a `rafo`lctas.
Zka sj bodéo l`a o vlvlr cak su kavlo, quj ka caksuiéo `rafos. Jm ÷klca `j
mas clkca quj ka sj bodéo iu`o`a bodéo coidlo`a `j frupa `j oilfas y
 jkcaktro`a uk trodoga o garko`o caipmjto quj mj `lelcumtodo jm caksuia `j
`rafos.
Mas atras vjlktlsljtj portlclpoktjs ‐mas quj ka sj bodéok odstjkl`a `j
caksuilr `rafos `uroktj jsas trjs oÿas‐ ka bodéok jejctuo`a tomjs coidlas

jk su jktarka. Iucbas rjspaksodlmlzodok `j sus rjcoé`os o ukos

clrcukstokclos vltomjs quj eoclmltodok jm caksuia `j `rafos y omcabam.
Sjfuéok vljk`a o oilfas quj caksuiéok y jstok`a jk caktocta cak pjrsakos
quj vjk`éok sustokclos o`lctlvos. Caia cakcmuyjrak mas lkvjstlfo`arjs, «mo
`lejrjkclo euk`oijktom jktrj mas quj mafrorak uko rjcupjroclók caipmjto y
mas quj ka mo mafrorak ro`lco ka jk su copocl`o` a jk su cakacliljkta, slka
jk sl eujrak copocjs `j supjror mas adstïcumas saclajcakóilcas quj mjs
lipj`éok trosmo`orsj o uk jktarka ka potafìklca¸.462
Jk jstj jkeaquj `j mo o`lcclók, mo erlcclók `jsjipjÿo uk popjm jsjkclom. Sl
jm adgjta `j `jsja jstï ijkas o ioka y sl socoias om lk`lvl`ua `j uk
caktjxta jk jm quj oduk`ok mas jstéiumas quj lipumsok om caksuia, jsj
lk`lvl`ua caksuilrï ijkas `rafos. Jvl`jktjijktj, mo `rafa`jpjk`jkclo js
uk ejkóijka caipmjga, y cakelor ÷klcoijktj jk eujrzos jxtjrkos poro
caidotlrmo rjsumto `jioslo`a slipmlsto. ^jra jstj jkeaquj ka sama js sjkclmma8
toidlìk js iuy buioka. Ka troto `j macomlzor uko eommo jk mo ijktj `jm
`rafa`jpjk`ljktj, jk ma iïs praeuk`a `j su pjrsakoml`o`. Om caktrorla,
caiprjk`j quj jm pjmlfra quj ocjcbo o mas `rafa`jpjk`ljktjs js jqulporodmj
o jsas pjmlfras caksl`jro`as ijkas frovjs quj kas ocjcbok o ta`as, y quj jm
jktarka pakj o kujstro `lspaslclók jk oduk`okclo.
***
Jm ia`jma iïs cakvjkclakom `jm jstu`la `jm caksuia `j `rafos portj `j mo
l`jo `j quj mo o`lcclók js uko jkejrij`o` ijktom cróklco coroctjrlzo`o par mo
d÷squj`o y jm caksuia caipumslvas `j sustokclos quj cousok
`rafa`jpjk`jkclo. Ka qulsljro jxofjror mos `lejrjkclos jktrj jstj jkeaquj
potamóflca y jm jkeaquj caktjxtuom. Jk rjoml`o`, sak `as coros `j mo ilsio
iakj`o. Jm cjrjdra buioka rjspak`j o mos rjcaipjksos `jm jktarka8
jspjclomijktj, om pmocjr quj praparclakok mos `rafos. O su vjz, kujstro
iokjro `j jxpjrlijktor y pracjsor jstos rjcaipjksos `jpjk`j `jm slstjio
kjuramóflca. @j jsto eario, lk`u`odmjijktj, jm caktjxta como iuy bak`a jk
kujstro ijktj. \ js obé `ak`j sj adro mo omqulilo `j mo o`lcclók.
@ak`j `j vjr`o` `leljrjk jstas `as jkeaqujs js jk ma rjmotlva o cóia trotor
mo `rafa`jpjk`jkclo.
 Jm jkeaquj potamóflca lktjkto pakjr rjij`la o mos okslos y mo lkjstodlml`o`
oejctlvo, cafkltlvo y kjurakom quj `jsjkco`jko jm odusa `j mos `rafos.
Ij`lcomlzo jm caksuia `j `rafos. Sj troto `j uko jstrotjflo `j iltlfoclók
quj orrjijtj caktro mo `rafo praploijktj `lcbo y quj sujmj o`aptor mo eario

`j prabldlclók. Mos eujrzos `j ar`jk p÷dmlca trotok `j lktjrruiplr y `jtjkjr

mo oemujkclo `j jstos sustokclos portljk`a `j mo dosj `j quj mo couso
prliar`lom `j mo o`lcclók js mo `rafo ilsio. Jm trotoiljkta puj`j lkcmulr
toidlìk eïriocas `j `jslktaxlcoclók, caia mo maejxl`lko poro iltlfor mas
séktaios `jm sék`raij `j odstlkjkclo jk cosas `j `jpjk`jkclo `j mas
aplïcjas.46<
Mo toso `j ìxlta `j jstj jkeaquj ka js ko`o `jm atra iuk`a. Tjcar`jias
quj jm Lkstltuta Koclakom `j @rafa`jpjk`jkclo jstlio quj jm parcjktogj `j
rjcoé`os asclmo jktrj uk 0> y uk 5> par cljkta.
±^ar quì ka kas iorcoias caia ijto rj`uclr jso clero o uk : par cljkta1
Jsj js jm parcjktogj `j sam`o`as rjtarko`as quj rjcoyjrak jk jm caksuia `j
`rafos tros rjfrjsor `j Uljtkoi. Koturomijktj, oqujm ka euj uk jxpjrlijkta
caktramo`a, pjra ka boy rozók poro quj ka ma utlmlcjias caia pukta `j
rjejrjkclo (y ijto).
±Jk quì cakslstlréo mo rjbodlmltoclók sl kas taiïroias iïs jk sjrla mos
cakcmuslakjs quj puj`jk jxtrojrsj `j mas jstu`las rjmotlvas o mas vjtjrokas `j
Uljtkoi y jm ^orquj `j mos Totos1 Jk jstj ia`jma omtjrkotlva, jm trotoiljkta
sj dosoréo jk jm rjcakacliljkta `j quj jm odusa `j mos `rafos tljkj jspjclom
lkcl`jkclo jk jktarkas jipadrjcl`as, cak jscosos omtjrkotlvos `j opaya y
kuijrasas cak`lclakoktjs quj jipugok om caksuia `j `rafos. ^osoréo par
rjcakacjr quj, jk Jsto`as Zkl`as, quljkjs `lspakjk `j ijkas lkfrjsas y `j
uk ijkar klvjm j`ucotlva sak quljkjs carrjk iïs rljsfa `j odusor `j mo
cacoéko y mas aplïcjas. Sj cjktroréo jk ia`lelcor a `jstrulr mas jktarkas quj
praplclok mo `rafa`jpjk`jkclo.
Jsto l`jo yo tljkj `jejksarjs. Zk ortécuma pudmlco`a par uko rjvlsto sjÿjro
jspjclomlzo`o jk jm jstu`la `j mo `rafa`jpjk`jkclo orfuijktodo quj jm
jkarij erocosa `j mas trotoiljktas octuomjs sj `jdj o quj «sj cjktrok jk
jxcjsa jk rj`uclr jm caksuia `j `rafos y ka ma suelcljktj jk aerjcjr o mas
caksuil`arjs jstéiumas `j rjeujrza quj bofok iïs otroctlvo mo
odstlkjkclo¸.42>  ^oro quj mas `rafa`jpjk`ljktjs dusqujk trotoiljkta, js
kjcjsorla quj boyo «suelcljktjs lkcjktlvas jk jm jktarka poro quj jm jseujrza
`j ioktjkjr mo odstlkjkclo o morfa pmoza ijrjzco mo pjko¸. 42?
 Jstj orfuijkta mmjvo `ìco`os clrcumok`a. Jm pradmjio js quj jstj
pmoktjoiljkta sljiprj bo acupo`a uk sjfuk`a pmoka. Zk trotoiljkta cmïslca
`j mo `ìco`o `j ?<6> yo prapakéo ia`lelcor mas jktarkas cak jstj elk. Jm
rafroio `j rjeujrza caiukltorla sj l`jó jxprjsoijktj poro quj mo

odstlkjkclo rjsumtoro iïs frotlelcoktj quj jm caksuia `j `rafos.424  Jm

trotoiljkta ka tljk`j tokta o oportor om lk`lvl`ua `j su jktarka caia o
ia`lelcor mas jstéiumas y mas rjeujrzas `lspakldmjs jk su caktjxta catl`loka.

Pom y caiajmjijktas,
kuijrasas sj cakcldlócaia
arlflkomijktj, jro iuy lktjkslva
tjroplo pslcamóflco, y cakstodo
osjsaroiljkta `j
modarom,
tjroplo `j porjgo y oyu`o poro mo earioclók `j kujvos rj`js `j opaya.
Cuok`a sj bo pujsta jk prïctlco jstj pmoktjoiljkta, sama sj bok lkcmul`a
omfukas `j jstas caipakjktjs y jk iuy pacas cosas sj bok jvomuo`a sus
jejctas o morfa pmoza. Moijktodmjijktj, corjcjias `j lkearioclók
liprjsclk`ldmj sadrj cóia bocjr `j mo odstlkjkclo uk jstéiuma frotlelcoktj.
Sodjias paca sadrj jm tlpa `j rjcaipjksos quj puj`jk ioktjkjr o mos
pjrsakos oporto`os `jm caksuia `j `rafos. O carta pmoza, jm `lkjra js uk
dujk lkcjktlva, pjra sj bo `jiastro`a quj mo odstlkjkclo js `leéclm `j
423
ioktjkjr
Omfukoscuok`a
prujdoscjso mo frotlelcoclók
sufljrjk jcakóilco. saclomjs sak lipartoktjs, om
quj mos rjcaipjksos
lfuom quj jk mo earioclók `j bïdltas pjrsakomjs. Zk jstu`la sj prapusa
ia`lelcor mos rj`js saclomjs `j pjrsakos omcabómlcos okliïk`amos o duscor
oilfas quj `jsopradorok jm caksuia `j omcabam y o proctlcor octlvl`o`js quj
ka tuvljrok rjmoclók cak `lcba caksuia.420 Sj mjs prapusa oslstlr o rjuklakjs
`j Omcabómlcas Okóklias caia eario `j cakacjr fjktj kujvo quj eujro
odstjilo y `lserutoro `j octlvl`o`js jk mos quj mo djdl`o ka tuvljro codl`o.
Froclos o jstj rjeujrza saclom, mas portlclpoktjs djdéok ijkas o mas `as oÿas
`j lklclorsj jm jstu`la. Jm 0> par cljkta `jcéo ka bodjr vujmta o djdjr jk jsj
pmoza,
Mos erjktj om 3> parmodaromjs
rjcaipjksos cljkta `jtoidlìk
uk frupasak
`j trotoiljkta
lipartoktjs.jstïk`or.
Mas «jktarkas `j
trodoga tjropìutlcas¸ (tbjropjutlc warhpmocjs) aerjcjk earioclók modarom y
jipmja o poro`as `rafa`jpjk`ljktjs. Mo Aelclko Koclakom `j Ij`l`os `j
Caktram `j mo @rafa`jpjk`jkclo `jm Fadljrka ej`jrom jsto`aukl`jksj jmafló
jstj trotoiljkta lkkavo`ar jk 4>?0. ^oro occj`jr o uka `j jstas jipmjas sj
sujmj rjqujrlr uk iokjga dïslca `j mo lkeariïtlco, y poro caksjrvorma y
adtjkjr jm sujm`a iïxlia js kjcjsorla bocjrsj okïmlsls `j arlko rjfumorjs quj
`jiujstrjk quj ka sj jstïk caksuiljk`a `rafos. Jm sjfuliljkta `j acba
 lktjrvjkclakjs `j jstj tlpa rjvjmó uko rj`ucclók slfklelcotlvo jk mo
42:
`jpjk`jkclo
Jk uk jstu`la`jcak
mas cacolkóiokas,
aplïcjas, jm omcabam y mo ocacoéko
jk tarka `uroktj
uk 2> par jm trotoiljkta.
cljkta `j mas okïmlsls
`j arlko `ljrak kjfotlva jk jm caksuia `j `rafos `uroktj jm oÿa y ij`la quj

`uró jm pmok `j jipmja tjropìutlca.425  Slk jidorfa, cuok`a tjrilkó jm pmok y

cjsorak mas lkcjktlvas, mas portlclpoktjs rjtarkorak o su oktlfua caktjxta
catl`loka y mo ioyaréo rjcoyó jk su potrók bodltuom `j caksuia `j `rafos. Js
pasldmj quj jstas
portlclpoktjs prafroios kjcjsorlos
mos bodlml`o`js ka `urorokquj
ma mjs
suelcljktj poro om
pjriltlréok, lkcumcor
rjfrjsorjko mas
su
vl`o kariom, praplclor mo `lscaktlkul`o` quj kjcjsltodok, duscok`a kujvas
jipmjas, kujvos rjmoclakjs saclomjs y kujvos pasldlml`o`js.
Mas ia`jmas `j trotoiljkta quj ia`lelcok mas jktarkas `j caksuia `j
`rafos aerjcljk`a kujvas omlcljktjs quj eaijktok mo sadrlj`o` puj`jk
porjcjr uko omtjrkotlvo castaso om jkeaquj potamóflca octuom. Slk jidorfa, mo
lipmjijktoclók `j jstos pamétlcos pa`réo o`aptor kuijrasos earios, caia mo
cakcjslók `j sudsl`las p÷dmlcas o mas trodogo`arjs quj ioktjkfok mo
odstlkjkclo, mo camodaroclók cak caapjrotlvos y mo crjoclók `j kujvos
426
jiprjsos `j`jtjroplo
vlodlml`o` bocjr acupoclakom
okïmlsls `j l`jo`os
arlko oporo
frokaerjcjr
jscomojipmja
poro mosastjkldmj.
`jtjcclók  Mo
`jm
caksuia `j `rafos yo mo bo `jiastro`a jm @jportoijkta `j Prokspartjs,
cuyas trodogo`arjs sj saijtjk cak rjfumorl`o` o `lcbos prujdos.
***
Cakvljkj bocjr oqué omfukos somvj`o`js ocjrco `jm popjm `j mas bïdltas jk mo
o`lcclók. Cak suio erjcujkclo sj bodmo `j mas bïdltas caia ioklejstoclakjs
`j mo `jsrjfumoclók `j clrcultas kjurakomjs. Sadrj ta`a, `j mas clrcultas
lipmlco`as jk jm `lserutj y jm `jsja `j uko sustokclo o`lctlvo. 422  ^jra mas
bïdltas `jsjipjÿok
o`jcuo`os, eaijktok ytoidlìk ukmopopjm
rjeujrzok ijkas kaclva. Jk mos cak`lclakjs
rjcupjroclók.
Gabk Iaktjrassa y ya jktrjvlstoias o `ljclacba portlclpoktjs jk
prafroios `j `acj posas quj mmjvodok iïs `j `as oÿas `j odstlkjkclo.42<
L`jktlelcorak cak`uctos quj caksl`jrodok lipartoktjs poro ioktjkjrsj
sadrlas. Mos prlkclpomjs jrok, sjf÷k `jcéok7 oslstlr o mos rjuklakjs, jgjrcltor mo
frotltu`, sjr rlfurasoijktj slkcjras, ioktjkjrsj acupo`as, rjzor, praiavjr
mos octlvl`o`js osaclotlvos y oyu`or o mas `jiïs. Jstos occlakjs jrok, o su
ia`a `j vjr, mo cmovj `j su rjcupjroclók. Jk atro portj `j mo jktrjvlsto,
 comlelcodok mo saml`jz `j co`o uko `j jsos cak`uctos jk cuokta quj bïdltas
lk`lcok`a sl mosomtjrkotlvos.
sapjsor atros mmjvodok o coda outaiïtlcoijktj
Ma iïs lktjrjsoktj jsy quj
cosl slk pjksor a sama`jtros
mo lipartokclo mo
occlók y su outaiotlcl`o` jstodok jstrjcboijktj rjmoclako`os. Cuokta iïs

lipartoktj jro `jtjrilko`o cak`ucto poro su rjcupjroclók, iïs bodltuom  jro

jk su vl`o catl`loko. Jstas lk`lvl`uas porjcéok tjkjr cakcljkclo `j su
prapjkslók o octuor par bïdlta y bodéok proctlco`a cak`uctos quj eaijktodok
mo rjcupjroclók bosto jm pukta `j bocjrmos outaiïtlcos. Bodéok sustltul`a
iomas bïdltas par bïdltas djkjelclasas. Bodéok o`opto`a omfukas `j mas
ijcoklsias kjurakomjs quj eaijktok jm caksuia bodltuom `j `rafos poro
quj eaijktorok, jk coidla, su sadrlj`o` y su dljkjstor.
Jstï cmora quj sj kjcjsltok kujvos l`jos poro trotor mo `rafa`jpjk`jkclo.
Mas trotoiljktas octuomjs tljkjk jscosa ìxlta, iljktros quj jm odusa `j mos
`rafos slfuj cousok`a iucba `amar y jkarijs castjs buiokas y iotjrlomjs.
_ulzïs boyo mmjfo`a mo baro `j pakjr ioyar ìkeosls jk mos cak`uctos y mas
caktjxtas praplas tokta `j mo o`lcclók caia `j mo rjcupjroclók.
 

4:>.  «@rufs, Drolks, ok`

ok` Djbovlar7 Pbj Scljkcj ae O``lctlak¸, Kotlakom Lkstltutj
Lkstl tutj ak @ruf
Odusj. ×mtl
×mtlio
io octuomlz
octuomlzoclók7
oclók7 gumla `j 4>?2, bttps7//www.`rufodusj.fav/pudmlcotlaks/`rufs-
bttps7//www.`rufodusj.fav/pudmlcotlaks/`rufs-
drolks-djbovlar-scljkcj-o``lctlak/`ruf-odusj-o``lctlak
drolks-djbovlar-scljkcj-o``lctlak/`ruf-odusj-o``lctlak..

4:?. Om`a   Do`lokl jt om., «Aplotj vjrsus ^sycbastliumokt O``lctlak7 Pbj @leejrjkcjs

Om`a @leejrjkcjs @a
Iottjr¸. Koturj Tjvljws Kjurascljkcj `al7 ?>.?>32/krk3?>0
Tjvljws Kjurascljkcj ?4, k.· ?? (4>??)7 52:–6>>, `al7?>.?>32/k rk3?>088 Om`a
Do`lokl jt om., «O``lctlak
«O``lctlak Tjsjorcb ok` Pbjary7 O Caiijktory ak tbj SurfjakSurfjak Fjkjrom“s
Tjpart ak Omcabam, @rufs, ok` Bjomtb¸.  O``lctlak Dlamafy 43, k.· ? (4>?2)7 3–:,
`al7?>.????/o`d.?40<6
`al7?>.????/o`d.?40<6..

4:4. @ovl
 @ovl`` G. Kutt jt om., «Pbj
., «Pbj @apoilkj Pbjary ae O``lctlak7 0> \jors ae Blfbs
Blfb s ok` Maws¸.
 Koturj Tjvljws
Tjvljws Kjurascljkcj `al7?>.?>32/krk3<3<..
Kjurascljkcj ?5, k.· : (4>?:)7 3>:–3?4, `al7?>.?>32/krk3<3<

4:3. Hjkt C. Djrrl`fj y Pjrry

y Pjrry J. Tadlksak, «Mlhlkf, Voktlkf, ok` tbj Lkcjktlvj-Sjksltlzotlak
Lkcjktlvj -Sjksltlzotlak
Pbjary ae O``lctla
O``lctlak¸.
k¸.  Oijrlcok ^sycbamaflst 6?, k.· 2 (4>?5)7 (4>?5)7 56>–56<,
`al7?>.?>36/oip>>>>>:
`al7?>.?>36/oip>>>>>:<<.

4:0.  Dorry
DorryG. Jvjrltt y Prjvar V. Taddlks, «@ruf O``lctlak7 Zp`otlkf Octlaks
Octlak s ta Bodlts ta
Caipumslaks Pjk \jors
\jors Ak¸.  Okkuom Tjvljw ae ^sycbamafy 56, k.· ? (4>?5)7
(4>?5)7 43–:>,
`al7?>.??05/
`al7?>.??05/okkurjv-psy
okkurjv-psycb-?440?0->330:6
cb-?440?0->330:6..

4::. Tjdjcco Obrksdroh  jt om., Hjy Sudstokcj Zsj ok` Ijktom Bjomtb Lk`lcotars lk tbj Zkltj`
Obrksdroh 
Stotjs7 Tjsumts erai tbj 4>?5 Kotlakom Survjy ak @ruf Zsj ok` Bjomtb, BBS ^udmlcotlak
^udmlcotlak Ka.
SIO ?6-:>00, KS@ZB 
KS@ZB  Sjrljs B-:4 (Cjktjr ear Djbovlarom Bjomtb Stotlstlcs ok` _uomlty,
Sudstokcj Odusj
Odusj ok` I Ijktom
jktom Bjomtb Sjrvlcjs O`ilklstrotlak, Tachvlmmj, I@, 4>4>?6)8
?6)8 «Omcabam
Zsj7 @oto ok` Stotlstlcs¸,
Stotlstlcs¸, Arfoklzoclók Iuk`lom `j mo Somu`, caksumto`a jm ?5 `j ejdrjra `j
4>?<, bttp7//www.jura.wba.lkt/jk/b
bttp7//www .jura.wba.lkt/jk/bjomtb-taplcs/`lsjos
jomtb-taplcs/`lsjosj-prjvjktlak/omcab
j-prjvjktlak/omcabam-
am-usj/`oto-ok`-
usj/`oto-ok`-
stotlstlcs..
stotlstlcs

4:5. Jukl
 Juklcj
cj^orh-Mjj jt  om
 om .,  Tjcjlpt ae Sjrvlcjs ear Sudstokcj Zsj ok` Ijktom Bjomtb
Ijktom  Bjomtb Lssujs
`umts7 Tjsumts erai tbj 4>?5 Kotlakom Survjy ak @ruf Zsj ok` Bjomt b (SOIBSO7
 Oiakf O`umts7
KS@ZB @oto Tjvljw, Tachvlmmj,
Tachvlmmj, I@, sjptljidrj `j 4>?6).

4:6. «@rufs, Drolks, ok` Djbovlar¸, Kotlakom Lkstltutj ak @ruf Odusj.

4:2. ^oum Crlts-Cbrlstapb jt om., «^sycbasaclom Prjotijkts ear Cacolkj @jpjk`jkcj7 Kotlakom

Lkstltutj ak @ruf Odusj Cammodarotlvj Cacolkj Prjotijkt Stu`y¸.  Orcblvjs ae Fjkjrom
 ^sycblotry :5, k.· 5 (?<<<)7 0<3–:>4.
 4:<. Goijs T. IcHoy, «Iohlkf tbj Bor` Varh ae Tjcavjry Iarj Ottroctlvj ear Pbasj wltb
Sudstokcj Zsj @lsar`jrs¸. O``lctlak ??4, k.· : (4>?6)7 6:?–6:6, `al7?>.????/o``.?3:>4
`al7?>.????/o``.?3:>4..

45>. Omvlk
I. Sbustjr, «F.L. Bjralk O``lctlak Jpl`jilc lk Uljtkoi¸. Pbj Kjw \arh Plijs, ?5
bttp7//www.kytlijs.cai/?<6?/>:/?5/orc
`j ioya `j ?<6?, bttp7//www.kytlijs.cai/?<6?/>:/?5/orcblvjs/fl-bjralk-
blvjs/fl-bjralk-o``lctlak-jpl`jilc-
o``lctlak-jpl`jilc-

lk-vljtkoi-fl-bjralk-o``lctlak-ls.btim
lk-vljtkoi-fl-bjralk-o``lctlak-ls.btim..

45?.  Gjrjiy Huziorav, Pbj Iytb ae tbj O``lctj` Oriy7 Uljtkoi ok` tbj Ia`jrk Vor ak
 @rufs. Zklvjrslty ae Iossocbusjtts ^rjss, Oibjrst, 4>><.

454.  Mjj K. Tadlks jt om., «Uljtkoi Ujtjroks Pbrjj \jors Oetjr Uljtkoi7 Baw Aur Stu`y
Cbokfj` Aur Uljw ae Bjralk¸.  Oijrlcok Gaurkom ak O``lctlak ?<, k.· 3 (4>?>)7 4>3–4??,
`al7?>.????/g.?:4?->3<?.4>?>.>>>05.x
`al7?>.????/g.?:4?->3<?.4>?>.>>>05.x88 Mjj K. Tadlks, «Uljtkoi Ujtjroks“ Topl` Tjcavjry
erai Bjralk O``lctlak7 O Emuhj ar Kariom Jxpjctotlak1¸.  O``lctlak 22, k.· 2 (?<<3)7 ?>0?– 
?>:0, `al7?>.????/g.?35>->003.?<<3.td>4?43.x
`al7?>.????/g.?35>->003.?<<3.td>4?43.x..

453. Jktrjvlstorjomlzo`o jm < `j `lcljidrj `j 4>?6. Jm kaidrj `jm jktrjvlsto`a ka sj ijkclako

par iatlvas `j cakel`jkcloml`o`.

450. Mjj K. Tadlks, @ormjkj B. @ovls y @akom` V. Faa`wlk, «@ruf Zsj dy ZS Oriy Jkmlstj`
Ijk lk Uljtkoi7 O Eammaw-up ak Pbjlr Tjturk Baij¸.  Oijrlcok Gaurkom ae Jpl`jilamafy <<,
`al7?>.?><3/axear`gaurkoms.ogj.o?4?5>2..
k.· 0 (?<60)7 43:–40<, `al7?>.?><3/axear`gaurkoms.ogj.o?4?5>2

45:. Tadlks, «Uljtkoi Ujtjroks“ Topl` Tjcavjry erai Bjralk O``lctlak¸.

455. Tadlks jt om., «Uljtkoi Ujtjroks Pbrjj \jors Oetjr Uljtkoi7 Baw Aur Stu`y Cbokfj`
Aur Uljw ae Bjralk¸.

456. Tadlks, «Uljtkoi Ujtjroks“ Topl` Tjcavjry erai Bjralk O``lctlak¸.

452. OmlxSpljfjm, «Vbot Uljtkoi Poufbt Zs Odaut Drjohlkf Do` Bodlts¸. K^T, 4 `j jkjra `j
bttp7//www.kpr.arf/sjctlaks/bjomtb-s
4>?4, bttp7//www.kpr.arf /sjctlaks/bjomtb-sbats/4>?4/>?/>
bats/4>?4/>?/>4/?0003?6<0/wb
4/?0003?6<0/wbot-vljtkoi-toufbt-
ot-vljtkoi-toufbt-
us-odaut-drjohlkf-do`-bodlts..
us-odaut-drjohlkf-do`-bodlts

45<. Tadlks jt om., «Uljtkoi Ujtjroks Pbrjj \jors Oetjr Uljtkoi¸.

46>. Tadlks, «Uljtkoi Ujtjroks“ Topl` Tjcavjry erai Bjralk O``lctlak¸, ?>05.

46?. Tadlks, ?>05.

464. Tadlks, ?>3?.

463. ^otrlclo E. Bo`owoy jt om., «Pbj Jeejct ae Bauslkf ok` Fjk`jr ak ^rjejrjkcj ear
Iarpblkj-Sucrasj Samutlaks lk Tots¸.  ^sycbapborioc amafy 55, k.· ? (?<6<)7 26–<?,
 ^sycbapboriocamafy
`al7?>.?>>6/de>>03?<<:
`al7?>.?>>6/de>>03?<<:88 Drucj H. Omjxok`jr jt om., «Jeejct ae Jormy ok` Motjr Camaky Bauslkf
 ak Arom Lkfjstlak ae Iarpblkj lk Tots¸.  ^boriocamafy Dlacbjilstry ok` Djbovlar ?:, k.· 0

(?<2?)7 :6?–:65,
Jkvlrakijktom `al7?>.?>?5/>><?-3>:6(2?)<>4??-4
`al7?>.?>?5/>><?-3>:6(2?)<>4??-4
Jkrlcbijkt ak Sjme-O`ilklstrotlak ae 8tbj
Tjdjcco S. Baeear`
Sbart-Octlkf jt Tjilejktoklm
Aplal` om., «Jeejcts lk
ae
Iomj Tots¸. ^sycbapboriocamafy `al7?>.?>>6/s>>4?3->?6-
 ^sycbapboriocamafy 430, k.· 43–40 (4>?6)7 30<<–3:>5, `al7?>.?>>6/s>>4?3->?6-
0630-4..
0630-4

460.  Hjkkjtb G. Pbljm jt om., «Oktl-Crovlkf Jeejcts ae Jkvlrakijktom Jkrlcbijkt¸.

Kjurapsycbapboriocamafy ?4, k.· < (4>><)7 ??:?–??:5,
 Lktjrkotlakom Gaurkom ae Kjurapsycbapboriocamafy
`al7?>.?>?6/S?05??0:6><<<>064
`al7?>.?>?6/S?05??0:6><<<>06488 vìosj oslilsia Sjvjk J. Paijh y I. Eastjr Amlvj, «Saclom
Lkemujkcjs lk Okliom Ia`jms ae Aplotj O``lctlak¸.  Lktjrkotlakom Tjvljw ae Kjuradlamafy ?0>
`al7?>.?>?5/ds.lrk.4>?2.>6.>>088 Jwo Fomog, Iaklco Iokuszoh y Tadjrt
(4>?2)7 2?–?>6, `al7?>.?>?5/ds.lrk.4>?2.>6.>>0
Tokom`l, «Jkvlrakijktom Jkrlcbijkt os o ^atjktlom Lktjrvjktlak ear Bjralk Sjjhlkf¸. @ruf ok`
`al7?>.?>?5/g.`rufomc`jp.4>?5.>0.>?5..
 Omcabam @jpjk`jkcj ?53 (4>?5)7 ?<:–4>?, `al7?>.?>?5/g.`rufomc`jp.4>?5.>0.>?5

46:. Drucj H. Omjxok`jr y ^otrlclo E. Bo`owoy, «Aplal` O``lctlak7 Pbj Cosj ear ok O`optlvj
Arljktotlak¸.  ^sycbamaflcom Dummjtlk <4, k.· 4 (?<24)7 356–32?, `al7?>.?>36/>>33-
`al7?>.?>36/>>33-
4<><.<4.4.356..
4<><.<4.4.356

465. «@rufs, Drolks, ok` Djbovlar¸. Kotlakom Lkstltutj ak @ruf Odusj.

466. 
Okhj Skajh, Kjlm Mjvy y Gjokjttj Hjkkjtt, «Strakf-Vlmmj` dut Kat Succjsseum7 Pbj
Lipartokcj ae Strotjfljs lk Tjcavjry erai O``lctlak¸.  O``lctlvj Djbovlars Tjparts 0 (4>?5)7
?>4–?>6, `al7?>.?>?5/g.odrjp.4>?5.><.>>4
`al7?>.?>?5/g.odrjp.4>?5.><.>>4..

462. Skajh, Mjvy y Hjkkjtt, ?>6.

46<. Gjkko ^oyjsha, «E@O Oppravjs Maejxl`lkj By`racbmarl`j, Elrst Kak-Aplal` Prjotijkt

ear Iokofjijkt ae Aplal` Vltb`rowom Syiptais lk O`umts¸.  Ij` Iofozlkj. ?5 `j ioya `j
4>?2, bttps7//www.i`iof.cai/ij`lcom-kjws/e`
bttps7//www.i`iof.cai/ij`lcom-kjws/e`o-oppravjs-ma
o-oppravjs-maejxl`lkj-by`racb
ejxl`lkj-by`racbmarl`j-elrst-
marl`j-elrst-
kakaplal`-trjotijkt-ear-iokofji
kakaplal`-trjoti jkt-ear-iokofjijkt-ae-aplal`-wltb
jkt-ae-aplal`-wltb`rowom-syiptais
`rowom-syiptais-lk-o`umts
-lk-o`umts..

42>. IcHoy, «Iohlkf tbj Bor` Varh ae Tjcavjry Iarj Ottroctlvj¸, 6:4.

42?. IcHoy, 6:4.

424.
  Fjarfj Djbovlaur
Omcabamlsi¸. I. Bukt yTjsjorcb
Kotbok ok`
B. Pbjropy
Ozrlk, «O
??,Caiiuklty-Tjlkearcjijkt Oppraocb ta
`al7 ?>.?>?5/>>>:-
k.· ? (?<63)7 <?–?>0, `al7?>.?>?5/>>>:-
6<56(63)<>>64-6..
6<56(63)<>>64-6

423. Hjkkjtb Slmvjriok, Oktbaky @jEumla y Slfur`ur A. Slfur`ssak, «Iolktjkokcj ae

Tjlkearcjijkt ta O``rjss tbj Cbraklc Koturj ae @ruf O``lctlak¸.  ^rjvjktlvj Ij`lclkj ::
(4>?4)7 S05–S:3, `al7?>.?>?5/g.ypij`.4>?4.>3.>?3
`al7?>.?>?5/g.ypij`.4>?4.>3.>?3..

420. Iorh @. Mltt jt om., «Cbokflkf Kjtwarh Suppart ear @rlkhlkf7 Kjtwarh Suppart ^ragjct 4-
\jor Eammaw-up¸. Gaurkom ae Caksumtlkf ok` Cmlklcom ^sycbamafy 66, k.· 4 (4>><)7 44<–404,
`al7?>.?>36/o>>?:4:4
`al7?>.?>36/o>>?:4:4..
 42:. Slmvjriok,@jEumla y Slfur`ssak, «Iolktjkokcj ae Tjlkearcjijk
Tjlkearcjijktt ta O``rjss tbj Cbraklc
Koturj ae @ruf O``lctlak¸.

425. Oktbaky @jEumla y Hjkkjtb Slmvjriok, «Jipmayijkt-Dosj` Odstlkjkcj Tjlkearcjijkt

os o Iolktjkokcj Lktjrvjktlak ear tbj Prjotijkt ae Cacolkj @jpjk`jkcj7 ^ast-lktjrvjktlak

`al7?>.????/g.?35>->003.4>??.>3350.x..
Autcaijs¸. O``lctlak ?>5, k.· : (4>??)7 <5>–<56, `al7?>.????/g.?35>->003.4>??.>3350.x

426.  Hjkkjtb Slmvjriok, Oufust E. Bamtyk y Tjj` Iarrlsak, «Pbj Pbjropjutlc Ztlmlty ae
Jipmayijkt lk Prjotlkf @ruf O``lctlak7 Scljkcj ta Oppmlcotlak¸. Proksmotlakom Lssujs lk
Scljkcj 4, k.· 4 (4>?5)7 4>3–4?4, `al7
 ^sycbamaflcom Scljkcj `al7?>.?>36/tps>>>>>5?
?>.?>36/tps>>>>>5?..

422. Fjarfj E. Haad y Karo @. Uamhaw, «Kjuradlamafy ae O``lctlak7 O Kjuraclrcultry

Okomysls¸. Pbj Mokcjt ^sycblotry 3, k.· 2 (4>?5)7 65>–663, `al7?>.?>?5/S44?:->355(?5)>>?>0-
`al7?>.?>?5/S44?:->355(?5)>>?>0-
2.

42<. Gabk Iaktjrassa y Vjk`y Vaa`, «Bodlts ae Succjsseum Tjbodlmltotlak¸ (`otas lkì`ltas,

Zklvjrslty ae Sautbjrk Comlearklo, 4>?6).
 

?0

BÏDLPAS ^OTO MO EJMLCL@O@

«XMas sjrjs buiokasY sj bocjk cakstructarjs cakstruyjk`a y
toÿj`arjs `j mlro toÿjk`a mo mlro. @j lfuom iokjro, kas bocjias
 gustas om rjomlzor occlakjs gustos, ia`jro`as om octuor cak
ia`jroclók y vomljktjs om pracj`jr cak vomjktéo.¸
Orlstótjmjs

Sl quljrjs
@oias par caksjfulr
`jscakto`aqujqujuk
masklÿa
klÿaspjqujÿa caio
tljkjk uko vjr`uros,
eujrtj ±quì koturom
prj`lmjcclók bocjs1
par mo cail`o dmok`o, `umcj a froso, caia mo mjcbj, mos fommjtos, mo plzzo, mos
boidurfujsos y mas pjrrltas comljktjs. Osé quj qulzï sj tj acurro pakjrmj uko
plzco `j `umzar o mos vjr`uros oktjs `j sjrvlrmos, prjporok`a qulzï zokobarlos
fmosjo`os. A tom vjz oÿo`os uk paca `j froso, ofrjfok`a, par jgjipma,
ioktjqulmmo om purì `j pototo. Cakeloias jk quj `j jsj ia`a mas klÿas
jkcujktrjk iïs sodraso mo cail`o.
^jra boy uko iokjro o÷k iïs sjkclmmo `j caksjfulr quj tjkfok uko
omlijktoclók iïs somu`odmj7 sjfulr lktjktïk`ama, slipmjijktj.
Zk jqulpa
bïdltas `j lkvjstlfo`arjs
omlijktlclas `j uk frupa`jm
`j Tjlka Zkl`a
klÿas `j blza jm lkeoktlm.
uko jscujmo sjfuliljkta
Co`o`j
`asmasa
trjs `éos, sj mjs `odok `j caijr pmotas quj kariomijktj rjcbozodok7 crjio
`j zokobarlos a omcocbaeos.4<>  Caia codj lioflkor, om prlkclpla mos
omcocbaeos ka tuvljrak iucba ìxlta. Mo ioyaréo `j mas klÿas kukco mos bodéo
vlsta a prado`a bosto jktakcjs, lfuom quj portj `jm pjrsakom `j mo fuor`jréo,
om quj sj mj lk`lcó quj ka blcljro caijktorlas `jspjctlvas a iujcos `j
`jsofro`a om caijrmos. Mas klÿas sj `ok cujkto jksjful`o sl uko jstrotofjio
ka sj mmjvo o coda caia js `jdl`a.
 Mas prlijras lktjktas ka `ljrak iucba rjsumto`a. Mas klÿas jipjzorak
cailjk`a
`as ijsjsukas trjlkto froias7
slfuljktjs, tuvljrak opjkos pradodok
omcocbaeos poro mos omcocbaeos.
caijr @uroktj
ukos qulkcj mas
vjcjs.
Co`o vjz quj mjs tacodok omcocbaeos caiéok uk paca iïs, y mujfa atra paca.

Jm ioyar ouijkta sj `la `uroktj mas prlijras clkca lktjktas8 `jspuìs, jm

ouijkta sj klvjmó. Om elkomlzor jm jstu`la, caiéok iïs `j ?0> froias `j
omcocbaeos par codjzo, `j ij`lo. Sak dostoktjs omcocbaeos, sadrj ta`a sl jrjs
uk buioka quj pjso ukas vjlktj hlmas.
±Caijréok o÷k iïs vjr`uros sl jstos jrok iïs sodrasos1 ^oro caipradorma,
mas lkvjstlfo`arjs `ljrak o omfukas klÿas crjio `j omcocbaeos mlfjroijktj
jk`umzo`o. Jk atras cosas sj oÿo`ló froso poro `or o mo vjr`uro jso tjxturo
mlso y suovj quj prjeljrjk mas klÿas. Jstos ia`lelcoclakjs, slk jidorfa, ka
lkemuyjrak jk mo coktl`o` `j cail`o quj taiodok mas klÿas. Caiéok iïs
omcocbaeos sl sj mos aerjcéok cak iïs erjcujkclo, ka sl sj mjs oÿo`éo oz÷cor.
Ka ta`as, cmora jstï. @ljclsìls `j mas sjtjkto y `as portlclpoktjs jk jm jstu`la
slfuljrak rjslstlìk`asj o caijr vjr`uros7 ka sapartodok jm ospjcta y jm amar
`j mos omcocbaeos. Jm rjsta, jk coidla, caijkzó o caijrmos jk ioyar
coktl`o` o ij`l`o quj sj rjpjtéok jk jm ijk÷ `j mo fuor`jréo. Ka sodjias
cak cjrtjzo cuïmjs bodréok sl`a sus prjejrjkclos, `j bodjr pa`l`a jxprjsormos7
qulzïs bodréok lkeario`a `j quj mjs fustodok tok paca mos omcocbaeos om elkom
`jm jxpjrlijkta caia om prlkclpla. ^jra, o elk `j cujktos, ma lipartoktj ka
jro cafjrmjs fusta o mos vjr`uros8 jro caiìrsjmos.
Mas rjsumto`as `j jstj jstu`la ka rjsumtok sarprjk`jktjs cuok`a sj pljkso
fmadomijktj. Mas klÿas caijk ta`o cmosj `j casos cuok`a jstos oporjcjk cak
suelcljktj erjcujkclo jk su jktarka. Jk Gopók, jm `jsoyuka cakslstj jk orraz
cak posto `j sago ejrijkto`o. Jk Cblko, mas klÿas caijk orraz cakfjj, ukos
focbos o`jrjzo`os cak tlros `j corkj sjco, bujvas a taeu jkcurtl`a. Jk
Motlkaoiìrlco, bosto mas klÿas iuy pjqujÿas taiok coeì cak mjcbj. Jk
Iìxlca iagok mos tartlmmos jk uk cujkca `j somso plcoktj a jkcblmo`o. Mas
klÿas caijk pmotas ofrlas, ejrijkto`as y plcoktjs sl js ma quj taco.
Mas o`umtas saias lfuom `j lkemujkclodmjs, oukquj ka samoias rjcakacjrma.
Sé, bocjias uko y atro vjz mos casos quj iïs kas fusto bocjr. ^jra toidlìk
mmjfok o jkcoktorkas mos casos quj bocjias rjpjtl`oijktj. Js caia uk ducmj
lkvlsldmj quj sj rjtraomlijkto `jktra `j kujstros codjzos. Caia puj`js
lioflkor, jstj ducmj tljkj iucba quj vjr cak kujstras bïdltas. \ cak kujstro
ejmlcl`o`.
 ***

Jk ?<?>, uk pslcómafa mmoio`a J`wor` Pltcbjkjr adsjrvó quj mas adgjtas

cak mas quj jstoias eoilmlorlzo`as, slipmjijktj par bodjrmas vlsta oktjs,
kas pra`ucjk uko sjksoclók `j «cïml`a ofro`a, `j praplj`o`, uk sjktliljkta

`j lktlil`o`, `j jstor jk coso, o fusta, uko sjksoclók `j caia`l`o`¸. 4<?  Kas

fustok mos casos slipmjijktj parquj kas bjias ocastuidro`a o jmmos,
sastjkéo Pltcbjkjr. Jk uk ortécuma `j ?<52, jm pslcómafa saclom Tadjrt Wogakc
4<4
`jkailkó
Boy iucbaso jstjiatlvas
ejkóijkapar
ijro jxpaslclók.
mas quj mo erjcujkclo `j jxpaslclók pra`ucj
ofro`a.4<3   Zka `j jmmas js mo eoilmlorl`o`. Jk su sjktl`a iïs oipmla y
jxtjk`l`a, jsj tìrilka slfklelco ÷klcoijktj quj rjcakacjias omfa cak ma
quj yo kas bjias tapo`a oktjs. ^jra, o vjcjs, osaio toidlìk su slfklelco`a
iïs praeuk`a7 cuok`a rjcakacjias, par jgjipma, quj prjejrlias omfa par jm
÷klca iatlva `j quj kas rjsumto eoilmlor. Jk jsj cosa, jktro jk gujfa omfa
sustokclom. Mo eoilmlorl`o` jxpmlco par quì o ijku`a mos eatafroeéos `j
kujstro coro kas porjcjk jxtroÿos. Js caia sl jstuvljros ilrok`a o omfuljk o
quljk jk rjoml`o` ka rjcakacjs. Jmma sj `jdj o quj tu coro ka js `jm ta`a
sliìtrlco7
`jiïs ‐mojmqujmo`apmosio
lzquljr`a
uko yeatafroeéo‐
jm `jrjcba ka
js sak l`ìktlcas.
jm rjvjrsa `j moMocoro
coroquj
qujvjias
vjk maso
`lorla jk jm jspjga. Mo ioyaréo `jtjctoias jso oslijtréo, `j obé quj kujstros
eatas kas pra`uzcok cljrto sjksoclók `j jxtroÿjzo.
Jk uk jxpjrlijkta iuy lkfjklasa, sj mjs iastrodok o jstu`loktjs
uklvjrsltorlas `as eatafroeéos `j su coro7 uko quj iastrodo su vjr`o`jro
liofjk eatafrïelco y atro jk mo quj jsto liofjk oporjcéo lkvjrtl`o, caia mo
vjéok jk jm jspjga.4<0  ±Cuïm prjejréok1 O mas jstu`loktjs mjs fustodo iïs mo
liofjk jk jm jspjga7 mo quj mmjvodok vljk`a ta`o su vl`o. Mujfa, mas
lkvjstlfo`arjs mjs iastrodok mos `as eatas o jstu`loktjs oilfas. O mas oilfas
mjs fustodo iïs mo coro o mo quj jstodok ocastuidro`as7 mo liofjk
eatafrïelco. Jk oidas cosas, mos prjejrjkclos jstodok iïs lkemul`os par mo
jxpaslclók rjltjro`o quj par mo coml`o` jstìtlco.
Jstj jejcta `j mo jxpaslclók toidlìk `jtjrilko mo  prj`lctldlml`o`
djkjelclaso. Sl vlogos iucba par trodoga, sjfuroijktj tljkjs uko co`jko `j
rjstouroktjs prjejrl`o o mo quj vos sljiprj. Ulogor rjsumto iïs eïclm sl
outaiotlzos `jclslakjs jmjijktomjs caia `ók`j caijr. Koturomijktj,
klkf÷k rjstouroktj `j jsj tlpa, par dujka quj sjo, pa`rï caipororsj cak uk
dujk rjstouroktj macom. ^jra toipaca sjrï tok ioma caia pa`réo sjr jm pjar
 rjstouroktj `j mo clu`o`. Oukquj mos co`jkos `j rjstouroktjs ka sujmjk sjrvlr
mo ijgar
cjkor. cail`o,
^uj`j quj sjfura
lkcmusaquj bo jipjzo`a
tj posjs par ommé o`jfustortj
tokta jkjmtokta,
sltla `ak`j
cuok`asujmjs
jstïslrjko
coso. Jktros y ta`a tj rjsumto eoilmlor. Ujs mo corto y sodjs quì pj`lr.

Sjfuroijktj pa`rïs `or cak `lvjrsas iatlvas pjrejctoijktj vïml`as poro

jxpmlcor par quì tj fusto jm macom. ^uj`j quj tj ofro`j jm omlÿa quj mj pakjk o
mo jksomo`o, a mos fommjtltos somo`os. ^jra ±js jsj jm vjr`o`jra iatlva1 Oqué
jktrok jk gujfa, slk `u`o, mo eoilmlorl`o` y mo prj`lctldlml`o`.
Om bocjr rjpjtl`oijktj ma ilsia, sucj`j toidlìk atro caso, y js quj jso
jxpjrljkclo sj vujmvj emul`o y eïclm poro mo ijktj. Froclos o mo rjpjtlclók, kas
cujsto ijkas caiprjk`jr y jvomuor ma quj jstï acurrljk`a. Omfukas
lkvjstlfo`arjs orfuijktok quj mo eoclml`o` `j pracjsoiljkta js `j par sé
pmocjktjro, `j obé quj ocodjk par fustorkas mos jxpjrljkclos rjpjtl`os. 4<:  Mos
prj`lmjcclakjs jstìtlcos jk jm coipa `jm ortj y mo i÷slco sak pasldmjs froclos
o mo emul`jz pjrcjptlvo  `j rosfas rjcurrjktjs (rlio, ijma`éo, slijtréo…) Jm
ortj ia`jrka y caktjiparïkja corjcj o ijku`a `j tomjs rosfas rjcurrjktjs,
pjra pasjj emul`jz cakcjptuom, `j ia`a quj mos l`jos jstliumok jm
4<5
rjcakacliljkta
Kujstra fusta`jpar
slfklelco`as y jiaclakjs.
mo rjpjtlclók o vjcjs rjsumto sarprjk`jktj. Pa`as
pjksoias quj kas jkcoktoréo cak`uclr uk cacbj cak jstlma, `j jsas quj
mmoiok mo otjkclók. ^jra cuok`a sj pl`ló o uk frupa `j caksuil`arjs quj
vomarorok cuïkta mjs fustodok rjpra`ucclakjs jk 3-@ `j sjtjkto y sljtj
ia`jmas, jmlfljrak mas cacbjs cak coroctjréstlcos iïs cakvjkclakomjs y
téplcos.4<6  Mas cacbjs cak mékjos iïs caiukjs jrok, o`jiïs, mas iïs
vjk`l`as. @j ia`a quj js móflca quj eodrlcoktjs `j cacbjs euturlstos caia
Pjsmo sj boyok `jcokto`a par `lsjÿas cmïslcas y jstok`orlzo`as, pjsj o mos
lkkavoclakjs tìcklcos quj caktljkjk sus vjbécumas. ^rjejrlias ma quj
jstoias ocastuidro`as
Kas qujgoias o vjr.
`j mo udlcul`o` `j mas okukclas, pjra mo pudmlcl`o` y jm
drok`lkf mmjvok bosto kujstros pujrtos (y poktommos) iucbos `j mos casos quj
qujrjias vjr y quj kas bocjk sjktlr dljk. Mo prj`lmjcclók `jm caksuil`ar
par mos iorcos ouijkto cak uko ioyar jxpaslclók o sus okukclas. Jk mas
jstu`las `j modarotarla omcokzo su cato iïxlio jk tarka o mos `ljz
vlsuomlzoclakjs, quj js cuok`a porjcj jstodmjcjrsj jm bïdlta. 4<2 Mas mafatlpas
y iorcos rjflstro`os slfklelcok paca par sé samas. O trovìs `j mo jxpjrljkclo,
mmjfoias o rjcakacjrmas y oprjclormas. Bosto mas klÿas sak suscjptldmjs o jstj
 ejkóijka. Jk uk jxpjrlijkta, sj `la o klÿas `j cuotra oÿas uk kuffjt   `j
pamma jk uk jkvamtarla cak4<<jm mafatlpa `j Ic@akom`“s y uko pljzo l`ìktlco
jkvujmto jk popjm dmokca.   ^radorak mas `as j lk`lcorak cuïm sodéo ijgar.
Blcljrak ma ilsia cak boidurfujsos, pototos erltos, vosas `j mjcbj y

zokobarlos dody, caiporok`a mas quj mmjvodok jm jkvamtarla `j Ic@akom`“s

cak mas quj ka. Cuotra `j co`o clkca klÿas aplkorak quj sodéok ijgar mas
omlijktas quj mmjvodok jm mafatlpa `j Ic@akom`“s. Bosto mos zokobarlos dody
jstodok iïs rlcos. Mas klÿas quj caiéok iïs o ijku`a jk Ic@akom`“s
iastrodok uko ioyar lkcmlkoclók par mo cail`o sjÿomo`o cak mo iorco
caijrclom. Froclos o mos vlsltos rjpjtl`os o Ic@akom`“s, jm mafatlpa bodéo
cadro`a uk slfklelco`a pasltlva.
Mo jelcljkclo js atra iatlva quj jxpmlco par quì kas ofro`o mo jxpjrljkclo
rjltjro`o. \a ij opravjcba `j jmma jk ils cmosjs. Mas jstu`loktjs sujmjk
sjfulr sjktïk`asj jk jm sltla quj jmlfjk jm prlijr `éo `j cmosj. Mjs bofa uko
eata sjkto`as y ijiarlza sus kaidrjs jk jsj ar`jk. Jsa kas eoclmlto mo vl`o o
jmmas y o ié.
Om jxpmlcor par quì vamvéok sljiprj om ilsia osljkta, mas omuikas mjs
`lgjrak o mas lkvjstlfo`arjs casos caia7 «Crja quj mo prlijro apclók euj
jspaktïkjo y quj mujfa ij ocastuidrì o jmmo¸8 «Mo ioyaréo `j mos vjcjs
jmlga om ozor om prlkclpla, y mujfa vujmva om ilsia sltla¸8 y «Ij cujsto
jxpmlcor il prlijro apclók8 `jspuìs js sama cujstlók `j lkjrclo¸. 3>>  Su
jmjcclók pa`éo sjr ozoraso jk uk prlkclpla, pjra sj cakvjrtéo rïpl`oijktj jk
mo apclók par `jejcta. Cuok`a sj pj`éo o mas jstu`loktjs quj jvomuorok
pasldmjs iatlvas, `jcéok quj sj cakcjktrodok ijgar y quj sj sjktéok iïs
cóia`as jk su osljkta `j sljiprj, iïs o fusta y `ujÿas `j mo sltuoclók. 3>?
Mo jxpjrljkclo poso`o js, par atra mo`a, uko sjÿom `j sjfurl`o`. Jktrj mas
rjsl`jktjs jk J`lidurfa sj blza uko jkcujsto prjfuktok`a bosto quì pukta

sj sjktéok
cak atras sjfuras
dorrlas jk
o zakos
mas quj`j mo clu`o`
ldok roro quj
vjz.saméok erjcujktor,
Cuok`a caiporo`os
mas lkvjstlfo`arjs
caipororak mo vomaroclók `j mas vjclkas `j mo clu`o` cak mo toso `j
`jmlkcujkclo `j co`o dorrla, adsjrvorak quj mo fjktj tjkéo uko l`jo jxofjro`o
`j ma sjfuros quj jrok mos zakos quj erjcujktodok y uko vlslók iïs rjomlsto
`j mo lksjfurl`o` jk atras dorrlas.3>4  @lcba `j atro iokjro, cuokta iïs
eoilmlor kas rjsumto uk mufor, ijkas copocjs saias `j guzfor bosto quì pukta
js sjfura7 gusta ma caktrorla `j ma quj codréo jspjror. Mo caia`l`o` quj kas
pra`ucj ma cakacl`a puj`j `lstarslakor kujstro pjrcjpclók `j mo rjoml`o`.
 Jsta jxpmlco toidlìk kujstros octltu`js o mo baro `j cak`uclr. Il bjrioko

vlvj
vlsltojkMas
Iaktoko y jstï
Ïkfjmjs, pjrejctoijktj
jk coidla, ocastuidro`o
sljktj quj o cak`uclr
su vl`o carrj ommé. vjz
pjmlfra co`o Cuok`a
quj
sj pakj om vamoktj. Jk rjoml`o`, jm Jsto`a jk jm quj rjsl`j acupo `js`j bocj

vorlas oÿas jm prlijr pujsta jk cuokta o iujrtjs jk occl`jktj `j corrjtjro, 3>3

iljktros quj jsto toso js rjmotlvoijktj dogo jk Comlearklo. Jk ta`a jm poés boy
ijkas iujrtjs par occl`jktj `j trïelca jk zakos urdokos quj jk zakos
ruromjs. Js eïclm
sjktliljkta jqulvacorsj om guzfor jm fro`a `j sjfurl`o` dosïk`asj jk jm
`j eoilmlorl`o`.
Mo ijro jxpaslclók acurrj slk quj kas `jias cujkto `j jmma. Cuok`a
rjpjtlias occlakjs, kujstros prjejrjkclos coidlok. Jm jejcta js sutlm y ka
sljiprj pjrcjptldmj poro kujstro ijktj cakscljktj. Crjjias quj taioias mo
`jclslók `j octuor, ka quj kujstros occlakjs lkemuyjk jk kujstros `jclslakjs.
Cuok`a octuoias par bïdlta, o ijku`a crjjias quj jstoias octuok`a
cakearij o kujstras `jsjas, sjf÷k ma quj qujréoias `js`j jm prlkclpla. Mas
portlclpoktjs jk uk jstu`la quj tjkéok jm bïdlta caksaml`o`a `j iaktor jk
outad÷s, caipror cail`o rïpl`o a vjr mos katlclos jk mo tjmj jstodok
odsamutoijktj cakvjkcl`as `j quj tjkéok lktjkclók `j bocjr ta`os jsos casos,
o pjsor `j quj sus lktjkclakjs jrok jk rjoml`o` jplejkaiìklcos7 js `jclr,
occjsarlos, lkcl`jktomjs. Ma quj tuvljrok lktjkclók `j bocjr corjcéo `j
lipartokclo8 sjfuéok octuok`a par bïdlta, sjkclmmoijktj.3>0  Js móflca quj
osuioias mo rjspaksodlml`o` pjrsakom `j kujstras bïdltas. O elk `j cujktos,
kujstros occlakjs rjpjtl`os kas porjcjk eoilmlorjs, prj`jcldmjs, emul`os y
sjfuros.
O ma morfa `j jstj mldra bjias bodmo`a sadrj cóia crjor kujvas bïdltas
quj ijgarjk kujstros vl`os. Bjias vlsta cóia aptor par uko cak`ucto
frotlelcoktj poro, o caktlkuoclók, coidlor jstrotìflcoijktj kujstra jktarka y

eoclmltor `j jsj poro

ya bodltu`lkom ia`aquj
su sj
rjpjtlclók.
oméj cak Om bocjrma,
kujstra jstoias ia`lelcok`a
ya cakscljktj kujstra
jk mo caksjcuclók
`j kujstros ijtos.
Obaro sodjias, slk jidorfa, quj boy iucbas coilkas poro omcokzor jso
oriakéo. Cak sama rjpjtlr occlakjs, kujstras `jsjas coidlok. Jipjzoias o
prjejrlr mos casos quj jxpjrlijktoias uko y atro vjz. Sj cakvljrtjk jk ma quj
qujrjias bocjr. Mas bïdltas sak, jk rjoml`o`, caia uko commj `j `admj
sjktl`a. Kas oyu`ok o caksjfulr kujstros ijtos y sj cakvljrtjk toidlìk jk
kujstros ijtos. ±Cakacjs jso sjksoclók lkij`loto `j dljkjstor y rjmogoclók
 quj sj jxpjrlijkto om rjfrjsor o coso tros uk vlogj1 ^ujs ka js iïs quj mo
vlvjkclo ofu`o `jm ouro quj ocuiumo jm bïdlta.
***

Zko dujko oilfo iéo js cotómlco proctlcoktj, y jktuslosto, o`jiïs. ^oro jmmo,
lr o mo lfmjslo y portlclpor jk mo ilso js uk rltuom bjriasa y rjcakeartoktj. Mo
rjfumorl`o` `jm comjk`orla mlt÷rflca, `j mas jspoclas y mas adgjtas sofro`as, mj
drlk`o jstructuro. Mas fjstas, mo i÷slco, mo caiuklók y jm lkcljksa mj
rjcujr`ok jm slfklelco`a slidómlca y jiaclakom `j mo mlturflo. Js «`jm
caktjxta `j mas octas cakcrjtas `j mo adsjrvokclo rjmlflaso `j `ak`j drato mo
cakvlcclók rjmlflaso¸.3>:  Jsto eoiaso clto `jm oktrapómafa Cmleear` Fjjrtz
pmosio jm slfklelco`a jsplrltuom quj `lioko `j mas rltuomjs.
Pa`a rltuom sj doso jk mo rjpjtlclók y jk uko sjcujkclo `j fjstas
réfl`oijktj jstodmjcl`o.3>5  ^jra jm rltuom `leljrj `jm bïdlta jk uk sjktl`a
euk`oijktom7 corjcj `j uko rjcaipjkso `lrjcto j lkij`loto. ^ar jm caktrorla,
tjkjias quj lkvjktormj uk slfklelco`a `jm quj rjvjstlrma. Omzoias kujstros
capos jk uk drlk`ls, sapmoias mos vjmos `j uko torto `j cuipmjoÿas y kas
pakjias
mjvoktorsjdlrrjtjs y vjstl`as
y fuor`or `j eljsto
slmjkcla jm `éo
iljktros sj `jjscucbo
kujstrouko
fro`uoclók.
cokclók,Jm`jfjsta `j
coktor
iljktros or`jk mos vjmos a `j pakjrsj uk rapogj cjrjiaklom oct÷o caia
jmjijkta `j rjtraomlijktoclók quj rjeujrzo kujstro crjjkclo jk quj jstï
sucj`ljk`a omfa troscjk`jktom7 uk fjsta `j rjspjta par kujstra poés, mo
cjmjdroclók `j uk oÿa iïs a `j uk mafra oco`ìilca.
Mas rltuomjs cakstltuyjk uk lipumsa buioka uklvjrsom. Mas kotlvas
kartjoijrlcokas, sadrj ta`a mas `jm surajstj, tjkéok cjrjiaklos poro
praplclor mo mmuvlo. Mas gopakjsjs tljkjk mo cjrjiaklo `jm tì, ta`a uk ortj. Mas
oztjcos rjomlzodok socrlelclas buiokas jk mo clio `j sus plrïil`js. ^oro uk

adsjrvo`ar adgjtlva,
`jsjodmjs, `js`j jstas^jra
mujfa). rltuomjs ka rjsumtok iuy
mas lkvjstlfo`arjs roclakomjs
jstïk (y kao ta`as
jipjzok`a sak
`jscudrlr
uko móflco tros jmmas, sadrj ta`a jk ìpacos `j okfustlo j lkcjrtl`uidrj. Mo
rjpjtlclók js jk sé ilsio uko rjcaipjkso (ma quj cuomquljr klÿa a klÿo `j
sjls oÿas caksl`jroréo jvl`jktj tros vjr Uoloko (a Iaoko jk Blspokaoiìrlco)
par `jcliacuorto vjz.
^jksjias jk jm iuk`a `jm `jpartj `j ìmltj, cak ta`os sus prjslakjs y
rljsfas. Mas `jpartlstos `j prlijr klvjm sak pjrsakos `ato`os `j uko
bodlml`o` jspjclom jk su coipa. Co`o vjz quj caipltjk sj pakj jk gujfa
 frok coktl`o` `j `lkjra, eoio y tomjkta. Fokor rjquljrj iucbo sjfurl`o` jk
uka ilsia y omfa `j sujrtj. Ka js `j jxtroÿor, par tokta, quj jm `jpartj jstì
pmofo`a `j rltuomjs supjrstlclasas. Mas `jpartlstos sj slrvjk `j jmmas poro
sjktlr quj `ailkok bosto cljrta pukta mo sltuoclók jk uk jktarka suioijktj
liprj`jcldmj.

Bocj trjlkto oÿas, mo ia`o `j mmjvor cumatjs `j domakcjsta okcbas y morfas

ka jro kl eovarjcj`aro kl eukclakom. Sj arlflkó cuok`a, om muclr jm uklearij `j
mas Cblcofa Dumms, Ilcbojm Gar`ok tuva quj pakjrsj ukas poktomakjs
jxtromorfas poro jscak`jr jm cumatj ozum `j mo Zklvjrsl`o` `j Coramlko `jm
Kartj quj mmjvodo `jdoga caia tomlsiïk. Obaro jsas cumatjs jstïk jk ta`os
portjs. Sak, par tokta, uko tjk`jkclo surfl`o `j uk rltuom supjrstlclasa. Jk jsj
cosa cakcrjta, mo rjpjtlclók bommó slfklelco`a iucba `jspuìs `j quj
jipjzoro o `orsj jm octa. Osé `j pa`jraso js.
Iucbas gufo`arjs praejslakomjs `j e÷tdam oijrlcoka y bachjy mmjvok dordo
poro quj mjs `ì dujko sujrtj. Om porjcjr, jsto tjk`jkclo mo lklcló Dgõrk Darf,
jm ostra sujca `jm tjkls, quj fokó uko y atro vjz Vlidmj`ak slk oejltorsj (y
mmjvok`a mo ilsio coilsjto `j Elmo). Cakslfuló clkca tétumas sjful`as.
Pjkljk`a jk cujkto mo prjslók quj sapartok mas `jpartlstos, ka tljkj ko`o `j
sarprjk`jktj quj crjok jk casos jstroeomorlos. Jm 2> par cljkta `j mas
`jpartlstos praejslakomjs tljkj omfuko supjrstlclók quj pakj jk prïctlco oktjs
`j gufor. Sjf÷k uk jstu`la, jstas fjstas supjrstlclasas puj`jk sjr iuy
vorlo`as7 caijr sljiprj cuotra tartltos, par jgjipma, a vjr jm k÷ijra trjcj om
ijkas uko vjz.3>6
Mo slipmj crjjkclo js `j par sé iuy pa`jraso. Zk pmocjda puj`j mafror mas
ilsias rjsumto`as quj uk ij`lcoijkta sl jstoias cakvjkcl`as `j quj jk
rjoml`o` jstoias taiok`a jsj ij`lcoijkta. Crjjr jk ukas comcjtlkjs `j mo
sujrtj puj`j ijgaror kujstro octuoclók jk jm coipa `j gujfa. ^jra jmma ka sj
`jdj ÷klcoijktj om jejcta pmocjda. Fjjrtz tjkéo rozók jk cuokta o mo
lipartokclo `j mas octas cakcrjtas. Mo prïctlco `j rltuomjs y mo rjpjtlclók
surtjk uk jejcta comioktj.
Jk uk jstu`la, uk frupa `j uklvjrsltorlas proctlcodo jk coso `uroktj cuotra
`éos uko sjrlj `j caipmjgos «sjcujkclos `j octas¸, tomjs caia cjrror mas
puÿas, flrormas, rjsplror bak`a trjs vjcjs y cjrror mas agas. 3>2  Oprjk`éok
vljk`a uk tutarlom jk vé`ja y slfuljk`a lkstrucclakjs jscrltos. Caipmjtor mo
sjcujkclo caipmjto jxlféo vorlas ilkutas.
Mo cujstlók cjktrom jro sl jsj rltuom ordltrorla oyu`oréo o mas jstu`loktjs o
oeraktor jm erocosa. Jm sìptlia `éo, mas portlclpoktjs ocu`éok om modarotarla.
 Omfukas bocéok jm rltuom. Atras ka. Mujfa ta`as mmjvodok o coda uko
caipmlco`o torjo `j `jtjcclók jk jm ar`jko`ar. ^oro okliormjs o jsearzorsj,
sj mjs aerjcéok `ljz `ómorjs `j prlio o coidla `j quj rjspak`ljrok cak
jxoctltu`. Ouk osé, caijtéok jrrarjs jk uk 4> par cljkta `j mas cosas.
Jstj jstu`la ij`éo mo rjocclók om erocosa slrvlìk`asj `j uk oporota `j

jmjctrajkcjeomafroeéo (JJF) quj rjflstrodo mos sjÿomjs jmìctrlcos kjurakomjs.

Js `jclr, uk farra `jm quj somjk kuijrasas codmjs sugjtas om cujra codjmmu`a
`j iokjro ka lkvoslvo quj il`jk mo octlvl`o` jmìctrlco `j mos kjurakos
jkcjeïmlcos, jk jstj cosa cuok`a mas jstu`loktjs sj jqulvacodok om mmjvor o
coda mo torjo quj sj mjs bodéo jkcaijk`o`a. Om caijtjr uk jrrar, kujstra
cjrjdra jiltj uk tlpa `j ak`o `jkailko`a kjfotlvl`o` rjmoclako`o cak jm
jrrar (JTK, jk sus slfmos lkfmjsos).
Mas jstu`loktjs quj bocéok jm rltuom oktjs `j jgjcutor mo torjo prjsjktodok
ij`lclakjs `j JTK ijkarjs, ma quj slfklelcodo quj rjocclakodok `j iokjro
ijkas ofu`o om jrrar. Jm rltuom porjcéo pratjfjrmas bosto cljrta pukta `jm
jstrìs `j erocosor. \, oukquj ka rjocclakodok `j iokjro tok jxtrjio o mas
jrrarjs, su rjk`liljkta om jgjcutor mo torjo ka sj vjéo pjrgu`lco`a (pjra
toipaca ijgarodo).
Mas caijktorlas `j mas jstu`loktjs tros rjomlzor mo torjo jrok iuy
rjvjmo`arjs. Zka jscrldéo7 «Mo rjpjtlclók `j octlvl`o`js ij bo eoclmlto`a
bosto cljrta pukta jm mmjvor o coda mo torjo (lkeariïtlco). Crja quj js pasldmj
quj caipmjtor jso sjrlj `j fjstas ij boyo oyu`o`a o sjktlrij uk paca iïs
cjktro`a y trokqulma¸. Atra caijktodo7 «Caipmjtor mo sjrlj `j fjstas oktjs
`j jipjzor mo torjo ij bo oyu`o`a o trokqulmlzorij y ij bo bjcba sjktlr jk
cljrta ia`a quj caktramodo iïs mo sltuoclók¸. Om porjcjr, jm sama bjcba `j
jgjcutor jm rltuom comio mas tjiarjs y mo okslj`o`. Mos occlakjs rjpjtltlvos
puj`jk sotlseocjr kujstro kjcjsl`o` `j ar`jk y prj`lctldlml`o`. Mas rltuomjs
puj`jk, o`jiïs, `lstrojrkas, dmaqujor kujstras pjksoiljktas kjfotlvas j
lipj`lrkas covlmor jk jxcjsa. Omfukas rltuomjs cak vomar slidómlca puj`jk
lkcmusa pratjfjrkas `lrjctoijktj `jm sjktliljkta `j pjmlfra, caia sucj`j
cak mas rltuomjs rjmlflasas quj kas praparclakok uk sjktliljkta `j
troscjk`jkclo, uk sjktl`a quj vo iïs ommï `jm prapla sjr. Jsto eukclók puj`jk
cuipmlrmo oslilsia rltuomjs sjcumorjs quj kas rjcujr`ok l`jos quj
troscljk`jk kujstras tjiarjs.
Iucbas `j kasatras cakacjias mos vjktogos `j mo rjpjtlclók rltuom. Mas
droslmjÿas, par jgjipma, utlmlzok rltuomjs sjkclmmas, mmoio`as slipotlos, poro
oeraktor pradmjios `j mo vl`o `lorlo.3><  Jk uk jxpjrlijkta, jstu`loktjs
 jsto`aukl`jksjs, gukta cak clu`o`okas droslmjÿas quj proctlcodok jstas
rltuomjs, jvomuorak mo jelcoclo `j `acj slipotlos  poro rjsamvjr pradmjios
caia mo `lelcumto` poro `jgor `j euior, mo eomto `j oilfas, mo lkel`jml`o` a mo
`jprjslók. ^ar jgjipma7
«^akjrtj uko coilsjto dmokco clkca `éos sjful`as. @jspuìs, movor mo

coilsjto cak ofuo somo`o. ^akjrmo o sjcor o mo saidro. Cuok`a sj boyo

sjco`a, `admormo y mmjvormo o mo lfmjslo¸.
«Fuor`or jk uk rjclpljktj ijtïmlca bagos `j uk rasom dmokca. @jspuìs,
prjk`jr eujfa o mos bagos, rjcafjr mos cjklzos y fuor`ormos jk uko damslto `j
pmïstlca. Cafjr mo damslto y `jgormo jk uk crucj `j coilkas. Tjpjtlr jstj
pracj`liljkta sljtj `éos sjful`as.¸
Jvl`jktjijktj, jstos occlakjs ka tljkjk klkf÷k pa`jr rjom poro ia`lelcor mo
vl`o jk uk sjktl`a iïflca. Ma lktjrjsoktj ka js jsa. Caksl`jrjias jm bjcba
`j quj jstas rltuomjs jxlstjk sjfuroijktj `js`j bocj iucba tljipa, a om
ijkas sj bok rjpjtl`a y `leuk`l`a par tro`lclók arom jktrj frok k÷ijra `j
pjrsakos. ±Bok eukclako`a omfuko vjz1 Ka. Kl uko samo, `j bjcba (pjsj o mos
calkcl`jkclos). @j ia`a quj ka js su jelcoclo ma quj bocj quj sj `leuk`ok7
js kujstro ej. Jm bjcba `j quj uko slipotlo  sj rjplto mj cakeljrj uk pa`jr
jspjclom  pjr sj, om iorfjk `j sus rjsumto`as. Pokta droslmjÿas caia
jsto`aukl`jksjs crjéok quj mos occlakjs rjpjtl`os uk ioyar k÷ijra `j vjcjs
sjréok iïs jejctlvos. Caia codj supakjr, mas jstu`loktjs uklvjrsltorlas jrok
jk fjkjrom iucba iïs jscìptlcas rjspjcta o mo jelcoclo `j tomjs rjij`las quj
mas droslmjÿas quj mas proctlcodok.
Koturomijktj, js uk bjcba quj uk fjsta lkjelcoz sjfulrï sljk`a lkjelcoz par
iïs quj sj rjplto `ljz vjcjs. ^jra lkcmusa `j iokjro lktultlvo `oias
prjjilkjkclo o occlakjs quj rjpjtlias sljiprj `j mo ilsio eario. Sl sj kas
opuro, puj`j quj lkcmusa mjs otrlduyoias omf÷k jejcta iïflca.
Oktjs `j quj jipljcjs o pjksor quj tomjs rltuomjs eariok portj `j omfuko
cumturo jxótlco droslmjÿo, cakvljkj trojr o camoclók uko jkcujsto akmlkj bjcbo
jktrj kartjoijrlcokas ocjrco `j mas rltuomjs quj bodéok o`apto`a tros mo
iujrtj `j uk sjr qujrl`a a om tjrilkor uko rjmoclók `j porjgo. 3?>
Jstos sak omfukos `j mos rjspujstos7
«Jk jstas qulkcj oÿas, bj sjful`a yjk`a o mo pjmuqujréo o cartorij jm pjma
jm prlijr sïdo`a `jm ijs, caia saméoias bocjr guktos.¸
«Co`o ijs rjfrjsodo sama om mufor `ak`j bodéoias rata, jm ilsia `éo `j mo
rupturo, parquj ij oyu`odo o oeraktor mo pjko y rjemjxlakor sadrj ma
acurrl`a.¸
 «Jstuvj ilrok`a ta`os mos eatas quj kas bodéoias bjcba guktas cuok`a
soméoias. Mujfa mos porté jk `as y mos qujiì jk jm porquj `ak`j kas djsoias
par prlijro vjz.¸
«Movodo su cacbj ta`os mos sjiokos, caia saméo bocjr ìm.¸
@o mo liprjslók `j quj mas rltuomjs oyu`ok o mo fjktj o somlr o`jmoktj jk

iaijktas `j jstrìs y trlstjzo. Sj cakvljrtjk jk fjstas trokqulmlzo`arjs,

eoilmlorjs, quj kas comiok y kas praparclakok poz. ^jra ka js ÷klcoijktj mo
pjko ma quj jstliumo mo earioclók `j rltuomjs. Cosl mo ilto` `j mas
portlclpoktjs jk uko jkcujsto akmlkj  `jcéo bodjr o`apto`a rltuomjs jk
iaijktas jk quj oeraktodo uko torjo `leéclm y sueréo okslj`o`.3??   Jstas
rltuomjs jrok kariomijktj octlvl`o`js rjpjtl`os y roro vjz sj lipravlsodok `j
uk iaijkta o atra. Mo rjpjtlclók js uk jmjijkta coroctjréstlca `j mas rltuomjs
`j kujstro vl`o catl`loko.
^oro trotor `j `jelklr quì bocj quj uk rltuom eukclakj, uk jxpjrlijkta `j
modarotarla cak jstu`loktjs uklvjrsltorlas pusa o prujdo cóia oerakto mo
fjktj mo pìr`l`o `j `lkjra.3?4  Mas jstu`loktjs sj rjukéok jk frupas `j ukos
`acj pjrsakos. Zka `j jmmas fokoréo uk prjila `j 4>> `ómorjs. ^oro
lktjkslelcor jm `jsja `j mas atras jstu`loktjs `j fokor jm prjila y mo okslj`o`
`j pjr`jr, slco`o
jm `lkjra uka `j
fokodo. Sjjmmas jscrldéo,
jmjféo om ozoroktjs `j mofoko`ar
uk sama sjmjcclók, jkmjquì
y sj lkvjrtlréo
jxcmuéo `jm
jstu`la (y sé, jso pjrsako fokodo 4>> `ómorjs). Om rjsta `j mas portlclpoktjs sj
mjs `jcéo quj mo fjktj sujmj o`aptor rltuomjs poro oyu`orsj o oeraktor uk rjvìs
`j eartuko. O omfukas sj mjs pl`ló quj caipmjtorok uk rltuom cak kuijrasas
posas7 bocjr uk `lduga sadrj cóia sj sjktéok, pakjrmj som, raipjrma jk
cocbltas y caktor bosto `ljz clkca vjcjs. Mas portlclpoktjs quj mmjvodok o
coda jstos octlvl`o`js rltuomjs sjktéok, par ma quj sj `j`ucj `j sus
caijktorlas, ijkas pjko par bodjr pjr`l`a y jxpjrlijktodok uko sjksoclók
ioyar `j caktramor mo sltuoclók quj mas portlclpoktjs o mas quj sama sj mjs
bodéo bodmo`a
rj`uclr `j mas
mo okfustlo `j rltuomjs.
ka bodjrJgjcutor
foko`a jmjmprjila.
rltuom jro, om porjcjr, `jclslva poro
Zk rltuom iuy sjijgoktj eukclakodo toidlìk poro rj`uclr mo okslj`o` `j
octuor jk p÷dmlca. Jk atro sjrlj `j jxpjrlijktas, sj pj`éo o jstu`loktjs
uklvjrsltorlas quj coktorok jm tjio  @ak“t Stap Djmljvlk“ `j Gaurkjy oktj uk
p÷dmlca kuijrasa.3?3   O omfukas portlclpoktjs sj mjs `odo tljipa poro quj
lktjktorok comiorsj oktjs `j somlr o coktor, iljktros quj atras lkvjrtéok jsj
tljipa jk mmjvor o coda uk rltuom. Mas quj bocéok jm rltuom sj pakéok ijkas
kjrvlasas, prjsjktodok uk rltia cor`éoca iïs doga y coktodok mo cokclók cak
 iïs prjclslók jk cuokta o taka, vamuijk y `uroclók `j mos katos, ij`l`as
par uk jejctas
surtéo prafroiotok`jdjkjelclasas.
horoahj. Jm sama bjcba
^uj`j `j lktjktor
porjcjr ioktjkjr
sarprjk`jktj mo comio
quj ka
uk rltuom
jgjcuto`a uko samo vjz surto jejctas trokqulmlzo`arjs, pjra mo jtlqujto `j

«rltuom¸ porjcéo rjvjstlr lipartokclo. Cuok`a mas jstu`loktjs rjomlzodok mos

ilsios occlakjs `jscrltos slipmjijktj caia uko sjrlj `j cak`uctos, slk mo
jtlqujto `j «rltuom¸ y mo rjpjtlclók quj jsto lipmlco, su kjrvlaslsia ka
`lsilkuéo.
Mas earaeas `jm `jpartj quj sljktjk poslók par sus jqulpas toidlìk suerjk
pjko y okslj`o`. Ka js `j jxtroÿor, par tokta, quj iucbas tjkfok rltuomjs
supjrstlclasas. Zk 0> par cljkta `j mas jstu`loktjs quj portlclporak jk uk
jstu`la `jcéo mmjvor o coda omf÷k rltuom poro oyu`or o su jqulpa. 3?0
Mo supjrstlclók iïs cai÷k jro mmjvor jm otujk`a o`jcuo`a. ^ar jgjipma7
«^akjrij mo coilsjto `j mo sujrtj quj caiprì cuok`a fokorak o mas K\ Ijts
par sjls corrjros¸ a «^akjrij mo coilsjto y, sl il jqulpa vo pjr`ljk`a
cuok`a mmjfo jm `jscoksa, qultïrijmo¸. Mos djdl`os slk omcabam y mo cail`o
toidlìk jrok lipartoktjs7 «Cuok`a voias om jsto`la, co`o uka mmjvo uko

cail`o cakcrjtoMas
uvos, fokok.¸ quj oelclako`as
boy quj caijrsj `uroktjtoidlìk
lkeariodok jm portl`a¸. «Sl `jsoyuka
`j atros jxtroÿos
supjrstlclakjs, caia uko iugjr quj oelriodo quj `uroktj uk coipjakota
koclakom `j e÷tdam ej`jroclók «ka boy quj oejltorsj mos pljrkos¸. Zk
oelclako`a om jqulpa `j bachjy `j mas Baustak Ojras `jcéo7 «Oktjs `j co`o
portl`a ijta ils comcjtlkjs jk jm cakfjmo`ar `as baros y mujfa ij mas pakfa
poro lr om portl`a. Js dujka poro quj jm `lsca sj `jsmlcj dljk. Sljkta quj kas
`o uko mlfjro vjktogo¸. ±Mo rozók poro jxpmlcor ta`as jstas caipartoiljktas1
«\a bofa il portj¸, jxpmlcodok mas oelclako`as. «Osé oyu`a om jqulpa¸, «Jk
omfukos acoslakjs katodmjs bo lkemul`a jk jm rjsumto`a¸ a «Pjkfa dujk horio
y par jsa fokoias¸. Mas rltuomjs supjrstlclasas drlk`ok o mas eoks, om lfuom
quj o mos jstrjmmos `jm `jpartj o mos quj okliok, mo sjksoclók `j quj caktramok
bosto cljrta pukta jm rjsumto`a.
Js eïclm trlvlomlzor mas rltuomjs y crjjr quj sak supjrstlclakjs odsur`os slk
klkf÷k jejcta. ^jra jk iaijktas `j jstrìs, lkcjrtl`uidrj a trlstjzo, jgjcutor
sjcujkclos `j fjstas jksoyo`as kas oyu`o o oeraktor kujstras sjktliljktas y
kas praparclako uko sjksoclók `j caktram, lkcmusa cuok`a kujstra iomjstor
par mmjvor mas comcjtlkjs bjmo`as ka coidlj ko`o jk rjoml`o`.
***
 Mos supaslclakjs quj bocjias ocjrco `j kujstras praplas bïdltas bocjk quj
kas porjzcok ‐o kasatras‐ kariomjs y rozakodmjs. ^jra caia `jcéo, om
porjcjr, Iorh Pwolk, «ma quj iïs kjcjslto uko rjeario sak mas bïdltas `j mas
`jiïs¸.

Mo fjktj quj oprljto jm tuda `j mo posto `j `ljktjs `js`j odoga sujmj

jkzorzorsj jk `lscuslakjs iuy dljk orfuijkto`os sadrj par quì quljkjs
oprljtok jm tuda par jm ij`la ma bocjk iom. A qulzï cujmfujs jm ramma `j popjm
blflìklca `j `jtjrilko`o iokjro. Sjfura quj jkcujktros rozakjs
cakvlkcjktjs poro bocjrma `j uko u atro eario. Mos cak`uctos ordltrorlos sj
cakvljrtjk jk bïdltas slipmjijktj parquj sljiprj bjias bjcba osé mos
casos. ^uj`j quj porjzco uko pjrafrummo`o, pjra js osé.
Mas sjktliljktas pasltlvas quj fjkjro jm octuor cakearij o uk bïdlta tljkjk
jejctas o÷k iïs oipmlas quj rjeujrzok jm dljkjstor y jm sjktl`a `j mo vl`o.
^oro mo ioyaréo `j mo fjktj, jm sjktl`a `j mo vl`o js uko kaclók jmjvo`o mlfo`o
o mo jsplrltuoml`o`, jm oiar y mas frok`js mafras. ^jra mas bïdltas kas
praparclakok cliljktas iïs jstodmjs y cakcrjtas. Mas bïdltas djkjelclasas
sak cak erjcujkclo uk troipamék acumta quj kas pjriltj jxpjrlijktor jm
jsto`a ijktom pasltlva `jm emulr, a jm facj rjcakcjktro`a quj jxpjrlijktoias
cuok`a kas zoidummlias jk uko octlvl`o` quj rjquljrj bodlml`o` prïctlco. 3?:
Il iorl`a, par jgjipma, proctlcodo mokzok`a jm sj`om cak iasco o oras jk
kujstra gor`ék. Obaro sj vo o pjscor y pljr`j mo kaclók `jm tljipa, suil`a jk
uko jspjclj `j trokcj quj bocj quj kl slquljro katj cóia pjfo jm sam. Jk tu
cosa, mas bïdltas o`jcuo`as pa`réok omlijktor mo poslók par mo i÷slco, par mo
jscrlturo a par mo caclko crjotlvo.
Octuor par bïdlta rj`ucj mo lkcjrtl`uidrj y eaijkto jm sjktliljkta `j
cabjrjkclo y mo caiprjkslók `j kujstro jxpjrljkclo. Jk uko jkcujsto sadrj
rutlkos catl`lokos, mo fjktj quj oelriodo bocjr «prïctlcoijktj ma ilsia
3?5

ta`as mas iaijkta

toidlìk `éos¸ toidlìk mj jkcaktrodo
o iaijkta. Cuok`aiïssjsjktl`a o mo vl`o. jk  Jsta
mjs caksumtodo js osé
cuomquljr
iaijkta `jm `éo, mas portlclpoktjs oelriodok jkcaktrormj iïs sjktl`a o mo
vl`o cuok`a jgjcutodok occlakjs quj eariodok portj `j uko rutlko. Caia
caijktodo uko `j mos outaros `jm jstu`la, Soioktbo Bjlktzjmiok, «mos
opmlcoclakjs X`j jsto l`joY somtok o mo vlsto¸.3?6  Jm sjktl`a `j mo vl`o puj`j
`jrlvorsj `j ioktjkjr mlipla y ar`jko`a jm `jspocba, sjfulr uk barorla elga,
cjmjdror cjkos sjiokomjs cak mas oilfas a lr ok`ok`a om trodoga a o cmosj
ta`as mas `éos par jm ilsia coilka. Js mo cabjrjkclo `j uko vl`o ar`jko`o.
 Zko cabjrjkclo quj jstï om omcokcj `j ta`as.

`jmJmbïdlta.
bjcba `j quj momas
Cuok`a rjpjtlclók pra`uzco
bïdltas sak ofro`a acaktrlduyj
djkjelclasas o mo pjrslstjkclo
lkcmusa kjutras (caia mas
osaclo`as om tuda `j mo posto `j `ljktjs), jm bjcba `j quj kas fustjk kas

eovarjcj. Jm sjktliljkta `j ofro`a kas rjcakclmlo cak mo rutlko catl`loko `j

kujstros vl`os y pjrslstj iucba `jspuìs `j quj kas boyoias bodltuo`a o ka
adtjkjr rjcaipjksos. Jstos cakcmuslakjs sak djkjelclasos cuok`a
caijkzoias o cadror oprjcla o kujstras bïdltas `j obarra, jgjrclcla a trodoga
pra`uctlva y mas vomaroias iïs o ij`l`o quj mas rjpjtlias.
Jstj ejkóijka tok jmjijktom sj iokleljsto `j iuy `lvjrsos iokjros. Zk
jstu`la quj prjfuktodo o pjrsakos ioyarjs par sus pra`uctas prjejrl`as
rjvjmó uko sjcujkclo lkjspjro`o7 crjio eoclom ^ak`“s, `jtjrfjktj Pl`j y
hìtcbup Bjlkz, par jsj ar`jk.3?2 Oukquj jstas caipro`arjs ijkclakodok slk
klkfuko `lelcumto` pra`uctas quj usodok o ijku`a, iuy pacas sodéok
jxpmlcor par quì mas prjejréok. Jm jktrjvlsto`ar cakcmuyó quj «mo rozók quj
mas bodéo lipumso`a o jipjzor o caipror uk pra`ucta tjkéo ijkas
lipartokclo quj su fro`a `j cakeart octuom y su sjktliljkta `j eoilmlorl`o`

cak jm pra`ucta¸.
bocjrsj O trovìs
prïctlcoijktj `j kujstros
lk`lstlkfuldmj occlakjs,
`j oqujmma cak«ma ijgar
ma quj kaspuj`j mmjfor
sjktlias iïso
cóia`as¸.
Jstj pmoktjoiljkta tljkj, ka adstoktj, uko pjfo. ^a`jias ocodor
oejrrïk`akas o occlakjs rjpjtl`os quj ka kas djkjelclok. O trovìs `j mo
eoilmlorl`o` y mo rjpjtlclók, pa`jias rjcakclmlorkas cak caipartoiljktas
quj ka sak mas l`jomjs. Sjfulias `jgok`a mos casos poro iïs o`jmoktj,
cailjk`a `jioslo`a a bocljk`a paca jgjrclcla parquj js ma quj sljiprj
bjias bjcba. ^jrslstlias jk kujstro cak`ucto slk iïs iatlva quj mo
rjpjtlclók oktjrlar y mo otrocclók quj jgjrcj sadrj kasatras. @j jstj ia`a
ocodok par ofro`orkas lkcmusa kujstras bïdltas `oÿlkas. \ mas `otas
cljktéelcas `jiujstrok quj jstj ofro`a rjiltj ÷klcoijktj sl o`aptoias
kujvas bïdltas quj sj cakvljrtok, ij`loktj mo rjpjtlclók, jk castuidrjs
cóia`os y eoilmlorjs.
 

4<>.  Soioktbo G. Cotak jt om., «Tjpjtltlak Caukts7 Tjpjotj` Jxpasurj Lkcrjosjs Lktohj ae o
Kavjm Ujfj
Ujfjtodmj
todmj lk ZH ^rj-Scbaam Cblm`rjk Caiporj` ta Emovaur–Emovaur ok` Emovaur– 
Kutrljkt Mjorklkf¸. Drltlsb Gaurkom ae Kutrltlak ?><, k.· ?? (4>?3)7 4>2<–4><6,
`al7?>.?>?6/s>>>6??0:?4>>0?45..
`al7?>.?>?6/s>>>6??0:?4>>0?45
4<?. J`w
 J`wor`
or` Dro`ear`
 Dro`ear` Pltcbjkjr, O Pjxtdaah ae ^sycbamafy, j`. rjv. (Iocilmmok, Kujvo \arh,
?2<58 rjlip. ?<42), 0>2.

4<4.  TadjrtD. Wogakc, «Ottltu`lkom Jeejcts ae Ijrj Jxpasurj¸. Gaurkom ae ^jrsakomlty ok`
Saclom ^sycbamafy <, k.· 4 (?<52)7 ?–46,
?–46, `al7
`al7?>.?>36/b>>4:
?>.?>36/b>>4:202
202..

4<3.  Tadjrt E. Darkstjlk y Cotbjrlkj

Cotbjrlkj Crovjr-Mji
Crovjr-Mjimjy,
mjy, «Ijrj Jxpasurj Jeejct¸ jk Cafkltlvj
 Lmmuslaks7 Lktrlfulkf ^bjkaijko lk Pblkhlkf, Gu`fijkt ok` Ijiary, j`lto`a par Tý`lfjr E.
^abm, 4.ª j`.
j`. (Tautmj`fj, Kujvo \arh, 4>?6), 4:5–46:.

4<0. Pbja`arj B. Ilto, Iorsbomm @jrijr y Gjeerjy Hklfbt, «Tjvjrsj` Eoclom Liofjs ok` tbj
Ijrj-Jxpasurj Bypatbjsls¸. Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy   3:, k.· 2 (?<66)7
`al7?>.?>36//>>44-3:?0.3:.2.:<
:<6–5>?, `al7?>.?>3 6//>>44-3:?0.3:.2.:<66.

4<:.  Tame Tjdjr, Kardjrt Scbworz y ^latr Vlkhljmiok, «^racjsslkf Emujkcy ok` Ojstbjtlc
^mjosurj7 Ls Djouty lk tbj ^jrcjlvjr“s ^racjsslkf Jxpjrljkcj1¸  ^jrsakomlty ok` Saclom
 ^sycbamafy Tjvljw 2, k.· 0 (4>>0)7 350–324, `al7?>.?4>6/s?:346<:6pspr>2>0Q3
`al7?>.?4>6/s?:346<:6pspr>2>0Q3 .

4<5.  Cbrlstlok Adjrijljr jt om., «Ojstbjtlc

«Ojstbjtlc Opprjclotla
Opprjclotlakk ae ^ajtry Carrjmotjs wltb Josj ae
^racjsslkff lk
^racjsslk lk Jvjkt-Tjmotj`
 Jvjkt-Tjmotj` ^atjktloms¸. Cafkltlvj, Oeejctlvj, ok` Djbovlarom Kjurascljkcj ?5,
`al7?>.36:2/s?30?:->?:->3<5-x..
k.· 4 (4>?5)7 354–363, `al7?>.36:2/s?30?:->?:->3<5-x

4<6.  Stjeok Ioyjr y Gok T. Mok`wjbr, «Adgjctlvj Ijosurjs ae @jslfk Pyplcomlty¸.  @jslfk
Stu`ljs :0 (4>?2)7 ?05–?5?, `a
`al7 ?>.?>?5/g.`jstu`.4>?6.><.>>088 Stjeok Ioyjr y Gok T.
l7?>.?>?5/g.`jstu`.4>?6.><.>>0
Mok`wjbr, «Adgjctlvj Ijosurjs ae @jslfk Pyplcomlty Pbot ^rj`lct Ojstbjtlc Mlhlkf, Emujkcy,
ok` Cor Somj
Somjs¸
s¸ jk  O`vokcjs lk Caksuijr Tjsjorcb 00 (Ossaclotlak ear Caksuijr Tjsjorcb,
@umutb, 4>?5)7 ::5–::6.

4<2. Susokkj Scbil`t y Iortlk Jlsjk`, «O`vjrtlslkf Tjpjtltlak7 O Ijto-Okomysls ak Jeejctlvj

Erjqujkcy lk O`vjrtlslkf¸. Gaurkom ae O`vjrtlslkf  00, k.· 0 (4>?:)7 0?:–042,
`al7?>.?>2>/>><?3356.4>?:.?>?205>
`al7?>.?>2>/>><?3356.4>?:.?>?205>88 T. Iottbjw Iaktayo jt om., «O Tj-Jxoilkotlak ae tbj
Ijrj Jxpasurj Jeejct7 Pbj Lkemujkcj ae Tjpjotj` Jxpasurj ak Tjcafkltlak, Eoilmlorlty, ok`
Mlhlkf¸. ^sycbamaflcom Dummjtlk
Dummjtlk ?03, k.· : (4>?6)7 0:<–0<2, `al7
`al7?>.?>36/dum>>>>>2:
?>.?>36/dum>>>>>2:..
 4<<. Pbaios K. Tadlksak jt om., «Jeejcts ae Eost Eaa` Drok`lkf ak \aukf Cblm`rjk“s Postj
^rjejrjkcjs¸.  Orcblvjs ae ^j`lotrlcs ok` O`amjscjkt Ij`lclkj  ?5?, k.· 2 (4>>6)7 6<4–6<6,
`al7?>.?>>?/orcbpj`l.?5?.2.6<4
`al7?>.?>>?/orcbpj`l.?5?.2.6<4..

3>>.  @lkob Ovkl-Dodo`, «Tautlkj ok` Ejjmlkfs ae Soejty, Cakel`jkcj, ok` Vjmm-Djlkf¸.

Drltlsb Gaurkom ae ^sycbamafy ?>4, k.· 4 (4>??)7 443–400, `al7

`al7?>.?302/>>>6?45?>x:?35?6
?>.?302/>>>6?45?>x:?35?6..

3>?. Ovkl-Dodo`.

3>4. Ovkl-Dodo`.

3>3. Tlcbor`Emarl`o, «Pbj Fjafropby ae Cor @jotbs lk Oijrlco¸. CltyMod, ?: `j actudrj `j

4>?:, bttp7//www.cltymod.cai/caiiutj/4>?:/?>/tb
bttp7//www.cltymod.cai/caiiutj/4>?:/?>/tbj-fjafropby-a
j-fjafropby-ae-cor-`jotbs-lk-
e-cor-`jotbs-lk-
oijrlco/0?>0<0..
oijrlco/0?>0<0

3>0. Ilk`y E. Gl y Vjk`y Vaa`, «^urcbosj ok` Caksuiptlak Bodlts7 Kat Kjcjssorlmy Vbot
`al7?>.?>?5/S?>:6-
\au Lktjk`¸. Gaurkom ae Caksuijr ^sycbamafy ?6, k.· 0 (4>>6)7 45?–465, `al7?>.?>?5/S?>:6-
60>2(>6)6>>36-4..
60>2(>6)6>>36-4

3>:. Cmleear` Fjjrtz, Pbj Lktjrprjtotlak ae Cumturjs  (Doslc Daahs, Kujvo \arh, ?<63). XJ`.
jsp.7 Lktjrprjtoclók `j mos cumturos. Fj`lso, ?<22.Y

3>5. Ommjk @lkf Plok jt om., «Jkoctlkf Tltuoms ta Lipravj Sjme-Caktram¸. Gaurkom ae ^jrsakomlty
ok` Saclom ^sycbamafy ??0, k.· 5 (4>?2)7 2:?–265, `al7 ?>.?>36/pspo>>>>??3..
`al7?>.?>36/pspo>>>>??3

3>6. Ilcboìmo C. Scblppjrs y ^oum O. I. Uok Mokfj, «Pbj ^sycbamaflcom Djkjelts ae

Supjrstltlaus Tltuoms lk Pap Spart7 O Stu`y Oiakf Pap Spartspjrsaks¸. Gaurkom ae Oppmlj`
Saclom ^sycbamafy 35, k.· ?> (4>>5)7 4:34–4::3, `al7?>.????/g.>>4?-<>4<.4>>5.>>??5.x..
`al7?>.????/g.>>4?-<>4<.4>>5.>>??5.x

3>2. 
Klcbamos I. Badsak, @jvlk Dakh y Ilcbojm Lkzmlcbt, «Tltuoms @jcrjosj tbj Kjurom
Tjspaksj ta ^jreariokcj Eolmurj¸. ^jjrG  :
 : (4>?6)7 j3353, `al7?>.66?6/pjjrg.3353
`al7?>.66?6/pjjrg.3353..

3><.  Crlstlkj
B. Mjforj y Ok`rì M. Sauzo, «Jvomuotlkf Tltuom Jeelcocy7 Jvl`jkcj erai tbj
`al7?>.?>?5/g.cafkltlak.4>?4.>3.>>0..
Supjrkoturom¸. Cafkltlak ?40, k.· ? (4>?4)7 ?–?:, `al7?>.?>?5/g.cafkltlak.4>?4.>3.>>0

3?>. Ilcbojm L. Kartak y Erokcjsco Flka, «Tltuoms Ommjvlotj Frljvlkf ear Mavj` Akjs, Mavjrs,
ok` Mattjrljs¸. Gaurkom ae Jxpjrlijktom ^sycbamafy7 Fjkjrom ?03, k.· ? (4>?0)7 455–464,
`al7?>.?>36/o>>3?664
`al7?>.?>36/o>>3?664..

3??. Omlsak Vaa` Draahs jt om., «@ak“t Stap Djmljvlkf7 Tltuoms Lipravj ^jreariokcj dy
@jcrjoslkf Okxljty¸. Arfoklzotlakom Djbovlar ok` Buiok @jclslak ^racjssjs  ?36 (4>?5)7
`al7?>.?>?5/g.adb`p.4>?5.>6.>>0..
6?–2:, `al7?>.?>?5/g.adb`p.4>?5.>6.>>0

3?4. Kartak y Flka, «Tltuoms Ommjvlotj Frljvlkf ear Mavj` Akjs, Mavjrs, ok` Mattjrljs¸.
 3?3. Draahs jt om., «@ak“t Stap Djmljvlkf¸.

3?0. @okljmM. Vokk jt om., «Jxoilklkf tbj Supjrstltlaks ae Spart Eoks7 Pypjs ae Supjrstltlaks,
^jrcjptlaks ae Lipoct, ok` Tjmotlaksblp wltb Pjoi L`jktlelcotlak¸.  Otbmjtlc Lkslfbt   :, k.· ?
(4>?3)7 4?–00. Jxtroé`a `j bttp7//mldpraxy.usc.j`u/maflk1

urm9bttps7//sjorcb.praqujst.cai/`
urm9bttps7//sjorcb.praqujst.cai/`acvljw/?5433?:>
acvljw/?5433?:>061occauktl`9?06
061occauktl`9?060<
0<..

3?:. IlbomyCslhszjktilbomy
Cslhszjktilbomyl,l, Emaw7 Pbj ^sycbamafy
^sycbamafy ae Aptliom Jxpjrljkcj (Borpjr ^jrjkklom,
Kujvo \arh, ?<<5). XJ`. jsp.7 Emulr. Zko pslcamaféo ejmlcl`o`. @jdamslmma, 4>>2.Y
pslcamaféo `j mo ejmlcl`o`

3?5. Soioktbo G. Bjlktzjmiok y Mouro O. Hlkf, «Tautlkjs ok` Ijoklkf lk Mlej¸.  ^jrsakomlty

ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk  (pudmlco`a jk Lktjrkjt jm ?2 `j sjptljidrj `j 4>?2)7
`al7?>.??66/>?05?564?26<:?33
`al7?>.??66/>?05?564?26<:?33 .

3?6. Iottbjw Butsak, «Jvjry`oy Tautlkjs Iohj Mlej Ejjm Iarj Ijoklkfeum¸. Scljktlelc
 Oijrlcok, ? `j gumla `j 4>?:, bttps7//www.scljktlelcoijrlcok.cai/ortlcmj/jvjr
bttps7//www.scljktlelcoijrlcok.cai/ortlcmj/jvjry`oy-rautlkjs-
y`oy-rautlkjs-
iohj-mlej-ejjm-iarj-ijoklkfeum/..
iohj-mlej-ejjm-iarj-ijoklkfeum/

3?2. O`ltl Sbrlhokt, «?? Sjklar Cltlzjks ak tbj Djst ^ra`ucts ae tbj ^ost Cjktury¸. Uax, ?? `j
`lcljidrj `j 4>?2, bttps7//www.vax.cai
bttps7//www.vax.cai/tbj-faa`s/4>?
/tbj-faa`s/4>?2/?4/??/?2??53
2/?4/??/?2??53?3/djst-pra`u
?3/djst-pra`ucts-
cts-
sjklars-jm`jrmy-tl`j-soisukf..
sjklars-jm`jrmy-tl`j-soisukf
 

?:

KA JSPÏS SAMA
«O vjcjs tljkj uka jso sjksoclók7 obé jstay, `j plj jk mo arlmmo `j uk réa
cou`omasa, y alfa frltor o uk baidrj quj sj obafo. Ij tlra om ofuo, mj ra`ja
cak mas drozas, mj mmjva o mo arlmmo y mj bofa jm daco o daco. Gusta cuok`a
jipljzo o rjsplror, alfa atra frlta `j sacarra. Osé quj vujmva o mokzorij om
ofuo, oforra o atra baidrj, mj mmjva o mo arlmmo, mj rjoklia y, gusta cuok`a
jipljzo o rjsplror, sj ayj atra frlta `j ouxlmla. \ vujmto om réa, o tlror `jm
obafo`a bosto mo arlmmo y bocjrmj jm daco o daco bosto quj rjsplro y sj ayj
atra frlta. Mo sjcujkclo sj rjpltj uko y atro vjz, slk elk. Jstay tok acupo`a
somtok`a om ofuo, mmjvïk`amas o mo arlmmo y boclìk`amjs mo rjsplroclók
ortlelclom quj ka ij `o tljipa o vjr qulìk korlcjs mas jstï orragok`a om ofuo
réa orrldo.¸
Gabk IcHlkmoy, jpl`jilómafa

^oro ocmoror mo eujrzo `j kujstras bïdltas, bo sl`a kjcjsorla iastror bosto quì
pukta sadrjjstlioias mo radustjz (y mo kjcjsl`o`) `jm pjksoiljkta
cakscljktj. Ka js quj sjo lkjelcoz8 js quj ka js tok tjkoz caia lioflkoias.
^a`jias cumpor
poro kujstro o kujstra
ijktj jfacjktrlsia
cakscljktj, co`o uka`j`jjsto outapjrcjpclók
kasatras `lstarslako`o7
sj jkcujktro om iok`a
`j su vl`o y `j sus caipartoiljktas `j iokjro jxcmuslvo. @j ia`a quj,
cuok`a ka caksjfulias kujstras adgjtlvas, kas sjktlias `admjijktj
`jsfroclo`as7 ka sama ka bjias caksjful`a mmjfor o mo ijto, slka quj kukco
bjias tjkl`a io`jro `j foko`arjs. Caia bjias vlsta, ka tjkjias par quì
sjktlrkas osé. Kujstra ya bodltu`lkom puj`j bocjrsj corfa `jm jseujrza
cakstoktj y odurrl`a kjcjsorla poro mafror mos ijtos quj sj iorco kujstra ya
cakscljktj. Js uko iokjro iïs jelcljktj y fazaso `j vlvlr.
 Boy, ka adstoktj, omfukos casos quj kujstra ya bodltu`lkom ka puj`j
rjsamvjr, parquj
lkodorcodmjs boyuko
poro quj cljrtos casos
pjrsako quj sak,
mos oeraktj samo. sjkclmmoijktj, `jioslo`a
Iucbas `j kujstras pradmjios ka sak prjclsoijktj lk`lvl`uomjs quj

`lfoias. Ilro o tu omrj`j`ar. Jm 0> par cljkta `j mas jsto`aukl`jksjs sak

adjsas, mo ilto` `j mas iotrliaklas ocodok jk `lvarcla y mo fjktj sj gudlmo,
`j ij`lo, cak ukas obarras `j ?6.>>> `ómorjs. Jstos jsto`éstlcos `jsostrasos

acumtok uko cakcmuslók

rjspaksodlml`o` mldjro`aro7saclomjs
tuyo. Sak pradmjios tu somu` y dljkjstor
quj rjemjgok ka sak sama
mos `lelcumto`js quj
ta`as jxpjrlijktoias jk jm jktarka iïs oipmla jk jm quj vlvlias. Jsta
`jdjréo rjpjrcutlr jk kujstro cakcjpclók `j mas bïdltas y jk cóia
arfoklzoias jm jktarka quj ta`as caiportlias. Sl ilros réa orrldo, puj`js
l`jktlelcor mos eujrzos quj kas jipugok o ta`as om réa, caia `jcéo Gabk
IcHlkmoy. Ka tljkjs ko`o quj pjr`jr, somva uk sjktliljkta pjrslstjktj `j
erocosa.
***
Jm prjila Kadjm `j Jcakaiéo Tlcbor` Pbomjr y su camjfo Coss Sukstjlk
ocuÿorak jm tìrilka ku`fj («lipumsa¸, «jipugakclta¸) jk uk mldra `j 4>><
sadrj pamétlcos saclomjs. Odar`odok jm tjio `js`j uko pjrspjctlvo
`jscjk`jktj ‐`j orrldo odoga‐ `js`j mo `lsclpmlko cakacl`o caia jcakaiéo
cak`uctuom, pjra sus cakcmuslakjs toidlìk sak vïml`os oqué. Bosto obaro
bjias bodmo`a `j mas jstéiumas y mas caktjxtas o klvjm pjrsakom, pjra Pbomjr
y Sukstjlk bok `jiastro`a quj coidlor mos apclakjs `j kujstra jktarka
camjctlva eario portj `j uko pamétlco saclom lktjmlfjktj. Mo elscoml`o` js mo
pamétlco pratatéplco poro coidlor mos cak`uctos. ^jra, caia sjÿomok `lcbas
outarjs, mos samuclakjs pamétlcos ka tljkjk par quì sjr cajrcltlvos caia mas
lipujstas, quj cosl ta`as pofoias o rjfoÿo`ljktjs. ^ar jm caktrorla, Pbomjr y
Sukstjlk prapakjk mo o`apclók `j ij`l`os pamétlcos quj lkcmuyok uk
jipugakclta quj «ia`lelquj mo cak`ucto `j mo fjktj `j uko iokjro
prj`jcldmj slk prabldlr klkfuko omtjrkotlvo kl coidlor slfklelcotlvoijktj mas
lkcjktlvas jcakóilcas.¸3?< Sj troto, par tokta, caia yo sodjias, `j caktramor
mos eujrzos lipumsaros y rjstrlctlvos `j kujstra jktarka.
^jksjias jk mo `akoclók `j órfokas. Jk omfukas poésjs jstï lkstltul`o mo
jxcmuslók vamuktorlo, js `jclr, sj `o par sjkto`a quj jm lk`lvl`ua bo `o`a su
caksjktliljkta poro `akor sus órfokas o ijkas quj boyo ioklejsto`a
 jxprjsoijktj ka qujrjr `akormas om iarlr. Caia codj supakjr, mas
prafroios `j `akoclók `j órfokas `j jstas poésjs (Jspoÿo, Oustrlo y
Slkfopur, par jgjipma) adtljkjk jxcjmjktjs rjsumto`as.34>  Jk Jsto`as Zkl`as
ta`ovéo boy quj bocjr jxprjsa jm caksjktliljkta poro `akor. Sj `o par

sjkto`a quj tj kljfos o `akor tus órfokas o ijkas quj iokleljstjs

jxprjsoijktj qujrjr bocjrma, kariomijktj iorcok`a uko coslmmo, par
jgjipma jk jm eariumorla poro adtjkjr jm pjrilsa `j cak`uclr. Jm rjsumto`a js

uko pjrpjtuo
pocljktjs jscosjz
jk mlsto `j `j órfokas
jspjro porojkadtjkjr
Jsto`asukZkl`as. Boy Iucbas
trospmoktj. iïs `j cljk ilm
`j jmmas
iarlrïk oktjs `j caksjfulrma. Jm pmoktjoiljkta `j mo jxcmuslók vamuktorlo
jstï jk slktakéo cak ma quj sodjias ocjrco `jm jseujrza quj rjquljrj mo taio
`j `jclslakjs cakscljktj erjktj o mo jelcljkclo `jm bïdlta. @jcl`lr bocjr omfa
 ‐caia pjr`jr pjsa a `akor jm béfo`a‐
b éfo`a‐ rjsumto iucba iïs sjkclmma cuok`a
cuok `a
mos apclakjs quj sj tj pmoktjok jstïk jstructuro`os `j uk ia`a quj eoclmlto
cljrto cak`ucto.
Atros pamétlcos `j tlpa ku`fj lkcmuyjk jm slipmlelcor mo lkearioclók, bocjr
o`vjrtjkclos y jkeotlzor mos karios saclomjs. Caia bjias vlsta, jstos puj`jk
ka sjr ma dostoktj radustos caia poro ia`lelcor bïdltas yo eario`as, pjra
rjarfoklzor jm jktarka puj`j eoclmltorkas mo o`apclók `j cak`uctos iïs
`jsjodmjs. Zk jipugakclta iuy cakacl`a js jm pmok Obarro Iïs Ioÿoko `j
Pbomjr y Sbmaia Djrkortzl.34? Oktjs, tjkéos quj `jcl`lr opuktortj om eak`a `j
pjkslakjs `j tu jiprjso y rj`uclr, par tokta, tus lkfrjsas ijksuomjs o elk `j
lkvjrtlr jk tu eutura. Obaro, iucbos jiprjsos opuktok outaiïtlcoijktj o sus
kujvas jipmjo`as o uk pmok `j gudlmoclók quj vlkcumo su toso `j obarra cak
euturas ouijktas `j sujm`a, `j ia`a quj jm somorla kjta ijksuom `jm
trodogo`ar ka `jscljk`o (ma quj `lsilkuyj jso erlcclók). Sj troto `j pmokjs `j
pjkslakjs `j jxcmuslók vamuktorlo. ^oro ka earior portj `j jmmas, jm jipmjo`a
tljkj quj rjmmjkor uk eariumorla jk jm quj iokleljsto, dïslcoijktj, quj
prjeljrj fostorsj su `lkjra bay quj obarrorma poro mo vjgjz. Cuok`a Pbomjr
rjcldló jm prjila Kadjm jk 4>?6, jstj tlpa `j pmokjs yo bodéo ouijkto`a jm
vamuijk `j obarra poro mo gudlmoclók jk tarka o 4<.5>> ilmmakjs `j `ómorjs,
ma quj `jiujstro su ìxlta.
Dosor mos pamétlcos saclomjs jk prjsupujstas cljktéelcas js uko l`jo drlmmoktj.
Kujstra ya cakscljktj sudjstlio jm lipocta `j mos eujrzos jxtjrkos jk
kujstra caktjxta catl`loka, y mos ij`l`os pamétlcos cak dosj cljktéelco puj`jk
carrjflr jstj jrrar. Frok Drjtoÿo bo crjo`a jm Adsjrvotarla `jm
 Caipartoiljkta (DLP, jk sus slfmos lkfmjsos), quj jipmjo mo cljkclo cak
jstas elkjs. Jstj arfoklsia sj jkcorfo `j `lsjÿor ij`l`os `j fadljrka quj
ia`lelqujk jktarkas catl`lokas o elk `j eoclmltor mo taio `j `jclslakjs iïs
( www.djbovlauromlkslfbts.ca.uh).
somu`odmjs a cévlcos o mo clu`o`okéo (www.djbovlauromlkslfbts.ca.uh ).
Jsto`as Zkl`as, caia `j castuidrj, js uk cosa oportj jk iotjrlo `j

pamétlcos saclomjs. Obaro tjkjias uk Jqulpa Ej`jrom `j Cljkclos Saclomjs y

Cak`uctuomjs, pjra su lkemujkclo js iucba iïs mlilto`o quj mo `j su
baiómafa drltïklca. Mo lk`jpjk`jkclo, iïs a ijkas jxtrjio, slfuj sljk`a

uko ka
quj l`jokas
jkarijijktj sj`uctarojsporo
fustj mo saml`orl`o`8 qujmosjfulias
clu`o`okéo jsto`aukl`jksj.
tjk`ljk`a Ka js
o pjksor quj mo
outa`lsclpmlko y mo eujrzo `j vamukto` sak jm ÷klca ia`a outìktlca `j adtjkjr
rjsumto`as. Jk rjoml`o`, sama kas jstoias `lelcumtok`a mos casos y praplclok`a
jm quj mo lkijkso ioyaréo `j mo padmoclók ‐`ato`o `j uko eujrzo `j
vamukto` carrljktj‐ sj sljkto erocoso`o.
Ouk osé, jk ta`a jm poés jstïk paklìk`asj jk prïctlco sjiljxpjrlijktas
iorovlmmasas. Oqué jktro jk gujfa mo jkarij `lvjrsl`o` quj coroctjrlzo o
Jsto`as Zkl`as. Jm poés js uko ej`jroclók `jscjktromlzo`o jk mo quj co`o
Jsto`a y co`o iuklclpla tljkj, bosto cljrta pukta, sus praplas vomarjs, mjyjs,
blstarlo y jcakaiéo. Jsto `lvjrsl`o` kas pjriltj caiporor zakos `jm poés jk
mos quj mo fjktj js iïs copoz `j caksjfulr adgjtlvas vltomjs carrljktjs cak
zakos jk mos quj jmma rjsumto iucba iïs `leéclm. @lcba jk pacos pomodros, boy
rjflakjs `j Jsto`as Zkl`as jk mos quj mos pjrsakos, `jdl`a o su cak`ucto,
jstïk iïs sokos y sak iïs rlcos y ejmlcjs quj jk atros. Ka sodjias cak
cjrtjzo, cmora jstï, quì eoctarjs jxoctoijktj crjok bïdltas y jstlmas `j vl`o
iïs djkjelclasas jk uk mufor quj jk atra (`j obé quj boyo jipmjo`a jm
tìrilka «sjiljxpjrlijktas¸). ^jra, caia vjrjias, sé pa`jias ovjkturor
quì tlpa `j pamétlcos saclomjs pa`réok ia`lelcor mos eujrzos quj apjrok jk
kujstra jktarka catl`loka poro pjriltlr quj uk k÷ijra ioyar `j pjrsakos
omcokcj sus adgjtlvas vltomjs.
***
Sl ij prjfuktoros «±_uì bofa poro bocjr iïs jgjrclcla1¸, o jstos omturos yo
jspjroréos uko pjraroto ocjrco `j cóia jstodmjcjr eujrzos lipumsaros y
jmlilkor eujrzos rjstrlctlvos poro bocjr jgjrclcla cak rjfumorl`o`, slk amvl`or
mo lipartokclo `j mos rjcaipjksos. Jspjroréos quj tj jxpmlcoro cóia t÷,
pjrsakomijktj, puj`js o`qulrlr jm bïdlta `j bocjr jgjrclcla tjkljk`a jk
cujkto tus clrcukstokclos portlcumorjs. \ sjréo uko dujko rjspujsto, bosto
 cljrta pukta. ^jra boy atro rjspujsto pasldmj quj flro jk tarka o mos eujrzos
rjstrlctlvos j lipumsaros quj eukclakok caia apclakjs prj`jtjrilko`os poro
ta`as jk kujstra jktarka saclom.
Jk omfukas muforjs, mo fjktj bocj iïs jgjrclcla quj jk atras. Iïs `jm 4:
par cljkta `j mas rjsl`jktjs jk Camaro`a, Omosho y Vosblkftak @C cuipméo

mo rjcaijk`oclók `jm Fadljrka `j `j`lcor ?:> ilkutas sjiokomjs om jgjrclcla

cor`lavoscumor y proctlcor `as vjcjs o mo sjioko jgjrclclas `j rjslstjkclo
eéslco.344 Ka js `j jxtroÿor, par tokta, quj mas vjclkas `j Camaro`a y Omosho
tuvljrok mo ijkar toso `j prjvomjkclo `j343`lodjtjs tlpa 4 `j ta`a jm poés, y
Camaro`a mo ijkar toso `j blpjrtjkslók.   Vosblkftak ka mjs ldo iuy o mo
zofo.
Mas parcjktogjs sj rj`ucéok o mo ilto` jk Pjkkjssjj y Ulrflklo Accl`jktom,
`ak`j ijkas `j uk ?3 par cljkta `j mo padmoclók bocj jgjrclcla cak
rjfumorl`o`. Jk omfukas jsto`as, iucbo fjktj kl slquljro ma lktjkto7 uk tjrcla
`j mas rjsl`jktjs jk Omodoio, Mulsloko y Ilslslpl ka bocj ko`o `j jgjrclcla.
Caia caksjcujkclo `j jmma, mas bodltoktjs `j jsas jsto`as prjsjktok omfukas
`j mas ék`lcjs iïs omtas `j jkejrij`o` `jm poés. Jstas jsto`as jkcodjzok mo
mlsto `j mo prjvomjkclo `j `lodjtjs tlpa 4 j blpjrtjkslók ortjrlom.

`j±Cuïm js jm somu`odmjs1
mas ijkas lkfrj`ljktj iïflca quj `lstlkfuj
Zko pasldmj rjspujsto ojsmas jsto`as
mo fjktj qujiïs somu`odmjs
jmlfj vlvlr jk
jmmas. Iucbos pjrsakos o mos quj mjs fusto bocjr `jpartj sj vok o vlvlr o
jsto`as iïs ofrjstjs, caia Camaro`a y Omosho, vjr`o`jras poroésas poro mas
jsqulo`arjs, mas iaktoÿjras y mas oelclako`as om hoyoh. Vosblkftak @C, jk
coidla, prayjcto uko liofjk `j octlvl`o` `jpartlvo iïs urdoko jk mo quj sj
ijzcmok pjotakjs, clcmlstos y carrj`arjs. ^ar jm caktrorla, Mulsloko y Ulrflklo
Accl`jktom ka jvacok mo liofjk `j uk jstlma `j vl`o octlva. Js iïs pradodmj
quj mos pjrsakos sj`jktorlos sj sljktok iïs o fusta ommé. \ kukco boy quj
sudjstlior jm pa`jr `j mo outacmoslelcoclók buioko.

`jAtro
mos rjspujsto, ka adstoktj,
o`ilklstroclakjs js lkemuyjk
macomjs quj mos ij`l`os cumturomjs
jk mo cak`ucto `jymas
mo pamétlco saclom
rjsl`jktjs `j
co`o Jsto`a. Jk Camaro`a y Omosho, par jgjipma, mo lk`ustrlo `jm acla om olrj
mldrj tljkj iucba pjsa. \ mujfa jstï jm caipartoiljkta `j tus vjclkas. Sl
vlvjs jk uka `j jsas jsto`as, js pradodmj quj tus vjclkas tj lkvltjk o somlr o
carrjr, quj tus blgas usjk mo dlcl poro lr o sus portl`as `j e÷tdam y quj mo fjktj
jk fjkjrom voyo ok`ok`a o bocjr mo caipro. Mo prjslók `j tus lfuomjs js uk
eoctar o tjkjr jk cujkto, bosto cljrta pukta. ^jra, `j portl`o, mo aejrto `j
octlvl`o`js js iuy `lstlkto. Sl vlvjs jk uk sltla cak vjclkas iïs sj`jktorlas,
 js iucba iïs pradodmj quj as rjukïls poro cjkor a poro gufor o mos cortos quj
poro jcbor uk portl`lmma `j domakcjsta.
Ka sj troto `j bocjr oqué uk slipmj okïmlsls oco`ìilca. Ma quj `j vjr`o`
quljrjs sodjr js quì acurrlréo sl t÷ tj eujros o vlvlr o uka `j jsas jsto`as quj
eaijktok jm jgjrclcla eéslca. ±@j vjr`o` bodréo omfa jk tu dorrla quj

caktrldulréo o ijgaror tu jsto`a eéslca y tu somu`1 ±Acurrlréo osé,

iïflcoijktj1 ±Poidlìk o`jmfozoréos1
Koturomijktj, ka puj`a ovjkturor quì acurrlréo jk jm cosa `j lk`lvl`uas

cakcrjtas.
y jmjijktasJsjcaktjxtuomjs
js jm lkcakvjkljktj `j pjksor
`j kujstra jktarkajkiïs
tìrilkas `j ^a`jias
oipmla. pamétlcos saclomjs
jxtrojr
÷klcoijktj cakcmuslakjs jsto`éstlcos, rjejrl`os o caipartoiljktas téplcas jk
frupas `j pjrsakos.
^jra pjksjias jk ma quj mjs acurrló o omfukas supjrvlvljktjs `jm burocïk
Hotrlko, mo tarijkto quj `jvostó Kujvo Armjoks jk ofasta `j 4>>:. 340  Zk
jqulpa `j lkvjstlfo`arjs blza jm sjfuliljkta `j 42> `jspmozo`as par jm
burocïk, jk su ioyaréo iugjrjs góvjkjs cak blgas. Klkfuko `j jstos pjrsakos
pu`a `jcl`lr `ók`j sj rjudlcodo. Su `jstlka ma `jcl`ljrak eoctarjs omjotarlas
caia mo cakfjstlók `jm trïelca `uroktj mo jvocuoclók y mo eomto `j pmozos jk
mas
ldokomdjrfujs `j mos macoml`o`js
o vlvlr, pa`jias vjr sl jstascjrcokos. Caia
`jspmozo`as ka pu`ljrak
suerljrak jmjflr `ók`j
mo lkemujkclo `j su
jktarka macom, om iorfjk `j sus prjejrjkclos jk cujstlók `j jgjrclcla.
Mo ioyaréo `j mas jvocuo`as sj trosmo`orak `j Kujvo Armjoks o macoml`o`js
ijkas urdokos y iïs `lspjrsos, cak ijkas `jksl`o` `j padmoclók y ijkar
coktl`o` `j commjs quj eoclmltorok jm `jspmozoiljkta o plj. Cuok`a sj caktoctó
cak jmmas jktrj sljtj y `ljclkujvj ijsjs `jspuìs, bodéok sudl`a `j pjsa jk
tarka o uk : par cljkta, `j ij`lo. ¡^jsodok ukas cuotra hlmas iïs! Jk
coidla, mas pacas jvocuo`as quj sj trosmo`orak o muforjs tok `jksoijktj
padmo`as y occjsldmjs o plj caia Kujvo Armjoks prïctlcoijktj ka bodéok
foko`a pjsa.
Jstj jstu`la tljkj lipartokclo parquj oésmo uko lkemujkclo cakcrjto sadrj
kujstro somu` y kujstra jsto`a `j eario eéslco. Jm lkfrj`ljktj iïflca jk jstj
jstu`la jro sl jm dorrla aerjcéo iïs a ijkas apartukl`o`js `j coilkor. Sj
troto `j uk osukta jk frok ij`l`o pamétlca7 ±tljkj tu macoml`o` ocjros quj
eoclmltjk jm lr o bocjr mo caipro a mas rjco`as catl`lokas o plj1
Jvl`jktjijktj, coilkor par mo commj ka js ma ilsia quj posor uko baro jk jm
flikosla. ^jra uk dorrla quj eoclmltj jm `jspmozoiljkta o plj pjriltj bocjr
jgjrclcla lkcmusa mas `éos quj ka puj`js lr om flikosla, j lkcmusa jk jm cosa `j
 pjrsakos quj kukco vok om flikosla. Jstodmjcj jk kujstra jktarka eujrzos
quj eovarjcjk, `j portl`o, uko apclók somu`odmj.
Kujstro somu` jstï toidlìk vlkcumo`o o atros earios `j `jspmozoiljkta. Jk
jspjclom, om ia`a jk quj voias om trodoga. Zk jstu`la blza jm sjfuliljkta `j
ukas cuotra ilm drltïklcas o ma morfa `j `as oÿas poro jvomuor mas jejctas `jm

coidla `j bïdltas `j trokspartj.34: Omfukos pjrsakos quj saméok usor jm cacbj

coidlorak o uk ia`a `j trokspartj iïs octlva y jipjzorak o usor jm trjk, jm
outad÷s, a mo dlclcmjto a o lr ok`ok`a o trodogor. Om bocjrma, rj`ugjrak su
ék`lcj `j makfltu`
hlma). Mo ioso carparom (LIC) jk
`jm troyjcta uk >,34
toidlìk jropar
ukcljkta
eoctar`jo ij`lo (jkcujkto.
tjkjr jk tarka oMas
uk
troyjctas morfas, `j iïs `j ij`lo baro, rj`ucéok jm LIC uk 4,4: par cljkta
`j ij`lo (jk tarka o sjls hlmas). Mos pjrsakos quj jrok iïs octlvos om
prlkclpla `jm jstu`la y quj posorak o `jspmozorsj jk cacbj fokorak `j ij`lo
uk >,30 par cljkta `j LIC (cjrco `j uk hlma). Lfkaroias par quì jstos
pjrsakos coidlorak sus bïdltas `j trokspartj. ^uj`j quj sj iu`orok iïs
cjrco a iïs mjgas `j uko véo `j trïkslta a quj coidlorok `j trodoga. Mas iïs
adjsas jrok qulzï mas quj ijkas pradodlml`o` tjkéok `j o`qulrlr bïdltas `j
trokspartj iïs octlvas. ^jra jsa ka vljkj o cujkta. @j ij`lo, mas
portlclpoktjs
ma pjr`ljrak jk jm jstu`la
cuok`a fokorak om
sj posorak pjsa cuok`a jipjzorak
trokspartj p÷dmlca, moo usor jm cacbj
dlclcmjto a jmy
`jspmozoiljkta o plj.
Mo cujstlók js, par tokta, sl mo fjktj o`aptoréo bïdltas `j trokspartj iïs
octlvas sl mos outarl`o`js mjs eoclmltorok jstos omtjrkotlvos. Cak`uclr js mo
apclók prlarltorlo, iïs sjkclmmo, cóia`o y osjquldmj poro mo ioyaréo `j mas
jsto`aukl`jksjs. Mas cacbjs jstïk tok prjsjktjs jk kujstros vl`os quj poro
iucbas `j kasatras js cosl lklioflkodmj `jspmozorsj `j atro iokjro.
Jk Sokto Ióklco (Comlearklo), `ak`j vlva, iïs a ijkas mo ilto` `j mas
`jspmozoiljktas `j mas rjsl`jktjs sak cartas, `j ijkas `j clkca hlmóijtras.
Jk 4>?6, poro jvltor mas jidatjmmoiljktas jk troyjctas cartas, sj pusa o
`lspaslclók `jm p÷dmlca uk sjrvlcla `j omqulmjr `j potlkjtjs jmìctrlcas `j mos
iorcos Dlr` y Mlij, sjijgoktj o mas sjrvlclas iuklclpomjs `j omqulmjr `j
dlclcmjtos. Boy uko opmlcoclók poro ióvlm quj macomlzo jm potlkjtj iïs cjrcoka
y ma rjsjrvo cak eoclml`o`, y jm castj jk 4>?2 jro `j sama uk `ómor par vlogj,
iïs qulkcj cjktovas par ilkuta `j usa. Mo l`jo, sjf÷k Erokclj Stjeok,
`lrjctaro `j iavlml`o` `j Sokto Ióklco, js caksjfulr quj jm jcaslstjio `j
trokspartj sjo tok vorlo`a caia jm dlamóflca. Mo prj`ailkokclo `j mas cacbjs
jk Jsto`as Zkl`as jqulvomj o uk iakacumtlva. Stjeok oelrio quj su lktjkclók
 js «aerjcjr uko `lvjrsl`o` `j apclakjs quj cajxlstok o morfa pmoza¸. 345  ^jra
o÷k boy adstïcumas par rjsamvjr, sadrj ta`a jk iotjrlo `j sjfurl`o`. Ka jstï
cmora sl mas usuorlas `j potlkjtjs `jdjk usor cosca, sj bok `o`a cosas `j
otrapjmma `j pjotakjs jk mos ocjros y, uko vjz uso`as, mas potlkjtjs sj `jgok o
vjcjs jk mos ocjros y mos commjs, slk klkf÷k ar`jk.

Jk atros clu`o`js sj jstïk eaijktok`a atros earios `j trokspartj octlva. Jk

^artmok`, Vosblkftak, Ilkkjopamls, Cblcofa, Sok Erokclsca y Elmo`jmelo sj
jstïk cakstruyjk`a iïs corrlmjs dlcl. Caia caksjcujkclo `j jmma, jm k÷ijra
346
`j clcmlstos
clu`o` jk jstos
`j Kujvo \arhclu`o`js
boy coslbo
`asouijkto`a jk mas
ilm hlmóijtras `j ÷mtlias oÿas.
corrlm dlcl, y jm  usa
Jk `j
mo
mo dlclcmjto poro lr o trodogor ouijktó jk uk 2> par cljkta jktrj 4>?? y
4>?5.342 Ilkkjopamls cujkto cak uk oklmma poro mo clrcumoclók `j dlclcmjtos `j
acbjkto y `as hlmóijtras `j makfltu`, jm Frok` Tauk`s Scjklc Dywoy. ^jsj o
mo pradmjiïtlco cmliotamaféo `j Ilkkjsato, mo jxlstjkclo `j jstj corrlm dlcl bo
oklio`a o uk : par cljkta `j mas vjclkas `j mo clu`o` o usor mo dlcl poro lr o
trodogor.
Jstj tlpa `j coidlas saclomjs sujmj `orsj `jspocla om prlkclpla y mujfa
puj`j ocjmjrorsj iuy rïpl`oijktj. Jm usa `j mas clkturakjs `j sjfurl`o` js
uk cmora jgjipma.caijkzorak
jsto`aukl`jksjs Jk mo `ìco`o `j ?<5>clkturakjs
o lkstomor ‐cuok`a rjtrïctlmjs,
mas eodrlcoktjs `j cacbjs
prlijra caia
apclók `j caipro y mujfa par lipjrotlva mjfom‐, iuy pacos pjrsakos
usodok jm clkturók `j sjfurl`o`. Mo mjktltu` cak quj sj fjkjromlzok
kuijrasos lkkavoclakjs sj `jdj jk portj o quj kujstras vljgas bïdltas
lktjrvljkjk oktjs `j quj tjkfoias apartukl`o` `j caksl`jror atros
omtjrkotlvos. Mo ioyaréo `j mo fjktj kl slquljro rjporo jk jstos lkkavoclakjs
bosto quj yo jstïk iuy jxtjk`l`os. Jm usa `jm clkturók `j sjfurl`o` caijkzó
o fjkjromlzorsj jk mo `ìco`o `j ?<2>, cuok`a mo mjflsmoclók jstotom ma
cakvlrtló jk admlfotarla. Obaro, ta`as mas cacbjs eodrlco`as jk Jsto`as
Zkl`as
clkturók,cujktok cak ijcoklsias
y jk tarka o uk <> parqujcljkta
kas omjrtok
`j mas`jcak`uctarjs
quj `jdjias
ma pakjrkas
uso. Caiajm
vjéoias jk jm copétuma ?0, o mo fjktj ocodok par fustormj mos occlakjs quj
rjpltj, y jm opaya om usa `jm clkturók `j sjfurl`o` crjcló rïpl`oijktj cuok`a
mos o`ilklstroclakjs p÷dmlcos jipjzorak o jxlflr su usa. Mo prjacupoclók par
mo sjfurl`o` y jm bïdlta `j odracborsj jm clkturók bocjk quj slfoias
utlmlzïk`ama lkcmusa cuok`a cak`uclias par Kujva Boipsblrj, `ak`j mas
o`umtas ka tljkjk admlfoclók mjfom `j usorma. Jm slipmj bjcba `j octuor, caia
 vjéoias jk jm copétuma oktjrlar, puj`j praiavjr uk coidla `j sjksldlml`o`
saclom.

***
Mas praiatarjs lkiadlmlorlas sj jstïk `ok`a cujkto `j mo lipartokclo quj

tljkjk mos apclakjs prj`jtjrilko`os jk mas dorrlas jk mas quj bodltoias

(gukta cak jm lipumsa buioka `j outacmoslelcoclók). O trovìs `j mas `otas
jsto`éstlcas quj aerjcjk cljrtos pïflkos wjd (kjlfbdarbaa`scaut.cai
( kjlfbdarbaa`scaut.cai,,
klcbj.cai)
klcbj.caijs) puj`js
pradodmj quj sjo `j`uclr cóia`jsjrï
uko ijzcmo tu vl`o
ma quj jk uk
yo bocjs kujva
y `jm dorrla.
jstlma Ma `j
`j vl`o iïs
mo
ioyaréo `j mo fjktj quj vlvj jk jsj dorrla.
Omfukas `j kujstras bïdltas oporjktjijktj iïs orrolfo`as jstïk sugjtas o
jstj jejcta iopo. Zk jstu`la blza jm sjfuliljkta `j iïs `j sjls ilm
jsto`aukl`jksjs `uroktj acba oÿas poro vjr cóia vorlodok sus bïdltas `j
caksuia `j omcabam sjf÷k jm k÷ijra `j mlcarjréos cjrcokos.34<  Cuok`a mo
`jksl`o` `j tljk`os quj vjk`éok mlcarjs ouijktodo, toidlìk ouijktodo jm
caksuia `j omcabam. Zk ouijkta `j cuotra tljk`os par ilmmo cuo`ro`o
supakéo uk lkcrjijkta `jm caksuia sjiokom `j cjrvjzo `j uk 34 par cljkta
jkMos
vorakjs.
mjyjs Mos iugjrjs
rjmotlvos o moouijktodok su lkfjsto
vjkto y caksuia `j vlka voréok
`j omcabam jk uk ?5 par cljkta. o
jkarijijktj
ma morfa y okcba `j Jsto`as Zkl`as. Jk `ljz jsto`as, mas cak`o`as puj`jk
prabldlr su vjkto.33> Mas cak`o`as «b÷ij`as¸ pjriltjk mo vjkto `j omcabam8
par jm caktrorla, mas «sjcas¸ ka mo pjriltjk. \ mujfa jstïk mas «sjilsjcas¸,
js `jclr, quj jk jmmas lipjrok cljrtos rjstrlcclakjs o mo vjkto `j omcabam.
Lkcmusa jk mos zakos «b÷ij`os¸, mos apclakjs voréok. Mo clu`o` `j Kujvo
\arh js uko zako «b÷ij`o¸, pjra sus dorrlas `leljrjk7 jk omfukas boy sama :
tljk`os quj vjk`jk omcabam par ilmmo cuo`ro`o y jk atras boy bosto ?34. Mas
rjspaksodmjs `j uk jstu`la mmoiorak o rjsl`jktjs `j jstos zakos poro

jxcjsa sl taio cuotra a iïs capos `j  omcabam

`jtjrilkor sus bïdltas `j djdl`o. (Sj caksl`jro
jk `as quj ukoukiugjr djdj jk
33?
baros8 baidrj, clkca
a iïs.) Jk dorrlas cak ?3> tljk`os quj vjk`éok omcabam, jm ?3 par cljkta `j
mas jkcujsto`as sj jidarrocbodo uko vjz om ijs a iïs. Jk dorrlas cak 4>
mlcarjréos par ilmmo cuo`ro`o, sama uk 2 par cljkta `j mas jkcujsto`as djdéo
jk jxcjsa.
Js eïclm caiprjk`jr quj mo slipmj `lspakldlml`o` tjkfo jstas jejctas. Sl
vlvjs jk uko zako «sjco¸, tljkjs quj lkvjrtlr tljipa y jkjrféos jk caksjfulr
 uko capo. Ka js tok sjkclmma jidarrocborsj slfuljk`a uk lipumsa. Mo
pravlslók mlilto`o `j omcabam toidlìk puj`j tro`uclrsj jk uk ouijkta `j mas
prjclas, ma quj lkcrjijkto
Sjfuroijktj, mo erlcclók
caia js móflca, osaclo`o o mo`j
mo `lspakldlml`o` djdl`o.
omcabam ka euj uk eoctar
quj tuvljros iuy jk cujkto mo ÷mtlio vjz quj tj iu`ostj. \ oukquj ma

tuvljros jk cujkto, puj`j quj ka budljro omtjrkotlvo jk mo rjflók jk mo quj

vlvjs. O ijku`a jmjflias vlvlr jk uk sltla par iatlvas pjrsakomjs quj ko`o
tljkjk quj vjr cak mos eujrzos oidljktomjs iïs oipmlos quj kas lkemuyjk o
ta`as.quj
poro Obépuj`os
js `ak`j jktrok jk
ia`lelcor tusgujfa mos bjrroiljktos
bïdltas pjrsakomjs o quj
elk aerjcj jstj mldra,
`j caksjfulr tus
ijtos. \ js toidlìk `ak`j mo portlclpoclók clu`o`oko cadro lipartokclo. Jk
uko `jiacroclo, pa`jias jxprjsor kujstro aplklók mldrjijktj y vator poro
coidlor mas jktarkas paca cakvjkljktjs o elk `j quj mo apclók p÷dmlco par
`jejcta, prj`jtjrilko`o, sjo mo quj iïs kas djkjelclo o ta`as.
***
Mos apclakjs prj`jtjrilko`os quj kas oejctok o ta`as toidlìk sj vujmvjk
advlos cak jm posa `jm tljipa. «_uljk ka rjcujr`o jm poso`a jstï cak`jko`a

oerjcujkclo.
rjpjtlrma¸^uj`j
js ukoquj
iïxlio `jm elmósaea
jk klkf÷k Fjarfj
ospjcta sjo Soktoyoko
tok cljrto caiaquj
jk masjtacoktj
clto cako
mo coktl`o` `j cail`o quj caksuilias.
Mo pamétlco ofrécamo jsto`aukl`jksj coidló jk mo `ìco`o `j ?<6>,
calkcl`ljk`a cak jm lklcla `j mo jpl`jilo `j adjsl`o`. Pros uko sudl`o
blstórlco jk jm prjcla `j mas pra`uctas `j prlijro kjcjsl`o`, mas clu`o`okas
pratjstorak par jm castj oduslva `j mas omlijktas y jm Fadljrka vorló jm
slstjio `j sudsl`las ofrécamos `j tom ia`a quj sj eaijktó mo
sadrjpra`ucclók. Mos rjearios eujrak uk ìxlta `js`j jm pukta `j vlsto
pamétlca7 jm prjcla `j mo cail`o ka bo vujmta o suscltor pratjstos `js`j
jktakcjs. Jstas coidlas, slk jidorfa, sj tro`ugjrak jk uk rljsfa poro mo
somu` p÷dmlco. @js`j ij`lo`as `j mas oÿas sjtjkto, sj lkcjktlvo o mas
ofrlcumtarjs y mas foko`jras poro quj pra`uzcok :>> comaréos jxtro par
pjrsako y `éo.334 @ascljktos `j jsos comaréos bok ocodo`a jk kujstras pmotas.
Jm rjsta sj `j`lco o atras usas. Mo lk`ustrlo omlijktorlo jkfar`ó, y kasatras
toidlìk.
Mos roclakjs `j cail`o bok ouijkto`a. Sjf÷k jm Lkstltuta Koclakom `j mo
Somu`, su toioÿa sj bo `upmlco`a a trlpmlco`a jk mas rjstouroktjs jk mas
333
 ÷mtlias vjlktj oÿas.   Zk dofjm  `j toioÿa carrljktj saméo ij`lr sljtj
cjktéijtras `j `lïijtra y tjkjr ?0> comaréos. Obaro il`j jk tarka o qulkcj
cjktéijtras y tljkjcak
uk coza `j posto 3:>taiotj
comaréos. Zkoomdók`lfos
y trjs roclók `j pjqujÿos7
jspofujtls ukos
oktjs:>>
cakslstéo jk
comaréos.
Bay jk `éo cakslstj jk `as cozas `j posto cak taiotj y trjs omdók`lfos

frok`js7 iïs `j ?.>>> comaréos jk tatom. Zk sïk`wlcb `j pova oktjs tjkéo

ukos 34> comaréos8 obaro rak`o mos 24>. Jsto `jspraparclók jk mos roclakjs
somto o mo vlsto jk jm cosa `j mo cail`o rïpl`o. Jm frïelca pudmlco`a jk 4>?4
par jm Cjktra
cuïkta poro jm jmCaktram
bo ouijkto`a toioÿa`j`jJkejrij`o`js `j Jsto`as
uko roclók ij`lo Zkl`as
`j cail`o rïpl`oiujstro
cak jm
posa `jm tljipa. @js`j mo `ìco`o `j ?<:>, jm toioÿa `j mos roclakjs `j
pototos erltos sj bo trlpmlco`a. Jm `j mos boidurfujsos sj bo cuo`rupmlco`a.
Mas rjerjscas sak obaro sjls vjcjs iïs frok`js quj jktakcjs.

Mas rjstouroktjs slrvjk y kasatras caijias. Caia vjéoias jk jm copétuma

0, jm toioÿa `j mos parclakjs liparto `jm ilsia ia`a quj liparto mo
`lspakldlml`o` `j omcabam jk kujstra dorrla. Cuok`a js eïclm caijr iïs,
 cuok`a mos parclakjs y jm toioÿa `j mas jkvosjs ouijktok, caijias iïs. O
elk `j cujktos, yo ma tjkjias jk jm pmota.330 \ jk cuokta jipjzoias o caijr
iïs, jipljzo
caksuia o fustorkas
`jsijsuro`a y kujstrajk
sj cakvljrtj ijtodamlsia
ma kariom. sj o`opto, `j ia`a quj jsj
Jm toioÿa jxofjro`a `j mos roclakjs js uko rjoml`o` `leéclm `j jsqulvor,

pjra pa`jias eoclmltorkas jm caijr ijkas jmlfljk`a quì rjstouroktjs

erjcujktoias, a dljk cailjk`a jk coso. ^a`jias jscafjr jm toioÿa `j mas
jkvosjs `j cail`o quj caiproias jk jm supjrijrco`a. Mas jstéiumas
cakvjkclakomjs,
Ka tljkjk par quìjstok`orlzo`as,
earior portj `jeukclakok
mos eujrzoscakearij o mo pjrsakom.
`j tu jktarka ij`lo jsto`éstlco.
Zko samuclók `j corïctjr iïs saclom, y iïs pamìilco quj jm «jipugakclta¸
`j Pbomjr y Sukstjlk, js uko elscoml`o` l`jo`o poro mliltor jm caksuia `j
omlijktas rlcas jk comaréos vocéos. @as lklclotlvos lkcrjijktorak mo corfo
lipasltlvo `j mos djdl`os ozucoro`os7 uk lipujsta `j uk cjktova par akzo
méqul`o jk 4>?: jk Djrhjmjy (Comlearklo) y atra `j uk pjsa par mltra jk 4>?0
jk Iìxlca. Oidas ouijktas sak ma dostoktj frok`js caia poro quj mas
caksuil`arjs mas katjk om lr o pofor.
Mas lipujstas sak sljiprj caktravjrtl`as jk Jsto`as Zkl`as. Mo fjktj
prjeljrj jipugakcltas iïs suovjs, quj ka ilkjk su sjksoclók `j jstor
jmlfljk`a vamuktorloijktj. ^jra jk jstj cosa mas lipujstas tljkjk uko
vjktogo7 ka sama oÿo`jk erlcclók o uk bïdlta pjrgu`lclom, slka quj oct÷ok caia
iorco`arjs `j uk coidla caktjxtuom quj vjk`réo o `jclr7 «caia saclj`o`,
jsto cak`ucto bo `jgo`a `j porjcjrkas ocaksjgodmj¸. Mo saclj`o`,
camjctlvoijktj, jstï trotok`a `j pakjrmj cata. Saias sjrjs saclomjs, y
jktjk`jias tomjs slfkas. Cuok`a jm crltjrla saclom coidlo, mo fjktj tljk`j o
suiorsj o jsj coidla.
Omfukas eodrlcoktjs omjforak quj mas caipro`arjs caksuilréok jsj jxcjsa
`j comaréos jk atras pra`uctas. Sjf÷k Vlmmloi @jria`y, `j mo aelclko `j
prjkso `j mo Oijrlcok Djvjrofj Ossaclotlak ‐mo osacloclók quj rjprjsjkto o
mas eodrlcoktjs `j rjerjscas `j Jsto`as Zkl`as‐, «mas lipujstas, mos
prabldlclakjs y mos rjstrlcclakjs ka ia`lelcok mas caipartoiljktas quj
cak`ucjk o mo adjsl`o`¸.33:  ^jra, caia yo bjias vlsta, mas lipujstas
eukclakorak o mo pjrejcclók jk jm cosa `jm todoca7 su caksuia sj rj`uga o mo
ilto` froclos om ouijkta lipasltlva, mo prabldlclók `j euior jk muforjs
p÷dmlcas y mos rjstrlcclakjs o mo pudmlcl`o`.
Jk Djrhjmjy, mos vjktos `j djdl`os ozucoro`os coyjrak uk ?> par cljkta
335
 `uroktj jm oÿa pastjrlar om ouijkta elscom.   Mas vjclkas `j mo clu`o`
caiprodok, sjkclmmoijktj, atros djdl`os. Mos vjktos `j mos djdl`os o mos quj

ka oejctodo
ilkjrom, jm ouijktasudló
jk portlcumor, lipasltlva ouijktorak
uk ?5 par cljkta. uk 0 par cljkta. Mo `j ofuo
Jk Iìxlca, oktjs `j quj jktroro jk vlfar jm kujva lipujsta, mos djdl`os

ozucoro`os rjprjsjktodok jm ?> par cljkta `j mo lkfjsto `lorlo `j comaréos. 336

Mas rjerjscas jrok pra`uctas `j caksuia ioslva. @uroktj mas `as oÿas
pastjrlarjs o mo o`apclók `jm lipujsta, su caksuia sj rj`uga jk tarka o uk 2
par cljkta. Mas
mos djdl`os ijxlcokas
ka sugjtos jipjzorak
om lipujsta o caiprorukatros
ouijktorak 4 pardjdl`os.
cljkta. Mos
Caiavjktos `j
jro `j
jspjror, mos pjrsakos cak ijkas rjcursas jcakóilcas eujrak mos quj iïs
ocusorak mo sudl`o `j prjclas, ma quj rj`uga su caksuia `j jstj tlpa `j
djdl`os jk uk ?4 par cljkta. Jk mas sjctarjs saclomjs cak ioyar pa`jr
o`qulsltlva, mo dogo`o euj sama `jm : par cljkta. Jk 4>?0, mos outarl`o`js
ijxlcokos frovorak oslilsia cak uk 2 par cljkta mas omlijktas cak omto
`jksl`o` comórlco ka lk`lspjksodmjs. Jsto ij`l`o toidlìk eukclakó. Mo vjkto
`j cail`o dosuro sj rj`uga jk uk 5 par cljkta `uroktj mas prlijras `as
oÿas.332
Mas par
jstïk jejctas `j jstos
jvomuor. ij`l`osmolipasltlvos
±Tj`uclrïk sadrj rj`ugjrak
adjsl`o`, caia jm pjsa `j mos
mo padmoclók o÷k
jkejrij`o`js
osaclo`os om todoqulsia1 Sodjias yo quj mas lipujstas rj`ucjk mos vjktos.
Jso js mo prjilso `j portl`o, pjra o÷k jstï par vjr su lipocta sadrj mo somu`.
***
Mos caksjcujkclos `jm caktjxta saclom sj iokleljstok cak jspjclom cmorl`o` jk
kujstras lktjktas `j mmjvor uk jstlma `j vl`o sastjkldmj, cak uko dogo bujmmo
jcamóflco. Pom vjz quljros rjclcmor y ka caktrldulr o quj sj `jsdar`jk mas
vjrtj`jras. Sl vlvjs jk uko clu`o`, ma tljkjs iïs eïclm. Jk 4>?5, caktodok cak
sjrvlclas p÷dmlcasquj
jsto`aukl`jksjs `j rjcafl`o
vlvéok jk`jclu`o`js
rjsl`uas rjclcmodmjs
y sama uk jm0>6>par
parcljkta
cljkta `j
`j mas
mas
rjsl`jktjs jk zakos ruromjs. Jm Jsto`a `ak`j sj rjsl`j toidlìk cujkto. 33<  Jk
4>??, Comlearklo, Iolkj y jm Jsto`a `j Vosblkftak rjclcmodok jk tarka o uk
:> par cljkta `j sus rjsl`uas sóml`as iuklclpomjs. Ahmobaio, Omosho y
Ilslslpl rjclcmodok ijkas `jm : par cljkta. Jk jsas jsto`as cujsto jkcaktror
caktjkj`arjs `j rjclcmogj y puktas mliplas, y mas sjrvlclas `j rjcafl`o `j
rjsl`uas jscosjok. ^oro sus bodltoktjs, rjclcmor jxlfj vjr`o`jro `j`lcoclók.
 Jk ma quj rjspjcto om usa `j mo jkjrféo, iïs `j mo ilto` `j mas baforjs
jsto`aukl`jksjs `lspakjk yo `j cakto`arjs lktjmlfjktjs.30>   ±Sodjs sl jktrj
jmmas jstï tu coso1 Obarror jkjrféo pa`réo sjr eïclm. Slk jidorfa, `j mas 6:
ilmmakjs `j cakto`arjs lktjmlfjktjs lkstomo`as par mo o`ilklstroclók p÷dmlco
jk 4>?5, sama ukas ilmmorjs `lspakéok `j iakltarjs `j usa `aiìstlca cak

lk`lco`arjs `j caksuia.30?   ^oro occj`jr om cakto`ar boy quj jktror jk mo

pïflko wjd `j mo caipoÿéo `j suilklstra. \ ma quj js pjar7 jstos pïflkos ka
iujstrok jm caksuia jk tljipa rjom. Mo lkearioclók jstï obé, pjra ka
tjkjias occjsa o jmmo.

Mas cakto`arjs lktjmlfjktjs sak uko frok l`jo parquj sus `otas puj`jk
caktrldulr o pakjr jk iorcbo eujrzos jxtjrkos quj rj`uzcok jm caksuia
jkjrfìtlca. Sl tjkjias jk coso uk iakltar quj lk`lquj cuïkto jkjrféo
caksuilias jk tljipa rjom, mo lfkarokclo `j jstj `ota `jgorï `j sjr mo kario
prj`jtjrilko`o par jm caktjxta saclom. ^ar atra mo`a, jstj `lspasltlva ka sama
praparclako lkearioclók7 toidlìk kas drlk`o uko frotlelcoclók lkij`loto par
opofor jmjctra`aiìstlcas. Cak dogor uk por `j vjcjs jm tjriastota `jm olrj
ocak`lclako`a `j 40· o 4?·, sj `o uka cujkto `j mo coktl`o` `j jkjrféo ‐y `j
`lkjra‐ quj puj`j obarrorsj jk uk `éo `j comar.
 Osé ma `jiastró uk jxpjrlijkta jk jm quj portlclporak iïs `j cuotracljktas
baforjs `j Cakkjctlcut.304  @uroktj `as ijsjs, jk jm vjroka `j 4>??, jstas
baforjs `lspusljrak `j cakto`arjs lktjmlfjktjs cak iakltarjs quj iastrodok
jm caksuia `j jkjrféo jk tljipa rjom, jm prjcla `j mo jmjctrlcl`o`, jm caksuia
ijksuom jstlio`a y mo eocturo octuomlzo`o, iuy sjijgoktjs om `j mo eatafroeéo.

Mas rjsl`jktjs pa`éok vjr cóia ovokzodo jm cakto`ar y sudéo mo eocturo, a

pa`éok taior cortos jk jm osukta y rj`uclr jm caksuia. Sj mjs jkvlodok,
o`jiïs, ijksogjs `j tjxta poro ovlsormjs cak uk `éo `j oktjmoclók `j mo
sudl`o
caktram`jm
samaprjcla `j jstas
rjcldéo mo jkjrféo
ovlsas`uroktj mas pjrla`as
y ka `lspakéo `j iïs comar.
`j cakto`arjs Jm frupacak
lktjmlfjktjs `j
iakltar `aiìstlca. @uroktj mas `as ijsjs quj `uró jm jxpjrlijkta, jm frupa
`j caktram rj`uga su caksuia `j jkjrféo jk uk 6 par cljkta `uroktj mas
pjrla`as `j iïs comar. Mas portlclpoktjs quj `lspakéok `j cakto`arjs
lktjmlfjktjs tuvljrak iïs ìxlta o mo baro `j caktramor su caksuia `j jkjrféo,
quj sj rj`uga jk uk 44 par cljkta. Mas outarjs `jm jstu`la cakcmuyjrak quj
mas cakto`arjs rj`ucéok jktrj uk ? y uk 4 par cljkta mas fosjs `j jejcta
lkvjrko`jra pra`ucl`as par jm caksuia `aiìstlca `j jmjctrlcl`o`.
Jm usa `jm cakto`ar lktjmlfjktj js uk jgjipma `j iokuom `j cóia puj`j
o`qulrlrsj uk bïdlta `j obarra jkjrfìtlca. Sl `jgos mos mucjs jkcjk`l`os, vjs
cóia sudj mo eocturo. Sl mos opofos, adtljkjs uko rjcaipjkso lkij`loto om
`jscjk`jr jm caksuia y, par tokta, jm fosta jk jmjctrlcl`o`. Sl rjpltjs uko y
atro vjz jsto prïctlco, bodrïs o`apto`a uk bïdlta `j caksjrvoclók `j mo
jkjrféo (ilror jm cakto`ar, opofor mo muz). Sj troto `j uko ij`l`o pamétlco quj
praplclo, lktréksjcoijktj, mo earioclók `j bïdltas. Obaro yo sama quj`o
ovjrlfuor cóia caksjfulr uka `j jstas iakltarjs poro tjkjrma jk coso.
 

3?<. Tlcbor`
B. Pbomjr y Coss T. Sukstjlk, Ku`fj7 Lipravlkf @jclslaks odaut Bjomtb, Vjomtb,
ok` Bopplkjss, j`. octuomlzo`o (^jkfulk, Kujvo \arh, 4>><), 2. XJ`. jsp.7 Zk pjqujÿa
Bopplkjss
jipugók ( ku`fj)7
ku`fj)7 jm lipumsa quj kjcjsltos poro taior ijg
ijgarjs
arjs `jclslakjs jk somu`, `lkjra y
ejmlcl`o`. Po
Pourus,
urus, 4>><.Y
34>. Mjj Sbjpbjr`, Takok J. A“Corramm y Joiakk Ejrfusak, «Ok Lktjrkotlakom CCaiporlsak
aiporlsak ae
@jcjosj` ok`
ok` Mlvlkf Arfok @akotlak/Prokspmokt Totjs lk Apt-Lk ok` Apt-Aut Systjis7 O
`al7?>.??25/s?4<?5->?0->?3?-0..
^okjm Stu`y¸. DIC Ij`lclkj ?4, k.· ? (4>?0)7 ?3?, `al7?>.??25/s?4<?5->?0->?3?-0

34?.  SbmaiaDjkortzl, «Sovj Iarj Paiarraw¸, 4>?6, bttp7//www.sbmaiadjkortzl.cai/sovj-

iarj-taiarraw..
iarj-taiarraw

344.  «4>?0 Stotj Lk`lcotar Tjpart ak ^byslcom Octlvlty¸, Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok`
^rjvjktlak (Z.S. @jportijkt ae Bjomtb 
Bjomtb  ok` Buiok Sj Sjrvlcjs,
rvlcjs, Otmokto, FO, 4>?0),
bttps7//www.c`c.fav/pbyslcomoctlvlty/`awk
bttps7//www.c`c.fav/pbyslcomoctlvlty/`awkmao`s/poQstotjQlk
mao`s/poQstotjQlk`lcotarQrjpartQ4>
`lcotarQrjpartQ4>?0.p`e
?0.p`e..

343.  Iammy Vorrjk, Stocy Djch y Goch Toydurk, Pbj Stotj ae Adjslty7 Djttjr ^amlcljs ear o
4>?2 (Prust ear Oijrlco“s Bjomtb, Vosblkftak @C, 4>?2), ?–52.
 Bjomtbljr Oijrlco, 4>?2

340. Iorloko Orcoyo jt om., «Zrdok Sprowm ok` Da`y Ioss Lk`jx oiakf @lspmocj` Burrlcokj
Hotrlko Survlvars¸.  ^rjvjktlvj Ij`lclkj 5: (4>?0)7 0>–05, `al7?>.?>?5/g.ypij`.4>?0.>0.>>5
`al7?>.?>?5/g.ypij`.4>?0.>0.>>588
vìosj toidlì
toidlìkk Goko O. Blrscb jt om., «Cbokfj lk Vomhlkf ok` Da`y Ioss Lk`jx Eammawlkf
Tjsl`jktlom Tjmacotlak7 Pbj Iumtl-Jtbklc Stu`y ae Otbjrascmjrasls¸.  Oijrlcok Gaurkom a
Bjomtb ?>0, k.· 3 (4>?0)7 j0<–j:5, `al7
 ^udmlc Bjomtb `al7?>.4?>:/ogpb.4>?3.3>?663
?>.4?>:/ogpb.4>?3.3>?663..

34:. O`oi Iortlk jt om., «Lipoct ae Cbokfjs lk Ia`j

Ia`j ae Provjm ta Var
Varhh ak Cbokfjs lk Da`y
Ioss Lk`jx7
Lk`jx7 Jvl`jkcj erai tbj Drltlsb Bausjbam` ^okjm Survjy¸. Gaurkom ae Jpl`jilamafy ok`
Caiiuklty Bjomtb 5<, k.· 2 (4>?:)7 6:3–65?, `al7
`al7?>.??35/gjcb-4>?0-4>:4??
?>.??35/gjcb-4>?0-4>:4??..

345. Iottbjw Bomm, «Dlr` Scaatjrs Emylkf Orauk` Pawk¸. Sokto Iaklco @olmy ^rjss, 45 `j
sjptljidrjj ``jj 4>?6, bttp7//si`p.cai/dlr`-scaatjrs-
sjptljidr bttp7//si`p.cai/dlr`-scaatjrs-emylkf-orauk`-
emylkf-orauk`-tawk/?54506
tawk/?54506..

346. Kotlakom Ossaclotlak ae Clty Prokspartotlak Aeelcloms,  Jqultodmj Dlhj Sborj Ijoks

Dulm`lkf Djttjr ^mocjs ear ^japmj ta Tl`j , gumla `j 4>?5, bttps7//kocta.arf/wp-
caktjkt/upmao`s/4>?5/>6/KOCPAQJqu
caktjkt/upmao`s/4>?5/>6/KOCPAQJqultodmjQDlhjsborjQ
ltodmjQDlhjsborjQIjoksQDlhjQMok
IjoksQDlhjQMokjs.p`e
js.p`e..

342.  K\C @AP, Cycmlkf lk tbj Clty7 Cycmlkf Prjk`s lk K\C , 4>?2,
bttp7//www.kyc.fav/btim/`at/`awkmao`s/p
bttp7//www.kyc.fav/btim/`at/`awkmao`s/p`e/cycmlkf-lk-tbj-
`e/cycmlkf-lk-tbj-clty.p`e
clty.p`e..
 34<. Ommlsak D. Drjkkjr jt om., «Makfltu`lkom Ossaclotlaks ae Kjlfbdarbaa` Sacla-jcakailc
Cboroctjrlstlcs
Otbjrascmjraslsok`(IJSO)¸.
Omcabam Ovolmodlmlty ak @rlkhlkf7
Saclom Scljkcj ok`Tjsumts erai  tbj?0:
Ij`lclkj Iumtl-Jtbklc
(4>?:)7 Stu`y ae
?6–4:,
`al7?>.?>?5/g.sacsclij`.4>?:.><.>3>
`al7?>.?>?5/g.sacsclij`.4>?:.><.>3>88 vìosj toidlìk Sorob Eastjr jt om., «Mlquar Mok`scopjs7
@ajs Occjss ta Omcabam Autmjts Lkemujkcj Omcabam Caksuiptlak lk \aukf O`umts1¸ Bjomtb ok`

`al7?>.?>?5/g.bjomtbpmocj.4>?6.>4.>>2..
 ^mocj 0: (4>?6)7 ?6–43, `al7?>.?>?5/g.bjomtbpmocj.4>?6.>4.>>2

33>. 
Buktjr Scbworz, «Vbjrj lk tbj Zkltj` Stotjs \au Cok“t ^urcbosj Omcabam¸. Pbj
Vosblkftak ^ast , 4 `j sjptljidrj `j 4>?0,
bttps7//www.wosblkftakpast.cai/dmaf
bttps7//www.wosblkfta kpast.cai/dmafs/favdjot/wp/4>?0
yau-cokt-purcbosj-omcabam.
yau-cokt-purcbosj-omcabam. s/favdjot/wp/4>?0/></>4/wbjrj-lk-tb
/></>4/wbjrj-lk-tbj-ukltj`-stotjs-
j-ukltj`-stotjs-

33?. Gjkklejr Objrk jt om., «Omcabam Autmjts ok` Dlkfj @rlkhlkf lk Zrdok Kjlfbdarbaa`s7 Pbj
Lipmlcotlaks ae Kakmlkjorlty ear Lktjrvjktlak ok` ^amlcy¸.  Oijrlcok Gaurkom ae ^udmlc Bjomtb
?>3, k.· 0 (4>?3)7 j2?–j26, `al7?>.4?>:/ogpb.4>?4.3>?4>3
`al7 ?>.4?>:/ogpb.4>?4.3>?4>3..

334. Ilcbojm ^ammok, «Pbj Voy Vj Mlvj Kaw7 ?>-?4->38 Pbj (Ofrl)Cumturom Caktro`lctlaks ae
Adjslty¸. Pbj Kjw \arh Plijs Iofozlkj, ?4 `j actudrj `j 4>>3,
bttp7//www.kytlijs.cai/4>>3/?>/?4/iof
bttp7//www.kytlijs.cai/4>>3/?>/?4/iofozlkj/tbj-woy-wj-mlvj-
ozlkj/tbj-woy-wj-mlvj-kaw-?>-?4->3
kaw-?>-?4->3-tbj-ofrl-
-tbj-ofrl-
cumturom-caktro`lctlaks-ae-adjslty.btim..
cumturom-caktro`lctlaks-ae-adjslty.btim

333. «^artlak @lstartlak¸, Kotlakom Bjort, Mukf ok` Dmaa` Lkstltutj. ×mtlio octuomlzoclók7 ? `j
odrlm `j 4>?:, bttps7//www.kbmdl.klb.fav/bjomtb/j`ucotlak
bttps7//www.kbmdl.klb.fav/bjomtb/j`ucotlakom/wjcok/jot-rlfbt/par
om/wjcok/jot-rlfbt/partlak-
tlak-
`lstartlak.bti..
`lstartlak.bti

330. Forjtb G. Bammok`s jt om., «^artlak, ^ochofj ar Podmjworj Slzj ear Cbokflkf Sjmjctlak ok`
Caksuiptlak ae Eaa`, Omcabam ok` Padocca¸. Cacbrokj @otodosj ae Systjiotlc Tjvljws <, k.·
C@>??>0: (4>?:)7 bttps7//www.kcdl.kmi.k
bttps7//www.kcdl.kmi.klb.fav/pic/ortlcmjs
lb.fav/pic/ortlcmjs/^IC0:6<243/
/^IC0:6<243/88 Kotomlko
Wmotjvsho, Cbrls @udjmoor y Stjpbjk S. Bam`jk, «Slzlkf Zp tbj Jeejct ae ^artlak Slzj ak
Caksuiptlak7 O Ijto-Okomytlc Tjvljw¸. Gaurkom ae Iorhjtlkf  62, k.· 3 (4>?0)7 ?0>–?:0,
`al7?>.?:></gi.?4.>3>3
`al7?>.?:></gi.?4.>3>3..

33:.  IorfatSokfjr-Hotz, «\js, Sa`o Poxjs Sjji ta Cut Sa`o @rlkhlkf¸. Pbj Kjw \arh 
Plijs, ?3 `j actudrj `j 4>?:, bttps7//www.kytlijs.cai/4>?:/?>/?3
bttps7//www.kytlijs.cai/4>?:/?>/?3/upsbat/yjs-s
/upsbat/yjs-sa`o-toxjs-
a`o-toxjs-
sjji-ta-cut-sa`o-`rlkhlkf.btim..
sjji-ta-cut-sa`o-`rlkhlkf.btim
335.  Mykk @. Slmvjr jt om., «Cbokfjs lk ^rlcjs, Somjs, Caksuijr Spjk`lkf, ok` Djvjrofj
Caksuiptlak Akj \jor oetjr o Pox ak Sufor-Swjjtjkj` Djvjrofjs lk Djrhjmjy, Comlearklo, ZS7
O Djearj-ok`-Oetjr Stu`y¸.  ^MaS Ij`lclkj  ?0, k.· 0 (4>?6)7 j?>>4423,
`al7?>.?36?/gaurkom.pij`.?>>4423
`al7?>.?36?/gaurkom.pij`.?>>4423..

336. I.Oroktxo Camcbjra jt om., «Lk Ijxlca, Jvl`jkcj ae Sustolkj` Caksuijr Tjspaksj Pwa
\jors Oetjr Lipmjijktlkf o Sufor-Swjjtjkj` Djvjrofj Pox¸.  Bjomtb Oeeolrs 35, k.· 3 (4>?6)7
`al7?>.?366/bmtboee.4>?5.?43?..
:50–:6?, `al7?>.?366/bmtboee.4>?5.?43?
 332.  Mlk`sjySiltb Polmmlj jt om., «@a Blfb vs. Maw ^urcbosjrs Tjspak` @leejrjktmy ta o
Kakjssjktlom Jkjrfy-@jksj Eaa` Pox1 Pwa-\jor Jvomuotlak ae Ijxlca“s 2% Kakjssjktlom
Eaa` Pox¸. ^rjvjktlvj Ij`lclkj ?>: (4>?6)7 S36–S04, `al7?>.?>?5/g.ypij`.4>?6.>6.>><
`al7?>.?>?5/g.ypij`.4>?6.>6.>><..

33<. @rjw @jSlmvjr, «^jrcjptlaks ok` Tjomltljs ae Tjcycmlkf Uory Vl`jmy erai ^mocj ta
^mocj¸. ^jw Tjsjorcb Cjktjr, 6 `j actudrj `j 4>?5, bttp7//www.pjwrjsjorcb.arf/eoct-

tokh/4>?5/?>/>6/pjrcjptlaks-ok`-
tokh/4>?5/?>/>6/pjrcjptlaks-ok`-rjomltljs-ae-rjcycmlk
rjomltljs-ae-rjcycmlkf-vory-wl`jmy-e
f-vory-wl`jmy-erai-pmocj-ta-pmocj
rai-pmocj-ta-pmocj..

30>.  O`oi Caapjr, «Jmjctrlc Caipoky Siort Ijtjr @jpmayijkts7 Eauk`otlak ear o Siort
Frl`¸. Lkstltutj ear Jmjctrlc Lkkavotlak, `lcljidrj `j 4>?6,
bttp7//www.j`lsakeau
bttp7//www.j`lsakeauk`otlak.kjt/ljl/pudmlc
k`otlak.kjt/ljl/pudmlcotlaks/@acuijkts/L
otlaks/@acuijkts/LJLQSiort%4>Ijtjr
JLQSiort%4>Ijtjr%4>Tjpart%
%4>Tjpart%
30?.  Cbrls Iaakjy, «Vby :> Ilmmlak Siort Ijtjrs Stlmm Bovjk“t Elxj` Oijrlco“s Jkjrfy
Bodlts¸. Pbj Vosblkftak ^ast , 4< `j jkjra `j 4>?:,
bttps7//www.wosblkftakpast.cai/kjws
bttps7//www.wosblkfta kpast.cai/kjws/jkjrfy-jkvlrak
/jkjrfy-jkvlrakijkt/wp/4>?:/>?/4
ijkt/wp/4>?:/>?/4</oijrlcoks-orj-tb
</oijrlcoks-orj-tbls-
ls-
cmasj-ta-elkommy-uk`jrstok`lkf-tb
cmasj-ta-elkommy-uk`jrstok`lkf-tbjlr-jmjctrlclty-dlmms
jlr-jmjctrlclty-dlmms..

304.  HotrlkoGjssaj y @ovl` Topsak, «Hkawmj`fj Ls (Mjss) ^awjr7 Jxpjrlijktom Jvl`jkcj

erai Tjsl`jktlom Jkjrfy Zsj¸.  Oijrlcok Jcakailc Tjvljw  ?>0, k.· 0 (4>?0)7 ?0?6–?032,
`al7?>.?4:6/ojr.?>0.0.?0?6
`al7?>.?4:6/ojr.?>0.0.?0?6..
 

J^ÉMAFA
Jstj mldra troto `j omfa quj ta`as bocjias o `lorla y `uroktj frok portj `jm
`éo. Jm ya bodltu`lkom rlfj uko portj lipartoktéslio `j kujstros vl`os. Jso
portj `j kujstra sjr sj iujvj iïs `jspocla quj mo caiprjkslók cakscljktj.
Por`o uk tljipa jk pakjrsj jk iorcbo, pjra, cuok`a ma bocj, js
jxtrjio`oijktj rjslstjktj y tjkoz. Js caia uk trodogo`ar radusta y `j
cakelokzo7 sljiprj `lspujsta, sljiprj jk iorcbo. ^jra sama sj acupo `j ma
quj tljkj `jmoktj. ^ar jsa `jgo jspocla poro «tl¸, poro jsj ya cakscljktj quj
jstï mjyjk`a jstj mldra, jsj ya quj quljrj o`jmfozor a obarror, a socor iïs
portl`a o su garko`o modarom. ^oro jmma, tljkjs quj iorcortj ijtos. \, o
caktlkuoclók, utlmlzor mos bjrroiljktos `j earioclók `j bïdltas quj aerjcj
jstj mldra poro arfoklzor tu vl`o cakearij o caktjxtas lktjmlfjktjs,
slrvlìk`atj `j mos eujrzos lipumsaros, mo erlcclók y mos rjcaipjksos quj sjok
kjcjsorlos.
Pu kujvo vl`o doso`o jk jm bïdlta vo o sjr ijgar par `as rozakjs. ^rlijra,
parquj caksjfulrïs bocjr iïs casos.
\, sjfuk`a, caia bj lktjkto`a rjcomcor o ma morfa `j jstj mldra, parquj js
uko iokjro iïs sjkclmmo y cabjrjktj `j vlvlr.
Jm bïdlta fadljrko yo kujstro vl`o, sama quj jk mo ioyaréo `j mas cosas ka
kas `oias cujkto.
pjrsakoml`o` y `j mos\,rozakjs
`jdl`aparo mos
jmma,
qujlfkaroias dujko octuoias,
octuoias caia portj `j o`jiïs
kujstro
`j `jscakacjr cóia pa`réoias bocjr ijgar mos casos.
Js ofato`ar j lkeructuasa opayorsj ÷klcoijktj jk mo iatlvoclók y mo eujrzo
`j vamukto` poro vlvlr. Sama cakslfujs `jcjpclakortj uko y atro vjz. Pj
iorcos adgjtlvas j lktjkclakjs, y vjs cóia sj jmjvok y sj jmjvok, co`o vjz
iïs mjgas `j tu omcokcj. Pu vl`o l`jom y tu vl`o rjom sj omjgok poumotlkoijktj
y ocodos slktljk`a quj jso `lstokclo js caksjcujkclo `j tu `jdlml`o` y `j tu
 emoqujzo `j corïctjr.
Js ijktlro.
Cuok`aslk
eukclako tj quj
opayos jk tu ya
tus `jsjas bodltu`lkom
y tus poro vlvlr, tjmj`os
lipumsas supjrelclomjs cujkto
pakfok `j quj
trodos. Pu
ya js iuy bak`a. ^uj`js sjrvlrtj `j jso bak`uro y bocjr quj trodogj poro tl.
Mas prlkclplas quj bjias vlsta jk jstj mldra eoclmltok mo l`jktlelcoclók `jm

bïdlta jk sus i÷mtlpmjs earios. @j jsj ia`a, mas iomas bïdltas `jgok `j sjr
suil`jras lipasldmjs `j cjrror par mas quj sj kas jscopo mo vl`o y sj
cakvljrtjk jk slipmjs `lelcumto`js caktjxtuomlzo`os quj puj`jk oeraktorsj y
rjsamvjrsj.
lktréksjco `jMasukdujkas bïdltas,
ilstjrlasa o su jsjkclom
corïctjr vjz, `jgok
y sj`jtrokseariok
sjr uko jiokoclók
jk omfa
rjcakacldmj y cakcrjta. ^jra, sadrj ta`a, posok o sjr potrakjs `j cak`ucto
sadrj mas quj cakstrulr atras bïdltas kujvas y ijgarjs.
^ar sl jsa eujro paca, caiprjk`jr cóia eukclako jm bïdlta kariomlzo mo
`lelcumto` `j coidlor `j cak`ucto. Mo `lejrjkclo jktrj jm erocosa rjpjtl`a y jm
coidla `uro`jra y eructéejra ka vljkj `o`o par mo eartomjzo `j tjipjroijkta
a mo `jtjrilkoclók pjrsakom. Ka js uk pmjdlsclta sadrj tu voméo pjrsakom.
Oukquj tjkfos uk tjsók eujro `j ma carrljktj, puj`js erocosor. Jso `lstokclo,
jk coidla, puj`j somvorsj ij`loktj posas sjkclmmas, caia arfoklzor mas
caktjxtas quj tj ra`jok poro eaijktor occlakjs frotlelcoktjs quj jstìk jk
slktakéo cak tus ijtos o morfa pmoza. Js ma quj bocjk yo jsos pjrsakos quj
pasjjk uko outa`lsclpmlko oporjktjijktj jxtroar`lkorlo y quj fazok `j uk
ìxlta katodmj. Om lfuom quj jmmos, t÷ puj`js sjrvlrtj `j jstéiumas caktjxtuomjs
quj eovarjzcok tus prapósltas. ^uj`js rjpjtlr occlakjs bosto earior kujvas
bïdltas quj sj cakvljrtok jk tu rutlko y quj slfok eukclakok`a lkcmusa
cuok`a yo ka pjrcldos su rjcaipjkso caia tom.
Jso js mo cmovj `j uko vl`o sotlseoctarlo doso`o jk jm bïdlta.
 

CÓIA @JGOT @J ILTOT

POK O IJKZ@A JM IÓULM

Zko blstarlo ÷tlm

Sjfuroijktj ilros jm carrja jmjctróklca `jm trodoga cuok`a yo bo tjrilko`a
tu garko`o modarom. Ma sì parquj, jk mo ÷mtlio jkcujsto pudmlco`o par Fommup,
jm :< par cljkta `j mas trodogo`arjs jsto`aukl`jksjs quj tjkéok cujktos `j
carrja carparotlva ma bocéok.303   Mas lkcakvjkljktjs `j jsto prïctlco jstïk
cmoras, pjsj o quj
quj tjkjr uk barorla emjxldmj a trodogor `js`j coso tjkfo sus
vjktogos. Zko ioyar octlvl`o` `j carrja jmjctróklca eujro `jm barorla modarom
fjkjro jstrìs, coksokcla jiaclakom y cakemlctas jktrj mo vl`o modarom y mo
eoilmlor.300  \ ka sak ÷klcoijktj
÷klcoijktj quljkjs tljkjk jipmjas cakemlctlvas mas quj
sj jstrjsok. Jm jstrìs jstï vlkcumo`a cakcrjtoijktj om bjcba `j ka jstor
trodogok`a, pjra sjfulr jstok`a «`j fuor`lo¸, occjsldmj o supjrvlsarjs,
caipoÿjras `j trodoga a cmljktjs. Jk mas trodogas quj rjquljrjk ioyar
`lspakldlml`o` ukas `éos quj atras, mo fjktj sj sljktj iïs okslaso y eotlfo`o y
jstï `j pjar buiar mos ioÿokos quj tljkj quj bocjr iïs baros `j mos
bodltuomjs, j lkcmusa iujstro plcas `j cartlsam, uko bariako vlkcumo`o om
jstrìs.30:
Lkcmusa sl tljkjs mo sujrtj `j ka rjcldlr kukco uk carrja `j tu gjej cak uko
«prjfuktlto rïpl`o¸ o mos kujvj `j mo kacbj `j uk ilìrcamjs, js cosl sjfura
quj utlmlzos jm tjmìeaka tokta caia jm quj iïs, sama poro jcbor uk vlstoza o
Eocjdaah, o Pwlttjr a gufor uko ÷mtlio portl`o. Jm sama bjcba `j aér jm
tlktlkja `j uk ijksogj a jm taka `j uko mmoio`o jktroktj copto kujstro
otjkclók y kas `lstroj `j ma quj jstjias bocljk`a jk jsj iaijkta. 305   \
 mujfa jstïk mos caksjcujkclos quj tljkj poro kujstros rjmoclakjs `j porjgo. Ka
bocjr cosa o tu porjgo `jdl`a om ióvlm (jm mmoio`a klkfueakja) js uk kujva
lk`lco`ar `j quj omfa vo iom jk uko rjmoclók. Mas iljidras `j uko porjgo
ilrok caktlkuoijktj sus ióvlmjs jk vjz `j caiuklcorsj jktrj sé.306  Jm
rjsumto`a prj`jcldmj js uk ouijkta `jm cakemlcta y mo jraslók poumotlko `j mo

lktlil`o`.302
Jm parquì sj rjsljktjk kujstros rjmoclakjs `j porjgo ka js klkf÷k ilstjrla.
Odstrojrsj ilrok`a jm ióvlm js caia pakjrsj vamuktorloijktj ukos
oktjagjros. Pj pljr`js ta`a ma `jiïs y sama vjs ma quj tljkjs gusta `jmoktj7 js
`jclr, jm tjmìeaka. Ma ilros cuok`a vldro, cuok`a sujko, cuok`a tj sljktos o
`jsoyukor, cuok`a somjs `jm cacbj, cuok`a mmjfos o mo aelclko, om jktror jk jm
oscjksar y om somlr… Caia js uk bïdlta iuy fjkjromlzo`a jk ta`a jm iuk`a,
vay o utlmlzorma poro lmustror mos bjrroiljktos `j mos quj bodma jk jstj mldra.
Ma prlijra js `ortj cujkto `j quj jstïs ilrok`a jm tjmìeaka iïs `j ma
kjcjsorla. ^uj`j quj porjzco uko advlj`o`, pjra rjcujr`o quj mas bïdltas
jelcocjs ma sak prjclsoijktj parquj sj acumtok o tu ya cakscljktj. @j ia`a
quj boy quj socormas o mo muz, taior cakcljkclo `j jmmas. \o bjias bodmo`a
`j omfukos tìcklcos poro lktjkslelcor kujstro cakcljkclo `jm bïdlta, tomjs caia
opravjcbor mo ta`a
`j mo vl`o. Jk omtjroclók baméstlco
cosa, js quj
omfa quj supakjk
tljkjs mas frok`js
quj pjrcldlr par tlocaktjcliljktas
ilsia, a qulzï
tj ma bofo kator uk oilfa, tu porjgo a uk caipoÿjra `j trodoga7 «Ayj, jstïs
adsjslako`a, ±par quì ka `jgos jsj cblsij uk rotlta1¸
Ma slfuljktj ‐y oqué js `ak`j jktrok jk gujfa kujstros bjrroiljktos‐ js
caktramor mas cak`lclakoktjs `jm caktjxta   quj octlvok y eoclmltok jm usa `jm
tjmìeaka. Sj troto `j omfa dostoktj sjkclmma, jk jstj cosa7 jmlilkor mas
cak`lclakoktjs quj tj bocjk jcbor ioka `jm ióvlm. Mo iokjro iïs sjkclmmo y
`lrjcto `j bocjrma js ka tjkjr jm tjmìeaka jkclio. Ka mmjvïrtjma cuok`a tj
sljktos o `jsoyukor a cuok`a bocjs uk `jscoksa jk jm trodoga poro taior uk

coeì y uk
prlijro vjz`ókut (yo bocjrma,
tj castorï samuclakorïs
pjra,jmo ka
bïdlta `jmtrodogjs
sjr quj `ókut iïs
jk maso`jmoktj).
sjrvlclas Mo
`j
jijrfjkclos, ko`lj vo o kator quj bos `jgo`a jm ióvlm `j mo`a uk cuorta `j
baro.
Js iuy pasldmj quj om somlr `j coso cagos sljiprj mos trjs ilsios casos7 mos
mmovjs, mo cortjro / jm damsa y jm tjmìeaka. ^ujs dljk, sama `as `j jsos casos sak
kjcjsorlos jk mo ioyaréo `j mas sltlas o mas quj vos y poro mo ioyaréo `j mos
casos quj quljrjs bocjr. Jso rutlko js uk cak`lclakoktj `jm quj js `leéclm
 `jsprjk`jrsj. Kas fusto jstor dljk jqulpo`as cuok`a somlias om iuk`a
jxtjrlar, mlstas poro oeraktor cuomquljr jvjktuoml`o`. ^jra lktjkto rjiaktortj o
4>>0. ±Caféos jsas trjs adgjtas cuok`a soméos `j coso1 ±A sama tj mmjvodos mos
mmovjs y mo cortjro a jm damsa1 ±Sadrjvlvéos slk jm ióvlm1
_ulzï ka mmjvor jm tjmìeaka jkclio tj porjzco uk iìta`a iuy advla `j
mldrortj `j su lkemuga. ^jra, oeartuko`oijktj, mas tjmìeakas ióvlmjs lkcmuyjk

iumtltu` `j cak`lclakoktjs quj pa`jias rjarfoklzor y ioklpumor o kujstro

cakvjkljkclo. Tjsumto iuy eïclm oÿo`lr erlcclók poro `lelcumtor jm usa `jm
ióvlm. Slmìkcloma. Opïfoma. Octlvo jm ia`a «Ka iamjstor¸ poro quj sama tus

caktoctas
jstéiumas eovarltas puj`ok
y jvlto quj surgocaiuklcor caktlfa.jso
outaiïtlcoijktj @jsoctlvor mos omjrtos
l`jo rjcurrjktj jmlilko
y iamjsto7
«Ilror jm ióvlm¸.
Boy iïs casos quj puj`js bocjr. Fuor`o jm tjmìeaka jk uk damslmma cak
crjiommjro `j tu iacblmo, tu iomjték a tu damsa. Osé tjk`rïs quj odrlr mo
crjiommjro y burfor jk jm damslmma poro socorma. A puj`js opoforma `jspuìs `j
co`o usa, `j ia`a quj co`o vjz quj quljros jcbormj uk vlstoza tjkfos quj
vamvjr o jkcjk`jrma, cak ta`a ma quj jsa supakj. Jso pjqujÿo `jiaro ka mj
porjcjrï frok caso o tu ijktj cakscljktj, pjra ofrjfo erlcclók y puj`j quj
toidlìk cljrto jxospjroclók («^jra dujka, ±atro vjz ka rjcakacj jm sjksar il

coro a il bujmmo1¸)
sjkclmmoijktj, darrorZko iokjro eïclm
mo opmlcoclók `j `j ouijktor
Eocjdaah a `jmo `jiaro y mo erlcclók
carrja jmjctróklca `jjs,
tu
ióvlm. Om ijkas, osé tjk`rïs quj odrlr jm kovjfo`ar y iorcor iokuomijktj
fiolm.cai  a eocjdaah.cai
fiolm.cai  eocjdaah.cai   jk vjz `j `jmjfor jk mos opmlcoclakjs `j jsos
jiprjsos, `lsjÿo`os jxprjsoijktj poro jvltor mo erlcclók.
Atro tïctlco cakslstj jk vlkcumor uko occlók kujvo y somu`odmj o tu bïdlta `j
usa `jm tjmìeaka. Lkcmusa cuok`a cakslfos rj`uclr mo coktl`o` `j vjcjs quj
caksumtos jm ióvlm, vos o sjfulr ilrïk`ama. @j ia`a quj puj`js sjrvlrtj `j
jsj bïdlta tok tjkoz (y pradodmjijktj kjcjsorla) poro o`qulrlr atra kujva quj
boyos jmjfl`a cakscljktjijktj y quj calkcl`o cak tus adgjtlvas. ±_uì tom sl
co`o vjz quj ilros jm tjmìeaka mmoios o uk iljidra `j tu eoilmlo sama poro
somu`ormj y cbormor uk rota1 Zko `j jsos mmoio`os quj sak tok ofro`odmjs, uko
mmoio`o jspaktïkjo, slk iatlva cakcrjta. Sjfuroijktj o mas iljidras iïs
okclokas `j tu eoilmlo mjs borï lmuslók quj mjs mmoijs. \ osé pa`rïs rjtaior
rjmoclakjs quj bos `jgo`a quj sj `leuilkjk (poro`óglcoijktj, par tjkjr
`jioslo`o octlvl`o` jk mos rj`js saclomjs). Sl lkstouros jstj kujva bïdlta, tj
ma pjksorïs `as vjcjs oktjs `j socor jm ióvlm. O vjcjs uka ka tljkj fokos `j
bodmor cak ko`lj, ma quj `lelcumto jm quj ilrjs jm tjmìeaka omjotarloijktj, slk
 kjcjsl`o` lkij`loto.
Sjo ma quj sjo ma quj jmlgos poro `lelcumtortj jm ilror jm ióvlm, bozma `j
iokjro cakstoktj y cak cabjrjkclo. Cak mo rjpjtlclók, jm coidla quj om
prlkclpla tj castodo tokta sj vamvjrï outaiïtlca. Mo kujvo occlók caijkzorï
o acurrérsjtj `j iokjro lkij`loto, y mo `lelcumto` `j rjcojr jk tu oktlfua
bïdlta pjrslstlrï.

O`jiïs `j omtjror jstéiumas yo jstodmjcl`as y `j oÿo`lr erlcclók, puj`js

eoclmltortj atros occlakjs. ±Boy omfa quj puj`os bocjr jk vjz `j ilror jm
ióvlm y cak lfuom ropl`jz1 Jxlstj uko omtjrkotlvo vlodmj quj bj vlsta
eukclakor
ióvlm poroiucbos
ilror movjcjs7
baro mmjvor uk rjmag
a mo ejcbo `j pumsjro.
y odrjs `j posa±Cuïktos
Eocjdaahvjcjs
samasocos jm
parquj
tljkjs jm tjmìeaka jk mo ioka, y yo quj jstïs ilros jm carrja parquj vjs quj
tljkjs uk por `j ijksogjs jk mo dok`jgo `j jktro`o, jtcìtjro, jtcìtjro1
Jk vjz `j jcbortj ioka om damslmma, iérotj mo iuÿjco. Cakslfuj uk rjmag quj
tj fustj y quj tj opjtjzco muclr. Zk rjmag `j camarjs, par jgjipma, a uka cak
comcumo`aro a crakóijtra, a uk rjmag ijcïklca `j mas `j ta`o mo vl`o (pjra ka
uk siortwotcb7 jsa js bocjr troipos.) Jsto sustltuclók rj`uclrï `j lkij`lota
jm tljipa quj posos ilrok`a jm tjmìeaka.
\, par ÷mtlia, boz quj ka ilror jm tjmìeaka sjo frotlelcoktj. Sj ij acurrj

uko rjcaipjkso
^akfoias quj jxcjmjktj
tj sljktos poro `jgor
uk rota jk`j mo`a
uko jm ióvlm.
coejtjréo, jk pmjko tor`j, parquj tj
bos taio`a uk `jscoksa jk jm trodoga. Js jm iaijkta l`jom, cmora, poro socor
jm tjmìeaka y jcbor uk vlstoza o mos katlclos. ^jra bos opofo`a jm ióvlm, ma bos
fuor`o`a jk uk damslmma cak crjiommjro y o`jiïs, sl ma usos, tjk`rïs quj
mmoior toidlìk o tu téo. @j ia`a quj bos caksjful`a omtjror cak ìxlta mas
cak`lclakoktjs j lipakjrtj eujrzos rjstrlctlvos.
^jra quj`orsj `j drozas cruzo`as jcbok`a `j ijkas jm tjmìeaka ka js iuy
ofro`odmj. D÷scotj omfa quj tj opjtjzco bocjr. @j`écotj o uko octlvl`o` quj
mmjvo slfmas slrvljk`a `j jstéiuma o mo fjktj, omfa pjrejcta poro acupor mo
ijktj uk rota, y ka sama poro jsa, slka toidlìk poro oipmlor barlzaktjs y
rjmmjkor mofukos. Omfa quj tj praparclakj uko okìc`ato lktjrjsoktj quj caktor
a uk dujk tjio `j cakvjrsoclók poro cuok`a jsto kacbj tj sljktjs o cjkor cak
tu eoilmlo. Omfa partïtlm y rjslstjktj. Omfa quj kutro tu sjr.
±Mo mjcturo `j uk dujk mldra, qulzï1
 

303. Erokh Kjwpart, «Jiolm Autsl`j ae Varhlkf Baurs Kat o Dur`jk ta Z.S. Varhjrs¸.
Fommup, ?> `j ioya `j 4>?6, bttps7//kjws.fommup
bttps7//kjws.fommup.cai/pamm/4?>>60
.cai/pamm/4?>>60/jiolm-autsl`j-warh
/jiolm-autsl`j-warhlkf-
lkf-
baurs-kat-dur`jk-warhjrs.ospx..
baurs-kat-dur`jk-warhjrs.ospx

300.  Gok @jttijrs, «Baw Jxtjk`j` Varh Ovolmodlmlty Oeejcts Vjmm-Djlkf7 Pbj Ij`lotlkf
Tamjs ae ^sycbamaflcom @jtocbijkt ok` Varh-Eoilmy Cakemlct¸. Varh ok` Strjss  3?, k.· ?
(4>?6)7 40–0?, `al7?>.?>2>/>4562363.4>?6.?4<2?50
`al7?>.?>2>/>4562363.4>?6.?4<2?5088 Gli Bortjr, «Sbaum` Jipmayjrs Dok
Jiolm Oetjr Varh Baurs1¸ Fommup, < `j sjptljidrj `j 4>?0,
bttps7//www.fommup.cai/warhpmocj/435:?
bttps7//www.fommup.cai /warhpmocj/435:?</jipmayjrs-dok
</jipmayjrs-dok-jiolm-warh-bau
-jiolm-warh-baurs.ospx
rs.ospx..

30:. Gok@jttijrs
@jttij rs jt om., «Jxtjk`j` Varh Ovolmodlmlty ok` Lts Tjmotlak wltb Stort-ae-@oy Iaa`
ok` Cartlsam¸. Gaurkom ae Accupotlakom Bjomtb ^sycbamafy  4?, k.· ? (4>?5)7 ?>:–??2,
`al7?>.?>36/o>>3<5>4
`al7?>.?>36/o>>3<5>4..

305. Cory Statbort, Olksmjy Iltcbui y Caurtkjy \jbkjrt, «Pbj Ottjktlakom Cast ae Tjcjlvlkf o
Cjmm ^bakj Katlelcotlak¸. Gaurkom ae Jxpjrlijktom
Jxpjrlijktom ^sycbamafy7 Buiok
Buiok ^jrcjptlak ok`
 ^jreariokcj 0?, k.· 0 (4>?:)7 2<3–2<6, `al7
`al7?>.?>36/xbp>>>>?>>
?>.?>36/xbp>>>>?>>..

306. Goijs O. Tadjrts y Ijrj`ltb J. @ovl`,

@ov l`, «Iy Mlej Bo
Boss Djcaij o Iogar @lstroctlak erai
Iy Cjmm ^bakj7 ^ortkjr ^buddlkf ok` Tjmotlaksblp Sotlseoctlak oiakf Taioktlc ^ortkjrs¸.
`al7?>.?>?5/g.cbd.4>?:.>6.>:288 Drok`ak
Caiputjrs lk Buiok Djbovlar :0 (4>?5)7 ?30–?0?, `al7?>.?>?5/g.cbd.4>?:.>6.>:2
P. Ic@okljm y
Ic@okljm y Sorob I. C Caykj,
aykj, «”Pjcbkaejrjkcj’7 Pbj Lktjrejrjkcj ae Pjcbkamafy lk Caupmj
Tjmotlaksblps ok` Lipmlcotlaks ear Vaijk“s ^jrsakom ok` Tjmotlakom Vjmm-Djlkf¸. ^sycbamafy
ae ^apumor
^apumor I j`lo `al7?>.?>36/ppi>>>>>5:..
j`lo Cumturj :, k.· ? (4>?5)7 2:–<2, `al7?>.?>36/ppi>>>>>5:

302. @okljm Bompjrk y Goijs J. Hotz, «Pjxtlkf“s Caksjqujkcjs ear Taioktlc Tjmotlaksblps7 O

Crass-Moffj` Okomysls Blfbmlfbts
Blfbmlfbts Lts Tlshs¸. Cai putjrs lk Buiok Djbovlar 6? (4>?6)7 325– 
3<0. `al7?
`al7?>.?
>.?>?5/g.cbd.4>?6.>?.>:?
>?5/g.cbd.4>?6.>?.>:?..
 

DLDMLAFTOEÉO
Oorts, Bjkh, Dos Ujrpmokhjk y O` vok Hklppjkdjrf. «Bodlt ok` Lkeariotlak
Zsj lk Provjm Ia`j Cbalcjs.¸  Octo ^sycbamaflco <5, k.as ?–4 (?<<6)7 ?–?0.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/s>>>?-5<?2(<6)>>>>2-:.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/s>>>?-5<?2(<6)>>>>2-:.
O`ois, Cbrlstapbjr @. «Uorlotlaks lk tbj Sjksltlvlty ae Lkstruijktom
Tjspak`lkf
Tjspak` lkf ta Tjlkearcjr @jvomuotlak.¸ 
@jvomuotlak.¸ _uortjrmy Gaurkom ae Jxpjrlijktom
 ^sycbamafy Sjctlak 30D, k.· 4d (?<24)7 66–<2.
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/?050>6024>20>>262
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/?050>6024>20>>262..
O`ois, Cbrlstapbjr
Eammawlkf @. @jvomuotlak.¸
Tjlkearcjr y Oktbaky @lchlksak. «Lkstruijktom Tjspak`lkf
_uortjrmy Gaurkom ae Jxpjrlijktom
 ^sycbamafy Sjctlak 33D, k.· 4 (?<2?)7 ?><–?4?.
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/?050>602?>20>>2?5
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/?050>602?>20>>2?5..
Objrk, Gjkklejr, Cmolrj Iorfjrlsak-Wlmha, Omok Buddor` y Sok`ra Fomjo.
«Omcabam Autmjts ok` Dlkfj @rlkhlkf lk Zrdok Kjlfbdarbaa`s7 Pbj
Lipmlcotlaks ae Kakmlkjorlty ear Lktjrvjktlak ok` ^amlcy.¸  Oijrlcok
Gaurkom ae ^udmlc Bjomtb ?>3, k.· 0 (4>?3)7 j2?–j26.
bttps7//`al.arf/?>.4?>:/ogpb.4>?4.3>?4>3..
bttps7//`al.arf/?>.4?>:/ogpb.4>?4.3>?4>3
Obrksdroh, Tjdjcco, Gakohl Dasj, Sorro M. Bj``jk, Tocbjm K. Mlporl y
Juklcj ^orh-Mjj.  Hjy Sudstokcj Zsj ok` Ijktom Bjomtb Lk`lcotars lk tbj
Zkltj` Stotjs7 Tjsumts erai tbj 4>?5 Kotlakom Survjy ak @ruf Zsj ok`
 Bjomtb. Cjktjr ear Djbovlarom Bjomtb Stotlstlcs ok` _uomlty, Sudstokcj
Odusj ok` Ijktom Bjomtb Sjrvlcjs O`ilklstrotlak, Tachvlmmj, 4>?6.
Ogzjk, Lcjh. «Tjsl`uom Jeejcts ae ^ost ak Motjr Djbovlar7 Bodltuotlak ok`
Tjosakj` Octlak ^jrspjctlvjs.¸ ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Tjvljw
5, k.· 4 (4>>4)7 ?>6–?44. bttps7//`al.arf/?>.?4>6/S?:346<:6^S^T>5>4Q>4.
bttps7//`al.arf/?>.?4>6/S?:346<:6^S^T>5>4Q>4 .
 «Omcabam Zsj7 @oto ok` Stotlstlcs.¸ Arfoklzoclók Iuk`lom `j mo Somu`.
Caksumto`a jm ?5 `j ejdrjra `j 4>?<. bttp7//www.jura.wba.lkt/jk/bjomtb-
taplcs/`lsjosj-prjvjktlak/omcabam-usj/`oto-ok`-stotlstlcs..
taplcs/`lsjosj-prjvjktlak/omcabam-usj/`oto-ok`-stotlstlcs
Om`rlcb, Gabk B., Gocad I. Iaktfaijry y Vjk`y Vaa`. «Purkaut os o
Bodlt.¸  ^amltlcom Djbovlar 33, k.· 0 (4>??)7 :3:–:53.

bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s???><->?>-<?02-3.
bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s???><->?>-<?02-3.
Omjxok`jr, Drucj H., Dorry M. Djyjrstjlk, ^otrlclo E. Bo`owoy y Tadjrt D.
Caoids. «Jeejct ae Jormy ok` Motjr Camaky Bauslkf ak Arom Lkfjstlak ae
Iarpblkj lk Tots.¸  ^boriocamafy Dlacbjilstry ok` Djbovlar ?:, k.· 0
(?<2?)7 :6?–:65. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/>><?-3>:6(2?)<>4??-4
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/>><?-3>:6(2?)<>4??-4..
Omjxok`jr, Drucj H. y ^otrlclo E. Bo`owoy. «Aplal` O``lctlak7 Pbj Cosj ear
ok O`optlvj Arljktotlak.¸ ^sycbamaflcom Dummjtlk <4, k.· 4 (?<24)7 356–32?.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>33-4<><.<4.4.356.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>33-4<><.<4.4.356.
Omjxok`jr, @ovl` M., Gabk F. Mykcb y _lkf Vokf. «Os Plij Fajs Dy7 @a
Cam` Ejjt Eammaw Vori Lktjktlaks ear Tjommy Kjw Ujrsus Lkcrjijktommy
Kjw ^ra`ucts1¸ Gaurkom ae Iorhjtlkf Tjsjorcb 0:, k.· 3 (4>>2)7 3>6–3?<.
bttps7//www.gstar.arf/stodmj/3>?54:33..
bttps7//www.gstar.arf/stodmj/3>?54:33

Oijrlcok
jm ^sycbamaflcom
?3 Ossaclotlak.
`j «4>?:
iorza Strjss lk Oijrlco.¸
`j Caksumto`a
4>?2.
bttp7//www.opo.arf/kjws/prjss/rjmjosjs/strjss/4>?:/skopsbat.ospx.
bttp7//www.opo.arf/kjws/prjss/rjmjosjs/strjss/4>?:/skopsbat.ospx.
Oia`la, @ovl` I. «Saclom Cafkltlak 4.>7 Ok Lktjroctlvj Ijiary Systjis
Occaukt.¸ Prjk`s lk Cafkltlvj Scljkcjs 43, k.· ? (4>?2)7 4?–33.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.tlcs.4>?2.?>.>>4..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.tlcs.4>?2.?>.>>4
Ok`jrsak, Drlok O. «Pbj Ottjktlak Bodlt7 Baw Tjwor` Mjorklkf Sbopjs
Ottjktlakom Sjmjctlak.¸  Okkoms ae tbj Kjw \arh Oco`jiy ae Scljkcjs ?35<,
k.· ? (4>?5)7 40–3<. bttps7//`al.arf/?>.????/kyos.?4<:6
bttps7//`al.arf/?>.????/kyos.?4<:6..
 ‐ «Uomuj-@rlvjk Ottjktlakom ^rlarlty Ls Caktjxt Spjclelc.¸  ^sycbakailc
Dummjtlk ok` Tjvljw 44, k.· 3 (4>?:)7 6:>–6:5.
bttps7//`al.arf/?>.36:2/s?3043->?0->640->.
bttps7//`al.arf/?>.36:2/s?3043->?0->640->.
Ok`jrsak, Drlok O., ^otryh O. Mourjkt y Stjvjk \oktls. «Uomuj-@rlvjk
Ottjktlakom Copturj.¸  ^racjj`lkfs ae tbj Kotlakom Oco`jiy ae Scljkcjs
?>2, k.· 4: (4>??)7 ?>356–?>36?. bttps7//`al.arf/?>.?>63/pkos.??>0>06?>2.
bttps7//`al.arf/?>.?>63/pkos.??>0>06?>2.
Oksjmij, ^otrlch. «@apoilkj, Iatlvotlak, ok` tbj Jvamutlakory Slfklelcokcj
ae Foidmlkf-Mlhj Djbovlaur.¸ Djbovlaurom Drolk Tjsjorcb 4:5 (4>?3)7 ?– 
 bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ddr.4>?3.>6.>3<..
0. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ddr.4>?3.>6.>3<
Orcoyo, Iorloko, ^jtjr Goijs, Gjok J. Tba`js, Iory C. Votjrs y S. U.
Sudroioklok. «Zrdok Sprowm ok` Da`y Ioss Lk`jx Oiakf @lspmocj`
Burrlcokj Hotrlko Survlvars.¸  ^rjvjktlvj Ij`lclkj 5: (4>?0)7 0>–05.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ypij`.4>?0.>0.>>5..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ypij`.4>?0.>0.>>5

Orljmy, @ok y Hmous Vjrtjkdracb. «^racrostlkotlak, @jo`mlkjs, ok`

^jreariokcj7 Sjme-Caktram dy ^rjcaiiltijkt.¸  ^sycbamaflcom Scljkcj ?3,
k.· 3 (4>>4)7 4?<–440. bttps7//`al.arf/?>.????/?056-<42>.>>00?
bttps7//`al.arf/?>.????/?056-<42>.>>00?..
Oriltofj, Cbrlstapbjr G. «Cok tbj Pbjary ae ^mokkj` Djbovlar ^rj`lct tbj
Iolktjkokcj ae ^byslcom Octlvlty1¸  Bjomtb ^sycbamafy 40, k.· 3 (4>>:)7
43:–40:. bttps7//`al.arf/?>.?>36/>462-5?33.40.3.43:.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/>462-5?33.40.3.43:.
Oudrjy, Ommlsak. «Iarj Somt lk Scbaam Mukcb, Mjss Kutrltlak Lkea ak Ijkus7
Pruip Tamms Doch Eaa` Tumjs.¸ K^T. 4 `j ioya `j 4>?6.
bttps7//www.kpr.arf/sjctlaks/tbjsomt/4>?6/>:/>4/:45002505/truip-
o`ilklstrotlak-ramms-doch-adoio-jro-rumjs-ak-comarlj-caukts-scbaam-mukcb..
o`ilklstrotlak-ramms-doch-adoio-jro-rumjs-ak-comarlj-caukts-scbaam-mukcb
Ovkl-Dodo`, @lkob. «Tautlkj ok` Ejjmlkfs ae Soejty, Cakel`jkcj, ok` Vjmm-
Djlkf.¸ Drltlsb Gaurkom ae ^sycbamafy ?>4, k.· 4 (4>??)7 443–400.
bttps7//`al.arf/?>.?302/>>>6?45?>x:?35?6
bttps7//`al.arf/?>.?302/>>>6?45?>x:?35?6..
Docbiok, Tocbjm. «Baw Cmasj @a \au Kjj` ta Dj ta \aur Fyi1¸ Pbj Vomm
Strjjt Gaurkom, 4? `j iorza `j 4>?6. bttps7//www.wsg.cai/ortlcmjs/baw-
cmasj-`a-yau-kjj`-ta-dj-ta-yaur-fyi-?0<>????25..
cmasj-`a-yau-kjj`-ta-dj-ta-yaur-fyi-?0<>????25
Do`lokl, Om`a, @ovl` Djmlk, @ovl` Jpstjlk, @akko Comu y \ovlk Sboboi.
«Aplotj Ujrsus ^sycbastliumokt O``lctlak7 Pbj @leejrjkcjs @a Iottjr.¸
 Koturj Tjvljws Kjurascljkcj ?4, k.· ?? (4>??)7 52:–6>>.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk3?>0.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk3?>0.
Do`lokl, Om`a, Hjkt C. Djrrl`fj, Iorhus Bjlmlf, @ovl` G. Kutt y Pjrry J.
Tadlksak. «O``lctlak Tjsjorcb ok` Pbjary7 O Caiijktory ak tbj
Surfjak Fjkjrom“s Tjpart ak Omcabam, @rufs, ok` Bjomtb.¸  O``lctlak
Dlamafy 43, k.· ? (4>?2)7 3–:. bttps7//`al.arf/?>.????/o`d.?40<6.
bttps7//`al.arf/?>.????/o`d.?40<6.
Dojr, @rohj. «Pbj Scljktlelc Tjosak Vby Doroch Adoio ok` Iorh
Wuchjrdjrf Vjor tbj Soij Autelt Jvjry @oy.¸ Duslkjss Lksl`jr. 42 `j odrlm
`j 4>?:. bttp7//www.duslkjsslksl`jr.cai/doroch-adoio-iorh-zuchjrdjrf-
wjor-tbj-soij-autelt-4>?:-0..
wjor-tbj-soij-autelt-4>?:-0
Dommjlkj, Djrkor` V. y Gabk ^. A“@abjrty. «Buiok ok` Ta`jkt Baiamafljs
 lk Octlak Caktram7 Cartlcastrlotom @jtjrilkokts ae Faom-@lrjctj` ok`
Bodltuom Octlak.¸  Kjurapsycbapboriocamafy 3:, k.· ? (4>?>)7 02–5<.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/kpp.4>><.?3?..
bttps7//`al.arf/?>.?>32/kpp.4>><.?3?
Dorfb, Gabk O. Djearj \au Hkaw Lt7 Pbj Zkcaksclaus Tjosaks Vj @a Vbot 
Vj @a. Paucbstakj, Kujvo \arh, 4>?6. XJ`. jsp7  ^ar quì bocjias ma quj
bocjias. Jm pa`jr `jm lkcakscljktj. J`lclakjs D, 4>?2.Y

Douijlstjr, Tay E. y Jmmjk Drotsmovshy. «^osslak, Lktliocy, ok` Plij7

^osslakotj Mavj os o Eukctlak ae Cbokfj lk Lktliocy.¸  ^jrsakomlty ok`
Saclom ^sycbamafy Tjvljw 3, k.· ? (?<<<)7 0<–56.
bttps7//`al.arf/?>.?4>6/s?:346<:6pspr>3>?Q3..
bttps7//`al.arf/?>.?4>6/s?:346<:6pspr>3>?Q3
Djkortzl, Sbmaia. «Sovj Iarj Paiarraw.¸ 4>?6.
bttp7//www.sbmaiadjkortzl.cai/sovj-iarj-taiarraw
bttp7//www.sbmaiadjkortzl.cai/sovj-iarj-taiarraw..
Djrrl`fj, Hjkt C. y Pjrry J. Tadlksak. «Mlhlkf, Voktlkf, ok` tbj Lkcjktlvj-
Sjksltlzotlak Pbjary ae O``lctlak.¸  Oijrlcok ^sycbamaflst 6?, k.· 2
(4>?5)7 56>–56<. bttps7//`al.arf/?>.?>36/oip>>>>>:<
bttps7//`al.arf/?>.?>36/oip>>>>>:<..
Djrscbjl`, Jmmjk y Blmory Oiiozzomarsa. «Jiatlakom Jxpjrljkcj lk Cmasj
Tjmotlaksblps.¸ Lk Dmochwjmm Bok`daah ae Saclom ^sycbamafy7 Lktjrpjrsakom
 ^racjssjs, j`lclók `j Fortb Emjtcbjr y Iorforjt Cmorh. Dmochwjmm
^udmlsbjrs, Iom`jk, 4>>?.
Djrscbjl`, Jmmjk y ^oijmo Tjfok. Pbj ^sycbamafy ae Lktjrpjrsakom
 Tjmotlaksblps. ^jorsak, Kujvo \arh, 4>>:. Tjliprjslók7 Tautmj`fj, Kujvo
\arh, 4>?5.
Da`ar, G. Klcbamos, @akom` Tasj, Pbaios O. Eormjy, Cbrlstapbjr Swomi y
Susokkj H. Scatt. «Kjlfbdaurbaa` Erult ok` Ujfjtodmj Ovolmodlmlty ok`
Caksuiptlak7 Pbj Tamj ae Siomm Eaa` Starjs lk ok Zrdok Jkvlrakijkt.¸
 ^udmlc Bjomtb Kutrltlak ??, k.· 0>0 (4>>2)7 0?3–04>.
bttps7//`al.arf/?>.?>?6/s?352<2>>>6>>>0<3 .
bttps7//`al.arf/?>.?>?6/s?352<2>>>6>>>0<3.
Darkstjlk, Tadjrt E. y Cotbjrlkj Crovjr-Mjimjy. «Ijrj Jxpasurj Jeejct.¸
Jk Cafkltlvj Lmmuslaks7 Lktrlfulkf ^bjkaijko lk Pblkhlkf, Gu`fijkt ok`
 Ijiary, j`lclók `j Tý`lfjr E. ^abm, 4:5–46:. Tautmj`fj, Kujvo \arh,
4>?6.
Drjkkjr, Ommlsak D., Mulso K. Darrjmm, Pakotlub Dorrljktas-Futlìrrjz y Oko
U. @éjz Taux. «Makfltu`lkom Ossaclotlaks ae Kjlfbdarbaa` Saclajcakailc
Cboroctjrlstlcs ok` Omcabam Ovolmodlmlty ak @rlkhlkf7 Tjsumts erai tbj
Iumtl-Jtbklc Stu`y ae Otbjrascmjrasls (IJSO).¸ Saclom Scljkcj ok`
  Ij`lclkj ?0: (4>?:)7 ?6–4:.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.sacsclij`.4>?:.><.>3>
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.sacsclij`.4>?:.><.>3>..
Drao`djkt, @akom` J., ^. Eltzfjrom` Caapjr, ^oum EltzFjrom` y Hotbjrlkj T.
^orhjs. «Pbj Cafkltlvj Eolmurjs _ujstlakkolrj (CE_) ok` Lts Carrjmotjs.¸
Drltlsb Gaurkom ae Cmlklcom ^sycbamafy 4?, k.· ? (?<24)7 ?–?5.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.4>00-245>.?<24.td>?04?.x.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.4>00-245>.?<24.td>?04?.x.

Drajrs, Uomìrlj G. U., Cìmlkj @j Drjuchjr, Stjpbok vok `jk Drauchj y Amlvljr
Muilkjt. «O Systjiotlc Tjvljw ok` Ijto-Okomysls ae tbj Jeejctlvjkjss ae
Ku`flkf ta Lkcrjosj Erult ok` Ujfjtodmj Cbalcj.¸  Jurapjok Gaurkom a
 ^udmlc Bjomtb 46, k.·. : (4>?6)7 <?4–<4>.
bttps7//`al.arf/?>.?><3/jurpud/chx>2:
bttps7//`al.arf/?>.?><3/jurpud/chx>2:.
Draahs, Omlsak Vaa`, Gumloko Scbraj`jr, Gokj M. Tlsjk, Erokcjsco Flka,
O`oi @. Fomlkshy, Ilcbojm L. Kartak y Iourlcj J. Scbwjltzjr. «@ak“t
Stap Djmljvlkf7 Tltuoms Lipravj ^jreariokcj dy @jcrjoslkf Okxljty.¸
Arfoklzotlakom Djbovlar ok` Buiok @jclslak ^racjssjs ?36 (4>?5)7 6?– 
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.adb`p.4>?5.>6.>>0..
2:. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.adb`p.4>?5.>6.>>0
Druiofj, Ga`y. «Pbj ^udmlc Bjomtb Clforjttj Siahlkf Oct ae ?<6>.¸ Tadjrt
C. Dyr` Cjktjr. 4: `j gumla `j 4>?6. bttps7//www.dyr`cjktjr.arf/dyr`-
cjktjr-dmaf/tbj-pudmlc-bjomtb-clforjttj-siahlkf-oct-ae-?<6>..
cjktjr-dmaf/tbj-pudmlc-bjomtb-clforjttj-siahlkf-oct-ae-?<6>
Ducbjr, Poioro, Cmorj Cammlks, Ijfok J. Tamma, Procy O. IcCoeerjy, Kljkhj
`j Umljfjr, @opbkj vok `jr Djk`, Bjmjk Prudy y Ej`jrlca G. O. ^ìrjz-
Cujta. «Ku`flkf Caksuijrs Pawor`s Bjomtbljr Cbalcjs7 O Systjiotlc
Tjvljw ae ^asltlakom Lkemujkcjs ak Eaa` Cbalcj.¸ Drltlsb Gaurkom a
 Kutrltlak ??:, k.· ?4 (4>?5)7 44:4–4453.
bttps7//`al.arf/?>.?>?6/s>>>6??0:?5>>?5:3 .
bttps7//`al.arf/?>.?>?6/s>>>6??0:?5>>?5:3.
Durks, Gustlkj, Drjk`ok Ioufbok-Drawk y Äurjo Iauzlkba. «Vosblkf wltb
Bapj7 Jvl`jkcj erai o Bok`-Vosblkf ^lmat Stu`y Oiakf Cblm`rjk lk
Sautb Oerlco.¸ DIC ^udmlc Bjomtb ?2 (4>?2)7 6><.

bttps7//`al.arf/?>.??25/s?422<->?2-::63-2
bttps7//`al.arf/?>.??25/s?422<->?2-::63-2.
Durks, .
Iorh G. «Succjss Ls Kat ok Occl`jkt7 Vbot Sparts Duslkjss
Ilmmjkkloms Cok Mjork erai KDO IU^ Stjpbjk Curry.¸  Eardjs. ?3 `j
 gukla `j 4>?:.
bttps7//www.eardjs.cai/sltjs/iorhgdurks/4>?:/>5/?3/succjss-ls-kat-ok-
occl`jkt-wbot-sparts-duslkjss-ilmmjkkloms-cok-mjork-erai-kdo-ivp-
stjpbjk-curry-4/#54c30d3`?:ed..
stjpbjk-curry-4/#54c30d3`?:ed
 Coktar, Gakotbok, Omjgok`ra Parrjs, Caurtkjy Odrois y Drlok Jmdjm. «Elvj
\jors Motjr7 Oworjkjss ae Kjw \arh Clty“s Comarlj Modjms @jcmlkj`, wltb
Ka Cbokfjs lk Comarljs ^urcbosj`.¸ Bjomtb Oeeolrs 30, k.· ?? (4>?:)7 ?2<3– 
?<>>. bttps7//`al.arf/?>.?366/bmtboee.4>?:.>543.
bttps7//`al.arf/?>.?366/bmtboee.4>?:.>543.
Corml, Marrolkj. «KE^O Jkcaurofjs Pjstlkf Siahj Omoris os @oymlfbt
Sovlkf Plij Djflks.¸ Kotlakom Elrj ^ratjctlak Ossaclotlak. 5 `j iorza `j

4>?0. bttps7//www.kepo.arf/Kjws-ok`-Tjsjorcb/Kjws-ok`-ij`lo/^rjss-
Taai/Kjws-rjmjosjs/4>?0/KE^O-jkcaurofjs-tjstlkf-siahj-omoris-os-
@oymlfbt-Sovlkf-Plij-djflks..
@oymlfbt-Sovlkf-Plij-djflks
Corrjmm, Scatt J., Iorh Bajhstro y Goijs J. Vjst. «Ls ^aar Eltkjss
Caktoflaus1 Jvl`jkcj erai Tok`aimy Osslfkj` Erljk`s.¸ Gaurkom a
 ^udmlc Jcakailcs <:, k.· 6–2 (4>??)7 5:6–553.
www.kdjr.arf/popjrs/w?5:?2.
www.kdjr.arf/popjrs/w?5:?2.
Cosofrok`j, Sorob Storh, \aueo Vokf, Cbjrym Ok`jrsak y Pleeoky M. Fory.
«Bovj Oijrlcoks Lkcrjosj` Pbjlr Erult ok` Ujfjtodmj Lktohj1 Pbj Prjk`s
Djtwjjk ?<22 ok` 4>>4.¸ Oijrlcok Gaurkom ae ^rjvjktlvj Ij`lclkj 34, k.·
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oijprj.4>>5.?4.>>4..
0 (4>>6)7 4:6–453. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oijprj.4>>5.?4.>>4
Cotak, Soioktbo G., Soro I. Objrk, Jmalsj Tjiy, Sapblj Klchmous, ^oi
Dmuk`jmm y Iorlak I. Bjtbjrlkftak. «Tjpjtltlak Caukts7 Tjpjotj`
Jxpasurj Lkcrjosjs Lktohj ae o Kavjm Ujfjtodmj lk ZH ^rj-scbaam Cblm`rjk
Caiporj` ta Emovaur–Emovaur ok` Emovaur–Kutrljkt Mjorklkf.¸ Drltlsb
Gaurkom ae Kutrltlak ?><, k.· ?? (4>?3)7 4>2<–4><6.
bttps7//`al.arf/?>.?>?6/s>>>6??0:?4>>0?45
bttps7//`al.arf/?>.?>?6/s>>>6??0:?4>>0?45..
Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok` ^rjvjktlak. «4>?0 Stotj Lk`lcotar Tjpart ak
^byslcom Octlvlty.¸ @jportijkt ae Bjomtb ok` Buiok Sjrvlcjs. Otmokto,
FO, 4>?0.
www.c`c.fav/pbyslcomoctlvlty/`awkmao`s/poQstotjQlk`lcotarQrjpartQ4>?0.p
 ‐ «Dur`jk ae Padocca Zsj lk tbj Z.S.¸ ×mtlio octuomlzoclók7 43 `j odrlmod rlm `j
4>?2. bttps7//www.c`c.fav/tadocca/coipolfk/tlps/rjsaurcjs/`oto/clforjttj-
siahlkf-lk-ukltj`-stotjs.btim
siahlkf-lk-ukltj`-stotjs.btim..
«Clforjttj Siahlkf ok` Padocca Zsj Oiakf ^japmj ae Maw Saclajcakailc
Stotus.¸ ×mtlio octuomlzoclók7 4? `j ofasta `j 4>?2.
bttps7//www.c`c.fav/tadocca/`lsporltljs/maw-sjs/lk`jx.bti.
bttps7//www.c`c.fav/tadocca/`lsporltljs/maw-sjs/lk`jx.bti.
 ‐ «Iop ae Currjkt Clforjttj Zsj Oiakf O`umts.¸ ?< `j sjptljidrj `j
4>?6. bttps7//www.c`c.fav/stotjsystji/clforjttjusjo`umt.btim.
bttps7//www.c`c.fav/stotjsystji/clforjttjusjo`umt.btim.
  ‐ «Iop ae Jxclsj Pox Totjs ak Clforjttjs.¸ 4 `j jkjra `j 4>?2.
bttps7//www.c`c.fav/stotjsystji/jxclsjtox.btim..
bttps7//www.c`c.fav/stotjsystji/jxclsjtox.btim

 ‐jkjra
«_ulttlkf Siahlkf Oiakf O`umts‐Zkltj`
`j Stotjs, 4>>>–4>?:.¸ 4>?6.
5 `j
bttps7//www.c`c.fav/iiwr/vamuijs/5:/wr/ii5::4o?.bti1
sQcl`9ii5::4o?Qw..
sQcl`9ii5::4o?Qw

 ‐ «_ulttlkf Siahlkf Oiakf O`umts‐Zkltj` Stotjs, 4>>>–4>?:7

Blfbmlfbts.¸ 5 `j jkjra `j 4>?6.
bttps7//www.c`c.fav/iiwr/vamuijs/5:/wr/ii5::4o?.bti1
scl`9ii5::4o?w..
scl`9ii5::4o?w
 ‐ «Stotj ok` Macom Caiprjbjkslvj Siahj-Erjj Mows ear Varhsltjs,
Tjstourokts, ok` Dors‐Zkltj` Stotjs, 4>?:.¸ ×mtlio octuomlzoclók7 40 `j
ofasta `j 4>?6.
bttps7//www.c`c.fav/iiwr/vamuijs/5:/wr/ii5:40o0.bti..
bttps7//www.c`c.fav/iiwr/vamuijs/5:/wr/ii5:40o0.bti
 ‐ «Padocca-Tjmotj` Iartomlty.¸ ?: `j ioya `j 4>?6.
bttps7//www.c`c.fav/tadocca/`otoQstotlstlcs/eoctQsbjjts/bjomtbQjeejcts/tadoc
Cboltak, Ilcbojm, Marl @ljijrt, Gaokko J. Cabjk, Susok G. Dak`y, ^jtjr
Sjmdy, Okkj ^blmlpkjrl y Tadjrt Scbwortz. «Jstliotlkf tbj Kuidjr ae _ult
Ottjipts Lt Pohjs ta _ult Siahlkf Succjsseummy lk o Makfltu`lkom Cabart
ae Siahjrs.¸ DIG Apjk 5, k.· 5 (4>?5)7 j>??>0:.
bttps7//`al.arf/?>.??35/digapjk-4>?5->??>0:.
bttps7//`al.arf/?>.??35/digapjk-4>?5->??>0:.
Cbomodl, Iako. «Baw Ioky Plijs @ajs tbj Ovjrofj ^jrsak Iavj1¸
 ElvjPblrty-Jlfbt . 4< `j jkjra `j 4>?:.
bttps7//elvjtblrtyjlfbt.cai/ejoturjs/baw-ioky-tlijs-tbj-ovjrofj-pjrsak-
iavjs/..
iavjs/
Cbok`ak, ^ljrrj. «Baw ^ochofj @jslfk ok` ^ochofj`-Dosj` Iorhjtlkf
Cmolis Mjo` ta Avjrjotlkf.¸ Oppmlj` Jcakailc ^jrspjctlvjs ok` ^amlcy 3:,
k.· ? (4>?3)7 6–3?. bttps7//`al.arf/?>.?><3/ojpp/pps>42
bttps7//`al.arf/?>.?><3/ojpp/pps>42..
Camcbjra, I. Oroktxo, Guok Tlvjro-@aiiorca, Dorry I. ^aphlk y Sbu Vjk
Kf. «Lk Ijxlca, Jvl`jkcj ae Sustolkj` Caksuijr Tjspaksj Pwa \jors
Oetjr Lipmjijktlkf o Sufor-Swjjtjkj` Djvjrofj Pox.¸  Bjomtb Oeeolrs 35,
k.· 3 (4>?6)7 :50–:6?. bttps7//`al.arf/?>.?366/bmtboee.4>?5.?43?
bttps7//`al.arf/?>.?366/bmtboee.4>?5.?43?..
Caapjr, O`oi. «Jmjctrlc Caipoky Siort Ijtjr @jpmayijkts7 Eauk`otlak
ear o Siort Frl`.¸ Lkstltutj ear Jmjctrlc Lkkavotlak. @lcljidrj `j 4>?6.
bttp7//www.j`lsakeauk`otlak.kjt/ljl/pudmlcotlaks/@acuijkts/LJLQSiort%4
 Crok`omm, Cbrlstlok y Iaklco Dljrkot. «Pbj L`jamafy ae Oktl-eot Ottltu`js.¸
Gaurkom ae Oppmlj` Saclom ^sycbamafy 4>, k.· 3 (?<<>)7 446–403.

bttps7//`al.arf/?>.????/g.?::<-?2?5.?<<>.td>>0>2.x.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.?::<-?2?5.?<<>.td>>0>2.x
Crlts-Cbrlstapb, . Ormjkj Erokh, Mjstjr
^oum, Mykkj Slqujmok`, Goch Dmolkj,
Mudarshy, Mlso S. Akhjk, Morry T. Iujkz, jt om. «^sycbasaclom Prjotijkts
ear Cacolkj @jpjk`jkcj7 Kotlakom Lkstltutj ak @ruf Odusj Cammodarotlvj

Cacolkj Prjotijkt Stu`y.¸ Orcblvjs ae Fjkjrom ^sycblotry :5, k.· 5 (?<<<)7

0<3–:>4. bttps7//`al.arf/?>.?>>?/orcbpsyc.:5.5.0<3
bttps7//`al.arf/?>.?>>?/orcbpsyc.:5.5.0<3..
Cruwys, Pjfok, Hlrstjk J. Djvjmok`jr y Tajm C. G. Bjrioks. «Saclom
Ia`jmlkf ae Jotlkf7 O Tjvljw ae Vbjk ok` Vby Saclom Lkemujkcj Oeejcts
Eaa` Lktohj ok` Cbalcj.¸  Oppjtltj 25 (4>?:)7 3–?2.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oppjt.4>?0.>2.>3:..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oppjt.4>?0.>2.>3:
Cslhszjktilbomyl, Ilbomy.  Emaw7 Pbj ^sycbamafy ae Aptliom Jxpjrljkcj.
Borpjr ^jrjkklom, Kujvo \arh, ?<<5. XJ`. jsp.7  Emulr. Zko pslcamaféo `j mo
ejmlcl`o`. @jdamslmma, 4>>2.Y
@okkjr, Zkko K., Bjkh Oorts y Kokkj H. `j Urljs. «Bodlt vs. Lktjktlak lk
tbj ^rj`lctlak ae Euturj Djbovlaur7 Pbj Tamj ae Erjqujkcy, Caktjxt
Stodlmlty ok` Ijktom Occjssldlmlty ae ^ost Djbovlaur.¸ Drltlsb Gaurkom a
Saclom ^sycbamafy 06, k.· 4 (4>>2)7 40:–45:.
bttps7//`al.arf/?>.?302/>?00555>6x43>265 .
bttps7//`al.arf/?>.?302/>?00555>6x43>265.
@jotjr-@jchor`, Hlrdy, Ilcbojm @. Sjwjmm, Stjpbjk O. ^jtrlmm, y Mjj O.
Pbaipsak. «Iotjrkom Varhlkf Ijiary ok` Tjoctlvj Kjfotlvlty lk
^orjktlkf.¸  ^sycbamaflcom Scljkcj 4?, k.· ? (4>?>)7 6:–6<.
bttps7//`al.arf/?>.??66/><:56<65><3:0>63
bttps7//`al.arf/?>.??66/><:56<65><3:0>63..
@jEumla, Oktbaky y Hjkkjtb Slmvjriok. «Jipmayijkt-Dosj` Odstlkjkcj
Tjlkearcjijkt os o Iolktjkokcj Lktjrvjktlak ear tbj Prjotijkt ae Cacolkj
@jpjk`jkcj7 ^ast-lktjrvjktlak Autcaijs.¸  O``lctlak ?>5, k.· : (4>??)7
<5>–<56. bttps7//`al.arf/?>.????/g.?35>->003.4>??.>3350.x.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.?35>->003.4>??.>3350.x.
@j Tl``jr, @jklsj P. @., Fjrty Mjksvjmt-Ium`jrs, Cotrlk Elkhjkoujr, E.
Iorlgk Stah y Tay E. Douijlstjr. «Pohlkf Stach ae Sjme-Caktram7 O Ijto-
Okomysls ae Baw Prolt Sjme-Caktram Tjmotjs ta o Vl`j Tokfj ae Djbovlars.¸
 ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Tjvljw ?5, k.· ? (4>?4)7 65–<<.
bttps7//`al.arf/?>.??66/?>222523??0?260<
bttps7//`al.arf/?>.??66/?>222523??0?260<..
@jTussa, Omlclo, @ovl` Eok, Goy Fupto, Ahsoko Sbjmjst, Tul I. Casto y
Bjkry B. \lk. «Lkstruijktom Zkcjrtolkty os o @jtjrilkokt ae Djbovlar
 Zk`jr Lktjrvom Scbj`umjs ae Tjlkearcjijkt.¸  Eraktljrs lk Lktjfrotlvj
 Kjurascljkcj 0 (4>?>). bttps7//`al.arf/?>.332</eklkt.4>?>.>>>?6
bttps7//`al.arf/?>.332</eklkt.4>?>.>>>?6..

@jSlmvjr,
^mocj ta@rjw. «^jrcjptlaks
^mocj.¸ ok` Tjomltljs
^jw Tjsjorcb ae Tjcycmlkf
Cjktjr. Uory Vl`jmy
6 `j actudrj erai
`j 4>?5.
bttp7//www.pjwrjsjorcb.arf/eoct-tokh/4>?5/?>/>6/pjrcjptlaks-ok`-rjomltljs-
ae-rjcycmlkf-vory-wl`jmy-erai-pmocj-ta-pmocj..
ae-rjcycmlkf-vory-wl`jmy-erai-pmocj-ta-pmocj

@jttijrs, Gok. «Baw Jxtjk`j` Varh Ovolmodlmlty Oeejcts Vjmm-Djlkf7 Pbj

Ij`lotlkf Tamjs ae ^sycbamaflcom @jtocbijkt ok` Varh-Eoilmy Cakemlct.¸
Varh ok` Strjss 3?, k.· ? (4>?6)7 40–0?.
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/>4562363.4>?6.?4<2?50..
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/>4562363.4>?6.?4<2?50
@jttijrs, Gok, Pli Uobmj-Blkz, Jvo Doidjrf, Klhmos Erlj`rlcb y Iaklho
Hjmmjr. «Jxtjk`j` Varh Ovolmodlmlty ok` Lts Tjmotlak wltb Stort-ae-@oy
Iaa` ok` Cartlsam.¸ Gaurkom ae Accupotlakom Bjomtb ^sycbamafy 4?, k.· ?
(4>?5)7 ?>:–??2. bttp7//`al.arf/?>.?>36/o>>3<5>4.
bttp7//`al.arf/?>.?>36/o>>3<5>4.
@lchlksak, Oktbaky y Mowrjkcj Vjlshroktz. «Octlaks ok` Bodlts7 Pbj
@jvjmapijkt ae Djbovlaurom Outakaiy.¸  ^blmasapblcom Proksoctlaks a
tbj Tayom Sacljty ae Mak`ak. D7 Dlamaflcom Scljkcjs 3>2, k.· ??3: (?<2:)7
56–62. bttps7//`al.arf/?>.?><2/rstd.?<2:.>>?>.
bttps7//`al.arf/?>.?><2/rstd.?<2:.>>?>.
@lju-Bokf, Pa, T. _ujktlk Froetak, Tadjrta Iortékjz-Jsplÿjlro y Iorlo
Forclo-Uomlÿos. «Bausjbam` O`aptlak ae Jkjrfy ok` Votjr-Jeelcljkt
Oppmlokcjs7 Ok Okomysls ae Ottltu`js, Modjmmlkf ok` Caipmjijktory Frjjk
Djbovlaurs lk Sjmjctj` AJC@ Cauktrljs.¸ Gaurkom ae Jkvlrakijktom
 Iokofjijkt ?<6 (4>?6)7 ?0>–?:>.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gjkviok.4>?6.>3.>6>.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gjkviok.4>?6.>3.>6>.
@lmldjrtl, Klcamj, ^jtjr M. Dar`l, Iortbo P. Cakhmlk, Mlokj S. Taj y Dordoro
G. Tamms. «Lkcrjosj` ^artlak Slzj Mjo`s ta Lkcrjosj` Jkjrfy Lktohj lk o
Tjstourokt Ijom.¸ Adjslty Tjsjorcb ?4, k.· 3 (4>>0)7 :54–:52.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/ady.4>>0.50.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/ady.4>>0.50.
@amm, Tlcbor` y Tlshs
ae Oval`odmj Tlcbor`
ae ^jta.
Cokcjr«Pbj Cousjs
lk tbj ae Cokcjr7
Zkltj` _uoktltotlvj
Stotjs Pa`oy.¸ Jstliotjs
GKCL7 Gaurkom
ae tbj Kotlakom Cokcjr Lkstltutj 55, k.· 5 (?<2?)7 ??<4–?3>2.
bttps7//`al.arf/?>.?><3/gkcl/55.5.??<4..
bttps7//`al.arf/?>.?><3/gkcl/55.5.??<4
@uchwartb, Okfjmo M., Poior Szodó Fjk`mjr y Goijs G. Frass. «Sltuotlakom
Strotjfljs ear Sjme-Caktram.¸  ^jrspjctlvjs ak ^sycbamaflcom Scljkcj ??, k.·
? (4>?5)7 3:–::. bttps7//`al.arf/?>.??66/?60:5<?5?:543406.
bttps7//`al.arf/?>.??66/?60:5<?5?:543406 .
 @uchwartb, Okfjmo M., Tocbjm J. Vbltj, Omysso G. Iottjuccl, Okklj Sbjorjr
y Goijs G. Frass. «O Stltcb lk Plij7 Strotjflc Sjme-Caktram lk Blfb Scbaam
ok` Cammjfj Stu`jkts.¸ Gaurkom ae J`ucotlakom ^sycbamafy ?>2, k.· 3
(4>?5)7 34<–30?. bttps7//`al.arf/?>.?>36/j`u>>>>>54
bttps7//`al.arf/?>.?>36/j`u>>>>>54..
@ukklkf, Pbo`, Ejmlpj Iakjstljr, Toeojm ^lÿjlra, Ejrkok`a Tasjkdmott y
Fuo`omupj Puÿók. «Ls ^oylkf Poxjs Bodlt Earilkf1 Jxpjrlijktom

Jvl`jkcj erai Zrufuoy.¸  ^opjr prjsjkto`a jk mo Zklvjrsl`o` `j

Comlearklo-Djrhjmjy, 4>?6. bttp7//www.tbo``ukklkf.cai/wp-
caktjkt/upmao`s/4>?6/></@ukklkf-jt-omQBodltQ4>?6.p`e..
caktjkt/upmao`s/4>?6/></@ukklkf-jt-omQBodltQ4>?6.p`e
@urokt, Vlmm. Pbj Stary ae ^blmasapby7 Pbj Mlvjs ok` Aplklaks ae tbj
Varm`“s Frjotjst ^blmasapbjrs. ?<45. Tjj`lto`a par ^achjt Daahs, Kujvo
\arh, ?<:0. XJ`. jsp.7  Mos l`jos y mos ijktjs iïs frok`js `j ta`as mas
tljipas. J`lclakjs @justa, 4>>0.Y
Jo`lclcca, Mlso. «Oijrlcoks Cbjch Pbjlr ^bakjs 2 Dlmmlak Plijs o @oy.¸
Plij. ?: `j `lcljidrj `j 4>?:. bttp7//tlij.cai/0?065?0/siortpbakj-
usofj-us-4>?:..
usofj-us-4>?:
Jmm, Hjmmlj. «Ul`ja Foij Lk`ustry Ls Daailkf wltb Caktlkuj` Tjvjkuj.¸
CKDC. ?2 `j gumla `j 4>?2. bttps7//www.ckdc.cai/4>?2/>6/?2/vl`ja-
foij-lk`ustry-ls-daailkf-wltb-caktlkuj`-rjvjkuj.btim..
foij-lk`ustry-ls-daailkf-wltb-caktlkuj`-rjvjkuj.btim
Jkt, Ilcbojm T., Tay E. Douijlstjr y @lokkj I. Plcj. «Prolt Sjme-Caktram
ok` tbj Oval`okcj ae Pjiptotlak.¸  ^jrsakomlty ok` Lk`lvl`uom @leejrjkcjs
60 (4>?:)7 ?4–?:. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.pol`.4>?0.><.>3?
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.pol`.4>?0.><.>3?..
Jvoks, Omjxok`ro J., Tasj Gjkklkfs, Ok`rjw V. Silmjy, Gasj M. Ij`lko,
Sbrjjmo U. Sborio, Tak`o Tutmj`fj, Ijmlsso B. Stlfmjr y @jokko I.
Bajmscbjr. «Lktra`uctlak ae Eori Stok`s lk Maw-Lkcaij Caiiukltljs
Lkcrjosjs Erult ok` Ujfjtodmj Oiakf Caiiuklty Tjsl`jkts.¸  Bjomtb ok`
 ^mocj ?2, k.· : (4>?4)7 ??36–??03.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.bjomtbpmocj.4>?4.>0.>>6..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.bjomtbpmocj.4>?4.>0.>>6
Jvoks, Gakotbok St. D. P. y Hjltb J. Stokavlcb. «@uom-^racjss Pbjarljs ae
Blfbjr Cafkltlak7 O`vokclkf tbj @jdotj.¸  ^jrspjctlvjs ak ^sycbamaflcom
Scljkcj 2, k.· 3 (4>?3)7 443–40?.
bttps7//`al.arf/?>.??66/?60:5<?5?405>52: .
bttps7//`al.arf/?>.??66/?60:5<?5?405>52:.
Jvjrltt, Dorry G. y Prjvar V. Taddlks. «@ruf O``lctlak7 Zp`otlkf Octlaks ta
Bodlts ta Caipumslaks Pjk \jors Ak.¸  Okkuom Tjvljw ae ^sycbamafy 56,
k.· ? (4>?5)7 43–:>. bttps7//`al.arf/?>.??05/okkurjv-psycb-?440?0->330:6.
bttps7//`al.arf/?>.??05/okkurjv-psycb-?440?0->330:6 .
 Ejstlkfjr, Mjak, Stokmjy Scbocbtjr y Hurt Doch. Saclom ^rjssurjs lk Lkeariom
Fraups7 O Stu`y ae Buiok Eoctars lk Bauslkf . Borpjr, Kujvo \arh, ?<:>.

Elkhjm, Jml G. y V. Hjltb

Cmasj Tjmotlaksblps7 Coipdjmm. «Sjme-Caktram
Ok Lktjr`jpjk`jkcj Okomysls.¸ok` Occaiia`otlak lk
Gaurkom ae ^jrsakomlty
ok` Saclom ^sycbamafy 2?, k.· 4 (4>>?)7 453–466.
bttps7//`al.arf/?>.?>36//>>44-3:?0.2?.4.453..
bttps7//`al.arf/?>.?>36//>>44-3:?0.2?.4.453

Emarl`o, Tlcbor`. «Pbj Fjafropby ae Cor @jotbs lk Oijrlco.¸ CltyMod. ?:

`j actudrj `j 4>?:. bttp7//www.cltymod.cai/caiiutj/4>?:/?>/tbj-
fjafropby-ae-cor-`jotbs-lk-oijrlco/0?>0<0..
fjafropby-ae-cor-`jotbs-lk-oijrlco/0?>0<0
Eammlkfsto`, @lokj T. y Ioryokkj J`iuk`sak. «Ls ^sycbamaflcom Odusj
Tjclpracom lk Lktliotj Tjmotlaksblps1 @oto erai o Kotlakom Soipmj ae
Oijrlcok O`umts.¸ Gaurkom ae Eoilmy Ulamjkcj 4:, k.· : (4>?>)7 0<:–:>2.
bttps7//`al7?>.?>>6/s?>2<5->?>-<3??-y.
bttps7//`al7?>.?>>6/s?>2<5->?>-<3??-y.
Eastjr, Sorob, Fjarflko Propp, ^oumo Baapjr, Vjk`y B. A``y, Mlso Vaa` y
Iottbjw Hkuliok. «Mlquar Mok`scopjs7 @ajs Occjss ta Omcabam Autmjts
Lkemujkcj Omcabam Caksuiptlak lk \aukf O`umts1¸  Bjomtb ok` ^mocj 0:
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.bjomtbpmocj.4>?6.>4.>>2..
(4>?6)7 ?6–43. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.bjomtbpmocj.4>?6.>4.>>2
Erjy, Jrlk y Pa`` Tafjrs. «^jrslstjkcj7 Baw Prjotijkt Jeejcts ^jrslst Oetjr
Lktjrvjktlaks Stap.¸  ^amlcy Lkslfbts erai tbj Djbovlarom ok` Drolk
Scljkcjs ?, k.· ? (4>?0)7 ?64–?6<.
bttps7//`al.arf/?>.??66/43646344?0::>0>: .
bttps7//`al.arf/?>.??66/43646344?0::>0>:.
Euglworo, Pbaios, Hymj Ijkf y Pai Uafm. «Bodlt Eariotlak lk Uatlkf7
Jvl`jkcj erai Tolky Jmjctlaks.¸  Oijrlcok Jcakailc Gaurkom7 Oppmlj`
 Jcakailcs 2, k.· 0 (4>?5)7 ?5>–?22. bttps7//`al.arf/?>.?4:6/opp.4>?0>:33.
bttps7//`al.arf/?>.?4:6/opp.4>?0>:33.
Eumhjrsak, Goykj O., Iory Stary, Omlsak Ijmmlk, Kokcy Mjeejrt, @lokkj
Kjuiorh-Sztolkjr y Sliakj O. Erjkcb. «Eoilmy @lkkjr Ijom Erjqujkcy
ok` O`amjscjkt @jvjmapijkt7 Tjmotlaksblps wltb @jvjmapijktom Ossjts
ok` Blfb-Tlsh Djbovlars.¸ Gaurkom ae O`amjscjkt Bjomtb 3<, k.· 3 (4>>5)7
336–30:. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.go`abjomtb.4>>:.?4.>45.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.go`abjomtb.4>>:.?4.>45.
Fomog, Jwo, Iaklco Iokuszoh y Tadjrt Tokom`l. «Jkvlrakijktom
Jkrlcbijkt os o ^atjktlom Lktjrvjktlak ear Bjralk Sjjhlkf.¸  @ruf ok`
 Omcabam @jpjk`jkcj ?53 (4>?5)7 ?<:–4>?.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.`rufomc`jp.4>?5.>0.>?5
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.`rufomc`jp.4>?5.>0.>?5..
Fommo, Drlok I. y Okfjmo M. @uchwartb. «Iarj Pbok Tjslstlkf Pjiptotlak7
Djkjelclom Bodlts Ij`lotj tbj Tjmotlaksblp Djtwjjk Sjme-Caktram ok`
 ^asltlvj Mlej Autcaijs.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy
?><, k.· 3 (4>?:)7 :>2–:4:. bttps7//`al.arf/?>.?>36/pspp>>>>>45.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/pspp>>>>>45.

For`kjr,
^byslcomDjkgoilk
Octlvltyy ^blmmlppo
Bodlt1 Mommy. «@ajs Tjmotlaksblps
Ia`jmlkf Lktrlkslc Iatlvotlak Strjkftbjk
Djtwjjk Sjme-
@jtjrilkotlak, ^ost Djbovlaur, ok` Bodlt Strjkftb.¸ Gaurkom ae Djbovlarom
 Ij`lclkj 35, k.· : (4>?3)7 022–0<6. bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s?>25:->?4-

<004->.
<004->.
Fotjs, Dlmm. Duslkjss N tbj Spjj` ae Pbaufbt7 Succjj`lkf lk tbj @lfltom
 Jcakaiy. Bocbjttj, Kujvo \arh, ?<<<. XJ`. jsp.7  Mas kjfaclas jk mo jro
`lfltom. ^mozo y Gokìs, ?<<<.Y
Fjjrtz, Cmleear`. Pbj Lktjrprjtotlak ae Cumturjs. Doslc Daahs, Kujvo \arh,
?<63. XJ`. jsp.7 Lktjrprjtoclók `j mos cumturos. Fj`lso, ?<22.Y
Flmmok, Cmolrj I., O. Tass Atta, Jmlzodjtb O. ^bjmps y Kotbokljm @. @ow.
«Ia`jm-Dosj` Mjorklkf ^ratjcts Ofolkst Earilkf Bodlts.¸ Cafkltlvj,
 Oeejctlvj, ok` Djbovlarom Kjurascljkcj ?:, k.· 3 (4>?:)7 :43–:35.
bttps7//`al.arf/?>.36:2/s?30?:->?:->306-5.
bttps7//`al.arf/?>.36:2/s?30?:->?:->306-5.
Fmo`wjmm, Iomcami. Autmljrs7 Pbj Stary ae Succjss. Mlttmj, Drawk, Kujvo
\arh, 4>>2. XJ`. jsp7 Eujros `j sjrlj. ^ar quì
q uì ukos pjrsakos tljkjk ìxlta y
atros ka. Pourus, 4>><.Y
Fmoktz, Stoktak O. «Padocca Poxjs Orj Kat tbj Iast Jeejctlvj Padocca
Caktram ^amlcy (Os Octuommy Lipmjijktj`).¸ ZCSE Cjktjr ear Padocca
Caktram Tjsjorcb ok` J`ucotlak. ?? `j jkjra `j 4>?0.
bttps7//tadocca.ucse.j`u/tadocca-toxjs-orj-kat-iast-jeejctlvj-tadocca-
caktram-pamlcy-octuommy-lipmjijktj`..
caktram-pamlcy-octuommy-lipmjijktj`
Fmlhmlcb, Jilmy, Takf Fua y Tjfok V. Djrfiorh. «Pjxtlkf Vblmj @rlvlkf7
O Stu`y ae ?4?? Z.S. O`umts wltb tbj @lstroctj` @rlvlkf Survjy.¸
 ^rjvjktlvj Ij`lclkj Tjparts 0 (4>?5)7 025–02<.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.pij`r.4>?5.><.>>3.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.pij`r.4>?5.><.>>3.
Fmadom Stotus Tjpart ak Tao` Soejty 4>?2. Arfoklzoclók Iuk`lom `j mo
Somu`, Flkjdro, 4>?2.
bttps7//www.wba.lkt/vlamjkcjQlkguryQprjvjktlak/rao`QsoejtyQstotus/4>?2/j
Frjjkeljm`, Tjdjcco. «Varhpmocj Vjmmkjss ^rafrois Tjommy @ak“t Varh.¸
Dmaaidjrf. 45 `j jkjra `j 4>?2.
bttps7//www.dmaaidjrf.cai/kjws/ortlcmjs/4>?2->?-45/warhpmocj-wjmmkjss-
prafrois-rjommy-`ak-t-warh..
prafrois-rjommy-`ak-t-warh
 Bo`owoy, ^otrlclo E., Drucj H. Omjxok`jr, Tadjrt D. Caoids y Dorry
Djyjrstjlk. «Pbj Jeejct ae Bauslkf ok` Fjk`jr ak ^rjejrjkcj ear
Iarpblkj-Sucrasj Samutlaks lk Tots.¸  ^sycbapboriocamafy
(?<6<)7 26–<?. bttps7//`al.arf/?>.?>>6/de>>03?<<:
bttps7//`al.arf/?>.?>>6/de>>03?<<:.. 55, k.· ?
Bomm, Iottbjw. «Dlr` Scaatjrs Emylkf Orauk` Pawk.¸ Sokto Iaklco @olmy

 ^rjss. 45 `j sjptljidrj `j 4>?6. bttp7//si`p.cai/dlr`-scaatjrs-emylkf-

orauk`-tawk/?54506.
orauk`-tawk/?54506.
Bompjrk, @okljm y Goijs J. Hotz. «Pjxtlkf“s Caksjqujkcjs ear Taioktlc
Tjmotlaksblps7 O Crass-Moffj` Okomysls Blfbmlfbts Lts Tlshs.¸ Caiputjrs
lk Buiok Djbovlar 6? (4>?6)7 325–3<0.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.cbd.4>?6.>?.>:?..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.cbd.4>?6.>?.>:?
Boiiaks, Oidjr G. y Dordoro B. Eljsj. «Ls Erjqujkcy ae Sborj` Eoilmy
Ijoms Tjmotj` ta tbj Kutrltlakom Bjomtb ae Cblm`rjk ok` O`amjscjkts1¸
 ^j`lotrlcs ?46, k.· 5 (4>??)7 J?:5:–60. bttps7//`al.arf/?>.?:04/pj`s.4>?>-
?00>..
?00>
Borrls, Iotbjw O. y Pbaios Vamdjrs. «Baw Ofj-Tjmotj` Strotjfy
Swltcblkf @jelclts Oeejct Voyelk`lkf lk Caipmjx Jkvlrakijkts.¸
 Kjuradlamafy ae Oflkf 3:, k.· :
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.kjuradlamoflkf.4>?3.?>.>25(4>?0)7
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.kjuradlamoflkf.4>?3.?>.>25.. ?><:–??>4.
Bortjr, Gli. «Sbaum` Jipmayjrs Dok Jiolm Oetjr Varh Baurs1¸ Fommup. < `j
sjptljidrj `j 4>?0. bttps7//www.fommup.cai/warhpmocj/435:?</jipmayjrs-
dok-jiolm-warh-baurs.ospx..
dok-jiolm-warh-baurs.ospx
Bjotbjrtak, Pa`` E. y ^otrlclo O. Klcbams. «^jrsakom Occaukts ae Succjsseum
Ujrsus Eolmj` Ottjipts ot Mlej Cbokfj.¸  ^jrsakomlty ok` Saclom
 ^sycbamafy Dummjtlk 4>, k.· 5 (?<<0)7 550–56:.
bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564<04>5>>:..
bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564<04>5>>:
Bjlktzjmiok, Soioktbo G. y Mouro O. Hlkf. «Tautlkjs ok` Ijoklkf lk Mlej.¸
 ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk. ^udmlco`a jk Lktjrkjt jm ?2 `j
sjptljidrj `j 4>?2. bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564?26<:?33.
bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564?26<:?33 .
Blrscb, Goko O., Oko U. @ljz Taux, Horl O. Iaarj, Hjmmy T. Jvjksak y
@okljm O. Ta`rlfujz. «Cbokfj lk Vomhlkf ok` Da`y Ioss Lk`jx Eammawlkf
Tjsl`jktlom Tjmacotlak7 Pbj Iumtl-Jtbklc Stu`y ae Otbjrascmjrasls.¸
 Oijrlcok Gaurkom ae ^udmlc Bjomtb ?>0, k.· 3 (4>?0)7 j0<–j:5.
bttps7//`al.arf/?>.4?>:/ogpb.4>?3.3>?663..
bttps7//`al.arf/?>.4?>:/ogpb.4>?3.3>?663
 Badsak, Klcbamos I., @jvlk Dakh y Ilcbojm Lkzmlcbt. «Tltuoms @jcrjosj tbj
Kjurom Tjspaksj ta ^jreariokcj Eolmurj.¸  ^jjrG : (4>?6)7 j3353.
bttps7//`al.arf/?>.66?6/pjjrg.3353.
bttps7//`al.arf/?>.66?6/pjjrg.3353
Baeeiok, .
Stjvjk G. y Cbormlj Pok. «Avjrvljw ae Systjiotlc Tjvljws ak tbj
Bjomtb-Tjmotj` Jeejcts ae Favjrkijkt Padocca Caktram ^amlcljs.¸ DIC 
 ^udmlc Bjomtb ?:, k.· ? (4>?:)7 600. bttps7//`al.arf/?>.??25/s?422<->?:-

4>0?-5
4>0?-5..
Baeear`, Tjdjcco S., Gakotbok G. Cbaw, Gasbuo S. Djchiokk y Ilcbojm P.
Dor`a. «Jeejcts ae Jkvlrakijktom Jkrlcbijkt ak Sjme-O`ilklstrotlak ae tbj
Sbart-Octlkf Aplal` Tjilejktoklm lk Iomj Tots.¸  ^sycbapboriocamafy
430, k.· 43–40 (4>?6)7 30<<–3:>5. bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s>>4?3->?6-
0630-4..
0630-4
Baeiokk, Vlmbjmi, Tay E. Douijlstjr, Fjarf Eõrstjr y Hotbmjjk @. Uabs.
«Jvjry`oy Pjiptotlaks7 Ok Jxpjrljkcj Soipmlkf Stu`y ae @jslrj, Cakemlct,
ok` Sjme-Caktram.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy ?>4, k.· 5
(4>?4)7 ?3?2–?33:, `al7?>.?>36/o>>45:0:
`al7?>.?>36/o>>45:0:..
Bammok`s, Forjtb G., Lok Sbjilmt, Pbjrjso I. Iortjou, Susok O. Gjdd,
Bokkob D. Mjwls, \lkfbul Vjl, Gumlok ^. P. Blfflks y @ovl` Aflmvlj.

«^artlak, ^ochofj
Caksuiptlak ar Omcabam
ae Eaa`, Podmjworjok`Slzj ear Cbokflkf
Padocca.¸ CacbrokjSjmjctlak
@otodosjok`a
Systjiotlc Tjvljws <, k.· C@>??>0: (4>?:)7
bttps7//www.kcdl.kmi.klb.fav/pic/ortlcmjs/^IC0:6<243/.
bttps7//www.kcdl.kmi.klb.fav/pic/ortlcmjs/^IC0:6<243/.
Bamijs, Gabk F. y Susok @. Daak. «@jvjmapijkts lk tbj Eljm` ae Cmasj
Tjmotlaksblps7 Crjotlkf Eauk`otlaks ear Lktjrvjktlak Strotjfljs.¸
 ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk ?5, k.· ? (?<<>)7 43–0?.
bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564<>?5?>>3.
bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564<>?5?>>3 .
Bawor`-Gakjs, ^oum O., Pli Goy, Omlcj Iosak y Borvjy Gakjs.
«Foilelcotlak ae Mjorklkf @joctlvotjs tbj @jeoumt Ia`j Kjtwarh.¸
 Eraktljrs lk ^sycbamafy 5 (4>?5).
bttps7//`al.arf/?>.332</epsyf.4>?:.>?2<?.
bttps7//`al.arf/?>.332</epsyf.4>?:.>?2<?.
Bul, Soi H., G. Gjeerjy Lkiok, \okmlu Buokf y Gocad Subjr. «Pbj Jeejct ae
Lk-Starj Provjm @lstokcj ak Zkpmokkj` Spjk`lkf7 Oppmlcotlaks ta Iadlmj
^raiatlak Strotjfljs.¸ Gaurkom ae Iorhjtlkf 66, k.· 4 (4>?3)7 ?–?5.
bttps7//`al.arf/?>.?:></gi.??.>035
bttps7//`al.arf/?>.?:></gi.??.>035..
Bukt, Fjarfj I. y Kotbok B. Ozrlk. «O Caiiuklty-Tjlkearcjijkt
 Oppraocb ta Omcabamlsi.¸ Djbovlaur Tjsjorcb ok` Pbjropy ??, k.· ?
(?<63)7 <?–?>0. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/>>>:-6<56(63)<>>64-6.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/>>>:-6<56(63)<>>64-6.

Butsak, Iottbjw.Oijrlcok
Scljktlelc «Jvjry`oy
. Tautlkjs
? Iohj
`j Mlejgumla
Ejjm Iarj`jIjoklkfeum.¸
4>?:.
bttps7//www.scljktlelcoijrlcok.cai/ortlcmj/jvjry`oy-rautlkjs-iohj-mlej-
ejjm-iarj-ijoklkfeum/..
ejjm-iarj-ijoklkfeum/

Ltzcbohav, Fuy, Mlo` Zzljm y Vjk`y Vaa`. «Vbjk Ottltu`js ok` Bodlts
@ak“t Carrjspak`7 Sjme-Caktram @jpmjtlak Lkcrjosjs ^jrsuoslak dut Kat
Djbovlar.¸ Gaurkom ae Jxpjrlijktom Saclom ^sycbamafy 6: (4>?2)7 ?–?>.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gjsp.4>?6.?>.>??..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gjsp.4>?6.?>.>??
Goijs, Vlmmloi. Bodlt . Bjkry Bamt, Kujvo \arh, ?2<>.
 ‐ Pbj ^rlkclpmjs ae ^sycbamafy, vam. ?. Bjkry Bamt, Kujvo \arh, ?2<>.
Tjj`lto`a par Caslia, Kujvo \arh, 4>>6. XJ`. Jsp.7  ^rlkclplas `j
 pslcamaféo. Eak`a `j Cumturo Jcakóilco, ?<<0.Y
Gjssaj, Hotrlko y @ovl` Topsak. «Hkawmj`fj Ls (Mjss) ^awjr7 Jxpjrlijktom
Jvl`jkcj erai Tjsl`jktlom Jkjrfy Zsj.¸  Oijrlcok Jcakailc Tjvljw ?>0,
k.· 0 (4>?0)7 ?0?6–?032. bttps7//`al.arf/?>.?4:6/ojr.?>0.0.?0?6.
bttps7//`al.arf/?>.?4:6/ojr.?>0.0.?0?6.
Gl, Ilk`y E. y Vjk`y Vaa`. «^urcbosj ok` Caksuiptlak Bodlts7 Kat
Kjcjssorlmy Vbot bttps7//`al.arf/?>.?>?5/S?>:6-60>2(>6)6>>36-4
(4>>6)7 45?–465. \au Lktjk`.¸ Gaurkom ae Caksuijr ^sycbamafy. ?6, k.· 0
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/S?>:6-60>2(>6)6>>36-4.
Góks`óttlr, Ioréo H., Stjlkukk O`ómes`óttlr, T÷ko @õff Cartjz, Ioréo
Fukkors`óttlr y Ïf÷sto Bmék F÷stoes`óttlr. «O @lory Stu`y ae Octlak Smlps
lk Bjomtby Lk`lvl`uoms.¸ Cmlklcom Kjurapsycbamaflst 4?, k.· 5 (4>>6)7 26:– 
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/?32:0>0>6>?44>>00..
223. bttps7//`al.arf/?>.?>2>/?32:0>0>6>?44>>00
Gar`ok, Gjwjm. «Oijrlcoks Iavlkf ot Blstarlcommy Maw Totjs, Cjksus
Durjou Tjparts.¸ Zkltj` Stotjs Cjksus Durjou. ?5 `j kavljidrj `j 4>?5.
bttps7//www.cjksus.fav/kjwsraai/prjss-rjmjosjs/4>?5/cd?5-?2<.btim.
bttps7//www.cjksus.fav/kjwsraai/prjss-rjmjosjs/4>?5/cd?5-?2<.btim.
Gast, Gabk P. y @ovl` I. Oia`la. «^amltlcom L`jamafy os Iatlvotj` Saclom
Cafkltlak7 Djbovlarom ok` Kjurascljktlelc Jvl`jkcj.¸  Iatlvotlak ok`
`al.?>.?>>6/s??>3?->??-<45>-6..
 Jiatlak 35, k.· ? (4>?4)7 ::–50. `al.?>.?>>6/s??>3?->??-<45>-6
Gu`ob, Fody, Djkgoilk For`kjr y Tadjrt Oukfjr. «Earilkf o Emasslkf
Bodlt7 Ok Jxpmarotary Stu`y ae tbj ^sycbamaflcom @jtjrilkokts ae Bodlt
Eariotlak.¸ Drltlsb Gaurkom ae Bjomtb ^sycbamafy ?2, k.· 4 (4>?3)7 332– 
3:3. bttps7//`al.arf/?>.????/g.4>00-2426.4>?4.>4>25.x.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.4>00-2426.4>?4.>4>25.x.
 Hotz-Sl`maw, Tocbjm G., Ommlsak Mu`wlf, Scatt Ilmmjr y Tadjrt Sl`maw.
«Siortpbakj Zsj @urlkf Lkpotljkt Ottjk`lkf Tauk`s7 ^rjvomjkcj, ^ottjrks
ok` ^atjktlom ear @lstroctlak.¸ Gaurkom ae Baspltom Ij`lclkj 6, k.· 2 (4>?4)7
bttps7//`al.arf/?>.?>>4/gbi.?<:>..
:<:–:<<. bttps7//`al.arf/?>.?>>4/gbi.?<:>
Housbom, Kovlk y Tyok J. Tba`js. «Jxjrclsj Bodlt Eariotlak lk Kjw Fyi
Ijidjrs7 O Makfltu`lkom Stu`y.¸ Gaurkom ae Djbovlarom Ij`lclkj 32, k.· 0

(4>?:)7 5:4–553. bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s?>25:->?:-<50>-6

bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s?>25:->?:-<50>-6..
Hjmmjr, Corijk, Cbrlstlko Bortiokk y Ilcbojm Sljfrlst. «Pbj Ossaclotlak
Djtwjjk @lspasltlakom Sjme-Caktram ok` Makfltu`lkom Cbokfjs lk Jotlkf
Djbovlars, @ljt _uomlty, ok` DIL.¸  ^sycbamafy ok` Bjomtb 3?, k.· ??
(4>?5)7 ?3??–?346. bttps7//`al.arf/?>.?>2>/>226>005.4>?5.?4>00:?.
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/>226>005.4>?5.?4>00:? .
Hjssmjr, @ovl` O. Pbj Jk` ae Avjrjotlkf7 Pohlkf Caktram ae tbj Lksotlodmj
 Oijrlcok Oppjtltj. Ta`omj Daahs, Jiious, 4>><.
Hborj, O`wolt y G. Gjeerjy Lkiok. «@olmy, Vjjh-^ort, ok` Baml`oy ^ottjrks
lk Caksuijrs“ Comarlc Lktohj.¸ Gaurkom ae ^udmlc ^amlcy ok` Iorhjtlkf 42,
k.· 4 (4>><)7 430–4:4. bttps7//`al.arf/?>.?:></gppi.42.4.430.
bttps7//`al.arf/?>.?:></gppi.42.4.430.
 ‐ «Bodltuom Djbovlar lk Oijrlcok Jotlkf ^ottjrks7 Pbj Tamj ae Ijom
Accoslaks.¸ Gaurkom ae Caksuijr Tjsjorcb 34, k.· 0 (4>>5)7 :56–:6:.
bttps7//`al.arf/?>.?>25/:>>026.
bttps7//`al.arf/?>.?>25/:>>026.
Hlrcbkjr, Pbaios T., Gjkklejr Coktrjmm, Ok`rjw Okjsjttl-Tatbjrijm, Ammlj
Fokz, @akko I. Uommakj y @ovl` D. Odrois. «Fjaspotlom Jxpasurj ta
^alkt-ae-Somj Padocca7 Tjom-Plij Crovlkf ok` Siahlkf-Cjssotlak
Autcaijs.¸  Oijrlcok Gaurkom ae ^rjvjktlvj Ij`lclkj 0:, k.· 0 (4>?3)7
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oijprj.4>?3.>:.>?5..
36<–32:. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oijprj.4>?3.>:.>?5
Hlszha, Hoilmo I., Amlvlo @. Iortlkjz, Caurtkjy Odrois y Drlok Jmdjm.
«Pbj Lkemujkcj ae Comarlj Modjmlkf ak Eaa` Ar`jrs ok` Caksuiptlak7 O
Tjvljw ae tbj Mltjroturj.¸ Gaurkom ae Caiiuklty Bjomtb 3<, k.· 5 (4>?0)7
?402–?45<. bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s?><>>->?0-<265->
bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s?><>>->?0-<265->..
Hmjlk, Fory, Tadjrto Com`jrwaa` y Okkj Cmlktak-Clracca. «Topl` @jclslak
Iohlkf ak tbj Elrj Frauk`7 Pbj Arlflkom Stu`y ^mus o ^astscrlpt.¸ Gaurkom
ae Cafkltlvj Jkflkjjrlkf ok` @jclslak Iohlkf 0, k.· 3 (4>?>)7 ?25–4><.
bttps7//`al.arf/?>.?:?2/?:::303?>R?4200>>>2>?4>3 .
bttps7//`al.arf/?>.?:?2/?:::303?>R?4200>>>2>?4>3.
Hkawmtak, Dordoro G., Gjkklejr O. Iokfjms y Morry T. Squlrj. «O Kjastrlotom
Bodlt Mjorklkf Systji lk Buioks.¸ Scljkcj 463, k.· :42> (?<<5)7 ?3<<– 
 ?0>4. bttps7//`al.arf/?>.??45/scljkcj.463.:42>.?3<<.
bttps7//`al.arf/?>.??45/scljkcj.463.:42>.?3<<.
Hkawmtak, Dordoro G. y Poro H. ^ottjrsak. «Bodlt Eariotlak ok` tbj
Strlotui.¸ Jk Djbovlarom Kjurascljkcj ae Mjorklkf ok` Ijiary, j`. `j
Tadjrt J. Cmorh y Stjpbjk G. Iortlk, 46:–4<:. Uam. 36 `j Currjkt Paplcs lk
Djbovlarom Kjurascljkcjs. Sprlkfjr Lktjrkotlakom, Cboi, Sulzo, 4>?2.
bttps7//`al.arf/?>.?>>6/62:0Q4>?5Q0:?..
bttps7//`al.arf/?>.?>>6/62:0Q4>?5Q0:?

Hajbmjr, @jrjh G., Tjdjcco G. Vbltj y Mjsmlj H. Gabk. «Faa` Lktjktlaks,

Aptlilstlc Sjme-^rj`lctlaks, ok` Ilssj` Appartukltljs.¸ Saclom
 ^sycbamaflcom ok` ^jrsakomlty Scljkcj 4, k.· ? (4>??)7 <>–<5.
bttps7//`al.arf/?>.??66/?<02::>5?>36:644
bttps7//`al.arf/?>.??66/?<02::>5?>36:644..
Haad, Fjarfj E. y Karo @. Uamhaw. «Kjuradlamafy ae O``lctlak7 O
Kjuraclrcultry Okomysls.¸  Mokcjt ^sycblotry 3, k.· 2 (4>?5)7 65>–663.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/S44?:->355(?5)>>?>0-2.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/S44?:->355(?5)>>?>0-2 .
Harasjc, Hlrstjk. «4>?5 Vos tbj @jo`mljst \jor ak Oijrlcok Tao`s lk
Kjormy o @jco`j.¸  Eartukj. ?: `j ejdrjra `j 4>?6.
bttp7//eartukj.cai/4>?6/>4/?:/troeelc-`jo`mljst-yjor/.
bttp7//eartukj.cai/4>?6/>4/?:/troeelc-`jo`mljst-yjor/.
Hummfrjk, Gjeerjy P., Ok`rjo D. Praxjm, Fjarfj Majwjkstjlk, @ovl` O. Oscb,
Mourlj O. Kartak, Mlso Vjsdy, \uokyuok Poa jt om. «Lk`lvl`uom-Ujrsus

Fraup-Dosj` Elkokclom
Caktrammj` Prlom.¸  Okkoms Lkcjktlvjs ear Vjlfbt
ae Lktjrkom Ij`lclkj ?:2,Mass7 O Tok`ailzj`,
k.· 6 (4>?3)7 :>:–:?0.
bttps7//`al.arf/?>.6345/>>>3-02?<-?:2-6-4>?3>0>4>->>>>4
bttps7//`al.arf/?>.6345/>>>3-02?<-?:2-6-4>?3>0>4>->>>>4..
Huziorav, Gjrjiy. Pbj Iytb ae tbj O``lctj` Oriy7 Uljtkoi ok` tbj Ia`jrk
Vor ak @rufs. Zklvjrslty ae Iossocbusjtts ^rjss, Oibjrst, 4>><.
Modrjcquj, Gjkklejr S., Hrlstjk Mjj y Vjk`y Vaa`. Avjrtblkhlkf Bodlt .
Iokuscrlta jk rjvlslók. Zklvjrslty ae Sautbjrk Comlearklo, 4>?6.
Modrjcquj, Gjkklejr S., Vjk`y Vaa`, @ovl` P. Kjom y Klch Borrlkftak.
«Bodlt Smlps7 Vbjk Caksuijrs Zklktjktlakommy Tjslst Kjw ^ra`ucts.¸
Gaurkom ae tbj Oco`jiy ae Iorhjtlkf Scljkcj 0:, k.· ? (4>?6)7 ??<–?33.
bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s??606->?5->024-<.
bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s??606->?5->024-<.
Mommy, ^blmmlppo, Carkjmlo B. I. vok Goorsvjm`, Bjkry V. V. ^atts y Gokj
Vor`mj. «Baw Orj Bodlts Earij`7 Ia`jmmlkf Bodlt Eariotlak lk tbj Tjom
Varm`.¸  Jurapjok Gaurkom ae Saclom ^sycbamafy 0>, k.· 5 (4>?>)7 <<2– 
?>><. bttps7//`al.arf/?>.?>>4/jgsp.560
bttps7//`al.arf/?>.?>>4/jgsp.560..
Morcai, Sbouk, Ejr`lkok` Toucb y Pli Vlmmjis. «Pbj Djkjelts ae Earcj`
 Jxpjrlijktotlak7 Strlhlkf Jvl`jkcj erai tbj Mak`ak Zk`jrfrauk`
Kjtwarh.¸ _uortjrmy Gaurkom ae Jcakailcs ?34, k.· 0 (4>?6)7 4>?<–4>::.
bttps7//`al.arf/?>.?><3/qgj/qgx>4>.
bttps7//`al.arf/?>.?><3/qgj/qgx>4>.
Mjforj,
erai Crlstlkj B. y Ok`rì M. Sauzo.
tbj Supjrkoturom.¸ «Jvomuotlkf Tltuom Jeelcocy7 Jvl`jkcj
Cafkltlak ?40, k.· ? (4>?4)7 ?–?:.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.cafkltlak.4>?4.>3.>>0.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.cafkltlak.4>?4.>3.>>0.

Mjwlk, Hurt. «Eraktljrs lk Fraup @ykoilcs7 Cakcjpt, Ijtba` ok` Tjomlty lk

Saclom Scljkcj8 Saclom Jqulmldrlo ok` Saclom Cbokfj.¸  Buiok Tjmotlaks ?,
k.· ? (?<06)7 :–0?. bttps7//`al.arf/?>.??66/>>?2645606>>?>>?>3
bttps7//`al.arf/?>.??66/>>?2645606>>?>>?>3..
Mjwls, Wohhayyo B., Iorlo C. Swortz y Jmlzodjtb G. Myaks. «Vbot“s tbj
^alkt1 O Tjvljw ae Tjwor` Systjis Lipmjijktj` lk Foilelcotlak
Lktjrvjktlaks.¸ Foijs ear Bjomtb Gaurkom :, k.· 4 (4>?5)7 <3–<<.
bttps7//`al.arf/?>.?>2</f0b.4>?:.>>62.
bttps7//`al.arf/?>.?>2</f0b.4>?:.>>62.
Mlk, ^jl-\lkf, Vjk`y Vaa` y Gabk Iaktjrassa. «Bjomtby Jotlkf Bodlts
^ratjct Ofolkst Pjiptotlaks.¸  Oppjtltj ?>3 (4>?5)7 034–00>.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oppjt.4>?:.??.>??..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oppjt.4>?:.??.>??
Mltt, Iorh @., Takom` I. Ho``jk, Jmlsj Hodjmo-Cariljr y Kokcy I. ^jtry.
«Cbokflkf Kjtwarh Suppart ear @rlkhlkf7 Kjtwarh Suppart ^ragjct 4-\jor

Eammaw-Zp.¸
(4>><)7 44<–404.Gaurkom ae Caksumtlkf ok` Cmlklcom. ^sycbamafy 66, k.· 4
bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>?:4:4
bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>?:4:4.
Majwjkstjlk, Fjarfj, Coss T. Sukstjlk y Tussjmm Famiok. «@lscmasurj7
^sycbamafy Cbokfjs Jvjrytblkf.¸  Okkuom Tjvljw ae Jcakailcs 5 (4>?0)7
3<?–0?<. bttps7//`al.arf/?>.??05/okkurjv-jcakailcs->2>4?3->0?30?
bttps7//`al.arf/?>.??05/okkurjv-jcakailcs->2>4?3->0?30?..
Mucos, Drlok G. y Marok E. Kar`frjk. «^japmj Zk`jrjstliotj tbj Uomuj ae
^jrslstjkcj ear Crjotlvj ^jreariokcj.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom
 ^sycbamafy ?><, k.· 4 (4>?:)7 434–403.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/pspo>>>>>3>.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/pspo>>>>>3>.
Mykmjy, Iottbjw. «Dlr` Bos Aeelclommy Tolsj` o Vbapplkf $3>>I os tbj
Scaatjr Vors Bjot Zp.¸ PjcbCrukcb. 42 `j gukla `j 4>?2.
bttps7//tjcbcrukcb.cai/4>?2/>5/42/dlr`-bos-aeelclommy-rolsj`-o-wbapplkf-
3>>i-os-tbj-scaatjr-wors-bjot-up..
3>>i-os-tbj-scaatjr-wors-bjot-up
Iockoioro, Draahj K., @ovl` W. Boidrlch y Erj`jrlch M. Aswom`.
«@jmldjrotj ^roctlcj ok` ^jreariokcj lk Iuslc, Foijs, Sparts, J`ucotlak,
ok` ^raejsslaks7 O Ijto-Okomysls.¸ ^sycbamaflcom Scljkcj 4:, k.· 2 (4>?0)7
?5>2–?5?2. bttps7//`al.arf/?>.??66/><:56<65?0:3:2?>
bttps7//`al.arf/?>.??66/><:56<65?0:3:2?>..
 Io`jr, Jilmy I., Drlttoky Moplk, Drlokko G. Coijrak, Pbaios O. Corr y
Cbrlstapbjr ^. Iarmjy. «Zp`otj ak ^jreariokcj lk Padocca Caktram7 O
Makfltu`lkom
O`umt Siahlkf Okomysls ae tbj LipoctGaurkom
Totj, 4>??–4>?3.¸ ae Padocca Caktram
ae ^udmlc ^amlcyIokofjijkt 
Bjomtb ok` tbj ZS
ok` ^roctlcj 44, k.· : (4>?5)7 J4<–J3:.
bttps7//`al.arf/?>.?><6/pbb.>>>>>>>>>>>>>3:2..
bttps7//`al.arf/?>.?><6/pbb.>>>>>>>>>>>>>3:2

Iomtz, Ioxwjmm. ^sycba-Cydjrkjtlcs. ^achjt Daahs, Kujvo \arh, ?<2<. XJ`.

jsp.7  ^slcacldjrkìtlco7 jm sjcrjta poro ijgaror y troksearior su vl`o.
J`ltarlom Apjk ^ragjct Daahs, 4>>>.Y
Iokkar, Ilhj, O`oi Vawoh, Ulvo Ako Dorthus y Muls T. Faijz-Ijglo.
«Baw Okxljty Oeejcts CJA @jclslak Iohlkf.¸  Borvor` Duslkjss Tjvljw.
?< `j gumla `j 4>?5. bttps7//bdr.arf/4>?5/>6/baw-okxljty-oeejcts-cja-
`jclslak-iohlkf..
`jclslak-iohlkf
Ioktzorl, Jmjkl, Emarlok Uaft, Lok Sbjilmt, \lkfbul Vjl, Gumlok ^. P. Blfflks
y Pbjrjso I. Iortjou. «^jrsakom Elkokclom Lkcjktlvjs ear Cbokflkf
Bodltuom Bjomtb-Tjmotj` Djbovlars7 O Systjiotlc Tjvljw ok` Ijto-
Okomysls.¸  ^rjvjktlvj Ij`lclkj 6: (4>?:)7 6:–2:.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ypij`.4>?:.>3.>>?.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ypij`.4>?:.>3.>>?.

Iorcb, Goijs F. «Jxpmarotlak

Arfoklzotlak Scljkcj ok`4,Jxpmaltotlak
k.· lk?Arfoklzotlakom
(?<<?)7 Mjorklkf.¸
6?–26.
bttps7//www.gstar.arf/stodmj/4530<0>
bttps7//www.gstar.arf/stodmj/4530<0>..
Iortlk, O`oi, Gjkko ^oktjr, Iorc Subrchj y @ovl` Aflmvlj. «Lipoct ae
Cbokfjs lk Ia`j ae Provjm ta Varh ak Cbokfjs lk Da`y Ioss Lk`jx7
Jvl`jkcj erai tbj Drltlsb Bausjbam` ^okjm Survjy.¸ Gaurkom a
 Jpl`jilamafy ok` Caiiuklty Bjomtb 5<, k.· 2 (4>?:)7 6:3–65?.
bttps7//`al.arf/?>.??35/gjcb-4>?0-4>:4??.
bttps7//`al.arf/?>.??35/gjcb-4>?0-4>:4??.
Ioyjr, Stjeok y Gok T. Mok`wjbr. «Adgjctlvj Ijosurjs ae @jslfk
Pyplcomlty.¸  @jslfk Stu`ljs :0 (4>?2)7 ?05–?5?.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.`jstu`.4>?6.><.>>0.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.`jstu`.4>?6.><.>>0.
 ‐ «Adgjctlvj Ijosurjs ae @jslfk Pyplcomlty Pbot ^rj`lct Ojstbjtlc Mlhlkf,
Emujkcy, ok` Cor Somjs.¸ Jk  O`vokcjs lk Caksuijr Tjsjorcb 00. @umutb,
IK7 Ossaclotlak ear Caksuijr Tjsjorcb, 4>?57 ::5–::6.
IcCortby, Gustlk. «Lk Z.S., Siahlkf Totj Mawjst lk Ztob, Blfbjst lk
Hjktuchy.¸ Fommup. ?3 `j iorza `j 4>?0.
bttp7//www.fommup.cai/pamm/?5666?/siahlkf-rotj-mawjst-utob-blfbjst-
 hjktuchy.ospx.
hjktuchy.ospx.
Ic@okljm, Drok`ak P. y Sorob I. Caykj. «”Pjcbkaejrjkcj’7 Pbj
Lktjrejrjkcj ae Pjcbkamafy
Vaijk“s ^jrsakom lk Caupmj
ok` Tjmotlakom Tjmotlaksblps
Vjmm-Djlkf.¸ ok` Lipmlcotlaks
 ^sycbamafy ear
ae ^apumor
bttp7//`al.arf/?>.?>36/ppi>>>>>5:..
 Ij`lo Cumturj :, k.· ? (4>?5)7 2:–<2, bttp7//`al.arf/?>.?>36/ppi>>>>>5:
IcHoy, Goijs T. «Iohlkf tbj Bor` Varh ae Tjcavjry Iarj Ottroctlvj ear

Pbasj wltb Sudstokcj Zsj @lsar`jrs.¸  O``lctlak ??4, k.· : (4>?6)7 6:?– 
6:6. bttps7//`al.arf/?>.????/o``.?3:>4
bttps7//`al.arf/?>.????/o``.?3:>4..
IcHlkmoy, Gabk D. «O Cosj ear Tjeacuslkf Zpstrjoi7 Pbj ^amltlcom
Jcakaiy ae Lmmkjss.¸ Jk  Oppmylkf Djbovlarom Scljkcjs ta Cor`lavoscumor
 Tlsh , ^racjj`lkfs ae tbj Oijrlcok Bjort Ossaclotlak Cakejrjkcj, Sjottmj,
?6–?< `j gukla `j ?<60, j`lclók `j O. G. Jkjmaw y G. D. Bjk`jrsak.
Vosblkftak, @C7 Oijrlcok Bjort Ossaclotlak, ?<6:.
Ijmklhaee, @ovl` J. y Gabk O. Dorfb. «Pbj Iytblcom Kuidjr Pwa.¸ Prjk`s
lk Cafkltlvj Scljkcjs 44, k.· 0 (4>?2)7 42>–4<3.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.tlcs.4>?2.>4.>>?.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.tlcs.4>?2.>4.>>?.
IjtMlej Eauk`otlak. «Vbot Oijrlco Pblkhs7 IjtMlej Eauk`otlak
Omzbjlijr“s Survjy.¸ Ejdrjra `j 4>??.
bttps7//www.ijtmlej.cai/caktjkt/`oi/ilcrasltjs/odaut/carparotj-
praelmj/omzbjlijrs-4>??.p`e..
praelmj/omzbjlijrs-4>??.p`e
Ilcblil, Ohlblha y Ilcbojm C. Vlidjrmy. «Ossaclotlaks ae Supjriorhjt
Occjssldlmlty wltb Adjslty ok` Erult ok` Ujfjtodmj Caksuiptlak lk tbj
Caktjrilkaus Zkltj` Stotjs.¸ Lktjrkotlakom Gaurkom ae Bjomtb Fjafropblcs
<, k.· ? (4>?>)7 0<. bttps7//`al.arf/?>.??25/?065->64x-<-0<.
bttps7//`al.arf/?>.??25/?065->64x-<-0<.
Ilmmjr, Fjarfj O. «Pbj Cafkltlvj Tjvamutlak7 O Blstarlcom ^jrspjctlvj.¸
Prjk`s lk Cafkltlvj Scljkcjs 6, k.· 3 (4>>3)7 ?0?–?00.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/S?350-55?3(>3)>>>4<-<..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/S?350-55?3(>3)>>>4<-<
Ilmmjr, Fjarfj O., Jufjkj Fomoktjr y Horm B. ^rldroi.  ^moks ok` tbj
Structurj ae Djbovlar. O`ois-Dokklstjr-Cax, Kujvo \arh, ?<25.
Ilscbjm, Vomtjr y Jddj D. Jddjsjk. «Ottjktlak lk @jmoy ae Frotlelcotlak.¸
Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy ?5, k.· 4 (?<6>)7 34<–336.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/b>>4<2?:.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/b>>4<2?:.
Ilto, Pbja`arj B., Iorsbomm @jrijr y Gjeerjy Hklfbt. «Tjvjrsj` Eoclom
Liofjs ok` tbj Ijrj-Jxpasurj Bypatbjsls.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty ok`
 Saclom ^sycbamafy 3:, k. 2 (?<66)7 :<6 5>?. bttps7//`al.arf/?>.?>36//>>44
3:?0.3:.2.:<6.
3:?0.3:.2.:<6.
Iammay, Fjror` G., Bjotbjr Froboi y Bokkob IcFulkkjss. «O`bjrjkcj ta
tbj Arom Caktrocjptlvj ^lmm7 O Crass-Sjctlakom Survjy ae Ia`lelodmj
Djbovlaurom @jtjrilkokts.¸ DIC ^udmlc Bjomtb ?4 (4>?4).
bttps7//`al.arf/?>.??25/?06?-40:2-?4-232.
bttps7//`al.arf/?>.??25/?06?-40:2-?4-232.

Iaktjrassa, Gabk y Vjk`y Vaa`. «Bodlts ae Succjsseum Tjbodlmltotlak.¸

@otas lkì`ltas. Zklvjrslty ae Sautbjrk Comlearklo, 4>?6.
Iaktayo, T. Iottbjw, Tadjrt S. Bartak, Goch M. Ujvjo, Iortyko Clthawlcz
y Jmlsso O. Moudjr. «O Tjjxoilkotlak ae tbj Ijrj Jxpasurj Jeejct7 Pbj
Lkemujkcj ae Tjpjotj` Jxpasurj ak Tjcafkltlak, Eoilmlorlty, ok` Mlhlkf.¸
 ^sycbamaflcom Dummjtlk ?03, k.· : (4>?6)7 0:<–0<2.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/dum>>>>>2:
bttps7//`al.arf/?>.?>36/dum>>>>>2:..
Iaakjy, Cbrls. «Vby :> Ilmmlak Siort Ijtjrs Stlmm Bovjk“t Elxj`
Oijrlco“s Jkjrfy Bodlts.¸ Pbj Vosblkftak ^ast , 4< `j jkjra `j 4>?:.
bttps7//www.wosblkftakpast.cai/kjws/jkjrfy-
jkvlrakijkt/wp/4>?:/>?/4</oijrlcoks-orj-tbls-cmasj-ta-elkommy-
uk`jrstok`lkf-tbjlr-jmjctrlclty-dlmms..
uk`jrstok`lkf-tbjlr-jmjctrlclty-dlmms

Iaarj, Motjtlo
Ujfjtodmj U. Tjcaiijk`otlaks‐Zkltj`
Lktohj y Erokcjs J. Pbaipsak. Stotjs
«O`umts Ijjtlkf
4>?3.¸ Erult ok`
 Iardl`lty ok`
 Iartomlty Vjjhmy Tjpart 50, k.· 45 (4>?:)7 6><–6?3. Vosblkftak, @C7
Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok` ^rjvjktlak, ?> `j gumla `j 4>?:.
bttps7//www.c`c.fav/iiwr/prjvljw/iiwrbtim/ii5045o?.bti..
bttps7//www.c`c.fav/iiwr/prjvljw/iiwrbtim/ii5045o?.bti
Iarmjy, Cbrlstapbjr ^. y Iarfok O. ^rottj. «Stotj-Mjvjm Padocca Caktram
ok` O`umt Siahlkf Totj lk tbj Zkltj` Stotjs7 Ok Jcamaflcom Okomysls ae
Structurom Eoctars.¸ Gaurkom ae ^udmlc Bjomtb Iokofjijkt ok` ^roctlcj ?<,
k.· 5 (4>?3)7 J4>–J46. bttps7//`al.arf/?>.?><6/^BB.>d>?3j3?242>>>`j.
bttps7//`al.arf/?>.?><6/^BB.>d>?3j3?242>>>`j .
Iarrls, Djkgoilk. «Stjpbjk Curry Ls tbj Tjvamutlak.¸  ElvjPblrtyJlfbt . 3 `j
`lcljidrj `j 4>?:. bttp7//elvjtblrtyjlfbt.cai/ejoturjs/stjpbjk-curry-ls-tbj-
rjvamutlak..
rjvamutlak
Iasmjy, Ilcbojm. «Elvj-O-@oy Coipolfk7 O ^ortlom Succjss.¸ DDC Kjws. 3
`j jkjra `j 4>?3. bttp7//www.ddc.cai/kjws/bjomtb-4>2:22><.
bttp7//www.ddc.cai/kjws/bjomtb-4>2:22><.
Kosor, Goch M. y @jrjh Prayjr. «^j`jstrlok Lkgurljs @uj ta Iadlmj ^bakj
Zsj lk ^udmlc ^mocjs.¸  Occl`jkt Okomysls ok` ^rjvjktlak :6 (4>?3)7 <?–<:.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oop.4>?3.>3.>4?.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oop.4>?3.>3.>4?.
 KotCjk Saclom Tjsjorcb.  Bjomtb Survjy ear Jkfmok` 4>?6 . Mak`rjs7 KBS
@lfltom, 4>?2.
bttps7//elmjs.`lfltom.kbs.uh/:D/D?4<6@/BSJ%4>rjpart%4>suiiory.p`e
bttps7//elmjs.`lfltom.kbs.uh/:D/D?4<6@/BSJ%4>rjpart%4>suiiory.p`e..
Kotlakom Ossaclotlak ae Clty Prokspartotlak Aeelcloms.  Jqultodmj Dlhj Sborj
 Ijoks Dulm`lkf Djttjr ^mocjs ear ^japmj ta Tl`j. Gumla `j 4>?5.
bttps7//kocta.arf/wp-

caktjkt/upmao`s/4>?5/>6/KOCPAQJqultodmjQDlhjsborjQIjoksQDlhjQMokj
Kotlakom Bjort, Mukf, ok` Dmaa` Lkstltutj. «^artlak @lstartlak.¸ ×mtlio
octuomlzoclók7 ? `j odrlm `j 4>?:.
bttps7//www.kbmdl.klb.fav/bjomtb/j`ucotlakom/wjcok/jot-rlfbt/partlak-
`lstartlak.bti..
`lstartlak.bti
Kotlakom Lkstltutj ak @ruf Odusj. «@rufs, Drolks, ok` Djbovlar7 Pbj Scljkcj
ae O``lctlak.¸ ×mtlio octuomlzoclók7 gumla `j 4>?2.
bttps7//www.`rufodusj.fav/pudmlcotlaks/`rufs-drolks-djbovlar-scljkcj-
o``lctlak/`ruf-odusj-o``lctlak..
o``lctlak/`ruf-odusj-o``lctlak
 ‐ «@rufs, Drolks, ok` Djbovlar7 Pbj Scljkcj ae O``lctlak7 Prjotijkt ok`
Tjcavjry.¸ Gumla `j 4>?0. bttps7//www.`rufodusj.fav/pudmlcotlaks/`rufs-
drolks-djbovlar-scljkcj-o``lctlak/trjotijkt-rjcavjry..
drolks-djbovlar-scljkcj-o``lctlak/trjotijkt-rjcavjry
Kotlakom Soejty Caukclm Lkgury Eocts. «A``s ae @ylkf.¸ 4>?5.
bttps7//lkguryeocts.ksc.arf/omm-lkgurljs/prjvjktodmj-`jotb-avjrvljw/a``s-ae-
`ylkf..
`ylkf
Kjom, @ovl` P., Gjmjko Uugclc, Armok`a Bjrkok`jz y Vjk`y Vaa`. Pbj
Scljkcj ae Bodlt7 Crjotlkf @lsruptlvj ok` Stlchy Djbovlar Cbokfj lk
 Bok`wosblkf Djbovlar. ZSOL@/VOSBpmus ^ragjct, Vosblkftak, 4>?:.
Kjom, @ovl` P., Vjk`y Vaa` y Olijj @ramjt. «Baw @a ^japmj O`bjrj ta
Faoms Vbjk Vlmmpawjr Ls Maw1 Pbj ^raelts (ok` ^lteomms) ae Strakf
Bodlts.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy ?>0, k.· 5 (4>?3)7
bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>34545..
<:<–<6:. bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>34545
Kjom, @ovl` P., Vjk`y Vaa`, Gjkklejr S. Modrjcquj y ^blmmlppo Mommy. «Baw
@a Bodlts Ful`j Djbovlar1 ^jrcjlvj` ok` Octuom Prlffjrs ae Bodlts lk
@olmy Mlej.¸ Gaurkom ae Jxpjrlijktom Saclom ^sycbamafy 02, k.· 4 (4>?4)7
0<4–0<2. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gjsp.4>??.?>.>??.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gjsp.4>??.?>.>??.
Kjom, @ovl` P., Vjk`y Vaa`, Ijkfgu Vu y @ovl` Hurmok`jr. «Pbj ^umm ae
tbj ^ost7 Vbjk @a Bodlts ^jrslst @jspltj Cakemlct wltb Iatlvjs1¸
  ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Dummjtlk 36, k. ?? (4>??)7 ?042–?036.
bttp7//`al.arf/?>.??66/>?05?564??0?<253
bttp7//`al.arf/?>.??66/>?05?564??0?<253..
Kjwpart, Erokh. «Jiolm Autsl`j ae Varhlkf Baurs Kat o Dur`jk ta Z.S.
Varhjrs.¸ Fommup. ?> `j ioya `j 4>?6.
bttps7//kjws.fommup.cai/pamm/4?>>60/jiolm-autsl`j-warhlkf-baurs-kat-
dur`jk-warhjrs.ospx..
dur`jk-warhjrs.ospx

Klsdjtt, Tlcbor` J. y Pliatby @. Vlmsak. «Pjmmlkf Iarj Pbok Vj Cok

Hkaw7 Ujrdom Tjparts ak Ijktom ^racjssjs.¸  ^sycbamaflcom Tjvljw 20, k.·
3 (?<66)7 43?–4:<. bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>33-4<:R.20.3.43?.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>33-4<:R.20.3.43?.
KATC ot tbj Zklvjrslty ae Cblcofa. «Kjw Lkslfbts lkta Oijrlcoks“
^jrcjptlaks ok` Ilspjrcjptlaks ae Adjslty Prjotijkts, ok` tbj Struffmjs
Ioky Eocj.¸ Actudrj `j 4>?5.
bttp7//www.karc.arf/^@Es/OSIDS%4>Adjslty/OSIDS%4>KATC%4>Ad
 ‐ «Pbj OSIDS ok` KATC Survjy ak Adjslty Adj slty lk Oijrlco.¸ Caksumto`a jm
?> `j iorza `j 4>?2. bttp7//www.karc.arf/Tjsjorcb/^ragjcts/^ofjs/tbj-
osidskarc-adjslty-pamm.ospx..
osidskarc-adjslty-pamm.ospx
Kartak, Ilcbojm L. y Erokcjsco Flka. «Tltuoms Ommjvlotj Frljvlkf ear Mavj`
Akjs, Mavjrs, ok` Mattjrljs.¸ Gaurkom ae Jxpjrlijktom ^sycbamafy7 Fjkjrom
?03,@ovl`
Kutt, k.· ? (4>?0)7 455–464.
G., Okkj bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>3?664
bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>3?664.
Mlkfear`-Bufbjs, @ovl` Jrrltzaj y ^oum. T. O. Stahjs.
«Pbj @apoilkj Pbjary ae O``lctlak7 0> \jors ae Blfbs ok` Maws.¸
 Koturj Tjvljws Kjurascljkcj ?5, k.· : (4>?:)7 3>:–3?4.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk3<3<
bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk3<3<..
K\C @AP. Cycmlkf lk tbj Clty7 Cycmlkf Prjk`s lk K\C. 4>?2.
bttp7//www.kyc.fav/btim/`at/`awkmao`s/p`e/cycmlkf-lk-tbj-clty.p`e.
bttp7//www.kyc.fav/btim/`at/`awkmao`s/p`e/cycmlkf-lk-tbj-clty.p`e.
Adjrijljr, Cbrlstlok, Sakgo O. Hatz, Sorob Gjssjk, Pli Tojttlf, Iortlk vak
Happjkejms y Vlkerlj` Ijkklkfbous. «Ojstbjtlc Opprjclotlak ae ^ajtry
Carrjmotjs wltb Josj ae ^racjsslkf lk Jvjkt-Tjmotj` ^atjktloms.¸ Cafkltlvj,
 Oeejctlvj, ok` Djbovlarom Kjurascljkcj ?5, k.· 4 (4>?5)7 354–363.
bttps7//`al.arf/?>.36:2/s?30?:->?:->3<5-x
bttps7//`al.arf/?>.36:2/s?30?:->?:->3<5-x..
Ardjmm, Sbjlko y Dos Ujrpmokhjk. «Pbj Outaiotlc Caipakjkt ae Bodlt lk
Bjomtb Djbovlar7 Bodlt os Cuj-Caktlkfjkt Outaiotlclty.¸  Bjomtb
bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>?<:<5..
 ^sycbamafy 4<, k.· 0 (4>?>)7 360–323. bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>?<:<5
Azcjmlh, Jram, Kjrflz Jrclm Coflmtoy y Kjsj Soblk Azcjmlh. «Pbj Jeejct ae
 Zkcjrtolkty ak Mjorklkf lk Foij-Mlhj Jkvlrakijkts.¸ Caiputjrs ok`
 J`ucotlak 56 (4>?3)7 ?4–4>.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.caipj`u.4>?3.>4.>><.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.caipj`u.4>?3.>4.>><.
^orh-Mjj, Juklcj, Tocbjm K. Mlporl, Sorro M. Bj``jk, Morry O. Hrautlm y
Gjrjiy @. ^artjr. Tjcjlpt ae Sjrvlcjs
S jrvlcjs ear Sudstokcj Zsj ok` Ijktom Bjomtb
 Lssujs Oiakf O`umts7 Tjsumts erai tbj 4>?5 Kotlakom Survjy ak @ruf Zsj
ok` Bjomtb. Tachvlmmj, SOIBSO7 KS@ZB @oto Tjvljw. Sjptljidrj `j

4>?6.
^ortkjrs Stu`la. «0 Tjosaks Vby Avjr :>% Cor Crosbjs Boppjk Cmasjr ta
Baij.¸  Buee^ast . ?0 `j `lcljidrj `j 4>?6.
bttps7//www.bueelkftakpast.ca.zo/4>?6/?4/?0/0-rjosaks-wby-avjr-:>-cor-
crosbjs-boppjk-cmasjr-ta-baijQoQ433>6?<6..
crosbjs-boppjk-cmasjr-ta-baijQoQ433>6?<6
^ottjrsak, Poro H. y Dordoro G. Hkawmtak. «Sudrjflakom Spjclelclty lk
Buiok Strlotom Bodlt Mjorklkf7 O Ijto-Okomytlc Tjvljw ae tbj eITL
Mltjroturj.¸ Currjkt Aplklak lk Djbovlarom Scljkcjs 4> (4>?2)7 6:–24.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.cadjbo.4>?6.?>.>>:..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.cadjbo.4>?6.?>.>>:
^oyjsha, Gjkko. «E@O Oppravjs Maejxl`lkj By`racbmarl`j, Elrst Kak-aplal`
Prjotijkt ear Iokofjijkt ae Aplal` Vltb`rowom Syiptais lk O`umts.¸
 Ij` Iofozlkj, ?5 `j ioya `j 4>?2. bttps7//www.i`iof.cai/ij`lcom-

kjws/e`o-oppravjs-maejxl`lkj-by`racbmarl`j-elrst-kakaplal`-trjotijkt-ear-
iokofjijkt-ae-aplal`-wltb`rowom-syiptais-lk-o`umts..
iokofjijkt-ae-aplal`-wltb`rowom-syiptais-lk-o`umts
^blmmlps, M. Omlsak, Bawor` Mjvjktbom y Jmolkj O. Mjvjktbom. «Ossjsslkf
Pbjarjtlcom ^rj`lctars ae Makf-Pjri Ij`lcotlak O`bjrjkcj7 ^otljkts“
Prjotijkt-Tjmotj` Djmljes, Jxpjrljktlom Ejj`doch ok` Bodlt
@jvjmapijkt.¸  ^sycbamafy ok` Bjomtb 42, k.· ?> (4>?3)7 ??3:–??:?.
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/>226>005.4>?3.6<36<2..
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/>226>005.4>?3.6<36<2
^ammok, Ilcbojm. «Pbj Voy Vj Mlvj Kaw7 ?>-?4->38 Pbj (Ofrl)Cumturom
Caktro`lctlaks ae Adjslty.¸ Pbj Kjw \arh Plijs Iofozlkj, ?4 `j actudrj
`j 4>>3. bttp7//www.kytlijs.cai/4>>3/?>/?4/iofozlkj/tbj-woy-wj-mlvj-
kaw-?>-?4->3-tbj-ofrl-cumturom-caktro`lctlaks-ae-adjslty.btim.
kaw-?>-?4->3-tbj-ofrl-cumturom-caktro`lctlaks-ae-adjslty.btim.
^asovoc, Stjvjk S., Erokh T. Hor`js y G. Gaůha Drohus. «Eacus Lk`ucj`
Pukkjm Ulslak lk Iokofjrlom Gu`fijkt ok` @jclslak Iohlkf7 Pbj ^jrlm ok`
tbj Oktl-`atj.¸ Arfoklzotlakom Djbovlar ok` Buiok @jclslak ^racjssjs
??3, k.· 4 (4>?>)7 ?>4–???. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.adb`p.4>?>.>6.>>4.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.adb`p.4>?>.>6.>>4.
^rlvltjro, Frjfary G. y Eorls I. Wurolhot. «^raxlilty ae Eaa`s lk o
 Caipjtltlvj Eaa` Jkvlrakijkt Lkemujkcjs Caksuiptlak ae o Maw Comarlj
ok` o Blfb Comarlj Eaa`.¸  Oppjtltj 65 (4>?0)7 ?6:–?6<.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oppjt.4>?0.>4.>>0
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.oppjt.4>?0.>4.>>0..

^raklk, Jilmy
Vlmm Pbok y Iottbjw
Atbjrs.¸ D. Hufmjr.
 ^racjj`lkfs «^japmj
ae tbj Djmljvj
Kotlakom Pbjy Bovj
Oco`jiy Iarj Erjj
ae Scljkcjs ?>6,
k.· :4 (4>?>)7 4405<–44060. bttps7//`al.arf/?>.?>63/pkos.?>?4>05?>2.
bttps7//`al.arf/?>.?>63/pkos.?>?4>05?>2.
_ulkk, Gjeerjy I., Oktbaky ^oscaj, Vjk`y Vaa` y @ovl` P. Kjom. «Cok“t

Caktram \aursjme1 Iakltar Pbasj Do` Bodlts.¸  ^jrsakomlty ok` Saclom

 ^sycbamafy Dummjtlk 35, k.· 0 (4>?>)7 0<<–:??.
bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564><35>55: .
bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564><35>55:.
_ulkk, Gjeerjy I. y Vjk`y Vaa`. «Bodlts Ocrass tbj Mlejspok.¸ Iokuscrlta
lkì`lta, @uhj Zklvjrslty, 4>>:.
Tovolssak, Eìmlx. Ae Bodlt . Pro`ucclók lkfmjso `j Cmorj Cormlsmj y Iorh
Slkcmolr. ?232. Tjj`lto`a par Caktlkuui, Mak`rjs, 4>>2. XJ`. jsp.7  Jm
bïdlta. Ofulmor, ?<5>.Y
Tjosak, Goijs y @jdarob Mucos. «Odsjkt-Ilk`j`kjss lk Sbaps7 Lts
Lkcl`jkcj, Carrjmotjs ok` Caksjqujkcjs.¸ Drltlsb Gaurkom ae Cmlklcom
 ^sycbamafy 43, k.· 4 (?<20)7 ?4?–?3?. bttps7//`al.arf/?>.????/g.4>00-
245>.?<20.td>>53:.x..
245>.?<20.td>>53:.x
Tjdjr, Tame,^mjosurj7
Ojstbjtlc Kardjrt Scbworz
Ls Djoutyy lk^latr
tbjVlkhljmiok. «^racjsslkfJxpjrljkcj1¸
^jrcjlvjr“s ^racjsslkf Emujkcy ok`
 ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy Tjvljw 2, k.· 0 (4>>0)7 350–324.
bttps7//`al.arf/?>.?4>6/s?:346<:6pspr>2>0Q3
bttps7//`al.arf/?>.?4>6/s?:346<:6pspr>2>0Q3..
Tj``lt. «L“i Dlmm Fotjs, Cacbolr ae tbj Dlmm ok` Ijmlk`o Fotjs Eauk`otlak.
Osh Ij Okytblkf.¸ Caksumto`a jm ?0 `j ioya `j 4>?2.
bttps7//www.rj``lt.cai/r/LOiO/caiijkts/0<ghbk/liQdlmmQfotjsQcacbolrQa
Tj`frovj, ^jtjr, Iokujm Ta`rlfujz, \amok` Siltb, Iorlo C. Ta`rlfujz-
Araz, Stjpbokj Mjbjrlcy, Bofol Djrfiok, \vjs Ofl`, Iobmak T. @jMakf y
Gasì O. Adjsa. «Faom-@lrjctj` ok` Bodltuom Caktram lk tbj Dosom Fokfmlo7
Lipmlcotlaks ear ^orhlksak“s @lsjosj.¸ Koturj Tjvljws Kjurascljkcj ??, k.·
?? (4>?>)7 65>–664. bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk4<?:.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk4<?:.
Tadjrts, Goijs O. y Ijrj`ltb J. @ovl`. «Iy Mlej Bos Djcaij o Iogar
@lstroctlak erai Iy Cjmm ^bakj7 ^ortkjr ^buddlkf ok` Tjmotlaksblp
Sotlseoctlak Oiakf Taioktlc ^ortkjrs.¸ Caiputjrs lk Buiok Djbovlar :0
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.cbd.4>?:.>6.>:2..
(4>?5)7 ?30–?0?. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.cbd.4>?:.>6.>:2
 Tadlks, Mjj K. «Uljtkoi Ujtjroks Topl` Tjcavjry erai Bjralk O``lctlak7
O Emuhj ar Kariom Jxpjctotlak1¸  O``lctlak 22, k.· 2 (?<<3)7 ?>0?–?>:0.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.?35>->003.?<<3.td>4?43.x..
bttps7//`al.arf/?>.????/g.?35>->003.?<<3.td>4?43.x
Tadlks, Mjj K., @ormjkj B. @ovls y @akom` V. Faa`wlk. «@ruf Zsj dy ZS
Oriy Jkmlstj` Ijk lk Uljtkoi7 O Eammaw-Zp ak Pbjlr Tjturk Baij.¸
 Oijrlcok Gaurkom ae Jpl`jilamafy <<, k.· 0 (?<60)7 43:–40<.
bttps7//`al.arf/?>.?><3/axear`gaurkoms.ogj.o?4?5>2
bttps7//`al.arf/?>.?><3/axear`gaurkoms.ogj.o?4?5>2..

Tadlks, Mjj K., Gabk J. Bjmzjr, Ilcblj Bjssjmdrach y Jrlc Vlsb. «Uljtkoi
Ujtjroks Pbrjj \jors Oetjr Uljtkoi7 Baw Aur Stu`y Cbokfj` Aur Uljw
ae Bjralk.¸  Oijrlcok Gaurkom ak O``lctlaks ?<, k.· 3 (4>?>)7 4>3–4??.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.?:4?->3<?.4>?>.>>>05.x.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.?:4?->3<?.4>?>.>>>05.x.
Tadlksak, ^oum M., Erj` @ailkfujz, Sjkolt Pjhmjboliokat, Iortlk Mjj,
Ormjjk Drawk, Ilcbojm Faa`cblm` y @orrym D. Baa`. «@ajs @lstokcj
@jcoy Ia`jmmlkf ae Supjriorhjt Occjssldlmlty ^rj`lct Erult ok` Ujfjtodmj
Lktohj dy Lk`lvl`uoms lk o Morfj Ijtrapamltok Orjo1¸ Gaurkom ae Bjomtb
Corj ear tbj ^aar ok` Zk`jrsjrvj` 40, k.· ?O (4>?3)7 ?64–?2:.
bttps7//`al.arf/?>.?3:3/bpu.4>?3.>>0<.
bttps7//`al.arf/?>.?3:3/bpu.4>?3.>>0<.
Tadlksak, Pbaios K., @lko M. F. Darzjhawshl, @akko I. Iotbjsak y
Bjmjko C. Hrojijr. «Jeejcts ae Eost Eaa` Drok`lkf ak \aukf Cblm`rjk“s
Postj ^rjejrjkcjs.¸  Orcblvjs ae ^j`lotrlcs ok` O`amjscjkt Ij`lclkj ?5?,
k.· 2 (4>>6)7 6<4–6<6. bttps7//`al.arf/?>.?>>?/orcbpj`l.?5?.2.6<4
bttps7//`al.arf/?>.?>>?/orcbpj`l.?5?.2.6<4..
Tafjrs, Dryok M., Goijs I. Uor`oiok, @ovl` F. Ommjk, Lvok S. Iusmlk y
Ijofok Drach Doshlk. «Purklkf Zp dy Purklkf Avjr7 Pbj Cbokfj ae
Scjkjry Jeejct lk Iogar Mjofuj Dosjdomm.¸ Gaurkom ae Duslkjss ok`
 ^sycbamafy 34, k.· : (4>?6)7 :06–:5>. bttps7//`al.arf/?>.?>>6/s?>25<->?5-
<052-3..
<052-3
Tamms, Dordoro G., Mlokj S. Taj y Gjkklejr S. Ijjkfs. «Pbj Jeejct ae Morfj
^artlak Slzjs ak Jkjrfy Lktohj Ls Sustolkj` ear ?? @oys.¸ Adjslty ?:, k.· 5
(4>>6)7 ?:3:–?:03. bttps7//`al.arf/?>.?>32/ady.4>>6.?24.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/ady.4>>6.?24.
Tasjkfrjk, Gabk. «Baw Coslkas Jkodmj Foidmlkf O``lcts.¸ Pbj Otmoktlc,
`lcljidrj `j 4>?5.
bttps7//www.tbjotmoktlc.cai/iofozlkj/orcblvj/4>?5/?4/maslkf-lt-
omm/:>:2?0/..
omm/:>:2?0/
Tass, Mjj @., Pjrjso I. Oiodlmj y Gumlo M. Stjlkijtz. «Saclom Tamjs, Saclom
Caktram, ok` Dlosjs lk Saclom-^jrcjptlak ^racjssjs.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty
ok` Saclom ^sycbamafy 3:, k.· 6 (?<66)7 02:–0<0.
 bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>44-3:?0.3:.6.02:.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>44-3:?0.3:.6.02:.
Tatbiok, Ilcbojm. «Stjpbjk ok` Oyjsbo Curry7 Lksl`j Aur Vblrmwlk`
Mlej.¸ ODC Kjws. Caksumto`a jm ?2 `j ioyar `j 4>?2.
bttps7//odckjws.fa.cai/Jktjrtolkijkt/eummpofj/stjpbjk-oyjsbo-curry-
lksl`j-wblrmwlk`-mlej-304>6343..
lksl`j-wblrmwlk`-mlej-304>6343
Tukkjiorh, Jiio, Gakos Bj`iok y Rloa Rloa. «@a Caksuijrs ^oy Iarj

Zslkf @jdlt Cor`s Pbok Cosb1¸  Jmjctraklc Caiijrcj Tjsjorcb ok`

 Oppmlcotlaks ?0, k.· : (4>?:)7 42:–4<?.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.jmjrop.4>?:.>3.>>4
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.jmjrop.4>?:.>3.>>4..
Tyok, Pai. «Am`jr Sbappjrs Lrrltotj` dy Supjriorhjt Moyaut Cbokfjs.¸
Tjtolm-Vlrj, ?4 `j iorza `j 4>?4.
bttp7//www.rjtolmwlrj.cai/`lscusslak/am`jr-sbappjrs-lrrltotj`-dy-
supjriorhjt-moyaut-cbokfjs/..
supjriorhjt-moyaut-cbokfjs/
Soo`, My`lo. «Padocca ok` Siahlkf.¸ Fommup, ?: `j ofasta `j 4>>4.
bttp7//www.fommup.cai/pamm/<<?>/tadocca-siahlkf.ospx..
bttp7//www.fommup.cai/pamm/<<?>/tadocca-siahlkf.ospx
 ‐ «Z.S. Siahlkf Totj Stlmm Cailkf @awk.¸ Fommup. 40 `j gumla `j 4>>2.
bttps7//kjws.fommup.cai/pamm/?><>02/us-siahlkf-rotj-stlmm-cailkf-
`awk.ospx..
`awk.ospx
Sokfjr-Hotz,
actudrj `jIorfat.
4>?:.«Pbjbttps7//www.kytlijs.cai/4>?:/?>/>0/upsbat/sa`o-
@jcmlkj ae Dlf Sa`o.¸ Pbj Kjw \arh Plijs, 4 `j
lk`ustry-struffmjs-os-caksuijr-tostjs-cbokfj.btim..
lk`ustry-struffmjs-os-caksuijr-tostjs-cbokfj.btim
 ‐ «\js, Sa`o Poxjs Sjji ta Cut Sa`o @rlkhlkf.¸ Pbj Kjw \arh Plijs, ?3
`j actudrj `j 4>?:. bttps7//www.kytlijs.cai/4>?:/?>/?3/upsbat/yjs-sa`o-
toxjs-sjji-ta-cut-sa`o-`rlkhlkf.btim..
toxjs-sjji-ta-cut-sa`o-`rlkhlkf.btim
Scordara, Iarfok. «Baw Blfb Orj Clforjttj Poxjs lk \aur Stotj1¸ Pox
Eauk`otlak. ?> `j ioya `j 4>?6. bttps7//toxeauk`otlak.arf/stotj-clforjttj-
toxjs/..
toxjs/

Scblppjrs, Ilcboìmo
ae Supjrstltlaus C. y ^oum
Tltuoms O.Spart7
lk Pap I. vokOMokfj.
Stu`y «Pbj
Oiakf^sycbamaflcom Djkjelts
Pap Spartspjrsaks.¸
Gaurkom ae Oppmlj` Saclom ^sycbamafy 35, k.· ?> (4>>5)7 4:34–4::3.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.>>4?-<>4<.4>>5.>>??5.x..
bttps7//`al.arf/?>.????/g.>>4?-<>4<.4>>5.>>??5.x
Scbmoi, Pokyo T., Klcamj M. Vlmsak, \ulcbl Sba`o, Vomtjr Ilscbjm y Azmji
Oy`uh. «^rjscbaamjrs“ @jmoy ae Frotlelcotlak ^rj`lcts Pbjlr Da`y Ioss 3>
\jors Motjr.¸ Gaurkom ae ^j`lotrlcs ?54, k.· ? (4>?3)7 <>–<3.
 bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gpj`s.4>?4.>5.>0<.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gpj`s.4>?4.>5.>0<.
Scbil`t, Susokkj y Iortlk Jlsjk`. «O`vjrtlslkf Tjpjtltlak7 O Ijto-
Okomysls ak Jeejctlvj Erjqujkcy lk O`vjrtlslkf.¸ Gaurkom ae O`vjrtlslkf
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/>><?3356.4>?:.?>?205>..
00, k.· 0 (4>?:)7 0?:–042. bttps7//`al.arf/?>.?>2>/>><?3356.4>?:.?>?205>
Scbkjl`jr, Vomtjr y Tlcbor` I. Sbleerlk. «Caktrammj` ok` Outaiotlc Buiok
Lkeariotlak ^racjsslkf7 L. @jtjctlak, Sjorcb, ok` Ottjktlak.¸ ^sycbamaflcom

 Tjvljw 20, k.· ? (?<66)7 ?–55. bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>33-4<:R.20.?.?.

bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>33-4<:R.20.?.?.
Scbumtz, Vameroi. «@apoilkj Tjwor` ^rj`lctlak-Jrrar Slfkommlkf7 O Pwa-
Caipakjkt Tjspaksj.¸  Koturj Tjvljws Kjurascljkcj ?6, k.· 3 (4>?5)7
bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk.4>?:.45..
?23–?<:. bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk.4>?:.45
 ‐ «@apoilkj Tjwor` ^rj`lctlak Jrrar Ca`lkf.¸  @lomafujs lk Cmlklcom
 Kjurascljkcj ?2, k.· ? (4>?5)7 43–34.
 ‐ «Kjurakom Tjwor` ok` @jclslak Slfkoms7 Erai Pbjarljs ta @oto.¸
 ^byslamaflcom Tjvljws <:, k.· 3 (4>?:)7 2:3–<:?.
bttps7//`al.arf/?>.??:4/pbysrjv.>>>43.4>?0.
bttps7//`al.arf/?>.??:4/pbysrjv.>>>43.4>?0.
Scbwodj, Mors y Amlvjr P. Vame. «Strjss ok` Iumtlpmj Ijiary Systjis7
Erai ”Pblkhlkf’ ta ”@alkf’.¸ Prjk`s lk Cafkltlvj Scljkcjs ?6, k.· 4
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.tlcs.4>?4.?4.>>?..
(4>?3)7 5>–52. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.tlcs.4>?4.?4.>>?
 ‐ «Strjss Lkcrjosjs Djbovlarom Tjslstokcj ta Jxtlkctlak.¸
 ^sycbakjurajk`acrlkamafy 35, k.· < (4>??)7 ?426–?4<3.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.psykjujk.4>??.>4.>>4
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.psykjujk.4>??.>4.>>4..
Scbwortz, Gokjt, @okljm Iacbak, Mourjk Vypjr, Gaslosj Iorado, @jjpoh
^otjm y @ok Orljmy. «Bjomtbljr dy ^rjcaiiltijkt.¸  ^sycbamaflcom Scljkcj
4:, k.· 4 (4>?0)7 :32–:05. bttps7//`al.arf/?>.??66/><:56<65?3:?><:>.
bttps7//`al.arf/?>.??66/><:56<65?3:?><:> .
Scbworz, Buktjr. «Vbjrj lk tbj Zkltj` Stotjs \au Cok“t ^urcbosj Omcabam.¸
Pbj Vosblkftak ^ast . 4 `j sjptljidrj `j 4>?0.
bttps7//www.wosblkftakpast.cai/dmafs/favdjot/wp/4>?0/></>4/wbjrj-lk-
tbj-ukltj`-stotjs-yau-cokt-purcbosj-omcabam.
tbj-ukltj`-stotjs-yau-cokt-purcbosj-omcabam
Sjmmiok, .
Odlfolm, Gustlkj Durks y Drjk`ok Ioufbok-Drawk. «Bok`wosblkf
Djbovlaur ok` Bodlt Eariotlak lk tbj Bausjbam`7 Jvl`jkcj ae Splmmavjrs
erai o ^lmat Tok`ailsj` Jvomuotlak lk Sautb Oerlco.¸ SOM@TZ Varhlkf
^opjr Sjrljs, k.· 445 (4>?2).
Sbjjrok, ^oscbom, Fostak Fa`lk, Iorh Cakkjr y Iorc Fjriolk.
«^oro`axlcom Jeejcts ae Jxpjrljkcj7 ^ost Djbovlar Datb Strjkftbjks ok`
 Vjohjks tbj Lktjktlak-Djbovlar Tjmotlaksblp.¸ Gaurkom ae tbj Ossaclotlak
ear Caksuijr Tjsjorcb 4, k.· 3 (4>?6)7 3><–3?2.
bttp7//`al.arf/?>.?>25/5<?4?5..
bttp7//`al.arf/?>.?>25/5<?4?5
Sbjk, Muxl, Oyjmjt Elsbdocb y Cbrlstapbjr H. Bsjj. «Pbj Iatlvotlkf-
Zkcjrtolkty Jeejct7 Zkcjrtolkty Lkcrjosjs Tjsaurcj Lkvjstijkt lk tbj
^racjss ae Tjwor` ^ursult.¸ Gaurkom ae Caksuijr Tjsjorcb 0?, k.· :

(4>?:)7 ?3>?–?3?:. bttps7//`al.arf/?>.?>25/56<0?2.

bttps7//`al.arf/?>.?>25/56<0?2.
Sbjkbov, Oiltol, Sjdostlok Iussmlch, Eomh Mlj`jr, Vautjr Haam, Pbaios M.
Frleeltbs, Gakotbok @. Cabjk y Iottbjw I. Datvlklch. «Pawor` o Totlakom
ok` Ijcboklstlc Occaukt ae Ijktom Jeeart.¸  Okkuom Tjvljw a
 Kjurascljkcj 0> (4>?6)7 <<–?40. bttps7//`al.arf/?>.??05/okkurjv-kjura-
>64??5->3?:45..
>64??5->3?:45
Sbjpbjr`, Mjj, Takok J. A“Corramm y Joiakk Ejrfusak. «Ok Lktjrkotlakom
Caiporlsak ae @jcjosj` ok` Mlvlkf Arfok @akotlak/Prokspmokt Totjs lk
Apt-Lk ok` Apt-Aut Systjis7 O ^okjm Stu`y.¸ DIC Ij`lclkj ?4, k.· ?
(4>?0)7 ?–?0. bttps7//`al.arf/?>.??25/s?4<?5->?0->?3?-0
bttps7//`al.arf/?>.??25/s?4<?5->?0->?3?-0..
Sbljm`s, Frokt S., Iottbjw O. Sozio y Ok`rjw ^. \akjmlkos. «Pbj Jeejcts
ae Ocutj Strjss ak Carj Jxjcutlvj Eukctlaks7 O Ijto-Okomysls ok`
Caiporlsak wltb bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.kjudlarjv.4>?5.>5.>32.
(4>?5)7 5:?–552. Cartlsam.¸  Kjurascljkcj ok` Dladjbovlarom Tjvljws
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.kjudlarjv.4>?5.>5.>32 . 52
Sbleerlk, Tlcbor` I. y Vomtjr Scbkjl`jr. «Caktrammj` ok` Outaiotlc Buiok
Lkeariotlak ^racjsslkf7 LL. ^jrcjptuom Mjorklkf, Outaiotlc Ottjk`lkf ok` o
Fjkjrom Pbjary.¸  ^sycbamaflcom Tjvljw 20, k.· 4 (?<66)7 ?46–?<>.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>33-4<:R.20.4.?46.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>33-4<:R.20.4.?46.
Sblk`au, Paiail, Ioyuil Sblk`au, Sohuroha Votokodj y Gjee Vlchjks.
«O Slmjkt Jmlfldlmlty Procj Jkodmjs @apoilkj-@jpjk`jkt Sykoptlc
^mostlclty ear Tjlkearcjijkt Mjorklkf lk tbj Iausj Strlotui.¸  Jurapjok
bttps7//`al.arf/?>.????/jgk.?3<4?..
Gaurkom ae Kjurascljkcj. 4>?27 ?–??. bttps7//`al.arf/?>.????/jgk.?3<4?
Sba`o, \ulcbl, Vomtjr Ilscbjm y ^blmlp H. ^johj. «^rj`lctlkf O`amjscjkt
Cafkltlvj ok` Sjme-Tjfumotary Caipjtjkcljs erai ^rjscbaam @jmoy ae
Frotlelcotlak7 L`jktleylkf @lofkastlc Cak`ltlaks.¸  @jvjmapijktom
 ^sycbamafy 45, k.· 5 (?<<>)7 <62–<25. bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>?4-
?50<.45.5.<62..
?50<.45.5.<62
Sbrlhokt, O`ltl. «?? Sjklar Cltlzjks ak tbj Djst ^ra`ucts ae tbj ^ost
 Cjktury.¸ Uax, ?? `j `lcljidrj `j 4>?2. bttps7//www.vax.cai/tbj-
faa`s/4>?2/?4/??/?2??53?3/djst-pra`ucts-sjklars-jm`jrmy-tl`j-soisukf..
faa`s/4>?2/?4/??/?2??53?3/djst-pra`ucts-sjklars-jm`jrmy-tl`j-soisukf
Sbustjr, Omvlk I. «F.L. Bjralk O``lctlak Jpl`jilc lk Uljtkoi.¸ Pbj Kjw
\arh Plijs. ?5 `j ioya `j
bttp7//www.kytlijs.cai/?<6?/>:/?5/orcblvjs/fl-bjralk-o``lctlak- ?<6?.
jpl`jilc-lk-vljtkoi-fl-bjralk-o``lctlak-ls.btim.
jpl`jilc-lk-vljtkoi-fl-bjralk-o``lctlak-ls.btim.
Slmvjr, Mykk @., Sbu Vjk Kf, Suzokkj Tyok-Ldorro, Mlk`sjy Siltb Polmmlj,

Iorto Lk`ukl, @akko T. Ilmjs, Gjkklejr I. ^atl y Dorry I. ^aphlk.

«Cbokfjs lk ^rlcjs, Somjs, Caksuijr Spjk`lkf, ok` Djvjrofj Caksuiptlak
Akj \jor Oetjr o Pox ak Sufor-Swjjtjkj` Djvjrofjs lk Djrhjmjy,
Comlearklo, ZS7 O Djearj-ok`-Oetjr Stu`y.¸  ^MaS Ij`lclkj ?0, k.· 0
(4>?6)7 j?>>4423. bttps7//`al.arf/?>.?36?/gaurkom.pij`.?>>4423
bttps7//`al.arf/?>.?36?/gaurkom.pij`.?>>4423..
Slmvjriok, Hjkkjtb, Oktbaky @jEumla y Slfur`ur A. Slfur`ssak.
«Iolktjkokcj ae Tjlkearcjijkt ta O``rjss tbj Cbraklc Koturj ae @ruf
O``lctlak.¸  ^rjvjktlvj Ij`lclkj :: (4>?4)7 S05–S:3.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ypij`.4>?4.>3.>?3..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ypij`.4>?4.>3.>?3
Slmvjriok, Hjkkjtb, Oufust E. Bamtyk y Tjj` Iarrlsak. «Pbj Pbjropjutlc
Ztlmlty ae Jipmayijkt lk Prjotlkf @ruf O``lctlak7 Scljkcj ta
Oppmlcotlak.¸ Proksmotlakom Lssujs lk ^sycbamaflcom Scljkcj 4, k.· 4 (4>?5)7
4>3–4?4. bttps7//`al.arf/?>.?>36/tps>>>>>5?
bttps7//`al.arf/?>.?>36/tps>>>>>5?..
Slkcmolr, Susok J., Iorclo Caapjr y Jmlzodjtb @. Iokseljm`. «Pbj Lkemujkcj
ae Ijku Modjmlkf ak Comarljs Sjmjctj` ar Caksuij`7 O Systjiotlc Tjvljw
ok` Ijto-Okomysls.¸ Gaurkom ae tbj Oco`jiy ae Kutrltlak ok` @ljtjtlcs
??0, k.· < (4>?0)7 ?36:–?322. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gok`.4>?0.>:.>?0.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gok`.4>?0.>:.>?0.
Siltb, Prjvar, J`wor` @ormlkf y Drucj Sjormjs. «4>?> Survjy ak Cjmm ^bakj
Zsj Vblmj ^jrearilkf Cor`lapumiakory Dyposs.¸  ^jreuslak 45, k.· :
(4>??)7 36:–32>. bttps7//`al.arf/?>.??66/>4565:<???0><<5<.
bttps7//`al.arf/?>.??66/>4565:<???0><<5<.
Skajh, Okhj, Kjlm Mjvy y Gjokjttj Hjkkjtt. «Strakf-Vlmmj` dut Kat
Succjsseum7 Pbj Lipartokcj ae Strotjfljs lk Tjcavjry erai O``lctlak.¸
 O``lctlvj Djbovlars Tjparts 0 (4>?5)7 ?>4–?>6.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.odrjp.4>?5.><.>>4.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.odrjp.4>?5.><.>>4.
Spokas, Soioktbo, Mjkky T. Uortoklok, C. ^jtjr Bjriok y Gokjt ^amlvy.
«Eolmurj ta Tjpart Saclom Lkemujkcjs ak Eaa` Lktohj7 Moch ae Oworjkjss ar
Iatlvotj` @jklom1¸  Bjomtb ^sycbamafy 33, k.· ?4 (4>?0)7 ?026–?0<0.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/bjo>>>>>>2.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/bjo>>>>>>2.
 Spljfjm, Omlx. «Vbot Uljtkoi Poufbt Zs Odaut Drjohlkf Do` Bodlts.¸ K^T.
4 `j jkjra `j 4>?4. bttp7//www.kpr.arf/sjctlaks/bjomtb-
sbats/4>?4/>?/>4/?0003?6<0/wbot-vljtkoi-toufbt-us-odaut-drjohlkf-do`-
bodlts..
bodlts
Stodmjs, Fmarlo, Gjrlokkj Bjlijk`lkfjr, Iory Okk vok @uyk, Mlk`o
Kjdjmlkf, Dmassai ^ottjrsak y Susok Djrhawltz. «: O @oy ^rafroi
Jvomuotlak Tjsjorcb.¸ Jk : O @oy ear Djttjr Bjomtb ^rafroi Iakafropb,

j`lclók `j Fmarlo Stodmjs y Gjrlokkj Bjlijk`lkfjr. IoslIox, Tachvlmmj,

4>>?, 2<–???.
Stjrkdjrf, Stjvj. «Baw Ioky Oijrlcoks Emass Pbjlr Pjjtb1¸ Z.S. Kjws ok`
Varm` Tjpart . 4 `j ioya `j 4>?5.
bttps7//www.uskjws.cai/kjws/ortlcmjs/4>?5->:->4/baw-ioky-oijrlcoks-
emass-tbjlr-tjjtb..
emass-tbjlr-tjjtb
Statbort, Cory, Olksmjy Iltcbui y Caurtkjy \jbkjrt. «Pbj Ottjktlakom Cast
ae Tjcjlvlkf o Cjmm ^bakj Katlelcotlak.¸ Gaurkom ae Jxpjrlijktom
 ^sycbamafy7 Buiok ^jrcjptlak ok` ^jreariokcj 0?, k.· 0 (4>?:)7 2<3– 
2<6. bttp7//`al.arf/?>.?>36/xbp>>>>?>>.
bttp7//`al.arf/?>.?>36/xbp>>>>?>>.
Strõidàch, Coilmmo, Pbìrâsj Mlk`, Hjkky Shofjrmuk`, @okljm Uàstegàmm y
Fustov Plkfbõf. «@ajs Sjme-Caktram ^rj`lct Elkokclom Djbovlar ok`
Elkokclom
?0 (4>?6)7Vjmm-Djlkf1¸ Gaurkom ae Djbovlarom ok` Jxpjrlijktom
3>–32. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gdje.4>?6.>0.>>4.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gdje.4>?6.>0.>>4. Elkokcj

Polmmlj, Mlk`sjy Siltb, Guok O. Tlvjro, Dorry I. ^aphlk y Coramlko Dotls.

«@a Blfb vs. Maw ^urcbosjrs Tjspak` @leejrjktmy ta o Kakjssjktlom
Jkjrfy-@jksj Eaa` Pox1 Pwa-\jor Jvomuotlak ae Ijxlca“s 2%
Kakjssjktlom Eaa` Pox.¸  ^rjvjktlvj Ij`lclkj ?>: (4>?6)7 S36–S04.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ypij`.4>?6.>6.>><..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.ypij`.4>?6.>6.>><
Pokfkjy, Gukj ^., Tay E. Douijlstjr y Okflj Muzla Daakj. «Blfb Sjme-
Caktram ^rj`lcts Faa` O`gustijkt, Mjss ^otbamafy, Djttjr Fro`js, ok`
Lktjrpjrsakom Succjss.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty 64, k.· 4 (4>>0).
bttps7//`al.arf/?>.????/g.>>44-3:>5.4>>0.>>453.x.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.>>44-3:>5.4>>0.>>453.x.
Pbomjr, Tlcbor` B. y Coss T. Sukstjlk.  Ku`fj7 Lipravlkf @jclslaks Odaut 
 Bjomtb, Vjomtb, ok` Bopplkjss . J`lclók octuomlzo`o. ^jkfulk, Kujvo \arh,
4>><. XJ`. jsp.7 Zk pjqujÿa jipugók (ku`fj)7 jm lipumsa quj kjcjsltos
 poro taior ijgarjs `jclslakjs jk somu`, `lkjra y ejmlcl`o`. Pourus, 4>><.Y
Pbljm, Hjkkjtb G., Ej`jrlca Sokodrlo, Kotbok S. ^jkthawshl y Gokjt M.
 Kjlsjwok`jr. «Oktl-Crovlkf Jeejcts ae Jkvlrakijktom Jkrlcbijkt.¸
 Lktjrkotlakom Gaurkom ae Kjurapsycbapboriocamafy ?4, k.· < (4>><)7 ??:?– 
??:5. bttps7//`al.arf/?>.?>?6/S?05??0:6><<<>064.
bttps7//`al.arf/?>.?>?6/S?05??0:6><<<>064 .

Pbrolmhlmm, Jrlc O., Sy`kjy

Dautak. «Stliumus CaktramProsh, ^j`raok`
ae Octlaks Ul`om, GasìOO.Tamj
Bodlts7 Omcomï
ear yTjlkearcjr
Iorh J.
^rj`lctodlmlty ok` Ottjktlak lk tbj @jvjmapijkt ae Bodltuom Djbovlar.¸
Gaurkom ae Jxpjrlijktom ^sycbamafy7 Okliom Mjorklkf ok` Cafkltlak 00,

k.· 0 (4>?2)7 36>–320. bttps7//`al.arf/?>.?>36/xok>>>>?22.

bttps7//`al.arf/?>.?>36/xok>>>>?22.
Plok, Ommjk @lkf, Gumloko Scbraj`jr, Fjrom` Bàudm, Gokj M. Tlsjk, Ilcbojm L.
Kartak y Erokcjsco Flka. «Jkoctlkf Tltuoms ta Lipravj Sjme-Caktram.¸
Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy ??0, k.· 5 (4>?2)7 2:?–265.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/pspo>>>>??3
bttps7//`al.arf/?>.?>36/pspo>>>>??3..
Pltcbjkjr, J`wor` Dro`ear`.  O Pjxt Daah ae ^sycbamafy. J`lclók rjvlso`o.
Iocilmmok, Kujvo \arh, ?<><.
«Padocca7 @oto ok` Stotlstlcs.¸ Arfoklzoclók Iuk`lom `j mo Somu`.
Caksumto`a jm ?5 `j ejdrjra `j 4>?<. bttp7//www.jura.wba.lkt/jk/bjomtb-
taplcs/`lsjosj-prjvjktlak/tadocca/`oto-ok`-stotlstlcs..
taplcs/`lsjosj-prjvjktlak/tadocca/`oto-ok`-stotlstlcs
Pamiok, J`wor` C. «Cafkltlvj Iops lk Tots ok` Ijk.¸  ^sycbamaflcom
 Tjvljw ::, k.· 0 (?<02)7 ?2<–4>2. bttps7//`al.arf/?>.?>36/b>>5?545.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/b>>5?545.
Paijh, Sjvjk J. y I. Eastjr Amlvj. «Saclom Lkemujkcjs lk Okliom Ia`jms ae
Aplotj O``lctlak.¸  Lktjrkotlakom Tjvljw ae Kjuradlamafy ?0> (4>?2)7 2?– 
?>6. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/ds.lrk.4>?2.>6.>>0.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/ds.lrk.4>?2.>6.>>0.
Ziab, Tutb. «Dlmm Fotjs Sol` Bj Bo` ta _ult Pbls Caiiak Do` Bodlt
Djearj Bj Djcoij Succjsseum.¸ CKDC. ?5 `j iorza `j 4>?2.
bttps7//www.ckdc.cai/4>?2/>3/?5/dlmm-fotjs-qult-tbls-do`-bodlt-djearj-bj-
djcoij-succjsseum.btim..
djcoij-succjsseum.btim
Zkltj` Stotjs @jportijkt ae Bjomtb ok` Buiok Sjrvlcjs. Pbj Bjomtb
Caksjqujkcjs ae Siahlkf7 :> \jors ae ^rafrjss. O Tjpart ae tbj Surfjak

@lsjosj Z.S. @jportijkt

Fjkjrom. Caktram ae Bjomtb
ok` ^rjvjktlak, ok` Buiok
Kotlakom Cjktjr Sjrvlcjs, Cjktjrs
ear Cbraklc ear
@lsjosj
^rjvjktlak ok` Bjomtb ^raiatlak, Aeelcj ak Siahlkf ok` Bjomtb, Otmokto,
FO, 4>?0.
Zkltj` Stotjs @jportijkt ae Modar. «Jipmayjj Pjkurj Suiiory.¸ Durjou
ae Modar Stotlstlcs. 44 `j sjptljidrj `j 4>?5.
bttps7//www.dms.fav/kjws.rjmjosj/tjkurj.kr>.bti.
bttps7//www.dms.fav/kjws.rjmjosj/tjkurj.kr>.bti.
 Zkltj` Stotjs ^udmlc Bjomtb Sjrvlcj. Siahlkf ok` Bjomtb7 O Tjpart ae tbj
Surfjak Fjkjrom7 Oppjk`lx7 Clforjttj Siahlkf lk tbj Zkltj` Stotjs, ?<:>– 
?<62. Zkltj` Stotjs ^udmlc Bjomtb Sjrvlcj, Aeelcj ak Siahlkf ok` Bjomtb,
?<6<. bttps7//praelmjs.kmi.klb.fav/ps/occjss/kkdcpb.p`e.
bttps7//praelmjs.kmi.klb.fav/ps/occjss/kkdcpb.p`e.
Uok@jmmjk, Ilcbjmmj T., Goijs \. Sbob, K. ^aktus Mjok`jr, Gumlj J. @jmasj
y Gjrlco R. Darkstjlk. «Lk Faa` Caipoky7 Iokoflkf Lktjrpjrsakom

Tjsaurcjs Pbot Suppart Sjme-Tjfumotlak.¸  ^jrsakomlty ok` Saclom

 ^sycbamafy Dummjtlk 0?, k.· 5 (4>?:)7 25<–224.
bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564?::2>662 .
bttps7//`al.arf/?>.??66/>?05?564?::2>662.
Uokfjml, Jmjkl, Gabk Stopmjtak, Jmlkj S. Silt, Tak Darmok` y Tadjrt Vjst.
«^rj`lctars ae Ottjipts ta Stap Siahlkf ok` Pbjlr Succjss lk O`umt
Fjkjrom ^apumotlak Soipmjs7 O Systjiotlc Tjvljw.¸  O``lctlak ?>5, k.· ?4
(4>??)7 4??>–4?4?. bttps7//`al.arf/?>.????/g.?35>->003.4>??.>3:5:.x.
bttps7//`al.arf/?>.????/g.?35>->003.4>??.>3:5:.x.
Uortoklok, Mjkky T., Soioktbo Spokas, C. ^jtjr Bjriok y Gokjt ^amlvy.
«Cakemlctlkf Lktjrkom ok` Jxtjrkom Jotlkf Cujs7 Lipoct ak Eaa` Lktohj ok`
Ottrldutlaks.¸  Bjomtb ^sycbamafy 35, k.· 0 (4>?6)7 35:–35<.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/bjo>>>>006..
bttps7//`al.arf/?>.?>36/bjo>>>>006
 ‐ «Ia`jmlkf ae Eaa` Lktohj7 O Ijto-Okomytlc Tjvljw.¸ Saclom Lkemujkcj
?>, k.· 3 (4>?:)7 ??<–?35. bttps7//`al.arf/?>.?>2>/?::30:?>.4>?:.?>>2>36.
bttps7//`al.arf/?>.?>2>/?::30:?>.4>?:.?>>2>36 .
Ujrpmokhjk, Dos, Bjkh Oorts y O` vok Hklppjkdjrf. «Bodlt, Lkeariotlak
Ocqulsltlak, ok` tbj ^racjss ae Iohlkf Provjm Ia`j Cbalcjs.¸  Jurapjok
Gaurkom ae Saclom ^sycbamafy 46, k.· : (?<<6)7 :3<–:5>.
bttps7//`al.arf/?>.?>>4/(SLCL)?><<-><<4(?<<6></?>)467:=:3<77OL@ -
JGS^23?;3.>.CA84-O..
JGS^23?;3.>.CA84-O
Ujrpmokhjk, Dos, Lok Vomhjr, O`rlok @ovls y Ilcbojmo Gurosjh. «Caktjxt
Cbokfj ok` Provjm Ia`j Cbalcj7 Caidlklkf tbj Bodlt @lscaktlkulty ok`
Sjme-Octlvotlak Bypatbjsjs.¸ Gaurkom ae Jkvlrakijktom ^sycbamafy 42, k.·
4 (4>>2)7 ?4?–?46. bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gjkvp.4>>6.?>.>>:.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.gjkvp.4>>6.?>.>>:.
Ulsbwokotb, Oruk. «Jxoilklkf tbj @lstlkct Oktjcj`jkts ae J-iolm Bodlts
ok` Lts Lkemujkcj ak tbj Autcaijs ae o ^blsblkf Ottoch.¸ Gaurkom a
Caiputjr-Ij`lotj` Caiiuklcotlak 4>, k.· : (4>?:)7 :6>–:20.
bttps7//`al.arf/?>.????/gcc0.?4?45.
bttps7//`al.arf/?>.????/gcc0.?4?45.
 ‐ «Bodltuom Eocjdaah Zsj ok` Lts Lipoct ak Fjttlkf @jcjlvj` ak Saclom
Ij`lo.¸ Gaurkom ae Caiputjr-Ij`lotj` Caiiuklcotlak 4>, k.· ? (4>?0)7
 23–<2. bttps7//`al.arf/?>.????/gcc0.?4?>>
bttps7//`al.arf/?>.????/gcc0.?4?>>..
Uamhswofjk. «Pbj Euk Pbjary ?‐^loka Stolrcosj Lkltlotlvj.¸ 45 `j actudrj
`j 4>><. Ué`ja `j \auPudj, ?706 ilkutas.
bttps7//www.yautudj.cai/wotcb1v9SDyyior3d`s.
bttps7//www.yautudj.cai/wotcb1v9SDyyior3d`s.
 ‐ «Pbj Euk Pbjary 4‐Ok Lkltlotlvj ae Uamhswofjk7 Pbj Varm`“s @jjpjst
Dlk.¸ 45 `j actudrj `j 4>><. Ué`ja `j \auPudj, ?745 ilkutas.
bttps7//www.yautudj.cai/wotcb1v9qTfVttqEHu2..
bttps7//www.yautudj.cai/wotcb1v9qTfVttqEHu2

Vokf, Rlo, \lkfylkf Auyokf, Guk Mlu, Ilkilk Wbu, Fokf Wboa, Vjl Doa y
Erokh D. Bu. «Erult ok` Ujfjtodmj Caksuiptlak ok` Iartomlty erai Omm
Cousjs, Cor`lavoscumor @lsjosj, ok` Cokcjr7 Systjiotlc Tjvljw ok` @asj-
Tjspaksj Ijto-Okomysls ae ^raspjctlvj Cabart Stu`ljs.¸ DIG 30< (4>?0)7
f00<>. bttps7//`al.arf/?>.??35/dig.f00<>
bttps7//`al.arf/?>.??35/dig.f00<>..
Vokk, @okljm M., Erj`jrlch F. Frljvj, Tyok H. Wopomoc, Cbrlstlok Jk`, Gosak
T. Moktjr, @omj F. ^josj, Drok`y Ejmmaws, Hjmmy Amlvjr y Ommlsak Vommocj.
«Jxoilklkf tbj Supjrstltlaks ae Spart Eoks7 Pypjs ae Supjrstltlaks,
^jrcjptlaks ae Lipoct, ok` Tjmotlaksblp wltb Pjoi L`jktlelcotlak.¸ Otbmjtlc
 Lkslfbt :, k.· ? (4>?3)7 4?–00. Jxtroé`a `j bttp7//mldpraxy.usc.j`u/maflk1
urm9bttps7//sjorcb.praqujst.cai/`acvljw/?5433?:>061occauktl`9?060<..
urm9bttps7//sjorcb.praqujst.cai/`acvljw/?5433?:>061occauktl`9?060<
Vokslkh, Drlok y Cammlk T. ^oykj. «Jotlkf Djbovlar ok` Adjslty ot Cblkjsj
Dueejts.¸ Adjslty ?5, k.· 2 (4>>2)7 ?<:6–?<5>.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/ady.4>>2.425.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/ady.4>>2.425.
Vorrjk, Iammy, Stocy Djch y Goch Toydurk. Pbj Stotj ae Adjslty7 Djttjr
 ^amlcljs ear o Bjomtbljr Oijrlco 4>?2. Vosblkftak, @C7 Prust ear
Oijrlco“s Bjomtb, 4>?2.
Vjfkjr, @okljm I. «Lraklc ^racjssjs ae Ijktom Caktram.¸  ^sycbamaflcom
 Tjvljw ?>?, k.· ? (?<<0)7 30–:4. bttps7//`al.arf/?>.?>36//>>33-
4<:x.?>?.?.30..
4<:x.?>?.?.30
Vjfkjr, @okljm I., @ovl` G. Scbkjl`jr, Soiujm T. Cortjr y Pjrl M. Vbltj.
«^oro`axlcom Jeejcts ae Pbaufbt Supprjsslak.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty ok`
Saclom ^sycbamafy :3, k.· ? (?<26)7 :–?0.
Vbltjbjo`, Omerj` K.  Ok Lktra`uctlak ta Iotbjiotlcs. Bjkry Bamt, Kujvo
\arh, ?<??. XJ`. jsp.7 Lktra`ucclók o mos iotjiïtlcos. Jijcì, ?<0<.Y
Vlj`jiokk, Oijmlj Z., Djkgoilk For`kjr, Klko Hkamm y Slmhj Durhjrt.
«Lktrlkslc Tjwor`s, Erult ok` Ujfjtodmj Caksuiptlak, ok` Bodlt Strjkftb7
O Pbrjj-Vovj Stu`y Pjstlkf tbj Ossaclotlvj-Cydjrkjtlc Ia`jm.¸  Oppmlj`
  ^sycbamafy7 Bjomtb ok` Vjmm-Djlkf 5, k.· ? (4>?0)7 ??<–?30.
bttps7//`al.arf/?>.????/opbw.?4>4>.
bttps7//`al.arf/?>.????/opbw.?4>4>.
Vlkf, Tjko T. y Suzokkj ^bjmok. «Makf-Pjri Vjlfbt Mass Iolktjkokcj.¸
 Oijrlcok Gaurkom ae Cmlklcom Kutrltlak 24, k.· ? (4>>:)7 444S–4:S.
bttps7//`al.arf/?>.?><3/ogck/24.?.444S.
bttps7//`al.arf/?>.?><3/ogck/24.?.444S.
Vlsj, Tay O. «@apoilkj ok` Tjwor`7 Pbj Okbj`aklo Bypatbjsls 3> \jors
Ak.¸  Kjurataxlclty Tjsjorcb ?0, k.· 4–3 (4>>2)7 ?5<–?23.

bttps7//`al.arf/?>.?>>6/de>3>332>2
bttps7//`al.arf/?>.?>>6/de>3>332>2..
Vlxtj`, Gabk P., Mouro Ilchjs, Stjvjk J. Cmorh, Scatt @. Frakmuk` y Bjkry
M. Taj`lfjr LLL. «Lkltlom Jyjwltkjss Cakel`jkcj Tjmlodmy ^rj`lcts
Jyjwltkjss L`jktlelcotlak Occurocy.¸  Oijrlcok ^sycbamaflst 6>, k.· 5
bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>3<:?>..
(4>?:)7 :?:–:45. bttps7//`al.arf/?>.?>36/o>>3<:?>
Vaa`, Vjk`y y @ovl` P. Kjom. «Bjomtby Pbraufb Bodlt7 Lktjrvjktlaks ear
Lkltlotlkf ok` Iolktolklkf Bjomtb Djbovlar Cbokfj.¸ Djbovlarom Scljkcj
bttps7//`al.arf/?>.?3:3/dsp.4>?5.>>>2..
ok` ^amlcy 4, k.· ? (4>?5)7 6?–23. bttps7//`al.arf/?>.?3:3/dsp.4>?5.>>>2
Vaa`, Vjk`y, Gjeerjy I. _ulkk y @jdarob O. Hosby. «Bodlts lk Jvjry`oy
Mlej7 Pbaufbt, Jiatlak, ok` Octlak.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom
 ^sycbamafy 23, k.· 5 (4>>4)7 ?42?–?4<6. bttps7//`al.arf/?>.?>36//>>44-
3:?0.23.5.?42?..
3:?0.23.5.?42?
Vaa`, Vjk`y, Mjako Poi y Ijmlsso Fujrrjra Vltt. «Cbokflkf
Clrcuistokcjs, @lsruptlkf Bodlts.¸ Gaurkom ae ^jrsakomlty ok` Saclom
 ^sycbamafy 22, k.· 5 (4>>:)7 <?2–<33. bttps7//`al.arf/?>.?>36/>>44-
3:?0.22.5.<?2..
3:?0.22.5.<?2
\lk, Bjkry B. y Dordoro G. Hkawmtak. «Pbj Tamj ae tbj Dosom Fokfmlo lk
Bodlt Eariotlak.¸  Koturj Tjvljws Kjurascljkcj 6, k.· 5 (4>>5)7 050–065.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk?<?<.
bttps7//`al.arf/?>.?>32/krk?<?<.
\aukf, Scatt y Ulkcjkza Cluiia. «Iokoflkf Tlsh lk o ^ochofj Tj`jslfk7
Vbot Cok Vj Mjork erai Praplcoko1¸ Drok` ^ochoflkf (4>><)7 ?2–4?.
bttps7//www.blfbdjoi.cai/`ac/?F?-4>2?3?363.btim.
bttps7//www.blfbdjoi.cai/`ac/?F?-4>2?3?363.btim.
Wogakc, Tadjrt D. «Ottltu`lkom Jeejcts ae Ijrj Jxpasurj.¸ Gaurkom a
 ^jrsakomlty ok` Saclom ^sycbamafy <, k.· 4 (?<52)7 ?–46.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/b>>4:202.
bttps7//`al.arf/?>.?>36/b>>4:202.
Wmotjvsho, Kotomlko, Cbrls @udjmoor y Stjpbjk S. Bam`jk. «Slzlkf Zp tbj
Jeejct ae ^artlak Slzj ak Caksuiptlak7 O Ijto-Okomytlc Tjvljw.¸ Gaurkom
ae Iorhjtlkf 62, k.· 3 (4>?0)7 ?0>–?:0. bttps7//`al.arf/?>.?:></gi.?4.>3>3
bttps7//`al.arf/?>.?:></gi.?4.>3>3..
 Wmotjvsho, Kotomlko, Klca Kjuiokk y Cbrls @udjmoor. «Iok`otary Comarlj
@lscmasurj7 O Caiprjbjkslvj Okomysls ae Lts Jeejct ak Caksuijrs ok`
Tjtolmjrs.¸ Gaurkom ae Tjtolmlkf <0, k.· ? (4>?2)7 2<–?>?.
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.grjtol.4>?6.><.>>6..
bttps7//`al.arf/?>.?>?5/g.grjtol.4>?6.><.>>6

OFTO@JCLILJKPAS
Mmjva cosl trjlkto oÿas jstu`lok`a mas bïdltas `j mo fjktj y bj pudmlco`a iïs
`j uk cjktjkor `j ortécumas jk rjvlstos cljktéelcos. Jro uko lkvjstlfoclók tok
oposlakoktj quj `uroktj iucba tljipa jstuvj `jioslo`a jkerosco`o jk jmmo
caia poro pmoktjorij jscrldlr uk mldra `j `lvumfoclók.
Co`o vjz quj jktrodo jk uko mldrjréo, slk jidorfa, sj ij bocéo jvl`jktj quj
omfuljk tjkéo quj ocaijtjr jso torjo. Jk mas mldras jscrltas poro jm frok
p÷dmlca, eomtodok cak erjcujkclo mas jkeaqujs iïs lkkavo`arjs sadrj mas
euk`oijktas cljktéelcas `jm bïdlta a, pjar o÷k, oporjcéok tjrflvjrso`as. Mas
mldras y dmafs iïs papumorjs ldok cak `ìco`os `j rjtrosa rjspjcta o mo
lkvjstlfoclók iïs puktjro, quj sj `jsorrammodo o ta`o vjmacl`o`. \ co`o
kujva mldra porjcéo omjgorsj iïs y iïs `j mo rjoml`o` quj vjéoias jk jm
modarotarla.
@j ia`a quj par elk rj`octì uko prapujsto, osjsaro`o par Tlcbor` ^lkj, il
jstupjk`a ofjktj `j Lkhwjmm. Cak su oyu`o, il prlijro `jscrlpclók
domducjoktj sj cakvlrtló jk uko prapujsto ma dostoktj lktjrjsoktj caia poro
rjcodor jm opaya `j Camlk @lchjriok, `j Eorror, Strous y Flraux. Froclos o mo
drlmmoktj modar `j j`lclók `j Camlk y o mas sodlas caksjgas `j Tlcbor`, surfló
uk mldra. Slk mo fuéo y jm osjsaroiljkta cakstoktjs `j jsas `as baidrjs tok
lktjmlfjktjs, jstj mldra ka bodréo sl`a pasldmj. Poidlìk quljra ofro`jcjr o
Vlmmloi Commobok su tomjkta poro bocjr iïs lktjrjsoktj y oijka ta`a ma quj
mj jkvlodo.
Por`ì uk oÿa jk rj`octor il prapujsto `j cljk pïflkos, y jk cljrta
iaijkta pjksì quj cosl  bodéo tjrilko`a, pjra ka. O÷k ij quj`odok par
`jmoktj `as oÿas `j trodoga y iucbas, iucbéslias darro`arjs quj `jscortor
oktjs `j quj jm iokuscrlta taioro par elk eario `jelkltlvo (par ma vlsta, poro
 jscrldlr uk mldra prlijra tljkjs quj tlror uk mldra o mo popjmjro). @uroktj ta`a
jsj tljipa, tuvj mo eartuko `j caktor cak jm opaya jcakóilca `j mo
Zklvjrsl`o` `jm Sur `j Comlearklo y jm LKSJO@, jm Modarotarla `j Cljkclos
`jm Caipartoiljkta `j mo Zklvjrsl`o` `j mo Sardako. Cak jm rjspom`a `jm
praejsar ^ljrrj Cbok`ak y jm frupa `j iïrhjtlkf `jm LKSJO@, sj ij
cakcj`ló jm pujsta `j praejsaro lkvlto`o `j Cljkclos `jm Caipartoiljkta `jm
LKSJO@ - Zklvjrsl`o` `j mo Sardako. Cakcmué mos rjvlslakjs sjfuk`o y

tjrcjro `jm mldra `uroktj il jstokclo jk ^orés. Jm tljipa quj posì jk jm

LKSJO@ euj uko apartukl`o` jxtroar`lkorlo poro lktjroctuor y oprjk`jr `j
ils camjfos erokcjsjs. Jm vlka y jm qujsa toipaca jstodok iom.
Mas ijgarjs mldras sj eargok cak mo opartoclók `j kuijrasos pjrsakos.
_uljra `or mos froclos, jk jspjclom, o mas outarjs `j mos katodmjs
lkvjstlfoclakjs quj lkcmuya jk jm mldra. Euj, o`jiïs, iuy jstliumoktj caktor
cak jm caksjga `j Okfjmo @uchwartb, Goilj ^jkkjdohjr, Gakob Djrfjr, Soi
Fasmlkf, Dad Clom`lkl, Pli Vlmsak y O`oi Frokt, ta`as jmmas cljktéelcas y
outarjs fomor`ako`as. Slfa mjyjk`a sus adros cak o`ilroclók.
@uroktj jm pracjsa `j jscrlturo `j jstj mldra, il qujrl`a oilfa y
camodaro`ar `j sljiprj, @ovl` Kjom, ka `jgó `j aerjcjrij caijktorlas
ulclasas y `j omjktorij o sjfulr o`jmoktj («Ayj, voias o quj`or poro taior
uk vlka¸). Jktrj mas fjkjrasas caipoÿjras quj caijktorak portjs `jm mldra
sj jkcujktrok,
Gabk Iaktjrassao`jiïs `jm Ujrpmokhjk.
y Dos prapla Kjom, Ils
Dordoro Hkawmtak,
omuikas @ovl`
eujrak uko Ijmklhaee,
eujktj `j
lksplroclók cakstoktj, om lfuom quj mo tomjktaso Hrlstjk Mjj, quj sj acupó `j
catjgor ta`os mos rjejrjkclos.
Mo eoilmlo ka sujmj portlclpor jk mo jscrlturo `j uk mldra, y pradodmjijktj
ka ma boréo sl tuvljro jmjcclók. Mo iéo ka mo tuva y ouk osé ij opayó
lkcak`lclakomijktj. O il po`rj, quj toidlìk jro praejsar, mj jkcoktodo `or
caksjgas sadrj…, jk elk, sadrj cosl cuomquljr tjio, y o÷k iïs sadrj cóia
jscrldlr uk mldra. Agomï jstuvljro oqué poro vjrma ocodo`a y, par supujsta,
poro crltlcor lipmocodmjijktj mos portjs quj ka mj porjcljrok o mo omturo `j sus
jxpjctotlvos. Ils bodmor
coksodok `j aérij iorovlmmasas
`jm mldrablgas,
kl `j@ymok y Forrjtt
jkvlorij ïklias Stofkjr,
y jkmocjskukco sj
`j dmafs
y pó`costs rjmoclako`as cak jm jstu`la `jm bïdlta (oukquj rjcakazca quj
ta`ovéo ka bj jscucbo`a bosto jm elkom jsj quj `urodo `as baros). \, pjsj o
quj om prlkclpla mjs lkcaia`odo mo l`jo `j oporjcjr jk jm mldra, par elk `ljrak
su droza o tarcjr y `jgorak quj mas ijkclakoro uko vjz o co`o uka.
_uljra `or mos froclos, oktj ta`a, o il qujrl`a jspasa, Stjvj Artiokk, quj
 js mo pjrsako iïs fjkjraso quj cakazca. Bo sl`a il caipoÿjra cakstoktj jk
jsto jiprjso, caia jk ta`as mas ospjctas `j kujstro vl`o jk cai÷k. Jsto vjz
bo tjkl`a quj bocjr `j oklio`ar, j`ltar (om quj sj mj jxlféo quj mj jkcoktoro
ta`a ma quj mjéo), cogo `j rjsakokclo, fuéo `j jstlma y, o`jiïs, vlogjra
`lspujsta o `jgor su trodoga y o posor acba ijsjs cakilfa jk ^orés. Sl
omfuljk sj prjfukto quì bj bjcba poro ijrjcjr tokta opaya, quj sjpo quj ya
toidlìk ij ma prjfukta (oukquj ka pljksa pakjrma jk `u`o).  Iak oiaur,
o iaur, tu

jst mo cjrlsj sur iak fätjou .

Crì`ltas `j mos lmustroclakjs

^ïflko ::7 @jcmlvj `jm jipmja `j mo pomodro «bïdlta¸7 Faafmj Daahs Kfroi
Uljwjr7 daahs.faafmj.cai/kfrois
^ïflko 237 Mas fokfmlas dosomjs y jstructuros rjmoclako`os7 Vlhlij`lo
Caiiaks
^ïflko ?<37 Tjkì Iofrlttj,  Mjs vomjurs pjrsakkjmmjs (Mas vomarjs
 pjrsakomjs), ?<:47 © 4>?2 C. Bjrscavlcl/Ortlsts Tlfbts Sacljty (Ors), Kjw
\arh.
^ïflko 3?27 Mo kujvo lkeafroeéo (o)kariom7 Cjktjrs ear @lsjosj Caktram ok`
^rjvjktlak (cjktras poro jm Caktram `j Jkejrij`o`js `j Jsto`as Zkl`as).
Mos aplklakjs vjrtl`os jk jstj mldra ka kjcjsorloijktj rjprjsjktok mos `j
jstj arfoklsia.
^ïflko 3447 Cakto`ar lktjmlfjktj7 Sbuttjrstach
 

SADTJ MO OZPATO
Mo `actaro Vjk`y Vaa` `lrlfj jm `jportoijkta `j ^slcamaféo y Kjfaclas `j
mo Zklvjrsl`o` `jm Sur `j Comlearklo. Bo jscrlta poro jm Vosblkftak ^ast   y
 Mas Okfjmjs Plijs y su adro bo oporjcl`a rjsjÿo`o jk jm  Kjw \arh Plijs, jm
Cblcofa Prldukj, mo rjvlsto Plij, ZSO Pa`oy  y mo K^T. Cakejrjkcloktj
lkeotlfodmj, bocj paca mokzó mo pïflko wjd www.Faa`BodltsDo`Bodlts.arf
poro bocjr mmjfor jm cakacliljkta cljktéelca sadrj jm bïdlta om p÷dmlca jk
fjkjrom.